၅။ ပဉ္စမဘူမိ
၄၃။ တတ္ထ ကတမော ဟာရဝိဘင်္ဂေါ? ယတ္ထ သောဠသ ဟာရာ အက္ခရသော ဘေဒံ ဂစ္ဆန္တိ။ တတ္ထ အာဒိမှိ ဒေသနာဟာရော။ တတ္ထ အယံ ဂါထာ ကုသလာ ဝါ အကုသလာ ဝါ သစ္စာနိ ဝါ သစ္စေကဒေသော ဝါ။ ကိံ ဒေသိတန္တိ? သုတ္တေ ဝီမံသာ ဒေသနာဟာရော။ ယထာ အရိယသစ္စာနိ နိက္ခေပေါ စတ္တာရိ သစ္စာနိ သာဓါရဏာနိ အသာဓါရဏာနိ စ။ ယာနိ စ အဋ္ဌာရသ ပဒါနိ ဒုက္ခတော သတ္တ ပဒါနိ သင်္ခေပေန ကာယိကေန စေတသိကေန ဒုက္ခေန, အပ္ပိယသမ္ပယောဂေန ပိယဝိပ္ပယောဂေန စ တီဟိ စ သင်္ခတာဟိ။ တတ္ထ တီဏိ သင်္ခတလက္ခဏာနိ တိဿော ဒုက္ခတာ ဥပ္ပါဒေါ သင်္ခတလက္ခဏံ, သင်္ခါရဒုက္ခတာယ ဒုက္ခတာ စ သင်္ခတလက္ခဏံ, ဝိပရိဏာမဒုက္ခတာယ ဒုက္ခတာတိ အညထတ္ထံ စ သင်္ခတလက္ခဏံ, ဒုက္ခဒုက္ခတာယ စ ဒုက္ခတာ, ဣမေသံ တိဏ္ဏံ သင်္ခတလက္ခဏာနံ တီသု ဝေဒနာဘူမီသု အဒုက္ခမသုခါ ဝေဒနာ ဥပ္ပါဒေါ သင်္ခတလက္ခဏံ, သင်္ခါရဒုက္ခတာယ စ ဒုက္ခတာ တယော သင်္ခတလက္ခဏံ, သုခါ ဝေဒနာယ စ ဝိပရိဏာမဒုက္ခတာယ စ ဒုက္ခတာတိ အညထတ္တံ သင်္ခတလက္ခဏံ, ဒုက္ခာဝေဒနာ ဒုက္ခဒုက္ခတာ စ ဒုက္ခတာ ဣမမှိ ဣမေသု နဝပဒေသု ပဌမကေသု သတ္တသု ပဒေသု သောဠသသု ပဒေသု ဒုက္ခာ ပရိယေသိတဗ္ဗာ, ဧကာဒသ ဒုက္ခတာယ စ လက္ခဏံ နိဒ္ဒေသေ နိဒ္ဒိဋ္ဌံ။ ပါတုဘာဝလက္ခဏာ ဇာတိယာ စ ပါတုဘာဝစုတိလက္ခဏော စုတောတိ ဝိတ္ထာရေန ပန္နရသပဒါနိ ကတ္တဗ္ဗာနိ, ဧဝံ သာဓါရဏာနိ အသာဓါရဏာနိ စ သတ္တသု ဒသသု ပဒေသု သညာသ တိဝိဓေ စ သာသနပ္ပဋ္ဌာနေ အဋ္ဌာရသဝိဓေသု စ သုတ္တာဓိဋ္ဌာနေသု ဒသဝိဓေသု စ သုတ္တဝိဓေယျေသု သောဠသဝိဓေသု စ ဟာရေသု ဧကဝီသတိဝိဓါယ စ ပဝိစယဝီမံသာယာတိ ဣဒံ ဒေသိတံ။ ယထာဘူတဉ္စ ဒေသိတန္တိ, အယံ ဝုစ္စတိ ဒေသနာဟာရော။
၄၄။ တတ္ထ ကတမော ဝိစယော ဟာရော?
ပဒံ ပဉှာ စ ပုစ္ဆာ စ၊ ကိံ ပုဗ္ဗံ ကိဉ္စ ပစ္ဆိမံ။
အနုဂီတိ သာ စ ဝိစယော၊ ဟာရော ဝိစယောတိ နိဒ္ဒိဋ္ဌော။
ပဒန္တိ ပဌမံ ပဒံ။ တဿ ကော အတ္ထော? ယံ ဘဂဝါ ပုဋ္ဌော အာယသ္မတာ အဇိတေန တံ ဂဟေတဗ္ဗံ, ကတိပဒါနိ ပုဋ္ဌာနိ ယထာကိံ ကေနဿု နိဝုတော လောကောတိ ဂါထာ, ဣမာနိ ကတိပဒါနိ စတ္တာရိ ဣတိ ဝိသဇ္ဇနာယ ပုစ္ဆာ။ ယတ္တကေဟိ ပဒေဟိ ဘဂဝတာ ဝိသဇ္ဇိတာနိ ပဒါနိ ဣတိ ပုစ္ဆာယ စ ယာ ပဒါနံ သင်္ကာသနာ, ဣဒံ ဝုစ္စတိ ပဒန္တိ။
ပဉှာတိ ဣမာနိ စတ္တာရိ ပဒါနိ။ ကတိ ပဉှာ? ဧကော ဝါ ဒွေ ဝါ တဒုတ္တရိ ဝါ ဣမာနိ စတ္တာရိ ပဒါနိ ဧကော ပဉ္ဟော, အတ္ထာနုပရိဝတ္တိ ဗျဉ္ဇနံ ဟောတိ, သမ္ဗဟုလာနိပိ ပဒါနိ ဧကမေဝတ္ထံ ပုစ္ဆတိ။ ဣမာနိ စတ္တာရိ ပဒါနိ အနုပရိဝတ္တီနိ တံ ဗျဉ္ဇနေန ဧကော ပဉ္ဟောဝ ဟောတိ။ ကေနဿု နိဝုတော လောကောတိ လောကံ သန္ဓာယ ပုစ္ဆတိ, ကေနဿု နပ္ပကာသတိ ကိဿာဘိလေပနံ ဗြူသီတိ တံယေဝ ပုစ္ဆတိ။ ကိံသု တဿ မဟဗ္ဘယန္တိ တံယေဝ ပုစ္ဆတိ။ ဧဝံ အတ္ထာနုပရိဝတ္တိ ဗျဉ္ဇနံ ဧကော ပဉ္ဟော ဟောတိ, သော ပဉ္ဟော စတုဗ္ဗိဓေါ ဧကံသဗျာကရဏီယော ဝိဘဇ္ဇဗျာကရဏီယော ပဋိပုစ္ဆာဗျာကရဏီယော ဌပနိယောတိ။ တတ္ထ စက္ခု အနိစ္စန္တိ ဧကံသဗျာကရဏီယော, ယံ အနိစ္စံ တံ ဒုက္ခန္တိ ဝိဘဇ္ဇဗျာကရဏီယော, သိယာ အနိစ္စံ န စက္ခု, ယာနိပိ အာယတနာနိ စ န စက္ခု, တာနိပိ အနိစ္စန္တိ န စက္ခုယေဝ, အယံ ဝိဘဇ္ဇဗျာကရဏီယော, ယံ စက္ခု တံ စက္ခုန္ဒ္ရိယံ နေတိ ပဋိပုစ္ဆာဗျာကရဏီယော, တံ စက္ခု တထာဂတောတိ ဌပနိယော။ အညတြ စက္ခုနာတိ ဌပနိယော ပဉ္ဟော။ ဣဒံ ပဉ္ဟံ ဘဂဝါ ကိံ ပုစ္ဆိတော, လောကဿ သံကိလေသော ပုစ္ဆိတော။ ကိံ ကာရဏံ? တိဝိဓေါ ဟိ သံကိလေသော တဏှာသံကိလေသော စ ဒိဋ္ဌိသံကိလေသော စ ဒုစ္စရိတသံကိလေသော စ။ တတ္ထ အဝိဇ္ဇာယ နိဝုတောတိ အဝိဇ္ဇံ ဒဿေတိ, ဇပ္ပါတိ တဏှံ ဒဿေတိ, မဟဗ္ဘယန္တိ အကုသလဿ ကမ္မဿ ဝိပါကံ ဒဿေတိ, သောတံ နာမ သုခဝေဒနီယဿ ကမ္မဿ ဒုက္ခဝေဒနီယော ဝိပါကော ဘဝိဿတီတိ နေတံ ဌာနံ ဝိဇ္ဇတီတိ ဘဂဝါ ဝိသဇ္ဇေတိ, စတူဟိ ယော ပဒေဟိ အဝိဇ္ဇာယ နိဝုတော လောကောတိ။ပေ။။ ဧဝံ ဝုစ္စတိ။
၄၅။ တဒုတ္တရိ ပဋိပုစ္ဆတိ, သဝန္တိ သဗ္ဗဓိ သောတာတိ ဂါထာ, စတ္တာရိ ပဒါနိ ပုစ္ဆတိ တံ ဘဂဝါ ဒွီဟိ ပဒေဟိ ဝိသဇ္ဇေတိ။
ယာနိ သောတာနိ လောကသ္မိံ၊ သတိ တေသံ နိဝါရဏံ။
သောတာနံ သံဝရံ ဗြူမိ၊ ပညာယေတေ ပိဓီယရေ။
ဣမာနိ စတ္တာရိ ပဒါနိ ဒွီဟိ ပဒေဟိ ဝိသဇ္ဇေတိ။ ဣဒံ ပဒန္တိ ပုစ္ဆိတော, တဿ သံကိလိဋ္ဌဿ လောကဿ ဝေါဒါနံ ပုစ္ဆိတော, သောတာနိ ဆ တဏှာကာယာ ဗဟုလာဓိဝစနေန နိဒ္ဒိဋ္ဌာ ဘဝန္တိ သဗ္ဗေဟိ အာယတနေဟိ။ တာနိ သောတာနိ ကေန နိဝါရိယန္တီတိ ပရိယုဋ္ဌာနပဟာနံ ပုစ္ဆတိ, ကေန သောတာ ပိဓီယရေတိ အနုသယသမုဂ္ဃါတံ ပုစ္ဆတိ။ တတ္ထ ဘဂဝါ ဆသု ဒွါရေသု သတိယာ ဒေသေတိ, ယော ဟိ သမ္ပဇာနော ဝိဟရတိ သတိဒေါဝါရိကေ စ တဿ ဣန္ဒ္ရိယာနိ ဂုတ္တာနိ သမ္ဘဝန္တိ။ တတ္ထ ဂုတ္တေသု ဣန္ဒ္ရိယေသု ယာ ယာ ဝိပဿနာ, သာ သာ တေသံ တေသံ သောတာနံ တဿာ စ အဝိဇ္ဇာယ ယော လောကော နိဝုတော အစ္စန္တပဟာနာယ သံဝတ္တတိ။ ဧဝံ သောတာနိ ပိဟိတာနိပိ ဘဝန္တိ တတော ဥတ္တရိ ပုစ္ဆတိ။
ပညာ စ သတိ စ နာမရူပဿ ခေါ တဿ ဘဂဝန္တံ ပုဋ္ဌုမာဂမ္မ ကတ္ထေတံ ဥပသမ္မတိ ဣမာနိ စတ္တာရိ ပဒါနိ ဘဂဝါ ဧကေန ပဒေန ဝိသဇ္ဇေတိ။
ယမေတံ ပဉ္ဟံ အပုစ္ဆိ [ပုစ္ဆသေ ပဉ္ဟံ (ဣ။ က။) ပဿ သု။ နိ။ ၁၀၄၃]၊ အဇိတ တံ ဝဒါမိ တေ။ပေ။။။
ဝိညာဏဿ နိရောဓေန၊ ဧတ္ထေတံ ဥပသမ္မတိ။
ဣမိနာ ပဉ္ဟေန ကိံ ပုစ္ဆတိ? အနုပါဒိသေသနိဗ္ဗာနဓါတုံ ပုစ္ဆတိ, တံ ဘဂဝါ အနုပါဒိသေသာယ နိဗ္ဗာနဓါတုယာ ဝိသဇ္ဇေတိ။ တတ္ထ ပဌမေန ပဉ္ဟေန သံကိလေသံ ပုစ္ဆတိ။ ဒုတိယေန ပဉ္ဟေန ဝေါဒါနံ ပုစ္ဆတိ။ တတိယေန ပဉ္ဟေန သောပါဒိသေသနိဗ္ဗာနဓါတုံ ပုစ္ဆတိ။ စတုတ္ထေန ပဉ္ဟေန အနုပါဒိသေသနိဗ္ဗာနဓါတုံ ပဋိပုစ္ဆတိ တတော ဥတ္တရိ ပဋိပုစ္ဆတိ။
ယေ စ သင်္ခါတဓမ္မာသေ၊ ယေ စ သေခါ [သေက္ခာ (က။) ပဿ သု။ နိ။ ၁၀၄၄] ပုထူ ဣဓ။
တေသံ မေ နိပကော ဣရိယံ၊ ပုဋ္ဌော ပဗြူဟိ မာရိသ။
ဣမာနိ စတ္တာရိ ပဒါနိ ပုစ္ဆတိ။ ကတိ စ ပန တေ ပဉ္ဟေ သင်္ခါတဓမ္မာ စ အရဟန္တာ သေက္ခာ စ? ကိံ ပုဗ္ဗံ ကိဉ္စ ပစ္ဆိမန္တိ အယမတ္ထော။ တတ္ထ ကတရံ ပဌမံ ပုစ္ဆတိ, ကတရံ ပစ္ဆာ? အရဟန္တံ ပဌမံ ပုစ္ဆတိ။ သေက္ခဓမ္မေ တတ္ထ ကေန ပဒေန သင်္ခါတဓမ္မာတိ အရဟန္တော ဂဟိတာ, ပုထူတိ သေက္ခာ ဂဟိတာ။ တေသံ မေ နိပကောတိ သာဓါရဏံ ပဒံ ဘဂဝန္တံ ပုစ္ဆတိ။ တဿ သာဓါရဏာနိ စ အသာဓါရဏာနိ စ ပဉ္ဟေသု ပုစ္ဆိတဗ္ဗာနိ။ တံ ဘဂဝါ ဝိသဇ္ဇေတိ။ န တထာ ပုဋ္ဌံ, ပဌမံ ပုဋ္ဌံ, တံ ပစ္ဆာ ဝိသဇ္ဇေတိ။ ယံ ပစ္ဆာ ပုစ္ဆိတံ ပဌမံ ဝိသဇ္ဇေတိ။ ကိဉ္စ ဣဒံ ပုစ္ဆိတံ ဝိသုဒ္ဓါနံ ဝိသုဇ္ဈန္တာနဉ္စ ကာ ဣရိယာတိ ဣဒံ ပုစ္ဆိ, တံ ကာမေသု နာဘိဂိဇ္ဈေယျ။ မနသာနာဝိလော သိယာတိ ပရိယုဋ္ဌာနာနိ ဝိတက္ကေန စ ဘဂဝါ နိဝါရေတိ, ဒွေ ပန ဝိတက္ကအနာဝိလတာယ ပရိယုဋ္ဌာနံ, ယထာ နီဝရဏေသု နိဒ္ဒိဋ္ဌံ။ ကုသလာ သဗ္ဗဓမ္မေသူတိ အရဟန္တံ ဝိသဇ္ဇေတိ။
ကေနဿု တရတိ ဩဃန္တိ ဂါထာ, ဣမာနိ စတ္တာရိ ပဒါနိ။ စတ္တာရောယေဝ ပဉှာ။ ကိံ ကာရဏံ, န ဟိ ဧတ္ထ အတ္ထာနုပရိဝတ္တိ ဗျဉ္ဇနံ [ယထာနုပရိဝတ္ထိဝဇ္ဇံ (ဣ။ က။)] ယထာ ပဌမံ အဇိတပဉ္ဟေသု, တဿ န ဧကံသေန ဗဟူနိ ဝိသဇ္ဇနာနိ, ဗဟုကာ ပဉှာ, ဧကောဝ န စာပိ, သဗ္ဗေ ပုစ္ဆတိ, ပုဗ္ဗေ ဝိသဇ္ဇိတော, ယထာ စတုတ္ထော အဇိတောပဉ္ဟေ, ယံ ဧတ္ထ ယထာဘူတံ ပရိယေသနာပဒဗန္ဓေန ဝိသဇ္ဇနာယော ဧဝံ ယထာဘူတံ ပရိယေသတိ။ ယော ပုန ဧတ္ထ ယံ ဧဝံ ပုစ္ဆတိ တတ္ထ အယမာကာရော ပုစ္ဆနာယံ အန္တောဇဋာ ဗဟိဇဋာတိ ဂါထာ [သံ။ နိ။ ၁။၂၉] ပုစ္ဆိတဝိသဇ္ဇနာယ မဂ္ဂိတဗ္ဗာ။ ကထံ ဝိသဇ္ဇိတာတိ ဘဂဝါတိ ဝိသဇ္ဇေတိ? သီလေ ပတိဋ္ဌာယ နရော သပညောတိ ဂါထာ။ တတ္ထ စိတ္တဘာဝနာယ သမထာ, ပညာဘာဝနာယ ဝိပဿနာ။ တတ္ထ ဧဝံ အနုမီယတိ, ယေ ဓမ္မာ သမထေန စ ဝိပဿနာယ စ ပဟီယန္တိ, တေ ဣမေ အန္တောဇဋာ ဗဟိဇဋာ။ တတ္ထ ဝိသဇ္ဇနံ သမထေန ရာဂေါ ပဟီယတိ, ဝိပဿနာယ အဝိဇ္ဇာ။ အဇ္ဈတ္တဝတ္ထုကော ရာဂေါ အန္တောဇဋာ, ဗာဟိရဝတ္ထုကော ရာဂေါ ဗဟိဇဋာ။ အဇ္ဈတ္တဝတ္ထုကာ သက္ကာယဒိဋ္ဌိ, အယံ အန္တောဇဋာ။ ဧကသဋ္ဌိ ဒိဋ္ဌိဂတာနိ စ ဗာဟိရဝတ္ထုကာနိ ဗဟိဇဋာ, ယာ ဟိ အဇ္ဈတ္တဝတ္ထုကာ ယာ ဒိဋ္ဌိဘာဂိယေန ဘဝိဿတိ, အယံ ဇဋာ။ တထာ သံခိတ္တေန ယာ ကာစိ အဇ္ဈတ္တဝတ္ထုကာ တဏှာ စ ဒိဋ္ဌိ စ, အယံ အန္တောဇဋာ။ ယာ ကာစိ ဗာဟိရဝတ္ထုကာ တဏှာ စ ဒိဋ္ဌိ စ, အယံ ဗဟိဇဋာ။
ယထာ ဒေဝတာ ဘဂဝန္တံ ပုစ္ဆတိ ‘‘စတုစက္ကံ နဝဒွါရ’’န္တိ ဂါထာ [သံယုတ္တနိကာယေ]။ တတ္ထ ဘဂဝါ ဝိသဇ္ဇေတိ ‘‘ဆေတွာ နဒ္ဓိံ ဝရတ္တံ စာ’’တိ ဂါထာ, ဣဒံ ဘဂဝါ ဒုက္ခနိရောဓဂါမိနိံ ပဋိပဒံ ဝိသဇ္ဇေတိ။ ဣမာယ ဝိသဇ္ဇနာယ ဘဂဝါ အနုမီယတိ ကိလေသေ ဧတ္ထ ပုရိမာယ ဂါထာယ နိဒ္ဒိသိတဗ္ဗေန။ တံ ဟိ စတုစက္ကန္တိ စတ္တာရော ဝါ ဟတ္ထပါဒါ။ နဝဒွါရန္တိ နဝ ဝဏမုခါနိ။ ယထာ စတုစက္ကန္တိ စတ္တာရော ဥပါဒါနာ, ဥပါဒါနပ္ပစ္စယာ ဘဝေါ, ဥပါဒါနနိရောဓါ ဘဝနိရောဓေါ။ နဝဒွါရန္တိ နဝ မာနဝိဓါ, မာနဇာတိကာယ ဟိ ဒုက္ခံ သေယျေနမှိ ပရသော တီဏိ တိကာနိ ပုဏ္ဏံ။ တိကေန သံယုတ္တံ ဟိ ပဉ္စကာမဂုဏိကော ရာဂေါ။ တတ္ထ နဒ္ဓီတိ တဏှာ ဝိသဇ္ဇီယတိ။ ဝရတ္တန္တိ မာနံ ဝိသဇ္ဇေတိ, ဣစ္ဆာ လောဘော စ ပါပကောတိ ပဉ္စကာမဂုဏိကော ရာဂေါ။ တတ္ထ ဝိသမလောဘော ပါပကောတိ နိဒ္ဒိသိယတိ သမူလတဏှန္တိ။ အညာဏမူလကာ တဏှာတိ အညာဏမူလကာ တဏှာ, တဏှာယ စ ဒိဋ္ဌိယာ စ ပဟာနံ။ ယေ စ ပုန အညေပိ ကေစိ စတုစက္ကယောဂေန တေနေဝ ကာရဏေန စ ယုဇ္ဇန္တိ, သံသာရဂါမိနော ဓမ္မာ သဗ္ဗေ နိဒ္ဒိသိတဗ္ဗာ။ တတ္ထာယံ ဂါထာ ဝိသဇ္ဇနာ ပုစ္ဆာယ စ ဝိသဇ္ဇနာယ သမေတိ [သမံတိ (ဣ။)]။ ယံ ယဒိ သန္ဒေန အထ သဟ ဗျာကရဏေန အနုဂီတိယံ စ သော ဝိစယောတိ ဘဂဝါ ယတ္တကာနိ ပဒါနိ နိက္ခိပတိ, တတ္တကေဟိ အနုဂါယတိ။
၄၆။ အဋ္ဌဟိ , ဘိက္ခဝေ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု ဒူတေယျံ ဂန္တုမရဟတိ [ကာတုမရဟတိ (ဣ။ က။) ပဿ အ။ နိ။ ၈။၁၆]။ ဣမာနိ အဋ္ဌ ပဒါနိ နိက္ခိတ္တာနိ။ ဆဟိ ပဒေဟိ ဘဂဝါ အနုဂါယတိ။
‘‘ယော ဝေ န ဗျထတိ [ဗျာထတိ (က။)] ပတွာ၊ ပရိသံ ဥဂ္ဂဝါဒိနိံ။
န စ ဟာပေတိ ဝစနံ၊ န စ ဆာဒေတိ သာသနံ။
‘‘အသန္ဒိဒ္ဓိံ စ ဘဏတိ၊ ပုစ္ဆိတော န စ ကုပ္ပတိ။
သ ဝေ တာဒိသကော ဘိက္ခု၊ ဒူတေယျံ ဂန္တုမရဟတီ’’တိ။
တတ္ထ ပန ဘဂဝါ ယတ္တကာနိ ပဒါနိ နိက္ခိပတိ, တတ္တကေဟိ အနုဂါယတိ။ သတ္တဟိ, ဘိက္ခဝေ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ကလျာဏမိတ္တော ပိယော ဂရုဘာဝနီယောတိ ဝိတ္ထာရေန, ဣဒံ ဘဂဝါ သတ္တဟိ ပဒေဟိ အနုဂါယတိ။ ဣတိ ဗဟုဿုတဝါ အနုဂါယတိ, အပ္ပတရကထံ ပဒံ ဝါ နိက္ခေပေါ, ဗဟုဿုတဝါ နဝ ပဒါနိ နိက္ခေပေါ, အပ္ပတရိကာ အနုဂီတိယာ ဗဟုတရိကာ အနုဂါယတိ။ အယံ ဝုစ္စတိ တေ အနုဂီတိ စ ဝိစယော, အယံ ဝိစယော နာမ ဟာရော။
တတ္ထ ကတမော ယုတ္တိဟာရော?
သဗ္ဗေသံ ဟာရာနံ၊ ယာ ဘူမီ ယော စ ဂေါစရော တေသံ။
ယုတ္တာယုတ္တိ ပရိက္ခာ၊ ဟာရော ယုတ္တီတိ နိဒ္ဒိဋ္ဌော။
ဟာရာနံ သောဠသန္နံ ယထာ ဒေသနာ ယထာ ဝိစယော ယော စ နိဒ္ဒိသိယတိ, အယံ နိဒ္ဒေသော။ အယံ ပုစ္ဆာ သုတ္တေသု န ယုဇ္ဇတီတိ ယာ တတ္ထ ဝီမံသာ, အယံ ယုတ္တိ။
ယထာ ဟိ သဟေတူ သပ္ပစ္စယာ သတ္တာ သံကိလိဿန္တိ, အတ္ထိ ဟေတု အတ္ထိ ပစ္စယော သတ္တာနံ သံကိလေသာယ, သဟေတူ သပ္ပစ္စယာ သတ္တာ ဝိသုဇ္ဈန္တိ, အတ္ထိ ဟေတု အတ္ထိ ပစ္စယော သတ္တာနံ ဝိသုဒ္ဓိယာ။ သီလဝတာ, အာနန္ဒ, ပုဂ္ဂလေန န ဝေယျာကရဏိယာ ကိန္တိ မေ ဝိပ္ပဋိသာရော ဥပ္ပါဒေယျ။ပေ။။ အဗျာကရဏံ ကတ္တဗ္ဗံ, အယံ ဝိသုဒ္ဓိယာ မဂ္ဂေါ။ တဿ ဟေတု ကော ပစ္စယော, သီလက္ခန္ဓဿ စတ္တာရိ စတ္တာရိ ဟေတု စ ပစ္စယော စ။ သပ္ပုရိသသံသေဝေါ ယော စ ပတိရူပဒေသဝါသော စ, အယံ ဥပါဒါပစ္စယတာ သပ္ပစ္စယော။ ယံ ပေါရာဏကမ္မံ အဿ ဝိပါကော ပစ္စယော, တာယ ပစ္စယာယ အတ္တသမ္မာပဏိဓိ, အယံ ဟေတု။ ဣတိ သီလက္ခန္ဓော သဟေတု သပ္ပစ္စယောတိ ဣဒံ လောကိကံ သီလံ။
ယံ ပန လောကုတ္တရံ သီလံ, တဿ တီဏိ ဣန္ဒ္ရိယာနိ ပစ္စယော – သဒ္ဓိန္ဒ္ရိယံ ဝီရိယိန္ဒ္ရိယံ သမာဓိန္ဒ္ရိယံ – အယံ ပစ္စယော။ သတိန္ဒ္ရိယဉ္စ ပညိန္ဒ္ရိယဉ္စ ဟေတု။ ပညာယ နိဗ္ဗေဓဂါမိနိယာ, ယံ သီလံ ဇာယတိ။ သောတာပန္နဿ စ သီလံ တေနာယံ ဟေတု အယံ ပစ္စယော။ ယံ ပုန သမာဓိနော ပဿဒ္ဓိ စ ဣတိ စ ပါမောဇ္ဇံ ပစ္စယော။ ယံ သုခံ ဟေတု တေန သမာဓိက္ခန္ဓော သဟေတု သပ္ပစ္စယော။ ယံ သမာဟိတော ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ, အယံ ပညာ။ တဿ ပရတောဃောသော အဇ္ဈတ္တံ စ ယောနိသော မနသိကာရော ဟေတု စ ပစ္စယော စ, ဣတိ ဣမေ တယော ခန္ဓာ သဟေတူ သပ္ပစ္စယာ ဧဝံ သတ္တ ပညာ။ သတ္တဗျာကရဏီသု စ သုတ္တေသု န ယုဇ္ဇတိ။ အယံ ယုတ္တိဟာရော။ သော စတူသု မဟာပဒေသေသု ဒဋ္ဌဗ္ဗော။
၄၇။ တတ္ထ ကတမံ ပဒဋ္ဌာနံ?
ဓမ္မံ ဒေသေတိ ဇိနော၊ တဿ စ ဓမ္မဿ ယံ ပဒဋ္ဌာနံ။
ဣတိ ယာဝ သဗ္ဗဓမ္မာ၊ ဧသော ဟာရော ပဒဋ္ဌာနော။
တတ္ထ ပဉ္စကာမဂုဏာ ကာမရာဂဿ ပဒဋ္ဌာနံ။ ယေသံ ကေသဉ္စိ ကာမရာဂေါ ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဥပ္ပန္နော ဝါ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတိ ဝါ, ဧတေသု ယေပိ ပဉ္စသု ရူပေသု အာယတနေသု နာညတြ ဧတေဟိ ကာမရာဂဿ ပဒဋ္ဌာနန္တိ။ ဝုစ္စတေ, တေန ပဉ္စ ကာမဂုဏာ ကာမရာဂဿ ပဒဋ္ဌာနံ။ ပဉ္စိန္ဒ္ရိယာနိ ရူပရာဂဿ ပဒဋ္ဌာနံ။ မနိန္ဒ္ရိယံ ဘဝရာဂဿ ပဒဋ္ဌာနံ။ ပဉ္စက္ခန္ဓာ သက္ကာယဒိဋ္ဌိယာ ပဒဋ္ဌာနံ။ ဧကသဋ္ဌိ ဒိဋ္ဌိဂတာနိ ဒိဋ္ဌိရာဂဿ ပဒဋ္ဌာနံ။ ကာမဓါတု ကာမရာဂဿ ပဒဋ္ဌာနံ။ အရူပဓါတု အရူပရာဂဿ ပဒဋ္ဌာနံ။ သုခသညာ ကာမရာဂဿ ပဒဋ္ဌာနံ။ ဗျာပါဒသညာ ဗျာပါဒဿ ပဒဋ္ဌာနံ။ အသမ္ပဇညတာ သမ္မောဟဿ ပဒဋ္ဌာနံ။ နဝ အာဃာတဝတ္ထူနိ ဗျာပါဒဿ ပဒဋ္ဌာနံ။ နဝဝိဓံ မာနံ [နဝမာနံ ဝိဓမာနဿ (ဣ။ က။)] မာနဿ ပဒဋ္ဌာနံ။ သုခါ ဝေဒနာ ရာဂါနုသယဿ ပဒဋ္ဌာနံ။ ဒုက္ခာ ဝေဒနာ ပဋိဃာနုသယဿ ပဒဋ္ဌာနံ။ အဒုက္ခမသုခါ ဝေဒနာ အဝိဇ္ဇာနုသယဿ ပဒဋ္ဌာနံ။ အတ္တဝါဒုပါဒါနဉ္စ မုသာဝါဒေါ စ လောဘဿ ပဒဋ္ဌာနံ။ ပါဏာတိပါတော စ ပိသုဏဝါစာ စ ဖရုသဝါစာ စ ဗျာပါဒဿ ပဒဋ္ဌာနံ။ မိစ္ဆတ္တဉ္စ သမ္ဖပ္ပလာပေါ စ မောဟဿ ပဒဋ္ဌာနံ။ ဘဝံ ဘောဂဉ္စ ဝေါကာရော အဟံကာရဿ ပဒဋ္ဌာနံ။ ဗာဟိရာနံ ပရိဂ္ဂဟော မမံကာရဿ ပဒဋ္ဌာနံ။ ကာယဿ သင်္ဂံ [ကာယဝင်္ကံ (ဣ။)] ဒိဋ္ဌိယာ ပဒဋ္ဌာနံ။ ကာယိကဒေါသော ဒေါသဿ ပဒဋ္ဌာနံ။ ကာယိကကာသာဝေါ လောဘဿ ပဒဋ္ဌာနံ။ ယော ယော ဝါ ပန ဓမ္မော ယေန ယေန အာရမ္မဏေန ဥပ္ပဇ္ဇတိ သစ္စာဓိဋ္ဌာနေန ဝါ ဓမ္မာဓိဋ္ဌာနေန ဝါ အနုသယနေန ဝါ, သော ဓမ္မော တဿ ပဒဋ္ဌာနံ။ တေန သာရမ္မဏေန သော ဓမ္မော ဥပ္ပဇ္ဇတိ။
ယထာ မနုဿော ပုရိမဿ ပဒဿ ပဒဋ္ဌာနံ အလဘန္တော ဒုတိယံ ပဒံ ဥဒ္ဓရတိ, သော ပစ္ဆာနုပဒံ သံဟရတိ။ ယဒိ ပန ယော န ဒုတိယပဒဿ ပဒဋ္ဌာနံ လဘတိ, အပရံ ပဒံ ဥဒ္ဓရတိ။ တဿ ယော စေသော ပစ္စယော ဘဝတိ။ ဧဝံ ဓမ္မော ကုသလော ဝါ အကုသလော ဝါ အဗျာကတော ဝါ ပဒဋ္ဌာနံ အလဘန္တော န ပဝတ္တတိ။ ယထာ ပယုတ္တဿ ဓမ္မဿ ယောနိလာဘော [ယောနိသော လာဘော (ဣ။)], အယံ ဝုစ္စတိ ပဒဋ္ဌာနော ဟာရော။
၄၈။ တတ္ထ ကတမော လက္ခဏော ဟာရော?
ဝုတ္တမှိ ဧကဓမ္မေ၊ ယေ ဓမ္မာ ဧကလက္ခဏာ တေန။
သဗ္ဗေ ဘဝန္တိ ဝုတ္တာ၊ သော ဟာရော လက္ခဏော နာမ။
ယေသဉ္စ သုသမာရဒ္ဓါ, နိစ္စံ ကာယဂတာသတီတိ ဂါထာယ ဝုတ္တာယ ကာယဂတာသတိယာ ဝုတ္တာ ဝေဒနာဂတာ စိတ္တဂတာ ဓမ္မဂတာ စ သတိ စတုန္နံ သတိပဋ္ဌာနာနံ ဧကေန သတိပဋ္ဌာနေန။ န ဟိ စိတ္တံ ဧကသ္မိံ ဝိညာဏဋ္ဌိတိယာ ပဝတ္တတိ, နာနာသု ဂတီသု ပဝတ္တတိ, ကာယဂတာသတိယာ ဝုတ္တာယ ဝုတ္တာ ဝေဒနာဂတာ စိတ္တဓမ္မဂတာ စ။ န ဟိ ကာယဂတာသတိယာ ဘာဝိတာယ သတိပဋ္ဌာနာ စတ္တာရော ဘာဝနာပါရိပူရိံ န ဂစ္ဆန္တိ။ ဧဝံ တဿဒိသေသု ဓမ္မေသု ဝုတ္တေသု သဗ္ဗဓမ္မာ ဝုတ္တာ စ ဘဝန္တိ။
သစိတ္တပရိယောဒါပနံ, ဧတံ ဗုဒ္ဓါန သာသနန္တိ ဂါထာ စေတသိကာ ဓမ္မာ ဝုတ္တာ, စိတ္တေ ရူပံ ဝုတ္တံ။ ဣဒံ နာမရူပံ ဒုက္ခံ အရိယသစ္စံ။ တတော သစိတ္တပရိယောဒါပနာ ယံ ယံ ဩဒပေတိ, တံ ဒုက္ခံ။ ယေန ဩဒပေတိ, သော မဂ္ဂေါ။ ယတော ဩဒပနာ, သော နိရောဓေါ။ စက္ခုံ စ ပဋိစ္စ ရူပေ စ ဥပ္ပဇ္ဇတိ စက္ခုဝိညာဏံ, တတ္ထ သဟဇာတာ ဝေဒနာ သညာ စေတနာ ဖဿော မနသိကာရော ဧတေ တေ ဓမ္မာ ဧကလက္ခဏာ ဥပ္ပါဒလက္ခဏေန။ ယော စ ရူပေ နိဗ္ဗိန္ဒတိ, ဝေဒနာယ သော နိဗ္ဗိန္ဒတိ, သညာသင်္ခါရဝိညာဏေသုပိ သော နိဗ္ဗိန္ဒတိ။ ဣတိ ယေ ဧကလက္ခဏာ ဓမ္မာ, တေသံ ဧကမှိ ဓမ္မေ နိဒ္ဒိဋ္ဌေ သဗ္ဗေ ဓမ္မာ နိဒ္ဒိဋ္ဌာ ဟောန္တိ, အယံ ဝုစ္စတိ လက္ခဏော ဟာရော။
တတ္ထ ကတမော စတုဗ္ယူဟော ဟာရော?
နိရုတ္တိ အဓိပ္ပါယော စ၊ ဗျဉ္ဇနာ ဒေသနာယ စ။
သုတ္တတ္ထော ပုဗ္ဗာပရသန္ဓိ၊ ဧသော ဟာရော စတုဗ္ယူဟော။
တတ္ထ ကတမာ နိရုတ္တိ, သာ ကထံ ပရိယေသိတဗ္ဗာ [ပဿိတဗ္ဗာ (ဣ။ က။)]? ယထာ ဝုတ္တံ ဘဂဝတာ ဧကာဒသဟိ အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု ခိပ္ပံ ဓမ္မေသု မဟတ္တံ ပါပုဏာတိ, အတ္ထကုသလော စ ဟောတိ, ဓမ္မကုသလော စ ဟောတိ, နိရုတ္တိကုသလော စ ဟောတိ, ဣတ္ထာဓိဝစနကုသလော စ ဟောတိ, ပုရိသာဓိဝစနကုသလော စ, ဝိပုရိသာဓိဝစနကုသလော စ, အတီတာဓိဝစနကုသလော စ, အနာဂတာဓိဝစနကုသလော စ, ပစ္စုပ္ပန္နာဓိဝစနကုသလော စ။ ဧကာဓိပ္ပါယေန ကုသလော နာနာဓိပ္ပါယေန ကုသလော။ ကိမှိ ဒေသိတံ, အတီတာနာဂတပစ္စုပ္ပန္နံ။ ဣတ္ထာဓိဝစနေန ပုရိသာဓိဝစနေန ဝိပုရိသာဓိဝစနေန သဗ္ဗံ ယထာသုတ္တံ နိဒ္ဒိဋ္ဌံ။ တံ ဗျဉ္ဇနတော နိရုတ္တိကောသလ္လတော ယော ယံ သုတ္တဿ သုနိရုတ္တိဒုန္နိရုတ္တိတံ အဝေက္ခတိ, ဣဒံ ဧဝံ နိရောပယိတဗ္ဗံ။ ဣဒမ္ပိ န နိရောပယိတဗ္ဗံ။ ဣဒံ ဝုစ္စတေ နိရုတ္တိကောသလ္လံ။
၄၉။ တတ္ထ ကတမံ အဓိပ္ပါယကောသလ္လံ? ယထာဒေသိတဿ သုတ္တဿ သဗ္ဗဿ ဝါရံ ဂစ္ဆတိ ဣမေန ဘဂဝတာ ဒေသိတဗ္ဗန္တိ။ ယထာ ကိံ အပ္ပမာဒေါ အမတံ ပဒံ, ပမာဒေါ မစ္စုနော ပဒန္တိ ဂါထာ။ ဧတ္ထ ဘဂဝတော ကော အဓိပ္ပါယော? ယေ အသီတိမေဝ အာကင်္ခန္တိ တေ အပ္ပမတ္တာ ဝိဟရိဿန္တိ, အယံ အဓိပ္ပါယော။
ယောဂဿ ကာလံ န နိဝတ္တတိ ယာ စ၊ သော န တတ္ထ ပါပိန္တဝေ ဘဝန္တိ။
ဝေဒနာမဂ္ဂဣသိနာ [ဝေဒနာမဂ္ဂံ ဣသိနာ (ဣ။)] ပဝေဒိတံ၊ ဓုတရဇာသဝါ ဒုက္ခာ ပမောက္ခာတာ။
ဧတ္ထ ဘဂဝတော ကော အဓိပ္ပါယော? ယေ ဒုက္ခေ နာဿာဒကာ [ဒုက္ခေန သာဓကာ (ဣ။)], တေ ဝီရိယမာရဘိဿန္တိ ဒုက္ခက္ခယာယာတိ။ အယံ တတ္ထ ဘဂဝတော အဓိပ္ပါယော။ ဣတိ ဂါထာယ ဝါ ဗျာကရဏေန ဝါ ဒေသိတေ ဣမိနာ သုတ္တေန သာဓကာ, ယော ဧဝံ ဓမ္မာနုဓမ္မံ ပဋိပဇ္ဇတီတိ သော အဓိပ္ပါယော, အယံ ဝုစ္စတိ ဒေသနာဓိပ္ပါယော။
တတ္ထ ကတမော ပုဗ္ဗာပရသန္ဓိ? ယံ ဂါထာယံ ဝါ သုတ္တေသု ဝါ ပဒါနိ အသီတိ တာနိ ဘဝန္တိ ဧဝံ ဝါ ဧဝမေတိ တဿာ ဂါထာယ သုတ္တဿ ဝါ ယာနိ ပုရိမာနိ ပဒါနိ ယာနိ စ ပစ္ဆိမကာနိ , တာနိ သမောသာရေတဗ္ဗာနိ။ ဧဝံ သော ပုဗ္ဗာပရေန သန္ဓိ ဉာယတိ။ ယာ ဧကာ သမာရဒ္ဓါ ဂါထာ ဒွေ တီဏိ ဝါ တဿ မေကဒေသေ ဘာသိတာနံ အဘာသိတာဟိ ဂါထာဟိ အနိဒ္ဒိဋ္ဌော အတ္ထော ဘဝတိ တဒုပဓါရိတဗ္ဗံ။ ယံဝ သဗ္ဗာ [ယံ ဝတ္တဗ္ဗံ (ဣ။)] ဣတိဿ ပရိယေသမာနဿ ပရိယေသနာ ကင်္ခါ, တဿ ဝါ ပုဂ္ဂလဿ ပညတ္တီနံ အပရေ ပရိယေသိတဗ္ဗံ။ ဣဒံ ဝုစ္စတေ ပုဗ္ဗာပရေန သန္ဓိ။ ကောသလ္လန္တိ ဝတ္ထုတော နိဒါနကောသလ္လံ။ ဗျဉ္ဇနတော နိရုတ္တိကောသလ္လံ။ ဒေသနာဓိပ္ပါယကောသလ္လံ။ ပုဗ္ဗာပရေန သန္ဓိကောသလ္လံ။ တတ္ထ တဿ ဂါထာ ပရိယေသိတာ နိဒါနံ ဝါ။ ဥပလဗ္ဘိတုံ န အတ္ထော နိဒ္ဒိသိတဗ္ဗော ဝတ္ထုတော နိဒါနကောသလ္လံ အတ္ထကောသလ္လံ ဣမေဟိ စတူဟိ ပဒေဟိ အတ္ထော ပရိယေသိယန္တော ယထာဘူတံ ပရိယိဋ္ဌော ဟောတိ။ အထ စ သဗ္ဗော ဝတ္ထုတော ဝါ နိဒါနေန ဝါ ယော အဓိပ္ပါယော ဗျဉ္ဇနော နိရုတ္တိ သန္ဓိ စ အနုတ္တရော ဧသော ပုဗ္ဗာပရေန ဧဝံ သုတ္တတ္ထေန ဒေသိတဗ္ဗံ။ အယံ စတုဗ္ယူဟော ဟာရော။
၅၀။ တတ္ထ ကတမော အာဝဋ္ဋော ဟာရော?
ဧကမှိ ပဒဋ္ဌာနေ၊ ပရိယေသတိ သေသကံ ပဒဋ္ဌာနံ။
အာဝဋ္ဋတိ ပဋိပက္ခေ၊ အာဝဋ္ဋော နာမ သော ဟာရော။
ယထာ ကိံ ဥန္နဠာနံ ပမတ္တာနန္တိ ဂါထာယော။ ယံ ပမာဒေါ, ဣဒံ ကိဿ ပဒဋ္ဌာနံ? ကုသလာနံ ဓမ္မာနံ ဩသဂ္ဂဿ။ ကုသလဓမ္မောသဂ္ဂေါ ပန ကိဿ ပဒဋ္ဌာနံ ? အကုသလဓမ္မပဋိသေဝနာယ။ ကိဿ ပဒဋ္ဌာနံ, ကုသလဓမ္မပဋိသေဝနာယ? ကိဿ ပဒဋ္ဌာနံ, ကိလေသဝတ္ထုပဋိသေဝနာယ? ဣတိ ပမာဒေန မောဟပက္ခိယာ ဒိဋ္ဌိ အဝိဇ္ဇာ ဆန္ဒရာဂပက္ခိယာ။ တတ္ထ တဏှာ စ ဒိဋ္ဌိ စတ္တာရော အာသဝါ တဏှာ ကာမာသဝေါ စ ဘဝါသဝေါ စ ဒိဋ္ဌာသဝေါ စ အဝိဇ္ဇာသဝေါ စ။ တတ္ထ စိတ္တေ အတ္ထီတိ ဒိဋ္ဌိ စေတသိကေသု နိစ္စန္တိ ပဉ္စသု ကာမဂုဏေသု အဇ္ဈာဝဟနေန ကာမာသဝေါ, ဥပပတ္တီသု အာသတ္တိ ဘဝါသဝေါ။ တတ္ထ ရူပကာယော ကာမာသဝဿ ဘဝါသဝဿ စ ပဒဋ္ဌာနံ။ နာမကာယော ဒိဋ္ဌာသဝဿ အဝိဇ္ဇာသဝဿ စ ပဒဋ္ဌာနံ။
တတ္ထ အလ္လိယနာယ အဇ္ဈတ္တဝါဟနံ ကာမာသဝဿ လက္ခဏံ။ ပတ္ထနဂန္ထနအဘိသင်္ခါရကာယသင်္ခါရဏံ ဘဝါသဝဿ လက္ခဏံ, အဘိနိဝေသော စ ပရာမာသော စ ဒိဋ္ဌာသဝဿ လက္ခဏံ။ အပ္ပဋိဝေဓေါ ဓမ္မေသု အသမ္ပဇညာ စ အဝိဇ္ဇာသဝဿ လက္ခဏံ။ ဣမေ စတ္တာရော အာသဝါ စတ္တာရိ ဥပါဒါနာနိ။ ကာမာသဝေါ ကာမုပါဒါနံ, ဘဝါသဝေါ ဘဝုပါဒါနံ, ဒိဋ္ဌာသဝေါ ဒိဋ္ဌုပါဒါနံ, အဝိဇ္ဇာသဝေါ အတ္တဝါဒုပါဒါနံ, ဣမေဟိ စတူဟိ ဥပါဒါနေဟိ ပဉ္စက္ခန္ဓာ။ တတ္ထ အဝိဇ္ဇာသဝေါ စိတ္တေ ပဟာတဗ္ဗော, သော စိတ္တေ စိတ္တာနုပဿိဿ ပဟီယတိ။ ဒိဋ္ဌာသဝေါ ဓမ္မေသု ပဟာတဗ္ဗော, သော ဓမ္မေသု ဓမ္မာနုပဿိဿ ပဟီယတိ။ ဘဝါသဝေါ အာသတ္တိယာ ပဟာတဗ္ဗော, သော ဝေဒနာသု ဝေဒနာနုပဿိဿ ပဟီယတိ။ ကာမာသဝေါ ပဉ္စသု ကာမဂုဏေသု ပဟာတဗ္ဗော, သော ကာယေ ကာယာနုပဿိဿ ပဟီယတိ။ တတ္ထ ကာယာနုပဿနာ ဒုက္ခမရိယသစ္စံ ဘဇတိ။ ဝေဒနာနုပဿနာ ပဉ္စန္နံ ဣန္ဒ္ရိယာနံ ပစ္စယော သုခိန္ဒ္ရိယဿ ဒုက္ခိန္ဒ္ရိယဿ သောမနဿိန္ဒ္ရိယဿ ဒေါမနဿိန္ဒ္ရိယဿ ဥပေက္ခိန္ဒ္ရိယဿ, သတ္တကိလေသောပစာရော တေန သမုဒယံ ဘဇတိ။ စိတ္တေ စိတ္တာနုပဿနာ နိရောဓံ ဘဇတိ။ ဓမ္မေသု ဓမ္မာနုပဿနာ မဂ္ဂံ ဘဇတိ။ တေနဿ စတူသု စ ဒဿနေန တဿေဝ သဗ္ဗေ ပဟီယန္တိ, ယေန နိဒ္ဒိဋ္ဌာ ပဌမံ ဥန္နဠာနံ ပမတ္တာနံ တေသံ ဝဍ္ဎန္တိ အာသဝါ။ ဇာနတော ဟိ ပဿတော အာသဝါနံ ခယော ဒုက္ခံ သမုဒယော နိရောဓေါ မဂ္ဂေါ ဟိ အကုသလာ ဓမ္မာ။ ဧဝံ ပရိယေသိတဗ္ဗာ။ ယာဝ တဿ အကုသလဿ ဂတိ တတော ပဋိပက္ခေန အကုသလေ ဓမ္မေ ပရိယေသတိ တေသံ ကိလေသာနံ ဟာရေန အာဝဋ္ဋတိ။ အယံ ဝုစ္စတေ အာဝဋ္ဋော ဟာရော။ ဧဝံ သုက္ကာပိ ဓမ္မာ ပရိယေသိတဗ္ဗာ။ အကုသလဓမ္မေ အာဂမိဿ။
တတ္ထ အာဝဋ္ဋဿ ဟာရဿ အယံ ဘူမိ သတိ ဥပဋ္ဌာနာ စ ဝိပလ္လာသာ စ စတ္တာရိ ဉာဏာနိ သက္ကာယသမုပ္ပါဒါယဂါမိနီ စ ပဋိပဒါ သက္ကာယနိရောဓဂါမိနီ ပဋိပဒါ။
၅၁။ တတ္ထ ကတမော ဝိဘတ္တိ ဟာရော? ယံ ကိဉ္စိ ဝိဘဇ္ဇဗျာကရဏီယံ ဝုစ္စတိ ဝိဘတ္တိ ဟာရော။ ယထာ ကိံ အာဂန္တွာ စ ပုန ပုဂ္ဂလော ဟောတိ, နော ဝါဂတံ န ပရိဘာသတိ [နော ဝါ န ပရိဘာသတိ (ဣ။), န တာဝါယံ ပရိဘာသိ (က။)] ပရိပုစ္ဆတာယ ပဉှာယ အတိယနံ ဧကဿ ကိဉ္စိ – အယံ ဝုစ္စတေ ဝိဘတ္တိ ဟာရော။
တတ္ထ ကတမော ပရိဝတ္တနော ဟာရော။ ယံ ကိဉ္စိ ပဋိပက္ခနိဒ္ဒေသော, အယံ ဝုစ္စတိ ပရိဝတ္တနော ဟာရော။ ယထာ ဝုတ္တံ ဘဂဝတာ သမ္မာဒိဋ္ဌိကဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိ နိဇ္ဇိဏ္ဏာ ဟောတီတိ ဝိတ္ထာရေန သဗ္ဗာနိ မဂ္ဂင်္ဂါနိ။ အယံ ဝုစ္စတေ ပရိဝတ္တနော ဟာရော။
တတ္ထ ကတမော ဝေဝစနော ဟာရော?
ဝေဝစနေဟိ အနေကေဟိ၊ ဧကံ ဓမ္မံ ပကာသိတံ။
သုတ္တေ ယော ဇာနာတိ သုတ္တဝိဒူ၊ ဝေဝစနော နာမ သော ဟာရော။
ယထာ အာယသ္မာ သာရိပုတ္တော ဧကမှိ ဝတ္ထုမှိ ဝေဝစနေန နာနာဝုတ္တေန ဘဂဝတာ ပသံသိတော ‘‘မဟာပညော သာရိပုတ္တော ဟာသပညော ဇဝနပညော’’တိ ဣဒံ ပညာယ ဝေဝစနံ။ ယထာ စ မဂ္ဂဝိဘင်္ဂေ နိယျာနတ္ထော ဧကမေကံ မဂ္ဂင်္ဂံ ဝေဝစနေဟိ နိဒ္ဒိဋ္ဌံ။ ဧဝံ အဝိဇ္ဇာယ ဝေဝစနာ။ ဧကံ အကုသလမူလံ တဒေဝ သန္တံ တေသု တေသု ဇနပဒေသု တေန တေန ပဇာနန္တိ။ န ဟိ အနေန တဒေဝပိ အာလပိယန္တိ အညံ ဘဇတိ။ သဗ္ဗကာမဇဟဿ ဘိက္ခုနောတိ ကာမာ အာလပိတာ။ ယဿ နိတ္ထိဏ္ဏော သင်္ကောတိ တေယေဝ ကာမေ သင်္ကာတိ အာလပတိ။ သုဏမာနဿ ပုရေတရံ ရဇ္ဇန္တိ တေယေဝ ကာမေ ရဇ္ဇန္တိ အာလပတိ။ ဧဝံ သုတ္တမှိ ယော ဓမ္မော ဒေသိယတိ တဿ ပရိယေဋ္ဌိ ‘‘ကတမဿ ဓမ္မဿ ဣဒံ နာမံ ကတမဿ ဣဒံ ဝေဝစန’’န္တိ။ သဗ္ဗညူ ဟိ ယေသံ ယေသံ ယာ နိရုတ္တိ ဟောတိ, ယထာဂါမိ တေန တေန ဒေသေတီတိ တဿ ဝေဝစနံ ပရိယေသိတဗ္ဗံ။ အယံ ဝေဝစနော ဟာရော။
၅၂။ တတ္ထ ကတမော ပညတ္တိ ဟာရော? စတ္တာရိ အရိယသစ္စာနီတိ သုတ္တံ နိဒ္ဒိသတိ, နိက္ခေပပညတ္တိ။ ယာ သမုဒယပညတ္တိ။ ကဗဠီကာရေ အာဟာရေ အတ္ထိ ဆန္ဒော အတ္ထိ ရာဂေါ ယာဝ ပတိဋ္ဌိတံ။ တတ္ထ ဝိညာဏံ ပဘဝပညတ္တိံ ပညပေတိ။ ကဗဠီကာရေ အာဟာရေ နတ္ထိ ဆန္ဒော။ပေ။။ သမုဂ္ဃါတိ ပညတ္တိ။
တဿ ကာမာသဝါပိ စိတ္တံ ဝိမုစ္စတိ, ဘဝါသဝါပိ စိတ္တံ ဝိမုစ္စတိ, အဝိဇ္ဇာသဝါပိ စိတ္တံ ဝိမုစ္စတီတိ ပဟာနပညတ္တိံ ပညပေတိ။ တဏှာ ယဿ ပုရက္ခတာ ပညာ ပရိဝတ္တတိ ဂါထာ မနာပပညတ္တိံ ပညပေတိ။ ဧဝံ ပန မနာပပညတ္တီတိ ဧကဓမ္မံ ဘဂဝါ ပညပေတိ။ န ဟိ တဏှာ ဒုက္ခသမုဒယောတိ ကာရေတွာ သဗ္ဗတ္ထ တဏှာသမုဒယော နိဒ္ဒိသိတဗ္ဗော။ ယထာ ဥပ္ပန္နံ ကာမဝိတက္ကံ နာဓိဝါသေတိ ဝိနောဒေတိ ပဇဟတီတိ ပဋိက္ခေပပညတ္တိ။ ဧဝံ သဗ္ဗေသံ ဓမ္မာနံ ကုသလာနဉ္စ အကုသလာနဉ္စ ယဉ္စဿ ဓမ္မက္ခေတ္တံ ဘဝတိ, သော စေဝ ဓမ္မော တတ္ထ ပဝတ္တတိ။ တဒဝသိဋ္ဌာ ဓမ္မာ တဿာနုဝတ္တကာ ဟောန္တိ။ သာ ဒုဝိဓါ ပညတ္တိ – ပရာဓီနပညတ္တိ စ သာဓီနပညတ္တိ စ။ ကတမာ သာဓီနပညတ္တိ? သမာဓိံ, ဘိက္ခဝေ [ပဿ သံ။ နိ။ ၃။၅], ဘာဝေထ, သမာဟိတော, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ။ ‘‘ရူပံ အနိစ္စ’’န္တိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ, အယံ သာဓီနပညတ္တိ ပရာဓီနပညတ္တိ စ, သာ ပညတ္တိ ပညာယ စ သီလဿ စ, ယထာ စတ္တာရိ ဈာနာနိ ဘာဝေထ။ တဿ အတ္ထိ သမာဓိန္ဒ္ရိယံ မုဒူနိ စတ္တာရိ ဣန္ဒ္ရိယာနိ တာနိ စတုပရာဓီနာနိ, တီဏိ အဝေစ္စပ္ပသာဒေတိ ပရာဓီနံ သမာဓိန္ဒ္ရိယံ စတ္တာရိ ဣန္ဒ္ရိယာနိ ပရာဓီနာတိ စတူသု အရိယသစ္စေသု အပရာဓီနံ ပညိန္ဒ္ရိယံ သတိပဋ္ဌာနေသု သမ္မပ္ပဓါနေသု ဝီရိယိန္ဒ္ရိယံ။ ဣတိ သကေ ပဒဋ္ဌာနေ သကေ ခေတ္တသာဓီနော သော ဓမ္မော, သော စ တတ္ထ ပညာပေတဗ္ဗော။ တဿ ပဋိပက္ခာ နိဃာတော နိဒ္ဒိသိတဗ္ဗော။ ဧတ္ထာယံ အနေကာကာရပညတ္တိ ကေန ကာရဏေန အယံ ဓမ္မော ပညတ္တောတိ။ အယံ ဝုစ္စတေ ပညတ္တိ။
၅၃။ တတ္ထ ကတမော ဩတရဏော ဟာရော? ဆသု ဓမ္မေသု ဩတာရေတဗ္ဗံ။ ကတမေသု ဆသု? ခန္ဓေသု ဓါတူသု အာယတနေသု ဣန္ဒ္ရိယေသု သစ္စေသု ပဋိစ္စသမုပ္ပါဒေသု။ နတ္ထိ တံ သုတ္တံ ဝါ ဂါထာ ဝါ ဗျာကရဏံ ဝါ။ ဣမေသု ဆန္နံ ဓမ္မာနံ အညတရသ္မိံ န သန္ဒိဿတိ။ ဧတ္တာဝတာ ဧသ သဗ္ဗာ ဒေသနာ ယာ တာ ခန္ဓာ ဝါ ဓါတုယော ဝါ အာယတနာနိ ဝါ သစ္စာနိ ဝါ ပဋိစ္စသမုပ္ပါဒေါ ဝါ, တတ္ထ ပဉ္စန္နံ ခန္ဓာနံ ဝေဒနာက္ခန္ဓော ရာဂဒေါသမောဟာနံ ပဒဋ္ဌာနံ။ တတ္ထ တိဿော ဝေဒနာယော တဿ သုခါယ ဝေဒနာယ သောမနဿော သဝိစာရော, ဒုက္ခာယ ဝေဒနာယ ဒေါမနဿော သဝိစာရော, အဒုက္ခမသုခါယ ဝေဒနာယ ဥပေက္ခော သဝိစာရော။ ယံ ပုန တတ္ထ ဝေဒယိတံ ဣဒံ ဒုက္ခသစ္စံ, ခန္ဓေသု သင်္ခါရက္ခန္ဓော တတ္ထ ကာယော ပမတ္တံ သဥပဝတ္တတိ, တဉ္စ သင်္ခါရဂတော ဒွိဓါ စ ဘဝင်္ဂေါတရဏံ ကမ္မံ တီဏိ စ သင်္ခါရာနိ ပုညာဘိသင်္ခါရာ ဝါ အပုညာ ဝါ အာနေဉ္ဇာ ဝါ ဟေတု သဗ္ဗသရာဂဿ နော ဝီတရာဂဿ, ဒေါသဿ အဘိသင်္ခါရာနိ စ အဝီတရာဂေါ စေတေတိ စ ပကပ္ပေတိ စ, ဝီတရာဂေါ ပန စေတေတိ စ နော အဘိသင်္ခရောတိ, ယံ ဥဏှံ ဝဇိရံ ကဋ္ဌေ ဝါ ရုက္ခေ ဝါ အညတ္ထ ဝါ ပတန္တံ ဘိန္ဒတိ စ ဍဟတိ စ, ဧဝံ သရာဂစေတနာ စေတေတိ စ အဘိသင်္ခရောတိ စ။ ယထာ သတံ ဝဇိရံ န ဘိန္ဒတိ န စ ဍဟတိ, ဧဝံ ဝီတရာဂစေတနာ စေတေတိ န စ အဘိသင်္ခရောတိ။ တတ္ထ ပဉ္စန္နံ ခန္ဓာနံ ဧကော ခန္ဓော အနိန္ဒ္ရိယသရီရံ သညာက္ခန္ဓော။
တတ္ထ ဓါတူနံ အဋ္ဌာရသ ဓါတုယော။ တတ္ထ ယာ ရူဣ ဒသ ဓါတုယော, တာသု ဒေသိယမာနာသု ရူပက္ခန္ဓော နိဒ္ဒိသိတဗ္ဗော, ဒုက္ခံ အရိယသစ္စံ။ ယေပိ စ ဆ ဝိညာဏကာယာ မနောဓါတုသတ္တမာ, တတ္ထ ဝိညာဏက္ခန္ဓော စ နိဒ္ဒိသိတဗ္ဗော, ဒုက္ခံ အရိယသစ္စံ။ ဓမ္မဓါတု ပန ဓမ္မသမောသရဏာ, သော ဓမ္မော ဟေတုနာ စ နိဿန္ဒေန စ ဖလေန စ ကိစ္စေန စ ဝေဝစနေန စ ယေန ယေန ဥပလဗ္ဘတိ, တေန တေန နိဒ္ဒိသိတဗ္ဗော။ ယဒိ ဝါ ကုသလာ ယဒိ ဝါ အကုသလာ ယဒိ ဝါ အဗျာကတာ ယဒိ ဝါ အသင်္ခတာ။ ဒွါဒသန္နံ အာယတနာနံ ဒသ အာယတနာနိ ရူပါနိ တံ ဒုက္ခံ အရိယသစ္စံ နိဒ္ဒိသိတဗ္ဗံ။ ရူပက္ခန္ဓော စ မနာယတနဉ္စ ဝိညာဏက္ခန္ဓေန နိဒ္ဒိသိတဗ္ဗံ, ဒုက္ခံ အရိယသစ္စံ။ ဓမ္မာယတနံ နာနာဓမ္မသမောသရဏံ။ တတ္ထ ယေ ဓမ္မာ ဣန္ဒ္ရိယာနံ ဣန္ဒ္ရိယေသု နိဒ္ဒိသိတဗ္ဗာ, ယေ အနိန္ဒ္ရိယာနံ အနိန္ဒ္ရိယေသု နိဒ္ဒိသိတဗ္ဗာ။ ပရိယာယတော စ ဩတာရေတဗ္ဗာ။ ယထာ သာ ဓမ္မဓါတု တထာ ဓမ္မာယတနံ ပရိယေသိတဗ္ဗံ။ ယာယေဝ ဟိ ဓမ္မဓါတု တဒေဝ ဓမ္မာယတနံ အနူနံ အနဓိကံ။
တတ္ထ ပဋိစ္စသမုပ္ပါဒေါ အတ္ထိ တိဝိဓေါ, အတ္ထိ စတုဗ္ဗိဓေါ, အတ္ထိ ဒုဝိဓေါ။ တတ္ထ တိဝိဓေါ ပဋိစ္စသမုပ္ပါဒေါ ဟေတုဖလနိဿန္ဒော။ အဝိဇ္ဇာ သင်္ခါရာ တဏှာ ဥပါဒါနံ စ အယံ ဟေတု, ဝိညာဏံ နာမရူပံ သဠာယတနံ ဖဿော ဝေဒနာ စ အယံ ပစ္စယော, ယော ဘဝေါ အယံ ဝိပါကော, ယာ ဇာတိ မရဏံ အယံ နိဿန္ဒော။
ကထံ စတုဗ္ဗိဓေါ ဟေတု ပစ္စယော ဝိပါကော နိဿန္ဒော စ? အဝိဇ္ဇာ စ တဏှာသင်္ခါရာ စ ဥပါဒါနံ စ – အယံ ဟေတု။ ဝိညာဏံ နာမရူပဿ ပစ္စယော။ နာမရူပံ ဥပပဇ္ဇတိ, တထာ ဥပပန္နဿ သဠာယတနံ ဖဿော ဝေဒနာ စ – အယံ ပစ္စယော။ ယော ဘဝေါ အယံ ဝိပါကော။ ယာ ဇာတိ ယာ စ ဇရာမရဏံ – အယံ နိဿန္ဒော။
ကထံ ဒုဝိဓေါ ပဋိစ္စသမုပ္ပါဒေါ? အဝိဇ္ဇာ သင်္ခါရာ တဏှာ ဥပါဒါနံ – အယံ သမုဒယော။ ဝိညာဏံ နာမရူပံ သဠာယတနံ ဖဿော ဝေဒနာ ဘဝေါ ဇာတိ မရဏဉ္စ – ဣဒံ ဒုက္ခံ။ ယံ ပန အဝိဇ္ဇာနိရောဓါ သင်္ခါရနိရောဓေါ ဣမာနိ တပ္ပဋိပက္ခေန ဒွေ သစ္စာနိ။ တသ္မာ ပဋိစ္စသမုပ္ပါဒေါ ယေန အာကာရေန နိဒ္ဒိဋ္ဌော, တေန တေန နိဒ္ဒိသိတဗ္ဗော။
တထာ ဗာဝီသတိ ဣန္ဒ္ရိယာနိ။ ဒွါဒသ ဣန္ဒ္ရိယာနိ စက္ခုန္ဒ္ရိယာနိ စက္ခုန္ဒ္ရိယံ ယေန ဒေါမနဿိန္ဒ္ရိယံ, ဣဒံ ဒုက္ခံ။ ပုရိသိန္ဒ္ရိယံ စ ဒိဋ္ဌိယာ စ တဏှာပဒဋ္ဌာနံ။ ယတော ပုရိသော ပုရိသကာနံ တံ ဧဝံ ကာတဗ္ဗတာ။ အထ အဇ္ဈတ္တံ သာရဇ္ဇတိ။ အယံ အဟံကာရော တံ ယသာ သာရတ္တော ဗဟိဒ္ဓါ ပရိယေသတိ, အယံ မမံကာရော ဧဝံ ဣတ္ထီ, တတ္ထ သုခိန္ဒ္ရိယံ စ သောမနဿိန္ဒ္ရိယံ စ ပုရိသိန္ဒ္ရိယဿာနုဝတ္တကာ ဟောန္တိ။ တဿ အဓိပ္ပါယပရိပုဏ္ဏာ လောဘဓမ္မာ ကုသလမူလေ ပဝဍ္ဎေန္တိ။ တဿ စေ အယမဓိပ္ပါယော န ပါရိပူရိံ ဂစ္ဆတိ။ တဿ ဒုက္ခိန္ဒ္ရိယံ စ ဒေါမနဿိန္ဒ္ရိယံ စ ဝတ္တတိ။ ဒေါသော စ အကုသလမူလံ ပဝဍ္ဎတိ။ သစေ ပန ဥပေက္ခာ ဘာဝေတိ ဥပေက္ခိန္ဒ္ရိယဿ အနုဝတ္တကာမာ ဘဝတိ။ အမောဟော စ ကုသလမူလံ ပဝဍ္ဎတိ။ ဣတိ သတ္တ ဣန္ဒ္ရိယာနိ ကိလေသဝတ္ထုမုပါဒါယ အနန္ဝေမာနိ အဝမာနိ သဗ္ဗဿ ဝေဒနာ ဣတ္ထိန္ဒ္ရိယံ ပုရိသိန္ဒ္ရိယံ။ တတ္ထ အဋ္ဌ ဣန္ဒ္ရိယာနိ သဒ္ဓိန္ဒ္ရိယံ ယာဝ အညာတာဝိနော ဣန္ဒ္ရိယံ, အယံ ဒုက္ခနိရောဓဂါမိနီ ပဋိပဒါ။ ဒသန္နံ ပညိန္ဒ္ရိယာနံ ကာမရာဂဿ ပဒဋ္ဌာနံ။ မနိန္ဒ္ရိယံ ဘဝရာဂဿ ပဒဋ္ဌာနံ။ ပညိန္ဒ္ရိယာနိ ရူပရာဂဿ ပဒဋ္ဌာနံ။ ဣတ္ထိန္ဒ္ရိယံ စ ပုရိသိန္ဒ္ရိယံ စ သတ္တ ပညတ္တိယာ ပဒဋ္ဌာနံ။ တတ္ထ ယေန ယေန ဣန္ဒ္ရိယေန ယုတ္တံ ဝါ ဂါထာယ ဩတာရေတုံ သက္ကောတိ, တေန တေန နိဒ္ဒိသိတဗ္ဗော။ ဧဝံ ခန္ဓေသု ဓါတူသု အာယတနေသု သစ္စေသု ပဋိစ္စသမုပ္ပါဒေသု အယံ ဩတရဏော ဟာရော။
၅၄။ တတ္ထ ကတမော သောဓနော ဟာရော? ယော ဂါထာ ဧကေန အာရမ္ဘော ဘာသိဿန္တိ။ တတ္ထ ဧကိဿာ ဘာသိတာယ အဝသိဋ္ဌာသု ဘာသိတာသု သော အတ္ထော န နိဒ္ဒိသိတဗ္ဗော။ ကိံ ကာရဏံ? န ဟိ တာဝ သော အတ္ထော ဘာသိတော, သော အဘာသိတော န သက္ကာ နိဒ္ဒိသိတုံ။ ယထာ ကိံ အပ္ပမာဒေါ အမတံ ပဒန္တိ ဂါထာ အယမေကာ ဂါထာ နိဒ္ဒိသိတဗ္ဗာ။ ကိံ ကာရဏံ, အတ္ထိက္ခာတာဝ ဣမဿ အာရမ္ဘဿ အနဘာသိတံ?
ဧဝံ [ဧတံ (ဣ။) ပဿ ဓ။ ပ။ ၂၂] ဝိသေသတော ဉတွာ၊ အပ္ပမာဒမှိ ပဏ္ဍိတာ။
အပ္ပမာဒေ ပမောဒန္တိ၊ အရိယာနံ ဂေါစရေ ရတာတိ။
ဣဒံ အဘာသိတံ။ ဣမိဿာပိ ဂါထာယ ဘာသိတာယ အတ္ထော နိဒ္ဒိသိတဗ္ဗော။ ကိံ ကာရဏံ, အတ္ထိ တတ္ထ အဝသိဋ္ဌံ? တေ ဈာယိနော [ဓ။ ပ။ ၂၃] သာတတိကာ, နိစ္စံ ဒဠှပရက္ကမာတိ ဂါထာ, ဧဝံ ဣမာ ဂါထာယော ဥပဓါရိတာ ယဒါ ဘဝန္တိ, တဒါ အတ္ထော နိဒ္ဒိသိတဗ္ဗော။ ဧဝံ အဿုတပုဗ္ဗေသု သုတ္တေသု ဗျာကရဏေသု ဝါ ဧကုဒ္ဒေသော ဘာသိတော။ ယာ ဝီမံသာ တုလနာ ဣဒံ အတ္ထိ ကိစ္စံ, ဣဒံ သုတ္တံ ဘာသိတံ တဿ ဝေဝစနံ နိဒ္ဒိဋ္ဌံ ဝါ န ဝါတိ။ တတ္ထ ယာ ဝီမံသာ, အယံ ဝုစ္စတေ သောဓနော ဟာရော။
၅၅။ တတ္ထ ကတမော အဓိဋ္ဌာနော ဟာရော? ဧကတ္တတာ စ ဝေမတ္တတာ စ။ တတ္ထ ကိတပညတ္တိ စ ကိစ္စပညတ္တိ စ။ သာ ဧကတ္တတာ စ ဝေမတ္တတာ စ ယထာ ပညတ္တိ ဧကဝေဝစနေန ဝေမတ္တတာ ပဇာနာတီတိ ပညာ, သာ စ အာဓိပတေယျဋ္ဌေန ပညတ္တိ။ ယံ အနောမတ္တိယဋ္ဌေန ပညတ္တန္တိ။ တံ အနောမတ္တိယဋ္ဌေန ပညာဗလံ။ တနုဘူတာ ဂေါစရတ္တဝသာ သေဝသတိ တီသု ရတနေသု အနုဿတိ ဗုဒ္ဓါနုဿတိ ဓမ္မာနုဿတိ သံဃာနုဿတိ အဝိပရီတာနုဿရဏတာယ။ သမ္မာဒိဋ္ဌိ ဓမ္မာနံ ပဝိစယေန ဓမ္မဝိစယသမ္ဗောဇ္ဈင်္ဂေါ အဘိနီဟာရတော အဘိညာတိ။ သင်္ခေပေန မဂ္ဂါ ကာ ဝတ္ထု အဝိကောပနတာယ ဧကတ္တာ, ယထာ ဥဏှေန သံသဋ္ဌံ ဥဏှောဒကံ, သီတေန သံသဋ္ဌံ သီတောဒကံ ခါရောဒကံ ဂုဠ္ဟောဒကန္တိ, ဣဒံ ဧကတ္တတာ ဝေမတ္တတာ စ။
အတ္ထိ ပုန ဓမ္မော နာနာဓမ္မသံဃတော ဧကတော ယထာရူပံ စတ္တာရော ဝါရေတဗ္ဗာ, တဉ္စ ရူပန္တိ ဧကတ္တတာ။ ပထဝီဓါတု အာပေါ တေဇော ဝါယောဓါတူတိ ဝေမတ္တတာ။ ဧဝံ သဗ္ဗာ စတဿော ဓါတုယော ရူပန္တိ ဧကတ္တတာ, ပထဝီဓါတု အာပေါ တေဇော ဝါယောဓါတူတိ ဝေမတ္တတာ။ ပထဝီဓါတူတိ လက္ခဏတော ဧကတ္တတာ, သံကိဏ္ဏဝတ္ထုတော ဝေမတ္တတာ။ ယံ ကိဉ္စိ ကက္ခဠလက္ခဏံ, သဗ္ဗံ တံ ပထဝီဓါတူတိ ဧကတ္တတာ။ ကေသာ လောမာ နခါ ဒန္တာ ဆဝိ စမ္မန္တိ ဝေမတ္တတာ။ ဧဝံ သဗ္ဗံ စတဿော ဓါတုယော ရူပန္တိ ဧကတ္တံ။ သဒ္ဒါ ဂန္ဓာ ရသာ ဖောဋ္ဌဗ္ဗာတိ ဝေမတ္တတာ။
အတ္ထိ ပုန ဓမ္မော ဝေမတ္တတာ အညော နာမံ လဘတိ။ ယထာ ကာယာနုပဿနာယ နဝသညာ ဝိနီလကသညာ ဥဒ္ဓုမာတကသညာ, အယံ အသုဘသညာ, ယာ ဧကတ္တတာ အာရမ္မဏတော ဝေမတ္တတော, သာ ဧဝံ သညာဝေဒနာသု အာဒီနဝံ သမနုပဿတော တထာဓိဋ္ဌာနံ သမာဓိန္ဒ္ရိယံ စ သာယေဝ ဓမ္မေသု တတ္ထ သညာဘာဝနာ ဝီရိယိန္ဒ္ရိယံ စ ဓမ္မေသု ဓမ္မာနုပဿနာ စိတ္တေ အတ္တသညံ ပဇဟတော ပညိန္ဒ္ရိယံ စ စိတ္တေ စိတ္တာနုပဿနာ။ (ဣတိ) [( ) နတ္ထိ ဣ။ ပေါတ္ထကေ] ယော ကောစိ ဉာဏပစာရော သဗ္ဗသော ပညာယ ဂေါစရော ပညာ, အယံ ဝေမတ္တတာ, ယထာ ကာမရာဂေါ ဘဝရာဂေါ ဒိဋ္ဌိရာဂေါတိ ဝေမတ္တတာ တဏှာယ။ ဣတိ ယံ ဧကတ္တတာယ စ ဝေမတ္တတာယ စ ဉာဏံ ဝီမံသနာ တုလနာ။ အယံ အဓိဋ္ဌာနော ဟာရော။
၅၆။ တတ္ထ ကတမော ပရိက္ခာရော ဟာရော? သဟေတု သပ္ပစ္စယံ ဝေါဒါနဉ္စ သံကိလေသော စ, ယံ တဒုဘယံ ပရိယေဋ္ဌိ, သ ပရိက္ခာရော ဟာရော။ ဣတိ ဓမ္မာနံ သဟေတုကာနံ ဟေတု ပရိယေသိတဗ္ဗော, သပ္ပစ္စယာနံ ပစ္စယော ပရိယေသိတဗ္ဗော။
တတ္ထ ကိံ နာနာကရဏံ, ဟေတုဿ စ ပစ္စယဿ စ? သဘာဝေါ ဟေတု, ပရဘာဝေါ ပစ္စယော။ ပရဘာဝဿ ပစ္စယော ဟေတုပိ, သဘာဝဿ ဟေတုယာ ပရဘာဝဿ ကဿစိ ပစ္စယော အဝုတ္တော ဟေတု, ဝုတ္တော ပစ္စယော။ အဇ္ဈတ္တိကော ဟေတု, ဗာဟိရော ပစ္စယော။ သဘာဝေါ ဟေတု, ပရဘာဝေါ ပစ္စယော။ နိဗ္ဗတ္တကော ဟေတု, ပဋိဂ္ဂါဟကော [ပရိဂ္ဂါဟကော (က။)] ပစ္စယော။ နေဝါသိကော ဟေတု, အာဂန္တုကော ပစ္စယော။ အသာဓါရဏော ဟေတု, သာဓါရဏော ပစ္စယော။ ဧကောယေဝ ဟေတု, အပရာပရော ပစ္စယော။
ဟေတုဿ ဥပကရဏံ သမုဒါနေတဗ္ဗော။ သမုဒါနံ ဟေတု, တတ္ထ ဒုဝိဓေါ ဟေတု။ ဒုဝိဓေါ ပစ္စယော – သမနန္တရပစ္စယော စ ပရမ္ပရပစ္စယော စ။ ဟေတုပိ ဒုဝိဓေါ – သမနန္တရဟေတု စ ပရမ္ပရဟေတု စ။ တတ္ထ ကတမော ပရမ္ပရပစ္စယော? အဝိဇ္ဇာ နာမရူပဿ ပရမ္ပရပစ္စယော, ဝိညာဏံ သမနန္တရပစ္စယတာယ ပစ္စယော။ ယဒိ အာဒိမှိ အဝိဇ္ဇာနိရောဓေါ ဘဝတိ နာမရူပဿ နိရောဓေါပိ။ တတ္ထ သမနန္တရံ ကိံ ကာရဏံ ပရမ္ပရပစ္စယော သမနန္တရပစ္စယော သမုဒ္ဒါနိတော, အယံ ပစ္စယတော။ တတ္ထ ကတမော ပရမ္ပရဟေတု? ဝိဇာနန္တဿ ပရမ္ပရဟေတုတာယ ဟေတု, အညာကာရော သမနန္တရဟေတုတာယ ဟေတု။ ယဿ ဟိ ယံ သမနန္တရံ နိဗ္ဗတ္တတိ, သော တဿ ဟေတုပိ ဇာတိနိရောဓါ ဗဟိ အာကာရနိရောဓေါ, အာကာရနိရောဓါ ဒဏ္ဍနိရောဓေါ, ဒဏ္ဍနိရောဓါ ခဏ္ဍနိရောဓေါ။ ဧဝံ ဟေတုပိ ဒွိဓါ သော တာဟိ ပဿိတဗ္ဗော။
ပဋိစ္စသမုပ္ပါဒေါ ယထာ အဝိဇ္ဇာပစ္စယော တဿ ပုန ကိံပစ္စယော, အယောနိသော မနသိကာရော။ သော ကဿ ပစ္စယော သင်္ခါရာနံ, ဣတိ ပစ္စယော စ သမုပ္ပန္နံ စ တဿ ကော ဟေတု အဝိဇ္ဇာယေဝ ။ တထာ ဟိ ပုရိမာ ကောဋိ န ပညာယတိ။ တတ္ထ အဝိဇ္ဇာနုသယော အဝိဇ္ဇာပရိယုဋ္ဌာနဿ ဟေတု ပုရိမာ ဟေတု ပစ္ဆာ ပစ္စယော, သာပိ အဝိဇ္ဇာသင်္ခါရာနံ ပစ္စယော စတူဟိ ကာရဏေဟိ သဟဇာတပစ္စယတာယ သမနန္တရပစ္စယတာယ အဘိသန္ဒနပစ္စယတာယ ပတိဋ္ဌာနပစ္စယတာယ။
၅၇။ ကထံ သဟဇာတပစ္စယတာယ အဝိဇ္ဇာသင်္ခါရာနံ ပစ္စယော? ယံ စိတ္တံ ရာဂပရိယုဋ္ဌံ, တတ္ထ အဝိဇ္ဇာပရိယုဋ္ဌာနေန သဗ္ဗံ ပညာယ ဂေါစရံ ဟန္တိ။ တတ္ထ သင်္ခါရာ တိပစ္စယဋ္ဌိကာ အဒ္ဓါဘူမိကာရမဟတ္တဿ [လဒ္ဓါ ဘူမိကရမဟတ္တဿ (ဣ။ က။)] အယံ အဝိဇ္ဇာသဟသမုပ္ပန္နံ ဝုဒ္ဓိံ ဝိရူဠှိံ ဝေပုလ္လတမာပဇ္ဇန္တီ စတူဟိ ကာရဏေဟိ ပညာ ပဟီယတိ။ ကတမေဟိ စတူဟိ? အနုသယော ပရိယုဋ္ဌာနံ သံယောဇနံ ဥပါဒါနံ။ တတ္ထ အနုသယော ပရိယုဋ္ဌာနံ ဇာတိ ပရိယုဋ္ဌိတာ သံယုဇ္ဇတိ သံယုတ္တာ ဥပါဒိယတိ ဥပါဒါနပစ္စယာ ဘဝေါ။ ဧဝံ တေ သင်္ခါရာ တိဝိဓါ ဥပ္ပန္နာ ဘူမိဂတာ နာသညတ္ထ အယံ မဂ္ဂေန ဝိနီတတ္တာယာတိ [ဝိနိဘတ္တာယ (ဣ။), ဝိနိဘတ္တတာယ (က။)] တေ ထာမဂတာ အပတိဝိနီတာတိပိ တေ သင်္ခါရာတိ ဝုစ္စတိ, ဧဝံ သဟေတုသမုပ္ပန္နဋ္ဌေန အတ္ထိ မေဝ ပစ္စယာ သင်္ခါရာနံ ပစ္စယော နိဒ္ဒိဋ္ဌံ အပနေတွာ ကုသလံ အကုသလံ ကုသလော စ အကုသလော စ ပက္ခိပိတဗ္ဗော, ဝိပါကဓမ္မာ အပနေတွာ ဝစနီယံ အဝစနီယံ ဝစနီယဉ္စ အဝစနီယဉ္စ ပက္ခိပိတဗ္ဗံ, ဘဝအပေဝိရိတ္တာ, သဗ္ဗသုတ္တံ ပရိက္ခိပိတဗ္ဗံ။
ဒသ တထာဂတဗလာနိ စတ္တာရိ ဝေသာရဇ္ဇာနိ ပုညာနိ အနညာကတံ အဝိဇ္ဇာ သမနန္တရပစ္စယတာယ သင်္ခါရာနံ ပစ္စယော ယေန စိတ္တေန သဟ သမုပ္ပန္နာ အဝိဇ္ဇာ တဿ စိတ္တဿ သမနန္တရစိတ္တံ သမုပ္ပန္နန္တိ, တဿ ယံ သမနန္တရစိတ္တံ သမုပ္ပန္နန္တိ, တဿ ပစ္ဆိမဿ စိတ္တဿ ပုရိမစိတ္တံ ဟေတုပစ္စယတာယ ပစ္စယော, တေန အဝိဇ္ဇာ ဟေတု တေန စိတ္တေန ဥပါဒါနံ အနောကာသကတာ ဉာဏံ န ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ။ ယာ တဿ အပ္ပမာဒါ ဓါတု အဘိဇ္ဈာဘိသန္ဒိတာ တဟိံ ဝိပလ္လာသာ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ ‘‘အသုဘေ သုဘ’’န္တိ ‘‘ဒုက္ခေ သုခ’’န္တိ, တတ္ထ သင်္ခါရာ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ ရတ္တာ ဒုဋ္ဌာ မူလဿ စေတနာ ရာဂပရိယုဋ္ဌာနေန ဗျာပါဒပရိယုဋ္ဌာနေန အဝိဇ္ဇာပရိယုဋ္ဌာနေန ဒိဋ္ဌိဝိပလ္လာသော ဝတ္ထုနိဒ္ဒေသေ နိဒ္ဒိသိတဗ္ဗော , ယံ ဝိပရီတစိတ္တော ဝိဇာနာတိ အယံ စိတ္တဝိပလ္လာသော, ယာ ဝိပရီတသညာ ဥပဂ္ဂဏှာတိ အယံ သညာဝိပလ္လာသော။ ယံ ဝိပရီတဒိဋ္ဌိ အဘိနိဝိသတိ အယံ ဒိဋ္ဌိဝိပလ္လာသော။ အဋ္ဌ မိစ္ဆတ္တာနိ ဝဍ္ဎန္တိ, တီဏိ အကုသလာနိ အယောနိသော မနသိကာရေ ဥပ္ပန္နံ ဝိညာဏဉ္စ ဝိဇ္ဇဉ္စ ကရောန္တိ။ ဣတိ ပုဗ္ဗာပရန္တေ အကုသလာနာတရိတရော သင်္ခါရာ ဝုဒ္ဓိံ ဝေပုလ္လတံ ဂစ္ဆန္တိ။ တေ စ မဟတာ စ အပ္ပဋိဝိဒိတာ ပေါနောဘဝိကာ [ပေါနောဗ္ဘဝိကာ (က။)] သင်္ခါရာ ဘဝန္တိ။ ဣတိ ဧဝံ အဝိဇ္ဇာ သဟဇာတပစ္စယတာယ သင်္ခါရာနံ ပစ္စယော သမနန္တရပစ္စယတာယ စ။
၅၈။ ကထံ အဘိသန္ဒနာကာရေန အဝိဇ္ဇာ သင်္ခါရာနံ ပစ္စယော? သာ အဝိဇ္ဇာ တေ သင်္ခါရေ အဘိသန္နေတိ ပရိပ္ဖရတိ။ သေယျထာပိ နာမ ဥပ္ပလံ ဝါ ပဒုမံ ဝါ တံ ဥဒကေ ဝဍ္ဎံ အဿ, သီတေန ဝါရိနာ အဘိသန္နံ ပရိသန္ဒနံ ဝုဒ္ဓိံ ဝိရူဠှိံ ဝေပုလ္လတံ အာပဇ္ဇတိ။ ဧဝံ အဘိသန္ဒနဋ္ဌေန အဝိဇ္ဇာ သင်္ခါရာနံ ပစ္စယော။
ကထံ ပတိဋ္ဌဟနဋ္ဌေန အဝိဇ္ဇာ သင်္ခါရာနံ ပစ္စယော? တေ သင်္ခါရာ အဝိဇ္ဇာယံ နိဿာယ ဝုဒ္ဓိံ ဝိရူဠှိံ ဝေပုလ္လတံ အာပဇ္ဇန္တိ။ သေယျထာပိ နာမ ဥပ္ပလံ ဝါ ပဒုမံ ဝါ ပထဝိံ နိဿာယ ပထဝိံ ပတိဋ္ဌာယ ဝုဒ္ဓိံ ဝိရူဠှိံ ဝေပုလ္လတံ အာပဇ္ဇတိ။ ဧတေ သင်္ခါရာ အဝိဇ္ဇာယံ ပတိဋ္ဌိတာ အဝိဇ္ဇာယံ နိဿာယ ဝုဒ္ဓိံ ဝိရူဠှိံ ဝေပုလ္လတံ ဂစ္ဆန္တိ။ ဧဝံ ပတိဋ္ဌဟနဋ္ဌေန အဝိဇ္ဇာ သင်္ခါရာနံ ပစ္စယော။
ပုန ရာဂသဟဂတဿ ကမ္မဿ ဝိပါကေန ပဋိသန္ဓိမှိ ဘဝေါ နိဗ္ဗတ္တတိ, တံ ကမ္မဿ [ကာမဿ (ဣ။)] သဗ္ဗံ အဘိနိဝိဋ္ဌံ အညာဏဝသေန ပေါနောဘဝိကာ သင်္ခါရာတိ ဝုစ္စန္တိ, ဧဝမ္ပိ အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သင်္ခါရာ အတ္ထိ။ ပုန ပဉ္စသု ယေ စ သေက္ခာ ပုဂ္ဂလာ, ယေ စ အသညိသမာပတ္တိံ သမာပန္နာ, ယေ စ ဘဝဂတာ, ယေ စ အန္တောဂတာယေဝ သံသေဒဇာ, ယေ စ ဝါ ပန အညော ဟိ ကောစိ အနာဂါမိဘူတာ န စေတေန္တိ န စ ပတ္ထေန္တိ, တေသံ ကိံ ပစ္စယာ သင်္ခါရာ။ ပုန ရာဂါ အတ္ထိ တေသံ သင်္ခါရာနိ ဥပါဒါနာနိ စိတ္တမနုဿရန္တိယေဝ အဝိပက္ကဝိပါကသမူဟတာ အသမုစ္ဆိန္နပစ္စယာ တေသံ ပုန စ ဂတော ဘဝတိ။ ဧဝမ္ပိ ဟိ အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သင်္ခါရာ။ ပုန သာ တေ န ဥပါဒါနာ နပိ သင်္ခါရာ အတ္ထိ, ပုန တေသံ သတ္တ အနုသယာ အသမူဟတာ အသမုစ္ဆိန္နာ တဒါရမ္မဏံ ဘဝတိ။ ဝိညာဏဿ ပတိဋ္ဌာယ ဝိညာဏပစ္စယာ နာမရူပံ။ ဧဝမ္ပိ အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သင်္ခါရာ။ ပုန သာ ယံ ကိဉ္စိ ကမ္မံ အာစယဂါမိ သဗ္ဗံ တံ အဝိဇ္ဇာဝသေန အဘိသင်္ခရိယတိ တဏှာဝသေန စ အလ္လီယတိ အညာဏဝသေန စ တတ္ထ အာဒီနဝမ္ပိ န ဇာနာတိ။ တဒေဝ ဝိညာဏဗီဇံ ဘဝတိ, သာယေဝ တဏှာသိနေဟော ဘဝတိ။ သာယေဝ အဝိဇ္ဇာ သမ္မောဟောတိ။ ဧဝမ္ပိ အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သင်္ခါရာ ဝတ္တဗ္ဗာ။ ဣတိ ဣမေဟိ အာကာရေဟိ အဝိဇ္ဇာ သင်္ခါရာနံ ပစ္စယော။
တတ္ထ အဝိဇ္ဇာယ ဟေတု အယောနိသော မနသိကာရော ပစ္စယော ဟောတိ။ တတ္ထ အဘိစ္ဆေဒေါ အယံ တတ္ထ တတိယံ ဗလံ [ဖလံ (ဣ။)] နိဝတ္တိ, အယံ ပဋိသန္ဓိ။ တတ္ထ ပုနဗ္ဘဝေါ ယော အဝေစ္ဆေဒေါ အသမုဂ္ဃါတနဋ္ဌေန အယံ အနုသယော။ ယထာ ပဋာကံ ဝါ သာဋကံ ဝါ ဒွေ ဇနာ ဣဠေသု စ ဧကာ ဝါ ဗလံ ဝါ အဿ နိဝါဋဿေသု, န ပန ဣဠေသု သောသေယျ။ တတ္ထ ယံ သိနေဟာ အာပေါဓါတု အနုပုလ္လနာ သောသေတဗ္ဗာ။ ဥဏှဓါတုမာဂမ္မ သစေ ပုန တံ အာကာသေ နိက္ခိပေယျ တံ ဥဿာဝေန ယေဘုယျတရံ သိနေဟမာပဇ္ဇေယျ, န ဟိ အနာဂမ္မ တေဇောဓါတုံ ပရိသေသံ ဂစ္ဆေယျ။ ဧဝမေဝ ဘဝဂ္ဂပရမာပိ သမာပတ္တိ န အနုရူပဿ သမုဂ္ဃါတာယ သံဝတ္တတိ။ တေ ဟိ အာလယန္တိ သမ္မသန္တိ, န စ တဏှာယ တဏှာပဟာနံ ဂစ္ဆန္တိ။ တတ္ထ သော အသမုဂ္ဃါတော။ အဝိဇ္ဇာယ အနုသယော စ စိတ္တဿ သမ္ပလိဗောဓေါ, ဣဒံ ပရိယုဋ္ဌာနံ။ ယထာဘူတံ ဝိညာဏဿ အပ္ပဋိဝေဓေါ အယံ အဝိဇ္ဇာအာသဝေါ အဝိဇ္ဇာဝိညာဏဗီဇံ ဘဝတိ။ ယံ ဗီဇံ သော ဟေတု န သမုစ္ဆိဇ္ဇတိ, အသမုစ္ဆိဇ္ဇန္တော ပဋိသန္ဒေဟတိ။ ပဋိသန္ဒဟန္တော န သမုဂ္ဃါတံ ဂစ္ဆတိ။ အသမုဂ္ဃါတံ စိတ္တံ ပရိယောနဟတိ, ပရိယောနဒ္ဓစိတ္တော ယထာဘူတံ နပ္ပဇာနာတိ, ဣတိ သညာဏဿ သာသဝတ္ထော, အဝိဇ္ဇတ္ထော, ဟေတုအတ္ထော, အဝစ္ဆေဒတ္ထော, အနိဝတ္တိအတ္ထော, ဖလတ္ထော ပဋိသန္ဓိအတ္ထော, ပုနဗ္ဘဝတ္ထော, အသမုဂ္ဃါတတ္ထော, အနုသယတ္ထော, ပရိယုဋ္ဌာနတ္ထော, အပဋိဝေဓနတ္ထော။ ဧတ္တာဝတာ အဝိဇ္ဇာယ ခေတ္တံ နိဒ္ဒိဋ္ဌံ ဘဝတိ။ အယံ ဝုစ္စတေ ပရိက္ခာရော နာမ ဟာရော။
၅၉။ တတ္ထ ကတမော သမာရောပနော ဟာရော? ဥဂ္ဃဋိတမှိ တမှိ သန္တဉ္စေဝ စ နံ ဝိတ္ထာရံ ပန ဝတ္တဗ္ဗံ။ ဝိတ္ထာရဝိဓံ စိတ္တညာ အယံ သမာရောပနော ဟာရော။ တတ္ထ နာမနိဒ္ဒေသော ဥပဃဋကာ [ဥဂ္ဃဋကာ (ဣ။)] ဝတ္ထုနိဒ္ဒေသော ဝေဝစနံ ဝတ္ထုဘူတော ဝိတ္ထာရော။ ယထာ ကိံ, ယာ ဘိက္ခူနံ ဝတ္တတော [နိဝတ္တတော (ဣ။)] ပဟာတဗ္ဗော, အယံ ဥပဃဋနာ။
တတ္ထ ကတမော သမာရောပနော? ကိဉ္စိ န ဝတ္တဗ္ဗံ, ရူပရာဂံ ဝါ နာမဝန္တပဟာတဗ္ဗံ [နာမမန္တပဟာတဗ္ဗံ (က။)]။ ယာဝ ဝိညာဏန္တိ ဝိတ္ထာရေန ကာတဗ္ဗာနိ။ အဝိဇ္ဇာ တာ ဩပမ္မေန ပညာပေတဗ္ဗာ, အယံ သမာရောပနော။ နိဿိတစိတ္တဿ စ မတ္တိကော စ နိဿယော တဏှာ စ ဒိဋ္ဌိ စ။ တတ္ထ ဒိဋ္ဌိ အဝိဇ္ဇာ တဏှာ သင်္ခါရာ။ တတ္ထ ဒိဋ္ဌိပစ္စယာ တဏှာ ဣမေ အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သင်္ခါရာ။ တတ္ထ နိဿိတံ ဝိညာဏံ ဣဒံ သင်္ခါရပစ္စယာ ဝိညာဏံ ယာဝ ဇရာမရဏံ, ဣဒံ သံခိတ္တေန ဘာသိတေ အဝသိဋ္ဌံ ပရောပယတိ။
အနိဿိတဿ [ပဿ ဥဒါ။ ၇၄] စလိတံ နတ္ထီတိ တဿ ဧဝံ ဒိဋ္ဌိယာ တဏှာယ စ ပဟာနံ တတ္ထ ဒိဋ္ဌိအဝိဇ္ဇာနိရောဓါယ ဘူတံ ဝိညာဏံ သရာဂဋ္ဌာနိယေသု ဓမ္မေသု တံ တံ ဓမ္မံ ဥပေစ္စ အညံ ဓမ္မံ ဓါဝတိ မက္ကဋောပမတာယ, အထ ခွဿ ပရိတ္တေသု ဓမ္မေသု သရာဂဋ္ဌာနိယေသု ဆန္ဒရာဂေါ နတ္ထိ ကုတော တတော စလနာ, အဓိမတ္တေသု သတ္တေသု စိတ္တံ နိဝေဿယတိ တံ အပတိဋ္ဌိတံ ဝိညာဏံ အနာဟာရံ နိရုဇ္ဈတိ ဝိညာဏနိရောဓါ နာမရူပနိရောဓေါ ယာဝ ဇရာမရဏနိရောဓေါ။ အယံ သမာရောပနော။
တတ္ထ ရာဂဝသေန ဝိညာဏဿ စလိတံ သပရိဂ္ဂဟော, တသ္မိံ စလိတေ အသတိ ယော ပရိကိလေသောပစာရော တိဝိဓေါ အဂ္ဂိ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓေါ ဘဝတိ။ တေနာဟ စလိတေ အသန္တေ ပဿဒ္ဓိ ဟောတိ။ တတ္ထ ယံ သမာရောပနာ ပဿဒ္ဓကာယော သုခံ ဝေဒေတိ, သုခိနော စိတ္တံ သမာဓိယတိ။ ယာဝ ဝိမုတ္တိတမိတိ ဉာဏဒဿနံ ဘဝတိ။ သော အာသဝါနံ ခယာ စ ဝိမုတ္တိ နော ဥပပဇ္ဇတိ။ တဿ ဥပပတ္တိဿ အာဂတိဂတိယာ အသန္တိယာ နေဝိဓ န ဟုရံ န ဥဘယမန္တရေန။ ဧသေဝန္တော ဒုက္ခဿာတိ အနုပါဒိသေသာ နိဗ္ဗာနဓါတု။ ဣဒမဿ သုတ္တဿ မဇ္ဈေ သမာရောပိတံ ပဋိစ္စသမုပ္ပါဒေ စ ဝိမုတ္တိယံ စ ယောဂေါ န စ ဧတံ တဿ သံခိတ္တေန ဘာသိတဿ ဝိတ္ထာရေန အတ္ထံ ဝိဘဇ္ဇန္တိ။ အယံ ဝုစ္စတေ သမာရောပနော ဟာရော။ န စ သံကိလေသဘာဂိယေန သုတ္တေန သံကိလေသဘာဂိယော ယေ စ ဓမ္မာ သမာရောပယိတဗ္ဗာ နာညေ။ ဧဝံ ဝါသနာဘာဂိယေ နိဗ္ဗေဓဘာဂိယေ, အယံ သမာရောပနော ဟာရော။ ဣမေ သောဠသ ဟာရာ။
သုဝီရဿ မဟာကစ္စာယနဿ ဇမ္ဗုဝနဝါသိနော ပေဋကောပဒေသေ
ပဉ္စမာ ဘူမိ။