သံဃာဒိသေသကဏ္ဍံ (ဘိက္ခုနီဝိဘင်္ဂေါ)

၂. သံဃာဒိသေသကဏ္ဍံ (ဘိက္ခုနီဝိဘင်္ဂေါ)

၁. ပဌမသံဃာဒိသေသသိက္ခါပဒံ

ဣမေ ခေါ ပနာယျာယော သတ္တရသ သံဃာဒိသေသာ

ဓမ္မာ ဥဒ္ဒေသံ အာဂစ္ဆန္တိ။

၆၇၈. တေန သမယေန ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဥပါသကော ဘိက္ခုနိသံဃဿ ဥဒေါသိတံ [ဥဒ္ဒေါသိတံ (သီ. သျာ.)] ဒတွာ ကာလငပကတော ဟောတိ။ တဿ ဒွေ ပုတ္တာ ဟောန္တိ – ဧကော အဿဒ္ဓေါ အပ္ပသန္နော, ဧကော သဒ္ဓေါ ပသန္နော။ တေ ပေတ္တိကံ သာပတေယျံ ဝိဘဇိံသု။ အထ ခေါ သော အဿဒ္ဓေါ အပ္ပသန္နော တံ သဒ္ဓံ ပသန္နံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အမှာကံ ဥဒေါသိတော, တံ ဘာဇေမာ’’တိ။ ဧဝံ ဝုတ္တေ သော သဒ္ဓေါ ပသန္နော တံ အဿဒ္ဓံ အပ္ပသန္နံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘မာယျော, ဧဝံ အဝစ။ အမှာကံ ပိတုနာ ဘိက္ခုနိသံဃဿ ဒိန္နော’’တိ။ ဒုတိယမ္ပိ ခေါ သော အဿဒ္ဓေါ အပ္ပသန္နော တံ သဒ္ဓံ ပသန္နံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အမှာကံ ဥဒေါသိတော, တံ ဘာဇေမာ’’တိ။ အထ ခေါ သော သဒ္ဓေါ ပသန္နော တံ အဿဒ္ဓံ အပ္ပသန္နံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘မာယျော, ဧဝံ အဝစ။ အမှာကံ ပိတုနာ ဘိက္ခုနိသံဃဿ ဒိန္နော’’တိ။ တတိယမ္ပိ ခေါ သော အဿဒ္ဓေါ အပ္ပသန္နော တံ သဒ္ဓံ ပသန္နံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အမှာကံ ဥဒေါသိတော, တံ ဘာဇေမာ’’တိ။ အထ ခေါ သော သဒ္ဓေါ ပသန္နော – ‘‘သစေ မယှံ ဘဝိဿတိ, အဟမ္ပိ ဘိက္ခုနိသံဃဿ ဒဿာမီ’’တိ – တံ အဿဒ္ဓံ အပ္ပသန္နံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဘာဇေမာ’’တိ။ အထ ခေါ သော ဥဒေါသိတော တေဟိ ဘာဇီယမာနော တဿ အဿဒ္ဓဿ အပ္ပသန္နဿ ပါပုဏာတိ [ပါပုဏိ (သျာ.)]။ အထ ခေါ သော အဿဒ္ဓေါ အပ္ပသန္နော ဘိက္ခုနိယော ဥပသင်္ကမိတွာ ဧတဒဝေါစ – ‘‘နိက္ခမထာယျေ, အမှာကံ ဥဒေါသိတော’’တိ။

ဧဝံ ဝုတ္တေ ထုလ္လနန္ဒါ ဘိက္ခုနီ တံ ပုရိသံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘မာယျော, ဧဝံ အဝစ, တုမှာကံ ပိတုနာ ဘိက္ခုနိသံဃဿ ဒိန္နော’’တိ။ ‘‘ဒိန္နော န ဒိန္နော’’တိ ဝေါဟာရိကေ မဟာမတ္တေ ပုစ္ဆိံသု။ မဟာမတ္တာ ဧဝမာဟံသု – ‘‘ကော, အယျေ, ဇာနာတိ ဘိက္ခုနိသံဃဿ ဒိန္နော’’တိ? ဧဝံ ဝုတ္တေ ထုလ္လနန္ဒါ ဘိက္ခုနီ တေ မဟာမတ္တေ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အပိ နာယျော [အပိ နွယျာ (သျာ.), အပိ နာယျော (က.)] တုမှေဟိ ဒိဋ္ဌံ ဝါ သုတံ ဝါ သက္ခိံ ဌပယိတွာ ဒါနံ ဒိယျမာန’’န္တိ ? အထ ခေါ တေ မဟာမတ္တာ – ‘‘သစ္စံ ခေါ အယျာ အာဟာ’’တိ တံ ဥဒေါသိတံ ဘိက္ခုနိသံဃဿ အကံသု။ အထ ခေါ သော ပုရိသော ပရာဇိတော ဥဇ္ဈာယတိ ခိယျတိ ဝိပါစေတိ – ‘‘အဿမဏိယော ဣမာ မုဏ္ဍာ ဗန္ဓကိနိယော။ ကထဉှိ နာမ အမှာကံ ဥဒေါသိတံ အစ္ဆိန္ဒါပေဿန္တီ’’တိ! ထုလ္လနန္ဒါ ဘိက္ခုနီ မဟာမတ္တာနံ ဧတမတ္ထံ အာရောစေသိ။ မဟာမတ္တာ တံ ပုရိသံ ဒဏ္ဍာပေသုံ။ အထ ခေါ သော ပုရိသော ဒဏ္ဍိတော ဘိက္ခုနူပဿယဿ အဝိဒူရေ အာဇီဝကသေယျံ ကာရာပေတွာ အာဇီဝကေ ဥယျောဇေသိ – ‘‘ဧတာ ဘိက္ခုနိယော အစ္စာဝဒထာ’’တိ။

ထုလ္လနန္ဒါ ဘိက္ခုနီ မဟာမတ္တာနံ ဧတမတ္ထံ အာရောစေသိ။ မဟာမတ္တာ တံ ပုရိသံ ဗန္ဓါပေသုံ။ မနုဿာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ပဌမံ ဘိက္ခုနိယော ဥဒေါသိတံ အစ္ဆိန္ဒါပေသုံ, ဒုတိယံ ဒဏ္ဍာပေသုံ, တတိယံ ဗန္ဓါပေသုံ။ ဣဒါနိ ဃာတာပေဿန္တီ’’တိ! အဿောသုံ ခေါ ဘိက္ခုနိယော တေသံ မနုဿာနံ ဥဇ္ဈာယန္တာနံ ခိယျန္တာနံ ဝိပါစေန္တာနံ။ ယာ တာ ဘိက္ခုနိယော အပ္ပိစ္ဆာ။ပေ.။ တာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ အယျာ ထုလ္လနန္ဒါ ဥဿယဝါဒိကာ ဝိဟရိဿတီ’’တိ! အထ ခေါ တာ ဘိက္ခုနိယော ဘိက္ခူနံ ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ပေ.။ သစ္စံ ကိရ, ဘိက္ခဝေ, ထုလ္လနန္ဒါ ဘိက္ခုနီ ဥဿယဝါဒိကာ ဝိဟရတီတိ။ ‘‘သစ္စံ, ဘဂဝါ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ။ပေ.။ ကထဉှိ နာမ, ဘိက္ခဝေ, ထုလ္လနန္ဒါ ဘိက္ခုနီ ဥဿယဝါဒိကာ ဝိဟရိဿတိ! နေတံ, ဘိက္ခဝေ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ။ပေ.။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနိယော ဣမံ သိက္ခါပဒံ ဥဒ္ဒိသန္တု –

၆၇၉. ‘‘ယာ ပန ဘိက္ခုနီ ဥဿယဝါဒိကာ ဝိဟရေယျ ဂဟပတိနာ ဝါ ဂဟပတိပုတ္တေန ဝါ ဒါသေန ဝါ ကမ္မကာရေန [ကမ္မကရေန (သီ. သျာ.)] ဝါ အန္တမသော သမဏပရိဗ္ဗာဇကေနာပိ, အယံ ဘိက္ခုနီ ပဌမာပတ္တိကံ ဓမ္မံ အာပန္နာ နိဿာရဏီယံ သံဃာဒိသေသ’’န္တိ။

၆၈၀. ယာ ပနာတိ ယာ ယာဒိသာ။ပေ.။ ဘိက္ခုနီတိ။ပေ.။ အယံ ဣမသ္မိံ အတ္ထေ အဓိပ္ပေတာ ဘိက္ခုနီတိ။

ဥဿယဝါဒိကာ နာမ အဍ္ဍကာရိကာ ဝုစ္စတိ။

ဂဟပတိ နာမ ယော ကောစိ အဂါရံ အဇ္ဈာဝသတိ။

ဂဟပတိပုတ္တော နာမ ယေ ကေစိ ပုတ္တဘာတရော။

ဒါသော နာမ အန္တောဇာတော ဓနက္ကီတော ကရမရာနီတော ။

ကမ္မကာရော နာမ ဘဋကော အာဟတကော။

သမဏပရိဗ္ဗာဇကော နာမ ဘိက္ခုဉ္စ ဘိက္ခုနိဉ္စ သိက္ခမာနဉ္စ သာမဏေရဉ္စ သာမဏေရိဉ္စ ဌပေတွာ ယော ကောစိ ပရိဗ္ဗာဇကသမာပန္နော။

အဍ္ဍံ ကရိဿာမီတိ ဒုတိယံ ဝါ ပရိယေသတိ ဂစ္ဆတိ ဝါ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဧကဿ အာရောစေတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဒုတိယဿ အာရောစေတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။ အဍ္ဍပရိယောသာနေ အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။

ပဌမာပတ္တိကန္တိ သဟ ဝတ္ထုဇ္ဈာစာရာ အာပဇ္ဇတိ အသမနုဘာသနာယ။

နိဿာရဏီယန္တိ သံဃမှာ နိဿာရီယတိ။

သံဃာဒိသေသန္တိ သံဃောဝ တဿာ အာပတ္တိယာ မာနတ္တံ ဒေတိ မူလာယ ပဋိကဿတိ အဗ္ဘေတိ, န သမ္ဗဟုလာ န ဧကာ ဘိက္ခုနီ။ တေန ဝုစ္စတိ ‘‘သံဃာဒိသေသော’’တိ။ တဿေဝ အာပတ္တိနိကာယဿ နာမကမ္မံ အဓိဝစနံ။ တေနပိ ဝုစ္စတိ ‘‘သံဃာဒိသေသော’’တိ။

၆၈၁. အနာပတ္တိ မနုဿေဟိ အာကဍ္ဎီယမာနာ ဂစ္ဆတိ, အာရက္ခံ ယာစတိ, အနောဒိဿ အာစိက္ခတိ, ဥမ္မတ္တိကာယ။ပေ.။ အာဒိကမ္မိကာယာတိ။

ပဌမသံဃာဒိသေသသိက္ခါပဒံ နိဋ္ဌိတံ။

၂. ဒုတိယသံဃာဒိသေသသိက္ခါပဒံ

၆၈၂. တေန သမယေန ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဝေသာလိယံ အညတရဿ လိစ္ဆဝိဿ ပဇာပတိ အတိစာရိနီ ဟောတိ။ အထ ခေါ သော လိစ္ဆဝိ တံ ဣတ္ထိံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘သာဓု ဝိရမာဟိ, အနတ္ထံ ခေါ တေ ကရိဿာမီ’’တိ။ ဧဝမ္ပိ သာ ဝုစ္စမာနာ နာဒိယိ။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဝေသာလိယံ လိစ္ဆဝိဂဏော သန္နိပတိတော ဟောတိ ကေနစိဒေဝ ကရဏီယေန။ အထ ခေါ သော လိစ္ဆဝိ တေ လိစ္ဆဝယော ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဧကံ မေ, အယျော , ဣတ္ထိံ အနုဇာနာထာ’’တိ။ ‘‘ကာ နာမ သာ’’တိ? ‘‘မယှံ ပဇာပတိ အတိစရတိ, တံ ဃာတေဿာမီ’’တိ။ ‘‘ဇာနာဟီ’’တိ။ အဿောသိ ခေါ သာ ဣတ္ထီ – ‘‘သာမိကော ကိရ မံ ဃာတေတုကာမော’’တိ။ ဝရဘဏ္ဍံ အာဒါယ သာဝတ္ထိံ ဂန္တွာ တိတ္ထိယေ ဥပသင်္ကမိတွာ ပဗ္ဗဇ္ဇံ ယာစိ။ တိတ္ထိယာ န ဣစ္ဆိံသု ပဗ္ဗာဇေတုံ။ ဘိက္ခုနိယော ဥပသင်္ကမိတွာ ပဗ္ဗဇ္ဇံ ယာစိ။ ဘိက္ခုနိယောပိ န ဣစ္ဆိံသု ပဗ္ဗာဇေတုံ။ ထုလ္လနန္ဒံ ဘိက္ခုနိံ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဏ္ဍကံ ဒဿေတွာ ပဗ္ဗဇ္ဇံ ယာစိ။ ထုလ္လနန္ဒါ ဘိက္ခုနီ ဘဏ္ဍကံ ဂဟေတွာ ပဗ္ဗာဇေသိ။

အထ ခေါ သော လိစ္ဆဝိ တံ ဣတ္ထိံ ဂဝေသန္တော သာဝတ္ထိံ ဂန္တွာ ဘိက္ခုနီသု ပဗ္ဗဇိတံ ဒိသွာန ယေန ရာဇာ ပသေနဒိ ကောသလော တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ ရာဇာနံ ပသေနဒိံ ကောသလံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ပဇာပတိ မေ, ဒေဝ, ဝရဘဏ္ဍံ အာဒါယ သာဝတ္ထိံ အနုပ္ပတ္တာ။ တံ ဒေဝေါ အနုဇာနာတူ’’တိ။ ‘‘တေန ဟိ, ဘဏေ, ဝိစိနိတွာ အာစိက္ခါ’’တိ။ ‘‘ဒိဋ္ဌာ, ဒေဝ, ဘိက္ခုနီသု ပဗ္ဗဇိတာ’’တိ။ ‘‘သစေ, ဘဏေ, ဘိက္ခုနီသု ပဗ္ဗဇိတာ, န သာ လဗ္ဘာ ကိဉ္စိ ကာတုံ။ သွာက္ခါတော ဘဂဝတာ ဓမ္မော, စရတု ဗြဟ္မစရိယံ သမ္မာ ဒုက္ခဿ အန္တကိရိယာယာ’’တိ။ အထ ခေါ သော လိစ္ဆဝိ ဥဇ္ဈာယတိ ခိယျတိ ဝိပါစေတိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ ဘိက္ခုနိယော စောရိံ ပဗ္ဗာဇေဿန္တီ’’တိ! အဿောသုံ ခေါ ဘိက္ခုနိယော တဿ လိစ္ဆဝိဿ ဥဇ္ဈာယန္တဿ ခိယျန္တဿ ဝိပါစေန္တဿ။ ယာ တာ ဘိက္ခုနိယော အပ္ပိစ္ဆာ။ပေ.။ တာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ အယျာ ထုလ္လနန္ဒါ စောရိံ ပဗ္ဗာဇေဿတီ’’တိ! အထ ခေါ တာ ဘိက္ခုနိယော ဘိက္ခူနံ ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ပေ.။ သစ္စံ ကိရ, ဘိက္ခဝေ, ထုလ္လနန္ဒါ ဘိက္ခုနီ စောရိံ ပဗ္ဗာဇေတီတိ [ပဗ္ဗာဇေသီတိ (က.)]? ‘‘သစ္စံ, ဘဂဝါ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ။ပေ.။ ကထဉှိ နာမ, ဘိက္ခဝေ, ထုလ္လနန္ဒါ ဘိက္ခုနီ စောရိံ ပဗ္ဗာဇေဿတိ! နေတံ, ဘိက္ခဝေ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ။ပေ.။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနိယော ဣမံ သိက္ခါပဒံ ဥဒ္ဒိသန္တု –

၆၈၃. ‘‘ယာ ပန ဘိက္ခုနီ ဇာနံ စောရိံ ဝဇ္ဈံ ဝိဒိတံ အနပလောကေတွာ ရာဇာနံ ဝါ သံဃံ ဝါ ဂဏံ ဝါ ပူဂံ ဝါ သေဏိံ ဝါ အညတြ ကပ္ပါ ဝုဋ္ဌာပေယျ, အယမ္ပိ ဘိက္ခုနီ ပဌမာပတ္တိကံ ဓမ္မံ အာပန္နာ နိဿာရဏီယံ သံဃာဒိသေသ’’န္တိ။

၆၈၄. ယာ ပနာတိ ယာ ယာဒိသာ။ပေ.။ ဘိက္ခုနီတိ။ပေ.။ အယံ ဣမသ္မိံ အတ္ထေ အဓိပ္ပေတာ ဘိက္ခုနီတိ။

ဇာနာတိ နာမ သာမံ ဝါ ဇာနာတိ အညေ ဝါ တဿာ အာရောစေန္တိ, သာ ဝါ အာရောစေတိ။

စောရီ နာမ ယာ ပဉ္စမာသကံ ဝါ အတိရေကပဉ္စမာသကံ ဝါ အဂ္ဃနကံ အဒိန္နံ ထေယျသင်္ခါတံ အာဒိယတိ, ဧသာ စောရီ နာမ။

ဝဇ္ဈာ နာမ ယံ ကတွာ ဝဇ္ဈပ္ပတ္တာ ဟောတိ။

ဝိဒိတာ နာမ အညေဟိ မနုဿေဟိ ဉာတာ ဟောတိ ‘‘ဝဇ္ဈာ ဧသာ’’တိ။

အနပလောကေတွာတိ အနာပုစ္ဆာ။

ရာဇာ နာမ ယတ္ထ ရာဇာ အနုသာသတိ, ရာဇာ အပလောကေတဗ္ဗော။

သံဃော နာမ ဘိက္ခုနိသံဃော ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခုနိသံဃော အပလောကေတဗ္ဗော။

ဂဏော နာမ ယတ္ထ ဂဏော အနုသာသတိ, ဂဏော အပလောကေတဗ္ဗော။

ပူဂေါ နာမ ယတ္ထ ပူဂေါ အနုသာသတိ, ပူဂေါ အပလောကေတဗ္ဗော။

သေဏိ နာမ ယတ္ထ သေဏိ အနုသာသတိ, သေဏိ အပလောကေတဗ္ဗော။

အညတြ ကပ္ပါတိ ဌပေတွာ ကပ္ပံ။ ကပ္ပံ နာမ ဒွေ ကပ္ပါနိ – တိတ္ထိယေသု ဝါ ပဗ္ဗဇိတာ ဟောတိ အညာသု ဝါ ဘိက္ခုနီသု ပဗ္ဗဇိတာ။ အညတြ ကပ္ပါ ‘‘ဝုဋ္ဌာပေဿာမီ’’တိ ဂဏံ ဝါ အာစရိနိံ ဝါ ပတ္တံ ဝါ စီဝရံ ဝါ ပရိယေသတိ, သီမံ ဝါ သမ္မန္နတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဉတ္တိယာ ဒုက္ကဋံ။ ဒွီဟိ ကမ္မဝါစာဟိ ထုလ္လစ္စယာ။ ကမ္မဝါစာပရိယောသာနေ ဥပဇ္ဈာယာယ အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။ ဂဏဿ စ အာစရိနိယာ စ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။

အယမ္ပီတိ ပုရိမံ ဥပါဒါယ ဝုစ္စတိ။

ပဌမာပတ္တိကန္တိ သဟ ဝတ္ထုဇ္ဈာစာရာ အာပဇ္ဇတိ အသမနုဘာသနာယ။

နိဿာရဏီယန္တိ သံဃမှာ နိဿာရီယတိ။

သံဃာဒိသေသန္တိ။ပေ.။ တေနပိ ဝုစ္စတိ သံဃာဒိသေသောတိ။

၆၈၅. စောရိယာ စောရိသညာ အညတြ ကပ္ပါ ဝုဋ္ဌာပေတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။ စောရိယာ ဝေမတိကာ အညတြ ကပ္ပါ ဝုဋ္ဌာပေတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ စောရိယာ အစောရိသညာ အညတြ ကပ္ပါ ဝုဋ္ဌာပေတိ, အနာပတ္တိ။ အစောရိယာ စောရိသညာ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အစောရိယာ ဝေမတိကာ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အစောရိယာ အစောရိသညာ, အနာပတ္တိ။

၆၈၆. အနာပတ္တိ အဇာနန္တီ ဝုဋ္ဌာပေတိ, အပလောကေတွာ ဝုဋ္ဌာပေတိ, ကပ္ပကတံ ဝုဋ္ဌာပေတိ, ဥမ္မတ္တိကာယ, အာဒိကမ္မိကာယာတိ။

ဒုတိယသံဃာဒိသေသသိက္ခါပဒံ နိဋ္ဌိတံ။

၃. တတိယသံဃာဒိသေသသိက္ခါပဒံ

၆၈၇. တေန သမယေန ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဘဒ္ဒါယ ကာပိလာနိယာ အန္တေဝါသိနီ ဘိက္ခုနီ ဘိက္ခုနီဟိ သဒ္ဓိံ ဘဏ္ဍိတွာ ဂါမကံ [ဂါမကေ (သျာ.)] ဉာတိကုလံ အဂမာသိ။ ဘဒ္ဒါ ကာပိလာနီ တံ ဘိက္ခုနိံ အပဿန္တီ ဘိက္ခုနိယော ပုစ္ဆိ – ‘‘ကဟံ ဣတ္ထန္နာမာ, န ဒိဿတီ’’တိ! ‘‘ဘိက္ခုနီဟိ သဒ္ဓိံ, အယျေ, ဘဏ္ဍိတွာ န ဒိဿတီ’’တိ။ ‘‘အမ္မာ, အမုကသ္မိံ ဂါမကေ ဧတိဿာ ဉာတိကုလံ။ တတ္ထ ဂန္တွာ ဝိစိနထာ’’တိ။ ဘိက္ခုနိယော တတ္ထ ဂန္တွာ တံ ဘိက္ခုနိံ ပဿိတွာ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘ကိဿ တွံ, အယျေ , ဧကိကာ အာဂတာ, ကစ္စိသိ အပ္ပဓံသိတာ’’တိ? ‘‘အပ္ပဓံသိတာမှိ, အယျေ’’တိ။ ယာ တာ ဘိက္ခုနိယော အပ္ပိစ္ဆာ။ပေ.။ တာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ ဘိက္ခုနီ ဧကာ ဂါမန္တရံ ဂစ္ဆိဿတီ’’တိ။ပေ.။ သစ္စံ ကိရ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနီ ဧကာ ဂါမန္တရံ ဂစ္ဆတီတိ? ‘‘သစ္စံ, ဘဂဝါ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ။ပေ.။ ကထဉှိ နာမ, ဘိက္ခဝေ , ဘိက္ခုနီ ဧကာ ဂါမန္တရံ ဂစ္ဆိဿတိ! နေတံ, ဘိက္ခဝေ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ။ပေ.။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနိယော ဣမံ သိက္ခါပဒံ ဥဒ္ဒိသန္တု –

‘‘ယာ ပန ဘိက္ခုနီ ဧကာ ဂါမန္တရံ ဂစ္ဆေယျ, အယမ္ပိ ဘိက္ခုနီ ပဌမာပတ္တိကံ ဓမ္မံ အာပန္နာ နိဿာရဏီယံ သံဃာဒိသေသ’’န္တိ။

ဧဝဉ္စိဒံ ဘဂဝတာ ဘိက္ခုနီနံ သိက္ခါပဒံ ပညတ္တံ ဟောတိ။

၆၈၈. တေန ခေါ ပန သမယေန ဒွေ ဘိက္ခုနိယော သာကေတာ သာဝတ္ထိံ အဒ္ဓါနမဂ္ဂပ္ပဋိပန္နာ ဟောန္တိ။ အန္တရာမဂ္ဂေ နဒီ တရိတဗ္ဗာ ဟောတိ။ အထ ခေါ တာ ဘိက္ခုနိယော နာဝိကေ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘သာဓု နော, အာဝုသော, တာရေထာ’’တိ။ ‘‘နာယျေ, သက္ကာ ဥဘော သကိံ တာရေတု’’န္တိ။ ဧကော ဧကံ ဥတ္တာရေသိ။ ဥတ္တိဏ္ဏော ဥတ္တိဏ္ဏံ ဒူသေသိ။ အနုတ္တိဏ္ဏော အနုတ္တိဏ္ဏံ ဒူသေသိ။ တာ ပစ္ဆာ သမာဂန္တွာ ပုစ္ဆိံသု – ‘‘ကစ္စိသိ, အယျေ, အပ္ပဓံသိတာ’’တိ? ‘‘ပဓံသိတာမှိ, အယျေ! တွံ ပန, အယျေ, အပ္ပဓံသိတာ’’တိ? ‘‘ပဓံသိတာမှိ, အယျေ’’တိ။ အထ ခေါ တာ ဘိက္ခုနိယော သာဝတ္ထိံ ဂန္တွာ ဘိက္ခုနီနံ ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ယာ တာ ဘိက္ခုနိယော အပ္ပိစ္ဆာ။ပေ.။ တာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ ဘိက္ခုနီ ဧကာ နဒီပါရံ ဂစ္ဆိဿတီ’’တိ! အထ ခေါ တာ ဘိက္ခုနိယော ဘိက္ခူနံ ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ပေ.။ သစ္စံ ကိရ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနီ ဧကာ နဒီပါရံ ဂစ္ဆတီ’’တိ? ‘‘သစ္စံ, ဘဂဝါ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ။ပေ.။ ကထဉှိ နာမ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနီ ဧကာ နဒီပါရံ ဂစ္ဆိဿတိ! နေတံ , ဘိက္ခဝေ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ။ပေ.။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနိယော ဣမံ သိက္ခါပဒံ ဥဒ္ဒိသန္တု –

‘‘ယာ ပန ဘိက္ခုနီ ဧကာ ဝါ ဂါမန္တရံ ဂစ္ဆေယျ, ဧကာ ဝါ နဒီပါရံ ဂစ္ဆေယျ, အယမ္ပိ ဘိက္ခုနီ ပဌမာပတ္တိကံ ဓမ္မံ အာပန္နာ နိဿာရဏီယံ သံဃာဒိသေသ’’န္တိ။

ဧဝဉ္စိဒံ ဘဂဝတာ ဘိက္ခုနီနံ သိက္ခါပဒံ ပညတ္တံ ဟောတိ။

၆၈၉. တေန ခေါ ပန သမယေန သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော ကောသလေသု ဇနပဒေ သာဝတ္ထိံ ဂစ္ဆန္တာ [ဂန္တွာ (က.)] သာယံ အညတရံ ဂါမံ ဥပဂစ္ဆိံသု။ တတ္ထ အညတရာ ဘိက္ခုနီ အဘိရူပါ ဟောတိ ဒဿနီယာ ပါသာဒိကာ။ အညတရော ပုရိသော တဿာ ဘိက္ခုနိယာ သဟ ဒဿနေန ပဋိဗဒ္ဓစိတ္တော ဟောတိ။ အထ ခေါ သော ပုရိသော တာသံ ဘိက္ခုနီနံ သေယျံ ပညပေန္တော တဿာ ဘိက္ခုနိယာ သေယျံ ဧကမန္တံ ပညာပေသိ။ အထ ခေါ သာ ဘိက္ခုနီ သလ္လက္ခေတွာ – ‘‘ပရိယုဋ္ဌိတော အယံ ပုရိသော; သစေ ရတ္တိံ အာဂစ္ဆိဿတိ, ဝိဿရော မေ ဘဝိဿတီ’’တိ, ဘိက္ခုနိယော အနာပုစ္ဆာ အညတရံ ကုလံ ဂန္တွာ သေယျံ ကပ္ပေသိ။ အထ ခေါ သော ပုရိသော ရတ္တိံ အာဂန္တွာ တံ ဘိက္ခုနိံ ဂဝေသန္တော ဘိက္ခုနိယော ဃဋ္ဋေသိ။ ဘိက္ခုနိယော တံ ဘိက္ခုနိံ အပဿန္တိယော ဧဝမာဟံသု – ‘‘နိဿံသယံ ခေါ သာ ဘိက္ခုနီ ပုရိသေန သဒ္ဓိံ နိက္ခန္တာ’’တိ။

အထ ခေါ သာ ဘိက္ခုနီ တဿာ ရတ္တိယာ အစ္စယေန ယေန တာ ဘိက္ခုနိယော တေနုပသင်္ကမိ။ ဘိက္ခုနိယော တံ ဘိက္ခုနိံ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘ကိဿ တွံ, အယျေ, ပုရိသေန သဒ္ဓိံ နိက္ခန္တာ’’တိ? ‘‘နာဟံ, အယျေ, ပုရိသေန သဒ္ဓိံ နိက္ခန္တာ’’တိ။ ဘိက္ခုနီနံ ဧတမတ္ထံ အာရောစေသိ။ ယာ တာ ဘိက္ခုနိယော အပ္ပိစ္ဆာ။ပေ.။ တာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ ဘိက္ခုနီ ဧကာ ရတ္တိံ ဝိပ္ပဝသိဿတီ’’တိ။ပေ.။ သစ္စံ ကိရ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနီ ဧကာ ရတ္တိံ ဝိပ္ပဝသီတိ [ဝိပ္ပဝသီတိ (က.)]? ‘‘သစ္စံ, ဘဂဝါ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ။ပေ.။ ကထဉှိ နာမ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနီ ဧကာ ရတ္တိံ ဝိပ္ပဝသိဿတိ! နေတံ, ဘိက္ခဝေ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ။ပေ.။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနိယော ဣမံ သိက္ခါပဒံ ဥဒ္ဒိသန္တု –

‘‘ယာ ပန ဘိက္ခုနီ ဧကာ ဝါ ဂါမန္တရံ ဂစ္ဆေယျ, ဧကာ ဝါ နဒီပါရံ ဂစ္ဆေယျ, ဧကာ ဝါ ရတ္တိံ ဝိပ္ပဝသေယျ, အယမ္ပိ ဘိက္ခုနီ ပဌမာပတ္တိကံ ဓမ္မံ အာပန္နာ နိဿာရဏီယံ သံဃာဒိသေသ’’န္တိ။

ဧဝဉ္စိဒံ ဘဂဝတာ ဘိက္ခုနီနံ သိက္ခါပဒံ ပညတ္တံ ဟောတိ။

၆၉၀. တေန ခေါ ပန သမယေန သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော ကောသလေသု ဇနပဒေ သာဝတ္ထိံ အဒ္ဓါနမဂ္ဂပ္ပဋိပန္နာ ဟောန္တိ။ တတ္ထ အညတရာ ဘိက္ခုနီ ဝစ္စေန ဣဠိတာ ဧကိကာ ဩဟီယိတွာ [ဩဟိယိတွာ (က.)] ပစ္ဆာ အဂမာသိ။ မနုဿာ တံ ဘိက္ခုနိံ ပဿိတွာ ဒူသေသုံ။ အထ ခေါ သာ ဘိက္ခုနီ ယေန တာ ဘိက္ခုနိယော တေနုပသင်္ကမိ။ ဘိက္ခုနိယော တံ ဘိက္ခုနိံ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘ကိဿ တွံ, အယျေ, ဧကိကာ ဩဟီနာ, ကစ္စိသိ အပ္ပဓံသိတာ’’တိ? ‘‘ပဓံသိတာမှိ, အယျေ’’တိ။ ယာ တာ ဘိက္ခုနိယော အပ္ပိစ္ဆာ။ပေ.။ တာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ကထဉှိ နာမ ဘိက္ခုနီ ဧကာ ဂဏမှာ ဩဟီယိဿတီတိ။ပေ.။ သစ္စံ ကိရ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနီ ဧကာ ဂဏမှာ ဩဟီယတီတိ? ‘‘သစ္စံ, ဘဂဝါ’’တိ ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ။ပေ.။ ကထဉှိ နာမ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနီ ဧကာ ဂဏမှာ ဩဟီယိဿတိ! နေတံ, ဘိက္ခဝေ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ။ပေ.။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနိယော ဣမံ သိက္ခါပဒံ ဥဒ္ဒိသန္တု –

၆၉၁. ‘‘ယာ ပန ဘိက္ခုနီ ဧကာ ဝါ ဂါမန္တရံ ဂစ္ဆေယျ, ဧကာ ဝါ နဒီပါရံ ဂစ္ဆေယျ, ဧကာ ဝါ ရတ္တိံ ဝိပ္ပဝသေယျ, ဧကာ ဝါ ဂဏမှာ ဩဟီယေယျ, အယမ္ပိ ဘိက္ခုနီ ပဌမာပတ္တိကံ ဓမ္မံ အာပန္နာ နိဿာရဏီယံ သံဃာဒိသေသ’’န္တိ။

၆၉၂. ယာ ပနာတိ ယာ ယာဒိသာ။ပေ.။ ဘိက္ခုနီတိ။ပေ.။ အယံ ဣမသ္မိံ အတ္ထေ အဓိပ္ပေတာ ဘိက္ခုနီတိ။

ဧကာ ဝါ ဂါမန္တရံ ဂစ္ဆေယျာတိ ပရိက္ခိတ္တဿ ဂါမဿ ပရိက္ခေပံ ပဌမံ ပါဒံ အတိက္ကာမေန္တိယာ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ, ဒုတိယံ ပါဒံ အတိက္ကာမေန္တိယာ အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။

အပရိက္ခိတ္တဿ ဂါမဿ ဥပစာရံ ပဌမံ ပါဒံ အတိက္ကာမေန္တိယာ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။ ဒုတိယံ ပါဒံ အတိက္ကာမေန္တိယာ အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။

ဧကာ ဝါ နဒီပါရံ ဂစ္ဆေယျာတိ နဒီ နာမ တိမဏ္ဍလံ ပဋိစ္ဆာဒေတွာ ယတ္ထ ကတ္ထစိ ဥတ္တရန္တိယာ ဘိက္ခုနိယာ အန္တရဝါသကော တေမိယတိ။ ပဌမံ ပါဒံ ဥတ္တရန္တိယာ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။ ဒုတိယံ ပါဒံ ဥတ္တရန္တိယာ အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။

ဧကာ ဝါ ရတ္တိံ ဝိပ္ပဝသေယျာတိ သဟ အရုဏုဂ္ဂမနာ ဒုတိယိကာယ ဘိက္ခုနိယာ ဟတ္ထပါသံ ဝိဇဟန္တိယာ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။ ဝိဇဟိတေ အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။

ဧကာ ဝါ ဂဏမှာ ဩဟီယေယျာတိ အဂါမကေ အရညေ ဒုတိယိကာယ ဘိက္ခုနိယာ ဒဿနူပစာရံ ဝါ သဝနူပစာရံ ဝါ ဝိဇဟန္တိယာ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။ ဝိဇဟိတေ အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။

အယမ္ပီတိ ပုရိမာယော ဥပါဒါယ ဝုစ္စတိ။

ပဌမာပတ္တိကန္တိ သဟ ဝတ္ထုဇ္ဈာစာရာ အာပဇ္ဇတိ အသမနုဘာသနာယ။

နိဿာရဏီယန္တိ သံဃမှာ နိဿာရီယတိ။

သံဃာဒိသေသောတိ။ပေ.။ တေနပိ ဝုစ္စတိ သံဃာဒိသေသောတိ။

၆၉၃. အနာပတ္တိ ဒုတိယိကာ ဘိက္ခုနီ ပက္ကန္တာ ဝါ ဟောတိ ဝိဗ္ဘန္တာ ဝါ ကာလင်္ကတာ ဝါ ပက္ခသင်္ကန္တာ ဝါ, အာပဒါသု, ဥမ္မတ္တိကာယ, အာဒိကမ္မိကာယာတိ။

တတိယသံဃာဒိသေသသိက္ခါပဒံ နိဋ္ဌိတံ။

၄. စတုတ္ထသံဃာဒိသေသသိက္ခါပဒံ

၆၉၄. တေန သမယေန ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန စဏ္ဍကာဠီ ဘိက္ခုနီ ဘဏ္ဍနကာရိကာ ဟောတိ ကလဟကာရိကာ ဝိဝါဒကာရိကာ ဘဿကာရိကာ သံဃေ အဓိကရဏကာရိကာ။ ထုလ္လနန္ဒါ ဘိက္ခုနီ တဿာ ကမ္မေ ကရီယမာနေ ပဋိက္ကောသတိ။ တေန ခေါ ပန သမယေန ထုလ္လနန္ဒါ ဘိက္ခုနီ ဂါမကံ အဂမာသိ ကေနစိဒေဝ ကရဏီယေန။ အထ ခေါ ဘိက္ခုနိသံဃော – ‘‘ထုလ္လနန္ဒါ ဘိက္ခုနီ ပက္ကန္တာ’’တိ , စဏ္ဍကာဠိံ ဘိက္ခုနိံ အာပတ္တိယာ အဒဿနေ [အဒဿနေန (က.)] ဥက္ခိပိ။ ထုလ္လနန္ဒါ ဘိက္ခုနီ ဂါမကေ တံ ကရဏီယံ တီရေတွာ ပုနဒေဝ သာဝတ္ထိံ ပစ္စာဂစ္ဆိ။ စဏ္ဍကာဠီ ဘိက္ခုနီ ထုလ္လနန္ဒါယ ဘိက္ခုနိယာ အာဂစ္ဆန္တိယာ နေဝ အာသနံ ပညပေသိ န ပါဒေါဒကံ ပါဒဣဌံ ပါဒကဌလိကံ ဥပနိက္ခိပိ န ပစ္စုဂ္ဂန္တွာ ပတ္တစီဝရံ ပဋိဂ္ဂဟေသိ န ပါနီယေန အာပုစ္ဆိ။ ထုလ္လနန္ဒါ ဘိက္ခုနီ စဏ္ဍကာဠိံ ဘိက္ခုနိံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ကိဿ တွံ, အယျေ, မယိ အာဂစ္ဆန္တိယာ နေဝ အာသနံ ပညပေသိ န ပါဒေါဒကံ ပါဒဣဌံ ပါဒကဌလိကံ ဥပနိက္ခိပိ န ပစ္စုဂ္ဂန္တွာ ပတ္တစီဝရံ ပဋိဂ္ဂဟေသိ န ပါနီယေန အာပုစ္ဆီ’’တိ? ‘‘ဧဝဉှေတံ, အယျေ, ဟောတိ ယထာ တံ အနာထာယာ’’တိ။ ‘‘ကိဿ ပန တွံ, အယျေ, အနာထာ’’တိ? ‘‘ဣမာ မံ, အယျေ, ဘိက္ခုနိယော – ‘‘အယံ အနာထာ အပ္ပညာတာ, နတ္ထိ ဣမိဿာ ကာစိ ပဋိဝတ္တာ’’တိ, အာပတ္တိယာ အဒဿနေ [အဒဿနေန (က.)] ဥက္ခိပိံသူ’’တိ။

ထုလ္လနန္ဒါ ဘိက္ခုနီ – ‘‘ဗာလာ ဧတာ အဗျတ္တာ ဧတာ, နေဝ ဇာနန္တိ ကမ္မံ ဝါ ကမ္မဒေါသံ ဝါ ကမ္မဝိပတ္တိံ ဝါ ကမ္မသမ္ပတ္တိံ ဝါ။ မယံ ခေါ ဇာနာမ ကမ္မမ္ပိ ကမ္မဒေါသမ္ပိ ကမ္မဝိပတ္တိမ္ပိ ကမ္မသမ္ပတ္တိမ္ပိ။ မယံ ခေါ အကတံ ဝါ ကမ္မံ ကာရေယျာမ ကတံ ဝါ ကမ္မံ ကောပေယျာမာ’’တိ, လဟုံ လဟုံ ဘိက္ခုနိသံဃံ သန္နိပါတေတွာ စဏ္ဍကာဠိံ ဘိက္ခုနိံ ဩသာရေသိ။ ယာ တာ ဘိက္ခုနိယော အပ္ပိစ္ဆာ။ပေ.။ တာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ အယျာ ထုလ္လနန္ဒါ သမဂ္ဂေန သံဃေန ဥက္ခိတ္တံ ဘိက္ခုနိံ ဓမ္မေန ဝိနယေန သတ္ထုသာသနေန အနပလောကေတွာ ကာရကသံဃံ အနညာယ ဂဏဿ ဆန္ဒံ ဩသာရေဿတီ’’တိ။ပေ.။ သစ္စံ ကိရ, ဘိက္ခဝေ, ထုလ္လနန္ဒါ ဘိက္ခုနီ သမဂ္ဂေန သံဃေန ဥက္ခိတ္တံ ဘိက္ခုနိံ ဓမ္မေန ဝိနယေန သတ္ထုသာသနေန အနပလောကေတွာ ကာရကသံဃံ အနညာယ ဂဏဿ ဆန္ဒံ ဩသာရေတီတိ [ဩသာရေသီတိ (က.)]? ‘‘သစ္စံ , ဘဂဝါ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ။ပေ.။ ကထဉှိ နာမ, ဘိက္ခဝေ, ထုလ္လနန္ဒါ ဘိက္ခုနီ သမဂ္ဂေန သံဃေန ဥက္ခိတ္တံ ဘိက္ခုနိံ ဓမ္မေန ဝိနယေန သတ္ထုသာသနေန အနပလောကေတွာ ကာရကသံဃံ အနညာယ ဂဏဿ ဆန္ဒံ ဩသာရေဿတိ! နေတံ, ဘိက္ခဝေ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ။ပေ.။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနိယော ဣမံ သိက္ခါပဒံ ဥဒ္ဒိသန္တု –

၆၉၅. ‘‘ယာ ပန ဘိက္ခုနီ သမဂ္ဂေန သံဃေန ဥက္ခိတ္တံ ဘိက္ခုနိံ ဓမ္မေန ဝိနယေန သတ္ထုသာသနေန အနပလောကေတွာ ကာရကသံဃံ အနညာယ ဂဏဿ ဆန္ဒံ ဩသာရေယျ, အယမ္ပိ ဘိက္ခုနီ ပဌမာပတ္တိကံ ဓမ္မံ အာပန္နာ နိဿာရဏီယံ သံဃာဒိသေသ’’န္တိ။

၆၉၆. ယာ ပနာတိ ယာ ယာဒိသာ။ပေ.။ ဘိက္ခုနီတိ။ပေ.။ အယံ ဣမသ္မိံ အတ္ထေ အဓိပ္ပေတာ ဘိက္ခုနီတိ။

သမဂ္ဂေါ နာမ သံဃော သမာနသံဝါသကော သမာနသီမာယံ ဌိတော။

ဥက္ခိတ္တာ နာမ အာပတ္တိယာ အဒဿနေ ဝါ အပ္ပဋိကမ္မေ ဝါ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ ဝါ [အဒဿနေန ဝါ အပ္ပဋိကမ္မေန ဝါ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေန ဝါ (က.), အဒဿနေ ဝါ အပ္ပဋိကမ္မေ ဝါ ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ ဝါ (?)] ဥက္ခိတ္တာ။

ဓမ္မေန ဝိနယေနာတိ ယေန ဓမ္မေန ယေန ဝိနယေန။

သတ္ထုသာသနေနာတိ ဇိနသာသနေန ဗုဒ္ဓသာသနေန။

အနပလောကေတွာ ကာရကသံဃန္တိ ကမ္မကာရကသံဃံ အနာပုစ္ဆာ။

အနညာယ ဂဏဿ ဆန္ဒန္တိ ဂဏဿ ဆန္ဒံ အဇာနိတွာ။

‘‘ဩသာရေဿာမီ’’တိ ဂဏံ ဝါ ပရိယေသတိ, သီမံ ဝါ သမ္မန္နတိ , အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဉတ္တိယာ ဒုက္ကဋံ, ဒွီဟိ ကမ္မဝါစာဟိ ထုလ္လစ္စယာ, ကမ္မဝါစာပရိယောသာနေ အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။

အယမ္ပီတိ ပုရိမာယော ဥပါဒါယ ဝုစ္စတိ။

ပဌမာပတ္တိကန္တိ သဟ ဝတ္ထုဇ္ဈာစာရာ အာပဇ္ဇတိ အသမနုဘာသနာယ။

နိဿာရဏီယန္တိ သံဃမှာ နိဿာရီယတိ။

သံဃာဒိသေသောတိ။ပေ.။ တေနပိ ဝုစ္စတိ သံဃာဒိသေသောတိ။

၆၉၇. ဓမ္မကမ္မေ ဓမ္မကမ္မသညာ ဩသာရေတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။ ဓမ္မကမ္မေ ဝေမတိကာ ဩသာရေတိ အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။ ဓမ္မကမ္မေ အဓမ္မကမ္မသညာ ဩသာရေတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။

အဓမ္မကမ္မေ ဓမ္မကမ္မသညာ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အဓမ္မကမ္မေ ဝေမတိကာ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အဓမ္မကမ္မေ အဓမ္မကမ္မသညာ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။

၆၉၈. အနာပတ္တိ ကမ္မကာရကသံဃံ အပလောကေတွာ ဩသာရေတိ, ဂဏဿ ဆန္ဒံ ဇာနိတွာ ဩသာရေတိ, ဝတ္တေ ဝတ္တန္တိံ ဩသာရေတိ, အသန္တေ ကမ္မကာရကသံဃေ ဩသာရေတိ, ဥမ္မတ္တိကာယ, အာဒိကမ္မိကာယာတိ။

စတုတ္ထသံဃာဒိသေသသိက္ခါပဒံ နိဋ္ဌိတံ။

၅. ပဉ္စမသံဃာဒိသေသသိက္ခါပဒံ

၆၉၉. တေန သမယေန ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန သုန္ဒရီနန္ဒါ ဘိက္ခုနီ အဘိရူပါ ဟောတိ ဒဿနီယာ ပါသာဒိကာ။ မနုဿာ ဘတ္တဂ္ဂေ သုန္ဒရီနန္ဒံ ဘိက္ခုနိံ ပဿိတွာ အဝဿုတာ အဝဿုတာယ သုန္ဒရီနန္ဒါယ ဘိက္ခုနိယာ အဂ္ဂမဂ္ဂါနိ ဘောဇနာနိ ဒေန္တိ။ သုန္ဒရီနန္ဒါ ဘိက္ခုနီ ယာဝဒတ္ထံ ဘုဉ္ဇတိ; အညာ ဘိက္ခုနိယော န စိတ္တရူပံ လဘန္တိ။ ယာ တာ ဘိက္ခုနိယော အပ္ပိစ္ဆာ။ပေ.။ တာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ အယျာ သုန္ဒရီနန္ဒါ အဝဿုတာ အဝဿုတဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ ဟတ္ထတော ခါဒနီယံ ဝါ ဘောဇနီယံ ဝါ သဟတ္ထာ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ ခါဒိဿတိ ဘုဉ္ဇိဿတီ’’တိ။ပေ.။ သစ္စံ ကိရ, ဘိက္ခဝေ, သုန္ဒရီနန္ဒါ ဘိက္ခုနီ အဝဿုတာ အဝဿုတဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ ဟတ္ထတော ခါဒနီယံ ဝါ ဘောဇနီယံ ဝါ သဟတ္ထာ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ ခါဒတိ ဘုဉ္ဇတီတိ? ‘‘သစ္စံ, ဘဂဝါ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ။ပေ.။ ကထဉှိ နာမ, ဘိက္ခဝေ, သုန္ဒရီနန္ဒါ ဘိက္ခုနီ အဝဿုတာ အဝဿုတဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ ဟတ္ထတော ခါဒနီယံ ဝါ ဘောဇနီယံ ဝါ သဟတ္ထာ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ ခါဒိဿတိ ဘုဉ္ဇိဿတိ! နေတံ, ဘိက္ခဝေ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ။ပေ.။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနိယော ဣမံ သိက္ခါပဒံ ဥဒ္ဒိသန္တု –

၇၀၀. ‘‘ယာ ပန ဘိက္ခုနီ အဝဿုတာ အဝဿုတဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ ဟတ္ထတော ခါဒနီယံ ဝါ ဘောဇနီယံ ဝါ သဟတ္ထာ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ ခါဒေယျ ဝါ ဘုဉ္ဇေယျ ဝါ, အယမ္ပိ ဘိက္ခုနီ ပဌမာပတ္တိကံ ဓမ္မံ အာပန္နာ နိဿာရဏီယံ သံဃာဒိသေသ’’န္တိ။

၇၀၁. ယာ ပနာတိ ယာ ယာဒိသာ။ပေ.။ ဘိက္ခုနီတိ။ပေ.။ အယံ ဣမသ္မိံ အတ္ထေ အဓိပ္ပေတာ ဘိက္ခုနီတိ။

အဝဿုတာ နာမ သာရတ္တာ အပေက္ခဝတီ ပဋိဗဒ္ဓစိတ္တာ။

အဝဿုတော နာမ သာရတ္တော အပေက္ခဝါ ပဋိဗဒ္ဓစိတ္တော။

ပုရိသပုဂ္ဂလော နာမ မနုဿပုရိသော, န ယက္ခေါ န ပေတော န တိရစ္ဆာနဂတော, ဝိညူ ပဋိဗလော သာရဇ္ဇိတုံ။

ခါဒနီယံ နာမ ပဉ္စ ဘောဇနာနိ – ဥဒကဒန္တပေါနံ ဌပေတွာ အဝသေသံ ခါဒနီယံ နာမ။

ဘောဇနီယံ နာမ ပဉ္စ ဘောဇနာနိ – ဩဒနော, ကုမ္မာသော, သတ္တု, မစ္ဆော, မံသံ။

‘‘ခါဒိဿာမိ ဘုဉ္ဇိဿာမီ’’တိ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။ အဇ္ဈောဟာရေ အဇ္ဈောဟာရေ အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။

အယမ္ပီတိ ပုရိမာယော ဥပါဒါယ ဝုစ္စတိ။

ပဌမာပတ္တိကန္တိ သဟ ဝတ္ထုဇ္ဈာစာရာ အာပဇ္ဇတိ အသမနုဘာသနာယ။

နိဿာရဏီယန္တိ သံဃမှာ နိဿာရီယတိ။

သံဃာဒိသေသောတိ။ပေ.။ တေနပိ ဝုစ္စတိ သံဃာဒိသေသောတိ။

ဥဒကဒန္တပေါနံ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဧကတောအဝဿုတေ ‘‘ခါဒိဿာမိ ဘုဉ္ဇိဿာမီ’’တိ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။

၇၀၂. အဇ္ဈောဟာရေ အဇ္ဈောဟာရေ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။ ဥဒကဒန္တပေါနံ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဥဘတောအဝဿုတေ ယက္ခဿ ဝါ ပေတဿ ဝါ ပဏ္ဍကဿ ဝါ တိရစ္ဆာနဂတမနုဿဝိဂ္ဂဟဿ ဝါ ဟတ္ထတော ‘‘ခါဒိဿာမိ ဘုဉ္ဇိဿာမီ’’တိ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အဇ္ဈောဟာရေ အဇ္ဈောဟာရေ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။ ဥဒကဒန္တပေါနံ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဧကတောအဝဿုတေ ‘‘ခါဒိဿာမိ ဘုဉ္ဇိဿာမီ’’တိ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အဇ္ဈောဟာရေ အဇ္ဈောဟာရေ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဥဒကဒန္တပေါနံ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။

၇၀၃. အနာပတ္တိ ဥဘတောအနဝဿုတာ ဟောန္တိ, ‘‘အနဝဿုတော’’တိ ဇာနန္တီ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ, ဥမ္မတ္တိကာယ, အာဒိကမ္မိကာယာတိ။

ပဉ္စမသံဃာဒိသေသသိက္ခါပဒံ နိဋ္ဌိတံ။

၆. ဆဋ္ဌသံဃာဒိသေသသိက္ခါပဒံ

၇၀၄. တေန သမယေန ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန သုန္ဒရီနန္ဒါ ဘိက္ခုနီ အဘိရူပါ ဟောတိ ဒဿနီယာ ပါသာဒိကာ။ မနုဿာ ဘတ္တဂ္ဂေ သုန္ဒရီနန္ဒံ ဘိက္ခုနိံ ပဿိတွာ အဝဿုတာ သုန္ဒရီနန္ဒါယ ဘိက္ခုနိယာ အဂ္ဂမဂ္ဂါနိ ဘောဇနာနိ ဒေန္တိ။ သုန္ဒရီနန္ဒါ ဘိက္ခုနီ ကုက္ကုစ္စာယန္တီ န ပဋိဂ္ဂဏှာတိ။ အနန္တရိကာ ဘိက္ခုနီ သုန္ဒရီနန္ဒံ ဘိက္ခုနိံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ကိဿ တွံ, အယျေ, န ပဋိဂ္ဂဏှာသီ’’တိ? ‘‘အဝဿုတာ, အယျေ’’တိ။ ‘‘တွံ ပန, အယျေ, အဝဿုတာ’’တိ? ‘‘နာဟံ, အယျေ, အဝဿုတာ’’တိ။ ‘‘ကိံ တေ, အယျေ, ဧသော ပုရိသပုဂ္ဂလော ကရိဿတိ အဝဿုတော ဝါ အနဝဿုတော ဝါ, ယတော တွံ အနဝဿုတာ။ ဣင်္ဃံ, အယျေ, ယံ တေ ဧသော ပုရိသပုဂ္ဂလော ဒေတိ ခါဒနီယံ ဝါ ဘောဇနီယံ ဝါ တံ တွံ သဟတ္ထာ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ ခါဒ ဝါ, ဘုဉ္ဇ ဝါ’’တိ။

ယာ တာ ဘိက္ခုနိယော အပ္ပိစ္ဆာ။ပေ.။ တာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ ဘိက္ခုနီ ဧဝံ ဝက္ခတိ – ‘ကိံ တေ, အယျေ, ဧသော ပုရိသပုဂ္ဂလော ကရိဿတိ အဝဿုတော ဝါ အနဝဿုတော ဝါ, ယတော တွံ အနဝဿုတာ။ ဣင်္ဃ, အယျေ, ယံ တေ ဧသော ပုရိသပုဂ္ဂလော ဒေတိ ခါဒနီယံ ဝါ ဘောဇနီယံ ဝါ တံ တွံ သဟတ္ထာ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ ခါဒ ဝါ ဘုဉ္ဇ ဝါ’’တိ။ပေ.။ သစ္စံ ကိရ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနီ ဧဝံ ဝဒေတိ – ‘‘ကိံ တေ, အယျေ, ဧသော ပုရိသပုဂ္ဂလော ကရိဿတိ အဝဿုတော ဝါ အနဝဿုတော ဝါ ယတော တွံ အနဝဿုတာ! ဣင်္ဃ, အယျေ, ယံ တေ ဧသော ပုရိသပုဂ္ဂလော ဒေတိ ခါဒနီယံ ဝါ ဘောဇနီယံ ဝါ တံ တွံ သဟတ္ထာ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ ခါဒ ဝါ ဘုဉ္ဇ ဝါ’’တိ? ‘‘သစ္စံ, ဘဂဝါ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ။ပေ.။ ကထဉှိ နာမ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနီ ဧဝံ ဝက္ခတိ – ‘‘ကိံ တေ, အယျေ, ဧသော ပုရိသပုဂ္ဂလော ကရိဿတိ အဝဿုတော ဝါ အနဝဿုတော ဝါ ယတော တွံ အနဝဿုတာ; ဣင်္ဃ, အယျေ, ယံ တေ ဧသော ပုရိသပုဂ္ဂလော ဒေတိ ခါဒနီယံ ဝါ ဘောဇနီယံ ဝါ တံ တွံ သဟတ္ထာ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ ခါဒ ဝါ ဘုဉ္ဇ ဝါ’’။ နေတံ, ဘိက္ခဝေ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ။ပေ.။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနိယော ဣမံ သိက္ခါပဒံ ဥဒ္ဒိသန္တု –

၇၀၅. ‘‘ယာ ပန ဘိက္ခုနီ ဧဝံ ဝဒေယျ – ‘ကိံ တေ, အယျေ, ဧသော ပုရိသပုဂ္ဂလော ကရိဿတိ အဝဿုတော ဝါ အနဝဿုတော ဝါ, ယတော တွံ အနဝဿုတာ။ ဣင်္ဃ, အယျေ, ယံ တေ ဧသော ပုရိသပုဂ္ဂလော ဒေတိ ခါဒနီယံ ဝါ ဘောဇနီယံ ဝါ တံ တွံ သဟတ္ထာ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ ခါဒ ဝါ ဘုဉ္ဇ ဝါ’တိ, အယမ္ပိ ဘိက္ခုနီ ပဌမာပတ္တိကံ ဓမ္မံ အာပန္နာ နိဿာရဏီယံ သံဃာဒိသေသ’’န္တိ။

၇၀၆. ယာ ပနာတိ ယာ ယာဒိသာ။ပေ.။ ဘိက္ခုနီတိ။ပေ.။ အယံ ဣမသ္မိံ အတ္ထေ အဓိပ္ပေတာ ဘိက္ခုနီတိ။

ဧဝံ ဝဒေယျာတိ – ‘‘ကိံ တေ, အယျေ, ဧသော ပုရိသပုဂ္ဂလော ကရိဿတိ အဝဿုတော ဝါ အနဝဿုတော ဝါ, ယတော တွံ အနဝဿုတာ။ ဣင်္ဃ, အယျေ, ယံ တေ ဧသော ပုရိသပုဂ္ဂလော ဒေတိ ခါဒနီယံ ဝါ ဘောဇနီယံ ဝါ တံ တွံ သဟတ္ထာ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ ခါဒ ဝါ ဘုဉ္ဇ ဝါ’’တိ ဥယျောဇေတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ တဿာ ဝစနေန ‘‘ခါဒိဿာမိ ဘုဉ္ဇိဿာမီ’’တိ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အဇ္ဈောဟာရေ အဇ္ဈောဟာရေ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။ ဘောဇနပရိယောသာနေ အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။

အယမ္ပီတိ ပုရိမာယော ဥပါဒါယ ဝုစ္စတိ။

ပဌမာပတ္တိကန္တိ သဟ ဝတ္ထုဇ္ဈာစာရာ အာပဇ္ဇတိ အသမနုဘာသနာယ။

နိဿာရဏီယန္တိ သံဃမှာ နိဿာရီယတိ။

သံဃာဒိသေသောတိ။ပေ.။ တေနပိ ဝုစ္စတိ သံဃာဒိသေသောတိ။

ဥဒကဒန္တပေါနံ ‘‘ပဋိဂ္ဂဏှာ’’တိ ဥယျောဇေတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ တဿာ ဝစနေန ခါဒိဿာမိ ဘုဉ္ဇိဿာမီ’’တိ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။

၇၀၇. ဧကတောအဝဿုတေ ယက္ခဿ ဝါ ပေတဿ ဝါ ပဏ္ဍကဿ ဝါ တိရစ္ဆာနဂတမနုဿဝိဂ္ဂဟဿ ဝါ ဟတ္ထတော ခါဒနီယံ ဝါ ဘောဇနီယံ ဝါ ‘‘ခါဒ ဝါ ဘုဉ္ဇ ဝါ’’တိ ဥယျောဇေတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ တဿာ ဝစနေန ‘‘ခါဒိဿာမိ ဘုဉ္ဇိဿာမီ’’တိ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အဇ္ဈောဟာရေ အဇ္ဈောဟာရေ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဘောဇနပရိယောသာနေ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။ ဥဒကဒန္တပေါနံ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ ဥယျောဇေတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ တဿာ ဝစနေန ‘‘ခါဒိဿာမိ ဘုဉ္ဇိဿာမီ’’တိ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။

၇၀၈. အနာပတ္တိ ‘‘အနဝဿုတော’’တိ ဇာနန္တီ ဥယျောဇေတိ, ‘‘ကုပိတာ န ပဋိဂ္ဂဏှာတီ’’တိ ဥယျောဇေတိ, ‘‘ကုလာနုဒ္ဒယတာယ န ပဋိဂ္ဂဏှာတီ’’တိ ဥယျောဇေတိ, ဥမ္မတ္တိကာယ, အာဒိကမ္မိကာယာတိ။

ဆဋ္ဌသံဃာဒိသေသသိက္ခါပဒံ နိဋ္ဌိတံ။

၇. သတ္တမသံဃာဒိသေသသိက္ခါပဒံ

၇၀၉. တေန သမယေန ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန စဏ္ဍကာဠီ ဘိက္ခုနီ ဘိက္ခုနီဟိ သဒ္ဓိံ ဘဏ္ဍိတွာ ကုပိတာ အနတ္တမနာ ဧဝံ ဝဒေတိ – ‘‘ဗုဒ္ဓံ ပစ္စာစိက္ခါမိ, ဓမ္မံ ပစ္စာစိက္ခါမိ, သံဃံ ပစ္စာစိက္ခါမိ, သိက္ခံ ပစ္စာစိက္ခါမိ။ ကိန္နုမာဝ သမဏိယော ယာ သမဏိယော သကျဓီတရော, သန္တညာပိ သမဏိယော လဇ္ဇိနိယော ကုက္ကုစ္စိကာ သိက္ခါကာမာ တာသာဟံ သန္တိကေ ဗြဟ္မစရိယံ စရိဿာမီ’’တိ။ ယာ တာ ဘိက္ခုနိယော အပ္ပိစ္ဆာ။ပေ.။ တာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ အယျာ စဏ္ဍကာဠီ [စဏ္ဍကာဠီ ဘိက္ခုနီ (က.)] ကုပိတာ အနတ္တမနာ ဧဝံ ဝက္ခတိ – ဗုဒ္ဓံ ပစ္စာစိက္ခါမိ။ပေ.။ သိက္ခံ ပစ္စာစိက္ခါမိ။ ကိန္နုမာဝ သမဏိယော ယာ သမဏိယော သကျဓီတရော, သန္တညာပိ သမဏိယော လဇ္ဇိနိယော ကုက္ကုစ္စိကာ သိက္ခါကာမာ တာသာဟံ သန္တိကေ ဗြဟ္မစရိယံ စရိဿာမီ’’တိ။ပေ.။ သစ္စံ ကိရ, ဘိက္ခဝေ, စဏ္ဍကာဠီ ဘိက္ခုနီ ကုပိတာ အနတ္တမနာ ဧဝံ ဝဒေတိ – ‘‘ဗုဒ္ဓံ ပစ္စာစိက္ခါမိ။ပေ.။ သိက္ခံ ပစ္စာစိက္ခါမိ။ ကိန္နုမာဝ သမဏိယော ယာ သမဏိယော သကျဓီတရော, သန္တညာပိ သမဏိယော လဇ္ဇိနိယော ကုက္ကုစ္စိကာ သိက္ခါကာမာ, တာသာဟံ သန္တိကေ ဗြဟ္မစရိယံ စရိဿာမီ’’တိ ? ‘‘သစ္စံ, ဘဂဝါ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ။ပေ.။ ကထဉှိ နာမ, ဘိက္ခဝေ, စဏ္ဍကာဠီ ဘိက္ခုနီ ကုပိတာ အနတ္တမနာ ဧဝံ ဝက္ခတိ – ‘‘ဗုဒ္ဓံ ပစ္စာစိက္ခါမိ။ပေ.။ သိက္ခံ ပစ္စာစိက္ခါမိ။ ကိန္နုမာဝ သမဏိယော ယာ သမဏိယော သကျဓီတရော, သန္တညာပိ သမဏိယော လဇ္ဇိနိယော ကုက္ကုစ္စိကာ သိက္ခါကာမာ, တာသာဟံ သန္တိကေ ဗြဟ္မစရိယံ စရိဿာမီ’’တိ! နေတံ, ဘိက္ခဝေ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ။ပေ.။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနိယော ဣမံ သိက္ခါပဒံ ဥဒ္ဒိသန္တု –

၇၁၀. ‘‘ယာ ပန ဘိက္ခုနီ ကုပိတာ အနတ္တမနာ ဧဝံ ဝဒေယျ – ‘ဗုဒ္ဓံ ပစ္စာစိက္ခါမိ, ဓမ္မံ ပစ္စာစိက္ခါမိ, သံဃံ ပစ္စာစိက္ခါမိ, သိက္ခံ ပစ္စာစိက္ခါမိ။ ကိန္နုမာဝ သမဏိယော ယာ သမဏိယော သကျဓီတရော! သန္တညာပိ သမဏိယော လဇ္ဇိနိယော ကုက္ကုစ္စိကာ သိက္ခါကာမာ, တာသာဟံ သန္တိကေ ဗြဟ္မစရိယံ စရိဿာမီ’တိ, သာ ဘိက္ခုနီ ဘိက္ခုနီဟိ ဧဝမဿ ဝစနီယာ – ‘မာယျေ, ကုပိတာ အနတ္တမနာ ဧဝံ အဝစ – ဗုဒ္ဓံ ပစ္စာစိက္ခါမိ, ဓမ္မံ ပစ္စာစိက္ခါမိ, သံဃံ ပစ္စာစိက္ခါမိ, သိက္ခံ ပစ္စာစိက္ခါမိ။ ကိန္နုမာဝ သမဏိယော ယာ သမဏိယော သကျဓီတရော! သန္တညာပိ သမဏိယော လဇ္ဇိနိယော ကုက္ကုစ္စိကာ သိက္ခါကာမာ, တာသာဟံ သန္တိကေ ဗြဟ္မစရိယံ စရိဿာမီတိ, အဘိရမာယျေ, သွာက္ခါတော ဓမ္မော; စရ ဗြဟ္မစရိယံ သမ္မာ ဒုက္ခဿ အန္တကိရိယာယာ’တိ။ ဧဝဉ္စ သာ ဘိက္ခုနီ ဘိက္ခုနီဟိ ဝုစ္စမာနာ တထေဝ ပဂ္ဂဏှေယျ, သာ ဘိက္ခုနီ ဘိက္ခုနီဟိ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသိတဗ္ဗာ တဿ ပဋိနိဿဂ္ဂါယ။ ယာဝတတိယဉ္စေ သမနုဘာသီယမာနာ တံ ပဋိနိဿဇ္ဇေယျ ဣစ္စေတံ ကုသလံ; နော စေ ပဋိနိဿဇ္ဇေယျ , အယမ္ပိ ဘိက္ခုနီ ယာဝတတိယကံ ဓမ္မံ အာပန္နာ နိဿာရဏီယံ သံဃာဒိသေသ’’န္တိ။

၇၁၁. ယာ ပနာတိ ယာ ယာဒိသာ။ပေ.။ ဘိက္ခုနီတိ။ပေ.။ အယံ ဣမသ္မိံ အတ္ထေ အဓိပ္ပေတာ ဘိက္ခုနီတိ။

ကုပိတာ အနတ္တမနာတိ အနဘိရဒ္ဓါ အာဟတစိတ္တာ ခိလဇာတာ။

ဧဝံ ဝဒေယျာတိ – ‘‘ဗုဒ္ဓံ ပစ္စာစိက္ခါမိ။ပေ.။ သိက္ခံ ပစ္စာစိက္ခါမိ။ ကိန္နုမာဝ သမဏိယော ယာ သမဏိယော သကျဓီတရော! သန္တညာပိ သမဏိယော လဇ္ဇိနိယော ကုက္ကုစ္စိကာ သိက္ခါကာမာ, တာသာဟံ သန္တိကေ ဗြဟ္မစရိယံ စရိဿာမီ’’တိ။

သာ ဘိက္ခုနီတိ ယာ သာ ဧဝံဝါဒိနီ ဘိက္ခုနီ။ ဘိက္ခုနီဟီတိ အညာဟိ ဘိက္ခုနီဟိ။

ယာ ပဿန္တိ ယာ သုဏန္တိ တာဟိ ဝတ္တဗ္ဗာ – ‘‘မာယျေ, ကုပိတာ အနတ္တမနာ ဧဝံ အဝစ – ‘ဗုဒ္ဓံ ပစ္စာစိက္ခါမိ။ပေ.။ သိက္ခံ ပစ္စာစိက္ခါမိ။ ကိန္နုမာဝ သမဏိယော ယာ သမဏိယော သကျဓီတရော! သန္တညာပိ သမဏိယော လဇ္ဇိနိယော ကုက္ကုစ္စိကာ သိက္ခါကာမာ, တာသာဟံ သန္တိကေ ဗြဟ္မစရိယံ စရိဿာမီ’တိ။ အဘိရမာယျေ, သွာက္ခါတော ဓမ္မော; စရ ဗြဟ္မစရိယံ သမ္မာ ဒုက္ခဿ အန္တကိရိယာယာ’’တိ။ ဒုတိယမ္ပိ ဝတ္တဗ္ဗာ။ တတိယမ္ပိ ဝတ္တဗ္ဗာ။ သစေ ပဋိနိဿဇ္ဇတိ ဣစ္စေတံ ကုသလံ, နော စေ ပဋိနိဿဇ္ဇတိ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ သုတွာ န ဝဒန္တိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ သာ ဘိက္ခုနီ သံဃမဇ္ဈမ္ပိ အာကဍ္ဎိတွာ ဝတ္တဗ္ဗာ – ‘‘မာယျေ, ကုပိတာ အနတ္တမနာ ဧဝံ အဝစ – ‘ဗုဒ္ဓံ ပစ္စာစိက္ခါမိ။ပေ.။ သိက္ခံ ပစ္စာစိက္ခါမိ ။ ကိန္နုမာဝ သမဏိယော ယာ သမဏိယော သကျဓီတရော! သန္တညာပိ သမဏိယော လဇ္ဇိနိယော ကုက္ကုစ္စိကာ သိက္ခါကာမာ, တာသာဟံ သန္တိကေ ဗြဟ္မစရိယံ စရိဿာမီ’တိ။ အဘိရမာယျေ, သွာက္ခါတော ဓမ္မော; စရ ဗြဟ္မစရိယံ သမ္မာ ဒုက္ခဿ အန္တကိရိယာယာ’’တိ။ ဒုတိယမ္ပိ ဝတ္တဗ္ဗာ။ တတိယမ္ပိ ဝတ္တဗ္ဗာ။ သစေ ပဋိနိဿဇ္ဇတိ ဣစ္စေတံ ကုသလံ, နော စေ ပဋိနိဿဇ္ဇတိ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ သာ ဘိက္ခုနီ သမနုဘာသိတဗ္ဗာ။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, သမနုဘာသိတဗ္ဗာ။ ဗျတ္တာယ ဘိက္ခုနိယာ ပဋိဗလာယ သံဃော ဉာပေတဗ္ဗော –

၇၁၂. ‘‘သုဏာတု မေ, အယျေ, သံဃော။ အယံ ဣတ္ထန္နာမာ ဘိက္ခုနီ ကုပိတာ အနတ္တမနာ ဧဝံ ဝဒေတိ – ‘ဗုဒ္ဓံ ပစ္စာစိက္ခါမိ, ဓမ္မံ ပစ္စာစိက္ခါမိ, သံဃံ ပစ္စာစိက္ခါမိ, သိက္ခံ ပစ္စာစိက္ခါမိ။ ကိန္နုမာဝ သမဏိယော ယာ သမဏိယော သကျဓီတရော! သန္တညာပိ သမဏိယော လဇ္ဇိနိယော ကုက္ကုစ္စိကာ သိက္ခါကာမာ တာသာဟံ သန္တိကေ ဗြဟ္မစရိယံ စရိဿာမီ’တိ။ သာ တံ ဝတ္ထုံ န ပဋိနိဿဇ္ဇတိ။ ယဒိ သံဃဿ ပတ္တကလ္လံ, သံဃော ဣတ္ထန္နာမံ ဘိက္ခုနိံ သမနုဘာသေယျ တဿ ဝတ္ထုဿ ပဋိနိဿဂ္ဂါယ။ ဧသာ ဉတ္တိ။

‘‘သုဏာတု မေ, အယျေ, သံဃော။ အယံ ဣတ္ထန္နာမာ ဘိက္ခုနီ ကုပိတာ အနတ္တမနာ ဧဝံ ဝဒေတိ – ‘ဗုဒ္ဓံ ပစ္စာစိက္ခါမိ။ပေ.။ သိက္ခံ ပစ္စာစိက္ခါမိ။ ကိန္နုမာဝ သမဏိယော ယာ သမဏိယော သကျဓီတရော! သန္တညာပိ သမဏိယော လဇ္ဇိနိယော ကုက္ကုစ္စိကာ သိက္ခါကာမာ, တာသာဟံ သန္တိကေ ဗြဟ္မစရိယံ စရိဿာမီ’တိ ။ သာ တံ ဝတ္ထုံ န ပဋိနိဿဇ္ဇတိ။ သံဃော ဣတ္ထန္နာမံ ဘိက္ခုနိံ သမနုဘာသတိ တဿ ဝတ္ထုဿ ပဋိနိဿဂ္ဂါယ။ ယဿာ အယျာယ ခမတိ ဣတ္ထန္နာမာယ ဘိက္ခုနိယာ သမနုဘာသနာ တဿ ဝတ္ထုဿ ပဋိနိဿဂ္ဂါယ, သာ တုဏှဿ; ယဿာ နက္ခမတိ သာ, ဘာသေယျ။

‘‘ဒုတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ။ပေ.။ တတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ။ပေ.။။

‘‘သမနုဘဋ္ဌာ သံဃေန ဣတ္ထန္နာမာ ဘိက္ခုနီ တဿ ဝတ္ထုဿ ပဋိနိဿဂ္ဂါယ။ ခမတိ သံဃဿ, တသ္မာ တုဏှီ, ဧဝမေတံ ဓါရယာမီ’’တိ။

ဉတ္တိယာ ဒုက္ကဋံ။ ဒွီဟိ ကမ္မဝါစာဟိ ထုလ္လစ္စယာ။ ကမ္မဝါစာပရိယောသာနေ အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။ သံဃာဒိသေသံ အဇ္ဈာပဇ္ဇန္တိယာ ဉတ္တိယာ ဒုက္ကဋံ, ဒွီဟိ ကမ္မဝါစာဟိ ထုလ္လစ္စယာ ပဋိပ္ပဿမ္ဘန္တိ။

အယမ္ပီတိ ပုရိမာယော ဥပါဒါယ ဝုစ္စတိ။

ယာဝတတိယကန္တိ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ အာပဇ္ဇတိ, န သဟ ဝတ္ထုဇ္ဈာစာရာ။

နိဿာရဏီယန္တိ သံဃမှာ နိဿာရီယတိ။

သံဃာဒိသေသောတိ။ပေ.။ တေနပိ ဝုစ္စတိ သံဃာဒိသေသောတိ။

၇၁၃. ဓမ္မကမ္မေ ဓမ္မကမ္မသညာ န ပဋိနိဿဇ္ဇတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။ ဓမ္မကမ္မေ ဝေမတိကာ န ပဋိနိဿဇ္ဇတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။ ဓမ္မကမ္မေ အဓမ္မကမ္မသညာ န ပဋိနိဿဇ္ဇတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။

အဓမ္မကမ္မေ ဓမ္မကမ္မသညာ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ ။ အဓမ္မကမ္မေ ဝေမတိကာ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အဓမ္မကမ္မေ အဓမ္မကမ္မသညာ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။

၇၁၄. အနာပတ္တိ အသမနုဘာသန္တိယာ, ပဋိနိဿဇ္ဇန္တိယာ, ဥမ္မတ္တိကာယ, အာဒိကမ္မိကာယာတိ။

သတ္တမသံဃာဒိသေသသိက္ခါပဒံ နိဋ္ဌိတံ။

၈. အဋ္ဌမသံဃာဒိသေသသိက္ခါပဒံ

၇၁၅. တေန သမယေန ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန စဏ္ဍကာဠီ ဘိက္ခုနီ ကိသ္မိဉ္စိဒေဝ အဓိကရဏေ ပစ္စာကတာ ကုပိတာ အနတ္တမနာ ဧဝံ ဝဒေတိ – ‘‘ဆန္ဒဂါမိနိယော စ ဘိက္ခုနိယော, ဒေါသဂါမိနိယော စ ဘိက္ခုနိယော, မောဟဂါမိနိယော စ ဘိက္ခုနိယော, ဘယဂါမိနိယော စ ဘိက္ခုနိယော’’တိ။ ယာ တာ ဘိက္ခုနိယော အပ္ပိစ္ဆာ။ပေ.။ တာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ အယျာ စဏ္ဍကာဠီ ကိသ္မိဉ္စိဒေဝ အဓိကရဏေ ပစ္စာကတာ ကုပိတာ အနတ္တမနာ ဧဝံ ဝက္ခတိ – ဆန္ဒဂါမိနိယော စ ဘိက္ခုနိယော။ပေ.။ ဘယဂါမိနိယော စ ဘိက္ခုနိယော’’တိ။ပေ.။ သစ္စံ ကိရ, ဘိက္ခဝေ, စဏ္ဍကာဠီ ဘိက္ခုနီ ကိသ္မိဉ္စိဒေဝ အဓိကရဏေ ပစ္စာကတာ ကုပိတာ အနတ္တမနာ ဧဝံ ဝဒေတိ – ‘‘ဆန္ဒဂါမိနိယော စ ဘိက္ခုနိယော။ပေ.။ ဘယဂါမိနိယော စ ဘိက္ခုနိယော’’တိ? ‘‘သစ္စံ, ဘဂဝါ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ။ပေ.။ ကထဉှိ နာမ, ဘိက္ခဝေ, စဏ္ဍကာဠီ ဘိက္ခုနီ ကိသ္မိဉ္စိဒေဝ အဓိကရဏေ ပစ္စာကတာ ကုပိတာ အနတ္တမနာ ဧဝံ ဝက္ခတိ – ‘‘ဆန္ဒဂါမိနိယော စ ဘိက္ခုနိယော။ပေ.။ ဘယဂါမိနိယော စ ဘိက္ခုနိယော’’တိ! နေတံ, ဘိက္ခဝေ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ။ပေ.။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနိယော ဣမံ သိက္ခါပဒံ ဥဒ္ဒိသန္တု –

၇၁၆. ‘‘ယာ ပန ဘိက္ခုနီ ကိသ္မိဉ္စိဒေဝ အဓိကရဏေ ပစ္စာကတာ ကုပိတာ အနတ္တမနာ ဧဝံ ဝဒေယျ – ‘ဆန္ဒဂါမိနိယော စ ဘိက္ခုနိယော, ဒေါသဂါမိနိယော စ ဘိက္ခုနိယော, မောဟဂါမိနိယော စ ဘိက္ခုနိယော, ဘယဂါမိနိယော စ ဘိက္ခုနိယော’တိ, သာ ဘိက္ခုနီ ဘိက္ခုနီဟိ ဧဝမဿ ဝစနီယာ – ‘မာယျေ, ကိသ္မိဉ္စိဒေဝ အဓိကရဏေ ပစ္စာကတာ ကုပိတာ အနတ္တမနာ ဧဝံ အဝစ – ဆန္ဒဂါမိနိယော စ ဘိက္ခုနိယော ဒေါသဂါမိနိယော စ ဘိက္ခုနိယော မောဟဂါမိနိယော စ ဘိက္ခုနိယော ဘယဂါမိနိယော စ ဘိက္ခုနိယောတိ။ အယျာ ခေါ ဆန္ဒါပိ ဂစ္ဆေယျ, ဒေါသာပိ ဂစ္ဆေယျ, မောဟာပိ ဂစ္ဆေယျ, ဘယာပိ ဂစ္ဆေယျာ’တိ။ ဧဝဉ္စ သာ ဘိက္ခုနီ ဘိက္ခုနီဟိ ဝုစ္စမာနာ တထေဝ ပဂ္ဂဏှေယျ, သာ ဘိက္ခုနီ ဘိက္ခုနီဟိ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသိတဗ္ဗာ တဿ ပဋိနိဿဂ္ဂါယ။ ယာဝတတိယဉ္စေ သမနုဘာသီယမာနာ တံ ပဋိနိဿဇ္ဇေယျ, ဣစ္စေတံ ကုသလံ; နော စေ ပဋိနိဿဇ္ဇေယျ, အယမ္ပိ ဘိက္ခုနီ ယာဝတတိယကံ ဓမ္မံ အာပန္နာ နိဿာရဏီယံ သံဃာဒိသေသ’’န္တိ။

၇၁၇. ယာ ပနာတိ ယာ ယာဒိသာ။ပေ.။ ဘိက္ခုနီတိ။ပေ.။ အယံ ဣမသ္မိံ အတ္ထေ အဓိပ္ပေတာ ဘိက္ခုနီတိ။

ကိသ္မိဉ္စိဒေဝ အဓိကရဏေတိ အဓိကရဏံ နာမ စတ္တာရိ အဓိကရဏာနိ – ဝိဝါဒါဓိကရဏံ, အနုဝါဒါဓိကရဏံ, အာပတ္တာဓိကရဏံ, ကိစ္စာဓိကရဏံ။

ပစ္စာကတာ နာမ ပရာဇိတာ ဝုစ္စတိ။

ကုပိတာ အနတ္တမနာတိ အနဘိရဒ္ဓါ အာဟတစိတ္တာ ခိလဇာတာ။

ဧဝံ ဝဒေယျာတိ – ‘‘ဆန္ဒဂါမိနိယော စ ဘိက္ခုနိယော။ပေ.။ ဘယဂါမိနိယော စ ဘိက္ခုနိယော’’တိ။

သာ ဘိက္ခုနီတိ ယာ သာ ဧဝံဝါဒိနီ ဘိက္ခုနီ။

ဘိက္ခုနီဟီတိ အညာဟိ ဘိက္ခုနီဟိ။

ယာ ပဿန္တိ ယာ သုဏန္တိ တာဟိ ဝတ္တဗ္ဗာ – ‘‘မာယျေ, ကိသ္မိဉ္စိဒေဝ အဓိကရဏေ ပစ္စာကတာ ကုပိတာ အနတ္တမနာ ဧဝံ အဝစ – ‘ဆန္ဒဂါမိနိယော စ ဘိက္ခုနိယော။ပေ.။ ဘယဂါမိနိယော စ ဘိက္ခုနိယော’တိ။ အယျာ ခေါ ဆန္ဒါပိ ဂစ္ဆေယျ။ပေ.။ ဘယာပိ ဂစ္ဆေယျာ’’တိ။ ဒုတိယမ္ပိ ဝတ္တဗ္ဗာ။ တတိယမ္ပိ ဝတ္တဗ္ဗာ။ သစေ ပဋိနိဿဇ္ဇတိ, ဣစ္စေတံ ကုသလံ; နော စေ ပဋိနိဿဇ္ဇတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ သုတွာ န ဝဒန္တိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ သာ ဘိက္ခုနီ သံဃမဇ္ဈမ္ပိ အာကဍ္ဎိတွာ ဝတ္တဗ္ဗာ – ‘‘မာယျေ, ကိသ္မိဉ္စိဒေဝ အဓိကရဏေ ပစ္စာကတာ ကုပိတာ အနတ္တမနာ ဧဝံ အဝစ – ‘ဆန္ဒဂါမိနိယော စ ဘိက္ခုနိယော။ပေ.။ ဘယဂါမိနိယော စ ဘိက္ခုနိယော’တိ။ အယျာ ခေါ ဆန္ဒါပိ ဂစ္ဆေယျ။ပေ.။ ဘယာပိ ဂစ္ဆေယျာ’’တိ။ ဒုတိယမ္ပိ ဝတ္တဗ္ဗာ။ တတိယမ္ပိ ဝတ္တဗ္ဗာ။ သစေ ပဋိနိဿဇ္ဇတိ, ဣစ္စေတံ ကုသလံ; နော စေ ပဋိနိဿဇ္ဇတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ သာ ဘိက္ခုနီ သမနုဘာသိတဗ္ဗာ။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, သမနုဘာသိတဗ္ဗာ။ ဗျတ္တာယ ဘိက္ခုနိယာ ပဋိဗလာယ သံဃော ဉာပေတဗ္ဗော –

၇၁၈. ‘‘သုဏာတု မေ, အယျေ, သံဃော။ အယံ ဣတ္ထန္နာမာ ဘိက္ခုနီ ကိသ္မိဉ္စိဒေဝ အဓိကရဏေ ပစ္စာကတာ ကုပိတာ အနတ္တမနာ ဧဝံ ဝဒေတိ – ‘ဆန္ဒဂါမိနိယော စ ဘိက္ခုနိယော။ပေ.။ ဘယဂါမိနိယော စ ဘိက္ခုနိယော’တိ။ သာ တံ ဝတ္ထုံ န ပဋိနိဿဇ္ဇတိ။ ယဒိ သံဃဿ ပတ္တကလ္လံ, သံဃော ဣတ္ထန္နာမံ ဘိက္ခုနိံ သမနုဘာသေယျ တဿ ဝတ္ထုဿ ပဋိနိဿဂ္ဂါယ။ ဧသာ ဉတ္တိ။

‘‘သုဏာတု မေ, အယျေ, သံဃော။ အယံ ဣတ္ထန္နာမာ ဘိက္ခုနီ ကိသ္မိဉ္စိဒေဝ အဓိကရဏေ ပစ္စာကတာ ကုပိတာ အနတ္တမနာ ဧဝံ ဝဒေတိ – ‘ဆန္ဒဂါမိနိယော စ ဘိက္ခုနိယော။ပေ.။ ဘယဂါမိနိယော စ ဘိက္ခုနိယော’တိ။ သာ တံ ဝတ္ထုံ န ပဋိနိဿဇ္ဇတိ။ သံဃော ဣတ္ထန္နာမံ ဘိက္ခုနိံ သမနုဘာသတိ တဿ ဝတ္ထုဿ ပဋိနိဿဂ္ဂါယ။ ယဿာ အယျာယ ခမတိ ဣတ္ထန္နာမာယ ဘိက္ခုနိယာ သမနုဘာသနာ တဿ ဝတ္ထုဿ ပဋိနိဿဂ္ဂါယ, သာ တုဏှဿ; ယဿာ နက္ခမတိ, သာ ဘာသေယျ။

‘‘ဒုတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ။ပေ.။ တတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ။ပေ.။။

‘‘သမနုဘဋ္ဌာ သံဃေန ဣတ္ထန္နာမာ ဘိက္ခုနီ တဿ ဝတ္ထုဿ ပဋိနိဿဂ္ဂါယ။ ခမတိ သံဃဿ, တသ္မာ တုဏှီ, ဧဝမေတံ ဓါရယာမီ’’တိ။

ဉတ္တိယာ ဒုက္ကဋံ။ ဒွီဟိ ကမ္မဝါစာဟိ ထုလ္လစ္စယာ။ ကမ္မဝါစာပရိယောသာနေ အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။ သံဃာဒိသေသံ အဇ္ဈာပဇ္ဇန္တိယာ ဉတ္တိယာ ဒုက္ကဋံ။ ဒွီဟိ ကမ္မဝါစာဟိ ထုလ္လစ္စယာ ပဋိပ္ပဿမ္ဘန္တိ။

အယမ္ပီတိ ပုရိမာယော ဥပါဒါယ ဝုစ္စတိ။

ယာဝတတိယကန္တိ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ အာပဇ္ဇတိ, န သဟ ဝတ္ထုဇ္ဈာစာရာ။

နိဿာရဏီယန္တိ သံဃမှာ နိဿာရီယတိ။

သံဃာဒိသေသောတိ။ပေ.။ တေနပိ ဝုစ္စတိ သံဃာဒိသေသောတိ။

၇၁၉. ဓမ္မကမ္မေ ဓမ္မကမ္မသညာ န ပဋိနိဿဇ္ဇတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေဿ။ ဓမ္မကမ္မေ ဝေမတိကာ န ပဋိနိဿဇ္ဇတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။ ဓမ္မကမ္မေ အဓမ္မကမ္မသညာ န ပဋိနိဿဇ္ဇတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။

အဓမ္မကမ္မေ ဓမ္မကမ္မသညာ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အဓမ္မကမ္မေ ဝေမတိကာ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အဓမ္မကမ္မေ အဓမ္မကမ္မသညာ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။

၇၂၀. အနာပတ္တိ အသမနုဘာသန္တိယာ, ပဋိနိဿဇ္ဇန္တိယာ, ဥမ္မတ္တိကာယ, အာဒိကမ္မိကာယာတိ ။

အဋ္ဌမသံဃာဒိသေသသိက္ခါပဒံ နိဋ္ဌိတံ။

၉. နဝမသံဃာဒိသေသသိက္ခါပဒံ

၇၂၁. တေန သမယေန ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန ထုလ္လနန္ဒါယ ဘိက္ခုနိယာ အန္တေဝါသိကာ ဘိက္ခုနိယော သံသဋ္ဌာ ဝိဟရန္တိ ပါပါစာရာ ပါပသဒ္ဒါ ပါပသိလောကာ, ဘိက္ခုနိသံဃဿ ဝိဟေသိကာ, အညမညိဿာ ဝဇ္ဇပ္ပဋိစ္ဆာဒိကာ။ ယာ တာ ဘိက္ခုနိယော အပ္ပိစ္ဆာ။ပေ.။ တာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ ဘိက္ခုနိယော သံသဋ္ဌာ ဝိဟရိဿန္တိ ပါပါစာရာ ပါပသဒ္ဒါ ပါပသိလောကာ ဘိက္ခုနိသံဃဿ ဝိဟေသိကာ အညမညိဿာ ဝဇ္ဇပ္ပဋိစ္ဆာဒိကာ’’တိ။ပေ.။ သစ္စံ ကိရ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနိယော သံသဋ္ဌာ ဝိဟရန္တိ ပါပါစာရာ ပါပသဒ္ဒါ ပါပသိလောကာ ဘိက္ခုနိသံဃဿ ဝိဟေသိကာ အညမညိဿာ ဝဇ္ဇပ္ပဋိစ္ဆာဒိကာတိ? ‘‘သစ္စံ, ဘဂဝါ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ။ပေ.။ ကထဉှိ နာမ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနိယော သံသဋ္ဌာ ဝိဟရိဿန္တိ ပါပါစာရာ ပါပသဒ္ဒါ ပါပသိလောကာ, ဘိက္ခုနိသံဃဿ ဝိဟေသိကာ, အညမညိဿာ ဝဇ္ဇပ္ပဋိစ္ဆာဒိကာ! နေတံ, ဘိက္ခဝေ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ။ပေ.။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနိယော ဣမံ သိက္ခါပဒံ ဥဒ္ဒိသန္တု –

၇၂၂. ‘‘ဘိက္ခုနိယော ပနေဝ သံသဋ္ဌာ ဝိဟရန္တိ ပါပါစာရာ ပါပသဒ္ဒါ ပါပသိလောကာ, ဘိက္ခုနိသံဃဿ ဝိဟေသိကာ, အညမညိဿာ ဝဇ္ဇပ္ပဋိစ္ဆာဒိကာ။ တာ ဘိက္ခုနိယော ဘိက္ခုနီဟိ ဧဝမဿု ဝစနီယာ – ‘ဘဂိနိယော ခေါ သံသဋ္ဌာ ဝိဟရန္တိ ပါပါစာရာ ပါပသဒ္ဒါ ပါပသိလောကာ, ဘိက္ခုနိသံဃဿ ဝိဟေသိကာ အညမညိဿာ ဝဇ္ဇပ္ပဋိစ္ဆာဒိကာ။ ဝိဝိစ္စထာယျေ။ ဝိဝေကညေဝ ဘဂိနီနံ သံဃော ဝဏ္ဏေတီ’တိ။ ဧဝဉ္စ တာ ဘိက္ခုနိယော ဘိက္ခုနီဟိ ဝုစ္စမာနာ တထေဝ ပဂ္ဂဏှေယျုံ, တာ ဘိက္ခုနိယော ဘိက္ခုနီဟိ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသိတဗ္ဗာ တဿ ပဋိနိဿဂ္ဂါယ။ ယာဝတတိယဉ္စေ သမနုဘာသီယမာနာ တံ ပဋိနိဿဇ္ဇေယျုံ, ဣစ္စေတံ ကုသလံ; နော စေ ပဋိနိဿဇ္ဇေယျုံ, ဣမာပိ ဘိက္ခုနိယော ယာဝတတိယကံ ဓမ္မံ အာပန္နာ နိဿာရဏီယံ သံဃာဒိသေသ’’န္တိ။

၇၂၃. ဘိက္ခုနိယော ပနေဝါတိ ဥပသမ္ပန္နာယော ဝုစ္စန္တိ။

သံသဋ္ဌာ ဝိဟရန္တီတိ သံသဋ္ဌာ နာမ အနနုလောမိကေန ကာယိကဝါစသိကေန သံသဋ္ဌာ ဝိဟရန္တိ။

ပါပါစာရာတိ ပါပကေန အာစာရေန သမန္နာဂတာ။

ပါပသဒ္ဒါတိ ပါပကေန ကိတ္တိသဒ္ဒေန အဗ္ဘုဂ္ဂတာ။

ပါပသိလောကာတိ ပါပကေန မိစ္ဆာဇီဝေန ဇီဝိတံ ကပ္ပေန္တိ။

ဘိက္ခုနိသံဃဿ ဝိဟေသိကာတိ အညမညိဿာ ကမ္မေ ကရီယမာနေ ပဋိက္ကောသန္တိ။

အညမညိဿာ ဝဇ္ဇပ္ပဋိစ္ဆာဒိကာတိ အညမညံ ဝဇ္ဇံ ပဋိစ္ဆာဒေန္တိ။

တာ ဘိက္ခုနိယောတိ ယာ တာ သံသဋ္ဌာ ဘိက္ခုနိယော။

ဘိက္ခုနီဟီတိ အညာဟိ ဘိက္ခုနီဟိ။

ယာ ပဿန္တိ ယာ သုဏန္တိ တာဟိ ဝတ္တဗ္ဗာ – ‘‘ဘဂိနိယော ခေါ သံသဋ္ဌာ ဝိဟရန္တိ ပါပါစာရာ ပါပသဒ္ဒါ ပါပသိလောကာ, ဘိက္ခုနိသံဃဿ ဝိဟေသိကာ, အညမညိဿာ ဝဇ္ဇပ္ပဋိစ္ဆာဒိကာ။ ဝိဝိစ္စထာယျေ။ ဝိဝေကညေဝ ဘဂိနီနံ သံဃော ဝဏ္ဏေတီ’’တိ။ ဒုတိယမ္ပိ ဝတ္တဗ္ဗာ။ တတိယမ္ပိ ဝတ္တဗ္ဗာ။ သစေ ပဋိနိဿဇ္ဇန္တိ, ဣစ္စေတံ ကုသလံ; နော စေ ပဋိနိဿဇ္ဇန္တိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ သုတွာ န ဝဒန္တိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ တာ ဘိက္ခုနိယော သံဃမဇ္ဈမ္ပိ အာကဍ္ဎိတွာ ဝတ္တဗ္ဗာ – ‘‘ဘဂိနိယော ခေါ သံသဋ္ဌာ ဝိဟရန္တိ ပါပါစာရာ ပါပသဒ္ဒါ ပါပသိလောကာ, ဘိက္ခုနိသံဃဿ ဝိဟေသိကာ, အညမညိဿာ ဝဇ္ဇပ္ပဋိစ္ဆာဒိကာ။ ဝိဝိစ္စထာယျေ။ ဝိဝေကညေဝ ဘဂိနီနံ သံဃော ဝဏ္ဏေတီ’’တိ။ ဒုတိယမ္ပိ ဝတ္တဗ္ဗာ။ တတိယမ္ပိ ဝတ္တဗ္ဗာ။ သစေ ပဋိနိဿဇ္ဇန္တိ, ဣစ္စေတံ ကုသလံ; နော စေ ပဋိနိဿဇ္ဇန္တိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ တာ ဘိက္ခုနိယော သမနုဘာသိတဗ္ဗာ။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, သမနုဘာသိတဗ္ဗာ။ ဗျတ္တာယ ဘိက္ခုနိယာ ပဋိဗလာယ သံဃော ဉာပေတဗ္ဗော –

၇၂၄. ‘‘သုဏာတု မေ, အယျေ, သံဃော။ ဣတ္ထန္နာမာ စ ဣတ္ထန္နာမာ စ ဘိက္ခုနိယော သံသဋ္ဌာ ဝိဟရန္တိ ပါပါစာရာ ပါပသဒ္ဒါ ပါပသိလောကာ, ဘိက္ခုနိသံဃဿ ဝိဟေသိကာ, အညမညိဿာ ဝဇ္ဇပ္ပဋိစ္ဆာဒိကာ။ တာ တံ ဝတ္ထုံ န ပဋိနိဿဇ္ဇန္တိ။ ယဒိ သံဃဿ ပတ္တကလ္လံ, သံဃော ဣတ္ထန္နာမဉ္စ ဣတ္ထန္နာမဉ္စ ဘိက္ခုနိယော သမနုဘာသေယျ တဿ ဝတ္ထုဿ ပဋိနိဿဂ္ဂါယ။ ဧသာ ဉတ္တိ။

‘‘သုဏာတု မေ, အယျေ, သံဃော။ ဣတ္ထန္နာမာ စ ဣတ္ထန္နာမာ စ ဘိက္ခုနိယော သံသဋ္ဌာ ဝိဟရန္တိ ပါပါစာရာ ပါပသဒ္ဒါ ပါပသိလောကာ, ဘိက္ခုနိသံဃဿ ဝိဟေသိကာ, အညမညိဿာ ဝဇ္ဇပ္ပဋိစ္ဆာဒိကာ။ တာ တံ ဝတ္ထုံ န ပဋိနိဿဇ္ဇန္တိ။ သံဃော ဣတ္ထန္နာမဉ္စ ဣတ္ထန္နာမဉ္စ ဘိက္ခုနိယော သမနုဘာသတိ တဿ ဝတ္ထုဿ ပဋိနိဿဂ္ဂါယ။ ယဿာ အယျာယ ခမတိ ဣတ္ထန္နာမာယ စ ဣတ္ထန္နာမာယ စ ဘိက္ခုနီနံ သမနုဘာသနာ တဿ ဝတ္ထုဿ ပဋိနိဿဂ္ဂါယ, သာ တုဏှဿ; ယဿာ နက္ခမတိ, သာ ဘာသေယျ။

‘‘ဒုတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ။ပေ.။ တတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ။ပေ.။။

‘‘သမနုဘဋ္ဌာ သံဃေန, ဣတ္ထန္နာမာ စ ဣတ္ထန္နာမာ စ ဘိက္ခုနိယော တဿ ဝတ္ထုဿ ပဋိနိဿဂ္ဂါယ။ ခမတိ သံဃဿ, တသ္မာ တုဏှီ, ဧဝမေတံ ဓါရယာမီ’’တိ။

ဉတ္တိယာ ဒုက္ကဋံ, ဒွီဟိ ကမ္မဝါစာဟိ ထုလ္လစ္စယာ, ကမ္မဝါစာပရိယောသာနေ အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။ သံဃာဒိသေသံ အဇ္ဈာပဇ္ဇန္တီနံ ဉတ္တိယာ ဒုက္ကဋံ ဒွီဟိ ကမ္မဝါစာဟိ ထုလ္လစ္စယာ ပဋိပ္ပဿမ္ဘန္တိ။ ဒွေ တိဿော ဧကတော သမနုဘာသိတဗ္ဗာ။ တတုတ္တရိ န သမနုဘာသိတဗ္ဗာ။

ဣမာပိ ဘိက္ခုနိယောတိ ပုရိမာယော ဥပါဒါယ ဝုစ္စန္တိ။

ယာဝတတိယကန္တိ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ အာပဇ္ဇန္တိ, န သဟ ဝတ္ထုဇ္ဈာစာရာ။

နိဿာရဏီယန္တိ သံဃမှာ နိဿာရီယတိ။

သံဃာဒိသေသောတိ။ပေ.။ တေနပိ ဝုစ္စတိ သံဃာဒိသေသောတိ။

၇၂၅. ဓမ္မကမ္မေ ဓမ္မကမ္မသညာ န ပဋိနိဿဇ္ဇန္တိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။ ဓမ္မကမ္မေ ဝေမတိကာ န ပဋိနိဿဇ္ဇန္တိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။ ဓမ္မကမ္မေ အဓမ္မကမ္မသညာ န ပဋိနိဿဇ္ဇန္တိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။

အဓမ္မကမ္မေ ဓမ္မကမ္မသညာ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အဓမ္မကမ္မေ ဝေမတိကာ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အဓမ္မကမ္မေ အဓမ္မကမ္မသညာ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။

၇၂၆. အနာပတ္တိ အသမနုဘာသန္တီနံ, ပဋိနိဿဇ္ဇန္တီနံ, ဥမ္မတ္တိကာနံ, အာဒိကမ္မိကာနန္တိ။

နဝမသံဃာဒိသေသသိက္ခါပဒံ နိဋ္ဌိတံ။

၁၀. ဒသမသံဃာဒိသေသသိက္ခါပဒံ

၇၂၇. တေန သမယေန ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန ထုလ္လနန္ဒါ ဘိက္ခုနီသံဃေန သမနုဘဋ္ဌာ ဘိက္ခုနိယော ဧဝံ ဝဒေတိ – ‘‘သံသဋ္ဌာဝ အယျေ, တုမှေ ဝိဟရထ။ မာ တုမှေ နာနာ ဝိဟရိတ္ထ။ သန္တိ သံဃေ အညာပိ ဘိက္ခုနိယော ဧဝါစာရာ ဧဝံသဒ္ဒါ ဧဝံသိလောကာ, ဘိက္ခုနိသံဃဿ ဝိဟေသိကာ, အညမညိဿာ ဝဇ္ဇပ္ပဋိစ္ဆာဒိကာ။ တာ သံဃော န ကိဉ္စိ အာဟ။ တုမှညေဝ [တုမှေယေဝ (သျာ.)] သံဃော ဥညာယ ပရိဘဝေန အက္ခန္တိယာ ဝေဘဿိယာ [ဝေဘဿာ (သီ. သျာ.)] ဒုဗ္ဗလျာ ဧဝမာဟ – ‘ဘဂိနိယော ခေါ သံသဋ္ဌာ ဝိဟရန္တိ ပါပါစာရာ ပါပသဒ္ဒါ ပါပသိလောကာ, ဘိက္ခုနိသံဃဿ ဝိဟေသိကာ, အညမညိဿာ ဝဇ္ဇပ္ပဋိစ္ဆာဒိကာ။ ဝိဝိစ္စထာယျေ။ ဝိဝေကညေဝ ဘဂိနီနံ သံဃော ဝဏ္ဏေတီ’’’တိ။ ယာ တာ ဘိက္ခုနိယော အပ္ပိစ္ဆာ။ပေ.။ တာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ကထဉှိ နာမ အယျာ ထုလ္လနန္ဒါ ဘိက္ခုနီ သံဃေန သမနုဘဋ္ဌာ ဘိက္ခုနိယော ဧဝံ ဝက္ခတိ – သံသဋ္ဌာဝ အယျေ, တုမှေ ဝိဟရထ။ မာ တုမှေ နာနာ ဝိဟရိတ္ထ။ သန္တိ သံဃေ အညာပိ ဘိက္ခုနိယော။ပေ.။ ဝိဝိစ္စထာယျေ။ ဝိဝေကညေဝ ဘဂိနီနံ သံဃော ဝဏ္ဏေတီတိ။ပေ.။ သစ္စံ ကိရ, ဘိက္ခဝေ, ထုလ္လနန္ဒါ ဘိက္ခုနီ သံဃေန သမနုဘဋ္ဌာ ဘိက္ခုနိယော ဧဝံ ဝဒေတိ – သံသဋ္ဌာဝ အယျေ တုမှေ ဝိဟရထ။ မာ တုမှေ နာနာ ဝိဟရိတ္ထ။ သန္တိ သံဃေ အညာပိ ဘိက္ခုနိယော ဧဝါစာရာ ဧဝံသဒ္ဒါ ဧဝံသိလောကာ, ဘိက္ခုနိသံဃဿ ဝိဟေသိကာ, အညမညိဿာ ဝဇ္ဇပ္ပဋိစ္ဆာဒိကာ။ တာ သံဃော န ကိဉ္စိ အာဟ။ တုမှညေဝ သံဃော ဥညာယ ပရိဘဝေန အက္ခန္တိယာ ဝေဘဿိယာ ဒုဗ္ဗလျာ ဧဝမာဟ – ဘဂိနိယော ခေါ သံသဋ္ဌာ ဝိဟရန္တိ ပါပါစာရာ ပါပသဒ္ဒါ ပါပသိလောကာ, ဘိက္ခုနိသံဃဿ ဝိဟေသိကာ, အညမညိဿာ ဝဇ္ဇပ္ပဋိစ္ဆာဒိကာ။ ဝိဝိစ္စထာယျေ။ ဝိဝေကညေဝ ဘဂိနီနံ သံဃော ဝဏ္ဏေတီတိ? ‘‘သစ္စံ ဘဂဝါ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ။ပေ.။ ကထဉှိ နာမ, ဘိက္ခဝေ, ထုလ္လနန္ဒါ ဘိက္ခုနီ သံဃေန သမနုဘဋ္ဌာ ဘိက္ခုနိယော ဧဝံ ဝက္ခတိ – သံသဋ္ဌာဝ အယျေ, တုမှေ ဝိဟရထ။ မာ တုမှေ နာနာ ဝိဟရိတ္ထ။ သန္တိ သံဃေ အညာပိ ဘိက္ခုနိယော။ပေ.။ ဝိဝိစ္စထာယျေ။ ဝိဝေကညေဝ ဘဂိနီနံ သံဃော ဝဏ္ဏေတီတိ! နေတံ, ဘိက္ခဝေ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ။ပေ.။ ဧဝဉ္စ ပန ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနိယော ဣမံ သိက္ခါပဒံ ဥဒ္ဒိသန္တု –

၇၂၈. ‘‘ယာ ပန ဘိက္ခုနီ ဧဝံ ဝဒေယျ – ‘သံသဋ္ဌာဝ အယျေ, တုမှေ ဝိဟရထ။ မာ တုမှေ နာနာ ဝိဟရိတ္ထ။ သန္တိ သံဃေ အညာပိ ဘိက္ခုနိယော ဧဝါစာရာ ဧဝံသဒ္ဒါ ဧဝံသိလောကာ, ဘိက္ခုနိသံဃဿ ဝိဟေသိကာ, အညမညိဿာ ဝဇ္ဇပ္ပဋိစ္ဆာဒိကာ။ တာ သံဃော န ကိဉ္စိ အာဟ။ တုမှညေဝ သံဃော ဥညာယ ပရိဘဝေန အက္ခန္တိယာ ဝေဘဿိယာ ဒုဗ္ဗလျာ ဧဝမာဟ – ဘဂိနိယော ခေါ သံသဋ္ဌာ ဝိဟရန္တိ ပါပါစာရာ ပါပသဒ္ဒါ ပါပသိလောကာ, ဘိက္ခုနိသံဃဿ ဝိဟေသိကာ, အညမညိဿာ ဝဇ္ဇပ္ပဋိစ္ဆာဒိကာ။ ဝိဝိစ္စထာယျေ။ ဝိဝေကညေဝ ဘဂိနီနံ သံဃော ဝဏ္ဏေတီ’တိ။ သာ ဘိက္ခုနီ ဘိက္ခုနီဟိ ဧဝမဿ ဝစနီယာ – ‘မာ, အယျေ, ဧဝံ အဝစ – သံသဋ္ဌာဝ အယျေ, တုမှေ ဝိဟရထ။ မာ တုမှေ နာနာ ဝိဟရိတ္ထ။ သန္တိ သံဃေ အညာပိ ဘိက္ခုနိယော ဧဝါစာရာ ဧဝံသဒ္ဒါ ဧဝံသိလောကာ, ဘိက္ခုနိသံဃဿ ဝိဟေသိကာ, အညမညိဿာ ဝဇ္ဇပ္ပဋိစ္ဆာဒိကာ။ တာ သံဃော န ကိဉ္စိ အာဟ။ တုမှညေဝ သံဃော ဥညာယ ပရိဘဝေန အက္ခန္တိယာ ဝေဘဿိယာ ဒုဗ္ဗလျာ ဧဝမာဟ – ဘဂိနိယော ခေါ သံသဋ္ဌာ ဝိဟရန္တိ ပါပါစာရာ ပါပသဒ္ဒါ ပါပသိလောကာ, ဘိက္ခုနိသံဃဿ ဝိဟေသိကာ, အညမညိဿာ ဝဇ္ဇပ္ပဋိစ္ဆာဒိကာ။ ဝိဝိစ္စထာယျေ။ ဝိဝေကညေဝ ဘဂိနီနံ သံဃော ဝဏ္ဏေတီ’တိ။ ဧဝဉ္စ သာ ဘိက္ခုနီ ဘိက္ခုနီဟိ ဝုစ္စမာနာ တထေဝ ပဂ္ဂဏှေယျ, သာ ဘိက္ခုနီ ဘိက္ခုနီဟိ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသိတဗ္ဗာ တဿ ပဋိနိဿဂ္ဂါယ။ ယာဝတတိယဉ္စေ သမနုဘာသီယမာနာ တံ ပဋိနိဿဇ္ဇေယျ, ဣစ္စေတံ ကုသလံ; နော စေ ပဋိနိဿဇ္ဇေယျ, အယမ္ပိ ဘိက္ခုနီ ယာဝတတိယကံ ဓမ္မံ အာပန္နာ နိဿာရဏီယံ သံဃာဒိသေသ’’န္တိ။

၇၂၉. ယာ ပနာတိ ယာ ယာဒိသာ။ပေ.။ ဘိက္ခုနီတိ။ပေ.။ အယံ ဣမသ္မိံ အတ္ထေ အဓိပ္ပေတာ ဘိက္ခုနီတိ။

ဧဝံ ဝဒေယျာတိ – ‘‘သံသဋ္ဌာဝ အယျေ, တုမှေ ဝိဟရထ။ မာ တုမှေ နာနာ ဝိဟရိတ္ထ။ သန္တိ သံဃေ အညာပိ ဘိက္ခုနိယော ဧဝါစာရာ ဧဝံသဒ္ဒါ ဧဝံသိလောကာ, ဘိက္ခုနိသံဃဿ ဝိဟေသိကာ, အညမညိဿာ ဝဇ္ဇပ္ပဋိစ္ဆာဒိကာ။ တာ သံဃော န ကိဉ္စိ အာဟ’’။

တုမှညေဝ သံဃော ဥညာယာတိ အဝညာယ။

ပရိဘဝေနာတိ ပါရိဘဗျတာ။

အက္ခန္တိယာတိ ကောပေန။

ဝေဘဿိယာတိ ဝိဘဿီကတာ [ဝိဘဿိကတာယ (သီ.)]။

ဒုဗ္ဗလျာတိ အပက္ခတာ။

ဧဝမာဟ – ‘‘ဘဂိနိယော ခေါ သံသဋ္ဌာ ဝိဟရန္တိ ပါပါစာရာ ပါပသဒ္ဒါ ပါပသိလောကာ, ဘိက္ခုနိသံဃဿ ဝိဟေသိကာ, အညမညိဿာ ဝဇ္ဇပ္ပဋိစ္ဆာဒိကာ။ ဝိစိစ္စထာယျေ။ ဝိဝေကညေဝ ဘဂိနီနံ သံဃော ဝဏ္ဏေတီ’’တိ။

သာ ဘိက္ခုနီတိ ယာ သာ ဧဝံဝါဒိနီ ဘိက္ခုနီ။

ဘိက္ခုနီဟီတိ အညာဟိ ဘိက္ခုနီဟိ။

ယာ ပဿန္တိ ယာ သုဏန္တိ တာဟိ ဝတ္တဗ္ဗာ – ‘‘မာယျေ, ဧဝံ အဝစ – ‘သံသဋ္ဌာဝ အယျေ, တုမှေ ဝိဟရထ။ မာ တုမှေ နာနာ ဝိဟရိတ္ထ။ သန္တိ သံဃေ အညာပိ ဘိက္ခုနိယော။ပေ.။ ဝိဝိစ္စထာယျေ။ ဝိဝေကညေဝ ဘဂိနီနံ သံဃော ဝဏ္ဏေတီ’’တိ။ ဒုတိယမ္ပိ ဝတ္တဗ္ဗာ။ တတိယမ္ပိ ဝတ္တဗ္ဗာ။ သစေ ပဋိနိဿဇ္ဇတိ, ဣစ္စေတံ ကုသလံ; နော စေ ပဋိနိဿဇ္ဇတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ သုတွာ န ဝဒန္တိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ သာ ဘိက္ခုနီ သံဃမဇ္ဈမ္ပိ အာကဍ္ဎိတွာ ဝတ္တဗ္ဗာ – ‘‘မာယျေ, ဧဝံ အဝစ – ‘သံသဋ္ဌာဝ အယျေ, တုမှေ ဝိဟရထ။ မာ တုမှေ နာနာ ဝိဟရိတ္ထ။ သန္တိ သံဃေ အညာပိ ဘိက္ခုနိယော။ပေ.။ ဝိဝိစ္စထာယျေ။ ဝိဝေကညေဝ ဘဂိနီနံ သံဃော ဝဏ္ဏေတီ’’’တိ။ ဒုတိယမ္ပိ ဝတ္တဗ္ဗာ။ တတိယမ္ပိ ဝတ္တဗ္ဗာ။ သစေ ပဋိနိဿဇ္ဇတိ, ဣစ္စေတံ ကုသလံ; နော စေ ပဋိနိဿဇ္ဇတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ သာ ဘိက္ခုနီ သမနုဘာသိတဗ္ဗာ။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, သမနုဘာသိတဗ္ဗာ။ ဗျတ္တာယ ဘိက္ခုနိယာ ပဋိဗလာယ သံဃော ဉာပေတဗ္ဗော –

၇၃၀. ‘‘သုဏာတု မေ, အယျေ, သံဃော။ အယံ ဣတ္ထန္နာမာ ဘိက္ခုနီ သံဃေန သမနုဘဋ္ဌာ ဘိက္ခုနိယော ဧဝံ ဝဒေတိ – ‘သံသဋ္ဌာဝ အယျေ, တုမှေ ဝိဟရထ။ မာ တုမှေ နာနာ ဝိဟရိတ္ထ။ သန္တိ သံဃေ အညာပိ ဘိက္ခုနိယော ဧဝါစာရာ ဧဝံသဒ္ဒါ ဧဝံသိလောကာ, ဘိက္ခုနိသံဃဿ ဝိဟေသိကာ, အညမညိဿာ ဝဇ္ဇပ္ပဋိစ္ဆာဒိကာ။ တာ သံဃော န ကိဉ္စိ အာဟ။ တုမှညေဝ သံဃော ဥညာယ ပရိဘဝေန အက္ခန္တိယာ ဝေဘဿိယာ ဒုဗ္ဗလျာ ဧဝမာဟ – ဘဂိနိယော ခေါ သံသဋ္ဌာ ဝိဟရန္တိ ပါပါစာရာ ပါပသဒ္ဒါ ပါပသိလောကာ, ဘိက္ခုနိသံဃဿ ဝိဟေသိကာ အညမညိဿာ ဝဇ္ဇပ္ပဋိစ္ဆာဒိကာ ။ ဝိဝိစ္စထာယျေ။ ဝိဝေကညေဝ ဘဂိနီနံ သံဃော ဝဏ္ဏေတီ’တိ။ သာ တံ ဝတ္ထုံ န ပဋိနိဿဇ္ဇတိ။ ယဒိ သံဃဿ ပတ္တကလ္လံ, သံဃော ဣတ္ထန္နာမံ ဘိက္ခုနိံ သမနုဘာသေယျ တဿ ဝတ္ထုဿ ပဋိနိဿဂ္ဂါယ။ ဧသာ ဉတ္တိ။

‘‘သုဏာတု မေ, အယျေ, သံဃော။ အယံ ဣတ္ထန္နာမာ ဘိက္ခုနီ သံဃေန သမနုဘဋ္ဌာ ဘိက္ခုနိယော ဧဝံ ဝဒေတိ – ‘သံသဋ္ဌာဝ အယျေ, တုမှေ ဝိဟရထ။ မာ တုမှေ နာနာ ဝိဟရိတ္ထ။ သန္တိ သံဃေ အညာပိ ဘိက္ခုနိယော ဧဝါစာရာ ဧဝံသဒ္ဒါ ဧဝံသိလောကာ, ဘိက္ခုနိသံဃဿ ဝိဟေသိကာ, အညမညိဿာ ဝဇ္ဇပ္ပဋိစ္ဆာဒိကာ။ တာ သံဃော န ကိဉ္စိ အာဟ။ တုမှညေဝ သံဃော ဥညာယ ပရိဘဝေန အက္ခန္တိယာ ဝေဘဿိယာ ဒုဗ္ဗလျာ ဧဝမာဟ – ဘဂိနိယော ခေါ သံသဋ္ဌာ ဝိဟရန္တိ ပါပါစာရာ ပါပသဒ္ဒါ ပါပသိလောကာ, ဘိက္ခုနိသံဃဿ ဝိဟေသိကာ, အညမညိဿာ ဝဇ္ဇပ္ပဋိစ္ဆာဒိကာ။ ဝိဝိစ္စထာယျေ။ ဝိဝေကညေဝ ဘဂိနီနံ သံဃော ဝဏ္ဏေတီ’တိ။ သာ တံ ဝတ္ထုံ န ပဋိနိဿဇ္ဇတိ။ သံဃော ဣတ္ထန္နာမံ ဘိက္ခုနိံ သမနုဘာသတိ တဿ ဝတ္ထုဿ ပဋိနိဿဂ္ဂါယ။ ယဿာ အယျာယ ခမတိ ဣတ္ထန္နာမာယ ဘိက္ခုနိယာ သမနုဘာသနာ တဿ ဝတ္ထုဿ ပဋိနိဿဂ္ဂါယ, သာ တုဏှဿ; ယဿာ နက္ခမတိ, သာ ဘာသေယျ။

‘‘ဒုတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ။ပေ.။ တတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ။ပေ.။။

‘‘သမနုဘဋ္ဌာ သံဃေန ဣတ္ထန္နာမာ ဘိက္ခုနီ တဿ ဝတ္ထုဿ ပဋိနိဿဂ္ဂါယ။ ခမတိ သံဃဿ, တသ္မာ တုဏှီ, ဧဝမေတံ ဓါရယာမီ’’တိ။

ဉတ္တိယာ ဒုက္ကဋံ, ဒွီဟိ ကမ္မဝါစာဟိ ထုလ္လစ္စယာ, ကမ္မဝါစာပရိယောသာနေ အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။ သံဃာဒိသေသံ အဇ္ဈာပဇ္ဇန္တိယာ ဉတ္တိယာ ဒုက္ကဋံ, ဒွီဟိ ကမ္မဝါစာဟိ ထုလ္လစ္စယာ ပဋိပ္ပဿမ္ဘန္တိ။

အယမ္ပီတိ ပုရိမာယော ဥပါဒါယ ဝုစ္စတိ။

ယာဝတတိယကန္တိ ယာဝတတိယံ သမနုဘာသနာယ အာပဇ္ဇတိ, န သဟဝတ္ထုဇ္ဈာစာရာ။

နိဿာရဏီယန္တိ သံဃမှာ နိဿာရီယတိ။

သံဃာဒိသေသောတိ သံဃောဝ တဿာ အာပတ္တိယာ မာနတ္တံ ဒေတိ, မူလာယ ပဋိကဿတိ, အဗ္ဘေတိ, န သမ္ဗဟုလာ န ဧကာ ဘိက္ခုနီ။ တေန ဝုစ္စတိ ‘‘သံဃာဒိသေသော’’တိ။ တဿေဝ အာပတ္တိနိကာယဿ နာမကမ္မံ အဓိဝစနံ, တေနပိ ဝုစ္စတိ ‘‘သံဃာဒိသေသော’’တိ။

၇၃၁. ဓမ္မကမ္မေ ဓမ္မကမ္မသညာ န ပဋိနိဿဇ္ဇတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ ။ ဓမ္မကမ္မေ ဝေမတိကာ န ပဋိနိဿဇ္ဇတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။ ဓမ္မကမ္မေ အဓမ္မကမ္မသညာ န ပဋိနိဿဇ္ဇတိ, အာပတ္တိ သံဃာဒိသေသဿ။

အဓမ္မကမ္မေ ဓမ္မကမ္မသညာ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အဓမ္မကမ္မေ ဝေမတိကာ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အဓမ္မကမ္မေ အဓမ္မကမ္မသညာ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။

၇၃၂. အနာပတ္တိ အသမနုဘာသန္တိယာ, ပဋိနိဿဇ္ဇန္တိယာ, ဥမ္မတ္တိကာယ, အာဒိကမ္မိကာယာတိ။

ဒသမသံဃာဒိသေသသိက္ခါပဒံ နိဋ္ဌိတံ။

ဥဒ္ဒိဋ္ဌာ ခေါ, အယျာယော, သတ္တရသ သံဃာဒိသေသာ ဓမ္မာ – နဝ ပဌမာပတ္တိကာ, အဋ္ဌ ယာဝတတိယကာ။ ယေသံ ဘိက္ခုနီ အညတရံ ဝါ အညတရံ ဝါ အာပဇ္ဇတိ, တာယ ဘိက္ခုနိယာ ဥဘတောသံဃေ ပက္ခမာနတ္တံ စရိတဗ္ဗံ။ စိဏ္ဏမာနတ္တာ ဘိက္ခုနီ ယတ္ထ သိယာ ဝီသတိဂဏော ဘိက္ခုနိသံဃော တတ္ထ (သာ ဘိက္ခုနီ) [( ) (ကတ္ထပိ နတ္ထိ)] အဗ္ဘေတဗ္ဗာ။ ဧကာယပိ စေ ဦနော ဝီသတိဂဏော ဘိက္ခုနိသံဃော တံ ဘိက္ခုနိံ အဗ္ဘေယျ။ သာ စ ဘိက္ခုနီ အနဗ္ဘိတာ, တာ စ ဘိက္ခုနိယော ဂါရယှာ, အယံ တတ္ထ သာမီစိ။

တတ္ထာယျာယော ပုစ္ဆာမိ – ‘‘ကစ္စိတ္ထ ပရိသုဒ္ဓါ’’? ဒုတိယမ္ပိ ပုစ္ဆာမိ – ‘‘ကစ္စိတ္ထ ပရိသုဒ္ဓါ’’? တတိယမ္ပိ ပုစ္ဆာမိ – ‘‘ကစ္စိတ္ထ ပရိသုဒ္ဓါ’’? ပရိသုဒ္ဓေတ္ထာယျာယော, တသ္မာ တုဏှီ, ဧဝမေတံ ဓါရယာမီတိ။

သတ္တရသကံ နိဋ္ဌိတံ။

ဘိက္ခုနိဝိဘင်ဂေ သံဃာဒိသေသကဏ္ဍံ နိဋ္ဌိတံ။