သဋ္ဌိနိပါတ

၁၉။ သဋ္ဌိနိပါတ

၅၂၉။ သောဏကဇာတက (၁)

၁။

‘‘တဿ သုတွာ သတံ ဒမ္မိ၊ သဟဿံ ဒိဋ္ဌ [ဒဋ္ဌု (သီ။ ဣ။)] သောဏကံ။

ကော မေ သောဏကမက္ခာတိ၊ သဟာယံ ပံသုကီဠိတံ’’။

၂။

‘‘အထဗြဝီ မာဏဝကော၊ ဒဟရော ပဉ္စစူဠကော။

မယှံ သုတွာ သတံ ဒေဟိ၊ သဟဿံ ဒိဋ္ဌ [ဒဋ္ဌု (သီ။ ဣ။)] သောဏကံ။

အဟံ တေ သောဏကက္ခိဿံ [အဟံ သောဏကမက္ခိဿံ (သီ။ ဣ။)၊ အဟံ တေ သောဏကမက္ခိဿံ (သျာ။)]၊ သဟာယံ ပံသုကီဠိတံ’’။

၃။

‘‘ကတမသ္မိံ [ကတရသ္မိံ (သီ။ သျာ။ ဣ။)] သော ဇနပဒေ၊ ရဋ္ဌေသု နိဂမေသု စ။

ကတ္ထ သောဏကမဒ္ဒက္ခိ [ကတ္ထ တေ သောဏကော ဒိဋ္ဌော (သီ။ ဣ။)]၊ တံ မေ အက္ခာဟိ ပုစ္ဆိတော’’။

၄။

‘‘တဝေဝ ဒေဝ ဝိဇိတေ၊ တဝေဝုယျာနဘူမိယာ။

ဥဇုဝံသာ မဟာသာလာ၊ နီလောဘာသာ မနောရမာ။

၅။

‘‘တိဋ္ဌန္တိ မေဃသမာနာ၊ ရမ္မာ အညောညနိဿိတာ။

တေသံ မူလမှိ [မူလသ္မိံ (သီ။ ဣ။)၊ မူလသ္မိ (သျာ။)] သောဏကော၊ ဈာယတီ အနုပါဒနော [အနုပါဒိနော (သျာ။)၊ အနုပါဒါနော (ဣ။)]။

ဥပါဒါနေသု လောကေသု၊ ဍယှမာနေသု နိဗ္ဗုတော။

၆။

‘‘တတော စ ရာဇာ ပါယာသိ၊ သေနာယ စတုရင်္ဂိယာ။

ကာရာပေတွာ သမံ မဂ္ဂံ၊ အဂမာ ယေန သောဏကော။

၇။

‘‘ဥယျာနဘူမိံ ဂန္တွာန၊ ဝိစရန္တော ဗြဟာဝနေ။

အာသီနံ သောဏကံ ဒက္ခိ၊ ဍယှမာနေသု နိဗ္ဗုတံ’’။

၈။

‘‘ကပဏော ဝတယံ ဘိက္ခု၊ မုဏ္ဍော သံဃာဋိပါရုတော။

အမာတိကော အပိတိကော၊ ရုက္ခမူလသ္မိ ဈာယတိ’’။

၉။

‘‘ဣမံ ဝါက္ယံ နိသာမေတွာ၊ သောဏကော ဧတဒဗြဝိ။

‘န ရာဇ ကပဏော ဟောတိ၊ ဓမ္မံ ကာယေန ဖဿယံ [ဖုသယံ (က။)]။

၁၀။

‘ယော စ [ယောဓ (သီ။ သျာ။)] ဓမ္မံ နိရံကတွာ [နိရာကတွာ (?)]၊ အဓမ္မမနုဝတ္တတိ။

သ ရာဇ ကပဏော ဟောတိ၊ ပါပေါ ပါပပရာယနော’’’။

၁၁။

‘‘‘အရိန္ဒမောတိ မေ နာမံ၊ ကာသိရာဇာတိ မံ ဝိဒူ။

ကစ္စိ ဘောတော သုခဿေယျာ [သုခါ သေယျာ (ဣ။)၊ သုခသေယျော (က။)]၊ ဣဓ ပတ္တဿ သောဏက’’’။

၁၂။

‘‘သဒါပိ ဘဒြမဓနဿ၊ အနာဂါရဿ ဘိက္ခုနော။

န တေသံ ကောဋ္ဌေ ဩပေန္တိ၊ န ကုမ္ဘိံ န ခဠောပိယံ [န ကုမ္ဘေ န ကဠောပိယာ (သျာ။ ဣ။)]။

ပရနိဋ္ဌိတမေသာနာ၊ တေန ယာပေန္တိ သုဗ္ဗတာ။

၁၃။

‘‘ဒုတိယမ္ပိ ဘဒြမဓနဿ၊ အနာဂါရဿ ဘိက္ခုနော။

အနဝဇ္ဇပိဏ္ဍော [အနဝဇ္ဇော ပိဏ္ဍာ (ဣ။)] ဘောတ္တဗ္ဗော၊ န စ ကောစူပရောဓတိ။

၁၄။

‘‘တတိယမ္ပိ ဘဒြမဓနဿ၊ အနာဂါရဿ ဘိက္ခုနော။

နိဗ္ဗုတော ပိဏ္ဍော ဘောတ္တဗ္ဗော၊ န စ ကောစူပရောဓတိ။

၁၅။

‘‘စတုတ္ထမ္ပိ [စတုတ္ထံ (ဣ။)] ဘဒြမဓနဿ၊ အနာဂါရဿ ဘိက္ခုနော။

မုတ္တဿ ရဋ္ဌေ စရတော၊ သင်္ဂေါ ယဿ န ဝိဇ္ဇတိ။

၁၆။

‘‘ပဉ္စမမ္ပိ [ပဉ္စမံ (ဣ။)] ဘဒြမဓနဿ၊ အနာဂါရဿ ဘိက္ခုနော။

နဂရမှိ ဍယှမာနမှိ၊ နာဿ ကိဉ္စိ အဍယှထ။

၁၇။

‘‘ဆဋ္ဌမ္ပိ [ဆဋ္ဌံ (ဣ။)] ဘဒြမဓနဿ၊ အနာဂါရဿ ဘိက္ခုနော။

ရဋ္ဌေ ဝိလုမ္ပမာနမှိ [ဝိလုပ္ပမာနမှိ (က။)]၊ နာဿ ကိဉ္စိ အဟီရထ [အဟာရထ (သီ။ သျာ။)]။

၁၈။

‘‘သတ္တမမ္ပိ [သတ္တမံ (ဣ။)] ဘဒြမဓနဿ၊ အနာဂါရဿ ဘိက္ခုနော။

စောရေဟိ ရက္ခိတံ မဂ္ဂံ၊ ယေ စညေ ပရိပန္ထိကာ။

ပတ္တစီဝရမာဒါယ၊ သောတ္ထိံ ဂစ္ဆတိ သုဗ္ဗတော။

၁၉။

‘‘အဋ္ဌမမ္ပိ [အဋ္ဌမံ (ဣ။)] ဘဒြမဓနဿ၊ အနာဂါရဿ ဘိက္ခုနော။

ယံ ယံ ဒိသံ ပက္ကမတိ၊ အနပေက္ခောဝ ဂစ္ဆတိ’’။

၂၀။

‘‘ဗဟူပိ ဘဒြာ [ဗဟူနိ သမဏဘဒြာနိ (သီ။)၊ ဗဟူပိ ဘဒြကာ ဧတေ (ဣ။)] ဧတေသံ၊ ယော တွံ ဘိက္ခု ပသံသသိ။

အဟဉ္စ ဂိဒ္ဓေါ ကာမေသု၊ ကထံ ကာဟာမိ သောဏက။

၂၁။

‘‘ပိယာ မေ မာနုသာ ကာမာ၊ အထော ဒိဗျာပိ မေ ပိယာ။

အထ ကေန နု ဝဏ္ဏေန၊ ဥဘော လောကေ လဘာမသေ’’။

၂၂။

‘‘ကာမေ ဂိဒ္ဓါ [ကာမေသု ဂိဒ္ဓါ (သီ။ ဣ။)] ကာမရတာ၊ ကာမေသု အဓိမုစ္ဆိတာ။

နရာ ပါပါနိ ကတွာန၊ ဥပပဇ္ဇန္တိ ဒုဂ္ဂတိံ။

၂၃။

‘‘ယေ စ ကာမေ ပဟန္တွာန [ပဟတွာန (သီ။ ဣ။)]၊ နိက္ခန္တာ အကုတောဘယာ။

ဧကောဒိဘာဝါဓိဂတာ၊ န တေ ဂစ္ဆန္တိ ဒုဂ္ဂတိံ။

၂၄။

‘‘ဥပမံ တေ ကရိဿာမိ၊ တံ သုဏောဟိ အရိန္ဒမ။

ဥပမာယ မိဓေကစ္စေ [ပိဓေကစ္စေ (သီ။ ဣ။)]၊ အတ္ထံ ဇာနန္တိ ပဏ္ဍိတာ။

၂၅။

‘‘ဂင်္ဂါယ ကုဏပံ ဒိသွာ၊ ဝုယှမာနံ မဟဏ္ဏဝေ။

ဝါယသော သမစိန္တေသိ၊ အပ္ပပညော အစေတသော။

၂၆။

‘‘‘ယာနဉ္စ ဝတိဒံ လဒ္ဓံ၊ ဘက္ခော စာယံ အနပ္ပကော’။

တတ္ထ ရတ္တိံ တတ္ထ ဒိဝါ၊ တတ္ထေဝ နိရတော မနော။

၂၇။

‘‘ခါဒံ နာဂဿ မံသာနိ၊ ပိဝံ ဘာဂီရထောဒကံ [ဘာဂိရသောဒကံ (သီ။ သျာ။ ဣ။ က။)]။

သမ္ပဿံ ဝနစေတျာနိ၊ န ပလေတ္ထ [ပလေတွာ (က။)] ဝိဟင်္ဂမော။

၂၈။

‘‘တဉ္စ [တံဝ (ဣ။)] ဩတရဏီ ဂင်္ဂါ၊ ပမတ္တံ ကုဏပေ ရတံ။

သမုဒ္ဒံ အဇ္ဈဂါဟာသိ [အဇ္ဈဂါဟယိ (ဣ။)]၊ အဂတီ ယတ္ထ ပက္ခိနံ။

၂၉။

‘‘သော စ ဘက္ခပရိက္ခီဏော၊ ဥဒပတွာ [ဥပ္ပတိတွာ (သီ။ သျာ။)၊ ဥဒါပတွာ (ဣ။)] ဝိဟင်္ဂမော။

န ပစ္ဆတော န ပုရတော၊ နုတ္တရံ နောပိ ဒက္ခိဏံ။

၃၀။

‘‘ဒီပံ သော နဇ္ဈဂါဂဉ္ဆိ [န အဇ္ဈဂဉ္ဆိ (သီ။)၊ န အဇ္ဈဂစ္ဆိ (ဣ။)]၊ အဂတီ ယတ္ထ ပက္ခိနံ။

သော စ တတ္ထေဝ ပါပတ္ထ၊ ယထာ ဒုဗ္ဗလကော တထာ။

၃၁။

‘‘တဉ္စ သာမုဒ္ဒိကာ မစ္ဆာ၊ ကုမ္ဘီလာ မကရာ သုသူ။

ပသယှကာရာ ခါဒိံသု၊ ဖန္ဒမာနံ ဝိပက္ခကံ [ဝိပက္ခိနံ (သီ။ ဣ။)၊ ဝိပက္ခိကံ (သျာ။)]။

၃၂။

‘‘ဧဝမေဝ တုဝံ ရာဇ၊ ယေ စညေ ကာမဘောဂိနော။

ဂိဒ္ဓါ စေ န ဝမိဿန္တိ၊ ကာကပညာဝ [ကာကပညာယ (သီ။ သျာ။ ဣ။)] တေ ဝိဒူ။

၃၃။

‘‘ဧသာ တေ ဥပမာ ရာဇ၊ အတ္ထသန္ဒဿနီ ကတာ။

တွဉ္စ ပညာယသေ တေန၊ ယဒိ ကာဟသိ ဝါ န ဝါ။

၃၄။

‘‘ဧကဝါစမ္ပိ ဒွိဝါစံ၊ ဘဏေယျ အနုကမ္ပကော။

တတုတ္တရိံ န ဘာသေယျ၊ ဒါသောဝယျဿ [ဒါသော အယျဿ (သီ။)၊ ဒါသော အယိရဿ (ဣ။)] သန္တိကေ’’။

၃၅။

‘‘ဣဒံ ဝတွာန ပက္ကာမိ၊ သောဏကော အမိတဗုဒ္ဓိမာ [သောဏကော’မိတဗုဒ္ဓိမာ (?)]။

ဝေဟာသေ အန္တလိက္ခသ္မိံ၊ အနုသာသိတွာန ခတ္တိယံ’’။

၃၆။

‘‘ကော နုမေ ရာဇကတ္တာရော၊ သုဒ္ဒါ ဝေယျတ္တမာဂတာ [သူတာ ဝေယျတ္တိမာဂတာ (သီ။ သျာ။ ဣ။)]။

ရဇ္ဇံ နိယျာဒယိဿာမိ၊ နာဟံ ရဇ္ဇေန မတ္ထိကော။

၃၇။

‘‘အဇ္ဇေဝ ပဗ္ဗဇိဿာမိ၊ ကော ဇညာ မရဏံ သုဝေ။

မာဟံ ကာကောဝ ဒုမ္မေဓေါ၊ ကာမာနံ ဝသမနွဂံ’’ [ဝသမန္နဂါ (ဣ။)]။

၃၈။

‘‘အတ္ထိ တေ ဒဟရော ပုတ္တော၊ ဒီဃာဝု ရဋ္ဌဝဍ္ဎနော။

တံ ရဇ္ဇေ အဘိသိဉ္စဿု၊ သော နော ရာဇာ ဘဝိဿတိ’’။

၃၉။

‘‘ခိပ္ပံ ကုမာရမာနေထ၊ ဒီဃာဝုံ ရဋ္ဌဝဍ္ဎနံ။

တံ ရဇ္ဇေ အဘိသိဉ္စိဿံ၊ သော ဝေါ ရာဇာ ဘဝိဿတိ’’။

၄၀။

‘‘တတော ကုမာရမာနေသုံ၊ ဒီဃာဝုံ ရဋ္ဌဝဍ္ဎနံ။

တံ ဒိသွာ အာလဣ ရာဇာ၊ ဧကပုတ္တံ မနောရမံ။

၄၁။

‘‘သဋ္ဌိ ဂါမသဟဿာနိ၊ ပရိပုဏ္ဏာနိ သဗ္ဗသော။

တေ ပုတ္တ ပဋိပဇ္ဇဿု၊ ရဇ္ဇံ နိယျာဒယာမိ တေ။

၄၂။

‘‘အဇ္ဇေဝ ပဗ္ဗဇိဿာမိ၊ ကော ဇညာ မရဏံ သုဝေ။

မာဟံ ကာကောဝ ဒုမ္မေဓေါ၊ ကာမာနံ ဝသမနွဂံ [ဝသမန္နဂါ (ဣ။)]။

၄၃။

‘‘သဋ္ဌိ နာဂသဟဿာနိ၊ သဗ္ဗာလင်္ကာရဘူသိတာ။

သုဝဏ္ဏကစ္ဆာ မာတင်္ဂါ၊ ဟေမကပ္ပနဝါသသာ။

၄၄။

‘‘အာရူဠှာ ဂါမဏီယေဟိ၊ တောမရင္ကုသပါဏိဘိ။

တေ ပုတ္တ ပဋိပဇ္ဇဿု၊ ရဇ္ဇံ နိယျာဒယာမိ တေ။

၄၅။

‘‘အဇ္ဇေဝ ပဗ္ဗဇိဿာမိ၊ ကော ဇညာ မရဏံ သုဝေ။

မာဟံ ကာကောဝ ဒုမ္မေဓေါ၊ ကာမာနံ ဝသမနွဂံ။

၄၆။

‘‘သဋ္ဌိ အဿသဟဿာနိ၊ သဗ္ဗာလင်္ကာရဘူသိတာ။

အာဇာနီယာဝ ဇာတိယာ၊ သိန္ဓဝါ သီဃဝါဟိနော။

၄၇။

‘‘အာရူဠှာ ဂါမဏီယေဟိ၊ ဣလ္လိယာစာပဓါရိဘိ [ဣန္ဒိယာစာပဓါရိဘိ (က။)]။

တေ ပုတ္တ ပဋိပဇ္ဇဿု၊ ရဇ္ဇံ နိယျာဒယာမိ တေ။

၄၈။

‘‘အဇ္ဇေဝ ပဗ္ဗဇိဿာမိ၊ ကော ဇညာ မရဏံ သုဝေ။

မာဟံ ကာကောဝ ဒုမ္မေဓေါ၊ ကာမာနံ ဝသမနွဂံ။

၄၉။

‘‘သဋ္ဌိ ရထသဟဿာနိ၊ သန္နဒ္ဓါ ဥဿိတဒ္ဓဇာ။

ဒီပါ အထောပိ ဝေယျဂ္ဃါ၊ သဗ္ဗာလင်္ကာရဘူသိတာ။

၅၀။

‘‘အာရူဠှာ ဂါမဏီယေဟိ၊ စာပဟတ္ထေဟိ ဝမ္မိဘိ။

တေ ပုတ္တ ပဋိပဇ္ဇဿု၊ ရဇ္ဇံ နိယျာဒယာမိ တေ။

၅၁။

‘‘အဇ္ဇေဝ ပဗ္ဗဇိဿာမိ၊ ကော ဇညာ မရဏံ သုဝေ။

မာဟံ ကာကောဝ ဒုမ္မေဓေါ၊ ကာမာနံ ဝသမနွဂံ။

၅၂။

‘‘သဋ္ဌိ ဓေနုသဟဿာနိ၊ ရောဟညာ ပုင်္ဂဝူသဘာ။

တာ ပုတ္တ ပဋိပဇ္ဇဿု၊ ရဇ္ဇံ နိယျာဒယာမိ တေ။

၅၃။

‘‘အဇ္ဇေဝ ပဗ္ဗဇိဿာမိ၊ ကော ဇညာ မရဏံ သုဝေ။

မာဟံ ကာကောဝ ဒုမ္မေဓေါ၊ ကာမာနံ ဝသမနွဂံ။

၅၄။

‘‘သောဠသိတ္ထိသဟဿာနိ ၊ သဗ္ဗာလင်္ကာရဘူသိတာ။

ဝိစိတြဝတ္ထာဘရဏာ၊ အာမုတ္တမဏိကုဏ္ဍလာ။

တာ ပုတ္တ ပဋိပဇ္ဇဿု၊ ရဇ္ဇံ နိယျာဒယာမိ တေ။

၅၅။

‘‘အဇ္ဇေဝ ပဗ္ဗဇိဿာမိ၊ ကော ဇညာ မရဏံ သုဝေ။

မာဟံ ကာကောဝ ဒုမ္မေဓေါ၊ ကာမာနံ ဝသမနွဂံ’’။

၅၆။

‘‘ဒဟရဿေဝ မေ တာတ၊ မာတာ မတာတိ မေ သုတံ။

တယာ ဝိနာ အဟံ တာတ၊ ဇီဝိတုမ္ပိ န ဥဿဟေ။

၅၇။

‘‘ယထာ အာရညကံ နာဂံ၊ ပေါတော အန္ဝေတိ ပစ္ဆတော။

ဇေဿန္တံ ဂိရိဒုဂ္ဂေသု၊ သမေသု ဝိသမေသု စ။

၅၈။

‘‘ဧဝံ တံ အနုဂစ္ဆာမိ၊ ပုတ္တမာဒါယ [ပတ္တမာဒါယ (ဣ။)] ပစ္ဆတော။

သုဘရော တေ ဘဝိဿာမိ၊ န တေ ဟေဿာမိ ဒုဗ္ဘရော’’။

၅၉။

‘‘ယထာ သာမုဒ္ဒိကံ နာဝံ၊ ဝါဏိဇာနံ ဓနေသိနံ။

ဝေါဟာရော တတ္ထ ဂဏှေယျ၊ ဝါဏိဇာ ဗျသနီ [ဗျသနံ (က။)] သိယာ။

၆၀။

‘‘ဧဝမေဝါယံ ပုတ္တကလိ [ပုတ္တက (သျာ။)]၊ အန္တရာယကရော မမ [မမံ (ဣ။)]။

ဣမံ ကုမာရံ ပါပေထ၊ ပါသာဒံ ရတိဝဍ္ဎနံ။

၆၁။

‘‘တတ္ထ ကမ္ဗုသဟတ္ထာယော၊ ယထာ သက္ကံဝ အစ္ဆရာ။

တာ နံ တတ္ထ ရမေဿန္တိ [ရမိဿန္တိ (သျာ။ က။)]၊ တာဟိ စေသော [မေသော (ဣ။)] ရမိဿတိ။

၆၂။

‘‘တတော ကုမာရံ ပါပေသုံ၊ ပါသာဒံ ရတိဝဍ္ဎနံ။

တံ ဒိသွာ အဝစုံ ကညာ၊ ဒီဃာဝုံ ရဋ္ဌဝဍ္ဎနံ။

၆၃။

‘‘ဒေဝတာ နုသိ ဂန္ဓဗ္ဗော၊ အဒု [အာဒု (သီ။ ဣ။)] သက္ကော ပုရိန္ဒဒေါ။

ကော ဝါ တွံ ကဿ ဝါ ပုတ္တော၊ ကထံ ဇာနေမု တံ မယံ’’။

၆၄။

‘‘နမှိ ဒေဝေါ န ဂန္ဓဗ္ဗော၊ နာပိ [နမှိ (က။)] သက္ကော ပုရိန္ဒဒေါ။

ကာသိရညော အဟံ ပုတ္တော၊ ဒီဃာဝု ရဋ္ဌဝဍ္ဎနော။

မမံ [မမ (ဣ။)] ဘရထ ဘဒ္ဒံ ဝေါ [ဘဒ္ဒန္တေ (က။)]၊ အဟံ ဘတ္တာ ဘဝါမိ ဝေါ’’။

၆၅။

‘‘တံ တတ္ထ အဝစုံ ကညာ၊ ဒီဃာဝုံ ရဋ္ဌဝဍ္ဎနံ။

‘ကုဟိံ ရာဇာ အနုပ္ပတ္တော၊ ဣတော ရာဇာ ကုဟိံ ဂတော’’’။

၆၆။

‘‘ပင်္ကံ ရာဇာ အတိက္ကန္တော၊ ထလေ ရာဇာ ပတိဋ္ဌိတော။

အကဏ္ဋကံ အဂဟနံ၊ ပဋိပန္နော မဟာပထံ။

၆၇။

‘‘အဟဉ္စ ပဋိပန္နောသ္မိ၊ မဂ္ဂံ ဒုဂ္ဂတိဂါမိနံ။

သကဏ္ဋကံ သဂဟနံ၊ ယေန ဂစ္ဆန္တိ ဒုဂ္ဂတိံ’’။

၆၈။

‘‘တဿ တေ သွာဂတံ ရာဇ၊ သီဟဿေဝ ဂိရိဗ္ဗဇံ။

အနုသာသ မဟာရာဇ၊ တွံ နော သဗ္ဗာသမိဿရော’’တိ။

သောဏကဇာတကံ ပဌမံ။

၅၃၀။ သံကိစ္စဇာတကံ (၂)

၆၉။

‘‘ဒိသွာ နိသိန္နံ ရာဇာနံ၊ ဗြဟ္မဒတ္တံ ရထေသဘံ။

အထဿ ပဋိဝေဒေသိ၊ ယဿာသိ အနုကမ္ပကော။

၇၀။

‘‘သံကိစ္စာယံ အနုပ္ပတ္တော၊ ဣသီနံ သာဓုသမ္မတော။

တရမာနရူပေါ နိယျာဟိ၊ ခိပ္ပံ ပဿ မဟေသိနံ။

၇၁။

‘‘တတော စ ရာဇာ တရမာနော၊ ယုတ္တမာရုယှ သန္ဒနံ။

မိတ္တာမစ္စပရိဗ္ယူဠ္ဟော [ပရိဗ္ဗူဠ္ဟော (သီ။ ဣ။)]၊ အဂမာသိ ရထေသဘော။

၇၂။

‘‘နိက္ခိပ္ပ ပဉ္စ ကကုဓါနိ၊ ကာသီနံ ရဋ္ဌဝဍ္ဎနော။

ဝါဠဗီဇနိ [ဝါ ဠဝီဇနီ (သီ။ ဣ။)] မုဏှီသံ၊ ခဂ္ဂံ ဆတ္တဉ္စုပါဟနံ။

၇၃။

‘‘ဩရုယှ ရာဇာ ယာနမှာ၊ ဌပယိတွာ ပဋိစ္ဆဒံ။

အာသီနံ ဒါယပဿသ္မိံ၊ သံကိစ္စမုပသင်္ကမိ။

၇၄။

‘‘ဥပသင်္ကမိတွာ သော ရာဇာ၊ သမ္မောဒိ ဣသိနာ သဟ။

တံ ကထံ ဝီတိသာရေတွာ၊ ဧကမန္တံ ဥပါဝိသိ။

၇၅။

‘‘ဧကမန္တံ နိသိန္နောဝ၊ အထ ကာလံ အမညထ။

တတော ပါပါနိ ကမ္မာနိ၊ ပုစ္ဆိတုံ ပဋိပဇ္ဇထ။

၇၆။

‘‘ဣသိံ ပုစ္ဆာမ [ပုစ္ဆာမိ (သီ။ ဣ။)] သံကိစ္စံ၊ ဣသီနံ သာဓုသမ္မတံ။

အာသီနံ ဒါယပဿသ္မိံ၊ ဣသိသံဃပုရက္ခတံ [ပုရက္ခိတံ (က။)]။

၇၇။

‘‘ကံ ဂတိံ ပေစ္စ ဂစ္ဆန္တိ၊ နရာ ဓမ္မာတိစာရိနော။

အတိစိဏ္ဏော မယာ ဓမ္မော၊ တံ မေ အက္ခာဟိ ပုစ္ဆိတော။

၇၈။

‘‘ဣသီ အဝစ သံကိစ္စော၊ ကာသီနံ ရဋ္ဌဝဍ္ဎနံ။

အာသီနံ ဒါယပဿသ္မိံ၊ မဟာရာဇ သုဏောဟိ မေ။

၇၉။

‘‘ဥပ္ပထေန ဝဇန္တဿ၊ ယော မဂ္ဂမနုသာသတိ။

တဿ စေ ဝစနံ ကယိရာ၊ နာဿ မဂ္ဂေယျ ကဏ္ဋကော။

၈၀။

‘‘အဓမ္မံ ပဋိပန္နဿ၊ ယော ဓမ္မမနုသာသတိ။

တဿ စေ ဝစနံ ကယိရာ၊ န သော ဂစ္ဆေယျ ဒုဂ္ဂတိံ။

၈၁။

‘‘ဓမ္မော ပထော မဟာရာဇ၊ အဓမ္မော ပန ဥပ္ပထော။

အဓမ္မော နိရယံ နေတိ၊ ဓမ္မော ပါပေတိ သုဂ္ဂတိံ။

၈၂။

‘‘အဓမ္မစာရိနော ရာဇ၊ နရာ ဝိသမဇီဝိနော။

ယံ ဂတိံ ပေစ္စ ဂစ္ဆန္တိ၊ နိရယေ တေ သုဏောဟိ မေ။

၈၃။

‘‘သဉ္ဇီဝေါ ကာဠသုတ္တော စ၊ သံဃာတော [သင်္ခါဋော (သျာ။ က။)] ဒွေ စ ရောရုဝါ။

အထာပရော မဟာဝီစိ၊ တာပနော [တပနော (သီ။ ဣ။)] စ ပတာပနော။

၈၄။

‘‘ဣစ္စေတေ အဋ္ဌ နိရယာ၊ အက္ခာတာ ဒုရတိက္ကမာ။

အာကိဏ္ဏာ လုဒ္ဒကမ္မေဟိ၊ ပစ္စေကာ သောဠသုဿဒါ။

၈၅။

‘‘ကဒရိယတာပနာ [ကဒရိယတပနာ (သီ။ ဣ။)] ဃောရာ၊ အစ္စိမန္တော [အစ္စိမန္တာ (ဣ။)] မဟဗ္ဘယာ။

လောမဟံသနရူပါ စ၊ ဘေသ္မာ ပဋိဘယာ ဒုခါ။

၈၆။

‘‘စတုက္ကဏ္ဏာ စတုဒွါရာ၊ ဝိဘတ္တာ ဘာဂသော မိတာ။

အယောပါကာရပရိယန္တာ၊ အယသာ ပဋိကုဇ္ဇိတာ။

၈၇။

‘‘တေသံ အယောမယာ ဘူမိ၊ ဇလိတာ တေဇသာ ယုတာ။

သမန္တာ ယောဇနသတံ၊ ဖုဋာ [ဖရိတွာ (အ။ နိ။ ၃။၃၆; ပေ။ ဝ။ ၇၁)] တိဋ္ဌန္တိ သဗ္ဗဒါ။

၈၈။

‘‘ဧတေ ပတန္တိ နိရယေ၊ ဥဒ္ဓံပါဒါ အဝံသိရာ။

ဣသီနံ အတိဝတ္တာရော၊ သညတာနံ တပဿိနံ။

၈၉။

‘‘တေ ဘူနဟုနော ပစ္စန္တိ၊ မစ္ဆာ ဗိလကတာ ယထာ။

သံဝစ္ဆရေ အသင်္ခေယျေ၊ နရာ ကိဗ္ဗိသကာရိနော။

၉၀။

‘‘ဍယှမာနေန ဂတ္တေန၊ နိစ္စံ သန္တရဗာဟိရံ။

နိရယာ နာဓိဂစ္ဆန္တိ၊ ဒွါရံ နိက္ခမနေသိနော။

၉၁။

‘‘ပုရတ္ထိမေန ဓါဝန္တိ၊ တတော ဓါဝန္တိ ပစ္ဆတော။

ဥတ္တရေနပိ ဓါဝန္တိ၊ တတော ဓါဝန္တိ ဒက္ခိဏံ။

ယံ ယဉှိ ဒွါရံ ဂစ္ဆန္တိ၊ တံ တဒေဝ ပိဓီယရေ [ပိထိယျတိ (သီ။)၊ ပိထိယျရေ (သျာ။)၊ ပိထီယရေ (ဣ။)]။

၉၂။

‘‘ဗဟူနိ ဝဿသဟဿာနိ၊ ဇနာ နိရယဂါမိနော။

ဗာဟာ ပဂ္ဂယှ ကန္ဒန္တိ၊ ပတွာ ဒုက္ခံ အနပ္ပကံ။

၉၃။

‘‘အာသီဝိသံဝ ကုပိတံ၊ တေဇဿိံ ဒုရတိက္ကမံ။

န သာဓုရူပေ အာသီဒေ၊ သညတာနံ တပဿိနံ။

၉၄။

‘‘အတိကာယော မဟိဿာသော၊ အဇ္ဇုနော ကေကကာဓိပေါ။

သဟဿဗာဟု ဥစ္ဆိန္နော၊ ဣသိမာသဇ္ဇ ဂေါတမံ။

၉၅။

‘‘အရဇံ ရဇသာ ဝစ္ဆံ၊ ကိသံ အဝကိရိယ ဒဏ္ဍကီ။

တာလောဝ မူလတော [သမူလော (က။)] ဆိန္နော၊ သ ရာဇာ ဝိဘဝင်္ဂတော။

၉၆။

‘‘ဥပဟစ္စ မနံ မဇ္ဈော [မေဇ္ဈော (က။)]၊ မာတင်္ဂသ္မိံ ယသဿိနေ။

သပါရိသဇ္ဇော ဥစ္ဆိန္နော၊ မဇ္ဈာရညံ တဒါ အဟု။

၉၇။

‘‘ကဏှဒီပါယနာသဇ္ဇ၊ ဣသိံ အန္ဓကဝေဏ္ဍယော [ဝေဏ္ဟုယော (သီ။ ဣ။)၊ ပိဏှယော (?)]။

အညောညံ [အညမညံ (သီ။ ဣ။)] မုသလာ [မုသလေ (သီ။ သျာ။ ဣ။)] ဟန္တွာ၊ သမ္ပတ္တာ ယမသာဓနံ [ယမသာဒနံ (ဣ။)]။

၉၈။

‘‘အထာယံ ဣသိနာ သတ္တော၊ အန္တလိက္ခစရော ပုရေ။

ပါဝေက္ခိ ပထဝိံ [ပဌဝိံ (သီ။ သျာ။ ဣ။)] စေစ္စော၊ ဟီနတ္တော ပတ္တပရိယာယံ။

၉၉။

‘‘တသ္မာ ဟိ ဆန္ဒာဂမနံ၊ နပ္ပသံသန္တိ ပဏ္ဍိတာ။

အဒုဋ္ဌစိတ္တော ဘာသေယျ၊ ဂိရံ သစ္စူပသံဟိတံ။

၁၀၀။

‘‘မနသာ စေ ပဒုဋ္ဌေန၊ ယော နရော ပေက္ခတေ မုနိံ။

ဝိဇ္ဇာစရဏသမ္ပန္နံ၊ ဂန္တာ သော နိရယံ အဓေါ။

၁၀၁။

‘‘ယေ ဝုဍ္ဎေ [ဝဒ္ဓေ (က။)] ပရိဘာသန္တိ၊ ဖရုသူပက္ကမာ ဇနာ။

အနပစ္စာ အဒါယာဒါ၊ တာလဝတ္ထု [တာလဝတ္ထူ (သျာ။)၊ တာလာဝတ္ထု (ဣ။)] ဘဝန္တိ တေ။

၁၀၂။

‘‘ယော စ ပဗ္ဗဇိတံ ဟန္တိ၊ ကတကိစ္စံ မဟေသိနံ။

သ ကာဠသုတ္တေ နိရယေ၊ စိရရတ္တာယ ပစ္စတိ။

၁၀၃။

‘‘ယော စ ရာဇာ အဓမ္မဋ္ဌော၊ ရဋ္ဌဝိဒ္ဓံသနော မဂေါ [စုတော (သီ။)]။

တာပယိတွာ ဇနပဒံ၊ တာပနေ ပေစ္စ ပစ္စတိ။

၁၀၄။

‘‘သော စ ဝဿသဟဿာနိ [ဝဿသဟဿာနံ (သီ။ သျာ။)]၊ သတံ ဒိဗ္ဗာနိ ပစ္စတိ။

အစ္စိသံဃပရေတော သော၊ ဒုက္ခံ ဝေဒေတိ ဝေဒနံ။

၁၀၅။

‘‘တဿ အဂ္ဂိသိခါ ကာယာ၊ နိစ္ဆရန္တိ ပဘဿရာ။

တေဇောဘက္ခဿ ဂတ္တာနိ၊ လောမေဟိ စ [လောမဂ္ဂေဟိ စ (သီ။ သျာ။ ဣ။)] နခေဟိ စ။

၁၀၆။

‘‘ဍယှမာနေန ဂတ္တေန၊ နိစ္စံ သန္တရဗာဟိရံ။

ဒုက္ခာဘိတုန္နော နဒတိ၊ နာဂေါ တုတ္တဋ္ဋိတော [တုတ္တဒ္ဒိတော (သီ။)] ယထာ။

၁၀၇။

‘‘ယော လောဘာ ပိတရံ ဟန္တိ၊ ဒေါသာ ဝါ ပုရိသာဓမော။

သ ကာဠသုတ္တေ နိရယေ၊ စိရရတ္တာယ ပစ္စတိ။

၁၀၈။

‘‘သ တာဒိသော ပစ္စတိ လောဟကုမ္ဘိယံ၊ ပက္ကဉ္စ သတ္တီဟိ ဟနန္တိ နိတ္တစံ။

အန္ဓံ ကရိတွာ မုတ္တကရီသဘက္ခံ၊ ခါရေ နိမုဇ္ဇန္တိ တထာဝိဓံ နရံ။

၁၀၉။

‘‘တတ္တံ ပက္ကုထိတမယောဂုဠဉ္စ [ပက္ကုဓိတမယောဂုဠဉ္စ (က။)]၊ ဒီဃေ စ ဖာလေ စိရရတ္တတာပိတေ။

ဝိက္ခမ္ဘမာဒါယ ဝိဗန္ဓ [ဝိဗဒ္ဓ (သီ။)၊ ဝိဘဇ္ဇ (သျာ။ ဣ။)] ရဇ္ဇုဘိ၊ ဝိဝဋေ မုခေ သမ္ပဝိသန္တိ [သံစဝန္တိ (သီ။ သျာ။ ဣ။)] ရက္ခသာ။

၁၁၀။

‘‘သာမာ စ သောဏာ သဗလာ စ ဂိဇ္ဈာ၊ ကာကောဠသံဃာ စ ဒိဇာ အယောမုခါ။

သင်္ဂမ္မ ခါဒန္တိ ဝိပ္ဖန္ဒမာနံ၊ ဇိဝှံ ဝိဘဇ္ဇ ဝိဃာသံ သလောဟိတံ။

၁၁၁။

‘‘တံ ဒဍ္ဎတာလံ ပရိဘိန္နဂတ္တံ၊ နိပ္ပောထယန္တာ အနုဝိစရန္တိ ရက္ခသာ။

ရတီ ဟိ နေသံ ဒုခိနော ပနီတရေ၊ ဧတာဒိသသ္မိံ နိရယေ ဝသန္တိ။

ယေ ကေစိ လောကေ ဣဓ ပေတ္တိဃာတိနော။

၁၁၂။

‘‘ပုတ္တော စ မာတရံ ဟန္တွာ၊ ဣတော ဂန္တွာ ယမက္ခယံ။

ဘုသမာပဇ္ဇတေ ဒုက္ခံ၊ အတ္တကမ္မဖလူပဂေါ။

၁၁၃။

‘‘အမနုဿာ အတိဗလာ၊ ဟန္တာရံ ဇနယန္တိယာ။

အယောမယေဟိ ဝါဠေဟိ [ဖာလေဟိ (ဣ။)]၊ ဣဠယန္တိ ပုနပ္ပုနံ။

၁၁၄။

‘‘တမဿဝံ [တံ ပဿဝံ (သီ။ သျာ။)၊ တံ ပဿုတံ (ဣ။)] သကာ ဂတ္တာ၊ ရုဟိရံ [ရုဓိရံ (သီ။ သျာ။)] အတ္တသမ္ဘဝံ။

တမ္ဗလောဟဝိလီနံဝ၊ တတ္တံ ပါယေန္တိ မတ္တိဃံ [မတ္တိယံ (သီ။)]။

၁၁၅။

‘‘ဇိဂုစ္ဆံ ကုဏပံ ပူတိံ၊ ဒုဂ္ဂန္ဓံ ဂူထကဒ္ဒမံ။

ပုဗ္ဗလောဟိတသင်္ကာသံ၊ ရဟဒမောဂယှ [ရဟဒေါဂ္ဂယှ (က။)] တိဋ္ဌတိ။

၁၁၆။

‘‘တမေနံ ကိမယော တတ္ထ၊ အတိကာယာ အယောမုခါ။

ဆဝိံ ဘေတွာန [ဆေတွာန (သီ။ ဣ။)] ခါဒန္တိ၊ သံဂိဒ္ဓါ [ပဂိဒ္ဓါ (သီ။ သျာ။ ဣ။)] မံသလောဟိတေ။

၁၁၇။

‘‘သော စ တံ နိရယံ ပတ္တော၊ နိမုဂ္ဂေါ သတပေါရိသံ။

ပူတိကံ ကုဏပံ ဝါတိ၊ သမန္တာ သတယောဇနံ။

၁၁၈။

‘‘စက္ခုမာပိ ဟိ စက္ခူဟိ၊ တေန ဂန္ဓေန ဇီယတိ။

ဧတာဒိသံ ဗြဟ္မဒတ္တ၊ မာတုဃော လဘတေ ဒုခံ။

၁၁၉။

‘‘ခုရဓါရမနုက္ကမ္မ၊ တိက္ခံ ဒုရဘိသမ္ဘဝံ။

ပတန္တိ ဂဗ္ဘပါတိယော [ဂဗ္ဘပါတိနိယော (သီ။ သျာ။ ဣ။)]၊ ဒုဂ္ဂံ ဝေတရဏိံ [ဝေတ္တရဏိံ (သျာ။ က။)] နဒိံ။

၁၂၀။

‘‘အယောမယာ သိမ္ဗလိယော၊ သောဠသင်္ဂုလကဏ္ဋကာ။

ဥဘတော အဘိလမ္ဗန္တိ၊ ဒုဂ္ဂံ ဝေတရဏိံ [ဝေတ္တရဏိံ (သျာ။ က။)] နဒိံ။

၁၂၁။

‘‘တေ အစ္စိမန္တော တိဋ္ဌန္တိ၊ အဂ္ဂိက္ခန္ဓာဝ အာရကာ။

အာဒိတ္တာ ဇာတဝေဒေန၊ ဥဒ္ဓံ ယောဇနမုဂ္ဂတာ။

၁၂၂။

‘‘ဧတေ ဝဇန္တိ [သဇန္တိ (သီ။ ဣ။)၊ ပဇ္ဇန္တိ (သျာ။)] နိရယေ၊ တတ္တေ တိခိဏကဏ္ဋကေ။

နာရိယော စ အတိစာရာ [အတိစာရိနိယော (သီ။ သျာ။ ဣ။)]၊ နရာ စ ပရဒါရဂူ။

၁၂၃။

‘‘တေ ပတန္တိ အဓေါက္ခန္ဓာ၊ ဝိဝတ္တာ ဝိဟတာ ပုထူ။

သယန္တိ ဝိနိဝိဒ္ဓင်္ဂါ၊ ဒီဃံ ဇဂ္ဂန္တိ သဗ္ဗဒါ [သံဝရိံ (သီ။ ဣ။)]။

၁၂၄။

‘‘တတော ရတျာ ဝိဝသာနေ [ဝိဝသနေ (သီ။ သျာ။ ဣ။)]၊ မဟတိံ ပဗ္ဗတူပမံ။

လောဟကုမ္ဘိံ ပဝဇ္ဇန္တိ၊ တတ္တံ အဂ္ဂိသမူဒကံ။

၁၂၅။

‘‘ဧဝံ ဒိဝါ စ ရတ္တော စ၊ ဒုဿီလာ မောဟပါရုတာ။

အနုဘောန္တိ သကံ ကမ္မံ၊ ပုဗ္ဗေ ဒုက္ကဋမတ္တနော။

၁၂၆။

‘‘ယာ စ ဘရိယာ ဓနက္ကီတာ၊ သာမိကံ အတိမညတိ။

သဿုံ ဝါ သသုရံ ဝါပိ၊ ဇေဋ္ဌံ ဝါပိ နနန္ဒရံ [နနန္ဒနံ (သျာ။ က။)]။

၁၂၇။

‘‘တဿာ ဝင်္ကေန ဇိဝှဂ္ဂံ၊ နိဗ္ဗဟန္တိ သဗန္ဓနံ။

သ ဗျာမမတ္တံ ကိမိနံ၊ ဇိဝှံ ပဿတိ အတ္တနိ [အတ္တနော (သီ။ သျာ။)]။

ဝိညာပေတုံ န သက္ကောတိ၊ တာပနေ ပေစ္စ ပစ္စတိ။

၁၂၈။

‘‘ဩရဗ္ဘိကာ သူကရိကာ၊ မစ္ဆိကာ မိဂဗန္ဓကာ။

စောရာ ဂေါဃာတကာ လုဒ္ဒါ၊ အဝဏ္ဏေ ဝဏ္ဏကာရကာ။

၁၂၉။

‘‘သတ္တီဟိ လောဟကူဋေဟိ၊ နေတ္တိံသေဟိ ဥသူဟိ စ။

ဟညမာနာ ခါရနဒိံ၊ ပပတန္တိ [သမ္ပတန္တိ (က။)] အဝံသိရာ။

၁၃၀။

‘‘သာယံ ပါတော ကူဋကာရီ၊ အယောကူဋေဟိ ဟညတိ။

တတော ဝန္တံ ဒုရတ္တာနံ၊ ပရေသံ ဘုဉ္ဇရေ [ဘုဉ္ဇတေ (သီ။ သျာ။ ဣ။)] သဒါ။

၁၃၁။

‘‘ဓင်္ကာ ဘေရဏ္ဍကာ [ဘေဒဏ္ဍကာ (က။)] ဂိဇ္ဈာ၊ ကာကောဠာ စ အယောမုခါ။

ဝိပ္ဖန္ဒမာနံ ခါဒန္တိ၊ နရံ ကိဗ္ဗိသကာရကံ [ကိဗ္ဗိသကာရိနံ (ဣ။)]။

၁၃၂။

‘‘ယေ မိဂေန မိဂံ ဟန္တိ၊ ပက္ခိံ ဝါ ပန ပက္ခိနာ။

အသန္တော ရဇသာ ဆန္နာ၊ ဂန္တာ [ဂတာ (က။)] တေ နိရယုဿဒံ [နိရယံ အဓေါ (ဣ။)]။

၁၃၃။

‘‘သန္တော စ [သန္တောဝ (သျာ။)] ဥဒ္ဓံ ဂစ္ဆန္တိ၊ သုစိဏ္ဏေနိဓ ကမ္မုနာ။

သုစိဏ္ဏဿ ဖလံ ပဿ၊ သဣန္ဒာ [သဟိန္ဒာ (သီ။)] ဒေဝါ သဗြဟ္မကာ။

၁၃၄။

‘‘တံ တံ ဗြူမိ မဟာရာဇ၊ ဓမ္မံ ရဋ္ဌပတီ စရ။

တထာ [တထာ တထာ (သီ။ သျာ။ ဣ။)] ရာဇ စရာဟိ ဓမ္မံ၊ ယထာ တံ သုစိဏ္ဏံ နာနုတပ္ပေယျ ပစ္ဆာ’’တိ။

သံကိစ္စဇာတကံ ဒုတိယံ။

သဋ္ဌိနိပါတံ နိဋ္ဌိတံ။

တဿုဒ္ဒါနံ –

အထ သဋ္ဌိနိပါတမှိ၊ သုဏာထ မမ ဘာသိတံ။

ဇာတကသဝှယနော ပဝရော၊ သောဏကအရိန္ဒမသဝှယနော။

တထာ ဝုတ္တရထေသဘကိစ္စဝရောတိ။