ပဏ္ဏာသနိပါတ

၁၈။ ပဏ္ဏာသနိပါတ

၅၂၆။ နိဠိနိကာဇာတက (၁)

၁။

‘‘ဥဒ္ဒယှတေ [ဥဍ္ဍယှတေ (သီ။ ဣ။)] ဇနပဒေါ၊ ရဋ္ဌဉ္စာပိ ဝိနဿတိ။

ဧဟိ နိဠိနိကေ [နိဠိကေ (သီ။ သျာ။ ဣ။)၊ ဧဝမုပရိပိ] ဂစ္ဆ၊ တံ မေ ဗြာဟ္မဏမာနယ’’။

၂။

‘‘နာဟံ ဒုက္ခက္ခမာ ရာဇ၊ နာဟံ အဒ္ဓါနကောဝိဒါ။

ကထံ အဟံ ဂမိဿာမိ၊ ဝနံ ကုဉ္ဇရသေဝိတံ’’။

၃။

‘‘ဖီတံ ဇနပဒံ ဂန္တွာ၊ ဟတ္ထိနာ စ ရထေန စ။

ဒါရုသံဃာဋယာနေန၊ ဧဝံ ဂစ္ဆ နိဠိနိကေ။

၄။

‘‘ဟတ္ထိအဿရထေ ပတ္တီ၊ ဂစ္ဆေဝါဒါယ ခတ္တိယေ။

တဝေဝ ဝဏ္ဏရူပေန၊ ဝသံ တမာနယိဿသိ’’။

၅။

‘‘ကဒလီဓဇပညာဏော၊ အာဘုဇီပရိဝါရိတော။

ဧသော ပဒိဿတိ ရမ္မော၊ ဣသိသိင်္ဂဿ အဿမော။

၆။

‘‘ဧသော အဂ္ဂိဿ သင်္ခါတော၊ ဧသော ဓူမော ပဒိဿတိ။

မညေ နော အဂ္ဂိံ ဟာပေတိ၊ ဣသိသိင်္ဂေါ မဟိဒ္ဓိကော’’။

၇။

‘‘တဉ္စ ဒိသွာန အာယန္တိံ၊ အာမုတ္တမဏိကုဏ္ဍလံ။

ဣသိသိင်္ဂေါ ပါဝိသိ ဘီတော၊ အဿမံ ပဏ္ဏဆာဒနံ။

၈။

‘‘အဿမဿ စ သာ ဒွါရေ၊ ဂေဏ္ဍုကေနဿ [ဘေဏ္ဍုကေနဿ (သီ။ ဣ။)] ကီဠတိ။

ဝိဒံသယန္တီ အင်္ဂါနိ၊ ဂုယှံ ပကာသိတာနိ စ။

၉။

‘‘တဉ္စ ဒိသွာန ကီဠန္တိံ၊ ပဏ္ဏသာလဂတော ဇဋီ။

အဿမာ နိက္ခမိတွာန၊ ဣဒံ ဝစနမဗြဝိ။

၁၀။

‘‘အမ္ဘော ကော နာမ သော ရုက္ခော၊ ယဿ တေဝံဂတံ ဖလံ။

ဒူရေပိ ခိတ္တံ ပစ္စေတိ၊ န တံ ဩဟာယ ဂစ္ဆတိ’’။

၁၁။

‘‘အဿမဿ မမ [မံ (သီ။)] ဗြဟ္မေ၊ သမီပေ ဂန္ဓမာဒနေ။

ဗဟဝေါ [ပဗ္ဗတေ (သီ။)] တာဒိသာ ရုက္ခာ၊ ယဿ တေဝံဂတံ ဖလံ။

ဒူရေပိ ခိတ္တံ ပစ္စေတိ၊ န မံ ဩဟာယ ဂစ္ဆတိ’’။

၁၂။

‘‘ဧတူ [ဧတု (သီ။ သျာ။ က။)] ဘဝံ အဿမိမံ အဒေတု၊ ပဇ္ဇဉ္စ ဘက္ခဉ္စ ပဋိစ္ဆ ဒမ္မိ။

ဣဒမာသနံ အတြ ဘဝံ နိသီဒတု၊ ဣတော ဘဝံ မူလဖလာနိ ဘုဉ္ဇတု’’ [ခါဒတု (သီ။)]။

၁၃။

‘‘ကိံ တေ ဣဒံ ဦရူနမန္တရသ္မိံ၊ သုပိစ္ဆိတံ ကဏှရိဝပ္ပကာသတိ။

အက္ခာဟိ မေ ပုစ္ဆိတော ဧတမတ္ထံ၊ ကောသေ နု တေ ဥတ္တမင်္ဂံ ပဝိဋ္ဌံ’’။

၁၄။

‘‘အဟံ ဝနေ မူလဖလေသနံ စရံ၊ အာသာဒယိံ [အဿာဒယိံ (က။)] အစ္ဆံ သုဃောရရူပံ။

သော မံ ပတိတွာ သဟသာဇ္ဈပတ္တော၊ ပနုဇ္ဇ မံ အဗ္ဗဟိ [အဗ္ဗုဟိ (သျာ။ က။)] ဥတ္တမင်္ဂံ။

၁၅။

‘‘သွာယံ ဝဏော ခဇ္ဇတိ ကဏ္ဍုဝါယတိ၊ သဗ္ဗဉ္စ ကာလံ န လဘာမိ သာတံ။

ပဟော ဘဝံ ကဏ္ဍုမိမံ ဝိနေတုံ၊ ကုရုတံ ဘဝံ ယာစိတော ဗြာဟ္မဏတ္ထံ’’။

၁၆။

‘‘ဂမ္ဘီရရူပေါ တေ ဝဏော သလောဟိတော၊ အပူတိကော ဝဏဂန္ဓော [ပက္ကဂန္ဓော (သီ။)၊ ပန္နဂန္ဓော (သျာ။ ဣ။)] မဟာ စ။

ကရောမိ တေ ကိဉ္စိ ကသာယယောဂံ၊ ယထာ ဘဝံ ပရမသုခီ ဘဝေယျ’’။

၁၇။

‘‘န မန္တယောဂါ န ကသာယယောဂါ၊ န ဩသဓါ ဗြဟ္မစာရိ [ဗြဟ္မစာရီ (သီ။ သျာ။ ဣ။)] ကမန္တိ။

ဃဋ္ဋေ မုဒုကေန [ယံ တေ မုဒု တေန (သီ။)၊ ယံ တေ မုဒူ တေန (ဣ။)] ဝိနေဟိ ကဏ္ဍုံ [ကဏ္ဍုကံ (ဣ။)]၊ ယထာ အဟံ ပရမသုခီ ဘဝေယျံ’’။

၁၈။

‘‘ဣတော နု ဘောတော ကတမေန အဿမော၊ ကစ္စိ ဘဝံ အဘိရမသိ [အဘိရမသီ (ဣ။)] အရညေ။

ကစ္စိ နု တေ [ကစ္စိ တေ (ဣ။)] မူလဖလံ ပဟူတံ၊ ကစ္စိ ဘဝန္တံ န ဝိဟိံသန္တိ ဝါဠာ’’။

၁၉။

‘‘ဣတော ဥဇုံ ဥတ္တရာယံ ဒိသာယံ၊ ခေမာနဒီ ဟိမဝတာ ပဘာဝီ [ပဘာတိ (သီ။ ဣ။)]။

တဿာ တီရေ အဿမော မယှ ရမ္မော၊ အဟော ဘဝံ အဿမံ မယှံ ပဿေ။

၂၀။

‘‘အမ္ဗာ စ သာလာ တိလကာ စ ဇမ္ဗုယော၊ ဥဒ္ဒါလကာ ပါဋလိယော စ ဖုလ္လာ။

သမန္တတော ကိမ္ပုရိသာဘိဂီတံ၊ အဟော ဘဝံ အဿမံ မယှံ ပဿေ။

၂၁။

‘‘တာလာ စ မူလာ စ ဖလာ စ မေတ္ထ၊ ဝဏ္ဏေန ဂန္ဓေန ဥပေတရူပံ။

တံ ဘူမိဘာဂေဟိ ဥပေတရူပံ၊ အဟော ဘဝံ အဿမံ မယှံ ပဿေ။

၂၁။

‘‘ဖလာ စ မူလာ စ ပဟူတမေတ္ထ၊ ဝဏ္ဏေန ဂန္ဓေန ရသေနုပေတာ။

အာယန္တိ စ လုဒ္ဒကာ တံ ပဒေသံ၊ မာ မေ တတော မူလဖလံ အဟာသုံ’’။

၂၃။

‘‘ပိတာ မမံ မူလဖလေသနံ ဂတော၊ ဣဒါနိ အာဂစ္ဆတိ သာယကာလေ။

ဥဘောဝ ဂစ္ဆာမသေ အဿမံ တံ၊ ယာဝ ပိတာ မူလဖလတော ဧတု’’။

၂၄။

‘‘အညေ ဗဟူ ဣသယော သာဓုရူပါ၊ ရာဇီသယော အနုမဂ္ဂေ ဝသန္တိ။

တေ ယေဝ ပုစ္ဆေသိ မမဿမံ တံ၊ တေ တံ နယိဿန္တိ မမံ သကာသေ’’။

၂၅။

‘‘န တေ ကဋ္ဌာနိ ဘိန္နာနိ၊ န တေ ဥဒကမာဘတံ။

အဂ္ဂီပိ တေ န ဟာပိတော [ဟာသိတော (သီ။ သျာ။)]၊ ကိံ နု မန္ဒောဝ ဈာယသိ။

၂၆။

‘‘ဘိန္နာနိ ကဋ္ဌာနိ ဟုတော စ အဂ္ဂိ၊ တပနီပိ တေ သမိတာ ဗြဟ္မစာရီ [ဗြဟ္မစာရိ (?)]။

ဣဌဉ္စ မယှံ ဥဒကဉ္စ ဟောတိ၊ ရမသိ တုဝံ [တွံ (သီ။)] ဗြဟ္မဘူတော ပုရတ္ထာ။

၂၇။

‘‘အဘိန္နကဋ္ဌောသိ အနာဘတောဒကော၊ အဟာပိတဂ္ဂီသိ [အဟာပိတဂ္ဂီပိ (က။)] အသိဒ္ဓဘောဇနော [အသိဋ္ဌဘောဇနော (က။)]။

န မေ တုဝံ အာလပသီ မမဇ္ဇ၊ နဋ္ဌံ နု ကိံ စေတသိကဉ္စ ဒုက္ခံ’’။

၂၈။

‘‘ဣဓါဂမာ ဇဋိလော ဗြဟ္မစာရီ၊ သုဒဿနေယျော သုတနူ ဝိနေတိ။

နေဝါတိဒီဃော န ပနာတိရဿော၊ သုကဏှကဏှစ္ဆဒနေဟိ ဘောတော။

၂၉။

‘‘အမဿုဇာတော အပုရာဏဝဏ္ဏီ၊ အာဓါရရူပဉ္စ ပနဿ ကဏ္ဌေ။

ဒွေ ယမာ [ဒွေ ပဿ (သီ။)၊ ဒွါဿ (ဣ။)] ဂဏ္ဍာ ဥရေသု ဇာတာ၊ သုဝဏ္ဏတိန္ဒုကနိဘာ [သုဝဏ္ဏပိန္ဒူပနိဘာ (သီ။)၊ သုဝဏ္ဏတိဏ္ဍုသန္နိဘာ (သျာ။)၊ သောဝန္နပိဏ္ဍူပနိဘာ (ဣ။)] ပဘဿရာ။

၃၀။

‘‘မုခဉ္စ တဿ ဘုသဒဿနေယျံ၊ ကဏ္ဏေသု လမ္ဗန္တိ စ ကုဉ္စိတဂ္ဂါ။

တေ ဇောတရေ စရတော မာဏဝဿ၊ သုတ္တဉ္စ ယံ သံယမနံ ဇဋာနံ။

၃၁။

‘‘အညာ စ တဿ သံယမာနိ [သံယမနီ (သီ။ ဣ။)] စတဿော၊ နီလာ ဣတာ [နီလာပိ တာ (ဣ။)] လောဟိတိကာ [လောဟိတကာ (သျာ။ ဣ။ က။)] စ သေတာ။

တာ ပိံသရေ [သံသရေ (သီ။ သျာ။)] စရတော မာဏဝဿ၊ တိရိဋိ [စိရီဋိ (သီ။ ဣ။)] သံဃာရိဝ ပါဝုသမှိ။

၃၂။

‘‘န မိခလံ မုဉ္ဇမယံ ဓါရေတိ၊ န သန္ထရေ [သန္တစေ (သီ။)၊ သန္တစံ (ဣ။)၊ သန္တရေ (က။)] နော ပန ပဗ္ဗဇဿ။

တာ ဇောတရေ ဇဃနန္တရေ [ဇဃနဝရေ (သီ။ ဣ။)] ဝိလဂ္ဂါ၊ သတေရတာ ဝိဇ္ဇုရိဝန္တလိက္ခေ။

၃၃။

‘‘အခီလကာနိ စ အဝဏ္ဋကာနိ၊ ဟေဋ္ဌာ နဘ္ယာ ကဋိသမောဟိတာနိ။

အဃဋ္ဋိတာ နိစ္စကီဠံ ကရောန္တိ၊ ဟံ တာတ ကိံရုက္ခဖလာနိ တာနိ။

၃၄။

‘‘ဇဋာ စ တဿ ဘုသဒဿနေယျာ၊ ပရောသတံ ဝေလ္လိတဂ္ဂါ သုဂန္ဓာ။

ဒွေဓါ သိရော သာဓု ဝိဘတ္တရူပေါ၊ အဟော နု ခေါ မယှ တထာ ဇဋာဿု။

၃၅။

‘‘ယဒါ စ သော ပကိရတိ တာ ဇဋာယော၊ ဝဏ္ဏေန ဂန္ဓေန ဥပေတရူပါ။

နီလုပ္ပလံ ဝါတသမေရိတံဝ၊ တထေဝ သံဝါတိ ပနဿမော အယံ။

၃၆။

‘‘ပင်္ကော စ တဿ ဘုသဒဿနေယျော၊ နေတာဒိသော ယာဒိသော မယှံ ကာယေ [ကာယော (သီ။ သျာ။ ဣ။)]။

သော ဝါယတီ ဧရိတော မာလုတေန၊ ဝနံ ယထာ အဂ္ဂဂိမှေ သုဖုလ္လံ။

၃၇။

‘‘နိဟန္တိ သော ရုက္ခဖလံ ပထဗျာ၊ သုစိတ္တရူပံ ရုစိရံ ဒဿနေယျံ။

ခိတ္တဉ္စ တဿ ပုနရေတိ ဟတ္ထံ၊ ဟံ တာတ ကိံရုက္ခဖလံ နု ခေါ တံ။

၃၈။

‘‘ဒန္တာ စ တဿ ဘုသဒဿနေယျာ၊ သုဒ္ဓါ သမာ သင်္ခဝရူပပန္နာ။

မနော ပသာဒေန္တိ ဝိဝရိယမာနာ၊ န ဟိ [န ဟ (သီ။ ဣ။)] နူန သော သာကမခါဒိ တေဟိ။

၃၉။

‘‘အကက္ကသံ အဂ္ဂဠိတံ မုဟုံ မုဒုံ၊ ဥဇုံ အနုဒ္ဓတံ အစပလမဿ ဘာသိတံ။

ရုဒံ မနုညံ ကရဝီကသုဿရံ၊ ဟဒယင်္ဂမံ ရဉ္ဇယတေဝ မေ မနော။

၄၀။

‘‘ဗိန္ဒုဿရော နာတိဝိသဋ္ဌဝါကျော [နာတိဝိဿဋ္ဌဝါကျော (သီ။ သျာ။ ဣ။)]၊ န နူန သဇ္ဈာယမတိပ္ပယုတ္တော။

ဣစ္ဆာမိ ဘော [ခေါ (သီ။ သျာ။ ဣ။)] တံ ပုနဒေဝ ဒဋ္ဌုံ၊ မိတ္တော ဟိ [မိတ္တံ ဟိ (သီ။ သျာ။ ဣ။)] မေ မာဏဝေါဟု [မာဏဝါဟု (သီ။ သျာ။)၊ မာဏဝါဟူ (ဣ။)] ပုရတ္ထာ။

၄၁။

‘‘သုသန္ဓိ သဗ္ဗတ္ထ ဝိမဋ္ဌိမံ ဝဏံ၊ ပုထူ [ပုထုံ (ဣ။)၊ ပုထု (က။)] သုဇာတံ ခရပတ္တသန္နိဘံ။

တေနေဝ မံ ဥတ္တရိယာန မာဏဝေါ၊ ဝိဝရိတံ ဦရုံ ဇဃနေန ဣဠယိ။

၄၂။

‘‘တပန္တိ အာဘန္တိ ဝိရောစရေ စ၊ သတေရတာ ဝိဇ္ဇုရိဝန္တလိက္ခေ။

ဗာဟာ မုဒူ အဉ္ဇနလောမသာဒိသာ၊ ဝိစိတြဝဋ္ဋင်္ဂုလိကာဿ သောဘရေ။

၄၃။

‘‘အကက္ကသင်္ဂေါ န စ ဒီဃလောမော၊ နခါဿ ဒီဃာ အပိ လောဟိတဂ္ဂါ။

မုဒူဟိ ဗာဟာဟိ ပလိဿဇန္တော၊ ကလျာဏရူပေါ ရမယံ [ရမယှံ (က။)] ဥပဋ္ဌဟိ။

၄၄။

‘‘ဒုမဿ တူလူပနိဘာ ပဘဿရာ၊ သုဝဏ္ဏကမ္ဗုတလဝဋ္ဋသုစ္ဆဝီ။

ဟတ္ထာ မုဒူ တေဟိ မံ သံဖုသိတွာ၊ ဣတော ဂတော တေန မံ ဒဟန္တိ တာတ။

၄၅။

‘‘န နူန [န ဟ နူန (သီ။ ဣ။)] သော ခါရိဝိဓံ အဟာသိ၊ န နူန သော ကဋ္ဌာနိ သယံ အဘဉ္ဇိ။

န နူန သော ဟန္တိ ဒုမေ ကုဌာရိယာ [ကုဓါရိယာ (က။)]၊ န ဟိဿ [န ပိဿ (သီ။ သျာ။ ဣ။)] ဟတ္ထေသု ခိလာနိ အတ္ထိ။

၄၆။

‘‘အစ္ဆော စ ခေါ တဿ ဝဏံ အကာသိ၊ သော မံဗြဝိ သုခိတံ မံ ကရောဟိ။

တာဟံ ကရိံ တေန မမာသိ သောခ္ယံ၊ သော စဗြဝိ သုခိတောသ္မီတိ ဗြဟ္မေ။

၄၇။

‘‘အယဉ္စ တေ မာလုဝပဏ္ဏသန္ထတာ၊ ဝိကိဏ္ဏရူပါဝ မယာ စ တေန စ။

ကိလန္တရူပါ ဥဒကေ ရမိတွာ၊ ပုနပ္ပုနံ ပဏ္ဏကုဋိံ ဝဇာမ။

၄၈။

‘‘န မဇ္ဇ မန္တာ ပဋိဘန္တိ တာတ၊ န အဂ္ဂိဟုတ္တံ နပိ ယညတန္တံ [ယညတန္တ္ရံ (သီ။)၊ ယညံ တတြ (ဣ။ က။)၊ ယညတတြ (သျာ။)]။

န စာပိ တေ မူလဖလာနိ ဘုဉ္ဇေ၊ ယာဝ န ပဿာမိ တံ ဗြဟ္မစာရိံ။

၄၉။

‘‘အဒ္ဓါ ပဇာနာသိ တုဝမ္ပိ တာတ၊ ယဿံ ဒိသံ [ဒိသာယံ (သျာ။ ဣ။ က။)] ဝသတေ ဗြဟ္မစာရီ။

တံ မံ ဒိသံ ပါပယ တာတ ခိပ္ပံ၊ မာ တေ အဟံ အမရိမဿမမှိ။

၅၀။

‘‘ဝိစိတြဖုလ္လံ [ဝိစိတြပုပ္ဖံ (သီ။ ဣ။)] ဟိ ဝနံ သုတံ မယာ၊ ဒိဇာဘိဃုဋ္ဌံ ဒိဇသံဃသေဝိတံ။

တံ မံ ဝနံ ပါပယ တာတ ခိပ္ပံ၊ ပုရာ တေ ပါဏံ ဝိဇဟာမိ အဿမေ’’။

၅၁။

‘‘ဣမသ္မာဟံ ဇောတိရသေ ဝနမှိ၊ ဂန္ဓဗ္ဗဒေဝစ္ဆရသံဃသေဝိတေ။

ဣသီနမာဝါသေ သနန္တနမှိ၊ နေတာဒိသံ အရတိံ ပါပုဏေထ။

၅၂။

‘‘ဘဝန္တိ မိတ္တာနိ အထော န ဟောန္တိ၊ ဉာတီသု မိတ္တေသု ကရောန္တိ ပေမံ။

အယဉ္စ ဇမ္မော ကိဿ ဝါ နိဝိဋ္ဌော၊ ယော နေဝ ဇာနာတိ ကုတောမှိ အာဂတော။

၅၃။

‘‘သံဝါသေန ဟိ မိတ္တာနိ၊ သန္ဓိယန္တိ [သန္ဓီယန္တိ (သီ။ ဣ။)] ပုနပ္ပုနံ။

သွေဝ မိတ္တော [သာ စ မေတ္တိ (ဣ။)] အသံဂန္တု၊ အသံဝါသေန ဇီရတိ။

၅၄။

‘‘သစေ တုဝံ ဒက္ခသိ ဗြဟ္မစာရိံ၊ သစေ တုဝံ သလ္လပေ [သလ္လပိ (သီ။)] ဗြဟ္မစာရိနာ။

သမ္ပန္နသဿံဝ မဟောဒကေန၊ တပေါဂုဏံ ခိပ္ပမိမံ ပဟိဿသိ [ပဟဿသိ (သီ။ သျာ။ ဣ။)]။

၅၅။

‘‘ပုနပိ [ပုနပ္ပိ (ဣ။)] စေ ဒက္ခသိ ဗြဟ္မစာရိံ၊ ပုနပိ [ပုနပ္ပိ (ဣ။)] စေ သလ္လပေ ဗြဟ္မစာရိနာ။

သမ္ပန္နသဿံဝ မဟောဒကေန၊ ဥသ္မာဂတံ ခိပ္ပမိမံ ပဟိဿသိ။

၅၆။

‘‘ဘူတာနိ ဟေတာနိ [ဧတာနိ (ဣ။)] စရန္တိ တာတ၊ ဝိရူပရူပေန မနုဿလောကေ။

န တာနိ သေဝေထ နရော သပညော၊ အာသဇ္ဇ နံ နဿတိ ဗြဟ္မစာရီ’’တိ။

နိဠိနိကာဇာတကံ [နဠိနီဇာတကံ (သီ။), နဠိနိဇာတကံ (ဣ။)] ပဌမံ။

၅၂၇။ ဥမ္မာဒန္တီဇာတကံ (၂)

၅၇။

‘‘နိဝေသနံ ကဿ နုဒံ သုနန္ဒ၊ ပါကာရေန ပဏ္ဍုမယေန ဂုတ္တံ။

ကာ ဒိဿတိ အဂ္ဂိသိခါဝ ဒူရေ၊ ဝေဟာယသံ [ဝေဟာသယံ (သီ။ ဣ။)] ပဗ္ဗတဂ္ဂေဝ အစ္စိ။

၅၈။

‘‘ဓီတာ နွယံ [နယံ (သီ။ ဣ။)၊ နွာယံ (သျာ။)] ကဿ သုနန္ဒ ဟောတိ၊ သုဏိသာ နွယံ [နယံ (သီ။ ဣ။)၊ နွာယံ (သျာ။)] ကဿ အထောပိ ဘရိယာ။

အက္ခာဟိ မေ ခိပ္ပမိဓေဝ ပုဋ္ဌော၊ အဝါဝဋာ ယဒိ ဝါ အတ္ထိ ဘတ္တာ’’။

၅၉။

‘‘အဟဉှိ ဇာနာမိ ဇနိန္ဒ ဧတံ၊ မတျာ စ ပေတျာ စ အထောပိ အဿာ။

တဝေဝ သော ပုရိသော ဘူမိပါလ၊ ရတ္တိန္ဒိဝံ အပ္ပမတ္တော တဝတ္ထေ။

၆၀။

‘‘ဣဒ္ဓေါ စ ဖီတော စ သုဝဍ္ဎိတော [သုဗာဠှိကော (ဣ။)] စ၊ အမစ္စော စ တေ အညတရော ဇနိန္ဒ။

တဿေသာ ဘရိယာဘိပါရကဿ [အဟိပါရကဿ (သီ။ ဣ။)၊ အဘိပါဒကဿ (က။)]၊ ဥမ္မာဒန္တီ [ဥမ္မာဒန္တီတိ (က။)] နာမဓေယျေန ရာဇ’’။

၆၁။

‘‘အမ္ဘော အမ္ဘော နာမမိဒံ ဣမိဿာ၊ မတျာ စ ပေတျာ စ ကတံ သုသာဓု။

တဒါ [တထာ (သီ။ သျာ။ ဣ။)] ဟိ မယှံ အဝလောကယန္တီ၊ ဥမ္မတ္တကံ ဥမ္မဒန္တီ အကာသိ’’။

၆၂။

‘‘ယာ ပုဏ္ဏမာသေ [ပုဏ္ဏမာယေ (က။)] မိဂမန္ဒလောစနာ၊ ဥပါဝိသိ ပုဏ္ဍရီကတ္တစင်္ဂီ။

ဒွေ ပုဏ္ဏမာယော တဒဟူ အမညဟံ၊ ဒိသွာန ပါရာဝတရတ္တဝါသိနိံ။

၆၃။

‘‘အဠာရပမှေဟိ သုဘေဟိ ဝဂ္ဂုဘိ၊ ပလောဘယန္တီ မံ ယဒါ ဥဒိက္ခတိ။

ဝိဇမ္ဘမာနာ ဟရတေဝ မေ မနော၊ ဇာတာ ဝနေ ကိမ္ပုရိသီဝ ပဗ္ဗတေ။

၆၄။

‘‘တဒါ ဟိ ဗြဟတီ သာမာ၊ အာမုတ္တမဏိကုဏ္ဍလာ။

ဧကစ္စဝသနာ နာရီ၊ မိဂီ ဘန္တာဝုဒိက္ခတိ။

၆၅။

‘‘ကဒါဿု မံ တမ္ဗနခါ သုလောမာ၊ ဗာဟာမုဒူ စန္ဒနသာရလိတ္တာ။

ဝဋ္ဋင်္ဂုလီ သန္နတဓီရကုတ္တိယာ၊ နာရီ ဥပညိဿတိ သီသတော သုဘာ။

၆၆။

‘‘ကဒါဿု မံ ကဉ္စနဇာလုရစ္ဆဒါ၊ ဓီတာ တိရီဋိဿ ဝိလဂ္ဂမဇ္ဈာ။

မုဒူဟိ ဗာဟာဟိ ပလိဿဇိဿတိ၊ ဗြဟာဝနေ ဇာတဒုမံဝ မာလုဝါ။

၆၇။

‘‘ကဒါဿု [ကဒါဿု မံ (သျာ။ က။)] လာခါရသရတ္တသုစ္ဆဝီ၊ ဗိန္ဒုတ္ထနီ ပုဏ္ဍရီကတ္တစင်္ဂီ။

မုခံ မုခေန ဥပနာမယိဿတိ၊ သောဏ္ဍောဝ သောဏ္ဍဿ သုရာယ ထာလံ။

၆၈။

‘‘ယဒါဒ္ဒသံ [ယထာဒ္ဒသံ (ဣ။)] တံ တိဋ္ဌန္တိံ၊ သဗ္ဗဘဒ္ဒံ [သဗ္ဗဂတ္တံ (သီ။ သျာ။ ဣ။)] မနောရမံ။

တတော သကဿ စိတ္တဿ၊ နာဝဗောဓါမိ ကဉ္စိနံ [ကိဉ္စိနံ (က။)၊ ကိဉ္စနံ (ဣ။)]။

၆၉။

‘‘ဥမ္မာဒန္တိမဟံ ဒဋ္ဌာ [ဒိဋ္ဌာ (သီ။ သျာ။ ဣ။ က။)]၊ အာမုတ္တမဏိကုဏ္ဍလံ။

န သုပါမိ ဒိဝါရတ္တိံ၊ သဟဿံဝ ပရာဇိတော။

၇၀။

‘‘သက္ကော စေ [စ (သီ။ ဣ။)] မေ ဝရံ ဒဇ္ဇာ၊ သော စ လဗ္ဘေထ မေ ဝရော။

ဧကရတ္တံ ဒွိရတ္တံ [ဒိရတ္တံ (ဣ။)] ဝါ၊ ဘဝေယျံ အဘိပါရကော။

ဥမ္မာဒန္တ္ယာ ရမိတွာန၊ သိဝိရာဇာ တတော သိယံ’’ [သိယာ (သျာ။ ဣ။)]။

၇၁။

‘‘ဘူတာနိ မေ ဘူတပတီ နမဿတော၊ အာဂမ္မ ယက္ခော ဣဒမေတဒဗြဝိ။

ရညော မနော ဥမ္မဒန္တ္ယာ နိဝိဋ္ဌော၊ ဒဒါမိ တေ တံ ပရိစာရယဿု’’။

၇၂။

‘‘ပုညာ ဝိဓံသေ အမရော န စမှိ၊ ဇနော စ မေ ပါပမိဒဉ္စ [ပါပမိဒန္တိ (သီ။ ဣ။)] ဇညာ။

ဘုသော စ တ္ယဿ မနသော ဝိဃာတော၊ ဒတွာ ပိယံ ဥမ္မဒန္တိံ အဒဋ္ဌာ’’။

၇၃။

‘‘ဇနိန္ဒ နာညတြ တယာ မယာ ဝါ၊ သဗ္ဗာပိ ကမ္မဿ ကတဿ ဇညာ။

ယံ တေ မယာ ဥမ္မဒန္တီ ပဒိန္နာ၊ ဘုသေဟိ ရာဇာ ဝနထံ သဇာဟိ’’။

၇၄။

‘‘ယော ပါပကံ ကမ္မ ကရံ မနုဿော၊ သော မညတိ မာယိဒ [မာယိဓ (က။)] မညိံသု အညေ။

ပဿန္တိ ဘူတာနိ ကရောန္တမေတံ၊ ယုတ္တာ စ ယေ ဟောန္တိ နရာ ပထဗျာ။

၇၅။

‘‘အညော နု တေ ကောစိ [ကောဓ (ဣ။)] နရော ပထဗျာ၊ သဒ္ဓေယျ [သဒ္ဒဟေယျ (သီ။)] လောကသ္မိ န မေ ပိယာတိ။

ဘုသော စ တ္ယဿ မနသော ဝိဃာတော၊ ဒတွာ ပိယံ ဥမ္မဒန္တိံ အဒဋ္ဌာ’’။

၇၆။

‘‘အဒ္ဓါ ပိယာ မယှ ဇနိန္ဒ ဧသာ၊ န သာ မမံ အပ္ပိယာ ဘူမိပါလ။

ဂစ္ဆေဝ တွံ ဥမ္မဒန္တိံ ဘဒန္တေ, သီဟောဝ သေလဿ ဂုဟံ ဥပေတိ’’။

၇၇။

‘‘န ဣဠိတာ အတ္တဒုခေန ဓီရာ၊ သုခပ္ဖလံ ကမ္မ ပရိစ္စဇန္တိ။

သမ္မောဟိတာ ဝါပိ သုခေန မတ္တာ၊ န ပါပကမ္မဉ္စ [ပါပကံ ကမ္မ (ဣ။)] သမာစရန္တိ’’။

၇၈။

‘‘တုဝဉှိ မာတာ စ ပိတာ စ မယှံ၊ ဘတ္တာ ပတီ ပေါသကော ဒေဝတာ စ။

ဒါသော အဟံ တုယှ သပုတ္တဒါရော၊ ယထာသုခံ သာမိ [သိဗ္ဗ (သီ။)၊ သီဝိ (သျာ။)] ကရောဟိ ကာမံ’’။

၇၉။

‘‘ယော ဣဿရောမှီတိ ကရောတိ ပါပံ၊ ကတွာ စ သော နုတ္တသတေ [နုတ္တပတေ (ဣ။)] ပရေသံ။

န တေန သော ဇီဝတိ ဒီဃမာယု [ဒီဃမာယုံ (သီ။ သျာ။)]၊ ဒေဝါပိ ပါပေန သမေက္ခရေ နံ။

၈၀။

‘‘အညာတကံ သာမိကေဟီ ပဒိန္နံ၊ ဓမ္မေ ဌိတာ ယေ ပဋိစ္ဆန္တိ ဒါနံ။

ပဋိစ္ဆကာ ဒါယကာ စာပိ တတ္ထ၊ သုခပ္ဖလညေဝ ကရောန္တိ ကမ္မံ’’။

၈၁။

‘‘အညော နု တေ ကောစိ နရော ပထဗျာ၊ သဒ္ဓေယျ လောကသ္မိ န မေ ပိယာတိ။

ဘုသော စ တ္ယဿ မနသော ဝိဃာတော၊ ဒတွာ ပိယံ ဥမ္မဒန္တိံ အဒဋ္ဌာ’’။

၈၂။

‘‘အဒ္ဓါ ပိယာ မယှ ဇနိန္ဒ ဧသာ၊ န သာ မမံ အပ္ပိယာ ဘူမိပါလ။

ယံ တေ မယာ ဥမ္မဒန္တီ ပဒိန္နာ၊ ဘုသေဟိ ရာဇာ ဝနထံ သဇာဟိ’’။

၈၃။

‘‘ယော အတ္တဒုက္ခေန ပရဿ ဒုက္ခံ၊ သုခေန ဝါ အတ္တသုခံ ဒဟာတိ။

ယထေဝိဒံ မယှ တထာ ပရေသံ၊ ယော [သော (ဣ။)] ဧဝံ ဇာနာတိ [ပဇာနာတိ (က။)] သ ဝေဒိ ဓမ္မံ။

၈၄။

‘‘အညော နု တေ ကောစိ နရော ပထဗျာ၊ သဒ္ဓေယျ လောကသ္မိ န မေ ပိယာတိ။

ဘုသော စ တ္ယဿ မနသော ဝိဃာတော၊ ဒတွာ ပိယံ ဥမ္မဒန္တိံ အဒဋ္ဌာ’’။

၈၅။

‘‘ဇနိန္ဒ ဇာနာသိ ပိယာ မမေသာ၊ န သာ မမံ အပ္ပိယာ ဘူမိပါလ။

ပိယေန တေ ဒမ္မိ ပိယံ ဇနိန္ဒ၊ ပိယဒါယိနော ဒေဝ ပိယံ လဘန္တိ’’။

၈၆။

‘‘သော နူနာဟံ ဝဓိဿာမိ၊ အတ္တာနံ ကာမဟေတုကံ။

န ဟိ ဓမ္မံ အဓမ္မေန၊ အဟံ ဝဓိတုမုဿဟေ’’။

၈၇။

‘‘သစေ တုဝံ မယှ သတိံ [သန္တိ (က။)] ဇနိန္ဒ၊ န ကာမယာသိ နရဝီရ သေဋ္ဌ။

စဇာမိ နံ သဗ္ဗဇနဿ သိဗျာ [သိဗ္ဗ (သီ။ ဣ။)၊ မဇ္ဈေ (သျာ။)]၊ မယာ ပမုတ္တံ တတော အဝှယေသိ [အဝှယာသိ (က။)] နံ’’။

၈၈။

‘‘အဒူသိယံ စေ အဘိပါရက တွံ၊ စဇာသိ ကတ္တေ အဟိတာယ တ္ယဿ။

မဟာ စ တေ ဥပဝါဒေါပိ အဿ၊ န စာပိ တ္ယဿ နဂရမှိ ပက္ခော’’။

၈၉။

‘‘အဟံ သဟိဿံ ဥပဝါဒမေတံ၊ နိန္ဒံ ပသံသံ ဂရဟဉ္စ သဗ္ဗံ။

မမေတမာဂစ္ဆတု ဘူမိပါလ၊ ယထာသုခံ သိဝိ [သိဗ္ဗ (သီ။ ဣ။)] ကရောဟိ ကာမံ’’။

၉၀။

‘‘ယော နေဝ နိန္ဒံ န ပနပ္ပသံသံ၊ အာဒိယတိ ဂရဟံ နောပိ ပူဇံ။

သိရီ စ လက္ခီ စ အပေတိ တမှာ၊ အာပေါ သုဝုဋ္ဌီဝ ယထာ ထလမှာ’’။

၉၁။

‘‘ယံ ကိဉ္စိ ဒုက္ခဉ္စ သုခဉ္စ ဧတ္တော၊ ဓမ္မာတိသာရဉ္စ မနောဝိဃာတံ။

ဥရသာ အဟံ ပစ္စုတ္တရိဿာမိ [ပဋိစ္ဆိဿာမိ (သီ။ သျာ။)၊ ပစ္စုပဒိဿာမိ (ဣ။)] သဗ္ဗံ၊ ပထဝီ ယထာ ထာဝရာနံ တသာနံ’’။

၉၂။

‘‘ဓမ္မာတိသာရဉ္စ မနောဝိဃာတံ၊ ဒုက္ခဉ္စ နိစ္ဆာမိ အဟံ ပရေသံ။

ဧကောဝိမံ ဟာရယိဿာမိ ဘာရံ၊ ဓမ္မေ ဌိတော ကိဉ္စိ အဟာပယန္တော’’။

၉၃။

‘‘သဂ္ဂူပဂံ ပုညကမ္မံ ဇနိန္ဒ၊ မာ မေ တုဝံ အန္တရာယံ အကာသိ။

ဒဒါမိ တေ ဥမ္မဒန္တိံ ပသန္နော၊ ရာဇာဝ ယညေ ဓနံ ဗြာဟ္မဏာနံ’’။

၉၄။

‘‘အဒ္ဓါ တုဝံ ကတ္တေ ဟိတေသိ မယှံ၊ သခါ မမံ ဥမ္မဒန္တီ တုဝဉ္စ။

နိန္ဒေယျု ဒေဝါ ပိတရော စ သဗ္ဗေ၊ ပါပဉ္စ ပဿံ အဘိသမ္ပရာယံ’’။

၉၅။

‘‘န ဟေတဓမ္မံ သိဝိရာဇ ဝဇ္ဇုံ၊ သနေဂမာ ဇာနပဒါ စ သဗ္ဗေ။

ယံ တေ မယာ ဥမ္မဒန္တီ ပဒိန္နာ၊ ဘုသေဟိ ရာဇာ ဝနထံ သဇာဟိ’’။

၉၆။

‘‘အဒ္ဓါ တုဝံ ကတ္တေ ဟိတေသိ မယှံ၊ သခါ မမံ ဥမ္မဒန္တီ တုဝဉ္စ။

သတဉ္စ ဓမ္မာနိ သုကိတ္တိတာနိ၊ သမုဒ္ဒဝေလာဝ ဒုရစ္စယာနိ’’။

၉၇။

‘‘အာဟုနေယျော မေသိ ဟိတာနုကမ္ပီ၊ ဓါတာ ဝိဓါတာ စသိ ကာမပါလော။

တယီ ဟုတာ ရာဇ မဟပ္ဖလာ ဟိ [မဟပ္ဖလာ ဟိ မေ (ဣ။)]၊ ကာမေန မေ ဥမ္မဒန္တိံ ပဋိစ္ဆ’’။

၉၈။

‘‘အဒ္ဓါ ဟိ သဗ္ဗံ အဘိပါရက တွံ၊ ဓမ္မံ အစာရီ မမ ကတ္တုပုတ္တ။

အညော နု တေ ကော ဣဓ သောတ္ထိကတ္တာ၊ ဒွိပဒေါ နရော အရုဏေ ဇီဝလောကေ’’။

၉၉။

‘‘တုဝံ နု သေဋ္ဌော တွမနုတ္တရောသိ၊ တွံ ဓမ္မဂူ [ဓမ္မဂုတ္တော (သီ။)] ဓမ္မဝိဒူ သုမေဓေါ။

သော ဓမ္မဂုတ္တော စိရမေဝ ဇီဝ၊ ဓမ္မဉ္စ မေ ဒေသယ ဓမ္မပါလ’’။

၁၀၀။

‘‘တဒိင်္ဃ အဘိပါရက၊ သုဏောဟိ ဝစနံ မမ။

ဓမ္မံ တေ ဒေသယိဿာမိ၊ သတံ အာသေဝိတံ အဟံ။

၁၀၁။

‘‘သာဓု ဓမ္မရုစိ ရာဇာ၊ သာဓု ပညာဏဝါ နရော။

သာဓု မိတ္တာနမဒ္ဒုဗ္ဘော၊ ပါပဿာကရဏံ သုခံ။

၁၀၂။

‘‘အက္ကောဓနဿ ဝိဇိတေ၊ ဌိတဓမ္မဿ ရာဇိနော။

သုခံ မနုဿာ အာသေထ၊ သီတစ္ဆာယာယ သံဃရေ။

၁၀၃။

‘‘န စာဟမေတံ အဘိရောစယာမိ၊ ကမ္မံ အသမေက္ခကတံ အသာဓု။

ယေ ဝါပိ ဉတွာန သယံ ကရောန္တိ၊ ဥပမာ ဣမာ မယှံ တုဝံ သုဏောဟိ။

၁၀၄။

‘‘ဂဝံ စေ တရမာနာနံ၊ ဇိမှံ ဂစ္ဆတိ ပုင်္ဂဝေါ။

သဗ္ဗာ တာ ဇိမှံ ဂစ္ဆန္တိ၊ နေတ္တေ ဇိမှံ ဂတေ သတိ။

၁၀၅။

‘‘ဧဝမေဝ [ဧဝမေဝံ (ဣ။)] မနုဿေသု၊ ယော ဟောတိ သေဋ္ဌသမ္မတော။

သော စေ အဓမ္မံ စရတိ၊ ပဂေဝ ဣတရာ ပဇာ။

သဗ္ဗံ ရဋ္ဌံ ဒုခံ သေတိ၊ ရာဇာ စေ ဟောတိ အဓမ္မိကော။

၁၀၆။

‘‘ဂဝံ စေ တရမာနာနံ၊ ဥဇုံ ဂစ္ဆတိ ပုင်္ဂဝေါ။

သဗ္ဗာ ဂါဝီ ဥဇုံ ယန္တိ၊ နေတ္တေ ဥဇုံ ဂတေ သတိ။

၁၀၇။

‘‘ဧဝမေဝ မနုဿေသု၊ ယော ဟောတိ သေဋ္ဌသမ္မတော။

သော သစေ ဓမ္မံ စရတိ၊ ပဂေဝ ဣတရာ ပဇာ။

သဗ္ဗံ ရဋ္ဌံ သုခံ သေတိ၊ ရာဇာ စေ ဟောတိ ဓမ္မိကော။

၁၀၈။

‘‘န စာပါဟံ အဓမ္မေန၊ အမရတ္တမဘိပတ္ထယေ။

ဣမံ ဝါ ပထဝိံ သဗ္ဗံ၊ ဝိဇေတုံ အဘိပါရက။

၁၀၉။

‘‘ယဉှိ ကိဉ္စိ မနုဿေသု၊ ရတနံ ဣဓ ဝိဇ္ဇတိ။

ဂါဝေါ ဒါသော ဟိရညဉ္စ၊ ဝတ္ထိယံ ဟရိစန္ဒနံ။

၁၁၀။

‘‘အဿိတ္ထိယော [အဿိတ္ထိယော စ (သီ။)] ရတနံ မဏိကဉ္စ၊ ယဉ္စာပိ မေ စန္ဒသူရိယာ အဘိပါလယန္တိ။

န တဿ ဟေတု ဝိသမံ စရေယျံ၊ မဇ္ဈေ သိဝီနံ ဥသဘောမှိ ဇာတော။

၁၁၁။

‘‘နေတာ ဟိတာ [နေတာဘိ တာ (သီ။)] ဥဂ္ဂတော ရဋ္ဌပါလော၊ ဓမ္မံ သိဝီနံ အပစာယမာနော။

သော ဓမ္မမေဝါနုဝိစိန္တယန္တော၊ တသ္မာ သကေ စိတ္တဝသေ န ဝတ္တော’’။

၁၁၂။

‘‘အဒ္ဓါ တုဝံ မဟာရာဇ၊ နိစ္စံ အဗျသနံ သိဝံ။

ကရိဿသိ စိရံ ရဇ္ဇံ၊ ပညာ ဟိ တဝ တာဒိသီ။

၁၁၃။

‘‘ဧတံ တေ အနုမောဒါမ၊ ယံ ဓမ္မံ နပ္ပမဇ္ဇသိ။

ဓမ္မံ ပမဇ္ဇ ခတ္တိယော၊ ရဋ္ဌာ [ဌာနာ (သီ။)] စဝတိ ဣဿရော။

၁၁၄။

‘‘ဓမ္မံ စရ မဟာရာဇ၊ မာတာပိတူသု ခတ္တိယ။

ဣဓ ဓမ္မံ စရိတွာန၊ ရာဇ သဂ္ဂံ ဂမိဿသိ။

၁၁၅။

‘‘ဓမ္မံ စရ မဟာရာဇ၊ ပုတ္တဒါရေသု ခတ္တိယ။ပေ။။။

၁၁၆။

‘‘ဓမ္မံ စရ မဟာရာဇ၊ မိတ္တာမစ္စေသု ခတ္တိယ။ပေ။။။

၁၁၇။

‘‘ဓမ္မံ စရ မဟာရာဇ၊ ဝါဟနေသု ဗလေသု စ။ပေ။။။

၁၁၈။

‘‘ဓမ္မံ စရ မဟာရာဇ၊ ဂါမေသု နိဂမေသု စ။ပေ။။။

၁၁၉။

‘‘ဓမ္မံ စရ မဟာရာဇ၊ ရဋ္ဌေသု ဇနပဒေသု စ။ပေ။။။

၁၂၀။

‘‘ဓမ္မံ စရ မဟာရာဇ၊ သမဏဗြာဟ္မဏေသု စ။ပေ။။။

၁၂၁။

‘‘ဓမ္မံ စရ မဟာရာဇ၊ မိဂပက္ခီသု ခတ္တိယ။ပေ။။။

၁၂၂။

‘‘ဓမ္မံ စရ မဟာရာဇ၊ ဓမ္မော စိဏ္ဏော သုခါဝဟော။

ဣဓ ဓမ္မံ စရိတွာန၊ ရာဇ သဂ္ဂံ ဂမိဿသိ။

၁၂၃။

‘‘ဓမ္မံ စရ မဟာရာဇ၊ သဣန္ဒာ ဒေဝါ သဗြဟ္မကာ။

သုစိဏ္ဏေန ဒိဝံ ပတ္တာ၊ မာ ဓမ္မံ ရာဇ ပါမဒေါ’’တိ။

ဥမ္မာဒန္တီဇာတကံ ဒုတိယံ။

၅၂၈။ မဟာဗောဓိဇာတကံ (၃)

၁၂၄။

‘‘ကိံ နု ဒဏ္ဍံ ကိမဇိနံ၊ ကိံ ဆတ္တံ ကိမုပါဟနံ။

ကိမင္ကုသဉ္စ ပတ္တဉ္စ၊ သံဃာဋိဉ္စာပိ ဗြာဟ္မဏ။

တရမာနရူပေါဟာသိ [ဂဏှာသိ (သီ။ သျာ။ ဣ။)]၊ ကိံ နု ပတ္ထယသေ ဒိသံ’’။

၁၂၅။

‘‘ဒွါဒသေတာနိ ဝဿာနိ၊ ဝုသိတာနိ တဝန္တိကေ။

နာဘိဇာနာမိ သောဏေန၊ ပိင်္ဂလေနာဘိကူဇိတံ။

၁၂၆။

‘‘သွာယံ ဒိတ္တောဝ နဒတိ၊ သုက္ကဒါဌံ ဝိဒံသယံ။

တဝ သုတွာ သဘရိယဿ၊ ဝီတသဒ္ဓဿ မံ ပတိ’’။

၁၂၇။

‘‘အဟု ဧသ ကတော ဒေါသော၊ ယထာ ဘာသသိ ဗြာဟ္မဏ။

ဧသ ဘိယျော ပသီဒါမိ၊ ဝသ ဗြာဟ္မဏ မာဂမာ’’။

၁၂၈။

‘‘သဗ္ဗသေတော ပုရေ အာသိ၊ တတောပိ သဗလော အဟု။

သဗ္ဗလောဟိတကော ဒါနိ၊ ကာလော ပက္ကမိတုံ မမ။

၁၂၉။

‘‘အဗ္ဘန္တရံ ပုရေ အာသိ၊ တတော မဇ္ဈေ တတော ဗဟိ။

ပုရာ နိဒ္ဓမနာ ဟောတိ၊ သယမေဝ ဝဇာမဟံ။

၁၃၀။

‘‘ဝီတသဒ္ဓံ န သေဝေယျ၊ ဥဒပါနံဝနောဒကံ။

သစေပိ နံ အနုခဏေ၊ ဝါရိ ကဒ္ဒမဂန္ဓိကံ။

၁၃၁။

‘‘ပသန္နမေဝ သေဝေယျ၊ အပ္ပသန္နံ ဝိဝဇ္ဇယေ။

ပသန္နံ ပယိရုပါသေယျ၊ ရဟဒံ ဝုဒကတ္ထိကော။

၁၃၂။

‘‘ဘဇေ ဘဇန္တံ ပုရိသံ၊ အဘဇန္တံ န ဘဇ္ဇယေ [ဘာဇယေ (ဣ။)]။

အသပ္ပုရိသဓမ္မော သော၊ ယော ဘဇန္တံ န ဘဇ္ဇတိ [ဘာဇတိ (ဣ။)]။

၁၃၃။

‘‘ယော ဘဇန္တံ န ဘဇတိ၊ သေဝမာနံ န သေဝတိ။

သ ဝေ မနုဿပါပိဋ္ဌော၊ မိဂေါ သာခဿိတော ယထာ။

၁၃၄။

‘‘အစ္စာဘိက္ခဏသံသဂ္ဂါ၊ အသမောသရဏေန စ။

ဧတေန မိတ္တာ ဇီရန္တိ၊ အကာလေ ယာစနာယ စ။

၁၃၅။

‘‘တသ္မာ နာဘိက္ခဏံ ဂစ္ဆေ၊ န စ ဂစ္ဆေ စိရာစိရံ။

ကာလေန ယာစံ ယာစေယျ၊ ဧဝံ မိတ္တာ န ဇီယရေ [ဇီရရေ (သျာ။ ဣ။)]။

၁၃၆။

‘‘အတိစိရံ နိဝါသေန၊ ပိယော ဘဝတိ အပ္ပိယော။

အာမန္တ ခေါ တံ ဂစ္ဆာမ၊ ပုရာ တေ ဟောမ အပ္ပိယာ’’။

၁၃၇။

‘‘ဧဝံ စေ ယာစမာနာနံ၊ အဉ္ဇလိံ နာဝဗုဇ္ဈသိ။

ပရိစာရကာနံ သတံ [ပရိစာရိကာနံ သတ္တာနံ (သီ။ သျာ။ ဣ။)]၊ ဝစနံ န ကရောသိ နော။

ဧဝံ တံ အဘိယာစာမ၊ ပုန ကယိရာသိ ပရိယာယံ’’။

၁၃၈။

‘‘ဧဝံ စေ နော ဝိဟရတံ၊ အန္တရာယော န ဟေဿတိ။

တုယှံ ဝါပိ [တုမှဉ္စာပိ (သီ။)၊ တုယှဉ္စာပိ (ဣ။)] မဟာရာဇ၊ မယှံ ဝါ [အမှံ ဝါ (သီ။)၊ မယှဉ္စ (ဣ။)] ရဋ္ဌဝဒ္ဓန။

အပ္ပေဝ နာမ ပဿေမ၊ အဟောရတ္တာနမစ္စယေ’’။

၁၃၉။

‘‘ဥဒီရဏာ စေ သံဂတျာ၊ ဘာဝါယ မနုဝတ္တတိ။

အကာမာ အကရဏီယံ ဝါ၊ ကရဏီယံ ဝါပိ ကုဗ္ဗတိ။

အာကာမာကရဏီယမှိ၊ က္ဝိဓ ပါပေန လိပ္ပတိ [လိမ္ပတိ (သျာ။ က။)]။

၁၄၀။

‘‘သော စေ အတ္ထော စ ဓမ္မော စ၊ ကလျာဏော န စ ပါပကော။

ဘောတော စေ ဝစနံ သစ္စံ၊ သုဟတော ဝါနရော မယာ။

၁၄၁။

‘‘အတ္တနော စေ ဟိ ဝါဒဿ၊ အပရာဓံ ဝိဇာနိယာ [ဝိဇာနိယ (သီ။ သျာ။ ဣ။)]။

န မံ တွံ ဂရဟေယျာသိ၊ ဘောတော ဝါဒေါ ဟိ တာဒိသော’’။

၁၄၂။

‘‘ဣဿရော သဗ္ဗလောကဿ၊ သစေ ကပ္ပေတိ ဇီဝိတံ။

ဣဒ္ဓိံ [ဣဒ္ဓိ (ဣ။ က။)] ဗျသနဘာဝဉ္စ၊ ကမ္မံ ကလျာဏပါပကံ။

နိဒ္ဒေသကာရီ ပုရိသော၊ ဣဿရော တေန လိပ္ပတိ။

၁၄၃။

‘‘သော စေ အတ္ထော စ ဓမ္မော စ၊ ကလျာဏော န စ ပါပကော။

ဘောတော စေ ဝစနံ သစ္စံ၊ သုဟတော ဝါနရော မယာ။

၁၄၄။

‘‘အတ္တနော စေ ဟိ ဝါဒဿ၊ အပရာဓံ ဝိဇာနိယာ။

န မံ တွံ ဂရဟေယျာသိ၊ ဘောတော ဝါဒေါ ဟိ တာဒိသော’’။

၁၄၅။

‘‘သစေ ပုဗ္ဗေကတဟေတု၊ သုခဒုက္ခံ နိဂစ္ဆတိ။

ပေါရာဏကံ ကတံ ပါပံ၊ တမေသော မုစ္စတေ [မုဉ္စတေ (သီ။ သျာ။)] ဣဏံ။

ပေါရာဏကဣဏမောက္ခော၊ က္ဝိဓ ပါပေန လိပ္ပတိ။

၁၄၆။

‘‘သော စေ အတ္ထော စ ဓမ္မော စ၊ ကလျာဏော န စ ပါပကော။

ဘောတော စေ ဝစနံ သစ္စံ၊ သုဟတော ဝါနရော မယာ။

၁၄၇။

‘‘အတ္တနော စေ ဟိ ဝါဒဿ၊ အပရာဓံ ဝိဇာနိယာ။

န မံ တွံ ဂရဟေယျာသိ၊ ဘောတော ဝါဒေါ ဟိ တာဒိသော’’။

၁၄၈။

‘‘စတုန္နံယေဝုပါဒါယ၊ ရူပံ သမ္ဘောတိ ပါဏိနံ။

ယတော စ ရူပံ သမ္ဘောတိ၊ တတ္ထေဝါနုပဂစ္ဆတိ။

ဣဓေဝ ဇီဝတိ ဇီဝေါ၊ ပေစ္စ ပေစ္စ ဝိနဿတိ။

၁၄၉။

ဥစ္ဆိဇ္ဇတိ အယံ လောကော၊ ယေ ဗာလာ ယေ စ ပဏ္ဍိတာ။

ဥစ္ဆိဇ္ဇမာနေ လောကသ္မိံ၊ က္ဝိဓ ပါပေန လိပ္ပတိ။

၁၅၀။

‘‘သော စေ အတ္ထော စ ဓမ္မော စ၊ ကလျာဏော န စ ပါပကော။

ဘောတော စေ ဝစနံ သစ္စံ၊ သုဟတော ဝါနရော မယာ။

၁၅၁။

‘‘အတ္တနော စေ ဟိ ဝါဒဿ၊ အပရာဓံ ဝိဇာနိယာ။

န မံ တွံ ဂရဟေယျာသိ၊ ဘောတော ဝါဒေါ ဟိ တာဒိသော’’။

၁၅၂။

‘‘အာဟု ခတ္တဝိဒါ [ခတ္တဝိဓါ (သီ။ သျာ။ ဣ။)] လောကေ၊ ဗာလာ ပဏ္ဍိတမာနိနော။

မာတရံ ပိတရံ ဟညေ၊ အထော ဇေဋ္ဌမ္ပိ ဘာတရံ။

ဟနေယျ ပုတ္တ [ပုတ္တေ စ (ဣ။)] ဒါရေ စ၊ အတ္ထော စေ တာဒိသော သိယာ။

၁၅၃။

‘‘ယဿ ရုက္ခဿ ဆာယာယ၊ နိသီဒေယျ သယေယျ ဝါ။

န တဿ သာခံ ဘဉ္ဇေယျ၊ မိတ္တဒုဗ္ဘော [မိတ္တဒူဘီ (ဣ။)] ဟိ ပါပကော။

၁၅၄။

‘‘အထ အတ္ထေ သမုပ္ပန္နေ၊ သမူလမပိ အဗ္ဗဟေ [အဗ္ဘဟေ (သျာ။ က။)]။

အတ္ထော မေ သမ္ဗလေနာပိ၊ သုဟတော ဝါနရော မယာ။

၁၅၅။

[အယံ ဂါထာ သီဟဠပေါတ္ထကေ နတ္ထိ] ‘‘သော စေ အတ္ထော စ ဓမ္မော စ၊ ကလျာဏော န စ ပါပကော။

ဘောတော စေ ဝစနံ သစ္စံ၊ သုဟတော ဝါနရော မယာ [အယံ ဂါထာ သီဟဠပေါတ္ထကေ နတ္ထိ]။

၁၅၆။

‘‘အတ္တနော စေ ဟိ ဝါဒဿ၊ အပရာဓံ ဝိဇာနိယာ။

န မံ တွံ ဂရဟေယျာသိ၊ ဘောတော ဝါဒေါ ဟိ တာဒိသော။

၁၅၇။

‘‘အဟေတုဝါဒေါ ပုရိသော၊ ယော စ ဣဿရကုတ္တိကော။

ပုဗ္ဗေကတီ စ ဥစ္ဆေဒီ၊ ယော စ ခတ္တဝိဒေါ နရော။

၁၅၈။

‘‘ဧတေ အသပ္ပုရိသာ လောကေ၊ ဗာလာ ပဏ္ဍိတမာနိနော။

ကရေယျ တာဒိသော ပါပံ၊ အထော အညမ္ပိ ကာရယေ။

အသပ္ပုရိသသံသဂ္ဂေါ ၊ ဒုက္ခန္တော [ဒုက္ကဋော (သီ။)] ကဋုကုဒြယော။

၁၅၉။

‘‘ဥရဗ္ဘရူပေန ဝကဿု [ဗကာသု (သီ။ သျာ။)၊ ဝကာသု (ဣ။)] ပုဗ္ဗေ၊ အသံကိတော အဇယူထံ ဥပေတိ။

ဟန္တွာ ဥရဏိံ အဇိကံ [အဇိယံ (သီ။ သျာ။ ဣ။)] အဇဉ္စ၊ ဥတြာသယိတွာ [စိတြာသယိတွာ (သီ။ ဣ။)] ယေန ကာမံ ပလေတိ။

၁၆၀။

‘‘တထာဝိဓေကေ သမဏဗြာဟ္မဏာသေ၊ ဆဒနံ ကတွာ ဝဉ္စယန္တိ မနုဿေ။

အနာသကာ ထဏ္ဍိလသေယျကာ စ၊ ရဇောဇလ္လံ ဥက္ကုဋိကပ္ပဓါနံ။

ပရိယာယဘတ္တဉ္စ အပါနကတ္တာ၊ ပါပါစာရာ အရဟန္တော ဝဒါနာ။

၁၆၁။

‘‘ဧတေ အသပ္ပုရိသာ လောကေ၊ ဗာလာ ပဏ္ဍိတမာနိနော။

ကရေယျ တာဒိသော ပါပံ၊ အထော အညမ္ပိ ကာရယေ။

အသပ္ပုရိသသံသဂ္ဂေါ၊ ဒုက္ခန္တော ကဋုကုဒြယော။

၁၆၂။

‘‘ယမာဟု နတ္ထိ ဝီရိယန္တိ၊ အဟေတုဉ္စ ပဝဒန္တိ [ဟေတုဉ္စ အပဝဒန္တိ (သီ။ သျာ။ ဣ။)] ယေ။

ပရကာရံ အတ္တကာရဉ္စ၊ ယေ တုစ္ဆံ သမဝဏ္ဏယုံ။

၁၆၃။

‘‘ဧတေ အသပ္ပုရိသာ လောကေ၊ ဗာလာ ပဏ္ဍိတမာနိနော။

ကရေယျ တာဒိသော ပါပံ၊ အထော အညမ္ပိ ကာရယေ။

အသပ္ပုရိသသံသဂ္ဂေါ၊ ဒုက္ခန္တော ကဋုကုဒြယော။

၁၆၄။

‘‘သစေ ဟိ ဝီရိယံ နာဿ၊ ကမ္မံ ကလျာဏပါပကံ။

န ဘရေ ဝဍ္ဎကိံ ရာဇာ၊ နပိ ယန္တာနိ ကာရယေ။

၁၆၅။

‘‘ယသ္မာ စ ဝီရိယံ အတ္ထိ၊ ကမ္မံ ကလျာဏပါပကံ။

တသ္မာ ယန္တာနိ ကာရေတိ၊ ရာဇာ ဘရတိ ဝဍ္ဎကိံ။

၁၆၆။

‘‘ယဒိ ဝဿသတံ ဒေဝေါ၊ န ဝဿေ န ဟိမံ ပတေ။

ဥစ္ဆိဇ္ဇေယျ အယံ လောကော၊ ဝိနဿေယျ အယံ ပဇာ။

၁၆၇။

‘‘ယသ္မာ စ ဝဿတီ ဒေဝေါ၊ ဟိမဉ္စာနုဖုသာယတိ။

တသ္မာ သဿာနိ ပစ္စန္တိ၊ ရဋ္ဌဉ္စ ပါလိတေ [ပလ္လတေ (သီ။ ဣ။)၊ ပေါလယတေ (သျာ။)] စိရံ။

၁၆၈။

‘‘ဂဝံ စေ တရမာနာနံ၊ ဇိမှံ ဂစ္ဆတိ ပုင်္ဂဝေါ။

သဗ္ဗာ တာ ဇိမှံ ဂစ္ဆန္တိ၊ နေတ္တေ ဇိမှံ [ဇိမှ (ဣ။)] ဂတေ သတိ။

၁၆၉။

‘‘ဧဝမေဝ [ဧဝမေဝံ (ဣ။)] မနုဿေသု၊ ယော ဟောတိ သေဋ္ဌသမ္မတော။

သော စေ အဓမ္မံ စရတိ၊ ပဂေဝ ဣတရာ ပဇာ။

သဗ္ဗံ ရဋ္ဌံ ဒုခံ သေတိ၊ ရာဇာ စေ ဟောတိ အဓမ္မိကော။

၁၇၀။

‘‘ဂဝံ စေ တရမာနာနံ၊ ဥဇုံ ဂစ္ဆတိ ပုင်္ဂဝေါ။

သဗ္ဗာ ဂါဝီ ဥဇုံ ယန္တိ၊ နေတ္တေ ဥဇုံ [ဥဇူ (ဣ။)] ဂတေ သတိ။

၁၇၁။

‘‘ဧဝမေဝ မနုဿေသု၊ ယော ဟောတိ သေဋ္ဌသမ္မတော။

သော သစေ [စေဝ (သီ။)၊ စေပိ (က။)] ဓမ္မံ စရတိ၊ ပဂေဝ ဣတရာ ပဇာ။

သဗ္ဗံ ရဋ္ဌံ သုခံ သေတိ၊ ရာဇာ စေ ဟောတိ ဓမ္မိကော။

၁၇၂။

‘‘မဟာရုက္ခဿ ဖလိနော၊ အာမံ ဆိန္ဒတိ ယော ဖလံ။

ရသဉ္စဿ န ဇာနာတိ၊ ဗီဇဉ္စဿ ဝိနဿတိ။

၁၇၃။

‘‘မဟာရုက္ခူပမံ ရဋ္ဌံ၊ အဓမ္မေန ပသာသတိ။

ရသဉ္စဿ န ဇာနာတိ၊ ရဋ္ဌဉ္စဿ ဝိနဿတိ။

၁၇၄။

‘‘မဟာရုက္ခဿ ဖလိနော၊ ပက္ကံ ဆိန္ဒတိ ယော ဖလံ။

ရသဉ္စဿ ဝိဇာနာတိ၊ ဗီဇဉ္စဿ န နဿတိ။

၁၇၅။

‘‘မဟာရုက္ခူပမံ ရဋ္ဌံ၊ ဓမ္မေန ယော ပသာသတိ။

ရသဉ္စဿ ဝိဇာနာတိ၊ ရဋ္ဌဉ္စဿ န နဿတိ။

၁၇၆။

‘‘ယော စ ရာဇာ ဇနပဒံ၊ အဓမ္မေန ပသာသတိ။

သဗ္ဗောသဓီဟိ သော ရာဇာ၊ ဝိရုဒ္ဓေါ ဟောတိ ခတ္တိယော။

၁၇၇။

‘‘တထေဝ နေဂမေ ဟိံသံ၊ ယေ ယုတ္တာ ကယဝိက္ကယေ။

ဩဇဒါနဗလီကာရေ၊ သ ကောသေန ဝိရုဇ္ဈတိ။

၁၇၈။

‘‘ပဟာရဝရခေတ္တညူ ၊ သင်္ဂါမေ ကတနိဿမေ [ကတနိယမေ (က။)]။

ဥဿိတေ ဟိံသယံ ရာဇာ၊ သ ဗလေန ဝိရုဇ္ဈတိ။

၁၇၉။

‘‘တထေဝ ဣသယော ဟိံသံ၊ သညတေ [သံယမေ (သျာ။ က။)] ဗြဟ္မစာရိယော [ဗြဟ္မစာရိနော (သီ။)]။

အဓမ္မစာရီ ခတ္တိယော၊ သော သဂ္ဂေန ဝိရုဇ္ဈတိ။

၁၈၀။

‘‘ယော စ ရာဇာ အဓမ္မဋ္ဌော၊ ဘရိယံ ဟန္တိ အဒူသိကံ။

လုဒ္ဒံ ပသဝတေ ဌာနံ [ပါပံ (သီ။)]၊ ပုတ္တေဟိ စ ဝိရုဇ္ဈတိ။

၁၈၁။

‘‘ဓမ္မံ စရေ ဇာနပဒေ၊ နေဂမေသု [နိဂမေသု (သီ။)] ဗလေသု စ။

ဣသယော စ န ဟိံသေယျ၊ ပုတ္တဒါရေ သမံ စရေ။

၁၈၂။

‘‘သ တာဒိသော ဘူမိပတိ၊ ရဋ္ဌပါလော အကောဓနော။

သပတ္တေ [သာမန္တေ (သီ။ သျာ။ ဣ။)] သမ္ပကမ္ပေတိ၊ ဣန္ဒောဝ အသုရာဓိပေါ’’တိ။

မဟာဗောဓိဇာတကံ တတိယံ။

ပဏ္ဏာသနိပါတံ နိဋ္ဌိတံ။

တဿုဒ္ဒါနံ –

သနိဠီနိကမဝှယနော ပဌမော၊ ဒုတိယော ပန သဥမ္မဒန္တိဝရော။

တတိယော ပန ဗောဓိသိရီဝှယနော၊ ကထိတာ ပန တီဏိ ဇိနေန သုဘာတိ။