ဩပမ္မကထာပဥှ

၆။ ဩပမ္မကထာပဥှ

မာတိကာ

ဘန္တေ နာဂသေန, ကတိဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု အရဟတ္တံ သစ္ဆိကရောတီတိ?

ဣဓ, မဟာရာဇ, အရဟတ္တံ သစ္ဆိကာတုကာမေန ဘိက္ခုနာ –

ဂဒြဘဿ [ဃောရဿရဿ (သီ။ သျာ။ ဣ။)] ဧကံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

ကုက္ကုဋဿ ပဉ္စ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနိ။

ကလန္ဒကဿ ဧကံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

ဒီပိနိယာ ဧကံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

ဒီပိကဿ ဒွေ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနိ။

ကုမ္မဿ ပဉ္စ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနိ။

ဝံသဿ ဧကံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

စာပဿ ဧကံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

ဝါယသဿ ဒွေ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနိ။

မက္ကဋဿ ဒွေ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနိ။

ဂဒြဘဝဂ္ဂေါ ပဌမော။

လာဗုလတာယ ဧကံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

ပဒုမဿ တီဏိ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနိ။

ဗီဇဿ ဒွေ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနိ။

သာလကလျာဏိကာယ ဧကံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

နာဝါယ တီဏိ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနိ။

နာဝါလဂ္ဂနကဿ [နာဝါလဂနကဿ (သီ။ ဣ။)] ဒွေ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနိ။

ကူပဿ [ကူပကဿ (က။)] ဧကံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

နိယာမကဿ တီဏိ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနိ။

ကမ္မကာရဿ ဧကံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

သမုဒ္ဒဿ ပဉ္စ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနိ။

သမုဒ္ဒဝဂ္ဂေါ ဒုတိယော။

ပထဝိယာ ပဉ္စ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနိ။

အာပဿ ပဉ္စ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနိ။

တေဇဿ ပဉ္စ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနိ။

ဝါယုဿ ပဉ္စ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနိ။

ပဗ္ဗတဿ ပဉ္စ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနိ။

အာကာသဿ ပဉ္စ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနိ။

စန္ဒဿ ပဉ္စ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနိ။

သူရိယဿ သတ္တ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနိ။

သက္ကဿ တီဏိ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနိ။

စက္ကဝတ္တိဿ စတ္တာရိ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနိ။

ပထဝီဝဂ္ဂေါ တတိယော။

ဥပစိကာယ ဧကံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

ဗိဠာရဿ ဒွေ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနိ။

ဥန္ဒူရဿ ဧကံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

ဝိစ္ဆိကဿ ဧကံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

နကုလဿ ဧကံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

ဇရသိင်္ဂါလဿ ဒွေ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနိ။

မိဂဿ တီဏိ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနိ။

ဂေါရူပဿ စတ္တာရိ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနိ။

ဝရာဟဿ ဒွေ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနိ။

ဟတ္ထိဿ ပဉ္စ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနိ။

ဥပစိကာဝဂ္ဂေါ စတုတ္ထော။

သီဟဿ သတ္တ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနိ။

စက္ကဝါကဿ တီဏိ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနိ။

ပေဏာဟိကာယ ဒွေ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနိ။

ဃရကပေါတဿ ဧကံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

ဥလူကဿ ဒွေ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနိ။

သတပတ္တဿ ဧကံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

ဝဂ္ဂုလိဿ ဒွေ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနိ။

ဇလူကာယ ဧကံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

သပ္ပဿ တီဏိ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနိ။

အဇဂရဿ ဧကံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

သီဟဝဂ္ဂေါ ပဉ္စမော။

ပန္ထမက္ကဋကဿ ဧကံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

ထနသိတဒါရကဿ [ထနဣတဒါရကဿ (သျာ။)] ဧကံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

စိတ္တကဓရကုမ္မဿ [စိတ္တကထလကုမ္မဿ (က။)] ဧကံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

ပဝနဿ ပဉ္စ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနိ။

ရုက္ခဿ တီဏိ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနိ။

မေဃဿ ပဉ္စ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနိ။

မဏိရတနဿ တီဏိ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနိ။

မာဂဝိကဿ စတ္တာရိ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနိ။

ဗာဠိသိကဿ ဒွေ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနိ။

တစ္ဆကဿ ဒွေ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနိ။

မက္ကဋဝဂ္ဂေါ ဆဋ္ဌော။

ကုမ္ဘဿ ဧကံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

ကာဠာယသဿ [ကာဠဟံသဿ (က။)] ဒွေ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနိ။

ဆတ္တဿ တီဏိ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနိ။

ခေတ္တဿ တီဏိ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနိ။

အဂဒဿ ဒွေ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနိ။

ဘောဇနဿ တီဏိ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနိ။

ဣဿာသဿ စတ္တာရိ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနိ။

ကုမ္ဘဝဂ္ဂေါ သတ္တမော။

ရညော စတ္တာရိ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနိ။

ဒေါဝါရိကဿ ဒွေ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနိ။

နိသဒါယ ဧကံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

ပဒီပဿ ဒွေ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနိ။

မယူရဿ ဒွေ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနိ။

တုရင်္ဂဿ ဒွေ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနိ။

သောဏ္ဍိကဿ ဒွေ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနိ။

ဣန္ဒခီလဿ ဒွေ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနိ။

တုလာယ ဧကံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

ခဂ္ဂဿ ဒွေ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနိ။

မစ္ဆဿ ဒွေ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနိ။

ဣဏဂ္ဂါဟကဿ ဧကံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

ဗျာဓိတဿ ဒွေ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနိ။

မတဿ ဒွေ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနိ။

နဒိယာ ဒွေ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနိ။

ဥသဘဿ ဧကံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

မဂ္ဂဿ ဒွေ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနိ။

သုင်္ကသာယိကဿ ဧကံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

စောရဿ တီဏိ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနိ။

သကုဏဂ္ဃိယာ ဧကံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

သုနခဿ ဧကံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

တိကိစ္ဆကဿ တီဏိ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနိ။

ဂဗ္ဘိနိယာ ဒွေ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနိ။

စမရိယာ ဧကံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

ကိကိယာ ဒွေ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနိ။

ကပေါတိကာယ တီဏိ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနိ။

ဧကနယနဿ ဒွေ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနိ။

ကဿကဿ တီဏိ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနိ။

ဇမ္ဗုကသိင်္ဂါလိယာ ဧကံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

စင်္ဂဝါရကဿ ဒွေ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနိ။

ဒဗ္ဗိယာ ဧကံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

ဣဏသာဓကဿ တီဏိ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနိ။

အနုဝိစိနကဿ ဧကံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

သာရထိဿ ဒွေ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနိ။

ဘောဇကဿ ဒွေ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနိ။

တုန္နဝါယဿ ဧကံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

နာဝိကဿ ဧကံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

ဘမရဿ ဒွေ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနီတိ။

မာတိကာ နိဋ္ဌိတာ။

၁။ ဂဒြဘဝဂ္ဂေါ

၁။ ဂဒြဘင်္ဂပဉ္ဟော

၁။ ‘‘ဘန္တေ နာဂသေန, ‘ဂဒြဘဿ ဧကံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗ’န္တိ ယံ ဝဒေသိ, ကတမံ တံ ဧကံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗ’’န္တိ? ‘‘ယထာ, မဟာရာဇ, ဂဒြဘော နာမ သင်္ကာရကူဋေပိ စတုက္ကေပိ သိင်္ဃာဋကေပိ ဂါမဒွါရေပိ ထုသရာသိမှိပိ ယတ္ထ ကတ္ထစိ သယတိ, န သယနဗဟုလော ဟောတိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန တိဏသန္ထာရေပိ ပဏ္ဏသန္ထာရေပိ ကဋ္ဌမဉ္စကေပိ ဆမာယပိ ယတ္ထ ကတ္ထစိ စမ္မခဏ္ဍံ ပတ္ထရိတွာ ယတ္ထ ကတ္ထစိ သယိတဗ္ဗံ, န သယနဗဟုလေန ဘဝိတဗ္ဗံ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, ဂဒြဘဿ ဧကံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။ ဘာသိတမ္ပေတံ, မဟာရာဇ, ဘဂဝတာ ဒေဝါတိဒေဝေန ‘ကလိင်္ဂရူပဓါနာ, ဘိက္ခဝေ, ဧတရဟိ မမ သာဝကာ ဝိဟရန္တိ အပ္ပမတ္တာ အာတာပိနော ပဓါနသ္မိ’န္တိ။ ဘာသိတမ္ပေတံ, မဟာရာဇ, ထေရေန သာရိပုတ္တေန ဓမ္မသေနာပတိနာပိ –

‘‘‘ပလ္လင်္ကေန နိသိန္နဿ၊ ဇဏ္ဏုကေနာဘိဝဿတိ။

အလံ ဖာသုဝိဟာရာယ၊ ပဟိတတ္တဿ ဘိက္ခုနော’’’တိ။

ဂဒြဘင်္ဂပဉ္ဟော ပဌမော။

၂။ ကုက္ကုဋင်္ဂပဉ္ဟော

၂။ ‘‘ဘန္တေ နာဂသေန, ‘ကုက္ကုဋဿ ပဉ္စ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနီ’တိ ယံ ဝဒေသိ, ကတမာနိ တာနိ ပဉ္စ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနီ’’တိ? ‘‘ယထာ, မဟာရာဇ, ကုက္ကုဋော ကာလေန သမယေန ပဋိသလ္လီယတိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန ကာလေန သမယေနေဝ စေတိယင်္ဂဏံ သမ္မဇ္ဇိတွာ ပါနီယံ ပရိဘောဇနီယံ ဥပဋ္ဌပေတွာ သရီရံ ပဋိဇဂ္ဂိတွာ နဟာယိတွာ စေတိယံ ဝန္ဒိတွာ ဝုဍ္ဎာနံ ဘိက္ခူနံ ဒဿနာယ ဂန္တွာ ကာလေန သမယေန သုညာဂါရံ ပဝိသိတဗ္ဗံ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, ကုက္ကုဋဿ ပဌမံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, ကုက္ကုဋော ကာလေန သမယေနေဝ ဝုဋ္ဌာတိ။ ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန ကာလေန သမယေနေဝ ဝုဋ္ဌဟိတွာ စေတိယင်္ဂဏံ သမ္မဇ္ဇိတွာ ပါနီယံ ပရိဘောဇနီယံ ဥပဋ္ဌပေတွာ သရီရံ ပဋိဇဂ္ဂိတွာ စေတိယံ ဝန္ဒိတွာ ပုနဒေဝ သုညာဂါရံ ပဝိသိတဗ္ဗံ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, ကုက္ကုဋဿ ဒုတိယံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, ကုက္ကုဋော ပထဝိံ ခဏိတွာ ခဏိတွာ အဇ္ဈောဟာရံ အဇ္ဈောဟရတိ။ ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန ပစ္စဝေက္ခိတွာ ပစ္စဝေက္ခိတွာ အဇ္ဈောဟာရံ အဇ္ဈောဟရိတဗ္ဗံ ‘နေဝ ဒဝါယ န မဒါယ န မဏ္ဍနာယ န ဝိဘူသနာယ, ယာဝဒေဝ ဣမဿ ကာယဿ ဌိတိယာ ယာပနာယ ဝိဟိံသူပရတိယာ ဗြဟ္မစရိယာနုဂ္ဂဟာယ, ဣတိ ပုရာဏဉ္စ ဝေဒနံ ပဋိဟင်္ခါမိ နဝဉ္စ ဝေဒနံ န ဥပ္ပါဒေဿာမိ, ယာတြာ စ မေ ဘဝိဿတိ အနဝဇ္ဇတာ စ ဖာသုဝိဟာရော စာ’တိ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, ကုက္ကုဋဿ တတိယံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။ ဘာသိတမ္ပေတံ, မဟာရာဇ, ဘဂဝတာ ဒေဝါတိဒေဝေန –

‘‘‘ကန္တာရေ ပုတ္တမံသံဝ၊ အက္ခဿဗ္ဘဉ္ဇနံ ယထာ။

ဧဝံ အာဟရိ အာဟာရံ၊ ယာပနတ္ထမမုစ္ဆိတော’တိ။

‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, ကုက္ကုဋော သစက္ခုကောပိ ရတ္တိံ အန္ဓော ဟောတိ။ ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန အနန္ဓေနေဝ အန္ဓေန ဝိယ ဘဝိတဗ္ဗံ, အရညေပိ ဂေါစရဂါမေ ပိဏ္ဍာယ စရန္တေနပိ ရဇနီယေသု ရူပသဒ္ဒဂန္ဓရသဖောဋ္ဌဗ္ဗဓမ္မေသု အန္ဓေန ဗဓိရေန မူဂေန ဝိယ ဘဝိတဗ္ဗံ, န နိမိတ္တံ ဂဟေတဗ္ဗံ, နာနုဗျဉ္ဇနံ ဂဟေတဗ္ဗံ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, ကုက္ကုဋဿ စတုတ္ထံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။ ဘာသိတမ္ပေတံ, မဟာရာဇ, ထေရေန မဟာကစ္စာယနေန –

‘စက္ခုမာဿ ယထာ အန္ဓော၊ သောတဝါ ဗဓိရော ယထာ။

ပညဝါဿ [ဇိဝှာဝဿ (သီ။ ဣ။)] ယထာ မူဂေါ၊ ဗလဝါ ဒုဗ္ဗလောရိဝ။

အတ္တအတ္ထေ [အထ အတ္ထေ (သီ။ ဣ။)] သမုပ္ပန္နေ၊ သယေထ မတသာယိက’န္တိ။

‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, ကုက္ကုဋော လေဍ္ဍုဒဏ္ဍလဂုဠမုဂ္ဂရေဟိ ပရိပါတိယန္တောပိ သကံ ဂေဟံ န ဝိဇဟတိ။ ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန စီဝရကမ္မံ ကရောန္တေနပိ နဝကမ္မံ ကရောန္တေနပိ ဝတ္တပ္ပဋိဝတ္တံ ကရောန္တေနပိ ဥဒ္ဒိသန္တေနပိ ဥဒ္ဒိသာပေန္တေနပိ ယောနိသော မနသိကာရော န ဝိဇဟိတဗ္ဗော, သကံ ခေါ ပနေတံ, မဟာရာဇ, ယောဂိနော ဂေဟံ, ယဒိဒံ ယောနိသော မနသိကာရော ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, ကုက္ကုဋဿ ပဉ္စမံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ ။ ဘာသိတမ္ပေတံ, မဟာရာဇ, ဘဂဝတာ ဒေဝါတိဒေဝေန ‘ကော စ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနော ဂေါစရော သကော ပေတ္တိကော ဝိသယော? ယဒိဒံ စတ္တာရော သတိပဋ္ဌာနာ’တိ။ ဘာသိတမ္ပေတံ, မဟာရာဇ, ထေရေန သာရိပုတ္တေန ဓမ္မသေနာပတိနာပိ –

‘‘‘ယထာ သုဒန္တော မာတင်္ဂေါ၊ သကံ သောဏ္ဍံ န မဒ္ဒတိ။

ဘက္ခာဘက္ခံ ဝိဇာနာတိ၊ အတ္တနော ဝုတ္တိကပ္ပနံ။

‘‘‘တထေဝ ဗုဒ္ဓပုတ္တေန၊ အပ္ပမတ္တေန ဝါ ပန။

ဇိနဝစနံ န မဒ္ဒိတဗ္ဗံ၊ မနသိကာရဝရုတ္တမ’’’န္တိ။

ကုက္ကုဋင်္ဂပဉ္ဟော ဒုတိယော။

၃။ ကလန္ဒကင်္ဂပဉ္ဟော

၃။ ‘‘ဘန္တေ နာဂသေန, ‘ကလန္ဒကဿ ဧကံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗ’န္တိ ယံ ဝဒေသိ, ကတမံ တံ ဧကံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗ’’န္တိ? ‘‘ယထာ, မဟာရာဇ, ကလန္ဒကော ပဋိသတ္တုမှိ ဩပတန္တေ နင်္ဂုဋ္ဌံ ပပ္ဖောဋေတွာ မဟန္တံ ကတွာ တေနေဝ နင်္ဂုဋ္ဌလဂုဠေန ပဋိသတ္တုံ ပဋိဗာဟတိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန ကိလေသသတ္တုမှိ ဩပတန္တေ သတိပဋ္ဌာနလဂုဠံ ပပ္ဖောဋေတွာ မဟန္တံ ကတွာ တေနေဝ သတိပဋ္ဌာနလဂုဠေန သဗ္ဗကိလေသာ ပဋိဗာဟိတဗ္ဗာ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, ကလန္ဒကဿ ဧကံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။ ဘာသိတမ္ပေတံ, မဟာရာဇ, ထေရေန စူဠပန္ထကေန –

‘ယဒါ ကိလေသာ ဩပတန္တိ၊ သာမညဂုဏဓံသနာ။

သတိပဋ္ဌာနလဂုဠေန၊ ဟန္တဗ္ဗာ တေ ပုနပ္ပုန’’’န္တိ။

ကလန္ဒကင်္ဂပဉ္ဟော တတိယော။

၄။ ဒီပိနိယင်္ဂပဉ္ဟော

၄။ ‘‘ဘန္တေ နာဂသေန, ‘ဒီပိနိယာ ဧကံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗ’န္တိ ယံ ဝဒေသိ, ကတမံ တံ ဧကံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗ’’န္တိ? ‘‘ယထာ, မဟာရာဇ, ဒီပိနီ သကိံ ယေဝ ဂဗ္ဘံ ဂဏှာတိ, န ပုနပ္ပုနံ ပုရိသံ ဥပေတိ? ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန အာယတိံ ပဋိသန္ဓိံ ဥပ္ပတ္တိံ ဂဗ္ဘသေယျံ စုတိံ ဘေဒံ ခယံ ဝိနာသံ သံသာရဘယံ ဒုဂ္ဂတိံ ဝိသမံ သမ္ပီဠိတံ ဒိသွာ ‘ပုနဗ္ဘဝေ နပ္ပဋိသန္ဒဟိဿာမီ’တိ ယောနိသော မနသိကာရော ကရဏီယော။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, ဒီပိနိယာ ဧကံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။ ဘာသိတမ္ပေတံ, မဟာရာဇ, ဘဂဝတာ ဒေဝါတိဒေဝေန သုတ္တနိပါတေ ဓနိယဂေါပါလကသုတ္တေ –

‘‘‘ဥသဘောရိဝ ဆေတွ ဗန္ဓနာနိ၊ နာဂေါ ပူတိလတံဝ ဒါလယိတွာ။

နာဟံ ပုနုပေဿံ ဂဗ္ဘသေယျံ၊ အထ စေ ပတ္ထယသီ ပဝဿ ဒေဝါ’’’တိ။

ဒီပိနိယင်္ဂပဉ္ဟော စတုတ္ထော။

၅။ ဒီပိကင်္ဂပဉ္ဟော

၅။ ‘‘ဘန္တေ နာဂသေန, ‘ဒီပိကဿ ဒွေ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနီ’တိ ယံ ဝဒေသိ, ကတမာနိ တာနိ ဒွေ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနီ’’တိ? ‘‘ယထာ, မဟာရာဇ, ဒီပိကော အရညေ တိဏဂဟနံ ဝါ ဝနဂဟနံ ဝါ ပဗ္ဗတဂဟနံ ဝါ နိဿာယ နိလီယိတွာ မိဂေ ဂဏှာတိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန ဝိဝေကံ သေဝိတဗ္ဗံ အရညံ ရုက္ခမူလံ ပဗ္ဗတံ ကန္ဒရံ ဂိရိဂုဟံ သုသာနံ ဝနပတ္ထံ အဗ္ဘောကာသံ ပလာလပုဉ္ဇံ အပ္ပသဒ္ဒံ အပ္ပနိဂ္ဃောသံ ဝိဇနဝါတံ မနုဿရာဟသေယျကံ ပဋိသလ္လာနသာရုပ္ပံ; ဝိဝေကံ သေဝမာနော ဟိ, မဟာရာဇ, ယောဂီ ယောဂါဝစရော နစိရဿေဝ ဆဠဘိညာသု စ ဝသိဘာဝံ ပါပုဏာတိ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, ဒီပိကဿ ပဌမံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။ ဘာသိတမ္ပေတံ, မဟာရာဇ, ထေရေဟိ ဓမ္မသင်္ဂါဟကေဟိ –

‘‘‘ယထာပိ ဒီပိကော နာမ၊ နိလီယိတွာ ဂဏှတေ [ဂဏှတီ (သီ။ ဣ။)] မိဂေ။

တထေဝါယံ ဗုဒ္ဓပုတ္တော၊ ယုတ္တယောဂေါ ဝိပဿကော။

အရညံ ပဝိသိတွာန၊ ဂဏှာတိ ဖလမုတ္တမ’န္တိ။

‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, ဒီပိကော ယံ ကိဉ္စိ ပသုံ ဝဓိတွာ ဝါမေန ပဿေန ပတိတံ န ဘက္ခေတိ။ ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန ဝေဠုဒါနေန ဝါ ပတ္တဒါနေန ဝါ ပုပ္ဖဒါနေန ဝါ ဖလဒါနေန ဝါ သိနာနဒါနေန ဝါ မတ္တိကာဒါနေန ဝါ စုဏ္ဏဒါနေန ဝါ ဒန္တကဋ္ဌဒါနေန ဝါ မုခေါဒကဒါနေန ဝါ စာတုကမ္ယတာယ ဝါ မုဂ္ဂသုပ္ယတာယ [မုဂ္ဂသုပ္ပတာယ (သီ။ ဣ။)] ဝါ ပါရိဘဋ [ပါရိဘဋ္ဋတာယ (သီ။ ဣ။)] ယတာယ ဝါ ဇင်္ဃပေသနီယေန ဝါ ဝေဇ္ဇကမ္မေန ဝါ ဒူတကမ္မေန ဝါ ပဟိဏဂမနေန ဝါ ပိဏ္ဍပဋိပိဏ္ဍေန ဝါ ဒါနာနုပ္ပဒါနေန ဝါ ဝတ္ထုဝိဇ္ဇာယ ဝါ နက္ခတ္တဝိဇ္ဇာယ ဝါ အင်္ဂဝိဇ္ဇာယ [နဂဝိဇ္ဇာယ (က။)] ဝါ အညတရညတရေန ဝါ ဗုဒ္ဓပ္ပဋိကုဋ္ဌေန မိစ္ဆာဇီဝေန နိပ္ဖာဒိတံ ဘောဇနံ န ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ [ပရိဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ (သီ။ ဣ။)] ဝါမေန ပဿေန ပတိတံ ပသုံ ဝိယ ဒီပိကော။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, ဒီပိကဿ ဒုတိယံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။ ဘာသိတမ္ပေတံ, မဟာရာဇ, ထေရေန သာရိပုတ္တေန ဓမ္မသေနာပတိနာ –

‘‘‘ဝစီဝိညတ္တိဝိပ္ဖာရာ၊ ဥပ္ပန္နံ မဓုပါယသံ။

သစေ ဘုတ္တော ဘဝေယျာဟံ၊ သာဇီဝေါ ဂရဟိတော မမ။

‘‘‘ယဒိပိ မေ အန္တဂုဏံ၊ နိက္ခမိတွာ ဗဟီ စရေ။

နေဝ ဘိန္ဒေယျမာဇီဝံ၊ စဇမာနောပိ ဇီဝိတ’’’န္တိ။

ဒီပိကင်္ဂပဉ္ဟော ပဉ္စမော။

၆။ ကုမ္မင်္ဂပဉ္ဟော

၆။ ‘‘ဘန္တေ နာဂသေန, ‘ကုမ္မဿ ပဉ္စ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနီ’တိ ယံ ဝဒေသိ, ကတမာနိ တာနိ ပဉ္စ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနီ’’တိ? ‘‘ယထာ, မဟာရာဇ, ကုမ္မော ဥဒကစရော ဥဒကေယေဝ ဝါသံ ကပ္ပေတိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန သဗ္ဗပါဏဘူတပုဂ္ဂလာနံ ဟိတာနုကမ္ပိနာ မေတ္တာသဟဂတေန စေတသာ ဝိပုလေန မဟဂ္ဂတေန အပ္ပမာဏေန အဝေရေန အဗျာပဇ္ဇေန သဗ္ဗာဝန္တံ လောကံ ဖရိတွာ ဝိဟရိတဗ္ဗံ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, ကုမ္မဿ ပဌမံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, ကုမ္မော ဥဒကေ ဥပ္ပိလဝန္တော သီသံ ဥက္ခိပိတွာ ယဒိ ကောစိ ပဿတိ, တတ္ထေဝ နိမုဇ္ဇတိ ဂါဠှမောဂါဟတိ ‘မာ မံ တေ ပုန ပဿေယျု’န္တိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန ကိလေသေသု ဩပတန္တေသု အာရမ္မဏသရေ နိမုဇ္ဇိတဗ္ဗံ ဂါဠှမောဂါဟိတဗ္ဗံ ‘မာ မံ ကိလေသာ ပုန ပဿေယျု’န္တိ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, ကုမ္မဿ ဒုတိယံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

‘‘ပုန စပရံ , မဟာရာဇ, ကုမ္မော ဥဒကတော နိက္ခမိတွာ ကာယံ ဩတာပေတိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန နိသဇ္ဇဋ္ဌာနသယနစင်္ကမတော မာနသံ နီဟရိတွာ သမ္မပ္ပဓါနေ မာနသံ ဩတာပေတဗ္ဗံ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, ကုမ္မဿ တတိယံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, ကုမ္မော ပထဝိံ ခဏိတွာ ဝိဝိတ္တေ ဝါသံ ကပ္ပေတိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန လာဘသက္ကာရသိလောကံ ပဇဟိတွာ သုညံ ဝိဝိတ္တံ ကာနနံ ဝနပတ္ထံ ပဗ္ဗတံ ကန္ဒရံ ဂိရိဂုဟံ အပ္ပသဒ္ဒံ အပ္ပနိဂ္ဃောသံ ပဝိဝိတ္တမောဂါဟိတွာ ဝိဝိတ္တေ ယေဝ ဝါသံ ဥပဂန္တဗ္ဗံ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, ကုမ္မဿ စတုတ္ထံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။ ဘာသိတမ္ပေတံ, မဟာရာဇ, ထေရေန ဥပသေနေန ဝင်္ဂန္တပုတ္တေန –

‘‘‘ဝိဝိတ္တံ အပ္ပနိဂ္ဃောသံ၊ ဝါဠမိဂနိသေဝိတံ။

သေဝေ သေနာသနံ ဘိက္ခု၊ ပဋိသလ္လာနကာရဏာ’တိ။

‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, ကုမ္မော စာရိကံ စရမာနော ယဒိ ကဉ္စိ ပဿတိ ဝါ, သဒ္ဒံ သုဏာတိ ဝါ, သောဏ္ဍိပဉ္စမာနိ အင်္ဂါနိ သကေ ကပါလေ နိဒဟိတွာ အပ္ပောဿုက္ကော တုဏှီဘူတော တိဋ္ဌတိ ကာယမနုရက္ခန္တော, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန သဗ္ဗတ္ထ ရူပသဒ္ဒဂန္ဓရသဖောဋ္ဌဗ္ဗဓမ္မေသု အာပတန္တေသု ဆသု ဒွါရေသု သံဝရကဝါဋံ အနုဂ္ဃါဋေတွာ မာနသံ သမောဒဟိတွာ သံဝရံ ကတွာ သတေန သမ္ပဇာနေန ဝိဟာတဗ္ဗံ သမဏဓမ္မံ အနုရက္ခမာနေန။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, ကုမ္မဿ ပဉ္စမံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။ ဘာသိတမ္ပေတံ, မဟာရာဇ, ဘဂဝတာ ဒေဝါတိဒေဝေန သံယုတ္တနိကာယဝရေ ကုမ္မူပမသုတ္တန္တေ –

‘‘‘ကုမ္မောဝ အင်္ဂါနိ သကေ ကပါလေ၊ သမောဒဟံ ဘိက္ခု မနောဝိတက္ကေ။

အနိဿိတော အညမဟေဌယာနော၊ ပရိနိဗ္ဗုတောနူပဝဒေယျ ကဉ္စီ’’’တိ။

ကုမ္မင်္ဂပဉ္ဟော ဆဋ္ဌော။

၇။ ဝံသင်္ဂပဉ္ဟော

၇။ ‘‘ဘန္တေ နာဂသေန, ‘ဝံသဿ ဧကံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗ’န္တိ ယံ ဝဒေသိ, ကတမံ တံ ဧကံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗ’’န္တိ? ‘‘ယထာ, မဟာရာဇ, ဝံသော ယတ္ထ ဝါတော, တတ္ထ အနုလောမေတိ, နာညတ္ထမနုဓါဝတိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန ယံ ဗုဒ္ဓေန ဘဂဝတာ ဘာသိတံ နဝင်္ဂံ သတ္ထု သာသနံ, တံ အနုလောမယိတွာ ကပ္ပိယေ အနဝဇ္ဇေ ဌတွာ သမဏဓမ္မံ ယေဝ ပရိယေသိတဗ္ဗံ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, ဝံသဿ ဧကံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။ ဘာသိတမ္ပေတံ မဟာရာဇ ထေရေန ရာဟုလေန –

‘‘‘နဝင်္ဂံ ဗုဒ္ဓဝစနံ၊ အနုလောမေတွာန သဗ္ဗဒါ။

ကပ္ပိယေ အနဝဇ္ဇသ္မိံ၊ ဌတွာပါယံ သမုတ္တရိ’’’န္တိ။

ဝံသင်္ဂပဉ္ဟော သတ္တမော။

၈။ စာပင်္ဂပဉ္ဟော

၈။ ‘‘ဘန္တေ နာဂသေန, ‘စာပဿ ဧကံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗ’န္တိ ယံ ဝဒေသိ, ကတမံ တံ ဧကံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗ’’န္တိ? ‘‘ယထာ, မဟာရာဇ, စာပေါ သုတစ္ဆိတော နမိတော [မိတော (သီ။ ဣ။ က။)] ယာဝဂ္ဂမူလံ သမကမေဝ အနုနမတိ နပ္ပဋိတ္ထမ္ဘတိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန ထေရနဝမဇ္ဈိမသမကေသု အနုနမိတဗ္ဗံ နပ္ပဋိဖရိတဗ္ဗံ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, စာပဿ ဧကံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။ ဘာသိတမ္ပေတံ, မဟာရာဇ, ဘဂဝတာ ဒေဝါတိဒေဝေန ဝိဓုရ [ပုဏ္ဏက] ဇာတကေ –

‘‘‘စာပေါဝူနုဒရော ဓီရော၊ ဝံသော ဝါပိ ပကမ္ပယေ [စာပေါ ဝါ နုန မေ ဓီရော၊ ဝံသောဝ အနုလောမယံ (သီ။ ဣ။ က။)]။

ပဋိလောမံ န ဝတ္တေယျ၊ သ ရာဇဝသတိံ ဝသေ’’’တိ။

စာပင်္ဂပဉ္ဟော အဋ္ဌမော။

၉။ ဝါယသင်္ဂပဉ္ဟော

၉။ ‘‘ဘန္တေ နာဂသေန, ‘ဝါယသဿ ဒွေ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနီ’တိ ယံ ဝဒေသိ, ကတမာနိ တာနိ ဒွေ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနီ’’တိ? ‘‘ယထာ, မဟာရာဇ, ဝါယသော အာသင်္ကိတပရိသင်္ကိတော ယတ္တပ္ပယတ္တော စရတိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန အာသင်္ကိတပရိသင်္ကိတေန ယတ္တပယတ္တေန ဥပဋ္ဌိတာယ သတိယာ သံဝုတေဟိ ဣန္ဒ္ရိယေဟိ စရိတဗ္ဗံ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, ဝါယသဿ ပဌမံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, ဝါယသော ယံ ကိဉ္စိ ဘောဇနံ ဒိသွာ ဉာတီဟိ သံဝိဘဇိတွာ ဘုဉ္ဇတိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန ယေ တေ လာဘာ ဓမ္မိကာ ဓမ္မလဒ္ဓါ အန္တမသော ပတ္တပရိယာပန္နမတ္တမ္ပိ, တထာရူပေဟိ လာဘေဟိ ပဋိဝိဘတ္တဘောဂိနာ ဘဝိတဗ္ဗံ သီလဝန္တေဟိ သဗြဟ္မစာရီဟိ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, ဝါယသဿ ဒုတိယံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။ ဘာသိတမ္ပေတံ, မဟာရာဇ, ထေရေန သာရိပုတ္တေန ဓမ္မသေနာပတိနာ –

‘‘‘သစေ မေ ဥပနာမေန္တိ၊ ယထာလဒ္ဓံ တပဿိနော။

သဗ္ဗေ သံဝိဘဇိတွာန၊ တတော ဘုဉ္ဇာမိ ဘောဇန’’’န္တိ။

ဝါယသင်္ဂပဉ္ဟော နဝမော။

၁၀။ မက္ကဋင်္ဂပဉ္ဟော

၁၀။ ‘‘ဘန္တေ နာဂသေန, ‘မက္ကဋဿ ဒွေ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနီ’တိ ယံ ဝဒေသိ, ကတမာနိ တာနိ ဒွေ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနီ’’တိ? ‘‘ယထာ, မဟာရာဇ, မက္ကဋော ဝါသမုပဂစ္ဆန္တော တထာရူပေ ဩကာသေ မဟတိမဟာရုက္ခေ ပဝိဝိတ္တေ သဗ္ဗဋ္ဌကသာခေ [သဗ္ဗတ္ထကသာခေ (သျာ။), သဗ္ဗဋ္ဌသာခေ (က။)] ဘီရုတ္တာဏေ ဝါသမုပဂစ္ဆတိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ , ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန လဇ္ဇိံ ပေသလံ သီလဝန္တံ ကလျာဏဓမ္မံ ဗဟုဿုတံ ဓမ္မဓရံ ဝိနယဓရံ ပိယံ ဂရုဘာဝနီယံ ဝတ္တာရံ ဝစနက္ခမံ ဩဝါဒကံ ဝိညာပကံ သန္ဒဿကံ သမာဒပကံ သမုတ္တေဇကံ သမ္ပဟံသကံ ဧဝရူပံ ကလျာဏမိတ္တံ အာစရိယံ နိဿာယ ဝိဟရိတဗ္ဗံ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, မက္ကဋဿ ပဌမံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, မက္ကဋော ရုက္ခေ ယေဝ စရတိ တိဋ္ဌတိ နိသီဒတိ, ယဒိ နိဒ္ဒံ ဩက္ကမတိ, တတ္ထေဝ ရတ္တိံ ဝါသမနုဘဝတိ။ ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန ပဝနာဘိမုခေန ဘဝိတဗ္ဗံ, ပဝနေ ယေဝ ဌာနစင်္ကမနိသဇ္ဇာသယနံ နိဒ္ဒံ ဩက္ကမိတဗ္ဗံ, တတ္ထေဝ သတိပဋ္ဌာနမနုဘဝိတဗ္ဗံ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, မက္ကဋဿ ဒုတိယံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။ ဘာသိတမ္ပေတံ, မဟာရာဇ, ထေရေန သာရိပုတ္တေန ဓမ္မသေနာပတိနာ –

‘‘‘စင်္ကမန္တောပိ တိဋ္ဌန္တော၊ နိသဇ္ဇာသယနေန ဝါ။

ပဝနေ သောဘတေ ဘိက္ခု၊ ပဝနန္တံဝ ဝဏ္ဏိတ’’’န္တိ။

မက္ကဋင်္ဂပဉ္ဟော ဒသမော။

ဂဒြဘဝဂ္ဂေါ ပဌမော။

တဿုဒ္ဒါနံ –

ဂဒြဘော စေဝ [ဃောရဿရော စ (သီ။ သျာ။ ဣ။)] ကုက္ကုဋော၊ ကလန္ဒော ဒီပိနိ ဒီပိကော။

ကုမ္မော ဝံသော စ စာပေါ စ၊ ဝါယသော အထ မက္ကဋောတိ။

၂။ သမုဒ္ဒဝဂ္ဂေါ

၁။ လာဗုလတင်္ဂပဉ္ဟော

၁။ ‘‘ဘန္တေ နာဂသေန, ‘လာဗုလတာယ ဧကံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗ’န္တိ ယံ ဝဒေသိ, ကတမံ တံ ဧကံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗ’’န္တိ? ‘‘ယထာ, မဟာရာဇ, လာဗုလတာ တိဏေ ဝါ ကဋ္ဌေ ဝါ လတာယ ဝါ သောဏ္ဍိကာဟိ အာလမ္ဗိတွာ တဿူပရိ ဝဍ္ဎတိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန အရဟတ္တေ အဘိဝဍ္ဎိတုကာမေန မနသာ အာရမ္မဏံ အာလမ္ဗိတွာ အရဟတ္တေ အဘိဝဍ္ဎိတဗ္ဗံ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, လာဗုလတာယ ဧကံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။ ဘာသိတမ္ပေတံ, မဟာရာဇ, ထေရေန သာရိပုတ္တေန ဓမ္မသေနာပတိနာ –

‘‘‘ယထာ လာဗုလတာ နာမ၊ တိဏေ ကဋ္ဌေ လတာယ ဝါ။

အာလမ္ဗိတွာ သောဏ္ဍိကာဟိ၊ တတော ဝဍ္ဎတိ ဥပ္ပရိ။

‘‘‘တထေဝ ဗုဒ္ဓပုတ္တေန၊ အရဟတ္တဖလကာမိနာ။

အာရမ္မဏံ အာလမ္ဗိတွာ၊ ဝဍ္ဎိတဗ္ဗံ အသေက္ခဖလေ’’’တိ။

လာဗုလတင်္ဂပဉ္ဟော ပဌမော။

၂။ ပဒုမင်္ဂပဉ္ဟော

၂။ ‘‘ဘန္တေ နာဂသေန, ‘ပဒုမဿ တီဏိ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနီ’တိ ယံ ဝဒေသိ, ကတမာနိ တာနိ တီဏိ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနီ’’တိ ? ‘‘ယထာ, မဟာရာဇ, ပဒုမံ ဥဒကေ ဇာတံ ဥဒကေ သံဝဒ္ဓံ အနုပလိတ္တံ ဥဒကေန, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန ကုလေ ဂဏေ လာဘေ ယသေ သက္ကာရေ သမ္မာနနာယ ပရိဘောဂပစ္စယေသု စ သဗ္ဗတ္ထ အနုပလိတ္တေန ဘဝိတဗ္ဗံ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, ပဒုမဿ ပဌမံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, ပဒုမံ ဥဒကာ အစ္စုဂ္ဂမ္မ ဌာတိ။ ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန သဗ္ဗလောကံ အဘိဘဝိတွာ အစ္စုဂ္ဂမ္မ လောကုတ္တရဓမ္မေ ဌာတဗ္ဗံ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, ပဒုမဿ ဒုတိယံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, ပဒုမံ အပ္ပမတ္တကေနပိ အနိလေန ဧရိတံ စလတိ။ ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန အပ္ပမတ္တကေသုပိ ကိလေသေသု သံယမော ကရဏီယော, ဘယဒဿာဝိနာ ဝိဟရိတဗ္ဗံ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, ပဒုမဿ တတိယံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။ ဘာသိတမ္ပေတံ, မဟာရာဇ, ဘဂဝတာ ဒေဝါတိဒေဝေန ‘အဏုမတ္တေသု ဝဇ္ဇေသု ဘယဒဿာဝီ သမာဒါယ သိက္ခတိ သိက္ခာပဒေသူ’တိ။

ပဒုမင်္ဂပဉ္ဟော ဒုတိယော။

၃။ ဗီဇင်္ဂပဉ္ဟော

၃။ ‘‘ဘန္တေ နာဂသေန, ‘ဗီဇဿ ဒွေ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနီ’တိ ယံ ဝဒေသိ, ကတမာနိ တာနိ ဒွေ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနီ’’တိ? ‘‘ယထာ, မဟာရာဇ, ဗီဇံ အပ္ပကမ္ပိ သမာနံ ဘဒ္ဒကေ ခေတ္တေ ဝုတ္တံ ဒေဝေ သမ္မာ ဓါရံ ပဝေစ္ဆန္တေ သုဗဟူနိ ဖလာနိ အနုဒဿတိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန ယထာ ပဋိပါဒိတံ သီလံ ကေဝလံ သာမညဖလမနုဒဿတိ။ ဧဝံ သမ္မာ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗံ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, ဗီဇဿ ပဌမံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, ဗီဇံ သုပရိသောဓိတေ ခေတ္တေ ရောပိတံ ခိပ္ပမေဝ သံဝိရူဟတိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန မာနသံ သုပရိဂ္ဂဟိတံ သုညာဂါရေ ပရိသောဓိတံ သတိပဋ္ဌာနခေတ္တဝရေ ခိတ္တံ ခိပ္ပမေဝ ဝိရူဟတိ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, ဗီဇဿ ဒုတိယံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ ။ ဘာသိတမ္ပေတံ, မဟာရာဇ, ထေရေန အနုရုဒ္ဓေန –

‘‘‘ယထာပိ ခေတ္တေ [ယထာ ခေတ္တေ (သီ။)] ပရိသုဒ္ဓေ၊ ဗီဇဉ္စဿ ပတိဋ္ဌိတံ။

ဝိပုလံ တဿ ဖလံ ဟောတိ၊ အပိ တောသေတိ ကဿကံ။

‘‘‘တထေဝ ယောဂိနော စိတ္တံ၊ သုညာဂါရေ ဝိသောဓိတံ။

သတိပဋ္ဌာနခေတ္တမှိ၊ ခိပ္ပမေဝ ဝိရူဟတီ’’’တိ။

ဗီဇင်္ဂပဉ္ဟော တတိယော။

၄။ သာလကလျာဏိကင်္ဂပဉ္ဟော

၄။ ‘‘ဘန္တေ နာဂသေန, ‘သာလကလျာဏိကာယ ဧကံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗ’န္တိ ယံ ဝဒေသိ, ကတမံ တံ ဧကံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗ’’န္တိ? ‘‘ယထာ, မဟာရာဇ, သာလကလျာဏိကာ နာမ အန္တောပထဝိယံ ယေဝ အဘိဝဍ္ဎတိ ဟတ္ထသတမ္ပိ ဘိယျောပိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန စတ္တာရိ သာမညဖလာနိ စတဿော ပဋိသမ္ဘိဒါ ဆဠဘိညာယော ကေဝလဉ္စ သမဏဓမ္မံ သုညာဂါရေ ယေဝ ပရိပူရယိတဗ္ဗံ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, သာလကလျာဏိကာယ ဧကံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။ ဘာသိတမ္ပေတံ, မဟာရာဇ, ထေရေန ရာဟုလေန –

‘‘‘သာလကလျာဏိကာ နာမ၊ ပါဒပေါ ဓရဏီရုဟော။

အန္တောပထဝိယံ ယေဝ၊ သတဟတ္ထောပိ ဝဍ္ဎတိ။

‘‘‘ယထာ ကာလမှိ သမ္ပတ္တေ၊ ပရိပါကေန သော ဒုမော။

ဥဂ္ဂဉ္ဆိတွာန ဧကာဟံ၊ သတဟတ္ထောပိ ဝဍ္ဎတိ။

‘‘‘ဧဝမေဝါဟံ မဟာဝီရ၊ သာလကလျာဏိကာ ဝိယ။

အဗ္ဘန္တရေ သုညာဂါရေ၊ ဓမ္မတော အဘိဝဍ္ဎယိ’’’န္တိ။

သာလကလျာဏိကင်္ဂပဉ္ဟော စတုတ္ထော။

၅။ နာဝင်္ဂပဉ္ဟော

၅။ ‘‘ဘန္တေ နာဂသေန, ‘နာဝါယ တီဏိ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနီ’တိ ယံ ဝဒေသိ, ကတမာနိ တာနိ တီဏိ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနီ’’တိ? ‘‘ယထာ, မဟာရာဇ, နာဝါ ဗဟုဝိဓဒါရုသံဃာဋသမဝါယေန ဗဟုမ္ပိ ဇနံ တာရယတိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန အာစာရသီလဂုဏဝတ္တပ္ပဋိဝတ္တဗဟုဝိဓဓမ္မသံဃာဋသမဝါယေန သဒေဝကော လောကော တာရယိတဗ္ဗော။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, နာဝါယ ပဌမံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, နာဝါ ဗဟုဝိဓဦမိတ္ထနိတဝေဂဝိသဋမာဝဋ္ဋဝေဂံ သဟတိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန ဗဟုဝိဓကိလေသဦမိဝေဂံ လာဘသက္ကာရယသသိလောကပူဇနဝန္ဒနာ ပရကုလေသု နိန္ဒာပသံသာသုခဒုက္ခသမ္မာနနဝိမာနနဗဟုဝိဓဒေါသဦမိဝေဂဉ္စ သဟိတဗ္ဗံ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, နာဝါယ ဒုတိယံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, နာဝါ အပရိမိတမနန္တမပါရမက္ခောဘိတဂမ္ဘီရေ မဟတိမဟာဃောသေ တိမိတိမိင်္ဂလမကရမစ္ဆဂဏာကုလေ မဟတိမဟာသမုဒ္ဒေ စရတိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန တိပရိဝဋ္ဋ ဒွါဒသာကာရ စတုသစ္စာဘိသမယပ္ပဋိဝေဓေ မာနသံ သဉ္စာရယိတဗ္ဗံ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, နာဝါယ တတိယံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။ ဘာသိတမ္ပေတံ, မဟာရာဇ, ဘဂဝတာ ဒေဝါတိဒေဝေန သံယုတ္တနိကာယဝရေ သစ္စသံယုတ္တေ –

‘‘‘ဝိတက္ကေန္တာ စ ခေါ တုမှေ, ဘိက္ခဝေ, ‘‘ဣဒံ ဒုက္ခ’’န္တိ ဝိတက္ကေယျာထ, ‘‘အယံ ဒုက္ခသမုဒယော’’တိ ဝိတက္ကေယျာထ, ‘‘အယံ ဒုက္ခနိရောဓေါ’’တိ ဝိတက္ကေယျာထ, ‘‘အယံ ဒုက္ခနိရောဓဂါမိနီ ပဋိပဒါ’’တိ ဝိတက္ကေယျာထာ’’’တိ။

နာဝင်္ဂပဉ္ဟော ပဉ္စမော။

၆။ နာဝါလဂ္ဂနကင်္ဂပဉ္ဟော

၆။ ‘‘ဘန္တေ နာဂသေန, ‘နာဝါလဂ္ဂနကဿ ဒွေ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနီ’တိ ယံ ဝဒေသိ, ကတမာနိ တာနိ ဒွေ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနီ’’တိ? ‘‘ယထာ, မဟာရာဇ, နာဝါလဂ္ဂနကံ ဗဟုဦမိဇာလာကုလဝိက္ခောဘိတသလိလတလေ မဟတိမဟာသမုဒ္ဒေ နာဝံ လဂ္ဂေတိ ဌပေတိ, န ဒေတိ ဒိသာဝိဒိသံ ဟရိတုံ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန ရာဂဒေါသမောဟူမိဇာလေ မဟတိမဟာဝိတက္ကသမ္ပဟာရေ စိတ္တံ လဂ္ဂေတဗ္ဗံ, န ဒါတဗ္ဗံ ဒိသာဝိဒိသံ ဟရိတုံ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, နာဝါလဂ္ဂနကဿ ပဌမံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, နာဝါလဂ္ဂနကံ န ပ္လဝတိ [န ပိလဝတိ (သီ။ ဣ။)] ဝိသီဒတိ, ဟတ္ထသတေပိ ဥဒကေ နာဝံ လဂ္ဂေတိ ဌာနမုပနေတိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန လာဘယသသက္ကာရမာနနဝန္ဒနပူဇနအပစိတီသု လာဘဂ္ဂယသဂ္ဂေပိ န ပ္လဝိတဗ္ဗံ, သရီရယာပနမတ္တကေ ယေဝ စိတ္တံ ဌပေတဗ္ဗံ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, နာဝါလဂ္ဂနကဿ ဒုတိယံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။ ဘာသိတမ္ပေတံ, မဟာရာဇ, ထေရေန သာရိပုတ္တေန ဓမ္မသေနာပတိနာ –

‘‘‘ယထာ သမုဒ္ဒေ လဂ္ဂနကံ၊ န ပ္လဝတိ ဝိသီဒတိ။

တထေဝ လာဘသက္ကာရေ၊ မာ ပ္လဝထ ဝိသီဒထာ’’’တိ။

နာဝါလဂ္ဂနကင်္ဂပဉ္ဟော ဆဋ္ဌော။

၇။ ကူပင်္ဂပဉ္ဟော

၇။ ‘‘ဘန္တေ နာဂသေန, ‘ကူပဿ ဧကံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗ’န္တိ ယံ ဝဒေသိ, ကတမံ တံ ဧကံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗ’’န္တိ? ‘‘ယထာ, မဟာရာဇ, ကူပေါ ရဇ္ဇုဉ္စ ဝရတ္တဉ္စ လင်္ကာရဉ္စ ဓါရေတိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန သတိသမ္ပဇညသမန္နာဂတေန ဘဝိတဗ္ဗံ, အဘိက္ကန္တေ ပဋိက္ကန္တေ အာလောကိတေ ဝိလောကိတေ သမိဉ္ဇိတေ ပသာရိတေ သံဃာဋိပတ္တစီဝရဓါရဏေ အသိတေ ဣတေ ခါယိတေ သာယိတေ ဥစ္စာရပဿာဝကမ္မေ ဂတေ ဌိတေ နိသိန္နေ သုတ္တေ ဇာဂရိတေ ဘာသိတေ တုဏှီဘာဝေ သမ္ပဇာနကာရိနာ ဘဝိတဗ္ဗံ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, ကူပဿ ဧကံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။ ဘာသိတမ္ပေတံ, မဟာရာဇ, ဘဂဝတာ ဒေဝါတိဒေဝေန ‘သတော, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ဝိဟရေယျ သမ္ပဇာနော, အယံ ဝေါ အမှာကံ အနုသာသနီ’’’တိ။

ကူပင်္ဂပဉ္ဟော သတ္တမော။

၈။ နိယာမကင်္ဂပဉ္ဟော

၈။ ‘‘ဘန္တေ နာဂသေန, ‘နိယာမကဿ တီဏိ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနီ’တိ ယံ ဝဒေသိ, ကတမာနိ တာနိ တီဏိ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနီ’’တိ? ‘‘ယထာ, မဟာရာဇ, နိယာမကော ရတ္တိန္ဒိဝံ သတတံ သမိတံ အပ္ပမတ္တော ယတ္တပ္ပယတ္တော နာဝံ သာရေတိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန စိတ္တံ နိယာမယမာနေန ရတ္တိန္ဒိဝံ သတတံ သမိတံ အပ္ပမတ္တေန ယတ္တပ္ပယတ္တေန ယောနိသော မနသိကာရေန စိတ္တံ နိယာမေတဗ္ဗံ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, နိယာမကဿ ပဌမံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။ ဘာသိတမ္ပေတံ, မဟာရာဇ, ဘဂဝတာ ဒေဝါတိဒေဝေန ဓမ္မပဒေ –

‘‘‘အပ္ပမာဒရတာ ဟောထ၊ သစိတ္တမနုရက္ခထ။

ဒုဂ္ဂါ ဥဒ္ဓရထတ္တာနံ၊ ပင်္ကေ သန္နောဝ [သတ္တောဝ (သီ။ ဣ။)] ကုဉ္ဇရော’တိ။

‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, နိယာမကဿ ယံ ကိဉ္စိ မဟာသမုဒ္ဒေ ကလျာဏံ ဝါ ပါပကံ ဝါ, သဗ္ဗံ တံ ဝိဒိတံ ဟောတိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန ကုသလာကုသလံ သာဝဇ္ဇာနဝဇ္ဇံ ဟီနပ္ပဏီတံ ကဏှသုက္ကသပ္ပဋိဘာဂံ ဝိဇာနိတဗ္ဗံ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, နိယာမကဿ ဒုတိယံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, နိယာမကော ယန္တေ မုဒ္ဒိကံ ဒေတိ ‘မာ ကောစိ ယန္တံ အာမသိတ္ထာ’တိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန စိတ္တေ သံဝရမုဒ္ဒိကာ ဒါတဗ္ဗာ ‘မာ ကိဉ္စိ ပါပကံ အကုသလဝိတက္ကံ ဝိတက္ကေသီ’တိ, ဣဒံ, မဟာရာဇ, နိယာမကဿ တတိယံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။ ဘာသိတမ္ပေတံ, မဟာရာဇ, ဘဂဝတာ ဒေဝါတိဒေဝေန သံယုတ္တနိကာယဝရေ ‘မာ, ဘိက္ခဝေ, ပါပကေ အကုသလေ ဝိတက္ကေ ဝိတက္ကေယျာထ, သေယျထီဒံ, ကာမဝိတက္ကံ ဗျာပါဒဝိတက္ကံ ဝိဟိံသာဝိတက္က’’’န္တိ။

နိယာမကင်္ဂပဉ္ဟော အဋ္ဌမော။

၉။ ကမ္မကာရင်္ဂပဉ္ဟော

၉။ ‘‘ဘန္တေ နာဂသေန, ‘ကမ္မကာရဿ ဧကံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗ’န္တိ ယံ ဝဒေသိ, ကတမံ တံ ဧကံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗ’’န္တိ? ‘‘ယထာ, မဟာရာဇ, ကမ္မကာရော ဧဝံ စိန္တယတိ ‘ဘတကော အဟံ ဣမာယ နာဝါယ ကမ္မံ ကရောမိ, ဣမာယာဟံ နာဝါယ ဝါဟသာ ဘတ္တဝေတနံ လဘာမိ, န မေ ပမာဒေါ ကရဏီယော, အပ္ပမာဒေန မေ အယံ နာဝါ ဝါဟေတဗ္ဗာ’တိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန ဧဝံ စိန္တယိတဗ္ဗံ ‘ဣမံ ခေါ အဟံ စာတုမဟာဘူတိကံ ကာယံ သမ္မသန္တော သတတံ သမိတံ အပ္ပမတ္တော ဥပဋ္ဌိတဿတိ သတော သမ္ပဇာနော သမာဟိတော ဧကဂ္ဂစိတ္တော ဇာတိဇရာဗျာဓိမရဏသောကပရိဒေဝဒုက္ခဒေါမနဿုပါယာသေဟိ ပရိမုစ္စိဿာမီတိ အပ္ပမာဒေါ မေ ကရဏီယော’တိ, ဣဒံ, မဟာရာဇ, ကမ္မကာရဿ ဧကံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။ ဘာသိတမ္ပေတံ, မဟာရာဇ, ထေရေန သာရိပုတ္တေန ဓမ္မသေနာပတိနာ –

‘‘‘ကာယံ ဣမံ သမ္မသထ၊ ပရိဇာနာထ ပုနပ္ပုနံ။

ကာယေ သဘာဝံ ဒိသွာန၊ ဒုက္ခဿန္တံ ကရိဿထာ’တိ။

ကမ္မကာရင်္ဂပဉ္ဟော နဝမော။

၁၀။ သမုဒ္ဒင်္ဂပဉ္ဟော

၁၀။ ‘‘ဘန္တေ နာဂသေန, ‘သမုဒ္ဒဿ ပဉ္စ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနီ’တိ ယံ ဝဒေသိ, ကတမာနိ တာနိ ပဉ္စ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနီ’’တိ? ‘‘ယထာ, မဟာရာဇ, မဟာသမုဒ္ဒေါ မတေန ကုဏပေန သဒ္ဓိံ န သံဝသတိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန ရာဂဒေါသမောဟမာနဒိဋ္ဌိမက္ခပဠာသဣဿာမစ္ဆရိယမာယာသာဌေယျကုဋိလဝိသမဒုစ္စရိတကိလေသမလေဟိ သဒ္ဓိံ န သံဝသိတဗ္ဗံ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, သမုဒ္ဒဿ ပဌမံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, မဟာသမုဒ္ဒေါ မုတ္တာမဏိဝေဠုရိယသင်္ခသိလာပဝါဠဖလိကမဏိဝိဝိဓရတနနိစယံ ဓါရေန္တော ပိဒဟတိ, န ဗဟိ ဝိကိရတိ။ ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန မဂ္ဂဖလဈာနဝိမောက္ခသမာဓိသမာပတ္တိဝိပဿနာဘိညာဝိဝိဓဂုဏရတနာနိ အဓိဂန္တွာ ပိဒဟိတဗ္ဗာနိ, န ဗဟိ နီဟရိတဗ္ဗာနိ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, သမုဒ္ဒဿ ဒုတိယံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, မဟာသမုဒ္ဒေါ မဟန္တေဟိ မဟာဘူတေဟိ သဒ္ဓိံ သံဝသတိ။ ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန အပ္ပိစ္ဆံ သန္တုဋ္ဌံ ဓုတဝါဒံ သလ္လေခဝုတ္တိံ အာစာရသမ္ပန္နံ လဇ္ဇိံ ပေသလံ ဂရုံ ဘာဝနီယံ ဝတ္တာရံ ဝစနက္ခမံ စောဒကံ ပါပဂရဟိံ ဩဝါဒကံ အနုသာသကံ ဝိညာပကံ သန္ဒဿကံ သမာဒပကံ သမုတ္တေဇကံ သမ္ပဟံသကံ ကလျာဏမိတ္တံ သဗြဟ္မစာရိံ နိဿာယ ဝသိတဗ္ဗံ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, မဟာသမုဒ္ဒဿ တတိယံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, မဟာသမုဒ္ဒေါ နဝသလိလသမ္ပုဏ္ဏာဟိ ဂင်္ဂါယမုနာအစိရဝတီသရဘူမဟီအာဒီဟိ နဒီသတသဟဿေဟိ အန္တလိက္ခေ သလိလဓါရာဟိ စ ပူရိတောပိ သကံ ဝေလံ နာတိဝတ္တတိ။ ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန လာဘသက္ကာရသိလောကဝန္ဒနမာနနပူဇနကာရဏာ ဇီဝိတဟေတုပိ သဉ္စိစ္စ သိက္ခာပဒဝီတိက္ကမော န ကရဏီယော။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, မဟာသမုဒ္ဒဿ စတုတ္ထံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။ ဘာသိတမ္ပေတံ, မဟာရာဇ, ဘဂဝတာ ဒေဝါတိဒေဝေန –

‘သေယျထာပိ, မဟာရာဇ [ပဟာရာဓ (သီ။ ဣ။)], မဟာသမုဒ္ဒေါ ဌိတဓမ္မော ဝေလံ နာတိက္ကမတိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယံ မဟာ သာဝကာနံ သိက္ခာပဒံ ပညတ္တံ, တံ မမ သာဝကာ ဇီဝိတဟေတုပိ နာတိက္ကမန္တီ’တိ။

‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, မဟာသမုဒ္ဒေါ သဗ္ဗသဝန္တီဟိ ဂင်္ဂါယမုနာအစိရဝတီသရဘူမဟီဟိ အန္တလိက္ခေ ဥဒကဓါရာဟိပိ န ပရိပူရတိ။ ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန ဥဒ္ဒေသပရိပုစ္ဆာသဝနဓါရဏဝိနိစ္ဆယအဘိဓမ္မဝိနယဂါဠှသုတ္တန္တဝိဂ္ဂဟပဒနိက္ခေပပဒသန္ဓိ ပဒဝိဘတ္တိနဝင်္ဂဇိနသာသနဝရံ သုဏန္တေနာပိ န တပ္ပိတဗ္ဗံ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, မဟာသမုဒ္ဒဿ ပဉ္စမံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။ ဘာသိတမ္ပေတံ, မဟာရာဇ, ဘဂဝတာ ဒေဝါတိဒေဝေန သုတသောမဇာတကေ –

‘‘‘အဂ္ဂိ ယထာ တိဏကဋ္ဌံ ဒဟန္တော၊ န တပ္ပတိ သာဂရော ဝါ နဒီဟိ။

ဧဝမ္ပိ စေ [ဧဝမ္ပိ ဝေ (သျာ။)၊ ဧဝံ ဟိ မေ (က။) ဇာ။ ၁ အသီတိနိပါတေ] ပဏ္ဍိတာ ရာဇသေဋ္ဌ၊ သုတွာ န တပ္ပန္တိ သုဘာသိတေနာ’’’တိ။

သမုဒ္ဒင်္ဂပဉ္ဟော ဒသမော။သမုဒ္ဒဝဂ္ဂေါ ဒုတိယော။

တဿုဒ္ဒါနံ –

လာဗုလတာ စ ပဒုမံ၊ ဗီဇံ သာလကလျာဏိကာ။

နာဝါ စ နာဝါလဂ္ဂနံ၊ ကူပေါ နိယာမကော တထာ။

ကမ္မကာရော သမုဒ္ဒေါ စ၊ ဝဂ္ဂေါ တေန ပဝုစ္စတီတိ။

၃။ ပထဝီဝဂ္ဂေါ

၁။ ပထဝီအင်္ဂပဉ္ဟော

၁။ ‘‘ဘန္တေ နာဂသေန, ‘ပထဝိယာ ပဉ္စ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနီ’တိ ယံ ဝဒေသိ, ကတမာနိ တာနိ ပဉ္စ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနီ’’တိ? ‘‘ယထာ, မဟာရာဇ, ပထဝီ ဣဋ္ဌာနိဋ္ဌာနိ ကပ္ပူရာဂရုတဂရစန္ဒနကုင္ကုမာဒီနိ အာကိရန္တေပိ ပိတ္တသေမှပုဗ္ဗရုဟိရသေဒမေဒခေဠသိင်္ဃာဏိကလသိက- မုတ္တကရီသာဒီနိ အာကိရန္တေပိ တာဒိသာ ယေဝ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန ဣဋ္ဌာနိဋ္ဌေ လာဘာလာဘေ ယသာယသေ နိန္ဒာပသံသာယ သုခဒုက္ခေ သဗ္ဗတ္ထ တာဒိနာ ယေဝ ဘဝိတဗ္ဗံ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, ပထဝိယာ ပဌမံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, ပထဝီ မဏ္ဍနဝိဘူသနာပဂတာ သကဂန္ဓပရိဘာဝိတာ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန ဝိဘူသနာပဂတေန သကသီလဂန္ဓပရိဘာဝိတေန ဘဝိတဗ္ဗံ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, ပထဝိယာ ဒုတိယံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, ပထဝီ နိရန္တရာ အခဏ္ဍစ္ဆိဒ္ဒါ အသုသိရာ ဗဟလာ ဃနာ ဝိတ္ထိဏ္ဏာ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန နိရန္တရမခဏ္ဍစ္ဆိဒ္ဒမသုသိရဗဟလဃနဝိတ္ထိဏ္ဏသီလေန ဘဝိတဗ္ဗံ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, ပထဝိယာ တတိယံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, ပထဝီ ဂါမနိဂမနဂရဇနပဒရုက္ခပဗ္ဗတနဒီတဠာကပေါက္ခရဏီမိဂပက္ခိမနုဇနရနာရိဂဏံ ဓါရေန္တီပိ အကိလာသု ဟောတိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန ဩဝဒန္တေနပိ အနုသာသန္တေနပိ ဝိညာပေန္တေနပိ သန္ဒဿေန္တေနပိ သမာဒပေန္တေနပိ သမုတ္တေဇေန္တေနပိ သမ္ပဟံသေန္တေနပိ ဓမ္မဒေသနာသု အကိလာသုနာ ဘဝိတဗ္ဗံ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, ပထဝိယာ စတုတ္ထံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, ပထဝီ အနုနယပ္ပဋိဃဝိပ္ပမုတ္တာ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန အနုနယပ္ပဋိဃဝိပ္ပမုတ္တေန ပထဝိသမေန စေတသာ ဝိဟရိတဗ္ဗံ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, ပထဝိယာ ပဉ္စမံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။ ဘာသိတမ္ပေတံ , မဟာရာဇ, ဥပါသိကာယ စူဠသုဘဒ္ဒါယ သကသမဏေ ပရိကိတ္တယမာနာယ –

‘‘‘ဧကဉ္စေ ဗာဟံ ဝါသိယာ၊ တစ္ဆေ ကုပိတမာနသာ [ကုပိတမာနသော (က။)]။

ဧကဉ္စေဗာဟံ ဂန္ဓေန၊ အာလိမ္ပေယျ ပမောဒိတာ [ပမောဒိတော (က။)]။

‘‘‘အမုသ္မိံ ပဋိဃော နတ္ထိ၊ ရာဂေါ အသ္မိံ န ဝိဇ္ဇတိ။

ပထဝီသမစိတ္တာ တေ၊ တာဒိသာ သမဏာ မမာ’’’တိ။

ပထဝီအင်္ဂပဉ္ဟော ပဌမော။

၂။ အာပင်္ဂပဉ္ဟော

၂။ ‘‘ဘန္တေ နာဂသေန, ‘အာပဿ ပဉ္စ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနီ’တိ ယံ ဝဒေသိ, ကတမာနိ တာနိ ပဉ္စ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနီ’’တိ? ‘‘ယထာ, မဟာရာဇ, အာပေါ သုသဏ္ဌိတမကမ္ပိတမလုဠိတသဘာဝပရိသုဒ္ဓေါ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန ကုဟနလပနနေမိတ္တကနိပ္ပေသိကတံ အပနေတွာ သုသဏ္ဌိတမကမ္ပိတမလုဠိတသဘာဝပရိသုဒ္ဓါစာရေန ဘဝိတဗ္ဗံ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, အာပဿ ပဌမံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, အာပေါ သီတလသဘာဝသဏ္ဌိတော, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန သဗ္ဗသတ္တေသု ခန္တိမေတ္တာနုဒ္ဒယသမ္ပန္နေန ဟိတေသိနာ အနုကမ္ပကေန ဘဝိတဗ္ဗံ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, အာပဿ ဒုတိယံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, အာပေါ အသုစိံ သုစိံ ကရောတိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန ဂါမေ ဝါ အရညေ ဝါ ဥပဇ္ဈာယေ ဥပဇ္ဈာယမတ္တေသု အာစရိယေ အာစရိယမတ္တေသု သဗ္ဗတ္ထ အနဓိကရဏေန ဘဝိတဗ္ဗံ အနဝသေသကာရိနာ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, အာပဿ တတိယံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, အာပေါ ဗဟုဇနပတ္ထိတော, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန အပ္ပိစ္ဆသန္တုဋ္ဌပဝိဝိတ္တပဋိသလ္လာနေန သတတံ သဗ္ဗလောကမဘိပတ္ထိတေန ဘဝိတဗ္ဗံ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, အာပဿ စတုတ္ထံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, အာပေါ န ကဿစိ အဟိတမုပဒဟတိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန ပရဘဏ္ဍနကလဟဝိဂ္ဂဟဝိဝါဒရိတ္တဇ္ဈာနအရတိဇနနံ ကာယဝစီစိတ္တေဟိ ပါပကံ န ကရဏီယံ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, အာပဿ ပဉ္စမံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။ ဘာသိတမ္ပေတံ မဟာရာဇ, ဘဂဝတာ, ဒေဝါတိဒေဝေန ကဏှဇာတကေ –

‘‘‘ဝရဉ္စေ မေ အဒေါ သက္က၊ သဗ္ဗဘူတာနမိဿရ။

န မနော ဝါ သရီရံ ဝါ၊ မံ-ကတေ သက္က ကဿစိ။

ကဒါစိ ဥပဟညေထ၊ ဧတံ သက္က ဝရံ ဝရေ’’’တိ။

အာပင်္ဂပဉ္ဟော ဒုတိယော။

၃။ တေဇင်္ဂပဉ္ဟော

၃။ ‘‘ဘန္တေ နာဂသေန, ‘တေဇဿ ပဉ္စ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနီ’တိ ယံ ဝဒေသိ, ကတမာနိ တာနိ ပဉ္စ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနီ’’တိ? ‘‘ယထာ, မဟာရာဇ, တေဇော တိဏကဋ္ဌသာခါပလာသံ ဍဟတိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန ယေ တေ အဗ္ဘန္တရာ ဝါ ဗာဟိရာ ဝါ ကိလေသာ ဣဋ္ဌာနိဋ္ဌာရမ္မဏာနုဘဝနာ, သဗ္ဗေ တေ ဉာဏဂ္ဂိနာ ဍဟိတဗ္ဗာ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, တေဇဿ ပဌမံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, တေဇော နိဒ္ဒယော အကာရုဏိကော, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန သဗ္ဗကိလေသေသု ကာရုညာနုဒ္ဒယာ န ကာတဗ္ဗာ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, တေဇဿ ဒုတိယံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, တေဇော သီတံ ပဋိဟနတိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန ဝီရိယသန္တာပတေဇံ အဘိဇနေတွာ ကိလေသာ ပဋိဟန္တဗ္ဗာ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, တေဇဿ တတိယံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, တေဇော အနုနယပ္ပဋိဃဝိပ္ပမုတ္တော ဥဏှမဘိဇနေတိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန အနုနယပ္ပဋိဃဝိပ္ပမုတ္တေန တေဇောသမေန စေတသာ ဝိဟရိတဗ္ဗံ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, တေဇဿ စတုတ္ထံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, တေဇော အန္ဓကာရံ ဝိဓမိတွာ [ဝိဓမတိ (သီ။ ဣ။ က။)] အာလောကံ ဒဿယတိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန အဝိဇ္ဇန္ဓကာရံ ဝိဓမိတွာ ဉာဏာလောကံ ဒဿယိတဗ္ဗံ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, တေဇဿ ပဉ္စမံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။ ဘာသိတမ္ပေတံ, မဟာရာဇ, ဘဂဝတာ ဒေဝါတိဒေဝေန သကံ ပုတ္တံ ရာဟုလံ ဩဝဒန္တေန –

‘တေဇောသမံ [မ။ နိ။ ၂။၁၁၉], ရာဟုလ, ဘာဝနံ ဘာဝေဟိ, တေဇောသမံ ဟိ တေ, ရာဟုလ, ဘာဝနံ ဘာဝယတော ဥပ္ပန္နာ? မနာပါမနာပါ ဖဿာ စိတ္တံ န ပရိယာဒါယ ဌဿန္တီ’’’တိ။

တေဇင်္ဂပဉ္ဟော တတိယော။

၄။ ဝါယုင်္ဂပဉ္ဟော

၄။ ‘‘ဘန္တေ နာဂသေန, ‘ဝါယုဿ ပဉ္စ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနီ’တိ ယံ ဝဒေသိ, ကတမာနိ တာနိ ပဉ္စ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနီ’’တိ? ‘‘ယထာ, မဟာရာဇ, ဝါယု သုပုပ္ဖိတဝနသဏ္ဍန္တရံ အဘိဝါယတိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန ဝိမုတ္တိဝရကုသုမပုပ္ဖိတာရမ္မဏဝနန္တရေ ရမိတဗ္ဗံ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, ဝါယုဿ ပဌမံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, ဝါယု ဓရဏီရုဟပါဒပဂဏေ မထယတိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန ဝနန္တရဂတေန သင်္ခါရေ ဝိစိနန္တေန ကိလေသာ မထယိတဗ္ဗာ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, ဝါယုဿ ဒုတိယံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, ဝါယု အာကာသေ စရတိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန လောကုတ္တရဓမ္မေသု မာနသံ သဉ္စာရယိတဗ္ဗံ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, ဝါယုဿ တတိယံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, ဝါယု ဂန္ဓံ အနုဘဝတိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန အတ္တနော သီလဝရသုရဘိဂန္ဓော [သီလသုရဘိဂန္ဒော (သီ။ ဣ။)] အနုဘဝိတဗ္ဗော။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, ဝါယုဿ စတုတ္ထံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, ဝါယု နိရာလယော အနိကေတဝါသီ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန နိရာလယမနိကေတမသန္ထဝေန သဗ္ဗတ္ထ ဝိမုတ္တေန ဘဝိတဗ္ဗံ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, ဝါယုဿ ပဉ္စမံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။ ဘာသိတမ္ပေတံ, မဟာရာဇ, ဘဂဝတာ ဒေဝါတိဒေဝေန သုတ္တနိပါတေ –

‘‘‘သန္ထဝါတော ဘယံ ဇာတံ၊ နိကေတာ ဇာယတေ ရဇော။

အနိကေတမသန္ထဝံ၊ ဧတံ ဝေ မုနိဒဿန’’’န္တိ။

ဝါယုင်္ဂပဉ္ဟော စတုတ္ထော။

၅။ ပဗ္ဗတင်္ဂပဉ္ဟော

၅။ ‘‘ဘန္တေ နာဂသေန, ‘ပဗ္ဗတဿ ပဉ္စ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနီ’တိ ယံ ဝဒေသိ, ကတမာနိ တာနိ ပဉ္စ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနီ’’တိ ? ‘‘ယထာ, မဟာရာဇ, ပဗ္ဗတော အစလော အကမ္ပိတော [အကမ္ပိယော (သီ။ ဣ။)] အသမ္ပဝေဓီ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန သမ္မာနနေ ဝိမာနနေ သက္ကာရေ အသက္ကာရေ ဂရုကာရေ အဂရုကာရေ ယသေ အယသေ နိန္ဒာယ ပသံသာယ သုခေ ဒုက္ခေ ဣဋ္ဌာနိဋ္ဌေသု သဗ္ဗတ္ထ ရူပသဒ္ဒဂန္ဓရသဖောဋ္ဌဗ္ဗဓမ္မေသု ရဇနီယေသု န ရဇ္ဇိတဗ္ဗံ, ဒုဿနီယေသု န ဒုဿိတဗ္ဗံ, မုယှနီယေသု န မုယှိတဗ္ဗံ, န ကမ္ပိတဗ္ဗံ န စလိတဗ္ဗံ, ပဗ္ဗတေန ဝိယ အစလေန ဘဝိတဗ္ဗံ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, ပဗ္ဗတဿ ပဌမံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။ ဘာသိတမ္ပေတံ, မဟာရာဇ, ဘဂဝတာ ဒေဝါတိဒေဝေန –

‘‘‘သေလော ယထာ ဧကဃနော [ဧကဂ္ဃနော (က။) ဓ။ ပ။ ၈၁ ဓမ္မပဒေ]၊ ဝါတေန န သမီရတိ။

ဧဝံ နိန္ဒာပသံသာသု၊ န သမိဉ္ဇန္တိ ပဏ္ဍိတာ’တိ။

‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, ပဗ္ဗတော ထဒ္ဓေါ န ကေနစိ သံသဋ္ဌော, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန ထဒ္ဓေန အသံသဋ္ဌေန ဘဝိတဗ္ဗံ, န ကေနစိ သံသဂ္ဂေါ ကရဏီယော။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, ပဗ္ဗတဿ ဒုတိယံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။ ဘာသိတမ္ပေတံ, မဟာရာဇ, ဘဂဝတာ ဒေဝါတိဒေဝေန –

‘‘‘အသံသဋ္ဌံ ဂဟဋ္ဌေဟိ၊ အနာဂါရေဟိ စူဘယံ။

အနောကသာရိမပ္ပိစ္ဆံ၊ တမဟံ ဗြူမိ ဗြာဟ္မဏ’န္တိ။

‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, ပဗ္ဗတေ ဗီဇံ န ဝိရူဟတိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန သကမာနသေ ကိလေသာ န ဝိရူဟာပေတဗ္ဗာ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, ပဗ္ဗတဿ တတိယံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။ ဘာသိတမ္ပေတံ, မဟာရာဇ, ထေရေန သုဘူတိနာ –

‘‘‘ရာဂူပသံဟိတံ စိတ္တံ၊ ယဒါ ဥပ္ပဇ္ဇတေ မမ။

သယံဝ ပစ္စဝေက္ခာမိ [ပစ္စဝေက္ခိတွာ (သဗ္ဗတ္ထ)]၊ ဧကဂ္ဂေါ [ဧကကော (သဗ္ဗတ္ထ)] တံ ဒမေမဟံ။

‘‘‘ရဇ္ဇသေ [ရဇ္ဇသိ (သီ။)၊ ရဉ္ဇသိ (ဣ။)] ရဇနီယေ စ၊ ဒုဿနီယေ စ ဒုဿသေ။

မုယှသေ [မုယှသိ (သီ။)] မောဟနီယေ စ၊ နိက္ခမဿု ဝနာ တုဝံ။

‘‘‘ဝိသုဒ္ဓါနံ အယံ ဝါသော၊ နိမ္မလာနံ တပဿိနံ။

မာ ခေါ ဝိသုဒ္ဓံ ဒူသေသိ၊ နိက္ခမဿု ဝနာ တုဝ’န္တိ။

‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, ပဗ္ဗတော အစ္စုဂ္ဂတော, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန ဉာဏစ္စုဂ္ဂတေန ဘဝိတဗ္ဗံ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, ပဗ္ဗတဿ စတုတ္ထံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။ ဘာသိတမ္ပေတံ, မဟာရာဇ, ဘဂဝတာ ဒေဝါတိဒေဝေန –

‘‘‘ပမာဒံ အပ္ပမာဒေန၊ ယဒါ နုဒတိ ပဏ္ဍိတော။

ပညာပါသာဒမာရုယှ၊ အသောကော သောကိနိံ ပဇံ။

ပဗ္ဗတဋ္ဌောဝ ဘူမဋ္ဌေ [ဘုမ္မဋ္ဌေ (သီ။ ဣ။)]၊ ဓီရော ဗာလေ အဝေက္ခတီ’တိ။

‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, ပဗ္ဗတော အနုန္နတော အနောနတော, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန ဥန္နတာဝနတိ န ကရဏီယာ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, ပဗ္ဗတဿ ပဉ္စမံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။ ဘာသိတမ္ပေတံ, မဟာရာဇ, ဥပါသိကာယ စူဠသုဘဒ္ဒါယ သကသမဏေ ပရိကိတ္တယမာနာယ –

‘‘‘လာဘေန ဥန္နတော လောကော၊ အလာဘေန စ ဩနတော။

လာဘာလာဘေန ဧကတ္ထာ [ဧကဋ္ဌာ (သီ။ ဣ။)]၊ တာဒိသာ သမဏာ မမာ’’’တိ။

ပဗ္ဗတင်္ဂပဉ္ဟော ပဉ္စမော။

၆။ အာကာသင်္ဂပဉ္ဟော

၆။ ‘‘ဘန္တေ နာဂသေန, ‘အာကာသဿ ပဉ္စ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနီ’တိ ယံ ဝဒေသိ, ကတမာနိ တာနိ ပဉ္စ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနီ’’တိ? ‘‘ယထာ, မဟာရာဇ, အာကာသော သဗ္ဗသော အဂယှော, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန သဗ္ဗသော ကိလေသေဟိ အဂယ္ဟေန ဘဝိတဗ္ဗံ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, အာကာသဿ ပဌမံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, အာကာသော ဣသိတာပသဘူတဒိဇဂဏာနုသဉ္စရိတော, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန ‘အနိစ္စံ ဒုက္ခံ အနတ္တာ’တိ သင်္ခါရေသု မာနသံ သဉ္စာရယိတဗ္ဗံ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, အာကာသဿ ဒုတိယံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, အာကာသော သန္တာသနီယော, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ , ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန သဗ္ဗဘဝပဋိသန္ဓီသု မာနသံ ဥဗ္ဗေဇယိတဗ္ဗံ, အဿာဒေါ န ကာတဗ္ဗော။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, အာကာသဿ တတိယံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, အာကာသော အနန္တော အပ္ပမာဏော အပရိမေယျော, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန အနန္တသီလေန အပရိမိတဉာဏေန ဘဝိတဗ္ဗံ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, အာကာသဿ စတုတ္ထံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, အာကာသော အလဂ္ဂေါ အသတ္တော အပ္ပတိဋ္ဌိတော အပလိဗုဒ္ဓေါ, ဧဝမေဝ ခေါ , မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန ကုလေ ဂဏေ လာဘေ အာဝါသေ ပလိဗောဓေ ပစ္စယေ သဗ္ဗကိလေသေသု စ သဗ္ဗတ္ထ အလဂ္ဂေန ဘဝိတဗ္ဗံ, အနာသတ္တေန အပ္ပတိဋ္ဌိတေန အပလိဗုဒ္ဓေန ဘဝိတဗ္ဗံ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, အာကာသဿ ပဉ္စမံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။ ဘာသိတမ္ပေတံ, မဟာရာဇ, ဘဂဝတာ ဒေဝါတိဒေဝေန သကံ ပုတ္တံ ရာဟုလံ ဩဝဒန္တေန – ‘သေယျထာပိ, ရာဟုလ [မ။ နိ။ ၂။၁၁၉], အာကာသော န ကတ္ထစိ ပတိဋ္ဌိတော, ဧဝမေဝ ခေါ တွံ, ရာဟုလ, အာကာသသမံ ဘာဝနံ ဘာဝေဟိ, အာကာသသမံ ဟိ တေ, ရာဟုလ, ဘာဝနံ ဘာဝယတော ဥပ္ပန္နာ မနာပါမနာပါ ဖဿာ စိတ္တံ ပရိယာဒါယ ဌဿန္တီ’’’တိ။

အာကာသင်္ဂပဉ္ဟော ဆဋ္ဌော။

၇။ စန္ဒင်္ဂပဉ္ဟော

၇။ ‘‘ဘန္တေ နာဂသေန, ‘စန္ဒဿ ပဉ္စ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနီ’တိ ယံ ဝဒေသိ, ကတမာနိ တာနိ ပဉ္စ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနီ’’တိ? ‘‘ယထာ, မဟာရာဇ, စန္ဒော သုက္ကပက္ခေ ဥဒယန္တော ဥတ္တရုတ္တရိံ ဝဍ္ဎတိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန အာစာရသီလဂုဏဝတ္တပ္ပဋိပတ္တိယာ အာဂမာဓိဂမေ ပဋိသလ္လာနေ သတိပဋ္ဌာနေ ဣန္ဒ္ရိယေသု ဂုတ္တဒွါရတာယ ဘောဇနေ မတ္တညုတာယ ဇာဂရိယာနုယောဂေ ဥတ္တရုတ္တရိံ ဝဍ္ဎိတဗ္ဗံ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, စန္ဒဿ ပဌမံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, စန္ဒော ဥဠာရာဓိပတိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန ဥဠာရေန ဆန္ဒာဓိပတိနာ ဘဝိတဗ္ဗံ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, စန္ဒဿ ဒုတိယံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, စန္ဒော နိသာယ စရတိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန ပဝိဝိတ္တေန ဘဝိတဗ္ဗံ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, စန္ဒဿ တတိယံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, စန္ဒော ဝိမာနကေတု, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန သီလကေတုနာ ဘဝိတဗ္ဗံ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, စန္ဒဿ စတုတ္ထံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, စန္ဒော အာယာစိတပတ္ထိတော ဥဒေတိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန အာယာစိတပတ္ထိတေန ကုလာနိ ဥပသင်္ကမိတဗ္ဗာနိ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, စန္ဒဿ ပဉ္စမံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။ ဘာသိတမ္ပေတံ, မဟာရာဇ, ဘဂဝတာ ဒေဝါတိဒေဝေန သံယုတ္တနိကာယဝရေ ‘စန္ဒူပမာ, ဘိက္ခဝေ, ကုလာနိ ဥပသင်္ကမထ, အပကဿေဝ ကာယံ အပကဿ စိတ္တံ နိစ္စနဝကာ ကုလေသု အပ္ပဂဗ္ဘာ’’’တိ [အပ္ပဂဗ္ဗာတိ (က။) သံ။ နိ။ ၂။၁၄၆]။

စန္ဒင်္ဂပဉ္ဟော သတ္တမော။

၈။ သူရိယင်္ဂပဉ္ဟော

၈။ ‘‘ဘန္တေ နာဂသေန, ‘သူရိယဿ [သုရိယဿ (သီ။ သျာ။ ဣ။)] သတ္တ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနီ’တိ ယံ ဝဒေသိ, ကတမာနိ တာနိ သတ္တ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနီ’’တိ? ‘‘ယထာ, မဟာရာဇ, သူရိယော သဗ္ဗံ ဥဒကံ ပရိသောသေတိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန သဗ္ဗကိလေသာ အနဝသေသံ ပရိသောသေတဗ္ဗာ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, သူရိယဿ ပဌမံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, သူရိယော တမန္ဓကာရံ ဝိဓမတိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန သဗ္ဗံ ရာဂတမံ ဒေါသတမံ မောဟတမံ မာနတမံ ဒိဋ္ဌိတမံ ကိလေသတမံ သဗ္ဗံ ဒုစ္စရိတတမံ ဝိဓမယိတဗ္ဗံ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, သူရိယဿ ဒုတိယံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, သူရိယော အဘိက္ခဏံ စရတိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန အဘိက္ခဏံ ယောနိသော မနသိကာရော ကာတဗ္ဗော။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, သူရိယဿ တတိယံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, သူရိယော ရံသိမာလီ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန အာရမ္မဏမာလိနာ ဘဝိတဗ္ဗံ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, သူရိယဿ စတုတ္ထံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, သူရိယော မဟာဇနကာယံ သန္တာပေန္တော စရတိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန အာစာရသီလဂုဏဝတ္တပ္ပဋိပတ္တိယာ ဈာနဝိမောက္ခသမာဓိသမာပတ္တိဣန္ဒ္ရိယဗလဗောဇ္ဈင်္ဂသတိပဋ္ဌာနသမ္မပ္ပဓါနဣဒ္ဓိပါဒေဟိ သဒေဝကော လောကော သန္တာပယိတဗ္ဗော။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, သူရိယဿ ပဉ္စမံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, သူရိယော ရာဟုဘယာ ဘီတော စရတိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန ဒုစ္စရိတဒုဂ္ဂတိဝိသမကန္တာရဝိပါကဝိနိပါတကိလေသဇာလဇဋိတေ ဒိဋ္ဌိသံဃာဋပဋိမုက္ကေ ကုပထပက္ခန္ဒေ ကုမ္မဂ္ဂပဋိပန္နေ [ကုမဂ္ဂပဋိပန္နေ (သျာ။ က။)] သတ္တေ ဒိသွာ မဟတာ သံဝေဂဘယေန မာနသံ သံဝေဇေတဗ္ဗံ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, သူရိယဿ ဆဋ္ဌံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, သူရိယော ကလျာဏပါပကေ ဒဿေတိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန ဣန္ဒ္ရိယဗလဗောဇ္ဈင်္ဂသတိပဋ္ဌာနသမ္မပ္ပဓါနဣဒ္ဓိပါဒလောကိယလောကုတ္တရဓမ္မာ ဒဿေတဗ္ဗာ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, သူရိယဿ သတ္တမံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။ ဘာသိတမ္ပေတံ, မဟာရာဇ, ထေရေန ဝင်္ဂီသေန –

‘‘‘ယထာပိ သူရိယော ဥဒယန္တော၊ ရူပံ ဒဿေတိ ပါဏိနံ။

သုစိဉ္စ အသုစိဉ္စာပိ၊ ကလျာဏဉ္စာပိ ပါပကံ။

‘‘‘တထာ ဘိက္ခု ဓမ္မဓရော၊ အဝိဇ္ဇာပိဟိတံ ဇနံ။

ပထံ ဒဿေတိ ဝိဝိဓံ၊ အာဒိစ္စောဝုဒယံ ယထာ’’’တိ။

သူရိယင်္ဂပဉ္ဟော အဋ္ဌမော။

၉။ သက္ကင်္ဂပဉ္ဟော

၉။ ‘‘ဘန္တေ နာဂသေန, ‘သက္ကဿ တီဏိ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနီ’တိ ယံ ဝဒေသိ, ကတမာနိ တာနိ တီဏိ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနီ’’တိ? ‘‘ယထာ, မဟာရာဇ, သက္ကော ဧကန္တသုခသမပ္ပိတော, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန ဧကန္တပဝိဝေကသုခါဘိရတေန ဘဝိတဗ္ဗံ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, သက္ကဿ ပဌမံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, သက္ကော ဒေဝေ ဒိသွာ ပဂ္ဂဏှာတိ, ဟာသမဘိဇနေတိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန ကုသလေသု ဓမ္မေသု အလီနမတန္ဒိတံ သန္တံ မာနသံ ပဂ္ဂဟေတဗ္ဗံ, ဟာသမဘိဇနေတဗ္ဗံ, ဥဋ္ဌဟိတဗ္ဗံ ဃဋိတဗ္ဗံ ဝါယမိတဗ္ဗံ ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, သက္ကဿ ဒုတိယံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, သက္ကဿ အနဘိရတိ နုပ္ပဇ္ဇတိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန သုညာဂါရေ အနဘိရတိ န ဥပ္ပါဒေတဗ္ဗာ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, သက္ကဿ တတိယံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။ ဘာသိတမ္ပေတံ, မဟာရာဇ, ထေရေန သုဘူတိနာ –

‘‘‘သာသနေ တေ မဟာဝီရ၊ ယတော ပဗ္ဗဇိတော အဟံ။

နာဘိဇာနာမိ ဥပ္ပန္နံ၊ မာနသံ ကာမသံဟိတ’’’န္တိ။

သက္ကင်္ဂပဉ္ဟော နဝမော။

၁၀။ စက္ကဝတ္တိင်္ဂပဉ္ဟော

၁၀။ ‘‘ဘန္တေ နာဂသေန, ‘စက္ကဝတ္တိဿ စတ္တာရိ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနီ’တိ ယံ ဝဒေသိ, ကတမာနိ တာနိ စတ္တာရိ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနီ’’တိ? ‘‘ယထာ, မဟာရာဇ , စက္ကဝတ္တီ စတူဟိ သင်္ဂဟဝတ္ထူဟိ ဇနံ သင်္ဂဏှာတိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန စတဿန္နံ ပရိသာနံ မာနသံ သင်္ဂဟေတဗ္ဗံ အနုဂ္ဂဟေတဗ္ဗံ သမ္ပဟံသေတဗ္ဗံ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, စက္ကဝတ္တိဿ ပဌမံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, စက္ကဝတ္တိဿ ဝိဇိတေ စောရာ န ဥဋ္ဌဟန္တိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန ကာမရာဂဗျာပါဒဝိဟိံသာဝိတက္ကာ န ဥပ္ပါဒေတဗ္ဗာ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, စက္ကဝတ္တိဿ ဒုတိယံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။ ဘာသိတမ္ပေတံ, မဟာရာဇ, ဘဂဝတာ ဒေဝါတိဒေဝေန –

‘‘‘ဝိတက္ကူပသမေ စ ယော ရတော၊ အသုဘံ ဘာဝယတေ [ဘာဝယတီ (သျာ။) ဓ။ ပ။ ၃၅၀ ဓမ္မပဒေ] သဒါ သတော။

ဧသ ခေါ ဗျန္တိကာဟိတိ၊ ဧသ ဆေစ္ဆတိ မာရဗန္ဓန’န္တိ။

‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, စက္ကဝတ္တီ ဒိဝသေ ဒိဝသေ သမုဒ္ဒပရိယန္တံ မဟာပထဝိံ အနုယာယတိ ကလျာဏပါပကာနိ ဝိစိနမာနော, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန ကာယကမ္မံ ဝစီကမ္မံ မနောကမ္မံ ဒိဝသေ ဒိဝသေ ပစ္စဝေက္ခိတဗ္ဗံ ‘ကိံ နု ခေါ မေ ဣမေဟိ တီဟိ ဌာနေဟိ အနုပဝဇ္ဇဿ ဒိဝသော ဝီတိဝတ္တတီ’တိ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, စက္ကဝတ္တိဿ တတိယံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။ ဘာသိတမ္ပေတံ, မဟာရာဇ, ဘဂဝတာ ဒေဝါတိဒေဝေန အင်္ဂုတ္တရနိကာယဝရေ –

‘ကထမ္ဘူတဿ မေ ရတ္တိန္ဒိဝါ ဝီတိဝတ္တန္တီတိ [ဝီတိပတန္တီတိ (သီ။ ဣ။)] ပဗ္ဗဇိတေန အဘိဏှံ ပစ္စဝေက္ခိတဗ္ဗ’န္တိ။

‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, စက္ကဝတ္တိဿ အဗ္ဘန္တရဗာဟိရာရက္ခာ သုသံဝိဟိတာ ဟောတိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန အဗ္ဘန္တရာနံ ဗာဟိရာနံ ကိလေသာနံ အာရက္ခာယ သတိဒေါဝါရိကော ဌပေတဗ္ဗော။ ဣဒံ , မဟာရာဇ, စက္ကဝတ္တိဿ စတုတ္ထံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။ ဘာသိတမ္ပေတံ, မဟာရာဇ, ဘဂဝတာ ဒေဝါတိဒေဝေန –

‘သတိဒေါဝါရိကော, ဘိက္ခဝေ, အရိယသာဝကော အကုသလံ ပဇဟတိ ကုသလံ ဘာဝေတိ, သာဝဇ္ဇံ ပဇဟတိ, အနဝဇ္ဇံ ဘာဝေတိ, သုဒ္ဓမတ္တာနံ ပရိဟရတီ’’’တိ။

စက္ကဝတ္တိင်္ဂပဉ္ဟော ဒသမော။

ပထဝီဝဂ္ဂေါ တတိယော။

တဿုဒ္ဒါနံ –

ပထဝီ အာပေါ စ တေဇော စ၊ ဝါယော စ ပဗ္ဗတေန စ။

အာကာသော စန္ဒသူရိယော စ၊ သက္ကော စ စက္ကဝတ္တိနာတိ။

၄။ ဥပစိကာဝဂ္ဂေါ

၁။ ဥပစိကင်္ဂပဉ္ဟော

၁။ ‘‘ဘန္တေ နာဂသေန, ‘ဥပစိကာယ ဧကံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗ’န္တိ ယံ ဝဒေသိ, ကတမံ တံ ဧကံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗ’’န္တိ? ‘‘ယထာ, မဟာရာဇ, ဥပစိကာ ဥပရိ ဆဒနံ ကတွာ အတ္တာနံ ပိဒဟိတွာ ဂေါစရာယ စရတိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန သီလသံဝရဆဒနံ ကတွာ မာနသံ ပိဒဟိတွာ ပိဏ္ဍာယ စရိတဗ္ဗံ, သီလသံဝရဆဒနေန ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂီ ယောဂါဝစရော သဗ္ဗဘယသမတိက္ကန္တော ဟောတိ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, ဥပစိကာယ ဧကံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ, ဘာသိတမ္ပေတံ, မဟာရာဇ, ထေရေန ဥပသေနေန ဝင်္ဂန္တပုတ္တေန –

‘‘‘သီလသံဝရဆဒနံ၊ ယောဂီ ကတွာန မာနသံ။

အနုပလိတ္တော လောကေန၊ ဘယာ စ ပရိမုစ္စတီ’’’တိ။

ဥပစိကင်္ဂပဉ္ဟော ပဌမော။

၂။ ဗိဠာရင်္ဂပဉ္ဟော

၂။ ‘‘ဘန္တေ နာဂသေန, ‘ဗိဠာရဿ ဒွေ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနီ’တိ ယံ ဝဒေသိ, ကတမာနိ တာနိ ဒွေ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနီ’’တိ? ‘‘ယထာ, မဟာရာဇ, ဗိဠာရော ဂုဟာဂတောပိ သုသိရဂတောပိ ဟမ္မိယန္တရဂတောပိ ဥန္ဒူရံ ယေဝ ပရိယေသတိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန ဂါမဂတေနာပိ အရညဂတေနာပိ ရုက္ခမူလဂတေနာပိ သုညာဂါရဂတေနာပိ သတတံ သမိတံ အပ္ပမတ္တေန ကာယဂတာသတိဘောဇနံ ယေဝ ပရိယေသိတဗ္ဗံ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, ဗိဠာရဿ ပဌမံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, ဗိဠာရော အာသန္နေ ယေဝ ဂေါစရံ ပရိယေသတိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန ဣမေသု ယေဝ ပဉ္စသု ဥပါဒါနက္ခန္ဓေသု ဥဒယဗ္ဗယာနုပဿိနာ ဝိဟရိတဗ္ဗံ ‘ဣတိ ရူပံ ဣတိ ရူပဿ သမုဒယော ဣတိ ရူပဿ အတ္ထင်္ဂမော, ဣတိ ဝေဒနာ ဣတိ ဝေဒနာယ သမုဒယော ဣတိ ဝေဒနာယ အတ္ထင်္ဂမော, ဣတိ သညာ ဣတိ သညာယ သမုဒယော ဣတိ သညာယ အတ္ထင်္ဂမော, ဣတိ သင်္ခါရာ ဣတိ သင်္ခါရာနံ သမုဒယော ဣတိ သင်္ခါရာနံ အတ္ထင်္ဂမော, ဣတိ ဝိညာဏံ ဣတိ ဝိညာဏဿ သမုဒယော ဣတိ ဝိညာဏဿ အတ္ထင်္ဂမော’တိ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, ဗိဠာရဿ ဒုတိယံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။ ဘာသိတမ္ပေတံ, မဟာရာဇ, ဘဂဝတာ ဒေဝါတိဒေဝေန –

‘‘‘န ဣတော ဒူရေ ဘဝိတဗ္ဗံ၊ ဘဝဂ္ဂံ ကိံ ကရိဿတိ။

ပစ္စုပ္ပန္နမှိ ဝေါဟာရေ၊ သကေ ကာယမှိ ဝိန္ဒထာ’’’တိ။

ဗိဠာရင်္ဂပဉ္ဟော ဒုတိယော။

၃။ ဥန္ဒူရင်္ဂပဉ္ဟော

၃။ ‘‘ဘန္တေ နာဂသေန, ‘ဥန္ဒူရဿ [ဥန္ဒုရဿ (သျာ။ က။)] ဧကံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗ’န္တိ ယံ ဝဒေသိ, ကတမံ တံ ဧကံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗ’’န္တိ? ‘‘ယထာ, မဟာရာဇ, ဥန္ဒူရော ဣတောစိတော စ ဝိစရန္တော အာဟာရူပါသီသကော ယေဝ စရတိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ , ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန ဣတောစိတော စ ဝိစရန္တေန ယောနိသော မနသိကာရူပါသီသကေနေဝ ဘဝိတဗ္ဗံ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, ဥန္ဒူရဿ ဧကံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။ ဘာသိတမ္ပေတံ, မဟာရာဇ, ထေရေန ဥပသေနေန ဝင်္ဂန္တပုတ္တေန –

‘‘‘ဓမ္မာသီသံ [ဓမ္မသီသံ (သီ။ ဣ။)] ကရိတွာန၊ ဝိဟရန္တော ဝိပဿကော။

အနောလီနော ဝိဟရတိ၊ ဥပသန္တော သဒါ သတော’’’တိ။

ဥန္ဒူရင်္ဂပဉ္ဟော တတိယော။

၄။ ဝိစ္ဆိကင်္ဂပဉ္ဟော

၄။ ‘‘ဘန္တေ နာဂသေန, ‘ဝိစ္ဆိကဿ ဧကံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗ’န္တိ ယံ ဝဒေသိ, ကတမံ တံ ဧကံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗ’’န္တိ? ‘‘ယထာ, မဟာရာဇ, ဝိစ္ဆိကော နင်္ဂုလာဝုဓေါ နင်္ဂုလံ ဥဿာပေတွာ စရတိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန ဉာဏာဝုဓေန ဘဝိတဗ္ဗံ, ဉာဏံ ဥဿာပေတွာ ဝိဟရိတဗ္ဗံ ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, ဝိစ္ဆိကဿ ဧကံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။ ဘာသိတမ္ပေတံ, မဟာရာဇ, ထေရေန ဥပသေနေန ဝင်္ဂန္တပုတ္တေန –

‘‘‘ဉာဏခဂ္ဂံ ဂဟေတွာန၊ ဝိဟရန္တော ဝိပဿကော။

ပရိမုစ္စတိ သဗ္ဗဘယာ၊ ဒုပ္ပသဟော စ သော ဘဝေ’’’တိ။

ဝိစ္ဆိကင်္ဂပဉ္ဟော စတုတ္ထော။

၅။ နကုလင်္ဂပဉ္ဟော

၅။ ‘‘ဘန္တေ နာဂသေန, ‘နကုလဿ ဧကံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗ’န္တိ ယံ ဝဒေသိ, ကတမံ တံ ဧကံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗ’’န္တိ? ‘‘ယထာ, မဟာရာဇ, နကုလော ဥရဂမုပဂစ္ဆန္တော ဘေသဇ္ဇေန ကာယံ ပရိဘာဝေတွာ ဥရဂမုပဂစ္ဆတိ ဂဟေတုံ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန ကောဓါဃာတဗဟုလံ ကလဟဝိဂ္ဂဟဝိဝါဒဝိရောဓါဘိဘူတံ လောကမုပဂစ္ဆန္တေန မေတ္တာဘေသဇ္ဇေန မာနသံ အနုလိမ္ပိတဗ္ဗံ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, နကုလဿ ဧကံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။ ဘာသိတမ္ပေတံ, မဟာရာဇ, ထေရေန သာရိပုတ္တေန ဓမ္မသေနာပတိနာ –

‘‘‘တသ္မာ သကံ ပရေသမ္ပိ၊ ကာတဗ္ဗာ မေတ္တဘာဝနာ။

မေတ္တစိတ္တေန ဖရိတဗ္ဗံ၊ ဧတံ ဗုဒ္ဓါန သာသန’’’န္တိ။

နကုလင်္ဂပဉ္ဟော ပဉ္စမော။

၆။ ဇရသိင်္ဂါလင်္ဂပဉ္ဟော

၆။ ‘‘ဘန္တေ နာဂသေန, ‘ဇရသိင်္ဂါလဿ ဒွေ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနီ’တိ ယံ ဝဒေသိ, ကတမာနိ တာနိ ဒွေ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနီ’’တိ? ‘‘ယထာ, မဟာရာဇ, ဇရသိင်္ဂါလော ဘောဇနံ ပဋိလဘိတွာ အဇိဂုစ္ဆမာနော ယာဝဒတ္ထံ အာဟရယတိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန ဘောဇနံ ပဋိလဘိတွာ အဇိဂုစ္ဆမာနေန သရီရယာပနမတ္တမေဝ ပရိဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, ဇရသိင်္ဂါလဿ ပဌမံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။ ဘာသိတမ္ပေတံ, မဟာရာဇ, ထေရေန မဟာကဿပေန –

‘‘‘သေနာသနမှာ ဩရုယှ၊ ဂါမံ ပိဏ္ဍာယ ပါဝိသိံ။

ဘုဉ္ဇန္တံ ပုရိသံ ကုဋ္ဌိံ၊ သက္ကစ္စ နံ ဥပဋ္ဌဟိံ။

‘‘‘သော မေ ပက္ကေန ဟတ္ထေန၊ အာလောပံ ဥပနာမယိ။

အာလောပံ ပက္ခိပန္တဿ၊ အင်္ဂုလိပေတ္ထ ဆိဇ္ဇထ။

‘‘‘ကုဋ္ဋမူလဉ္စ နိဿာယ၊ အာလောပံ တံ အဘုဉ္ဇိသံ။

ဘုဉ္ဇမာနေ ဝါ ဘုတ္တေ ဝါ၊ ဇေဂုစ္ဆံ မေ န ဝိဇ္ဇတီ’တိ။

‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, ဇရသိင်္ဂါလော ဘောဇနံ ပဋိလဘိတွာ န ဝိစိနာတိ လူခံ ဝါ ပဏီတံ ဝါတိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန ဘောဇနံ ပဋိလဘိတွာ န ဝိစိနိတဗ္ဗံ ‘လူခံ ဝါ ပဏီတံ ဝါ သမ္ပန္နံ ဝါ အသမ္ပန္နံ ဝါ’တိ, ယထာလဒ္ဓေန သန္တုဿိတဗ္ဗံ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, ဇရသိင်္ဂါလဿ ဒုတိယံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။ ဘာသိတမ္ပေတံ, မဟာရာဇ, ထေရေန ဥပသေနေန ဝင်္ဂန္တပုတ္တေန –

‘‘‘လူခေနပိ စ သန္တုဿေ၊ နာညံ ပတ္ထေ ရသံ ဗဟုံ။

ရသေသု အနုဂိဒ္ဓဿ၊ ဈာနေ န ရမတေ [ရမတီ (သီ။ ဣ။)] မနော။

ဣတရီတရေန သန္တုဋ္ဌော [သန္တုဋ္ဌေ (သီ။ ဣ။)]၊ သာမညံ ပရိပူရတီ’’’တိ။

ဇရသိင်္ဂါလင်္ဂပဉ္ဟော ဆဋ္ဌော။

၇။ မိဂင်္ဂပဉ္ဟော

၇။ ‘‘ဘန္တေ နာဂသေန, ‘မိဂဿ တီဏိ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနီ’တိ ယံ ဝဒေသိ, ကတမာနိ တာနိ တီဏိ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနီ’’တိ? ‘‘ယထာ, မဟာရာဇ, မိဂေါ ဒိဝါ အရညေ စရတိ, ရတ္တိံ အဗ္ဘောကာသေ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန ဒိဝါ အရညေ ဝိဟရိတဗ္ဗံ, ရတ္တိံ အဗ္ဘောကာသေ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, မိဂဿ ပဌမံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

‘‘ဘာသိတမ္ပေတံ, မဟာရာဇ, ဘဂဝတာ ဒေဝါတိဒေဝေန လောမဟံသနပရိယာယေ –

‘သော ခေါ အဟံ, သာရိပုတ္တ, ယာ တာ ရတ္တိယော သီတာ ဟေမန္တိကာ အန္တရဋ္ဌကာ ဟိမပါတသမယာ [အန္တရဋ္ဌကေ ဟိမပါတသမယေ (သီ။ ဣ။ က။)], တထာရူပါသု ရတ္တီသု ရတ္တိံ အဗ္ဘောကာသေ ဝိဟရာမိ, ဒိဝါ ဝနသဏ္ဍေ။ ဂိမှာနံ ပစ္ဆိမေ မာသေ ဒိဝါ အဗ္ဘောကာသေ ဝိဟရာမိ, ရတ္တိံ ဝနသဏ္ဍေ’တိ။

‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, မိဂေါ သတ္တိမှိ ဝါ သရေ ဝါ ဩပတန္တေ ဝဉ္စေတိ [ဝဇ္ဇေတိ (က။)] ပလာယတိ, န ကာယမုပနေတိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန ကိလေသေသု ဩပတန္တေသု ဝဉ္စယိတဗ္ဗံ [ဝဇ္ဇယိတဗ္ဗံ (က။)] ပလာယိတဗ္ဗံ, န စိတ္တမုပနေတဗ္ဗံ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, မိဂဿ ဒုတိယံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, မိဂေါ မနုဿေ ဒိသွာ ယေန ဝါ တေန ဝါ ပလာယတိ ‘မာ မံ တေ အဒ္ဒသံသူ’တိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန ဘဏ္ဍနကလဟဝိဂ္ဂဟဝိဝါဒသီလေ ဒုဿီလေ ကုသီတေ သင်္ဂဏိကာရာမေ ဒိသွာ ယေန ဝါ တေန ဝါ ပလာယိတဗ္ဗံ ‘မာ မံ တေ အဒ္ဒသံသု, အဟဉ္စ တေ မာ အဒ္ဒသ’န္တိ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, မိဂဿ တတိယံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။ ဘာသိတမ္ပေတံ, မဟာရာဇ, ထေရေန သာရိပုတ္တေန ဓမ္မသေနာပတိနာ –

‘‘‘မာ မေ ကဒါစိ ပါပိစ္ဆော၊ ကုသီတော ဟီနဝီရိယော။

အပ္ပဿုတော အနာစာရော၊ သမ္မတော [သမေတော (သီ။ ဣ။)] အဟု ကတ္ထစီ’’’တိ။

မိဂင်္ဂပဉ္ဟော သတ္တမော။

၈။ ဂေါရူပင်္ဂပဉ္ဟော

၈။ ‘‘ဘန္တေ နာဂသေန, ‘ဂေါရူပဿ စတ္တာရိ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနီ’တိ ယံ ဝဒေသိ, ကတမာနိ တာနိ စတ္တာရိ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနီ’’တိ? ‘‘ယထာ, မဟာရာဇ, ဂေါရူပေါ သကံ ဂေဟံ န ဝိဇဟတိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန သကော ကာယော န ဝိဇဟိတဗ္ဗော ‘အနိစ္စုစ္ဆာဒနပရိမဒ္ဒနဘေဒနဝိကိရဏဝိဒ္ဓံသနဓမ္မော အယံ ကာယော’တိ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, ဂေါရူပဿ ပဌမံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, ဂေါရူပေါ အာဒိန္နဓုရော သုခဒုက္ခေန ဓုရံ ဝဟတိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန အာဒိန္နဗြဟ္မစရိယေန သုခဒုက္ခေန ယာဝ ဇီဝိတပရိယာဒါနာ အာပါဏကောဋိကံ ဗြဟ္မစရိယံ စရိတဗ္ဗံ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, ဂေါရူပဿ ဒုတိယံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, ဂေါရူပေါ ဆန္ဒေန ဃာယမာနော ပါနီယံ ပိဝတိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန အာစရိယုပဇ္ဈာယာနံ အနုသိဋ္ဌိ ဆန္ဒေန ပေမေန ပသာဒေန ဃာယမာနေန ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗာ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, ဂေါရူပဿ တတိယံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, ဂေါရူပေါ ယေန ကေနစိ ဝါဟိယမာနော ဝဟတိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန ထေရနဝမဇ္ဈိမဘိက္ခူနမ္ပိ ဂိဟိဥပါသကဿာပိ ဩဝါဒါနုသာသနီ သိရသာ သမ္ပဋိစ္ဆိတဗ္ဗာ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, ဂေါရူပဿ စတုတ္ထံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။ ဘာသိတမ္ပေတံ, မဟာရာဇ, ထေရေန သာရိပုတ္တေန ဓမ္မသေနာပတိနာ –

‘‘‘တဒဟု ပဗ္ဗဇိတော သန္တော၊ ဇာတိယာ သတ္တဝဿိကော။

သောပိ မံ အနုသာသေယျ၊ သမ္ပဋိစ္ဆာမိ မတ္ထကေ [မုဒ္ဓနာ (သီ။)]။

‘‘‘တိဗ္ဗံ ဆန္ဒဉ္စ ပေမဉ္စ၊ တသ္မိံ ဒိသွာ ဥပဋ္ဌပေ။

ဌပေယျာစရိယဋ္ဌာနေ၊ သက္ကစ္စ နံ ပုနပ္ပုန’’’န္တိ။

ဂေါရူပင်္ဂပဉ္ဟော အဋ္ဌမော။

၉။ ဝရာဟင်္ဂပဉ္ဟော

၉။ ‘‘ဘန္တေ နာဂသေန, ‘ဝရာဟဿ ဒွေ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနီ’တိ ယံ ဝဒေသိ, ကတမာနိ တာနိ ဒွေ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနီ’’တိ? ‘‘ယထာ, မဟာရာဇ, ဝရာဟော သန္တတ္တကဌိတေ [သန္တတ္တကဌိနေ (သီ။ ဣ။)] ဂိမှသမယေ သမ္ပတ္တေ ဥဒကံ ဥပဂစ္ဆတိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန ဒေါသေန စိတ္တေ အာလုဠိတခလိတဝိဗ္ဘန္တသန္တတ္တေ သီတလာမတပဏီတမေတ္တာဘာဝနံ ဥပဂန္တဗ္ဗံ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, ဝရာဟဿ ပဌမံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, ဝရာဟော စိက္ခလ္လမုဒကမုပဂန္တွာ နာသိကာယ ပထဝိံ ခဏိတွာ ဒေါဏိံ ကတွာ ဒေါဏိကာယ သယတိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန မာနသေ ကာယံ နိက္ခိပိတွာ အာရမ္မဏန္တရဂတေန သယိတဗ္ဗံ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, ဝရာဟဿ ဒုတိယံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။ ဘာသိတမ္ပေတံ, မဟာရာဇ, ထေရေန ပိဏ္ဍောလဘာရဒွါဇေန –

‘‘‘ကာယေ [ကာယေန (က။)] သဘာဝံ ဒိသွာန၊ ဝိစိနိတွာ ဝိပဿကော။

ဧကာကိယော အဒုတိယော၊ သေတိ အာရမ္မဏန္တရေ’’’တိ။

ဝရာဟင်္ဂပဉ္ဟော နဝမော။

၁၀။ ဟတ္ထိင်္ဂပဉ္ဟော

၁၀။ ‘‘ဘန္တေ နာဂသေန, ‘ဟတ္ထိဿ ပဉ္စ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနီ’တိ ယံ ဝဒေသိ, ကတမာနိ တာနိ ပဉ္စ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနီ’’တိ? ‘‘ယထာ, မဟာရာဇ, ဟတ္ထီ နာမ စရန္တော ယေဝ ပထဝိံ ဒါလေတိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန ကာယံ သမ္မသမာနေနေဝ သဗ္ဗေ ကိလေသာ ဒါလေတဗ္ဗာ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, ဟတ္ထိဿ ပဌမံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, ဟတ္ထီ သဗ္ဗကာယေနေဝ အပလောကေတိ, ဥဇုကံ ယေဝ ပေက္ခတိ, န ဒိသာဝိဒိသာ ဝိလောကေတိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန သဗ္ဗကာယေန အပလောကိနာ ဘဝိတဗ္ဗံ, န ဒိသာဝိဒိသာ ဝိလောကေတဗ္ဗာ, န ဥဒ္ဓံ ဥလ္လောကေတဗ္ဗံ, န အဓေါ ဩလောကေတဗ္ဗံ, ယုဂမတ္တပေက္ခိနာ ဘဝိတဗ္ဗံ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, ဟတ္ထိဿ ဒုတိယံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, ဟတ္ထီ အနိဗဒ္ဓသယနော ဂေါစရာယမနုဂန္တွာ န တမေဝ ဒေသံ ဝါသတ္ထမုပဂစ္ဆတိ, န ဓုဝပ္ပတိဋ္ဌာလယော, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန အနိဗဒ္ဓသယနေန ဘဝိတဗ္ဗံ, နိရာလယေန ပိဏ္ဍာယ ဂန္တဗ္ဗံ, ယဒိ ပဿတိ ဝိပဿကော မနုညံ ပတိရူပံ ရုစိရဒေသေ ဘဝံ မဏ္ဍပံ ဝါ ရုက္ခမူလံ ဝါ ဂုဟံ ဝါ ပဗ္ဘာရံ ဝါ, တတ္ထေဝ ဝါသမုပဂန္တဗ္ဗံ, ဓုဝပ္ပတိဋ္ဌာလယော န ကာတဗ္ဗော။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, ဟတ္ထိဿ တတိယံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, ဟတ္ထီ ဥဒကံ ဩဂါဟိတွာ သုစိဝိမလသီတလသလိလပရိပုဏ္ဏံ ကုမုဒုပ္ပလပဒုမပုဏ္ဍရီကသဉ္ဆန္နံ မဟတိမဟန္တံ ပဒုမသရံ ဩဂါဟိတွာ ကီဠတိ ဂဇဝရကီဠံ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန သုစိဝိမလဝိပ္ပသန္နမနာဝိလဓမ္မဝရဝါရိပုဏ္ဏံ ဝိမုတ္တိကုသုမသဉ္ဆန္နံ မဟာသတိပဋ္ဌာနပေါက္ခရဏိံ ဩဂါဟိတွာ ဉာဏေန သင်္ခါရာ ဩဓုနိတဗ္ဗာ ဝိဓုနိတဗ္ဗာ, ယောဂါဝစရကီဠာ ကီဠိတဗ္ဗာ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, ဟတ္ထိဿ စတုတ္ထံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, ဟတ္ထီ သတော ပါဒံ ဥဒ္ဓရတိ, သတော ပါဒံ နိက္ခိပတိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန သတေန သမ္ပဇာနေန ပါဒံ ဥဒ္ဓရိတဗ္ဗံ, သတေန သမ္ပဇာနေန ပါဒံ နိက္ခိပိတဗ္ဗံ, အဘိက္ကမပဋိက္ကမေ သမိဉ္ဇနပသာရဏေ သဗ္ဗတ္ထ သတေန သမ္ပဇာနေန ဘဝိတဗ္ဗံ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, ဟတ္ထိဿ ပဉ္စမံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။ ဘာသိတမ္ပေတံ, မဟာရာဇ, ဘဂဝတာ ဒေဝါတိဒေဝေန သံယုတ္တနိကာယဝရေ –

‘‘‘ကာယေန သံဝရော သာဓု၊ သာဓု ဝါစာယ သံဝရော။

မနသာ သံဝရော သာဓု၊ သာဓု သဗ္ဗတ္ထ သံဝရော။

သဗ္ဗတ္ထ သံဝုတော လဇ္ဇီ၊ ရက္ခိတောတိ ပဝုစ္စတီ’’’တိ။

ဟတ္ထိင်္ဂပဉ္ဟော ဒသမော။ဥပစိကာဝဂ္ဂေါ စတုတ္ထော။

တဿုဒ္ဒါနံ –

ဥပစိကာ ဗိဠာရော စ၊ ဥန္ဒူရော ဝိစ္ဆိကေန စ။

နကုလော သိင်္ဂါလော မိဂေါ၊

ဂေါရူပေါ ဝရာဟော ဟတ္ထိနာ ဒသာတိ။

၅။ သီဟဝဂ္ဂေါ

၁။ သီဟင်္ဂပဉ္ဟော

၁။ ‘‘ဘန္တေ နာဂသေန, ‘သီဟဿ သတ္တ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနီ’တိ ယံ ဝဒေသိ, ကတမာနိ တာနိ သတ္တ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနီ’’တိ? ‘‘ယထာ, မဟာရာဇ, သီဟော နာမ သေတဝိမလပရိသုဒ္ဓပဏ္ဍရော, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန သေတဝိမလပရိသုဒ္ဓပဏ္ဍရစိတ္တေန ဗျပဂတကုက္ကုစ္စေန ဘဝိတဗ္ဗံ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, သီဟဿ ပဌမံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, သီဟော စတုစရဏော ဝိက္ကန္တစာရီ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန စတုရိဒ္ဓိပါဒစရဏေန ဘဝိတဗ္ဗံ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, သီဟဿ ဒုတိယံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, သီဟော အဘိရူပရုစိရကေသရီ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန အဘိရူပရုစိရသီလကေသရိနာ ဘဝိတဗ္ဗံ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, သီဟဿ တတိယံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, သီဟော ဇီဝိတပရိယာဒါနေပိ န ကဿစိ ဩနမတိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန စီဝရပိဏ္ဍပါတသေနာသနဂိလာနပစ္စယဘေသဇ္ဇပရိက္ခာရပရိယာဒါနေပိ န ကဿစိ ဩနမိတဗ္ဗံ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, သီဟဿ စတုတ္ထံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, သီဟော သပဒါနဘက္ခော ယသ္မိံ ဩကာသေ နိပတတိ, တတ္ထေဝ ယာဝဒတ္ထံ ဘက္ခယတိ, န ဝရမံသံ ဝိစိနာတိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန သပဒါနဘက္ခေန ဘဝိတဗ္ဗံ, န ကုလာနိ ဝိစိနိတဗ္ဗာနိ, န ပုဗ္ဗဂေဟံ ဟိတွာ ကုလာနိ ဥပသင်္ကမိတဗ္ဗာနိ, န ဘောဇနံ ဝိစိနိတဗ္ဗံ, ယသ္မိံ ဩကာသေ ကဗဠံ အာဒီယတိ, တသ္မိံ ယေဝ ဩကာသေ ဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ သရီရယာပနတ္ထံ [သရီရယာပနမတ္တံ (သီ။ ဣ။)], န ဝရဘောဇနံ ဝိစိနိတဗ္ဗံ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, သီဟဿ ပဉ္စမံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, သီဟော အသန္နိဓိဘက္ခော, သကိံ ဂေါစရံ ဘက္ခယိတွာ န ပုန တံ ဥပဂစ္ဆတိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန အသန္နိဓိကာရပရိဘောဂိနာ ဘဝိတဗ္ဗံ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, သီဟဿ ဆဋ္ဌံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

‘‘ပုန စပရံ , မဟာရာဇ, သီဟော ဘောဇနံ အလဒ္ဓါ န ပရိတဿတိ, လဒ္ဓါပိ ဘောဇနံ အဂဓိတော [အဂထိတော (သီ။)] အမုစ္ဆိတော အနဇ္ဈောသန္နော ပရိဘုဉ္ဇတိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန ဘောဇနံ အလဒ္ဓါ န ပရိတဿိတဗ္ဗံ, လဒ္ဓါပိ ဘောဇနံ အဂဓိတေန အမုစ္ဆိတေန အနဇ္ဈောသန္နေန အာဒီနဝဒဿာဝိနာ နိဿရဏပညေန ပရိဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, သီဟဿ သတ္တမံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။ ဘာသိတမ္ပေတံ, မဟာရာဇ, ဘဂဝတာ ဒေဝါတိဒေဝေန သံယုတ္တနိကာယဝရေ ထေရံ မဟာကဿပံ ပရိကိတ္တယမာနေန –

‘သန္တုဋ္ဌောယံ, ဘိက္ခဝေ, ကဿပေါ ဣတရီတရေန ပိဏ္ဍပါတေန, ဣတရီတရပိဏ္ဍပါတသန္တုဋ္ဌိယာ စ ဝဏ္ဏဝါဒီ, န စ ပိဏ္ဍပါတဟေတု အနေသနံ အပ္ပတိရူပံ အာပဇ္ဇတိ, အလဒ္ဓါ စ ပိဏ္ဍပါတံ န ပရိတဿတိ, လဒ္ဓါ စ ပိဏ္ဍပါတံ အဂဓိတော အမုစ္ဆိတော အနဇ္ဈောသန္နော အာဒီနဝဒဿာဝီ နိဿရဏပညော ပရိဘုဉ္ဇတီ’’’တိ။

သီဟင်္ဂပဉ္ဟော ပဌမော။

၂။ စက္ကဝါကင်္ဂပဉ္ဟော

၂။ ‘‘ဘန္တေ နာဂသေန, ‘စက္ကဝါကဿ တီဏိ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနီ’တိ ယံ ဝဒေသိ, ကတမာနိ တာနိ တီဏိ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနီတိ’’? ‘‘ယထာ, မဟာရာဇ, စက္ကဝါကော ယာဝ ဇီဝိတပရိယာဒါနာ ဒုတိယိကံ န ဝိဇဟတိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန ယာဝ ဇီဝိတပရိယာဒါနာ ယောနိသော မနသိကာရော န ဝိဇဟိတဗ္ဗော။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, စက္ကဝါကဿ ပဌမံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, စက္ကဝါကော သေဝါလပဏကဘက္ခော, တေန စ သန္တုဋ္ဌိံ အာပဇ္ဇတိ, တာယ စ သန္တုဋ္ဌိယာ ဗလေန စ ဝဏ္ဏေန စ န ပရိဟာယတိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန ယထာလာဘသန္တောသော ကရဏီယော, ယထာလာဘသန္တုဋ္ဌော ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂီ ယောဂါဝစရော န ပရိဟာယတိ သီလေန, န ပရိဟာယတိ သမာဓိနာ, န ပရိဟာယတိ ပညာယ, န ပရိဟာယတိ ဝိမုတ္တိယာ, န ပရိဟာယတိ ဝိမုတ္တိဉာဏဒဿနေန, န ပရိဟာယတိ သဗ္ဗေဟိ ကုသလေဟိ ဓမ္မေဟိ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, စက္ကဝါကဿ ဒုတိယံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, စက္ကဝါကော ပါဏေ န ဝိဟေဌယတိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန နိဟိတဒဏ္ဍေန နိဟိတသတ္ထေန လဇ္ဇိနာ ဒယာပန္နေန သဗ္ဗပါဏဘူတဟိတာနုကမ္ပိနာ ဘဝိတဗ္ဗံ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, စက္ကဝါကဿ တတိယံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။ ဘာသတမ္ပေတံ, မဟာရာဇ, ဘဂဝတာ ဒေဝါတိဒေဝေန စက္ကဝါကဇာတကေ –

‘‘‘ယော န ဟန္တိ န ဃာတေတိ၊ န ဇိနာတိ န ဇာပယေ။

မေတ္တံသော [အဟိံသာ (သီ။ ဣ။)] သဗ္ဗဘူတေသု၊ ဝေရံ တဿ န ကေနစီ’’’တိ။

စက္ကဝါကင်္ဂပဉ္ဟော ဒုတိယော။

၃။ ပေဏာဟိကင်္ဂပဉ္ဟော

၃။ ‘‘ဘန္တေ နာဂသေန, ‘ပေဏာဟိကာယ ဒွေ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနီ’တိ ယံ ဝဒေသိ, ကတမာနိ တာနိ ဒွေ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနီ’’တိ? ‘‘ယထာ, မဟာရာဇ, ပေဏာဟိကာ သကပတိမှိ ဥသူယာယ ဆာပကေ န ပေါသယတိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန သကမနေ [သကမနော (က။)] ကိလေသေ ဥပ္ပန္နေ ဥသူယာယိတဗ္ဗံ, သတိပဋ္ဌာနေန သမ္မာသံဝရသုသိရေ ပက္ခိပိတွာ မနောဒွါရေ ကာယဂတာသတိ ဘာဝေတဗ္ဗာ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, ပေဏာဟိကာယ ပဌမံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, ပေဏာဟိကာ ပဝနေ ဒိဝသံ ဂေါစရံ စရိတွာ သာယံ ပက္ခိဂဏံ ဥပေတိ အတ္တနော ဂုတ္တိယာ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန ဧကကေန ပဝိဝေကံ သေဝိတဗ္ဗံ သံယောဇနပရိမုတ္တိယာ, တတြ ရတိံ အလဘမာနေန ဥပဝါဒဘယပရိရက္ခဏာယ သသံဃံ ဩသရိတွာ သံဃရက္ခိတေန ဝသိတဗ္ဗံ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, ပေဏာဟိကာယ ဒုတိယံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။ ဘာသိတမ္ပေတံ, မဟာရာဇ, ဗြဟ္မုနာ သဟမ္ပတိနာ ဘဂဝတော သန္တိကေ –

‘‘‘သေဝေထ ပန္တာနိ သေနာသနာနိ၊ စရေယျ သံယောဇနဝိပ္ပမောက္ခာ။

သစေ ရတိံ နာဓိဂစ္ဆေယျ တတ္ထ၊ သံဃေ ဝသေ ရက္ခိတတ္တော သတီမာ’’’တိ။

ပေဏာဟိကင်္ဂပဉ္ဟော တတိယော။

၄။ ဃရကပေါတင်္ဂပဉ္ဟော

၄။ ‘‘ဘန္တေ နာဂသေန, ‘ဃရကပေါတဿ ဧကံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗ’န္တိ ယံ ဝဒေသိ, ကတမံ တံ ဧကံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗ’’န္တိ? ‘‘ယထာ, မဟာရာဇ, ဃရကပေါတော ပရဂေဟေ ဝသမာနော န တေသံ ကိဉ္စိ ဘဏ္ဍဿ နိမိတ္တံ ဂဏှာတိ, မဇ္ဈတ္တော ဝသတိ သညာဗဟုလော, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန ပရကုလံ ဥပဂတေန တသ္မိံ ကုလေ ဣတ္ထီနံ ဝါ ပုရိသာနံ ဝါ မဉ္စေ ဝါ ဣဌေ ဝါ ဝတ္ထေ ဝါ အလင်္ကာရေ ဝါ ဥပဘောဂေ ဝါ ပရိဘောဂေ ဝါ ဘောဇနဝိကတီသု ဝါ န နိမိတ္တံ ဂဟေတဗ္ဗံ, မဇ္ဈတ္တေန ဘဝိတဗ္ဗံ, သမဏသညာ ပစ္စုပဋ္ဌပေတဗ္ဗာ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, ဃရကပေါတဿ ဧကံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။ ဘာသိတမ္ပေတံ, မဟာရာဇ, ဘဂဝတာ ဒေဝါတိဒေဝေန စူဠနာရဒဇာတကေ –

‘‘‘ပဝိသိတွာ ပရကုလံ၊ ပါနတ္ထံ ဘောဇနာယ ဝါ [ပါနေသု ဘောဇနေသု ဝါ (သီ။ ဣ။)]။

မိတံ ခါဒေ မိတံ ဘုဉ္ဇေ၊ န စ ရူပေ မနံ ကရေ’’’တိ။

ဃရကပေါတင်္ဂပဉ္ဟော စတုတ္ထော။

၅။ ဥလူကင်္ဂပဉ္ဟော

၅။ ‘‘ဘန္တေ နာဂသေန, ‘ဥလူကဿ ဒွေ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနီ’တိ ယံ ဝဒေသိ, ကတမာနိ တာနိ ဒွေ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနီ’’တိ? ‘‘ယထာ, မဟာရာဇ, ဥလူကော ကာကေဟိ ပဋိဝိရုဒ္ဓေါ, ရတ္တိံ ကာကသသံဃံ ဂန္တွာ ဗဟူပိ ကာကေ ဟနတိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန အညာဏေန ပဋိဝိရုဒ္ဓေါ ကာတဗ္ဗော, ဧကေန ရဟော နိသီဒိတွာ အညာဏံ သမ္ပမဒ္ဒိတဗ္ဗံ, မူလတော ဆိန္ဒိတဗ္ဗံ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, ဥလူကဿ ပဌမံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, ဥလူကော သုပ္ပဋိသလ္လီနော ဟောတိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန ပဋိသလ္လာနာရာမေန ဘဝိတဗ္ဗံ ပဋိသလ္လာနရတေန။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, ဥလူကဿ ဒုတိယံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။ ဘာသိတမ္ပေတံ, မဟာရာဇ, ဘဂဝတာ ဒေဝါတိဒေဝေန သံယုတ္တနိကာယဝရေ –

‘‘‘ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ပဋိသလ္လာနာရာမော ပဋိသလ္လာနရတော ‘‘ဣဒံ ဒုက္ခ’’န္တိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ, ‘‘အယံ ဒုက္ခသမုဒယော’’တိ ယထာ ဘူထံ ပဇာနာတိ , ‘‘အယံ ဒုက္ခနိရောဓေါ’’တိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ, ‘‘အယံ ဒုက္ခနိရောဓဂါမိနီ ပဋိပဒါ’’တိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတီ’’’တိ။

ဥလူကင်္ဂပဉ္ဟော ပဉ္စမော။

၆။ သတပတ္တင်္ဂပဉ္ဟော

၆။ ‘‘ဘန္တေ နာဂသေန, ‘သတပတ္တဿ ဧကံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗ’န္တိ ယံ ဝဒေသိ, ကတမံ တံ ဧကံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗ’’န္တိ? ‘‘ယထာ, မဟာရာဇ, သတပတ္တော ရဝိတွာ ပရေသံ ခေမံ ဝါ ဘယံ ဝါ အာစိက္ခတိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန ပရေသံ ဓမ္မံ ဒေသယမာနေန ဝိနိပါတံ ဘယတော ဒဿယိတဗ္ဗံ, နိဗ္ဗာနံ ခေမတော ဒဿယိတဗ္ဗံ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, သတပတ္တဿ ဧကံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။ ဘာသိတမ္ပေတံ, မဟာရာဇ, ထေရေန ပိဏ္ဍောလဘာရဒွါဇေန –

‘‘‘နိရယေ ဘယသန္တာသံ၊ နိဗ္ဗာနေ ဝိပုလံ သုခံ။

ဥဘယာနေတာနတ္ထာနိ ဒဿေတဗ္ဗာနိ ယောဂိနာ’’’တိ။

သတပတ္တင်္ဂပဉ္ဟော ဆဋ္ဌော။

၇။ ဝဂ္ဂုလိင်္ဂပဉ္ဟော

၇။ ‘‘ဘန္တေ နာဂသေန, ‘ဝဂ္ဂုလိဿ ဒွေ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနီ’တိ ယံ ဝဒေသိ, ကတမာနိ တာနိ ဒွေ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနီ’’တိ? ‘‘ယထာ, မဟာရာဇ, ဝဂ္ဂုလိ ဂေဟံ ပဝိသိတွာ ဝိစရိတွာ နိက္ခမတိ, န တတ္ထ ပလိဗုဒ္ဓတိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန ဂါမံ ပိဏ္ဍာယ ပဝိသိတွာ သပဒါနံ ဝိစရိတွာ ပဋိလဒ္ဓလာဘေန ခိပ္ပမေဝ နိက္ခမိတဗ္ဗံ, န တတ္ထ ပလိဗုဒ္ဓေန ဘဝိတဗ္ဗံ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, ဝဂ္ဂုလိဿ ပဌမံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, ဝဂ္ဂုလိ ပရဂေဟေ ဝသမာနော န တေသံ ပရိဟာနိံ ကရောတိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန ကုလာနိ ဥပသင်္ကမိတွာ အတိယာစနာယ ဝါ ဝိညတ္တိဗဟုလတာယ ဝါ ကာယဒေါသဗဟုလတာယ ဝါ အတိဘာဏိတာယ ဝါ သမာနသုခဒုက္ခတာယ ဝါ န တေသံ ကောစိ ဝိပ္ပဋိသာရော ကရဏီယော, နပိ တေသံ မူလကမ္မံ ပရိဟာပေတဗ္ဗံ, သဗ္ဗထာ ဝဍ္ဎိ ယေဝ ဣစ္ဆိတဗ္ဗာ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, ဝဂ္ဂုလိဿ ဒုတိယံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။ ဘာသိတမ္ပေတံ, မဟာရာဇ, ဘဂဝတာ ဒေဝါတိဒေဝေန ဒီဃနိကာယဝရေ လက္ခဏသုတ္တန္တေ –

‘‘‘သုဒ္ဓါယ သီလေန သုတေန ဗုဒ္ဓိယာ၊ စာဂေန ဓမ္မေန ဗဟူဟိ သာဓုဟိ။

ဓနေန ဓညေန စ ခေတ္တဝတ္ထုနာ၊ ပုတ္တေဟိ ဒါရေဟိ စတုပ္ပဒေဟိ စ။

‘‘‘ဉာတီဟိ မိတ္တေဟိ စ ဗန္ဓဝေဟိ၊ ဗလေန ဝဏ္ဏေန သုခေန စူဘယံ။

ကထံ န ဟာယေယျုံ ပရေတိ ဣစ္ဆတိ၊ အတ္ထသမိဒ္ဓိဉ္စ ပနာဘိကင်္ခတီ’’’တိ။

ဝဂ္ဂုလိင်္ဂပဉ္ဟော သတ္တမော။

၈။ ဇလူကင်္ဂပဉ္ဟော

၈။ ‘‘ဘန္တေ နာဂသေန, ‘ဇလူကာယ ဧကံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗ’န္တိ ယံ ဝဒေသိ, ကတမံ တံ ဧကံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗ’’န္တိ? ‘‘ယထာ, မဟာရာဇ, ဇလူကာ ယတ္ထ အလ္လီယတိ, တတ္ထေဝ ဒဠှံ အလ္လီယိတွာ ရုဟိရံ ပိဝတိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန ယသ္မိံ အာရမ္မဏေ စိတ္တံ အလ္လီယတိ, တံ အာရမ္မဏံ ဝဏ္ဏတော စ သဏ္ဌာနတော စ ဒိသတော စ ဩကာသတော စ ပရိစ္ဆေဒတော စ လိင်္ဂတော စ နိမိတ္တတော စ ဒဠှံ ပတိဋ္ဌာပေတွာ တေနေဝါရမ္မဏေန ဝိမုတ္တိရသမသေစနကံ ပါတဗ္ဗံ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, ဇလူကာယ ဧကံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။ ဘာသိတမ္ပေတံ, မဟာရာဇ, ထေရေန အနုရုဒ္ဓေန –

‘‘‘ပရိသုဒ္ဓေန စိတ္တေန၊ အာရမ္မဏေ ပတိဋ္ဌာယ။

တေန စိတ္တေန ပါတဗ္ဗံ၊ ဝိမုတ္တိရသမသေစန’’’န္တိ။

ဇလူကင်္ဂပဉ္ဟော အဋ္ဌမော။

၉။ သပ္ပင်္ဂပဉ္ဟော

၉။ ‘‘ဘန္တေ နာဂသေန, ‘သပ္ပဿ တီဏိ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနီ’တိ ယံ ဝဒေသိ, ကတမာနိ တာနိ တီဏိ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနီ’’တိ? ‘‘ယထာ, မဟာရာဇ, သပ္ပော ဥရေန ဂစ္ဆတိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန ပညာယ စရိတဗ္ဗံ, ပညာယ စရမာနဿ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနော စိတ္တံ ဉာယေ စရတိ, ဝိလက္ခဏံ ဝိဝဇ္ဇေတိ, သလက္ခဏံ ဘာဝေတိ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ , သပ္ပဿ ပဌမံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, သပ္ပော စရမာနော ဩသဓံ ပရိဝဇ္ဇေန္တော စရတိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန ဒုစ္စရိတံ ပရိဝဇ္ဇေန္တေန စရိတဗ္ဗံ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, သပ္ပဿ ဒုတိယံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, သပ္ပော မနုဿေ ဒိသွာ တပ္ပတိ [မနုဿံ ဒိသွာ ကမ္ပတိ (က။)] သောစတိ စိန္တယတိ, ဧဝမေဝ ခေါ မဟာရာဇ ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန ကုဝိတက္ကေ, ဝိတက္ကေတွာ အရတိံ ဥပ္ပါဒယိတွာ တပ္ပိတဗ္ဗံ သောစိတဗ္ဗံ စိန္တယိတဗ္ဗံ ‘ပမာဒေန မေ ဒိဝသော ဝီတိနာမိတော, န သော ပုန သက္ကာ လဒ္ဓု’န္တိ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, သပ္ပဿ တတိယံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။ ဘာသိတမ္ပေတံ, မဟာရာဇ, ဘဂဝတာ ဘလ္လာဋိယဇာတကေ ဒွိန္နံ ကိန္နရာနံ –

‘‘‘မယေကရတ္တံ [ယမေကရတ္တိံ (သီ။ ဣ။)] ဝိပ္ပဝသိမှ လုဒ္ဒ၊ အကာမကာ အညမညံ သရန္တာ။

တမေကရတ္တံ [တမေကရတ္တိံ (သီ။ ဣ။)] အနုတပ္ပမာနာ၊ သောစာမ ‘သာ ရတ္တိ ပုန နဟေဿတီ’’’တိ။

သပ္ပင်္ဂပဉ္ဟော နဝမော။

၁၀။ အဇဂရင်္ဂပဉ္ဟော

၁၀။ ‘‘ဘန္တေ နာဂသေန, ‘အဇဂရဿ ဧကံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗ’န္တိ ယံ ဝဒေသိ, ကတမံ တံ ဧကံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗ’’န္တိ? ‘‘ယထာ, မဟာရာဇ, အဇဂရော မဟတိမဟာကာယော ဗဟူပိ ဒိဝသေ ဦနူဒရော ဒီနတရော ကုစ္ဆိပူရံ အာဟာရံ န လဘတိ, အပရိပုဏ္ဏော ယေဝ ယာဝဒေဝ သရီရယာပနမတ္တကေန ယာပေတိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနော ယောဂါဝစရဿ ဘိက္ခာစရိယပ္ပသုတဿ ပရပိဏ္ဍမုပဂတဿ ပရဒိန္နပ္ပါဋိကင္ခိဿ သယံဂါဟပ္ပဋိဝိရတဿ ဒုလ္လဘံ ဥဒရပရိပူရံ အာဟာရံ, အပိ စ အတ္ထဝသိကေန ကုလပုတ္တေန စတ္တာရော ပဉ္စ အာလောပေ အဘုဉ္ဇိတွာ အဝသေသံ ဥဒကေန ပရိပူရေတဗ္ဗံ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, အဇဂရဿ ဧကံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။ ဘာသိတမ္ပေတံ, မဟာရာဇ, ထေရေန သာရိပုတ္တေန ဓမ္မသေနာပတိနာ –

‘‘‘အလ္လံ သုက္ခံ ဝါ ဘုဉ္ဇန္တော၊ န ဗာဠှံ သုဟိတော သိယာ။

ဦနူဒရော မိတာဟာရော၊ သတော ဘိက္ခု ပရိဗ္ဗဇေ။

‘‘‘စတ္တာရော ပဉ္စ အာလောပေ၊ အဘုတွာ ဥဒကံ ပိဝေ။

အလံ ဖာသု ဝိဟာရာယ၊ ပဟိတတ္တဿ ဘိက္ခုနော’’’တိ။

အဇဂရင်္ဂပဉ္ဟော ဒသမော။

သီဟဝဂ္ဂေါ ပဉ္စမော။

တဿုဒ္ဒါနံ –

ကေသရီ စက္ကဝါကော စ၊ ပေဏာဟိ ဃရကပေါတကော။

ဥလူကော သတပတ္တော စ၊ ဝဂ္ဂုလိ စ ဇလူပိကာ။

သပ္ပော အဇဂရော စေဝ၊ ဝဂ္ဂေါ တေန ပဝုစ္စတီတိ။

၆။ မက္ကဋကဝဂ္ဂေါ

၁။ ပန္ထမက္ကဋကင်္ဂပဉ္ဟော

၁။ ‘‘ဘန္တေ နာဂသေန, ‘ပန္ထမက္ကဋကဿ ဧကံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗ’န္တိ ယံ ဝဒေသိ, ကတမံ တံ ဧကံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗ’’န္တိ? ‘‘ယထာ, မဟာရာဇ, ပန္ထမက္ကဋကော ပန္ထေ မက္ကဋဇာလဝိတာနံ ကတွာ ယဒိ တတ္ထ ဇာလကေ လဂ္ဂတိ ကိမိ ဝါ မက္ခိကာ ဝါ ပဋင်္ဂေါ ဝါ, တံ ဂဟေတွာ ဘက္ခယတိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန ဆသု ဒွါရေသု သတိပဋ္ဌာနဇာလဝိတာနံ ကတွာ ယဒိ တတ္ထ ကိလေသမက္ခိကာ ဗဇ္ဈန္တိ, တတ္ထေဝ ဃာတေတဗ္ဗာ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, ပန္ထမက္ကဋကဿ ဧကံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။ ဘာသိတမ္ပေတံ, မဟာရာဇ, ထေရေန အနုရုဒ္ဓေန –

‘‘‘စိတ္တံ နိယမေ ဆသု ဒွါရေသု၊ သတိပဋ္ဌာနဝရုတ္တမေ။

ကိလေသာ တတ္ထ လဂ္ဂါ စေ၊ ဟန္တဗ္ဗာ တေ ဝိပဿိနာ’’’တိ။

ပန္ထမက္ကဋကင်္ဂပဉ္ဟော ပဌမော။

၂။ ထနဿိတဒါရကင်္ဂပဉ္ဟော

၂။ ‘‘ဘန္တေ နာဂသေန, ‘ထနဿိတဒါရကဿ ဧကံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗ’န္တိ ယံ ဝဒေသိ, ကတမံ တံ ဧကံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗ’’န္တိ ? ‘‘ယထာ, မဟာရာဇ, ထနဿိတဒါရကော သဒတ္ထေ လဂ္ဂတိ, ခီရတ္ထိကော ရောဒတိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန သဒတ္ထေ လဂ္ဂိတဗ္ဗံ, သဗ္ဗတ္ထ ဓမ္မဉာဏေန ဘဝိတဗ္ဗံ, ဥဒ္ဒေသေ ပရိပုစ္ဆာယ သမ္မပ္ပယောဂေ ပဝိဝေကေ ဂရုသံဝါသေ ကလျာဏမိတ္တသေဝနေ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, ထနဿိတဒါရကဿ ဧကံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။ ဘာသိတမ္ပေတံ, မဟာရာဇ, ဘဂဝတာ ဒေဝါတိဒေဝေန ဒီဃနိကာယဝရေ ပရိနိဗ္ဗာနသုတ္တန္တေ –

‘‘‘ဣသံဃံ တုမှေ၊ အာနန္ဒ၊ သာရတ္ထေ [သဒတ္ထေ (သီ။ ဣ။)] ဃဋထ၊ သာရတ္ထေ အနုယုဉ္ဇထ။

သာရတ္ထေ အပ္ပမတ္တာ အာတာပိနော ပဟိတတ္တာ ဝိဟရထာ’’’တိ။

ထနဿိတဒါရကင်္ဂပဉ္ဟော ဒုတိယော။

၃။ စိတ္တကဓရကုမ္မင်္ဂပဉ္ဟော

၃။ ‘‘ဘန္တေ နာဂသေန, ‘စိတ္တကဓရကုမ္မဿ [စိတ္တကထလကုမ္မဿ (သီ။ ဣ။)] ဧကံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗ’န္တိ ယံ ဝဒေသိ, ကတမံ တံ ဧကံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗ’’န္တိ? ‘‘ယထာ, မဟာရာဇ, စိတ္တကဓရကုမ္မော ဥဒကဘယာ ဥဒကံ ပရိဝဇ္ဇေတွာ ဝိစရတိ, တာယ စ ပန ဥဒကံ ပရိဝဇ္ဇနာယ အာယုနာ န ပရိဟာယတိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန ပမာဒေ ဘယဒဿာဝိနာ ဘဝိတဗ္ဗံ, အပ္ပမာဒေ ဂုဏဝိသေသဒဿာဝိနာ။ တာယ စ ပန ဘယဒဿာဝိတာယ န ပရိဟာယတိ သာမညာ, နိဗ္ဗာနဿ သန္တိကေ ဥပေတိ [ဌပေတိ (က။)]။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, စိတ္တကဓရကုမ္မဿ ဧကံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။ ဘာသိတမ္ပေတံ, မဟာရာဇ, ဘဂဝတာ ဒေဝါတိဒေဝေန ဓမ္မပဒေ –

‘‘‘အပ္ပမာဒရတော ဘိက္ခု၊ ပမာဒေ ဘယဒဿိ ဝါ။

အဘဗ္ဗော ပရိဟာနာယ၊ နိဗ္ဗာနဿေဝ သန္တိကေ’’’တိ။

စိတ္တကဓရကုမ္မင်္ဂပဉ္ဟော စတုတ္ထော။

၄။ ပဝနင်္ဂပဉ္ဟော

၄။ ‘‘ဘန္တေ နာဂသေန, ‘ပဝနဿ ပဉ္စ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနီ’တိ ယံ ဝဒေသိ, ကတမာနိ တာနိ ပဉ္စ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနီ’’တိ? ‘‘ယထာ, မဟာရာဇ, ပဝနံ နာမ အသုစိဇနံ ပဋိစ္ဆာဒေတိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန ပရေသံ အပရဒ္ဓံ ခလိတံ ပဋိစ္ဆာဒေတဗ္ဗံ န ဝိဝရိတဗ္ဗံ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, ပဝနဿ ပဌမံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, ပဝနံ သုညံ ပစုရဇနေဟိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန ရာဂဒေါသမောဟမာနဒိဋ္ဌိဇာလေဟိ သဗ္ဗေဟိ စ ကိလေသေဟိ သုညေန ဘဝိတဗ္ဗံ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, ပဝနဿ ဒုတိယံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, ပဝနံ ဝိဝိတ္တံ ဇနသမ္ဗာဓရဟိတံ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန ပါပကေဟိ အကုသလေဟိ ဓမ္မေဟိ အနရိယေဟိ ပဝိဝိတ္တေန ဘဝိတဗ္ဗံ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, ပဝနဿ တတိယံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, ပဝနံ သန္တံ ပရိသုဒ္ဓံ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန သန္တေန ပရိသုဒ္ဓေန ဘဝိတဗ္ဗံ, နိဗ္ဗုတေန ပဟီနမာနေန ပဟီနမက္ခေန ဘဝိတဗ္ဗံ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, ပဝနဿ စတုတ္ထံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, ပဝနံ အရိယဇနသံသေဝိတံ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန အရိယဇနသံသေဝိတေန ဘဝိတဗ္ဗံ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, ပဝနဿ ပဉ္စမံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။ ဘာသိတမ္ပေတံ, မဟာရာဇ, ဘဂဝတာ ဒေဝါတိဒေဝေန သံယုတ္တနိကာယဝရေ –

‘‘‘ပဝိဝိတ္တေဟိ အရိယေဟိ၊ ပဟိတတ္တေဟိ ဈာယိဘိ။

နိစ္စံ အာရဒ္ဓဝီရိယေဟိ၊ ပဏ္ဍိတေဟိ သဟာဝသေ’’’တိ။

ပဝနင်္ဂပဉ္ဟော စတုတ္ထော။

၅။ ရုက္ခင်္ဂပဉ္ဟော

၅။ ‘‘ဘန္တေ နာဂသေန, ‘ရုက္ခဿ တီဏိ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနီ’တိ ယံ ဝဒေသိ, ကတမာနိ တာနိ တီဏိ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနီ’’တိ? ‘‘ယထာ, မဟာရာဇ, ရုက္ခော နာမ ပုပ္ဖဖလဓရော, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန ဝိမုတ္တိပုပ္ဖသာမညဖလဓါရိနာ ဘဝိတဗ္ဗံ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, ရုက္ခဿ ပဌမံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, ရုက္ခော ဥပဂတာနမနုပ္ပဝိဋ္ဌာနံ ဇနာနံ ဆာယံ ဒေတိ, ဧဝမေဝ ခေါ , မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန ဥပဂတာနမနုပ္ပဝိဋ္ဌာနံ ပုဂ္ဂလာနံ အာမိသပ္ပဋိသန္ဓာရေန ဝါ ဓမ္မပ္ပဋိသန္ထာရေန ဝါ ပဋိသန္ထရိတဗ္ဗံ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, ရုက္ခဿ ဒုတိယံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, ရုက္ခော ဆာယာဝေမတ္တံ န ကရောတိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန သဗ္ဗသတ္တေသု ဝေမတ္တတာ န ကာတဗ္ဗာ, စောရဝဓကပစ္စတ္ထိကေသုပိ အတ္တနိပိ သမသမာ မေတ္တာဘာဝနာ ကာတဗ္ဗာ, ‘ကိန္တိ ဣမေ သတ္တာ အဝေရာ အဗျာပဇ္ဇာ [အဗျာပဇ္ဈာ (သီ။)] အနီဃာ သုခီ အတ္တာနံ ပရိဟရေယျု’န္တိ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, ရုက္ခဿ တတိယံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။ ဘာသိတမ္ပေတံ, မဟာရာဇ, ထေရေန သာရိပုတ္တေန ဓမ္မသေနာပတိနာ –

‘‘‘ဝဓကေ ဒေဝဒတ္တမှိ၊ စောရေ အင်္ဂုလိမာလကေ။

ဓနပါလေ ရာဟုလေ စ၊ သဗ္ဗတ္ထ သမကော မုနီ’’’တိ။

ရုက္ခင်္ဂပဉ္ဟော ပဉ္စမော။

၆။ မေဃင်္ဂပဉ္ဟော

၆။ ‘‘ဘန္တေ နာဂသေန, ‘မေဃဿ ပဉ္စ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနီ’တိ ယံ ဝဒေသိ, ကတမာနိ တာနိ ပဉ္စ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနီ’’တိ? ‘‘ယထာ, မဟာရာဇ, မေဃော ဥပ္ပန္နံ ရဇောဇလ္လံ ဝူပသမေတိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန ဥပ္ပန္နံ ကိလေသရဇောဇလ္လံ ဝူပသမေတဗ္ဗံ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, မေဃဿ ပဌမံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, မေဃော ပထဝိယာ ဥဏှံ နိဗ္ဗာပေတိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန မေတ္တာဘာဝနာယ သဒေဝကော လောကော နိဗ္ဗာပေတဗ္ဗော။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, မေဃဿ ဒုတိယံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, မေဃော သဗ္ဗဗီဇာနိ ဝိရုဟာပေတိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန သဗ္ဗသတ္တာနံ သဒ္ဓံ ဥပ္ပါဒေတွာ တံ သဒ္ဓါဗီဇံ တီသု သမ္ပတ္တီသု ရောပေတဗ္ဗံ, ဒိဗ္ဗမာနုသိကာသု သုခသမ္ပတ္တီသု ယာဝပရမတ္ထနိဗ္ဗာနသုခသမ္ပတ္တိ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, မေဃဿ တတိယံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, မေဃော ဥတုတော သမုဋ္ဌဟိတွာ ဓရဏိတလရုဟေ တိဏရုက္ခလတာဂုမ္ဗဩသဓိဝနပ္ပတယော ပရိရက္ခတိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန ယောနိသော မနသိကာရံ နိဗ္ဗတ္တေတွာ တေန ယောနိသော မနသိကာရေန သမဏဓမ္မော ပရိရက္ခိတဗ္ဗော, ယောနိသော မနသိကာရမူလကာ သဗ္ဗေ ကုသလာ ဓမ္မာ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, မေဃဿ စတုတ္ထံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

‘‘ပုန စပရံ , မဟာရာဇ, မေဃော ဝဿမာနော နဒိတဠာကပေါက္ခရဏိယော ကန္ဒရပဒရသရသောဗ္ဘဥဒပါနာနိ စ ပရိပူရေတိ ဥဒကဓါရာဟိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန အာဂမပရိယတ္တိယာ ဓမ္မမေဃမဘိဝဿယိတွာ အဓိဂမကာမာနံ မာနသံ ပရိပူရယိတဗ္ဗံ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, မေဃဿ ပဉ္စမံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။ ဘာသိတမ္ပေတံ, မဟာရာဇ, ထေရေန သာရိပုတ္တေန ဓမ္မသေနာပတိနာ –

‘‘‘ဗောဓနေယျံ ဇနံ ဒိသွာ၊ သတသဟဿေပိ ယောဇနေ။

ခဏေန ဥပဂန္တွာန၊ ဗောဓေတိ တံ မဟာမုနီ’’’တိ။

မေဃင်္ဂပဉ္ဟော ဆဋ္ဌော။

၇။ မဏိရတနင်္ဂပဉ္ဟော

၇။ ‘‘ဘန္တေ နာဂသေန, ‘မဏိရတနဿ တီဏိ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနီ’တိ ယံ ဝဒေသိ, ကတမာနိ တာနိ တီဏိ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနီ’’တိ? ‘‘ယထာ, မဟာရာဇ, မဏိရတနံ ဧကန္တပရိသုဒ္ဓံ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန ဧကန္တပရိသုဒ္ဓါဇီဝေန ဘဝိတဗ္ဗံ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, မဏိရတနဿ ပဌမံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, မဏိရတနံ န ကေနစိ သဒ္ဓိံ မိဿီယတိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန ပါပေဟိ ပါပသဟာယေဟိ သဒ္ဓိံ န မိဿိတဗ္ဗံ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, မဏိရတနဿ ဒုတိယံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, မဏိရတနံ ဇာတိရတနေဟိ ယောဇီယတိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန ဥတ္တမဝရဇာတိမန္တေဟိ သဒ္ဓိံ သံဝသိတဗ္ဗံ, ပဋိပန္နကဖလဋ္ဌသေက္ခဖလသမင်္ဂီဟိ သောတာပန္နသကဒါဂါမိအနာဂါမိအရဟန္တတေဝိဇ္ဇဆဠဘိညသမဏမဏိရတနေဟိ သဒ္ဓိံ သံဝသိတဗ္ဗံ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, မဏိရတနဿ တတိယံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။ ဘာသိတမ္ပေတံ, မဟာရာဇ, ဘဂဝတာ ဒေဝါတိဒေဝေန သုတ္တနိပါတေ –

‘‘‘သုဒ္ဓါ သုဒ္ဓေဟိ သံဝါသံ၊ ကပ္ပယဝ္ဟော ပတိဿတာ။

တတော သမဂ္ဂါ နိပကာ၊ ဒုက္ခဿန္တံ ကရိဿထာ’’’တိ။

မဏိရတနပဉ္ဟော သတ္တမော။

၈။ မာဂဝိကင်္ဂပဉ္ဟော

၈။ ‘‘ဘန္တေ နာဂသေန, ‘မာဂဝိကဿ စတ္တာရိ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနီ’တိ ယံ ဝဒေသိ, ကတမာနိ တာနိ စတ္တာရိ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနီ’’တိ? ‘‘ယထာ, မဟာရာဇ, မာဂဝိကော အပ္ပမိဒ္ဓေါ ဟောတိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန အပ္ပမိဒ္ဓေန ဘဝိတဗ္ဗံ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, မာဂဝိကဿ ပဌမံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, မာဂဝိကော မိဂေသု ယေဝ စိတ္တံ ဥပနိဗန္ဓတိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန အာရမ္မဏေသု ယေဝ စိတ္တံ ဥပနိဗန္ဓိတဗ္ဗံ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, မာဂဝိကဿ ဒုတိယံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, မာဂဝိကော ကာလံ ကမ္မဿ ဇာနာတိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန ပဋိသလ္လာနဿ ကာလော ဇာနိတဗ္ဗော ‘အယံ ကာလော ပဋိသလ္လာနဿ, အယံ ကာလော နိက္ခမနာယာ’တိ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, မာဂဝိကဿ တတိယံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, မာဂဝိကော မိဂံ ဒိသွာ ဟာသမဘိဇနေတိ ‘ဣမံ လစ္ဆာမီ’တိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန အာရမ္မဏေ အဘိရမိတဗ္ဗံ, ဟာသမဘိဇနေတဗ္ဗံ ‘ဥတ္တရိံ ဝိသေသမဓိဂစ္ဆိဿာမီ’တိ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, မာဂဝိကဿ စတုတ္ထံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။ ဘာသိတမ္ပေတံ မဟာရာဇ ထေရေန မောဃရာဇေန –

‘‘‘အာရမ္မဏေ လဘိတွာန၊ ပဟိတတ္တေန ဘိက္ခုနာ။

ဘိယျော ဟာသော ဇနေတဗ္ဗော၊ အဓိဂစ္ဆိဿာမိ ဥတ္တရိ’’’န္တိ။

မာဂဝိကင်္ဂပဉ္ဟော အဋ္ဌမော။

၉။ ဗာဠိသိကင်္ဂပဉ္ဟော

၉။ ‘‘ဘန္တေ နာဂသေန, ‘ဗာဠိသိကဿ ဒွေ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနီ’တိ ယံ ဝဒေသိ, ကတမာနိ တာနိ ဒွေ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနီ’’တိ? ‘‘ယထာ, မဟာရာဇ, ဗာဠိသိကော ဗဠိသေန မစ္ဆေ ဥဒ္ဓရတိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန ဉာဏေန ဥတ္တရိံ သာမညဖလာနိ ဥဒ္ဓရိတဗ္ဗာနိ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, ဗာဠိသိကဿ ပဌမံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, ဗာဠိသိကော ပရိတ္တကံ ဝဓိတွာ ဝိပုလံ လာဘမဓိဂစ္ဆတိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန ပရိတ္တလောကာမိသမတ္တံ ပရိစ္စဇိတဗ္ဗံ။ လောကာမိသမတ္တံ, မဟာရာဇ, ပရိစ္စဇိတွာ ယောဂီ ယောဂါဝစရော ဝိပုလံ သာမညဖလံ အဓိဂစ္ဆတိ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, ဗာဠိသိကဿ ဒုတိယံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။ ဘာသိတမ္ပေတံ, မဟာရာဇ, ထေရေန ရာဟုလေန –

‘‘‘သုညတဉ္စာနိမိတ္တဉ္စ၊ ဝိမောက္ခဉ္စာပ္ပဏိဟိတံ။

စတုရော ဖလေ ဆဠဘိညာ၊ စဇိတွာ လောကာမိသံ လဘေ’’’တိ။

ဗာဠိသိကင်္ဂပဉ္ဟော နဝမော။

၁၀။ တစ္ဆကင်္ဂပဉ္ဟော

၁၀။ ‘‘ဘန္တေ နာဂသေန, ‘တစ္ဆကဿ ဒွေ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနီ’တိ ယံ ဝဒေသိ, ကတမာနိ တာနိ ဒွေ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနီ’’တိ? ‘‘ယထာ, မဟာရာဇ, တစ္ဆကော ကာဠသုတ္တံ အနုလောမေတွာ ရုက္ခံ တစ္ဆတိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန ဇိနသာသနမနုလောမယိတွာ သီလပထဝိယံ ပတိဋ္ဌဟိတွာ သဒ္ဓါဟတ္ထေန ပညာဝါသိံ ဂဟေတွာ ကိလေသာ တစ္ဆေတဗ္ဗာ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, တစ္ဆကဿ ပဌမံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, တစ္ဆကော ဖေဂ္ဂုံ အပဟရိတွာ သာရမာဒိယတိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန သဿတံ ဥစ္ဆေဒံ တံ ဇီဝံ တံ သရီရံ အညံ ဇီဝံ အညံ သရီရံ တဒုတ္တမံ အညဒုတ္တမံ အကတမဘဗ္ဗံ အပုရိသကာရံ အဗြဟ္မစရိယဝါသံ သတ္တဝိနာသံ နဝသတ္တပါတုဘာဝံ သင်္ခါရသဿတဘာဝံ ယော ကရောတိ, သော ပဋိသံဝေဒေတိ, အညော ကရောတိ, အညော ပဋိသံဝေဒေတိ, ကမ္မဖလဒဿနာ စ ကိရိယဖလဒိဋ္ဌိ စ ဣတိ ဧဝရူပါနိ စေဝ အညာနိ စ ဝိဝါဒပထာနိ အပနေတွာ သင်္ခါရာနံ သဘာဝံ ပရမသုညတံ နိရီဟနိဇ္ဇီဝတံ [နိသတ္တနိဇီဝတံ (က။)] အစ္စန္တံ သုညတံ အာဒိယိတဗ္ဗံ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, တစ္ဆကဿ ဒုတိယံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။ ဘာသိတမ္ပေတံ, မဟာရာဇ, ဘဂဝတာ ဒေဝါတိဒေဝေန သုတ္တနိပါတေ –

‘‘‘ကာရဏ္ဍဝံ နိဒ္ဓမထ၊ ကသမ္ဗုံ အပကဿထ။

တတော ပလာပေ ဝါဟေထ၊ အဿမဏေ သမဏမာနိနေ။

‘‘‘နိဒ္ဓမိတွာန ပါပိစ္ဆေ၊ ပါပအာစာရဂေါစရေ။

သုဒ္ဓါ သုဒ္ဓေဟိ သံဝါသံ၊ ကပ္ပယဝ္ဟော ပတိဿတာ။

တတော သမဂ္ဂါ နိပကာ၊ ဒုက္ခဿန္တံ ကရိဿထာ’’’တိ။

တစ္ဆကင်္ဂပဉ္ဟော ဒသမော။

မက္ကဋကဝဂ္ဂေါ ဆဋ္ဌော။

တဿုဒ္ဒါနံ –

မက္ကဋော ဒါရကော ကုမ္မော၊ ဝနံ ရုက္ခော စ ပဉ္စမော။

မေဃော မဏိ မာဂဝိကော၊ ဗာဠိသီ တစ္ဆကေန စာတိ။

၇။ ကုမ္ဘဝဂ္ဂေါ

၁။ ကုမ္ဘင်္ဂပဉ္ဟော

၁။ ‘‘ဘန္တေ နာဂသေန, ‘ကုမ္ဘဿ ဧကံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗ’န္တိ ယံ ဝဒေသိ, ကတမံ တံ ဧကံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗ’’န္တိ? ‘‘ယထာ, မဟာရာဇ, ကုမ္ဘော သမ္ပုဏ္ဏော န သဏတိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန အာဂမေ အဓိဂမေ ပရိယတ္တိယံ သာမညေ ပါရမိံ ပတွာ န သဏိတဗ္ဗံ, န တေန မာနော ကရဏီယော, န ဒဗ္ဗော [ဒပ္ပော (သီ။)] ဒဿေတဗ္ဗော, နိဟတမာနေန နိဟတဒဗ္ဗေန ဘဝိတဗ္ဗံ, ဥဇုကေန အမုခရေန အဝိကတ္ထိနာ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, ကုမ္ဘဿ ဧကံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။ ဘာသိတမ္ပေတံ, မဟာရာဇ, ဘဂဝတာ ဒေဝါတိဒေဝေန သုတ္တနိပါတေ –

‘‘‘ယဒူနကံ တံ သဏတိ၊ ယံ ပူရံ သန္တမေဝ တံ။

အဍ္ဎကုမ္ဘူပမော [ရိတ္တကုမ္ဘူပမော (သီ။)] ဗာလော၊ ရဟဒေါ ပူရောဝ ပဏ္ဍိတော’’’တိ။

ကုမ္ဘင်္ဂပဉ္ဟော ပဌမော။

၂။ ကာဠာယသင်္ဂပဉ္ဟော

၂။ ‘‘ဘန္တေ နာဂသေန, ‘ကာဠာယသဿ [ကာဠဟံသဿ (က။)] ဒွေ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနီ’တိ ယံ ဝဒေသိ, ကတမာနိ တာနိ ဒွေ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနီ’’တိ ? ‘‘ယထာ, မဟာရာဇ, ကာဠာယသော သုဣတော [သုထိတော (က။)] ဝမတိ [ဝဟတိ (သျာ။ က။)], ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနော ယောဂါဝစရဿ မာနသံ ယောနိသော မနသိကာရေန [ယောနိသော မနသိကာရေ (သီ။ သျာ။ က။)] အဣတံ ဝမတိ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, ကာဠာယသဿ ပဌမံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, ကာဠာယသော သကိံ ဣတံ ဥဒကံ န ဝမတိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ , ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန ယော သကိံ ဥပ္ပန္နော ပသာဒေါ, န ပုန သော ဝမိတဗ္ဗော ‘ဥဠာရော သော ဘဂဝါ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေါ, သွာက္ခာတော ဓမ္မော, သုပ္ပဋိပန္နော သံဃော’တိ။ ‘ရူပံ အနိစ္စံ, ဝေဒနာ အနိစ္စာ, သညာ အနိစ္စာ, သင်္ခါရာ အနိစ္စာ, ဝိညာဏံ အနိစ္စန္တိ ယံ သကိံ ဥပ္ပန္နံ ဉာဏံ, န ပုန တံ ဝမိတဗ္ဗံ။ ဣဒံ , မဟာရာဇ, ကာဠာယသဿ ဒုတိယံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။ ဘာသိတမ္ပေတံ, မဟာရာဇ, ဘဂဝတာ ဒေဝါတိဒေဝေန –

‘‘‘ဒဿနမှိ ပရိသောဓိတော [ပရိသောဓိကေ (သီ။ က။)] နရော၊ အရိယဓမ္မေ နိယတော ဝိသေသဂူ။

နပ္ပဝေဓတိ အနေကဘာဂသော၊ သဗ္ဗသော စ မုခဘာဝမေဝ သော’’’တိ။

ကာဠာယသင်္ဂပဉ္ဟော ဒုတိယော။

၃။ ဆတ္တင်္ဂပဉ္ဟော

၃။ ‘‘ဘန္တေ နာဂသေန, ‘ဆတ္တဿ တီဏိ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနီ’တိ ယံ ဝဒေသိ, ကတမာနိ တာနိ တီဏိ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနီ’’တိ? ‘‘ယထာ, မဟာရာဇ, ဆတ္တံ ဥပရိ မုဒ္ဓနိ စရတိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန ကိလေသာနံ ဥပရိ မုဒ္ဓနိ စရေန ဘဝိတဗ္ဗံ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, ဆတ္တဿ ပဌမံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, ဆတ္တံ မုဒ္ဓနုပတ္ထမ္ဘံ ဟောတိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန ယောနိသော မနသိကာရုပတ္ထမ္ဘေန ဘဝိတဗ္ဗံ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, ဆတ္တဿ ဒုတိယံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, ဆတ္တံ ဝါတာတပမေဃဝုဋ္ဌိယော ပဋိဟနတိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန နာနာဝိဓဒိဋ္ဌိပုထုသမဏဗြာဟ္မဏာနံ [မဟာဝါတ (က။)] မတဝါတတိဝိဓဂ္ဂိသန္တာပကိလေသဝုဋ္ဌိယော ပဋိဟန္တဗ္ဗာ ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, ဆတ္တဿ တတိယံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။ ဘာသိတမ္ပေတံ, မဟာရာဇ, ထေရေန သာရိပုတ္တေန ဓမ္မသေနာပတိနာ –

‘‘‘ယထာပိ ဆတ္တံ ဝိပုလံ၊ အစ္ဆိဒ္ဒံ ထိရသံဟိတံ။

ဝါတာတပံ နိဝါရေတိ၊ မဟတီ မေဃဝုဋ္ဌိယော။

‘‘‘တထေဝ ဗုဒ္ဓပုတ္တောပိ၊ သီလဆတ္တဓရော သုစိ။

ကိလေသဝုဋ္ဌိံ ဝါရေတိ၊ သန္တာပတိဝိဓဂ္ဂယော’’’တိ။

ဆတ္တင်္ဂပဉ္ဟော တတိယော။

၄။ ခေတ္တင်္ဂပဉ္ဟော

၄။ ‘‘ဘန္တေ နာဂသေန, ‘ခေတ္တဿ တီဏိ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနီ’တိ ယံ ဝဒေသိ, ကတမာနိ တာနိ တီဏိ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနီ’’တိ? ‘‘ယထာ, မဟာရာဇ, ခေတ္တံ မာတိကာသမ္ပန္နံ ဟောတိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန သုစရိတဝတ္တပ္ပဋိဝတ္တမာတိကာသမ္ပန္နေန ဘဝိတဗ္ဗံ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, ခေတ္တဿ ပဌမံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, ခေတ္တံ မရိယာဒါသမ္ပန္နံ ဟောတိ, တာယ စ မရိယာဒါယ ဥဒကံ ရက္ခိတွာ ဓညံ ပရိပါစေတိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန သီလဟိရိမရိယာဒါသမ္ပန္နေန ဘဝိတဗ္ဗံ, တာယ စ သီလဟိရိမရိယာဒါယ သာမညံ ရက္ခိတွာ စတ္တာရိ သာမညဖလာနိ ဂဟေတဗ္ဗာနိ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, ခေတ္တဿ ဒုတိယံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, ခေတ္တံ ဥဋ္ဌာနသမ္ပန္နံ ဟောတိ, ကဿကဿ ဟာသဇနကံ အပ္ပမ္ပိ ဗီဇံ ဝုတ္တံ ဗဟု ဟောတိ, ဗဟု ဝုတ္တံ ဗဟုတရံ ဟောတိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန ဥဋ္ဌာနသမ္ပန္နေန ဝိပုလဖလဒါယိနာ ဘဝိတဗ္ဗံ, ဒါယကာနံ ဟာသဇနကေန ဘဝိတဗ္ဗံ, ယထာ အပ္ပံ ဒိန္နံ ဗဟု ဟောတိ, ဗဟု ဒိန္နံ ဗဟုတရံ ဟောတိ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, ခေတ္တဿ တတိယံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။ ဘာသိတမ္ပေတံ, မဟာရာဇ, ထေရေန ဥပါလိနာ ဝိနယဓရေန –

‘‘‘ခေတ္တူပမေန ဘဝိတဗ္ဗံ၊ ဥဋ္ဌာနဝိပုလဒါယိနာ။

ဧသ ခေတ္တဝရော နာမ၊ ယော ဒဒါတိ ဝိပုလံ ဖလ’’’န္တိ။

ခေတ္တင်္ဂပဉ္ဟော စတုတ္ထော။

၅။ အဂဒင်္ဂပဉ္ဟော

၅။ ‘‘ဘန္တေ နာဂသေန, ‘အဂဒဿ ဒွေ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနီ’တိ ယံ ဝဒေသိ, ကတမာနိ တာနိ ဒွေ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနီ’’တိ။ ‘‘ယထာ, မဟာရာဇ, အဂဒေ ကိမီ န သဏ္ဌဟန္တိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန မာနသေ ကိလေသာ န သဏ္ဌပေတဗ္ဗာ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, အဂဒဿ ပဌမံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, အဂဒေါ ဒဋ္ဌဖုဋ္ဌဒိဋ္ဌအသိတဣတခါယိတသာယိတံ သဗ္ဗံ ဝိသံ ပဋိဟနတိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန ရာဂဒေါသမောဟမာနဒိဋ္ဌိဝိသံ သဗ္ဗံ ပဋိဟနိတဗ္ဗံ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, အဂဒဿ ဒုတိယံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။ ဘာသိတမ္ပေတံ, မဟာရာဇ, ဘဂဝတာ ဒေဝါတိဒေဝေန –

‘‘‘သင်္ခါရာနံ သဘာဝတ္ထံ၊ ဒဋ္ဌုကာမေန ယောဂိနာ။

အဂဒေနေဝ ဟောတဗ္ဗံ၊ ကိလေသဝိသနာသနေ’’’တိ။

အဂဒင်္ဂပဉ္ဟော ပဉ္စမော။

၆။ ဘောဇနင်္ဂပဉ္ဟော

၆။ ‘‘ဘန္တေ နာဂသေန, ‘ဘောဇနဿ တီဏိ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနီ’တိ ယံ ဝဒေသိ, ကတမာနိ တာနိ တီဏိ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနီ’’တိ? ‘‘ယထာ, မဟာရာဇ, ဘောဇနံ သဗ္ဗသတ္တာနံ ဥပတ္ထမ္ဘော, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန သဗ္ဗသတ္တာနံ မဂ္ဂုပတ္ထမ္ဘေန ဘဝိတဗ္ဗံ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, ဘောဇနဿ ပဌမံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, ဘောဇနံ သဗ္ဗသတ္တာနံ ဗလံ ဝဍ္ဎေတိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန ပုညဝဍ္ဎိယာ ဝဍ္ဎိတဗ္ဗံ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, ဘောဇနဿ ဒုတိယံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, ဘောဇနံ သဗ္ဗသတ္တာနံ အဘိပတ္ထိတံ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန သဗ္ဗလောကာဘိပတ္ထိတေန ဘဝိတဗ္ဗံ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, ဘောဇနဿ တတိယံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။ ဘာသိတမ္ပေတံ, မဟာရာဇ, ထေရေန မဟာမောဂ္ဂလ္လာနေန –

‘‘‘သံယမေန နိယမေန၊ သီလေန ပဋိပတ္တိယာ။

ပတ္ထိတေန ဘဝိတဗ္ဗံ၊ သဗ္ဗလောကဿ ယောဂိနာ’’’တိ။

ဘောဇနင်္ဂပဉ္ဟော ဆဋ္ဌော။

၇။ ဣဿာသင်္ဂပဉ္ဟော

၇။ ‘‘ဘန္တေ နာဂသေန, ‘ဣဿာသဿ စတ္တာရိ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနီ’တိ ယံ ဝဒေသိ, ကတမာနိ တာနိ စတ္တာရိ အင်္ဂါနိ ဂဟေတဗ္ဗာနီ’’တိ? ‘‘ယထာ, မဟာရာဇ, ဣဿာသော သရေ ပါတယန္တော ဥဘော ပါဒေ ပထဝိယံ ဒဠှံ ပတိဋ္ဌာပေတိ, ဇဏ္ဏုအဝေကလ္လံ ကရောတိ, သရကလာပံ ကဋိသန္ဓိမှိ ဌပေတိ, ကာယံ ဥပတ္ထဒ္ဓံ ကရောတိ, ဒွေ ဟတ္ထေ သန္ဓိဋ္ဌာနံ အာရောပေတိ, မုဋ္ဌိံ ဣဠယတိ, အင်္ဂုလိယော နိရန္တရံ ကရောတိ, ဂီဝံ ပဂ္ဂဏှာတိ, စက္ခူနိ မုခဉ္စ ပိဒဟတိ, နိမိတ္တံ ဥဇုံ ကရောတိ, ဟာသမုပ္ပါဒေတိ ‘ဝိဇ္ဈိဿာမီ’တိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန သီလပထဝိယံ ဝီရိယပါဒေ ပတိဋ္ဌာပေတဗ္ဗံ, ခန္တိသောရစ္စံ အဝေကလ္လံ ကာတဗ္ဗံ, သံဝရေ စိတ္တံ ဌပေတဗ္ဗံ, သံယမနိယမေ အတ္တာ ဥပနေတဗ္ဗော, ဣစ္ဆာ မုစ္ဆာ ဣဠယိတဗ္ဗာ, ယောနိသော မနသိကာရေ စိတ္တံ နိရန္တရံ ကာတဗ္ဗံ, ဝီရိယံ ပဂ္ဂဟေတဗ္ဗံ, ဆ ဒွါရာ ပိဒဟိတဗ္ဗာ, သတိ ဥပဋ္ဌပေတဗ္ဗာ, ဟာသမုပ္ပါဒေတဗ္ဗံ ‘သဗ္ဗကိလေသေ ဉာဏနာရာစေန ဝိဇ္ဈိဿာမီ’တိ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, ဣဿာသဿ ပဌမံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, ဣဿာသော အာဠကံ ပရိဟရတိ ဝင်္ကဇိမှကုဋိလနာရာစဿ ဥဇုကရဏာယ။ ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန ဣမသ္မိံ ကာယေ သတိပဋ္ဌာနအာဠကံ ပရိဟရိတဗ္ဗံ ဝင်္ကဇိမှကုဋိလစိတ္တဿ ဥဇုကရဏာယ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, ဣဿာသဿ ဒုတိယံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, ဣဿာသော လက္ခေ ဥပါသေတိ, ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန ဣမသ္မိံ ကာယေ ဥပါသိတဗ္ဗံ။ ကထံ မဟာရာဇ ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန ဣမသ္မိံ ကာယေ ဥပါသိတဗ္ဗံ? အနိစ္စတော ဥပါသိတဗ္ဗံ, ဒုက္ခတော ဥပါသိတဗ္ဗံ, အနတ္တတော ဥပါသိတဗ္ဗံ, ရောဂတော။ပေ။။ ဂဏ္ဍတော။ပေ။။ သလ္လတော။ပေ။။ အဃတော။ပေ။။ အာဗာဓတော။ပေ။။ ပရတော။ပေ။။ ပလောကတော။ပေ။။ ဤတိတော။ပေ။။ ဥပဒ္ဒဝတော။ပေ။။ ဘယတော။ပေ။။ ဥပသဂ္ဂတော။ပေ။။ စလတော။ပေ။။ ပဘင်္ဂုတော။ပေ။။ အဒ္ဓုဝတော။ပေ။။ အတာဏတော။ပေ။။ အလေဏတော။ပေ။။ အသရဏတော။ပေ။။ ရိတ္တတော။ပေ။။ တုစ္ဆတော။ပေ။။ သုညတော။ပေ။။ အာဒီနဝတော။ပေ။။ ဝိပရိဏာမဓမ္မတော။ပေ။။ အသာရတော ။ပေ။။ အဃမူလတော။ပေ။။ ဝဓကတော။ပေ။။ ဝိဘဝတော။ပေ။။ သာသဝတော။ပေ။။ သင်္ခတတော။ပေ။။ မာရာမိသတော။ပေ။။ ဇာတိဓမ္မတော။ပေ။။ ဇရာဓမ္မတော။ပေ။။ ဗျာဓိဓမ္မတော။ပေ။။ မရဏဓမ္မတော။ပေ။။ သောကဓမ္မတော။ပေ။။ ပရိဒေဝဓမ္မတော။ပေ။။ ဥပါယာသဓမ္မတော။ပေ။။ သံကိလေသဓမ္မတော။ပေ။။ ဧဝံ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန ဣမသ္မိံ ကာယေ ဥပါသိတဗ္ဗံ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, ဣဿာသဿ တတိယံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။

‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, ဣဿာသော သာယံ ပါတံ ဥပါသတိ။ ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ယောဂိနာ ယောဂါဝစရေန သာယံ ပါတံ အာရမ္မဏေ ဥပါသိတဗ္ဗံ။ ဣဒံ, မဟာရာဇ, ဣဿာသဿ စတုတ္ထံ အင်္ဂံ ဂဟေတဗ္ဗံ။ ဘာသိတမ္ပေတံ, မဟာရာဇ, ထေရေန သာရိပုတ္တေန ဓမ္မသေနာပတိနာ –

‘‘‘ယထာ ဣဿာသကော နာမ၊ သာယံ ပါတံ ဥပါသတိ။

ဥပါသနံ အရိဉ္စန္တော [န ရိစ္ဆန္တော (သီ။ က။)]၊ လဘတေ ဘတ္တဝေတနံ။

‘‘‘တထေဝ ဗုဒ္ဓပုတ္တောပိ၊ ကရောတိ ကာယုပါသနံ။

ကာယုပါသနံ အရိဉ္စန္တော၊ အရဟတ္တမဓိဂစ္ဆတီ’’’တိ။

ဣဿာသင်္ဂပဉ္ဟော သတ္တမော။

ကုမ္ဘဝဂ္ဂေါ သတ္တမော [ဣတော ပရံ ရာဇင်္ဂပဉှာဒိကာ အဋ္ဌတိံသ ပဉှာ ဝိနဋ္ဌာ, ယေဟိ တာ ဒိဋ္ဌာ,§တေဟိ နော အာရောစေတဗ္ဗာ ပုန မုဒ္ဒါပနကာလေ ပက္ခိပနတ္ထာယာတိ (န, ဗု, သ)]။

တဿုဒ္ဒါနံ –

ကုမ္ဘော စ ကာဠာယသော စ၊ ဆတ္တံ ခေတ္တဉ္စ အဂဒေါ။

ဘောဇနေန စ ဣဿာသော၊ ဝုတ္တံ ဒါနိ ဝိဒူဟီတိ။

ဩပမ္မကထာပဉ္ဟော နိဋ္ဌိတော။

နိဂမနံ

ဣတိ ဆသု ကဏ္ဍေသု ဗာဝီသတိဝဂ္ဂပတိမဏ္ဍိတေသု ဒွါသဋ္ဌိအဓိကာ ဒွေသတာ ဣမသ္မိံ ပေါတ္ထကေ အာဂတာ မိလိန္ဒပဉှာ သမတ္တာ, အနာဂတာ စ ပန ဒွါစတ္တာလီသာ ဟောန္တိ, အာဂတာ စ အနာဂတာ စ သဗ္ဗာ သမောဓါနေတွာ စတူဟိ အဓိကာ တိသတပဉှာ ဟောန္တိ, သဗ္ဗာဝ မိလိန္ဒပဉှာတိ သင်္ခံ ဂစ္ဆန္တိ။

ရညော စ ထေရဿ စ ပုစ္ဆာဝိသဇ္ဇနာဝသာနေ စတုရာသီတိသတသဟဿယောဇနဗဟလာ ဥဒကပရိယန္တံ ကတွာ အယံ မဟာပထဝီ ဆဓါ ကမ္ပိတ္ထ, ဝိဇ္ဇုလ္လတာ နိစ္ဆရိံသု, ဒေဝတာ ဒိဗ္ဗပုပ္ဖဝဿံ ပဝဿိံသု, မဟာဗြဟ္မာ သာဓုကာရမဒါသိ, မဟာသမုဒ္ဒကုစ္ဆိယံ မေဃတ္ထနိတနိဂ္ဃောသော ဝိယ မဟာဃောသော အဟောသိ, ဣတိ သော မိလိန္ဒော ရာဇာ စ ဩရောဓဂဏာ စ သိရသာ အဉ္ဇလိံ ပဏာမေတွာ ဝန္ဒိံသု။

မိလိန္ဒော ရာဇာ အတိဝိယ ပမုဒိတဟဒယော သုမထိတမာနဟဒယော ဗုဒ္ဓသာသနေ သာရမတိနော ရတနတ္တယေ သုနိက္ကင္ခော နိဂ္ဂုမ္ဗော နိတ္ထဒ္ဓေါ ဟုတွာ ထေရဿ ဂုဏေသု ပဗ္ဗဇ္ဇာသု ပဋိပဒါဣရိယာပထေသု စ အတိဝိယ ပသန္နော ဝိဿတ္ထော နိရာလယော နိဟတမာနတ္ထမ္ဘော ဥဒ္ဓဋဒါဌော ဝိယ ဘုဇဂိန္ဒော ဧဝမာဟ ‘‘သာဓု, ဘန္တေ နာဂသေန, ဗုဒ္ဓဝိသယော ပဉ္ဟော တယာ ဝိသဇ္ဇိတော, ဣမသ္မိံ ဗုဒ္ဓသာသနေ ဌပေတွာ ဓမ္မသေနာပတိံ သာရိပုတ္တတ္ထေရံ အညော တယာ သဒိသော ပဉ္ဟဝိသဇ္ဇနေ နတ္ထိ, ခမထ, ဘန္တေ နာဂသေန, မမ အစ္စယံ, ဥပါသကံ မံ, ဘန္တေ နာဂသေန, ဓါရေထ အဇ္ဇတဂ္ဂေ ပါဏုပေတံ သရဏံ ဂတ’’န္တိ။

တဒါ ရာဇာ သဟ ဗလကာယေဟိ နာဂသေနတ္ထေရံ ပယိရုပါသိတွာ မိလိန္ဒံ နာမ ဝိဟာရံ ကာရေတွာ ထေရဿ နိယျာတေတွာ စတူဟိ ပစ္စယေဟိ နာဂသေနံ ကောဋိသတေဟိ ဘိက္ခူဟိ သဒ္ဓိံ ပရိစရိ, ပုနပိ ထေရဿ ပညာယ ပသီဒိတွာ ပုတ္တဿ ရဇ္ဇံ နိယျာတေတွာ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇိတွာ ဝိပဿနံ ဝဍ္ဎေတွာ အရဟတ္တံ ပါပုဏိ, တေန ဝုတ္တံ –

‘‘ပညာ ပသတ္ထာ လောကသ္မိံ၊ ကတာ သဒ္ဓမ္မဋ္ဌိတိယာ။

ပညာယ ဝိမတိံ ဟန္တွာ၊ သန္တိံ ပပ္ပောန္တိ ပဏ္ဍိတာ။

ယသ္မိံ ခန္ဓေ ဌိတာ ပညာ၊ သတိ တတ္ထ အနူနကာ။

ပူဇာ ဝိသေသဿာဓါရော၊ အဂ္ဂေါ သေဋ္ဌော [သော ဝ (ဣ။)] အနုတ္တရော။

တသ္မာ ဟိ ပဏ္ဍိတော ပေါသော၊ သမ္ပဿံ ဟိတမတ္တနော [အတ္ထမတ္တနော (ဣ။)]။

ပညဝန္တံဘိပူဇေယျ၊ စေတိယံ ဝိယ သာဒရော’’တိ [ပူဇိယန္တိ (ဣ။) ဣတော ပရံ တိဿော ဂါထာယော သီ။ ဣ။ ပေါတ္ထကေသု နတ္ထိ]။

လင်္ကာယံ ဒေါဏိနဂရေ၊ ဝသတာ ဒေါဏိနာမိနာ။

မဟာထေရေန လေခိတွာ၊ သုဋ္ဌပိတံ ယထာသုတံ။

မိလိန္ဒရာဇပဉ္ဟော စ၊ နာဂသေနဝိသဇ္ဇနံ။

မိလိန္ဒော ဟိ မဟာပညော၊ နာဂသေနော သုပဏ္ဍိတော။

ဣမိနာ ပုညကမ္မေန၊ ဣတော ဂစ္ဆာမိ တုဿိတံ။

မေတ္တေယျံနာဂတေ ပဿေ၊ သုဏေယျံ ဓမ္မမုတ္တမန္တိ။

မိလိန္ဒပဉ္ဟော နိဋ္ဌိတော။