စူဠဗျူဟသုတ္တနိဒ္ဒေသ

၁၂။ စူဠဗျူဟသုတ္တနိဒ္ဒေသ

အထ စူဠဗျူဟသုတ္တနိဒ္ဒေသံ ဝက္ခတိ –

၁၁၃။

သကံ သကံ ဒိဋ္ဌိပရိဗ္ဗသာနာ၊ ဝိဂ္ဂယှ နာနာ ကုသလာ ဝဒန္တိ။

ယော ဧဝံ ဇာနာတိ [ဧဝံ ပဇာနာတိ (သီ။)] သ ဝေဒိ ဓမ္မံ၊ ဣဒံ ပဋိက္ကောသမကေဝလီ သော။

သကံ သကံ ဒိဋ္ဌိပရိဗ္ဗသာနာတိ။ သန္တေကေ သမဏဗြာဟ္မဏာ ဒိဋ္ဌိဂတိကာ; တေ ဒွါသဋ္ဌိယာ ဒိဋ္ဌိဂတာနံ အညတရညတရံ ဒိဋ္ဌိဂတံ ဂဟေတွာ ဥဂ္ဂဟေတွာ ဂဏှိတွာ ပရာမသိတွာ အဘိနိဝိသိတွာ သကာယ သကာယ ဒိဋ္ဌိယာ ဝသန္တိ သံဝသန္တိ အာဝသန္တိ ပရိဝသန္တိ။ ယထာ အဂါရိကာ ဃရေသု ဝသန္တိ, သာပတ္တိကာ ဝါ အာပတ္တီသု ဝသန္တိ, သကိလေသာ ဝါ ကိလေသေသု ဝသန္တိ; ဧဝမေဝ သန္တေကေ သမဏဗြာဟ္မဏာ ဒိဋ္ဌိဂတိကာ, တေ ဒွါသဋ္ဌိယာ ဒိဋ္ဌိဂတာနံ အညတရညတရံ ဒိဋ္ဌိဂတံ ဂဟေတွာ ဥဂ္ဂဟေတွာ ဂဏှိတွာ ပရာမသိတွာ အဘိနိဝိသိတွာ သကာယ သကာယ ဒိဋ္ဌိယာ ဝသန္တိ သံဝသန္တိ အာဝသန္တိ ပရိဝသန္တီတိ – သကံ သကံ ဒိဋ္ဌိပရိဗ္ဗသာနာ။

ဝိဂ္ဂယှ နာနာ ကုသလာ ဝဒန္တီတိ။ ဝိဂ္ဂယ္ဟာတိ ဂဟေတွာ ဥဂ္ဂဟေတွာ ဂဏှိတွာ ပရာမသိတွာ အဘိနိဝိသိတွာ နာနာ ဝဒန္တိ ဝိဝိဓံ ဝဒန္တိ အညောညံ ဝဒန္တိ ပုထု [ပုထုံ (သီ။)] ဝဒန္တိ, န ဧကံ ဝဒန္တိ ကထေန္တိ ဘဏန္တိ ဒီပယန္တိ ဝေါဟရန္တိ။ ကုသလာတိ ကုသလဝါဒါ ပဏ္ဍိတဝါဒါ ထိရဝါဒါ ဉာယဝါဒါ ဟေတုဝါဒါ လက္ခဏဝါဒါ ကာရဏဝါဒါ ဌာနဝါဒါ သကာယ လဒ္ဓိယာတိ – ဝိဂ္ဂယှ နာနာ ကုသလာ ဝဒန္တိ။

ယော ဧဝံ ဇာနာတိ သ ဝေဒိ ဓမ္မန္တိ။ ယော ဣမံ [ဣဒံ (သီ။ က။)] ဓမ္မံ ဒိဋ္ဌိံ ပဋိပဒံ မဂ္ဂံ ဇာနာတိ သော ဓမ္မံ ဝေဒိ အညာသိ အပဿိ ပဋိဝိဇ္ဈီတိ – ယော ဧဝံ ဇာနာတိ သ ဝေဒိ ဓမ္မံ။

ဣဒံ ပဋိက္ကောသမကေဝလီ သောတိ။ ယော ဣမံ ဓမ္မံ ဒိဋ္ဌိံ ပဋိပဒံ မဂ္ဂံ ပဋိက္ကောသတိ, အကေဝလီ သော အသမတ္တော သော အပရိပုဏ္ဏော သော ဟီနော နိဟီနော ဩမကော လာမကော ဆတုက္ကော ပရိတ္တောတိ – ဣဒံ ပဋိက္ကောသမကေဝလီ သော။

တေနာဟ သော နိမ္မိတော –

‘‘သကံ သကံ ဒိဋ္ဌိပရိဗ္ဗသာနာ၊ ဝိဂ္ဂယှ နာနာ ကုသလာ ဝဒန္တိ။

ယော ဧဝံ ဇာနာတိ သ ဝေဒိ ဓမ္မံ၊ ဣဒံ ပဋိက္ကောသမကေဝလီ သော’’တိ။

၁၁၄။

ဧဝမ္ပိ ဝိဂ္ဂယှ ဝိဝါဒယန္တိ၊ ဗာလော ပရော အက္ကုသလောတိ စာဟု။

သစ္စော နု ဝါဒေါ ကတမော ဣမေသံ၊ သဗ္ဗေဝ ဟီမေ ကုသလာဝဒါနာ။

ဧဝမ္ပိ ဝိဂ္ဂယှ ဝိဝါဒယန္တီတိ။ ဧဝံ ဂဟေတွာ ဥဂ္ဂဟေတွာ ဂဏှိတွာ ပရာမသိတွာ အဘိနိဝိသိတွာ ဝိဝါဒယန္တိ, ကလဟံ ကရောန္တိ, ဘဏ္ဍနံ ကရောန္တိ, ဝိဂ္ဂဟံ ကရောန္တိ, ဝိဝါဒံ ကရောန္တိ, မေဓဂံ ကရောန္တိ – ‘‘န တွံ ဣမံ ဓမ္မဝိနယံ အာဇာနာသိ။ပေ။။ နိဗ္ဗေဌေဟိ ဝါ သစေ ပဟောသီ’’တိ – ဧဝမ္ပိ ဝိဂ္ဂယှ ဝိဝါဒယန္တိ။

ဗာလော ပရော အက္ကုသလောတိ စာဟူတိ။ ပရော ဗာလော ဟီနော နိဟီနော ဩမကော လာမကော ဆတုက္ကော ပရိတ္တော အကုသလော အဝိဒွါ အဝိဇ္ဇာဂတော အညာဏီ အဝိဘာဝီ ဒုပ္ပညောတိ, ဧဝမာဟံသု ဧဝံ ကထေန္တိ ဧဝံ ဘဏန္တိ ဧဝံ ဒီပယန္တိ ဧဝံ ဝေါဟရန္တီတိ – ဗာလော ပရော အက္ကုသလောတိ စာဟု။

သစ္စော နု ဝါဒေါ ကတမော ဣမေသန္တိ။ ဣမေသံ သမဏဗြာဟ္မဏာနံ ဝါဒေါ ကတမော သစ္စော တစ္ဆော တထော ဘူတော ယာထာဝေါ အဝိပရီတောတိ – သစ္စော နု ဝါဒေါ ကတမော ဣမေသံ။

သဗ္ဗေဝ ဟီမေ ကုသလာဝဒါနာတိ။ သဗ္ဗေဝိမေ သမဏဗြာဟ္မဏာ ကုသလဝါဒါ ပဏ္ဍိတဝါဒါ ထိရဝါဒါ ဉာယဝါဒါ ဟေတုဝါဒါ လက္ခဏဝါဒါ ကာရဏဝါဒါ ဌာနဝါဒါ သကာယ လဒ္ဓိယာတိ – သဗ္ဗေဝ ဟီမေ ကုသလာဝဒါနာ။

တေနာဟ သော နိမ္မိတော –

‘‘ဧဝမ္ပိ ဝိဂ္ဂယှ ဝိဝါဒယန္တိ၊ ဗာလော ပရော အက္ကုသလောတိ စာဟု။

သစ္စော နု ဝါဒေါ ကတမော ဣမေသံ၊ သဗ္ဗေဝ ဟီမေ ကုသလာဝဒါနာ’’တိ။

၁၁၅။

ပရဿ စေ ဓမ္မမနာနုဇာနံ၊ ဗာလောမကော ဟောတိ နိဟီနပညော။

သဗ္ဗေဝ ဗာလာ သုနိဟီနပညာ၊ သဗ္ဗေဝိမေ ဒိဋ္ဌိပရိဗ္ဗသာနာ။

ပရဿ စေ ဓမ္မမနာနုဇာနန္တိ။ ပရဿ ဓမ္မံ ဒိဋ္ဌိံ ပဋိပဒံ မဂ္ဂံ အနာနုဇာနန္တော အနာနုပဿန္တော အနာနုမနန္တော အနာနုမညန္တော အနာနုမောဒန္တောတိ – ပရဿ စေ ဓမ္မမနာနုဇာနံ။

ဗာလောမကော ဟောတိ နိဟီနပညောတိ။ ပရော ဗာလော ဟောတိ ဟီနော နိဟီနော ဩမကော လာမကော ဆတုက္ကော ပရိတ္တော, ဟီနပညော နိဟီနပညော ဩမကပညော လာမကပညော ဆတုက္ကပညော ပရိတ္တပညောတိ – ဗာလောမကော ဟောတိ နိဟီနပညော။

သဗ္ဗေဝ ဗာလာ သုနိဟီနပညာတိ။ သဗ္ဗေဝိမေ သမဏဗြာဟ္မဏာ ဗာလာ ဟီနာ နိဟီနာ ဩမကာ လာမကာ ဆတုက္ကာ ပရိတ္တာ, သဗ္ဗေဝ ဟီနပညာ နိဟီနပညာ ဩမကပညာ လာမကပညာ ဆတုက္ကပညာ ပရိတ္တပညာတိ – သဗ္ဗေဝ ဗာလာ သုနိဟီနပညာ။

သဗ္ဗေဝိမေ ဒိဋ္ဌိပရိဗ္ဗသာနာတိ။ သဗ္ဗေဝိမေ သမဏဗြာဟ္မဏာ ဒိဋ္ဌိဂတိကာ; တေ ဒွါသဋ္ဌိယာ ဒိဋ္ဌိဂတာနံ အညတရညတရံ ဒိဋ္ဌိဂတံ ဂဟေတွာ ဥဂ္ဂဟေတွာ ဂဏှိတွာ ပရာမသိတွာ အဘိနိဝိသိတွာ သကာယ သကာယ ဒိဋ္ဌိယာ ဝသန္တိ သံဝသန္တိ အာဝသန္တိ ပရိဝသန္တိ။ ယထာ အဂါရိကာ ဝါ ဃရေသု ဝသန္တိ, သာပတ္တိကာ ဝါ အာပတ္တီသု ဝသန္တိ, သကိလေသာ ဝါ ကိလေသေသု ဝသန္တိ; ဧဝမေဝ သဗ္ဗေဝိမေ သမဏဗြာဟ္မဏာ ဒိဋ္ဌိဂတိကာ။ပေ။။ ပရိဝသန္တီတိ – သဗ္ဗေဝိမေ ဒိဋ္ဌိပရိဗ္ဗသာနာ။

တေနာဟ ဘဂဝါ –

‘‘ပရဿ စေ ဓမ္မမနာနုဇာနံ၊ ဗာလောမကော ဟောတိ နိဟီနပညော။

သဗ္ဗေဝ ဗာလာ သုနိဟီနပညာ၊ သဗ္ဗေဝိမေ ဒိဋ္ဌိပရိဗ္ဗသာနာ’’တိ။

၁၁၆။

သန္ဒိဋ္ဌိယာ စေဝ နဝီဝဒါတာ၊ [စေဝနဝေဝဒါတာ (သီ။)၊ စေ ပန ဝိဝဒါတာ (သျာ။)] သံသုဒ္ဓပညာ ကုသလာ မုတီမာ။

န တေသံ ကောစိ ပရိဟီနပညော၊ ဒိဋ္ဌီ ဟိ တေသမ္ပိ တထာ သမတ္တာ။

သန္ဒိဋ္ဌိယာ စေဝ နဝီဝဒါတာတိ။ သကာယ ဒိဋ္ဌိယာ သကာယ ခန္တိယာ သကာယ ရုစိယာ သကာယ လဒ္ဓိယာ အနဝီဝဒါတာ အဝေါဒါတာ အပရိယောဒါတာ သံကိလိဋ္ဌာ သံကိလေသိကာတိ – သန္ဒိဋ္ဌိယာ စေဝ နဝီဝဒါတာ။

သံသုဒ္ဓပညာ ကုသလာ မုတီမာတိ။ သုဒ္ဓပညာ ဝိသုဒ္ဓပညာ ပရိသုဒ္ဓပညာ ဝေါဒါတပညာ ပရိယောဒါတပညာ။ အထ ဝါ သုဒ္ဓဒဿနာ ဝိသုဒ္ဓဒဿနာ ပရိသုဒ္ဓဒဿနာ ဝေါဒါတဒဿနာ ပရိယောဒါတဒဿနာတိ – သံသုဒ္ဓပညာ။ ကုသလာတိ ကုသလာ ပဏ္ဍိတာ ပညဝန္တော ဣဒ္ဓိမန္တော ဉာဏိနော ဝိဘာဝိနော မေဓါဝိနောတိ – သံသုဒ္ဓပညာ ကုသလာ။ မုတီမာတိ မုတိမာ ပဏ္ဍိတာ ပညဝန္တော ဣဒ္ဓိမန္တော ဉာဏိနော ဝိဘာဝိနော မေဓါဝိနောတိ – သံသုဒ္ဓပညာ ကုသလာ မုတီမာ။

တေသံ န ကောစိ ပရိဟီနပညောတိ။ တေသံ သမဏဗြာဟ္မဏာနံ န ကောစိ ဟီနပညော နိဟီနပညော ဩမကပညော လာမကပညော ဆတုက္ကပညော ပရိတ္တပညော အတ္ထိ။ သဗ္ဗေဝ သေဋ္ဌပညာ ဝိသိဋ္ဌပညာ ပါမောက္ခပညာ ဥတ္တမပညာ ပဝရပညာတိ – တေသံ န ကောစိ ပရိဟီနပညော။

ဒိဋ္ဌီ ဟိ တေသမ္ပိ တထာ သမတ္တာတိ။ တေသံ သမဏဗြာဟ္မဏာနံ ဒိဋ္ဌိ တထာ သမတ္တာ သမာဒိန္နာ ဂဟိတာ ပရာမဋ္ဌာ အဘိနိဝိဋ္ဌာ အဇ္ဈောသိတာ အဓိမုတ္တာတိ – ဒိဋ္ဌီ ဟိ တေသမ္ပိ တထာ သမတ္တာ။

တေနာဟ ဘဂဝါ –

‘‘သန္ဒိဋ္ဌိယာ စေဝ နဝီဝဒါတာ၊ သံသုဒ္ဓပညာ ကုသလာ မုတီမာ။

တေသံ န ကောစိ ပရိဟီနပညော၊ ဒိဋ္ဌီ ဟိ တေသမ္ပိ တထာ သမတ္တာ’’တိ။

၁၁၇။

န ဝါဟမေတံ တထိယန္တိ [တထိဝန္တိ (သျာ။)] ဗြူမိ၊ ယမာဟု ဗာလာ မိထု အညမညံ။

သကံ သကံ ဒိဋ္ဌိမကံသု သစ္စံ၊ တသ္မာ ဟိ ဗာလောတိ ပရံ ဒဟန္တိ။

န ဝါဟမေတံ တထိယန္တိ ဗြူမီတိ။ နာတိ ပဋိက္ခေပေါ။ ဧတန္တိ ‘‘ဒွါသဋ္ဌိဒိဋ္ဌိဂတာနိ နာဟံ ဧတံ တစ္ဆံ တထံ ဘူတံ ယာထာဝံ အဝိပရီတ’’န္တိ ဗြူမိ အာစိက္ခာမိ ဒေသေမိ ပညပေမိ ပဋ္ဌပေမိ ဝိဝရာမိ ဝိဘဇာမိ ဥတ္တာနီကရောမိ ပကာသေမီတိ – န ဝါဟမေတံ တထိယန္တိ ဗြူမိ။

ယမာဟု ဗာလာ မိထု အညမညန္တိ။ မိထူတိ ဒွေ ဇနာ, ဒွေ ကလဟကာရကာ, ဒွေ ဘဏ္ဍနကာရကာ, ဒွေ ဘဿကာရကာ, ဒွေ ဝိဝါဒကာရကာ, ဒွေ အဓိကရဏကာရကာ, ဒွေ ဝါဒိနော, ဒွေ သလ္လပကာ; တေ အညမညံ ဗာလော [ဗာလတော (သီ။ က။) ဧဝမညေသု ဆပ္ပဒေသုပိ တောပစ္စယန္တဝသေန] ဟီနော နိဟီနော ဩမကော လာမကော ဆတုက္ကော ပရိတ္တောတိ, ဧဝမာဟံသု ဧဝံ ကထေန္တိ ဧဝံ ဘဏန္တိ ဧဝံ ဒီပယန္တိ ဧဝံ ဝေါဟရန္တီတိ – ယမာဟု ဗာလာ မိထု အညမညံ။

သကံ သကံ ဒိဋ္ဌိမကံသု သစ္စန္တိ။ ‘‘သဿတော လောကော, ဣဒမေဝ သစ္စံ မောဃမည’’န္တိ – သကံ သကံ ဒိဋ္ဌိမကံသု သစ္စံ။ ‘‘အသဿတော လောကော, ဣဒမေဝ သစ္စံ မောဃမည’’န္တိ။ပေ။။ ‘‘နေဝ ဟောတိ န န ဟောတိ တထာဂတော ပရံ မရဏာ, ဣဒမေဝ သစ္စံ မောဃမည’’န္တိ – သကံ သကံ ဒိဋ္ဌိမကံသု သစ္စံ။

တသ္မာ ဟိ ဗာလောတိ ပရံ ဒဟန္တီတိ။ တသ္မာတိ တသ္မာ တံကာရဏာ တံဟေတု တပ္ပစ္စယာ တံနိဒါနာ ပရံ ဗာလော ဟီနော နိဟီနော ဩမကော လာမကော ဆတုက္ကော ပရိတ္တောတိ ဒဟန္တိ ပဿန္တိ ဒက္ခန္တိ ဩလောကေန္တိ နိဇ္ဈာယန္တိ ဥပပရိက္ခန္တီတိ – တသ္မာ ဟိ ဗာလောတိ ပရံ ဒဟန္တိ။

တေနာဟ ဘဂဝါ –

‘‘န ဝါဟမေတံ တထိယန္တိ ဗြူမိ၊ ယမာဟု ဗာလာ မိထု အညမညံ။

သကံ သကံ ဒိဋ္ဌိမကံသု သစ္စံ၊ တသ္မာ ဟိ ဗာလောတိ ပရံ ဒဟန္တီ’’တိ။

၁၁၈။

ယမာဟု သစ္စံ တထိယန္တိ ဧကေ၊ တမာဟု အညေပိ [အညေ (သီ။ က။)] တုစ္ဆံ မုသာတိ။

ဧဝမ္ပိ ဝိဂ္ဂယှ ဝိဝါဒယန္တိ၊ ကသ္မာ န ဧကံ သမဏာ ဝဒန္တိ။

ယမာဟု သစ္စံ တထိယန္တိ ဧကေတိ။ ယံ ဓမ္မံ ဒိဋ္ဌိံ ပဋိပဒံ မဂ္ဂံ ဧကေ သမဏဗြာဟ္မဏာ ‘‘ဣဒံ သစ္စံ တစ္ဆံ တထံ ဘူတံ ယာထာဝံ အဝိပရီတ’’န္တိ, ဧဝမာဟံသု ဧဝံ ကထေန္တိ ဧဝံ ဘဏန္တိ ဧဝံ ဒီပယန္တိ ဧဝံ ဝေါဟရန္တီတိ – ယမာဟု သစ္စံ တထိယန္တိ ဧကေ။

တမာဟု အညေပိ တုစ္ဆံ မုသာတီတိ။ တမေဝ ဓမ္မံ ဒိဋ္ဌိံ ပဋိပဒံ မဂ္ဂံ ဧကေ သမဏဗြာဟ္မဏာ ‘‘တုစ္ဆံ ဧတံ, မုသာ ဧတံ, အဘူတံ ဧတံ, အလိကံ ဧတံ, အယာထာဝံ ဧတ’’န္တိ, ဧဝမာဟံသု ဧဝံ ကထေန္တိ ဧဝံ ဘဏန္တိ ဧဝံ ဒီပယန္တိ ဧဝံ ဝေါဟရန္တီတိ – တမာဟု အညေပိ တုစ္ဆံ မုသာတိ။

ဧဝမ္ပိ ဝိဂ္ဂယှ ဝိဝါဒယန္တီတိ။ ဧဝံ ဂဟေတွာ ဥဂ္ဂဟေတွာ ဂဏှိတွာ ပရာမသိတွာ အဘိနိဝိသိတွာ ဝိဝါဒယန္တိ, ကလဟံ ကရောန္တိ, ဘဏ္ဍနံ ကရောန္တိ, ဝိဂ္ဂဟံ ကရောန္တိ, ဝိဝါဒံ ကရောန္တိ , မေဓဂံ ကရောန္တိ – ‘‘န တွံ ဣမံ ဓမ္မဝိနယံ အာဇာနာသိ။ပေ။။ နိဗ္ဗေဌေဟိ ဝါ သစေ ပဟောသီ’’တိ – ဧဝမ္ပိ ဝိဂ္ဂယှ ဝိဝါဒယန္တိ။

ကသ္မာ န ဧကံ သမဏာ ဝဒန္တီတိ။ ကသ္မာတိ ကသ္မာ ကိံကာရဏာ ကိံဟေတု ကိံပစ္စယာ ကိံနိဒါနာ ကိံသမုဒယာ ကိံဇာတိကာ ကိံပဘဝါ န ဧကံ ဝဒန္တိ နာနာ ဝဒန္တိ ဝိဝိဓံ ဝဒန္တိ အညောညံ [အညောညေ (က။)] ဝဒန္တိ ပုထု ဝဒန္တိ ကထေန္တိ ဘဏန္တိ ဒီပယန္တိ ဝေါဟရန္တီတိ – ကသ္မာ န ဧကံ သမဏာ ဝဒန္တိ။

တေနာဟ သော နိမ္မိတော –

‘‘ယမာဟု သစ္စံ တထိယန္တိ ဧကေ၊ တမာဟု အညေပိ တုစ္ဆံ မုသာတိ။

ဧဝမ္ပိ ဝိဂ္ဂယှ ဝိဝါဒယန္တိ၊ ကသ္မာ န ဧကံ သမဏာ ဝဒန္တီ’’တိ။

၁၁၉။

ဧကဉှိ သစ္စံ န ဒုတီယမတ္ထိ၊ ယသ္မိံ ပဇာ နော ဝိဝဒေ ပဇာနံ။

နာနာ တေ သစ္စာနိ သယံ ထုနန္တိ၊ တသ္မာ န ဧကံ သမဏာ ဝဒန္တိ။

ဧကဉှိ သစ္စံ န ဒုတီယမတ္ထီတိ။ ဧကံ သစ္စံ ဝုစ္စတိ ဒုက္ခနိရောဓေါ နိဗ္ဗာနံ။ ယော သော သဗ္ဗသင်္ခါရသမထော သဗ္ဗူပဓိပဋိနိဿဂ္ဂေါ တဏှက္ခယော ဝိရာဂေါ နိရောဓေါ နိဗ္ဗာနံ။ အထ ဝါ ဧကံ သစ္စံ ဝုစ္စတိ – မဂ္ဂသစ္စံ, နိယျာနသစ္စံ, ဒုက္ခနိရောဓဂါမိနီ ပဋိပဒါ, အရိယော အဋ္ဌင်္ဂိကော မဂ္ဂေါ, သေယျထိဒံ – သမ္မာဒိဋ္ဌိ, သမ္မာသင်္ကပ္ပော, သမ္မာဝါစာ, သမ္မာကမ္မန္တော, သမ္မာအာဇီဝေါ, သမ္မာဝါယာမော, သမ္မာသတိ, သမ္မာသမာဓီတိ – ဧကဉှိ သစ္စံ န ဒုတီယမတ္ထိ။

ယသ္မိံ ပဇာ နော ဝိဝဒေ ပဇာနန္တိ။ ယသ္မိန္တိ ယသ္မိံ သစ္စေ။ ပဇာတိ သတ္တာဓိဝစနံ။ ပဇာနန္တိ [ပဇာနံ (သီ။ က။), ပဇာ (သျာ။)] ယံ သစ္စံ ပဇာနန္တာ အာဇာနန္တာ ဝိဇာနန္တာ ပဋိဝိဇာနန္တာ ပဋိဝိဇ္ဈန္တာ န ကလဟံ ကရေယျုံ, န ဘဏ္ဍနံ ကရေယျုံ, န ဝိဂ္ဂဟံ ကရေယျုံ, န ဝိဝါဒံ ကရေယျုံ, န မေဓဂံ ကရေယျုံ, ကလဟံ ဘဏ္ဍနံ ဝိဂ္ဂဟံ ဝိဝါဒံ မေဓဂံ ပဇဟေယျုံ, ဝိနောဒေယျုံ, ဗျန္တိံ ကရေယျုံ [ဗျန္တီကရေယျုံ (သီ။ သျာ။)], အနဘာဝံ ဂမေယျုန္တိ – ယသ္မိံ ပဇာ နော ဝိဝဒေ ပဇာနံ။

နာနာ တေ သစ္စာနိ သယံ ထုနန္တီတိ။ နာနာ တေ သစ္စာနိ သယံ ထုနန္တိ ဝဒန္တိ ကထေန္တိ ဘဏန္တိ ဒီပယန္တိ ဝေါဟရန္တိ။ ‘‘သဿတော လောကော, ဣဒမေဝ သစ္စံ မောဃမည’’န္တိ သယံ ထုနန္တိ ဝဒန္တိ ကထေန္တိ ဘဏန္တိ ဒီပယန္တိ ဝေါဟရန္တိ။ ‘‘အသဿတော လောကော။ပေ။။ နေဝ ဟောတိ န န ဟောတိ တထာဂတော ပရံ မရဏာ, ဣဒမေဝ သစ္စံ မောဃမည’’န္တိ သယံ ထုနန္တိ ဝဒန္တိ ကထေန္တိ ဘဏန္တိ ဒီပယန္တိ ဝေါဟရန္တီတိ – နာနာ တေ သစ္စာနိ သယံ ထုနန္တိ။

တသ္မာ န ဧကံ သမဏာ ဝဒန္တီတိ။ တသ္မာတိ တသ္မာ တံကာရဏာ တံဟေတု တပ္ပစ္စယာ တံနိဒါနာ န ဧကံ ဝဒန္တိ နာနာ ဝဒန္တိ ဝိဝိဓံ ဝဒန္တိ အညောညံ ဝဒန္တိ ပုထု ဝဒန္တိ ကထေန္တိ ဘဏန္တိ ဒီပယန္တိ ဝေါဟရန္တီတိ – တသ္မာ န ဧကံ သမဏာ ဝဒန္တိ။

တေနာဟ ဘဂဝါ –

‘‘ဧကဉှိ သစ္စံ န ဒုတီယမတ္ထိ၊ ယသ္မိံ ပဇာ နော ဝိဝဒေ ပဇာနံ။

နာနာ တေ သစ္စာနိ သယံ ထုနန္တိ၊ တသ္မာ န ဧကံ သမဏာ ဝဒန္တီ’’တိ။

၁၂၀။

ကသ္မာ နု သစ္စာနိ ဝဒန္တိ နာနာ၊ ပဝါဒိယာသေ ကုသလာဝဒါနာ။

သစ္စာနိ သုတာနိ ဗဟူနိ နာနာ၊ ဥဒါဟု တေ တက္ကမနုဿရန္တိ။

ကသ္မာ နု သစ္စာနိ ဝဒန္တိ နာနာတိ။ ကသ္မာတိ ကသ္မာ ကိံကာရဏာ ကိံဟေတု ကိံပစ္စယာ ကိံနိဒါနာ သစ္စာနိ နာနာ [နာနာနိ (က။)] ဝဒန္တိ, ဝိဝိဓါနိ ဝဒန္တိ, အညောညာနိ ဝဒန္တိ, ပုထူနိ ဝဒန္တိ ကထေန္တိ ဘဏန္တိ ဒီပယန္တိ ဝေါဟရန္တီတိ – ကသ္မာ နု သစ္စာနိ ဝဒန္တိ နာနာ။

ပဝါဒိယာသေ ကုသလာဝဒါနာတိ။ ပဝါဒိယာသေတိ ဝိပ္ပဝဒန္တီတိပိ ပဝါဒိယာသေ။ အထ ဝါ သကံ သကံ ဒိဋ္ဌိဂတံ ပဝဒန္တိ ကထေန္တိ ဘဏန္တိ ဒီပယန္တိ ဝေါဟရန္တိ။ ‘‘သဿတော လောကော, ဣဒမေဝ သစ္စံ မောဃမည’’န္တိ ပဝဒန္တိ ကထေန္တိ ဘဏန္တိ ဒီပယန္တိ ဝေါဟရန္တိ။ ‘‘အသဿတော လောကော။ပေ။။ နေဝ ဟောတိ န န ဟောတိ တထာဂတော ပရံ မရဏာ, ဣဒမေဝ သစ္စံ မောဃမည’’န္တိ ပဝဒန္တိ ကထေန္တိ ဘဏန္တိ ဒီပယန္တိ ဝေါဟရန္တိ။ ကုသလာဝဒါနာတိ ကုသလဝါဒါ ပဏ္ဍိတဝါဒါ ထိရဝါဒါ ဉာယဝါဒါ ဟေတုဝါဒါ လက္ခဏဝါဒါ ကာရဏဝါဒါ ဌာနဝါဒါ သကာယ လဒ္ဓိယာတိ – ပဝါဒိယာသေ ကုသလာဝဒါနာ။

သစ္စာနိ သုတာနိ ဗဟူနိ နာနာတိ သစ္စာနိ သုတာနိ ဗဟုကာနိ နာနာနိ ဝိဝိဓါနိ အညောညာနိ ပုထူနီတိ – သစ္စာနိ သုတာနိ ဗဟူနိ နာနာ။

ဥဒါဟု တေ တက္ကမနုဿရန္တီတိ ဥဒါဟု တက္ကေန သင်္ကပ္ပေန ယာယန္တိ နီယန္တိ ဝုယှန္တိ သံဟရီယန္တီတိ ။ ဧဝမ္ပိ ဥဒါဟု တေ တက္ကမနုဿရန္တိ။ အထ ဝါ တက္ကပရိယာဟတံ ဝီမံသာနုစရိတံ သယံ ပဋိဘာနံ ဝဒန္တိ ကထေန္တိ ဘဏန္တိ ဒီပယန္တိ ဝေါဟရန္တီတိ။ ဧဝမ္ပိ ဥဒါဟု တေ တက္ကမနုဿရန္တိ။

တေနာဟ သော နိမ္မိတော –

‘‘ကသ္မာ နု သစ္စာနိ ဝဒန္တိ နာနာ၊ ပဝါဒိယာသေ ကုသလာဝဒါနာ။

သစ္စာနိ သုတာနိ ဗဟူနိ နာနာ၊ ဥဒါဟု တေ တက္ကမနုဿရန္တီ’’တိ။

၁၂၁။

န ဟေဝ သစ္စာနိ ဗဟူနိ နာနာ၊ အညတြ သညာယ နိစ္စာနိ လောကေ။

တက္ကဉ္စ ဒိဋ္ဌီသု ပကပ္ပယိတွာ၊ သစ္စံ မုသာတိ ဒွယဓမ္မမာဟု။

န ဟေဝ သစ္စာနိ ဗဟူနိ နာနာတိ န ဟေဝ သစ္စာနိ ဗဟုကာနိ နာနာနိ ဝိဝိဓါနိ အညောညာနိ ပုထူနီတိ – န ဟေဝ သစ္စာနိ ဗဟူနိ နာနာ။

အညတြ သညာယ နိစ္စာနိ လောကေတိ အညတြ သညာယ နိစ္စဂ္ဂါဟာ ဧကညေဝ သစ္စံ လောကေ ကထီယတိ ဘဏီယတိ ဒီဣယတိ ဝေါဟရီယတိ – ဒုက္ခနိရောဓေါ နိဗ္ဗာနံ။ ယော သော သဗ္ဗသင်္ခါရသမထော သဗ္ဗူပဓိပဋိနိဿဂ္ဂေါ တဏှက္ခယော ဝိရာဂေါ နိရောဓေါ နိဗ္ဗာနံ။ အထ ဝါ ဧကံ သစ္စံ ဝုစ္စတိ မဂ္ဂသစ္စံ, နိယျာနသစ္စံ, ဒုက္ခနိရောဓဂါမိနီ ပဋိပဒါ, အရိယော အဋ္ဌင်္ဂိကော မဂ္ဂေါ, သေယျထိဒံ – သမ္မာဒိဋ္ဌိ ။ပေ။။ သမ္မာသမာဓီတိ – အညတြ သညာယ နိစ္စာနိ လောကေ။

တက္ကဉ္စ ဒိဋ္ဌီသု ပကပ္ပယိတွာ, သစ္စံ မုသာတိ ဒွယဓမ္မမာဟူတိ။ တက္ကံ ဝိတက္ကံ သင်္ကပ္ပံ တက္ကယိတွာ ဝိတက္ကယိတွာ သင်္ကပ္ပယိတွာ ဒိဋ္ဌိဂတာနိ ဇနေန္တိ သဉ္ဇနေန္တိ နိဗ္ဗတ္တေန္တိ အဘိနိဗ္ဗတ္တေန္တိ။ ဒိဋ္ဌိဂတာနိ ဇနေတွာ သဉ္ဇနေတွာ နိဗ္ဗတ္တေတွာ အဘိနိဗ္ဗတ္တေတွာ ‘‘မယှံ သစ္စံ တုယှံ မုသာ’’တိ, ဧဝမာဟံသု ဧဝံ ကထေန္တိ ဧဝံ ဘဏန္တိ ဧဝံ ဒီပယန္တိ ဧဝံ ဝေါဟရန္တီတိ – တက္ကဉ္စ ဒိဋ္ဌီသု ပကပ္ပယိတွာ သစ္စံ မုသာတိ ဒွယဓမ္မမာဟု။

တေနာဟ ဘဂဝါ –

‘‘န ဟေဝ သစ္စာနိ ဗဟူနိ နာနာ၊ အညတြ သညာယ နိစ္စာနိ လောကေ။

တက္ကဉ္စ ဒိဋ္ဌီသု ပကပ္ပယိတွာ၊ သစ္စံ မုသာတိ ဒွယဓမ္မမာဟူ’’တိ။

၁၂၂။

ဒိဋ္ဌေ သုတေ သီလဝတေ မုတေ ဝါ၊ ဧတေ စ [ဧတေသု (သီ။)] နိဿာယ ဝိမာနဒဿီ။

ဝိနိစ္ဆယေ ဌတွာ ပဟဿမာနော၊ ဗာလော ပရော အက္ကုသလောတိ စာဟ။

ဒိဋ္ဌေ သုတေ သီလဝတေ မုတေ ဝါ, ဧတေ စ နိဿာယ ဝိမာနဒဿီတိ။ ဒိဋ္ဌံ ဝါ ဒိဋ္ဌသုဒ္ဓိံ ဝါ, သုတံ ဝါ သုတသုဒ္ဓိံ ဝါ, သီလံ ဝါ သီလသုဒ္ဓိံ ဝါ, ဝတံ ဝါ ဝတသုဒ္ဓိံ ဝါ, မုတံ ဝါ မုတသုဒ္ဓိံ ဝါ နိဿာယ ဥပနိဿာယ ဂဏှိတွာ ပရာမသိတွာ အဘိနိဝိသိတွာတိ – ဒိဋ္ဌေ သုတေ သီလဝတေ မုတေ ဝါ။ ဧတေ စ နိဿာယ ဝိမာနဒဿီတိ။ န သမ္မာနေတီတိပိ ဝိမာနဒဿီ။ အထ ဝါ ဒေါမနဿံ ဇနေတီတိပိ ဝိမာနဒဿီတိ – ဒိဋ္ဌေ သုတေ သီလဝတေ မုတေ ဝါ ဧတေ စ နိဿာယ ဝိမာနဒဿီ။

ဝိနိစ္ဆယေ ဌတွာ ပဟဿမာနောတိ။ ဝိနိစ္ဆယာ ဝုစ္စန္တိ ဒွါသဋ္ဌိ ဒိဋ္ဌိဂတာနိ။ ဒိဋ္ဌိဝိနိစ္ဆယေ ဝိနိစ္ဆယဒိဋ္ဌိယာ ဌတွာ ပတိဋ္ဌဟိတွာ ဂဏှိတွာ ပရာမသိတွာ အဘိနိဝိသိတွာတိ – ဝိနိစ္ဆယေ ဌတွာ။ ပဟဿမာနောတိ တုဋ္ဌော ဟောတိ ဟဋ္ဌော ပဟဋ္ဌော အတ္တမနော ပရိပုဏ္ဏသင်္ကပ္ပော။ အထ ဝါ ဒန္တဝိဒံသကံ ပဟဿမာနောတိ – ဝိနိစ္ဆယေ ဌတွာ ပဟဿမာနော။

ဗာလော ပရော အက္ကုသလောတိ စာဟာတိ။ ပရော ဗာလော ဟီနော နိဟီနော ဩမကော လာမကော ဆတုက္ကော ပရိတ္တော အကုသလော အဝိဒွါ အဝိဇ္ဇာဂတော အညာဏီ အဝိဘာဝီ အမေဓါဝီ ဒုပ္ပညောတိ, ဧဝမာဟ ဧဝံ ကထေတိ ဧဝံ ဘဏတိ ဧဝံ ဒီပယတိ ဧဝံ ဝေါဟရတီတိ – ဗာလော ပရော အက္ကုသလောတိ စာဟ။

တေနာဟ ဘဂဝါ –

‘‘ဒိဋ္ဌေ သုတေ သီလဝတေ မုတေ ဝါ၊ ဧတေ စ နိဿာယ ဝိမာနဒဿီ။

ဝိနိစ္ဆယေ ဌတွာ ပဟဿမာနော၊ ဗာလော ပရော အက္ကုသလောတိ စာဟာ’’တိ။

၁၂၃။

ယေနေဝ ဗာလောတိ ပရံ ဒဟာတိ၊ တေနာတုမာနံ ကုသလောတိ စာဟ။

သယမတ္တနာ သော ကုသလာဝဒါနော၊ အညံ ဝိမာနေတိ တဒေဝ ပါဝ။

ယေနေဝ ဗာလောတိ ပရံ ဒဟာတီတိ။ ယေနေဝ ဟေတုနာ ယေန ပစ္စယေန ယေန ကာရဏေန ယေန ပဘဝေန ပရံ ဗာလတော ဟီနတော နိဟီနတော ဩမကတော လာမကတော ဆတုက္ကတော ပရိတ္တတော ဒဟတိ ပဿတိ ဒက္ခတိ ဩလောကေတိ နိဇ္ဈာယတိ ဥပပရိက္ခတီတိ – ယေနေဝ ဗာလောတိ ပရံ ဒဟာတိ။

တေနာတုမာနံ ကုသလောတိ စာဟာတိ။ အာတုမာနော ဝုစ္စတိ အတ္တာ။ သောပိ တေနေဝ ဟေတုနာ တေန ပစ္စယေန တေန ကာရဏေန တေန ပဘဝေန အတ္တာနံ အဟမသ္မိ ကုသလော ပဏ္ဍိတော ပညဝါ ဗုဒ္ဓိမာ ဉာဏီ ဝိဘာဝီ မေဓါဝီတိ – တေနာတုမာနံ ကုသလောတိ စာဟ။

သယမတ္တနာ သော ကုသလာဝဒါနောတိ။ သယမေဝ အတ္တာနံ ကုသလဝါဒေါ ပဏ္ဍိတဝါဒေါ ထိရဝါဒေါ ဉာယဝါဒေါ ဟေတုဝါဒေါ လက္ခဏဝါဒေါ ကာရဏဝါဒေါ ဌာနဝါဒေါ သကာယ လဒ္ဓိယာတိ – သယမတ္တနာ သော ကုသလာဝဒါနော။

အညံ ဝိမာနေတိ တဒေဝ ပါဝါတိ။ န သမ္မာနေတီတိပိ အညံ ဝိမာနေတိ။ အထ ဝါ ဒေါမနဿံ ဇနေတီတိပိ အညံ ဝိမာနေတိ။ တဒေဝ ပါဝါတိ တဒေဝ တံ ဒိဋ္ဌိဂတံ ပါဝဒတိ ‘‘ဣတိပါယံ ပုဂ္ဂလော မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိကော ဝိပရီတဒဿနော’’တိ – အညံ ဝိမာနေတိ တဒေဝ ပါဝဒ။

တေနာဟ ဘဂဝါ –

‘‘ယေနေဝ ဗာလောတိ ပရံ ဒဟာတိ၊ တေနာတုမာနံ ကုသလောတိ စာဟ။

သယမတ္တနာ သော ကုသလာဝဒါနော၊ အညံ ဝိမာနေတိ တဒေဝ ပါဝါ’’တိ။

၁၂၄။

အတိသာရဒိဋ္ဌိယာ သော သမတ္တော၊ မာနေန မတ္တော ပရိပုဏ္ဏမာနီ။

သယမေဝ သာမံ မနသာဘိသိတ္တော၊ ဒိဋ္ဌီ ဟိ သာ တဿ တထာ သမတ္တာ။

အတိသာရဒိဋ္ဌိယာ သော သမတ္တောတိ။ အတိသာရဒိဋ္ဌိယော ဝုစ္စန္တိ ဒွါသဋ္ဌိ ဒိဋ္ဌိဂတာနိ။ ကိံကာရဏာ အတိသာရဒိဋ္ဌိယော ဝုစ္စန္တိ ဒွါသဋ္ဌိ ဒိဋ္ဌိဂတာနိ? သဗ္ဗာ တာ ဒိဋ္ဌိယော ကာရဏာတိက္ကန္တာ လက္ခဏာတိက္ကန္တာ ဌာနာတိက္ကန္တာ, တံကာရဏာ အတိသာရဒိဋ္ဌိယော ဝုစ္စန္တိ ဒွါသဋ္ဌိ ဒိဋ္ဌိဂတာနိ။ သဗ္ဗာပိ ဒိဋ္ဌိယော အတိသာရဒိဋ္ဌိယော [သဗ္ဗေပိ တိတ္ထိယာ အတိသာရဒိဋ္ဌိယာ (သျာ။)]။ ကိံကာရဏာ သဗ္ဗာပိ ဒိဋ္ဌိယော ဝုစ္စန္တိ အတိသာရဒိဋ္ဌိယော? တေ [တာ (က။)] အညမညံ အတိက္ကမိတွာ သမတိက္ကမိတွာ ဝီတိဝတ္တိတွာ ဒိဋ္ဌိဂတာနိ ဇနေန္တိ သဉ္ဇနေန္တိ နိဗ္ဗတ္တေန္တိ အဘိနိဗ္ဗတ္တေန္တိ, တံကာရဏာ သဗ္ဗာပိ ဒိဋ္ဌိယော ဝုစ္စန္တိ အတိသာရဒိဋ္ဌိယော။ အတိသာရဒိဋ္ဌိယာ သော သမတ္တောတိ။ အတိသာရဒိဋ္ဌိယာ သမတ္တော ပရိပုဏ္ဏော အနောမောတိ – အတိသာရဒိဋ္ဌိယာ သော သမတ္တော။

မာနေန မတ္တော ပရိပုဏ္ဏမာနီတိ။ သကာယ ဒိဋ္ဌိယာ ဒိဋ္ဌိမာနေန မတ္တော ပမတ္တော ဥမ္မတ္တော အတိမတ္တောတိ – မာနေန မတ္တော။ ပရိပုဏ္ဏမာနီတိ ပရိပုဏ္ဏမာနီ သမတ္တမာနီ အနောမမာနီတိ – မာနေန မတ္တော ပရိပုဏ္ဏမာနီ။

သယမေဝ သာမံ မနသာဘိသိတ္တောတိ။ သယမေဝ အတ္တာနံ စိတ္တေန အဘိသိဉ္စတိ ‘‘အဟမသ္မိ ကုသလော ပဏ္ဍိတော ပညဝါ ဗုဒ္ဓိမာ ဉာဏီ ဝိဘာဝီ မေဓါဝီ’’တိ – သယမေဝ သာမံ မနသာဘိသိတ္တော။

ဒိဋ္ဌီ ဟိ သာ တဿ တထာ သမတ္တာတိ။ တဿ သာ ဒိဋ္ဌိ တထာ သမတ္တာ သမာဒိန္နာ ဂဟိတာ ပရာမဋ္ဌာ အဘိနိဝိဋ္ဌာ အဇ္ဈောသိတာ အဓိမုတ္တာတိ – ဒိဋ္ဌီ ဟိ သာ တဿ တထာ သမတ္တာ။

တေနာဟ ဘဂဝါ –

‘‘အတိသာရဒိဋ္ဌိယာ သော သမတ္တော၊ မာနေန မတ္တော ပရိပုဏ္ဏမာနီ။

သယမေဝ သာမံ မနသာဘိသိတ္တော၊ ဒိဋ္ဌီ ဟိ သာ တဿ တထာ သမတ္တာ’’တိ။

၁၂၅။

ပရဿ စေ ဟိ ဝစသာ နိဟီနော၊ တုမော သဟာ ဟောတိ နိဟီနပညော။

အထ စေ သယံ ဝေဒဂူ ဟောတိ ဓီရော၊ န ကောစိ ဗာလော သမဏေသု အတ္ထိ။

ပရဿ စေ ဟိ ဝစသာ နိဟီနောတိ ပရဿ စေ ဝါစာယ ဝစနေန နိန္ဒိတကာရဏာ ဂရဟိတကာရဏာ ဥပဝဒိတကာရဏာ ပရော ဗာလော ဟောတိ ဟီနော နိဟီနော ဩမကော လာမကော ဆတုက္ကော ပရိတ္တောတိ – ပရဿ စေ ဟိ ဝစသာ နိဟီနော။ တုမော သဟာ ဟောတိ နိဟီနပညောတိ။ သောပိ တေနေဝ သဟာ ဟောတိ ဟီနပညော နိဟီနပညော ဩမကပညော လာမကပညော ဆတုက္ကပညော ပရိတ္တပညောတိ – တုမော သဟာ ဟောတိ နိဟီနပညော။

အထ စေ သယံ ဝေဒဂူ ဟောတိ ဓီရောတိ အထ စေ သယံ ဝေဒဂူ ဟောတိ ဓီရော ပဏ္ဍိတော ပညဝါ ဗုဒ္ဓိမာ ဉာဏီ ဝိဘာဝီ မေဓါဝီတိ – အထ စေ သယံ ဝေဒဂူ ဟောတိ ဓီရော။

န ကောစိ ဗာလော သမဏေသု အတ္ထီတိ။ သမဏေသု န ကောစိ ဗာလော ဟီနော နိဟီနော ဩမကော လာမကော ဆတုက္ကော ပရိတ္တော အတ္ထိ, သဗ္ဗေဝ သေဋ္ဌပညာ [အဂ္ဂပညာ သေဋ္ဌပညာ (သျာ။)] ဝိသိဋ္ဌပညာ ပါမောက္ခပညာ ဥတ္တမပညာ ပဝရပညာတိ – န ကောစိ ဗာလော သမဏေသု အတ္ထိ။

တေနာဟ ဘဂဝါ –

‘‘ပရဿ စေ ဟိ ဝစသာ နိဟီနော၊ တုမော သဟာ ဟောတိ နိဟီနပညော။

အထ စေ သယံ ဝေဒဂူ ဟောတိ ဓီရော၊ န ကောစိ ဗာလော သမဏေသု အတ္ထီ’’တိ။

၁၂၆။

အညံ ဣတော ယာဘိဝဒန္တိ ဓမ္မံ၊ အပရဒ္ဓါ သုဒ္ဓိမကေဝလီ တေ။

ဧဝမ္ပိ တိတ္ထ္ယာ ပုထုသော ဝဒန္တိ၊ သန္ဒိဋ္ဌိရာဂေန ဟိ တေဘိရတ္တာ။

အညံ ဣတော ယာဘိဝဒန္တိ ဓမ္မံ, အပရဒ္ဓါ သုဒ္ဓိမကေဝလီ တေတိ။ ဣတော အညံ ဓမ္မံ ဒိဋ္ဌိံ ပဋိပဒံ မဂ္ဂံ ယေ အဘိဝဒန္တိ, တေ သုဒ္ဓိမဂ္ဂံ ဝိသုဒ္ဓိမဂ္ဂံ ပရိသုဒ္ဓိမဂ္ဂံ ဝေါဒါတမဂ္ဂံ ပရိယောဒါတမဂ္ဂံ ဝိရဒ္ဓါ အပရဒ္ဓါ ခလိတာ ဂလိတာ အညာယ အပရဒ္ဓါ အကေဝလီ တေ, အသမတ္တာ တေ, အပရိပုဏ္ဏာ တေ, ဟီနာ နိဟီနာ ဩမကာ လာမကာ ဆတုက္ကာ ပရိတ္တာတိ – အညံ ဣတော ယာဘိဝဒန္တိ ဓမ္မံ, အပရဒ္ဓါ သုဒ္ဓိမကေဝလီ တေ။

ဧဝမ္ပိ တိတ္ထ္ယာ ပုထုသော ဝဒန္တီတိ။ တိတ္ထံ ဝုစ္စတိ ဒိဋ္ဌိဂတံ။ တိတ္ထိယာ ဝုစ္စန္တိ ဒိဋ္ဌိဂတိကာ။ ပုထုဒိဋ္ဌိယာ ပုထုဒိဋ္ဌိဂတာနိ ဝဒန္တိ ကထေန္တိ ဘဏန္တိ ဒီပယန္တိ ဝေါဟရန္တီတိ – ဧဝမ္ပိ တိတ္ထ္ယာ ပုထုသော ဝဒန္တိ။

သန္ဒိဋ္ဌိရာဂေန ဟိ တေဘိရတ္တာတိ။ သကာယ ဒိဋ္ဌိယာ ဒိဋ္ဌိရာဂေန ရတ္တာ အဘိရတ္တာတိ – သန္ဒိဋ္ဌိရာဂေန ဟိ တေဘိရတ္တာ။

တေနာဟ ဘဂဝါ –

‘‘အညံ ဣတော ယာဘိဝဒန္တိ ဓမ္မံ၊ အပရဒ္ဓါ သုဒ္ဓိမကေဝလီ တေ။

ဧဝမ္ပိ တိတ္ထ္ယာ ပုထုသော ဝဒန္တိ၊ သန္ဒိဋ္ဌိရာဂေန ဟိ တေဘိရတ္တာ’’တိ။

၁၂၇။

ဣဓေဝ သုဒ္ဓိံ ဣတိ ဝါဒယန္တိ၊ နာညေသု ဓမ္မေသု ဝိသုဒ္ဓိမာဟု။

ဧဝမ္ပိ တိတ္ထ္ယာ ပုထုသော နိဝိဋ္ဌာ၊ သကာယနေ တတ္ထ ဒဠှံ ဝဒါနာ။

ဣဓေဝ သုဒ္ဓိံ ဣတိ ဝါဒယန္တီတိ။ ဣဓ သုဒ္ဓိံ ဝိသုဒ္ဓိံ ပရိသုဒ္ဓိံ, မုတ္တိံ ဝိမုတ္တိံ ပရိမုတ္တိံ ဝဒန္တိ ကထေန္တိ ဘဏန္တိ ဒီပယန္တိ ဝေါဟရန္တိ။ ‘‘သဿတော လောကော, ဣဒမေဝ သစ္စံ မောဃမည’’န္တိ ဣဓ သုဒ္ဓိံ ဝိသုဒ္ဓိံ ပရိသုဒ္ဓိံ, မုတ္တိံ ဝိမုတ္တိံ ပရိမုတ္တိံ ဝဒန္တိ ကထေန္တိ ဘဏန္တိ ဒီပယန္တိ ဝေါဟရန္တိ။ ‘‘အသဿတော လောကော။ပေ။။ နေဝ ဟောတိ န န ဟောတိ တထာဂတော ပရံ မရဏာ, ဣဒမေဝ သစ္စံ မောဃမည’’န္တိ ဣဓ သုဒ္ဓိံ ဝိသုဒ္ဓိံ ပရိသုဒ္ဓိံ မုတ္တိံ ဝိမုတ္တိံ ပရိမုတ္တိံ ဝဒန္တိ ကထေန္တိ ဘဏန္တိ ဒီပယန္တိ ဝေါဟရန္တီတိ – ဣဓေဝ သုဒ္ဓိံ ဣတိ ဝါဒယန္တိ။

နာညေသု ဓမ္မေသု ဝိသုဒ္ဓိမာဟူတိ။ အတ္တနော သတ္ထာရံ ဓမ္မက္ခာနံ ဂဏံ ဒိဋ္ဌိံ ပဋိပဒံ မဂ္ဂံ ဌပေတွာ သဗ္ဗေ ပရဝါဒေ ခိပန္တိ ဥက္ခိပန္တိ ပရိက္ခိပန္တိ။ ‘‘သော သတ္ထာ န သဗ္ဗညူ, ဓမ္မော န သွာက္ခာတော, ဂဏော န သုပ္ပဋိပန္နော, ဒိဋ္ဌိ န ဘဒ္ဒိကာ, ပဋိပဒါ န သုပညတ္တာ, မဂ္ဂေါ န နိယျာနိကော, နတ္ထေတ္ထ သုဒ္ဓိ ဝါ ဝိသုဒ္ဓိ ဝါ ပရိသုဒ္ဓိ ဝါ, မုတ္တိ ဝါ ဝိမုတ္တိ ဝါ ပရိမုတ္တိ ဝါ, နတ္ထေတ္ထ သုဇ္ဈန္တိ ဝါ ဝိသုဇ္ဈန္တိ ဝါ ပရိသုဇ္ဈန္တိ ဝါ, မုစ္စန္တိ ဝါ ဝိမုစ္စန္တိ ဝါ ပရိမုစ္စန္တိ ဝါ ဟီနာ နိဟီနာ ဩမကာ လာမကာ ဆတုက္ကာ ပရိတ္တာ’’တိ, ဧဝမာဟံသု ဧဝံ ကထေန္တိ ဧဝံ ဘဏန္တိ ဧဝံ ဒီပယန္တိ ဧဝံ ဝေါဟရန္တီတိ – နာညေသု ဓမ္မေသု ဝိသုဒ္ဓိမာဟု။

ဧဝမ္ပိ တိတ္ထ္ယာ ပုထုသော နိဝိဋ္ဌာတိ။ တိတ္ထံ ဝုစ္စတိ ဒိဋ္ဌိဂတံ။ တိတ္ထိယာ ဝုစ္စန္တိ ဒိဋ္ဌိဂတိကာ။ ပုထုဒိဋ္ဌိယာ [ပုထုတိတ္ထိယာ (သီ။ က။) ပုရိမဂါထာယ ပါဌဘေဒေါ နတ္ထိ] ပုထုဒိဋ္ဌိဂတေသု နိဝိဋ္ဌာ ပတိဋ္ဌိတာ အလ္လီနာ ဥပဂတာ အဇ္ဈောသိတာ အဓိမုတ္တာတိ – ဧဝမ္ပိ တိတ္ထ္ယာ ပုထုသော နိဝိဋ္ဌာ။

သကာယနေ တတ္ထ ဒဠှံ ဝဒါနာတိ။ ဓမ္မော သကာယနံ, ဒိဋ္ဌိ သကာယနံ, ပဋိပဒါ သကာယနံ, မဂ္ဂေါ သကာယနံ, သကာယနေ ဒဠှဝါဒါ ထိရဝါဒါ ဗလိကဝါဒါ အဝဋ္ဌိတဝါဒါတိ – သကာယနေ တတ္ထ ဒဠှံ ဝဒါနာ။

တေနာဟ ဘဂဝါ –

‘‘ဣဓေဝ သုဒ္ဓိံ ဣတိ ဝါဒယန္တိ၊ နာညေသု ဓမ္မေသု ဝိသုဒ္ဓိမာဟု။

ဧဝမ္ပိ တိတ္ထ္ယာ ပုထုသော နိဝိဋ္ဌာ၊ သကာယနေ တတ္ထ ဒဠှံ ဝဒါနာ’’တိ။

၁၂၈။

သကာယနေ ဝါပိ ဒဠှံ ဝဒါနော၊ ကမေတ္ထ [ကံ တတ္ထ (သီ။ က။)] ဗာလောတိ ပရံ ဒဟေယျ။

သယံဝ [သယမေဝ (သျာ။)] သော မေဓဂမာဝဟေယျ၊ ပရံ ဝဒံ ဗာလမသုဒ္ဓိဓမ္မံ။

သကာယနေ ဝါပိ ဒဠှံ ဝဒါနောတိ။ ဓမ္မော သကာယနံ, ဒိဋ္ဌိ သကာယနံ, ပဋိပဒါ သကာယနံ, မဂ္ဂေါ သကာယနံ, သကာယနေ ဒဠှဝါဒေါ ထိရဝါဒေါ ဗလိကဝါဒေါ အဝဋ္ဌိတဝါဒေါတိ – သကာယနေ ဝါပိ ဒဠှံ ဝဒါနော။

ကမေတ္ထ ဗာလောတိ ပရံ ဒဟေယျာတိ။ ဧတ္ထာတိ သကာယ ဒိဋ္ဌိယာ သကာယ ခန္တိယာ သကာယ ရုစိယာ သကာယ လဒ္ဓိယာ ပရံ ဗာလတော ဟီနတော နိဟီနတော ဩမကတော လာမကတော ဆတုက္ကတော ပရိတ္တတော ကံ ဒဟေယျ ကံ ပဿေယျ ကံ ဒက္ခေယျ ကံ ဩလောကေယျ ကံ နိဇ္ဈာယေယျ ကံ ဥပပရိက္ခေယျာတိ – ကမေတ္ထ ဗာလောတိ ပရံ ဒဟေယျ။

သယံဝ သော မေဓဂမာဝဟေယျ, ပရံ ဝဒံ ဗာလမသုဒ္ဓိဓမ္မန္တိ။ ပရော ဗာလော ဟီနော နိဟီနော ဩမကော လာမကော ဆတုက္ကော ပရိတ္တော အသုဒ္ဓိဓမ္မော အဝိသုဒ္ဓိဓမ္မော အပရိသုဒ္ဓိဓမ္မော အဝေါဒါတဓမ္မောတိ – ဧဝံ ဝဒန္တော ဧဝံ ကထေန္တော ဧဝံ ဘဏန္တော ဧဝံ ဒီပယန္တော ဧဝံ ဝေါဟရန္တော သယမေဝ ကလဟံ ဘဏ္ဍနံ ဝိဂ္ဂဟံ ဝိဝါဒံ မေဓဂံ အာဝဟေယျ သမာဝဟေယျ အာဟရေယျ သမာဟရေယျ အာကဍ္ဎေယျ သမာကဍ္ဎေယျ ဂဏှေယျ ပရာမသေယျ အဘိနိဝိသေယျာတိ – သယံဝ သော မေဓဂမာဝဟေယျ ပရံ ဝဒံ ဗာလမသုဒ္ဓိဓမ္မံ။

တေနာဟ ဘဂဝါ –

‘‘သကာယနေ ဝါပိ ဒဠှံ ဝဒါနော၊ ကမေတ္ထ ဗာလောတိ ပရံ ဒဟေယျ။

သယံဝ သော မေဓဂမာဝဟေယျ၊ ပရံ ဝဒံ ဗာလမသုဒ္ဓိဓမ္မ’’န္တိ။

၁၂၉။

ဝိနိစ္ဆယေ ဌတွာ သယံ ပမာယ၊ ဥဒ္ဓံသ [ဥဒ္ဓံ သော (သျာ။)] လောကသ္မိံ ဝိဝါဒမေတိ။

ဟိတွာန သဗ္ဗာနိ ဝိနိစ္ဆယာနိ၊ န မေဓဂံ ကုဗ္ဗတိ ဇန္တု လောကေ။

ဝိနိစ္ဆယေ ဌတွာ သယံ ပမာယာတိ။ ဝိနိစ္ဆယာ ဝုစ္စန္တိ ဒွါသဋ္ဌိ ဒိဋ္ဌိဂတာနိ။ ဝိနိစ္ဆယဒိဋ္ဌိယာ ဌတွာ ပတိဋ္ဌဟိတွာ ဂဏှိတွာ ပရာမသိတွာ အဘိနိဝိသိတွာ ဝိနိစ္ဆယေ ဌတွာ။ သယံ ပမာယာတိ သယံ ပမာယ ပမိနိတွာ။ ‘‘အယံ သတ္ထာ သဗ္ဗညူ’’တိ သယံ ပမာယ ပမိနိတွာ, ‘‘အယံ ဓမ္မော သွာက္ခာတော။ အယံ ဂဏော သုပ္ပဋိပန္နော။ အယံ ဒိဋ္ဌိ ဘဒ္ဒိကာ။ အယံ ပဋိပဒါ သုပညတ္တာ။ အယံ မဂ္ဂေါ နိယျာနိကော’’တိ သယံ ပမာယ ပမိနိတွာတိ – ဝိနိစ္ဆယေ ဌတွာ သယံ ပမာယ။

ဥဒ္ဓံသ လောကသ္မိံ ဝိဝါဒမေတီတိ။ ဥဒ္ဓံသော ဝုစ္စတိ အနာဂတံ။ အတ္တနော ဝါဒံ ဥဒ္ဓံ ဌပေတွာ သယမေဝ ကလဟံ ဘဏ္ဍနံ ဝိဂ္ဂဟံ ဝိဝါဒံ မေဓဂံ ဧတိ ဥပေတိ ဥပဂစ္ဆတိ ဂဏှာတိ ပရာမသတိ အဘိနိဝိသတီတိ။ ဧဝမ္ပိ ဥဒ္ဓံသ လောကသ္မိံ ဝိဝါဒမေတိ။ အထ ဝါ အညေန ဥဒ္ဓံ ဝါဒေန သဒ္ဓိံ ကလဟံ ကရောတိ ဘဏ္ဍနံ ကရောတိ ဝိဂ္ဂဟံ ကရောတိ ဝိဝါဒံ ကရောတိ မေဓဂံ ကရောတိ – ‘‘န တွံ ဣမံ ဓမ္မဝိနယံ အာဇာနာသိ။ပေ။။ နိဗ္ဗေဌေဟိ ဝါ သစေ ပဟောသီ’’တိ။ ဧဝမ္ပိ ဥဒ္ဓံသ လောကသ္မိံ ဝိဝါဒမေတိ။

ဟိတွာန သဗ္ဗာနိ ဝိနိစ္ဆယာနီတိ။ ဝိနိစ္ဆယာ ဝုစ္စန္တိ ဒွါသဋ္ဌိ ဒိဋ္ဌိဂတာနိ။ ဒိဋ္ဌိဝိနိစ္ဆယာ သဗ္ဗေ ဝိနိစ္ဆယေ [သဗ္ဗာ ဝိနိစ္ဆိတဒိဋ္ဌိယော (သျာ။), သဗ္ဗာ ဝိနိစ္ဆယဒိဋ္ဌိယော (က။)] ဟိတွာ စဇိတွာ ပရိစ္စဇိတွာ ဇဟိတွာ ပဇဟိတွာ ဝိနောဒေတွာ ဗျန္တိံ ကရိတွာ အနဘာဝံ ဂမေတွာတိ – ဟိတွာန သဗ္ဗာနိ ဝိနိစ္ဆယာနိ။

န မေဓဂံ ကုဗ္ဗတိ ဇန္တု လောကေတိ။ န ကလဟံ ကရောတိ, န ဘဏ္ဍနံ ကရောတိ, န ဝိဂ္ဂဟံ ကရောတိ, န ဝိဝါဒံ ကရောတိ, န မေဓဂံ ကရောတိ။ ဝုတ္တဉ္ဟေတံ ဘဂဝတာ – ‘‘ဧဝံ ဝိမုတ္တစိတ္တော ခေါ, အဂ္ဂိဝေဿန, ဘိက္ခု န ကေနစိ သံဝဒတိ, န ကေနစိ ဝိဝဒတိ, ယဉ္စ လောကေ ဝုတ္တံ တေန စ ဝေါဟရတိ အပရာမသ’’န္တိ။ ဇန္တူတိ သတ္တော နရော မာနဝေါ ပေါသော ပုဂ္ဂလော ဇီဝေါ ဇာဂု ဇန္တု ဣန္ဒဂု မနုဇော။ လောကေတိ အပါယလောကေ။ပေ။။ အာယတနလောကေတိ – န မေဓဂံ ကုဗ္ဗတိ ဇန္တု လောကေတိ။

တေနာဟ ဘဂဝါ –

‘‘ဝိနိစ္ဆယေ ဌတွာ သယံ ပမာယ၊ ဥဒ္ဓံသ လောကသ္မိံ ဝိဝါဒမေတိ။

ဟိတွာန သဗ္ဗာနိ ဝိနိစ္ဆယာနိ၊ န မေဓဂံ ကုဗ္ဗတိ ဇန္တု လောကေ’’တိ။

စူဠဝိယူဟသုတ္တနိဒ္ဒေသော ဒွါဒသမော။