ဒုဋ္ဌဋ္ဌကသုတ္တနိဒ္ဒေသ

၃။ ဒုဋ္ဌဋ္ဌကသုတ္တနိဒ္ဒေသ

အထ ဒုဋ္ဌဋ္ဌကသုတ္တနိဒ္ဒေသံ ဝက္ခတိ –

၁၅။

ဝဒန္တိ ဝေ ဒုဋ္ဌမနာပိ ဧကေ၊ အထောပိ [အညေပိ တေ (သီ။)၊ အညေပိ (သျာ။)] ဝေ သစ္စမနာ ဝဒန္တိ။

ဝါဒဉ္စ ဇာတံ မုနိ နော ဥပေတိ၊ တသ္မာ မုနီ နတ္ထိ ခိလော ကုဟိဉ္စိ။

ဝဒန္တိ ဝေ ဒုဋ္ဌမနာပိ ဧကေတိ တေ တိတ္ထိယာ ဒုဋ္ဌမနာ ဝိရုဒ္ဓမနာ ပဋိဝိရုဒ္ဓမနာ အာဟတမနာ ပစ္စာဟတမနာ အာဃာတိတမနာ ပစ္စာဃာတိတမနာ ဝဒန္တိ ဥပဝဒန္တိ ဘဂဝန္တဉ္စ ဘိက္ခုသံဃဉ္စ အဘူတေနာတိ – ဝဒန္တိ ဝေ ဒုဋ္ဌမနာပိ ဧကေ။

အထောပိ ဝေ သစ္စမနာ ဝဒန္တီတိ ယေ တေသံ တိတ္ထိယာနံ သဒ္ဒဟန္တာ ဩကပ္ပေန္တာ အဓိမုစ္စန္တာ သစ္စမနာ သစ္စသညိနော ဘူတမနာ ဘူတသညိနော တထမနာ တထသညိနော ယာထာဝမနာ ယာထာဝသညိနော အဝိပရီတမနာ အဝိပရီတသညိနော ဝဒန္တိ ဥပဝဒန္တိ ဘဂဝန္တဉ္စ ဘိက္ခုသံဃဉ္စ အဘူတေနာတိ – အထောပိ ဝေ သစ္စမနာ ဝဒန္တိ။

ဝါဒဉ္စ ဇာတံ မုနိ နော ဥပေတီတိ။ သော ဝါဒေါ ဇာတော ဟောတိ သဉ္ဇာတော နိဗ္ဗတ္တော အဘိနိဗ္ဗတ္တော ပါတုဘူတော ပရတောဃောသော အက္ကောသော ဥပဝါဒေါ ဘဂဝတော စ ဘိက္ခုသံဃဿ စ အဘူတေနာတိ – ဝါဒဉ္စ ဇာတံ။ မုနိ နော ဥပေတီတိ။ မုနီတိ။ မောနံ ဝုစ္စတိ ဉာဏံ။ ယာ ပညာ ပဇာနနာ အမောဟော ဓမ္မဝိစယော သမ္မာဒိဋ္ဌိ, တေန ဉာဏေန သမန္နာဂတော မုနိ မောနပ္ပတ္တော။ပေ။။ သင်္ဂဇာလမတိစ္စ သော မုနိ။ ယော ဝါဒံ ဥပေတိ သော ဒွီဟိ ကာရဏေဟိ ဝါဒံ ဥပေတိ – ကာရကော ကာရကတာယ ဝါဒံ ဥပေတိ, အထ ဝါ ဝုစ္စမာနော ဥပဝဒိယမာနော ကုပ္ပတိ ဗျာပဇ္ဇတိ ပတိဋ္ဌိယတိ ကောပဉ္စ ဒေါသဉ္စ အပ္ပစ္စယဉ္စ ပါတုကရောတိ။ အကာရကောမှီတိ ယော ဝါဒံ ဥပေတိ သော ဣမေဟိ ဒွီဟိ ကာရဏေဟိ ဝါဒံ ဥပေတိ။ မုနိ ဒွီဟိ ကာရဏေဟိ ဝါဒံ န ဥပေတိ – အကာရကော မုနိ အကာရကတာယ ဝါဒံ န ဥပေတိ, အထ ဝါ ဝုစ္စမာနော ဥပဝဒိယမာနော န ကုပ္ပတိ န ဗျာပဇ္ဇတိ န ပတိဋ္ဌိယတိ န ကောပဉ္စ ဒေါသဉ္စ အပ္ပစ္စယဉ္စ ပါတုကရောတိ။ အကာရကောမှီတိ မုနိ ဣမေဟိ ဒွီဟိ ကာရဏေဟိ ဝါဒံ န ဥပေတိ န ဥပဂစ္ဆတိ န ဂဏှာတိ န ပရာမသတိ န အဘိနိဝိသတီတိ – ဝါဒဉ္စ ဇာတံ မုနိ နော ဥပေတိ။

တသ္မာ မုနီ နတ္ထိ ခိလော ကုဟိဉ္စီတိ။ တသ္မာတိ တသ္မာ တံကာရဏာ တံဟေတု တပ္ပစ္စယာ တံနိဒါနံ မုနိနော အာဟတစိတ္တတာ ခိလဇာတတာပိ နတ္ထိ။ ပဉ္စပိ စေတောခိလာ နတ္ထိ, တယောပိ ခိလာ နတ္ထိ။ ရာဂခိလော ဒေါသခိလော မောဟခိလော နတ္ထိ န သန္တိ န သံဝိဇ္ဇတိ နုပလဗ္ဘတိ, ပဟီနော သမုစ္ဆိန္နော ဝူပသန္တော ပဋိပဿဒ္ဓေါ အဘဗ္ဗုပ္ပတ္တိကော ဉာဏဂ္ဂိနာ ဒဍ္ဎော။ ကုဟိဉ္စီတိ ကုဟိဉ္စိ ကိမှိစိ ကတ္ထစိ အဇ္ဈတ္တံ ဝါ ဗဟိဒ္ဓါ ဝါ အဇ္ဈတ္တဗဟိဒ္ဓါ ဝါတိ – တသ္မာ မုနီ နတ္ထိ ခိလော ကုဟိဉ္စီတိ။

တေနာဟ ဘဂဝါ –

‘‘ဝဒန္တိ ဝေ ဒုဋ္ဌမနာပိ ဧကေ၊ အထောပိ ဝေ သစ္စမနာ ဝဒန္တိ။

ဝါဒဉ္စ ဇာတံ မုနိ နော ဥပေတိ၊ တသ္မာ မုနီ နတ္ထိ ခိလော ကုဟိဉ္စီ’’တိ။

၁၆။

သကဉှိ ဒိဋ္ဌိံ ကထမစ္စယေယျ၊ ဆန္ဒာနုနီတော ရုစိယာ နိဝိဋ္ဌော။

သယံ သမတ္တာနိ ပကုဗ္ဗမာနော၊ ယထာ ဟိ ဇာနေယျ တထာ ဝဒေယျ။

သကဉှိ ဒိဋ္ဌိံ ကထမစ္စယေယျာတိ။ ယံ တေ တိတ္ထိယာ သုန္ဒရိပရိဗ္ဗာဇိကံ ဟန္တွာ သမဏာနံ သကျပုတ္တိယာနံ အဝဏ္ဏံ ပကာသယိတွာ ‘‘ဧဝံ ဧတံ လာဘံ ယသသက္ကာရံ သမ္မာနံ ပစ္စာဟရိဿာမာ’’တိ တေ ဧဝံဒိဋ္ဌိကာ ဧဝံခန္တိကာ ဧဝံရုစိကာ ဧဝံလဒ္ဓိကာ ဧဝံအဇ္ဈာသယာ ဧဝံအဓိပ္ပါယာ, တေ နာသက္ခိံသု သကံ ဒိဋ္ဌိံ သကံ ခန္တိံ သကံ ရုစိံ သကံ လဒ္ဓိံ သကံ အဇ္ဈာသယံ သကံ အဓိပ္ပါယံ အတိက္ကမိတုံ; အထ ခေါ သွေဝ အယသော တေ ပစ္စာဂတောတိ, ဧဝမ္ပိ – သကဉှိ ဒိဋ္ဌိံ ကထမစ္စယေယျ။ အထ ဝါ ‘‘သဿတော လောကော, ဣဒမေဝ သစ္စံ မောဃမည’’န္တိ ယော သော ဧဝံဝါဒေါ, သော သကံ ဒိဋ္ဌိံ သကံ ခန္တိံ သကံ ရုစိံ သကံ လဒ္ဓိံ သကံ အဇ္ဈာသယံ သကံ အဓိပ္ပါယံ ကထံ အစ္စယေယျ အတိက္ကမေယျ သမတိက္ကမေယျ ဝီတိဝတ္တေယျ? တံ ကိဿ ဟေတု? တဿ သာ ဒိဋ္ဌိ တထာ သမတ္တာ သမာဒိန္နာ ဂဟိတာ ပရာမဋ္ဌာ အဘိနိဝိဋ္ဌာ အဇ္ဈောသိတာ အဓိမုတ္တာတိ။ ဧဝမ္ပိ – သကဉှိ ဒိဋ္ဌိံ ကထမစ္စယေယျ? ‘‘အသဿတော လောကော။ပေ။။ အန္တဝါ လောကော။ အနန္တဝါ လောကော။ တံ ဇီဝံ တံ သရီရံ။ အညံ ဇီဝံ အညံ သရီရံ။ ဟောတိ တထာဂတော ပရံ မရဏာ။ န ဟောတိ တထာဂတော ပရံ မရဏာ။ ဟောတိ စ န စ ဟောတိ တထာဂတော ပရံ မရဏာ။ နေဝ ဟောတိ န န ဟောတိ တထာဂတော ပရံ မရဏာ, ဣဒမေဝ သစ္စံ မောဃမည’’န္တိ ယော သော ဧဝံ ဝါဒေါ, သော သကံ ဒိဋ္ဌိံ သကံ ခန္တိံ သကံ ရုစိံ သကံ လဒ္ဓိံ သကံ အဇ္ဈာသယံ သကံ အဓိပ္ပါယံ ကထံ အစ္စယေယျ အတိက္ကမေယျ သမတိက္ကမေယျ ဝီတိဝတ္တေယျ? တံ ကိဿ ဟေတု? တဿ သာ ဒိဋ္ဌိ တထာ သမတ္တာ သမာဒိန္နာ ဂဟိတာ ပရာမဋ္ဌာ အဘိနိဝိဋ္ဌာ အဇ္ဈောသိတာ အဓိမုတ္တာတိ။ ဧဝမ္ပိ – သကဉှိ ဒိဋ္ဌိံ ကထမစ္စယေယျ။

ဆန္ဒာနုနီတော ရုစိယာ နိဝိဋ္ဌောတိ။ ဆန္ဒာနုနီတောတိ သကာယ ဒိဋ္ဌိယာ သကာယ ခန္တိယာ သကာယ ရုစိယာ သကာယ လဒ္ဓိယာ ယာယတိ နိယျတိ ဝုယှတိ သံဟရီယတိ။ ယထာ ဟတ္ထိယာနေန ဝါ အဿယာနေန ဝါ ရထယာနေန ဝါ ဂေါယာနေန ဝါ အဇယာနေန ဝါ မေဏ္ဍယာနေန ဝါ ဩဋ္ဌယာနေန ဝါ ခရယာနေန ဝါ ယာယတိ နိယျတိ ဝုယှတိ သံဟရီယတိ, ဧဝမေဝ သကာယ ဒိဋ္ဌိယာ သကာယ ခန္တိယာ သကာယ ရုစိယာ သကာယ လဒ္ဓိယာ ယာယတိ နိယျတိ ဝုယှတိ သံဟရီယတီတိ – ဆန္ဒာနုနီတော။ ရုစိယာ နိဝိဋ္ဌောတိ သကာယ ဒိဋ္ဌိယာ သကာယ ရုစိယာ သကာယ လဒ္ဓိယာ နိဝိဋ္ဌော ပတိဋ္ဌိတော အလ္လီနော ဥပဂတော အဇ္ဈောသိတော အဓိမုတ္တောတိ – ဆန္ဒာနုနီတော ရုစိယာ နိဝိဋ္ဌော။

သယံ သမတ္တာနိ ပကုဗ္ဗမာနောတိ။ သယံ သမတ္တံ ကရောတိ ပရိပုဏ္ဏံ ကရောတိ အနောမံ ကရောတိ အဂ္ဂံ သေဋ္ဌံ ဝိသိဋ္ဌံ ပါမောက္ခံ ဥတ္တမံ ပဝရံ ကရောတိ။ ‘‘အယံ သတ္ထာ သဗ္ဗညူ’’တိ သယံ သမတ္တံ ကရောတိ ပရိပုဏ္ဏံ ကရောတိ အနောမံ ကရောတိ အဂ္ဂံ သေဋ္ဌံ ဝိသိဋ္ဌံ ပါမောက္ခံ ဥတ္တမံ ပဝရံ ကရောတိ။ ‘‘အယံ ဓမ္မော သွာက္ခာတော။ပေ။။ အယံ ဂဏော သုပ္ပဋိပန္နော။ အယံ ဒိဋ္ဌိ ဘဒ္ဒိကာ။ အယံ ပဋိပဒါ သုပညတ္တာ။ အယံ မဂ္ဂေါ နိယျာနိကော’’တိ သယံ သမတ္တံ ကရောတိ ပရိပုဏ္ဏံ ကရောတိ အနောမံ ကရောတိ အဂ္ဂံ သေဋ္ဌံ ဝိသိဋ္ဌံ ပါမောက္ခံ ဥတ္တမံ ပဝရံ ကရောတိ ဇနေတိ သဉ္ဇနေတိ နိဗ္ဗတ္တေတိ အဘိနိဗ္ဗတ္တေတီတိ – သယံ သမတ္တာနိ ပကုဗ္ဗမာနော။

ယထာ ဟိ ဇာနေယျ တထာ ဝဒေယျာတိ ယထာ ဇာနေယျ, တထာ ဝဒေယျ ကထေယျ ဘဏေယျ ဒီပယေယျ ဝေါဟရေယျ။ ‘‘သဿတော လောကော, ဣဒမေဝ သစ္စံ မောဃမည’’န္တိ ယထာ ဇာနေယျ, တထာ ဝဒေယျ ကထေယျ ဘဏေယျ ဒီပယေယျ ဝေါဟရေယျ။ ‘‘အသဿတော လောကော။ပေ။။ နေဝ ဟောတိ န န ဟောတိ တထာဂတော ပရံ မရဏာ, ဣဒမေဝ သစ္စံ မောဃမည’’န္တိ ယထာ ဇာနေယျ, တထာ ဝဒေယျ ကထေယျ ဘဏေယျ ဒီပယေယျ ဝေါဟရေယျာတိ – ယထာ ဟိ ဇာနေယျ တထာ ဝဒေယျ။

တေနာဟ ဘဂဝါ –

‘‘သကဉှိ ဒိဋ္ဌိံ ကထမစ္စယေယျ၊ ဆန္ဒာနုနီတော ရုစိယာ နိဝိဋ္ဌော။

သယံ သမတ္တာနိ ပကုဗ္ဗမာနော၊ ယထာ ဟိ ဇာနေယျ တထာ ဝဒေယျာ’’တိ။

၁၇။

ယော အတ္တနော သီလဝတာနိ ဇန္တု၊ အနာနုပုဋ္ဌောဝ [အနာနုပုဋ္ဌော စ (သျာ။)] ပရေသ ပါဝ ပါဝါ (သီ။ သျာ။) ။

အနရိယဓမ္မံ ကုသလာ တမာဟု၊ ယော အာတုမာနံ သယမေဝ ပါဝ [ပါဝါ (သီ။ သျာ။)] ။

ယော အတ္တနော သီလဝတာနိ ဇန္တူတိ။ ယောတိ ယော ယာဒိသော ယထာယုတ္တော ယထာဝိဟိတော ယထာပကာရော ယံဌာနပ္ပတ္တော ယံဓမ္မသမန္နာဂတော ခတ္တိယော ဝါ ဗြာဟ္မဏော ဝါ ဝေဿော ဝါ သုဒ္ဒေါ ဝါ ဂဟဋ္ဌော ဝါ ပဗ္ဗဇိတော ဝါ ဒေဝေါ ဝါ မနုဿော ဝါ။ သီလဝတာနီတိ အတ္ထိ သီလဉ္စေဝ ဝတဉ္စ [ဝတ္တဉ္စ (သျာ။), ဧဝမုပရိပိ], အတ္ထိ ဝတံ န သီလံ။ ကတမံ သီလဉ္စေဝ ဝတဉ္စ? ဣဓ ဘိက္ခု သီလဝါ ဟောတိ, ပါတိမောက္ခသံဝရသံဝုတော ဝိဟရတိ အာစာရဂေါစရသမ္ပန္နော အဏုမတ္တေသု ဝဇ္ဇေသု ဘယဒဿာဝီ, သမာဒါယ သိက္ခတိ သိက္ခာပဒေသု။ ယော တတ္ထ သံယမော သံဝရော အဝီတိက္ကမော, ဣဒံ သီလံ။ ယံ သမာဒါနံ တံ ဝတံ။ သံဝရဋ္ဌေန သီလံ; သမာဒါနဋ္ဌေန ဝတံ – ဣဒံ ဝုစ္စတိ သီလဉ္စေဝ ဝတဉ္စ။ ကတမံ ဝတံ, န သီလံ? အဋ္ဌ ဓုတင်္ဂါနိ – အာရညိကင်္ဂံ, ပိဏ္ဍပါတိကင်္ဂံ, ပံသုကူလိကင်္ဂံ, တေစီဝရိကင်္ဂံ, သပဒါနစာရိကင်္ဂံ, ခလုပစ္ဆာဘတ္တိကင်္ဂံ, နေသဇ္ဇိကင်္ဂံ, ယထာသန္ထတိကင်္ဂံ – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ဝတံ, န သီလံ ။ ဝီရိယသမာဒါနမ္ပိ ဝုစ္စတိ ဝတံ, န သီလံ။ ‘‘ကာမံ တစော စ နှာရု [နဟာရု (သီ။ သျာ။)] စ အဋ္ဌိ စ အဝသိဿတု [အဝသုဿတု (သျာ။)], သရီရေ ဥပဿုဿတု မံသလောဟိတံ။ ယံ တံ ပုရိသထာမေန ပုရိသဗလေန ပုရိသဝီရိယေန ပုရိသပရက္ကမေန ပတ္တဗ္ဗံ , န တံ အပါပုဏိတွာ ဝီရိယဿ သဏ္ဌာနံ ဘဝိဿတီ’’တိ – စိတ္တံ ပဂ္ဂဏှာတိ ပဒဟတိ။ ဧဝရူပံ ဝီရိယသမာဒါနံ – ဣဒံ ဝုစ္စတိ ဝတံ, န သီလံ။

‘‘နာသိဿံ န ပိဝိဿာမိ၊ ဝိဟာရတော န နိက္ခမေ။

နပိ ပဿံ နိပါတေဿံ၊ တဏှာသလ္လေ အနူဟတေ’’တိ။

စိတ္တံ ပဂ္ဂဏှာတိ ပဒဟတိ။ ဧဝရူပမ္ပိ ဝီရိယသမာဒါနံ ဝုစ္စတိ ဝတံ, န သီလံ။ ‘‘န တာဝါဟံ ဣမံ ပလ္လင်္ကံ ဘိန္ဒိဿာမိ ယာဝ မေ န အနုပါဒါယ အာသဝေဟိ စိတ္တံ ဝိမုစ္စိဿတီ’’တိ – စိတ္တံ ပဂ္ဂဏှာတိ ပဒဟတိ။ ဧဝရူပမ္ပိ ဝီရိယသမာဒါနံ ဝုစ္စတိ ဝတံ, န သီလံ။ ‘‘န တာဝါဟံ ဣမမှာ အာသနာ ဝုဋ္ဌဟိဿာမိ, စင်္ကမာ ဩရောဟိဿာမိ, ဝိဟာရာ နိက္ခမိဿာမိ, အဍ္ဎယောဂါ နိက္ခမိဿာမိ, ပါသာဒါ နိက္ခမိဿာမိ, ဟမ္မိယာ နိက္ခမိဿာမိ, ဂုဟာယ နိက္ခမိဿာမိ, လေဏာ နိက္ခမိဿာမိ, ကုဋိယာ နိက္ခမိဿာမိ, ကူဋာဂါရာ နိက္ခမိဿာမိ, အဋ္ဋာ နိက္ခမိဿာမိ, မာဠာ နိက္ခမိဿာမိ, ဥဒ္ဒဏ္ဍာ [ဥဋ္ဋဏ္ဍာ (က။)] နိက္ခမိဿာမိ ဥပဋ္ဌာနသာလာယ နိက္ခမိဿာမိ မဏ္ဍပါ နိက္ခမိဿာမိ, ရုက္ခမူလာ နိက္ခမိဿာမိ ယာဝ မေ န အနုပါဒါယ အာသဝေဟိ စိတ္တံ ဝိမုစ္စိဿတီ’’တိ – စိတ္တံ ပဂ္ဂဏှာတိ ပဒဟတိ။ ဧဝရူပမ္ပိ ဝီရိယသမာဒါနံ ဝုစ္စတိ ဝတံ, န သီလံ။ ‘‘ဣမသ္မိညေဝ ပုဗ္ဗဏှသမယံ အရိယဓမ္မံ အာဟရိဿာမိ သမာဟရိဿာမိ အဓိဂစ္ဆိဿာမိ ဖဿယိဿာမိ သစ္ဆိကရိဿာမီ’’တိ – စိတ္တံ ပဂ္ဂဏှာတိ ပဒဟတိ။ ဧဝရူပမ္ပိ ဝီရိယသမာဒါနံ ဝုစ္စတိ ဝတံ, န သီလံ။ ‘‘ဣမသ္မိညေဝ မဇ္ဈန္ဟိကသမယံ, သာယနှသမယံ, ပုရေဘတ္တံ, ပစ္ဆာဘတ္တံ, ပုရိမံ ယာမံ, မဇ္ဈိမံ ယာမံ, ပစ္ဆိမံ ယာမံ, ကာဠေ, ဇုဏှေ, ဝဿေ, ဟေမန္တေ, ဂိမှေ, ပုရိမေ ဝယောခန္ဓေ, မဇ္ဈိမေ ဝယောခန္ဓေ, ပစ္ဆိမေ ဝယောခန္ဓေ အရိယဓမ္မံ အာဟရိဿာမိ သမာဟရိဿာမိ အဓိဂစ္ဆိဿာမိ ဖဿယိဿာမိ သစ္ဆိကရိဿာမီ’’တိ – စိတ္တံ ပဂ္ဂဏှာတိ ပဒဟတိ။ ဧဝရူပမ္ပိ ဝီရိယသမာဒါနံ ဝုစ္စတိ ဝတံ, န သီလံ။ ဇန္တူတိ သတ္တော နရော မာနဝေါ [မာဏဝေါ (က။)] ပေါသော ပုဂ္ဂလော ဇီဝေါ ဇာဂု ဇန္တု ဣန္ဒဂု မနုဇောတိ – ယော အတ္တနော သီလဝတာနိ ဇန္တု။

အနာနုပုဋ္ဌောဝ ပရေသ ပါဝါတိ။ ပရေသန္တိ ပရေသံ ခတ္တိယာနံ ဗြာဟ္မဏာနံ ဝေဿာနံ သုဒ္ဒါနံ ဂဟဋ္ဌာနံ ပဗ္ဗဇိတာနံ ဒေဝါနံ မနုဿာနံ။ အနာနုပုဋ္ဌောတိ အပုဋ္ဌော အပုစ္ဆိတော အယာစိတော အနဇ္ဈေသိတော အပသာဒိတော။ ပါဝါတိ အတ္တနော သီလံ ဝါ ဝတံ ဝါ သီလဗ္ဗတံ ဝါ ပါဝဒတိ။ အဟမသ္မိ သီလသမ္ပန္နောတိ ဝါ, ဝတသမ္ပန္နောတိ ဝါ, သီလဗ္ဗတသမ္ပန္နောတိ ဝါ ဇာတိယာ ဝါ ဂေါတ္တေန ဝါ ကောလပုတ္တိယေန ဝါ ဝဏ္ဏပေါက္ခရတာယ ဝါ ဓနေန ဝါ အဇ္ဈေနေန ဝါ ကမ္မာယတနေန ဝါ သိပ္ပါယတနေန ဝါ ဝိဇ္ဇာဋ္ဌာနေန [ဝိဇ္ဇဋ္ဌာနေန (သျာ။)] ဝါ သုတေန ဝါ ပဋိဘာနေန [ပဋိဘာဏေန (သီ။ သျာ။ က။)] ဝါ အညတရညတရေန ဝါ ဝတ္ထုနာ, ဥစ္စာ ကုလာ ပဗ္ဗဇိတောတိ ဝါ, မဟာကုလာ ပဗ္ဗဇိတောတိ ဝါ, မဟာဘောဂကုလာ ပဗ္ဗဇိတောတိ ဝါ, ဥဠာရဘောဂကုလာ ပဗ္ဗဇိတောတိ ဝါ, ဉာတော ယသဿီ သဂဟဋ္ဌပဗ္ဗဇိတာနန္တိ ဝါ, လာဘိမှိ စီဝရပိဏ္ဍပါတသေနာသနဂိလာနပစ္စယဘေသဇ္ဇပရိက္ခာရာန’’န္တိ ဝါ, သုတ္တန္တိကောတိ ဝါ, ဝိနယဓရောတိ ဝါ, ဓမ္မကထိကောတိ ဝါ, အာရညိကောတိ ဝါ, ပိဏ္ဍပါတိကောတိ ဝါ, ပံသုကူလိကောတိ ဝါ, တေစီဝရိကောတိ ဝါ, သပဒါနစာရိကောတိ ဝါ, ခလုပစ္ဆာဘတ္တိကောတိ ဝါ, နေသဇ္ဇိကောတိ ဝါ, ယထာသန္ထတိကောတိ ဝါ, ပဌမဿ ဈာနဿ လာဘီတိ ဝါ, ဒုတိယဿ ဈာနဿ လာဘီတိ ဝါ, တတိယဿ ဈာနဿ လာဘီတိ ဝါ, စတုတ္ထဿ ဈာနဿ လာဘီတိ ဝါ, အာကာသာနဉ္စာယတနသမာပတ္တိယာ လာဘီတိ ဝါ, ဝိညာဏဉ္စာယတနသမာပတ္တိယာ လာဘီတိ ဝါ, အာကိဉ္စညာယတနသမာပတ္တိယာ လာဘီတိ ဝါ, နေဝသညာနာသညာယတနသမာပတ္တိယာ လာဘီတိ ဝါ ပါဝဒတိ ကထေတိ ဘဏတိ ဒီပယတိ ဝေါဟရတီတိ – အနာနုပုဋ္ဌောဝ ပရေသံ ပါဝ။

အနရိယဓမ္မံ ကုသလာ တမာဟူတိ။ ကုသလာတိ ယေ တေ ခန္ဓကုသလာ ဓါတုကုသလာ အာယတနကုသလာ ပဋိစ္စသမုပ္ပါဒကုသလာ သတိပဋ္ဌာနကုသလာ သမ္မပ္ပဓါနကုသလာ ဣဒ္ဓိပါဒကုသလာ ဣန္ဒ္ရိယကုသလာ ဗလကုသလာ ဗောဇ္ဈင်္ဂကုသလာ မဂ္ဂကုသလာ ဖလကုသလာ နိဗ္ဗာနကုသလာ, တေ ကုသလာ ဧဝမာဟံသု – ‘‘အနရိယာနံ ဧသော ဓမ္မော, နေသော ဓမ္မော အရိယာနံ; ဗာလာနံ ဧသော ဓမ္မော, နေသော ဓမ္မော ပဏ္ဍိတာနံ; အသပ္ပုရိသာနံ ဧသော ဓမ္မော, နေသော ဓမ္မော သပ္ပုရိသာန’’န္တိ။ ဧဝမာဟံသု ဧဝံ ကထေန္တိ ဧဝံ ဘဏန္တိ ဧဝံ ဒီပယန္တိ ဧဝံ ဝေါဟရန္တီတိ – အနရိယဓမ္မံ ကုသလာ တမာဟု။

ယော အာတုမာနံ သယမေဝ ပါဝါတိ။ အာတုမာ ဝုစ္စတိ အတ္တာ။ သယမေဝ ပါဝါတိ သယမေဝ အတ္တာနံ ပါဝဒတိ – ‘‘အဟမသ္မိ သီလသမ္ပန္နောတိ ဝါ, ဝတသမ္ပန္နောတိ ဝါ, သီလဗ္ဗတသမ္ပန္နောတိ ဝါ, ဇာတိယာ ဝါ ဂေါတ္တေန ဝါ ကောလပုတ္တိယေန ဝါ ဝဏ္ဏပေါက္ခရတာယ ဝါ ဓနေန ဝါ အဇ္ဈေနေန ဝါ ကမ္မာယတနေန ဝါ သိပ္ပါယတနေန ဝါ ဝိဇ္ဇာဋ္ဌာနေန ဝါ သုတေန ဝါ ပဋိဘာနေန ဝါ အညတရညတရေန ဝါ ဝတ္ထုနာ, ဥစ္စာ ကုလာ ပဗ္ဗဇိတောတိ ဝါ, မဟာကုလာ ပဗ္ဗဇိတောတိ ဝါ, မဟာဘောဂကုလာ ပဗ္ဗဇိတောတိ ဝါ, ဥဠာရဘောဂကုလာ ပဗ္ဗဇိတောတိ ဝါ, ဉာတော ယသဿီ သဂဟဋ္ဌပဗ္ဗဇိတာနန္တိ ဝါ, လာဘိမှိ စီဝရပိဏ္ဍပါတသေနာသနဂိလာနပစ္စယဘေသဇ္ဇပရိက္ခာရာနန္တိ ဝါ, သုတ္တန္တိကောတိ ဝါ, ဝိနယဓရောတိ ဝါ, ဓမ္မကထိကောတိ ဝါ, အာရညိကောတိ ဝါ, ပိဏ္ဍပါတိကောတိ ဝါ, ပံသုကူလိကောတိ ဝါ, တေစီဝရိကောတိ ဝါ, သပဒါနစာရိကောတိ ဝါ, ခလုပစ္ဆာဘတ္တိကောတိ ဝါ, နေသဇ္ဇိကောတိ ဝါ, ယထာသန္ထတိကောတိ ဝါ, ပဌမဿ ဈာနဿ လာဘီတိ ဝါ, ဒုတိယဿ ဈာနဿ လာဘီတိ ဝါ, တတိယဿ ဈာနဿ လာဘီတိ ဝါ, စတုတ္ထဿ ဈာနဿ လာဘီတိ ဝါ, အာကာသာနဉ္စာယတနသမာပတ္တိယာ လာဘီတိ ဝါ, ဝိညာဏဉ္စာယတနသမာပတ္တိယာ လာဘီတိ ဝါ,

ဝိဘဝဉ္စ ဘဝဉ္စ ဝိပ္ပဟာယ၊ ဝုသိတဝါ ခီဏပုနဗ္ဘဝေါ သ ဘိက္ခူ’’တိ။

အာကိဉ္စညာယတနသမာပတ္တိယာ လာဘီတိ ဝါ, နေဝသညာနာသညာယတနသမာပတ္တိယာ လာဘီတိ ဝါ’’ ပါဝဒတိ ကထေတိ ဘဏတိ ဒီပယတိ ဝေါဟရတီတိ – ယော အာတုမာနံ သယမေဝ ပါဝါတိ။

တေနာဟ ဘဂဝါ –

‘‘ယော အတ္တနော သီလဝတာနိ ဇန္တု၊ အနာနုပုဋ္ဌောဝ ပရေသ ပါဝ။

အနရိယဓမ္မံ ကုသလာ တမာဟု၊ ယော အာတုမာနံ သယမေဝ ပါဝါ’’တိ။

၁၈။

သန္တော စ ဘိက္ခု အဘိနိဗ္ဗုတတ္တော၊ ဣတိဟန္တိ သီလေသု အကတ္ထမာနော။

တမရိယဓမ္မံ ကုသလာ ဝဒန္တိ၊ ယဿုဿဒါ နတ္ထိ ကုဟိဉ္စိ လောကေ။

သန္တော စ ဘိက္ခု အဘိနိဗ္ဗုတတ္တောတိ။ သန္တောတိ ရာဂဿ သမိတတ္တာ သန္တော, ဒေါသဿ သမိတတ္တာ သန္တော, မောဟဿ သမိတတ္တာ သန္တော, ကောဓဿ။ပေ။။ ဥပနာဟဿ။ မက္ခဿ။ ပဠာသဿ [ပလာသဿ (သီ။ က။)] ။ ဣဿာယ။ မစ္ဆရိယဿ။ မာယာယ။ သာဌေယျဿ။ ထမ္ဘဿ။ သာရမ္ဘဿ။ မာနဿ။ အတိမာနဿ။ မဒဿ။ ပမာဒဿ။ သဗ္ဗကိလေသာနံ။ သဗ္ဗဒုစ္စရိတာနံ။ သဗ္ဗဒရထာနံ။ သဗ္ဗပရိဠာဟာနံ။ သဗ္ဗသန္တာပါနံ။ သဗ္ဗာကုသလာဘိသင်္ခါရာနံ သန္တတ္တာ သမိတတ္တာ ဝူပသမိတတ္တာ ဝိဇ္ဈာတတ္တာ နိဗ္ဗုတတ္တာ ဝိဂတတ္တာ ပဋိပဿဒ္ဓတ္တာ သန္တော ဥပသန္တော ဝူပသန္တော နိဗ္ဗုတော ပဋိပဿဒ္ဓေါတိ – သန္တော။ ဘိက္ခူတိ သတ္တန္နံ ဓမ္မာနံ ဘိန္နတ္တာ ဘိက္ခု – သက္ကာယဒိဋ္ဌိ ဘိန္နာ ဟောတိ, ဝိစိကိစ္ဆာ ဘိန္နာ ဟောတိ, သီလဗ္ဗတပရာမာသော ဘိန္နော ဟောတိ, ရာဂေါ ဘိန္နော ဟောတိ, ဒေါသော ဘိန္နော ဟောတိ, မောဟော ဘိန္နော ဟောတိ, မာနော ဘိန္နော ဟောတိ ။ ဘိန္နာဿ ဟောန္တိ ပါပကာ အကုသလာ ဓမ္မာ သံကိလေသိကာ ပေါနောဘဝိကာ [ပေါနောဗ္ဘဝိကာ (သျာ။ က။)] သဒရာ ဒုက္ခဝိပါကာ အာယတိံ ဇာတိဇရာမရဏိယာ။

‘‘ပဇ္ဇေန ကတေန အတ္တနာ၊ [သဘိယာတိ ဘဂဝါ]

ပရိနိဗ္ဗာနဂတော ဝိတိဏ္ဏကင္ခော။

ဝိဘဝဉ္စ [ဝိဘဝံ (သီ။ က။) သု။ နိ။ ၅၁၉] ဘဝဉ္စ ဝိပ္ပဟာယ၊

ဝုသိတဝါ ခီဏပုနဗ္ဘဝေါ သ ဘိက္ခူ’’တိ။

သန္တော စ ဘိက္ခု အဘိနိဗ္ဗုတတ္တောတိ ရာဂဿ နိဗ္ဗာပိတတ္တာ အဘိနိဗ္ဗုတတ္တော, ဒေါသဿ နိဗ္ဗာပိတတ္တာ အဘိနိဗ္ဗုတတ္တော, မောဟဿ နိဗ္ဗာပိတတ္တာ အဘိနိဗ္ဗုတတ္တော, ကောဓဿ။ပေ။။ ဥပနာဟဿ။ မက္ခဿ။ ပဠာသဿ။ ဣဿာယ။ မစ္ဆရိယဿ။ မာယာယ။ သာဌေယျဿ။ ထမ္ဘဿ။ သာရမ္ဘဿ။ မာနဿ။ အတိမာနဿ။ မဒဿ။ ပမာဒဿ။ သဗ္ဗကိလေသာနံ။ သဗ္ဗဒုစ္စရိတာနံ။ သဗ္ဗဒရထာနံ။ သဗ္ဗပရိဠာဟာနံ။ သဗ္ဗသန္တာပါနံ။ သဗ္ဗာကုသလာဘိသင်္ခါရာနံ နိဗ္ဗာပိတတ္တာ အဘိနိဗ္ဗုတတ္တောတိ – သန္တော စ ဘိက္ခု အဘိနိဗ္ဗုတတ္တော။

ဣတိဟန္တိ သီလေသု အကတ္ထမာနောတိ။ ဣတိဟန္တိ ပဒသန္ဓိ ပဒသံသဂ္ဂေါ ပဒပါရိပူရီ အက္ခရသမဝါယော ဗျဉ္ဇနသိလိဋ္ဌတာ ပဒါနုပုဗ္ဗတာပေတံ [ပဒါနုပုဗ္ဗတာ မေတံ (သျာ။ က။)] – ဣတိဟန္တိ။ သီလေသု အကတ္ထမာနောတိ။ ဣဓေကစ္စော ကတ္ထီ ဟောတိ ဝိကတ္ထီ။ သော ကတ္ထတိ ဝိကတ္ထတိ။ အဟမသ္မိ သီလသမ္ပန္နောတိ ဝါ, ဝတသမ္ပန္နောတိ ဝါ, သီလဗ္ဗတသမ္ပန္နောတိ ဝါ, ဇာတိယာ ဝါ ဂေါတ္တေန ဝါ ကောလပုတ္တိယေန ဝါ ဝဏ္ဏပေါက္ခရတာယ ဝါ။ပေ။။ နေဝသညာနာသညာယတနသမာပတ္တိယာ လာဘီတိ ဝါ ကတ္ထတိ ဝိကတ္ထတိ။ ဧဝံ န ကတ္ထတိ န ဝိကတ္ထတိ။ ကတ္ထနာ အာရတော ဝိရတော ပဋိဝိရတော နိက္ခန္တော နိဿဋော ဝိပ္ပမုတ္တော ဝိသညုတ္တော ဝိမရိယာဒိကတေန စေတသာ ဝိဟရတီတိ – ဣတိဟန္တိ သီလေသု အကတ္ထမာနော။

တမရိယဓမ္မံ ကုသလာ ဝဒန္တီတိ။ ကုသလာတိ ယေ တေ ခန္ဓကုသလာ ဓါတုကုသလာ အာယတနကုသလာ ပဋိစ္စသမုပ္ပါဒကုသလာ သတိပဋ္ဌာနကုသလာ သမ္မပ္ပဓါနကုသလာ ဣဒ္ဓိပါဒကုသလာ ဣန္ဒ္ရိယကုသလာ ဗလကုသလာ ဗောဇ္ဈင်္ဂကုသလာ မဂ္ဂကုသလာ ဖလကုသလာ နိဗ္ဗာနကုသလာ, တေ ကုသလာ ဧဝံ ဝဒန္တိ – ‘‘အရိယာနံ ဧသော ဓမ္မော, နေသော ဓမ္မော အနရိယာနံ; ပဏ္ဍိတာနံ ဧသော ဓမ္မော, နေသော ဓမ္မော ဗာလာနံ; သပ္ပုရိသာနံ ဧသော ဓမ္မော, နေသော ဓမ္မော အသပ္ပုရိသာန’’န္တိ။ ဧဝံ ဝဒန္တိ, အရိယာနံ ဧဝံ ကထေန္တိ ဧဝံ ဘဏန္တိ ဧဝံ ဒီပယန္တိ ဧဝံ ဝေါဟရန္တီတိ – တမရိယဓမ္မံ ကုသလာ ဝဒန္တိ။

ယဿုဿဒါ နတ္ထိ ကုဟိဉ္စိ လောကေတိ။ ယဿာတိ အရဟတော ခီဏာသဝဿ။ ဥဿဒါတိ သတ္တုဿဒါ – ရာဂုဿဒေါ, ဒေါသုဿဒေါ, မောဟုဿဒေါ, မာနုဿဒေါ, ဒိဋ္ဌုဿဒေါ, ကိလေသုဿဒေါ, ကမ္မုဿဒေါ။ ယဿိမေ [တဿိမေ (သီ။ သျာ။)] ဥဿဒါ နတ္ထိ န သန္တိ န ဝိဇ္ဇန္တိ နုပလဗ္ဘန္တိ, ပဟီနာ သမုစ္ဆိန္နာ ဝူပသန္တာ ပဋိပဿဒ္ဓါ အဘဗ္ဗုပ္ပတ္တိကာ ဉာဏဂ္ဂိနာ ဒဍ္ဎာ။ ကုဟိဉ္စီတိ ကုဟိဉ္စိ ကိမှိစိ ကတ္ထစိ အဇ္ဈတ္တံ ဝါ ဗဟိဒ္ဓါ ဝါ အဇ္ဈတ္တဗဟိဒ္ဓါ ဝါ။ လောကေတိ အပါယလောကေ မနုဿလောကေ ဒေဝလောကေ ခန္ဓလောကေ ဓါတုလောကေ အာယတနလောကေတိ – ယဿုဿဒါ နတ္ထိ ကုဟိဉ္စိ လောကေ။

တေနာဟ ဘဂဝါ –

‘‘သန္တော စ ဘိက္ခု အဘိနိဗ္ဗုတတ္တော၊ ဣတိဟန္တိ သီလေသု အကတ္ထမာနော။

တမရိယဓမ္မံ ကုသလာ ဝဒန္တိ၊ ယဿုဿဒါ နတ္ထိ ကုဟိဉ္စိ လောကေ’’တိ။

၁၉။

ပကပ္ပိတာ သင်္ခတာ ယဿ ဓမ္မာ၊ ပုရက္ခတာ [ပုရေက္ခတာ (သီ။ က။)] သန္တိ အဝီဝဒါတာ။

ယဒတ္တနိ ပဿတိ အာနိသံသံ၊ တံ နိဿိတော ကုပ္ပပဋိစ္စသန္တိံ။

ပကပ္ပိတာ သင်္ခတာ ယဿ ဓမ္မာတိ။ ပကပ္ပနာတိ ဒွေ ပကပ္ပနာ – တဏှာပကပ္ပနာ စ ဒိဋ္ဌိပကပ္ပနာ စ။ပေ။။ အယံ တဏှာပကပ္ပနာ။ပေ။။ အယံ ဒိဋ္ဌိပကပ္ပနာ။ သင်္ခတာတိ သင်္ခတာ အဘိသင်္ခတာ သဏ္ဌပိတာတိပိ – သင်္ခတာ။ အထ ဝါ အနိစ္စာ သင်္ခတာ ပဋိစ္စသမုပ္ပန္နာ ခယဓမ္မာ ဝယဓမ္မာ ဝိရာဂဓမ္မာ နိရောဓဓမ္မာတိပိ – သင်္ခတာ ။ ယဿာတိ ဒိဋ္ဌိဂတိကဿ။ ဓမ္မာ ဝုစ္စန္တိ ဒွါသဋ္ဌိ ဒိဋ္ဌိဂတာနီတိ – ပကပ္ပိတာ သင်္ခတာ ယဿ ဓမ္မာ။

ပုရက္ခတာ သန္တိ အဝီဝဒါတာတိ။ ပုရက္ခတာတိ ဒွေ ပုရေက္ခာရာ – တဏှာပုရေက္ခာရော စ ဒိဋ္ဌိပုရေက္ခာရော စ။ပေ။။ အယံ တဏှာပုရေက္ခာရော။ပေ။။ အယံ ဒိဋ္ဌိပုရေက္ခာရော။ တဿ တဏှာပုရေက္ခာရော အပ္ပဟီနော, ဒိဋ္ဌိပုရေက္ခာရော အပ္ပဋိနိဿဋ္ဌော။ တဿ တဏှာပုရေက္ခာရဿ အပ္ပဟီနတ္တာ, ဒိဋ္ဌိပုရေက္ခာရဿ အပ္ပဋိနိဿဋ္ဌတ္တာ သော တဏှံ ဝါ ဒိဋ္ဌိံ ဝါ ပုရတော ကတွာ စရတိ တဏှာဓဇော တဏှာကေတု တဏှာဓိပတေယျော, ဒိဋ္ဌိဓဇော ဒိဋ္ဌိကေတု ဒိဋ္ဌာဓိပတေယျော, တဏှာယ ဝါ ဒိဋ္ဌိယာ ဝါ ပရိဝါရိတော စရတီတိ – ပုရက္ခတာ။ သန္တီတိ သန္တိ သံဝိဇ္ဇန္တိ အတ္ထိ ဥပလဗ္ဘန္တိ။ အဝီဝဒါတာတိ အဝေဝဒါတာ အဝေါဒါတာ အပရိသုဒ္ဓါ သံကိလိဋ္ဌာ သံကိလေသိကာတိ – ပုရက္ခတာ သန္တိ အဝီဝဒါတာ။

ယဒတ္တနိ ပဿတိ အာနိသံသန္တိ။ ယဒတ္တနီတိ ယံ အတ္တနိ။ အတ္တာ ဝုစ္စတိ ဒိဋ္ဌိဂတံ။ အတ္တနော ဒိဋ္ဌိယာ ဒွေ အာနိသံသေ ပဿတိ – ဒိဋ္ဌဓမ္မိကဉ္စ အာနိသံသံ, သမ္ပရာယိကဉ္စ အာနိသံသံ။ ကတမော ဒိဋ္ဌိယာ ဒိဋ္ဌဓမ္မိကော အာနိသံသော? ယံဒိဋ္ဌိကော သတ္ထာ ဟောတိ, တံဒိဋ္ဌိကာ သာဝကာ ဟောန္တိ။ တံဒိဋ္ဌိကံ သတ္ထာရံ သာဝကာ သက္ကရောန္တိ ဂရုံ ကရောန္တိ [ဂရုကရောန္တိ (သီ။ သျာ။)] မာနေန္တိ ပူဇေန္တိ အပစိတိံ ကရောန္တိ။ လဘတိ စ တတောနိဒါနံ စီဝရပိဏ္ဍပါတသေနာသနဂိလာနပစ္စယဘေသဇ္ဇပရိက္ခာရံ – အယံ ဒိဋ္ဌိယာ ဒိဋ္ဌဓမ္မိကော အာနိသံသော။ ကတမော ဒိဋ္ဌိယာ သမ္ပရာယိကော အာနိသံသော? အယံ ဒိဋ္ဌိ အလံ နာဂတ္တာယ ဝါ သုပဏ္ဏတ္တာယ ဝါ ယက္ခတ္တာယ ဝါ အသုရတ္တာယ ဝါ ဂန္ဓဗ္ဗတ္တာယ ဝါ မဟာရာဇတ္တာယ ဝါ ဣန္ဒတ္တာယ ဝါ ဗြဟ္မတ္တာယ ဝါ ဒေဝတ္တာယ ဝါ။ အယံ ဒိဋ္ဌိ သုဒ္ဓိယာ ဝိသုဒ္ဓိယာ ပရိသုဒ္ဓိယာ, မုတ္တိယာ ဝိမုတ္တိယာ ပရိမုတ္တိယာ။ ဣမာယ ဒိဋ္ဌိယာ သုဇ္ဈန္တိ ဝိသုဇ္ဈန္တိ ပရိသုဇ္ဈန္တိ မုစ္စန္တိ ဝိမုစ္စန္တိ ပရိမုစ္စန္တိ။ ဣမာယ ဒိဋ္ဌိယာ သုဇ္ဈိဿာမိ ဝိသုဇ္ဈိဿာမိ ပရိသုဇ္ဈိဿာမိ, မုစ္စိဿာမိ ဝိမုစ္စိဿာမိ ပရိမုစ္စိဿာမီတိ အာယတိံ ဖလပါဋိကင္ခီ ဟောတိ – အယံ ဒိဋ္ဌိယာ သမ္ပရာယိကော အာနိသံသော။ အတ္တနော ဒိဋ္ဌိယာ ဣမေ ဒွေ အာနိသံသေ ပဿတိ ဒက္ခတိ ဩလောကေတိ နိဇ္ဈာယတိ ဥပပရိက္ခတီတိ – ယဒတ္တနိ ပဿတိ အာနိသံသံ။

တံ နိဿိတော ကုပ္ပပဋိစ္စသန္တိန္တိ။ တိဿော သန္တိယော – အစ္စန္တသန္တိ, တဒင်္ဂသန္တိ, သမ္မုတိသန္တိ။ ကတမာ အစ္စန္တသန္တိ? အစ္စန္တသန္တိ ဝုစ္စတိ အမတံ နိဗ္ဗာနံ။ ယော သော သဗ္ဗသင်္ခါရသမထော သဗ္ဗူပဓိပဋိနိဿဂ္ဂေါ တဏှက္ခယော ဝိရာဂေါ နိရောဓေါ နိဗ္ဗာနံ။ အယံ အစ္စန္တသန္တိ။ ကတမာ တဒင်္ဂသန္တိ? ပဌမံ ဈာနံ သမာပန္နဿ နီဝရဏာ သန္တာ ဟောန္တိ; ဒုတိယံ ဈာနံ သမာပန္နဿ ဝိတက္ကဝိစာရာ သန္တာ ဟောန္တိ; တတိယံ ဈာနံ သမာပန္နဿ ဣတိ သန္တာ ဟောတိ; စတုတ္ထံ ဈာနံ သမာပန္နဿ သုခဒုက္ခာ သန္တာ ဟောန္တိ; အာကာသာနဉ္စာယတနံ သမာပန္နဿ ရူပသညာ ပဋိဃသညာ နာနတ္တသညာ သန္တာ ဟောတိ; ဝိညာဏဉ္စာယတနံ သမာပန္နဿ အာကာသာနဉ္စာယတနသညာ သန္တာ ဟောတိ; အာကိဉ္စညာယတနံ သမာပန္နဿ ဝိညာဏဉ္စာယတနသညာ သန္တာ ဟောတိ; နေဝသညာနာသညာယတနံ သမာပန္နဿ အာကိဉ္စညာယတနသညာ သန္တာ ဟောတိ။ အယံ တဒင်္ဂသန္တိ။ ကတမာ သမ္မုတိသန္တိ? သမ္မုတိသန္တိယော ဝုစ္စန္တိ ဒွါသဋ္ဌိ ဒိဋ္ဌိဂတာနိ ဒိဋ္ဌိသန္တိယော။ အပိ စ သမ္မုတိသန္တိ ဣမသ္မိံ အတ္ထေ အဓိပ္ပေတာ သန္တီတိ။ တံ နိဿိတော ကုပ္ပပဋိစ္စသန္တိန္တိ။ ကုပ္ပသန္တိံ ပကုပ္ပသန္တိံ ဧရိတသန္တိံ သမေရိတသန္တိံ စလိတသန္တိံ ဃဋ္ဋိတသန္တိံ ကပ္ပိတသန္တိံ ပကပ္ပိတသန္တိံ အနိစ္စံ သင်္ခတံ ပဋိစ္စသမုပ္ပန္နံ ခယဓမ္မံ ဝယဓမ္မံ ဝိရာဂဓမ္မံ နိရောဓဓမ္မံ, သန္တိံ နိဿိတော အသိတော အလ္လီနော ဥပဂတော အဇ္ဈောသိတော အဓိမုတ္တောတိ – တံ နိဿိတော ကုပ္ပပဋိစ္စသန္တိံ။

တေနာဟ ဘဂဝါ –

‘‘ပကပ္ပိတာ သင်္ခတာ ယဿ ဓမ္မာ၊ ပုရက္ခတာ သန္တိ အဝီဝဒါတာ။

ယဒတ္တနိ ပဿတိ အာနိသံသံ၊ တံ နိဿိတော ကုပ္ပပဋိစ္စသန္တိ’’န္တိ။

၂၀။

ဒိဋ္ဌီနိဝေသာ န ဟိ သွာတိဝတ္တာ၊ ဓမ္မေသု နိစ္ဆေယျ သမုဂ္ဂဟီတံ။

တသ္မာ နရော တေသု နိဝေသနေသု၊ နိရဿတီ အာဒိယတီ စ ဓမ္မံ။

ဒိဋ္ဌီနိဝေသာ န ဟိ သွာတိဝတ္တာတိ။ ဒိဋ္ဌီနိဝေသာတိ ‘‘သဿတော လောကော, ဣဒမေဝ သစ္စံ မောဃမည’’န္တိ အဘိနိဝေသပရာမာသော ဒိဋ္ဌိနိဝေသနံ။ ‘‘အသဿတော လောကော။ပေ။။ အန္တဝါ လောကော။ အနန္တဝါ လောကော ။ တံ ဇီဝံ တံ သရီရံ။ အညံ ဇီဝံ အညံ သရီရံ။ ဟောတိ တထာဂတော ပရံ မရဏာ။ န ဟောတိ တထာဂတော ပရံ မရဏာ။ ဟောတိ စ န စ ဟောတိ တထာဂတော ပရံ မရဏာ။ နေဝ ဟောတိ န န ဟောတိ တထာဂတော ပရံ မရဏာ, ဣဒမေဝ သစ္စံ မောဃမည’’န္တိ အဘိနိဝေသပရာမာသော ဒိဋ္ဌိနိဝေသနန္တိ။ ဒိဋ္ဌီနိဝေသာ န ဟိ သွာတိဝတ္တာတိ ဒိဋ္ဌိနိဝေသာ န ဟိ သွာတိဝတ္တာ ဒုရတိဝတ္တာ ဒုတ္တရာ ဒုပ္ပတရာ ဒုဿမတိက္ကမာ ဒုဗ္ဗိနိဝတ္တာတိ – [ဒုဗ္ဗီတိဝတ္တာတိ (သီ။ သျာ။ က။)] ဒိဋ္ဌီနိဝေသာ န ဟိ သွာတိဝတ္တာ။

ဓမ္မေသု နိစ္ဆေယျ သမုဂ္ဂဟီတန္တိ။ ဓမ္မေသူတိ ဒွါသဋ္ဌိ ဒိဋ္ဌိဂတေသု။ နိစ္ဆေယျာတိ နိစ္ဆိနိတွာ ဝိနိစ္ဆိနိတွာ ဝိစိနိတွာ ပဝိစိနိတွာ တုလယိတွာ တီရယိတွာ ဝိဘာဝယိတွာ ဝိဘူတံ ကတွာ။ သမုဂ္ဂဟီတန္တိ နိဝေသနေသု ဩဓိဂ္ဂါဟော ဗိလဂ္ဂါဟော ဝရဂ္ဂါဟော ကောဋ္ဌာသဂ္ဂါဟော ဥစ္စယဂ္ဂါဟော သမုစ္စယဂ္ဂါဟော။ ဣဒံ သစ္စံ တစ္ဆံ တထံ ဘူတံ ယာထာဝံ အဝိပရီတံ ဂဟိတံ ပရာမဋ္ဌံ အဘိနိဝိဋ္ဌံ အဇ္ဈောသိတံ အဓိမုတ္တန္တိ – ဓမ္မေသု နိစ္ဆေယျ သမုဂ္ဂဟီတံ။

တသ္မာ နရော တေသု နိဝေသနေသူတိ။ တသ္မာတိ တသ္မာ တံကာရဏာ တံဟေတု တပ္ပစ္စယာ တံနိဒါနံ။ နရောတိ သတ္တော နရော မာနဝေါ ပေါသော ပုဂ္ဂလော ဇီဝေါ ဇာဂု ဇန္တု ဣန္ဒဂု မနုဇော။ တေသု နိဝေသနေသူတိ တေသု ဒိဋ္ဌိနိဝေသနေသူတိ – တသ္မာ နရော တေသု နိဝေသနေသု။

နိရဿတီ အာဒိယတီ စ ဓမ္မန္တိ။ နိရဿတီတိ ဒွီဟိ ကာရဏေဟိ နိရဿတိ – ပရဝိစ္ဆိန္ဒနာယ ဝါ နိရဿတိ, အနဘိသမ္ဘုဏန္တော ဝါ နိရဿတိ။ ကထံ ပရဝိစ္ဆိန္ဒနာယ နိရဿတိ? ပရော ဝိစ္ဆိန္ဒေတိ – သော သတ္ထာ န သဗ္ဗညူ, ဓမ္မော န သွာက္ခာတော, ဂဏော န သုပ္ပဋိပန္နော, ဒိဋ္ဌိ န ဘဒ္ဒိကာ, ပဋိပဒါ န သုပညတ္တာ, မဂ္ဂေါ န နိယျာနိကော, နတ္ထေတ္ထ သုဒ္ဓိ ဝါ ဝိသုဒ္ဓိ ဝါ ပရိသုဒ္ဓိ ဝါ မုတ္တိ ဝါ ဝိမုတ္တိ ဝါ ပရိမုတ္တိ ဝါ, နတ္ထေတ္ထ သုဇ္ဈန္တိ ဝါ ဝိသုဇ္ဈန္တိ ဝါ ပရိသုဇ္ဈန္တိ ဝါ မုစ္စန္တိ ဝါ ဝိမုစ္စန္တိ ဝါ ပရိမုစ္စန္တိ ဝါ, ဟီနာ နိဟီနာ ဩမကာ လာမကာ ဆတုက္ကာ [ဇတုက္ကာ (သီ။ သျာ။)] ပရိတ္တာတိ – ဧဝံ ပရော ဝိစ္ဆိန္ဒေတိ။ ဧဝံ ဝိစ္ဆိန္ဒိယမာနော သတ္ထာရံ နိရဿတိ , ဓမ္မက္ခာနံ နိရဿတိ, ဂဏံ နိရဿတိ, ဒိဋ္ဌိံ နိရဿတိ, ပဋိပဒံ နိရဿတိ, မဂ္ဂံ နိရဿတိ။ ဧဝံ ပရဝိစ္ဆိန္ဒနာယ နိရဿတိ။ ကထံ အနဘိသမ္ဘုဏန္တော နိရဿတိ? သီလံ အနဘိသမ္ဘုဏန္တော သီလံ နိရဿတိ, ဝတံ အနဘိသမ္ဘုဏန္တော ဝတံ နိရဿတိ, သီလဗ္ဗတံ အနဘိသမ္ဘုဏန္တော သီလဗ္ဗတံ နိရဿတိ။ ဧဝံ အနဘိသမ္ဘုဏန္တော နိရဿတိ။ အာဒိယတီ စ ဓမ္မန္တိ။ သတ္ထာရံ ဂဏှာတိ, ဓမ္မက္ခာနံ ဂဏှာတိ, ဂဏံ ဂဏှာတိ, ဒိဋ္ဌိံ ဂဏှာတိ, ပဋိပဒံ ဂဏှာတိ, မဂ္ဂံ ဂဏှာတိ ပရာမသတိ အဘိနိဝိသတီတိ – နိရဿတီ အာဒိယတီ စ ဓမ္မံ။

တေနာဟ ဘဂဝါ –

‘‘ဒိဋ္ဌီနိဝေသာ န ဟိ သွာတိဝတ္တာ၊ ဓမ္မေသု နိစ္ဆေယျ သမုဂ္ဂဟီတံ။

တသ္မာ နရော တေသု နိဝေသနေသု၊ နိရဿတီ အာဒိယတီ စ ဓမ္မ’’န္တိ။

၂၁။

ဓေါနဿ ဟိ နတ္ထိ ကုဟိဉ္စိ လောကေ၊ ပကပ္ပိတာ ဒိဋ္ဌိ ဘဝါဘဝေသု။

မာယဉ္စ မာနဉ္စ ပဟာယ ဓေါနော၊ သ ကေန ဂစ္ဆေယျ အနူပယော သော။

ဓေါနဿ ဟိ နတ္ထိ ကုဟိဉ္စိ လောကေ ပကပ္ပိတာ ဒိဋ္ဌိ ဘဝါဘဝေသူတိ။ ဓေါနောတိ။ ဓေါနာ ဝုစ္စတိ ပညာ – ယာ ပညာ ပဇာနနာ ဝိစယော ပဝိစယော ဓမ္မဝိစယော သလ္လက္ခဏာ ဥပလက္ခဏာ ပစ္စုပလက္ခဏာ ပဏ္ဍိစ္စံ ကောသလ္လံ နေပုညံ ဝေဘဗျာ စိန္တာ ဥပပရိက္ခာ ဘူရိ မေဓါ ပရိဏာယိကာ ဝိပဿနာ သမ္ပဇညံ ပတောဒေါ ပညာ ပညိန္ဒ္ရိယံ ပညာဗလံ ပညာသတ္ထံ ပညာပါသာဒေါ ပညာအာလောကော ပညာဩဘာသော ပညာပဇ္ဇောတော ပညာရတနံ အမောဟော ဓမ္မဝိစယော သမ္မာဒိဋ္ဌိ။ ကိံကာရဏာ ဓေါနာ ဝုစ္စတိ ပညာ? တာယ ပညာယ ကာယဒုစ္စရိတံ ဓုတဉ္စ ဓေါတဉ္စ သန္ဓောတဉ္စ နိဒ္ဓေါတဉ္စ; ဝစီဒုစ္စရိတံ။ မနောဒုစ္စရိတံ ဓုတဉ္စ ဓေါတဉ္စ သန္ဓောတဉ္စ နိဒ္ဓေါတဉ္စ; ရာဂေါ ဓုတော စ ဓေါတော စ သန္ဓောတော စ နိဒ္ဓေါတော စ; ဒေါသော။ပေ။။ မောဟော။ ကောဓေါ။ ဥပနာဟော။ မက္ခော။ ပဠာသော ဓုတော စ ဓေါတော စ သန္ဓောတော စ နိဒ္ဓေါတော စ; ဣဿာ ဓုတာ စ ဓေါတာ စ သန္ဓောတာ စ နိဒ္ဓေါတာ စ; မစ္ဆရိယံ ဓုတဉ္စ ဓေါတဉ္စ သန္ဓောတဉ္စ နိဒ္ဓေါတဉ္စ; မာယာ ဓုတာ စ ဓေါတာ စ သန္ဓောတာ စ နိဒ္ဓေါတာ စ; သာဌေယျံ ဓုတဉ္စ ဓေါတဉ္စ သန္ဓောတဉ္စ နိဒ္ဓေါတဉ္စ; ထမ္ဘော ဓုတော စ ဓေါတော စ သန္ဓောတော စ နိဒ္ဓေါတော စ; သာရမ္ဘော။ မာနော။ အတိမာနော။ မဒေါ။ ပမာဒေါ ဓုတော စ ဓေါတော စ သန္ဓောတော စ နိဒ္ဓေါတော စ; သဗ္ဗေ ကိလေသာ, သဗ္ဗေ ဒုစ္စရိတာ, သဗ္ဗေ ဒရထာ, သဗ္ဗေ ပရိဠာဟာ, သဗ္ဗေ သန္တာပါ, သဗ္ဗာကုသလာဘိသင်္ခါရာ ဓုတာ စ ဓေါတာ စ သန္ဓောတာ စ နိဒ္ဓေါတာ စ။ တံကာရဏာ ဓေါနာ ဝုစ္စတိ ပညာ။

အထ ဝါ သမ္မာဒိဋ္ဌိယာ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိ ဓုတာ စ ဓေါတာ စ သန္ဓောတာ စ နိဒ္ဓေါတာ စ; သမ္မာသင်္ကပ္ပေန မိစ္ဆာသင်္ကပ္ပော ဓုတော စ ဓေါတော စ သန္ဓောတော စ နိဒ္ဓေါတော စ; သမ္မာဝါစာယ မိစ္ဆာဝါစာ ဓုတာ စ ဓေါတာ စ။ပေ။။ သမ္မာကမ္မန္တေန မိစ္ဆာကမ္မန္တော ဓုတော စ။ သမ္မာအာဇီဝေန မိစ္ဆာအာဇီဝေါ ဓုတော စ။ သမ္မာဝါယာမေန မိစ္ဆာဝါယာမော ဓုတော စ။ သမ္မာသတိယာ မိစ္ဆာသတိ ဓုတာ စ။ သမ္မာသမာဓိနာ မိစ္ဆာသမာဓိ ဓုတော စ ဓေါတော စ သန္ဓောတော စ နိဒ္ဓေါတော စ; သမ္မာဉာဏေန မိစ္ဆာဉာဏံ ဓုတံ စ။ သမ္မာဝိမုတ္တိယာ မိစ္ဆာဝိမုတ္တိ ဓုတာ စ ဓေါတာ စ သန္ဓောတာ စ နိဒ္ဓေါတာ စ။

အထ ဝါ အရိယေန အဋ္ဌင်္ဂိကေန မဂ္ဂေန သဗ္ဗေ ကိလေသာ, သဗ္ဗေ ဒုစ္စရိတာ, သဗ္ဗေ ဒရထာ, သဗ္ဗေ ပရိဠာဟာ, သဗ္ဗေ သန္တာပါ, သဗ္ဗာကုသလာဘိသင်္ခါရာ ဓုတာ စ ဓေါတာ စ သန္ဓောတာ စ နိဒ္ဓေါတာ စ။ အရဟာ ဣမေဟိ ဓေါနေယျေဟိ ဓမ္မေဟိ ဥပေတော သမုပေတော ဥပဂတော သမုပဂတော ဥပပန္နော သမုပပန္နော သမန္နာဂတော; တသ္မာ အရဟာ ဓေါနော။ သော ဓုတရာဂေါ ဓုတပါပေါ ဓုတကိလေသော ဓုတပရိဠာဟောတိ – ဓေါနော။ ကုဟိဉ္စီတိ ကုဟိဉ္စိ ကိမှိစိ ကတ္ထစိ အဇ္ဈတ္တံ ဝါ ဗဟိဒ္ဓါ ဝါ အဇ္ဈတ္တဗဟိဒ္ဓါ ဝါ။ လောကေတိ အပါယလောကေ။ပေ။။ အာယတနလောကေ။

ပကပ္ပိတာတိ ဒွေ ပကပ္ပနာ – တဏှာပကပ္ပနာ စ ဒိဋ္ဌိပကပ္ပနာ စ။ပေ။။ အယံ တဏှာပကပ္ပနာ။ပေ။။ အယံ ဒိဋ္ဌိပကပ္ပနာ။ ဘဝါဘဝေသူတိ ဘဝါဘဝေ ကမ္မဘဝေ ပုနဗ္ဘဝေ ကာမဘဝေ, ကမ္မဘဝေ ကာမဘဝေ ပုနဗ္ဘဝေ ရူပဘဝေ, ကမ္မဘဝေ ရူပဘဝေ ပုနဗ္ဘဝေ အရူပဘဝေ, ကမ္မဘဝေ အရူပဘဝေ ပုနဗ္ဘဝေ ပုနပ္ပုနဘဝေ ပုနပ္ပုနဂတိယာ ပုနပ္ပုနဥပပတ္တိယာ ပုနပ္ပုနပဋိသန္ဓိယာ ပုနပ္ပုနအတ္တဘာဝါဘိနိဗ္ဗတ္တိယာ။ ဓေါနဿ ဟိ နတ္ထိ ကုဟိဉ္စိ လောကေ ပကပ္ပိတာ ဒိဋ္ဌိ ဘဝါဘဝေသူတိ ဓေါနဿ ကုဟိဉ္စိ လောကေ ဘဝါဘဝေသု စ ကပ္ပိတာ ပကပ္ပိတာ အဘိသင်္ခတာ သဏ္ဌပိတာ ဒိဋ္ဌိ နတ္ထိ န သန္တိ န သံဝိဇ္ဇတိ နုပလဗ္ဘတိ, ပဟီနာ သမုစ္ဆိန္နာ ဝူပသန္တာ ပဋိပဿဒ္ဓါ အဘဗ္ဗုပ္ပတ္တိကာ ဉာဏဂ္ဂိနာ ဒဍ္ဎာတိ – ဓေါနဿ ဟိ နတ္ထိ ကုဟိဉ္စိ လောကေ ပကပ္ပိတာ ဒိဋ္ဌိ ဘဝါဘဝေသု။

မာယဉ္စ မာနဉ္စ ပဟာယ ဓေါနောတိ။ မာယာ ဝုစ္စတိ ဝဉ္စနိကာ စရိယာ။ ဣဓေကစ္စော ကာယေန ဒုစ္စရိတံ စရိတွာ, ဝါစာယ ဒုစ္စရိတံ စရိတွာ, မနသာ ဒုစ္စရိတံ စရိတွာ တဿ ပဋိစ္ဆာဒနဟေတု ပါပိကံ ဣစ္ဆံ ပဏိဒဟတိ – ‘‘မာ မံ ဇညာ’’တိ ဣစ္ဆတိ, ‘‘မာ မံ ဇညာ’’တိ သင်္ကပ္ပေတိ, ‘‘မာ မံ ဇညာ’’တိ ဝါစံ ဘာသတိ, ‘‘မာ မံ ဇညာ’’တိ ကာယေန ပရက္ကမတိ။ ယာ ဧဝရူပါ မာယာ မာယာဝိတာ အစ္စသရာ ဝဉ္စနာ နိကတိ နိကိရဏာ ပရိဟရဏာ ဂူဟနာ ပရိဂူဟနာ ဆာဒနာ ပရိစ္ဆာဒနာ အနုတ္တာနိကမ္မံ အနာဝိကမ္မံ ဝေါစ္ဆာဒနာ ပါပကိရိယာ, အယံ ဝုစ္စတိ မာယာ။

မာနောတိ ဧကဝိဓေန မာနော – ယာ စိတ္တဿ ဥန္နတိ [ဥဏ္ဏတိ (သျာ။ က။)]။ ဒုဝိဓေန မာနော – အတ္တုက္ကံသနမာနော, ပရဝမ္ဘနမာနော။ တိဝိဓေန မာနော – ‘‘သေယျောဟမသ္မီ’’တိ မာနော, ‘‘သဒိသောဟမသ္မီ’’တိ မာနော, ‘‘ဟီနောဟမသ္မီ’’တိ မာနော။ စတုဗ္ဗိဓေန မာနော – လာဘေန မာနံ ဇနေတိ, ယသေန မာနံ ဇနေတိ, ပသံသာယ မာနံ ဇနေတိ, သုခေန မာနံ ဇနေတိ။ ပဉ္စဝိဓေန မာနော – ‘‘လာဘိမှိ မနာပိကာနံ ရူပါန’’န္တိ မာနံ ဇနေတိ, ‘‘လာဘိမှိ မနာပိကာနံ သဒ္ဒါနံ။ပေ။။ ဂန္ဓာနံ။ ရသာနံ။ ဖောဋ္ဌဗ္ဗာန’’န္တိ မာနံ ဇနေတိ။ ဆဗ္ဗိဓေန မာနော – စက္ခုသမ္ပဒါယ မာနံ ဇနေတိ, သောတသမ္ပဒါယ။ ဃာနသမ္ပဒါယ။ ဇိဝှာသမ္ပဒါယ။ ကာယသမ္ပဒါယ။ မနောသမ္ပဒါယ မာနံ ဇနေတိ။ သတ္တဝိဓေန မာနော – မာနော, အတိမာနော, မာနာတိမာနော, ဩမာနော, အဓိမာနော, အသ္မိမာနော, မိစ္ဆာမာနော။ အဋ္ဌဝိဓေန မာနော – လာဘေန မာနံ ဇနေတိ, အလာဘေန ဩမာနံ ဇနေတိ, ယသေန မာနံ ဇနေတိ, အယသေန ဩမာနံ ဇနေတိ, ပသံသာယ မာနံ ဇနေတိ, နိန္ဒာယ ဩမာနံ ဇနေတိ, သုခေန မာနံ ဇနေတိ, ဒုက္ခေန ဩမာနံ ဇနေတိ။ နဝဝိဓေန မာနော – သေယျဿ သေယျောဟမသ္မီတိ မာနော, သေယျဿ သဒိသောဟမသ္မီတိ မာနော, သေယျဿ ဟီနောဟမသ္မီတိ မာနော , သဒိသဿ သေယျောဟမသ္မီတိ မာနော, သဒိသဿ သဒိသောဟမသ္မီတိ မာနော, သဒိသဿ ဟီနောဟမသ္မီတိ မာနော, ဟီနဿ သေယျောဟမသ္မီတိ မာနော, ဟီနဿ သဒိသောဟမသ္မီတိ မာနော, ဟီနဿ ဟီနောဟမသ္မီတိ မာနော။ ဒသဝိဓေန မာနော – ဣဓေကစ္စော မာနံ ဇနေတိ ဇာတိယာ ဝါ ဂေါတ္တေန ဝါ ကောလပုတ္တိယေန ဝါ ဝဏ္ဏပေါက္ခရတာယ ဝါ ဓနေန ဝါ အဇ္ဈေနေန ဝါ ကမ္မာယတနေန ဝါ သိပ္ပါယတနေန ဝါ ဝိဇ္ဇာဋ္ဌာနေန ဝါ သုတေန ဝါ ပဋိဘာနေန ဝါ အညတရညတရေန ဝါ ဝတ္ထုနာ။ ယော ဧဝရူပေါ မာနော မညနာ မညိတတ္တံ ဥန္နတိ ဥန္နာမော [ဥဏ္ဏမော (သျာ။ က။)] ဓဇော သမ္ပဂ္ဂါဟော ကေတုကမ္ယတာ စိတ္တဿ – အယံ ဝုစ္စတိ မာနော။ မာယဉ္စ မာနဉ္စ ပဟာယ ဓေါနောတိ။ ဓေါနော မာယဉ္စ မာနဉ္စ ပဟာယ ပဇဟိတွာ ဝိနောဒေတွာ ဗျန္တိံ ကရိတွာ အနဘာဝံ ဂမေတွာတိ – မာယဉ္စ မာနဉ္စ ပဟာယ ဓေါနော။

သ ကေန ဂစ္ဆေယျ အနူပယော သောတိ။ ဥပယာတိ ဒွေ ဥပယာ – တဏ္ဟူပယော စ ဒိဋ္ဌူပယော စ။ပေ။။ အယံ တဏ္ဟူပယော။ပေ။။ အယံ ဒိဋ္ဌူပယော။ တဿ တဏ္ဟူပယော ပဟီနော , ဒိဋ္ဌူပယော ပဋိနိဿဋ္ဌော။ တဏ္ဟူပယဿ ပဟီနတ္တာ, ဒိဋ္ဌူပယဿ ပဋိနိဿဋ္ဌတ္တာ အနူပယော ပုဂ္ဂလော ကေန ရာဂေန ဂစ္ဆေယျ, ကေန ဒေါသေန ဂစ္ဆေယျ, ကေန မောဟေန ဂစ္ဆေယျ, ကေန မာနေန ဂစ္ဆေယျ, ကာယ ဒိဋ္ဌိယာ ဂစ္ဆေယျ, ကေန ဥဒ္ဓစ္စေန ဂစ္ဆေယျ, ကာယ ဝိစိကိစ္ဆာယ ဂစ္ဆေယျ, ကေဟိ အနုသယေဟိ ဂစ္ဆေယျ – ရတ္တောတိ ဝါ ဒုဋ္ဌောတိ ဝါ မူဠ္ဟောတိ ဝါ ဝိနိဗဒ္ဓေါတိ ဝါ ပရာမဋ္ဌောတိ ဝါ ဝိက္ခေပဂတောတိ ဝါ အနိဋ္ဌင်္ဂတောတိ ဝါ ထာမဂတောတိ ဝါ။ တေ အဘိသင်္ခါရာ ပဟီနာ။ အဘိသင်္ခါရာနံ ပဟီနတ္တာ ဂတိယော ကေန ဂစ္ဆေယျ – နေရယိကောတိ ဝါ တိရစ္ဆာနယောနိကောတိ ဝါ ပေတ္တိဝိသယိကောတိ ဝါ မနုဿောတိ ဝါ ဒေဝေါတိ ဝါ ရူဣတိ ဝါ အရူဣတိ ဝါ သညီတိ ဝါ အသညီတိ ဝါ နေဝသညီနာသညီတိ ဝါ။ သော ဟေတု နတ္ထိ ပစ္စယော နတ္ထိ ကာရဏံ နတ္ထိ, ယေန ဂစ္ဆေယျာတိ – သ ကေန ဂစ္ဆေယျ အနူပယော သော။

တေနာဟ ဘဂဝါ –

‘‘ဓေါနဿ ဟိ နတ္ထိ ကုဟိဉ္စိ လောကေ၊ ပကပ္ပိတာ ဒိဋ္ဌိ ဘဝါဘဝေသု။

မာယဉ္စ မာနဉ္စ ပဟာယ ဓေါနော၊ သ ကေန ဂစ္ဆေယျ အနူပယော သော’’တိ။

၂၂။

ဥပယော ဟိ ဓမ္မေသု ဥပေတိ ဝါဒံ၊ အနူပယံ ကေန ကထံ ဝဒေယျ။

အတ္တာ နိရတ္တာ န ဟိ တဿ အတ္ထိ၊ အဓေါသိ သော ဒိဋ္ဌိမိဓေဝ သဗ္ဗံ။

ဥပယော ဟိ ဓမ္မေသု ဥပေတိ ဝါဒန္တိ။ ဥပယာတိ ဒွေ ဥပယာ – တဏ္ဟူပယော စ ဒိဋ္ဌူပယော စ။ပေ။။ အယံ တဏ္ဟူပယော။ပေ။။ အယံ ဒိဋ္ဌူပယော။ တဿ တဏ္ဟူပယော အပ္ပဟီနော, ဒိဋ္ဌူပယော အပ္ပဋိနိဿဋ္ဌော။ တဏ္ဟူပယဿ အပ္ပဟီနတ္တာ , ဒိဋ္ဌူပယဿ အပ္ပဋိနိဿဋ္ဌတ္တာ ဓမ္မေသု ဝါဒံ ဥပေတိ – ရတ္တောတိ ဝါ ဒုဋ္ဌောတိ ဝါ မူဠ္ဟောတိ ဝါ ဝိနိဗဒ္ဓေါတိ ဝါ ပရာမဋ္ဌောတိ ဝါ ဝိက္ခေပဂတောတိ ဝါ အနိဋ္ဌင်္ဂတောတိ ဝါ ထာမဂတောတိ ဝါ။ တေ အဘိသင်္ခါရာ အပ္ပဟီနာ။ အဘိသင်္ခါရာနံ အပ္ပဟီနတ္တာ ဂတိယာ ဝါဒံ ဥပေတိ။ နေရယိကောတိ ဝါ တိရစ္ဆာနယောနိကောတိ ဝါ ပေတ္တိဝိသယိကောတိ ဝါ မနုဿောတိ ဝါ ဒေဝေါတိ ဝါ ရူဣတိ ဝါ အရူဣတိ ဝါ သညီတိ ဝါ အသညီတိ ဝါ နေဝသညီနာသညီတိ ဝါ ဝါဒံ ဥပေတိ ဥပဂစ္ဆတိ ဂဏှာတိ ပရာမသတိ အဘိနိဝိသတီတိ – ဥပယော ဟိ ဓမ္မေသု ဥပေတိ ဝါဒံ။

အနူပယံ ကေန ကထံ ဝဒေယျာတိ။ ဥပယာတိ ဒွေ ဥပယာ – တဏ္ဟူပယော စ ဒိဋ္ဌူပယော စ။ပေ။။ အယံ တဏ္ဟူပယော။ပေ။။ အယံ ဒိဋ္ဌူပယော။ တဿ တဏ္ဟူပယော ပဟီနော, ဒိဋ္ဌူပယော ပဋိနိဿဋ္ဌော။ တဏ္ဟူပယဿ ပဟီနတ္တာ, ဒိဋ္ဌူပယဿ ပဋိနိဿဋ္ဌတ္တာ အနူပယံ ပုဂ္ဂလံ ကေန ရာဂေန ဝဒေယျ, ကေန ဒေါသေန ဝဒေယျ, ကေန မောဟေန ဝဒေယျ, ကေန မာနေန ဝဒေယျ, ကာယ ဒိဋ္ဌိယာ ဝဒေယျ, ကေန ဥဒ္ဓစ္စေန ဝဒေယျ, ကာယ ဝိစိကိစ္ဆာယ ဝဒေယျ, ကေဟိ အနုသယေဟိ ဝဒေယျ – ရတ္တောတိ ဝါ ဒုဋ္ဌောတိ ဝါ မူဠ္ဟောတိ ဝါ ဝိနိဗဒ္ဓေါတိ ဝါ ပရာမဋ္ဌောတိ ဝါ ဝိက္ခေပဂတောတိ ဝါ အနိဋ္ဌင်္ဂတောတိ ဝါ ထာမဂတောတိ ဝါ။ တေ အဘိသင်္ခါရာ ပဟီနာ။ အဘိသင်္ခါရာနံ ပဟီနတ္တာ ဂတိယော ကေန ဝဒေယျ – နေရယိကောတိ ဝါ။ပေ။။ နေဝသညီနာသညီတိ ဝါ။ သော ဟေတု နတ္ထိ, ပစ္စယော နတ္ထိ, ကာရဏံ နတ္ထိ, ယေန ဝဒေယျ ကထေယျ ဘဏေယျ ဒီပယေယျ ဝေါဟရေယျာတိ – အနူပယံ ကေန ကထံ ဝဒေယျ။

အတ္တာ နိရတ္တာ န ဟိ တဿ အတ္ထီတိ။ အတ္တာတိ အတ္တာနုဒိဋ္ဌိ နတ္ထိ။ နိရတ္တာတိ ဥစ္ဆေဒဒိဋ္ဌိ နတ္ထိ။ အတ္တာတိ ဂဟိတံ နတ္ထိ။ နိရတ္တာတိ မုဉ္စိတဗ္ဗံ နတ္ထိ။ ယဿတ္ထိ ဂဟိတံ, တဿတ္ထိ မုဉ္စိတဗ္ဗံ; ယဿတ္ထိ မုဉ္စိတဗ္ဗံ, တဿတ္ထိ ဂဟိတံ။ ဂဟဏံ မုဉ္စနာ သမတိက္ကန္တော အရဟာ ဗုဒ္ဓိပရိဟာနိဝီတိဝတ္တော။ သော ဝုဋ္ဌဝါသော စိဏ္ဏစရဏော ဂတဒ္ဓေါ ဂတဒိသော ဇာတိမရဏသံသာရော, နတ္ထိ တဿ ပုနဗ္ဘဝေါတိ – အတ္တာ နိရတ္တာ န ဟိ တဿ အတ္ထိ။

အဓေါသိ သော ဒိဋ္ဌိမိဓေဝ သဗ္ဗန္တိ တဿ ဒွါသဋ္ဌိ ဒိဋ္ဌိဂတာနိ ပဟီနာနိ သမုစ္ဆိန္နာနိ ဝူပသန္တာနိ ပဋိပဿဒ္ဓါနိ အဘဗ္ဗုပ္ပတ္တိကာနိ ဉာဏဂ္ဂိနာ ဒဍ္ဎာနိ။ သော သဗ္ဗဒိဋ္ဌိဂတံ ဣဓေဝ အဓေါသိ ဓုနိ သန္ဓုနိ နိဒ္ဓုနိ ပဇဟိ ဝိနောဒေသိ ဗျန္တိံ အကာသိ အနဘာဝံ ဂမေသီတိ – အဓေါသိ သော ဒိဋ္ဌိမိဓေဝ သဗ္ဗံ။

တေနာဟ ဘဂဝါ –

‘‘ဥပယော ဟိ ဓမ္မေသု ဥပေတိ ဝါဒံ၊ အနူပယံ ကေန ကထံ ဝဒေယျ။

အတ္တာ နိရတ္တာ န ဟိ တဿ အတ္ထိ၊ အဓေါသိ သော ဒိဋ္ဌိမိဓေဝ သဗ္ဗ’’န္တိ။

ဒုဋ္ဌဋ္ဌကသုတ္တနိဒ္ဒေသော တတိယော။