ပသူရသုတ္တနိဒ္ဒေသ

၈။ ပသူရသုတ္တနိဒ္ဒေသ

အထ ပသူရသုတ္တနိဒ္ဒေသံ ဝက္ခတိ –

၅၉။

ဣဓေဝ သုဒ္ဓိံ ဣတိ ဝါဒယန္တိ၊ နာညေသု ဓမ္မေသု ဝိသုဒ္ဓိမာဟု။

ယံ နိဿိတာ တတ္ထ သုဘံ ဝဒါနာ၊ ပစ္စေကသစ္စေသု ပုထူ နိဝိဋ္ဌာ။

ဣဓေဝ သုဒ္ဓိံ ဣတိ ဝါဒယန္တီတိ။ ဣဓေဝ သုဒ္ဓိံ ဝိသုဒ္ဓိံ ပရိသုဒ္ဓိံ မုတ္တိံ ဝိမုတ္တိံ ပရိမုတ္တိံ ဝဒန္တိ ကထေန္တိ ဘဏန္တိ ဒီပယန္တိ ဝေါဟရန္တိ။ ‘‘သဿတော လောကော, ဣဒမေဝ သစ္စံ မောဃမည’’န္တိ သုဒ္ဓိံ ဝိသုဒ္ဓိံ ပရိသုဒ္ဓိံ မုတ္တိံ ဝိမုတ္တိံ ပရိမုတ္တိံ ဝဒန္တိ ကထေန္တိ ဘဏန္တိ ဒီပယန္တိ ဝေါဟရန္တိ။ ‘‘အသဿတော လောကော ။ အန္တဝါ လောကော။ အနန္တဝါ လောကော။ တံ ဇီဝံ တံ သရီရံ။ အညံ ဇီဝံ အညံ သရီရံ။ ဟောတိ တထာဂတော ပရံ မရဏာ။ န ဟောတိ တထာဂတော ပရံ မရဏာ။ ဟောတိ စ န စ ဟောတိ တထာဂတော ပရံ မရဏာ။ နေဝ ဟောတိ န န ဟောတိ တထာဂတော ပရံ မရဏာ, ဣဒမေဝ သစ္စံ မောဃမည’’န္တိ သုဒ္ဓိံ ဝိသုဒ္ဓိံ ပရိသုဒ္ဓိံ မုတ္တိံ ဝိမုတ္တိံ ပရိမုတ္တိံ ဝဒန္တိ ကထေန္တိ ဘဏန္တိ ဒီပယန္တိ ဝေါဟရန္တီတိ – ဣဓေဝ သုဒ္ဓိံ ဣတိ ဝါဒယန္တိ။

နာညေသု ဓမ္မေသု ဝိသုဒ္ဓိမာဟူတိ။ အတ္တနော သတ္ထာရံ ဓမ္မက္ခာနံ ဂဏံ ဒိဋ္ဌိံ ပဋိပဒံ မဂ္ဂံ ဌပေတွာ သဗ္ဗေ ပရဝါဒေ ခိပန္တိ ဥက္ခိပန္တိ ပရိက္ခိပန္တိ။ ‘‘သော သတ္ထာ န သဗ္ဗညူ, ဓမ္မော န သွာက္ခာတော , ဂဏော န သုပ္ပဋိပန္နော, ဒိဋ္ဌိ န ဘဒ္ဒိကာ, ပဋိပဒါ န သုပညတ္တာ , မဂ္ဂေါ န နိယျာနိကော, နတ္ထေတ္ထ သုဒ္ဓိ ဝါ ဝိသုဒ္ဓိ ဝါ ပရိသုဒ္ဓိ ဝါ မုတ္တိ ဝါ ဝိမုတ္တိ ဝါ ပရိမုတ္တိ ဝါ, န တတ္ထ သုဇ္ဈန္တိ ဝါ ဝိသုဇ္ဈန္တိ ဝါ ပရိသုဇ္ဈန္တိ ဝါ မုစ္စန္တိ ဝါ ဝိမုစ္စန္တိ ဝါ ပရိမုစ္စန္တိ ဝါ, ဟီနာ နိဟီနာ ဩမကာ လာမကာ ဆတုက္ကာ ပရိတ္တာ’’တိ – ဧဝမာဟံသု ဧဝံ ဝဒန္တိ ဧဝံ ကထေန္တိ ဧဝံ ဘဏန္တိ ဧဝံ ဒီပယန္တိ ဧဝံ ဝေါဟရန္တီတိ – နာညေသု ဓမ္မေသု ဝိသုဒ္ဓိမာဟု။

ယံ နိဿိတာ တတ္ထ သုဘံ ဝဒါနာတိ။ ယံ နိဿိတာတိ ယံ သတ္ထာရံ ဓမ္မက္ခာနံ ဂဏံ ဒိဋ္ဌိံ ပဋိပဒံ မဂ္ဂံ နိဿိတာ အာနိဿိတာ [ပတိဋ္ဌိတာ (သီ။), သန္နိဿိတာ (သျာ။)] အလ္လီနာ ဥပဂတာ အဇ္ဈောသိတာ အဓိမုတ္တာ။ တတ္ထာတိ သကာယ ဒိဋ္ဌိယာ သကာယ ခန္တိယာ သကာယ ရုစိယာ သကာယ လဒ္ဓိယာ။ သုဘံ ဝဒါနာတိ သုဘဝါဒါ သောဘနဝါဒါ ပဏ္ဍိတဝါဒါ ထိရဝါဒါ [ဓီရဝါဒါ (သျာ။)] ဉာယဝါဒါ ဟေတုဝါဒါ လက္ခဏဝါဒါ ကာရဏဝါဒါ ဌာနဝါဒါ သကာယ လဒ္ဓိယာတိ – ယံ နိဿိတာ တတ္ထ သုဘံ ဝဒါနာ။

ပစ္စေကသစ္စေသု ပုထူ နိဝိဋ္ဌာတိ။ ပုထူ သမဏဗြာဟ္မဏာ ပုထူ ပစ္စေကသစ္စေသု နိဝိဋ္ဌာ ပတိဋ္ဌိတာ အလ္လီနာ ဥပဂတာ အဇ္ဈောသိတာ အဓိမုတ္တာ။ ‘‘သဿတော လောကော, ဣဒမေဝ သစ္စံ မောဃမည’’န္တိ နိဝိဋ္ဌာ ပတိဋ္ဌိတာ အလ္လီနာ ဥပဂတာ အဇ္ဈောသိတာ အဓိမုတ္တာ။ ‘‘အသဿတော လောကော။ပေ။။ နေဝ ဟောတိ န န ဟောတိ တထာဂတော ပရံ မရဏာ, ဣဒမေဝ သစ္စံ မောဃမည’’န္တိ နိဝိဋ္ဌာ ပတိဋ္ဌိတာ အလ္လီနာ ဥပဂတာ အဇ္ဈောသိတာ အဓိမုတ္တာတိ – ပစ္စေကသစ္စေသု ပုထူ နိဝိဋ္ဌာ။

တေနာဟ ဘဂဝါ –

‘‘ဣဓေဝ သုဒ္ဓိံ ဣတိ ဝါဒယန္တိ၊ နာညေသု ဓမ္မေသု ဝိသုဒ္ဓိမာဟု။

ယံ နိဿိတာ တတ္ထ သုဘံ ဝဒါနာ၊ ပစ္စေကသစ္စေသု ပုထူ နိဝိဋ္ဌာ’’တိ။

၆၀။

တေ ဝါဒကာမာ ပရိသံ ဝိဂယှ၊ ဗာလံ ဒဟန္တီ မိထု အညမညံ။

ဝဒန္တိ တေ အညသိတာ ကထောဇ္ဇံ၊ ပသံသကာမာ ကုသလာဝဒါနာ။

တေ ဝါဒကာမာ ပရိသံ ဝိဂယ္ဟာတိ။ တေ ဝါဒကာမာတိ တေ ဝါဒကာမာ ဝါဒတ္ထိကာ ဝါဒါဓိပ္ပါယာ ဝါဒပုရေက္ခာရာ ဝါဒပရိယေသနံ စရန္တာ။ ပရိသံ ဝိဂယ္ဟာတိ ခတ္တိယပရိသံ ဗြာဟ္မဏပရိသံ ဂဟပတိပရိသံ သမဏပရိသံ ဝိဂယှ ဩဂယှ အဇ္ဈောဂါဟေတွာ ပဝိသိတွာတိ – တေ ဝါဒကာမာ ပရိသံ ဝိဂယှ။

ဗာလံ ဒဟန္တီ မိထု အညမညန္တိ။ မိထူတိ ဒွေ ဇနာ ဒွေ ကလဟကာရကာ ဒွေ ဘဏ္ဍနကာရကာ ဒွေ ဘဿကာရကာ ဒွေ ဝိဝါဒကာရကာ ဒွေ အဓိကရဏကာရကာ ဒွေ ဝါဒိနော ဒွေ သလ္လာပကာ; တေ အညမညံ ဗာလတော ဟီနတော နိဟီနတော ဩမကတော လာမကတော ဆတုက္ကတော ပရိတ္တတော ဒဟန္တိ ပဿန္တိ ဒက္ခန္တိ ဩလောကေန္တိ နိဇ္ဈာယန္တိ ဥပပရိက္ခန္တီတိ – ဗာလံ ဒဟန္တီ မိထု အညမညံ။

ဝဒန္တိ တေ အညသိတာ ကထောဇ္ဇန္တိ။ အညံ သတ္ထာရံ ဓမ္မက္ခာနံ ဂဏံ ဒိဋ္ဌိံ ပဋိပဒံ မဂ္ဂံ နိဿိတာ အာနိဿိတာ အလ္လီနာ ဥပဂတာ အဇ္ဈောသိတာ အဓိမုတ္တာ။ ကထောဇ္ဇံ ဝုစ္စတိ ကလဟော ဘဏ္ဍနံ ဝိဂ္ဂဟော ဝိဝါဒေါ မေဓဂံ။ အထ ဝါ ကထောဇ္ဇန္တိ အနောဇဝန္တီ နိသာကထာ ကထောဇ္ဇံ ဝဒန္တိ, ကလဟံ ဝဒန္တိ, ဘဏ္ဍနံ ဝဒန္တိ, ဝိဂ္ဂဟံ ဝဒန္တိ, ဝိဝါဒံ ဝဒန္တိ, မေဓဂံ ဝဒန္တိ ကထေန္တိ ဘဏန္တိ ဒီပယန္တိ ဝေါဟရန္တီတိ – ဝဒန္တိ တေ အညသိတာ ကထောဇ္ဇံ။

ပသံသကာမာ ကုသလာဝဒါနာတိ။ ပသံသကာမာတိ ပသံသကာမာ ပသံသတ္ထိကာ ပသံသာဓိပ္ပါယာ ပသံသပုရေက္ခာရာ ပသံသပရိယေသနံ စရန္တာ။ ကုသလာဝဒါနာတိ ကုသလဝါဒါ ပဏ္ဍိတဝါဒါ ထိရဝါဒါ ဉာယဝါဒါ ဟေတုဝါဒါ လက္ခဏဝါဒါ ကာရဏဝါဒါ ဌာနဝါဒါ သကာယ လဒ္ဓိယာတိ – ပသံသကာမာ ကုသလာဝဒါနာ။

တေနာဟ ဘဂဝါ –

‘‘တေ ဝါဒကာမာ ပရိသံ ဝိဂယှ၊ ဗာလံ ဒဟန္တီ မိထု အညမညံ။

ဝဒန္တိ တေ အညသိတာ ကထောဇ္ဇံ၊ ပသံသကာမာ ကုသလာဝဒါနာ’’တိ။

၆၁။

ယုတ္တော ကထာယံ ပရိသာယ မဇ္ဈေ၊ ပသံသမိစ္ဆံ ဝိနိဃာတိ ဟောတိ။

အပါဟတသ္မိံ ပန မင္ကု ဟောတိ၊ နိန္ဒာယ သော ကုပ္ပတိ ရန္ဓမေသီ။

ယုတ္တော ကထာယံ ပရိသာယ မဇ္ဈေတိ။ ခတ္တိယပရိသာယ ဝါ ဗြာဟ္မဏပရိသာယ ဝါ ဂဟပတိပရိသာယ ဝါ သမဏပရိသာယ ဝါ မဇ္ဈေ အတ္တနော ကထာယံ ယုတ္တော ပယုတ္တော အာယုတ္တော သမာယုတ္တော သမ္ပယုတ္တော ကထေတုန္တိ – ယုတ္တော ကထာယံ ပရိသာယ မဇ္ဈေ။

ပသံသမိစ္ဆံ ဝိနိဃာတိ ဟောတီတိ။ ပသံသမိစ္ဆန္တိ ပသံသံ ထောမနံ ကိတ္တိံ ဝဏ္ဏဟာရိယံ ဣစ္ဆန္တော သာဒိယန္တော ပတ္ထယန္တော ပိဟယန္တော အဘိဇပ္ပန္တော။ ဝိနိဃာတိ ဟောတီတိ ပုဗ္ဗေဝ သလ္လာပါ ကထံကထီ ဝိနိဃာတီ ဟောတိ။ ‘‘ဇယော နု ခေါ မေ ဘဝိဿတိ, ပရာဇယော နု ခေါ မေ ဘဝိဿတိ, ကထံ နိဂ္ဂဟံ ကရိဿာမိ, ကထံ ပဋိကမ္မံ ကရိဿာမိ, ကထံ ဝိသေသံ ကရိဿာမိ, ကထံ ပဋိဝိသေသံ ကရိဿာမိ, ကထံ အာဝေဌိယံ [အာဝေဓိယံ (သျာ။)] ကရိဿာမိ, ကထံ နိဗ္ဗေဌိယံ [နိဗ္ဗေဓိယံ (သျာ။ က။)] ကရိဿာမိ, ကထံ ဆေဒံ ကရိဿာမိ, ကထံ မဏ္ဍလံ ကရိဿာမီ’’တိ, ဧဝံ ပုဗ္ဗေဝ သလ္လာပါ ကထံကထီ ဝိနိဃာတိ ဟောတီတိ – ပသံသမိစ္ဆံ ဝိနိဃာတိ ဟောတိ။

အပါဟတသ္မိံ ပန မင္ကု ဟောတီတိ။ ယေ တေ ပဉ္ဟဝီမံသကာ ပရိသာ ပါရိသဇ္ဇာ ပါသာရိကာ [ပါသနိကာ (သျာ။)], တေ အပဟရန္တိ။ ‘‘အတ္ထာပဂတံ ဘဏိတ’’န္တိ အတ္ထတော အပဟရန္တိ, ‘‘ဗျဉ္ဇနာပဂတံ ဘဏိတ’’န္တိ ဗျဉ္ဇနတော အပဟရန္တိ, ‘‘အတ္ထဗျဉ္ဇနာပဂတံ ဘဏိတ’’န္တိ အတ္ထဗျဉ္ဇနတော အပဟရန္တိ, ‘‘အတ္ထော တေ ဒုန္နီတော, ဗျဉ္ဇနံ တေ ဒုရောပိတံ, အတ္ထဗျဉ္ဇနံ တေ ဒုန္နီတံ ဒုရောပိတံ, နိဂ္ဂဟော တေ အကတော, ပဋိကမ္မံ တေ ဒုက္ကဋံ, ဝိသေသော တေ အကတော, ပဋိဝိသေသော တေ ဒုက္ကဋော, အာဝေဌိယာ တေ အကတာ, နိဗ္ဗေဌိယာ တေ ဒုက္ကဋာ , ဆေဒေါ တေ အကတော, မဏ္ဍလံ တေ ဒုက္ကဋံ ဝိသမကထံ ဒုက္ကထိတံ ဒုဗ္ဘဏိတံ ဒုလ္လပိတံ ဒုရုတ္တံ ဒုဗ္ဘာသိတ’’န္တိ အပဟရန္တိ။ အပါဟတသ္မိံ ပန မင္ကု ဟောတီတိ ။ အပါဟတသ္မိံ မင္ကု ဟောတိ ဣဠိတော ဃဋ္ဋိတော ဗျာဓိတော ဒေါမနဿိတော ဟောတီတိ – အပါဟတသ္မိံ ပန မင္ကု ဟောတိ။

နိန္ဒာယ သော ကုပ္ပတိ ရန္ဓမေသီတိ။ နိန္ဒာယ ဂရဟာယ အကိတ္တိယာ အဝဏ္ဏဟာရိကာယ ကုပ္ပတိ ဗျာပဇ္ဇတိ ပတိဋ္ဌီယတိ, ကောပဉ္စ ဒေါသဉ္စ အပ္ပစ္စယဉ္စ ပါတုကရောတီတိ – နိန္ဒာယ သော ကုပ္ပတိ။ ရန္ဓမေသီတိ ဝိရန္ဓမေသီ အပရဒ္ဓမေသီ ခလိတမေသီ ဂဠိတမေသီ ဝိဝရမေသီတိ – နိန္ဒာယ သော ကုပ္ပတိ ရန္ဓမေသီ။

တေနာဟ ဘဂဝါ –

‘‘ယုတ္တော ကထာယံ ပရိသာယ မဇ္ဈေ၊ ပသံသမိစ္ဆံ ဝိနိဃာတိ ဟောတိ။

အပါဟတသ္မိံ ပန မင္ကု ဟောတိ၊ နိန္ဒာယ သော ကုပ္ပတိ ရန္ဓမေသီ’’တိ။

၆၂။

ယမဿ ဝါဒံ ပရိဟီနမာဟု၊ အပါဟတံ ပဉ္ဟဝိမံသကာသေ [ပဉ္ဟဝိမံသကာ ယေ (သျာ။)] ။

ပရိဒေဝတိ သောစတိ ဟီနဝါဒေါ၊ ဥပစ္စဂါ မန္တိ အနုတ္ထုနာတိ။

ယမဿ ဝါဒံ ပရိဟီနမာဟူတိ ယံ တဿ ဝါဒံ ဟီနံ နိဟီနံ ပရိဟီနံ ပရိဟာပိတံ န ပရိပူရိတံ, ဧဝမာဟံသု ဧဝံ ကထေန္တိ ဧဝံ ဘဏန္တိ ဧဝံ ဒီပယန္တိ ဧဝံ ဝေါဟရန္တီတိ – ယမဿ ဝါဒံ ပရိဟီနမာဟု။

အပါဟတံ ပဉ္ဟဝိမံသကာသေတိ။ ယေ တေ ပဉ္ဟဝီမံသကာ ပရိသာ ပါရိသဇ္ဇာ ပါသာရိကာ, တေ အပဟရန္တိ။ ‘‘အတ္ထာပဂတံ ဘဏိတ’’န္တိ အတ္ထတော အပဟရန္တိ, ‘‘ဗျဉ္ဇနာပဂတံ ဘဏိတ’’န္တိ ဗျဉ္ဇနတော အပဟရန္တိ, ‘‘အတ္ထဗျဉ္ဇနာပဂတံ ဘဏိတ’’န္တိ အတ္ထဗျဉ္ဇနတော အပဟရန္တိ, ‘‘အတ္ထော တေ ဒုန္နီတော, ဗျဉ္ဇနံ တေ ဒုရောပိတံ, အတ္ထဗျဉ္ဇနံ တေ ဒုန္နီတံ ဒုရောပိတံ, နိဂ္ဂဟော တေ အကတော, ပဋိကမ္မံ တေ ဒုက္ကဋံ, ဝိသေသော တေ အကတော, ပဋိဝိသေသော တေ ဒုက္ကဋော, အာဝေဌိယာ တေ အကတာ, နိဗ္ဗေဌိယာ တေ ဒုက္ကဋာ, ဆေဒေါ တေ အကတော, မဏ္ဍလံ တေ ဒုက္ကဋံ ဝိသမကထံ ဒုက္ကထိတံ ဒုဗ္ဘဏိတံ ဒုလ္လပိတံ ဒုရုတ္တံ ဒုဗ္ဘာသိတ’’န္တိ, အပဟရန္တီတိ – အပါဟတံ ပဉ္ဟဝိမံသကာသေ။

ပရိဒေဝတိ သောစတိ ဟီနဝါဒေါတိ။ ပရိဒေဝတီတိ ‘‘အညံ မယာ အာဝဇ္ဇိတံ အညံ စိန္တိတံ အညံ ဥပဓါရိတံ, အညံ ဥပလက္ခိတံ သော မဟာပက္ခော မဟာပရိသော မဟာပရိဝါရော; ပရိသာ စာယံ ဝဂ္ဂါ, န သမဂ္ဂါ; သမဂ္ဂါယ ပရိသာယ ဟေတု ကထာသလ္လာပေါ ပုန ဘဉ္ဇိဿာမီ’’တိ, ယာ ဧဝရူပါ [ယော ဧဝရူပေါ (သျာ။)] ဝါစာ ပလာပေါ ဝိပ္ပလာပေါ လာလပ္ပော လာလပ္ပါယနာ လာလပ္ပါယိတတ္တန္တိ – ပရိဒေဝတိ။ သောစတီတိ ‘‘တဿ ဇယော’’တိ သောစတိ ‘‘မယှံ ပရာဇယော’’တိ သောစတိ, ‘‘တဿ လာဘော’’တိ သောစတိ, ‘‘မယှံ အလာဘော’’တိ သောစတိ, ‘‘တဿ ယသော’’တိ သောစတိ, ‘‘မယှံ အယသော’’တိ သောစတိ, ‘‘တဿ ပသံသာ’’တိ သောစတိ, ‘‘မယှံ နိန္ဒာ’’တိ သောစတိ, ‘‘တဿ သုခ’’န္တိ သောစတိ, ‘‘မယှံ ဒုက္ခ’’န္တိ သောစတိ, ‘‘သော သက္ကတော ဂရုကတော မာနိတော ပူဇိတော အပစိတော လာဘီ စီဝရပိဏ္ဍပါတသေနာသနဂိလာနပစ္စယဘေသဇ္ဇပရိက္ခာရာနံ, အဟမသ္မိ အသက္ကတော အဂရုကတော အမာနိတော အပူဇိတော အနပစိတော န လာဘီ စီဝရပိဏ္ဍပါတသေနာသနဂိလာနပစ္စယဘေသဇ္ဇပရိက္ခာရာန’’န္တိ သောစတိ ကိလမတိ ပရိဒေဝတိ ဥရတ္တာဠိံ ကန္ဒတိ သမ္မောဟံ အာပဇ္ဇတီတိ – ပရိဒေဝတိ သောစတိ။ ဟီနဝါဒေါတိ ဟီနဝါဒေါ နိဟီနဝါဒေါ ပရိဟီနဝါဒေါ ပရိဟာပိတဝါဒေါ န ပရိပူရဝါဒေါတိ – ပရိဒေဝတိ သောစတိ ဟီနဝါဒေါ။

ဥပစ္စဂါ မန္တိ အနုတ္ထုနာတီတိ။ သော မံ ဝါဒေန ဝါဒံ အစ္စဂါ ဥပစ္စဂါ အတိက္ကန္တော သမတိက္ကန္တော ဝီတိဝတ္တောတိ။ ဧဝမ္ပိ ဥပစ္စဂါ မန္တိ။ အထ ဝါ မံ ဝါဒေန ဝါဒံ အဘိဘဝိတွာ အဇ္ဈောတ္ထရိတွာ ပရိယာဒိယိတွာ မဒ္ဒယိတွာ စရတိ ဝိဟရတိ ဣရိယတိ ဝတ္တတိ ပါလေတိ ယပေတိ ယာပေတီတိ။ ဧဝမ္ပိ ဥပစ္စဂါ မန္တိ။ အနုတ္ထုနာ ဝုစ္စတိ ဝါစာ ပလာပေါ ဝိပ္ပလာပေါ လာလပ္ပော လာလပ္ပါယနာ လာလပ္ပါယိတတ္တန္တိ – ဥပစ္စဂါ မန္တိ အနုတ္ထုနာတိ။

တေနာဟ ဘဂဝါ –

‘‘ယမဿ ဝါဒံ ပရိဟီနမာဟု၊ အပါဟတံ ပဉ္ဟဝိမံသကာသေ။

ပရိဒေဝတိ သောစတိ ဟီနဝါဒေါ၊ ဥပစ္စဂါ မန္တိ အနုတ္ထုနာတီ’’တိ။

၆၃။

ဧတေ ဝိဝါဒါ သမဏေသု ဇာတာ၊ ဧတေသု ဥဂ္ဃါတိနိဃာတိ ဟောတိ။

ဧတမ္ပိ ဒိသွာ ဝိရမေ ကထောဇ္ဇံ၊ န ဟညဒတ္ထတ္ထိ ပသံသလာဘာ။

ဧတေ ဝိဝါဒါ သမဏေသု ဇာတာတိ။ သမဏာတိ ယေ ကေစိ ဣတော ဗဟိဒ္ဓါ ပရိဗ္ဗဇူပဂတာ ပရိဗ္ဗဇသမာပန္နာ။ ဧတေ ဒိဋ္ဌိကလဟာ ဒိဋ္ဌိဘဏ္ဍနာ ဒိဋ္ဌိဝိဂ္ဂဟာ ဒိဋ္ဌိဝိဝါဒါ ဒိဋ္ဌိမေဓဂါ သမဏေသု ဇာတာ သဉ္ဇာတာ နိဗ္ဗတ္တာ အဘိနိဗ္ဗတ္တာ ပါတုဘူတာတိ – ဧတေ ဝိဝါဒါ သမဏေသု ဇာတာ။

ဧတေသု ဥဂ္ဃါတိနိဃာတိ ဟောတီတိ။ ဇယပရာဇယော ဟောတိ, လာဘာလာဘော ဟောတိ, ယသာယသော ဟောတိ, နိန္ဒာပသံသာ ဟောတိ, သုခဒုက္ခံ ဟောတိ, သောမနဿဒေါမနဿံ ဟောတိ, ဣဋ္ဌာနိဋ္ဌံ ဟောတိ, အနုနယပဋိဃံ ဟောတိ, ဥဂ္ဃါတိတနိဂ္ဃါတိတံ ဟောတိ, အနုရောဓဝိရောဓေါ ဟောတိ, ဇယေန စိတ္တံ ဥဂ္ဃါတိတံ ဟောတိ ပရာဇယေန စိတ္တံ နိဂ္ဃါတိတံ ဟောတိ, လာဘေန စိတ္တံ ဥဂ္ဃါတိတံ ဟောတိ အလာဘေန စိတ္တံ နိဂ္ဃါတိတံ ဟောတိ, ယသေန စိတ္တံ ဥဂ္ဃါတိတံ ဟောတိ အယသေန စိတ္တံ နိဂ္ဃါတိတံ ဟောတိ, ပသံသာယ စိတ္တံ ဥဂ္ဃါတိတံ ဟောတိ နိန္ဒာယ စိတ္တံ နိဂ္ဃါတိတံ ဟောတိ, သုခေန စိတ္တံ ဥဂ္ဃါတိတံ ဟောတိ ဒုက္ခေန စိတ္တံ နိဂ္ဃါတိတံ ဟောတိ, သောမနဿေန စိတ္တံ ဥဂ္ဃါတိတံ ဟောတိ ဒေါမနဿေန စိတ္တံ နိဂ္ဃါတိတံ ဟောတိ, ဥန္နတိယာ [ဥဏ္ဏတိယာ (သျာ။ က။)] စိတ္တံ ဥဂ္ဃါတိတံ ဟောတိ ဩနတိယာ [ဩဏတိယာ (သျာ။ က။)] စိတ္တံ နိဂ္ဃါတိတံ ဟောတီတိ – ဧတေသု ဥဂ္ဃါတိနိဃာတိ ဟောတိ။

ဧတမ္ပိ ဒိသွာ ဝိရမေ ကထောဇ္ဇန္တိ။ ဧတမ္ပိ ဒိသွာတိ ဧတံ အာဒီနဝံ ဒိသွာ ပဿိတွာ တုလယိတွာ တီရယိတွာ ဝိဘာဝယိတွာ ဝိဘူတံ ကတွာ ဒိဋ္ဌိကလဟေသု ဒိဋ္ဌိဘဏ္ဍနေသု ဒိဋ္ဌိဝိဂ္ဂဟေသု ဒိဋ္ဌိဝိဝါဒေသု ဒိဋ္ဌိမေဓဂေသူတိ – ဧတမ္ပိ ဒိသွာ ဝိရမေ ကထောဇ္ဇန္တိ။ ကထောဇ္ဇံ ဝုစ္စတိ ကလဟော ဘဏ္ဍနံ ဝိဂ္ဂဟော ဝိဝါဒေါ မေဓဂံ။ အထ ဝါ ကထောဇ္ဇန္တိ အနောဇဝန္တီ နိသာကထာ ကထောဇ္ဇံ န ကရေယျ, ကလဟံ န ကရေယျ, ဘဏ္ဍနံ န ကရေယျ, ဝိဂ္ဂဟံ န ကရေယျ, ဝိဝါဒံ န ကရေယျ, မေဓဂံ န ကရေယျ, ကလဟဘဏ္ဍနဝိဂ္ဂဟဝိဝါဒမေဓဂံ ပဇဟေယျ ဝိနောဒေယျ ဗျန္တိံ ကရေယျ အနဘာဝံ ဂမေယျ, ကလဟဘဏ္ဍနဝိဂ္ဂဟဝိဝါဒမေဓဂါ အာရတော အဿ ဝိရတော ပဋိဝိရတော နိက္ခန္တော နိဿဋော ဝိပ္ပယုတ္တော ဝိသညုတ္တော ဝိမရိယာဒိကတေန စေတသာ ဝိဟရေယျာတိ – ဧတမ္ပိ ဒိသွာ ဝိရမေ ကထောဇ္ဇံ။

န ဟညဒတ္ထတ္ထိ ပသံသလာဘာတိ။ ပသံသလာဘာ အညော အတ္ထော နတ္ထိ အတ္တတ္ထော ဝါ ပရတ္ထော ဝါ ဥဘယတ္ထော ဝါ ဒိဋ္ဌဓမ္မိကော ဝါ အတ္ထော, သမ္ပရာယိကော ဝါ အတ္ထော, ဥတ္တာနော ဝါ အတ္ထော , ဂမ္ဘီရော ဝါ အတ္ထော, ဂူဠ္ဟော ဝါ အတ္ထော, ပဋိစ္ဆန္နော ဝါ အတ္ထော, နေယျော ဝါ အတ္ထော, နီတော ဝါ အတ္ထော, အနဝဇ္ဇော ဝါ အတ္ထော, နိက္ကိလေသော ဝါ အတ္ထော, ဝေါဒါနော ဝါ အတ္ထော, ပရမတ္ထော ဝါ အတ္ထော နတ္ထိ န သန္တိ န သံဝိဇ္ဇန္တိ နုပလဗ္ဘန္တီတိ – န ဟညဒတ္ထတ္ထိ ပသံသလာဘာ။

တေနာဟ ဘဂဝါ –

‘‘ဧတေ ဝိဝါဒါ သမဏေသု ဇာတာ၊ ဧတေသု ဥဂ္ဃါတိနိဃာတိ ဟောတိ။

ဧတမ္ပိ ဒိသွာ ဝိရမေ ကထောဇ္ဇံ၊ န ဟညဒတ္ထတ္ထိ ပသံသလာဘာ’’တိ။

၆၄။

ပသံသိတော ဝါ ပန တတ္ထ ဟောတိ၊ အက္ခာယ ဝါဒံ ပရိသာယ မဇ္ဈေ။

သော [သော တံ (သီ။)] ဟဿတီ ဥန္နမတီ [ဥဏ္ဏမတီ (သျာ။ က။)] စ တေန၊ ပပ္ပုယျ တမတ္ထံ ယထာ မနော အဟု။

ပသံသိတော ဝါ ပန တတ္ထ ဟောတီတိ။ တတ္ထာတိ သကာယ ဒိဋ္ဌိယာ သကာယ ခန္တိယာ သကာယ ရုစိယာ သကာယ လဒ္ဓိယာ ပသံသိတော ထောမိတော ကိတ္တိတော ဝဏ္ဏိတော ဟောတီတိ – ပသံသိတော ဝါ ပန တတ္ထ ဟောတိ။

အက္ခာယ ဝါဒံ ပရိသာယ မဇ္ဈေတိ။ ခတ္တိယပရိသာယ ဝါ ဗြာဟ္မဏပရိသာယ ဝါ ဂဟပတိပရိသာယ ဝါ သမဏပရိသာယ ဝါ မဇ္ဈေ အတ္တနော ဝါဒံ အက္ခာယ အာစိက္ခိတွာ အနုဝါဒံ အက္ခာယ အာစိက္ခိတွာ ထမ္ဘယိတွာ ဗြူဟယိတွာ ဒီပယိတွာ ဇောတယိတွာ ဝေါဟရိတွာ ပရိဂ္ဂဏှိတွာတိ – အက္ခာယ ဝါဒံ ပရိသာယ မဇ္ဈေ။

သော ဟဿတီ ဥန္နမတီ စ တေနာတိ။ သော တေန ဇယတ္ထေန တုဋ္ဌော ဟောတိ ဟဋ္ဌော ပဟဋ္ဌော အတ္တမနော ပရိပုဏ္ဏသင်္ကပ္ပော။ အထ ဝါ ဒန္တဝိဒံသကံ ဟသမာနော။ သော ဟဿတီ ဥန္နမတီ စ တေနာတိ သော တေန ဇယတ္ထေန ဥန္နတော ဟောတိ ဥန္နမော ဓဇော သမ္ပဂ္ဂါဟော ကေတုကမ္ယတာ စိတ္တဿာတိ – သော ဟဿတီ ဥန္နမတီ စ တေန။

ပပ္ပုယျ တမတ္ထံ ယထာ မနော အဟူတိ။ တံ ဇယတ္ထံ ပပ္ပုယျ ပါပုဏိတွာ အဓိဂန္တွာ ဝိန္ဒိတွာ ပဋိလဘိတွာ။ ယထာ မနော အဟူတိ ယထာ မနော အဟု, ယထာ စိတ္တော အဟု, ယထာ သင်္ကပ္ပော အဟု, ယထာ ဝိညာဏော အဟူတိ – ပပ္ပုယျ တမတ္ထံ ယထာ မနော အဟု။

တေနာဟ ဘဂဝါ –

‘‘ပသံသိတော ဝါ ပန တတ္ထ ဟောတိ၊ အက္ခာယ ဝါဒံ ပရိသာယ မဇ္ဈေ။

သော ဟဿတီ ဥန္နမတီ စ တေန၊ ပပ္ပုယျ တမတ္ထံ ယထာ မနော အဟူ’’တိ။

၆၅။

ယာ ဥန္နတီ သာဿ ဝိဃာတဘူမိ၊ မာနာတိမာနံ ဝဒတေ ပနေသော။

ဧတမ္ပိ ဒိသွာ န ဝိဝါဒယေထ၊ န ဟိ တေန သုဒ္ဓိံ ကုသလာ ဝဒန္တိ။

ယာ ဥန္နတီ သာဿ ဝိဃာတဘူမီတိ။ ယာ ဥန္နတိ ဥန္နမော ဓဇော သမ္ပဂ္ဂါဟော ကေတုကမ္ယတာ စိတ္တဿာတိ – ယာ ဥန္နတိ။ သာဿ ဝိဃာတဘူမီတိ သာ တဿ ဝိဃာတဘူမိ ဥပဃာတဘူမိ ဣဠနဘူမိ ဃဋ္ဋနဘူမိ ဥပဒ္ဒဝဘူမိ ဥပသဂ္ဂဘူမီတိ – ယာ ဥန္နတီ သာဿ ဝိဃာတဘူမိ။

မာနာတိမာနံ ဝဒတေ ပနေသောတိ။ သော ပုဂ္ဂလော မာနဉ္စ ဝဒတိ အတိမာနဉ္စ ဝဒတီတိ – မာနာတိမာနံ ဝဒတေ ပနေသော။

ဧတမ္ပိ ဒိသွာ န ဝိဝါဒယေထာတိ။ ဧတံ အာဒီနဝံ ဒိသွာ ပဿိတွာ တုလယိတွာ တီရယိတွာ ဝိဘာဝယိတွာ ဝိဘူတံ ကတွာ ဒိဋ္ဌိကလဟေသု ဒိဋ္ဌိဘဏ္ဍနေသု ဒိဋ္ဌိဝိဂ္ဂဟေသု ဒိဋ္ဌိဝိဝါဒေသု ဒိဋ္ဌိမေဓဂေသူတိ – ဧတမ္ပိ ဒိသွာ။ န ဝိဝါဒယေထာတိ န ကလဟံ ကရေယျ န ဘဏ္ဍနံ ကရေယျ န ဝိဂ္ဂဟံ ကရေယျ န ဝိဝါဒံ ကရေယျ, န မေဓဂံ ကရေယျ, ကလဟဘဏ္ဍနဝိဂ္ဂဟဝိဝါဒမေဓဂံ ပဇဟေယျ ဝိနောဒေယျ ဗျန္တိံ ကရေယျ အနဘာဝံ ဂမေယျ, ကလဟဘဏ္ဍနဝိဂ္ဂဟဝိဝါဒမေဓဂါ အာရတော အဿ ဝိရတော ပဋိဝိရတော နိက္ခန္တော နိဿဋော ဝိပ္ပယုတ္တော ဝိသညုတ္တော ဝိမရိယာဒိကတေန စေတသာ ဝိဟရေယျာတိ – ဧတမ္ပိ ဒိသွာ န ဝိဝါဒယေထ။

န ဟိ တေန သုဒ္ဓိံ ကုသလာ ဝဒန္တီတိ။ ကုသလာတိ ယေ တေ ခန္ဓကုသလာ ဓါတုကုသလာ အာယတနကုသလာ ပဋိစ္စသမုပ္ပါဒကုသလာ သတိပဋ္ဌာနကုသလာ သမ္မပ္ပဓါနကုသလာ ဣဒ္ဓိပါဒကုသလာ ဣန္ဒ္ရိယကုသလာ ဗလကုသလာ ဗောဇ္ဈင်္ဂကုသလာ မဂ္ဂကုသလာ ဖလကုသလာ နိဗ္ဗာနကုသလာ, တေ ကုသလာ ဒိဋ္ဌိကလဟေန ဒိဋ္ဌိဘဏ္ဍနေန ဒိဋ္ဌိဝိဂ္ဂဟေန ဒိဋ္ဌိဝိဝါဒေန ဒိဋ္ဌိမေဓဂေန သုဒ္ဓိံ ဝိသုဒ္ဓိံ ပရိသုဒ္ဓိံ, မုတ္တိံ ဝိမုတ္တိံ ပရိမုတ္တိံ န ဝဒန္တိ န ကထေန္တိ န ဘဏန္တိ န ဒီပယန္တိ န ဝေါဟရန္တီတိ – န ဟိ တေန သုဒ္ဓိံ ကုသလာ ဝဒန္တိ။

တေနာဟ ဘဂဝါ –

‘‘ယာ ဥန္နတီ သာဿ ဝိဃာတဘူမိ၊ မာနာတိမာနံ ဝဒတေ ပနေသော။

ဧတမ္ပိ ဒိသွာ န ဝိဝါဒယေထ၊ န ဟိ တေန သုဒ္ဓိံ ကုသလာ ဝဒန္တီ’’တိ။

၆၆။

သူရော ယထာ ရာဇခါဒါယ ပုဋ္ဌော၊ အဘိဂဇ္ဇမေတိ ပဋိသူရမိစ္ဆံ။

ယေနေဝ သော တေန ပလေဟိ သူရ၊ ပုဗ္ဗေဝ နတ္ထိ ယဒိဒံ ယုဓါယ။

သူရော ယထာ ရာဇခါဒါယ ပုဋ္ဌောတိ။ သူရောတိ သူရော ဝီရော ဝိက္ကန္တော အဘီရူ အဆမ္ဘီ အနုတြာသီ အပလာယီ။ ရာဇခါဒါယ ပုဋ္ဌောတိ ရာဇခါဒနီယေန ရာဇဘောဇနီယေန ပုဋ္ဌော ပေါသိတော အပါဒိတော ဝဍ္ဎိတောတိ – သူရော ယထာ ရာဇခါဒါယ ပုဋ္ဌော။

အဘိဂဇ္ဇမေတိ ပဋိသူရမိစ္ဆန္တိ။ သော ဂဇ္ဇန္တော ဥဂ္ဂဇ္ဇန္တော အဘိဂဇ္ဇန္တော ဧတိ ဥပေတိ ဥပဂစ္ဆတိ ပဋိသူရံ ပဋိပုရိသံ ပဋိသတ္တုံ ပဋိမလ္လံ ဣစ္ဆန္တော သာဒိယန္တော ပတ္ထယန္တော ပိဟယန္တော အဘိဇပ္ပန္တောတိ – အဘိဂဇ္ဇမေတိ ပဋိသူရမိစ္ဆံ။

ယေနေဝ သော တေန ပလေဟိ သူရာတိ။ ယေနေဝ သော ဒိဋ္ဌိဂတိကော တေန ပလေဟိ, တေန ဝဇ, တေန ဂစ္ဆ, တေန အတိက္ကမ, သော တုယှံ ပဋိသူရော ပဋိပုရိသော ပဋိသတ္တု ပဋိမလ္လောတိ – ယေနေဝ သော တေန ပလေဟိ သူရ။

ပုဗ္ဗေဝ နတ္ထိ ယဒိဒံ ယုဓါယာတိ။ ပုဗ္ဗေဝ ဗောဓိယာ မူလေ ယေ ပဋိသေနိကရာ ကိလေသာ ပဋိလောမကရာ ပဋိကဏ္ဍကကရာ ပဋိပက္ခကရာ တေ နတ္ထိ န သန္တိ န သံဝိဇ္ဇန္တိ နုပလဗ္ဘန္တိ, ပဟီနာ သမုစ္ဆိန္နာ ဝူပသန္တာ ပဋိပဿဒ္ဓါ အဘဗ္ဗုပ္ပတ္တိကာ ဉာဏဂ္ဂိနာ ဒဍ္ဎာ။ ယဒိဒံ ယုဓါယာတိ ယဒိဒံ ယုဒ္ဓတ္ထာယ ကလဟတ္ထာယ ဘဏ္ဍနတ္ထာယ ဝိဂ္ဂဟတ္ထာယ ဝိဝါဒတ္ထာယ မေဓဂတ္ထာယာတိ – ပုဗ္ဗေဝ နတ္ထိ ယဒိဒံ ယုဓါယ။

တေနာဟ ဘဂဝါ –

‘‘သူရော ယထာ ရာဇခါဒါယ ပုဋ္ဌော၊ အဘိဂဇ္ဇမေတိ ပဋိသူရမိစ္ဆံ။

ယေနေဝ သော တေန ပလေဟိ သူရ၊ ပုဗ္ဗေဝ နတ္ထိ ယဒိဒံ ယုဓါယာ’’တိ။

၆၇။

ယေ ဒိဋ္ဌိမုဂ္ဂယှ ဝိဝါဒယန္တိ၊ ဣဒမေဝ သစ္စန္တိ စ ဝါဒယန္တိ။

တေ တွံ ဝဒဿူ န ဟိ တေဓ အတ္ထိ၊ ဝါဒမှိ ဇာတေ ပဋိသေနိကတ္တာ။

ယေ ဒိဋ္ဌိမုဂ္ဂယှ ဝိဝါဒယန္တီတိ ယေ ဒွါသဋ္ဌိဒိဋ္ဌိဂတာနံ အညတရညတရံ ဒိဋ္ဌိဂတံ ဂဟေတွာ ဂဏှိတွာ ဥဂ္ဂဏှိတွာ ပရာမသိတွာ အဘိနိဝိသိတွာ ဝိဝါဒယန္တိ ကလဟံ ကရောန္တိ ဘဏ္ဍနံ ကရောန္တိ ‘ဝိဂ္ဂဟံ ကရောန္တိ ဝိဝါဒံ ကရောန္တိ, မေဓဂံ ကရောန္တိ – ‘‘န တွံ ဣမံ ဓမ္မဝိနယံ အာဇာနာသိ, အဟံ ဣမံ ဓမ္မဝိနယံ အာဇာနာမိ, ကိံ တွံ ဣမံ ဓမ္မဝိနယံ အာဇာနိဿသိ, မိစ္ဆာပဋိပန္နော တွမသိ, အဟမသ္မိ သမ္မာပဋိပန္နော, သဟိတံ မေ, အသဟိတံ တေ, ပုရေ ဝစနီယံ ပစ္ဆာ အဝစ, ပစ္ဆာ ဝစနီယံ ပုရေ အဝစ, အဓိစိဏ္ဏံ တေ ဝိပရာဝတ္တံ, အာရောပိတော တေ ဝါဒေါ, နိဂ္ဂဟိတော တွမသိ, စရ ဝါဒပ္ပမောက္ခာယ, နိဗ္ဗေဌေဟိ ဝါ သစေ ပဟောသီ’’တိ – ယေ ဒိဋ္ဌိမုဂ္ဂယှ ဝိဝါဒယန္တိ။

ဣဒမေဝ သစ္စန္တိ စ ဝါဒယန္တီတိ။ ‘‘သဿတော လောကော, ဣဒမေဝ သစ္စံ မောဃမည’’န္တိ ဝါဒယန္တိ ကထေန္တိ ဘဏန္တိ ဒီပယန္တိ ဝေါဟရန္တိ။ ‘‘အသဿတော လောကော။ပေ။။ နေဝ ဟောတိ န န ဟောတိ တထာဂတော ပရံ မရဏာ, ဣဒမေဝ သစ္စံ မောဃမည’’န္တိ ဝါဒယန္တိ ကထေန္တိ ဘဏန္တိ ဒီပယန္တိ ဝေါဟရန္တီတိ – ဣဒမေဝ သစ္စန္တိ စ ဝါဒယန္တိ။

တေ တွံ ဝဒဿူ န ဟိ တေဓ အတ္ထိ, ဝါဒမှိ ဇာတေ ပဋိသေနိကတ္တာတိ။ တေ တွံ ဒိဋ္ဌိဂတိကေ ဝဒဿု ဝါဒေန ဝါဒံ, နိဂ္ဂဟေန နိဂ္ဂဟံ, ပဋိကမ္မေန ပဋိကမ္မံ, ဝိသေသေန ဝိသေသံ, ပဋိဝိသေသေန ပဋိဝိသေသံ, အာဝေဌိယာယ အာဝေဌိယံ, နိဗ္ဗေဌိယာယ နိဗ္ဗေဌိယံ, ဆေဒေန ဆေဒံ, မဏ္ဍလေန မဏ္ဍလံ, တေ တုယှံ ပဋိသူရာ ပဋိပုရိသာ ပဋိသတ္တူ ပဋိမလ္လာတိ – တေ တွံ ဝဒဿူ န ဟိ တေဓ အတ္ထိ။ ဝါဒမှိ ဇာတေ ပဋိသေနိကတ္တာတိ။ ဝါဒေ ဇာတေ သဉ္ဇာတေ နိဗ္ဗတ္တေ အဘိနိဗ္ဗတ္တေ ပါတုဘူတေယေဝ ပဋိသေနိကတ္တာ [ပဋိသေနိကတာ (က။), ဧဝံ သေသေသု တီသု ပဒေသုပိ] ပဋိလောမကတ္တာ ပဋိဘဏ္ဍကတ္တာ ပဋိပက္ခကတ္တာ ကလဟံ ကရေယျုံ ဘဏ္ဍနံ ကရေယျုံ ဝိဂ္ဂဟံ ကရေယျုံ ဝိဝါဒံ ကရေယျုံ မေဓဂံ ကရေယျုံ, တေ နတ္ထိ န သန္တိ န သံဝိဇ္ဇန္တိ နုပလဗ္ဘန္တိ, ပဟီနာ။ပေ။။ ဉာဏဂ္ဂိနာ ဒဍ္ဎာတိ – တေ တွံ ဝဒဿူ န ဟိ တေဓ အတ္ထိ ဝါဒမှိ ဇာတေ ပဋိသေနိကတ္တာ။

တေနာဟ ဘဂဝါ –

‘‘ယေ ဒိဋ္ဌိမုဂ္ဂယှ ဝိဝါဒယန္တိ၊ ဣဒမေဝ သစ္စန္တိ စ ဝါဒယန္တိ။

တေ တွံ ဝဒဿူ န ဟိ တေဓ အတ္ထိ၊ ဝါဒမှိ ဇာတေ ပဋိသေနိကတ္တာ’’တိ။

၆၈။

ဝိသေနိကတွာ ပန ယေ စရန္တိ၊ ဒိဋ္ဌီဟိ ဒိဋ္ဌိံ အဝိရုဇ္ဈမာနာ။

တေသု တွံ ကိံ လဘေထ ပသူရ၊ ယေသီဓ နတ္ထိ ပရမုဂ္ဂဟီတံ။

ဝိသေနိကတွာ ပန ယေ စရန္တီတိ။ သေနာ ဝုစ္စတိ မာရသေနာ။ ကာယဒုစ္စရိတံ မာရသေနာ, ဝစီဒုစ္စရိတံ မာရသေနာ, မနောဒုစ္စရိတံ မာရသေနာ, လောဘော မာရသေနာ, ဒေါသော မာရသေနာ, မောဟော မာရသေနာ, ကောဓေါ။ ဥပနာဟော။ မက္ခော။ ပဠာသော။ ဣဿာ။ မစ္ဆရိယံ။ မာယာ။ သာဌေယျံ။ ထမ္ဘော။ သာရမ္ဘော။ မာနော။ အတိမာနော။ မဒေါ။ ပမာဒေါ။ သဗ္ဗေ ကိလေသာ။ သဗ္ဗေ ဒုစ္စရိတာ။ သဗ္ဗေ ဒရထာ။ သဗ္ဗေ ပရိဠာဟာ။ သဗ္ဗေ သန္တာပါ။ သဗ္ဗာကုသလာဘိသင်္ခါရာ မာရသေနာ။

ဝုတ္တဉ္ဟေတံ ဘဂဝတာ –

‘‘ကာမာ တေ ပဌမာ သေနာ၊ ဒုတိယာ အရတိ ဝုစ္စတိ။ပေ။။။

န နံ အသုရော ဇိနာတိ၊ ဇေတွာဝ လဘတေ သုခ’’န္တိ။

ယတော စတူဟိ အရိယမဂ္ဂေဟိ သဗ္ဗာ စ မာရသေနာ သဗ္ဗေ စ ပဋိသေနိကရာ ကိလေသာ ဇိတာ စ ပရာဇိတာ စ ဘဂ္ဂါ ဝိပ္ပလုဂ္ဂါ ပရမ္မုခါ, တေန ဝုစ္စတိ ဝိသေနိကတွာတိ။ ယေတိ အရဟန္တော ခီဏာသဝါ။ စရန္တီတိ စရန္တိ ဝိဟရန္တိ ဣရိယန္တိ ဝတ္တေန္တိ ပါလေန္တိ ယပေန္တိ ယာပေန္တီတိ – ဝိသေနိကတွာ ပန ယေ စရန္တိ။

ဒိဋ္ဌီဟိ ဒိဋ္ဌိံ အဝိရုဇ္ဈမာနာတိ။ ယေသံ ဒွါသဋ္ဌိ ဒိဋ္ဌိဂတာနိ ပဟီနာနိ သမုစ္ဆိန္နာနိ ဝူပသန္တာနိ ပဋိပဿဒ္ဓါနိ အဘဗ္ဗုပ္ပတ္တိကာနိ ဉာဏဂ္ဂိနာ ဒဍ္ဎာနိ, တေ ဒိဋ္ဌီဟိ ဒိဋ္ဌိံ အဝိရုဇ္ဈမာနာ အပ္ပဋိဝိရုဇ္ဈမာနာ အပ္ပဟီယမာနာ အပ္ပဋိဟညမာနာ အပ္ပဋိဟတမာနာတိ – ဒိဋ္ဌီဟိ ဒိဋ္ဌိံ အဝိရုဇ္ဈမာနာ။

တေသု တွံ ကိံ လဘေထ ပသူရာတိ။ တေသု အရဟန္တေသု ခီဏာသဝေသု ကိံ လဘေထ ပဋိသူရံ ပဋိပုရိသံ ပဋိသတ္တုံ ပဋိမလ္လန္တိ – တေသု တွံ ကိံ လဘေထ ပသူရ။

ယေသီဓ နတ္ထိ ပရမုဂ္ဂဟီတန္တိ။ ယေသံ အရဟန္တာနံ ခီဏာသဝါနံ ‘‘ဣဒံ ပရမံ အဂ္ဂံ သေဋ္ဌံ ဝိသိဋ္ဌံ ပါမောက္ခံ ဥတ္တမံ ပဝရ’’န္တိ ဂဟိတံ ပရာမဋ္ဌံ အဘိနိဝိဋ္ဌံ အဇ္ဈောသိတံ အဓိမုတ္တံ, နတ္ထိ န သန္တိ န သံဝိဇ္ဇန္တိ နုပလဗ္ဘန္တိ, ပဟီနံ သမုစ္ဆိန္နံ ဝူပသန္တံ ပဋိပဿဒ္ဓံ အဘဗ္ဗုပ္ပတ္တိကံ ဉာဏဂ္ဂိနာ ဒဍ္ဎန္တိ – ယေသီဓ နတ္ထိ ပရမုဂ္ဂဟီတံ။

တေနာဟ ဘဂဝါ –

‘‘ဝိသေနိကတွာ ပန ယေ စရန္တိ၊ ဒိဋ္ဌီဟိ ဒိဋ္ဌိံ အဝိရုဇ္ဈမာနာ။

တေသု တွံ ကိံ လဘေထ ပသူရ၊ ယေသီဓ နတ္ထိ ပရမုဂ္ဂဟီတ’’န္တိ။

၆၉။

အထ တွံ ပဝိတက္ကမာဂမာ၊ [ပဝိတက္ကမာဂမ (သီ။)၊ သဝိတက္ကမာဂမာ (က။)] မနသာ ဒိဋ္ဌိဂတာနိ စိန္တယန္တော။

ဓေါနေန ယုဂံ သမာဂမာ၊ န ဟိ တွံ သက္ခသိ သမ္ပယာတဝေ။

အထ တွံ ပဝိတက္ကမာဂမာတိ။ အထာတိ ပဒသန္ဓိ ပဒသံသဂ္ဂေါ ပဒပါရိပူရီ အက္ခရသမဝါယော ဗျဉ္ဇနသိလိဋ္ဌတာ ပဒါနုပုဗ္ဗတာပေတံ – အထာတိ။ ပဝိတက္ကမာဂမာတိ တက္ကေန္တော ဝိတက္ကေန္တော သင်္ကပ္ပေန္တော ‘‘ဇယော နု ခေါ မေ ဘဝိဿတိ, ပရာဇယော နု ခေါ မေ ဘဝိဿတိ, ကထံ နိဂ္ဂဟံ ကရိဿာမိ, ကထံ ပဋိကမ္မံ ကရိဿာမိ, ကထံ ဝိသေသံ ကရိဿာမိ, ကထံ ပဋိဝိသေသံ ကရိဿာမိ, ကထံ အာဝေဌိယံ ကရိဿာမိ, ကထံ နိဗ္ဗေဌိယံ ကရိဿာမိ , ကထံ ဆေဒံ ကရိဿာမိ, ကထံ မဏ္ဍလံ ကရိဿာမိ’’ ဧဝံ တက္ကေန္တော ဝိတက္ကေန္တော သင်္ကပ္ပေန္တော အာဂတောသိ ဥပဂတောသိ သမ္ပတ္တောသိ မယာ သဒ္ဓိံ သမာဂတောသီတိ – အထ တွံ ပဝိတက္ကမာဂမာ။

မနသာ ဒိဋ္ဌိဂတာနိ စိန္တယန္တောတိ။ မနောတိ ယံ စိတ္တံ မနော မာနသံ ဟဒယံ ပဏ္ဍရံ, မနော မနာယတနံ မနိန္ဒ္ရိယံ ဝိညာဏံ ဝိညာဏက္ခန္ဓော တဇ္ဇာ မနောဝိညာဏဓါတု။ စိတ္တေန ဒိဋ္ဌိံ စိန္တေန္တော ဝိစိန္တေန္တော ‘‘သဿတော လောကော’’တိ ဝါ, ‘‘အသဿတော လောကော’’တိ ဝါ။ပေ။။ ‘‘နေဝ ဟောတိ န န ဟောတိ တထာဂတော ပရံ မရဏာ’’တိ ဝါတိ – မနသာ ဒိဋ္ဌိဂတာနိ စိန္တယန္တော။

ဓေါနေန ယုဂံ သမာဂမာ, န ဟိ တွံ သက္ခသိ သမ္ပယာတဝေတိ။ ဓေါနာ ဝုစ္စတိ ပညာ။ ယာ ပညာ ပဇာနနာ။ပေ။။ အမောဟော ဓမ္မဝိစယော သမ္မာဒိဋ္ဌိ။ ကိံကာရဏာ ဓေါနာ ဝုစ္စတိ ပညာ? တာယ ပညာယ ကာယဒုစ္စရိတံ ဓုတဉ္စ ဓေါတဉ္စ သန္ဓောတဉ္စ နိဒ္ဓေါတဉ္စ, ဝစီဒုစ္စရိတံ။ပေ။။ သဗ္ဗာကုသလာဘိသင်္ခါရာ ဓုတာ စ ဓေါတာ စ သန္ဓောတာ စ နိဒ္ဓေါတာ စ။ အထ ဝါ သမ္မာဒိဋ္ဌိယာ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိ။ သမ္မာသင်္ကပ္ပေန မိစ္ဆာသင်္ကပ္ပော။ပေ။။ သမ္မာဝိမုတ္တိယာ မိစ္ဆာဝိမုတ္တိ ဓုတာ စ ဓေါတာ စ သန္ဓောတာ စ နိဒ္ဓေါတာ စ။ အထ ဝါ အရိယေန အဋ္ဌင်္ဂိကေန မဂ္ဂေန သဗ္ဗေ ကိလေသာ။ သဗ္ဗေ ဒုစ္စရိတာ။ သဗ္ဗေ ဒရထာ။ သဗ္ဗေ ပရိဠာဟာ။ သဗ္ဗေ သန္တာပါ။ သဗ္ဗာကုသလာဘိသင်္ခါရာ ဓုတာ စ ဓေါတာ စ သန္ဓောတာ စ နိဒ္ဓေါတာ စ။ ဘဂဝါ ဣမေဟိ ဓေါနေယျေဟိ ဓမ္မေဟိ ဥပေတော သမုပေတော ဥပဂတော သမုပဂတော ဥပပန္နော သမုပပန္နော သမန္နာဂတော, တသ္မာ ဘဂဝါ ဓေါနော။ သော ဓုတရာဂေါ ဓုတပါပေါ ဓုတကိလေသော ဓုတပရိဠာဟောတိ – ဓေါနောတိ။

ဓေါနေန ယုဂံ သမာဂမာ, န ဟိ တွံ သက္ခသိ သမ္ပယာတဝေတိ။ ပသူရော ပရိဗ္ဗာဇကော န ပဋိဗလော ဓေါနေန ဗုဒ္ဓေန ဘဂဝတာ သဒ္ဓိံ ယုဂံ သမာဂမံ သမာဂန္တွာ ယုဂဂ္ဂါဟံ ဂဏှိတွာ သာကစ္ဆေတုံ သလ္လပိတုံ သာကစ္ဆံ သမာပဇ္ဇိတုံ။ တံ ကိဿ ဟေတု? ပသူရော ပရိဗ္ဗာဇကော ဟီနော နိဟီနော ဩမကော လာမကော ဆတုက္ကော ပရိတ္တော။ သော ဟိ ဘဂဝါ အဂ္ဂေါ စ သေဋ္ဌော စ ဝိသိဋ္ဌော စ ပါမောက္ခော စ ဥတ္တမော စ ပဝရော စ။ ယထာ သသော န ပဋိဗလော မတ္တေန မာတင်္ဂေန သဒ္ဓိံ ယုဂံ သမာဂမံ သမာဂန္တွာ ယုဂဂ္ဂါဟံ ဂဏှိတုံ; ယထာ ကောတ္ထုကော န ပဋိဗလော သီဟေန မိဂရညာ သဒ္ဓိံ ယုဂံ သမာဂမံ သမာဂန္တွာ ယုဂဂ္ဂါဟံ ဂဏှိတုံ; ယထာ ဝစ္ဆကော တရုဏကော ဓေနုပကော န ပဋိဗလော ဥသဘေန စလကကုနာ [ဗလက္ကကုနာ (သျာ။)] သဒ္ဓိံ ယုဂံ သမာဂမံ သမာဂန္တွာ ယုဂဂ္ဂါဟံ ဂဏှိတုံ; ယထာ ဓင်္ကော န ပဋိဗလော ဂရုဠေန ဝေနတေယျေန သဒ္ဓိံ ယုဂံ သမာဂမံ သမာဂန္တွာ ယုဂဂ္ဂါဟံ ဂဏှိတုံ; ယထာ စဏ္ဍာလော န ပဋိဗလော ရညာ စက္ကဝတ္တိနာ သဒ္ဓိံ ယုဂံ သမာဂမံ သမာဂန္တွာ ယုဂဂ္ဂါဟံ ဂဏှိတုံ; ယထာ ပံသုပိသာစကော န ပဋိဗလော ဣန္ဒေန ဒေဝရညာ သဒ္ဓိံ ယုဂံ သမာဂမံ သမာဂန္တွာ ယုဂဂ္ဂါဟံ ဂဏှိတုံ; ဧဝမေဝ ပသူရော ပရိဗ္ဗာဇကော န ပဋိဗလော ဓေါနေန ဗုဒ္ဓေန ဘဂဝတာ သဒ္ဓိံ ယုဂံ သမာဂမံ သမာဂန္တွာ ယုဂဂ္ဂါဟံ ဂဏှိတွာ သာကစ္ဆေတုံ သလ္လပိတုံ သာကစ္ဆံ သမာပဇ္ဇိတုံ။ တံ ကိဿ ဟေတု? ပသူရော ပရိဗ္ဗာဇကော ဟီနပညော နိဟီနပညော ဩမကပညော လာမကပညော ဆတုက္ကပညော ပရိတ္တပညော။ သော ဟိ ဘဂဝါ မဟာပညော ပုထုပညော ဟာသပညော ဇဝနပညော တိက္ခပညော နိဗ္ဗေဓိကပညော, ပညာပဘေဒကုသလော ပဘိန္နဉာဏော အဓိဂတပဋိသမ္ဘိဒေါ, စတုဝေသာရဇ္ဇပ္ပတ္တော ဒသဗလဓါရီ, ပုရိသာသဘော ပုရိသသီဟော ပုရိသနာဂေါ ပုရိသာဇညော ပုရိသဓေါရယှော, အနန္တဉာဏော အနန္တတေဇော အနန္တယသော အဍ္ဎော မဟဒ္ဓနော ဓနဝါ, နေတာ ဝိနေတာ အနုနေတာ, ပညာပေတာ နိဇ္ဈာပေတာ ပေက္ခေတာ ပသာဒေတာ။ သော ဟိ ဘဂဝါ အနုပ္ပန္နဿ မဂ္ဂဿ ဥပ္ပါဒေတာ, အသဉ္ဇာတဿ မဂ္ဂဿ သဉ္ဇနေတာ, အနက္ခာတဿ မဂ္ဂဿ အက္ခာတာ, မဂ္ဂညူ မဂ္ဂဝိဒူ မဂ္ဂကောဝိဒေါ မဂ္ဂါနုဂါ စ ပနဿ ဧတရဟိ သာဝကာ ဝိဟရန္တိ ပစ္ဆာ သမန္နာဂတာ။

သော ဟိ ဘဂဝါ ဇာနံ ဇာနာတိ ပဿံ ပဿတိ, စက္ခုဘူတော ဉာဏဘူတော ဓမ္မဘူတော ဗြဟ္မဘူတော, ဝတ္တာ ပဝတ္တာ အတ္ထဿ နိန္နေတာ အမတဿ ဒါတာ ဓမ္မဿာမီ တထာဂတော; နတ္ထိ တဿ ဘဂဝတော အညာတံ အဒိဋ္ဌံ အဝိဒိတံ အသစ္ဆိကတံ အဖဿိတံ [အဖုသိတံ (သျာ။)] ပညာယ။ အတီတံ အနာဂတံ ပစ္စုပ္ပန္နံ ဥပါဒါယ သဗ္ဗေ ဓမ္မာ သဗ္ဗာကာရေန ဗုဒ္ဓဿ ဘဂဝတော ဉာဏမုခေ အာပါထံ အာဂစ္ဆန္တိ။ ယံ ကိဉ္စိ နေယျံ နာမ အတ္ထိ ဓမ္မံ ဇာနိတဗ္ဗံ။ အတ္တတ္ထော ဝါ ပရတ္ထော ဝါ ဥဘယတ္ထော ဝါ ဒိဋ္ဌဓမ္မိကော ဝါ အတ္ထော, သမ္ပရာယိကော ဝါ အတ္ထော, ဥတ္တာနော ဝါ အတ္ထော, ဂမ္ဘီရော ဝါ အတ္ထော, ဂူဠ္ဟော ဝါ အတ္ထော, ပဋိစ္ဆန္နော ဝါ အတ္ထော, နေယျော ဝါ အတ္ထော, နီတော ဝါ အတ္ထော, အနဝဇ္ဇော ဝါ အတ္ထော, နိက္ကိလေသော ဝါ အတ္ထော, ဝေါဒါနော ဝါ အတ္ထော, ပရမတ္ထော ဝါ အတ္ထော, သဗ္ဗံ တံ အန္တောဗုဒ္ဓဉာဏေ ပရိဝတ္တတိ။

သဗ္ဗံ ကာယကမ္မံ ဗုဒ္ဓဿ ဘဂဝတော ဉာဏာနုပရိဝတ္တိ, သဗ္ဗံ ဝစီကမ္မံ ဉာဏာနုပရိဝတ္တိ , သဗ္ဗံ မနောကမ္မံ ဉာဏာနုပရိဝတ္တိ။ အတီတေ ဗုဒ္ဓဿ ဘဂဝတော အပ္ပဋိဟတံ ဉာဏံ, အနာဂတေ အပ္ပဋိဟတံ ဉာဏံ, ပစ္စုပ္ပန္နေ အပ္ပဋိဟတံ ဉာဏံ, ယာဝတကံ နေယျံ တာဝတကံ ဉာဏံ, ယာဝတကံ ဉာဏံ တာဝတကံ နေယျံ, နေယျပရိယန္တိကံ ဉာဏံ, ဉာဏပရိယန္တိကံ နေယျံ, နေယျံ အတိက္ကမိတွာ ဉာဏံ နပ္ပဝတ္တတိ , ဉာဏံ အတိက္ကမိတွာ နေယျပထော နတ္ထိ။ အညမညပရိယန္တဋ္ဌာယိနော တေ ဓမ္မာ။ ယထာ ဒွိန္နံ သမုဂ္ဂပဋလာနံ သမ္မာ ဖုသိတာနံ ဟေဋ္ဌိမံ သမုဂ္ဂပဋလံ ဥပရိမံ နာတိဝတ္တတိ, ဥပရိမံ သမုဂ္ဂပဋလံ ဟေဋ္ဌိမံ နာတိဝတ္တတိ အညမညပရိယန္တဋ္ဌာယိနော; ဧဝမေဝ ဗုဒ္ဓဿ ဘဂဝတော နေယျဉ္စ ဉာဏဉ္စ အညမညပရိယန္တဋ္ဌာယိနော; ယာဝတကံ နေယျံ တာဝတကံ ဉာဏံ, ယာဝတကံ ဉာဏံ တာဝတကံ နေယျံ, နေယျပရိယန္တိကံ ဉာဏံ, ဉာဏပရိယန္တိကံ နေယျံ, နေယျံ အတိက္ကမိတွာ ဉာဏံ နပ္ပဝတ္တတိ, ဉာဏံ အတိက္ကမိတွာ နေယျပထော နတ္ထိ။ အညမညပရိယန္တဋ္ဌာယိနော တေ ဓမ္မာ သဗ္ဗဓမ္မေသု ဗုဒ္ဓဿ ဘဂဝတော ဉာဏံ ပဝတ္တတိ။

သဗ္ဗေ ဓမ္မာ ဗုဒ္ဓဿ ဘဂဝတော အာဝဇ္ဇနပဋိဗဒ္ဓါ အာကင်္ခပဋိဗဒ္ဓါ မနသိကာရပဋိဗဒ္ဓါ စိတ္တုပ္ပါဒပဋိဗဒ္ဓါ။ သဗ္ဗသတ္တေသု ဗုဒ္ဓဿ ဘဂဝတော ဉာဏံ ပဝတ္တတိ, သဗ္ဗေသဉ္စ သတ္တာနံ ဘဂဝါ အာသယံ ဇာနာတိ အနုသယံ ဇာနာတိ စရိတံ ဇာနာတိ အဓိမုတ္တိံ ဇာနာတိ။ အပ္ပရဇက္ခေ မဟာရဇက္ခေ တိက္ခိန္ဒ္ရိယေ မုဒိန္ဒ္ရိယေ သွာကာရေ ဒွါကာရေ သုဝိညာပယေ ဒုဝိညာပယေ ဘဗ္ဗာဘဗ္ဗေ သတ္တေ ပဇာနာတိ။ သဒေဝကော လောကော သမာရကော သဗြဟ္မကော သဿမဏဗြာဟ္မဏီ ပဇာ သဒေဝမနုဿာ အန္တောဗုဒ္ဓဉာဏေ ပရိဝတ္တတိ။

ယထာ ယေ ကေစိ မစ္ဆကစ္ဆပါ အန္တမသော တိမိတိမိင်္ဂလံ ဥပါဒါယ အန္တောမဟာသမုဒ္ဒေ ပရိဝတ္တန္တိ; ဧဝမေဝ သဒေဝကော လောကော သမာရကော သဗြဟ္မကော သဿမဏဗြာဟ္မဏီ ပဇာ သဒေဝမနုဿာ အန္တောဗုဒ္ဓဉာဏေ ပရိဝတ္တတိ။ ယထာ ယေ ကေစိ ပက္ခီ အန္တမသော ဂရုဠံ ဝေနတေယျံ ဥပါဒါယ အာကာသဿ ပဒေသေ ပရိဝတ္တန္တိ; ဧဝမေဝ ယေပိ တေ သာရိပုတ္တသမာ ပညာယ တေပိ ဗုဒ္ဓဉာဏဿ ပဒေသေ ပရိဝတ္တန္တိ ။ ဗုဒ္ဓဉာဏံ ဒေဝမနုဿာနံ ပညံ ဖရိတွာ အဘိဘဝိတွာ တိဋ္ဌတိယေဝ။

ယေပိ တေ ခတ္တိယပဏ္ဍိတာ ဗြာဟ္မဏပဏ္ဍိတာ ဂဟပတိပဏ္ဍိတာ သမဏပဏ္ဍိတာ နိပုဏာ ကတပရပ္ပဝါဒါ ဝါလဝေဓိရူပါ။ ဝေါဘိန္ဒန္တာ [တေ ဘိန္ဒန္တာ (က။)] မညေ စရန္တိ ပညာဂတေန ဒိဋ္ဌိဂတာနိ ။ တေ ပဉ္ဟေ အဘိသင်္ခရိတွာ အဘိသင်္ခရိတွာ တထာဂတေ ဥပသင်္ကမိတွာ ပုစ္ဆန္တိ ဂူဠှာနိ စ ပဋိစ္ဆန္နာနိ စ။ ကထိတာ ဝိသဇ္ဇိတာဝ တေ ပဉှာ ဘဂဝတာ ဟောန္တိ နိဒ္ဒိဋ္ဌကာရဏာ ဥပက္ခိတ္တကာ စ။ တေ ဘဂဝတော သမ္ပဇ္ဇန္တိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါဝ တတ္ထ အတိရောစတိ ယဒိဒံ ပညာယာတိ – ဓေါနေန ယုဂံ သမာဂမာ, န ဟိ တွံ သက္ခသိ သမ္ပယာတဝေ။

တေနာဟ ဘဂဝါ –

‘‘အထ တွံ ပဝိတက္ကမာဂမာ၊ မနသာ ဒိဋ္ဌိဂတာနိ စိန္တယန္တော။

ဓေါနေန ယုဂံ သမာဂမာ၊ န ဟိ တွံ သက္ခသိ သမ္ပယာတဝေ’’တိ။

ပသူရသုတ္တနိဒ္ဒေသော အဋ္ဌမော။