၆. သေခိယကဏ္ဍံ (ဘိက္ခုနီဝိဘင်္ဂေါ)
၁. ပရိမဏ္ဍလဝဂ္ဂ
ဣမေ ခေါ ပနာယျာယော သေခိယာ
ဓမ္မာ ဥဒ္ဒေသံ အာဂစ္ဆန္တိ။
၁၂၄၀. တေန သမယေန ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိယော ပုရတောပိ ပစ္ဆတောပိ ဩလမ္ဗေန္တီ နိဝါသေန္တိ။ မနုဿာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ ဘိက္ခုနိယော ပုရတောပိ ပစ္ဆတောပိ ဩလမ္ဗေန္တီ နိဝါသေဿန္တိ, သေယျထာပိ ဂိဟိနိယော ကာမဘောဂိနိယော’’တိ! အဿောသုံ ခေါ ဘိက္ခုနိယော တေသံ မနုဿာနံ ဥဇ္ဈာယန္တာနံ ခိယျန္တာနံ ဝိပါစေန္တာနံ။ ယာ တာ ဘိက္ခုနိယော အပ္ပိစ္ဆာ။ပေ.။ တာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိယော ပုရတောပိ ပစ္ဆတောပိ ဩလမ္ဗေန္တီ နိဝါသေဿန္တီ’’တိ။ပေ.။ သစ္စံ ကိရ, ဘိက္ခဝေ, ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိယော ပုရတောပိ ပစ္ဆတောပိ ဩလမ္ဗေန္တီ နိဝါသေန္တီတိ? ‘‘သစ္စံ, ဘဂဝါ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ။ပေ.။ ကထဉှိ နာမ, ဘိက္ခဝေ, ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိယော ပုရတောပိ ပစ္ဆတောပိ ဩလမ္ဗေန္တီ နိဝါသေဿန္တိ! နေတံ, ဘိက္ခဝေ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ။ပေ.။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနိယော ဣမံ သိက္ခါပဒံ ဥဒ္ဒိသန္တု –
‘‘ပရိမဏ္ဍလံ နိဝါသေဿာမီတိ သိက္ခာ ကရဏီယာ’’တိ။
ပရိမဏ္ဍလံ နိဝါသေတဗ္ဗံ နာဘိမဏ္ဍလံ ဇာဏုမဏ္ဍလံ ပဋိစ္ဆာဒေန္တိယာ။ ယာ အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ပုရတော ဝါ ပစ္ဆတော ဝါ ဩလမ္ဗေန္တီ နိဝါသေတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။
အနာပတ္တိ အသဉ္စိစ္စ, အဿတိယာ, အဇာနန္တိယာ, ဂိလာနာယ, အာပဒါသု, ဥမ္မတ္တိကာယ, အာဒိကမ္မိကာယာတိ။ပေ.။ (သံခိတ္တံ)။
၇. ပါဒုကဝဂ္ဂေါ
၁၂၄၁. တေန သမယေန ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိယော ဥဒကေ ဥစ္စာရမ္ပိ ပဿာဝမ္ပိ ခေဠမ္ပိ ကရောန္တိ။ မနုဿာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ ဘိက္ခုနိယော ဥဒကေ ဥစ္စာရမ္ပိ ပဿာဝမ္ပိ ခေဠမ္ပိ ကရိဿန္တိ, သေယျထာပိ ဂိဟိနိယော ကာမဘောဂိနိယော’’တိ! အဿောသုံ ခေါ ဘိက္ခုနိယော တေသံ မနုဿာနံ ဥဇ္ဈာယန္တာနံ ခိယျန္တာနံ ဝိပါစေန္တာနံ။ ယာ တာ ဘိက္ခုနိယော အပ္ပိစ္ဆာ, တာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိယော ဥဒကေ ဥစ္စာရမ္ပိ ပဿာဝမ္ပိ ခေဠမ္ပိ ကရိဿန္တီ’’တိ! အထ ခေါ ဘိက္ခုနိယော ဘိက္ခူနံ ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ဘိက္ခူ [ယေ တေ ဘိက္ခူ။ပေ.။ (?)] ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ။ပေ.။ ဘိက္ခူ ပဋိပုစ္ဆိ – ‘‘သစ္စံ ကိရ, ဘိက္ခဝေ, ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိယော ဥဒကေ ဥစ္စာရမ္ပိ ပဿာဝမ္ပိ ခေဠမ္ပိ ကရောန္တီ’’တိ? ‘‘သစ္စံ, ဘဂဝါ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ။ပေ.။ ကထဉှိ နာမ, ဘိက္ခဝေ, ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိယော ဥဒကေ ဥစ္စာရမ္ပိ ပဿာဝမ္ပိ ခေဠမ္ပိ ကရိဿန္တိ! နေတံ, ဘိက္ခဝေ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ။ပေ.။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနိယော ဣမံ သိက္ခါပဒံ ဥဒ္ဒိသန္တု –
‘‘န ဥဒကေ ဥစ္စာရံ ဝါ ပဿာဝံ ဝါ ခေဠံ ဝါ ကရိဿာမီတိ သိက္ခာ ကရဏီယာ’’တိ ။
ဧဝဉ္စိဒံ ဘဂဝတာ ဘိက္ခုနီနံ သိက္ခါပဒံ ပညတ္တံ ဟောတိ။
တေန ခေါ ပန သမယေန ဂိလာနာ ဘိက္ခုနိယော ဥဒကေ ဥစ္စာရမ္ပိ ပဿာဝမ္ပိ ခေဠမ္ပိ ကာတုံ ကုက္ကုစ္စာယန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ပေ.။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ဂိလာနာယ ဘိက္ခုနိယာ ဥဒကေ ဥစ္စာရမ္ပိ ပဿာဝမ္ပိ ခေဠမ္ပိ ကာတုံ။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနိယော ဣမံ သိက္ခါပဒံ ဥဒ္ဒိသန္တု –
‘‘န ဥဒကေ အဂိလာနာ ဥစ္စာရံ ဝါ ပဿာဝံ ဝါ ခေဠံ ဝါ ကရိဿာမီတိ သိက္ခာ ကရဏီယာ’’တိ။
န ဥဒကေ အဂိလာနာယ ဥစ္စာရော ဝါ ပဿာဝေါ ဝါ ခေဠော ဝါ ကာတဗ္ဗော။ ယာ အနာဒရိယံ ပဋိစ္စ ဥဒကေ အဂိလာနာ ဥစ္စာရံ ဝါ ပဿာဝံ ဝါ ခေဠံ ဝါ ကရောတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။
အနာပတ္တိ အသဉ္စိစ္စ, အဿတိယာ, အဇာနန္တိယာ, ဂိလာနာယ, ထလေ ကတော ဥဒကံ ဩတ္ထရတိ, အာပဒါသု, ဥမ္မတ္တိကာယ, ခိတ္တစိတ္တာယ, ဝေဒနာဋ္ဋာယ, အာဒိကမ္မိကာယာတိ။
ပန္နရသမသိက္ခါပဒံ နိဋ္ဌိတံ။
ပါဒုကဝဂ္ဂေါ သတ္တမော။
ဥဒ္ဒိဋ္ဌာ ခေါ, အယျာယော, သေခိယာ ဓမ္မာ။ တတ္ထာယျာယော ပုစ္ဆာမိ – ‘‘ကစ္စိတ္ထ ပရိသုဒ္ဓါ’’? ဒုတိယမ္ပိ ပုစ္ဆာမိ – ‘‘ကစ္စိတ္ထ ပရိသုဒ္ဓါ’’? တတိယမ္ပိ ပုစ္ဆာမိ – ‘‘ကစ္စိတ္ထ ပရိသုဒ္ဓါ’’? ပရိသုဒ္ဓေတ္ထာယျာယော, တသ္မာ တုဏှီ, ဧဝမေတံ ဓါရယာမီတိ။
သေခိယကဏ္ဍံ နိဋ္ဌိတံ။