ယုဓဉ္ဇယဝဂ္ဂ

၃။ ယုဓဉ္ဇယဝဂ္ဂ

၁။ ယုဓဉ္ဇယစရိယာ

၁။

‘‘ယဒါဟံ အမိတယသော၊ ရာဇပုတ္တော ယုဓဉ္ဇယော။

ဥဿာဝဗိန္ဒုံ သူရိယာတပေ၊ ပတိတံ ဒိသွာန သံဝိဇိံ။

၂။

‘‘တညေဝါဓိပတိံ ကတွာ၊ သံဝေဂမနုဗြူဟယိံ။

မာတာပိတူ စ ဝန္ဒိတွာ၊ ပဗ္ဗဇ္ဇမနုယာစဟံ။

၃။

‘‘ယာစန္တိ မံ ပဉ္ဇလိကာ၊ သနေဂမာ သရဋ္ဌကာ။

‘အဇ္ဇေဝ ပုတ္တ ပဋိပဇ္ဇ၊ ဣဒ္ဓံ ဖီတံ မဟာမဟိံ’။

၄။

‘‘သရာဇကေ သဟောရောဓေ၊ သနေဂမေ သရဋ္ဌကေ။

ကရုဏံ ပရိဒေဝန္တေ၊ အနပေက္ခောဝ ပရိစ္စဇိံ။

၅။

‘‘ကေဝလံ ပထဝိံ ရဇ္ဇံ၊ ဉာတိပရိဇနံ ယသံ။

စဇမာနော န စိန္တေသိံ၊ ဗောဓိယာယေဝ ကာရဏာ။

၆။

‘‘မာတာပိတာ န မေ ဒေဿာ၊ နပိ မေ ဒေဿံ မဟာယသံ။

သဗ္ဗညုတံ ပိယံ မယှံ၊ တသ္မာ ရဇ္ဇံ ပရိစ္စဇိ’’န္တိ။

ယုဓဉ္ဇယစရိယံ ပဌမံ။

၂။ သောမနဿစရိယာ

၇။

‘‘ပုနာပရံ ယဒါ ဟောမိ၊ ဣန္ဒပတ္ထေ ပုရုတ္တမေ။

ကာမိတော ဒယိတော ပုတ္တော၊ သောမနဿောတိ ဝိဿုတော။

၈။

‘‘သီလဝါ ဂုဏသမ္ပန္နော၊ ကလျာဏပဋိဘာနဝါ။

ဝုဍ္ဎာပစာယီ ဟိရီမာ၊ သင်္ဂဟေသု စ ကောဝိဒေါ။

၉။

‘‘တဿ ရညော ပတိကရော၊ အဟောသိ ကုဟကတာပသော။

အာရာမံ မာလာဝစ္ဆဉ္စ၊ ရောပယိတွာန ဇီဝတိ။

၁၀။

‘‘တမဟံ ဒိသွာန ကုဟကံ၊ ထုသရာသိံဝ အတဏ္ဍုလံ။

ဒုမံဝ အန္တော သုသိရံ၊ ကဒလိံဝ အသာရကံ။

၁၁။

‘‘နတ္ထိမဿ သတံ ဓမ္မော၊ သာမညာပဂတော အယံ။

ဟိရီသုက္ကဓမ္မဇဟိတော၊ ဇီဝိတဝုတ္တိကာရဏာ။

၁၂။

‘‘ကုပိတော အဟု [အဟောသိ (သီ။)၊ အာသိ (သျာ။)] ပစ္စန္တော၊ အဋဝီဟိ ပရန္တိဟိ။

တံ နိသေဓေတုံ ဂစ္ဆန္တော၊ အနုသာသိ ပိတာ မမံ။

၁၃။

‘‘‘မာ ပမဇ္ဇိ တုဝံ တာတ၊ ဇဋိလံ ဥဂ္ဂတာပနံ။

ယဒိစ္ဆကံ ပဝတ္တေဟိ၊ သဗ္ဗကာမဒဒေါ ဟိ သော’။

၁၄။

‘‘တမဟံ ဂန္တွာနုပဋ္ဌာနံ၊ ဣဒံ ဝစနမဗြဝိံ။

‘ကစ္စိ တေ ဂဟပတိ ကုသလံ၊ ကိံ ဝါ တေ အာဟရီယတု’။

၁၅။

‘‘တေန သော ကုပိတော အာသိ၊ ကုဟကော မာနနိဿိတော။

‘ဃာတာပေမိ တုဝံ အဇ္ဇ၊ ရဋ္ဌာ ပဗ္ဗာဇယာမိ ဝါ’။

၁၆။

‘‘နိသေဓယိတွာ ပစ္စန္တံ၊ ရာဇာ ကုဟကမဗြဝိ။

‘ကစ္စိ တေ ဘန္တေ ခမနီယံ၊ သမ္မာနော တေ ပဝတ္တိတော’။

၁၇။

‘‘တဿ အာစိက္ခတီ ပါပေါ၊ ကုမာရော ယထာ နာသိယော။

တဿ တံ ဝစနံ သုတွာ၊ အာဏာပေသိ မဟီပတိ။

၁၈။

‘‘‘သီသံ တတ္ထေဝ ဆိန္ဒိတွာ၊ ကတွာန စတုခဏ္ဍိကံ။

ရထိယာ ရထိယံ ဒဿေထ၊ သာ ဂတိ ဇဋိလဟီဠိတာ’။

၁၉။

‘‘တတ္ထ ကာရဏိကာ ဂန္တွာ၊ စဏ္ဍာ လုဒ္ဒါ အကာရုဏာ။

မာတုအင်္ကေ နိသိန္နဿ၊ အာကဍ္ဎိတွာ နယန္တိ မံ။

၂၀။

‘‘တေသာဟံ ဧဝမဝစံ၊ ဗန္ဓတံ ဂါဠှဗန္ဓနံ။

‘ရညော ဒဿေထ မံ ခိပ္ပံ၊ ရာဇကိရိယာနိ အတ္ထိ မေ’။

၂၁။

‘‘တေ မံ ရညော ဒဿယိံသု၊ ပါပဿ ပါပသေဝိနော။

ဒိသွာန တံ သညာပေသိံ၊ မမဉ္စ ဝသမာနယိံ။

၂၂။

‘‘သော မံ တတ္ထ ခမာပေသိ၊ မဟာရဇ္ဇမဒါသိ မေ။

သောဟံ တမံ ဒါလယိတွာ၊ ပဗ္ဗဇိံ အနဂါရိယံ။

၂၃။

‘‘န မေ ဒေဿံ မဟာရဇ္ဇံ၊ ကာမဘောဂေါ န ဒေဿိယော။

သဗ္ဗညုတံ ပိယံ မယှံ၊ တသ္မာ ရဇ္ဇံ ပရိစ္စဇိ’’န္တိ။

သောမနဿစရိယံ ဒုတိယံ။

၃။ အယောဃရစရိယာ

၂၄။

‘‘ပုနာပရံ ယဒါ ဟောမိ၊ ကာသိရာဇဿ အတြဇော။

အယောဃရမှိ သံဝဍ္ဎော၊ နာမေနာသိ အယောဃရော။

၂၅။

‘‘ဒုက္ခေန ဇီဝိတော လဒ္ဓေါ၊ သံဣဠေ ပတိပေါသိတော။

အဇ္ဇေဝ ပုတ္တ ပဋိပဇ္ဇ၊ ကေဝလံ ဝသုဓံ ဣမံ။

၂၆။

‘‘သရဋ္ဌကံ သနိဂမံ၊ သဇနံ ဝန္ဒိတွ ခတ္တိယံ။

အဉ္ဇလိံ ပဂ္ဂဟေတွာန၊ ဣဒံ ဝစနမဗြဝိံ။

၂၇။

‘‘‘ယေ ကေစိ မဟိယာ သတ္တာ၊ ဟီနမုက္ကဋ္ဌမဇ္ဈိမာ။

နိရာရက္ခာ သကေ ဂေဟေ၊ ဝဍ္ဎန္တိ သကဉာတိဘိ။

၂၈။

‘‘‘ဣဒံ လောကေ ဥတ္တရိယံ၊ သံဣဠေ မမ ပေါသနံ။

အယောဃရမှိ သံဝဍ္ဎော၊ အပ္ပဘေ စန္ဒသူရိယေ။

၂၉။

‘‘‘ပူတိကုဏပသမ္ပုဏ္ဏာ၊ မုစ္စိတွာ မာတု ကုစ္ဆိတော။

တတော ဃောရတရေ ဒုက္ခေ၊ ပုန ပက္ခိတ္တယောဃရေ။

၃၀။

‘‘‘ယဒိဟံ တာဒိသံ ပတွာ၊ ဒုက္ခံ ပရမဒါရုဏံ။

ရဇ္ဇေသု ယဒိ ရဇ္ဇာမိ [ရဉ္ဇာမိ (သီ။)]၊ ပါပါနံ ဥတ္တမော သိယံ။

၃၁။

‘‘‘ဥက္ကဏ္ဌိတောမှိ ကာယေန၊ ရဇ္ဇေနမှိ အနတ္ထိကော။

နိဗ္ဗုတိံ ပရိယေသိဿံ၊ ယတ္ထ မံ မစ္စု န မဒ္ဒိယေ’။

၃၂။

‘‘ဧဝါဟံ စိန္တယိတွာန၊ ဝိရဝန္တေ မဟာဇနေ။

နာဂေါဝ ဗန္ဓနံ ဆေတွာ၊ ပါဝိသိံ ကာနနံ ဝနံ။

၃၃။

‘‘မာတာပိတာ န မေ ဒေဿာ၊ နပိ မေ ဒေဿံ မဟာယသံ။

သဗ္ဗညုတံ ပိယံ မယှံ၊ တသ္မာ ရဇ္ဇံ ပရိစ္စဇိ’’န္တိ။

အယောဃရစရိယံ တတိယံ။

၄။ ဘိသစရိယာ

၃၄။

‘‘ပုနာပရံ ယဒါ ဟောမိ၊ ကာသီနံ ပုရဝရုတ္တမေ။

ဘဂိနီ စ ဘာတရော သတ္တ၊ နိဗ္ဗတ္တာ သောတ္ထိယေ ကုလေ။

၃၅။

‘‘ဧတေသံ ပုဗ္ဗဇော အာသိံ၊ ဟိရီသုက္ကမုပါဂတော။

ဘဝံ ဒိသွာန ဘယတော၊ နေက္ခမ္မာဘိရတော အဟံ။

၃၆။

‘‘မာတာပိတူဟိ ပဟိတာ၊ သဟာယာ ဧကမာနသာ။

ကာမေဟိ မံ နိမန္တေန္တိ၊ ‘ကုလဝံသံ ဓရေဟိ’တိ။

၃၇။

‘‘ယံ တေသံ ဝစနံ ဝုတ္တံ၊ ဂိဟီဓမ္မေ သုခါဝဟံ။

တံ မေ အဟောသိ ကဌိနံ၊ တတ္တ [သန္တတ္တ (က။)] ဖာလသမံ ဝိယ။

၃၈။

‘‘တေ မံ တဒါ ဥက္ခိပန္တံ၊ ပုစ္ဆိံသု ပတ္ထိတံ မမ။

‘ကိံ တွံ ပတ္ထယသေ သမ္မ၊ ယဒိ ကာမေ န ဘုဉ္ဇသိ’။

၃၉။

‘‘တေသာဟံ ဧဝမဝစံ၊ အတ္ထကာမော ဟိတေသိနံ။

‘နာဟံ ပတ္ထေမိ ဂိဟီဘာဝံ၊ နေက္ခမ္မာဘိရတော အဟံ’။

၄၀။

‘‘တေ မယှံ ဝစနံ သုတွာ၊ ပိတုမာတု စ သာဝယုံ။

မာတာပိတာ ဧဝမာဟု၊ ‘သဗ္ဗေဝ ပဗ္ဗဇာမ ဘော’။

၄၁။

‘‘ဥဘော မာတာပိတာ မယှံ၊ ဘဂိနီ စ သတ္တ ဘာတရော။

အမိတဓနံ ဆဍ္ဍယိတွာ၊ ပါဝိသိမှာ မဟာဝန’’န္တိ။

ဘိသစရိယံ စတုတ္ထံ။

၅။ သောဏပဏ္ဍိတစရိယာ

၄၂။

‘‘ပုနာပရံ ယဒါ ဟောမိ၊ နဂရေ ဗြဟ္မဝဍ္ဎနေ။

တတ္ထ ကုလဝရေ သေဋ္ဌေ၊ မဟာသာလေ အဇာယဟံ။

၄၃။

‘‘တဒါပိ လောကံ ဒိသွာန၊ အန္ဓီဘူတံ တမောတ္ထဋံ။

စိတ္တံ ဘဝတော ပတိကုဋတိ၊ တုတ္တဝေဂဟတံ ဝိယ။

၄၄။

‘‘ဒိသွာန ဝိဝိဓံ ပါပံ၊ ဧဝံ စိန္တေသဟံ တဒါ။

‘ကဒါဟံ ဂေဟာ နိက္ခမ္မ၊ ပဝိသိဿာမိ ကာနနံ’။

၄၅။

‘‘တဒါပိ မံ နိမန္တေသုံ၊ ကာမဘောဂေဟိ ဉာတယော။

တေသမ္ပိ ဆန္ဒမာစိက္ခိံ၊ ‘မာ နိမန္တေထ တေဟိ မံ’။

၄၆။

‘‘ယော မေ ကနိဋ္ဌကော ဘာတာ၊ နန္ဒော နာမာသိ ပဏ္ဍိတော။

သောပိ မံ အနုသိက္ခန္တော၊ ပဗ္ဗဇ္ဇံ သမရောစယိ။

၄၇။

‘‘အဟံ သောဏော စ နန္ဒော စ၊ ဥဘော မာတာပိတာ မမ။

တဒါပိ ဘောဂေ ဆဍ္ဍေတွာ၊ ပါဝိသိမှာ မဟာဝန’’န္တိ။

သောဏပဏ္ဍိတစရိယံ ပဉ္စမံ။

၆။ တေမိယစရိယာ

၄၈။

‘‘ပုနာပရံ ယဒါ ဟောမိ၊ ကာသိရာဇဿ အတြဇော။

မူဂပက္ခောတိ နာမေန၊ တေမိယောတိ ဝဒန္တိ မံ။

၄၉။

‘‘သောဠသိတ္ထိသဟဿာနံ၊ န ဝိဇ္ဇတိ ပုမော တဒါ [သဒါ (သီ။)]။

အဟောရတ္တာနံ အစ္စယေန၊ နိဗ္ဗတ္တော အဟမေကကော။

၅၀။

‘‘ကိစ္ဆာ လဒ္ဓံ ပိယံ ပုတ္တံ၊ အဘိဇာတံ ဇုတိန္ဓရံ။

သေတစ္ဆတ္တံ ဓါရယိတွာန၊ သယနေ ပေါသေတိ မံ ပိတာ။

၅၁။

‘‘နိဒ္ဒါယမာနော သယနဝရေ၊ ပဗုဇ္ဈိတွာနဟံ တဒါ။

အဒ္ဒသံ ပဏ္ဍရံ ဆတ္တံ၊ ယေနာဟံ နိရယံ ဂတော။

၅၂။

‘‘သဟ ဒိဋ္ဌဿ မေ ဆတ္တံ၊ တာသော ဥပ္ပဇ္ဇိ ဘေရဝေါ။

ဝိနိစ္ဆယံ သမာပန္နော၊ ‘ကထာဟံ ဣမံ မုဉ္စိဿံ’။

၅၃။

‘‘ပုဗ္ဗသာလောဟိတာ မယှံ၊ ဒေဝတာ အတ္ထကာမိနီ။

သာ မံ ဒိသွာန ဒုက္ခိတံ၊ တီသု ဌာနေသု ယောဇယိ။

၅၄။

‘‘‘မာ ပဏ္ဍိစ္စယံ ဝိဘာဝယ၊ ဗာလမတော ဘဝ သဗ္ဗပါဏိနံ။

သဗ္ဗော တံ ဇနော ဩစိနာယတု၊ ဧဝံ တဝ အတ္ထော ဘဝိဿတိ’။

၅၅။

‘‘ဧဝံ ဝုတ္တာယဟံ တဿာ၊ ဣဒံ ဝစနမဗြဝိံ။

‘ကရောမိ တေ တံ ဝစနံ၊ ယံ တွံ ဘဏသိ ဒေဝတေ။

အတ္ထကာမာသိ မေ အမ္မ၊ ဟိတကာမာသိ ဒေဝတေ’။

၅၆။

‘‘တဿာဟံ ဝစနံ သုတွာ၊ သာဂရေဝ ထလံ လဘိံ။

ဟဋ္ဌော သံဝိဂ္ဂမာနသော၊ တယော အင်္ဂေ အဓိဋ္ဌဟိံ။

၅၇။

‘‘မူဂေါ အဟောသိံ ဗဓိရော၊ ပက္ခော ဂတိဝိဝဇ္ဇိတော။

ဧတေ အင်္ဂေ အဓိဋ္ဌာယ၊ ဝဿာနိ သောဠသံ ဝသိံ။

၅၈။

‘‘တတော မေ ဟတ္ထပါဒေ စ၊ ဇိဝှံ သောတဉ္စ မဒ္ဒိယ။

အနူနတံ မေ ပဿိတွာ၊ ‘ကာဠကဏ္ဏီ’တိ နိန္ဒိသုံ။

၅၉။

‘‘တတော ဇာနပဒါ သဗ္ဗေ၊ သေနာပတိပုရောဟိတာ။

သဗ္ဗေ ဧကမနာ ဟုတွာ၊ ဆဍ္ဍနံ အနုမောဒိသုံ။

၆၀။

‘‘သောဟံ တေသံ မတိံ သုတွာ၊ ဟဋ္ဌော သံဝိဂ္ဂမာနသော။

ယဿတ္ထာယ တပေါစိဏ္ဏော၊ သော မေ အတ္ထော သမိဇ္ဈထ။

၆၁။

‘‘နှာပေတွာ အနုလိမ္ပိတွာ၊ ဝေဌေတွာ ရာဇဝေဌနံ။

ဆတ္တေန အဘိသိဉ္စိတွာ၊ ကာရေသုံ ပုရံ ပဒက္ခိဏံ။

၆၂။

‘‘သတ္တာဟံ ဓါရယိတွာန၊ ဥဂ္ဂတေ ရဝိမဏ္ဍလေ။

ရထေန မံ နီဟရိတွာ၊ သာရထီ ဝနမုပါဂမိ။

၆၃။

‘‘ဧကောကာသေ ရထံ ကတွာ၊ သဇ္ဇဿံ ဟတ္ထမုစ္စိတော [ဟတ္ထမုဉ္စိတော (သီ။ သျာ။)]။

သာရထီ ခဏတီ ကာသုံ၊ နိခါတုံ ပထဝိယာ မမံ။

၆၄။

‘‘အဓိဋ္ဌိတမဓိဋ္ဌာနံ၊ တဇ္ဇေန္တော ဝိဝိဓကာရဏာ။

န ဘိန္ဒိံ တမဓိဋ္ဌာနံ၊ ဗောဓိယာယေဝ ကာရဏာ။

၆၅။

‘‘မာတာပိတာ န မေ ဒေဿာ၊ အတ္တာ မေ န စ ဒေဿိယော။

သဗ္ဗညုတံ ပိယံ မယှံ၊ တသ္မာ ဝတမဓိဋ္ဌဟိံ။

၆၆။

‘‘ဧတေ အင်္ဂေ အဓိဋ္ဌာယ၊ ဝဿာနိ သောဠသံ ဝသိံ။

အဓိဋ္ဌာနေန မေ သမော နတ္ထိ၊ ဧသာ မေ အဓိဋ္ဌာနပါရမီ’’တိ။

တေမိယစရိယံ ဆဋ္ဌံ။

၇။ ကပိရာဇစရိယာ

၆၇။

‘‘ယဒါ အဟံ ကပိ အာသိံ၊ နဒီကူလေ ဒရီသယေ။

ဣဠိတော သုသုမာရေန၊ ဂမနံ န လဘာမဟံ။

၆၈။

‘‘ယမ္ဟောကာသေ အဟံ ဌတွာ၊ ဩရာ ပါရံ ပတာမဟံ။

တတ္ထစ္ဆိ သတ္တု ဝဓကော၊ ကုမ္ဘီလော လုဒ္ဒဒဿနော။

၆၉။

‘‘သော မံ အသံသိ ‘ဧဟီ’တိ၊ ‘အဟံပေမီ’တိ တံ ဝတိံ။

တဿ မတ္ထကမက္ကမ္မ၊ ပရကူလေ ပတိဋ္ဌဟိံ။

၇၀။

‘‘န တဿ အလိကံ ဘဏိတံ၊ ယထာ ဝါစံ အကာသဟံ။

သစ္စေန မေ သမော နတ္ထိ၊ ဧသာ မေ သစ္စပါရမီ’’တိ။

ကပိရာဇစရိယံ သတ္တမံ။

၈။ သစ္စတာပသစရိယာ

၇၁။

‘‘ပုနာပရံ ယဒါ ဟောမိ၊ တာပသော သစ္စသဝှယော။

သစ္စေန လောကံ ပါလေသိံ၊ သမဂ္ဂံ ဇနမကာသဟ’’န္တိ။

သစ္စတာပသစရိယံ အဋ္ဌမံ။

၉။ ဝဋ္ဋပေါတကစရိယာ

၇၂။

‘‘ပုနာပရံ ယဒါ ဟောမိ၊ မဂဓေ ဝဋ္ဋပေါတကော။

အဇာတပက္ခော တရုဏော၊ မံသပေသိ ကုလာဝကေ။

၇၃။

‘‘မုခတုဏ္ဍကေနာဟရိတွာ [မုခတုဏ္ဍေနာဟရိတွာ (သီ။)]၊ မာတာ ပေါသယတီ မမံ။

တဿာ ဖဿေန ဇီဝါမိ၊ နတ္ထိ မေ ကာယိကံ ဗလံ။

၇၄။

‘‘သံဝစ္ဆရေ ဂိမှသမယေ၊ ဒဝဍာဟော [ဝနဒါဟော (က။)] ပဒိပ္ပတိ။

ဥပဂစ္ဆတိ အမှာကံ၊ ပါဝကော ကဏှဝတ္တနီ။

၇၅။

‘‘ဓမဓမာ ဣတိဧဝံ၊ သဒ္ဒါယန္တော မဟာသိခီ။

အနုပုဗ္ဗေန ဈာပေန္တော၊ အဂ္ဂိ မမမုပါဂမိ။

၇၆။

‘‘အဂ္ဂိဝေဂဘယာတီတာ၊ တသိတာ မာတာပိတာ မမ။

ကုလာဝကေ မံ ဆဍ္ဍေတွာ၊ အတ္တာနံ ပရိမောစယုံ။

၇၇။

‘‘ပါဒေ ပက္ခေ ပဇဟာမိ၊ နတ္ထိ မေ ကာယိကံ ဗလံ။

သောဟံ အဂတိကော တတ္ထ၊ ဧဝံ စိန္တေသဟံ တဒါ။

၇၈။

‘‘‘ယေသာဟံ ဥပဓါဝေယျံ၊ ဘီတော တသိတဝေဓိတော။

တေ မံ ဩဟာယ ပက္ကန္တာ၊ ကထံ မေ အဇ္ဇ ကာတဝေ။

၇၉။

‘‘‘အတ္ထိ လောကေ သီလဂုဏော၊ သစ္စံ သောစေယျနုဒ္ဒယာ။

တေန သစ္စေန ကာဟာမိ၊ သစ္စကိရိယမုတ္တမံ။

၈၀။

‘‘‘အာဝေဇ္ဇေတွာ ဓမ္မဗလံ၊ သရိတွာ ပုဗ္ဗကေ ဇိနေ။

သစ္စဗလမဝဿာယ၊ သစ္စကိရိယမကာသဟံ။

၈၁။

‘‘‘သန္တိ ပက္ခာ အပတနာ၊ သန္တိ ပါဒါ အဝဉ္စနာ။

မာတာပိတာ စ နိက္ခန္တာ၊ ဇာတဝေဒ ပဋိက္ကမ’။

၈၂။

‘‘သဟသစ္စေ ကတေ မယှံ၊ မဟာပဇ္ဇလိတော သိခီ။

ဝဇ္ဇေသိ သောဠသကရီသာနိ၊ ဥဒကံ ပတွာ ယထာ သိခီ။

သစ္စေန မေ သမော နတ္ထိ၊ ဧသာ မေ သစ္စပါရမီ’’တိ။

ဝဋ္ဋပေါတကစရိယံ နဝမံ။

၁၀။ မစ္ဆရာဇစရိယာ

၈၃။

‘‘ပုနာပရံ ယဒါ ဟောမိ၊ မစ္ဆရာဇာ မဟာသရေ။

ဥဏှေ သူရိယသန္တာပေ၊ သရေ ဥဒက ခီယထ။

၈၄။

‘‘တတော ကာကာ စ ဂိဇ္ဈာ စ၊ ကင်္ကာ [ဗကာ (သီ။)] ကုလလသေနကာ။

ဘက္ခယန္တိ ဒိဝါရတ္တိံ၊ မစ္ဆေ ဥပနိသီဒိယ။

၈၅။

‘‘ဧဝံ စိန္တေသဟံ တတ္ထ၊ သဟ ဉာတီဟိ ဣဠိတော။

‘ကေန နု ခေါ ဥပါယေန၊ ဉာတီ ဒုက္ခာ ပမောစယေ’။

၈၆။

‘‘ဝိစိန္တယိတွာ ဓမ္မတ္ထံ၊ သစ္စံ အဒ္ဒသ ပဿယံ။

သစ္စေ ဌတွာ ပမောစေသိံ၊ ဉာတီနံ တံ အတိက္ခယံ။

၈၇။

‘‘အနုဿရိတွာ သတံ ဓမ္မံ၊ ပရမတ္ထံ ဝိစိန္တယံ။

အကာသိ သစ္စကိရိယံ၊ ယံ လောကေ ဓုဝသဿတံ။

၈၈။

‘‘‘ယတော သရာမိ အတ္တာနံ၊ ယတော ပတ္တောသ္မိ ဝိညုတံ။

နာဘိဇာနာမိ သဉ္စိစ္စ၊ ဧကပါဏမ္ပိ ဟိံသိတံ။

၈၉။

‘‘‘ဧတေန သစ္စဝဇ္ဇေန၊ ပဇ္ဇုန္နော အဘိဝဿတု။

အဘိတ္ထနယ ပဇ္ဇုန္န၊ နိဓိံ ကာကဿ နာသယ။

ကာကံ သောကာယ ရန္ဓေဟိ၊ မစ္ဆေ သောကာ ပမောစယ’။

၉၀။

‘‘သဟကတေ သစ္စဝရေ၊ ပဇ္ဇုန္နော အဘိဂဇ္ဇိယ။

ထလံ နိန္နဉ္စ ပူရေန္တော၊ ခဏေန အဘိဝဿထ။

၉၁။

‘‘ဧဝရူပံ သစ္စဝရံ၊ ကတွာ ဝီရိယမုတ္တမံ။

ဝဿာပေသိံ မဟာမေဃံ၊ သစ္စတေဇဗလဿိတော။

သစ္စေန မေ သမော နတ္ထိ၊ ဧသာ မေ သစ္စပါရမီ’’တိ။

မစ္ဆရာဇစရိယံ ဒသမံ။

၁၁။ ကဏှဒီပါယနစရိယာ

၉၂။

‘‘ပုနာပရံ ယဒါ ဟောမိ၊ ကဏှဒီပါယနော ဣသိ။

ပရောပညာသဝဿာနိ၊ အနဘိရတောစရိံ အဟံ။

၉၃။

‘‘န ကောစိ ဧတံ ဇာနာတိ၊ အနဘိရတိမနံ မမ။

အဟဉှိ ကဿစိ နာစိက္ခိံ၊ အရတိ မေ စရတိ မာနသေ။

၉၄။

‘‘သဗြဟ္မစာရီ မဏ္ဍဗ္ယော၊ သဟာယော မေ မဟာဣသိ။

ပုဗ္ဗကမ္မသမာယုတ္တော၊ သူလမာရောပနံ လဘိ။

၉၅။

‘‘တမဟံ ဥပဋ္ဌဟိတွာန၊ အာရောဂ္ယမနုပါပယိံ။

အာပုစ္ဆိတွာန အာဂဉ္ဆိံ၊ ယံ မယှံ သကမဿမံ။

၉၆။

‘‘သဟာယော ဗြာဟ္မဏော မယှံ၊ ဘရိယံ အာဒါယ ပုတ္တကံ။

တယော ဇနာ သမာဂန္တွာ၊ အာဂဉ္ဆုံ ပါဟုနာဂတံ။

၉၇။

‘‘သမ္မောဒမာနော တေဟိ သဟ၊ နိသိန္နော သကမဿမေ။

ဒါရကော ဝဋ္ဋမနုက္ခိပံ၊ အာသီဝိသမကောပယိ။

၉၈။

‘‘တတော သော ဝဋ္ဋဂတံ မဂ္ဂံ၊ အန္ဝေသန္တော ကုမာရကော။

အာသီဝိသဿ ဟတ္ထေန၊ ဥတ္တမင်္ဂံ ပရာမသိ။

၉၉။

‘‘တဿ အာမသနေ ကုဒ္ဓေါ၊ သပ္ပော ဝိသဗလဿိတော။

ကုပိတော ပရမကောပေန၊ အဍံသိ ဒါရကံ ခဏေ။

၁၀၀။

‘‘သဟဒဋ္ဌော အာသီဝိသေန [အတိဝိသေန (ဣ။ က။)]၊ ဒါရကော ပပတိ [ပတတိ (က။)] ဘူမိယံ။

တေနာဟံ ဒုက္ခိတော အာသိံ၊ မမ ဝါဟသိ တံ ဒုက္ခံ။

၁၀၁။

‘‘တျာဟံ အဿာသယိတွာန၊ ဒုက္ခိတေ သောကသလ္လိတေ။

ပဌမံ အကာသိံ ကိရိယံ၊ အဂ္ဂံ သစ္စံ ဝရုတ္တမံ။

၁၀၂။

‘‘‘သတ္တာဟမေဝါဟံ ပသန္နစိတ္တော၊ ပုညတ္ထိကော အစရိံ ဗြဟ္မစရိယံ။

အထာပရံ ယံ စရိတံ မမေဒံ၊ ဝဿာနိ ပညာသသမာဓိကာနိ။

၁၀၃။

‘‘‘အကာမကော ဝါဟိ အဟံ စရာမိ၊ ဧတေန သစ္စေန သုဝတ္ထိ ဟောတု။

ဟတံ ဝိသံ ဇီဝတု ယညဒတ္တော’။

၁၀၄။

‘‘သဟ သစ္စေ ကတေ မယှံ၊ ဝိသဝေဂေန ဝေဓိတော။

အဗုဇ္ဈိတွာန ဝုဋ္ဌာသိ၊ အရောဂေါ စာသိ မာဏဝေါ။

သစ္စေန မေ သမော နတ္ထိ၊ ဧသာ မေ သစ္စပါရမီ’’တိ။

ကဏှဒီပါယနစရိယံ ဧကာဒသမံ။

၁၂။ သုတသောမစရိယာ

၁၀၅။

‘‘ပုနာပရံ ယဒါ ဟောမိ၊ သုတသောမော မဟီပတိ။

ဂဟိတော ပေါရိသာဒေန၊ ဗြာဟ္မဏေ သင်္ဂရံ သရိံ။

၁၀၆။

‘‘ခတ္တိယာနံ ဧကသတံ၊ အာဝုဏိတွာ ကရတ္တလေ။

ဧတေသံ ပမိလာပေတွာ၊ ယညတ္ထေ ဥပနယီ မမံ။

၁၀၇။

‘‘အပုစ္ဆိ မံ ပေါရိသာဒေါ၊ ‘ကိံ တွံ ဣစ္ဆသိ နိဿဇံ။

ယထာမတိ တေ ကာဟာမိ၊ ယဒိ မေ တွံ ပုနေဟိသိ’။

၁၀၈။

‘‘တဿ ပဋိဿုဏိတွာန၊ ပဏှေ အာဂမနံ မမ။

ဥပဂန္တွာ ပုရံ ရမ္မံ၊ ရဇ္ဇံ နိယျာဒယိံ တဒါ။

၁၀၉။

‘‘အနုဿရိတွာ သတံ ဓမ္မံ၊ ပုဗ္ဗကံ ဇိနသေဝိတံ။

ဗြာဟ္မဏဿ ဓနံ ဒတွာ၊ ပေါရိသာဒံ ဥပါဂမိံ။

၁၁၀။

‘‘နတ္ထိ မေ သံသယော တတ္ထ၊ ဃာတယိဿတိ ဝါ န ဝါ။

သစ္စဝါစာနုရက္ခန္တော၊ ဇီဝိတံ စဇိတုမုပါဂမိံ။

သစ္စေန မေ သမော နတ္ထိ၊ ဧသာ မေ သစ္စပါရမီ’’တိ။

သုတသောမစရိယံ ဒွါဒသမံ။

၁၃။ သုဝဏ္ဏသာမစရိယာ

၁၁၁။

‘‘သာမော ယဒါ ဝနေ အာသိံ၊ သက္ကေန အဘိနိမ္မိတော။

ပဝနေ သီဟဗျဂ္ဃေ စ၊ မေတ္တာယမုပနာမယိံ။

၁၁၂။

‘‘သီဟဗျဂ္ဃေဟိ ဒီဣဟိ၊ အစ္ဆေဟိ မဟိသေဟိ စ။

ပသဒမိဂဝရာဟေဟိ၊ ပရိဝါရေတွာ ဝနေ ဝသိံ။

၁၁၃။

‘‘န မံ ကောစိ ဥတ္တသတိ၊ နပိ ဘာယာမိ ကဿစိ။

မေတ္တာဗလေနုပတ္ထဒ္ဓေါ၊ ရမာမိ ပဝနေ တဒါ’’တိ။

သုဝဏ္ဏသာမစရိယံ တေရသမံ။

၁၄။ ဧကရာဇစရိယာ

၁၁၄။

‘‘ပုနာပရံ ယဒါ ဟောမိ၊ ဧကရာဇာတိ ဝိဿုတော။

ပရမံ သီလံ အဓိဋ္ဌာယ၊ ပသာသာမိ မဟာမဟိံ။

၁၁၅။

‘‘ဒသ ကုသလကမ္မပထေ၊ ဝတ္တာမိ အနဝသေသတော။

စတူဟိ သင်္ဂဟဝတ္ထူဟိ၊ သင်္ဂဏှာမိ [သင်္ဂဟာမိ (က။)] မဟာဇနံ။

၁၁၆။

‘‘ဧဝံ မေ အပ္ပမတ္တဿ၊ ဣဓ လောကေ ပရတ္ထ စ။

ဒဗ္ဗသေနော ဥပဂန္တွာ၊ အစ္ဆိန္ဒန္တော ပုရံ မမ။

၁၁၇။

‘‘ရာဇူပဇီဝေ နိဂမေ၊ သဗလဋ္ဌေ သရဋ္ဌကေ။

သဗ္ဗံ ဟတ္ထဂတံ ကတွာ၊ ကာသုယာ နိခဏီ မမံ။

၁၁၈။

‘‘အမစ္စမဏ္ဍလံ ရဇ္ဇံ၊ ဖီတံ အန္တေပုရံ မမ။

အစ္ဆိန္ဒိတွာန ဂဟိတံ၊ ပိယံ ပုတ္တံဝ ပဿဟံ။

မေတ္တာယ မေ သမော နတ္ထိ၊ ဧသာ မေ မေတ္တာပါရမီ’’တိ။

ဧကရာဇစရိယံ စုဒ္ဒသမံ။

၁၅။ မဟာလောမဟံသစရိယာ

၁၁၉။

‘‘သုသာနေ သေယျံ ကပ္ပေမိ၊ ဆဝဋ္ဌိကံ ဥပနိဓါယဟံ။

ဂါမဏ္ဍလာ [ဂေါမဏ္ဍလာ (သီ။)၊ ဂါမမဏ္ဍလာ (သျာ။)] ဥပါဂန္တွာ၊ ရူပံ ဒဿေန္တိနပ္ပကံ။

၁၂၀။

‘‘အပရေ ဂန္ဓမာလဉ္စ၊ ဘောဇနံ ဝိဝိဓံ ဗဟုံ။

ဥပါယနာနူပနေန္တိ၊ ဟဋ္ဌာ သံဝိဂ္ဂမာနသာ။

၁၂၁။

‘‘ယေ မေ ဒုက္ခံ ဥပဟရန္တိ၊ ယေ စ ဒေန္တိ သုခံ မမ။

သဗ္ဗေသံ သမကော ဟောမိ၊ ဒယာ ကောပေါ န ဝိဇ္ဇတိ။

၁၂၂။

‘‘သုခဒုက္ခေ တုလာဘူတော၊ ယသေသု အယသေသု စ။

သဗ္ဗတ္ထ သမကော ဟောမိ၊ ဧသာ မေ ဥပေက္ခာပါရမီ’’တိ။

မဟာလောမဟံသစရိယံ ပန္နရသမံ။

ယုဓဉ္ဇယဝဂ္ဂေါ တတိယော။

တဿုဒ္ဒါနံ –

ယုဓဉ္ဇယော သောမနဿော၊ အယောဃရဘိသေန စ။

သောဏနန္ဒော မူဂပက္ခော၊ ကပိရာဇာ သစ္စသဝှယော။

ဝဋ္ဋကော မစ္ဆရာဇာ စ၊ ကဏှဒီပါယနော ဣသိ။

သုတသောမော ပုန အာသိံ [အာသိ (သျာ။)]၊ သာမော စ ဧကရာဇဟု။

ဥပေက္ခာပါရမီ အာသိ၊ ဣတိ ဝုတ္ထံ [ဝုတ္တံ (သဗ္ဗတ္ထ) အဋ္ဌကထာ ဩလောကေတဗ္ဗာ] မဟေသိနာ။

ဧဝံ ဗဟုဗ္ဗိဓံ ဒုက္ခံ၊ သမ္ပတ္တီ စ ဗဟုဗ္ဗိဓါ [သမ္ပတ္တိ စ ဗဟုဝိဓါ (သီ။)၊ သမ္ပတ္တိံ စ ဗဟုဝိဓံ (က။)]။

ဘဝါဘဝေ အနုဘဝိတွာ၊ ပတ္တော သမ္ဗောဓိမုတ္တမံ။

ဒတွာ ဒါတဗ္ဗကံ ဒါနံ၊ သီလံ ပူရေတွာ အသေသတော။

နေက္ခမ္မေ ပါရမိံ ဂန္တွာ၊ ပတ္တော သမ္ဗောဓိမုတ္တမံ။

ပဏ္ဍိတေ ပရိပုစ္ဆိတွာ၊ ဝီရိယံ ကတွာန မုတ္တမံ။

ခန္တိယာ ပါရမိံ ဂန္တွာ၊ ပတ္တော သမ္ဗောဓိမုတ္တမံ။

ကတွာ ဒဠှမဓိဋ္ဌာနံ၊ သစ္စဝါစာနုရက္ခိယ။

မေတ္တာယ ပါရမိံ ဂန္တွာ၊ ပတ္တော သမ္ဗောဓိမုတ္တမံ။

လာဘာလာဘေ ယသာယသေ၊ သမ္မာနနာဝမာနနေ။

သဗ္ဗတ္ထ သမကော ဟုတွာ၊ ပတ္တော သမ္ဗောဓိမုတ္တမံ။

ကောသဇ္ဇံ ဘယတော ဒိသွာ၊ ဝီရိယာရမ္ဘဉ္စ ခေမတော။

အာရဒ္ဓဝီရိယာ ဟောထ၊ ဧသာ ဗုဒ္ဓါနုသာသနီ။

ဝိဝါဒံ ဘယတော ဒိသွာ၊ အဝိဝါဒဉ္စ ခေမတော။

သမဂ္ဂါ သခိလာ ဟောထ၊ ဧသာ ဗုဒ္ဓါနုသာသနီ။

ပမာဒံ ဘယတော ဒိသွာ၊ အပ္ပမာဒဉ္စ ခေမတော။

ဘာဝေထဋ္ဌင်္ဂိကံ မဂ္ဂံ၊ ဧသာ ဗုဒ္ဓါနုသာသနီ။

ဣတ္ထံ သုဒံ ဘဂဝါ အတ္တနော ပုဗ္ဗစရိယံ သမ္ဘာဝယမာနော ဗုဒ္ဓါပဒါနိယံ နာမ ဓမ္မပရိယာယံ အဘာသိတ္ထာတိ။

စရိယာပိဋကံ နိဋ္ဌိတံ။