ဂုဟဋ္ဌကသုတ္တနိဒ္ဒေသ

၂။ ဂုဟဋ္ဌကသုတ္တနိဒ္ဒေသ

အထ ဂုဟဋ္ဌကသုတ္တနိဒ္ဒေသံ ဝက္ခတိ –

၇။

သတ္တော ဂုဟာယံ ဗဟုနာဘိဆန္နော၊ တိဋ္ဌံ နရော မောဟနသ္မိံ ပဂါဠ္ဟော။

ဒူရေ ဝိဝေကာ ဟိ တထာဝိဓေါ သော၊ ကာမာ ဟိ လောကေ န ဟိ သုပ္ပဟာယာ။

သတ္တော ဂုဟာယံ ဗဟုနာဘိဆန္နောတိ။ သတ္တောတိ ဟိ ခေါ ဝုတ္တံ, အပိ စ ဂုဟာ တာဝ ဝတ္တဗ္ဗာ။ ဂုဟာ ဝုစ္စတိ ကာယော။ ကာယောတိ ဝါ ဂုဟာတိ ဝါ ဒေဟောတိ ဝါ သန္ဒေဟောတိ ဝါ နာဝါတိ ဝါ ရထောတိ ဝါ ဓဇောတိ ဝါ ဝမ္မိကောတိ ဝါ နဂရန္တိ ဝါ နိဍ္ဍန္တိ ဝါ ကုဋီတိ ဝါ ဂဏ္ဍောတိ ဝါ ကုမ္ဘောတိ ဝါ နာဂေါတိ ဝါ ကာယဿေတံ အဓိဝစနံ။ သတ္တော ဂုဟာယန္တိ ဂုဟာယံ သတ္တော ဝိသတ္တော အာသတ္တော လဂ္ဂေါ လဂ္ဂိတော ပလိဗုဒ္ဓေါ။ ယထာ ဘိတ္တိခိလေ ဝါ နာဂဒန္တေ ဝါ ဂဏ္ဍံ သတ္တံ ဝိသတ္တံ အာသတ္တံ လဂ္ဂံ လဂ္ဂိတံ ပလိဗုဒ္ဓံ; ဧဝမေဝ ဂုဟာယံ သတ္တော ဝိသတ္တော အာသတ္တော လဂ္ဂေါ လဂ္ဂိတော ပလိဗုဒ္ဓေါ။ ဝုတ္တဉ္ဟေတံ ဘဂဝတာ –

‘‘ရူပေ ခေါ, ရာဓ, ယော ဆန္ဒော ယော ရာဂေါ ယာ နန္ဒီ ယာ တဏှာ ယေ ဥပယူပါဒါနာ စေတသော အဓိဋ္ဌာနာဘိနိဝေသာနုသယာ, တတြ သတ္တော တတြ ဝိသတ္တော; တသ္မာ သတ္တောတိ ဝုစ္စတိ။ ဝေဒနာယ ခေါ, ရာဓ။ပေ။။ သညာယ ခေါ, ရာဓ။ သင်္ခါရေသု ခေါ, ရာဓ။ ဝိညာဏေ ခေါ, ရာဓ, ယော ဆန္ဒော ယော ရာဂေါ ယာ နန္ဒီ ယာ တဏှာ ယေ ဥပယူပါဒါနာ စေတသော အဓိဋ္ဌာနာဘိနိဝေသာနုသယာ, တတြ သတ္တော တတြ ဝိသတ္တော; တသ္မာ သတ္တောတိ ဝုစ္စတိ။ သတ္တောတိ လဂ္ဂနာဓိဝစန’’န္တိ – သတ္တော ဂုဟာယံ။ ဗဟုနာဘိဆန္နောတိ ဗဟုကေဟိ ကိလေသေဟိ ဆန္နော, ရာဂေန ဆန္နော ဒေါသေန ဆန္နော မောဟေန ဆန္နော ကောဓေန ဆန္နော ဥပနာဟေန ဆန္နော မက္ခေန ဆန္နော ပဠာသေန ဆန္နော ဣဿာယ ဆန္နော မစ္ဆရိယေန ဆန္နော မာယာယ ဆန္နော သာဌေယျေန ဆန္နော ထမ္ဘေန ဆန္နော သာရမ္ဘေန ဆန္နော မာနေန ဆန္နော အတိမာနေန ဆန္နော မဒေန ဆန္နော ပမာဒေန ဆန္နော။ သဗ္ဗကိလေသေဟိ သဗ္ဗဒုစ္စရိတေဟိ သဗ္ဗဒရထေဟိ သဗ္ဗပရိဠာဟေဟိ သဗ္ဗသန္တာပေဟိ သဗ္ဗာကုသလာဘိသင်္ခါရေဟိ ဆန္နော ဝိဆန္နော ဥစ္ဆန္နော အာဝုတော နိဝုတော ဩဝုတော [ဩဖုတော (သျာ။)] ပိဟိတော ပဋိစ္ဆန္နော ပဋိကုဇ္ဇိတောတိ – သတ္တော ဂုဟာယံ ဗဟုနာဘိဆန္နော။

တိဋ္ဌံ နရော မောဟနသ္မိံ ပဂါဠ္ဟောတိ တိဋ္ဌန္တော နရော ရတ္တော ရာဂဝသေန တိဋ္ဌတိ, ဒုဋ္ဌော ဒေါသဝသေန တိဋ္ဌတိ, မူဠ္ဟော မောဟဝသေန တိဋ္ဌတိ, ဝိနိဗဒ္ဓေါ မာနဝသေန တိဋ္ဌတိ, ပရာမဋ္ဌော ဒိဋ္ဌိဝသေန တိဋ္ဌတိ, ဝိက္ခေပဂတော ဥဒ္ဓစ္စဝသေန တိဋ္ဌတိ, အနိဋ္ဌင်္ဂတော ဝိစိကိစ္ဆာဝသေန တိဋ္ဌတိ, ထာမဂတော အနုသယဝသေန တိဋ္ဌတိ။ ဧဝမ္ပိ တိဋ္ဌံ နရော။

ဝုတ္တဉ္ဟေတံ ဘဂဝတာ – ‘‘သန္တိ, ဘိက္ခဝေ, စက္ခုဝိညေယျာ ရူပါ ဣဋ္ဌာ ကန္တာ မနာပါ ပိယရူပါ ကာမူပသံဟိတာ ရဇနီယာ, တဉ္စေ ဘိက္ခု အဘိနန္ဒတိ အဘိဝဒတိ အဇ္ဈောသာယ တိဋ္ဌတိ။ သန္တိ, ဘိက္ခဝေ, သောတဝိညေယျာ သဒ္ဒါ။ပေ။။ ဃာနဝိညေယျာ ဂန္ဓာ။ ဇိဝှာဝိညေယျာ ရသာ။ ကာယဝိညေယျာ ဖောဋ္ဌဗ္ဗာ။ မနောဝိညေယျာ ဓမ္မာ ဣဋ္ဌာ ကန္တာ မနာပါ ပိယရူပါ ကာမူပသံဟိတာ ရဇနီယာ, တဉ္စေ ဘိက္ခု အဘိနန္ဒတိ အဘိဝဒတိ အဇ္ဈောသာယ တိဋ္ဌတီ’’တိ။ ဧဝမ္ပိ တိဋ္ဌံ နရော။

ဝုတ္တဉ္ဟေတံ ဘဂဝတာ – ‘‘ရူပူပယံ ဝါ, ဘိက္ခဝေ, ဝိညာဏံ တိဋ္ဌမာနံ တိဋ္ဌတိ, ရူပါရမ္မဏံ ရူပပတိဋ္ဌံ နန္ဒူပသေစနံ ဝုဒ္ဓိံ ဝိရူဠှိံ ဝေပုလ္လံ အာပဇ္ဇတိ။ ဝေဒနူပယံ ဝါ, ဘိက္ခဝေ။ပေ။။ သညူပယံ။ သင်္ခါရူပယံ ဝါ, ဘိက္ခဝေ, ဝိညာဏံ တိဋ္ဌမာနံ တိဋ္ဌတိ, သင်္ခါရာရမ္မဏံ သင်္ခါရပတိဋ္ဌံ နန္ဒူပသေစနံ ဝုဒ္ဓိံ ဝိရူဠှိံ ဝေပုလ္လံ အာပဇ္ဇတီ’’တိ။ ဧဝမ္ပိ တိဋ္ဌံ နရော။

ဝုတ္တမ္ပိ ဟေတံ ဘဂဝတာ – ‘‘ကဗဠီကာရေ စေ, ဘိက္ခဝေ, အာဟာရေ အတ္ထိ ရာဂေါ အတ္ထိ နန္ဒီ အတ္ထိ တဏှာ, ပတိဋ္ဌိတံ တတ္ထ ဝိညာဏံ ဝိရူဠှံ။ ယတ္ထ ပတိဋ္ဌိတံ ဝိညာဏံ ဝိရူဠှံ, အတ္ထိ တတ္ထ နာမရူပဿာဝက္ကန္တိ။ ယတ္ထ အတ္ထိ နာမရူပဿာဝက္ကန္တိ, အတ္ထိ တတ္ထ သင်္ခါရာနံ ဝုဒ္ဓိ။ ယတ္ထ အတ္ထိ သင်္ခါရာနံ ဝုဒ္ဓိ, အတ္ထိ တတ္ထ အာယတိံ ပုနဗ္ဘဝါဘိနိဗ္ဗတ္တိ။ ယတ္ထ အတ္ထိ အာယတိံ ပုနဗ္ဘဝါဘိနိဗ္ဗတ္တိ, အတ္ထိ တတ္ထ အာယတိံ ဇာတိဇရာမရဏံ။ ယတ္ထ အတ္ထိ အာယတိံ ဇာတိဇရာမရဏံ, သသောကံ တံ, ဘိက္ခဝေ, သရဇံ သဥပါယာသန္တိ ဝဒါမီ’’တိ။ ဧဝမ္ပိ တိဋ္ဌံ နရော။

‘‘ဖဿေ စေ, ဘိက္ခဝေ, အာဟာရေ။ပေ။။ မနောသဉ္စေတနာယ စေ, ဘိက္ခဝေ, အာဟာရေ။ ဝိညာဏေ စေ, ဘိက္ခဝေ, အာဟာရေ အတ္ထိ ရာဂေါ အတ္ထိ နန္ဒီ အတ္ထိ တဏှာ , ပတိဋ္ဌိတံ တတ္ထ ဝိညာဏံ ဝိရူဠှံ။ ယတ္ထ ပတိဋ္ဌိတံ ဝိညာဏံ ဝိရူဠှံ, အတ္ထိ တတ္ထ နာမရူပဿာဝက္ကန္တိ။ ယတ္ထ အတ္ထိ နာမရူပဿာဝက္ကန္တိ, အတ္ထိ တတ္ထ သင်္ခါရာနံ ဝုဒ္ဓိ။ ယတ္ထ အတ္ထိ သင်္ခါရာနံ ဝုဒ္ဓိ, အတ္ထိ တတ္ထ အာယတိံ ပုနဗ္ဘဝါဘိနိဗ္ဗတ္တိ။ ယတ္ထ အတ္ထိ အာယတိံ ပုနဗ္ဘဝါဘိနိဗ္ဗတ္တိ , အတ္ထိ တတ္ထ အာယတိံ ဇာတိဇရာမရဏံ။ ယတ္ထ အတ္ထိ အာယတိံ ဇာတိဇရာမရဏံ, သသောကံ တံ, ဘိက္ခဝေ, သရဇံ သဥပါယာသန္တိ ဝဒါမီ’’တိ။ ဧဝမ္ပိ တိဋ္ဌံ နရော။

မောဟနသ္မိံ ပဂါဠ္ဟောတိ။ မောဟနာ ဝုစ္စန္တိ ပဉ္စ ကာမဂုဏာ။ စက္ခုဝိညေယျာ ရူပါ ဣဋ္ဌာ ကန္တာ မနာပါ ပိယရူပါ ကာမူပသံဟိတာ ရဇနီယာ; သောတဝိညေယျာ သဒ္ဒါ။ ဃာနဝိညေယျာ ဂန္ဓာ။ ဇိဝှာဝိညေယျာ ရသာ။ ကာယဝိညေယျာ ဖောဋ္ဌဗ္ဗာ ဣဋ္ဌာ ကန္တာ မနာပါ ပိယရူပါ ကာမူပသံဟိတာ ရဇနီယာ။ ကိံ ကာရဏာ မောဟနာ ဝုစ္စန္တိ ပဉ္စ ကာမဂုဏာ? ယေဘုယျေန ဒေဝမနုဿာ ပဉ္စသု ကာမဂုဏေသု မုယှန္တိ သမ္မုယှန္တိ သမ္ပမုယှန္တိ, မူဠှာ သမ္မူဠှာ သမ္ပမူဠှာ အဝိဇ္ဇာယ အန္ဓီကတာ အာဝုတာ နိဝုတာ ဩဝုတာ ပိဟိတာ ပဋိစ္ဆန္နာ ပဋိကုဇ္ဇိတာ, တံ ကာရဏာ မောဟနာ ဝုစ္စန္တိ ပဉ္စ ကာမဂုဏာ။ မောဟနသ္မိံ ပဂါဠ္ဟောတိ မောဟနသ္မိံ ပဂါဠ္ဟော ဩဂါဠ္ဟော အဇ္ဈောဂါဠ္ဟော နိမုဂ္ဂေါတိ – တိဋ္ဌံ နရော မောဟနသ္မိံ ပဂါဠ္ဟော။

ဒူရေ ဝိဝေကာ ဟိ တထာဝိဓေါ သောတိ။ ဝိဝေကာတိ တယော ဝိဝေကာ – ကာယဝိဝေကော, စိတ္တဝိဝေကော, ဥပဓိဝိဝေကော။ ကတမော ကာယဝိဝေကော? ဣဓ ဘိက္ခု ဝိဝိတ္တံ သေနာသနံ ဘဇတိ အရညံ ရုက္ခမူလံ ပဗ္ဗတံ ကန္ဒရံ ဂိရိဂုဟံ သုသာနံ ဝနပတ္ထံ အဗ္ဘောကာသံ ပလာလပုဉ္ဇံ။ ကာယေန ဝိဝိတ္တော ဝိဟရတိ။ သော ဧကော ဂစ္ဆတိ, ဧကော တိဋ္ဌတိ, ဧကော နိသီဒတိ, ဧကော သေယျံ ကပ္ပေတိ, ဧကော ဂါမံ ပိဏ္ဍာယ ပဝိသတိ, ဧကော ပဋိက္ကမတိ, ဧကော ရဟော နိသီဒတိ, ဧကော စင်္ကမံ အဓိဋ္ဌာတိ, ဧကော စရတိ ဝိဟရတိ ဣရိယတိ ဝတ္တတိ ပါလေတိ ယပေတိ ယာပေတိ။ အယံ ကာယဝိဝေကော။

ကတမော စိတ္တဝိဝေကော? ပဌမံ ဈာနံ သမာပန္နဿ နီဝရဏေဟိ စိတ္တံ ဝိဝိတ္တံ ဟောတိ။ ဒုတိယံ ဈာနံ သမာပန္နဿ ဝိတက္ကဝိစာရေဟိ စိတ္တံ ဝိဝိတ္တံ ဟောတိ။ တတိယံ ဈာနံ သမာပန္နဿ ဣတိယာ စိတ္တံ ဝိဝိတ္တံ ဟောတိ။ စတုတ္ထံ ဈာနံ သမာပန္နဿ သုခဒုက္ခေဟိ စိတ္တံ ဝိဝိတ္တံ ဟောတိ။ အာကာသာနဉ္စာယတနံ သမာပန္နဿ ရူပသညာယ ပဋိဃသညာယ နာနတ္တသညာယ စိတ္တံ ဝိဝိတ္တံ ဟောတိ။ ဝိညာဏဉ္စာယတနံ သမာပန္နဿ အာကာသာနဉ္စာယတနသညာယ စိတ္တံ ဝိဝိတ္တံ ဟောတိ။ အာကိဉ္စညာယတနံ သမာပန္နဿ ဝိညာဏဉ္စာယတနသညာယ စိတ္တံ ဝိဝိတ္တံ ဟောတိ။ နေဝသညာနာသညာယတနံ သမာပန္နဿ အာကိဉ္စညာယတနသညာယ စိတ္တံ ဝိဝိတ္တံ ဟောတိ။ သောတာပန္နဿ သက္ကာယဒိဋ္ဌိယာ ဝိစိကိစ္ဆာယ သီလဗ္ဗတပရာမာသာ ဒိဋ္ဌာနုသယာ ဝိစိကိစ္ဆာနုသယာ, တဒေကဋ္ဌေဟိ စ ကိလေသေဟိ စိတ္တံ ဝိဝိတ္တံ ဟောတိ။ သကဒါဂါမိဿ ဩဠာရိကာ ကာမရာဂသညောဇနာ ပဋိဃသညောဇနာ ဩဠာရိကာ ကာမရာဂါနုသယာ ပဋိဃာနုသယာ, တဒေကဋ္ဌေဟိ စ ကိလေသေဟိ စိတ္တံ ဝိဝိတ္တံ ဟောတိ။ အနာဂါမိဿ အနုသဟဂတာ ကာမရာဂသညောဇနာ ပဋိဃသညောဇနာ အနုသဟဂတာ ကာမရာဂါနုသယာ ပဋိဃာနုသယာ, တဒေကဋ္ဌေဟိ စ ကိလေသေဟိ စိတ္တံ ဝိဝိတ္တံ ဟောတိ။ အရဟတော ရူပါရူပရာဂါ မာနာ ဥဒ္ဓစ္စာ အဝိဇ္ဇာယ မာနာနုသယာ ဘဝရာဂါနုသယာ အဝိဇ္ဇာနုသယာ , တဒေကဋ္ဌေဟိ စ ကိလေသေဟိ ဗဟိဒ္ဓါ စ သဗ္ဗနိမိတ္တေဟိ စိတ္တံ ဝိဝိတ္တံ ဟောတိ။ အယံ စိတ္တဝိဝေကော။

ကတမော ဥပဓိဝိဝေကော? ဥပဓိ ဝုစ္စန္တိ ကိလေသာ စ ခန္ဓာ စ အဘိသင်္ခါရာ စ။ ဥပဓိဝိဝေကော ဝုစ္စတိ အမတံ နိဗ္ဗာနံ။ ယော သဗ္ဗသင်္ခါရသမထော သဗ္ဗူပဓိပဋိနိဿဂ္ဂေါ တဏှက္ခယော ဝိရာဂေါ နိရောဓေါ နိဗ္ဗာနံ။ အယံ ဥပဓိဝိဝေကော။ ကာယဝိဝေကော စ ဝိဝေကဋ္ဌကာယာနံ [ဝူပကဋ္ဌကာယာနံ (သျာ။)] နေက္ခမ္မာဘိရတာနံ, စိတ္တဝိဝေကော စ ပရိသုဒ္ဓစိတ္တာနံ ပရမဝေါဒါနပ္ပတ္တာနံ, ဥပဓိဝိဝေကော စ နိရူပဓီနံ ပုဂ္ဂလာနံ ဝိသင်္ခါရဂတာနံ။

ဒူရေ ဝိဝေကာ ဟီတိ။ ယော သော ဧဝံ ဂုဟာယံ သတ္တော, ဧဝံ ဗဟုကေဟိ ကိလေသေဟိ ဆန္နော, ဧဝံ မောဟနသ္မိံ ပဂါဠ္ဟော, သော ကာယဝိဝေကာပိ ဒူရေ, စိတ္တဝိဝေကာပိ ဒူရေ, ဥပဓိဝိဝေကာပိ ဒူရေ ဝိဒူရေ သုဝိဒူရေ န သန္တိကေ န သာမန္တာ အနာသန္နေ ဝိဝေကဋ္ဌေ [ဝဝကဋ္ဌေ (သီ။), အနုပကဋ္ဌေ (သျာ။)]။ တထာဝိဓေါတိ တာဒိသော တဿဏ္ဌိတော တပ္ပကာရော တပ္ပဋိဘာဂေါ ယော သော မောဟနသ္မိံ ပဂါဠ္ဟောတိ – ဒူရေ ဝိဝေကာ ဟိ တထာဝိဓေါ သော။

ကာမာ ဟိ လောကေ န ဟိ သုပ္ပဟာယာတိ။ ကာမာတိ ဥဒ္ဒါနတော ဒွေ ကာမာ – ဝတ္ထုကာမာ စ ကိလေသကာမာ စ။ ကတမေ ဝတ္ထုကာမာ? မနာပိကာ ရူပါ မနာပိကာ သဒ္ဒါ မနာပိကာ ဂန္ဓာ မနာပိကာ ရသာ မနာပိကာ ဖောဋ္ဌဗ္ဗာ, အတ္ထရဏာ ပါဝုရဏာ ဒါသိဒါသာ အဇေဠကာ ကုက္ကုဋသူကရာ ဟတ္ထိဂဝါဿဝဠဝါ, ခေတ္တံ ဝတ္ထု ဟိရညံ သုဝဏ္ဏံ, ဂါမနိဂမရာဇဓါနိယော ရဋ္ဌဉ္စ ဇနပဒေါ စ ကောသော စ ကောဋ္ဌာဂါရဉ္စ, ယံ ကိဉ္စိ ရဇနီယံ ဝတ္ထု – ဝတ္ထုကာမာ။ အပိ စ အတီတာ ကာမာ အနာဂတာ ကာမာ ပစ္စုပ္ပန္နာ ကာမာ, အဇ္ဈတ္တာ ကာမာ ဗဟိဒ္ဓါ ကာမာ အဇ္ဈတ္တဗဟိဒ္ဓါ ကာမာ, ဟီနာ ကာမာ မဇ္ဈိမာ ကာမာ ပဏီတာ ကာမာ, အာပါယိကာ ကာမာ မာနုသိကာ ကာမာ ဒိဗ္ဗာ ကာမာ ပစ္စုပဋ္ဌိတာ ကာမာ, နိမ္မိတာ ကာမာ အနိမ္မိတာ ကာမာ ပရနိမ္မိတာ ကာမာ, ပရိဂ္ဂဟိတာ ကာမာ အပရိဂ္ဂဟိတာ ကာမာ, မမာယိတာ ကာမာ အမမာယိတာ ကာမာ, သဗ္ဗေပိ ကာမာဝစရာ ဓမ္မာ, သဗ္ဗေပိ ရူပါဝစရာ ဓမ္မာ, သဗ္ဗေပိ အရူပါဝစရာ ဓမ္မာ, တဏှာဝတ္ထုကာ တဏှာရမ္မဏာ ကာမနီယဋ္ဌေန ရဇနီယဋ္ဌေန မဒနီယဋ္ဌေန ကာမာ။ ဣမေ ဝုစ္စန္တိ ဝတ္ထုကာမာ။

ကတမေ ကိလေသကာမာ? ဆန္ဒော ကာမော ရာဂေါ ကာမော ဆန္ဒရာဂေါ ကာမော, သင်္ကပ္ပော ကာမော ရာဂေါ ကာမော သင်္ကပ္ပရာဂေါ ကာမော, ယော ကာမေသု ကာမစ္ဆန္ဒော ကာမရာဂေါ ကာမနန္ဒီ ကာမတဏှာ ကာမသ္နေဟော ကာမပရိဠာဟော ကာမမုစ္ဆာ ကာမဇ္ဈောသာနံ ကာမောဃော ကာမယောဂေါ ကာမုပါဒါနံ ကာမစ္ဆန္ဒနီဝရဏံ။

‘‘အဒ္ဒသံ ကာမ တေ မူလံ၊ သင်္ကပ္ပါ ကာမ ဇာယသိ။

န တံ သင်္ကပ္ပယိဿာမိ၊ ဧဝံ ကာမ န ဟောဟိသီ’’တိ။ –

ဣမေ ဝုစ္စန္တိ ကိလေသကာမာ။ လောကေတိ အပါယလောကေ မနုဿလောကေ ဒေဝလောကေ, ခန္ဓလောကေ ဓါတုလောကေ အာယတနလောကေ။ ကာမာ ဟိ လောကေ န ဟိ သုပ္ပဟာယာတိ။ ကာမာ ဟိ လောကေ ဒုပ္ပဟာယာ ဒုစ္စဇ္ဇာ ဒုပ္ပရိစ္စဇ္ဇာ ဒုန္နိမ္မဒယာ ဒုန္နိဝေဌယာ ဒုဗ္ဗိနိဝေဌယာ ဒုတ္တရာ ဒုပ္ပတရာ ဒုဿမတိက္ကမာ ဒုဗ္ဗိနိဝတ္တာတိ – ကာမာ ဟိ လောကေ န ဟိ သုပ္ပဟာယာ။

တေနာဟ ဘဂဝါ –

‘‘သတ္တော ဂုဟာယံ ဗဟုနာဘိဆန္နော၊ တိဋ္ဌံ နရော မောဟနသ္မိံ ပဂါဠ္ဟော။

ဒူရေ ဝိဝေကာ ဟိ တထာဝိဓေါ သော၊ ကာမာ ဟိ လောကေ န ဟိ သုပ္ပဟာယာ’’တိ။

၈။

ဣစ္ဆာနိဒါနာ ဘဝသာတဗဒ္ဓါ၊ တေ ဒုပ္ပမုဉ္စာ န ဟိ အညမောက္ခာ။

ပစ္ဆာ ပုရေ ဝါပိ အပေက္ခမာနာ၊ ဣမေ ဝ ကာမေ ပုရိမေ ဝ ဇပ္ပံ။

ဣစ္ဆာနိဒါနာ ဘဝသာတဗဒ္ဓါတိ။ ဣစ္ဆာ ဝုစ္စတိ တဏှာ။ ယော ရာဂေါ သာရာဂေါ အနုနယော အနုရောဓေါ နန္ဒီ နန္ဒိရာဂေါ, စိတ္တဿ သာရာဂေါ ဣစ္ဆာ မုစ္ဆာ အဇ္ဈောသာနံ ဂေဓေါ ပလိဂေဓေါ သင်္ဂေါ ပင်္ကော, ဧဇာ မာယာ ဇနိကာ သဉ္ဇနနီ သိဗ္ဗိနီ ဇာလိနီ သရိတာ ဝိသတ္တိကာ, သုတ္တံ ဝိသဋာ အာယူဟိနီ ဒုတိယာ ပဏိဓိ ဘဝနေတ္တိ, ဝနံ ဝနထော သန္ဓဝေါ သ္နေဟော အပေက္ခာ ပဋိဗန္ဓု, အာသာ အာသီသနာ အာသီသိတတ္တံ, ရူပါသာ သဒ္ဒါသာ ဂန္ဓာသာ ရသာသာ ဖောဋ္ဌဗ္ဗာသာ, လာဘာသာ ဓနာသာ ပုတ္တာသာ ဇီဝိတာသာ , ဇပ္ပါ ပဇပ္ပါ အဘိဇပ္ပါ ဇပ္ပနာ ဇပ္ပိတတ္တံ လောလုပ္ပံ လောလုပ္ပါယနာ လောလုပ္ပါယိတတ္တံ ပုစ္ဆဉ္ဆိကတာ သာဓုကမ္ယတာ, အဓမ္မရာဂေါ ဝိသမလောဘော နိကန္တိ နိကာမနာ ပတ္ထနာ ပိဟနာ သမ္ပတ္ထနာ, ကာမတဏှာ ဘဝတဏှာ ဝိဘဝတဏှာ, ရူပတဏှာ အရူပတဏှာ နိရောဓတဏှာ, ရူပတဏှာ သဒ္ဒတဏှာ ဂန္ဓတဏှာ ရသတဏှာ ဖောဋ္ဌဗ္ဗတဏှာ ဓမ္မတဏှာ, ဩဃော ယောဂေါ ဂန္ထော ဥပါဒါနံ အာဝရဏံ နီဝရဏံ ဆဒနံ ဗန္ဓနံ, ဥပက္ကိလေသော အနုသယော ပရိယုဋ္ဌာနံ လတာ ဝေဝိစ္ဆံ , ဒုက္ခမူလံ ဒုက္ခနိဒါနံ ဒုက္ခပ္ပဘဝေါ မာရပါသော မာရဗဠိသံ မာရဝိသယော, တဏှာနဒီ တဏှာဇာလံ တဏှာဂဒ္ဒုလံ တဏှာသမုဒ္ဒေါ အဘိဇ္ဈာ လောဘော အကုသလမူလံ။ ဣစ္ဆာနိဒါနာတိ ဣစ္ဆာနိဒါနကာ ဣစ္ဆာဟေတုကာ ဣစ္ဆာပစ္စယာ ဣစ္ဆာကာရဏာ ဣစ္ဆာပဘဝါတိ – ဣစ္ဆာနိဒါနာ။

ဘဝသာတဗဒ္ဓါတိ။ ဧကံ ဘဝသာတံ – သုခါ ဝေဒနာ။ ဒွေ ဘဝသာတာနိ – သုခါ စ ဝေဒနာ ဣဋ္ဌဉ္စ ဝတ္ထု။ တီဏိ ဘဝသာတာနိ – ယောဗ္ဗညံ, အာရောဂ္ယံ, ဇီဝိတံ။ စတ္တာရိ ဘဝသာတာနိ – လာဘော, ယသော, ပသံသာ, သုခံ။ ပဉ္စ ဘဝသာတာနိ – မနာပိကာ ရူပါ, မနာပိကာ သဒ္ဒါ, မနာပိကာ ဂန္ဓာ, မနာပိကာ ရသာ, မနာပိကာ ဖောဋ္ဌဗ္ဗာ။ ဆ ဘဝသာတာနိ – စက္ခုသမ္ပဒါ, သောတသမ္ပဒါ, ဃာနသမ္ပဒါ, ဇိဝှာသမ္ပဒါ, ကာယသမ္ပဒါ, မနောသမ္ပဒါ။ ဘဝသာတဗဒ္ဓါ, သုခါယ ဝေဒနာယ သာတဗဒ္ဓါ, ဣဋ္ဌသ္မိံ ဝတ္ထုသ္မိံ ဗဒ္ဓါ, ယောဗ္ဗညေ ဗဒ္ဓါ, အာရောဂ္ယေ ဗဒ္ဓါ, ဇီဝိတေ ဗဒ္ဓါ, လာဘေ ဗဒ္ဓါ, ယသေ ဗဒ္ဓါ, ပသံသာယံ ဗဒ္ဓါ, သုခေ ဗဒ္ဓါ , မနာပိကေသု ရူပေသု ဗဒ္ဓါ, သဒ္ဒေသု။ ဂန္ဓေသု။ ရသေသု။ မနာပိကေသု ဖောဋ္ဌဗ္ဗေသု ဗဒ္ဓါ, စက္ခုသမ္ပဒါယ ဗဒ္ဓါ, သောတဃာနဇိဝှာကာယမနောသမ္ပဒါယ ဗဒ္ဓါ, ဝိဗဒ္ဓါ အာဗဒ္ဓါ လဂ္ဂါ လဂ္ဂိတာ ပလိဗဒ္ဓါတိ – ဣစ္ဆာနိဒါနာ ဘဝသာတဗဒ္ဓါ။

တေ ဒုပ္ပမုဉ္စာ န ဟိ အညမောက္ခာတိ တေ ဝါ ဘဝသာတဝတ္ထူ ဒုပ္ပမုဉ္စာ, သတ္တာ ဝါ ဧတ္တော ဒုမ္မောစယာ။ ကထံ တေ ဘဝသာတဝတ္ထူ ဒုပ္ပမုဉ္စာ? သုခါ ဝေဒနာ ဒုပ္ပမုဉ္စာ, ဣဋ္ဌံ ဝတ္ထု ဒုပ္ပမုဉ္စံ, ယောဗ္ဗညံ ဒုပ္ပမုဉ္စံ, အာရောဂ္ယံ ဒုပ္ပမုဉ္စံ, ဇီဝိတံ ဒုပ္ပမုဉ္စံ, လာဘော ဒုပ္ပမုဉ္စော, ယသော ဒုပ္ပမုဉ္စော, ပသံသာ ဒုပ္ပမုဉ္စာ, သုခံ ဒုပ္ပမုဉ္စံ, မနာပိကာ ရူပါ ဒုပ္ပမုဉ္စာ, မနာပိကာ သဒ္ဒါ။ ဂန္ဓာ။ ရသာ။ ဖောဋ္ဌဗ္ဗာ ဒုပ္ပမုဉ္စာ, စက္ခုသမ္ပဒါ ဒုပ္ပမုဉ္စာ, သောတဃာနဇိဝှာကာယမနောသမ္ပဒါ ဒုပ္ပမုဉ္စာ ဒုမ္မောစယာ ဒုပ္ပမောစယာ ဒုန္နိဝေဌယာ ဒုဗ္ဗိနိဝေဌယာ , ဒုတ္တရာ ဒုပ္ပတရာ ဒုဿမတိက္ကမာ ဒုဗ္ဗိနိဝတ္တာ။ ဧဝံ တေ ဘဝသာတဝတ္ထူ ဒုပ္ပမုဉ္စာ။

ကထံ သတ္တာ ဧတ္တော ဒုမ္မောစယာ? သုခါယ ဝေဒနာယ သတ္တာ ဒုမ္မောစယာ, ဣဋ္ဌသ္မာ ဝတ္ထုသ္မာ ဒုမ္မောစယာ, ယောဗ္ဗညာ ဒုမ္မောစယာ, အာရောဂ္ယာ ဒုမ္မောစယာ, ဇီဝိတာ ဒုမ္မောစယာ, လာဘာ ဒုမ္မောစယာ, ယသာ ဒုမ္မောစယာ, ပသံသာယ ဒုမ္မောစယာ, သုခါ ဒုမ္မောစယာ , မနာပိကေဟိ ရူပေဟိ ဒုမ္မောစယာ, မနာပိကေဟိ သဒ္ဒေဟိ။ ဂန္ဓေဟိ။ ရသေဟိ။ ဖောဋ္ဌဗ္ဗေဟိ ဒုမ္မောစယာ, စက္ခုသမ္ပဒါယ ဒုမ္မောစယာ, သောတဃာနဇိဝှာကာယမနောသမ္ပဒါယ ဒုမ္မောစယာ ဒုရုဒ္ဓရာ [ဒုဒ္ဓရာ (က။)], ဒုဿမုဒ္ဓရာ ဒုဗ္ဗုဋ္ဌာပယာ ဒုဿမုဋ္ဌာပယာ ဒုန္နိဝေဌယာ ဒုဗ္ဗိနိဝေဌယာ ဒုတ္တရာ ဒုပ္ပတရာ ဒုဿမတိက္ကမာ ဒုဗ္ဗိနိဝတ္တာ။ ဧဝံ သတ္တာ ဧတ္တော ဒုမ္မောစယာတိ – တေ ဒုပ္ပမုဉ္စာ။

န ဟိ အညမောက္ခာတိ တေ အတ္တနာ ပလိပပလိပန္နာ န သက္ကောန္တိ ပရံ ပလိပပလိပန္နံ ဥဒ္ဓရိတုံ။ ဝုတ္တဉ္ဟေတံ ဘဂဝတာ – ‘‘သော ဝတ, စုန္ဒ, အတ္တနာ ပလိပပလိပန္နော ပရံ ပလိပပလိပန္နံ ဥဒ္ဓရိဿတီတိ နေတံ ဌာနံ ဝိဇ္ဇတိ။ သော ဝတ, စုန္ဒ, အတ္တနာ အဒန္တော အဝိနီတော အပရိနိဗ္ဗုတော ပရံ ဒမေဿတိ ဝိနေဿတိ ပရိနိဗ္ဗာပေဿတီတိ နေတံ ဌာနံ ဝိဇ္ဇတီ’’တိ။ ဧဝမ္ပိ န ဟိ အညမောက္ခာ။

အထ ဝါ နတ္ထညော ကောစိ မောစေတာ။ တေ ယဒိ မုဉ္စေယျုံ, သကေန ထာမေန သကေန ဗလေန သကေန ဝီရိယေန သကေန ပရက္ကမေန သကေန ပုရိသထာမေန သကေန ပုရိသဗလေန သကေန ပုရိသဝီရိယေန သကေန ပုရိသပရက္ကမေန အတ္တနာ သမ္မာပဋိပဒံ အနုလောမပဋိပဒံ အပစ္စနီကပဋိပဒံ အနွတ္ထပဋိပဒံ ဓမ္မာနုဓမ္မပဋိပဒံ ပဋိပဇ္ဇမာနာ မုဉ္စေယျုန္တိ။ ဧဝမ္ပိ န ဟိ အညမောက္ခာ။

ဝုတ္တမ္ပိ ဟေတံ ဘဂဝတာ –

‘‘နာဟံ သဟိဿာမိ ပမောစနာယ၊ ကထံကထိံ ဓေါတက ကိဉ္စိ လောကေ။

ဓမ္မဉ္စ သေဋ္ဌံ အဘိဇာနမာနော၊ ဧဝံ တုဝံ ဩဃမိမံ တရေသီ’’တိ။

ဧဝမ္ပိ န ဟိ အညမောက္ခာ။

ဝုတ္တမ္ပိ ဟေတံ ဘဂဝတာ –

‘‘အတ္တနာဝ ကတံ ပါပံ၊ အတ္တနာ သံကိလိဿတိ။

အတ္တနာ အကတံ ပါပံ၊ အတ္တနာဝ ဝိသုဇ္ဈတိ။

သုဒ္ဓီ အသုဒ္ဓိ ပစ္စတ္တံ၊ နာညော အညံ ဝိသောဓယေ’’တိ။

ဧဝမ္ပိ န ဟိ အညမောက္ခာ။

ဝုတ္တမ္ပိ ဟေတံ ဘဂဝတာ – ‘‘ဧဝမေဝ ခေါ, ဗြာဟ္မဏ, တိဋ္ဌတေဝ နိဗ္ဗာနံ, တိဋ္ဌတိ နိဗ္ဗာနဂါမိမဂ္ဂေါ, တိဋ္ဌာမဟံ သမာဒပေတာ။ အထ စ ပန မမ သာဝကာ မယာ ဧဝံ ဩဝဒိယမာနာ ဧဝံ အနုသာသိယမာနာ အပ္ပေကစ္စေ အစ္စန္တနိဋ္ဌံ နိဗ္ဗာနံ အာရာဓေန္တိ, ဧကစ္စေ နာရာဓေန္တိ။ ဧတ္ထ က္ယာဟံ, ဗြာဟ္မဏ, ကရောမိ? မဂ္ဂက္ခာယီ, ဗြာဟ္မဏ, တထာဂတော။ မဂ္ဂံ ဗုဒ္ဓေါ အာစိက္ခတိ ။ အတ္တနာ ပဋိပဇ္ဇမာနာ မုဉ္စေယျု’’န္တိ။ ဧဝမ္ပိ န ဟိ အညမောက္ခာတိ – တေ ဒုပ္ပမုဉ္စာ န ဟိ အညမောက္ခာ။

ပစ္ဆာ ပုရေ ဝါပိ အပေက္ခမာနာတိ။ ပစ္ဆာ ဝုစ္စတိ အနာဂတံ, ပုရေ ဝုစ္စတိ အတီတံ။ အပိ စ အတီတံ ဥပါဒါယ အနာဂတဉ္စ ပစ္စုပ္ပန္နဉ္စ ပစ္ဆာ, အနာဂတံ ဥပါဒါယ အတီတဉ္စ ပစ္စုပ္ပန္နဉ္စ ပုရေ။ ကထံ ပုရေ အပေက္ခံ ကရောတိ? ‘‘ဧဝံရူပေါ အဟောသိံ အတီတမဒ္ဓါန’’န္တိ တတ္ထ နန္ဒိံ သမန္နာနေတိ။ ‘‘ဧဝံဝေဒနော အဟောသိံ။ ဧဝံသညော အဟောသိံ။ ဧဝံသင်္ခါရော အဟောသိံ။ ဧဝံဝိညာဏော အဟောသိံ အတီတမဒ္ဓါန’’န္တိ တတ္ထ နန္ဒိံ သမန္နာနေတိ။ ဧဝမ္ပိ ပုရေ အပေက္ခံ ကရောတိ။

အထ ဝါ ‘‘ဣတိ မေ စက္ခု အဟောသိ အတီတမဒ္ဓါနံ, ဣတိ ရူပါ’’တိ – တတ္ထ ဆန္ဒရာဂပဋိဗဒ္ဓံ ဟောတိ ဝိညာဏံ။ ဆန္ဒရာဂပဋိဗဒ္ဓတ္တာ ဝိညာဏဿ တဒဘိနန္ဒတိ။ တဒဘိနန္ဒန္တော ဧဝမ္ပိ ပုရေ အပေက္ခံ ကရောတိ။ ‘‘ဣတိ မေ သောတံ အဟောသိ အတီတမဒ္ဓါနံ, ဣတိ သဒ္ဒါ’’တိ။ပေ။။ ‘‘ဣတိ မေ ဃာနံ အဟောသိ အတီတမဒ္ဓါနံ, ဣတိ ဂန္ဓာ’’တိ။ ‘‘ဣတိ မေ ဇိဝှာ အဟောသိ အတီတမဒ္ဓါနံ, ဣတိ ရသာ’’တိ။ ‘‘ဣတိ မေ ကာယော အဟောသိ အတီတမဒ္ဓါနံ, ဣတိ ဖောဋ္ဌဗ္ဗာ’’တိ။ ‘‘ဣတိ မေ မနော အဟောသိ အတီတမဒ္ဓါနံ, ဣတိ ဓမ္မာ’’တိ – တတ္ထ ဆန္ဒရာဂပဋိဗဒ္ဓံ ဟောတိ ဝိညာဏံ။ ဆန္ဒရာဂပဋိဗဒ္ဓတ္တာ ဝိညာဏဿ တဒဘိနန္ဒတိ။ တဒဘိနန္ဒန္တော ဧဝမ္ပိ ပုရေ အပေက္ခံ ကရောတိ။

အထ ဝါ ယာနိဿ တာနိ ပုဗ္ဗေ မာတုဂါမေန သဒ္ဓိံ ဟသိတလပိတကီဠိတာနိ တဒဿာဒေတိ တံ နိကာမေတိ, တေန စ ဝိတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဧဝမ္ပိ ပုရေ အပေက္ခံ ကရောတိ။

ကထံ ပစ္ဆာ အပေက္ခံ ကရောတိ? ‘‘ဧဝံရူပေါ သိယံ အနာဂတမဒ္ဓါန’’န္တိ တတ္ထ နန္ဒိံ သမန္နာနေတိ။ ‘‘ဧဝံဝေဒနော သိယံ။ ဧဝံသညော သိယံ။ ဧဝံသင်္ခါရော သိယံ။ ဧဝံဝိညာဏော သိယံ အနာဂတမဒ္ဓါန’’န္တိ တတ္ထ နန္ဒိံ သမန္နာနေတိ။ ဧဝမ္ပိ ပစ္ဆာ အပေက္ခံ ကရောတိ။

အထ ဝါ ‘‘ဣတိ မေ စက္ခု သိယာ အနာဂတမဒ္ဓါနံ, ဣတိ ရူပါ’’တိ – အပ္ပဋိလဒ္ဓဿ ပဋိလာဘာယ စိတ္တံ ပဏိဒဟတိ။ စေတသော ပဏိဓါနပစ္စယာ တဒဘိနန္ဒတိ။ တဒဘိနန္ဒန္တော ဧဝမ္ပိ ပစ္ဆာ အပေက္ခံ ကရောတိ။ ‘‘ဣတိ မေ သောတံ သိယာ အနာဂတမဒ္ဓါနံ, ဣတိ သဒ္ဒါ’’တိ။ ‘‘ဣတိ မေ ဃာနံ သိယာ အနာဂတမဒ္ဓါနံ, ဣတိ ဂန္ဓာ’’တိ။ ‘‘ဣတိ မေ ဇိဝှာ သိယာ အနာဂတမဒ္ဓါနံ, ဣတိ ရသာ’’တိ။ ‘‘ဣတိ မေ ကာယော သိယာ အနာဂတမဒ္ဓါနံ, ဣတိ ဖောဋ္ဌဗ္ဗာ’’တိ။ ‘‘ဣတိ မေ မနော သိယာ အနာဂတမဒ္ဓါနံ, ဣတိ ဓမ္မာ’’တိ – အပ္ပဋိလဒ္ဓဿ ပဋိလာဘာယ စိတ္တံ ပဏိဒဟတိ။ စေတသော ပဏိဓါနပစ္စယာ တဒဘိနန္ဒတိ။ တဒဘိနန္ဒန္တော ဧဝမ္ပိ ပစ္ဆာ အပေက္ခံ ကရောတိ။

အထ ဝါ ‘‘ဣမိနာဟံ သီလေန ဝါ ဝတေန ဝါ တပေန ဝါ ဗြဟ္မစရိယေန ဝါ ဒေဝေါ ဝါ ဘဝိဿာမိ ဒေဝညတရော ဝါ’’တိ – အပ္ပဋိလဒ္ဓဿ ပဋိလာဘာယ စိတ္တံ ပဏိဒဟတိ။ စေတသော ပဏိဓါနပစ္စယာ တဒဘိနန္ဒတိ။ တဒဘိနန္ဒန္တော ဧဝမ္ပိ ပစ္ဆာ အပေက္ခံ ကရောတီတိ – ပစ္ဆာ ပုရေ ဝါပိ အပေက္ခမာနာ။

ဣမေ ဝ ကာမေ ပုရိမေ ဝ ဇပ္ပန္တိ။ ဣမေ ဝ ကာမေတိ ပစ္စုပ္ပန္နေ ပဉ္စ ကာမဂုဏေ ဣစ္ဆန္တာ သာဒိယန္တာ ပတ္ထယန္တာ ပိဟယန္တာ အဘိဇပ္ပန္တာ။ ပုရိမေ ဝ ဇပ္ပန္တိ အတီတေ ပဉ္စ ကာမဂုဏေ ဇပ္ပန္တာ ပဇပ္ပန္တာ အဘိဇပ္ပန္တာတိ – ဣမေ ဝ ကာမေ ပုရိမေ ဝ ဇပ္ပံ။

တေနာဟ ဘဂဝါ –

‘‘ဣစ္ဆာနိဒါနာ ဘဝသာတဗဒ္ဓါ၊ တေ ဒုပ္ပမုဉ္စာ န ဟိ အညမောက္ခာ။

ပစ္ဆာ ပုရေ ဝါပိ အပေက္ခမာနာ၊ ဣမေ ဝ ကာမေ ပုရိမေ ဝ ဇပ္ပ’’န္တိ။

၉။

ကာမေသု ဂိဒ္ဓါ ပသုတာ ပမူဠှာ၊ အဝဒါနိယာ တေ ဝိသမေ နိဝိဋ္ဌာ။

ဒုက္ခူပနီတာ ပရိဒေဝယန္တိ၊ ကိံသူ ဘဝိဿာမ ဣတော စုတာသေ။

ကာမေသု ဂိဒ္ဓါ ပသုတာ ပမူဠှာတိ။ ကာမာတိ ဥဒ္ဒါနတော ဒွေ ကာမာ – ဝတ္ထုကာမာ စ ကိလေသကာမာ စ။ပေ။။ ဣမေ ဝုစ္စန္တိ ဝတ္ထုကာမာ။ပေ။။ ဣမေ ဝုစ္စန္တိ ကိလေသကာမာ။ ဂေဓေါ ဝုစ္စတိ တဏှာ။ ယော ရာဂေါ သာရာဂေါ။ပေ။။ အဘိဇ္ဈာ လောဘော အကုသလမူလံ။ ကိလေသကာမေန ဝတ္ထုကာမေသု ရတ္တာ ဂိဒ္ဓါ ဂဓိတာ မုစ္ဆိတာ အဇ္ဈောသန္နာ [အဇ္ဈောပန္နာ (သီ။ သျာ။)] လဂ္ဂါ လဂ္ဂိတာ ပလိဗုဒ္ဓါတိ – ကာမေသု ဂိဒ္ဓါ။

ပသုတာတိ ယေပိ ကာမေ ဧသန္တိ ဂဝေသန္တိ ပရိယေသန္တိ, တစ္စရိတာ တဗ္ဗဟုလာ တဂ္ဂရုကာ, တန္နိန္နာ တပ္ပောဏာ တပ္ပဗ္ဘာရာ တဒဓိမုတ္တာ တဒဓိပတေယျာ, တေပိ ကာမပသုတာ။ ယေပိ တဏှာဝသေန ရူပေ ဧသန္တိ ဂဝေသန္တိ ပရိယေသန္တိ။ သဒ္ဒေ။ ဂန္ဓေ။ ရသေ။ ဖောဋ္ဌဗ္ဗေ။ပေ။။ ပရိယေသန္တိ တစ္စရိတာ တဗ္ဗဟုလာ တဂ္ဂရုကာ, တန္နိန္နာ တပ္ပောဏာ တပ္ပဗ္ဘာရာ တဒဓိမုတ္တာ တဒဓိပတေယျာ, တေပိ ကာမပသုတာ ။ ယေပိ တဏှာဝသေန ရူပေ ပဋိလဘန္တိ။ သဒ္ဒေ။ ဂန္ဓေ ။ ရသေ။ ဖောဋ္ဌဗ္ဗေ ပဋိလဘန္တိ တစ္စရိတာ တဗ္ဗဟုလာ တဂ္ဂရုကာ, တန္နိန္နာ တပ္ပောဏာ တပ္ပဗ္ဘာရာ တဒဓိမုတ္တာ တဒဓိပတေယျာ, တေပိ ကာမပသုတာ။ ယေပိ တဏှာဝသေန ရူပေ ပရိဘုဉ္ဇန္တိ ။ သဒ္ဒေ။ ဂန္ဓေ။ ရသေ။ ဖောဋ္ဌဗ္ဗေ ပရိဘုဉ္ဇန္တိ တစ္စရိတာ တဗ္ဗဟုလာ တဂ္ဂရုကာ, တန္နိန္နာ တပ္ပောဏာ တပ္ပဗ္ဘာရာ တဒဓိမုတ္တာ တဒဓိပတေယျာ, တေပိ ကာမပသုတာ။ ယထာ ကလဟကာရကော ကလဟပသုတော, ကမ္မကာရကော ကမ္မပသုတော, ဂေါစရေ စရန္တော ဂေါစရပသုတော, ဈာယီ ဈာနပသုတော; ဧဝမေဝ ယေပိ ကာမေ ဧသန္တိ ဂဝေသတိ ပရိယေသန္တိ, တစ္စရိတာ တဗ္ဗဟုလာ တဂ္ဂရုကာ တန္နိန္နာ တပ္ပောဏာ တပ္ပဗ္ဘာရာ တဒဓိမုတ္တာ တဒဓိပတေယျာ, တေပိ ကာမပသုတာ။ ယေပိ တဏှာဝသေန ရူပေ ဧသန္တိ ဂဝေသန္တိ ပရိယေသန္တိ။ သဒ္ဒေ။ ဂန္ဓေ။ ရသေ။ ဖောဋ္ဌဗ္ဗေ။ပေ။။ ပရိယေသန္တိ တစ္စရိတာ တဗ္ဗဟုလာ တဂ္ဂရုကာ တန္နိန္နာ တပ္ပောဏာ တပ္ပဗ္ဘာရာ တဒဓိမုတ္တာ တဒဓိပတေယျာ, တေပိ ကာမပသုတာ။ ယေပိ တဏှာဝသေန ရူပေ ပဋိလဘန္တိ။ သဒ္ဒေ။ ဂန္ဓေ။ ရသေ။ ဖောဋ္ဌဗ္ဗေ ပဋိလဘန္တိ တစ္စရိတာ တဗ္ဗဟုလာ တဂ္ဂရုကာ, တန္နိန္နာ တပ္ပောဏာ တပ္ပဗ္ဘာရာ တဒဓိမုတ္တာ တဒဓိပတေယျာ, တေပိ ကာမပသုတာ။ ယေပိ တဏှာဝသေန ရူပေ ပရိဘုဉ္ဇန္တိ။ သဒ္ဒေ။ ဂန္ဓေ။ ရသေ။ ဖောဋ္ဌဗ္ဗေ ပရိဘုဉ္ဇန္တိ တစ္စရိတာ တဗ္ဗဟုလာ တဂ္ဂရုကာ, တန္နိန္နာ တပ္ပောဏာ တပ္ပဗ္ဘာရာ တဒဓိမုတ္တာ တဒဓိပတေယျာ, တေပိ ကာမပသုတာ။

ပမူဠှာတိ ယေဘုယျေန ဒေဝမနုဿာ ပဉ္စသု ကာမဂုဏေသု မုယှန္တိ သမ္မုယှန္တိ သမ္ပမုယှန္တိ မူဠှာ သမ္မူဠှာ သမ္ပမူဠှာ အဝိဇ္ဇာယ အန္ဓီကတာ အာဝုတာ နိဝုတာ ဩဝုတာ ပိဟိတာ ပဋိစ္ဆန္နာ ပဋိကုဇ္ဇိတာတိ – ကာမေသု ဂိဒ္ဓါ ပသုတာ ပမူဠှာ။

အဝဒါနိယာ တေ ဝိသမေ နိဝိဋ္ဌာတိ။ အဝဒါနိယာတိ အဝဂစ္ဆန္တီတိပိ အဝဒါနိယာ, မစ္ဆရိနောပိ ဝုစ္စန္တိ အဝဒါနိယာ, ဗုဒ္ဓါနံ သာဝကာနံ ဝစနံ ဗျပ္ပထံ ဒေသနံ အနုသိဋ္ဌိံ နာဒိယန္တီတိ – အဝဒါနိယာ။ ကထံ အဝဂစ္ဆန္တီတိ အဝဒါနိယာ? နိရယံ ဂစ္ဆန္တိ, တိရစ္ဆာနယောနိံ ဂစ္ဆန္တိ, ပေတ္တိဝိသယံ ဂစ္ဆန္တီတိ, ဧဝံ အာဂစ္ဆန္တီတိ – အဝဒါနိယာ။ ကထံ မစ္ဆရိနော ဝုစ္စန္တိ အဝဒါနိယာ? ပဉ္စ မစ္ဆရိယာနိ – အာဝါသမစ္ဆရိယံ, ကုလမစ္ဆရိယံ, လာဘမစ္ဆရိယံ, ဝဏ္ဏမစ္ဆရိယံ, ဓမ္မမစ္ဆရိယံ။ ယံ ဧဝရူပံ မစ္ဆရိယံ မစ္ဆရာယနာ မစ္ဆရာယိတတ္တံ ဝေဝိစ္ဆံ ကဒရိယံ ကဋုကဉ္စုကတာ အဂ္ဂဟိတတ္တံ စိတ္တဿ, ဣဒံ ဝုစ္စတိ မစ္ဆရိယံ။ အပိ စ, ခန္ဓမစ္ဆရိယမ္ပိ မစ္ဆရိယံ, ဓါတုမစ္ဆရိယမ္ပိ မစ္ဆရိယံ, အာယတနမစ္ဆရိယမ္ပိ မစ္ဆရိယံ ဂါဟော။ ဣဒံ ဝုစ္စတိ မစ္ဆရိယံ။ ဣမိနာ မစ္ဆရိယေန အဝဒညုတာယ သမန္နာဂတာ ဇနာ ပမတ္တာ။ ဧဝံ မစ္ဆရိနော ဝုစ္စန္တိ အဝဒါနိယာ။ ကထံ ဗုဒ္ဓါနံ သာဝကာနံ ဝစနံ ဗျပ္ပထံ ဒေသနံ အနုသိဋ္ဌိံ နာဒိယန္တီတိ – အဝဒါနိယာ? ဗုဒ္ဓါနံ သာဝကာနံ ဝစနံ ဗျပ္ပထံ ဒေသနံ အနုသိဋ္ဌိံ န အာဒိယန္တိ န သုဿုသန္တိ, န သောတံ ဩဒဟန္တိ, န အညာ စိတ္တံ ဥပဋ္ဌပေန္တိ, အနဿဝါ အဝစနကရာ ပဋိလောမဝုတ္တိနော, အညေနေဝ မုခံ ကရောန္တိ။ ဧဝံ ဗုဒ္ဓါနံ သာဝကာနံ [ဗုဒ္ဓါနံ ဗုဒ္ဓသာဝကာနံ (သီ။ သျာ။)] ဝစနံ ဗျပ္ပထံ ဒေသနံ အနုသိဋ္ဌိံ နာဒိယန္တီတိ အဝဒါနိယာတိ – အဝဒါနိယာ။

တေ ဝိသမေ နိဝိဋ္ဌာတိ ဝိသမေ ကာယကမ္မေ နိဝိဋ္ဌာ, ဝိသမေ ဝစီကမ္မေ နိဝိဋ္ဌာ, ဝိသမေ မနောကမ္မေ နိဝိဋ္ဌာ, ဝိသမေ ပါဏာတိပါတေ နိဝိဋ္ဌာ, ဝိသမေ အဒိန္နာဒါနေ နိဝိဋ္ဌာ, ဝိသမေ ကာမေသုမိစ္ဆာစာရေ နိဝိဋ္ဌာ, ဝိသမေ မုသာဝါဒေ နိဝိဋ္ဌာ, ဝိသမာယ ပိသုဏာယ ဝါစာယ နိဝိဋ္ဌာ , ဝိသမာယ ဖရုသာယ ဝါစာယ။ ဝိသမေ သမ္ဖပ္ပလာပေ။ ဝိသမာယ အဘိဇ္ဈာယ နိဝိဋ္ဌာ, ဝိသမေ ဗျာပါဒေ။ ဝိသမာယ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိယာ နိဝိဋ္ဌာ, ဝိသမေသု သင်္ခါရေသု နိဝိဋ္ဌာ, ဝိသမေသု ပဉ္စသု ကာမဂုဏေသု နိဝိဋ္ဌာ, ဝိသမေသု ပဉ္စသု နီဝရဏေသု နိဝိဋ္ဌာ ဝိနိဝိဋ္ဌာ ပတိဋ္ဌိတာ အလ္လီနာ ဥပဂတာ အဇ္ဈောသိတာ အဓိမုတ္တာ လဂ္ဂါ လဂ္ဂိတာ ပလိဗုဒ္ဓါတိ – အဝဒါနိယာ တေ ဝိသမေ နိဝိဋ္ဌာ။

ဒုက္ခူပနီတာ ပရိဒေဝယန္တီတိ။ ဒုက္ခူပနီတာတိ ဒုက္ခပ္ပတ္တာ ဒုက္ခသမ္ပတ္တာ ဒုက္ခူပဂတာ, မာရပ္ပတ္တာ မာရသမ္ပတ္တာ မာရူပဂတာ, မရဏပ္ပတ္တာ မရဏသမ္ပတ္တာ မရဏူပဂတာ။ ပရိဒေဝယန္တီတိ လပန္တိ လာလပန္တိ [သလ္လပန္တိ (သီ။)], သောစန္တိ ကိလမန္တိ ပရိဒေဝန္တိ ဥရတ္တာဠိံ ကန္ဒန္တိ သမ္မောဟံ အာပဇ္ဇန္တီတိ – ဒုက္ခူပနီတာ ပရိဒေဝယန္တိ။

ကိံသူ ဘဝိဿာမ ဣတော စုတာသေတိ ဣတော စုတာ ကိံ ဘဝိဿာမ? နေရယိကာ ဘဝိဿာမ, တိရစ္ဆာနယောနိကာ ဘဝိဿာမ, ပေတ္တိဝိသယိကာ ဘဝိဿာမ, မနုဿာ ဘဝိဿာမ, ဒေဝါ ဘဝိဿာမ, ရူဣ ဘဝိဿာမ, အရူဣ ဘဝိဿာမ, သညီ ဘဝိဿာမ, အသညီ ဘဝိဿာမ, နေဝသညီနာသညီ ဘဝိဿာမ, ‘‘ဘဝိဿာမ နု ခေါ မယံ အနာဂတမဒ္ဓါနံ, နနု ခေါ ဘဝိဿာမ အနာဂတမဒ္ဓါနံ, ကိံ နု ခေါ ဘဝိဿာမ အနာဂတမဒ္ဓါနံ, ကထံ နု ခေါ ဘဝိဿာမ အနာဂတမဒ္ဓါနံ, ကိံ ဟုတွာ ကိံ ဘဝိဿာမ နု ခေါ မယံ အနာဂတမဒ္ဓါန’’န္တိ သံသယပက္ခန္ဒာ ဝိမတိပက္ခန္ဒာ ဒွေဠှကဇာတာ လပန္တိ လာလပန္တိ, သောစန္တိ ကိလမန္တိ ပရိဒေဝန္တိ ဥရတ္တာဠိံ ကန္ဒန္တိ သမ္မောဟံ အာပဇ္ဇန္တီတိ – ကိံသူ ဘဝိဿာမ ဣတော စုတာသေ။

တေနာဟ ဘဂဝါ –

‘‘ကာမေသု ဂိဒ္ဓါ ပသုတာ ပမူဠှာ၊ အဝဒါနိယာ တေ ဝိသမေ နိဝိဋ္ဌာ။

ဒုက္ခူပနီတာ ပရိဒေဝယန္တိ၊ ကိံသူ ဘဝိဿာမ ဣတော စုတာသေ’’တိ။

၁၀။

တသ္မာ ဟိ သိက္ခေထ ဣဓေဝ ဇန္တု၊ ယံ ကိဉ္စိ ဇညာ ဝိသမန္တိ လောကေ။

န တဿ ဟေတူ ဝိသမံ စရေယျ၊ အပ္ပဉှိဒံ ဇီဝိတမာဟု ဓီရာ။

တသ္မာ ဟိ သိက္ခေထ ဣဓေဝ ဇန္တူတိ။ တသ္မာတိ တံကာရဏာ တံဟေတု တပ္ပစ္စယာ တန္နိဒါနာ, ဧတမာဒီနဝံ သမ္ပဿမာနော ကာမေသူတိ – တသ္မာ။ သိက္ခေထာတိ တိဿော သိက္ခာ – အဓိသီလသိက္ခာ, အဓိစိတ္တသိက္ခာ, အဓိပညာသိက္ခာ။

ကတမာ အဓိသီလသိက္ခာ? ဣဓ ဘိက္ခု သီလဝါ ဟောတိ, ပါတိမောက္ခသံဝရသံဝုတော ဝိဟရတိ အာစာရဂေါစရသမ္ပန္နော, အဏုမတ္တေသု ဝဇ္ဇေသု ဘယဒဿာဝီ, သမာဒါယ သိက္ခတိ သိက္ခာပဒေသု။ ခုဒ္ဒကော သီလက္ခန္ဓော, မဟန္တော သီလက္ခန္ဓော, သီလံ ပတိဋ္ဌာ အာဒိ စရဏံ သံယမော သံဝရော မောက္ခံ ပါမောက္ခံ ကုသလာနံ ဓမ္မာနံ သမာပတ္တိယာ – အယံ အဓိသီလသိက္ခာ။

ကတမာ အဓိစိတ္တသိက္ခာ? ဣဓ ဘိက္ခု ဝိဝိစ္စေဝ ကာမေဟိ ဝိဝိစ္စ အကုသလေဟိ ဓမ္မေဟိ သဝိတက္ကံ သဝိစာရံ ဝိဝေကဇံ ဣတိသုခံ ပဌမံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ ဝိတက္ကဝိစာရာနံ ဝူပသမာ အဇ္ဈတ္တံ သမ္ပသာဒနံ စေတသော ဧကောဒိဘာဝံ အဝိတက္ကံ အဝိစာရံ သမာဓိဇံ ဣတိသုခံ ဒုတိယံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ ဣတိယာ စ ဝိရာဂါ ဥပေက္ခကော စ ဝိဟရတိ သတော စ သမ္ပဇာနော သုခဉ္စ ကာယေန ပဋိသံဝေဒေတိ, ယံ တံ အရိယာ အာစိက္ခန္တိ – ‘ဥပေက္ခကော သတိမာ သုခဝိဟာရီ’တိ တတိယံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ သုခဿ စ ပဟာနာ ဒုက္ခဿ စ ပဟာနာ ပုဗ္ဗေဝ သောမနဿဒေါမနဿာနံ အတ္ထင်္ဂမာ အဒုက္ခမသုခံ ဥပေက္ခာသတိပါရိသုဒ္ဓိံ စတုတ္ထံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ – အယံ အဓိစိတ္တသိက္ခာ။

ကတမာ အဓိပညာသိက္ခာ? ဣဓ ဘိက္ခု ပညဝါ ဟောတိ ဥဒယတ္ထဂါမိနိယာ ပညာယ သမန္နာဂတော, အရိယာယ နိဗ္ဗေဓိကာယ သမ္မာဒုက္ခက္ခယဂါမိနိယာ ။ သော ‘‘ဣဒံ ဒုက္ခ’’န္တိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ, ‘‘အယံ ဒုက္ခသမုဒယော’’တိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ, ‘‘အယံ ဒုက္ခနိရောဓေါ’’တိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ, ‘‘အယံ ဒုက္ခနိရောဓဂါမိနီ ပဋိပဒါ’’တိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ။ ‘‘ဣမေ အာသဝါ’’တိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ, ‘‘အယံ အာသဝသမုဒယော’’တိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ, ‘‘အယံ အာသဝနိရောဓေါ’’တိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ, ‘‘အယံ အာသဝနိရောဓဂါမိနီ ပဋိပဒါ’’တိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ – အယံ အဓိပညာသိက္ခာ။

ဣမာ တိဿော သိက္ခာယော အာဝဇ္ဇန္တော သိက္ခေယျ, ဇာနန္တော သိက္ခေယျ, ပဿန္တော သိက္ခေယျ , ပစ္စဝေက္ခန္တော သိက္ခေယျ, စိတ္တံ အဓိဋ္ဌဟန္တော သိက္ခေယျ, သဒ္ဓါယ အဓိမုစ္စန္တော သိက္ခေယျ, ဝီရိယံ ပဂ္ဂဏှန္တော သိက္ခေယျ, သတိံ ဥပဋ္ဌပေန္တော သိက္ခေယျ, စိတ္တံ သမာဒဟန္တော သိက္ခေယျ, ပညာယ ပဇာနန္တော သိက္ခေယျ, အဘိညေယျံ အဘိဇာနန္တော သိက္ခေယျ, ပရိညေယျံ ပရိဇာနန္တော သိက္ခေယျ, ပဟာတဗ္ဗံ ပဇဟန္တော သိက္ခေယျ, ဘာဝေတဗ္ဗံ ဘာဝေန္တော သိက္ခေယျ , သစ္ဆိကာတဗ္ဗံ သစ္ဆိကရောန္တော သိက္ခေယျ အာစရေယျ သမာစရေယျ သမာဒါယ ဝတ္တေယျ။

ဣဓါတိ ဣမိဿာ ဒိဋ္ဌိယာ ဣမိဿာ ခန္တိယာ ဣမိဿာ ရုစိယာ ဣမသ္မိံ အာဒါယေ ဣမသ္မိံ ဓမ္မေ ဣမသ္မိံ ဝိနယေ ဣမသ္မိံ ဓမ္မဝိနယေ ဣမသ္မိံ ပါဝစနေ ဣမသ္မိံ ဗြဟ္မစရိယေ ဣမသ္မိံ သတ္ထုသာသနေ ဣမသ္မိံ အတ္တဘာဝေ ဣမသ္မိံ မနုဿလောကေ – တေန ဝုစ္စတိ ဣဓါတိ။ ဇန္တူတိ သတ္တော နရော။ပေ။။ မနုဇောတိ – တသ္မာ ဟိ သိက္ခေထ ဣဓေဝ ဇန္တု။

ယံ ကိဉ္စိ ဇညာ ဝိသမန္တိ လောကေတိ။ ယံ ကိဉ္စီတိ သဗ္ဗေန သဗ္ဗံ သဗ္ဗထာ သဗ္ဗံ အသေသံ နိဿေသံ ပရိယာဒိယနဝစနမေတံ [ပရိဒါယဝစနမေတံ (သျာ။)] – ယံ ကိဉ္စီတိ။ ဝိသမန္တိ ဇညာတိ ဝိသမံ ကာယကမ္မံ ဝိသမန္တိ ဇာနေယျ, ဝိသမံ ဝစီကမ္မံ ဝိသမန္တိ ဇာနေယျ, ဝိသမံ မနောကမ္မံ ဝိသမန္တိ ဇာနေယျ, ဝိသမံ ပါဏာတိပါတံ ဝိသမောတိ ဇာနေယျ, ဝိသမံ အဒိန္နာဒါနံ ဝိသမန္တိ ဇာနေယျ, ဝိသမံ ကာမေသုမိစ္ဆာစာရံ ဝိသမောတိ ဇာနေယျ, ဝိသမံ မုသာဝါဒံ ဝိသမောတိ ဇာနေယျ, ဝိသမံ ပိသုဏံ ဝါစံ ဝိသမာတိ ဇာနေယျ, ဝိသမံ ဖရုသံ ဝါစံ ဝိသမာတိ ဇာနေယျ, ဝိသမံ သမ္ဖပ္ပလာပံ ဝိသမောတိ ဇာနေယျ, ဝိသမံ အဘိဇ္ဈံ ဝိသမာတိ ဇာနေယျ, ဝိသမံ ဗျာပါဒံ ဝိသမောတိ ဇာနေယျ, ဝိသမံ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိံ ဝိသမာတိ ဇာနေယျ, ဝိသမေ သင်္ခါရေ ဝိသမာတိ ဇာနေယျ, ဝိသမေ ပဉ္စ ကာမဂုဏေ ဝိသမာတိ ဇာနေယျ, ဝိသမေ ပဉ္စ နီဝရဏေ ဝိသမာတိ ဇာနေယျ အာဇာနေယျ ဝိဇာနေယျ ပဋိဝိဇာနေယျ ပဋိဝိဇ္ဈေယျ။ လောကေတိ အပါယလောကေ။ပေ။။ အာယတနလောကေတိ – ယံ ကိဉ္စိ ဇညာ ဝိသမန္တိ လောကေ။

န တဿ ဟေတူ ဝိသမံ စရေယျာတိ။ ဝိသမဿ ကာယကမ္မဿ ဟေတု ဝိသမံ န စရေယျ, ဝိသမဿ ဝစီကမ္မဿ ဟေတု ဝိသမံ န စရေယျ, ဝိသမဿ မနောကမ္မဿ ဟေတု ဝိသမံ န စရေယျ, ဝိသမဿ ပါဏာတိပါတဿ ဟေတု ဝိသမံ န စရေယျ, ဝိသမဿ အဒိန္နာဒါနဿ ဟေတု ဝိသမံ န စရေယျ, ဝိသမဿ ကာမေသုမိစ္ဆာစာရဿ ဟေတု ဝိသမံ န စရေယျ, ဝိသမဿ မုသာဝါဒဿ ဟေတု ဝိသမံ န စရေယျ, ဝိသမာယ ပိသုဏာယ ဝါစာယ ဟေတု ဝိသမံ န စရေယျ, ဝိသမာယ ဖရုသာယ ဝါစာယ ဟေတု ဝိသမံ န စရေယျ, ဝိသမဿ သမ္ဖပ္ပလာပဿ ဟေတု ဝိသမံ န စရေယျ, ဝိသမာယ အဘိဇ္ဈာယ ဟေတု ဝိသမံ န စရေယျ, ဝိသမဿ ဗျာပါဒဿ ဟေတု ဝိသမံ န စရေယျ, ဝိသမာယ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိယာ ဟေတု ဝိသမံ န စရေယျ, ဝိသမာနံ သင်္ခါရာနံ ဟေတု ဝိသမံ န စရေယျ, ဝိသမာနံ ပဉ္စန္နံ ကာမဂုဏာနံ ဟေတု ဝိသမံ န စရေယျ, ဝိသမာနံ ပဉ္စန္နံ နီဝရဏာနံ ဟေတု ဝိသမံ န စရေယျ, ဝိသမာယ စေတနာယ ဟေတု ဝိသမံ န စရေယျ, ဝိသမာယ ပတ္ထနာယ ဟေတု ဝိသမံ န စရေယျ, ဝိသမာယ ပဏိဓိယာ ဟေတု ဝိသမံ န စရေယျ န အာစရေယျ န သမာစရေယျ န သမာဒါယ ဝတ္တေယျာတိ – န တဿ ဟေတူ ဝိသမံ စရေယျ။

အပ္ပဉှိဒံ ဇီဝိတမာဟု ဓီရာတိ။ ဇီဝိတန္တိ အာယု ဌိတိ ယပနာ ယာပနာ ဣရိယနာ ဝတ္တနာ ပါလနာ ဇီဝိတံ ဇီဝိတိန္ဒ္ရိယံ။ အပိ စ, ဒွီဟိ ကာရဏေဟိ အပ္ပကံ ဇီဝိတံ – ဌိတိပရိတ္တတာယ ဝါ အပ္ပကံ ဇီဝိတံ, သရသပရိတ္တတာယ ဝါ အပ္ပကံ ဇီဝိတံ။ ကထံ ဌိတိပရိတ္တတာယ အပ္ပကံ ဇီဝိတံ? အတီတေ စိတ္တက္ခဏေ ဇီဝိတ္ထ, န ဇီဝတိ န ဇီဝိဿတိ; အနာဂတေ စိတ္တက္ခဏေ ဇီဝိဿတိ, န ဇီဝတိ န ဇီဝိတ္ထ; ပစ္စုပ္ပန္နေ စိတ္တက္ခဏေ ဇီဝတိ, န ဇီဝိတ္ထ န ဇီဝိဿတိ။

‘‘ဇီဝိတံ အတ္တဘာဝေါ စ၊ သုခဒုက္ခာ စ ကေဝလာ။

ဧကစိတ္တသမာယုတ္တာ၊ လဟုသော ဝတ္တတေ ခဏော။

‘‘စုလ္လာသီတိသဟဿာနိ ၊ ကပ္ပါ တိဋ္ဌန္တိ ယေ မရူ။

နတွေဝ တေပိ ဇီဝန္တိ၊ ဒွီဟိ စိတ္တေဟိ သံယုတာ။

‘‘ယေ နိရုဒ္ဓါ မရန္တဿ၊ တိဋ္ဌမာနဿ ဝါ ဣဓ။

သဗ္ဗေပိ သဒိသာ ခန္ဓာ၊ ဂတာ အပ္ပဋိသန္ဓိကာ။

‘‘အနန္တရာ စ ယေ ဘဂ္ဂါ [ဘင်္ဂါ (သီ။ သျာ။)]၊ ယေ စ ဘဂ္ဂါ အနာဂတာ။

တဒန္တရေ နိရုဒ္ဓါနံ၊ ဝေသမံ နတ္ထိ လက္ခဏေ။

‘‘အနိဗ္ဗတ္တေန န ဇာတော၊ ပစ္စုပ္ပန္နေန ဇီဝတိ။

စိတ္တဘဂ္ဂါ မတော လောကော၊ ပညတ္တိ ပရမတ္ထိယာ။

‘‘ယထာ နိန္နာ ပဝတ္တန္တိ၊ ဆန္ဒေန ပရိဏာမိတာ။

အစ္ဆိန္နဓါရာ ဝတ္တန္တိ၊ သဠာယတနပစ္စယာ။

‘‘အနိဓါနဂတာ ဘဂ္ဂါ၊ ပုဉ္ဇော နတ္ထိ အနာဂတေ။

နိဗ္ဗတ္တာ ယေ စ [နိဗ္ဗတ္တာယေဝ (သဗ္ဗတ္ထ)] တိဋ္ဌန္တိ၊ အာရဂ္ဂေ သာသပူပမာ။

‘‘နိဗ္ဗတ္တာနဉ္စ ဓမ္မာနံ၊ ဘင်္ဂေါ နေသံ ပုရက္ခတော။

ပလောကဓမ္မာ တိဋ္ဌန္တိ၊ ပုရာဏေဟိ အမိဿိတာ။

‘‘အဒဿနတော အာယန္တိ၊ ဘင်္ဂါ ဂစ္ဆန္တိ ဒဿနံ။

ဝိဇ္ဇုပ္ပါဒေါဝ အာကာသေ၊ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ ဝယန္တိ စာ’’တိ။

ဧဝံ ဌိတိပရိတ္တတာယ အပ္ပကံ ဇီဝိတံ။

ကထံ သရသပရိတ္တတာယ အပ္ပကံ ဇီဝိတံ? အဿာသူပနိဗန္ဓံ ဇီဝိတံ, ပဿာသူပနိဗန္ဓံ ဇီဝိတံ, အဿာသပဿာသူပနိဗန္ဓံ ဇီဝိတံ, မဟာဘူတူပနိဗန္ဓံ ဇီဝိတံ, ကဗဠီကာရာဟာရူပနိဗန္ဓံ ဇီဝိတံ, ဥသ္မူပနိဗန္ဓံ ဇီဝိတံ, ဝိညာဏူပနိဗန္ဓံ ဇီဝိတံ။ မူလမ္ပိ ဣမေသံ ဒုဗ္ဗလံ, ပုဗ္ဗဟေတူပိ ဣမေသံ ဒုဗ္ဗလာ။ ယေ ပစ္စယာ တေပိ ဒုဗ္ဗလာ, ယေပိ ပဘာဝိကာ တေပိ ဒုဗ္ဗလာ။ သဟဘူမိ ဣမေသံ ဒုဗ္ဗလာ, သမ္ပယောဂါပိ ဣမေသံ ဒုဗ္ဗလာ, သဟဇာပိ ဣမေသံ ဒုဗ္ဗလာ, ယာပိ ပယောဇိကာ သာပိ ဒုဗ္ဗလာ, အညမညံ ဣမေ နိစ္စဒုဗ္ဗလာ, အညမညံ အနဝဋ္ဌိတာ ဣမေ။ အညမညံ ပရိပါတယန္တိ ဣမေ, အညမညဿ ဟိ နတ္ထိ တာယိတာ, န စာပိ ဌပေန္တိ အညမညံ ဣမေ။ ယောပိ နိဗ္ဗတ္တကော သော န ဝိဇ္ဇတိ။

‘‘န စ ကေနစိ ကောစိ ဟာယတိ၊ ဂန္ဓဗ္ဗာ စ ဣမေ ဟိ သဗ္ဗသော။

ပုရိမေဟိ ပဘာဝိကာ ဣမေ၊ ယေပိ ပဘာဝိကာ တေ ပုရေ မတာ။

ပုရိမာပိ စ ပစ္ဆိမာပိ စ၊ အညမညံ န ကဒါစိ မဒ္ဒသံသူ’’တိ။

ဧဝံ သရသပရိတ္တတာယ အပ္ပကံ ဇီဝိတံ။

အပိ စ စာတုမဟာရာဇိကာနံ ဒေဝါနံ ဇီဝိတံ ဥပါဒါယ မနုဿာနံ အပ္ပကံ ဇီဝိတံ ပရိတ္တကံ ဇီဝိတံ ထောကံ [ထောကကံ (က။)] ဇီဝိတံ ခဏိကံ ဇီဝိတံ လဟုကံ ဇီဝိတံ ဣတ္တရံ ဇီဝိတံ အနဒ္ဓနီယံ ဇီဝိတံ နစိရဋ္ဌိတိကံ ဇီဝိတံ။ တာဝတိံသာနံ ဒေဝါနံ။ပေ။။ ယာမာနံ ဒေဝါနံ။ တုသိတာနံ ဒေဝါနံ။ နိမ္မာနရတီနံ ဒေဝါနံ။ ပရနိမ္မိတဝသဝတ္တီနံ ဒေဝါနံ။ ဗြဟ္မကာယိကာနံ ဒေဝါနံ ဇီဝိတံ ဥပါဒါယ မနုဿာနံ အပ္ပကံ ဇီဝိတံ ပရိတ္တကံ ဇီဝိတံ ထောကံ ဇီဝိတံ ခဏိကံ ဇီဝိတံ လဟုကံ ဇီဝိတံ ဣတ္တရံ ဇီဝိတံ အနဒ္ဓနီယံ ဇီဝိတံ နစိရဋ္ဌိတိကံ ဇီဝိတံ။

ဝုတ္တဉ္ဟေတံ ဘဂဝတာ –

‘‘အပ္ပမိဒံ , ဘိက္ခဝေ, မနုဿာနံ အာယု။ ဂမနိယော သမ္ပရာယော မန္တာယ ဗောဒ္ဓဗ္ဗံ, ကတ္တဗ္ဗံ ကုသလံ, စရိတဗ္ဗံ ဗြဟ္မစရိယံ, နတ္ထိ ဇာတဿ အမရဏံ။ ယော, ဘိက္ခဝေ, စိရံ ဇီဝတိ သော ဝဿသတံ အပ္ပံ ဝါ ဘိယျော’’။

‘‘အပ္ပမာယု မနုဿာနံ၊ ဟီဠေယျ နံ သုပေါရိသော။

စရေယျာဒိတ္တသီသောဝ နတ္ထိ မစ္စုဿနာဂမော။

‘‘အစ္စယန္တိ အဟောရတ္တာ၊ ဇီဝိတံ ဥပရုဇ္ဈတိ။

အာယု ခိယျတိ မစ္စာနံ၊ ကုန္နဒီနံဝ ဩဒက’’န္တိ။

အပ္ပဉှိဒံ ဇီဝိတမာဟု ဓီရာတိ။ ဓီရာတိ ဓီရာ, ဓိတိမာတိ ဓီရာ, ဓိတိသမ္ပန္နာတိ ဓီရာ, ဓီကတပါပါတိ ဓီရာ။ ဓီ ဝုစ္စတိ ပညာ။ ယာ ပညာ ပဇာနနာ ဝိစယော ပဝိစယော ဓမ္မဝိစယော သလ္လက္ခဏာ ဥပလက္ခဏာ ပစ္စုပလက္ခဏာ ပဏ္ဍိစ္စံ ကောသလ္လံ နေပုညံ ဝေဘဗျာ စိန္တာ ဥပပရိက္ခာ ဘူရိ မေဓါ ပရိဏာယိကာ ဝိပဿနာ သမ္ပဇညံ ပတောဒေါ ပညာ ပညိန္ဒ္ရိယံ ပညာဗလံ ပညာသတ္ထံ ပညာပါသာဒေါ ပညာအာလောကော ပညာဩဘာသော ပညာပဇ္ဇောတော ပညာရတနံ အမောဟော ဓမ္မဝိစယော သမ္မာဒိဋ္ဌိ, တာယ ပညာယ သမန္နာဂတတ္တာ ဓီရာ။ အပိ စ ခန္ဓဓီရာ ဓါတုဓီရာ အာယတနဓီရာ, ပဋိစ္စသမုပ္ပါဒဓီရာ သတိပဋ္ဌာနဓီရာ သမ္မပ္ပဓါနဓီရာ ဣဒ္ဓိပါဒဓီရာ, ဣန္ဒ္ရိယဓီရာ ဗလဓီရာ ဗောဇ္ဈင်္ဂဓီရာ မဂ္ဂဓီရာ ဖလဓီရာ နိဗ္ဗာနဓီရာ။ တေ ဓီရာ ဧဝမာဟံသု – ‘‘မနုဿာနံ အပ္ပကံ ဇီဝိတံ, ပရိတ္တကံ ဇီဝိတံ , ထောကံ ဇီဝိတံ, ခဏိကံ ဇီဝိတံ, လဟုကံ ဇီဝိတံ, ဣတ္တရံ ဇီဝိတံ, အနဒ္ဓနီယံ ဇီဝိတံ, နစိရဋ္ဌိတိကံ ဇီဝိတ’’န္တိ။ ဧဝမာဟံသု ဧဝံ ကထေန္တိ ဧဝံ ဘဏန္တိ ဧဝံ ဒီပယန္တိ ဧဝံ ဝေါဟရန္တီတိ – အပ္ပဉှိဒံ ဇီဝိတမာဟု ဓီရာ။

တေနာဟ ဘဂဝါ –

‘‘တသ္မာ ဟိ သိက္ခေထ ဣဓေဝ ဇန္တု၊ ယံ ကိဉ္စိ ဇညာ ဝိသမန္တိ လောကေ။

န တဿ ဟေတူ ဝိသမံ စရေယျ၊ အပ္ပဉှိဒံ ဇီဝိတမာဟု ဓီရာ’’တိ။

၁၁။

ပဿာမိ လောကေ ပရိဖန္ဒမာနံ၊ ပဇံ ဣမံ တဏှဂတံ ဘဝေသု။

ဟီနာ နရာ မစ္စုမုခေ လပန္တိ၊ အဝီတတဏှာသေ ဘဝါဘဝေသု။

ပဿာမိ လောကေ ပရိဖန္ဒမာနန္တိ။ ပဿာမီတိ မံသစက္ခုနာပိ ပဿာမိ, ဒိဗ္ဗစက္ခုနာပိ ပဿာမိ, ပညာစက္ခုနာပိ ပဿာမိ, ဗုဒ္ဓစက္ခုနာပိ ပဿာမိ, သမန္တစက္ခုနာပိ ပဿာမိ ဒက္ခာမိ ဩလောကေမိ နိဇ္ဈာယာမိ ဥပပရိက္ခာမိ။ လောကေတိ အပါယလောကေ မနုဿလောကေ ဒေဝလောကေ ခန္ဓလောကေ ဓါတုလောကေ အာယတနလောကေ။

ပရိဖန္ဒမာနန္တိ တဏှာဖန္ဒနာယ ဖန္ဒမာနံ, ဒိဋ္ဌိဖန္ဒနာယ ဖန္ဒမာနံ, ကိလေသဖန္ဒနာယ ဖန္ဒမာနံ, ပယောဂဖန္ဒနာယ ဖန္ဒမာနံ, ဝိပါကဖန္ဒနာယ ဖန္ဒမာနံ, ဒုစ္စရိတဖန္ဒနာယ ဖန္ဒမာနံ, ရတ္တံ ရာဂေန ဖန္ဒမာနံ, ဒုဋ္ဌံ ဒေါသေန ဖန္ဒမာနံ, မူဠှံ မောဟေန ဖန္ဒမာနံ, ဝိနိဗဒ္ဓံ မာနေန ဖန္ဒမာနံ, ပရာမဋ္ဌံ ဒိဋ္ဌိယာ ဖန္ဒမာနံ, ဝိက္ခေပဂတံ ဥဒ္ဓစ္စေန ဖန္ဒမာနံ, အနိဋ္ဌင်္ဂတံ ဝိစိကိစ္ဆာယ ဖန္ဒမာနံ, ထာမဂတံ အနုသယေဟိ ဖန္ဒမာနံ, လာဘေန ဖန္ဒမာနံ, အလာဘေန ဖန္ဒမာနံ, ယသေန ဖန္ဒမာနံ, အယသေန ဖန္ဒမာနံ, ပသံသာယ ဖန္ဒမာနံ, နိန္ဒာယ ဖန္ဒမာနံ, သုခေန ဖန္ဒမာနံ, ဒုက္ခေန ဖန္ဒမာနံ, ဇာတိယာ ဖန္ဒမာနံ, ဇရာယ ဖန္ဒမာနံ, ဗျာဓိနာ ဖန္ဒမာနံ, မရဏေန ဖန္ဒမာနံ, သောကပရိဒေဝဒုက္ခဒေါမနဿုပါယာသေဟိ ဖန္ဒမာနံ, နေရယိကေန ဒုက္ခေန ဖန္ဒမာနံ, တိရစ္ဆာနယောနိကေန ဒုက္ခေန ဖန္ဒမာနံ, ပေတ္တိဝိသယိကေန ဒုက္ခေန ဖန္ဒမာနံ, မာနုသိကေန ဒုက္ခေန ဖန္ဒမာနံ, ဂဗ္ဘောက္ကန္တိမူလကေန ဒုက္ခေန ဖန္ဒမာနံ, ဂဗ္ဘေ ဌိတိမူလကေန ဒုက္ခေန ဖန္ဒမာနံ, ဂဗ္ဘာ ဝုဋ္ဌာနမူလကေန ဒုက္ခေန ဖန္ဒမာနံ, ဇာတဿူပနိဗန္ဓကေန ဒုက္ခေန ဖန္ဒမာနံ, ဇာတဿ ပရာဓေယျကေန ဒုက္ခေန ဖန္ဒမာနံ, အတ္တူပက္ကမေန ဒုက္ခေန ဖန္ဒမာနံ, ပရူပက္ကမေန ဒုက္ခေန ဖန္ဒမာနံ, ဒုက္ခဒုက္ခေန ဖန္ဒမာနံ, သင်္ခါရဒုက္ခေန ဖန္ဒမာနံ, ဝိပရိဏာမဒုက္ခေန ဖန္ဒမာနံ, စက္ခုရောဂေန ဒုက္ခေန ဖန္ဒမာနံ, သောတရောဂေန ဒုက္ခေန ဖန္ဒမာနံ, ဃာနရောဂေန ဒုက္ခေန။ပေ။။ ဇိဝှာရောဂေန။ ကာယရောဂေန။ သီသရောဂေန။ ကဏ္ဏရောဂေန။ မုခရောဂေန။ ဒန္တရောဂေန။ ကာသေန။ သာသေန။ ပိနာသေန။ ဒါဟေန။ ဇရေန။ ကုစ္ဆိရောဂေန။ မုစ္ဆာယ။ ပက္ခန္ဒိကာယ။ သူလာယ ။ ဝိသုစိကာယ။ ကုဋ္ဌေန။ ဂဏ္ဍေန။ ကိလာသေန။ သောသေန။ အပမာရေန။ ဒဒ္ဒုယာ။ ကဏ္ဍုယာ။ ကစ္ဆုယာ။ ရခသာယ။ ဝိတစ္ဆိကာယ။ လောဟိတေန။ ပိတ္တေန။ မဓုမေဟေန။ အံသာယ။ ပိဠကာယ။ ဘဂန္ဒလေန [ဘဂန္ဒလာယ (သျာ။)] ။ ပိတ္တသမုဋ္ဌာနေန အာဗာဓေန။ သေမှသမုဋ္ဌာနေန အာဗာဓေန။ ဝါတသမုဋ္ဌာနေန အာဗာဓေန။ သန္နိပါတိကေန အာဗာဓေန။ ဥတုပရိဏာမဇေန အာဗာဓေန။ ဝိသမပရိဟာရဇေန အာဗာဓေန။ ဩပက္ကမိကေန အာဗာဓေန ။ ကမ္မဝိပါကဇေန အာဗာဓေန။ သီတေန။ ဥဏှေန။ ဇိဃစ္ဆာယ။ ပိပါသာယ ။ ဥစ္စာရေန။ ပဿာဝေန။ ဍံသမကသဝါတာတပသရီသပသမ္ဖဿေန ဒုက္ခေန။ မာတုမရဏေန ဒုက္ခေန။ ပိတုမရဏေန ဒုက္ခေန။ ဘာတုမရဏေန ဒုက္ခေန။ ဘဂိနိမရဏေန ဒုက္ခေန။ ပုတ္တမရဏေန ဒုက္ခေန။ ဓီတုမရဏေန ဒုက္ခေန။ ဉာတိဗျသနေန။ ဘောဂဗျသနေန။ ရောဂဗျသနေန။ သီလဗျသနေန။ ဒိဋ္ဌိဗျသနေန ဒုက္ခေန ဖန္ဒမာနံ သမ္ဖန္ဒမာနံ ဝိပ္ဖန္ဒမာနံ ဝေဓမာနံ ပဝေဓမာနံ သမ္ပဝေဓမာနံ ပဿာမိ ဒက္ခာမိ ဩလောကေမိ နိဇ္ဈာယာမိ ဥပပရိက္ခာမီတိ – ပဿာမိ လောကေ ပရိဖန္ဒမာနံ။

ပဇံ ဣမံ တဏှဂတံ ဘဝေသူတိ။ ပဇာတိ သတ္တာဓိဝစနံ။ တဏှာတိ ရူပတဏှာ, သဒ္ဒတဏှာ, ဂန္ဓတဏှာ, ရသတဏှာ, ဖောဋ္ဌဗ္ဗတဏှာ, ဓမ္မတဏှာ။ တဏှဂတန္တိ တဏှာဂတံ တဏှာနုဂတံ တဏှာယာနုသဋံ တဏှာယာသန္နံ တဏှာယ ပါတိတံ အဘိဘူတံ ပရိယာဒိန္နစိတ္တံ ။ ဘဝေသူတိ ကာမဘဝေ ရူပဘဝေ အရူပဘဝေတိ – ပဇံ ဣမံ တဏှဂတံ ဘဝေသု။

ဟီနာ နရာ မစ္စုမုခေ လပန္တီတိ။ ဟီနာ နရာတိ ဟီနာ နရာ ဟီနေန ကာယကမ္မေန သမန္နာဂတာတိ ဟီနာ နရာ, ဟီနေန ဝစီကမ္မေန သမန္နာဂတာတိ ဟီနာ နရာ, ဟီနေန မနောကမ္မေန သမန္နာဂတာတိ ဟီနာ နရာ, ဟီနေန ပါဏာတိပါတေန သမန္နာဂတာတိ ဟီနာ နရာ, ဟီနေန အဒိန္နာဒါနေန။ပေ။။ ဟီနေန ကာမေသုမိစ္ဆာစာရေန။ ဟီနေန မုသာဝါဒေန။ ဟီနာယ ပိသုဏာယ ဝါစာယ။ ဟီနာယ ဖရုသာယ ဝါစာယ။ ဟီနေန သမ္ဖပ္ပလာပေန။ ဟီနာယ အဘိဇ္ဈာယ။ ဟီနေန ဗျာပါဒေန။ ဟီနာယ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိယာ။ ဟီနေဟိ သင်္ခါရေဟိ။ ဟီနေဟိ ပဉ္စဟိ ကာမဂုဏေဟိ နီဝရဏေဟိ။ ဟီနာယ စေတနာယ။ ဟီနာယ ပတ္ထနာယ။ ဟီနာယ ပဏိဓိယာ သမန္နာဂတာတိ ဟီနာ နရာ ဟီနာ နိဟီနာ ဩဟီနာ ဩမကာ လာမကာ ဆတုက္ကာ ပရိတ္တာတိ – ဟီနာ နရာ။ မစ္စုမုခေ လပန္တီတိ။ မစ္စုမုခေတိ မာရမုခေ မရဏမုခေ, မစ္စုပ္ပတ္တာ မစ္စုသမ္ပတ္တာ မစ္စူပါဂတာ, မာရပ္ပတ္တာ မာရသမ္ပတ္တာ မာရူပါဂတာ, မရဏပ္ပတ္တာ မရဏသမ္ပတ္တာ မရဏူပါဂတာ လပန္တိ လာလပန္တိ သောစန္တိ ကိလမန္တိ ပရိဒေဝန္တိ ဥရတ္တာဠိံ ကန္ဒန္တိ သမ္မောဟံ အာပဇ္ဇန္တီတိ – ဟီနာ နရာ မစ္စုမုခေ လပန္တိ။

အဝီတတဏှာသေ ဘဝါဘဝေသူတိ။ တဏှာတိ ရူပတဏှာ။ပေ။။ ဓမ္မတဏှာ။ ဘဝါဘဝေသူတိ ဘဝါဘဝေ ကမ္မဘဝေ ပုနဗ္ဘဝေ ကာမဘဝေ , ကမ္မဘဝေ ကာမဘဝေ ပုနဗ္ဘဝေ ရူပဘဝေ, ကမ္မဘဝေ ရူပဘဝေ ပုနဗ္ဘဝေ အရူပဘဝေ, ကမ္မဘဝေ အရူပဘဝေ ပုနဗ္ဘဝေ ပုနပ္ပုနဗ္ဘဝေ, ပုနပ္ပုနဂတိယာ ပုနပ္ပုနဥပပတ္တိယာ ပုနပ္ပုနပဋိသန္ဓိယာ ပုနပ္ပုနအတ္တဘာဝါဘိနိဗ္ဗတ္တိယာ, အဝီတတဏှာ အဝိဂတတဏှာ အစတ္တတဏှာ အဝန္တတဏှာ။ အမုတ္တတဏှာ အပ္ပဟီနတဏှာ အပ္ပဋိနိဿဋ္ဌတဏှာတိ – အဝီတတဏှာသေ ဘဝါဘဝေသု။

တေနာဟ ဘဂဝါ –

‘‘ပဿာမိ လောကေ ပရိဖန္ဒမာနံ၊ ပဇံ ဣမံ တဏှဂတံ ဘဝေသု။

ဟီနာ နရာ မစ္စုမုခေ လပန္တိ၊ အဝီတတဏှာသေ ဘဝါဘဝေသူ’’တိ။

၁၂။

မမာယိတေ ပဿထ ဖန္ဒမာနေ၊ မစ္ဆေဝ [မစ္ဆောဝ (သီ။)] အပ္ပောဒကေ ခီဏသောတေ။

ဧတမ္ပိ ဒိသွာ အမမော စရေယျ၊ ဘဝေသု အာသတ္တိမကုဗ္ဗမာနော။

မမာယိတေ ပဿထ ဖန္ဒမာနေတိ။ မမတ္တာတိ ဒွေ မမတ္တာ – တဏှာမမတ္တဉ္စ ဒိဋ္ဌိမမတ္တဉ္စ။ ကတမံ တဏှာမမတ္တံ? ယာဝတာ တဏှာသင်္ခါတေန သီမကတံ မရိယာဒိကတံ ဩဓိကတံ ပရိယန္တကတံ ပရိဂ္ဂဟိတံ မမာယိတံ။ ဣဒံ မမံ, ဧတံ မမံ, ဧတ္တကံ မမံ, ဧတ္တာဝတာ မမံ, မမ ရူပါ သဒ္ဒါ ဂန္ဓာ ရသာ ဖောဋ္ဌဗ္ဗာ, အတ္ထရဏာ ပါဝုရဏာ ဒါသိဒါသာ အဇေဠကာ ကုက္ကုဋသူကရာ ဟတ္ထိဂဝါဿဝဠဝါ ခေတ္တံ ဝတ္ထု ဟိရညံ သုဝဏ္ဏံ ဂါမနိဂမရာဇဓါနိယော ရဋ္ဌဉ္စ ဇနပဒေါ စ ကောသော စ ကောဋ္ဌာဂါရဉ္စ, ကေဝလမ္ပိ မဟာပထဝိံ တဏှာဝသေန မမာယတိ။ ယာဝတာ အဋ္ဌသတံ တဏှာဝိစရိတံ, ဣဒံ တဏှာမမတ္တံ။

ကတမံ ဒိဋ္ဌိမမတ္တံ? ဝီသတိဝတ္ထုကာ သက္ကာယဒိဋ္ဌိ, ဒသဝတ္ထုကာ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိ, ဒသဝတ္ထုကာ အန္တဂ္ဂါဟိကာ ဒိဋ္ဌိ; ယာ ဧဝရူပါ ဒိဋ္ဌိ ဒိဋ္ဌိဂတံ ဒိဋ္ဌိဂဟနံ ဒိဋ္ဌိကန္တာရော ဒိဋ္ဌိဝိသူကာယိကံ ဒိဋ္ဌိဝိပ္ဖန္ဒိကံ ဒိဋ္ဌိသညောဇနံ ဂါဟော ပဋိဂ္ဂါဟော အဘိနိဝေသော ပရာမာသော ကုမ္မဂ္ဂေါ မိစ္ဆာပထော မိစ္ဆတ္တံ တိတ္ထာယတနံ ဝိပရိယေသဂ္ဂါဟော ဝိပရီတဂ္ဂါဟော ဝိပလ္လာသဂ္ဂါဟော မိစ္ဆာဂါဟော ‘‘အယာထာဝကသ္မိံ ယာထာဝက’’န္တိ ဂါဟော။ ယာဝတာ ဒွါသဋ္ဌိဒိဋ္ဌိဂတာနိ, ဣဒံ ဒိဋ္ဌိမမတ္တံ။ မမာယိတေ ပဿထ ဖန္ဒမာနေတိ မမာယိတံ ဝတ္ထုံ အစ္ဆေဒသံကိနောပိ ဖန္ဒန္တိ, အစ္ဆိန္ဒန္တေပိ ဖန္ဒန္တိ, အစ္ဆိန္နေပိ ဖန္ဒန္တိ, မမာယိတံ ဝတ္ထုံ ဝိပရိဏာမသံကိနောပိ ဖန္ဒန္တိ, ဝိပရိဏာမန္တေပိ ဖန္ဒန္တိ, ဝိပရိဏတေပိ ဖန္ဒန္တိ ပဖန္ဒန္တိ သမ္ဖန္ဒန္တိ ဝိပ္ဖန္ဒန္တိ ဝေဓန္တိ [ဝေဓေန္တိ (သျာ။)] ပဝေဓန္တိ သမ္ပဝေဓန္တိ။ ဧဝံ ဖန္ဒမာနေ ပဖန္ဒမာနေ သမ္ဖန္ဒမာနေ ဝိပ္ဖန္ဒမာနေ ဝေဓမာနေ ပဝေဓမာနေ သမ္ပဝေဓမာနေ ပဿထ ဒက္ခထ ဩလောကေထ နိဇ္ဈာယထ ဥပပရိက္ခထာတိ – မမာယိတေ ပဿထ ဖန္ဒမာနေ။

မစ္ဆေဝ အပ္ပောဒကေ ခီဏသောတေတိ။ ယထာ မစ္ဆာ အပ္ပောဒကေ ပရိတ္တောဒကေ ဥဒကပရိယာဒါနေ ကာကေဟိ ဝါ ကုလလေဟိ ဝါ ဗလာကာဟိ ဝါ ပရိပါတိယမာနာ ဥက္ခိပိယမာနာ ခဇ္ဇမာနာ ဖန္ဒန္တိ ပဖန္ဒန္တိ သမ္ဖန္ဒန္တိ ဝိပ္ဖန္ဒန္တိ ဝေဓန္တိ ပဝေဓန္တိ သမ္ပဝေဓန္တိ; ဧဝမေဝ ပဇာ မမာယိတံ ဝတ္ထုံ အစ္ဆေဒသံကိနောပိ ဖန္ဒန္တိ, အစ္ဆိန္ဒန္တေပိ ဖန္ဒန္တိ, အစ္ဆိန္နေပိ ဖန္ဒန္တိ, မမာယိတံ ဝတ္ထုံ ဝိပရိဏာမသံကိနောပိ ဖန္ဒန္တိ, ဝိပရိဏာမန္တေပိ ဖန္ဒန္တိ, ဝိပရိဏတေပိ ဖန္ဒန္တိ ပဖန္ဒန္တိ သမ္ဖန္ဒန္တိ ဝိပ္ဖန္ဒန္တိ ဝေဓန္တိ ပဝေဓန္တိ သမ္ပဝေဓန္တီတိ – မစ္ဆေဝ အပ္ပောဒကေ ခီဏသောတေ။

ဧတမ္ပိ ဒိသွာ အမမော စရေယျာတိ။ ဧတံ အာဒီနဝံ ဒိသွာ ပဿိတွာ တုလယိတွာ တီရယိတွာ [တိရယိတွာ (က။)] ဝိဘာဝယိတွာ ဝိဘူတံ ကတွာ မမတ္တေသူတိ – ဧတမ္ပိ ဒိသွာ။ အမမော စရေယျာတိ မမတ္တာတိ ဒွေ မမတ္တာ – တဏှာမမတ္တဉ္စ ဒိဋ္ဌိမမတ္တဉ္စ။ပေ။။ ဣဒံ တဏှာမမတ္တံ။ပေ။။ ဣဒံ ဒိဋ္ဌိမမတ္တံ။ တဏှာမမတ္တံ ပဟာယ ဒိဋ္ဌိမမတ္တံ ပဋိနိဿဇ္ဇိတွာ စက္ခုံ အမမာယန္တော သောတံ အမမာယန္တော ဃာနံ အမမာယန္တော ဇိဝှံ အမမာယန္တော ကာယံ အမမာယန္တော မနံ အမမာယန္တော ရူပေ။ သဒ္ဒေ။ ဂန္ဓေ။ ရသေ။ ဖောဋ္ဌဗ္ဗေ။ ဓမ္မေ။ ကုလံ။ ဂဏံ။ အာဝါသံ။ လာဘံ။ ယသံ။ ပသံသံ။ သုခံ။ စီဝရံ။ ပိဏ္ဍပါတံ။ သေနာသနံ။ ဂိလာနပစ္စယဘေသဇ္ဇပရိက္ခာရံ။ ကာမဓါတုံ။ ရူပဓါတုံ။ အရူပဓါတုံ။ ကာမဘဝံ။ ရူပဘဝံ။ အရူပဘဝံ။ သညာဘဝံ။ အသညာဘဝံ။ နေဝသညာနာသညာဘဝံ။ ဧကဝေါကာရဘဝံ။ စတုဝေါကာရဘဝံ။ ပဉ္စဝေါကာရဘဝံ။ အတီတံ။ အနာဂတံ။ ပစ္စုပ္ပန္နံ။ ဒိဋ္ဌသုတမုတဝိညာတဗ္ဗေ ဓမ္မေ အမမာယန္တော အဂဏှန္တော အပရာမသန္တော အနဘိနိဝိသန္တော စရေယျ ဝိဟရေယျ ဣရိယေယျ ဝတ္တေယျ ပါလေယျ ယပေယျ ယာပေယျာတိ – ဧတမ္ပိ ဒိသွာ အမမော စရေယျ။

ဘဝေသု အာသတ္တိမကုဗ္ဗမာနောတိ။ ဘဝေသူတိ ကာမဘဝေ ရူပဘဝေ အရူပဘဝေ။ အာသတ္တိ ဝုစ္စတိ တဏှာ။ ယော ရာဂေါ သာရာဂေါ။ပေ။။ အဘိဇ္ဈာ လောဘော အကုသလမူလံ။ ဘဝေသု အာသတ္တိမကုဗ္ဗမာနောတိ။ ဘဝေသု အာသတ္တိံ အကုဗ္ဗမာနော, ဆန္ဒံ ပေမံ ရာဂံ ခန္တိံ အကုဗ္ဗမာနော အဇနယမာနော အသဉ္ဇနယမာနော အနိဗ္ဗတ္တယမာနော အနဘိနိဗ္ဗတ္တယမာနောတိ – ဘဝေသု အာသတ္တိမကုဗ္ဗမာနော။

တေနာဟ ဘဂဝါ –

‘‘မမာယိတေ ပဿထ ဖန္ဒမာနေ၊ မစ္ဆေဝ အပ္ပောဒကေ ခီဏသောတေ။

ဧတမ္ပိ ဒိသွာ အမမော စရေယျ၊ ဘဝေသု အာသတ္တိမကုဗ္ဗမာနော’’တိ။

၁၃။

ဥဘောသု အန္တေသု ဝိနေယျ ဆန္ဒံ၊ ဖဿံ ပရိညာယ အနာနုဂိဒ္ဓေါ။

ယဒတ္တဂရဟီ တဒကုဗ္ဗမာနော၊ န လိမ္ပတီ [န လိပ္ပတိ (သီ။)] ဒိဋ္ဌသုတေသု ဓီရော။

ဥဘောသု အန္တေသု ဝိနေယျ ဆန္ဒန္တိ။ အန္တာတိ ဖဿော ဧကော အန္တော ဖဿသမုဒယော ဒုတိယော အန္တော, အတီတော ဧကော အန္တော အနာဂတော ဒုတိယော အန္တော, သုခါ ဝေဒနာ ဧကော အန္တော ဒုက္ခာ ဝေဒနာ ဒုတိယော အန္တော, နာမံ ဧကော အန္တော ရူပံ ဒုတိယော အန္တော, ဆ အဇ္ဈတ္တိကာနိ အာယတနာနိ ဧကော အန္တော ဆ ဗာဟိရာနိ အာယတနာနိ ဒုတိယော အန္တော, သက္ကာယော ဧကော အန္တော သက္ကာယသမုဒယော ဒုတိယော အန္တော။ ဆန္ဒောတိ ယော ကာမေသု ကာမစ္ဆန္ဒော ကာမရာဂေါ ကာမနန္ဒီ ကာမတဏှာ ကာမသ္နေဟော ကာမပရိဠာဟော ကာမမုစ္ဆာ ကာမဇ္ဈောသာနံ ကာမောဃော ကာမယောဂေါ ကာမုပါဒါနံ ကာမစ္ဆန္ဒနီဝရဏံ။ ဥဘောသု အန္တေသု ဝိနေယျ ဆန္ဒန္တိ ဥဘောသု အန္တေသု ဆန္ဒံ ဝိနေယျ ပဋိဝိနေယျ ပဇဟေယျ ဝိနောဒေယျ ဗျန္တိံ ကရေယျ အနဘာဝံ ဂမေယျာတိ – ဥဘောသု အန္တေသု ဝိနေယျ ဆန္ဒံ။

ဖဿံ ပရိညာယ အနာနုဂိဒ္ဓေါတိ။ ဖဿောတိ စက္ခုသမ္ဖဿော သောတသမ္ဖဿော ဃာနသမ္ဖဿော ဇိဝှာသမ္ဖဿော ကာယသမ္ဖဿော မနောသမ္ဖဿော, အဓိဝစနသမ္ဖဿော, ပဋိဃသမ္ဖဿော, သုခဝေဒနီယော သမ္ဖဿော ဒုက္ခဝေဒနီယော သမ္ဖဿော အဒုက္ခမသုခဝေဒနီယော သမ္ဖဿော, ကုသလော ဖဿော အကုသလော ဖဿော အဗျာကတော ဖဿော, ကာမာဝစရော ဖဿော ရူပါဝစရော ဖဿော အရူပါဝစရော ဖဿော, သုညတော ဖဿော အနိမိတ္တော ဖဿော အပ္ပဏိဟိတော ဖဿော, လောကိယော ဖဿော လောကုတ္တရော ဖဿော, အတီတော ဖဿော အနာဂတော ဖဿော ပစ္စုပ္ပန္နော ဖဿော, ယော ဧဝရူပေါ ဖဿော ဖုသနာ သမ္ဖုသနာ သမ္ဖုသိတတ္တံ – အယံ ဝုစ္စတိ ဖဿော။

ဖဿံ ပရိညာယာတိ ဖဿံ တီဟိ ပရိညာဟိ ပရိဇာနိတွာ – ဉာတပရိညာယ, တီရဏပရိညာယ [တိရဏပရိညာယ (သျာ။)], ပဟာနပရိညာယ။ ကတမာ ဉာတပရိညာ? ဖဿံ ဇာနာတိ – အယံ စက္ခုသမ္ဖဿော, အယံ သောတသမ္ဖဿော, အယံ ဃာနသမ္ဖဿော, အယံ ဇိဝှာသမ္ဖဿော, အယံ ကာယသမ္ဖဿော, အယံ မနောသမ္ဖဿော, အယံ အဓိဝစနသမ္ဖဿော, အယံ ပဋိဃသမ္ဖဿော, အယံ သုခဝေဒနီယော ဖဿော, အယံ ဒုက္ခဝေဒနီယော ဖဿော, အယံ အဒုက္ခမသုခဝေဒနီယော ဖဿော, အယံ ကုသလော ဖဿော, အယံ အကုသလော ဖဿော, အယံ အဗျာကတော ဖဿော, အယံ ကာမာဝစရော ဖဿော, အယံ ရူပါဝစရော ဖဿော, အယံ အရူပါဝစရော ဖဿော, အယံ သုညတော ဖဿော, အယံ အနိမိတ္တော ဖဿော, အယံ အပ္ပဏိဟိတော ဖဿော, အယံ လောကိယော ဖဿော, အယံ လောကုတ္တရော ဖဿော , အယံ အတီတော ဖဿော, အယံ အနာဂတော ဖဿော, အယံ ပစ္စုပ္ပန္နော ဖဿောတိ ဇာနာတိ ပဿတိ – အယံ ဉာတပရိညာ။

ကတမာ တီရဏပရိညာ? ဧဝံ ဉာတံ ကတွာ ဖဿံ တီရေတိ။ အနိစ္စတော ဒုက္ခတော ရောဂတော ဂဏ္ဍတော သလ္လတော အဃတော အာဗာဓတော ပရတော ပလောကတော ဤတိတော ဥပဒ္ဒဝတော ဘယတော ဥပသဂ္ဂတော စလတော ပဘင်္ဂုတော အဓုဝတော အတာဏတော အလေဏတော အသရဏတော ရိတ္တတော တုစ္ဆတော သုညတော အနတ္တတော အာဒီနဝတော ဝိပရိဏာမဓမ္မတော အသာရကတော အဃမူလတော ဝဓကတော ဝိဘဝတော သာသဝတော သင်္ခတတော မာရာမိသတော ဇာတိဇရာဗျာဓိမရဏဓမ္မတော သောကပရိဒေဝဒုက္ခဒေါမနဿုပါယာသဓမ္မတော သံကိလေသဓမ္မတော သမုဒယတော အတ္ထင်္ဂမတော အဿာဒတော အာဒီနဝတော နိဿရဏတော တီရေတိ – အယံ တီရဏပရိညာ။

ကတမာ ပဟာနပရိညာ? ဧဝံ တီရယိတွာ ဖဿေ ဆန္ဒရာဂံ ပဇဟတိ ဝိနောဒေတိ ဗျန္တိံ ကရောတိ အနဘာဝံ ဂမေတိ။ ဝုတ္တဉ္ဟေတံ ဘဂဝတာ – ‘‘ယော, ဘိက္ခဝေ, ဖဿေသု ဆန္ဒရာဂေါ တံ ပဇဟထ။ ဧဝံ သော ဖဿော ပဟီနော ဘဝိဿတိ ဥစ္ဆိန္နမူလော တာလာဝတ္ထုကတော အနဘာဝံ ကတော အာယတိံ အနုပ္ပါဒဓမ္မော’’တိ – အယံ ပဟာနပရိညာ။ ဖဿံ ပရိညာယာတိ။ ဖဿံ ဣမာဟိ တီဟိ ပရိညာဟိ ပရိဇာနိတွာ။ အနာနုဂိဒ္ဓေါတိ။ ဂေဓါဧ ဝုစ္စတိ တဏှာ။ ယော ရာဂေါ သာရာဂေါ။ပေ။။ အဘိဇ္ဈာ လောဘော အကုသလမူလံ။ ယဿေသော ဂေဓေါ ပဟီနော သမုစ္ဆိန္နော ဝူပသန္တော ပဋိပဿဒ္ဓေါ အဘဗ္ဗုပ္ပတ္တိကော ဉာဏဂ္ဂိနာ ဒဍ္ဎော, သော ဝုစ္စတိ အဂိဒ္ဓေါ။ သော ရူပေ အဂိဒ္ဓေါ သဒ္ဒေ အဂိဒ္ဓေါ ဂန္ဓေ အဂိဒ္ဓေါ ရသေ အဂိဒ္ဓေါ ဖောဋ္ဌဗ္ဗေ အဂိဒ္ဓေါ ကုလေ။ ဂဏေ။ အာဝါသေ။ လာဘေ။ ယသေ။ ပသံသာယ။ သုခေ။ စီဝရေ။ ပိဏ္ဍပါတေ။ သေနာသနေ။ ဂိလာနပစ္စယဘေသဇ္ဇပရိက္ခာရေ အဂိဒ္ဓေါ ကာမဓါတုယာ။ ရူပဓါတုယာ။ အရူပဓါတုယာ။ ကာမဘဝေ။ ရူပဘဝေ။ အရူပဘဝေ။ သညာဘဝေ။ အသညာဘဝေ။ နေဝသညာနာသညာဘဝေ။ ဧကဝေါကာရဘဝေ။ စတုဝေါကာရဘဝေ။ ပဉ္စဝေါကာရဘဝေ။ အတီတေ။ အနာဂတေ။ ပစ္စုပ္ပန္နေ။ ဒိဋ္ဌသုတမုတဝိညာတဗ္ဗေသု ဓမ္မေသု အဂိဒ္ဓေါ အဂဓိတော အမုစ္ဆိတော အနဇ္ဈာပန္နော ဝီတဂေဓေါ ဝိဂတဂေဓေါ စတ္တဂေဓေါ ဝန္တဂေဓေါ မုတ္တဂေဓေါ ပဟီနဂေဓေါ ပဋိနိဿဋ္ဌဂေဓေါ ဝီတရာဂေါ ဝိဂတရာဂေါ စတ္တရာဂေါ ဝန္တရာဂေါ မုတ္တရာဂေါ ပဟီနရာဂေါ ပဋိနိဿဋ္ဌရာဂေါ နိစ္ဆာတော နိဗ္ဗုတော သီတိဘူတော သုခပဋိသံဝေဒီ ဗြဟ္မဘူတေန အတ္တနာ ဝိဟရတီတိ – ဖဿံ ပရိညာယ အနာနုဂိဒ္ဓေါ။

ယဒတ္တဂရဟီ တဒကုဗ္ဗမာနောတိ။ ယဒန္တိ ယံ။ အတ္တဂရဟီတိ ဒွီဟိ ကာရဏေဟိ အတ္တာနံ ဂရဟတိ – ကတတ္တာ စ အကတတ္တာ စ။ ကထံ ကတတ္တာ စ အကတတ္တာ စ အတ္တာနံ ဂရဟတိ? ကတံ မေ ကာယဒုစ္စရိတံ, အကတံ မေ ကာယသုစရိတန္တိ – အတ္တာနံ ဂရဟတိ။ ကတံ မေ ဝစီဒုစ္စရိတံ, အကတံ မေ ဝစီသုစရိတန္တိ – အတ္တာနံ ဂရဟတိ။ ကတံ မေ မနောဒုစ္စရိတံ, အကတံ မေ မနောသုစရိတန္တိ – အတ္တာနံ ဂရဟတိ။ ကတော မေ ပါဏာတိပါတော, အကတာ မေ ပါဏာတိပါတာ ဝေရမဏီတိ – အတ္တာနံ ဂရဟတိ။ ကတံ မေ အဒိန္နာဒါနံ, အကတာ မေ အဒိန္နာဒါနာ ဝေရမဏီတိ – အတ္တာနံ ဂရဟတိ။ ကတော မေ ကာမေသုမိစ္ဆာစာရော, အကတာ မေ ကာမေသုမိစ္ဆာစာရာ ဝေရမဏီတိ – အတ္တာနံ ဂရဟတိ။ ကတော မေ မုသာဝါဒေါ, အကတာ မေ မုသာဝါဒါ ဝေရမဏီတိ – အတ္တာနံ ဂရဟတိ။ ကတာ မေ ပိသုဏာ ဝါစာ, အကတာ မေ ပိသုဏာယ ဝါစာယ ဝေရမဏီတိ – အတ္တာနံ ဂရဟတိ။ ကတာ မေ ဖရုသာ ဝါစာ, အကတာ မေ ဖရုသာယ ဝါစာယ ဝေရမဏီတိ – အတ္တာနံ ဂရဟတိ။ ကတော မေ သမ္ဖပ္ပလာပေါ, အကတာ မေ သမ္ဖပ္ပလာပါ ဝေရမဏီတိ – အတ္တာနံ ဂရဟတိ။ ကတာ မေ အဘိဇ္ဈာ, အကတာ မေ အနဘိဇ္ဈာတိ – အတ္တာနံ ဂရဟတိ။ ကတော မေ ဗျာပါဒေါ, အကတော မေ အဗျာပါဒေါတိ – အတ္တာနံ ဂရဟတိ။ ကတာ မေ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိ, အကတာ မေ သမ္မာဒိဋ္ဌီတိ – အတ္တာနံ ဂရဟတိ။ ဧဝံ ကတတ္တာ စ အကတတ္တာ စ အတ္တာနံ ဂရဟတိ။ အထ ဝါ, သီလေသုမှိ န ပရိပူရကာရီတိ – အတ္တာနံ ဂရဟတိ။ ဣန္ဒ္ရိယေသုမှိ အဂုတ္တဒွါရောတိ – အတ္တာနံ ဂရဟတိ။ ဘောဇနေမှိ [ဘောဇနေ (သျာ။)] အမတ္တညူတိ – အတ္တာနံ ဂရဟတိ။ ဇာဂရိယံ အနနုယုတ္တောတိ – အတ္တာနံ ဂရဟတိ။ သတိသမ္ပဇညေန အသမန္နာဂတောတိ – အတ္တာနံ ဂရဟတိ။ အဘာဝိတာ မေ စတ္တာရော သတိပဋ္ဌာနာတိ – အတ္တာနံ ဂရဟတိ။ အဘာဝိတာ မေ စတ္တာရော သမ္မပ္ပဓါနာတိ – အတ္တာနံ ဂရဟတိ။ အဘာဝိတာ မေ စတ္တာရော ဣဒ္ဓိပါဒါတိ – အတ္တာနံ ဂရဟတိ။ အဘာဝိတာနိ မေ ပဉ္စိန္ဒ္ရိယာနီတိ – အတ္တာနံ ဂရဟတိ။ အဘာဝိတာနိ မေ ပဉ္စ ဗလာနီတိ – အတ္တာနံ ဂရဟတိ။ အဘာဝိတာ မေ သတ္တ ဗောဇ္ဈင်္ဂါတိ – အတ္တာနံ ဂရဟတိ။ အဘာဝိတော မေ အရိယော အဋ္ဌင်္ဂိကော မဂ္ဂေါတိ – အတ္တာနံ ဂရဟတိ။ ဒုက္ခံ မေ အပရိညာတန္တိ – အတ္တာနံ ဂရဟတိ။ သမုဒယော မေ အပ္ပဟီနောတိ – အတ္တာနံ ဂရဟတိ။ မဂ္ဂေါ မေ အဘာဝိတောတိ – အတ္တာနံ ဂရဟတိ။ နိရောဓေါ မေ အသစ္ဆိကတောတိ – အတ္တာနံ ဂရဟတိ။ ဧဝံ ကတတ္တာ စ အကတတ္တာ စ အတ္တာနံ ဂရဟတိ။ ဧဝံ အတ္တဂရဟိတံ ကမ္မံ အကုဗ္ဗမာနော အဇနယမာနော အသဉ္ဇနယမာနော အနိဗ္ဗတ္တယမာနော အနဘိနိဗ္ဗတ္တယမာနောတိ – ယဒတ္တဂရဟီ တဒကုဗ္ဗမာနော။ န လိမ္ပတီ ဒိဋ္ဌသုတေသု ဓီရောတိ။ လေပေါတိ ဒွေ လေပါ – တဏှာလေပေါ စ ဒိဋ္ဌိလေပေါ စ။ပေ။။ အယံ တဏှာလေပေါ။ပေ။။ အယံ ဒိဋ္ဌိလေပေါ။ ဓီရောတိ ပဏ္ဍိတော ပညဝါ ဗုဒ္ဓိမာ ဉာဏီ ဝိဘာဝီ မေဓါဝီ။ ဓီရော တဏှာလေပံ ပဟာယ ဒိဋ္ဌိလေပံ ပဋိနိဿဇ္ဇိတွာ ဒိဋ္ဌေ န လိမ္ပတိ, သုတေ န လိမ္ပတိ, မုတေ န လိမ္ပတိ, ဝိညာတေ န လိမ္ပတိ, န ပလိမ္ပတိ [န သံလိမ္ပတိ (သျာ။)], န ဥပလိမ္ပတိ။ အလိတ္တော အပလိတ္တော [အသံလိတ္တော (သျာ။)] အနုပလိတ္တော နိက္ခန္တော နိဿဋော ဝိပ္ပမုတ္တော ဝိသညုတ္တော ဝိမရိယာဒိကတေန စေတသာ ဝိဟရတီတိ – န လိမ္ပတီ ဒိဋ္ဌသုတေသု ဓီရောတိ။

တေနာဟ ဘဂဝါ –

‘‘ဥဘောသု အန္တေသု ဝိနေယျ ဆန္ဒံ၊ ဖဿံ ပရိညာယ အနာနုဂိဒ္ဓေါ။

ယဒတ္တဂရဟီ တဒကုဗ္ဗမာနော၊ န လိမ္ပတီ ဒိဋ္ဌသုတေသု ဓီရော’’တိ။

၁၄။

သညံ ပရိညာ ဝိတရေယျ ဩဃံ၊ ပရိဂ္ဂဟေသု မုနိ နောပလိတ္တော။

အဗ္ဗူဠှသလ္လော စရမပ္ပမတ္တော၊ နာသီသတီ လောကမိမံ ပရဉ္စ။

သညံ ပရိညာ ဝိတရေယျ ဩဃန္တိ။ သညာတိ ကာမသညာ ဗျာပါဒသညာ ဝိဟိံသာသညာ နေက္ခမ္မသညာ အဗျာပါဒသညာ အဝိဟိံသာသညာ ရူပသညာ သဒ္ဒသညာ ဂန္ဓသညာ ရသသညာ ဖောဋ္ဌဗ္ဗသညာ ဓမ္မသညာ – ယာ ဧဝရူပါ သညာ သဉ္ဇာနနာ သဉ္ဇာနိတတ္တံ – အယံ ဝုစ္စတိ သညာ။ သညံ ပရိညာတိ သညံ တီဟိ ပရိညာဟိ ပရိဇာနိတွာ – ဉာတပရိညာယ, တီရဏပရိညာယ, ပဟာနပရိညာယ။

ကတမာ ဉာတပရိညာ? သညံ ဇာနာတိ – အယံ ကာမသညာ, အယံ ဗျာပါဒသညာ, အယံ ဝိဟိံသာသညာ, အယံ နေက္ခမ္မသညာ, အယံ အဗျာပါဒသညာ, အယံ အဝိဟိံသာသညာ, အယံ ရူပသညာ, အယံ သဒ္ဒသညာ, အယံ ဂန္ဓသညာ, အယံ ရသသညာ, အယံ ဖောဋ္ဌဗ္ဗသညာ, အယံ ဓမ္မသညာတိ ဇာနာတိ ပဿတိ – အယံ ဉာတပရိညာ။

ကတမာ တီရဏပရိညာ? ဧဝံ ဉာတံ ကတွာ သညံ တီရေတိ။ အနိစ္စတော ဒုက္ခတော ရောဂတော ဂဏ္ဍတော သလ္လတော အဃတော အာဗာဓတော ပရတော ပလောကတော ဤတိတော ဥပဒ္ဒဝတော ဘယတော ဥပသဂ္ဂတော စလတော ပဘင်္ဂုတော။ပေ။။ သမုဒယတော အတ္ထင်္ဂမတော အဿာဒတော အာဒီနဝတော နိဿရဏတော တီရေတိ – အယံ တီရဏပရိညာ။

ကတမာ ပဟာနပရိညာ? ဧဝံ တီရယိတွာ သညာယ ဆန္ဒရာဂံ ပဇဟတိ ဝိနောဒေတိ အနဘာဝံ ဂမေတိ။ ဝုတ္တမ္ပိ ဟေတံ ဘဂဝတာ – ‘‘ယော, ဘိက္ခဝေ, သညာယ ဆန္ဒရာဂေါ, တံ ပဇဟထ။ ဧဝံ သာ သညာ ပဟီနာ ဘဝိဿတိ ဥစ္ဆိန္နမူလာ တာလာဝတ္ထုကတာ အနဘာဝံ ကတာ အာယတိံ အနုပ္ပါဒဓမ္မာ’’တိ – အယံ ပဟာနပရိညာ။ သညံ ပရိညာတိ သညံ ဣမာဟိ တီဟိ ပရိညာဟိ ပရိဇာနိတွာ။ ဝိတရေယျ ဩဃန္တိ ကာမောဃံ ဘဝေါဃံ ဒိဋ္ဌောဃံ အဝိဇ္ဇောဃံ တရေယျ ဥတ္တရေယျ ပတရေယျ သမတိက္ကမေယျ ဝီတိဝတ္တေယျာတိ – သညံ ပရိညာ ဝိတရေယျ ဩဃံ။

ပရိဂ္ဂဟေသု မုနိ နောပလိတ္တောတိ။ ပရိဂ္ဂဟာတိ ဒွေ ပရိဂ္ဂဟာ – တဏှာပရိဂ္ဂဟော စ ဒိဋ္ဌိပရိဂ္ဂဟော စ။ပေ။။ အယံ တဏှာပရိဂ္ဂဟော။ပေ။။ အယံ ဒိဋ္ဌိပရိဂ္ဂဟော။ မုနီတိ။ မောနံ ဝုစ္စတိ ဉာဏံ။ ယာ ပညာ ပဇာနနာ။ပေ။။ အမောဟော ဓမ္မဝိစယော သမ္မာဒိဋ္ဌိ, တေန ဉာဏေန သမန္နာဂတော မုနိ မောနပ္ပတ္တောတိ။ တီဏိ မောနေယျာနိ – ကာယမောနေယျံ, ဝစီမောနေယျံ, မနောမောနေယျံ။

ကတမံ ကာယမောနေယျံ? တိဝိဓကာယဒုစ္စရိတာနံ ပဟာနံ ကာယမောနေယျံ, တိဝိဓံ ကာယသုစရိတံ ကာယမောနေယျံ, ကာယာရမ္မဏေ ဉာဏံ ကာယမောနေယျံ, ကာယပရိညာ ကာယမောနေယျံ, ပရိညာသဟဂတော မဂ္ဂေါ ကာယမောနေယျံ, ကာယေ ဆန္ဒရာဂဿ ပဟာနံ ကာယမောနေယျံ, ကာယသင်္ခါရနိရောဓေါ စတုတ္ထဇ္ဈာနသမာပတ္တိ ကာယမောနေယျံ – ဣဒံ ကာယမောနေယျံ။

ကတမံ ဝစီမောနေယျံ? စတုဗ္ဗိဓဝစီဒုစ္စရိတာနံ ပဟာနံ ဝစီမောနေယျံ, စတုဗ္ဗိဓံ ဝစီသုစရိတံ ဝစီမောနေယျံ, ဝါစာရမ္မဏေ ဉာဏံ ဝစီမောနေယျံ, ဝါစာပရိညာ ဝစီမောနေယျံ, ပရိညာသဟဂတော မဂ္ဂေါ ဝစီမောနေယျံ, ဝါစာယ ဆန္ဒရာဂဿ ပဟာနံ ဝစီမောနေယျံ, ဝစီသင်္ခါရနိရောဓေါ ဒုတိယဇ္ဈာနသမာပတ္တိ ဝစီမောနေယျံ – ဣဒံ ဝစီမောနေယျံ။

ကတမံ မနောမောနေယျံ? တိဝိဓမနောဒုစ္စရိတာနံ ပဟာနံ မနောမောနေယျံ, တိဝိဓံ မနောသုစရိတံ မနောမောနေယျံ, စိတ္တာရမ္မဏေ ဉာဏံ မနောမောနေယျံ, စိတ္တပရိညာ မနောမောနေယျံ, ပရိညာသဟဂတော မဂ္ဂေါ မနောမောနေယျံ, စိတ္တေ ဆန္ဒရာဂဿ ပဟာနံ မနောမောနေယျံ, စိတ္တသင်္ခါရနိရောဓေါ သညာဝေဒယိတနိရောဓံ မနောမောနေယျံ – ဣဒံ မနောမောနေယျံ။

‘‘ကာယမုနိံ ဝါစာမုနိံ၊ မနောမုနိမနာသဝံ။

မုနိံ မောနေယျသမ္ပန္နံ၊ အာဟု သဗ္ဗပ္ပဟာယိနံ။

‘‘ကာယမုနိံ ဝါစာမုနိံ၊ မနောမုနိမနာသဝံ။

မုနိံ မောနေယျသမ္ပန္နံ၊ အာဟု နိနှာတပါပက’’န္တိ [နိံနှာတပါပကန္တိ (သျာ။)]။

ဣမေဟိ တီဟိ မောနေယျေဟိ ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတာ ဆ မုနိနော [ဆ မုနယော (သျာ။)] – အဂါရမုနိနော, အနဂါရမုနိနော, သေခမုနိနော, အသေခမုနိနော, ပစ္စေကမုနိနော, မုနိမုနိနောတိ။ ကတမေ အဂါရမုနိနော? ယေ တေ အဂါရိကာ ဒိဋ္ဌပဒါ ဝိညာတသာသနာ – ဣမေ အဂါရမုနိနော။ ကတမေ အနဂါရမုနိနော ? ယေ တေ ပဗ္ဗဇိတာ ဒိဋ္ဌပဒါ ဝိညာတသာသနာ – ဣမေ အနဂါရမုနိနော။ သတ္တ သေခါ သေခမုနိနော။ အရဟန္တော အသေခမုနိနော။ ပစ္စေကဗုဒ္ဓါ ပစ္စေကမုနိနော။ မုနိမုနိနော ဝုစ္စန္တိ တထာဂတာ အရဟန္တော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓါ။

‘‘န မောနေန မုနိ ဟောတိ၊ မူဠှရူပေါ အဝိဒ္ဒသု။

ယော စ တုလံဝ ပဂ္ဂယှ၊ ဝရမာဒါယ ပဏ္ဍိတော။

‘‘ပါပါနိ ပရိဝဇ္ဇေတိ၊ သ မုနိ တေန သော မုနိ။

ယော မုနာတိ ဥဘော လောကေ၊ မုနိ တေန ပဝုစ္စတိ။

‘‘အသတဉ္စ သတဉ္စ ဉတွာ ဓမ္မံ၊ အဇ္ဈတ္တံ ဗဟိဒ္ဓါ စ သဗ္ဗလောကေ။

ဒေဝမနုဿေဟိ ပူဇိတော ယော၊ သင်္ဂဇာလမတိစ္စ သော မုနီ’’တိ။

လေပါတိ ဒွေ လေပါ – တဏှာလေပေါ စ ဒိဋ္ဌိလေပေါ စ။ပေ။။ အယံ တဏှာလေပေါ။ပေ။။ အယံ ဒိဋ္ဌိလေပေါ။ မုနိ တဏှာလေပံ ပဟာယ ဒိဋ္ဌိလေပံ ပဋိနိဿဇ္ဇိတွာ ပရိဂ္ဂဟေသု န လိမ္ပတိ န ပလိမ္ပတိ န ဥပလိမ္ပတိ။ အလိတ္တော အပလိတ္တော အနုပလိတ္တော နိက္ခန္တော နိဿဋော ဝိပ္ပမုတ္တော ဝိသညုတ္တော ဝိမရိယာဒိကတေန စေတသာ ဝိဟရတီတိ – ပရိဂ္ဂဟေသု မုနိ နောပလိတ္တော။

အဗ္ဗူဠှသလ္လော စရမပ္ပမတ္တောတိ။ သလ္လန္တိ သတ္တ သလ္လာနိ – ရာဂသလ္လံ, ဒေါသသလ္လံ, မောဟသလ္လံ, မာနသလ္လံ, ဒိဋ္ဌိသလ္လံ, သောကသလ္လံ, ကထံကထာသလ္လံ [ဒုစ္စရိတသလ္လံ (သီ။)]။ ယဿေတေ သလ္လာ ပဟီနာ သမုစ္ဆိန္နာ ဝူပသန္တာ ပဋိပဿဒ္ဓါ အဘဗ္ဗုပ္ပတ္တိကာ ဉာဏဂ္ဂိနာ ဒဍ္ဎာ, သော ဝုစ္စတိ အဗ္ဗူဠှသလ္လော အဗ္ဗဟိတသလ္လော ဥဒ္ဓတသလ္လော သမုဒ္ဓတသလ္လော ဥပ္ပါဋိတသလ္လော သမုပ္ပါဋိတသလ္လော စတ္တသလ္လော ဝန္တသလ္လော မုတ္တသလ္လော ပဟီနသလ္လော ပဋိနိဿဋ္ဌသလ္လော နိစ္ဆာတော နိဗ္ဗုတော သီတိဘူတော သုခပဋိသံဝေဒီ ဗြဟ္မဘူတေန အတ္တနာ ဝိဟရတီတိ – အဗ္ဗူဠှသလ္လော။

စရန္တိ စရန္တော ဝိဟရန္တော ဣရိယန္တော ဝတ္တန္တော ပါလေန္တော ယပေန္တော ယာပေန္တော။ အပ္ပမတ္တောတိ သက္ကစ္စကာရီ သာတစ္စကာရီ အဋ္ဌိတကာရီ အနောလီနဝုတ္တိကော အနိက္ခိတ္တစ္ဆန္ဒော အနိက္ခိတ္တဓုရော ကုသလေသု ဓမ္မေသု။ ‘‘ကထာဟံ အပရိပူရံ ဝါ သီလက္ခန္ဓံ ပရိပူရေယျံ, ပရိပူရံ ဝါ သီလက္ခန္ဓံ တတ္ထ တတ္ထ ပညာယ အနုဂ္ဂဏှေယျ’’န္တိ ယော တတ္ထ ဆန္ဒော စ ဝါယာမော စ ဥဿာဟော စ ဥဿောဠှီ စ အပ္ပဋိဝါနိ စ သတိ စ သမ္ပဇညဉ္စ အာတပ္ပံ ပဓါနံ အဓိဋ္ဌာနံ အနုယောဂေါ အပ္ပမာဒေါ ကုသလေသု ဓမ္မေသု။ ‘‘ကထာဟံ အပရိပူရံ ဝါ သမာဓိက္ခန္ဓံ ပရိပူရေယျံ, ပရိပူရံ ဝါ သမာဓိက္ခန္ဓံ တတ္ထ တတ္ထ ပညာယ အနုဂ္ဂဏှေယျ’’န္တိ။ပေ။။ ကုသလေသု ဓမ္မေသု။ ‘‘ကထာဟံ အပရိပူရံ ဝါ ပညာက္ခန္ဓံ ပရိပူရေယျံ။ ဝိမုတ္တိက္ခန္ဓံ။ ဝိမုတ္တိဉာဏဒဿနက္ခန္ဓံ ပရိပူရေယျံ, ပရိပူရံ ဝါ ဝိမုတ္တိဉာဏဒဿနက္ခန္ဓံ တတ္ထ တတ္ထ ပညာယ အနုဂ္ဂဏှေယျ’’န္တိ ယော တတ္ထ ဆန္ဒော စ ဝါယာမော စ ဥဿာဟော စ ဥဿောဠှီ စ အပ္ပဋိဝါနိ စ သတိ စ သမ္ပဇညဉ္စ အာတပ္ပံ ပဓါနံ အဓိဋ္ဌာနံ အနုယောဂေါ အပ္ပမာဒေါ ကုသလေသု ဓမ္မေသု။ ‘‘ကထာဟံ အပရိညာတံ ဝါ ဒုက္ခံ ပရိဇာနေယျံ, အပ္ပဟီနေ ဝါ ကိလေသေ ပဇဟေယျံ, အဘာဝိတံ ဝါ မဂ္ဂံ ဘာဝေယျံ, အသစ္ဆိကတံ ဝါ နိရောဓံ သစ္ဆိကရေယျ’’န္တိ ယော တတ္ထ ဆန္ဒော စ ဝါယာမော စ ဥဿာဟော စ ဥဿောဠှီ စ အပ္ပဋိဝါနိ စ သတိ စ သမ္ပဇညဉ္စ အာတပ္ပံ ပဓါနံ အဓိဋ္ဌာနံ အနုယောဂေါ အပ္ပမာဒေါ ကုသလေသု ဓမ္မေသူတိ – အဗ္ဗူဠှသလ္လော စရမပ္ပမတ္တော။

နာသီသတီ လောကမိမံ ပရဉ္စာတိ ဣမံ လောကံ နာသီသတိ သကတ္တဘာဝံ, ပရလောကံ နာသီသတိ ပရတ္တဘာဝံ; ဣမံ လောကံ နာသီသတိ သကရူပဝေဒနာသညာသင်္ခါရဝိညာဏံ, ပရံ လောကံ နာသီသတိ ပရရူပဝေဒနာသညာသင်္ခါရဝိညာဏံ; ဣမံ လောကံ နာသီသတိ ဆ အဇ္ဈတ္တိကာနိ အာယတနာနိ, ပရံ လောကံ နာသီသတိ ဆ ဗာဟိရာနိ အာယတနာနိ; ဣမံ လောကံ နာသီသတိ မနုဿလောကံ, ပရံ လောကံ နာသီသတိ ဒေဝလောကံ။ ဣမံ လောကံ နာသီသတိ ကာမဓါတုံ, ပရံ လောကံ နာသီသတိ ရူပဓါတုံ အရူပဓါတုံ; ဣမံ လောကံ နာသီသတိ ကာမဓါတုံ ရူပဓါတုံ, ပရံ လောကံ နာသီသတိ အရူပဓါတုံ။ ပုန ဂတိံ ဝါ ဥပပတ္တိံ ဝါ ပဋိသန္ဓိံ ဝါ ဘဝံ ဝါ သံသာရံ ဝါ ဝဋ္ဋံ ဝါ နာသီသတိ န ဣစ္ဆတိ န သာဒိယတိ န ပတ္ထေတိ န ပိဟေတိ နာတိဇပ္ပတီတိ – နာသီသတီ လောကမိမံ ပရဉ္စာတိ။

တေနာဟ ဘဂဝါ –

‘‘သညံ ပရိညာ ဝိတရေယျ ဩဃံ၊ ပရိဂ္ဂဟေသု မုနိ နောပလိတ္တော။

အဗ္ဗူဠှသလ္လော စရမပ္ပမတ္တော၊ နာသီသတီ လောကမိမံ ပရဉ္စာ’’တိ။

ဂုဟဋ္ဌကသုတ္တနိဒ္ဒေသော ဒုတိယော။