နိဿဂ္ဂိယကဏ္ဍံ

၄. နိဿဂ္ဂိယကဏ္ဍံ

၁. စီဝရဝဂ္ဂ

၁. ပဌမကထိနသိက္ခါပဒံ

ဣမေ ခေါ ပနာယသ္မန္တော တိံသ နိဿဂ္ဂိယာ ပါစိတ္တိယာ

ဓမ္မာ ဥဒ္ဒေသံ အာဂစ္ဆန္တိ။

၄၅၉. တေနေ သမယေန ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ ဝေသာလိယံ ဝိဟရတိ ဂေါတမကေ စေတိယေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဘဂဝတာ ဘိက္ခူနံ တိစီဝရံ အနုညာတံ ဟောတိ။ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ – ‘‘ဘဂဝတာ တိစီဝရံ အနုညာတန္တိ အညေနေဝ တိစီဝရေန ဂါမံ ပဝိသန္တိ, အညေန တိစီဝရေန အာရာမေ အစ္ဆန္တိ, အညေန တိစီဝရေန နဟာနံ ဩတရန္တိ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ။ပေ.။ တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ အတိရေကစီဝရံ ဓါရေဿန္တီ’’တိ! အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယေ ဘိက္ခူ အနေကပရိယာယေန ဝိဂရဟိတွာ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ပေ.။ ‘‘သစ္စံ ကိရ တုမှေ, ဘိက္ခဝေ, အတိရေကစီဝရံ ဓါရေထာ’’တိ ? ‘‘သစ္စံ ဘဂဝါ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ။ပေ.။ ကထဉှိ နာမ တုမှေ, မောဃပုရိသာ, အတိရေကစီဝရံ ဓါရေဿထ! နေတံ, မောဃပုရိသာ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ။ပေ.။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ သိက္ခါပဒံ ဥဒ္ဒိသေယျာထ –

၄၆၀. ‘‘ယော ပန ဘိက္ခု အတိရေကစီဝရံ ဓါရေယျ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယ’’န္တိ။

ဧဝဉ္စိဒံ ဘဂဝတာ ဘိက္ခူနံ သိက္ခါပဒံ ပညတ္တံ ဟောတိ။

၄၆၁. [မဟာဝ. ၃၄၇] တေန ခေါ ပန သမယေန အာယသ္မတော အာနန္ဒဿ အတိရေကစီဝရံ ဥပ္ပန္နံ ဟောတိ။ အာယသ္မာ စ အာနန္ဒေါ တံ စီဝရံ အာယသ္မတော သာရိပုတ္တဿ ဒါတုကာမော ဟောတိ။ အာယသ္မာ စ သာရိပုတ္တော သာကေတေ ဝိဟရတိ။ အထ ခေါ အာယသ္မတော အာနန္ဒဿ ဧတဒဟောသိ – ‘‘ဘဂဝတာ သိက္ခါပဒံ ပညတ္တံ – ‘န အတိရေကစီဝရံ ဓါရေတဗ္ဗ’န္တိ။ ဣဒဉ္စ မေ အတိရေကစီဝရံ ဥပ္ပန္နံ။ အဟဉ္စိမံ စီဝရံ အာယသ္မတော သာရိပုတ္တဿ ဒါတုကာမော။ အာယသ္မာ စ သာရိပုတ္တော သာကေတေ ဝိဟရတိ။ ကထံ နု ခေါ မယာ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗ’’န္တိ? အထ ခေါ အာယသ္မာ အာနန္ဒေါ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသိ။ ‘‘ကီဝစိရံ ပနာနန္ဒ, သာရိပုတ္တော အာဂစ္ဆိဿတီ’’တိ? ‘‘နဝမံ ဝါ, ဘဂဝါ, ဒိဝသံ ဒသမံ ဝါ’’တိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတသ္မိံ နိဒါနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ဒသာဟပရမံ အတိရေကစီဝရံ ဓါရေတုံ။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ သိက္ခါပဒံ ဥဒ္ဒိသေယျာထ –

၄၆၂. ‘‘နိဋ္ဌိတစီဝရသ္မိံ ဘိက္ခုနာ ဥဗ္ဘတသ္မိံ ကထိနေ ဒသာဟပရမံ အတိရေကစီဝရံ ဓါရေတဗ္ဗံ။ တံ အတိက္ကာမယတော နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယ’’န္တိ။

၄၆၃. နိဋ္ဌိတစီဝရသ္မိန္တိ ဘိက္ခုနော စီဝရံ ကတံ ဝါ ဟောတိ နဋ္ဌံ ဝါ ဝိနဋ္ဌံ ဝါ ဒဍ္ဎံ ဝါ စီဝရာသာ ဝါ ဥပစ္ဆိန္နာ။

ဥဗ္ဘတသ္မိံ ကထိနေတိ အဋ္ဌန္နံ မာတိကာနံ အညတရာယ မာတိကာယ ဥဗ္ဘတံ ဟောတိ, သံဃေန ဝါ အန္တရာ ဥဗ္ဘတံ ဟောတိ။

ဒသာဟပရမန္တိ ဒသာဟပရမတာ ဓါရေတဗ္ဗံ။

အတိရေကစီဝရံ နာမ အနဓိဋ္ဌိတံ အဝိကပ္ပိတံ။

စီဝရံ နာမ ဆန္နံ စီဝရာနံ အညတရံ စီဝရံ, ဝိကပ္ပနုပဂံ ပစ္ဆိမံ။

တံ အတိက္ကာမယတော နိဿဂ္ဂိယံ ဟောတီ [ဟောတီတိ ဣဒံ ပဒံ သဗ္ဗပေါတ္ထကေသု အတ္ထိ, သိက္ခါပဒေ ပန နတ္ထိ, ဧဝမုပရိပိ] တိ ဧကာဒသေ အရုဏုဂ္ဂမနေ နိဿဂ္ဂိယံ ဟောတိ။ နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗံ သံဃဿ ဝါ ဂဏဿ ဝါ ပုဂ္ဂလဿ ဝါ။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗံ။ တေန ဘိက္ခုနာ သံဃံ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧကံသံ ဥတ္တရာသင်္ဂံ ကရိတွာ ဝုဍ္ဎာနံ ဘိက္ခူနံ ပါဒေ ဝန္ဒိတွာ ဥက္ကုဋိကံ နိသီဒိတွာ အဉ္ဇလိံ ပဂ္ဂဟေတွာ ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘‘ဣဒံ မေ, ဘန္တေ, စီဝရံ ဒသာဟာတိက္ကန္တံ နိဿဂ္ဂိယံ, ဣမာဟံ သံဃဿ နိဿဇ္ဇာမီ’’တိ။ နိဿဇ္ဇိတွာ အာပတ္တိ ဒေသေတဗ္ဗာ။ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန အာပတ္တိ ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗာ။ နိဿဋ္ဌစီဝရံ ဒါတဗ္ဗံ။

၄၆၄. ‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော။ ဣဒံ စီဝရံ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော နိဿဂ္ဂိယံ သံဃဿ နိဿဋ္ဌံ။ ယဒိ သံဃဿ ပတ္တကလ္လံ, သံဃော ဣမံ စီဝရံ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော ဒဒေယျာ’’တိ။

၄၆၅. တေန ဘိက္ခုနာ သမ္ဗဟုလေ ဘိက္ခူ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧကံသံ ဥတ္တရာသင်္ဂံ ကရိတွာ ဝုဍ္ဎာနံ ဘိက္ခူနံ ပါဒေ ဝန္ဒိတွာ ဥက္ကုဋိကံ နိသီဒိတွာ အဉ္ဇလိံ ပဂ္ဂဟေတွာ ဧဝမဿု ဝစနီယာ – ‘‘ဣဒံ မေ, ဘန္တေ, စီဝရံ ဒသာဟာတိက္ကန္တံ နိဿဂ္ဂိယံ။ ဣမာဟံ အာယသ္မန္တာနံ နိဿဇ္ဇာမီ’’တိ။ နိဿဇ္ဇိတွာ အာပတ္တိ ဒေသေတဗ္ဗာ။ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန အာပတ္တိ ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗာ။ နိဿဋ္ဌစီဝရံ ဒါတဗ္ဗံ။

၄၆၆. ‘‘သုဏန္တု မေ အာယသ္မန္တာ။ ဣဒံ စီဝရံ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော နိဿဂ္ဂိယံ အာယသ္မန္တာနံ နိဿဋ္ဌံ။ ယဒါယသ္မန္တာနံ ပတ္တကလ္လံ, အာယသ္မန္တာ ဣမံ စီဝရံ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော ဒဒေယျု’’န္တိ။

၄၆၇. တေန ဘိက္ခုနာ ဧကံ ဘိက္ခုံ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧကံသံ ဥတ္တရာသင်္ဂံ ကရိတွာ ဥက္ကုဋိကံ နိသီဒိတွာ အဉ္ဇလိံ ပဂ္ဂဟေတွာ ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘‘ဣဒံ မေ, အာဝုသော, စီဝရံ ဒသာဟာတိက္ကန္တံ နိဿဂ္ဂိယံ။ ဣမာဟံ အာယသ္မတော နိဿဇ္ဇာမီ’’တိ။ နိဿဇ္ဇိတွာ အာပတ္တိ ဒေသေတဗ္ဗာ။ တေန ဘိက္ခုနာ အာပတ္တိ ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗာ။ နိဿဋ္ဌစီဝရံ ဒါတဗ္ဗံ – ‘‘ဣမံ စီဝရံ အာယသ္မတော ဒမ္မီ’’တိ။

၄၆၈. ဒသာဟာတိက္ကန္တေ အတိက္ကန္တသညီ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ ဒသာဟာတိက္ကန္တေ ဝေမတိကော, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ ဒသာဟာတိက္ကန္တေ အနတိက္ကန္တသညီ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ ။ အနဓိဋ္ဌိတေ အဓိဋ္ဌိတသညီ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အဝိကပ္ပိတေ ဝိကပ္ပိတသညီ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အဝိဿဇ္ဇိတေ ဝိဿဇ္ဇိတသညီ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အနဋ္ဌေ နဋ္ဌသညီ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အဝိနဋ္ဌေ ဝိနဋ္ဌသညီ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အဒဍ္ဎေ ဒဍ္ဎသညီ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အဝိလုတ္တေ ဝိလုတ္တသညီ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။

နိဿဂ္ဂိယံ စီဝရံ အနိဿဇ္ဇိတွာ ပရိဘုဉ္ဇတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဒသာဟာနတိက္ကန္တေ အတိက္ကန္တသညီ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဒသာဟာနတိက္ကန္တေ ဝေမတိကော, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဒသာဟာနတိက္ကန္တေ အနတိက္ကန္တသညီ, အနာပတ္တိ။

၄၆၉. အနာပတ္တိ အန္တောဒသာဟံ အဓိဋ္ဌေတိ, ဝိကပ္ပေတိ, ဝိဿဇ္ဇေတိ, နဿတိ, ဝိနဿတိ, ဍယှတိ, အစ္ဆိန္ဒိတွာ ဂဏှန္တိ, ဝိဿာသံ ဂဏှန္တိ, ဥမ္မတ္တကဿ, အာဒိကမ္မိကဿာတိ။

၄၇၀. တေန ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ နိဿဋ္ဌစီဝရံ န ဒေန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န , ဘိက္ခဝေ, နိဿဋ္ဌစီဝရံ န ဒါတဗ္ဗံ။ ယော န ဒဒေယျ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။

ကထိနသိက္ခါပဒံ နိဋ္ဌိတံ ပဌမံ။

၂. ဥဒေါသိတသိက္ခါပဒံ

၄၇၁. တေန သမယေန ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ ဘိက္ခူနံ ဟတ္ထေ စီဝရံ နိက္ခိပိတွာ သန္တရုတ္တရေန ဇနပဒစာရိကံ ပက္ကမန္တိ။ တာနိ စီဝရာနိ စိရံ နိက္ခိတ္တာနိ ကဏ္ဏကိတာနိ ဟောန္တိ။ တာနိ ဘိက္ခူ ဩတာပေန္တိ။ အဒ္ဒသာ ခေါ အာယသ္မာ အာနန္ဒေါ သေနာသနစာရိကံ အာဟိဏ္ဍန္တော တေ ဘိက္ခူ တာနိ စီဝရာနိ ဩတာပေန္တေ။ ဒိသွာန ယေန တေ ဘိက္ခူ တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ တေ ဘိက္ခူ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ကဿိမာနိ, အာဝုသော, စီဝရာနိ ကဏ္ဏကိတာနီ’’တိ? အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ အာယသ္မတော အာနန္ဒဿ ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အာယသ္မာ အာနန္ဒေါ ဥဇ္ဈာယတိ ခိယျတိ ဝိပါစေတိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ ဘိက္ခူ ဘိက္ခူနံ ဟတ္ထေ စီဝရံ နိက္ခိပိတွာ သန္တရုတ္တရေန ဇနပဒစာရိကံ ပက္ကမိဿန္တီ’’တိ! အထ ခေါ အာယသ္မာ အာနန္ဒေါ တေ ဘိက္ခူ အနေကပရိယာယေန ဝိဂရဟိတွာ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသိ။ပေ.။ ‘‘သစ္စံ ကိရ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခူ ဘိက္ခူနံ ဟတ္ထေ စီဝရံ နိက္ခိပိတွာ သန္တရုတ္တရေန ဇနပဒစာရိကံ ပက္ကမန္တီ’’တိ? ‘‘သစ္စံ, ဘဂဝါ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ။ပေ.။ ကထဉှိ နာမ တေ, ဘိက္ခဝေ, မောဃပုရိသာ ဘိက္ခူနံ ဟတ္ထေ စီဝရံ နိက္ခိပိတွာ သန္တရုတ္တရေန ဇနပဒစာရိကံ ပက္ကမိဿန္တိ ! နေတံ, ဘိက္ခဝေ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ။ပေ.။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ သိက္ခါပဒံ ဥဒ္ဒိသေယျာထ –

၄၇၂. ‘‘နိဋ္ဌိတစီဝရသ္မိံ ဘိက္ခုနာ ဥဗ္ဘတသ္မိံ ကထိနေ ဧကရတ္တမ္ပိ စေ ဘိက္ခု တိစီဝရေန ဝိပ္ပဝသေယျ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယ’’န္တိ။

ဧဝဉ္စိဒံ ဘဂဝတာ ဘိက္ခူနံ သိက္ခါပဒံ ပညတ္တံ ဟောတိ။

၄၇၃. တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ကောသမ္ဗိယံ ဂိလာနော ဟောတိ။ ဉာတကာ တဿ ဘိက္ခုနော သန္တိကေ ဒူတံ ပါဟေသုံ – ‘‘အာဂစ္ဆတု ဘဒန္တော, မယံ, ဥပဋ္ဌဟိဿာမာ’’တိ။ ဘိက္ခူပိ ဧဝမာဟံသု – ‘‘ဂစ္ဆာဝုသော , ဉာတကာ တံ ဥပဋ္ဌဟိဿန္တီ’’တိ။ သော ဧဝမာဟ – ‘‘ဘဂဝတာဝုသော, သိက္ခါပဒံ ပညတ္တံ – ‘န တိစီဝရေန ဝိပ္ပဝသိတဗ္ဗ’န္တိ။ အဟဉ္စမှိ ဂိလာနော။ န သက္ကောမိ တိစီဝရံ အာဒါယ ပက္ကမိတုံ။ နာဟံ ဂမိဿာမီ’’တိ ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတသ္မိံ နိဒါနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ဂိလာနဿ ဘိက္ခုနော တိစီဝရေန အဝိပ္ပဝါသသမ္မုတိံ ဒါတုံ။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဒါတဗ္ဗာ။ တေန ဂိလာနေန ဘိက္ခုနာ သံဃံ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧကံသံ ဥတ္တရာသင်္ဂံ ကရိတွာ ဝုဍ္ဎာနံ ဘိက္ခူနံ ပါဒေ ဝန္ဒိတွာ ဥက္ကုဋိကံ နိသီဒိတွာ အဉ္ဇလိံ ပဂ္ဂဟေတွာ ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘အဟံ, ဘန္တေ, ဂိလာနော။ န သက္ကောမိ တိစီဝရံ အာဒါယ ပက္ကမိတုံ။ သောဟံ, ဘန္တေ, သံဃံ တိစီဝရေန အဝိပ္ပဝါသသမ္မုတိံ ယာစာမီ’တိ။ ဒုတိယမ္ပိ ယာစိတဗ္ဗာ။ တတိယမ္ပိ ယာစိတဗ္ဗာ။ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သံဃော ဉာပေတဗ္ဗော –

၄၇၄. ‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော။ အယံ ဣတ္ထန္နာမော ဘိက္ခု ဂိလာနော။ န သက္ကောတိ တိစီဝရံ အာဒါယ ပက္ကမိတုံ။ သော သံဃံ တိစီဝရေန အဝိပ္ပဝါသသမ္မုတိံ ယာစတိ။ ယဒိ သံဃဿ ပတ္တကလ္လံ, သံဃော ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော တိစီဝရေန အဝိပ္ပဝါသသမ္မုတိံ ဒဒေယျ။ ဧသာ ဉတ္တိ။

‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော။ အယံ ဣတ္ထန္နာမော ဘိက္ခု ဂိလာနော။ န သက္ကောတိ တိစီဝရံ အာဒါယ ပက္ကမိတုံ။ သော သံဃံ တိစီဝရေန အဝိပ္ပဝါသသမ္မုတိံ ယာစတိ။ သံဃော ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော တိစီဝရေန အဝိပ္ပဝါသသမ္မုတိံ ဒေတိ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော တိစီဝရေန အဝိပ္ပဝါသသမ္မုတိယာ ဒါနံ, သော တုဏှဿ; ယဿ နက္ခမတိ, သော ဘာသေယျ။

‘‘ဒိန္နာ သံဃေန ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော တိစီဝရေန အဝိပ္ပဝါသသမ္မုတိ။ ခမတိ သံဃဿ, တသ္မာ တုဏှီ, ဧဝမေတံ ဓါရယာမီ’’တိ။

ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ သိက္ခါပဒံ ဥဒ္ဒိသေယျာထ –

၄၇၅. ‘‘နိဋ္ဌိတစီဝရသ္မိံ ဘိက္ခုနာ ဥဗ္ဘတသ္မိံ ကထိနေ ဧကရတ္တမ္ပိ စေ ဘိက္ခု တိစီဝရေန ဝိပ္ပဝသေယျ, အညတြ ဘိက္ခုသမ္မုတိယာ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယ’’န္တိ။

၄၇၆. ‘‘နိဋ္ဌိတစီဝရသ္မိန္တိ ဘိက္ခုနော စီဝရံ ကတံ ဝါ ဟောတိ နဋ္ဌံ ဝါ ဝိနဋ္ဌံ ဝါ ဒဍ္ဎံ ဝါ စီဝရာသာ ဝါ ဥပစ္ဆိန္နာ။

ဥဗ္ဘတသ္မိံ ကထိနေတိ အဋ္ဌန္နံ မာတိကာနံ အညတရာယ မာတိကာယ ဥဗ္ဘတံ ဟောတိ, သံဃေန ဝါ အန္တရာ ဥဗ္ဘတံ ဟောတိ။

ဧကရတ္တမ္ပိ စေ ဘိက္ခု တိစီဝရေန ဝိပ္ပဝသေယျာတိ သံဃာဋိယာ ဝါ ဥတ္တရာသင်္ဂေန ဝါ အန္တရဝါသကေန ဝါ။

အညတြ ဘိက္ခုသမ္မုတိယာတိ ဌပေတွာ ဘိက္ခုသမ္မုတိံ။

နိဿဂ္ဂိယံ ဟောတီတိ သဟ အရုဏုဂ္ဂမနာ [အရုဏုဂ္ဂမနေန (သီ. သျာ.)] နိဿဂ္ဂိယံ ဟောတိ။ နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗံ သံဃဿ ဝါ ဂဏဿ ဝါ ပုဂ္ဂလဿ ဝါ။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗံ။ပေ.။ ဣဒံ မေ, ဘန္တေ , စီဝရံ ရတ္တိဝိပ္ပဝုတ္ထံ [ရတ္တိံ ဝိပ္ပဝုတ္ထံ (သီ.)] အညတြ ဘိက္ခုသမ္မုတိယာ နိဿဂ္ဂိယံ, ဣမာဟံ သံဃဿ နိဿဇ္ဇာမီတိ။ပေ.။ ဒဒေယျာတိ။ပေ.။ ဒဒေယျုန္တိ။ပေ.။ အာယသ္မတော ဒမ္မီတိ။

၄၇၇. ဂါမော ဧကူပစာရော နာနူပစာရော။ နိဝေသနံ ဧကူပစာရံ နာနူပစာရံ။ ဥဒေါသိတော ဧကူပစာရော နာနူပစာရော။ အဋ္ဋော ဧကူပစာရော နာနူပစာရော။ မာဠော ဧကူပစာရော နာနူပစာရော။ ပါသာဒေါ ဧကူပစာရော နာနူပစာရော။ ဟမ္မိယံ ဧကူပစာရံ နာနူပစာရံ။ နာဝါ ဧကူပစာရာ နာနူပစာရာ။ သတ္ထော ဧကူပစာရော နာနူပစာရော။ ခေတ္တံ ဧကူပစာရံ နာနူပစာရံ။ ဓညကရဏံ ဧကူပစာရံ နာနူပစာရံ။ အာရာမော ဧကူပစာရော နာနူပစာရော။ ဝိဟာရော ဧကူပစာရော နာနူပစာရော။ ရုက္ခမူလံ ဧကူပစာရံ နာနူပစာရံ။ အဇ္ဈောကာသော ဧကူပစာရော နာနူပစာရော။

၄၇၈. ဂါမော ဧကူပစာရော နာမ ဧကကုလဿ ဂါမော ဟောတိ ပရိက္ခိတ္တော စ ။ အန္တောဂါမေ စီဝရံ နိက္ခိပိတွာ အန္တောဂါမေ ဝတ္ထဗ္ဗံ။ အပရိက္ခိတ္တော ဟောတိ, ယသ္မိံ ဃရေ စီဝရံ နိက္ခိတ္တံ ဟောတိ တသ္မိံ ဃရေ ဝတ္ထဗ္ဗံ, ဟတ္ထပါသာ ဝါ န ဝိဇဟိတဗ္ဗံ။

၄၇၉. နာနာကုလဿ ဂါမော ဟောတိ ပရိက္ခိတ္တော စ။ ယသ္မိံ ဃရေ စီဝရံ နိက္ခိတ္တံ ဟောတိ တသ္မိံ ဃရေ ဝတ္ထဗ္ဗံ သဘာယေ ဝါ ဒွါရမူလေ ဝါ, ဟတ္ထပါသာ ဝါ န ဝိဇဟိတဗ္ဗံ။ သဘာယံ ဂစ္ဆန္တေန ဟတ္ထပါသေ စီဝရံ နိက္ခိပိတွာ သဘာယေ ဝါ ဝတ္ထဗ္ဗံ ဒွါရမူလေ ဝါ, ဟတ္ထပါသာ ဝါ န ဝိဇဟိတဗ္ဗံ။ သဘာယေ စီဝရံ နိက္ခိပိတွာ သဘာယေ ဝါ ဝတ္ထဗ္ဗံ ဒွါရမူလေ ဝါ, ဟတ္ထပါသာ ဝါ န ဝိဇဟိတဗ္ဗံ။ အပရိက္ခိတ္တော ဟောတိ, ယသ္မိံ ဃရေ စီဝရံ နိက္ခိတ္တံ ဟောတိ တသ္မိံ ဃရေ ဝတ္ထဗ္ဗံ, ဟတ္ထပါသာ ဝါ န ဝိဇဟိတဗ္ဗံ။

၄၈၀. ဧကကုလဿ နိဝေသနံ ဟောတိ ပရိက္ခိတ္တဉ္စ, နာနာဂဗ္ဘာ နာနာဩဝရကာ။ အန္တောနိဝေသနေ စီဝရံ နိက္ခိပိတွာ အန္တောနိဝေသနေ ဝတ္ထဗ္ဗံ။ အပရိက္ခိတ္တံ ဟောတိ, ယသ္မိံ ဂဗ္ဘေ စီဝရံ နိက္ခိတ္တံ ဟောတိ တသ္မိံ ဂဗ္ဘေ ဝတ္ထဗ္ဗံ, ဟတ္ထပါသာ ဝါ န ဝိဇဟိတဗ္ဗံ။

၄၈၁. နာနာကုလဿ နိဝေသနံ ဟောတိ ပရိက္ခိတ္တဉ္စ, နာနာဂဗ္ဘာ နာနာဩဝရကာ။ ယသ္မိံ ဂဗ္ဘေ စီဝရံ နိက္ခိတ္တံ ဟောတိ တသ္မိံ ဂဗ္ဘေ ဝတ္ထဗ္ဗံ ဒွါရမူလေ ဝါ, ဟတ္ထပါသာ ဝါ န ဝိဇဟိတဗ္ဗံ ။ အပရိက္ခိတ္တံ ဟောတိ, ယသ္မိံ ဂဗ္ဘေ စီဝရံ နိက္ခိတ္တံ ဟောတိ တသ္မိံ ဂဗ္ဘေ ဝတ္ထဗ္ဗံ, ဟတ္ထပါသာ ဝါ န ဝိဇဟိတဗ္ဗံ။

၄၈၂. ဧကကုလဿ ဥဒေါသိတော ဟောတိ ပရိက္ခိတ္တော စ, နာနာဂဗ္ဘာ နာနာဩဝရကာ ။ အန္တောဥဒေါသိတေ စီဝရံ နိက္ခိပိတွာ အန္တောဥဒေါသိတေ ဝတ္ထဗ္ဗံ။ အပရိက္ခိတ္တော ဟောတိ, ယသ္မိံ ဂဗ္ဘေ စီဝရံ နိက္ခိတ္တံ ဟောတိ တသ္မိံ ဂဗ္ဘေ ဝတ္ထဗ္ဗံ, ဟတ္ထပါသာ ဝါ န ဝိဇဟိတဗ္ဗံ။

၄၈၃. နာနာကုလဿ ဥဒေါသိတော ဟောတိ ပရိက္ခိတ္တော စ, နာနာဂဗ္ဘာ နာနာဩဝရကာ။ ယသ္မိံ ဂဗ္ဘေ စီဝရံ နိက္ခိတ္တံ ဟောတိ တသ္မိံ ဂဗ္ဘေ ဝတ္ထဗ္ဗံ ဒွါရမူလေ ဝါ, ဟတ္ထပါသာ ဝါ န ဝိဇဟိတဗ္ဗံ။ အပရိက္ခိတ္တော ဟောတိ, ယသ္မိံ ဂဗ္ဘေ စီဝရံ နိက္ခိတ္တံ ဟောတိ တသ္မိံ ဂဗ္ဘေ ဝတ္ထဗ္ဗံ, ဟတ္ထပါသာ ဝါ န ဝိဇဟိတဗ္ဗံ။

၄၈၄. ဧကကုလဿ အဋ္ဋော ဟောတိ, အန္တောအဋ္ဋေ စီဝရံ နိက္ခိပိတွာ အန္တောအဋ္ဋေ ဝတ္ထဗ္ဗံ။ နာနာကုလဿ အဋ္ဋော ဟောတိ, နာနာဂဗ္ဘာ နာနာဩဝရကာ။ ယသ္မိံ ဂဗ္ဘေ စီဝရံ နိက္ခိတ္တံ ဟောတိ တသ္မိံ ဂဗ္ဘေ ဝတ္ထဗ္ဗံ ဒွါရမူလေ ဝါ, ဟတ္ထပါသာ ဝါ န ဝိဇဟိတဗ္ဗံ။

၄၈၅. ဧကကုလဿ မာဠော ဟောတိ, အန္တောမာဠေ စီဝရံ နိက္ခိပိတွာ အန္တောမာဠေ ဝတ္ထဗ္ဗံ။ နာနာကုလဿ မာဠော ဟောတိ နာနာဂဗ္ဘာ နာနာဩဝရကာ, ယသ္မိံ ဂဗ္ဘေ စီဝရံ နိက္ခိတ္တံ ဟောတိ တသ္မိံ ဂဗ္ဘေ ဝတ္ထဗ္ဗံ ဒွါရမူလေ ဝါ, ဟတ္ထပါသာ ဝါ န ဝိဇဟိတဗ္ဗံ။

၄၈၆. ဧကကုလဿ ပါသာဒေါ ဟောတိ, အန္တောပါသာဒေ စီဝရံ နိက္ခိပိတွာ အန္တောပါသာဒေ ဝတ္ထဗ္ဗံ။ နာနာကုလဿ ပါသာဒေါ ဟောတိ, နာနာဂဗ္ဘာ နာနာဩဝရကာ။ ယသ္မိံ ဂဗ္ဘေ စီဝရံ နိက္ခိတ္တံ ဟောတိ တသ္မိံ ဂဗ္ဘေ ဝတ္ထဗ္ဗံ ဒွါရမူလေ ဝါ, ဟတ္ထပါသာ ဝါ န ဝိဇဟိတဗ္ဗံ။

၄၈၇. ဧကကုလဿ ဟမ္မိယံ ဟောတိ။ အန္တောဟမ္မိယေ စီဝရံ နိက္ခိပိတွာ အန္တောဟမ္မိယေ ဝတ္ထဗ္ဗံ။ နာနာကုလဿ ဟမ္မိယံ ဟောတိ, နာနာဂဗ္ဘာ နာနာဩဝရကာ။ ယသ္မိံ ဂဗ္ဘေ စီဝရံ နိက္ခိတ္တံ ဟောတိ တသ္မိံ ဂဗ္ဘေ ဝတ္ထဗ္ဗံ ဒွါရမူလေ ဝါ, ဟတ္ထပါသာ ဝါ န ဝိဇဟိတဗ္ဗံ။

၄၈၈. ဧကကုလဿ နာဝါ ဟောတိ။ အန္တောနာဝါယ စီဝရံ နိက္ခိပိတွာ အန္တောနာဝါယ ဝတ္ထဗ္ဗံ ။ နာနာကုလဿ နာဝါ ဟောတိ နာနာဂဗ္ဘာ နာနာဩဝရကာ။ ယသ္မိံ ဩဝရကေ စီဝရံ နိက္ခိတ္တံ ဟောတိ တသ္မိံ ဩဝရကေ ဝတ္ထဗ္ဗံ, ဟတ္ထပါသာ ဝါ န ဝိဇဟိတဗ္ဗံ။

၄၈၉. ဧကကုလဿ သတ္ထော ဟောတိ။ သတ္ထေ စီဝရံ နိက္ခိပိတွာ ပုရတော ဝါ ပစ္ဆတော ဝါ သတ္တဗ္ဘန္တရာ န ဝိဇဟိတဗ္ဗာ, ပဿတော အဗ္ဘန္တရံ န ဝိဇဟိတဗ္ဗံ။ နာနာကုလဿ သတ္ထော ဟောတိ, သတ္ထေ စီဝရံ နိက္ခိပိတွာ ဟတ္ထပါသာ န ဝိဇဟိတဗ္ဗံ။

၄၉၀. ဧကကုလဿ ခေတ္တံ ဟောတိ ပရိက္ခိတ္တဉ္စ။ အန္တောခေတ္တေ စီဝရံ နိက္ခိပိတွာ အန္တောခေတ္တေ ဝတ္ထဗ္ဗံ။ အပရိက္ခိတ္တံ ဟောတိ, ဟတ္ထပါသာ န ဝိဇဟိတဗ္ဗံ။ နာနာကုလဿ ခေတ္တံ ဟောတိ ပရိက္ခိတ္တဉ္စ။ အန္တောခေတ္တေ စီဝရံ နိက္ခိပိတွာ ဒွါရမူလေ ဝါ ဝတ္ထဗ္ဗံ, ဟတ္ထပါသာ ဝါ န ဝိဇဟိတဗ္ဗံ။ အပရိက္ခိတ္တံ ဟောတိ, ဟတ္ထပါသာ န ဝိဇဟိတဗ္ဗံ။

၄၉၁. ဧကကုလဿ ဓညကရဏံ ဟောတိ ပရိက္ခိတ္တဉ္စ။ အန္တောဓညကရဏေ စီဝရံ နိက္ခိပိတွာ အန္တောဓညကရဏေ ဝတ္ထဗ္ဗံ။ အပရိက္ခိတ္တံ ဟောတိ, ဟတ္ထပါသာ န ဝိဇဟိတဗ္ဗံ။ နာနာကုလဿ ဓညကရဏံ ဟောတိ ပရိက္ခိတ္တဉ္စ။ အန္တောဓညကရဏေ စီဝရံ နိက္ခိပိတွာ ဒွါရမူလေ ဝါ ဝတ္ထဗ္ဗံ, ဟတ္ထပါသာ ဝါ န ဝိဇဟိတဗ္ဗံ။ အပရိက္ခိတ္တံ ဟောတိ, ဟတ္ထပါသာ န ဝိဇဟိတဗ္ဗံ။

၄၉၂. ဧကကုလဿ အာရာမော ဟောတိ ပရိက္ခိတ္တော စ။ အန္တောအာရာမေ စီဝရံ နိက္ခိပိတွာ အန္တောအာရာမေ ဝတ္ထဗ္ဗံ။ အပရိက္ခိတ္တော ဟောတိ, ဟတ္ထပါသာ န ဝိဇဟိတဗ္ဗံ။ နာနာကုလဿ အာရာမော ဟောတိ ပရိက္ခိတ္တော စ။ အန္တောအာရာမေ စီဝရံ နိက္ခိပိတွာ ဒွါရမူလေ ဝါ ဝတ္ထဗ္ဗံ, ဟတ္ထပါသာ ဝါ န ဝိဇဟိတဗ္ဗံ။ အပရိက္ခိတ္တော ဟောတိ, ဟတ္ထပါသာ န ဝိဇဟိတဗ္ဗံ။

၄၉၃. ဧကကုလဿ ဝိဟာရော ဟောတိ ပရိက္ခိတ္တော စ။ အန္တောဝိဟာရေ စီဝရံ နိက္ခိပိတွာ အန္တောဝိဟာရေ ဝတ္ထဗ္ဗံ။ အပရိက္ခိတ္တော ဟောတိ, ယသ္မိံ ဝိဟာရေ စီဝရံ နိက္ခိတ္တံ ဟောတိ တသ္မိံ ဝိဟာရေ ဝတ္ထဗ္ဗံ, ဟတ္ထပါသာ ဝါ န ဝိဇဟိတဗ္ဗံ။ နာနာကုလဿ ဝိဟာရော ဟောတိ ပရိက္ခိတ္တော စ။ ယသ္မိံ ဝိဟာရေ စီဝရံ နိက္ခိတ္တံ ဟောတိ တသ္မိံ ဝိဟာရေ ဝတ္ထဗ္ဗံ ဒွါရမူလေ ဝါ, ဟတ္ထပါသာ ဝါ န ဝိဇဟိတဗ္ဗံ။ အပရိက္ခိတ္တော ဟောတိ , ယသ္မိံ ဝိဟာရေ စီဝရံ နိက္ခိတ္တံ ဟောတိ တသ္မိံ ဝိဟာရေ ဝတ္ထဗ္ဗံ, ဟတ္ထပါသာ ဝါ န ဝိဇဟိတဗ္ဗံ။

၄၉၄. ဧကကုလဿ ရုက္ခမူလံ ဟောတိ, ယံ မဇ္ဈနှိကေ ကာလေ သမန္တာ ဆာယာ ဖရတိ, အန္တောဆာယာယ စီဝရံ နိက္ခိပိတွာ အန္တောဆာယာယ ဝတ္ထဗ္ဗံ။ နာနာကုလဿ ရုက္ခမူလံ ဟောတိ, ဟတ္ထပါသာ န ဝိဇဟိတဗ္ဗံ။

အဇ္ဈောကာသော ဧကူပစာရော နာမ အဂါမကေ အရညေ သမန္တာ သတ္တဗ္ဘန္တရာ ဧကူပစာရော, တတော ပရံ နာနူပစာရော။

၄၉၅. ဝိပ္ပဝုတ္ထေ ဝိပ္ပဝုတ္ထသညီ အညတြ ဘိက္ခုသမ္မုတိယာ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ ဝိပ္ပဝုတ္ထေ ဝေမတိကော, အညတြ ဘိက္ခုသမ္မုတိယာ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ ဝိပ္ပဝုတ္ထေ အဝိပ္ပဝုတ္ထသညီ, အညတြ ဘိက္ခုသမ္မုတိယာ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အပ္ပစ္စုဒ္ဓဋေ ပစ္စုဒ္ဓဋသညီ။ပေ.။ အဝိဿဇ္ဇိတေ ဝိဿဇ္ဇိတသညီ။ အနဋ္ဌေ နဋ္ဌသညီ။ အဝိနဋ္ဌေ ဝိနဋ္ဌသညီ။ အဒဍ္ဎေ ဒဍ္ဎသညီ။ပေ.။ အဝိလုတ္တေ ဝိလုတ္တသညီ, အညတြ ဘိက္ခုသမ္မုတိယာ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။

နိဿဂ္ဂိယံ စီဝရံ အနိဿဇ္ဇိတွာ ပရိဘုဉ္ဇတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ ။ အဝိပ္ပဝုတ္ထေ ဝိပ္ပဝုတ္ထသညီ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အဝိပ္ပဝုတ္ထေ ဝေမတိကော, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အဝိပ္ပဝုတ္ထေ အဝိပ္ပဝုတ္ထသညီ, အနာပတ္တိ။

၄၉၆. အနာပတ္တိ အန္တောအရုဏေ ပစ္စုဒ္ဓရတိ, ဝိဿဇ္ဇေတိ, နဿတိ, ဝိနဿတိ, ဍယှတိ, အစ္ဆိန္ဒိတွာ ဂဏှန္တိ, ဝိဿာသံ ဂဏှန္တိ, ဘိက္ခုသမ္မုတိယာ, ဥမ္မတ္တကဿ, အာဒိကမ္မိကဿာတိ။

ဥဒေါသိတသိက္ခါပဒံ နိဋ္ဌိတံ ဒုတိယံ။

၃. တတိယကထိနသိက္ခါပဒံ

၄၉၇. တေန သမယေန ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရဿ ဘိက္ခုနော အကာလစီဝရံ ဥပ္ပန္နံ ဟောတိ။ တဿ တံ စီဝရံ ကယိရမာနံ နပ္ပဟောတိ။ အထ ခေါ သော ဘိက္ခု တံ စီဝရံ ဥဿာပေတွာ ပုနပ္ပုနံ ဝိမဇ္ဇတိ။ အဒ္ဒသာ ခေါ ဘဂဝါ သေနာသနစာရိကံ အာဟိဏ္ဍန္တော တံ ဘိက္ခုံ တံ စီဝရံ ဥဿာပေတွာ ပုနပ္ပုနံ ဝိမဇ္ဇန္တံ။ ဒိသွာန ယေန သော ဘိက္ခု တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ တံ ဘိက္ခုံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ကိဿ တွံ, ဘိက္ခု, ဣမံ စီဝရံ ဥဿာပေတွာ ပုနပ္ပုနံ ဝိမဇ္ဇသီ’’တိ? ‘‘ဣဒံ မေ, ဘန္တေ, အကာလစီဝရံ ဥပ္ပန္နံ။ ကယိရမာနံ နပ္ပဟောတိ။ တေနာဟံ ဣမံ စီဝရံ ဥဿာပေတွာ ပုနပ္ပုနံ ဝိမဇ္ဇာမီ’’တိ။ ‘‘အတ္ထိ ပန တေ, ဘိက္ခု, စီဝရပစ္စာသာ’’တိ? ‘‘အတ္ထိ, ဘဂဝါ’’တိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတသ္မိံ နိဒါနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ, ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, အကာလစီဝရံ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ စီဝရပစ္စာသာ နိက္ခိပိတု’’န္တိ။

၄၉၈. တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ – ‘‘ဘဂဝတာ အနုညာတံ အကာလစီဝရံ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ စီဝရပစ္စာသာ နိက္ခိပိတု’’န္တိ အကာလစီဝရာနိ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ အတိရေကမာသံ နိက္ခိပန္တိ။ တာနိ စီဝရာနိ စီဝရဝံသေ ဘဏ္ဍိကာဗဒ္ဓါနိ တိဋ္ဌန္တိ။ အဒ္ဒသာ ခေါ အာယသ္မာ အာနန္ဒေါ သေနာသနစာရိကံ အာဟိဏ္ဍန္တော တာနိ စီဝရာနိ စီဝရဝံသေ ဘဏ္ဍိကာဗဒ္ဓါနိ တိဋ္ဌန္တေ။ ဒိသွာန ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘ကဿိမာနိ, အာဝုသော, စီဝရာနိ စီဝရဝံသေ ဘဏ္ဍိကာဗဒ္ဓါနိ တိဋ္ဌန္တီ’’တိ? ‘‘အမှာကံ, အာဝုသော, အကာလစီဝရာနိ စီဝရပစ္စာသာ နိက္ခိတ္တာနီ’’တိ။ ‘‘ကီဝစိရံ ပနာဝုသော, ဣမာနိ စီဝရာနိ နိက္ခိတ္တာနီ’’တိ? ‘‘အတိရေကမာသံ, အာဝုသော’’တိ။ အာယသ္မာ အာနန္ဒေါ ဥဇ္ဈာယတိ ခိယျတိ ဝိပါစေတိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ ဘိက္ခူ အကာလစီဝရံ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ အတိရေကမာသံ နိက္ခိပိဿန္တီ’’တိ! အထ ခေါ အာယသ္မာ အာနန္ဒေါ တေ ဘိက္ခူ အနေကပရိယာယေန ဝိဂရဟိတွာ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသိ။ပေ.။ ‘‘သစ္စံ ကိရ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခူ အကာလစီဝရံ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ အတိရေကမာသံ နိက္ခိပန္တီ’’တိ? ‘‘သစ္စံ, ဘဂဝါ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ။ပေ.။ ကထဉှိ နာမ တေ, ဘိက္ခဝေ, မောဃပုရိသာ အကာလစီဝရံ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ အတိရေကမာသံ နိက္ခိပိဿန္တိ! နေတံ, ဘိက္ခဝေ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ။ပေ.။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ သိက္ခါပဒံ ဥဒ္ဒိသေယျာထ –

၄၉၉. ‘‘နိဋ္ဌိတစီဝရသ္မိံ ဘိက္ခုနာ ဥဗ္ဘတသ္မိံ ကထိနေ ဘိက္ခုနော ပနေဝ အကာလစီဝရံ ဥပ္ပဇ္ဇေယျ, အာကင်္ခမာနေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗံ။ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ ခိပ္ပမေဝ ကာရေတဗ္ဗံ။ နောစဿ ပါရိပူရိ, မာသပရမံ တေန ဘိက္ခုနာ တံ စီဝရံ နိက္ခိပိတဗ္ဗံ ဦနဿ ပါရိပူရိယာ သတိယာ ပစ္စာသာယ။ တတော စေ ဥတ္တရိ [ဥတ္တရိံ (သီ. သျာ.)] နိက္ခိပေယျ, သတိယာပိ ပစ္စာသာယ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယ’’န္တိ။

၅၀၀. နိဋ္ဌိတစီဝရသ္မိန္တိ ဘိက္ခုနော စီဝရံ ကတံ ဝါ ဟောတိ နဋ္ဌံ ဝါ ဝိနဋ္ဌံ ဝါ ဒဍ္ဎံ ဝါ စီဝရာသာ ဝါ ဥပစ္ဆိန္နာ။

ဥဗ္ဘတသ္မိံ ကထိနေတိ အဋ္ဌန္နံ မာတိကာနံ အညတရာယ မာတိကာယ ဥဗ္ဘတံ ဟောတိ, သံဃေန ဝါ အန္တရာ ဥဗ္ဘတံ ဟောတိ။

အကာလစီဝရံ နာမ အနတ္ထတေ ကထိနေ ဧကာဒသမာသေ ဥပ္ပန္နံ, အတ္ထတေ ကထိနေ သတ္တမာသေ ဥပ္ပန္နံ, ကာလေပိ အာဒိဿ ဒိန္နံ, ဧတံ အကာလစီဝရံ နာမ။

ဥပ္ပဇ္ဇေယျာတိ ဥပ္ပဇ္ဇေယျ သံဃတော ဝါ ဂဏတော ဝါ ဉာတိတော ဝါ မိတ္တတော ဝါ ပံသုကူလံ ဝါ အတ္တနော ဝါ ဓနေန။

အာကင်္ခမာနေနာတိ ဣစ္ဆမာနေန ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗံ။

ပဋိဂ္ဂဟေတွာ ခိပ္ပမေဝ ကာရေတဗ္ဗန္တိ ဒသာဟာ ကာရေတဗ္ဗံ။

နော စဿ ပါရိပူရီတိ ကယိရမာနံ နပ္ပဟောတိ။

မာသပရမံ တေန ဘိက္ခုနာ တံ စီဝရံ နိက္ခိပိတဗ္ဗန္တိ မာသပရမတာ နိက္ခိပိတဗ္ဗံ။

ဦနဿ ပါရိပူရိယာတိ ဦနဿ ပါရိပူရတ္ထာယ။

သတိယာ ပစ္စာသာယာတိ ပစ္စာသာ ဟောတိ သံဃတော ဝါ ဂဏတော ဝါ ဉာတိတော ဝါ မိတ္တတော ဝါ ပံသုကူလံ ဝါ အတ္တနော ဝါ ဓနေန။

တတော စေ ဥတ္တရိ နိက္ခိပေယျ သတိယာပိ ပစ္စာသာယာတိ တဒဟုပ္ပန္နေ မူလစီဝရေ ပစ္စာသာစီဝရံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ, ဒသာဟာ ကာရေတဗ္ဗံ။ ဒွီဟုပ္ပန္နေ မူလစီဝရေ ပစ္စာသာစီဝရံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ, ဒသာဟာ ကာရေတဗ္ဗံ။ တီဟုပ္ပန္နေ မူလစီဝရေ။ပေ.။ စတူဟုပ္ပန္နေ။ ပဉ္စာဟုပ္ပန္နေ။ ဆာဟုပ္ပန္နေ။ သတ္တာဟုပ္ပန္နေ။ အဋ္ဌာဟုပ္ပန္နေ ။ နဝါဟုပ္ပန္နေ။ ဒသာဟုပ္ပန္နေ မူလစီဝရေ ပစ္စာသာစီဝရံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ, ဒသာဟာ ကာရေတဗ္ဗံ ။ ဧကာဒသေ ဥပ္ပန္နေ။ပေ.။ ဒွါဒသေ ဥပ္ပန္နေ။ တေရသေ ဥပ္ပန္နေ။ စုဒ္ဒသေ ဥပ္ပန္နေ။ ပန္နရသေ ဥပ္ပန္နေ။ သောဠသေ ဥပ္ပန္နေ။ သတ္တရသေ ဥပ္ပန္နေ။ အဋ္ဌာရသေ ဥပ္ပန္နေ။ ဧကူနဝီသေ ဥပ္ပန္နေ။ ဝီသေ ဥပ္ပန္နေ မူလစီဝရေ ပစ္စာသာစီဝရံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ, ဒသာဟာ ကာရေတဗ္ဗံ။ ဧကဝီသေ ဥပ္ပန္နေ မူလစီဝရေ ပစ္စာသာစီဝရံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ, နဝါဟာ ကာရေတဗ္ဗံ။ ဒွါဝီသေ ဥပ္ပန္နေ။ပေ.။ တေဝီသေ ဥပ္ပန္နေ။ စတုဝီသေ ဥပ္ပန္နေ။ ပဉ္စဝီသေ ဥပ္ပန္နေ။ ဆဗ္ဗီသေ ဥပ္ပန္နေ။ သတ္တဝီသေ ဥပ္ပန္နေ။ အဋ္ဌဝီသေ ဥပ္ပန္နေ။ ဧကူနတိံသေ ဥပ္ပန္နေ မူလစီဝရေ ပစ္စာသာစီဝရံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ, ဧကာဟံ ကာရေတဗ္ဗံ။ တိံသေ ဥပ္ပန္နေ မူလစီဝရေ ပစ္စာသာစီဝရံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ , တဒဟေဝ အဓိဋ္ဌာတဗ္ဗံ ဝိကပ္ပေတဗ္ဗံ ဝိဿဇ္ဇေတဗ္ဗံ။ နော စေ အဓိဋ္ဌေယျ ဝါ ဝိကပ္ပေယျ ဝါ ဝိဿဇ္ဇေယျ ဝါ, ဧကတိံသေ အရုဏုဂ္ဂမနေ နိဿဂ္ဂိယံ ဟောတိ။ နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗံ သံဃဿ ဝါ ဂဏဿ ဝါ ပုဂ္ဂလဿ ဝါ။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗံ။ပေ.။ ဣဒံ မေ, ဘန္တေ, အကာလစီဝရံ မာသာတိက္ကန္တံ နိဿဂ္ဂိယံ, ဣမာဟံ သံဃဿ နိဿဇ္ဇာမီတိ။ပေ.။ ဒဒေယျာတိ။ပေ.။ ဒဒေယျုန္တိ။ပေ.။ အာယသ္မတော ဒမ္မီတိ။

ဝိသဘာဂေ ဥပ္ပန္နေ မူလစီဝရေ ပစ္စာသာစီဝရံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ, ရတ္တိယော စ သေသာ ဟောန္တိ, န အကာမာ ကာရေတဗ္ဗံ။

၅၀၁. မာသာတိက္ကန္တေ အတိက္ကန္တသညီ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ မာသာတိက္ကန္တေ ဝေမတိကော နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ မာသာတိက္ကန္တေ အနတိက္ကန္တသညီ နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အနဓိဋ္ဌိတေ အဓိဋ္ဌိတသညီ။ပေ.။ အဝိကပ္ပိတေ ဝိကပ္ပိတသညီ။ အဝိဿဇ္ဇိတေ ဝိဿဇ္ဇိတသညီ။ အနဋ္ဌေ နဋ္ဌသညီ။ အဝိနဋ္ဌေ ဝိနဋ္ဌသညီ။ အဒဍ္ဎေ ဒဍ္ဎသညီ။ အဝိလုတ္တေ ဝိလုတ္တသညီ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။

နိဿဂ္ဂိယံ စီဝရံ အနိဿဇ္ဇိတွာ ပရိဘုဉ္ဇတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ မာသာနတိက္ကန္တေ အတိက္ကန္တသညီ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ မာသာနတိက္ကန္တေ ဝေမတိကော, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ မာသာနတိက္ကန္တေ အနတိက္ကန္တသညီ, အနာပတ္တိ။

၅၀၂. အနာပတ္တိ အန္တောမာသေ အဓိဋ္ဌေတိ, ဝိကပ္ပေတိ, ဝိဿဇ္ဇေတိ, နဿတိ , ဝိနဿတိ, ဍယှတိ, အစ္ဆိန္ဒိတွာ ဂဏှန္တိ, ဝိဿာသံ ဂဏှန္တိ, ဥမ္မတ္တကဿ, အာဒိကမ္မိကဿာတိ။

တတိယကထိနသိက္ခါပဒံ နိဋ္ဌိတံ။

၄. ပုရာဏစီဝရသိက္ခါပဒံ

၅၀၃. တေန သမယေန ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန အာယသ္မတော ဥဒါယိဿ ပုရာဏဒုတိယိကာ ဘိက္ခုနီသု ပဗ္ဗဇိတာ ဟောတိ။ သာ အာယသ္မတော ဥဒါယိဿ သန္တိကေ အဘိက္ခဏံ အာဂစ္ဆတိ။ အာယသ္မာပိ ဥဒါယီ တဿာ ဘိက္ခုနိယာ သန္တိကေ အဘိက္ခဏံ ဂစ္ဆတိ။ တေန ခေါ ပန သမယေန အာယသ္မာ ဥဒါယီ တဿာ ဘိက္ခုနိယာ သန္တိကေ ဘတ္တဝိဿဂ္ဂံ ကရောတိ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ ဥဒါယီ ပုဗ္ဗဏှသမယံ နိဝါသေတွာ ပတ္တစီဝရမာဒါယ ယေန သာ ဘိက္ခုနီ တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ တဿာ ဘိက္ခုနိယာ ပုရတော အင်္ဂဇာတံ ဝိဝရိတွာ အာသနေ နိသီဒိ။ သာပိ ခေါ ဘိက္ခုနီ အာယသ္မတော ဥဒါယိဿ ပုရတော အင်္ဂဇာတံ ဝိဝရိတွာ အာသနေ နိသီဒိ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ ဥဒါယီ သာရတ္တော တဿာ ဘိက္ခုနိယာ အင်္ဂဇာတံ ဥပနိဇ္ဈာယိ။ တဿ အသုစိ မုစ္စိ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ ဥဒါယီ တံ ဘိက္ခုနိံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဂစ္ဆ, ဘဂိနိ, ဥဒကံ အာဟရ, အန္တရဝါသကံ ဓေါဝိဿာမီ’’တိ။ ‘‘အာဟရယျ , အဟမေဝ ဓေါဝိဿာမီ’’တိ တံ အသုစိံ ဧကဒေသံ မုခေန အဂ္ဂဟေသိ ဧကဒေသံ အင်္ဂဇာတေ ပက္ခိပိ။ သာ တေန ဂဗ္ဘံ ဂဏှိ။ ဘိက္ခုနိယော ဧဝမာဟံသု – ‘‘အဗြဟ္မစာရိနီ အယံ ဘိက္ခုနီ, ဂဗ္ဘိနီ’’တိ။ ‘‘နာဟံ, အယျေ, အဗြဟ္မစာရိနီ’’တိ ဘိက္ခုနီနံ ဧတမတ္ထံ အာရောစေသိ။ ဘိက္ခုနိယော ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ အယျော ဥဒါယီ ဘိက္ခုနိယာ ပုရာဏစီဝရံ ဓေါဝါပေဿတီ’’တိ! အထ ခေါ တာ ဘိက္ခုနိယော ဘိက္ခူနံ ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ။ပေ.။ တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ အာယသ္မာ ဥဒါယီ ဘိက္ခုနိယာ ပုရာဏစီဝရံ ဓေါဝါပေဿတီ’’တိ! အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ အာယသ္မန္တံ ဥဒါယိံ အနေကပရိယာယေန ဝိဂရဟိတွာ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ပေ.။ ‘‘သစ္စံ ကိရ တွံ, ဥဒါယိ, ဘိက္ခုနိယာ ပုရာဏစီဝရံ ဓေါဝါပေသီ’’တိ? ‘‘သစ္စံ, ဘဂဝါ’’တိ။ ‘‘ဉာတိကာ တေ, ဥဒါယိ, အညာတိကာ’’တိ? ‘‘အညာတိကာ, ဘဂဝါ’’တိ။ ‘‘အညာတကော, မောဃပုရိသ, အညာတိကာယ န ဇာနာတိ ပတိရူပံ ဝါ အပ္ပတိရူပံ ဝါ ပါသာဒိကံ ဝါ အပါသာဒိကံ ဝါ။ တတ္ထ နာမ တွံ, မောဃပုရိသ, အညာတိကာယ ဘိက္ခုနိယာ ပုရာဏစီဝရံ ဓေါဝါပေဿသိ! နေတံ, မောဃပုရိသ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ။ပေ.။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ သိက္ခါပဒံ ဥဒ္ဒိသေယျာထ –

၅၀၄. ‘‘ယော ပန ဘိက္ခု အညာတိကာယ ဘိက္ခုနိယာ ပုရာဏစီဝရံ ဓေါဝါပေယျ ဝါ ရဇာပေယျ ဝါ အာကောဋာပေယျ ဝါ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယ’’န္တိ။

၅၀၅. ယော ပနာတိ ယော ယာဒိသော။ပေ.။ ဘိက္ခူတိ။ပေ.။ အယံ ဣမသ္မိံ အတ္ထေ အဓိပ္ပေတော ဘိက္ခူတိ။

အညာတိကာ နာမ မာတိတော ဝါ ပိတိတော ဝါ ယာဝ သတ္တမာ ပိတာမဟယုဂါ အသမ္ဗဒ္ဓါ။

ဘိက္ခုနီ နာမ ဥဘတောသံဃေ ဥပသမ္ပန္နာ။

ပုရာဏစီဝရံ နာမ သကိံ နိဝတ္ထမ္ပိ သကိံ ပါရုတမ္ပိ။

ဓေါဝါတိ အာဏာပေတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဓေါတံ နိဿဂ္ဂိယံ ဟောတိ။ ရဇာတိ အာဏာပေတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ရတ္တံ နိဿဂ္ဂိယံ ဟောတိ။ အာကောဋေဟီတိ အာဏာပေတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ သကိံ ပါဏိပ္ပဟာရံ ဝါ မုဂ္ဂရပ္ပဟာရံ ဝါ ဒိန္နေ နိဿဂ္ဂိယံ ဟောတိ။ နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗံ သံဃဿ ဝါ ဂဏဿ ဝါ ပုဂ္ဂလဿ ဝါ။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗံ။ပေ.။ ဣဒံ မေ, ဘန္တေ, ပုရာဏစီဝရံ အညာတိကာယ ဘိက္ခုနိယာ ဓေါဝါပိတံ နိဿဂ္ဂိယံ။ ဣမာဟံ သံဃဿ နိဿဇ္ဇာမီတိ။ပေ.။ ဒဒေယျာတိ။ပေ.။ ဒဒေယျုန္တိ။ပေ.။ အာယသ္မတော ဒမ္မီတိ။

၅၀၆. အညာတိကာယ အညာတိကသညီ ပုရာဏစီဝရံ ဓေါဝါပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အညာတိကာယ အညာတိကသညီ ပုရာဏစီဝရံ ဓေါဝါပေတိ ရဇာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယေန အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အညာတိကာယ အညာတိကသညီ ပုရာဏစီဝရံ ဓေါဝါပေတိ အာကောဋာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယေန အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အညာတိကာယ အညာတိကသညီ ပုရာဏစီဝရံ ဓေါဝါပေတိ ရဇာပေတိ အာကောဋာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယေန အာပတ္တိ ဒွိန္နံ ဒုက္ကဋာနံ။

အညာတိကာယ အညာတိကသညီ ပုရာဏစီဝရံ ရဇာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အညာတိကာယ အညာတိကသညီ ပုရာဏစီဝရံ ရဇာပေတိ အာကောဋာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယေန အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အညာတိကာယ အညာတိကသညီ ပုရာဏစီဝရံ ရဇာပေတိ ဓေါဝါပေတိ, နိဿဂ္ဂိယေန အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အညာတိကာယ အညာတိကသညီ ပုရာဏစီဝရံ ရဇာပေတိ အာကောဋာပေတိ ဓေါဝါပေတိ, နိဿဂ္ဂိယေန အာပတ္တိ ဒွိန္နံ ဒုက္ကဋာနံ။

အညာတိကာယ အညာတိကသညီ ပုရာဏစီဝရံ အာကောဋာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အညာတိကာယ အညာတိကသညီ ပုရာဏစီဝရံ အာကောဋာပေတိ ဓေါဝါပေတိ, နိဿဂ္ဂိယေန အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အညာတိကာယ အညာတိကသညီ ပုရာဏစီဝရံ အာကောဋာပေတိ ရဇာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယေန အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အညာတိကာယ အညာတိကသညီ ပုရာဏစီဝရံ အာကောဋာပေတိ ဓေါဝါပေတိ ရဇာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယေန အာပတ္တိ ဒွိန္နံ ဒုက္ကဋာနံ။

အညာတိကာယ ဝေမတိကော။ပေ.။ အညာတိကာယ ဉာတိကသညီ။ပေ.။ အညဿ ပုရာဏစီဝရံ ဓေါဝါပေတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ နိသီဒနပစ္စတ္ထရဏံ ဓေါဝါပေတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဧကတောဥပသမ္ပန္နာယ ဓေါဝါပေတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဉာတိကာယ အညာတိကသညီ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ ။ ဉာတိကာယ ဝေမတိကော, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဉာတိကာယ ဉာတိကသညီ, အနာပတ္တိ။

၅၀၇. အနာပတ္တိ ဉာတိကာယ ဓေါဝန္တိယာ အညာတိကာ ဒုတိယာ ဟောတိ, အဝုတ္တာ ဓေါဝတိ, အပရိဘုတ္တံ ဓေါဝါပေတိ, စီဝရံ ဌပေတွာ အညံ ပရိက္ခါရံ ဓေါဝါပေတိ, သိက္ခမာနာယ, သာမဏေရိယာ, ဥမ္မတ္တကဿ, အာဒိကမ္မိကဿာတိ။

ပုရာဏစီဝရသိက္ခါပဒံ နိဋ္ဌိတံ စတုတ္ထံ။

၅. စီဝရပဋိဂ္ဂဟဏသိက္ခါပဒံ

၅၀၈. တေန သမယေန ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ ရာဇဂဟေ ဝိဟရတိ ဝေဠုဝနေ ကလန္ဒကနိဝါပေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဥပ္ပလဝဏ္ဏာ ဘိက္ခုနီ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ။ အထ ခေါ ဥပ္ပလဝဏ္ဏာ ဘိက္ခုနီ ပုဗ္ဗဏှသမယံ နိဝါသေတွာ ပတ္တစီဝရမာဒါယ သာဝတ္ထိံ ပိဏ္ဍာယ ပါဝိသိ။ သာဝတ္ထိယံ ပိဏ္ဍာယ စရိတွာ ပစ္ဆာဘတ္တံ ပိဏ္ဍပါတပ္ပဋိက္ကန္တာ ယေန အန္ဓဝနံ တေနုပသင်္ကမိ ဒိဝါဝိဟာရာယ။ အန္ဓဝနံ အဇ္ဈောဂါဟေတွာ အညတရသ္မိံ ရုက္ခမူလေ ဒိဝါဝိဟာရံ နိသီဒိ။ တေန ခေါ ပန သမယေန စောရာ ကတကမ္မာ ဂါဝိံ ဝဓိတွာ မံသံ ဂဟေတွာ အန္ဓဝနံ ပဝိသိံသု။ အဒ္ဒသာ ခေါ စောရဂါမဏိကော ဥပ္ပလဝဏ္ဏံ ဘိက္ခုနိံ အညတရသ္မိံ ရုက္ခမူလေ ဒိဝါဝိဟာရံ နိသိန္နံ။ ဒိသွာနဿ ဧတဒဟောသိ – ‘‘သစေ မေ ပုတ္တဘာတုကာ ပဿိဿန္တိ ဝိဟေဌိဿန္တိ ဣမံ ဘိက္ခုနိ’’န္တိ အညေန မဂ္ဂေန အဂမာသိ။ အထ ခေါ သော စောရဂါမဏိကော မံသေ ပက္ကေ ဝရမံသာနိ ဂဟေတွာ ပဏ္ဏပုဋံ [ပဏ္ဏေန ပုဋံ (သျာ.)] ဗန္ဓိတွာ ဥပ္ပလဝဏ္ဏာယ ဘိက္ခုနိယာ အဝိဒူရေ ရုက္ခေ အာလဂ္ဂေတွာ – ‘‘ယော ပဿတိ သမဏော ဝါ ဗြာဟ္မဏော ဝါ ဒိန္နံယေဝ ဟရတူ’’တိ, ဝတွာ ပက္ကာမိ။ အဿောသိ ခေါ ဥပ္ပလဝဏ္ဏာ ဘိက္ခုနီ သမာဓိမှာ ဝုဋ္ဌဟိတွာ တဿ စောရဂါမဏိကဿ ဣမံ ဝါစံ ဘာသမာနဿ။ အထ ခေါ ဥပ္ပလဝဏ္ဏာ ဘိက္ခုနီ တံ မံသံ ဂဟေတွာ ဥပဿယံ အဂမာသိ။ အထ ခေါ ဥပ္ပလဝဏ္ဏာ ဘိက္ခုနီ တဿာ ရတ္တိယာ အစ္စယေန တံ မံသံ သမ္ပါဒေတွာ ဥတ္တရာသင်္ဂေန ဘဏ္ဍိကံ ဗန္ဓိတွာ ဝေဟာသံ အဗ္ဘုဂ္ဂန္တွာ ဝေဠုဝနေ ပစ္စုဋ္ဌာသိ [ပစ္စုပဋ္ဌာသိ (?)]။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဘဂဝါ ဂါမံ ပိဏ္ဍာယ ပဝိဋ္ဌော ဟောတိ။ အာယသ္မာ ဥဒါယီ ဩဟိယျကော ဟောတိ ဝိဟာရပါလော။ အထ ခေါ ဥပ္ပလဝဏ္ဏာ ဘိက္ခုနီ ယေနာယသ္မာ ဥဒါယီ တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ အာယသ္မန္တံ ဥဒါယိံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ကဟံ, ဘန္တေ, ဘဂဝါ’’တိ? ‘‘ပဝိဋ္ဌော, ဘဂိနိ, ဘဂဝါ ဂါမံ ပိဏ္ဍာယာ’’တိ။ ‘‘ဣမံ, ဘန္တေ, မံသံ ဘဂဝတော ဒေဟီ’’တိ။ ‘‘သန္တပ္ပိတော တယာ, ဘဂိနိ, ဘဂဝါ မံသေန။ သစေ မေ တွံ အန္တရဝါသကံ ဒဒေယျာသိ, ဧဝံ အဟမ္ပိ သန္တပ္ပိတော ဘဝေယျံ အန္တရဝါသကေနာ’’တိ။ ‘‘မယံ ခေါ, ဘန္တေ, မာတုဂါမာ နာမ ကိစ္ဆလာဘာ။ ဣဒဉ္စ မေ အန္တိမံ ပဉ္စမံ စီဝရံ။ နာဟံ ဒဿာမီ’’တိ။ ‘‘သေယျထာပိ, ဘဂိနိ, ပုရိသော ဟတ္ထိံ ဒတွာ ကစ္ဆေ သဇ္ဇေယျ [ဝိဿဇ္ဇေယျ (သျာ.)] ဧဝမေဝ ခေါ တွံ ဘဂိနိ ဘဂဝတော မံသံ ဒတွာ မယိ အန္တရဝါသကေ သဇ္ဇသီ’’တိ [အန္တရဝါသကံ န သဇ္ဇသီတိ (က.), မယှံ အန္တရဝါသကံ ဝိဿဇ္ဇေဟီတိ (သျာ.)]။ အထ ခေါ ဥပ္ပလဝဏ္ဏာ ဘိက္ခုနီ အာယသ္မတာ ဥဒါယိနာ နိပ္ပီဠိယမာနာ အန္တရဝါသကံ ဒတွာ ဥပဿယံ အဂမာသိ။ ဘိက္ခုနိယော ဥပ္ပလဝဏ္ဏာယ ဘိက္ခုနိယာ ပတ္တစီဝရံ ပဋိဂ္ဂဏှန္တိယော ဥပ္ပလဝဏ္ဏံ ဘိက္ခုနိံ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘ကဟံ တေ, အယျေ, အန္တရဝါသကော’’တိ? ဥပ္ပလဝဏ္ဏာ ဘိက္ခုနီ ဘိက္ခုနီနံ ဧတမတ္ထံ အာရောစေသိ။ ဘိက္ခုနိယော ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ အယျော ဥဒါယီ ဘိက္ခုနိယာ စီဝရံ ပဋိဂ္ဂဟေဿတိ ကိစ္ဆလာဘော မာတုဂါမော’’တိ။ အထ ခေါ တာ ဘိက္ခုနိယော ဘိက္ခူနံ ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ။ပေ.။ တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ အာယသ္မာ ဥဒါယီ ဘိက္ခုနိယာ စီဝရံ ပဋိဂ္ဂဟေဿတီ’’တိ! အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ အာယသ္မန္တံ ဥဒါယိံ အနေကပရိယာယေန ဝိဂရဟိတွာ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ပေ.။ ‘‘သစ္စံ ကိရ တွံ, ဥဒါယိ, ဘိက္ခုနိယာ စီဝရံ ပဋိဂ္ဂဟေသီ’’တိ? ‘‘သစ္စံ , ဘဂဝါ’’တိ။ ‘‘ဉာတိကာ တေ, ဥဒါယိ, အညာတိကာ’’တိ? ‘‘အညာတိကာ, ဘဂဝါ’’တိ။ ‘‘အညာတကော, မောဃပုရိသ, အညာတိကာယ န ဇာနာတိ ပတိရူပံ ဝါ အပ္ပတိရူပံ ဝါ သန္တံ ဝါ အသန္တံ ဝါ။ တတ္ထ နာမ တွံ, မောဃပုရိသ, အညာတိကာယ ဘိက္ခုနိယာ ဟတ္ထတော စီဝရံ ပဋိဂ္ဂဟေဿသိ! နေတံ မောဃပုရိသ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ။ပေ.။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ သိက္ခါပဒံ ဥဒ္ဒိသေယျာထ –

၅၀၉. ‘‘ယော ပန ဘိက္ခု အညာတိကာယ ဘိက္ခုနိယာ ဟတ္ထတော စီဝရံ ပဋိဂ္ဂဏှေယျ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယ’’န္တိ။

ဧဝဉ္စိဒံ ဘဂဝတာ ဘိက္ခူနံ သိက္ခါပဒံ ပညတ္တံ ဟောတိ။

၅၁၀. တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ ကုက္ကုစ္စာယန္တာ ဘိက္ခုနီနံ ပါရိဝတ္တကစီဝရံ န ပဋိဂ္ဂဏှန္တိ။ ဘိက္ခုနိယော ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ အယျာ အမှာကံ ပါရိဝတ္တကစီဝရံ န ပဋိဂ္ဂဟေဿန္တီ’’တိ! အဿောသုံ ခေါ ဘိက္ခူ တာသံ ဘိက္ခုနီနံ ဥဇ္ဈာယန္တီနံ ခိယျန္တီနံ ဝိပါစေန္တီနံ။ အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသု။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတသ္မိံ နိဒါနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စန္နံ ပါရိဝတ္တကံ ပဋိဂ္ဂဟေတုံ – ဘိက္ခုဿ, ဘိက္ခုနိယာ, သိက္ခမာနာယ, သာမဏေရဿ, သာမဏေရိယာ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ဣမေသံ ပဉ္စန္နံ ပါရိဝတ္တကံ ပဋိဂ္ဂဟေတုံ။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ သိက္ခါပဒံ ဥဒ္ဒိသေယျာထ။

၅၁၁. ‘‘ယော ပန ဘိက္ခု အညာတိကာယ ဘိက္ခုနိယာ ဟတ္ထတော စီဝရံ ပဋိဂ္ဂဏှေယျ, အညတြ ပါရိဝတ္တကာ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယ’’န္တိ။

၅၁၂. ယော ပနာတိ ယော ယာဒိသော။ပေ.။ ဘိက္ခူတိ။ပေ.။ အယံ ဣမသ္မိံ အတ္ထေ အဓိပ္ပေတော ဘိက္ခူတိ။

အညာတိကာ နာမ မာတိတော ဝါ ပိတိတော ဝါ ယာဝ သတ္တမာ ပိတာမဟယုဂါ အသမ္ဗဒ္ဓါ။

ဘိက္ခုနီ နာမ ဥဘတောသံဃေ ဥပသမ္ပန္နာ။

စီဝရံ နာမ ဆန္နံ စီဝရာနံ အညတရံ စီဝရံ ဝိကပ္ပနုပဂံ ပစ္ဆိမံ။

အညတြ ပါရိဝတ္တကာတိ ဌပေတွာ ပါရိဝတ္တကံ။

ပဋိဂ္ဂဏှာတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ။ ပဋိလာဘေန နိဿဂ္ဂိယံ ဟောတိ။ နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗံ သံဃဿ ဝါ ဂဏဿ ဝါ ပုဂ္ဂလဿ ဝါ။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗံ။ပေ.။ ဣဒံ မေ, ဘန္တေ, စီဝရံ အညာတိကာယ ဘိက္ခုနိယာ ဟတ္ထတော ပဋိဂ္ဂဟိတံ, အညတြ ပါရိဝတ္တကာ, နိဿဂ္ဂိယံ။ ဣမာဟံ သံဃဿ နိဿဇ္ဇာမီတိ။ပေ.။ ဒဒေယျာတိ။ပေ.။ ဒဒေယျုန္တိ။ပေ.။ အာယသ္မတော ဒမ္မီတိ။

၅၁၃. အညာတိကာယ အညာတိကသညီ စီဝရံ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ, အညတြ ပါရိဝတ္တကာ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အညာတိကာယ ဝေမတိကော စီဝရံ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ, အညတြ ပါရိဝတ္တကာ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အညာတိကာယ ဉာတိကသညီ စီဝရံ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ, အညတြ ပါရိဝတ္တကာ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။

ဧကတောဥပသမ္ပန္နာယ ဟတ္ထတော စီဝရံ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ, အညတြ ပါရိဝတ္တကာ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဉာတိကာယ အညာတိကသညီ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဉာတိကာယ ဝေမတိကော, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဉာတိကာယ ဉာတိကသညီ, အနာပတ္တိ။

၅၁၄. အနာပတ္တိ ဉာတိကာယ, ပါရိဝတ္တကံ ပရိတ္တေန ဝါ ဝိပုလံ, ဝိပုလေန ဝါ ပရိတ္တံ, ဘိက္ခု ဝိဿာသံ ဂဏှာတိ, တာဝကာလိကံ ဂဏှာတိ , စီဝရံ ဌပေတွာ အညံ ပရိက္ခါရံ ဂဏှာတိ, သိက္ခမာနာယ, သာမဏေရိယာ, ဥမ္မတ္တကဿ, အာဒိကမ္မိကဿာတိ။

စီဝရပဋိဂ္ဂဟဏသိက္ခါပဒံ နိဋ္ဌိတံ ပဉ္စမံ။

၆. အညာတကဝိညတ္တိသိက္ခါပဒံ

၅၁၅. တေန သမယေန ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ ။ တေန ခေါ ပန သမယေန အာယသ္မာ ဥပနန္ဒေါ သကျပုတ္တော ပဋ္ဋော [ပဋ္ဌော (သျာ. က.)] ဟောတိ ဓမ္မိံ ကထံ ကာတုံ။ အထ ခေါ အညတရော သေဋ္ဌိပုတ္တော ယေနာယသ္မာ ဥပနန္ဒေါ သကျပုတ္တော တေနုပသင်္ကမိ ; ဥပသင်္ကမိတွာ အာယသ္မန္တံ ဥပနန္ဒံ သကျပုတ္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နံ ခေါ တံ သေဋ္ဌိပုတ္တံ အာယသ္မာ ဥပနန္ဒေါ သကျပုတ္တော ဓမ္မိယာ ကထာယ သန္ဒဿေသိ သမာဒပေသိ သမုတ္တေဇေသိ သမ္ပဟံသေသိ။ အထ ခေါ သော သေဋ္ဌိပုတ္တော အာယသ္မတာ ဥပနန္ဒေန သကျပုတ္တေန ဓမ္မိယာ ကထာယ သန္ဒဿိတော သမာဒပိတော သမုတ္တေဇိတော သမ္ပဟံသိတော အာယသ္မန္တံ ဥပနန္ဒံ သကျပုတ္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဝဒေယျာထ, ဘန္တေ, ယေန အတ္ထော။ ပဋိဗလာ မယံ အယျဿ ဒါတုံ ယဒိဒံ စီဝရပိဏ္ဍပါတသေနာသနဂိလာနပ္ပစ္စယဘေသဇ္ဇပရိက္ခါရ’’န္တိ။ ‘‘သစေ မေ တွံ, အာဝုသော, ဒါတုကာမောသိ, ဣတော ဧကံ သာဋကံ ဒေဟီ’’တိ။ ‘‘အမှာကံ ခေါ, ဘန္တေ, ကုလပုတ္တာနံ ကိသ္မိံ ဝိယ ဧကသာဋကံ ဂန္တုံ။ အာဂမေဟိ, ဘန္တေ, ယာဝ ဃရံ ဂစ္ဆာမိ။ ဃရံ ဂတော ဣတော ဝါ ဧကံ သာဋကံ ပဟိဏိဿာမိ ဣတော ဝါ သုန္ဒရတရ’’န္တိ။ ဒုတိယမ္ပိ ခေါ အာယသ္မာ ဥပနန္ဒေါ သကျပုတ္တော တံ သေဋ္ဌိပုတ္တံ ဧတဒဝေါစ ‘‘သစေ မေ တွံ အာဝုသော ဒါတုကာမောသိ ဣတော ဧကံ သာဋကံ ဒေဟီ’’တိ။ အမှာကံ ခေါ ဘန္တေ ကုလပုတ္တာနံ ကိသ္မိံ ဝိယ ဧကသာဋကံ ဂန္တုံ, အာဂမေဟိ ဘန္တေ ယာဝ ဃရံ ဂစ္ဆာမိ, ဃရံ ဂတော ဣတော ဝါ ဧကံ သာဋကံ ပဟိဏိဿာမိ ဣတော ဝါ သုန္ဒရတရန္တိ။ တတိယမ္ပိ ခေါ အာယသ္မာ ဥပနန္ဒေါ သကျပုတ္တော တံ သေဋ္ဌိပုတ္တံ ဧတဒဝေါစ ‘‘သစေ မေ တွံ အာဝုသော ဒါတုကာမောသိ, ဣတော ဧကံ သာဋကံ ဒေဟီ’’တိ။ အမှာကံ ခေါ ဘန္တေ ကုလပုတ္တာနံ ကိသ္မိံ ဝိယ ဧကသာဋကံ ဂန္တုံ, အာဂမေဟိ ဘန္တေ ယာဝ ဃရံ ဂစ္ဆာမိ, ဃရံ ဂတော ဣတော ဝါ ဧကံ သာဋကံ ပဟိဏိဿာမိ ဣတော ဝါ သုန္ဒရတရန္တိ။ ‘‘ကိံ ပန တယာ, အာဝုသော, အဒါတုကာမေန ပဝါရိတေန ယံ တွံ ပဝါရေတွာ န ဒေသီ’’တိ။

အထ ခေါ သော သေဋ္ဌိပုတ္တော အာယသ္မတာ ဥပနန္ဒေန သကျပုတ္တေန နိပ္ပီဠိယမာနော ဧကံ သာဋကံ ဒတွာ အဂမာသိ။ မနုဿာ တံ သေဋ္ဌိပုတ္တံ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘ကိဿ တွံ အယျော ဧကသာဋကော အာဂစ္ဆသီ’’တိ? အထ ခေါ သော သေဋ္ဌိပုတ္တော တေသံ မနုဿာနံ ဧတမတ္ထံ အာရောစေသိ။ မနုဿာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘မဟိစ္ဆာ ဣမေ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ အသန္တုဋ္ဌာ။ နယိမေသံ သုကရာ ဓမ္မနိမန္တနာပိ ကာတုံ [နယိမေ သုကရာ ဓမ္မနိမန္တနာယပိ ကာတုံ (သျာ.)]။ ကထဉှိ နာမ သေဋ္ဌိပုတ္တေန ဓမ္မနိမန္တနာယ ကယိရမာနာယ သာဋကံ ဂဟေဿန္တီ’’တိ! အဿောသုံ ခေါ ဘိက္ခူ တေသံ မနုဿာနံ ဥဇ္ဈာယန္တာနံ ခိယျန္တာနံ ဝိပါစေန္တာနံ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ။ပေ.။ တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ အာယသ္မာ ဥပနန္ဒေါ သကျပုတ္တော သေဋ္ဌိပုတ္တံ စီဝရံ ဝိညာပေဿတီ’’တိ! အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ အာယသ္မန္တံ ဥပနန္ဒံ သကျပုတ္တံ အနေကပရိယာယေန ဝိဂရဟိတွာ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ပေ.။ ‘‘သစ္စံ ကိရ တွံ, ဥပနန္ဒ, သေဋ္ဌိပုတ္တံ စီဝရံ ဝိညာပေသီ’’တိ? ‘‘သစ္စံ, ဘဂဝါ’’တိ။ ‘‘ဉာတကော တေ, ဥပနန္ဒ, အညာတကော’’တိ? ‘‘အညာတကော, ဘဂဝါ’’တိ။ ‘‘အညာတကော, မောဃပုရိသ, အညာတကဿ န ဇာနာတိ ပတိရူပံ ဝါ အပ္ပတိရူပံ ဝါ သန္တံ ဝါ အသန္တံ ဝါ။ တတ္ထ နာမ တွံ, မောဃပုရိသ, အညာတကံ သေဋ္ဌိပုတ္တံ စီဝရံ ဝိညာပေဿသိ! နေတံ, မောဃပုရိသ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ။ပေ.။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ သိက္ခါပဒံ ဥဒ္ဒိသေယျာထ –

၅၁၆. ‘‘ယော ပန ဘိက္ခု အညာတကံ ဂဟပတိံ ဝါ ဂဟပတာနိံ ဝါ စီဝရံ ဝိညာပေယျ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယ’’န္တိ။

ဧဝဉ္စိဒံ ဘဂဝတာ ဘိက္ခူနံ သိက္ခါပဒံ ပညတ္တံ ဟောတိ။

၅၁၇. တေန ခေါ ပန သမယေန သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခူ သာကေတာ သာဝတ္ထိံ ၂ အဒ္ဓါနမဂ္ဂပ္ပဋိပန္နာ ဟောန္တိ။ အန္တရာမဂ္ဂေ စောရာ နိက္ခမိတွာ တေ ဘိက္ခူ အစ္ဆိန္ဒိံသု။ အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ – ‘‘ဘဂဝတာ ပဋိက္ခိတ္တံ အညာတကံ ဂဟပတိံ ဝါ ဂဟပတာနိံ ဝါ စီဝရံ ဝိညာပေတု’’န္တိ, ကုက္ကုစ္စာယန္တာ န ဝိညာပေသုံ။ ယထာနဂ္ဂါဝ သာဝတ္ထိံ ဂန္တွာ ဘိက္ခူ အဘိဝါဒေန္တိ။ ဘိက္ခူ ဧဝမာဟံသု – ‘‘သုန္ဒရာ ခေါ ဣမေ, အာဝုသော, အာဇီဝကာ ယေ ဣမေ ဘိက္ခူသု အဘိဝါဒေန္တီ’’တိ။ တေ ဧဝမာဟံသု – ‘‘န မယံ, အာဝုသော, အာဇီဝကာ, ဘိက္ခူ မယ’’န္တိ။ ဘိက္ခူ အာယသ္မန္တံ ဥပါလိံ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘ဣင်္ဃာဝုသော ဥပါလိ, ဣမေ အနုယုဉ္ဇာဟီ’’တိ။ အထ ခေါ အာယသ္မတာ ဥပါလိနာ အနုယုဉ္ဇိယမာနာ တေ ဘိက္ခူ ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ ဥပါလိ တေ ဘိက္ခူ အနုယုဉ္ဇိတွာ ဘိက္ခူ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဘိက္ခူ ဣမေ, အာဝုသော။ ဒေထ နေသံ စီဝရာနီ’’တိ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ။ပေ.။ တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ ဘိက္ခူ နဂ္ဂါ အာဂစ္ဆိဿန္တိ! နနု နာမ တိဏေန ဝါ ပဏ္ဏေန ဝါ ပဋိစ္ဆာဒေတွာ အာဂန္တဗ္ဗ’’န္တိ။ အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ တေ အနေကပရိယာယေန ဝိဂရဟိတွာ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတသ္မိံ နိဒါနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, အစ္ဆိန္နစီဝရဿ ဝါ နဋ္ဌစီဝရဿ ဝါ အညာတကံ ဂဟပတိံ ဝါ ဂဟပတာနိံ ဝါ စီဝရံ ဝိညာပေတုံ။ ယံ အာဝါသံ ပဌမံ ဥပဂစ္ဆတိ, သစေ တတ္ထ ဟောတိ သံဃဿ ဝိဟာရစီဝရံ ဝါ ဥတ္တရတ္ထရဏံ ဝါ ဘူမတ္ထရဏံ ဝါ ဘိသိစ္ဆဝိ ဝါ, တံ ဂဟေတွာ ပါရုပိတုံ လဘိတွာ ဩဒဟိဿာမီ’’တိ ။ နော စေ ဟောတိ သံဃဿ ဝိဟာရစီဝရံ ဝါ ဥတ္တရတ္ထရဏံ ဝါ ဘုမတ္ထရဏံ ဝါ ဘိသိစ္ဆဝိ ဝါ တိဏေန ဝါ ပဏ္ဏေန ဝါ ပဋိစ္ဆာဒေတွာ အာဂန္တဗ္ဗံ; န တွေဝ နဂ္ဂေန အာဂန္တဗ္ဗံ။ ယော အာဂစ္ဆေယျ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ သိက္ခါပဒံ ဥဒ္ဒိသေယျာထ –

၅၁၈. ‘‘ယော ပန ဘိက္ခု အညာတကံ ဂဟပတိံ ဝါ ဂဟပတာနိံ ဝါ စီဝရံ ဝိညာပေယျ, အညတြ သမယာ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ တတ္ထာယံ သမယော – အစ္ဆိန္နစီဝရော ဝါ ဟောတိ ဘိက္ခု နဋ္ဌစီဝရော ဝါ။ အယံ တတ္ထ သမယော’’တိ။

၅၁၉. ယော ပနာတိ ယော ယာဒိသော။ပေ.။ ဘိက္ခူတိ။ပေ.။ အယံ ဣမသ္မိံ အတ္ထေ အဓိပ္ပေတော ဘိက္ခူတိ။

အညာတကော နာမ မာတိတော ဝါ ပိတိတော ဝါ ယာဝ သတ္တမာ ပိတာမဟယုဂါ အသမ္ဗဒ္ဓေါ။

ဂဟပတိ နာမ ယော ကောစိ အဂါရံ အဇ္ဈာဝသတိ။

ဂဟပတာနီ နာမ ယာ ကာစိ အဂါရံ အဇ္ဈာဝသတိ။

စီဝရံ နာမ ဆန္နံ စီဝရာနံ အညတရံ စီဝရံ ဝိကပ္ပနုပဂံ ပစ္ဆိမံ။

အညတြ သမယာတိ ဌပေတွာ သမယံ။

အစ္ဆိန္နစီဝရော နာမ ဘိက္ခုဿ စီဝရံ အစ္ဆိန္နံ ဟောတိ ရာဇူဟိ ဝါ စောရေဟိ ဝါ ဓုတ္တေဟိ ဝါ, ယေဟိ ကေဟိစိ ဝါ အစ္ဆိန္နံ ဟောတိ။

နဋ္ဌစီဝရော နာမ ဘိက္ခုဿ စီဝရံ အဂ္ဂိနာ ဝါ ဒဍ္ဎံ ဟောတိ, ဥဒကေန ဝါ ဝုဠှံ ဟောတိ, ဥန္ဒူရေဟိ ဝါ ဥပစိကာဟိ ဝါ ခါယိတံ ဟောတိ, ပရိဘောဂဇိဏ္ဏံ ဝါ ဟောတိ။

အညတြ သမယာ ဝိညာပေတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ။ ပဋိလာဘေန နိဿဂ္ဂိယံ ဟောတိ။ နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗံ သံဃဿ ဝါ ဂဏဿ ဝါ ပုဂ္ဂလဿ ဝါ။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ , နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗံ။ပေ.။ ဣဒံ မေ, ဘန္တေ, စီဝရံ အညာတကံ ဂဟပတိကံ, အညတြ သမယာ ဝိညာပိတံ, နိဿဂ္ဂိယံ။ ဣမာဟံ သံဃဿ နိဿဇ္ဇာမီတိ။ပေ.။ ဒဒေယျာတိ။ပေ.။ ဒဒေယျုန္တိ။ပေ.။ အာယသ္မတော ဒမ္မီတိ။

၅၂၀. အညာတကေ အညာတကသညီ, အညတြ သမယာ, စီဝရံ ဝိညာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အညာတကေ ဝေမတိကော, အညတြ သမယာ, စီဝရံ ဝိညာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အညာတကေ ဉာတကသညီ, အညတြ သမယာ, စီဝရံ ဝိညာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။

ဉာတကေ အညာတကသညီ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဉာတကေ ဝေမတိကော, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဉာတကေ ဉာတကသညီ, အနာပတ္တိ။

၅၂၁. အနာပတ္တိ သမယေ, ဉာတကာနံ, ပဝါရိတာနံ, အညဿတ္ထာယ, အတ္တနော ဓနေန, ဥမ္မတ္တကဿ, အာဒိကမ္မိကဿာတိ။

အညာတကဝိညတ္တိသိက္ခါပဒံ နိဋ္ဌိတံ ဆဋ္ဌံ။

၇. တတုတ္တရိသိက္ခါပဒံ

၅၂၂. တေန သမယေန ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ အစ္ဆိန္နစီဝရကေ ဘိက္ခူ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧဝံ ဝဒန္တိ – ‘‘ဘဂဝတာ, အာဝုသော, အနုညာတံ – ‘အစ္ဆိန္နစီဝရဿ ဝါ နဋ္ဌစီဝရဿ ဝါ အညာတကံ ဂဟပတိံ ဝါ ဂဟပတာနိံ ဝါ စီဝရံ ဝိညာပေတုံ’; ဝိညာပေထ, အာဝုသော, စီဝရ’’န္တိ။ ‘‘အလံ, အာဝုသော, လဒ္ဓံ အမှေဟိ စီဝရ’’န္တိ။ ‘‘မယံ အာယသ္မန္တာနံ ဝိညာပေမာ’’တိ။ ‘‘ဝိညာပေထ, အာဝုသော’’တိ။ အထ ခေါ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ဂဟပတိကေ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘အစ္ဆိန္နစီဝရကာ, အာဝုသော, ဘိက္ခူ အာဂတာ။ ဒေထ နေသံ စီဝရာနီ’’တိ, ဗဟုံ စီဝရံ ဝိညာပေသုံ။

တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ပုရိသော သဘာယံ နိသိန္နော အညတရံ ပုရိသံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အစ္ဆိန္နစီဝရကာ အယျော ဘိက္ခူ အာဂတာ။ တေသံ မယာ စီဝရံ ဒိန္န’’န္တိ။ သောပိ ဧဝမာဟ – ‘‘မယာပိ ဒိန္န’’န္တိ။ အပရောပိ ဧဝမာဟ – ‘‘မယာပိ ဒိန္န’’န္တိ။ တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ န မတ္တံ ဇာနိတွာ ဗဟုံ စီဝရံ ဝိညာပေဿန္တိ, ဒုဿဝါဏိဇ္ဇံ ဝါ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ ကရိဿန္တိ, ပဂ္ဂါဟိကသာလံ [ပဋဂ္ဂါဟိကသာလံ (?)] ဝါ ပသာရေဿန္တီ’’တိ! အဿောသုံ ခေါ ဘိက္ခူ တေသံ မနုဿာနံ ဥဇ္ဈာယန္တာနံ ခိယျန္တာနံ ဝိပါစေန္တာနံ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ။ပေ.။ တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ န မတ္တံ ဇာနိတွာ ဗဟုံ စီဝရံ ဝိညာပေဿန္တီ’’တိ! အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယေ ဘိက္ခူ အနေကပရိယာယေန ဝိဂရဟိတွာ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ပေ.။ ‘‘သစ္စံ ကိရ တုမှေ, ဘိက္ခဝေ, န မတ္တံ ဇာနိတွာ ဗဟုံ စီဝရံ ဝိညာပေထာ’’တိ? ‘‘သစ္စံ, ဘဂဝါ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ။ပေ.။ ကထဉှိ နာမ တုမှေ, မောဃပုရိသာ, န မတ္တံ ဇာနိတွာ ဗဟုံ စီဝရံ ဝိညာပေဿထ! နေတံ, မောဃပုရိသာ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ။ပေ.။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ သိက္ခါပဒံ ဥဒ္ဒိသေယျာထ –

၅၂၃. ‘‘တဉ္စေ အညာတကော ဂဟပတိ ဝါ ဂဟပတာနီ ဝါ ဗဟူဟိ စီဝရေဟိ အဘိဟဋ္ဌုံ ပဝါရေယျ သန္တရုတ္တရပရမံ တေန ဘိက္ခုနာ တတော စီဝရံ သာဒိတဗ္ဗံ။ တတော စေ ဥတ္တရိ သာဒိယေယျ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယ’’န္တိ။

၅၂၄. တဉ္စေတိ အစ္ဆိန္နစီဝရကံ ဘိက္ခုံ။

အညာတကော နာမ မာတိတော ဝါ ပိတိတော ဝါ ယာဝ သတ္တမာ ပိတာမဟယုဂါ အသမ္ဗဒ္ဓေါ။

ဂဟပတိ နာမ ယော ကောစိ အဂါရံ အဇ္ဈာဝသတိ။

ဂဟပတာနီ နာမ ယာ ကာစိ အဂါရံ အဇ္ဈာဝသတိ။

ဗဟူဟိ စီဝရေဟီတိ ဗဟုကေဟိ စီဝရေဟိ။

အဘိဟဋ္ဌုံ ပဝါရေယျာတိ ယာဝတကံ ဣစ္ဆသိ တာဝတကံ ဂဏှာဟီတိ။

သန္တရုတ္တရပရမံ တေန ဘိက္ခုနာ တတော စီဝရံ သာဒိတဗ္ဗန္တိ သစေ တီဏိ နဋ္ဌာနိ ဟောန္တိ ဒွေ သာဒိတဗ္ဗာနိ, ဒွေ နဋ္ဌာနိ ဧကံ သာဒိတဗ္ဗံ, ဧကံ နဋ္ဌံ န ကိဉ္စိ သာဒိတဗ္ဗံ။

တတော စေ ဥတ္တရိ သာဒိယေယျာတိ တတုတ္တရိ ဝိညာပေတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ။ ပဋိလာဘေန နိဿဂ္ဂိယံ ဟောတိ။ နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗံ သံဃဿ ဝါ ဂဏဿ ဝါ ပုဂ္ဂလဿ ဝါ။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗံ။ပေ.။ ဣဒံ မေ, ဘန္တေ, စီဝရံ အညာတကံ ဂဟပတိကံ ဥပသင်္ကမိတွာ တတုတ္တရိ ဝိညာပိတံ နိဿဂ္ဂိယံ။ ဣမာဟံ သံဃဿ နိဿဇ္ဇာမီတိ။ပေ.။ ဒဒေယျာတိ။ပေ.။ ဒဒေယျုန္တိ။ပေ.။ အာယသ္မတော ဒမ္မီတိ။

၅၂၅. အညာတကေ အညာတကသညီ တတုတ္တရိ စီဝရံ ဝိညာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အညာတကေ ဝေမတိကော တတုတ္တရိ စီဝရံ ဝိညာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အညာတကေ ဉာတကသညီ တတုတ္တရိ စီဝရံ ဝိညာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။

ဉာတကေ အညာတကသညီ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဉာတကေ ဝေမတိကော, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဉာတကေ ဉာတကသညီ, အနာပတ္တိ။

၅၂၆. အနာပတ္တိ – ‘‘သေသကံ အာဟရိဿာမီ’’တိ ဟရန္တော ဂစ္ဆတိ, ‘‘သေသကံ တုယှေဝ ဟောတူ’’တိ ဒေန္တိ, န အစ္ဆိန္နကာရဏာ ဒေန္တိ, န နဋ္ဌကာရဏာ ဒေန္တိ, ဉာတကာနံ, ပဝါရိတာနံ, အတ္တနော ဓနေန, ဥမ္မတ္တကဿ, အာဒိကမ္မိကဿာတိ။

တတုတ္တရိသိက္ခါပဒံ နိဋ္ဌိတံ သတ္တမံ။

၈. ဥပက္ခဋသိက္ခါပဒံ

၅၂၇. တေန သမယေန ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ပုရိသော ပဇာပတိံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အယျံ ဥပနန္ဒံ စီဝရေန အစ္ဆာဒေဿာမီ’’တိ။ အဿောသိ ခေါ အညတရော ပိဏ္ဍစာရိကော ဘိက္ခု တဿ ပုရိသဿ ဣမံ ဝါစံ ဘာသမာနဿ။ အထ ခေါ သော ဘိက္ခု ယေနာယသ္မာ ဥပနန္ဒေါ သကျပုတ္တော တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ အာယသ္မန္တံ ဥပနန္ဒံ သကျပုတ္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘မဟာပုညောသိ တွံ, အာဝုသော ဥပနန္ဒ, အမုကသ္မိံ ဩကာသေ အညတရော ပုရိသော ပဇာပတိံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အယျံ ဥပနန္ဒံ စီဝရေန အစ္ဆာဒေဿာမီ’’’တိ။ ‘‘အတ္ထာဝုသော, မံ သော ဥပဋ္ဌာကော’’တိ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ ဥပနန္ဒေါ သကျပုတ္တော ယေန သော ပုရိသော တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ တံ ပုရိသံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘သစ္စံ ကိရ မံ တွံ, အာဝုသော, စီဝရေန အစ္ဆာဒေတုကာမောသီ’’တိ? ‘‘အပိ မေယျ, ဧဝံ ဟောတိ – ‘အယျံ ဥပနန္ဒံ စီဝရေန အစ္ဆာဒေဿာမီ’’’တိ။ ‘‘သစေ ခေါ မံ တွံ, အာဝုသော, စီဝရေန အစ္ဆာဒေတုကာမောသိ, ဧဝရူပေန စီဝရေန အစ္ဆာဒေဟိ။ ကျာဟံ တေန အစ္ဆန္နောပိ ကရိဿာမိ ယာဟံ န ပရိဘုဉ္ဇိဿာမီ’’တိ။

အထ ခေါ သော ပုရိသော ဥဇ္ဈာယတိ ခိယျတိ ဝိပါစေတိ – ‘‘မဟိစ္ဆာ ဣမေ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ အသန္တုဋ္ဌာ။ နယိမေ သုကရာ စီဝရေန အစ္ဆာဒေတုံ။ ကထဉှိ နာမ အယျော ဥပနန္ဒေါ မယာ ပုဗ္ဗေ အပ္ပဝါရိတော မံ ဥပသင်္ကမိတွာ စီဝရေ ဝိကပ္ပံ အာပဇ္ဇိဿတီ’’တိ! အဿောသုံ ခေါ ဘိက္ခူ တဿ ပုရိသဿ ဥဇ္ဈာယန္တဿ ခိယျန္တဿ ဝိပါစေန္တဿ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ။ပေ.။ တေ ဥဇ္ဈာယျန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ အာယသ္မာ ဥပနန္ဒေါ သကျပုတ္တော ပုဗ္ဗေ အပ္ပဝါရိတော ဂဟပတိကံ ဥပသင်္ကမိတွာ စီဝရေ ဝိကပ္ပံ အာပဇ္ဇိဿတီ’’တိ! အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ အာယသ္မန္တံ ဥပနန္ဒံ သကျပုတ္တံ အနေကပရိယာယေန ဝိဂရဟိတွာ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ ။ပေ.။ ‘‘သစ္စံ ကိရ တွံ, ဥပနန္ဒ, ပုဗ္ဗေ အပ္ပဝါရိတော ဂဟပတိကံ ဥပသင်္ကမိတွာ စီဝရေ ဝိကပ္ပံ အာပဇ္ဇသီ’’တိ? ‘‘သစ္စံ, ဘဂဝါ’’တိ။ ‘‘ဉာတကော တေ, ဥပနန္ဒ, အညာတကော’’တိ? ‘‘အညာတကော, ဘဂဝါ’’တိ။ ‘‘အညာတကော, မောဃပုရိသ, အညာတကဿ န ဇာနာတိ ပတိရူပံ ဝါ အပ္ပတိရူပံ ဝါ သန္တံ ဝါ အသန္တံ ဝါ။ တတ္ထ နာမ တွံ, မောဃပုရိသ, ပုဗ္ဗေ အပ္ပဝါရိတော အညာတကံ ဂဟပတိကံ ဥပသင်္ကမိတွာ စီဝရေ ဝိကပ္ပံ အာပဇ္ဇိဿသိ! နေတံ, မောဃပုရိသ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ။ပေ.။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ သိက္ခါပဒံ ဥဒ္ဒိသေယျာထ –

၅၂၈. ‘‘ဘိက္ခုံ ပနေဝ ဥဒ္ဒိဿ အညာတကဿ ဂဟပတိဿ ဝါ ဂဟပတာနိယာ ဝါ စီဝရစေတာပန္နံ [စီဝရစေတာပနံ (သျာ.)] ဥပက္ခဋံ ဟောတိ – ‘ဣမိနာ စီဝရစေတာပန္နေန စီဝရံ စေတာပေတွာ ဣတ္ထန္နာမံ ဘိက္ခုံ စီဝရေန အစ္ဆာဒေဿာမီ’တိ; တတြ စေ သော ဘိက္ခု ပုဗ္ဗေ အပ္ပဝါရိတော ဥပသင်္ကမိတွာ စီဝရေ ဝိကပ္ပံ အာပဇ္ဇေယျ – ‘သာဓု ဝတ မံ အာယသ္မာ ဣမိနာ စီဝရစေတာပန္နေန ဧဝရူပံ ဝါ ဧဝရူပံ ဝါ စီဝရံ စေတာပေတွာ အစ္ဆာဒေဟီ’တိ, ကလျာဏကမျတံ ဥပါဒါယ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယ’’န္တိ။

၅၂၉. ဘိက္ခုံ ပနေဝ ဥဒ္ဒိဿာတိ ဘိက္ခုဿတ္ထာယ, ဘိက္ခုံ အာရမ္မဏံ ကရိတွာ, ဘိက္ခုံ အစ္ဆာဒေတုကာမော။

အညာတကော နာမ မာတိတော ဝါ ပိတိတော ဝါ ယာဝ သတ္တမာ ပိတာမဟယုဂါ အသမ္ဗဒ္ဓေါ။

ဂဟပတိ နာမ ယော ကောစိ အဂါရံ အဇ္ဈာဝသတိ။

ဂဟပတာနီ နာမ ယာ ကာစိ အဂါရံ အဇ္ဈာဝသတိ။

စီဝရစေတာပန္နံ နာမ ဟိရညံ ဝါ သုဝဏ္ဏံ ဝါ မုတ္တာ ဝါ မဏိ ဝါ ပဝါဠော ဝါ ဖလိကော ဝါ ပဋကော ဝါ သုတ္တံ ဝါ ကပ္ပါသော ဝါ။

ဣမိနာ စီဝရစေတာပန္နေနာတိ ပစ္စုပဋ္ဌိတေန။

စေတာပေတွာတိ ပရိဝတ္တေတွာ။

အစ္ဆာဒေဿာမီတိ ဒဿာမိ။

တတြ စေ သော ဘိက္ခူတိ ယံ ဘိက္ခုံ ဥဒ္ဒိဿ စီဝရစေတာပန္နံ ဥပက္ခဋံ ဟောတိ သော ဘိက္ခု။

ပုဗ္ဗေ အပ္ပဝါရိတောတိ ပုဗ္ဗေ အဝုတ္တော ဟောတိ – ‘‘ကီဒိသေန တေ, ဘန္တေ, စီဝရေန အတ္ထော, ကီဒိသံ တေ စီဝရံ စေတာပေမီ’’တိ?

ဥပသင်္ကမိတွာတိ ဃရံ ဂန္တွာ ယတ္ထ ကတ္ထစိ ဥပသင်္ကမိတွာ ။

စီဝရေ ဝိကပ္ပံ အာပဇ္ဇေယျာတိ အာယတံ ဝါ ဟောတု ဝိတ္ထတံ ဝါ အပ္ပိတံ ဝါ သဏှံ ဝါ။

ဣမိနာ စီဝရစေတာပန္နေနာတိ ပစ္စုပဋ္ဌိတေန။

ဧဝရူပံ ဝါ ဧဝရူပံ ဝါတိ။ အာယတံ ဝါ ဝိတ္ထတံ ဝါ အပ္ပိတံ ဝါ သဏှံ ဝါ။

စေတာပေတွာတိ ပရိဝတ္တေတွာ။

အစ္ဆာဒေဟီတိ ဒဇ္ဇေဟိ။

ကလျာဏကမျတံ ဥပါဒါယာတိ သာဓတ္ထိကော [သာဓုတ္ထိကော (သျာ.)] မဟဂ္ဃတ္ထိကော။ တဿ ဝစနေန အာယတံ ဝါ ဝိတ္ထတံ ဝါ အပ္ပိတံ ဝါ သဏှံ ဝါ စေတာပေတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ။ ပဋိလာဘေန နိဿဂ္ဂိယံ ဟောတိ။ နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗံ သံဃဿ ဝါ ဂဏဿ ဝါ ပုဂ္ဂလဿ ဝါ။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗံ။ပေ.။ ဣဒံ မေ, ဘန္တေ, စီဝရံ ပုဗ္ဗေ အပ္ပဝါရိတော အညာတကံ ဂဟပတိကံ ဥပသင်္ကမိတွာ စီဝရေ ဝိကပ္ပံ အာပန္နံ နိဿဂ္ဂိယံ, ဣမာဟံ သံဃဿ နိဿဇ္ဇာမီတိ။ပေ.။ ဒဒေယျာတိ။ပေ.။ ဒဒေယျုန္တိ။ပေ.။ အာယသ္မတော ဒမ္မီတိ။

၅၃၀. အညာတကေ အညာတကသညီ ပုဗ္ဗေ အပ္ပဝါရိတော ဂဟပတိကံ ဥပသင်္ကမိတွာ စီဝရေ ဝိကပ္ပံ အာပဇ္ဇတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အညာတကေ ဝေမတိကော ပုဗ္ဗေ အပ္ပဝါရိတော ဂဟပတိကံ ဥပသင်္ကမိတွာ စီဝရေ ဝိကပ္ပံ အာပဇ္ဇတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အညာတကေ ဉာတကသညီ ပုဗ္ဗေ အပ္ပဝါရိတော ဂဟပတိကံ ဥပသင်္ကမိတွာ စီဝရေ ဝိကပ္ပံ အာပဇ္ဇတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။

ဉာတကေ အညာတကသညီ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဉာတကေ ဝေမတိကော, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဉာတကေ ဉာတကသညီ, အနာပတ္တိ။

၅၃၁. အနာပတ္တိ ဉာတကာနံ, ပဝါရိတာနံ, အညဿတ္ထာယ, အတ္တနော ဓနေန, မဟဂ္ဃံ စေတာပေတုကာမဿ အပ္ပဂ္ဃံ စေတာပေတိ, ဥမ္မတ္တကဿ, အာဒိကမ္မိကဿာတိ။

ဥပက္ခဋသိက္ခါပဒံ နိဋ္ဌိတံ အဋ္ဌမံ။

၉. ဒုတိယဥပက္ခဋသိက္ခါပဒံ

၅၃၂. တေန သမယေန ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ပုရိသော အညတရံ ပုရိသံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အယျံ ဥပနန္ဒံ စီဝရေန အစ္ဆာဒေဿာမီ’’တိ။ သောပိ ဧဝမာဟ – ‘‘အဟမ္ပိ အယျံ ဥပနန္ဒံ စီဝရေန အစ္ဆာဒေဿာမီ’’တိ။ အဿောသိ ခေါ အညတရော ပိဏ္ဍစာရိကော ဘိက္ခု တေသံ ပုရိသာနံ ဣမံ ကထာသလ္လာပံ။ အထ ခေါ သော ဘိက္ခု ယေနာယသ္မာ ဥပနန္ဒေါ သကျပုတ္တော တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ အာယသ္မန္တံ ဥပနန္ဒံ သကျပုတ္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘မဟာပုညောသိ တွံ, အာဝုသော ဥပနန္ဒ။ အမုကသ္မိံ ဩကာသေ အညတရော ပုရိသော အညတရံ ပုရိသံ ဧတဒဝေါစ – ‘အယျံ ဥပနန္ဒံ စီဝရေန အစ္ဆာဒေဿာမီ’တိ။ သောပိ ဧဝမာဟ – ‘အဟမ္ပိ အယျံ ဥပနန္ဒံ စီဝရေန အစ္ဆာဒေဿာမီ’’’တိ။ ‘‘အတ္ထာဝုသော, မံ တေ ဥပဋ္ဌာကာ’’တိ။

အထ ခေါ အာယသ္မာ ဥပနန္ဒေါ သကျပုတ္တော ယေန တေ ပုရိသာ တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ တေ ပုရိသေ ဧတဒဝေါစ – ‘‘သစ္စံ ကိရ မံ တုမှေ, အာဝုသော, စီဝရေဟိ အစ္ဆာဒေတုကာမာတ္ထာ’’တိ? ‘‘အပိ နယျ, ဧဝံ ဟောတိ – ‘အယျံ ဥပနန္ဒံ စီဝရေဟိ အစ္ဆာဒေဿာမာ’’’တိ။ ‘‘သစေ ခေါ မံ တုမှေ , အာဝုသော, စီဝရေဟိ အစ္ဆာဒေတုကာမာတ္ထ, ဧဝရူပေန စီဝရေန အစ္ဆာဒေထ, ကျာဟံ တေဟိ အစ္ဆန္နောပိ ကရိဿာမိ, ယာနာဟံ န ပရိဘုဉ္ဇိဿာမီ’’တိ ။ အထ ခေါ တေ ပုရိသာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘မဟိစ္ဆာ ဣမေ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ အသန္တုဋ္ဌာ။ နယိမေ သုကရာ စီဝရေဟိ အစ္ဆာဒေတုံ။ ကထဉှိ နာမ အယျော ဥပနန္ဒေါ အမှေဟိ ပုဗ္ဗေ အပ္ပဝါရိတော ဥပသင်္ကမိတွာ စီဝရေ ဝိကပ္ပံ အာပဇ္ဇိဿတီ’’တိ!

အဿောသုံ ခေါ ဘိက္ခူ တေသံ ပုရိသာနံ ဥဇ္ဈာယန္တာနံ ခိယျန္တာနံ ဝိပါစေန္တာနံ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ။ပေ.။ တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ အာယသ္မာ ဥပနန္ဒေါ သကျပုတ္တော ပုဗ္ဗေ အပ္ပဝါရိတော ဂဟပတိကေ ဥပသင်္ကမိတွာ စီဝရေ ဝိကပ္ပံ အာပဇ္ဇိဿတီ’’တိ! အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ အာယသ္မန္တံ ဥပနန္ဒံ သကျပုတ္တံ အနေကပရိယာယေန ဝိဂရဟိတွာ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ပေ.။ ‘‘သစ္စံ ကိရ တွံ, ဥပနန္ဒ, ပုဗ္ဗေ အပ္ပဝါရိတော ဂဟပတိကေ ဥပသင်္ကမိတွာ စီဝရေ ဝိကပ္ပံ အာပဇ္ဇသီ’’တိ? ‘‘သစ္စံ, ဘဂဝါ’’တိ။ ‘‘ဉာတကာ တေ, ဥပနန္ဒ, အညာတကာ’’တိ? ‘‘အညာတကာ, ဘဂဝါ’’တိ။ ‘‘အညာတကော, မောဃပုရိသ, အညာတကာနံ န ဇာနာတိ ပတိရူပံ ဝါ အပ္ပတိရူပံ ဝါ သန္တံ ဝါ အသန္တံ ဝါ။ တတ္ထ နာမ တွံ, မောဃပုရိသ, ပုဗ္ဗေ အပ္ပဝါရိတော အညာတကေ ဂဟပတိကေ ဥပသင်္ကမိတွာ စီဝရေ ဝိကပ္ပံ အာပဇ္ဇိဿသိ! နေတံ, မောဃပုရိသ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ။ပေ.။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ သိက္ခါပဒံ ဥဒ္ဒိသေယျာထ –

၅၃၃. ‘‘ဘိက္ခုံ ပနေဝ ဥဒ္ဒိဿ ဥဘိန္နံ အညာတကာနံ ဂဟပတီနံ ဝါ ဂဟပတာနီနံ ဝါ ပစ္စေကစီဝရစေတာပန္နာနိ ဥပက္ခဋာနိ ဟောန္တိ – ‘ဣမေဟိ မယံ ပစ္စေကစီဝရစေတာပန္နေဟိ ပစ္စေကစီဝရာနိ စေတာပေတွာ ဣတ္ထန္နာမံ ဘိက္ခုံ စီဝရေဟိ အစ္ဆာဒေဿာမာ’တိ ; တတြ စေ သော ဘိက္ခု ပုဗ္ဗေ အပ္ပဝါရိတော ဥပသင်္ကမိတွာ စီဝရေ ဝိကပ္ပံ အာပဇ္ဇေယျ – ‘သာဓု ဝတ မံ အာယသ္မန္တော ဣမေဟိ ပစ္စေကစီဝရစေတာပန္နေဟိ ဧဝရူပံ ဝါ ဧဝရူပံ ဝါ စီဝရံ စေတာပေတွာ အစ္ဆာဒေထ, ဥဘောဝ သန္တာ ဧကေနာ’တိ, ကလျာဏကမျတံ ဥပါဒါယ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယ’’န္တိ။

၅၃၄. ဘိက္ခုံ ပနေဝ ဥဒ္ဒိဿာတိ ဘိက္ခုဿတ္ထာယ, ဘိက္ခုံ အာရမ္မဏံ ကရိတွာ, ဘိက္ခုံ အစ္ဆာဒေတုကာမာ။

ဥဘိန္နန္တိ ဒွိန္နံ။

အညာတကာ နာမ မာတိတော ဝါ ပိတိတော ဝါ ယာဝ သတ္တမာ ပိတာမဟယုဂါ အသမ္ဗဒ္ဓါ။

ဂဟပတီ နာမ ယေ ကေစိ အဂါရ အဇ္ဈာဝသန္တိ။

ဂဟပတာနိယော နာမ ယာ ကာစိ အဂါရံ အဇ္ဈာဝသန္တိ။

စီဝရစေတာပန္နာနိ နာမ ဟိရညာ ဝါ သုဝဏ္ဏာ ဝါ မုတ္တာ ဝါ မဏီ ဝါ ပဝါဠာ ဝါ ဖလိကာ ဝါ ပဋကာ ဝါ သုတ္တာ ဝါ ကပ္ပါသာ ဝါ။

ဣမေဟိ ပစ္စေကစီဝရစေတာပန္နေဟိတိ ပစ္စုပဋ္ဌိတေဟိ။

စေတာပေတွာတိ ပရိဝတ္တေတွာ။

အစ္ဆာဒေဿာမာတိ ဒဿာမ။

တတြ စေ သော ဘိက္ခူတိ ယံ ဘိက္ခုံ ဥဒ္ဒိဿ စီဝရစေတာပန္နာနိ ဥပက္ခဋာနိ ဟောန္တိ သော ဘိက္ခု။

ပုဗ္ဗေ အပ္ပဝါရိတောတိ ပုဗ္ဗေ အဝုတ္တော ဟောတိ – ‘‘ကီဒိသေန တေ, ဘန္တေ, စီဝရေန အတ္ထော, ကီဒိသံ တေ စီဝရံ စေတာပေမာ’’တိ။

ဥပသင်္ကမိတွာတိ ဃရံ ဂန္တွာ ယတ္ထ ကတ္ထစိ ဥပသင်္ကမိတွာ။

စီဝရေ ဝိကပ္ပံ အာပဇ္ဇေယျာတိ အာယတံ ဝါ ဟောတု ဝိတ္ထတံ ဝါ အပ္ပိတံ ဝါ သဏှံ ဝါ။

ဣမေဟိ ပစ္စေကစီဝရစေတာပန္နေဟီတိ ပစ္စုပဋ္ဌိတေဟိ။

ဧဝရူပံ ဝါ ဧဝရူပံ ဝါတိ အာယတံ ဝါ ဝိတ္ထတံ ဝါ အပ္ပိတံ ဝါ သဏှံ ဝါ။

စေတာပေတွာတိ ပရိဝတ္တေတွာ။

အစ္ဆာဒေထာတိ ဒဇ္ဇေထ။

ဥဘောဝ သန္တာ ဧကေနာတိ ဒွေပိ ဇနာ ဧကေန။

ကလျာဏကမျတံ ဥပါဒါယာတိ သာဓတ္ထိကော မဟဂ္ဃတ္ထိကော။

တဿ ဝစနေန အာယတံ ဝါ ဝိတ္ထတံ ဝါ အပ္ပိတံ ဝါ သဏှံ ဝါ စေတာပေန္တိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ။ ပဋိလာဘေန နိဿဂ္ဂိယံ ဟောတိ။ နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗံ သံဃဿ ဝါ ဂဏဿ ဝါ ပုဂ္ဂလဿ ဝါ။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗံ။ပေ.။ ဣဒံ မေ, ဘန္တေ, စီဝရံ ပုဗ္ဗေ အပ္ပဝါရိတော အညာတကေ ဂဟပတိကေ ဥပသင်္ကမိတွာ စီဝရေ ဝိကပ္ပံ အာပန္နံ နိဿဂ္ဂိယံ။ ဣမာဟံ သံဃဿ နိဿဇ္ဇာမီတိ။ပေ.။ ဒဒေယျာတိ။ပေ.။ ဒဒေယျုန္တိ။ပေ.။ အာယသ္မတော ဒမ္မီတိ။

၅၃၅. အညာတကေ အညာတကသညီ ပုဗ္ဗေ အပ္ပဝါရိတော ဂဟပတိကေ ဥပသင်္ကမိတွာ စီဝရေ ဝိကပ္ပံ အာပဇ္ဇတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အညာတကေ ဝေမတိကော ပုဗ္ဗေ အပ္ပဝါရိတော ဂဟပတိကေ ဥပသင်္ကမိတွာ စီဝရေ ဝိကပ္ပံ အာပဇ္ဇတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အညာတကေ ဉာတကသညီ ပုဗ္ဗေ အပ္ပဝါရိတော ဂဟပတိကေ ဥပသင်္ကမိတွာ စီဝရေ ဝိကပ္ပံ အာပဇ္ဇတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။

ဉာတကေ အညာတကသညီ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဉာတကေ ဝေမတိကော, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဉာတကေ ဉာတကသညီ, အနာပတ္တိ။

၅၃၆. အနာပတ္တိ – ဉာတကာနံ, ပဝါရိတာနံ, အညဿတ္ထာယ, အတ္တနော ဓနေန, မဟဂ္ဃံ စေတာပေတုကာမာနံ အပ္ပဂ္ဃံ စေတာပေတိ, ဥမ္မတ္တကဿ, အာဒိကမ္မိကဿာတိ။

ဒုတိယဥပက္ခဋသိက္ခါပဒံ နိဋ္ဌိတံ နဝမံ။

၁၀. ရာဇသိက္ခါပဒံ

၅၃၇. တေန သမယေန ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန အာယသ္မတော ဥပနန္ဒဿ သကျပုတ္တဿ ဥပဋ္ဌာကော မဟာမတ္တော အာယသ္မတော ဥပနန္ဒဿ သကျပုတ္တဿ ဒူတေန စီဝရစေတာပန္နံ ပါဟေသိ – ‘‘ဣမိနာ စီဝရစေတာပန္နေန စီဝရံ စေတာပေတွာ အယျံ ဥပနန္ဒံ စီဝရေန အစ္ဆာဒေဟီ’’တိ။ အထ ခေါ သော ဒူတော ယေနာယသ္မာ ဥပနန္ဒေါ သကျပုတ္တော တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ အာယသ္မန္တံ ဥပနန္ဒံ သကျပုတ္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဣဒံ ခေါ, ဘန္တေ, အာယသ္မန္တံ ဥဒ္ဒိဿ စီဝရစေတာပန္နံ အာဘတံ။ ပဋိဂ္ဂဏှာတု အာယသ္မာ စီဝရစေတာပန္န’’န္တိ။ ဧဝံ ဝုတ္တေ အာယသ္မာ ဥပနန္ဒေါ သကျပုတ္တော တံ ဒူတံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘န ခေါ မယံ, အာဝုသော, စီဝရစေတာပန္နံ ပဋိဂ္ဂဏှာမ, စီဝရဉ္စ ခေါ မယံ ပဋိဂ္ဂဏှာမ ကာလေန ကပ္ပိယ’’န္တိ။ ဧဝံ ဝုတ္တေ သော ဒူတော အာယသ္မန္တံ ဥပနန္ဒံ သကျပုတ္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အတ္ထိ ပနာယသ္မတော ကောစိ ဝေယျာဝစ္စကရော’’တိ ? တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဥပါသကော အာရာမံ အဂမာသိ ကေနစိဒေဝ ကရဏီယေန။ အထ ခေါ အာယသ္မာ ဥပနန္ဒေါ သကျပုတ္တော တံ ဒူတံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဧသော ခေါ, အာဝုသော, ဥပါသကော ဘိက္ခူနံ ဝေယျာဝစ္စကရော’’တိ။ အထ ခေါ သော ဒူတော တံ ဥပါသကံ သညာပေတွာ ယေနာယသ္မာ ဥပနန္ဒေါ သကျပုတ္တော တေနုပသင်္ကမိ ; ဥပသင်္ကမိတွာ အာယသ္မန္တံ ဥပနန္ဒံ သကျပုတ္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ယံ ခေါ, ဘန္တေ, အာယသ္မာ ဝေယျာဝစ္စကရံ နိဒ္ဒိသိ သညတ္တော သော မယာ။ ဥပသင်္ကမတု အာယသ္မာ ကာလေန, စီဝရေန တံ အစ္ဆာဒေဿတီ’’တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန သော မဟာမတ္တော အာယသ္မတော ဥပနန္ဒဿ သကျပုတ္တဿ သန္တိကေ ဒူတံ ပါဟေသိ – ‘‘ပရိဘုဉ္ဇတု အယျော တံ စီဝရံ, ဣစ္ဆာမ မယံ အယျေန တံ စီဝရံ ပရိဘုတ္တ’’န္တိ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ ဥပနန္ဒေါ သကျပုတ္တော တံ ဥပါသကံ န ကိဉ္စိ အဝစာသိ။ ဒုတိယမ္ပိ ခေါ သော မဟာမတ္တော အာယသ္မတော ဥပနန္ဒဿ သကျပုတ္တဿ သန္တိကေ ဒူတံ ပါဟေသိ – ‘‘ပရိဘုဉ္ဇတု အယျော တံ စီဝရံ, ဣစ္ဆာမ မယံ အယျေန တံ စီဝရံ ပရိဘုတ္တ’’န္တိ။ ဒုတိယမ္ပိ ခေါ အာယသ္မာ ဥပနန္ဒေါ သကျပုတ္တော တံ ဥပါသကံ န ကိဉ္စိ အဝစာသိ။ တတိယမ္ပိ ခေါ သော မဟာမတ္တော အာယသ္မတော ဥပနန္ဒဿ သကျပုတ္တဿ သန္တိကေ ဒူတံ ပါဟေသိ – ‘‘ပရိဘုဉ္ဇတု အယျော တံ စီဝရံ, ဣစ္ဆာမ မယံ အယျေန တံ စီဝရံ ပရိဘုတ္တ’’န္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန နေဂမဿ သမယော ဟောတိ။ နေဂမေန စ ကတိကာ ကတာ ဟောတိ – ‘‘ယော ပစ္ဆာ အာဂစ္ဆတိ ပညာသံ ဗဒ္ဓေါ’’တိ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ ဥပနန္ဒေါ သကျပုတ္တော ယေန သော ဥပါသကော တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ တံ ဥပါသကံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အတ္ထော မေ, အာဝုသော, စီဝရေနာ’’တိ။ ‘‘အဇ္ဇဏှော, ဘန္တေ , အာဂမေဟိ, အဇ္ဇ နေဂမဿ သမယော။ နေဂမေန စ ကတိကာ ကတာ ဟောတိ – ‘ယော ပစ္ဆာ အာဂစ္ဆတိ ပညာသံ ဗဒ္ဓေါ’’’တိ။ ‘‘အဇ္ဇေဝ မေ, အာဝုသော, စီဝရံ ဒေဟီ’’တိ ဩဝဋ္ဋိကာယ ပရာမသိ။ အထ ခေါ သော ဥပါသကော အာယသ္မတာ ဥပနန္ဒေန သကျပုတ္တေန နိပ္ပီဠိယမာနော အာယသ္မတော ဥပနန္ဒဿ သကျပုတ္တဿ စီဝရံ စေတာပေတွာ ပစ္ဆာ အဂမာသိ။ မနုဿာ တံ ဥပါသကံ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘ကိဿ တွံ, အယျော, ပစ္ဆာ အာဂတော, ပညာသံ ဇီနောသီ’’တိ။

အထ ခေါ သော ဥပါသကော တေသံ မနုဿာနံ ဧတမတ္ထံ အာရောစေသိ။ မနုဿာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘မဟိစ္ဆာ ဣမေ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ အသန္တုဋ္ဌာ ။ နယိမေသံ သုကရံ ဝေယျာဝစ္စမ္ပိ ကာတုံ။ ကထဉှိ နာမ အာယသ္မာ ဥပနန္ဒေါ ဥပါသကေန – ‘အဇ္ဇဏှော, ဘန္တေ, အာဂမေဟီ’တိ ဝုစ္စမာနော နာဂမေဿတီ’’တိ! အဿောသုံ ခေါ ဘိက္ခူ တေသံ မနုဿာနံ ဥဇ္ဈာယန္တာနံ ခိယျန္တာနံ ဝိပါစေန္တာနံ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ။ တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ အာယသ္မာ ဥပနန္ဒေါ သကျပုတ္တော ဥပါသကေန – ‘အဇ္ဇဏှော, ဘန္တေ, အာဂမေဟီ’တိ ဝုစ္စမာနော နာဂမေဿတီ’’တိ! အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ အာယသ္မန္တံ ဥပနန္ဒံ သကျပုတ္တံ အနေကပရိယာယေန ဝိဂရဟိတွာ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ပေ.။ ‘‘သစ္စံ ကိရ တွံ, ဥပနန္ဒ, ဥပါသကေန – ‘အဇ္ဇဏှော, ဘန္တေ, အာဂမေဟီ’တိ ဝုစ္စမာနော နာဂမေသီ’’တိ ? ‘‘သစ္စံ, ဘဂဝါ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ။ပေ.။ ကထဉှိ နာမ တွံ, မောဃပုရိသ, ဥပါသကေန – ‘အဇ္ဇဏှော, ဘန္တေ, အာဂမေဟီ’တိ ဝုစ္စမာနော နာဂမေဿသိ! နေတံ, မောဃပုရိသ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ။ပေ.။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ သိက္ခါပဒံ ဥဒ္ဒိသေယျာထ –

၅၃၈. ‘‘ဘိက္ခုံ ပနေဝ ဥဒ္ဒိဿ ရာဇာ ဝါ ရာဇဘောဂ္ဂေါ ဝါ ဗြာဟ္မဏော ဝါ ဂဟပတိကော ဝါ ဒူတေန စီဝရစေတာပန္နံ ပဟိဏေယျ – ‘ဣမိနာ စီဝရစေတာပန္နေန စီဝရံ စေတာပေတွာ ဣတ္ထန္နာမံ ဘိက္ခုံ စီဝရေန အစ္ဆာဒေဟီ’တိ။ သော စေ ဒူတော တံ ဘိက္ခုံ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧဝံ ဝဒေယျ – ‘ဣဒံ ခေါ, ဘန္တေ, အာယသ္မန္တံ ဥဒ္ဒိဿ စီဝရစေတာပန္နံ အာဘတံ, ပဋိဂ္ဂဏှာတု အာယသ္မာ စီဝရစေတာပန္န’န္တိ, တေန ဘိက္ခုနာ သော ဒူတော ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘န ခေါ မယံ, အာဝုသော, စီဝရစေတာပန္နံ ပဋိဂ္ဂဏှာမ။ စီဝရဉ္စ ခေါ မယံ ပဋိဂ္ဂဏှာမ, ကာလေန ကပ္ပိယ’န္တိ။ သော စေ ဒူတော တံ ဘိက္ခုံ ဧဝံ ဝဒေယျ – ‘အတ္ထိ ပနာယသ္မတော ကောစိ ဝေယျာဝစ္စကရော’တိ, စီဝရတ္ထိကေန, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနာ ဝေယျာဝစ္စကရော နိဒ္ဒိသိတဗ္ဗော အာရာမိကော ဝါ ဥပါသကော ဝါ – ‘ဧသော ခေါ, အာဝုသော, ဘိက္ခူနံ ဝေယျာဝစ္စကရော’တိ။ သော စေ ဒူတော တံ ဝေယျာဝစ္စကရံ သညာပေတွာ တံ ဘိက္ခုံ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧဝံ ဝဒေယျ – ‘ယံ ခေါ, ဘန္တေ, အာယသ္မာ ဝေယျာဝစ္စကရံ နိဒ္ဒိသိ သညတ္တော သော မယာ, ဥပသင်္ကမတု အာယသ္မာ ကာလေန, စီဝရေန တံ အစ္ဆာဒေဿတီ’တိ, စီဝရတ္ထိကေန, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနာ ဝေယျာဝစ္စကရော ဥပသင်္ကမိတွာ ဒွတ္တိက္ခတ္တုံ စောဒေတဗ္ဗော သာရေတဗ္ဗော – ‘အတ္ထော မေ, အာဝုသော, စီဝရေနာ’တိ။ ဒွတ္တိက္ခတ္တုံ စောဒယမာနော သာရယမာနော တံ စီဝရံ အဘိနိပ္ဖာဒေယျ, ဣစ္စေတံ ကုသလံ; နော စေ အဘိနိပ္ဖာဒေယျ, စတုက္ခတ္တုံ ပဉ္စက္ခတ္တုံ ဆက္ခတ္တုပရမံ တုဏှီဘူတေန ဥဒ္ဒိဿ ဌာတဗ္ဗံ။ စတုက္ခတ္တုံ ပဉ္စက္ခတ္တုံ ဆက္ခတ္တုပရမံ တုဏှီဘူတော ဥဒ္ဒိဿ တိဋ္ဌမာနော တံ စီဝရံ အဘိနိပ္ဖာဒေယျ, ဣစ္စေတံ ကုသလံ; တတော စေ ဥတ္တရိ ဝါယမမာနော တံ စီဝရ အဘိနိပ္ဖာဒေယျ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ နော စေ အဘိနိပ္ဖာဒေယျ, ယတဿ စီဝရစေတာပန္နံ အာဘတံ, တတ္ထ သာမံ ဝါ ဂန္တဗ္ဗံ ဒူတော ဝါ ပါဟေတဗ္ဗော – ‘ယံ ခေါ တုမှေ အာယသ္မန္တော ဘိက္ခုံ ဥဒ္ဒိဿ စီဝရစေတာပန္နံ ပဟိဏိတ္ထ, န တံ တဿ ဘိက္ခုနော ကိဉ္စိ အတ္ထံ အနုဘောတိ, ယုဉ္ဇန္တာယသ္မန္တော သကံ, မာ ဝေါ သကံ ဝိနဿာ’တိ, အယံ တတ္ထ သာမီစီ’’တိ။

၅၃၉. ဘိက္ခုံ ပနေဝ ဥဒ္ဒိဿာတိ ဘိက္ခုဿတ္ထာယ, ဘိက္ခုံ အာရမ္မဏံ ကရိတွာ , ဘိက္ခုံ အစ္ဆာဒေတုကာမော။

ရာဇာ နာမ ယော ကောစိ ရဇ္ဇံ ကာရေတိ။

ရာဇဘောဂ္ဂေါ နာမ ယော ကောစိ ရညော ဘတ္တဝေတနာဟာရော။

ဗြာဟ္မဏော နာမ ဇာတိယာ ဗြာဟ္မဏော။

ဂဟပတိကော နာမ ဌပေတွာ ရာဇံ ရာဇဘောဂ္ဂံ ဗြာဟ္မဏံ အဝသေသော ဂဟပတိကော နာမ။

စီဝရစေတာပန္နံ နာမ ဟိရညံ ဝါ သုဝဏ္ဏံ ဝါ မုတ္တာ ဝါ မဏိ ဝါ။

ဣမိနာ စီဝရစေတာပန္နေနာတိ ပစ္စုပဋ္ဌိတေန။

စေတာပေတွာတိ ပရိဝတ္တေတွာ။

အစ္ဆာဒေဟီတိ ဒဇ္ဇေဟိ။

သော စေ ဒူတော တံ ဘိက္ခုံ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧဝံ ဝဒေယျ – ‘‘ဣဒံ ခေါ, ဘန္တေ, အာယသ္မန္တံ ဥဒ္ဒိဿ စီဝရစေတာပန္နံ အာဘတံ။ ပဋိဂ္ဂဏှာတု အာယသ္မာ စီဝရစေတာပန္န’’န္တိ, တေန ဘိက္ခုနာ သော ဒူတော ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘‘န ခေါ မယံ, အာဝုသော, စီဝရစေတာပန္နံ ပဋိဂ္ဂဏှာမ။ စီဝရဉ္စ ခေါ မယံ ပဋိဂ္ဂဏှာမ, ကာလေန ကပ္ပိယ’’န္တိ။ သော စေ ဒူတော တံ ဘိက္ခုံ ဧဝံ ဝဒေယျ – ‘‘အတ္ထိ ပနာယသ္မတော ကောစိ ဝေယျာဝစ္စကရော’’တိ? စီဝရတ္ထိကေန, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနာ ဝေယျာဝစ္စကရော နိဒ္ဒိသိတဗ္ဗော အာရာမိကော ဝါ ဥပါသကော ဝါ – ‘‘ဧသော ခေါ, အာဝုသော , ဘိက္ခူနံ ဝေယျာဝစ္စကရော’’တိ။ န ဝတ္တဗ္ဗော – ‘‘တဿ ဒေဟီတိ ဝါ, သော ဝါ နိက္ခိပိဿတိ, သော ဝါ ပရိဝတ္တေဿတိ, သော ဝါ စေတာပေဿတီ’’တိ။

သော စေ ဒူတော တံ ဝေယျာဝစ္စကရံ သညာပေတွာ တံ ဘိက္ခုံ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧဝံ ဝဒေယျ – ‘‘ယံ ခေါ, ဘန္တေ, အာယသ္မာ ဝေယျာဝစ္စကရံ နိဒ္ဒိသိ သညတ္တော သော မယာ။ ဥပသင်္ကမတု အာယသ္မာ ကာလေန, စီဝရေန တံ အစ္ဆာဒေဿတီ’’တိ, စီဝရတ္ထိကေန, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနာ ဝေယျာဝစ္စကရော ဥပသင်္ကမိတွာ ဒွတ္တိက္ခတ္တုံ စောဒေတဗ္ဗော သာရေတဗ္ဗော – ‘‘အတ္ထော မေ, အာဝုသော, စီဝရေနာ’’တိ။ န ဝတ္တဗ္ဗော – ‘‘ဒေဟိ မေ စီဝရံ, အာဟရ မေ စီဝရံ, ပရိဝတ္တေဟိ မေ စီဝရံ, စေတာပေဟိ မေ စီဝရ’’န္တိ။ ဒုတိယမ္ပိ ဝတ္တဗ္ဗော။ တတိယမ္ပိ ဝတ္တဗ္ဗော။ သစေ အဘိနိပ္ဖာဒေတိ, ဣစ္စေတံ ကုသလံ; နော စေ အဘိနိပ္ဖာဒေတိ, တတ္ထ ဂန္တွာ တုဏှီဘူတေန ဥဒ္ဒိဿ ဌာတဗ္ဗံ။ န အာသနေ နိသီဒိတဗ္ဗံ။ န အာမိသံ ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗံ။ န ဓမ္မော ဘာသိတဗ္ဗော။ ‘‘ကိံ ကာရဏာ အာဂတောသီ’’တိ ပုစ္ဆိယမာနော ‘‘ဇာနာဟိ, အာဝုသော’’တိ ဝတ္တဗ္ဗော။ သစေ အာသနေ ဝါ နိသီဒတိ , အာမိသံ ဝါ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ, ဓမ္မံ ဝါ ဘာသတိ, ဌာနံ ဘဉ္ဇတိ။ ဒုတိယမ္ပိ ဌာတဗ္ဗံ။ တတိယမ္ပိ ဌာတဗ္ဗံ။ စတုက္ခတ္တုံ စောဒေတွာ စတုက္ခတ္တုံ ဌာတဗ္ဗံ။ ပဉ္စက္ခတုံ စောဒေတွာ ဒွိက္ခတ္တုံ ဌာတဗ္ဗံ။ ဆက္ခတ္တုံ စောဒေတွာ န ဌာတဗ္ဗံ။ တတော စေ ဥတ္တရိ ဝါယမမာနော တံ စီဝရံ အဘိနိပ္ဖာဒေတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ။ ပဋိလာဘေန နိဿဂ္ဂိယံ ဟောတိ။ နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗံ သံဃဿ ဝါ ဂဏဿ ဝါ ပုဂ္ဂလဿ ဝါ။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗံ။ပေ.။ ဣဒံ မေ , ဘန္တေ, စီဝရံ အတိရေကတိက္ခတ္တုံ စောဒနာယ အတိရေကဆက္ခတ္တုံ ဌာနေန အဘိနိပ္ဖာဒိတံ နိဿဂ္ဂိယံ။ ဣမာဟံ သံဃဿ နိဿဇ္ဇာမီတိ။ပေ.။ ဒဒေယျာတိ။ပေ.။ ဒဒေယျုန္တိ။ပေ.။ အာယသ္မတော ဒမ္မီတိ။

နော စေ အဘိနိပ္ဖာဒေယျ, ယတဿ စီဝရစေတာပန္နံ အာဘတံ တတ္ထ သာမံ ဝါ ဂန္တဗ္ဗံ ဒူတော ဝါ ပါဟေတဗ္ဗော – ‘‘ယံ ခေါ တုမှေ အာယသ္မန္တော ဘိက္ခုံ ဥဒ္ဒိဿ စီဝရစေတာပန္နံ ပဟိဏိတ္ထ န တံ တဿ ဘိက္ခုနော ကိဉ္စိ အတ္ထံ အနုဘောတိ။ ယုဉ္ဇန္တာယသ္မန္တော သကံ, မာ ဝေါ သကံ ဝိနဿာ’’တိ။

အယံ တတ္ထ သာမီစီတိ အယံ တတ္ထ အနုဓမ္မတာ။

၅၄၀. အတိရေကတိက္ခတ္တုံ စောဒနာယ အတိရေကဆက္ခတ္တုံ ဌာနေန အတိရေကသညီ အဘိနိပ္ဖာဒေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အတိရေကတိက္ခတ္တုံ စောဒနာယ အတိရေကဆက္ခတ္တုံ ဌာနေန ဝေမတိကော အဘိနိပ္ဖာဒေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အတိရေကတိက္ခတ္တုံ စောဒနာယ အတိရေကဆက္ခတ္တုံ ဌာနေန ဦနကသညီ အဘိနိပ္ဖာဒေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။

ဦနကတိက္ခတ္တုံ စောဒနာယ ဦနကဆက္ခတ္တုံ ဌာနေန အတိရေကသညီ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဦနကတိက္ခတ္တုံ စောဒနာယ ဦနကဆက္ခတ္တုံ ဌာနေန ဝေမတိကော, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဦနကတိက္ခတ္တုံ စောဒနာယ ဦနကဆက္ခတ္တုံ ဌာနေန ဦနကသညီ အနာပတ္တိ။

၅၄၁. အနာပတ္တိ – တိက္ခတ္တုံ စောဒနာယ, ဆက္ခတ္တုံ ဌာနေန, ဦနကတိက္ခတ္တုံ စောဒနာယ, ဦနကဆက္ခတ္တုံ ဌာနေန, အစောဒိယမာနော ဒေတိ, သာမိကာ စောဒေတွာ ဒေန္တိ, ဥမ္မတ္တကဿ, အာဒိကမ္မိကဿာတိ။

ရာဇသိက္ခါပဒံ နိဋ္ဌိတံ ဒသမံ။

ကထိနဝဂ္ဂေါ ပဌမော။

တဿုဒ္ဒါနံ –

ဥဗ္ဘတံ ကထိနံ တီဏိ၊ ဓေါဝနဉ္စ ပဋိဂ္ဂဟော။

အညာတကာနိ တီဏေဝ၊ ဥဘိန္နံ ဒူတကေန စာတိ။

၂. ကောသိယဝဂ္ဂေါ

၁. ကောသိယသိက္ခါပဒံ

၅၄၂. တေန သမယေန ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ အာဠဝိယံ ဝိဟရတိ အဂ္ဂါဠဝေ စေတိယေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ကောသိယကာရကေ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧဝံ ဝဒန္တိ – ‘‘ဗဟူ, အာဝုသော, ကောသကာရကေ ပစထ, အမှာကမ္ပိ ဒဿထ, မယမ္ပိ ဣစ္ဆာမ ကောသိယမိဿကံ သန္ထတံ ကာတု’’န္တိ။ တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ အမှေ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧဝံ ဝက္ခန္တိ – ‘ဗဟူ, အာဝုသော, ကောသကာရကေ ပစထ, အမှာကမ္ပိ ဒဿထ, မယမ္ပိ ဣစ္ဆာမ ကောသိယမိဿကံ သန္ထတံ ကာတု’န္တိ! အမှာကမ္ပိ အလာဘာ, အမှာကမ္ပိ ဒုလ္လဒ္ဓံ, ယေ မယံ အာဇီဝဿ ဟေတု ပုတ္တဒါရဿ ကာရဏာ ဗဟူ ခုဒ္ဒကေ ပါဏေ သံဃာတံ အာပါဒေမာ’’တိ။ အဿောသုံ ခေါ ဘိက္ခူ တေသံ မနုဿာနံ ဥဇ္ဈာယန္တာနံ ခိယျန္တာနံ ဝိပါစေန္တာနံ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ။ပေ.။ တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ကောသိယကာရကေ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧဝံ ဝက္ခန္တိ – ‘ဗဟူ, အာဝုသော, ကောသကာရကေ ပစထ, အမှာကမ္ပိ ဒဿထ, မယမ္ပိ ဣစ္ဆာမ ကောသိယမိဿကံ သန္ထတံ ကာတု’’’န္တိ! အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယေ ဘိက္ခူ အနေကပရိယာယေန ဝိဂရဟိတွာ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ပေ.။ ‘‘သစ္စံ ကိရ တုမှေ, ဘိက္ခဝေ, ကောသိယကာရကေ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧဝံ ဝဒေထ – ‘ဗဟူ, အာဝုသော, ကောသကာရကေ ပစထ, အမှာကမ္ပိ ဒဿထ, မယမ္ပိ ဣစ္ဆာမ ကောသိယမိဿကံ သန္ထတံ ကာတု’’’န္တိ? ‘‘သစ္စံ, ဘဂဝါ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ။ပေ.။ ကထဉှိ နာမ တုမှေ, မောဃပုရိသာ, ကောသိယကာရကေ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧဝံ ဝက္ခထ – ဗဟူ, အာဝုသော, ကောသကာရကေ ပစထ, အမှာကမ္ပိ ဒဿထ, မယမ္ပိ ဣစ္ဆာမ ကောသိယမိဿကံ သန္ထတံ ကာတုန္တိ။ နေတံ , မောဃပုရိသာ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ။ပေ.။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ သိက္ခါပဒံ ဥဒ္ဒိသေယျာထ –

၅၄၃. ‘‘ယော ပန ဘိက္ခု ကောသိယမိဿကံ သန္ထတံ ကာရာပေယျ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယ’’န္တိ။

၅၄၄. ယော ပနာတိ ယော ယာဒိသော။ပေ.။ ဘိက္ခူတိ။ပေ.။ အယံ ဣမသ္မိံ အတ္ထေ အဓိပ္ပေတော ဘိက္ခူတိ။

သန္ထတံ နာမ သန္ထရိတွာ ကတံ ဟောတိ အဝါယိမံ။

ကာရာပေယျာတိ ဧကေနပိ ကောသိယံသုနာ မိဿိတွာ ကရောတိ ဝါ ကာရာပေတိ ဝါ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ။ ပဋိလာဘေန နိဿဂ္ဂိယံ ဟောတိ။ နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗံ သံဃဿ ဝါ ဂဏဿ ဝါ ပုဂ္ဂလဿ ဝါ။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗ။ပေ.။ ဣဒံ မေ, ဘန္တေ, ကောသိယမိဿကံ သန္ထတံ ကာရာပိတံ နိဿဂ္ဂိယံ။ ဣမာဟံ သံဃဿ နိဿဇ္ဇာမီတိ။ပေ.။ ဒဒေယျာတိ။ပေ.။ ဒဒေယျုန္တိ။ပေ.။ အာယသ္မတော ဒမ္မီတိ။

၅၄၅. အတ္တနာ ဝိပ္ပကတံ အတ္တနာ ပရိယောသာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အတ္တနာ ဝိပ္ပကတံ ပရေဟိ ပရိယောသာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ ပရေဟိ ဝိပ္ပကတံ အတ္တနာ ပရိယောသာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ ပရေဟိ ဝိပ္ပကတံ ပရေဟိ ပရိယောသာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။

အညဿတ္ထာယ ကရောတိ ဝါ ကာရာပေတိ ဝါ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ ။ အညေန ကတံ ပဋိလဘိတွာ ပရိဘုဉ္ဇတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။

၅၄၆. အနာပတ္တိ ဝိတာနံ ဝါ ဘူမတ္ထရဏံ ဝါ သာဏိပါကာရံ ဝါ ဘိသိံ ဝါ ဗိဗ္ဗောဟနံ ဝါ ကရောတိ, ဥမ္မတ္တကဿ, အာဒိကမ္မိကဿာတိ။

ကောသိယသိက္ခါပဒံ နိဋ္ဌိတံ ပဌမံ။

၂. သုဒ္ဓကာဠကသိက္ခါပဒံ

၅၄၇. တေန သမယေန ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ ဝေသာလိယံ ဝိဟရတိ မဟာဝနေ ကူဋာဂါရသာလာယံ။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ သုဒ္ဓကာဠကာနံ ဧဠကလောမာနံ သန္ထတံ ကာရာပေန္တိ။ မနုဿာ ဝိဟာရစာရိကံ အာဟိဏ္ဍန္တာ ပဿိတွာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ သုဒ္ဓကာဠကာနံ ဧဠကလောမာနံ သန္ထတံ ကာရာပေဿန္တိ, သေယျထာပိ ဂိဟီ ကာမဘောဂိနော’’တိ! အဿောသုံ ခေါ ဘိက္ခူ တေသံ မနုဿာနံ ဥဇ္ဈာယန္တာနံ ခိယျန္တာနံ ဝိပါစေန္တာနံ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ။ပေ.။ တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ သုဒ္ဓကာဠကာနံ ဧဠကလောမာနံ သန္ထတံ ကာရာပေဿန္တီ’’တိ! အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယေ ဘိက္ခူ အနေကပရိယာယေန ဝိဂရဟိတွာ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ပေ.။ ‘‘သစ္စံ ကိရ တုမှေ, ဘိက္ခဝေ, သုဒ္ဓကာဠကာနံ ဧဠကလောမာနံ သန္ထတံ ကာရာပေထာ’’တိ? ‘‘သစ္စံ, ဘဂဝါ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ။ပေ.။ ကထဉှိ နာမ တုမှေ, မောဃပုရိသာ, သုဒ္ဓကာဠကာနံ ဧဠကလောမာနံ သန္ထတံ ကာရာပေဿထ! နေတံ, မောဃပုရိသာ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ။ပေ.။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ သိက္ခါပဒံ ဥဒ္ဒိသေယျာထ –

၅၄၈. ‘‘ယော ပန ဘိက္ခု သုဒ္ဓကာဠကာနံ ဧဠကလောမာနံ သန္ထတံ ကာရာပေယျ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယ’’န္တိ။

၅၄၉. ယော ပနာတိ ယော ယာဒိသော။ပေ.။ ဘိက္ခူတိ။ပေ.။ အယံ ဣမသ္မိံ အတ္ထေ အဓိပ္ပေတော ဘိက္ခူတိ။

ကာဠကံ နာမ ဒွေ ကာဠကာနိ – ဇာတိယာ ကာဠကံ ဝါ ရဇနကာဠကံ ဝါ။

သန္ထတံ နာမ သန္ထရိတွာ ကတံ ဟောတိ အဝါယိမံ။

ကာရာပေယျာတိ ကရောတိ ဝါ ကာရာပေတိ ဝါ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ။ ပဋိလာဘေန နိဿဂ္ဂိယံ ဟောတိ။ နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗံ သံဃဿ ဝါ ဂဏဿ ဝါ ပုဂ္ဂလဿ ဝါ။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗံ ။ပေ.။ ဣဒံ မေ, ဘန္တေ, သုဒ္ဓကာဠကာနံ ဧဠကလောမာနံ သန္ထတံ ကာရာပိတံ နိဿဂ္ဂိယံ။ ဣမာဟံ သံဃဿ နိဿဇ္ဇာမီတိ။ပေ.။ ဒဒေယျာတိ။ပေ.။ ဒဒေယျုန္တိ။ပေ.။ အာယသ္မတော ဒမ္မီတိ။

၅၅၀. အတ္တနာ ဝိပ္ပကတံ အတ္တနာ ပရိယောသာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အတ္တနာ ဝိပ္ပကတံ ပရေဟိ ပရိယောသာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ ပရေဟိ ဝိပ္ပကတံ အတ္တနာ ပရိယောသာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ ပရေဟိ ဝိပ္ပကတံ ပရေဟိ ပရိယောသာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။

အညဿတ္ထာယ ကရောတိ ဝါ ကာရာပေတိ ဝါ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အညေန ကတံ ပဋိလဘိတွာ ပရိဘုဉ္ဇတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။

၅၅၁. အနာပတ္တိ ဝိတာနံ ဝါ ဘူမတ္ထရဏံ ဝါ သာဏိပါကာရံ ဝါ ဘိသိံ ဝါ ဗိဗ္ဗောဟနံ ဝါ ကရောတိ, ဥမ္မတ္တကဿ, အာဒိကမ္မိကဿာတိ။

သုဒ္ဓကာဠကသိက္ခါပဒံ နိဋ္ဌိတံ ဒုတိယံ။

၃. ဒွေဘာဂသိက္ခါပဒံ

၅၅၂. တေန သမယေန ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ – ‘‘ဘဂဝတာ ပဋိက္ခိတ္တံ သုဒ္ဓကာဠကာနံ ဧဠကလောမာနံ သန္ထတံ ကာရာပေတု’’န္တိ, တေ ထောကံယေဝ ဩဒါတံ အန္တေ အာဒိယိတွာ တထေဝ သုဒ္ဓကာဠကာနံ ဧဠကလောမာနံ သန္ထတံ ကာရာပေန္တိ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ။ တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ထောကံယေဝ ဩဒါတံ အန္တေ အာဒိယိတွာ တထေဝ သုဒ္ဓကာဠကာနံ ဧဠကလောမာနံ သန္ထတံ ကာရာပေဿန္တီ’’တိ! အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယေ ဘိက္ခူ အနေကပရိယာယေန ဝိဂရဟိတွာ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ပေ.။ ‘‘သစ္စံ ကိရ တုမှေ, ဘိက္ခဝေ, ထောကံယေဝ ဩဒါတံ အန္တေ အာဒိယိတွာ တထေဝ သုဒ္ဓကာဠကာနံ ဧဠကလောမာနံ သန္ထတံ ကာရာပေထာ’’တိ? ‘‘သစ္စံ, ဘဂဝါ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ။ပေ.။ ကထဉှိ နာမ တုမှေ, မောဃပုရိသာ, ထောကံယေဝ ဩဒါတံ အန္တေ အာဒိယိတွာ တထေဝ သုဒ္ဓကာဠကာနံ ဧဠကလောမာနံ သန္ထတံ ကာရာပေဿထ! နေတံ, မောဃပုရိသာ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ။ပေ.။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ သိက္ခါပဒံ ဥဒ္ဒိသေယျာထ –

၅၅၃. ‘‘နဝံ ပန ဘိက္ခုနာ သန္ထတံ ကာရယမာနေန ဒွေ ဘာဂါ သုဒ္ဓကာဠကာနံ ဧဠကလောမာနံ အာဒါတဗ္ဗာ တတိယံ ဩဒါတာနံ စတုတ္ထံ ဂေါစရိယာနံ ။ အနာဒါ စေ ဘိက္ခု ဒွေ ဘာဂေ သုဒ္ဓကာဠကာနံ ဧဠကလောမာနံ တတိယံ ဩဒါတာနံ စတုတ္ထံ ဂေါစရိယာနံ နဝံ သန္ထတံ ကာရာပေယျ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယ’’န္တိ။

၅၅၄. နဝံ နာမ ကရဏံ ဥပါဒါယ ဝုစ္စတိ။

သန္ထတံ နာမ သန္ထရိတွာ ကတံ ဟောတိ အဝါယိမံ။

ကာရယမာနေနာတိ ကရောန္တော ဝါ ကာရာပေန္တော ဝါ။

ဒွေ ဘာဂါ သုဒ္ဓကာဠကာနံ ဧဠကလောမာနံ အာဒါတဗ္ဗာတိ ဓါရယိတွာ ဒွေ တုလာ အာဒါတဗ္ဗာ။

တတိယံ ဩဒါတာနန္တိ တုလံ ဩဒါတာနံ။

စတုတ္ထံ ဂေါစရိယာနန္တိ တုလံ ဂေါစရိယာနံ။

အနာဒါ စေ ဘိက္ခု ဒွေ ဘာဂေ သုဒ္ဓကာဠကာနံ ဧဠကလောမာနံ တတိယံ ဩဒါတာနံ စတုတ္ထံ ဂေါစရိယာနန္တိ။ အနာဒိယိတွာ ဒွေ တုလေ သုဒ္ဓကာဠကာနံ ဧဠကလောမာနံ တုလံ ဩဒါတာနံ တုလံ ဂေါစရိယာနံ နဝံ သန္ထတံ ကရောတိ ဝါ ကာရာပေတိ ဝါ ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ, ပဋိလာဘေန နိဿဂ္ဂိယံ ဟောတိ။ နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗံ သံဃဿ ဝါ ဂဏဿ ဝါ ပုဂ္ဂလဿ ဝါ။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗံ။ပေ.။ ဣဒံ မေ, ဘန္တေ, သန္ထတံ အနာဒိယိတွာ ဒွေ တုလေ သုဒ္ဓကာဠကာနံ ဧဠကလောမာနံ တုလံ ဩဒါတာနံ တုလံ ဂေါစရိယာနံ ကာရာပိတံ နိဿဂ္ဂိယံ။ ဣမာဟံ သံဃဿ နိဿဇ္ဇာမီတိ။ပေ.။ ဒဒေယျာတိ။ပေ.။ ဒဒေယျုန္တိ။ပေ.။ အာယသ္မတော ဒမ္မီတိ။

၅၅၅. အတ္တနာ ဝိပ္ပကတံ အတ္တနာ ပရိယောသာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အတ္တနာ ဝိပ္ပကတံ ပရေဟိ ပရိယောသာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ ပရေဟိ ဝိပ္ပကတံ အတ္တနာ ပရိယောသာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ ။ ပရေဟိ ဝိပ္ပကတံ ပရေဟိ ပရိယောသာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။

အညဿတ္ထာယ ကရောတိ ဝါ ကာရာပေတိ ဝါ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အညေန ကတံ ပဋိလဘိတွာ ပရိဘုဉ္ဇတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။

၅၅၆. အနာပတ္တိ တုလံ ဩဒါတာနံ တုလံ ဂေါစရိယာနံ အာဒိယိတွာ ကရောတိ, ဗဟုတရံ ဩဒါတာနံ ဗဟုတရံ ဂေါစရိယာနံ အာဒိယိတွာ ကရောတိ, သုဒ္ဓံ ဩဒါတာနံ သုဒ္ဓံ ဂေါစရိယာနံ အာဒိယိတွာ ကရောတိ, ဝိတာနံ ဝါ ဘူမတ္ထရဏံ ဝါ သာဏိပါကာရံ ဝါ ဘိသိံ ဝါ ဗိဗ္ဗောဟနံ ဝါ ကရောတိ, ဥမ္မတ္တကဿ, အာဒိကမ္မိကဿာတိ။

ဒွေဘာဂသိက္ခါပဒံ နိဋ္ဌိတံ တတိယံ။

၄. ဆဗ္ဗဿသိက္ခါပဒံ

၅၅၇. တေန သမယေန ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ အနုဝဿံ သန္ထတံ ကာရာပေန္တိ။ တေ ယာစနဗဟုလာ ဝိညတ္တိဗဟုလာ ဝိဟရန္တိ – ‘‘ဧဠကလောမာနိ ဒေထ။ ဧဠကလောမေဟိ အတ္ထော’’တိ။ မနုဿာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ အနုဝဿံ သန္ထတံ ကာရာပေဿန္တိ, ယာစနဗဟုလာ ဝိညတ္တိဗဟုလာ ဝိဟရိဿန္တိ – ‘ဧဠကလောမာနိ ဒေထ, ဧဠကလောမေဟိ အတ္ထော’’’တိ! အမှာကံ ပန သကိံ ကတာနိ သန္ထတာနိ ပဉ္စပိ ဆပိ ဝဿာနိ ဟောန္တိ, ယေသံ နော ဒါရကာ ဥဟဒန္တိပိ ဥမ္မိဟန္တိပိ ဥန္ဒူရေဟိပိ ခဇ္ဇန္တိ။ ဣမေ ပန သမဏာ သကျပုတ္တိယာ အနုဝဿံ သန္ထတံ ကာရာပေန္တိ, ယာစနဗဟုလာ ဝိညတ္တိဗဟုလာ ဝိဟရန္တိ – ‘‘ဧဠကလောမာနိ ဒေထ, ဧဠကလောမေဟိ အတ္ထော’’တိ!

အဿောသုံ ခေါ ဘိက္ခူ တေသံ မနုဿာနံ ဥဇ္ဈာယန္တာနံ ခိယျန္တာနံ ဝိပါစေန္တာနံ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ။ပေ.။ တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ ဘိက္ခူ အနုဝဿံ သန္ထတံ ကာရာပေဿန္တိ, ယာစနဗဟုလာ ဝိညတ္တိဗဟုလာ ဝိဟရိဿန္တိ – ‘ဧဠကလောမာနိ ဒေထ, ဧဠကလောမေဟိ အတ္ထော’’’တိ! အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ တေ အနေကပရိယာယေန ဝိဂရဟိတွာ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ပေ.။ သစ္စံ ကိရ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခူ အနုဝဿံ သန္ထတံ ကာရာပေန္တိ, ယာစနဗဟုလာ ဝိညတ္တိဗဟုလာ ဝိဟရန္တိ – ‘ဧဠကလောမာနိ ဒေထ, ဧဠကလောမေဟိ အတ္ထော’တိ? ‘‘သစ္စံ, ဘဂဝါ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ။ပေ.။ ကထဉှိ နာမ တေ, ဘိက္ခဝေ, မောဃပုရိသာ အနုဝဿံ သန္ထတံ ကာရာပေဿန္တိ, ယာစနဗဟုလာ ဝိညတ္တိဗဟုလာ ဝိဟရိဿန္တိ – ‘ဧဠကလောမာနိ ဒေထ, ဧဠကလောမေဟိ အတ္ထော’တိ! နေတံ, ဘိက္ခဝေ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ။ပေ.။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ သိက္ခါပဒံ ဥဒ္ဒိသေယျာထ –

၅၅၈. ‘‘နဝံ ပန ဘိက္ခုနာ သန္ထတံ ကာရာပေတွာ ဆဗ္ဗဿာနိ ဓါရေတဗ္ဗံ။ ဩရေန စေ ဆန္နံ ဝဿာနံ တံ သန္ထတံ ဝိဿဇ္ဇေတွာ ဝါ အဝိဿဇ္ဇေတွာ ဝါ အညံ နဝံ သန္ထတံ ကာရာပေယျ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယ’’န္တိ။

ဧဝဉ္စိဒံ ဘဂဝတာ ဘိက္ခူနံ သိက္ခါပဒံ ပညတ္တံ ဟောတိ။

၅၅၉. တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ကောသမ္ဗိယံ ဂိလာနော ဟောတိ။ ဉာတကာ တဿ ဘိက္ခုနော သန္တိကေ ဒူတံ ပါဟေသုံ – ‘‘အာဂစ္ဆတု, ဘဒန္တော မယံ ဥပဋ္ဌဟိဿာမာ’’တိ။ ဘိက္ခူပိ ဧဝမာဟံသု – ‘‘ဂစ္ဆာဝုသော, ဉာတကာ တံ ဥပဋ္ဌဟိဿန္တီ’’တိ။ သော ဧဝမာဟ – ‘‘ဘဂဝတာ, အာဝုသော, သိက္ခါပဒံ ပညတ္တံ – ‘နဝံ ပန ဘိက္ခုနာ သန္ထတံ ကာရာပေတွာ ဆဗ္ဗဿာနိ ဓါရေတဗ္ဗ’န္တိ။ အဟဉ္စမှိ ဂိလာနော, န သက္ကောမိ သန္ထတံ အာဒါယ ပက္ကမိတုံ။ မယှဉ္စ ဝိနာ သန္ထတာ န ဖာသု ဟောတိ။ နာဟံ ဂမိဿာမီ’’တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတသ္မိံ နိဒါနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ဂိလာနဿ ဘိက္ခုနော သန္ထတသမ္မုတိံ ဒါတုံ။ ဧဝဉ္စ ပန , ဘိက္ခဝေ, ဒါတဗ္ဗာ။ တေန ဂိလာနေန ဘိက္ခုနာ သံဃံ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧကံသံ ဥတ္တရာသင်္ဂံ ကရိတွာ ဝုဍ္ဎာနံ ဘိက္ခူနံ ပါဒေ ဝန္ဒိတွာ ဥက္ကုဋိကံ နိသီဒိတွာ အဉ္ဇလိံ ပဂ္ဂဟေတွာ ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘အဟံ, ဘန္တေ, ဂိလာနော။ န သက္ကောမိ သန္ထတံ အာဒါယ ပက္ကမိတုံ။ သောဟံ, ဘန္တေ, သံဃံ သန္ထတသမ္မုတိံ ယာစာမီ’တိ။ ဒုတိယမ္ပိ ယာစိတဗ္ဗာ။ တတိယမ္ပိ ယာစိတဗ္ဗာ။ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သံဃော ဉာပေတဗ္ဗော –

၅၆၀. ‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော။ အယံ ဣတ္ထန္နာမော ဘိက္ခု ဂိလာနော။ န သက္ကောတိ သန္ထတံ အာဒါယ ပက္ကမိတုံ။ သော သံဃံ သန္ထတသမ္မုတိံ ယာစတိ။ ယဒိ သံဃဿ ပတ္တကလ္လံ, သံဃော ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော သန္ထတသမ္မုတိံ ဒဒေယျ။ ဧသာ ဉတ္တိ။

‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော ။ အယံ ဣတ္ထန္နာမော ဘိက္ခု ဂိလာနော။ န သက္ကောတိ သန္ထတံ အာဒါယ ပက္ကမိတုံ။ သော သံဃံ သန္ထတသမ္မုတိံ ယာစတိ။ သံဃော ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော သန္ထတသမ္မုတိံ ဒေတိ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော သန္ထတသမ္မုတိယာ ဒါနံ, သော တုဏှဿ; ယဿ နက္ခမတိ, သော ဘာသေယျ။

‘‘ဒိန္နာ သံဃေန ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော သန္ထတသမ္မုတိ။ ခမတိ သံဃဿ, တသ္မာ တုဏှီ, ဧဝမေတံ ဓါရယာမီ’’တိ။

ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ သိက္ခါပဒံ ဥဒ္ဒိသေယျာထ –

၅၆၁. ‘‘နဝံ ပန ဘိက္ခုနာ သန္ထတံ ကာရာပေတွာ ဆဗ္ဗဿာနိ ဓါရေတဗ္ဗံ။ ဩရေန စေ ဆန္နံ ဝဿာနံ တံ သန္ထတံ ဝိဿဇ္ဇေတွာ ဝါ အဝိဿဇ္ဇေတွာ ဝါ အညံ နဝံ သန္ထတံ ကာရာပေယျ, အညတြ ဘိက္ခုသမ္မုတိယာ , နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယ’’န္တိ။

၅၆၂. နဝံ နာမ ကရဏံ ဥပါဒါယ ဝုစ္စတိ။

သန္ထတံ နာမ သန္ထရိတွာ ကတံ ဟောတိ အဝါယိမံ။

ကာရာပေတွာတိ ကရိတွာ ဝါ ကာရာပေတွာ ဝါ။

ဆဗ္ဗဿာနိ ဓါရေတဗ္ဗန္တိ ဆဗ္ဗဿပရမတာ ဓါရေတဗ္ဗံ။

ဩရေန စေ ဆန္နံ ဝဿာနန္တိ ဦနကဆဗ္ဗဿာနိ။

တံ သန္ထတံ ဝိဿဇ္ဇေတွာတိ အညေသံ ဒတွာ။

အဝိဿဇ္ဇေတွာတိ န ကဿစိ ဒတွာ။

အညတြ ဘိက္ခုသမ္မုတိယာတိ ဌပေတွာ ဘိက္ခုသမ္မုတိံ အညံ နဝံ သန္ထတံ ကရောတိ ဝါ ကာရာပေတိ ဝါ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ။ ပဋိလာဘေန နိဿဂ္ဂိယံ ဟောတိ။ နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗံ သံဃဿ ဝါ ဂဏဿ ဝါ ပုဂ္ဂလဿ ဝါ။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗံ။ပေ.။ ဣဒံ မေ, ဘန္တေ, သန္ထတံ ဦနကဆဗ္ဗဿာနိ ကာရာပိတံ, အညတြ ဘိက္ခုသမ္မုတိယာ, နိဿဂ္ဂိယံ။ ဣမာဟံ သံဃဿ နိဿဇ္ဇာမီတိ။ပေ.။ ဒဒေယျာတိ။ပေ.။ ဒဒေယျုန္တိ။ပေ.။ အာယသ္မတော ဒမ္မီတိ။

၅၆၃. အတ္တနာ ဝိပ္ပကတံ အတ္တနာ ပရိယောသာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အတ္တနာ ဝိပ္ပကတံ ပရေဟိ ပရိယောသာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ ။ ပရေဟိ ဝိပ္ပကတံ အတ္တနာ ပရိယောသာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ ပရေဟိ ဝိပ္ပကတံ ပရေဟိ ပရိယောသာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။

၅၆၄. အနာပတ္တိ ဆဗ္ဗဿာနိ ကရောတိ, အတိရေကဆဗ္ဗဿာနိ ကရောတိ, အညဿတ္ထာယ ကရောတိ ဝါ ကာရာပေတိ ဝါ, အညေန ကတံ ပဋိလဘိတွာ ပရိဘုဉ္ဇတိ , ဝိတာနံ ဝါ ဘူမတ္ထရဏံ ဝါ သာဏိပါကာရံ ဝါ ဘိသိံ ဝါ ဗိဗ္ဗောဟနံ ဝါ ကရောတိ, ဘိက္ခုသမ္မုတိယာ, ဥမ္မတ္တကဿ, အာဒိကမ္မိကဿာတိ။

ဆဗ္ဗဿသိက္ခါပဒံ နိဋ္ဌိတံ စတုတ္ထံ။

၅. နိသီဒနသန္ထတသိက္ခါပဒံ

၅၆၅. တေန သမယေန ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘ဣစ္ဆာမဟံ, ဘိက္ခဝေ, တေမာသံ ပဋိသလ္လီယိတုံ။ နမှိ ကေနစိ ဥပသင်္ကမိတဗ္ဗော, အညတြ ဧကေန ပိဏ္ဍပါတနီဟာရကေနာ’’တိ။ ‘‘ဧဝံ, ဘန္တေ,’’တိ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ပဋိဿုဏိတွာ နာဿုဓ ကောစိ ဘဂဝန္တံ ဥပသင်္ကမတိ, အညတြ ဧကေန ပိဏ္ဍပါတနီဟာရကေန။ တေန ခေါ ပန သမယေန သာဝတ္ထိယာ သံဃေန ကတိကာ ကတာ ဟောတိ – ‘‘ဣစ္ဆတာဝုသော, ဘဂဝါ တေမာသံ ပဋိသလ္လီယိတုံ။ န ဘဂဝါ ကေနစိ ဥပသင်္ကမိတဗ္ဗော , အညတြ ဧကေန ပိဏ္ဍပါတနီဟာရကေန။ ယော ဘဂဝန္တံ ဥပသင်္ကမတိ သော ပါစိတ္တိယံ ဒေသာပေတဗ္ဗော’’တိ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ ဥပသေနော ဝင်္ဂန္တပုတ္တော, သပရိသော ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ အာစိဏ္ဏံ ခေါ ပနေတံ ဗုဒ္ဓါနံ ဘဂဝန္တာနံ အာဂန္တုကေဟိ ဘိက္ခူဟိ သဒ္ဓိံ ပဋိသမ္မောဒိတုံ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ အာယသ္မန္တံ ဥပသေနံ ဝင်္ဂန္တပုတ္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ကစ္စိ ဝေါ, ဥပသေန, ခမနီယံ ကစ္စိ ယာပနီယံ, ကစ္စိတ္ထ အပ္ပကိလမထေန အဒ္ဓါနံ အာဂတာ’’တိ? ‘‘ခမနီယံ , ဘဂဝါ, ယာပနီယံ, ဘဂဝါ။ အပ္ပကိလမထေန စ မယံ, ဘန္တေ, အဒ္ဓါနံ အာဂတာ’’တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန အာယသ္မတော ဥပသေနဿ ဝင်္ဂန္တပုတ္တဿ သဒ္ဓိဝိဟာရိကော ဘိက္ခု ဘဂဝတော အဝိဒူရေ နိသိန္နော ဟောတိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ တံ ဘိက္ခုံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘မနာပါနိ တေ, ဘိက္ခု, ပံသုကူလာနီ’’တိ? ‘‘န ခေါ မေ, ဘန္တေ, မနာပါနိ ပံသုကူလာနီ’’တိ။ ‘‘ကိဿ ပန တွံ, ဘိက္ခု, ပံသုကူလိကော’’တိ? ‘‘ဥပဇ္ဈာယော မေ, ဘန္တေ, ပံသုကူလိကော။ ဧဝံ အဟမ္ပိ ပံသုကူလိကော’’တိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ အာယသ္မန္တံ ဥပသေနံ ဝင်္ဂန္တပုတ္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ပါသာဒိကာ ခေါ တျာယံ, ဥပသေန, ပရိသာ။ ကထံ တွံ, ဥပသေန, ပရိသံ ဝိနေသီ’’တိ? ‘‘ယော မံ, ဘန္တေ, ဥပသမ္ပဒံ ယာစတိ တမဟံ [တာဟံ (က.)] ဧဝံ ဝဒါမိ – ‘အဟံ ခေါ, အာဝုသော, အာရညိကော ပိဏ္ဍပါတိကော ပံသုကူလိကော။ သစေ တွမ္ပိ အာရညိကော ဘဝိဿသိ ပိဏ္ဍပါတိကော ပံသုကူလိကော, ဧဝါဟံ တံ ဥပသမ္ပါဒေဿာမီ’တိ။ သစေ မေ ပဋိဿုဏာတိ ဥပသမ္ပါဒေမိ, နော စေ မေ ပဋိဿုဏာတိ န ဥပသမ္ပါဒေမိ။ ယော မံ နိဿယံ ယာစတိ တမဟံ [တာဟံ (က.)] ဧဝံ ဝဒါမိ – ‘အဟံ ခေါ, အာဝုသော, အာရညိကော ပိဏ္ဍပါတိကော ပံသုကူလိကော။ သစေ တွမ္ပိ အာရညိကော ဘဝိဿသိ ပိဏ္ဍပါတိကော ပံသုကူလိကော, ဧဝါဟံ တေ နိဿယံ ဒဿာမီ’တိ။ သစေ မေ ပဋိဿုဏာတိ နိဿယံ ဒေမိ, နော စေ မေ ပဋိဿုဏာတိ န နိဿယံ ဒေမိ။ ဧဝံ ခေါ အဟံ, ဘန္တေ, ပရိသံ ဝိနေမီ’’တိ။

‘‘သာဓု သာဓု, ဥပသေန။ သာဓု ခေါ တွံ, ဥပသေန, ပရိသံ ဝိနေသိ ။ ဇာနာသိ ပန တွံ, ဥပသေန, သာဝတ္ထိယာ သံဃဿ ကတိက’’န္တိ? ‘‘န ခေါ အဟံ, ဘန္တေ, ဇာနာမိ သာဝတ္ထိယာ သံဃဿ ကတိက’’န္တိ။ ‘‘သာဝတ္ထိယာ ခေါ, ဥပသေန, သံဃေန ကတိကာ ကတာ – ‘ဣစ္ဆတာဝုသော, ဘဂဝါ တေမာသံ ပဋိသလ္လီယိတုံ။ န ဘဂဝါ ကေနစိ ဥပသင်္ကမိတဗ္ဗော, အညတြ ဧကေန ပိဏ္ဍပါတနီဟာရကေန။ ယော ဘဂဝန္တံ ဥပသင်္ကမတိ သော ပါစိတ္တိယံ ဒေသာပေတဗ္ဗော’တိ။ ‘‘ပညာယိဿတိ, ဘန္တေ, သာဝတ္ထိယာ သံဃော သကာယ ကတိကာယ, န မယံ အပညတ္တံ ပညပေဿာမ ပညတ္တံ ဝါ န သမုစ္ဆိန္ဒိဿာမ, ယထာပညတ္တေသု သိက္ခါပဒေသု သမာဒါယ ဝတ္တိဿာမာ’’တိ။ ‘‘သာဓု သာဓု, ဥပသေန, အပညတ္တံ န ပညပေတဗ္ဗံ, ပညတ္တံ ဝါ န သမုစ္ဆိန္ဒိတဗ္ဗံ, ယထာပညတ္တေသု သိက္ခါပဒေသု သမာဒါယ ဝတ္တိတဗ္ဗံ။ အနုဇာနာမိ, ဥပသေန, ယေ တေ ဘိက္ခူ အာရညိကာ ပိဏ္ဍပါတိကာ ပံသုကူလိကာ ယထာသုခံ မံ ဒဿနာယ ဥပသင်္ကမန္တူ’’တိ။

၅၆၆. တေန ခေါ ပန သမယေန သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခူ ဗဟိဒွါရကောဋ္ဌကေ ဌိတာ ဟောန္တိ – ‘‘မယံ အာယသ္မန္တံ ဥပသေနံ ဝင်္ဂန္တပုတ္တံ ပါစိတ္တိယံ ဒေသာပေဿာမာ’’တိ ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ ဥပသေနော ဝင်္ဂန္တပုတ္တော သပရိသော ဥဋ္ဌာယာသနာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ပဒက္ခိဏံ ကတွာ ပက္ကာမိ။ အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ အာယသ္မန္တံ ဥပသေနံ ဝင်္ဂန္တပုတ္တံ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘ဇာနာသိ တွံ, အာဝုသော ဥပသေန, သာဝတ္ထိယာ သံဃဿ ကတိက’’န္တိ။ ‘‘ဘဂဝါပိ မံ, အာဝုသော, ဧဝမာဟ – ‘ဇာနာသိ ပန တွံ, ဥပသေန, သာဝတ္ထိယာ သံဃဿ ကတိက’န္တိ? န ခေါ အဟံ, ဘန္တေ, ဇာနာမိ သာဝတ္ထိယာ သံဃဿ ကတိက’’န္တိ။ ‘‘သာဝတ္ထိယာ ခေါ, ဥပသေန, သံဃေန ကတိကာ ကတာ – ဣစ္ဆတာဝုသော, ဘဂဝါ တေမာသံ ပဋိသလ္လီယိတုံ။ န ဘဂဝါ ကေနစိ ဥပသင်္ကမိတဗ္ဗော, အညတြ ဧကေန ပိဏ္ဍပါတနီဟာရကေန။ ယော ဘဂဝန္တံ ဥပသင်္ကမတိ သော ပါစိတ္တိယံ ဒေသာပေတဗ္ဗော’’တိ။ ‘‘ပညာယိဿတိ, ဘန္တေ, သာဝတ္ထိယာ သံဃော သကာယ ကတိကာယ, န မယံ အပညတ္တံ ပညပေဿာမ ပညတ္တံ ဝါ န သမုစ္ဆိန္ဒိဿာမ, ယထာပညတ္တေသု သိက္ခါပဒေသု သမာဒါယ ဝတ္တိဿာမာတိ။ အနုညာတာဝုသော, ဘဂဝတာ – ‘ယေ တေ ဘိက္ခူ အာရညိကာ ပိဏ္ဍပါတိကာ ပံသုကူလိကာ ယထာသုခံ မံ ဒဿနာယ ဥပသင်္ကမန္တူ’’’တိ။

အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ – ‘‘သစ္စံ ခေါ အာယသ္မာ ဥပသေနော အာဟ – ‘န အပညတ္တံ ပညပေတဗ္ဗံ, ပညတ္တံ ဝါ န သမုစ္ဆိန္ဒိတဗ္ဗံ, ယထာပညတ္တေသု သိက္ခါပဒေသု သမာဒါယ ဝတ္တိတဗ္ဗ’’’န္တိ။ အဿောသုံ ခေါ ဘိက္ခူ – ‘‘အနုညာတာ ကိရ ဘဂဝတာ – ‘ယေ တေ ဘိက္ခူ အာရညိကာ ပိဏ္ဍပါတိကာ ပံသုကူလိကာ ယထာသုခံ မံ ဒဿနာယ ဥပသင်္ကမန္တူ’’’တိ။ တေ ဘဂဝန္တံ ဒဿနံ ပိဟေန္တာ [ဒဿနာယ ပိဟယမာနာ (သျာ.)] သန္ထတာနိ ဥဇ္ဈိတွာ အာရညိကင်္ဂံ ပိဏ္ဍပါတိကင်္ဂံ ပံသုကူလိကင်္ဂံ သမာဒိယိံသု။ အထ ခေါ ဘဂဝါ သမ္ဗဟုလေဟိ ဘိက္ခူဟိ သဒ္ဓိံ သေနာသနစာရိကံ အာဟိဏ္ဍန္တော အဒ္ဒသ သန္ထတာနိ တဟံ တဟံ ဥဇ္ဈိတာနိ။ ပဿိတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘ကဿိမာနိ, ဘိက္ခဝေ, သန္ထတာနိ တဟံ တဟံ ဥဇ္ဈိတာနီ’’တိ? အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတသ္မိံ နိဒါနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘တေန ဟိ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခူနံ သိက္ခါပဒံ ပညပေဿာမိ ဒသ အတ္ထဝသေ ပဋိစ္စ – သံဃသုဋ္ဌုတာယ, သံဃဖာသုတာယ,။ပေ.။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ သိက္ခါပဒံ ဥဒ္ဒိသေယျာထ –

၅၆၇. ‘‘နိသီဒနသန္ထတံ ပန ဘိက္ခုနာ ကာရယမာနေန ပုရာဏသန္ထတဿ သာမန္တာ သုဂတဝိဒတ္ထိ အာဒါတဗ္ဗာ ဒုဗ္ဗဏ္ဏကရဏာယ, အနာဒါ စေ ဘိက္ခု ပုရာဏသန္ထတဿ သာမန္တာ သုဂတဝိဒတ္ထိံ နဝံ နိသီဒနသန္ထတံ ကာရာပေယျ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယ’’န္တိ။

၅၆၈. နိသီဒနံ နာမ သဒသံ ဝုစ္စတိ။

သန္ထတံ နာမ သန္ထရိတွာ ကတံ ဟောတိ အဝါယိမံ။

ကာရယမာနေနာတိ ကရောန္တော ဝါ ကာရာပေန္တော ဝါ။

ပုရာဏသန္ထတံ နာမ သကိံ နိဝတ္ထမ္ပိ သကိံ ပါရုတမ္ပိ။

သာမန္တာ သုဂတဝိဒတ္ထိ အာဒါတဗ္ဗာ ဒုဗ္ဗဏ္ဏကရဏာယာတိ ထိရဘာဝါယ ဝဋ္ဋံ ဝါ စတုရဿံ ဝါ ဆိန္ဒိတွာ ဧကဒေသေ ဝါ သန္ထရိတဗ္ဗံ ဝိဇဋေတွာ ဝါ သန္ထရိတဗ္ဗံ။

အနာဒါ စေ ဘိက္ခု ပုရာဏသန္ထတဿ သာမန္တာ သုဂတဝိဒတ္ထိန္တိ အနာဒိယိတွာ ပုရာဏသန္ထတဿ သာမန္တာ သုဂတဝိဒတ္ထိံ နဝံ နိသီဒနသန္ထတံ ကရောတိ ဝါ ကာရာပေတိ ဝါ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ, ပဋိလာဘေန နိဿဂ္ဂိယံ ဟောတိ။ နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗံ သံဃဿ ဝါ ဂဏဿ ဝါ ပုဂ္ဂလဿ ဝါ။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗံ။ပေ.။ ဣဒံ မေ, ဘန္တေ, နိသီဒနသန္ထတံ အနာဒိယိတွာ ပုရာဏသန္ထတဿ သာမန္တာ သုဂတဝိဒတ္ထိံ ကာရာပိတံ နိဿဂ္ဂိယံ။ ဣမာဟံ သံဃဿ နိဿဇ္ဇာမီတိ။ပေ.။ ဒဒေယျာတိ။ပေ.။ အာယသ္မတော ဒမ္မီတိ။

၅၆၉. အတ္တနာ ဝိပ္ပကတံ အတ္တနာ ပရိယောသာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အတ္တနာ ဝိပ္ပကတံ ပရေဟိ ပရိယောသာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ ပရေဟိ ဝိပ္ပကတံ အတ္တနာ ပရိယောသာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ ပရေဟိ ဝိပ္ပကတံ ပရေဟိ ပရိယောသာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။

အညဿတ္ထာယ ကရောတိ ဝါ ကာရာပေတိ ဝါ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။

၅၇၀. အနာပတ္တိ – ပုရာဏသန္ထတဿ သာမန္တာ သုဂတဝိဒတ္ထိံ အာဒိယိတွာ ကရောတိ, အလဘန္တော ထောကတရံ အာဒိယိတွာ ကရောတိ, အလဘန္တော အနာဒိယိတွာ ကရောတိ, အညေန ကတံ ပဋိလဘိတွာ ပရိဘုဉ္ဇတိ, ဝိတာနံ ဝါ ဘူမတ္ထရဏံ ဝါ သာဏိပါကာရံ ဝါ ဘိသိံ ဝါ ဗိဗ္ဗောဟနံ ဝါ ကရောတိ, ဥမ္မတ္တကဿ အာဒိကမ္မိကဿာတိ။

နိသီဒနသန္ထတသိက္ခါပဒံ နိဋ္ဌိတံ ပဉ္စမံ။

၆. ဧဠကလောမသိက္ခါပဒံ

၅၇၁. တေန သမယေန ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရဿ ဘိက္ခုနော ကောသလေသု ဇနပဒေ သာဝတ္ထိံ ဂစ္ဆန္တဿ အန္တရာမဂ္ဂေ ဧဠကလောမာနိ ဥပ္ပဇ္ဇိံသု။ အထ ခေါ သော ဘိက္ခု တာနိ ဧဠကလောမာနိ ဥတ္တရာသင်္ဂေန ဘဏ္ဍိကံ ဗန္ဓိတွာ အဂမာသိ။ မနုဿာ တံ ဘိက္ခုံ ပဿိတွာ ဥပ္ပဏ္ဍေသုံ – ‘‘ကိတ္တကေန တေ, ဘန္တေ, ကီတာနိ? ကိတ္တကော ဥဒယော ဘဝိဿတီ’’တိ? သော ဘိက္ခု တေဟိ မနုဿေဟိ ဥပ္ပဏ္ဍိယမာနော မင်္ကု အဟောသိ။ အထ ခေါ သော ဘိက္ခု သာဝတ္ထိံ ဂန္တွာ တာနိ ဧဠကလောမာနိ ဌိတကောဝ အာသုမ္ဘိ။ ဘိက္ခူ တံ ဘိက္ခုံ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘ကိဿ တွံ, အာဝုသော, ဣမာနိ ဧဠကလောမာနိ ဌိတကောဝ အာသုမ္ဘသီ’’တိ? ‘‘တထာ ဟိ ပနာဟံ, အာဝုသော, ဣမေသံ ဧဠကလောမာနံ ကာရဏာ မနုဿေဟိ ဥပ္ပဏ္ဍိတော’’တိ။ ‘‘ကီဝ ဒူရတော ပန တွံ, အာဝုသော, ဣမာနိ ဧဠကလောမာနိ အာဟရီ’’တိ? ‘‘အတိရေကတိယောဇနံ, အာဝုသော’’တိ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ။ပေ.။ တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ ဘိက္ခု အတိရေကတိယောဇနံ ဧဠကလောမာနိ အာဟရိဿတီ’’တိ! အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ တံ ဘိက္ခုံ အနေကပရိယာယေန ဝိဂရဟိတွာ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ပေ.။ သစ္စံ ကိရ တွံ, ဘိက္ခု, အတိရေကတိယောဇနံ ဧဠကလောမာနိ အာဟရီတိ? ‘‘သစ္စံ, ဘဂဝါ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ။ပေ.။ ကထဉှိ နာမ တွံ, မောဃပုရိသ, အတိရေကတိယောဇနံ ဧဠကလောမာနိ အာဟရိဿသိ! နေတံ မောဃပုရိသ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ။ပေ.။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ သိက္ခါပဒံ ဥဒ္ဒိသေယျာထ –

၅၇၂. ‘‘ဘိက္ခုနော ပနေဝ အဒ္ဓါနမဂ္ဂပ္ပဋိပန္နဿ ဧဠကလောမာနိ ဥပ္ပဇ္ဇယျုံ။ အာကင်္ခမာနေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗာနိ။ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ တိယောဇနပရမံ သဟတ္ထာ ဟရိတဗ္ဗာနိ [ဟာရေတဗ္ဗာနိ (သီ. သျာ. က.)], အသန္တေ ဟာရကေ။ တတော စေ ဥတ္တရိ ဟရေယျ, အသန္တေပိ ဟာရကေ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယ’’န္တိ။

၅၇၃. ဘိက္ခုနော ပနေဝ အဒ္ဓါနမဂ္ဂပ္ပဋိပန္နဿာတိ ပန္ထံ ဂစ္ဆန္တဿ။

ဧဠကလောမာနိ ဥပ္ပဇ္ဇေယျုန္တိ ဥပ္ပဇ္ဇေယျုံ သံဃတော ဝါ ဂဏတော ဝါ ဉာတိတော ဝါ မိတ္တတော ဝါ ပံသုကူလံ ဝါ အတ္တနော ဝါ ဓနေန။

အာကင်္ခမာနေနာတိ ဣစ္ဆမာနေန ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗာနိ။

ပဋိဂ္ဂဟေတွာ တိယောဇနပရမံ သဟတ္ထာ ဟရိတဗ္ဗာနီတိ တိယောဇနပရမတာ သဟတ္ထာ ဟရိတဗ္ဗာနိ။

အသန္တေ ဟာရကေတိ နာညော ကောစိ ဟာရကော ဟောတိ ဣတ္ထီ ဝါ ပုရိသော ဝါ ဂဟဋ္ဌော ဝါ ပဗ္ဗဇိတော ဝါ။

တတော စေ ဥတ္တရိ ဟရေယျ, အသန္တေပိ ဟာရကေတိ ပဌမံ ပါဒံ တိယောဇနံ အတိက္ကာမေတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဒုတိယံ ပါဒံ အတိက္ကာမေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ [နိဿဂ္ဂိယာနိ ဟောန္တိ (သျာ.)]။ အန္တောတိယောဇနေ ဌိတော ဗဟိတိယောဇနံ ပါတေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ [နိဿဂ္ဂိယာနိ ဟောန္တိ (သျာ.)]။ အညဿ ယာနေ ဝါ ဘဏ္ဍေ ဝါ အဇာနန္တဿ ပက္ခိပိတွာ တိယောဇနံ အတိက္ကာမေတိ, နိဿဂ္ဂိယာနိ ဟောန္တိ။ နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗာနိ သံဃဿ ဝါ ဂဏဿ ဝါ ပုဂ္ဂလဿ ဝါ။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗာနိ။ပေ.။ ဣမာနိ မေ, ဘန္တေ, ဧဠကလောမာနိ တိယောဇနံ အတိက္ကာမိတာနိ နိဿဂ္ဂိယာနိ။ ဣမာနာဟံ သံဃဿ နိဿဇ္ဇာမီတိ။ပေ.။ ဒဒေယျာတိ။ပေ.။ ဒဒေယျုန္တိ။ပေ.။ အာယသ္မတော ဒမ္မီတိ။

၅၇၄. အတိရေကတိယောဇနေ အတိရေကသညီ အတိက္ကာမေတိ [တိယောဇနံ အတိက္ကာမေတိ (သျာ.)], နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အတိရေကတိယောဇနေ ဝေမတိကော အတိက္ကာမေတိ [တိယောဇနံ အတိက္ကာမေတိ (သျာ.)], နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အတိရေကတိယောဇနေ ဦနကသညီ အတိက္ကာမေတိ [တိယောဇနံ အတိက္ကာမေတိ (သျာ.)], နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။

ဦနကတိယောဇနေ အတိရေကသညီ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဦနကတိယောဇနေ ဝေမတိကော, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဦနကတိယောဇနေ ဦနကသညီ, အနာပတ္တိ။

၅၇၅. အနာပတ္တိ တိယောဇနံ ဟရတိ, ဦနကတိယောဇနံ ဟရတိ, တိယောဇနံ ဟရတိပိ, ပစ္စာဟရတိပိ, တိယောဇနံ ဝါသာဓိပ္ပါယော ဂန္တွာ တတော ပရံ ဟရတိ, အစ္ဆိန္နံ ပဋိလဘိတွာ ဟရတိ, နိဿဋ္ဌံ ပဋိလဘိတွာ ဟရတိ, အညံ ဟရာပေတိ ကတဘဏ္ဍံ, ဥမ္မတ္တကဿ, အာဒိကမ္မိကဿာတိ။

ဧဠကလောမသိက္ခါပဒံ နိဋ္ဌိတံ ဆဋ္ဌံ။

၇. ဧဠကလောမဓေါဝါပနသိက္ခါပဒံ

၅၇၆. တေန သမယေန ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ သက္ကေသု ဝိဟရတိ ကပိလဝတ္ထုသ္မိံ နိဂြောဓါရာမေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ဘိက္ခုနီဟိ ဧဠကလောမာနိ ဓေါဝါပေန္တိပိ ရဇာပေန္တိပိ ဝိဇဋာပေန္တိပိ။ ဘိက္ခုနိယော ဧဠကလောမာနိ ဓေါဝန္တိယော ရဇန္တိယော ဝိဇဋေန္တိယော ရိဉ္စန္တိ ဥဒ္ဒေသံ ပရိပုစ္ဆံ အဓိသီလံ အဓိစိတ္တံ အဓိပညံ။ အထ ခေါ မဟာပဇာပတိ ဂေါတမီ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ အဋ္ဌာသိ။ ဧကမန္တံ ဌိတံ ခေါ မဟာပဇာပတိံ ဂေါတမိံ ဘဂဝါ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ကစ္စိ, ဂေါတမိ, ဘိက္ခုနိယော အပ္ပမတ္တာ အာတာပိနိယော ပဟိတတ္တာ ဝိဟရန္တီ’’တိ? ‘‘ကုတော, ဘန္တေ, ဘိက္ခုနီနံ အပ္ပမာဒေါ! အယျာ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနီဟိ ဧဠကလောမာနိ ဓေါဝါပေန္တိပိ ရဇာပေန္တိပိ ဝိဇဋာပေန္တိပိ။ ဘိက္ခုနိယော ဧဠကလောမာနိ ဓေါဝန္တိယော ရဇန္တိယော ဝိဇဋေန္တိယော ရိဉ္စန္တိ ဥဒ္ဒေသံ ပရိပုစ္ဆံ အဓိသီလံ အဓိစိတ္တံ အဓိပည’’န္တိ။

အထ ခေါ ဘဂဝါ မဟာပဇာပတိံ ဂေါတမိံ ဓမ္မိယာ ကထာယ သန္ဒဿေသိ သမာဒပေသိ သမုတ္တေဇေသိ သမ္ပဟံသေသိ။ အထ ခေါ မဟာပဇာပတိ ဂေါတမီ ဘဂဝတာ ဓမ္မိယာ ကထာယ သန္ဒဿိတာ သမာဒပိတာ သမုတ္တေဇိတာ သမ္ပဟံသိတာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ပဒက္ခိဏံ ကတွာ ပက္ကာမိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတသ္မိံ နိဒါနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဘိက္ခုသံဃံ သန္နိပါတာပေတွာ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယေ ဘိက္ခူ ပဋိပုစ္ဆိ – ‘‘သစ္စံ ကိရ တုမှေ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနီဟိ ဧဠကလောမာနိ ဓေါဝါပေထပိ ရဇာပေထပိ ဝိဇဋာပေထဣ’’တိ ? ‘‘သစ္စံ, ဘဂဝါ’’တိ။ ‘‘ဉာတိကာယော တုမှာကံ, ဘိက္ခဝေ, အညာတိကာယော’’တိ? ‘‘အညာတိကာယော, ဘဂဝါ’’တိ။ ‘‘အညာတကာ, မောဃပုရိသာ, အညာတိကာနံ န ဇာနန္တိ ပတိရူပံ ဝါ အပ္ပတိရူပံ ဝါ ပါသာဒိကံ ဝါ အပါသာဒိကံ။ တတ္ထ နာမ တုမှေ, မောဃပုရိသာ, အညာတိကာဟိ ဘိက္ခုနီဟိ ဧဠကလောမာနိ ဓေါဝါပေဿထပိ ရဇာပေဿထပိ ဝိဇဋာပေဿထပိ! နေတံ, မောဃပုရိသာ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ။ပေ.။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ သိက္ခါပဒံ ဥဒ္ဒိသေယျာထ –

၅၇၇. ‘‘ယော ပန ဘိက္ခု အညာတိကာယ ဘိက္ခုနိယာ ဧဠကလောမာနိ ဓေါဝါပေယျ ဝါ ရဇာပေယျ ဝါ ဝိဇဋာပေယျ ဝါ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယ’’န္တိ။

၅၇၈. ယော ပနာတိ ယော ယာဒိသော။ပေ.။ ဘိက္ခူတိ။ပေ.။ အယံ ဣမသ္မိံ အတ္ထေ အဓိပ္ပေတော ဘိက္ခူတိ။

အညာတိကာ နာမ မာတိတော ဝါ ပိတိတော ဝါ ယာဝ သတ္တမာ ပိတာမဟယုဂါ အသမ္ဗဒ္ဓါ။

ဘိက္ခုနီ နာမ ဥဘတောသံဃေ ဥပသမ္ပန္နာ။

ဓေါဝါတိ အာဏာပေတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဓေါတာနိ နိဿဂ္ဂိယာနိ ဟောန္တိ။ ရဇာတိ အာဏာပေတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ရတ္တာနိ နိဿဂ္ဂိယာနိ ဟောန္တိ။ ဝိဇဋေဟီတိ အာဏာပေတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဝိဇဋိတာနိ နိဿဂ္ဂိယာနိ ဟောန္တိ။ နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗာနိ သံဃဿ ဝါ ဂဏဿ ဝါ ပုဂ္ဂလဿ ဝါ။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗာနိ။ပေ.။ ဣမာနိ မေ, ဘန္တေ, ဧဠကလောမာနိ အညာတိကာယ ဘိက္ခုနိယာ ဓေါဝါပိတာနိ နိဿဂ္ဂိယာနိ။ ဣမာနာဟံ သံဃဿ နိဿဇ္ဇာမီတိ။ပေ.။ ဒဒေယျာတိ။ပေ.။ ဒဒေယျုန္တိ။ပေ.။ အာယသ္မတော ဒမ္မီတိ။

၅၇၉. အညာတိကာယ အညာတိကသညီ ဧဠကလောမာနိ ဓေါဝါပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အညာတိကာယ အညာတိကသညီ ဧဠကလောမာနိ ဓေါဝါပေတိ ရဇာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယေန အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အညာတိကာယ အညာတိကသညီ ဧဠကလောမာနိ ဓေါဝါပေတိ ဝိဇဋာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယေန အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အညာတိကာယ အညာတိကသညီ ဧဠကလောမာနိ ဓေါဝါပေတိ ရဇာပေတိ ဝိဇဋာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယေန အာပတ္တိ ဒွိန္နံ ဒုက္ကဋာနံ။

အညာတိကာယ အညာတိကသညီ ဧဠကလောမာနိ ရဇာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အညာတိကာယ အညာတိကသညီ ဧဠကလောမာနိ ရဇာပေတိ ဝိဇဋာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယေန အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အညာတိကာယ အညာတိကသညီ ဧဠကလောမာနိ ရဇာပေတိ ဓေါဝါပေတိ, နိဿဂ္ဂိယေန အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အညာတိကာယ အညာတိကသညီ ဧဠကလောမာနိ ရဇာပေတိ ဝိဇဋာပေတိ ဓေါဝါပေတိ, နိဿဂ္ဂိယေန အာပတ္တိ ဒွိန္နံ ဒုက္ကဋာနံ။

အညာတိကာယ အညာတိကသညီ ဧဠကလောမာနိ ဝိဇဋာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အညာတိကာယ အညာတိကသညီ ဧဠကလောမာနိ ဝိဇဋာပေတိ ဓေါဝါပေတိ, နိဿဂ္ဂိယေန အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အညာတိကာယ အညာတိကသညီ ဧဠကလောမာနိ ဝိဇဋာပေတိ ရဇာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယေန အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ ။ အညာတိကာယ အညာတိကသညီ ဧဠကလောမာနိ ဝိဇဋာပေတိ ဓေါဝါပေတိ ရဇာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယေန အာပတ္တိ ဒွိန္နံ ဒုက္ကဋာနံ။

၅၈၀. အညာတိကာယ ဝေမတိကော။ပေ.။ အညာတိကာယ ဉာတိကသညီ။ပေ.။ အညဿ ဧဠကလောမာနိ ဓေါဝါပေတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဧကတော ဥပသမ္ပန္နာယ ဓေါဝါပေတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဉာတိကာယ အညာတိကသညီ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဉာတိကာယ ဝေမတိကော, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဉာတိကာယ ဉာတိကသညီ, အနာပတ္တိ။

၅၈၁. အနာပတ္တိ ဉာတိကာယ ဓါဝန္တိယာ အညာတိကာ ဒုတိယာ ဟောတိ, အဝုတ္တာ ဓေါဝတိ, အပရိဘုတ္တံ ကတဘဏ္ဍံ ဓေါဝါပေတိ, သိက္ခမာနာယ သာမဏေရိယာ ဥမ္မတ္တကဿ အာဒိကမ္မိကဿာတိ။

ဧဠကလောမဓေါဝါပနသိက္ခါပဒံ နိဋ္ဌိတံ သတ္တမံ။

၈. ရူပိယသိက္ခါပဒံ

၅၈၂. တေန သမယေန ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ ရာဇဂဟေ ဝိဟရတိ ဝေဠုဝနေ ကလန္ဒကနိဝါပေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန အာယသ္မာ ဥပနန္ဒေါ သကျပုတ္တော အညတရဿ ကုလဿ ကုလူပကော ဟောတိ နိစ္စဘတ္တိကော။ ယံ တသ္မိံ ကုလေ ဥပ္ပဇ္ဇတိ ခါဒနီယံ ဝါ ဘောဇနီယံ ဝါ တတော အာယသ္မတော ဥပနန္ဒဿ သကျပုတ္တဿ ပဋိဝိသော ဌပိယျတိ။ တေန ခေါ ပန သမယေန သာယံ တသ္မိံ ကုလေ မံသံ ဥပ္ပန္နံ ဟောတိ။ တတော အာယသ္မတော ဥပနန္ဒဿ သကျပုတ္တဿ ပဋိဝိသော ဌပိတော ဟောတိ။ တဿ ကုလဿ ဒါရကော ရတ္တိယာ ပစ္စူသသမယံ ပစ္စုဋ္ဌာယ ရောဒတိ – ‘‘မံသံ မေ ဒေထာ’’တိ။ အထ ခေါ သော ပုရိသော ပဇာပတိံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အယျဿ ပဋိဝိသံ ဒါရကဿ ဒေဟိ။ အညံ စေတာပေတွာ အယျဿ ဒဿာမာ’’တိ။

အထ ခေါ အာယသ္မာ ဥပနန္ဒေါ သကျပုတ္တော ပုဗ္ဗဏှသမယံ နိဝါသေတွာ ပတ္တစီဝရံ အာဒါယ ယေန တံ ကုလံ တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ ပညတ္တေ အာသနေ နိသီဒိ။ အထ ခေါ သော ပုရိသော ယေနာယသ္မာ ဥပနန္ဒေါ သကျပုတ္တော တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ အာယသ္မန္တံ ဥပနန္ဒံ သကျပုတ္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ သော ပုရိသော အာယသ္မန္တံ ဥပနန္ဒံ သကျပုတ္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဟိယျော ခေါ, ဘန္တေ, သာယံ မံသံ ဥပ္ပန္နံ အဟောသိ။ တတော အယျဿ ပဋိဝိသော ဌပိတော။ အယံ , ဘန္တေ, ဒါရကော ရတ္တိယာ ပစ္စူသသမယံ ပစ္စုဋ္ဌာယ ရောဒတိ – ‘မံသံ မေ ဒေထာ’တိ။ အယျဿ ပဋိဝိသော ဒါရကဿ ဒိန္နော။ ကဟာပဏေန, ဘန္တေ, ကိံ အာဟရိယျတူ’’တိ? ‘‘ပရိစ္စတ္တော မေ, အာဝုသော, ကဟာပဏော’’တိ? ‘‘အာမ, ဘန္တေ, ပရိစ္စတ္တော’’တိ။ ‘‘တညေဝ မေ, အာဝုသော, ကဟာပဏံ ဒေဟီ’’တိ။

အထ ခေါ သော ပုရိသော အာယသ္မတော ဥပနန္ဒဿ သကျပုတ္တဿ ကဟာပဏံ ဒတွာ ဥဇ္ဈာယတိ ခိယျတိ ဝိပါစေတိ – ‘‘တထေဝ မယံ ရူပိယံ ပဋိဂ္ဂဏှာမ ဧဝမေဝိမေ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ ရူပိယံ ပဋိဂ္ဂဏှန္တီ’’တိ။ အဿောသုံ ခေါ ဘိက္ခူ တဿ ပုရိသဿ ဥဇ္ဈာယန္တဿ ခိယျန္တဿ ဝိပါစေန္တဿ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ။ပေ.။ တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ အာယသ္မာ ဥပနန္ဒေါ သကျပုတ္တော ရူပိယံ ပဋိဂ္ဂဟေဿတီ’’တိ! အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ အာယသ္မန္တံ ဥပနန္ဒံ သကျပုတ္တံ အနေကပရိယာယေန ဝိဂရဟိတွာ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ပေ.။ ‘‘သစ္စံ ကိရ တွံ, ဥပနန္ဒ, ရူပိယံ ပဋိဂ္ဂဟေသီ’’တိ [ပဋိဂ္ဂဏှာသီတိ (သျာ.)]? ‘‘သစ္စံ, ဘဂဝါ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ။ပေ.။ ကထဉှိ နာမ တွံ, မောဃပုရိသ, ရူပိယံ ပဋိဂ္ဂဟေဿသိ! နေတံ, မောဃပုရိသ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ။ပေ.။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ သိက္ခါပဒံ ဥဒ္ဒိသေယျာထ –

၅၈၃. ‘‘ယော ပန ဘိက္ခု ဇာတရူပရဇတံ ဥဂ္ဂဏှေယျ ဝါ ဥဂ္ဂဏှာပေယျ ဝါ ဥပနိက္ခိတ္တံ ဝါ သာဒိယေယျ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယ’’န္တိ။

၅၈၄. ယော ပနာတိ ယော ယာဒိသော။ပေ.။ ဘိက္ခူတိ။ပေ.။ အယံ ဣမသ္မိံ အတ္ထေ အဓိပ္ပေတော ဘိက္ခူတိ။

ဇာတရူပံ နာမ သတ္ထုဝဏ္ဏော ဝုစ္စတိ ။

ရဇတံ နာမ ကဟာပဏော လောဟမာသကော ဒါရုမာသကော ဇတုမာသကော ယေ ဝေါဟာရံ ဂစ္ဆန္တိ။

ဥဂ္ဂဏှေယျာတိ သယံ ဂဏှာတိ နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ [နိဿဂ္ဂိယံ ဟောတိ (သျာ.)]။

ဥဂ္ဂဏှာပေယျာတိ အညံ ဂါဟာပေတိ နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ [နိဿဂ္ဂိယံ ဟောတိ (သျာ.)]။

ဥပနိက္ခိတ္တံ ဝါ သာဒိယေယျာတိ ဣဒံ အယျဿ ဟောတူတိ ဥပနိက္ခိတ္တံ သာဒိယတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ဟောတိ။ သံဃမဇ္ဈေ နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗံ။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗံ – တေန ဘိက္ခုနာ သံဃံ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧကံသံ ဥတ္တရာသင်္ဂံ ကရိတွာ ဝုဍ္ဎာနံ ဘိက္ခူနံ ပါဒေ ဝန္ဒိတွာ ဥက္ကုဋိကံ နိသီဒိတွာ အဉ္ဇလိံ ပဂ္ဂဟေတွာ ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘‘အဟံ, ဘန္တေ, ရူပိယံ ပဋိဂ္ဂဟေသိံ။ ဣဒံ မေ နိဿဂ္ဂိယံ။ ဣမာဟံ သံဃဿ နိဿဇ္ဇာမီ’’တိ။ နိဿဇ္ဇိတွာ အာပတ္တိ ဒေသေတဗ္ဗာ။ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန အာပတ္တိ ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗာ။ သစေ တတ္ထ အာဂစ္ဆတိ အာရာမိကော ဝါ ဥပါသကော ဝါ သော ဝတ္တဗ္ဗော – ‘‘အာဝုသော, ဣမံ ဇာနာဟီ’’တိ။ သစေ သော ဘဏတိ – ‘‘ဣမိနာ ကိံ အာဟရိယျတူ’’တိ, န ဝတ္တဗ္ဗော – ‘‘ဣမံ ဝါ ဣမံ ဝါ အာဟရာ’’တိ။ ကပ္ပိယံ အာစိက္ခိတဗ္ဗံ – သပ္ပိ ဝါ တေလံ ဝါ မဓု ဝါ ဖာဏိတံ ဝါ။ သစေ သော တေန ပရိဝတ္တေတွာ ကပ္ပိယံ အာဟရတိ ရူပိယပ္ပဋိဂ္ဂါဟကံ ဌပေတွာ သဗ္ဗေဟေဝ ပရိဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။ ဧဝဉ္စေတံ လဘေထ, ဣစ္စေတံ ကုသလံ; နော စေ လဘေထ, သော ဝတ္တဗ္ဗော – ‘‘အာဝုသော, ဣမံ ဆဍ္ဍေဟီ’’တိ။ သစေ သော ဆဍ္ဍေတိ, ဣစ္စေတံ ကုသလံ; နော စေ ဆဍ္ဍေတိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု ရူပိယဆဍ္ဍကော သမ္မန္နိတဗ္ဗော – ယော န ဆန္ဒါဂတိံ ဂစ္ဆေယျ, န ဒေါသာဂတိံ ဂစ္ဆေယျ, န မောဟာဂတိံ ဂစ္ဆေယျ, န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆေယျ, ဆဍ္ဍိတာဆဍ္ဍိတဉ္စ ဇာနေယျ။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, သမ္မန္နိတဗ္ဗော။ ပဌမံ ဘိက္ခု ယာစိတဗ္ဗော။ ယာစိတွာ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သံဃော ဉာပေတဗ္ဗော –

၅၈၅. ‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော။ ယဒိ သံဃဿ ပတ္တကလ္လံ, သံဃော ဣတ္ထန္နာမံ ဘိက္ခုံ ရူပိယဆဍ္ဍကံ သမ္မန္နေယျ။ ဧသာ ဉတ္တိ။

‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော။ သံဃော ဣတ္ထန္နာမံ ဘိက္ခုံ ရူပိယဆဍ္ဍကံ သမ္မန္နတိ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော ရူပိယဆဍ္ဍကဿ သမ္မုတိ, သော တုဏှဿ; ယဿ နက္ခမတိ, သော ဘာသေယျ။

‘‘သမ္မတော သံဃေန ဣတ္ထန္နာမော ဘိက္ခု ရူပိယဆဍ္ဍကော။ ခမတိ သံဃဿ, တသ္မာ တုဏှီ, ဧဝမေတံ ဓါရယာမီ’’တိ။

တေန သမ္မတေန ဘိက္ခုနာ အနိမိတ္တံ ကတွာ ပါတေတဗ္ဗံ။ သစေ နိမိတ္တံ ကတွာ ပါတေတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။

၅၈၆. ရူပိယေ ရူပိယသညီ ရူပိယံ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ ရူပိယေ ဝေမတိကော ရူပိယံ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ ရူပိယေ အရူပိယသညီ ရူပိယံ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။

အရူပိယေ ရူပိယသညီ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အရူပိယေ ဝေမတိကော, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အရူပိယေ အရူပိယသညီ, အနာပတ္တိ။

အနာပတ္တိ အဇ္ဈာရာမေ ဝါ အဇ္ဈာဝသထေ ဝါ ဥဂ္ဂဟေတွာ ဝါ ဥဂ္ဂဟာပေတွာ ဝါ နိက္ခိပတိ – ယဿ ဘဝိဿတိ သော ဟရိဿတီတိ, ဥမ္မတ္တကဿ, အာဒိကမ္မိကဿာတိ။

ရူပိယသိက္ခါပဒံ နိဋ္ဌိတံ အဋ္ဌမံ။

၉. ရူပိယသံဝေါဟာရသိက္ခါပဒံ

၅၈၇. တေန သမယေန ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ နာနပ္ပကာရကံ ရူပိယသံဝေါဟာရံ သမာပဇ္ဇန္တိ။ မနုဿာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ နာနပ္ပကာရကံ ရူပိယသံဝေါဟာရံ သမာပဇ္ဇိဿန္တိ, သေယျထာပိ ဂိဟီ ကာမဘောဂိနော’’တိ ! အဿောသုံ ခေါ ဘိက္ခူ တေသံ မနုဿာနံ ဥဇ္ဈာယန္တာနံ ခိယျန္တာနံ ဝိပါစေန္တာနံ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ။ပေ.။ တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ နာနပ္ပကာရကံ ရူပိယသံဝေါဟာရံ သမာပဇ္ဇိဿန္တီ’’တိ! အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယေ ဘိက္ခူ အနေကပရိယာယေန ဝိဂရဟိတွာ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ပေ.။ ‘‘သစ္စံ ကိရ တုမှေ, ဘိက္ခဝေ, နာနပ္ပကာရကံ ရူပိယသံဝေါဟာရံ သမာပဇ္ဇထာ’’တိ? ‘‘သစ္စံ, ဘဂဝါ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ။ပေ.။ ကထဉှိ နာမ တုမှေ, မောဃပုရိသာ, နာနပ္ပကာရကံ ရူပိယသံဝေါဟာရံ သမာပဇ္ဇိဿထ! နေတံ, မောဃပုရိသာ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ။ပေ.။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ သိက္ခါပဒံ ဥဒ္ဒိသေယျာထ –

၅၈၈. ‘‘ယော ပန ဘိက္ခု နာနပ္ပကာရကံ ရူပိယသံဝေါဟာရံ သမာပဇ္ဇေယျ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယ’’န္တိ။

၅၈၉. ယော ပနာတိ ယော ယာဒိသော။ပေ.။ ဘိက္ခူတိ။ပေ.။ အယံ ဣမသ္မိံ အတ္ထေ အဓိပ္ပေတော ဘိက္ခူတိ။

နာနပ္ပကာရကံ နာမ ကတမ္ပိ အကတမ္ပိ ကတာကတမ္ပိ။ ကတံ နာမ သီသူပဂံ ဂီဝူပဂံ ဟတ္ထူပဂံ ပါဒူပဂံ ကဋူပဂံ။ အကတံ နာမ ဃနကတံ ဝုစ္စတိ။ ကတာကတံ နာမ တဒုဘယံ။

ရူပိယံ နာမ သတ္ထုဝဏ္ဏော ကဟာပဏော, လောဟမာသကော, ဒါရုမာသကော, ဇတုမာသကော ယေ ဝေါဟာရံ ဂစ္ဆန္တိ။

သမာပဇ္ဇေယျာတိ ကတေန ကတံ စေတာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ [နိဿဂ္ဂိယံ ဟောတိ (သျာ.)]။ ကတေန အကတံ စေတာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ ကတေန ကတာကတံ စေတာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အကတေန ကတံ စေတာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အကတေန အကတံ စေတာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အကတေန ကတာကတံ စေတာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ ကတာကတေန ကတံ စေတာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ ကတာကတေန အကတံ စေတာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ ကတာကတေန ကတာကတံ စေတာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ သံဃမဇ္ဈေ နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗံ။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗံ။ တေန ဘိက္ခုနာ သံဃံ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧကံသံ ဥတ္တရာသင်္ဂံ ကရိတွာ ဝုဍ္ဎာနံ ဘိက္ခူနံ ပါဒေ ဝန္ဒိတွာ ဥက္ကုဋိကံ နိသီဒိတွာ အဉ္ဇလိံ ပဂ္ဂဟေတွာ ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘‘အဟံ, ဘန္တေ, နာနပ္ပကာရကံ ရူပိယသံဝေါဟာရံ သမာပဇ္ဇိံ။ ဣဒံ မေ နိဿဂ္ဂိယံ။ ဣမာဟံ သံဃဿ နိဿဇ္ဇာမီ’’တိ။ နိဿဇ္ဇိတွာ အာပတ္တိ ဒေသေတဗ္ဗာ။ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန အာပတ္တိ ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗာ။ သစေ တတ္ထ အာဂစ္ဆတိ အာရာမိကော ဝါ ဥပါသကော ဝါ သော ဝတ္တဗ္ဗော – ‘‘အာဝုသော, ဣမံ ဇာနာဟီ’’တိ။ သစေ သော ဘဏတိ – ‘‘ဣမိနာ ကိံ အာဟရိယျတူ’’တိ, န ဝတ္တဗ္ဗော – ‘‘ဣမံ ဝါ ဣမံ ဝါ အာဟရာ’’တိ။ ကပ္ပိယံ အာစိက္ခိတဗ္ဗံ – သပ္ပိ ဝါ တေလံ ဝါ မဓု ဝါ ဖာဏိတံ ဝါ။ သစေ သော တေန ပရိဝတ္တေတွာ ကပ္ပိယံ အာဟရတိ, ရူပိယစေတာပကံ ဌပေတွာ, သဗ္ဗေဟေဝ ပရိဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။ ဧဝဉ္စေတံ လဘေထ, ဣစ္စေတံ ကုသလံ; နော စေ လဘေထ, သော ဝတ္တဗ္ဗော – ‘‘အာဝုသော, ဣမံ ဆဍ္ဍေဟီ’’တိ။ သစေ သော ဆဍ္ဍေတိ, ဣစ္စေတံ ကုသလံ; နော စေ ဆဍ္ဍေတိ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု ရူပိယဆဍ္ဍကော သမ္မန္နိတဗ္ဗော – ယော န ဆန္ဒါဂတိံ ဂစ္ဆေယျ, န ဒေါသာဂတိံ ဂစ္ဆေယျ, န မောဟာဂတိံ ဂစ္ဆေယျ, န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆေယျ, ဆဍ္ဍိတာဆဍ္ဍိတဉ္စ ဇာနေယျ။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, သမ္မန္နိတဗ္ဗော။ ပဌမံ ဘိက္ခု ယာစိတဗ္ဗော။ ယာစိတွာ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သံဃော ဉာပေတဗ္ဗော –

၅၉၀. ‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော။ ယဒိ သံဃဿ ပတ္တကလ္လံ, သံဃော ဣတ္ထန္နာမံ ဘိက္ခုံ ရူပိယဆဍ္ဍကံ သမ္မန္နေယျ။ ဧသာ ဉတ္တိ။

‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော။ သံဃော ဣတ္ထန္နာမံ ဘိက္ခုံ ရူပိယဆဍ္ဍကံ သမ္မန္နတိ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော ရူပိယဆဍ္ဍကဿ သမ္မုတိ, သော တုဏှဿ; ယဿ နက္ခမတိ, သော ဘာသေယျ။

‘‘သမ္မတော သံဃေန ဣတ္ထန္နာမော ဘိက္ခု ရူပိယဆဍ္ဍကော။ ခမတိ သံဃဿ, တသ္မာ တုဏှီ, ဧဝမေတံ ဓါရယာမီ’’တိ။

တေန သမ္မတေန ဘိက္ခုနာ အနိမိတ္တံ ကတွာ ပါတေတဗ္ဗံ။ သစေ နိမိတ္တံ ကတွာ ပါတေတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။

၅၉၁. ရူပိယေ ရူပိယသညီ ရူပိယံ စေတာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ ရူပိယေ ဝေမတိကော ရူပိယံ စေတာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ ရူပိယေ အရူပိယသညီ ရူပိယံ စေတာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အရူပိယေ ရူပိယသညီ ရူပိယံ စေတာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ ။ အရူပိယေ ဝေမတိကော ရူပိယံ စေတာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အရူပိယေ အရူပိယသညီ ရူပိယံ စေတာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။

အရူပိယေ ရူပိယသညီ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အရူပိယေ ဝေမတိကော, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အရူပိယေ အရူပိယသညီ, အနာပတ္တိ။

၅၉၂. အနာပတ္တိ ဥမ္မတ္တကဿ, အာဒိကမ္မိကဿာတိ။

ရူပိယသံဝေါဟာရသိက္ခါပဒံ နိဋ္ဌိတံ နဝမံ။

၁၀. ကယဝိက္ကယသိက္ခါပဒံ

၅၉၃. တေန သမယေန ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန အာယသ္မာ ဥပနန္ဒေါ သကျပုတ္တော ပဋ္ဋော ဟောတိ စီဝရကမ္မံ ကာတုံ။ သော ပဋပိလောတိကာနံ သံဃာဋိံ ကရိတွာ သုရတ္တံ သုပရိကမ္မကတံ ကတွာ ပါရုပိ။ အထ ခေါ အညတရော ပရိဗ္ဗာဇကော မဟဂ္ဃံ ပဋံ ပါရုပိတွာ ယေနာယသ္မာ ဥပနန္ဒေါ သကျပုတ္တော တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ အာယသ္မန္တံ ဥပနန္ဒံ သကျပုတ္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘သုန္ဒရာ ခေါ တျာယံ, အာဝုသော, သံဃာဋိ; ဒေဟိ မေ ပဋေနာ’’တိ။ ‘‘ဇာနာဟိ, အာဝုသော’’တိ။ ‘‘အာမာဝုသော, ဇာနာမီ’’တိ။ ‘‘ဟန္ဒါဝုသော’’တိ, အဒါသိ။ အထ ခေါ သော ပရိဗ္ဗာဇကော တံ သံဃာဋိံ ပါရုပိတွာ ပရိဗ္ဗာဇကာရာမံ အဂမာသိ။ ပရိဗ္ဗာဇကာ တံ ပရိဗ္ဗာဇကံ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘သုန္ဒရာ ခေါ တျာယံ, အာဝုသော, သံဃာဋိ; ကုတော တယာ လဒ္ဓါ’’တိ? ‘‘တေန မေ, အာဝုသော, ပဋေန ပရိဝတ္တိတာ’’တိ။ ‘‘ကတိဟိပိ တျာယံ, အာဝုသော, သံဃာဋိ ဘဝိဿတိ, သောယေဝ တေ ပဋော ဝရော’’တိ။

အထ ခေါ သော ပရိဗ္ဗာဇကော – ‘‘သစ္စံ ခေါ ပရိဗ္ဗာဇကာ အာဟံသု – ‘ကတိဟိပိ မျာယံ သံဃာဋိ ဘဝိဿတိ! သောယေဝ မေ ပဋော ဝရော’’’တိ ယေနာယသ္မာ ဥပနန္ဒေါ သကျပုတ္တော တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ အာယသ္မန္တံ ဥပနန္ဒံ သကျပုတ္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဟန္ဒ တေ, အာဝုသော, သံဃာဋိ [သံဃာဋိံ (သျာ. က.)]; ဒေဟိ မေ ပဋ’’န္တိ။ ‘‘နနု တွံ, အာဝုသော, မယာ ဝုတ္တော – ‘ဇာနာဟိ, အာဝုသော’တိ ! နာဟ ဒဿာမီ’’တိ။ အထ ခေါ သော ပရိဗ္ဗာဇကော ဥဇ္ဈာယတိ ခိယျတိ ဝိပါစေတိ – ‘‘ဂိဟီပိ နံ ဂိဟိဿ ဝိပ္ပဋိသာရိဿ ဒေန္တိ, ကိံ ပန ပဗ္ဗဇိတော ပဗ္ဗဇိတဿ န ဒဿတီ’’တိ! အဿောသုံ ခေါ ဘိက္ခူ တဿ ပရိဗ္ဗာဇကဿ ဥဇ္ဈာယန္တဿ ခိယျန္တဿ ဝိပါစေန္တဿ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ။ပေ.။ တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ အာယသ္မာ ဥပနန္ဒေါ သကျပုတ္တော ပရိဗ္ဗာဇကေန သဒ္ဓိံ ကယဝိက္ကယံ သမာပဇ္ဇိဿတီ’’တိ! အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ အာယသ္မန္တံ ဥပနန္ဒံ သကျပုတ္တံ အနေကပရိယာယေန ဝိဂရဟိတွာ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ပေ.။ ‘‘သစ္စံ ကိရ တွံ, ဥပနန္ဒ, ပရိဗ္ဗာဇကေန သဒ္ဓိံ ကယဝိက္ကယံ သမာပဇ္ဇသီ’’တိ? ‘‘သစ္စံ, ဘဂဝါ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ။ပေ.။ ကထဉှိ နာမ တွံ, မောဃပုရိသ, ပရိဗ္ဗာဇကေန သဒ္ဓိံ ကယဝိက္ကယံ သမာပဇ္ဇိဿသိ! နေတံ, မောဃပုရိသ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ။ပေ.။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ သိက္ခါပဒံ ဥဒ္ဒိသေယျာထ –

၅၉၄. ‘‘ယော ပန ဘိက္ခု နာနပ္ပကာရကံ ကယဝိက္ကယံ သမာပဇ္ဇေယျ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယ’’န္တိ။

၅၉၅. ယော ပနာတိ ယော ယာဒိသော။ပေ.။ ဘိက္ခူတိ။ပေ.။ အယံ ဣမသ္မိံ အတ္ထေ အဓိပ္ပေတော ဘိက္ခူတိ။

နာနပ္ပကာရကံ နာမ စီဝရပိဏ္ဍပါတသေနာသနဂိလာနပ္ပစ္စယဘေသဇ္ဇပရိက္ခါရာ, အန္တမသော စုဏ္ဏပိဏ္ဍောပိ ဒန္တကဋ္ဌမ္ပိ ဒသိကသုတ္တမ္ပိ။

ကယဝိက္ကယံ သမာပဇ္ဇေယျာတိ ဣမိနာ ဣမံ ဒေဟိ, ဣမိနာ ဣမံ အာဟရ, ဣမိနာ ဣမံ ပရိဝတ္တေဟိ, ဣမိနာ ဣမံ စေတာပေဟီတိ။ အဇ္ဈာစရတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ယတော ကယိတဉ္စ ဟောတိ ဝိက္ကယိတဉ္စ အတ္တနော ဘဏ္ဍံ ပရဟတ္ထဂတံ ပရဘဏ္ဍံ အတ္တနော ဟတ္ထဂတံ, နိဿဂ္ဂိယံ ဟောတိ။ နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗံ သံဃဿ ဝါ ဂဏဿ ဝါ ပုဂ္ဂလဿ ဝါ။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗံ။ပေ.။ အဟံ, ဘန္တေ, နာနပ္ပကာရကံ ကယဝိက္ကယံ သမာပဇ္ဇိံ။ ဣဒံ မေ နိဿဂ္ဂိယံ။ ဣမာဟံ သံဃဿ နိဿဇ္ဇာမီတိ။ပေ.။ ဒဒေယျာတိ။ပေ.။ ဒဒေယျုန္တိ။ပေ.။ အာယသ္မတော ဒမ္မီတိ။

၅၉၆. ကယဝိက္ကယေ ကယဝိက္ကယသညီ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ ကယဝိက္ကယေ ဝေမတိကော , နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ ကယဝိက္ကယေ နကယဝိက္ကယသညီ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။

နကယဝိက္ကယေ ကယဝိက္ကယသညီ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ နကယဝိက္ကယေ ဝေမတိကော, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ နကယဝိက္ကယေ နကယဝိက္ကယသညီ, အနာပတ္တိ။

၅၉၇. အနာပတ္တိ – အဂ္ဃံ ပုစ္ဆတိ, ကပ္ပိယကာရကဿ အာစိက္ခတိ, ‘‘ဣဒံ အမှာကံ အတ္ထိ, အမှာကဉ္စ ဣမိနာ စ ဣမိနာ စ အတ္ထော’’တိ ဘဏတိ, ဥမ္မတ္တကဿ, အာဒိကမ္မိကဿာတိ။

ကယဝိက္ကယသိက္ခါပဒံ နိဋ္ဌိတံ ဒသမံ။

ကောသိယဝဂ္ဂေါ ဒုတိယော။

တဿုဒ္ဒါနံ –

ကောသိယာ သုဒ္ဓဒွေဘာဂါ၊ ဆဗ္ဗဿာနိ နိသီဒနံ။

ဒွေ စ လောမာနိ ဥဂ္ဂဏှေ၊ ဥဘော နာနပ္ပကာရကာတိ။

၃. ပတ္တဝဂ္ဂေါ

၁. ပတ္တသိက္ခါပဒံ

၅၉၈. တေန သမယေန ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ဗဟူ ပတ္တေ သန္နိစယံ ကရောန္တိ။ မနုဿာ ဝိဟာရစာရိကံ အာဟိဏ္ဍန္တာ ပဿိတွာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ ဗဟူ ပတ္တေ သန္နိစယံ ကရိဿန္တိ, ပတ္တဝါဏိဇ္ဇံ ဝါ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ ကရိဿန္တိ အာမတ္တိကာပဏံ ဝါ ပသာရေဿန္တီ’’တိ! အဿောသုံ ခေါ ဘိက္ခူ တေသံ မနုဿာနံ ဥဇ္ဈာယန္တာနံ ခိယျန္တာနံ ဝိပါစေန္တာနံ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ။ပေ.။ တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ အတိရေကပတ္တံ ဓါရေဿန္တီ’’တိ! အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယေ ဘိက္ခူ အနေကပရိယာယေန ဝိဂရဟိတွာ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ပေ.။ ‘‘သစ္စံ ကိရ တုမှေ, ဘိက္ခဝေ, အတိရေကပတ္တံ ဓါရေထာ’’တိ? ‘‘သစ္စံ, ဘဂဝါ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ။ပေ.။ ကထဉှိ နာမ တုမှေ, မောဃပုရိသာ, အတိရေကပတ္တံ ဓါရေဿထ! နေတံ, မောဃပုရိသာ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ ။ပေ.။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ သိက္ခါပဒံ ဥဒ္ဒိသေယျာထ –

၅၉၉. ‘‘ယော ပန ဘိက္ခု အတိရေကပတ္တံ ဓါရေယျ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယ’’န္တိ။

ဧဝဉ္စိဒံ ဘဂဝတာ ဘိက္ခူနံ သိက္ခါပဒံ ပညတ္တံ ဟောတိ။

၆၀၀. တေန ခေါ ပန သမယေန အာယသ္မတော အာနန္ဒဿ အတိရေကပတ္တော ဥပ္ပန္နော ဟောတိ။ အာယသ္မာ စ အာနန္ဒေါ တံ ပတ္တံ အာယသ္မတော သာရိပုတ္တဿ ဒါတုကာမော ဟောတိ။ အာယသ္မာ စ သာရိပုတ္တော သာကေတေ ဝိဟရတိ။ အထ ခေါ အာယသ္မတော အာနန္ဒဿ ဧတဒဟောသိ – ‘‘ဘဂဝတာ သိက္ခါပဒံ ပညတ္တံ – ‘န အတိရေကပတ္တော ဓါရေတဗ္ဗော’တိ။ အယဉ္စ မေ အတိရေကပတ္တော ဥပ္ပန္နော။ အဟဉ္စိမံ ပတ္တံ အာယသ္မတော သာရိပုတ္တဿ ဒါတုကာမော။ အာယသ္မာ စ သာရိပုတ္တော သာကေတေ ဝိဟရတိ။ ကထံ နု ခေါ မယာ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗ’’န္တိ? ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသိ။ ‘‘ကီဝစိရံ ပနာနန္ဒ, သာရိပုတ္တော အာဂစ္ဆိဿတီ’’တိ? ‘‘နဝမံ ဝါ, ဘဂဝါ, ဒိဝသံ ဒသမံ ဝါ’’တိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတသ္မိံ နိဒါနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ , ဒသာဟပရမံ အတိရေကပတ္တံ ဓါရေတုံ။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ သိက္ခါပဒံ ဥဒ္ဒိသေယျာထ –

၆၀၁. ‘‘ဒသာဟပရမံ အတိရေကပတ္တော ဓါရေတဗ္ဗော။ တံ အတိက္ကာမယတော နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယ’’န္တိ။

၆၀၂. ဒသာဟပရမန္တိ ဒသာဟပရမတာ ဓါရေတဗ္ဗော။

အတိရေကပတ္တော နာမ အနဓိဋ္ဌိတော အဝိကပ္ပိတော။

ပတ္တော နာမ ဒွေ ပတ္တာ အယောပတ္တော မတ္တိကာပတ္တောတိ။

တယော ပတ္တဿ ဝဏ္ဏာ ဥက္ကဋ္ဌော ပတ္တော မဇ္ဈိမော ပတ္တော ဩမကော ပတ္တော။ ဥက္ကဋ္ဌော နာမ ပတ္တော အဍ္ဎာဠှကောဒနံ ဂဏှာတိ စတုဘာဂံ ခါဒနံ တဒုပိယံ ဗျဉ္ဇနံ။ မဇ္ဈိမော နာမ ပတ္တော နာဠိကောဒနံ ဂဏှာတိ စတုဘာဂံ ခါဒနံ တဒုပိယံ ဗျဉ္ဇနံ။ ဩမကော နာမ ပတ္တော ပတ္ထောဒနံ ဂဏှာတိ စတုဘာဂံ ခါဒနံ တဒုပိယံ ဗျဉ္ဇနံ။ တတော ဥက္ကဋ္ဌော အပတ္တော, ဩမကော အပတ္တော။

တံ အတိက္ကာမယတော နိဿဂ္ဂိယော ဟောတီတိ ဧကာဒသေ အရုဏုဂ္ဂမနေ နိဿဂ္ဂိယော ဟောတိ။ နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗော သံဃဿ ဝါ ဂဏဿ ဝါ ပုဂ္ဂလဿ ဝါ။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗော။ တေန ဘိက္ခုနာ သံဃံ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧကံသံ ဥတ္တရာသင်္ဂံ ကရိတွာ ဝုဍ္ဎာနံ ဘိက္ခူနံ ပါဒေ ဝန္ဒိတွာ ဥက္ကုဋိကံ နိသီဒိတွာ အဉ္ဇလိံ ပဂ္ဂဟေတွာ ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘‘အယံ မေ, ဘန္တေ, ပတ္တော ဒသာဟာတိက္ကန္တော နိဿဂ္ဂိယော။ ဣမာဟံ သံဃဿ နိဿဇ္ဇာမီ’’တိ။ နိဿဇ္ဇိတွာ အာပတ္တိ ဒေသေတဗ္ဗာ။ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန အာပတ္တိ ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗာ, နိဿဋ္ဌပတ္တော ဒါတဗ္ဗော။

၆၀၃. ‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော။ အယံ ပတ္တော ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော နိဿဂ္ဂိယော သံဃဿ နိဿဋ္ဌော။ ယဒိ သံဃဿ ပတ္တကလ္လံ, သံဃော ဣမံ ပတ္တံ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော ဒဒေယျာ’’တိ။

၆၀၄. တေန ဘိက္ခုနာ သမ္ဗဟုလေ ဘိက္ခူ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧကံသံ ဥတ္တရာသင်္ဂံ ကရိတွာ ဝုဍ္ဎာနံ ဘိက္ခူနံ ပါဒေ ဝန္ဒိတွာ ဥက္ကုဋိကံ နိသီဒိတွာ အဉ္ဇလိံ ပဂ္ဂဟေတွာ ဧဝမဿု ဝစနီယာ – ‘‘အယံ မေ, ဘန္တေ, ပတ္တော ဒသာဟာတိက္ကန္တော နိဿဂ္ဂိယော။ ဣမာဟံ အာယသ္မန္တာနံ နိဿဇ္ဇာမီ’’တိ။ နိဿဇ္ဇိတွာ အာပတ္တိ ဒေသေတဗ္ဗာ။ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန အာပတ္တိ ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗာ, နိဿဋ္ဌပတ္တော ဒါတဗ္ဗော။

၆၀၅. ‘‘သုဏန္တု မေ အာယသ္မန္တာ။ အယံ ပတ္တော ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော နိဿဂ္ဂိယော အာယသ္မန္တာနံ နိဿဋ္ဌော။ ယဒါယသ္မန္တာနံ ပတ္တကလ္လံ, အာယသ္မန္တာ ဣမံ ပတ္တံ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော ဒဒေယျု’’န္တိ။

၆၀၆. တေန ဘိက္ခုနာ ဧကံ ဘိက္ခုံ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧကံသံ ဥတ္တရာသင်္ဂံ ကရိတွာ ဥက္ကုဋိကံ နိသီဒိတွာ အဉ္ဇလိံ ပဂ္ဂဟေတွာ ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘‘အယံ မေ, အာဝုသော, ပတ္တော ဒသာဟာတိက္ကန္တော နိဿဂ္ဂိယော။ ဣမာဟံ အာယသ္မတော နိဿဇ္ဇာမီ’’တိ။ နိဿဇ္ဇိတွာ အာပတ္တိ ဒေသေတဗ္ဗာ။ တေန ဘိက္ခုနာ အာပတ္တိ ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗာ, နိဿဋ္ဌပတ္တော ဒါတဗ္ဗော – ‘‘ဣမံ ပတ္တံ အာယသ္မတော ဒမ္မီ’’တိ။

၆၀၇. ဒသာဟာတိက္ကန္တေ အတိက္ကန္တသညီ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ ဒသာဟာတိက္ကန္တေ ဝေမတိကော, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ ဒသာဟာတိက္ကန္တေ အနတိက္ကန္တသညီ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အနဓိဋ္ဌိတေ အဓိဋ္ဌိတသညီ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အဝိကပ္ပိတေ ဝိကပ္ပိတသညီ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အဝိဿဇ္ဇိတေ ဝိဿဇ္ဇိတသညီ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အနဋ္ဌေ နဋ္ဌသညီ နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အဝိနဋ္ဌေ ဝိနဋ္ဌသညီ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ ။ အဘိန္နေ ဘိန္နသညီ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အဝိလုတ္တေ ဝိလုတ္တသညီ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။

နိဿဂ္ဂိယံ ပတ္တံ အနိဿဇ္ဇိတွာ ပရိဘုဉ္ဇတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဒသာဟာနတိက္ကန္တေ အတိက္ကန္တသညီ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဒသာဟာနတိက္ကန္တေ ဝေမတိကော, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဒသာဟာနတိက္ကန္တေ အနတိက္ကန္တသညီ, အနာပတ္တိ။

၆၀၈. အနာပတ္တိ အန္တောဒသာဟံ အဓိဋ္ဌေတိ, ဝိကပ္ပေတိ, ဝိဿဇ္ဇေတိ, နဿတိ, ဝိနဿတိ, ဘိဇ္ဇတိ, အစ္ဆိန္ဒိတွာ ဂဏှန္တိ, ဝိဿာသံ ဂဏှန္တိ, ဥမ္မတ္တကဿ, အာဒိကမ္မိကဿာတိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ နိဿဋ္ဌပတ္တံ န ဒေန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘န, ဘိက္ခဝေ, နိဿဋ္ဌပတ္တော န ဒါတဗ္ဗော။ ယော န ဒဒေယျ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။

ပတ္တသိက္ခါပဒံ နိဋ္ဌိတံ ပဌမံ။

၂. ဦနပဉ္စဗန္ဓနသိက္ခါပဒံ

၆၀၉. တေန သမယေန ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ သက္ကေသု ဝိဟရတိ ကပိလဝတ္ထုသ္မိံ နိဂြောဓါရာမေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရေန ကုမ္ဘကာရေန ဘိက္ခူ ပဝါရိတာ ဟောန္တိ – ‘‘ယေသံ အယျာနံ ပတ္တေန အတ္ထော အဟံ ပတ္တေနာ’’တိ။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ န မတ္တံ ဇာနိတွာ ဗဟူ ပတ္တေ ဝိညာပေန္တိ။ ယေသံ ခုဒ္ဒကာ ပတ္တာ တေ မဟန္တေ ပတ္တေ ဝိညာပေန္တိ။ ယေသံ မဟန္တာ ပတ္တာ တေ ခုဒ္ဒကေ ပတ္တေ ဝိညာပေန္တိ။ အထ ခေါ သော ကုမ္ဘကာရော ဘိက္ခူနံ ဗဟူ ပတ္တေ ကရောန္တော န သက္ကောတိ အညံ ဝိက္ကာယိကံ ဘဏ္ဍံ ကာတုံ, အတ္တနာပိ န ယာပေတိ, ပုတ္တဒါရာပိဿ ကိလမန္တိ။ မနုဿာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ န မတ္တံ ဇာနိတွာ ဗဟူ ပတ္တေ ဝိညာပေဿန္တိ! အယံ ဣမေသံ ဗဟူ ပတ္တေ ကရောန္တော န သက္ကောတိ အညံ ဝိက္ကာယိကံ ဘဏ္ဍံ ကာတုံ, အတ္တနာပိ န ယာပေတိ, ပုတ္တဒါရာပိဿ ကိလမန္တီ’’တိ။

အဿောသုံ ခေါ ဘိက္ခူ တေသံ မနုဿာနံ ဥဇ္ဈာယန္တာနံ ခိယျန္တာနံ ဝိပါစေန္တာနံ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ။ပေ.။ တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ ဘိက္ခူ န မတ္တံ ဇာနိတွာ ဗဟူ ပတ္တေ ဝိညာပေဿန္တီ’’တိ! အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ တေ အနေကပရိယာယေန ဝိဂရဟိတွာ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ပေ.။ သစ္စံ ကိရ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခူ န မတ္တံ ဇာနိတွာ ဗဟူ ပတ္တေ ဝိညာပေန္တီတိ? ‘‘သစ္စံ, ဘဂဝါ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ။ပေ.။ ကထဉှိ နာမ တေ, ဘိက္ခဝေ, မောဃပုရိသာ န မတ္တံ ဇာနိတွာ ဗဟူ ပတ္တေ ဝိညာပေဿန္တိ! နေတံ, ဘိက္ခဝေ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ။ပေ.။ ဝိဂရဟိတွာ ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘န, ဘိက္ခဝေ, ပတ္တော ဝိညာပေတဗ္ဗော။ ယော ဝိညာပေယျ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။

၆၁၀. တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရဿ ဘိက္ခုနော ပတ္တော ဘိန္နော ဟောတိ။ အထ ခေါ သော ဘိက္ခု – ‘‘ဘဂဝတာ ပဋိက္ခိတ္တံ ပတ္တံ ဝိညာပေတု’’န္တိ ကုက္ကုစ္စာယန္တော န ဝိညာပေတိ။ ဟတ္ထေသု ပိဏ္ဍာယ စရတိ။ မနုဿာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ ဟတ္ထေသု ပိဏ္ဍာယ စရိဿန္တိ, သေယျထာပိ တိတ္ထိယာ’’တိ! အဿောသုံ ခေါ ဘိက္ခူ တေသံ မနုဿာနံ ဥဇ္ဈာယန္တာနံ ခိယျန္တာနံ ဝိပါစေန္တာနံ။ အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတသ္မိံ နိဒါနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, နဋ္ဌပတ္တဿ ဝါ ဘိန္နပတ္တဿ ဝါ ပတ္တံ ဝိညာပေတု’’န္တိ။

၆၁၁. တေန ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ – ‘‘ဘဂဝတာ အနုညာတံ နဋ္ဌပတ္တဿ ဝါ ဘိန္နပတ္တဿ ဝါ ပတ္တံ ဝိညာပေတု’’န္တိ အပ္ပမတ္တကေနပိ ဘိန္နေန အပ္ပမတ္တကေနပိ ခဏ္ဍေန ဝိလိခိတမတ္တေနပိ ဗဟူ ပတ္တေ ဝိညာပေန္တိ ။ အထ ခေါ သော ကုမ္ဘကာရော ဘိက္ခူနံ တထေဝ ဗဟူ ပတ္တေ ကရောန္တော န သက္ကောတိ အညံ ဝိက္ကာယိကံ ဘဏ္ဍံ ကာတုံ, အတ္တနာပိ န ယာပေတိ, ပုတ္တဒါရာပိဿ ကိလမန္တိ။ မနုဿာ တထေဝ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ န မတ္တံ ဇာနိတွာ ဗဟူ ပတ္တေ ဝိညာပေဿန္တိ! အယံ ဣမေသံ ဗဟူ ပတ္တေ ကရောန္တော န သက္ကောတိ အညံ ဝိက္ကာယိကံ ဘဏ္ဍံ ကာတုံ, အတ္တနာပိ န ယာပေတိ, ပုတ္တဒါရာပိဿ ကိလမန္တီ’’တိ။

အဿောသုံ ခေါ ဘိက္ခူ တေသံ မနုဿာနံ ဥဇ္ဈာယန္တာနံ ခိယျန္တာနံ ဝိပါစေန္တာနံ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ။ပေ.။ တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ အပ္ပမတ္တကေနပိ ဘိန္နေန အပ္ပမတ္တကေနပိ ခဏ္ဍေန ဝိလိခိတမတ္တေနပိ ဗဟူ ပတ္တေ ဝိညာပေဿန္တီ’’တိ! အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယေ ဘိက္ခူ အနေကပရိယာယေန ဝိဂရဟိတွာ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ပေ.။ ‘‘သစ္စံ ကိရ တုမှေ, ဘိက္ခဝေ, အပ္ပမတ္တကေနပိ ဘိန္နေန အပ္ပမတ္တကေနပိ ခဏ္ဍေန ဝိလိခိတမတ္တေနပိ ဗဟူ ပတ္တေ ဝိညာပေထာ’’တိ? ‘‘သစ္စံ, ဘဂဝါ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ။ပေ.။ ကထဉှိ နာမ တုမှေ, မောဃပုရိသာ, အပ္ပမတ္တကေနပိ ဘိန္နေန အပ္ပမတ္တကေနပိ ခဏ္ဍေန ဝိလိခိတမတ္တေနပိ ဗဟူ ပတ္တေ ဝိညာပေဿထ! နေတံ, မောဃပုရိသာ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ။ပေ.။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ သိက္ခါပဒံ ဥဒ္ဒိသေယျာထ –

၆၁၂. ‘‘ယော ပန ဘိက္ခု ဦနပဉ္စဗန္ဓနေန ပတ္တေန အညံ နဝံ ပတ္တံ စေတာပေယျ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ တေန ဘိက္ခုနာ သော ပတ္တော ဘိက္ခုပရိသာယ နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗော။ ယော စ တဿာ ဘိက္ခုပရိသာယ ပတ္တပရိယန္တော သော တဿ ဘိက္ခုနော ပဒါတဗ္ဗော – ‘အယံ တေ, ဘိက္ခု, ပတ္တော ယာဝ ဘေဒနာယ ဓါရေတဗ္ဗော’တိ။ အယံ တတ္ထ သာမီစီ’’တိ။

၆၁၃. ယော ပနာတိ ယော ယာဒိသော။ပေ.။ ဘိက္ခူတိ။ပေ.။ အယံ ဣမသ္မိံ အတ္ထေ အဓိပ္ပေတော ဘိက္ခူတိ။

ဦနပဉ္စဗန္ဓနော နာမ ပတ္တော အဗန္ဓနော ဝါ ဧကဗန္ဓနော ဝါ ဒွိဗန္ဓနော ဝါ တိဗန္ဓနော ဝါ စတုဗန္ဓနော ဝါ။ အဗန္ဓနောကာသော နာမ ပတ္တော ယဿ ဒွင်္ဂုလာ ရာဇိ န ဟောတိ။ ဗန္ဓနောကာသော နာမ ပတ္တော ယဿ ဒွင်္ဂုလာ ရာဇိ ဟောတိ။ နဝေါ နာမ ပတ္တော ဝိညတ္တိံ ဥပါဒါယ ဝုစ္စတိ။

စေတာပေယျာတိ ဝိညာပေတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ။ ပဋိလာဘေန နိဿဂ္ဂိယော ဟောတိ။ သံဃမဇ္ဈေ နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗော။ သဗ္ဗေဟေဝ အဓိဋ္ဌိတပတ္တံ ဂဟေတွာ သန္နိပတိတဗ္ဗံ။ န လာမကော ပတ္တော အဓိဋ္ဌာတဗ္ဗော – ‘‘မဟဂ္ဃံ ပတ္တံ ဂဟေဿာမီ’’တိ။ သစေ လာမကံ ပတ္တံ အဓိဋ္ဌေတိ – ‘‘မဟဂ္ဃံ ပတ္တံ ဂဟေဿာမီ’’တိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗော။ တေန ဘိက္ခုနာ သံဃံ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧကံသံ ဥတ္တရာသင်္ဂံ ကရိတွာ ဝုဍ္ဎာနံ ဘိက္ခူနံ ပါဒေ ဝန္ဒိတွာ ဥက္ကုဋိကံ နိသီဒိတွာ အဉ္ဇလိံ ပဂ္ဂဟေတွာ ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘‘အယံ မေ, ဘန္တေ, ပတ္တော ဦနပဉ္စဗန္ဓနေန ပတ္တေန စေတာပိတော နိဿဂ္ဂိယော။ ဣမာဟံ သံဃဿ နိဿဇ္ဇာမီ’’တိ။ နိဿဇ္ဇိတွာ အာပတ္တိ ဒေသေတဗ္ဗာ။ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန အာပတ္တိ ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗာ။ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု ပတ္တဂ္ဂါဟာပကော သမ္မန္နိတဗ္ဗော – ယော န ဆန္ဒါဂတိံ ဂစ္ဆေယျ, န ဒေါသာဂတိံ ဂစ္ဆေယျ, န မောဟာဂတိံ ဂစ္ဆေယျ, န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆေယျ, ဂါဟိတာဂါဟိတဉ္စ ဇာနေယျ ။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, သမ္မန္နိတဗ္ဗော။ ပဌမံ ဘိက္ခု ယာစိတဗ္ဗော။ ယာစိတွာ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သံဃော ဉာပေတဗ္ဗော –

၆၁၄. ‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော။ ယဒိ သံဃဿ ပတ္တကလ္လံ, သံဃော ဣတ္ထန္နာမံ ဘိက္ခုံ ပတ္တဂ္ဂါဟာပကံ သမ္မန္နေယျ။ ဧသာ ဉတ္တိ။

‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော။ သံဃော ဣတ္ထန္နာမံ ဘိက္ခုံ ပတ္တဂ္ဂါဟာပကံ သမ္မန္နတိ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော ပတ္တဂ္ဂါဟာပကဿ သမ္မုတိ, သော တုဏှဿ; ယဿ နက္ခမတိ, သော ဘာသေယျ။

‘‘သမ္မတော သံဃေန ဣတ္ထန္နာမော ဘိက္ခု ပတ္တဂ္ဂါဟာပကော။ ခမတိ သံဃဿ, တသ္မာ တုဏှီ, ဧဝမေတံ ဓါရယာမီ’’တိ။

၆၁၅. တေန သမ္မတေန ဘိက္ခုနာ ပတ္တော ဂါဟေတဗ္ဗော။ ထေရော ဝတ္တဗ္ဗော – ‘‘ဂဏှာတု, ဘန္တေ, ထေရော ပတ္တ’’န္တိ။ သစေ ထေရော ဂဏှာတိ, ထေရဿ ပတ္တော ဒုတိယဿ ဂါဟေတဗ္ဗော။ န စ တဿ အနုဒ္ဒယတာယ န ဂဟေတဗ္ဗော။ ယော န ဂဏှေယျ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အပတ္တကဿ န ဂါဟေတဗ္ဗော။ ဧတေနေဝ ဥပါယေန ယာဝ သံဃနဝကာ ဂါဟေတဗ္ဗာ။ ယော စ တဿာ ဘိက္ခုပရိသာယ ပတ္တပရိယန္တော, သော တဿ ဘိက္ခုနော ပဒါတဗ္ဗော – ‘‘အယံ တေ, ဘိက္ခု, ပတ္တော ယာဝ ဘေဒနာယ ဓါရေတဗ္ဗော’’တိ။

တေန ဘိက္ခုနာ သော ပတ္တော န အဒေသေ နိက္ခိပိတဗ္ဗော, န အဘောဂေန ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗော, န ဝိဿဇ္ဇေတဗ္ဗော – ‘‘ကထာယံ ပတ္တော နဿေယျ ဝါ ဝိနဿေယျ ဝါ ဘိဇ္ဇေယျ ဝါ’’တိ? သစေ အဒေသေ ဝါ နိက္ခိပတိ အဘောဂေန ဝါ ဘုဉ္ဇတိ ဝိဿဇ္ဇေတိ ဝါ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။

အယံ တတ္ထ သာမီစီတိ အယံ တတ္ထ အနုဓမ္မတာ။

၆၁၆. အဗန္ဓနေန ပတ္တေန အဗန္ဓနံ ပတ္တံ စေတာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အဗန္ဓနေန ပတ္တေန ဧကဗန္ဓနံ ပတ္တံ စေတာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အဗန္ဓနေန ပတ္တေန ဒွိဗန္ဓနံ ပတ္တံ စေတာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အဗန္ဓနေန ပတ္တေန တိဗန္ဓနံ ပတ္တံ စေတာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အဗန္ဓနေန ပတ္တေန စတုဗန္ဓနံ ပတ္တံ စေတာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။

ဧကဗန္ဓနေန ပတ္တေန အဗန္ဓနံ ပတ္တံ စေတာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ ဧကဗန္ဓနေန ပတ္တေန ဧကဗန္ဓနံ ပတ္တံ စေတာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ ဧကဗန္ဓနေန ပတ္တေန ဒွိဗန္ဓနံ ပတ္တံ စေတာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ ဧကဗန္ဓနေန ပတ္တေန တိဗန္ဓနံ ပတ္တံ စေတာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ ဧကဗန္ဓနေန ပတ္တေန စတုဗန္ဓနံ ပတ္တံ စေတာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။

ဒွိဗန္ဓနေန ပတ္တေန အဗန္ဓနံ ပတ္တံ စေတာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ ဒွိဗန္ဓနေန ပတ္တေန ဧကဗန္ဓနံ ပတ္တံ။ပေ.။ ဒွိဗန္ဓနံ ပတ္တံ။ တိဗန္ဓနံ ပတ္တံ။ စတုဗန္ဓနံ ပတ္တံ စေတာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။

တိဗန္ဓနေန ပတ္တေန အဗန္ဓနံ ပတ္တံ။ပေ.။ ဧကဗန္ဓနံ ပတ္တံ။ပေ.။ ဒွိဗန္ဓနံ ပတ္တံ။ တိဗန္ဓနံ ပတ္တံ။ စတုဗန္ဓနံ ပတ္တံ စေတာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။

စတုဗန္ဓနေန ပတ္တေန အဗန္ဓနံ ပတ္တံ။ပေ.။ ဧကဗန္ဓနံ ပတ္တံ။ ဒွိဗန္ဓနံ ပတ္တံ။ တိဗန္ဓနံ ပတ္တံ။ စတုဗန္ဓနံ ပတ္တံ စေတာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။

အဗန္ဓနေန ပတ္တေန အဗန္ဓနောကာသံ ပတ္တံ စေတာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အဗန္ဓနေန ပတ္တေန ဧကဗန္ဓနောကာသံ ပတ္တံ။ပေ.။ ဒွိဗန္ဓနောကာသံ ပတ္တံ ။ တိဗန္ဓနောကာသံ ပတ္တံ။ စတုဗန္ဓနောကာသံ ပတ္တံ စေတာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။

ဧကဗန္ဓနေန ပတ္တေန အဗန္ဓနောကာသံ ပတ္တံ။ပေ.။ ဧကဗန္ဓနောကာသံ ပတ္တံ။ ဒွိဗန္ဓနောကာသံ ပတ္တံ။ တိဗန္ဓနောကာသံ ပတ္တံ။ စတုဗန္ဓနောကာသံ ပတ္တံ စေတာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။

ဒွိဗန္ဓနေန ပတ္တေန အဗန္ဓနောကာသံ ပတ္တံ။ပေ.။ စတုဗန္ဓနောကာသံ ပတ္တံ စေတာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။

တိဗန္ဓနေန ပတ္တေန အဗန္ဓနောကာသံ ပတ္တံ။ပေ.။ စတုဗန္ဓနောကာသံ ပတ္တံ စေတာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။

စတုဗန္ဓနေန ပတ္တေန အဗန္ဓနောကာသံ ပတ္တံ။ပေ.။ ဧကဗန္ဓနောကာသံ ပတ္တံ။ ဒွိဗန္ဓနောကာသံ ပတ္တံ။ တိဗန္ဓနောကာသံ ပတ္တံ။ စတုဗန္ဓနောကာသံ ပတ္တံ စေတာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။

အဗန္ဓနောကာသေန ပတ္တေန အဗန္ဓနံ ပတ္တံ စေတာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အဗန္ဓနောကာသေန ပတ္တေန ဧကဗန္ဓနံ ပတ္တံ။ပေ.။ ဒွိဗန္ဓနံ ပတ္တံ။ တိဗန္ဓနံ ပတ္တံ။ စတုဗန္ဓနံ ပတ္တံ စေတာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။

စတုဗန္ဓနောကာသေန ပတ္တေန အဗန္ဓနံ ပတ္တံ စေတာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ စတုဗန္ဓနောကာသေန ပတ္တေန ဧကဗန္ဓနံ ပတ္တံ။ပေ.။ ဒွိဗန္ဓနံ ပတ္တံ။ တိဗန္ဓနံ ပတ္တံ။ စတုဗန္ဓနံ ပတ္တံ စေတာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။

အဗန္ဓနောကာသေန ပတ္တေန အဗန္ဓနောကာသံ ပတ္တံ။ပေ.။ ဧကဗန္ဓနောကာသံ ပတ္တံ။ ဒွိဗန္ဓနောကာသံ ပတ္တံ။ တိဗန္ဓနောကာသံ ပတ္တံ။ စတုဗန္ဓနောကာသံ ပတ္တံ စေတာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။

စတုဗန္ဓနောကာသေန ပတ္တေန အဗန္ဓနောကာသံ ပတ္တံ။ပေ.။ ဧကဗန္ဓနောကာသံ ပတ္တံ။ ဒွိဗန္ဓနောကာသံ ပတ္တံ။ တိဗန္ဓနောကာသံ ပတ္တံ။ စတုဗန္ဓနောကာသံ ပတ္တံ စေတာပေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။

၆၁၇. အနာပတ္တိ နဋ္ဌပတ္တဿ, ဘိန္နပတ္တဿ, ဉာတကာနံ ပဝါရိတာနံ, အညဿတ္ထာယ, အတ္တနော ဓနေန, ဥမ္မတ္တကဿ, အာဒိကမ္မိကဿာတိ။

ဦနပဉ္စဗန္ဓနသိက္ခါပဒံ နိဋ္ဌိတံ ဒုတိယံ။

၃. ဘေသဇ္ဇသိက္ခါပဒံ

၆၁၈. [ဣဒံ ဝတ္ထု မဟာဝ. ၂၇၀] တေန သမယေန ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန အာယသ္မာ ပိလိန္ဒဝစ္ဆော ရာဇဂဟေ ပဗ္ဘာရံ သောဓါပေတိ လေဏံ ကတ္တုကာမော။ အထ ခေါ ရာဇာ မာဂဓေါ သေနိယော ဗိမ္ဗိသာရော ယေနာယသ္မာ ပိလိန္ဒဝစ္ဆော တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ အာယသ္မန္တံ ပိလိန္ဒဝစ္ဆံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ ရာဇာ မာဂဓေါ သေနိယော ဗိမ္ဗိသာရော အာယသ္မန္တံ ပိလိန္ဒဝစ္ဆံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ကိံ, ဘန္တေ, ထေရော ကာရာပေတီ’’တိ? ‘‘ပဗ္ဘာရံ မဟာရာဇ, သောဓါပေမိ လေဏံ ကတ္တုကာမော’’တိ။ ‘‘အတ္ထော, ဘန္တေ, အယျဿ အာရာမိကေနာ’’တိ? ‘‘န ခေါ, မဟာရာဇ, ဘဂဝတာ အာရာမိကော အနုညာတော’’တိ။ ‘‘တေန ဟိ, ဘန္တေ, ဘဂဝန္တံ ပဋိပုစ္ဆိတွာ မမ အာရောစေယျာထာ’’တိ။ ‘‘ဧဝံ မဟာရာဇာ’’တိ ခေါ အာယသ္မာ ပိလိန္ဒဝစ္ဆော ရညော မာဂဓဿ သေနိယဿ ဗိမ္ဗိသာရဿ ပစ္စဿောသိ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ ပိလိန္ဒဝစ္ဆော ရာဇာနံ မာဂဓံ သေနိယံ ဗိမ္ဗိသာရံ ဓမ္မိယာ ကထာယ သန္ဒဿေသိ သမာဒပေသိ သမုတ္တေဇေသိ သမ္ပဟံသေသိ။ အထ ခေါ ရာဇာ မာဂဓေါ သေနိယော ဗိမ္ဗိသာရော အာယသ္မတာ ပိလိန္ဒဝစ္ဆေန ဓမ္မိယာ ကထာယ သန္ဒဿိတော သမာဒပိတော သမုတ္တေဇိတော သမ္ပဟံသိတော ဥဋ္ဌာယာသနာ အာယသ္မန္တံ ပိလိန္ဒဝစ္ဆံ အဘိဝါဒေတွာ ပဒက္ခိဏံ ကတွာ ပက္ကာမိ။

၆၁၉. အထ ခေါ အာယသ္မာ ပိလိန္ဒဝစ္ဆော ဘဂဝတော သန္တိကေ ဒူတံ ပါဟေသိ – ‘‘ရာဇာ, ဘန္တေ , မာဂဓေါ သေနိယော ဗိမ္ဗိသာရော အာရာမိကံ ဒါတုကာမော။ ကထံ နု ခေါ, ဘန္တေ, မယာ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗ’’န္တိ? အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတသ္မိံ နိဒါနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, အာရာမိက’’န္တိ။ ဒုတိယမ္ပိ ခေါ ရာဇာ မာဂဓေါ သေနိယော ဗိမ္ဗိသာရော ယေနာယသ္မာ ပိလိန္ဒိဝစ္ဆော တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ အာယသ္မန္တံ ပိလိန္ဒဝစ္ဆံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ ရာဇာ မာဂဓေါ သေနိယော ဗိမ္ဗိသာရော အာယသ္မန္တံ ပိလိန္ဒဝစ္ဆံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အနုညာတော, ဘန္တေ, ဘဂဝတာ အာရာမိကော’’တိ? ‘‘ဧဝံ, မဟာရာဇာ’’တိ။ ‘‘တေန ဟိ, ဘန္တေ, အယျဿ အာရာမိကံ ဒမ္မီ’’တိ။ အထ ခေါ ရာဇာ မာဂဓေါ သေနိယော ဗိမ္ဗိသာရော အာယသ္မတော ပိလိန္ဒဝစ္ဆဿ အာရာမိကံ ပဋိဿုဏိတွာ ဝိဿရိတွာ စိရေန သတိံ ပဋိလဘိတွာ အညတရံ သဗ္ဗတ္ထကံ မဟာမတ္တံ အာမန္တေသိ – ‘‘ယော မယာ, ဘဏေ, အယျဿ အာရာမိကော ပဋိဿုတော, ဒိန္နော သော အာရာမိကော’’တိ? ‘‘န ခေါ, ဒေဝ, အယျဿ အာရာမိကော ဒိန္နော’’တိ။ ‘‘ကီဝစိရံ နု ခေါ, ဘဏေ, ဣတော ဟိ တံ ဟောတီ’’တိ? အထ ခေါ သော မဟာမတ္တော ရတ္တိယော ဂဏေတွာ [ဝိဂဏေတွာ (က.)] ရာဇာနံ မာဂဓံ သေနိယံ ဗိမ္ဗိသာရံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ပဉ္စ, ဒေဝ, ရတ္တိသတာနီ’’တိ။ ‘‘တေန ဟိ, ဘဏေ, အယျဿ ပဉ္စ အာရာမိကသတာနိ ဒေဟီ’’တိ။ ‘‘ဧဝံ, ဒေဝါ’’တိ ခေါ သော မဟာမတ္တော ရညော မာဂဓဿ သေနိယဿ ဗိမ္ဗိသာရဿ ပဋိဿုဏိတွာ အာယသ္မတော ပိလိန္ဒဝစ္ဆဿ ပဉ္စ အာရာမိကသတာနိ ပါဒါသိ [အဒါသိ (သျာ.)], ပါဋိယေက္ကော ဂါမော နိဝိသိ။ အာရာမိကဂါမကောတိပိ နံ အာဟံသု, ပိလိန္ဒဂါမကောတိပိ နံ အာဟံသု။

၆၂၀. တေန ခေါ ပန သမယေန အာယသ္မာ ပိလိန္ဒဝစ္ဆော တသ္မိံ ဂါမကေ ကုလူပကော ဟောတိ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ ပိလိန္ဒဝစ္ဆော ပုဗ္ဗဏှသမယံ နိဝါသေတွာ ပတ္တစီဝရံ အာဒါယ ပိလိန္ဒဂါမကံ ပိဏ္ဍာယ ပါဝိသိ။ တေန ခေါ ပန သမယေန တသ္မိံ ဂါမကေ ဥဿဝေါ ဟောတိ။ ဒါရကာ အလင်္ကတာ မာလာကိတာ ကီဠန္တိ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ ပိလိန္ဒဝစ္ဆော ပိလိန္ဒဂါမကေ သပဒါနံ ပိဏ္ဍာယ စရမာနော ယေန အညတရဿ အာရာမိကဿ နိဝေသနံ တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ ပညတ္တေ အာသနေ နိသီဒိ။ တေန ခေါ ပန သမယေန တဿာ အာရာမိကိနိယာ ဓီတာ အညေ ဒါရကေ အလင်္ကတေ မာလာကိတေ ပဿိတွာ ရောဒတိ – ‘‘မာလံ မေ ဒေထ, အလင်္ကာရံ မေ ဒေထာ’’တိ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ ပိလိန္ဒဝစ္ဆော တံ အာရာမိကိနိံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ကိဿာယံ ဒါရိကာ ရောဒတီ’’တိ? ‘‘အယံ, ဘန္တေ, ဒါရိကာ အညေ ဒါရကေ အလင်္ကတေ မာလာကိတေ ပဿိတွာ ရောဒတိ – ‘မာလံ မေ ဒေထ, အလင်္ကာရံ မေ ဒေထာ’တိ။ ကုတော အမှာကံ ဒုဂ္ဂတာနံ မာလာ ကုတော, အလင်္ကာရော’’တိ? အထ ခေါ အာယသ္မာ ပိလိန္ဒဝစ္ဆော အညတရံ တိဏဏ္ဍုပကံ ဂဟေတွာ တံ အာရာမိကိနိံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဟန္ဒိမံ တိဏဏ္ဍုပကံ တဿာ ဒါရိကာယ သီသေ ပဋိမုဉ္စာ’’တိ။ အထ ခေါ သာ အာရာမိကိနီ တံ တိဏဏ္ဍုပကံ ဂဟေတွာ တဿာ ဒါရိကာယ သီသေ ပဋိမုဉ္စိ။ သာ အဟောသိ သုဝဏ္ဏမာလာ အဘိရူပါ ဒဿနီယာ ပါသာဒိကာ။ နတ္ထိ တာဒိသာ ရညောပိ အန္တေပုရေ သုဝဏ္ဏမာလာ။ မနုဿာ ရညော မာဂဓဿ သေနိယဿ ဗိမ္ဗိသာရဿ အာရောစေသုံ – ‘‘အမုကဿ, ဒေဝ, အာရာမိကဿ ဃရေ သုဝဏ္ဏမာလာ အဘိရူပါ ဒဿနီယာ ပါသာဒိကာ။ နတ္ထိ တာဒိသာ ဒေဝဿာပိ အန္တေပုရေ သုဝဏ္ဏမာလာ။ ကုတော တဿ ဒုဂ္ဂတဿ! နိဿံသယံ စောရိကာယ အာဘတာ’’တိ!! အထ ခေါ ရာဇာ မာဂဓေါ သေနိယော ဗိမ္ဗိသာရော တံ အာရာမိကကုလံ ဗန္ဓါပေသိ။ ဒုတိယမ္ပိ ခေါ အာယသ္မာ ပိလိန္ဒဝစ္ဆော ပုဗ္ဗဏှသမယံ နိဝါသေတွာ ပတ္တစီဝရံ အာဒါယ ပိလိန္ဒဂါမကံ ပိဏ္ဍာယ ပါဝိသိ။ ပိလိန္ဒဂါမကေ သပဒါနံ ပိဏ္ဍာယ စရမာနော ယေန တဿ အာရာမိကဿ နိဝေသနံ တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ ပဋိဝိဿကေ ပုစ္ဆိ – ‘‘ကဟံ ဣမံ အာရာမိကကုလံ ဂတ’’န္တိ? ‘‘ဧတိဿာ, ဘန္တေ, သုဝဏ္ဏမာလာယ ကာရဏာ ရညာ ဗန္ဓါပိတ’’န္တိ။

၆၂၁. အထ ခေါ အာယသ္မာ ပိလိန္ဒဝစ္ဆော ယေန ရညော မာဂဓဿ သေနိယဿ ဗိမ္ဗိသာရဿ နိဝေသနံ တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ ပညတ္တေ အာသနေ နိသီဒိ။ အထ ခေါ ရာဇာ မာဂဓေါ သေနိယော ဗိမ္ဗိသာရော ယေနာယသ္မာ ပိလိန္ဒဝစ္ဆော တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ အာယသ္မန္တံ ပိလိန္ဒဝစ္ဆံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နံ ခေါ ရာဇာနံ မာဂဓံ သေနိယံ ဗိမ္ဗိသာရံ အာယသ္မာ ပိလိန္ဒဝစ္ဆော ဧတဒဝေါစ – ‘‘ကိဿ, မဟာရာဇ, အာရာမိကကုလံ ဗန္ဓါပိတ’’န္တိ? ‘‘တဿ, ဘန္တေ, အာရာမိကဿ ဃရေ သုဝဏ္ဏမာလာ အဘိရူပါ ဒဿနီယာ ပါသာဒိကာ။ နတ္ထိ တာဒိသာ အမှာကမ္ပိ အန္တေပုရေ သုဝဏ္ဏမာလာ။ ကုတော တဿ ဒုဂ္ဂတဿ! နိဿံသယံ စောရိကာယ အာဘတာ’’တိ!! အထ ခေါ အာယသ္မာ ပိလိန္ဒဝစ္ဆော ရညော မာဂဓဿ သေနိယဿ ဗိမ္ဗိသာရဿ ပါသာဒံ သုဝဏ္ဏန္တိ အဓိမုစ္စိ။ သော အဟောသိ သဗ္ဗသောဝဏ္ဏမယော။ ‘‘ဣဒံ ပန တေ, မဟာရာဇ, တာဝ ဗဟုံ သုဝဏ္ဏံ ကုတော’’တိ? ‘‘အညာတံ, ဘန္တေ, အယျဿေဝေသော ဣဒ္ဓါနုဘာဝေါ’’တိ။ တံ အာရာမိကကုလံ မုဉ္စာပေသိ။ မနုဿာ – ‘‘အယျေန ကိရ ပိလိန္ဒဝစ္ဆေန သရာဇိကာယ ပရိသာယ ဥတ္တရိမနုဿဓမ္မံ ဣဒ္ဓိပါဋိဟာရိယံ ဒဿိတ’’န္တိ, အတ္တမနာ အဘိပ္ပသန္နာ အာယသ္မတော ပိလိန္ဒဝစ္ဆဿ ပဉ္စ ဘေသဇ္ဇာနိ အဘိဟရိံသု, သေယျထိဒံ – သပ္ပိ နဝနီတံ တေလံ မဓု ဖာဏိတံ။ ပကတိယာပိ စ အာယသ္မာ ပိလိန္ဒဝစ္ဆော လာဘီ ဟောတိ ပဉ္စန္နံ ဘေသဇ္ဇာနံ။ လဒ္ဓံ လဒ္ဓံ ပရိသာယ ဝိဿဇ္ဇေတိ။ ပရိသာ စဿ ဟောတိ ဗာဟုလ္လိကာ။ လဒ္ဓံ လဒ္ဓံ ကောလမ္ဗေပိ ဃဋေပိ ပူရေတွာ ပဋိသာမေတိ, ပရိဿာဝနာနိပိ ထဝိကာယောပိ ပူရေတွာ ဝါတပါနေသု လဂ္ဂေတိ။ တာနိ ဩလီနဝိလီနာနိ တိဋ္ဌန္တိ။ ဥန္ဒူရေဟိပိ ဝိဟာရာ ဩကိဏ္ဏဝိကိဏ္ဏာ ဟောန္တိ။ မနုဿာ ဝိဟာရစာရိကံ အာဟိဏ္ဍန္တာ ပဿိတွာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘အန္တောကောဋ္ဌာဂါရိကာ ဣမေ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ, သေယျထာပိ ရာဇာ မာဂဓေါ သေနိယော ဗိမ္ဗိသာရော’’တိ ! အဿောသုံ ခေါ ဘိက္ခူ တေသံ မနုဿာနံ ဥဇ္ဈာယန္တာနံ ခိယျန္တာနံ ဝိပါစေန္တာနံ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ။ပေ.။ တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ ဘိက္ခူ ဧဝရူပါယ ဗာဟုလ္လာယ စေတေဿန္တီ’’တိ! အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ တေ အနေကပရိယာယေန ဝိဂရဟိတွာ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ပေ.။ ‘‘သစ္စံ ကိရ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခူ ဧဝရူပါယ ဗာဟုလ္လာယ စေတေန္တီ’’တိ? ‘‘သစ္စံ, ဘဂဝါ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ။ပေ.။ ကထဉှိ နာမ တေ, ဘိက္ခဝေ, မောဃပုရိသာ ဧဝရူပါယ ဗာဟုလ္လာယ စေတေဿန္တိ! နေတံ, ဘိက္ခဝေ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ။ပေ.။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ သိက္ခါပဒံ ဥဒ္ဒိသေယျာထ –

၆၂၂. ‘‘ယာနိ ခေါ ပန တာနိ ဂိလာနာနံ ဘိက္ခူနံ ပဋိသာယနီယာနိ ဘေသဇ္ဇာနိ, သေယျထိဒံ – သပ္ပိ နဝနီတံ တေလံ မဓု ဖာဏိတံ, တာနိ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ သတ္တာဟပရမံ သန္နိဓိကာရကံ ပရိဘုဉ္ဇိတဗ္ဗာနိ။ တံ အတိက္ကာမယတော နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယ’’န္တိ။

၆၂၃. ယာနိ ခေါ ပန တာနိ ဂိလာနာနံ ဘိက္ခူနံ ပဋိသာယနီယာနိ ဘေဿဇ္ဇာနီတိ သပ္ပိ နာမ ဂေါသပ္ပိ ဝါ အဇိကာသပ္ပိ ဝါ မဟိံသသပ္ပိ [မဟိသသပ္ပိ (သီ. သျာ.)] ဝါ ယေသံ မံသံ ကပ္ပတိ တေသံ သပ္ပိ။ နဝနီတံ နာမ တေသံ ယေဝ နဝနီတံ။ တေလံ နာမ တိလတေလံ သာသပတေလံ မဓုကတေလံ ဧရဏ္ဍတေလံ ဝသာတေလံ။ မဓု နာမ မက္ခိကာမဓု။ ဖာဏိတံ နာမ ဥစ္ဆုမှာ နိဗ္ဗတ္တံ။

တာနိ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ သတ္တာဟပရမံ သန္နိဓိကာရကံ ပရိဘုဉ္ဇိတဗ္ဗာနီတိ သတ္တာဟပရမတာ ပရိဘုဉ္ဇိတဗ္ဗာနိ။

တံ အတိက္ကာမယတော နိဿဂ္ဂိယံ ဟောတီတိ အဋ္ဌမေ အရုဏုဂ္ဂမနေ နိဿဂ္ဂိယံ ဟောတိ။ နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗံ သံဃဿ ဝါ ဂဏဿ ဝါ ပုဂ္ဂလဿ ဝါ။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗံ။ပေ.။ ဣဒံ မေ, ဘန္တေ, ဘေသဇ္ဇံ သတ္တာဟာတိက္ကန္တံ နိဿဂ္ဂိယံ, ဣမာဟံ သံဃဿ နိဿဇ္ဇာမီတိ။ပေ.။ ဒဒေယျာတိ။ပေ.။ ဒဒေယျုန္တိ။ပေ.။ အာယသ္မတော ဒမ္မီတိ။

၆၂၄. သတ္တာဟာတိက္ကန္တေ အတိက္ကန္တသညီ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ သတ္တာဟာတိက္ကန္တေ ဝေမတိကော, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ သတ္တာဟာတိက္ကန္တေ အနတိက္ကန္တသညီ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အနဓိဋ္ဌိတေ အဓိဋ္ဌိတသညီ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အဝိဿဇ္ဇိတေ ဝိဿဇ္ဇိတသညီ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အနဋ္ဌေ နဋ္ဌသညီ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အဝိနဋ္ဌေ ဝိနဋ္ဌသညီ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အဒဍ္ဎေ ဒဍ္ဎသညီ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အဝိလုတ္တေ ဝိလုတ္တသညီ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။

နိဿဋ္ဌံ ပဋိလဘိတွာ န ကာယိကေန ပရိဘောဂေန ပရိဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ, န အဇ္ဈောဟရိတဗ္ဗံ, ပဒီပေ ဝါ ကာဠဝဏ္ဏေ ဝါ ဥပနေတဗ္ဗံ, အညေန ဘိက္ခုနာ ကာယိကေန ပရိဘောဂေန ပရိဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ, န အဇ္ဈောဟရိတဗ္ဗံ။

သတ္တာဟာနတိက္ကန္တေ အတိက္ကန္တသညီ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ သတ္တာဟာနတိက္ကန္တေ ဝေမတိကော, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ သတ္တာဟာနတိက္ကန္တေ အနတိက္ကန္တသညီ, အနာပတ္တိ။

၆၂၅. အနာပတ္တိ အန္တောသတ္တာဟံ အဓိဋ္ဌေတိ, ဝိဿဇ္ဇေတိ, နဿတိ, ဝိနဿတိ, ဍယှတိ, အစ္ဆိန္ဒိတွာ ဂဏှန္တိ, ဝိဿာသံ ဂဏှန္တိ, အနုပသမ္ပန္နဿ စတ္တေန ဝန္တေန မုတ္တေန အနပေက္ခေါ ဒတွာ ပဋိလဘိတွာ ပရိဘုဉ္ဇတိ, ဥမ္မတ္တကဿ, အာဒိကမ္မိကဿာတိ။

ဘေသဇ္ဇသိက္ခါပဒံ နိဋ္ဌိတံ တတိယံ။

၄. ဝဿိကသာဋိကသိက္ခါပဒံ

၆၂၆. တေန သမယေန ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဘဂဝတာ ဘိက္ခူနံ ဝဿိကသာဋိကာ အနုညာတာ ဟောတိ။ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ – ‘‘ဘဂဝတာ ဝဿိကသာဋိကာ အနုညာတာ’’တိ, ပဋိကစ္စေဝ [ပဋိဂစ္စေဝ (သီ.)] ဝဿိကသာဋိကစီဝရံ ပရိယေသန္တိ, ပဋိကစ္စေဝ ကတွာ နိဝါသေန္တိ, ဇိဏ္ဏာယ ဝဿိကသာဋိကာယ နဂ္ဂါ ကာယံ ဩဝဿာပေန္တိ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ။ တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ပဋိကစ္စေဝ ဝဿိကသာဋိကစီဝရံ ပရိယေသိဿန္တိ, ပဋိကစ္စေဝ ကတွာ နိဝါသေဿန္တိ, ဇိဏ္ဏာယ ဝဿိကသာဋိကာယ နဂ္ဂါ ကာယံ ဩဝဿာပေဿန္တီ’’တိ! အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယေ ဘိက္ခူ အနေကပရိယာယေန ဝိဂရဟိတွာ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ပေ.။ ‘‘သစ္စံ ကိရ တုမှေ, ဘိက္ခဝေ, ပဋိကစ္စေဝ ဝဿိကသာဋိကစီဝရံ ပရိယေသထ? ပဋိကစ္စေဝ ကတွာ နိဝါသေထ? ဇိဏ္ဏာယ ဝဿိကသာဋိကာယ နဂ္ဂါ ကာယံ ဩဝဿာပေထာ’’တိ? ‘‘သစ္စံ, ဘဂဝါ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ။ပေ.။ ကထဉှိ နာမ တုမှေ မောဃပုရိသာ, ပဋိကစ္စေဝ ဝဿိကသာဋိကစီဝရံ ပရိယေသိဿထ, ပဋိကစ္စေဝ ကတွာ နိဝါသေဿထ, ဇိဏ္ဏာယ ဝဿိကသာဋိကာယ နဂ္ဂါ ကာယံ ဩဝဿာပေဿထ! နေတံ, မောဃပုရိသာ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ။ပေ.။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ သိက္ခါပဒံ ဥဒ္ဒိသေယျာထ –

၆၂၇. ‘‘မာသော သေသော ဂိမှာန’န္တိ ဘိက္ခုနာ ဝဿိကသာဋိကစီဝရံ ပရိယေသိတဗ္ဗံ ; ‘အဒ္ဓမာသော သေသော ဂိမှာန’န္တိ ကတွာ နိဝါသေတဗ္ဗံ ။ ‘ဩရေန စေ မာသော သေသော ဂိမှာန’န္တိ ဝဿိကသာဋိကစီဝရံ ပရိယေသေယျ, ‘ဩရေနဒ္ဓမာသော သေသော ဂိမှာန’န္တိ ကတွာ နိဝါသေယျ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယ’’န္တိ။

၆၂၈. ‘မာသော သေသော ဂိမှာန’န္တိ ဘိက္ခုနာ ဝဿိကသာဋိကစီဝရံ ပရိယေသိတဗ္ဗန္တိ။ ယေ မနုဿာ ပုဗ္ဗေပိ ဝဿိကသာဋိကစီဝရံ ဒေန္တိ တေ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧဝမဿု ဝစနီယာ – ‘‘ကာလော ဝဿိကသာဋိကာယ, သမယော ဝဿိကသာဋိကာယ, အညေပိ မနုဿာ ဝဿိကသာဋိကစီဝရံ ဒေန္တီ’’တိ။ န ဝတ္တဗ္ဗာ – ‘‘ဒေထ မေ ဝဿိကသာဋိကစီဝရံ, အာဟရထ မေ ဝဿိကသာဋိကစီဝရံ, ပရိဝတ္တေထ မေ ဝဿိကသာဋိကစီဝရံ, စေတာပေထ မေ ဝဿိကသာဋိကစီဝရ’’န္တိ။

‘အဒ္ဓမာသော သေသော ဂိမှာန’န္တိ ကတွာ နိဝါသေတဗ္ဗန္တိ။ အဒ္ဓမာသေ သေသေ ဂိမှာနေ ကတွာ နိဝါသေတဗ္ဗံ။

‘ဩရေန စေ မာသော သေသော ဂိမှာန’န္တိ အတိရေကမာသေ သေသ ဂိမှာနေ ဝဿိကသာဋိကစီဝရံ ပရိယေသတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။

‘ဩရေနဒ္ဓမာသော သေသော ဂိမှာန’န္တိ အတိရေကဒ္ဓမာသေ သေသေ ဂိမှာနေ ကတွာ နိဝါသေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ဟောတိ။ နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗံ သံဃဿ ဝါ ဂဏဿ ဝါ ပုဂ္ဂလဿ ဝါ။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗံ။ပေ.။ ဣဒံ မေ, ဘန္တေ , ဝဿိကသာဋိကစီဝရံ အတိရေကမာသေ သေသေ ဂိမှာနေ ပရိယိဋ္ဌံ အတိရေကဒ္ဓမာသေ သေသေ ဂိမှာနေ ကတွာ ပရိဒဟိတံ နိဿဂ္ဂိယံ။ ဣမာဟံ သံဃဿ နိဿဇ္ဇာမီတိ။။ပေ.။ ဒဒေယျာတိ။ပေ.။ ဒဒေယျုန္တိ။ပေ.။ အာယသ္မတော ဒမ္မီတိ။

၆၂၉. အတိရေကမာသေ သေသေ ဂိမှာနေ အတိရေကသညီ ဝဿိကသာဋိကစီဝရံ ပရိယေသတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အတိရေကမာသေ သေသေ ဂိမှာနေ ဝေမတိကော ဝဿိကသာဋိကစီဝရံ ပရိယေသတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အတိရေကမာသေ သေသေ ဂိမှာနေ ဦနကသညီ ဝဿိကသာဋိကစီဝရံ ပရိယေသတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။

အတိရေကဒ္ဓမာသေ သေသေ ဂိမှာနေ အတိရေကသညီ ကတွာ နိဝါသေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အတိရေကဒ္ဓမာသေ သေသေ ဂိမှာနေ ဝေမတိကော ကတွာ နိဝါသေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ ။ အတိရေကဒ္ဓမာသေ သေသေ ဂိမှာနေ ဦနကသညီ ကတွာ နိဝါသေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။

သတိယာ ဝဿိကသာဋိကာယ နဂ္ဂေါ ကာယံ ဩဝဿာပေတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဦနကမာသေ သေသေ ဂိမှာနေ အတိရေကသညီ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဦနကမာသေ သေသေ ဂိမှာနေ ဝေမတိကော, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဦနကမာသေ သေသေ ဂိမှာနေ ဦနကသညီ, အနာပတ္တိ။

ဦနကဒ္ဓမာသေ သေသေ ဂိမှာနေ အတိရေကသညီ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဦနကဒ္ဓမာသေ သေသေ ဂိမှာနေ ဝေမတိကော , အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဦနကဒ္ဓမာသေ သေသေ ဂိမှာနေ ဦနကသညီ, အနာပတ္တိ။

၆၃၀. အနာပတ္တိ ‘မာသော သေသော ဂိမှာန’န္တိ ဝဿိကသာဋိကစီဝရံ ပရိယေသတိ , ‘အဒ္ဓမာသော သေသော ဂိမှာန’န္တိ ကတွာ နိဝါသေတိ, ‘ဦနကမာသော သေသော ဂိမှာန’န္တိ ဝဿိကသာဋိကစီဝရံ ပရိယေသတိ, ‘ဦနကဒ္ဓမာသော သေသော ဂိမှာန’န္တိ ကတွာ နိဝါသေတိ, ပရိယိဋ္ဌာယ ဝဿိကသာဋိကာယ ဝဿံ ဥက္ကဍ္ဎိယျတိ, နိဝတ္ထာယ ဝဿိကသာဋိကာယ ဝဿံ ဥက္ကဍ္ဎိယျတိ, ဓေါဝိတွာ နိက္ခိပိတဗ္ဗံ; သမယေ နိဝါသေတဗ္ဗံ, အစ္ဆိန္နစီဝရဿ, နဋ္ဌစီဝရဿ, အာပဒါသု, ဥမ္မတ္တကဿ, အာဒိကမ္မိကဿာတိ။

ဝဿိကသာဋိကသိက္ခါပဒံ နိဋ္ဌိတံ စတုတ္ထံ။

၅. စီဝရအစ္ဆိန္ဒနသိက္ခါပဒံ

၆၃၁. တေန သမယေန ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန အာယသ္မာ ဥပနန္ဒေါ သကျပုတ္တော ဘာတုနော သဒ္ဓိဝိဟာရိကံ ဘိက္ခုံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဧဟာဝုသော, ဇနပဒစာရိကံ ပက္ကမိဿာမာ’’တိ။ ‘‘နာဟံ, ဘန္တေ, ဂမိဿာမိ; ဒုဗ္ဗလစီဝရောမှီ’’တိ။ ‘‘ဧဟာဝုသော, အဟံ တေ စီဝရံ ဒဿာမီ’’တိ တဿ စီဝရံ အဒါသိ။ အဿောသိ ခေါ သော ဘိက္ခု – ‘‘ဘဂဝါ ကိရ ဇနပဒစာရိကံ ပက္ကမိဿတီ’’တိ။ အထ ခေါ တဿ ဘိက္ခုနော ဧတဒဟောသိ – ‘‘န ဒါနာဟံ အာယသ္မတာ ဥပနန္ဒေန သကျပုတ္တေန သဒ္ဓိံ ဇနပဒစာရိကံ ပက္ကမိဿာမိ, ဘဂဝတာ သဒ္ဓိံ ဇနပဒစာရိကံ ပက္ကမိဿာမီ’’တိ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ ဥပနန္ဒေါ သကျပုတ္တော တံ ဘိက္ခုံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဧဟိ ဒါနိ, အာဝုသော, ဇနပဒစာရိကံ ပက္ကမိဿာမာ’’တိ။ ‘‘နာဟံ, ဘန္တေ, တယာ သဒ္ဓိံ ဇနပဒစာရိကံ ပက္ကမိဿာမိ, ဘဂဝတာ သဒ္ဓိံ ဇနပဒစာရိကံ ပက္ကမိဿာမီ’’တိ။ ‘‘ယမ္ပိ တျာဟံ, အာဝုသော, စီဝရံ အဒါသိံ, မယာ သဒ္ဓိံ ဇနပဒစာရိကံ ပက္ကမိဿတီ’’တိ, ကုပိတော အနတ္တမနော အစ္ဆိန္ဒိ။

အထ ခေါ သော ဘိက္ခု ဘိက္ခူနံ ဧတမတ္ထံ အာရောစေသိ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ။ပေ.။ တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ အာယသ္မာ ဥပနန္ဒေါ သကျပုတ္တော ဘိက္ခုဿ သာမံ စီဝရံ ဒတွာ ကုပိတော အနတ္တမနော အစ္ဆိန္ဒိဿတီ’’တိ! အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ အာယသ္မန္တံ ဥပနန္ဒံ သကျပုတ္တံ အနေကပရိယာယေန ဝိဂရဟိတွာ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ပေ.။ ‘‘သစ္စံ ကိရ တွံ, ဥပနန္ဒ, ဘိက္ခုဿ သာမံ စီဝရံ ဒတွာ ကုပိတော အနတ္တမနော အစ္ဆိန္ဒီ’’တိ? ‘‘သစ္စံ, ဘဂဝါ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ။ပေ.။ ကထဉှိ နာမ တွံ, မောဃပုရိသ , ဘိက္ခုဿ သာမံ စီဝရံ ဒတွာ ကုပိတော အနတ္တမနော အစ္ဆိန္ဒိဿသိ! နေတံ, မောဃပုရိသ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ။ပေ.။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ သိက္ခါပဒံ ဥဒ္ဒိသေယျာထ –

၆၃၂. ‘‘ယော ပန ဘိက္ခု ဘိက္ခုဿ သာမံ စီဝရံ ဒတွာ ကုပိတော အနတ္တမနော အစ္ဆိန္ဒေယျ ဝါ အစ္ဆိန္ဒါပေယျ ဝါ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယ’’န္တိ။

၆၃၃. ယော ပနာတိ ယော ယာဒိသော။ပေ.။ ဘိက္ခူတိ။ပေ.။ အယံ ဣမသ္မိံ အတ္ထေ အဓိပ္ပေတော ဘိက္ခူတိ။

ဘိက္ခုဿာတိ အညဿ ဘိက္ခုဿ။

သာမန္တိ သယံ ဒတွာ။

စီဝရံ နာမ ဆန္နံ စီဝရာနံ အညတရံ စီဝရံ, ဝိကပ္ပနုပဂံ ပစ္ဆိမံ။

ကုပိတော အနတ္တမနောတိ အနဘိရဒ္ဓေါ အာဟတစိတ္တော ခိလဇာတော။

အစ္ဆိန္ဒေယျာတိ သယံ အစ္ဆိန္ဒတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ [နိဿဂ္ဂိယံ ဟောတိ (သျာ.)]။

အစ္ဆိန္ဒါပေယျာတိ အညံ အာဏာပေတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ သကိံ အာဏတ္တော ဗဟုကမ္ပိ အစ္ဆိန္ဒတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ဟောတိ။ နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗံ သံဃဿ ဝါ ဂဏဿ ဝါ ပုဂ္ဂလဿ ဝါ။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗံ။ပေ.။ ဣဒံ မေ, ဘန္တေ, စီဝရံ ဘိက္ခုဿ သာမံ ဒတွာ အစ္ဆိန္နံ နိဿဂ္ဂိယံ ဣမာဟံ သံဃဿ နိဿဇ္ဇာမီတိ။ပေ.။ ဒဒေယျာတိ ။ပေ.။ ဒဒေယျုန္တိ။ပေ.။ အာယသ္မတော ဒမ္မီတိ။

၆၃၄. ဥပသမ္ပန္နေ ဥပသမ္ပန္နသညီ စီဝရံ ဒတွာ ကုပိတော အနတ္တမနော အစ္ဆိန္ဒတိ ဝါ အစ္ဆိန္ဒါပေတိ ဝါ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ ဥပသမ္ပန္နေ ဝေမတိကော စီဝရံ ဒတွာ ကုပိတော အနတ္တမနော အစ္ဆိန္ဒတိ ဝါ အစ္ဆိန္ဒါပေတိ ဝါ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ ဥပသမ္ပန္နေ အနုပသမ္ပန္နသညီ စီဝရံ ဒတွာ ကုပိတော အနတ္တမနော အစ္ဆိန္ဒတိ ဝါ အစ္ဆိန္ဒါပေတိ ဝါ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။

အညံ ပရိက္ခါရံ ဒတွာ ကုပိတော အနတ္တမနော အစ္ဆိန္ဒတိ ဝါ အစ္ဆိန္ဒါပေတိ ဝါ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အနုပသမ္ပန္နဿ စီဝရံ ဝါ အညံ ဝါ ပရိက္ခါရံ ဒတွာ ကုပိတော အနတ္တမနော အစ္ဆိန္ဒတိ ဝါ အစ္ဆိန္ဒါပေတိ ဝါ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အနုပသမ္ပန္နေ ဥပသမ္ပန္နသညီ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အနုပသမ္ပန္နေ ဝေမတိကော, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အနုပသမ္ပန္နေ အနုပသမ္ပန္နသညီ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။

၆၃၅. အနာပတ္တိ – သော ဝါ ဒေတိ, တဿ ဝါ ဝိဿသန္တော ဂဏှာတိ, ဥမ္မတ္တကဿ အာဒိကမ္မိကဿာတိ။

စီဝရအစ္ဆိန္ဒနသိက္ခါပဒံ နိဋ္ဌိတံ ပဉ္စမံ။

၆. သုတ္တဝိညတ္တိသိက္ခါပဒံ

၆၃၆. တေန သမယေန ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ ရာဇဂဟေ ဝိဟရတိ ဝေဠုဝနေ ကလန္ဒကနိဝါပေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ စီဝရကာရသမယေ ဗဟုံ သုတ္တံ ဝိညာပေသုံ။ ကတေပိ စီဝရေ ဗဟုံ သုတ္တံ အဝသိဋ္ဌံ ဟောတိ။ အထ ခေါ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာနံ ဘိက္ခူနံ ဧတဒဟောသိ – ‘‘ဟန္ဒ မယံ, အာဝုသော, အညမ္ပိ သုတ္တံ ဝိညာပေတွာ တန္တဝါယေဟိ စီဝရံ ဝါယာပေမာ’’တိ။ အထ ခေါ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ အညမ္ပိ သုတ္တံ ဝိညာပေတွာ တန္တဝါယေဟိ စီဝရံ ဝါယာပေသုံ။ ဝီတေပိ စီဝရေ ဗဟုံ သုတ္တံ အဝသိဋ္ဌံ ဟောတိ။ ဒုတိယမ္ပိ ခေါ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ အညမ္ပိ သုတ္တံ ဝိညာပေတွာ တန္တဝါယေဟိ စီဝရံ ဝါယာပေသုံ။ ဝီတေပိ စီဝရေ ဗဟုံ သုတ္တံ အဝသိဋ္ဌံ ဟောတိ။ တတိယမ္ပိ ခေါ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ အညမ္ပိ သုတ္တံ ဝိညာပေတွာ တန္တဝါယေဟိ စီဝရံ ဝါယာပေသုံ။ မနုဿာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ သာမံ သုတ္တံ ဝိညာပေတွာ တန္တဝါယေဟိ စီဝရံ ဝါယာပေဿန္တီ’’တိ!

အဿောသုံ ခေါ ဘိက္ခူ တေသံ မနုဿာနံ ဥဇ္ဈာယန္တာနံ ခိယျန္တာနံ ဝိပါစေန္တာနံ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ။ တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ သာမံ သုတ္တံ ဝိညာပေတွာ တန္တဝါယေဟိ စီဝရံ ဝါယာပေဿန္တီ’’တိ! အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယေ ဘိက္ခူ အနေကပရိယာယေန ဝိဂရဟိတွာ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ပေ.။ ‘‘သစ္စံ ကိရ တုမှေ, ဘိက္ခဝေ , သာမံ သုတ္တံ ဝိညာပေတွာ တန္တဝါယေဟိ စီဝရံ ဝါယာပေထာ’’တိ? ‘‘သစ္စံ, ဘဂဝါ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ။ပေ.။ ကထဉှိ နာမ တုမှေ, မောဃပုရိသာ, သာမံ သုတ္တံ ဝိညာပေတွာ တန္တဝါယေဟိ စီဝရံ ဝါယာပေဿထ! နေတံ, မောဃပုရိသာ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ။ပေ.။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ သိက္ခါပဒံ ဥဒ္ဒိသေယျာထ –

၆၃၇. ‘‘ယော ပန ဘိက္ခု သာမံ သုတ္တံ ဝိညာပေတွာ တန္တဝါယေဟိ စီဝရံ ဝါယာပေယျ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယ’’န္တိ။

၆၃၈. ယော ပနာတိ ယော ယာဒိသော။ပေ.။ ဘိက္ခူတိ။ပေ.။ အယံ ဣမသ္မိံ အတ္ထေ အဓိပ္ပေတော ဘိက္ခူတိ။

သာမန္တိ သယံ ဝိညာပေတွာ။

သုတ္တံ နာမ ဆ သုတ္တာနိ – ခေါမံ ကပ္ပါသိကံ ကောသေယျံ ကမ္ဗလံ သာဏံ ဘင်္ဂံ။

တန္တဝါယေဟီတိ ပေသကာရေဟိ ဝါယာပေတိ, ပယောဂေ ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ [ဝါယာပေတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ (သျာ.)]။ ပဋိလာဘေန နိဿဂ္ဂိယံ ဟောတိ။ နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗံ သံဃဿ ဝါ ဂဏဿ ဝါ ပုဂ္ဂလဿ ဝါ။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗံ။ပေ.။ ဣဒံ မေ, ဘန္တေ, စီဝရံ သာမံ သုတ္တံ ဝိညာပေတွာ တန္တဝါယေဟိ ဝါယာပိတံ နိဿဂ္ဂိယံ။ ဣမာဟံ သံဃဿ နိဿဇ္ဇာမီတိ။ပေ.။ ဒဒေယျာတိ။ပေ.။ ဒဒေယျုန္တိ။ပေ.။ အာယသ္မတော ဒမ္မီတိ။

၆၃၉. ဝါယာပိတေ ဝါယာပိတသညီ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ ဝါယာပိတေ ဝေမတိကော, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ ဝါယာပိတေ အဝါယာပိတသညီ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။

အဝါယာပိတေ ဝါယာပိတသညီ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အဝါယာပိတေ ဝေမတိကော, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အဝါယာပိတေ အဝါယာပိတသညီ, အနာပတ္တိ။

၆၄၀. အနာပတ္တိ – စီဝရံ သိဗ္ဗေတုံ, အာယောဂေ, ကာယဗန္ဓနေ, အံသဗန္ဓကေ [အံသဝဋ္ဋကေ (သီ.)], ပတ္တတ္ထဝိကာယ, ပရိဿာဝနေ, ဉာတကာနံ, ပဝါရိတာနံ, အညဿတ္ထာယ, အတ္တနော ဓနေန, ဥမ္မတ္တကဿ, အာဒိကမ္မိကဿာတိ။

သုတ္တဝိညတ္တိသိက္ခါပဒံ နိဋ္ဌိတံ ဆဋ္ဌံ။

၇. မဟာပေသကာရသိက္ခါပဒံ

၆၄၁. တေန သမယေန ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ပုရိသော ပဝါသံ ဂစ္ဆန္တော ပဇာပတိံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘သုတ္တံ ဓါရယိတွာ အမုကဿ တန္တဝါယဿ ဒေဟိ, စီဝရံ ဝါယာပေတွာ နိက္ခိပ, အာဂတော အယျံ ဥပနန္ဒံ စီဝရေန အစ္ဆာဒေဿာမီ’’တိ။ အဿောသိ ခေါ အညတရော ပိဏ္ဍစာရိကော ဘိက္ခု တဿ ပုရိသဿ ဣမံ ဝါစံ ဘာသမာနဿ။ အထ ခေါ သော ဘိက္ခု ယေနာယသ္မာ ဥပနန္ဒေါ သကျပုတ္တော တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ အာယသ္မန္တံ ဥပနန္ဒံ သကျပုတ္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘မဟာပုညောသိ တွံ, အာဝုသော ဥပနန္ဒ, အမုကသ္မိံ ဩကာသေ အညတရော ပုရိသော ပဝါသံ ဂစ္ဆန္တော ပဇာပတိံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘သုတ္တံ ဓါရယိတွာ အမုကဿ တန္တဝါယဿ ဒေဟိ, စီဝရံ ဝါယာပေတွာ နိက္ခိပ, အာဂတော အယျံ ဥပနန္ဒံ စီဝရေန အစ္ဆာဒေဿာမီ’’တိ။ ‘‘အတ္ထာဝုသော, မံ သော ဥပဋ္ဌာကော’’တိ။ သောပိ ခေါ တန္တဝါယော အာယသ္မတော ဥပနန္ဒဿ သကျပုတ္တဿ ဥပဋ္ဌာကော ဟောတိ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ ဥပနန္ဒေါ သကျပုတ္တော ယေန သော တန္တဝါယော တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ တံ တန္တဝါယံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဣဒံ ခေါ, အာဝုသော, စီဝရံ မံ ဥဒ္ဒိဿ ဝိယျတိ; အာယတဉ္စ ကရောဟိ ဝိတ္ထတဉ္စ။ အပ္ပိတဉ္စ သုဝီတဉ္စ သုပ္ပဝါယိတဉ္စ သုဝိလေခိတဉ္စ သုဝိတစ္ဆိတဉ္စ ကရောဟီ’’တိ။ ‘‘ဧတေ ခေါ မေ, ဘန္တေ, သုတ္တံ ဓါရယိတွာ အဒံသု; ဣမိနာ သုတ္တေန စီဝရံ ဝိနာဟီ’’တိ။ ‘‘န, ဘန္တေ, သက္ကာ အာယတံ ဝါ ဝိတ္ထတံ ဝါ အပ္ပိတံ ဝါ ကာတုံ။ သက္ကာ စ ခေါ, ဘန္တေ, သုဝီတဉ္စ သုပ္ပဝါယိတဉ္စ သုဝိလေခိတဉ္စ သုဝိတစ္ဆိတဉ္စ ကာတု’’န္တိ။ ‘‘ဣင်္ဃ တွံ, အာဝုသော, အာယတဉ္စ ကရောဟိ ဝိတ္ထတဉ္စ အပ္ပိတဉ္စ။ န တေန သုတ္တေန ပဋိဗဒ္ဓံ ဘဝိဿတီ’’တိ။

အထ ခေါ သော တန္တဝါယော ယထာဘတံ သုတ္တံ တန္တေ ဥပနေတွာ ယေန သာ ဣတ္ထီ တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ တံ ဣတ္ထိံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘သုတ္တေန, အယျေ, အတ္ထော’’တိ။ ‘‘နနု တွံ အယျော [အယျ (သျာ.)] မယာ ဝုတ္တော – ‘ဣမိနာ သုတ္တေန စီဝရံ ဝိနာဟီ’’’တိ။ ‘‘သစ္စာဟံ, အယျေ, တယာ ဝုတ္တော – ‘ဣမိနာ သုတ္တေန စီဝရံ ဝိနာဟီ’တိ။ အပိစ, မံ အယျော ဥပနန္ဒေါ ဧဝမာဟ – ‘ဣင်္ဃ တွံ, အာဝုသော, အာယတဉ္စ ကရောဟိ ဝိတ္ထတဉ္စ အပ္ပိတဉ္စ, န တေန သုတ္တေန ပဋိဗဒ္ဓံ ဘဝိဿတီ’’’တိ။ အထ ခေါ သာ ဣတ္ထီ ယတ္တကံယေဝ သုတ္တံ ပဌမံ အဒါသိ တတ္တကံ ပစ္ဆာ အဒါသိ။ အဿောသိ ခေါ အာယသ္မာ ဥပနန္ဒေါ သကျပုတ္တော – ‘‘သော ကိရ ပုရိသော ပဝါသတော အာဂတော’’တိ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ ဥပနန္ဒေါ သကျပုတ္တော ယေန တဿ ပုရိသဿ နိဝေသနံ တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ ပညတ္တေ အာသနေ နိသီဒိ။ အထ ခေါ သော ပုရိသော ယေနာယသ္မာ ဥပနန္ဒေါ သကျပုတ္တော တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ အာယသ္မန္တံ ဥပနန္ဒံ သကျပုတ္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ သော ပုရိသော ပဇာပတိံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဝီတံ တံ စီဝရ’’န္တိ? ‘‘အာမာယျ, ဝီတံ တံ စီဝရ’’န္တိ။ ‘‘အာဟရ, အယျံ ဥပနန္ဒံ စီဝရေန အစ္ဆာဒေဿာမီ’’တိ။ အထ ခေါ သာ ဣတ္ထီ တံ စီဝရံ နီဟရိတွာ သာမိကဿ ဒတွာ ဧတမတ္ထံ အာရောစေသိ။ အထ ခေါ သော ပုရိသော အာယသ္မတော ဥပနန္ဒဿ သကျပုတ္တဿ စီဝရံ ဒတွာ ဥဇ္ဈာယတိ ခိယျတိ ဝိပါစေတိ – ‘‘မဟိစ္ဆာ ဣမေ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ အသန္တုဋ္ဌာ။ နယိမေ သုကရာ စီဝရေန အစ္ဆာဒေတုံ။ ကထဉှိ နာမ အယျော ဥပနန္ဒေါ မယာ ပုဗ္ဗေ အပ္ပဝါရိတော တန္တဝါယေ [ဂဟပတိကဿ တန္တဝါယေ (က.)] ဥပသင်္ကမိတွာ စီဝရေ ဝိကပ္ပံ အာပဇ္ဇိဿတီ’’တိ။

အဿောသုံ ခေါ ဘိက္ခူ တဿ ပုရိသဿ ဥဇ္ဈာယန္တဿ ခိယျန္တဿ ဝိပါစေန္တဿ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ။ပေ.။ တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ အာယသ္မာ ဥပနန္ဒေါ သကျပုတ္တော ပုဗ္ဗေ အပ္ပဝါရိတော ဂဟပတိကဿ တန္တဝါယေ ဥပသင်္ကမိတွာ စီဝရေ ဝိကပ္ပံ အာပဇ္ဇိဿတီ’’တိ! အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ အာယသ္မန္တံ ဥပနန္ဒံ သကျပုတ္တံ အနေကပရိယာယေန ဝိဂရဟိတွာ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ပေ.။ ‘‘သစ္စံ ကိရ တွံ, ဥပနန္ဒ, ပုဗ္ဗေ အပ္ပဝါရိတော ဂဟပတိကဿ တန္တဝါယေ ဥပသင်္ကမိတွာ စီဝရေ ဝိကပ္ပံ အာပဇ္ဇီ’’တိ? ‘‘သစ္စံ, ဘဂဝါ’’တိ။ ‘‘ဉာတကော တေ, ဥပနန္ဒ, အညာတကော’’တိ? ‘‘အညာတကော, ဘဂဝါ’’တိ။ ‘‘အညာတကော, မောဃပုရိသ, အညာတကဿ န ဇာနာတိ ပတိရူပံ ဝါ အပ္ပတိရူပံ ဝါ သန္တံ ဝါ အသန္တံ ဝါ။ တတ္ထ နာမ တွံ, မောဃပုရိသ, ပုဗ္ဗေ အပ္ပဝါရိတော အညာတကဿ ဂဟပတိကဿ တန္တဝါယေ ဥပသင်္ကမိတွာ စီဝရေ ဝိကပ္ပံ အာပဇ္ဇိဿသိ! နေတံ, မောဃပုရိသ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ။ပေ.။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ သိက္ခါပဒံ ဥဒ္ဒိသေယျာထ –

၆၄၂. ‘‘ဘိက္ခုံ ပနေဝ ဥဒ္ဒိဿ အညာတကော ဂဟပတိ ဝါ ဂဟပတာနီ ဝါ တန္တဝါယေဟိ စီဝရံ ဝါယာပေယျ, တတြ စေ သော ဘိက္ခု ပုဗ္ဗေ အပ္ပဝါရိတော တန္တဝါယေ ဥပသင်္ကမိတွာ စီဝရေ ဝိကပ္ပံ အာပဇ္ဇေယျ – ‘ဣဒံ ခေါ, အာဝုသော, စီဝရံ မံ ဥဒ္ဒိဿ ဝိယျတိ။ အာယတဉ္စ ကရောထ ဝိတ္ထတဉ္စ။ အပ္ပိတဉ္စ သုဝီတဉ္စ သုပ္ပဝါယိတဉ္စ သုဝိလေခိတဉ္စ သုဝိတစ္ဆိတဉ္စ ကရောထ။ အပ္ပေဝ နာမ မယမ္ပိ အာယသ္မန္တာနံ ကိဉ္စိမတ္တံ အနုပဒဇ္ဇေယျာမာ’တိ။ ဧဝဉ္စ သော ဘိက္ခု ဝတွာ ကိဉ္စိမတ္တံ အနုပဒဇ္ဇေယျ အန္တမသော ပိဏ္ဍပါတမတ္တမ္ပိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယ’’န္တိ။

၆၄၃. ဘိက္ခုံ ပနေဝ ဥဒ္ဒိဿာတိ ဘိက္ခုဿတ္ထာယ ဘိက္ခုံ အာရမ္မဏံ ကရိတွာ ဘိက္ခုံ အစ္ဆာဒေတုကာမော။

အညာတကော နာမ မာတိတော ဝါ ပိတိတော ဝါ ယာဝ သတ္တမာ ပိတာမဟယုဂါ အသမ္ဗဒ္ဓေါ။

ဂဟပတိ နာမ ယော ကောစိ အဂါရံ အဇ္ဈာဝသတိ။

ဂဟပတာနီ နာမ ယာ ကာစိ အဂါရံ အဇ္ဈာဝသတိ။

တန္တဝါယေဟီတိ ပေသကာရေဟိ။

စီဝရံ နာမ ဆန္နံ စီဝရာနံ အညတရံ စီဝရံ ဝိကပ္ပနုပဂံ ပစ္ဆိမံ။

ဝါယာပေယျာတိ ဝိနာပေတိ။

တတြ စေ သော ဘိက္ခူတိ ယံ ဘိက္ခုံ ဥဒ္ဒိဿ စီဝရံ ဝိယျတိ သော ဘိက္ခု။

ပုဗ္ဗေ အပ္ပဝါရိတောတိ ပုဗ္ဗေ အဝုတ္တော ဟောတိ – ‘‘ကီဒိသေန တေ, ဘန္တေ, စီဝရေန အတ္ထော, ကီဒိသံ တေ စီဝရံ ဝါယာပေမီ’’တိ?

တန္တဝါယေ ဥပသင်္ကမိတွာတိ ဃရံ ဂန္တွာ ယတ္ထ ကတ္ထစိ ဥပသင်္ကမိတွာ။

စီဝရေ ဝိကပ္ပံ အာပဇ္ဇေယျာတိ – ‘‘ဣဒံ ခေါ, အာဝုသော, စီဝရံ မံ ဥဒ္ဒိဿ ဝိယျတိ, အာယတဉ္စ ကရောထ ဝိတ္ထတဉ္စ။ အပ္ပိတဉ္စ သုဝီတဉ္စ သုပ္ပဝါယိတဉ္စ သုဝိလေခိတဉ္စ သုဝိတစ္ဆိတဉ္စ ကရောထ။ အပ္ပေဝ နာမ မယမ္ပိ အာယသ္မန္တာနံ ကိဉ္စိမတ္တံ အနုပဒဇ္ဇေယျာမာ’’တိ။

ဧဝဉ္စ သော ဘိက္ခု ဝတွာ ကိဉ္စိမတ္တံ အနုပဒဇ္ဇေယျ အန္တမသော ပိဏ္ဍပါတမတ္တမ္ပီတိ။ ပိဏ္ဍပါတော နာမ ယာဂုပိ ဘတ္တမ္ပိ ခါဒနီယမ္ပိ စုဏ္ဏပိဏ္ဍောပိ ဒန္တကဋ္ဌမ္ပိ ဒသိကသုတ္တမ္ပိ, အန္တမသော ဓမ္မမ္ပိ ဘဏတိ။

တဿ ဝစနေန အာယတံ ဝါ ဝိတ္ထတံ ဝါ အပ္ပိတံ ဝါ ကရောတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ။ ပဋိလာဘေန နိဿဂ္ဂိယံ ဟောတိ။ နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗံ သံဃဿ ဝါ ဂဏဿ ဝါ ပုဂ္ဂလဿ ဝါ။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗံ။ပေ.။ ဣဒံ မေ, ဘန္တေ, စီဝရံ ပုဗ္ဗေ အပ္ပဝါရိတော အညာတကဿ ဂဟပတိကဿ တန္တဝါယေ ဥပသင်္ကမိတွာ စီဝရေ ဝိကပ္ပံ အာပန္နံ နိဿဂ္ဂိယံ။ ဣမာဟံ သံဃဿ နိဿဇ္ဇာမီတိ။ပေ.။ ဒဒေယျာတိ။ပေ.။ ဒဒေယျုန္တိ။ပေ.။ အာယသ္မတော ဒမ္မီတိ။

၆၄၄. အညာတကေ အညာတကသညီ ပုဗ္ဗေ အပ္ပဝါရိတော ဂဟပတိကဿ တန္တဝါယေ ဥပသင်္ကမိတွာ စီဝရေ ဝိကပ္ပံ အာပဇ္ဇတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အညာတကေ ဝေမတိကော ပုဗ္ဗေ အပ္ပဝါရိတော ဂဟပတိကဿ တန္တဝါယေ ဥပသင်္ကမိတွာ စီဝရေ ဝိကပ္ပံ အာပဇ္ဇတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အညာတကေ ဉာတကသညီ ပုဗ္ဗေ အပ္ပဝါရိတော ဂဟပတိကဿ တန္တဝါယေ ဥပသင်္ကမိတွာ စီဝရေ ဝိကပ္ပံ အာပဇ္ဇတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။

ဉာတကေ အဉာတကသညီ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဉာတကေ ဝေမတိကော, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဉာတကေ ဉာတကသညီ, အနာပတ္တိ။

၆၄၅. အနာပတ္တိ – ဉာတကာနံ, ပဝါရိတာနံ, အညဿတ္ထာယ, အတ္တနော ဓနေန, မဟဂ္ဃံ ဝါယာပေတုကာမဿ အပ္ပဂ္ဃံ ဝါယာပေတိ, ဥမ္မတ္တကဿ, အာဒိကမ္မိကဿာတိ။

မဟာပေသကာရသိက္ခါပဒံ နိဋ္ဌိတံ သတ္တမံ။

၈. အစ္စေကစီဝရသိက္ခါပဒံ

၆၄၆. တေန သမယေန ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော မဟာမတ္တော ပဝါသံ ဂစ္ဆန္တော ဘိက္ခူနံ သန္တိကေ ဒူတံ ပါဟေသိ – ‘‘အာဂစ္ဆန္တု ဘဒန္တာ ဝဿာဝါသိကံ ဒဿာမီ’’တိ။ ဘိက္ခူ – ‘ဝဿံဝုဋ္ဌာနံ ဘဂဝတာ ဝဿာဝါသိကံ အနုညာတ’န္တိ, ကုက္ကုစ္စာယန္တာ နာဂမံသု။ အထ ခေါ သော မဟာမတ္တော ဥဇ္ဈာယတိ ခိယျတိ ဝိပါစေတိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ ဘဒန္တာ မယာ ဒူတေ ပဟိတေ နာဂစ္ဆိဿန္တိ! အဟဉှိ သေနာယ ဂစ္ဆာမိ။ ဒုဇ္ဇာနံ ဇီဝိတံ ဒုဇ္ဇာနံ မရဏ’’န္တိ။ အဿောသုံ ခေါ ဘိက္ခူ တဿ မဟာမတ္တဿ ဥဇ္ဈာယန္တဿ ခိယျန္တဿ ဝိပါစေန္တဿ။ အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတသ္မိံ နိဒါနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, အစ္စေကစီဝရံ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ နိက္ခိပိတု’’န္တိ။

၆၄၇. တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ – ‘‘ဘဂဝတာ အနုညာတံ အစ္စေကစီဝရံ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ နိက္ခိပိတု’’န္တိ , အစ္စေကစီဝရာနိ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ စီဝရကာလသမယံ အတိက္ကာမေန္တိ။ တာနိ စီဝရာနိ စီဝရဝံသေ ဘဏ္ဍိကာဗဒ္ဓါနိ တိဋ္ဌန္တိ။ အဒ္ဒသ ခေါ အာယသ္မာ အာနန္ဒေါ သေနာသနစာရိကံ အာဟိဏ္ဍန္တော တာနိ စီဝရာနိ စီဝရဝံသေ ဘဏ္ဍိကာဗဒ္ဓါနိ။ တိဋ္ဌန္တေ ဒိသွာ ဘိက္ခူ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ကဿိမာနိ, အာဝုသော, စီဝရာနိ စီဝရဝံသေ ဘဏ္ဍိကာဗဒ္ဓါနိ တိဋ္ဌန္တီ’’တိ? ‘‘အမှာကံ, အာဝုသော, အစ္စေကစီဝရာနီ’’တိ။ ‘‘ကီဝစိရံ ပနာဝုသော, ဣမာနိ စီဝရာနိ နိက္ခိတ္တာနီ’’တိ? အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ အာယသ္မတော အာနန္ဒဿ ယထာနိက္ခိတ္တံ အာရောစေသုံ။ အာယသ္မာ အာနန္ဒေါ ဥဇ္ဈာယတိ ခိယျတိ ဝိပါစေတိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ ဘိက္ခူ အစ္စေကစီဝရံ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ စီဝရကာလသမယံ အတိက္ကာမေဿန္တီ’’တိ! အထ ခေါ အာယသ္မာ အာနန္ဒေါ တေ ဘိက္ခူ အနေကပရိယာယေန ဝိဂရဟိတွာ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသိ။ပေ.။ – ‘‘သစ္စံ ကိရ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခူ အစ္စေကစီဝရံ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ စီဝရကာလသမယံ အတိက္ကာမေန္တီ’’တိ? ‘‘သစ္စံ, ဘဂဝါ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ။ပေ.။ ကထဉှိ နာမ တေ, ဘိက္ခဝေ, မောဃပုရိသာ အစ္စေကစီဝရံ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ စီဝရကာလသမယံ အတိက္ကာမေဿန္တိ! နေတံ, ဘိက္ခဝေ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ။ပေ.။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ သိက္ခါပဒံ ဥဒ္ဒိသေယျာထ –

၆၄၈. ‘‘ဒသာဟာနာဂတံ ကတ္တိကတေမာသိကပုဏ္ဏမံ ဘိက္ခုနော ပနေဝ အစ္စေကစီဝရံ ဥပ္ပဇ္ဇေယျ, အစ္စေကံ မညမာနေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗံ, ပဋိဂ္ဂဟေတွာ ယာဝ စီဝရကာလသမယံ နိက္ခိပိတဗ္ဗံ။ တတော စေ ဥတ္တရိ နိက္ခိပေယျ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယ’’န္တိ။

၆၄၉. ဒသာဟာနာဂတန္တိ ဒသာဟာနာဂတာယ ပဝါရဏာယ။

ကတ္တိကတေမာသိကပုဏ္ဏမန္တိ ပဝါရဏာ ကတ္တိကာ ဝုစ္စတိ။

အစ္စေကစီဝရံ နာမ သေနာယ ဝါ ဂန္တုကာမော ဟောတိ, ပဝါသံ ဝါ ဂန္တုကာမော ဟောတိ, ဂိလာနော ဝါ ဟောတိ, ဂဗ္ဘိနီ ဝါ ဟောတိ, အဿဒ္ဓဿ ဝါ သဒ္ဓါ ဥပ္ပန္နာ ဟောတိ, အပ္ပသန္နဿ ဝါ ပသာဒေါ ဥပ္ပန္နော ဟောတိ, သော စေ ဘိက္ခူနံ သန္တိကေ ဒူတံ ပဟိဏေယျ – ‘‘အာဂစ္ဆန္တု ဘဒန္တာ ဝဿာဝါသိကံ ဒဿာမီ’’တိ, ဧတံ အစ္စေကစီဝရံ နာမ။

အစ္စေကံ မညမာနေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗံ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ ယာဝ စီဝရကာလသမယံ နိက္ခိပိတဗ္ဗန္တိ သညာဏံ ကတွာ နိက္ခိပိတဗ္ဗံ – ‘‘ဣဒံ အစ္စေကစီဝရ’’န္တိ။

စီဝရကာလသမယော နာမ အနတ္ထတေ ကထိနေ ဝဿာနဿ ပစ္ဆိမော မာသော, အတ္ထတေ ကထိနေ ပဉ္စမာသာ။

တတော စေ ဥတ္တရိ နိက္ခိပေယျာတိ အနတ္ထတေ ကထိနေ ဝဿာနဿ ပစ္ဆိမံ ဒိဝသံ အတိက္ကာမေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ [နိဿဂ္ဂိယံ ဟောတိ (သျာ.)]။ အတ္ထတေ ကထိနေ ကထိနုဒ္ဓါရဒိဝသံ အတိက္ကာမေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ဟောတိ။ နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗံ သံဃဿ ဝါ ဂဏဿ ဝါ ပုဂ္ဂလဿ ဝါ။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗံ။ပေ.။ ဣဒံ မေ, ဘန္တေ, အစ္စေကစီဝရံ စီဝရကာလသမယံ အတိက္ကာမိတံ နိဿဂ္ဂိယံ။ ဣမာဟံ သံဃဿ နိဿဇ္ဇာမီတိ။ပေ.။ ဒဒေယျာတိ။ပေ.။ ဒဒေယျုန္တိ။ပေ.။ အာယသ္မတော ဒမ္မီတိ။

၆၅၀. အစ္စေကစီဝရေ အစ္စေကစီဝရသညီ စီဝရကာလသမယံ အတိက္ကာမေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အစ္စေကစီဝရေ ဝေမတိကော စီဝရကာလသမယံ အတိက္ကာမေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အစ္စေကစီဝရေ အနစ္စေကစီဝရသညီ စီဝရကာလသမယံ အတိက္ကာမေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အနဓိဋ္ဌိတေ အဓိဋ္ဌိတသညီ ။ပေ.။ အဝိကပ္ပိတေ ဝိကပ္ပိတသညီ။ အဝိဿဇ္ဇိတေ ဝိဿဇ္ဇိတသညီ။ အနဋ္ဌေ နဋ္ဌသညီ။ အဝိနဋ္ဌေ ဝိနဋ္ဌသညီ။ အဒဍ္ဎေ ဒဍ္ဎသညီ။ အဝိလုတ္တေ ဝိလုတ္တသညီ စီဝရကာလသမယံ အတိက္ကာမေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။

နိဿဂ္ဂိယံ စီဝရံ အနိဿဇ္ဇိတွာ ပရိဘုဉ္ဇတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အနစ္စေကစီဝရေ အစ္စေကစီဝရသညီ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အနစ္စေကစီဝရေ ဝေမတိကော, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အနစ္စေကစီဝရေ အနစ္စေကစီဝရသညီ, အနာပတ္တိ။

၆၅၁. အနာပတ္တိ – အန္တောသမယေ အဓိဋ္ဌေတိ, ဝိကပ္ပေတိ, ဝိဿဇ္ဇေတိ, နဿတိ, ဝိနဿတိ, ဍယှတိ, အစ္ဆိန္ဒိတွာ ဂဏှန္တိ, ဝိဿာသံ ဂဏှန္တိ, ဥမ္မတ္တကဿ, အာဒိကမ္မိကဿာတိ။

အစ္စေကစီဝရသိက္ခါပဒံ နိဋ္ဌိတံ အဋ္ဌမံ။

၉. သာသင်္ကသိက္ခါပဒံ

၆၅၂. တေန သမယေန ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ ဝုတ္ထဝဿာ အာရညကေသု သေနာသနေသု ဝိဟရန္တိ။ ကတ္တိကစောရကာ ဘိက္ခူ – ‘‘လဒ္ဓလာဘာ’’တိ ပရိပါတေန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတသ္မိံ နိဒါနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, အာရညကေသု သေနာသနေသု ဝိဟရန္တေန တိဏ္ဏံ စီဝရာနံ အညတရံ စီဝရံ အန္တရဃရေ နိက္ခိပိတု’’န္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ – ‘‘ဘဂဝတာ အနုညာတံ အာရညကေသု သေနာသနေသု ဝိဟရန္တေန တိဏ္ဏံ စီဝရာနံ အညတရံ စီဝရံ အန္တရဃရေ နိက္ခိပိတု’’န္တိ တိဏ္ဏံ စီဝရာနံ အညတရံ စီဝရံ အန္တရဃရေ နိက္ခိပိတွာ အတိရေကဆာရတ္တံ ဝိပ္ပဝသန္တိ။ တာနိ စီဝရာနိ နဿန္တိပိ ဝိနဿန္တိပိ ဍယှန္တိပိ ဥန္ဒူရေဟိပိ ခဇ္ဇန္တိ။ ဘိက္ခူ ဒုစ္စောဠာ ဟောန္တိ လူခစီဝရာ။ ဘိက္ခူ ဧဝမာဟံသု – ‘‘ကိဿ တုမှေ, အာဝုသော, ဒုစ္စောဠာ လူခစီဝရာ’’တိ? အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘိက္ခူနံ ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ။ တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ ဘိက္ခူ တိဏ္ဏံ စီဝရာနံ အညတရံ စီဝရံ အန္တရဃရေ နိက္ခိပိတွာ အတိရေကဆာရတ္တံ ဝိပ္ပဝသိဿန္တီ’’တိ! အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ တေ အနေကပရိယာယေန ဝိဂရဟိတွာ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ပေ.။ သစ္စံ ကိရ, ဘိက္ခဝေ , ဘိက္ခူ တိဏ္ဏံ စီဝရာနံ အညတရံ စီဝရံ အန္တရဃရေ နိက္ခိပိတွာ အတိရေကဆာရတ္တံ ဝိပ္ပဝသန္တီတိ? ‘‘သစ္စံ, ဘဂဝါ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ။ပေ.။ ကထဉှိ နာမ တေ, ဘိက္ခဝေ, မောဃပုရိသာ တိဏ္ဏံ စီဝရာနံ အညတရံ စီဝရံ အန္တရဃရေ နိက္ခိပိတွာ အတိရေကဆာရတ္တံ ဝိပ္ပဝသိဿန္တိ! နေတံ, ဘိက္ခဝေ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ။ပေ.။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ သိက္ခါပဒံ ဥဒ္ဒိသေယျာထ –

၆၅၃. ‘‘ဥပဝဿံ ခေါ ပန ကတ္တိကပုဏ္ဏမံ ယာနိ ခေါ ပန တာနိ အာရညကာနိ သေနာသနာနိ သာသင်္ကသမ္မတာနိ သပ္ပဋိဘယာနိ တထာရူပေသု ဘိက္ခု သေနာသနေသု ဝိဟရန္တော အာကင်္ခမာနော တိဏ္ဏံ စီဝရာနံ အညတရံ စီဝရံ အန္တရဃရေ နိက္ခိပေယျ, သိယာ စ တဿ ဘိက္ခုနော ကောစိဒေဝ ပစ္စယော တေန စီဝရေန ဝိပ္ပဝါသာယ။ ဆာရတ္တပရမံ တေန ဘိက္ခုနာ တေန စီဝရေန ဝိပ္ပဝသိတဗ္ဗံ။ တတော စေ ဥတ္တရိ ဝိပ္ပဝသေယျ, အညတြ ဘိက္ခုသမ္မုတိယာ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယ’’န္တိ။

၆၅၄. ဥပဝဿံ ခေါ ပနာတိ ဝုဋ္ဌဝဿာနံ။

ကတ္တိကပုဏ္ဏမန္တိ ကတ္တိကစာတုမာသိနီ ဝုစ္စတိ။

[ပါစိ. ၅၇၃] ယာနိ ခေါ ပန တာနိ အာရညကာနိ သေနာသနာနီတိ အာရညကံ နာမ သေနာသနံ ပဉ္စဓနုသတိကံ ပစ္ဆိမံ။

[ပါစိ. ၅၇၃] သာသင်္ကံ နာမ အာရာမေ အာရာမူပစာရေ စောရာနံ နိဝိဋ္ဌောကာသော ဒိဿတိ, ဘုတ္တောကာသော ဒိဿတိ, ဌိတောကာသော ဒိဿတိ, နိသိန္နောကာသော ဒိဿတိ, နိပန္နောကာသော ဒိဿတိ။

[ပါစိ. ၅၇၃] သပ္ပဋိဘယံ နာမ အာရာမေ အာရာမူပစာရေ စောရေဟိ မနုဿာ ဟတာ ဒိဿန္တိ, ဝိလုတ္တာ ဒိဿန္တိ, အာကောဋိတာ ဒိဿန္တိ ။

[ပါစိ. ၅၇၃] တထာရူပေသု ဘိက္ခု သေနာသနေသု ဝိဟရန္တောတိ ဧဝရူပေသု ဘိက္ခု သေနာသနေသု ဝိဟရန္တော။

အာကင်္ခမာနောတိ ဣစ္ဆမာနော။

တိဏ္ဏံ စီဝရာနံ အညတရံ စီဝရန္တိ သံဃာဋိံ ဝါ ဥတ္တရာသင်္ဂံ ဝါ အန္တရဝါသကံ ဝါ။

အန္တရဃရေ နိက္ခိပေယျာတိ သမန္တာ ဂေါစရဂါမေ နိက္ခိပေယျ။

သိယာ စ တဿ ဘိက္ခုနော ကောစိဒေဝ ပစ္စယော တေန စီဝရေန ဝိပ္ပဝါသာယာတိ သိယာ ပစ္စယော သိယာ ကရဏီယံ။

ဆာရတ္တပရမံ တေန ဘိက္ခုနာ တေန စီဝရေန ဝိပ္ပဝသိတဗ္ဗန္တိ ဆာရတ္တပရမတာ ဝိပ္ပဝသိတဗ္ဗံ။

အညတြ ဘိက္ခုသမ္မုတိယာတိ ဌပေတွာ ဘိက္ခုသမ္မုတိံ။

တတော စေ ဥတ္တရိ ဝိပ္ပဝသေယျာတိ သတ္တမေ အရုဏုဂ္ဂမနေ နိဿဂ္ဂိယံ ဟောတိ။ နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗံ သံဃဿ ဝါ ဂဏဿ ဝါ ပုဂ္ဂလဿ ဝါ။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗံ။ ‘‘ဣဒံ မေ, ဘန္တေ, စီဝရံ အတိရေကဆာရတ္တံ ဝိပ္ပဝုဋ္ဌံ, အညတြ ဘိက္ခုသမ္မုတိယာ, နိဿဂ္ဂိယံ။ ဣမာဟံ သံဃဿ နိဿဇ္ဇာမီ’’တိ။ပေ.။ ဒဒေယျာတိ။ပေ.။ ဒဒေယျုန္တိ။ပေ.။ အာယသ္မတော ဒမ္မီတိ။

၆၅၅. အတိရေကဆာရတ္တေ အတိရေကသညီ ဝိပ္ပဝသတိ, အညတြ ဘိက္ခုသမ္မုတိယာ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အတိရေကဆာရတ္တေ ဝေမတိကော ဝိပ္ပဝသတိ, အညတြ ဘိက္ခုသမ္မုတိယာ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အတိရေကဆာရတ္တေ ဦနကသညီ ဝိပ္ပဝသတိ, အညတြ ဘိက္ခုသမ္မုတိယာ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။ အပ္ပစ္စုဒ္ဓဋေ ပစ္စုဒ္ဓဋသညီ။ပေ.။ အဝိဿဇ္ဇိတေ ဝိဿဇ္ဇိတသညီ။ အနဋ္ဌေ နဋ္ဌသညီ။ အဝိနဋ္ဌေ ဝိနဋ္ဌသညီ။ အဒဍ္ဎေ ဒဍ္ဎသညီ ။ အဝိလုတ္တေ ဝိလုတ္တသညီ ဝိပ္ပဝသတိ, အညတြ ဘိက္ခုသမ္မုတိယာ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။

နိဿဂ္ဂိယံ စီဝရံ အနိဿဇ္ဇိတွာ ပရိဘုဉ္ဇတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဦနကဆာရတ္တေ အတိရေကသညီ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဦနကဆာရတ္တေ ဝေမတိကော, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ဦနကဆာရတ္တေ ဦနကသညီ, အနာပတ္တိ။

၆၅၆. အနာပတ္တိ – ဆာရတ္တံ ဝိပ္ပဝသတိ, ဦနကဆာရတ္တံ ဝိပ္ပဝသတိ, ဆာရတ္တံ ဝိပ္ပဝသိတွာ ပုန ဂါမသီမံ ဩက္ကမိတွာ ဝသိတွာ ပက္ကမတိ, အန္တော ဆာရတ္တံ ပစ္စုဒ္ဓရတိ, ဝိဿဇ္ဇေတိ, နဿတိ, ဝိနဿတိ, ဍယှတိ, အစ္ဆိန္ဒိတွာ ဂဏှန္တိ, ဝိဿာသံ ဂဏှန္တိ, ဘိက္ခုသမ္မုတိယာ, ဥမ္မတ္တကဿ, အာဒိကမ္မိကဿာတိ။

သာသင်္ကသိက္ခါပဒံ နိဋ္ဌိတံ နဝမံ။

၁၀. ပရိဏတသိက္ခါပဒံ

၆၅၇. တေန သမယေန ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန သာဝတ္ထိယံ အညတရဿ ပူဂဿ သံဃဿ သစီဝရဘတ္တံ ပဋိယတ္တံ ဟောတိ – ‘‘ဘောဇေတွာ စီဝရေန အစ္ဆာဒေဿာမာ’’တိ။ အထ ခေါ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ယေန သော ပူဂေါ တေနုပသင်္ကမိံသု; ဥပသင်္ကမိတွာ တံ ပူဂံ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘ဒေထာဝုသော, အမှာကံ ဣမာနိ စီဝရာနီ’’တိ။ ‘‘န မယံ, ဘန္တေ, ဒဿာမ။ အမှာကံ သံဃဿ အနုဝဿံ သစီဝရဘိက္ခါ ပညတ္တာ’’တိ။ ‘‘ဗဟူ, အာဝုသော, သံဃဿ ဒါယကာ, ဗဟူ သံဃဿ ဘတ္တာ [ဘဒ္ဒါ (က.)]။ မယံ တုမှေ နိဿာယ တုမှေ သမ္ပဿန္တာ ဣဓ ဝိဟရာမ။ တုမှေ စေ အမှာကံ န ဒဿထ, အထ ကော စရဟိ အမှာကံ ဒဿတိ? ဒေထာဝုသော, အမှာကံ ဣမာနိ စီဝရာနီ’’တိ။ အထ ခေါ သော ပူဂေါ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယေဟိ ဘိက္ခူဟိ နိပ္ပီဠိယမာနော ယထာပဋိယတ္တံ စီဝရံ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာနံ ဘိက္ခူနံ ဒတွာ သံဃံ ဘတ္တေန ပရိဝိသိ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ ဇာနန္တိ သံဃဿ သစီဝရဘတ္တံ ပဋိယတ္တံ, န စ ဇာနန္တိ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာနံ ဘိက္ခူနံ ဒိန္နန္တိ, တေ ဧဝမာဟံသု – ‘‘ဩဏောဇေထာဝုသော, သံဃဿ စီဝရ’’န္တိ။ ‘‘နတ္ထိ, ဘန္တေ။ ယထာပဋိယတ္တံ စီဝရံ အယျာ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ အတ္တနော ပရိဏာမေသု’’န္တိ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ။ တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထဉှိ နာမ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ဇာနံ သင်္ဃိကံ လာဘံ ပရိဏတံ အတ္တနော ပရိဏာမေဿန္တီ’’တိ ! အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယေ ဘိက္ခူ အနေကပရိယာယေန ဝိဂရဟိတွာ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ပေ.။ ‘‘သစ္စံ ကိရ တုမှေ, ဘိက္ခဝေ, ဇာနံ သင်္ဃိကံ လာဘံ ပရိဏတံ အတ္တနော ပရိဏာမေထာ’’တိ? ‘‘သစ္စံ, ဘဂဝါ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ။ပေ.။ ကထဉှိ နာမ တုမှေ, မောဃပုရိသာ, ဇာနံ သင်္ဃိကံ လာဘံ ပရိဏတံ အတ္တနော ပရိဏာမေဿထ! နေတံ, မောဃပုရိသာ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ။ပေ.။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ သိက္ခါပဒံ ဥဒ္ဒိသေယျာထ –

၆၅၈. ‘‘ယော ပန ဘိက္ခု ဇာနံ သင်္ဃိကံ လာဘံ ပရိဏတံ အတ္တနော ပရိဏာမေယျ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယ’’န္တိ။

၆၅၉. ယော ပနာတိ ယော ယာဒိသော။ပေ.။ ဘိက္ခူတိ။ပေ.။ အယ ဣမသ္မိံ အတ္ထေ အဓိပ္ပေတော ဘိက္ခူတိ။

[ပါစိ. ၄၉၁] ဇာနာတိ နာမ သာမံ ဝါ ဇာနာတိ အညေ ဝါ တဿ အာရောစေန္တိ သော ဝါ အာရောစေတိ။

[ပါစိ. ၄၉၁] သင်္ဃိကံ နာမ သံဃဿ ဒိန္နံ ဟောတိ ပရိစ္စတ္တံ။

[ပါစိ. ၄၉၁] လာဘော နာမ စီဝရပိဏ္ဍပါတသေနာသနဂိလာနပ္ပစ္စယဘေသဇ္ဇပရိက္ခါရာ။ အန္တမသော စုဏ္ဏပိဏ္ဍောပိ, ဒန္တကဋ္ဌမ္ပိ, ဒသိကသုတ္တမ္ပိ။

[ပါစိ. ၄၉၁] ပရိဏတံ နာမ ဒဿာမ ကရိဿာမာတိ ဝါစာ ဘိန္နာ ဟောတိ။

အတ္တနော ပရိဏာမေတိ, ပယောဂေ ဒုက္ကဋံ။ ပဋိလာဘေန နိဿဂ္ဂိယံ ဟောတိ။ နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗံ သံဃဿ ဝါ ဂဏဿ ဝါ ပုဂ္ဂလဿ ဝါ။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, နိဿဇ္ဇိတဗ္ဗံ။ပေ.။ ဣဒံ မေ, ဘန္တေ, ဇာနံ သင်္ဃိကံ လာဘံ ပရိဏတံ အတ္တနော ပရိဏာမိတံ နိဿဂ္ဂိယံ။ ဣမာဟံ သံဃဿ နိဿဇ္ဇာမီတိ။ပေ.။ ဒဒေယျာတိ။ပေ.။ ဒဒေယျုန္တိ။ပေ.။ အာယသ္မတော ဒမ္မီတိ။

၆၆၀. ပရိဏတေ ပရိဏတသညီ အတ္တနော ပရိဏာမေတိ, နိဿဂ္ဂိယံ ပါစိတ္တိယံ။

ပရိဏတေ ဝေမတိကော အတ္တနော ပရိဏာမေတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ပရိဏတေ အပရိဏတသညီ အတ္တနော ပရိဏာမေတိ, အနာပတ္တိ။ သံဃဿ ပရိဏတံ အညသံဃဿ ဝါ စေတိယဿ ဝါ ပရိဏာမေတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ စေတိယဿ ပရိဏတံ အညစေတိယဿ ဝါ သံဃဿ ဝါ ပုဂ္ဂလဿ ဝါ ပရိဏာမေတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ပုဂ္ဂလဿ ပရိဏတံ အညပုဂ္ဂလဿ ဝါ သံဃဿ ဝါ စေတိယဿ ဝါ ပရိဏာမေတိ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အပရိဏတေ ပရိဏတသညီ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အပရိဏတေ ဝေမတိကော, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အပရိဏတေ အပရိဏတသညီ, အနာပတ္တိ။

၆၆၁. အနာပတ္တိ ကတ္ထ ဒေမာတိ ပုစ္ဆိယမာနော ယတ္ထ တုမှာကံ ဒေယျဓမ္မော ပရိဘောဂံ ဝါ လဘေယျ ပဋိသင်္ခါရံ ဝါ လဘေယျ စိရဋ္ဌိတိကော ဝါ အဿ ယတ္ထ ဝါ ပန တုမှာကံ စိတ္တံ ပသီဒတိ တတ္ထ ဒေထာတိ ဘဏတိ, ဥမ္မတ္တကဿ, အာဒိကမ္မိကဿာတိ။

ပရိဏတသိက္ခါပဒံ နိဋ္ဌိတံ ဒသမံ။

ပတ္တဝဂ္ဂေါ တတိယော။

တဿုဒ္ဒါနံ –

ဒွေ စ ပတ္တာနိ ဘေသဇ္ဇံ၊ ဝဿိကာ ဒါနပဉ္စမံ။

သာမံ ဝါယာပနစ္စေကော၊ သာသင်္ကံ သင်္ဃိကေန စာတိ။

၆၆၂. ဥဒ္ဒိဋ္ဌာ ခေါ, အာယသ္မန္တော, တိံသ နိဿဂ္ဂိယာ ပါစိတ္တိယာ ဓမ္မာ။ တတ္ထာယသ္မန္တေ ပုစ္ဆာမိ – ‘ကစ္စိတ္ထ ပရိသုဒ္ဓါ’? ဒုတိယမ္ပိ ပုစ္ဆာမိ – ‘ကစ္စိတ္ထ ပရိသုဒ္ဓါ’? တတိယမ္ပိ ပုစ္ဆာမိ – ‘ကစ္စိတ္ထ ပရိသုဒ္ဓါ’? ပရိသုဒ္ဓေတ္ထာယသ္မန္တော, တသ္မာ တုဏှီ, ဧဝမေတံ ဓါရယာမီတိ။

နိဿဂ္ဂိယကဏ္ဍံ နိဋ္ဌိတံ။

ပါရာဇိကပါဠိ နိဋ္ဌိတာ။