၅၄။ ကစ္စာယနဝဂ္ဂ
၁။ မဟာကစ္စာယနတ္ထေရအပဒါန
၁။
‘‘ပဒုမုတ္တရော နာမ ဇိနော၊ အနေဇော အဇိတံ ဇယော။
သတသဟဿေ ကပ္ပါနံ၊ ဣတော ဥပ္ပဇ္ဇိ နာယကော။
၂။
‘‘ဝီရော ကမလပတ္တက္ခော၊ သသင်္ကဝိမလာနနော။
ကနကာစလသင်္ကာသော [ကဉ္စနတစသင်္ကာသော (သျာ။)]၊ ရဝိဒိတ္တိသမပ္ပဘော။
၃။
‘‘သတ္တနေတ္တမနောဟာရီ၊ ဝရလက္ခဏဘူသိတော။
သဗ္ဗဝါကျပထာတီတော၊ မနုဇာမရသက္ကတော။
၄။
‘‘သမ္ဗုဒ္ဓေါ ဗောဓယံ သတ္တေ၊ ဝါဂီသော မဓုရဿရော။
ကရုဏာနိဗန္ဓသန္တာနော၊ ပရိသာသု ဝိသာရဒေါ။
၅။
‘‘ဒေသေတိ မဓုရံ ဓမ္မံ၊ စတုသစ္စူပသံဟိတံ။
နိမုဂ္ဂေ မောဟပင်္ကမှိ၊ သမုဒ္ဓရတိ ပါဏိနေ။
၆။
‘‘တဒါ ဧကစရော ဟုတွာ၊ တာပသော ဟိမဝါလယော။
နဘသာ မာနုသံ လောကံ၊ ဂစ္ဆန္တော ဇိနမဒ္ဒသံ။
၇။
‘‘ဥပေစ္စ သန္တိကံ တဿ၊ အဿောသိံ ဓမ္မဒေသနံ။
ဝဏ္ဏယန္တဿ ဝီရဿ၊ သာဝကဿ မဟာဂုဏံ။
၈။
‘‘သံခိတ္တေန မယာ ဝုတ္တံ၊ ဝိတ္ထာရေန ပကာသယံ။
ပရိသံ မဉ္စ တောသေတိ၊ ယထာ ကစ္စာယနော အယံ။
၉။
‘‘‘နာဟံ ဧဝမိဓေကစ္စံ [ဧဝံဝိဓံ ကဉ္စိ (သီ။ ဣ။)]၊ အညံ ပဿာမိ သာဝကံ။
တသ္မာတဒဂ္ဂေ [တသ္မေတဒဂ္ဂေ (သီ။)] ဧသဂ္ဂေါ၊ ဧဝံ ဓါရေထ ဘိက္ခဝေါ’။
၁၀။
‘‘တဒါဟံ ဝိမှိတော ဟုတွာ၊ သုတွာ ဝါက္ယံ မနောရမံ။
ဟိမဝန္တံ ဂမိတွာန၊ အာဟိတွာ [အာဟတွာ (သီ။ ဣ။)] ပုပ္ဖသဉ္စယံ။
၁၁။
‘‘ပူဇေတွာ လောကသရဏံ၊ တံ ဌာနမဘိပတ္ထယိံ။
တဒါ မမာသယံ ဉတွာ၊ ဗျာကာသိ သ ရဏဉ္ဇဟော။
၁၂။
‘‘‘ပဿထေတံ ဣသိဝရံ၊ နိဒ္ဓန္တကနကတ္တစံ။
ဥဒ္ဓဂ္ဂလောမံ ဣဏံသံ၊ အစလံ ပဉ္ဇလိံ ဌိတံ။
၁၃။
‘‘‘ဟာသံ သုပုဏ္ဏနယနံ၊ ဗုဒ္ဓဝဏ္ဏဂတာသယံ။
ဓမ္မဇံ ဥဂ္ဂဟဒယံ [ဓမ္မံဝ ဝိဂ္ဂဟဝရံ (သီ။)၊ ဓမ္မပဋိဂ္ဂဟဝရံ (ဣ။)]၊ အမတာသိတ္တသန္နိဘံ’။
၁၄။
‘‘ကစ္စာနဿ ဂုဏံ သုတွာ၊ တံ ဌာနံ ပတ္ထယံ ဌိတော။
အနာဂတမှိ အဒ္ဓါနေ၊ ဂေါတမဿ မဟာမုနေ။
၁၅။
‘‘တဿ ဓမ္မေသု ဒါယာဒေါ၊ ဩရသော ဓမ္မနိမ္မိတော။
ကစ္စာနော နာမ နာမေန၊ ဟေဿတိ သတ္ထု သာဝကော။
၁၆။
‘‘ဗဟုဿုတော မဟာဉာဏီ၊ အဓိပ္ပါယဝိဒူ မုနေ။
ပါပုဏိဿတိ တံ ဌာနံ၊ ယထာယံ ဗျာကတော မယာ။
၁၇။
‘‘သတသဟဿိတော ကပ္ပေ၊ ယံ ကမ္မမကရိံ တဒါ။
ဒုဂ္ဂတိံ နာဘိဇာနာမိ၊ ဗုဒ္ဓပူဇာယိဒံ ဖလံ။
၁၈။
‘‘ဒုဝေ ဘဝေ သံသရာမိ၊ ဒေဝတ္တေ အထ မာနုသေ။
အညံ ဂတိံ န ဂစ္ဆာမိ၊ ဗုဒ္ဓပူဇာယိဒံ ဖလံ။
၁၉။
‘‘ဒုဝေ ကုလေ ပဇာယာမိ၊ ခတ္တိယေ အထ ဗြာဟ္မဏေ။
နီစေ ကုလေ န ဇာယာမိ၊ ဗုဒ္ဓပူဇာယိဒံ ဖလံ။
၂၀။
‘‘ပစ္ဆိမေ စ ဘဝေ ဒါနိ၊ ဇာတော ဥဇ္ဇေနိယံ ပုရေ [ဇာတော၊ ဥဇ္ဇေနိယံ ပုရေ ရမေ (သျာ။)]။
ပဇ္ဇောတဿ စ စဏ္ဍဿ၊ ပုရောဟိတဒိဇာဓိနော [ပုရောဟိတဒိဇာတိနော (သီ။ ဣ။)]။
၂၁။
‘‘ပုတ္တော တိရိဋိဝစ္ဆဿ [တိရိဋဝစ္ဆဿ (သီ။)၊ တိပိတိဝစ္ဆဿ (သျာ။)]၊ နိပုဏော ဝေဒပါရဂူ။
မာတာ စ စန္ဒိမာ နာမ၊ ကစ္စာနောဟံ ဝရတ္တစော။
၂၂။
‘‘ဝီမံသနတ္ထံ ဗုဒ္ဓဿ၊ ဘူမိပါလေန ပေသိတော။
ဒိသွာ မောက္ခပုရဒွါရံ၊ နာယကံ ဂုဏသဉ္စယံ။
၂၃။
‘‘သုတွာ စ ဝိမလံ ဝါက္ယံ၊ ဂတိပင်္ကဝိသောသနံ။
ပါပုဏိံ အမတံ သန္တံ၊ သေသေဟိ သဟ သတ္တဟိ။
၂၄။
‘‘အဓိပ္ပါယဝိဒူ ဇာတော၊ သုဂတဿ မဟာမတေ။
ဌပိတော ဧတဒဂ္ဂေ စ၊ သုသမိဒ္ဓမနောရထော။
၂၅။
‘‘ကိလေသာ ဈာပိတာ မယှံ၊ ဘဝါ သဗ္ဗေ သမူဟတာ။
နာဂေါဝ ဗန္ဓနံ ဆေတွာ၊ ဝိဟရာမိ အနာသဝေါ။
၂၆။
‘‘သွာဂတံ ဝတ မေ အာသိ၊ မမ ဗုဒ္ဓဿ သန္တိကေ။
‘‘သွာဂတံ ဝတ မေ အာသိ၊ မမ ဗုဒ္ဓဿ သန္တိကေ။ တိဿော ဝိဇ္ဇာ အနုပ္ပတ္တာ၊ ကတံ ဗုဒ္ဓဿ သာသနံ။
၂၇။
‘‘ပဋိသမ္ဘိဒါ စတဿော၊ ဝိမောက္ခာပိ စ အဋ္ဌိမေ။
ဆဠဘိညာ သစ္ဆိကတာ၊ ကတံ ဗုဒ္ဓဿ သာသနံ’’။
ဣတ္ထံ သုဒံ အာယသ္မာ မဟာကစ္စာယနော ထေရော ဣမာ ဂါထာယော
အဘာသိတ္ထာတိ။
မဟာကစ္စာယနတ္ထေရဿာပဒါနံ ပဌမံ။
၂။ ဝက္ကလိတ္ထေရအပဒါနံ
၂၈။
‘‘ဣတော သတသဟဿမှိ၊ ကပ္ပေ ဥပ္ပဇ္ဇိ နာယကော။
အနောမနာမော အမိတော၊ နာမေန ပဒုမုတ္တရော။
၂၉။
‘‘ပဒုမာကာရဝဒနော၊ ပဒုမာမလသုစ္ဆဝီ။
လောကေနာနုပလိတ္တောဝ တောယေန ပဒုမံ ယထာ။
၃၀။
‘‘ဝီရော ပဒုမပတ္တက္ခော၊ ကန္တော စ ပဒုမံ ယထာ။
ပဒုမုတ္တရဂန္ဓောဝ၊ တသ္မာ သော ပဒုမုတ္တရော။
၃၁။
‘‘လောကဇေဋ္ဌော စ နိမ္မာနော၊ အန္ဓာနံ နယနူပမော။
သန္တဝေသော ဂုဏနိဓိ၊ ကရုဏာမတိသာဂရော။
၃၂။
‘‘သ ကဒါစိ မဟာဝီရော၊ ဗြဟ္မာသုရသုရစ္စိတော။
သဒေဝမနုဇာကိဏ္ဏေ၊ ဇနမဇ္ဈေ ဇိနုတ္တမော [ဇနုတ္တမော (သျာ။ ဣ။)၊ အနုတ္တမော (က။) ဝင်္ဂီသတ္ထေရာပဒါနေပိ]။
၃၃။
‘‘ဝဒနေန သုဂန္ဓေန၊ မဓုရေန ရုတေန စ။
ရဉ္ဇယံ ပရိသံ သဗ္ဗံ၊ သန္ထဝီ သာဝကံ သကံ။
၃၄။
‘‘သဒ္ဓါဓိမုတ္တော သုမတိ၊ မမ ဒဿနလာလသော [ဒဿနသာလယော (သျာ။)]။
နတ္ထိ ဧတာဒိသော အညော၊ ယထာယံ ဘိက္ခု ဝက္ကလိ။
၃၅။
‘‘တဒါဟံ ဟံသဝတိယံ၊ နဂရေ ဗြာဟ္မဏတြဇော။
ဟုတွာ သုတွာ စ တံ ဝါက္ယံ၊ တံ ဌာနမဘိရောစယိံ။
၃၆။
‘‘သသာဝကံ တံ ဝိမလံ၊ နိမန္တေတွာ တထာဂတံ။
သတ္တာဟံ ဘောဇယိတွာန၊ ဒုဿေဟစ္ဆာဒယိံ တဒါ။
၃၇။
‘‘နိပစ္စ သိရသာ တဿ၊ အနန္တဂုဏသာဂရေ။
နိမုဂ္ဂေါ ဣတိသမ္ပုဏ္ဏော၊ ဣဒံ ဝစနမဗြဝိံ။
၃၈။
‘‘‘ယော သော တယာ သန္ထဝိတော၊ ဣတော သတ္တမကေ မုနိ [ဣဓ သဒ္ဓါဓိမုတ္တော ဣသိ (သျာ။)၊ ဣတော သတ္တမကေဟနိ (သီ။ ဣ။)]။
ဘိက္ခု သဒ္ဓါဝတံ အဂ္ဂေါ၊ တာဒိသော ဟောမဟံ မုနေ’။
၃၉။
‘‘ဧဝံ ဝုတ္တေ မဟာဝီရော၊ အနာဝရဏဒဿနော။
ဣမံ ဝါက္ယံ ဥဒီရေသိ၊ ပရိသာယ မဟာမုနိ။
၄၀။
‘‘‘ပဿထေတံ မာဏဝကံ၊ ဣတမဋ္ဌနိဝါသနံ။
ဟေမယညောပစိတင်္ဂံ [ဟေမယညောပဝီတင်္ဂံ (သီ။)]၊ ဇနနေတ္တမနောဟရံ။
၄၁။
‘‘‘ဧသော အနာဂတဒ္ဓါနေ၊ ဂေါတမဿ မဟေသိနော။
အဂ္ဂေါ သဒ္ဓါဓိမုတ္တာနံ၊ သာဝကောယံ ဘဝိဿတိ။
၄၂။
‘‘‘ဒေဝဘူတော မနုဿော ဝါ၊ သဗ္ဗသန္တာပဝဇ္ဇိတော။
သဗ္ဗဘောဂပရိဗ္ယူဠ္ဟော၊ သုခိတော သံသရိဿတိ။
၄၃။
‘‘‘သတသဟဿိတော ကပ္ပေ၊ ဩက္ကာကကုလသမ္ဘဝေါ။
ဂေါတမော နာမ ဂေါတ္တေန၊ သတ္ထာ လောကေ ဘဝိဿတိ။
၄၄။
‘‘‘တဿ ဓမ္မေသု ဒါယာဒေါ၊ ဩရသော ဓမ္မနိမ္မိတော။
ဝက္ကလိ နာမ နာမေန၊ ဟေဿတိ သတ္ထု သာဝကော’။
၄၅။
‘‘တေန ကမ္မဝိသေသေန၊ စေတနာပဏိဓီဟိ စ။
ဇဟိတွာ မာနုသံ ဒေဟံ၊ တာဝတိံသမဂစ္ဆဟံ။
၄၆။
‘‘သဗ္ဗတ္ထ သုခိတော ဟုတွာ၊ သံသရန္တော ဘဝါဘဝေ။
သာဝတ္ထိယံ ပုရေ ဇာတော၊ ကုလေ အညတရေ အဟံ။
၄၇။
‘‘နောနီတသုခုမာလံ မံ၊ ဇာတပလ္လဝကောမလံ။
မန္ဒံ ဥတ္တာနသယနံ၊ ပိသာစဘယတဇ္ဇိတာ။
၄၈။
‘‘ပါဒမူလေ မဟေသိဿ၊ သာယေသုံ ဒီနမာနသာ။
ဣမံ ဒဒါမ တေ နာထ၊ သရဏံ ဟောဟိ နာယက။
၄၉။
‘‘တဒါ ပဋိဂ္ဂဟိ သော မံ၊ ဘီတာနံ သရဏော မုနိ။
ဇာလိနာ စက္ကင်္ကိတေန [သင်္ကလင်္ကေန (သီ။)]၊ မုဒုကောမလပါဏိနာ။
၅၀။
‘‘တဒါ ပဘုတိ တေနာဟံ၊ အရက္ခေယျေန ရက္ခိတော။
သဗ္ဗဝေရဝိနိမုတ္တော [သဗ္ဗဗျာဓိဝိနိမုတ္တော (သျာ။)၊ သဗ္ဗူပဓိဝိနိမုတ္တော (ဣ။)]၊ သုခေန ပရိဝုဒ္ဓိတော။
၅၁။
‘‘သုဂတေန ဝိနာ ဘူတော၊ ဥက္ကဏ္ဌာမိ မုဟုတ္တကံ။
ဇာတိယာ သတ္တဝဿောဟံ၊ ပဗ္ဗဇိံ အနဂါရိယံ။
၅၂။
‘‘သဗ္ဗပါရမိသမ္ဘူတံ၊ နီလက္ခိနယနံ [လင်္ကိနီလယနံ (သီ။)] ဝရံ။
ရူပံ သဗ္ဗသုဘာကိဏ္ဏံ၊ အတိတ္တော ဝိဟရာမဟံ [ဝိဟယာမဟံ (သီ။ ဣ။)]။
၅၃။
‘‘ဗုဒ္ဓရူပရတိံ [ဗုဒ္ဓေါ ရူပရတိံ (သီ။)] ဉတွာ၊ တဒါ ဩဝဒိ မံ ဇိနော။
‘အလံ ဝက္ကလိ ကိံ ရူပေ၊ ရမသေ ဗာလနန္ဒိတေ။
၅၄။
‘‘‘ယော ဟိ ပဿတိ သဒ္ဓမ္မံ၊ သော မံ ပဿတိ ပဏ္ဍိတော။
အပဿမာနော သဒ္ဓမ္မံ၊ မံ ပဿမ္ပိ န ပဿတိ။
၅၅။
‘‘‘အနန္တာဒီနဝေါ ကာယော၊ ဝိသရုက္ခသမူပမော။
အာဝါသော သဗ္ဗရောဂါနံ၊ ပုဉ္ဇော ဒုက္ခဿ ကေဝလော။
၅၆။
‘‘‘နိဗ္ဗိန္ဒိယ တတော ရူပေ၊ ခန္ဓာနံ ဥဒယဗ္ဗယံ။
ပဿ ဥပက္ကိလေသာနံ၊ သုခေနန္တံ ဂမိဿတိ’။
၅၇။
‘‘ဧဝံ တေနာနုသိဋ္ဌောဟံ၊ နာယကေန ဟိတေသိနာ။
ဂိဇ္ဈကူဋံ သမာရုယှ၊ ဈာယာမိ ဂိရိကန္ဒရေ။
၅၈။
‘‘ဌိတော ပဗ္ဗတပါဒမှိ၊ အဿာသယိ [မမာဟသော (သီ။)] မဟာမုနိ။
ဝက္ကလီတိ ဇိနော ဝါစံ၊ တံ သုတွာ မုဒိတော အဟံ။
၅၉။
‘‘ပက္ခန္ဒိံ သေလပဗ္ဘာရေ၊ အနေကသတပေါရိသေ။
တဒါ ဗုဒ္ဓါနုဘာဝေန၊ သုခေနေဝ မဟိံ ဂတော။
၆၀။
‘‘ပုနောပိ [ပုနာပိ (သျာ။)၊ မုနိ မံ (က။)] ဓမ္မံ ဒေသေတိ၊ ခန္ဓာနံ ဥဒယဗ္ဗယံ။
တမဟံ ဓမ္မမညာယ၊ အရဟတ္တမပါပုဏိံ။
၆၁။
‘‘သုမဟာပရိသမဇ္ဈေ ၊ တဒါ မံ စရဏန္တဂေါ။
အဂ္ဂံ သဒ္ဓါဓိမုတ္တာနံ၊ ပညပေသိ မဟာမတိ။
၆၂။
‘‘သတသဟဿိတော ကပ္ပေ၊ ယံ ကမ္မမကရိံ တဒါ။
ဒုဂ္ဂတိံ နာဘိဇာနာမိ၊ ဗုဒ္ဓပူဇာယိဒံ ဖလံ။
၆၃။
‘‘ကိလေသာ ဈာပိတာ မယှံ။ပေ။။ ဝိဟရာမိ အနာသဝေါ။
၆၄။
‘‘သွာဂတံ ဝတ မေ အာသိ။ပေ။။ ကတံ ဗုဒ္ဓဿ သာသနံ။
၆၅။
‘‘ပဋိသမ္ဘိဒါ စတဿော။ပေ။။ ကတံ ဗုဒ္ဓဿ သာသနံ’’။
ဣတ္ထံ သုဒံ အာယသ္မာ ဝက္ကလိတ္ထေရော ဣမာ ဂါထာယော
အဘာသိတ္ထာတိ။
ဝက္ကလိတ္ထေရဿာပဒါနံ ဒုတိယံ။
၃။ မဟာကပ္ပိနတ္ထေရအပဒါနံ
၆၆။
‘‘ပဒုမုတ္တရော နာမ ဇိနော၊ သဗ္ဗဓမ္မာန ပါရဂူ။
ဥဒိတော အဇဋာကာသေ [ဇဂဒါကာသေ (သီ။)၊ ဇလဒါကာသေ (ဣ။)]၊ ရဝီဝ သရဒမ္ဗရေ။
၆၇။
‘‘ဝစနာဘာယ ဗောဓေတိ၊ ဝေနေယျပဒုမာနိ သော။
ကိလေသပင်္ကံ သောသေတိ၊ မတိရံသီဟိ နာယကော။
၆၈။
‘‘တိတ္ထိယာနံ ယသေ [ယသော (သီ။ ဣ။)] ဟန္တိ၊ ခဇ္ဇောတာဘာ ယထာ ရဝိ။
သစ္စတ္ထာဘံ ပကာသေတိ, ရတနံဝ ဒိဝါကရော။
၆၉။
‘‘ဂုဏာနံ အာယတိဘူတော၊ ရတနာနံဝ သာဂရော။
ပဇ္ဇုန္နောရိဝ ဘူတာနိ၊ ဓမ္မမေဃေန ဝဿတိ။
၇၀။
‘‘အက္ခဒဿော တဒါ အာသိံ၊ နဂရေ ဟံသသဝှယေ။
ဥပေစ္စ ဓမ္မမဿောသိံ၊ ဇလဇုတ္တမနာမိနော။
၇၁။
‘‘ဩဝါဒကဿ ဘိက္ခူနံ၊ သာဝကဿ ကတာဝိနော။
ဂုဏံ ပကာသယန္တဿ၊ တပ္ပယန္တဿ [တောသယန္တဿ (သီ။)၊ ဟာသယန္တဿ (သျာ။)၊ ဝါသယန္တဿ (ဣ။)] မေ မနံ။
၇၂။
‘‘သုတွာ ပတီတော သုမနော၊ နိမန္တေတွာ တထာဂတံ။
သသိဿံ ဘောဇယိတွာန၊ တံ ဌာနမဘိပတ္ထယိံ။
၇၃။
‘‘တဒါ ဟံသသမဘာဂေါ၊ ဟံသဒုန္ဒုဘိနိဿနော [ဟံသဒုန္ဒုဘိသုဿရော (သီ။)]။
ပဿထေတံ မဟာမတ္တံ၊ ဝိနိစ္ဆယဝိသာရဒံ။
၇၄။
‘‘ပတိတံ ပါဒမူလေ မေ၊ သမုဂ္ဂတတနူရုဟံ။
ဇီမူတဝဏ္ဏံ ဣဏံသံ၊ ပသန္နနယနာနနံ။
၇၅။
‘‘ပရိဝါရေန မဟတာ၊ ရာဇယုတ္တံ မဟာယသံ။
ဧသော ကတာဝိနော ဌာနံ၊ ပတ္ထေတိ မုဒိတာသယော။
၇၆။
‘‘‘ဣမိနာ ပဏိပါတေန၊ စာဂေန ပဏိဓီဟိ စ [ပိဏ္ဍပါတေန၊ စေတနာ ပဏိဓီဟိ စ (သီ။)]။
ကပ္ပသတသဟဿာနိ၊ နုပပဇ္ဇတိ ဒုဂ္ဂတိံ။
၇၇။
‘‘‘ဒေဝေသု ဒေဝသောဘဂ္ဂံ၊ မနုဿေသု မဟန္တတံ။
အနုဘောတွာန သေသေန [အဘုတွာဝ သေသေန (သီ။)၊ အနုဘောတွာဝ သေသေန (သျာ။)]၊ နိဗ္ဗာနံ ပါပုဏိဿတိ။
၇၈။
‘‘‘သတသဟဿိတော ကပ္ပေ၊ ဩက္ကာကကုလသမ္ဘဝေါ။
ဂေါတမော နာမ ဂေါတ္တေန၊ သတ္ထာ လောကေ ဘဝိဿတိ။
၇၉။
‘‘‘တဿ ဓမ္မေသု ဒါယာဒေါ၊ ဩရသော ဓမ္မနိမ္မိတော။
ကပ္ပိနော နာမ နာမေန၊ ဟေဿတိ သတ္ထု သာဝကော’။
၈၀။
‘‘တတောဟံ သုကတံ ကာရံ၊ ကတွာန ဇိနသာသနေ။
ဇဟိတွာ မာနုသံ ဒေဟံ၊ တုသိတံ အဂမာသဟံ။
၈၁။
‘‘ဒေဝမာနုသရဇ္ဇာနိ၊ သတသော အနုသာသိယ။
ဗာရာဏသိယမာသန္နေ၊ ဇာတော ကေနိယဇာတိယံ။
၈၂။
‘‘သဟဿပရိဝါရေန [သတသဟဿပရိဝါရော (သျာ။)]၊ သပဇာပတိကော အဟံ။
ပဉ္စ ပစ္စေကဗုဒ္ဓါနံ၊ သတာနိ သမုပဋ္ဌဟိံ။
၈၃။
‘‘တေမာသံ ဘောဇယိတွာန၊ ပစ္ဆာဒမှ တိစီဝရံ။
တတော စုတာ မယံ သဗ္ဗေ၊ အဟုမှ တိဒသူပဂါ။
၈၄။
‘‘ပုနော သဗ္ဗေ မနုဿတ္တံ၊ အဂမိမှ တတော စုတာ။
ကုက္ကုဋမှိ ပုရေ ဇာတာ၊ ဟိမဝန္တဿ ပဿတော။
၈၅။
‘‘ကပ္ပိနော နာမဟံ အာသိံ၊ ရာဇပုတ္တော မဟာယသော။
သေသာမစ္စကုလေ ဇာတာ၊ မမေဝ ပရိဝါရယုံ။
၈၆။
‘‘မဟာရဇ္ဇသုခံ ပတ္တော၊ သဗ္ဗကာမသမိဒ္ဓိမာ။
ဝါဏိဇေဟိ သမက္ခာတံ၊ ဗုဒ္ဓုပ္ပါဒမဟံ သုဏိံ။
၈၇။
‘‘‘ဗုဒ္ဓေါ လောကေ သမုပ္ပန္နော၊ အသမော ဧကပုဂ္ဂလော။
သော ပကာသေတိ သဒ္ဓမ္မံ၊ အမတံ သုခမုတ္တမံ။
၈၈။
‘‘‘သုယုတ္တာ တဿ သိဿာ စ၊ သုမုတ္တာ စ အနာသဝါ’။
‘‘သုတွာ နေသံ သုဝစနံ၊ သက္ကရိတွာန ဝါဏိဇေ။
၈၉။
‘‘ပဟာယ ရဇ္ဇံ သာမစ္စော၊ နိက္ခမိံ ဗုဒ္ဓမာမကော။
နဒိံ ဒိသွာ မဟာစန္ဒံ၊ ပူရိတံ သမတိတ္တိကံ။
၉၀။
‘‘အပ္ပတိဋ္ဌံ အနာလမ္ဗံ၊ ဒုတ္တရံ သီဃဝါဟိနိံ။
ဂုဏံ သရိတွာ ဗုဒ္ဓဿ၊ သောတ္ထိနာ သမတိက္ကမိံ။
၉၁။
‘‘‘ဘဝသောတံ သစေ ဗုဒ္ဓေါ၊ တိဏ္ဏော လောကန္တဂူ ဝိဒူ [ဝိဘူ (က။)]။
ဧတေန သစ္စဝဇ္ဇေန၊ ဂမနံ မေ သမိဇ္ဈတု။
၉၂။
‘‘‘ယဒိ သန္တိဂမော မဂ္ဂေါ၊ မောက္ခော စစ္စန္တိကံ [မောက္ခဒံ သန္တိကံ (သျာ။)] သုခံ။
ဧတေန သစ္စဝဇ္ဇေန၊ ဂမနံ မေ သမိဇ္ဈတု။
၉၃။
‘‘‘သံဃော စေ တိဏ္ဏကန္တာရော၊ ပုညက္ခေတ္တော အနုတ္တရော။
ဧတေန သစ္စဝဇ္ဇေန၊ ဂမနံ မေ သမိဇ္ဈတု’။
၉၄။
‘‘သဟ ကတေ သစ္စဝရေ၊ မဂ္ဂါ အပဂတံ ဇလံ။
တတော သုခေန ဥတ္တိဏ္ဏော၊ နဒီတီရေ မနောရမေ။
၉၅။
‘‘နိသိန္နံ အဒ္ဒသံ ဗုဒ္ဓံ၊ ဥဒေန္တံဝ ပဘင်္ကရံ။
ဇလန္တံ ဟေမသေလံဝ၊ ဒီပရုက္ခံဝ ဇောတိတံ။
၉၆။
‘‘သသိံဝ တာရာသဟိတံ၊ သာဝကေဟိ ပုရက္ခတံ။
ဝါသဝံ ဝိယ ဝဿန္တံ၊ ဒေသနာဇလဒန္တရံ [ဒေဝေန ဇလနန္ဒနံ (သျာ။ ဣ။)]။
၉၇။
‘‘ဝန္ဒိတွာန သဟာမစ္စော၊ ဧကမန္တမုပါဝိသိံ။
တတော နော အာသယံ [တတော အဇ္ဈာသယံ (သျာ။)] ဉတွာ၊ ဗုဒ္ဓေါ ဓမ္မမဒေသယိ။
၉၈။
‘‘သုတွာန ဓမ္မံ ဝိမလံ၊ အဝေါစုမှ မယံ ဇိနံ။
‘ပဗ္ဗာဇေဟိ မဟာဝီရ၊ နိဗ္ဗိန္ဒာမှ [နိဗ္ဗိန္နာမှ (သီ။ ဣ။)၊ ဩတိဏ္ဏမှ (သျာ။)] မယံ ဘဝေ’။
၉၉။
‘‘‘သွက္ခာတော ဘိက္ခဝေ ဓမ္မော၊ ဒုက္ခန္တကရဏာယ ဝေါ။
စရထ ဗြဟ္မစရိယံ’၊ ဣစ္စာဟ မုနိသတ္တမော။
၁၀၀။
‘‘သဟ ဝါစာယ သဗ္ဗေပိ၊ ဘိက္ခုဝေသဓရာ မယံ။
အဟုမှ ဥပသမ္ပန္နာ၊ သောတာပန္နာ စ သာသနေ။
၁၀၁။
‘‘တတော ဇေတဝနံ ဂန္တွာ၊ အနုသာသိ ဝိနာယကော။
အနုသိဋ္ဌော ဇိနေနာဟံ၊ အရဟတ္တမပါပုဏိံ။
၁၀၂။
‘‘တတော ဘိက္ခုသဟဿာနိ [ဘိက္ခုသဟဿံ တံ (သီ။ ဣ။)]၊ အနုသာသိမဟံ တဒါ။
မမာနုသာသနကရာ၊ တေပိ အာသုံ အနာသဝါ။
၁၀၃။
‘‘ဇိနော တသ္မိံ ဂုဏေ တုဋ္ဌော၊ ဧတဒဂ္ဂေ ဌပေသိ မံ။
ဘိက္ခုဩဝါဒကာနဂ္ဂေါ၊ ကပ္ပိနောတိ မဟာဇနေ။
၁၀၄။
‘‘သတသဟဿေ ကတံ ကမ္မံ၊ ဖလံ ဒဿေသိ မေ ဣဓ။
ပမုတ္တော သရဝေဂေါဝ၊ ကိလေသေ ဈာပယိံ [ဈာပယီ (သီ။)] မမ။
၁၀၅။
‘‘ကိလေသာ ဈာပိတာ မယှံ။ပေ။။ ဝိဟရာမိ အနာသဝေါ။
၁၀၆။
‘‘သွာဂတံ ဝတ မေ အာသိ။ပေ။။ ကတံ ဗုဒ္ဓဿ သာသနံ။
၁၀၇။
‘‘ပဋိသမ္ဘိဒါ စတဿော။ပေ။။ ကတံ ဗုဒ္ဓဿ သာသနံ’’။
ဣတ္ထံ သုဒံ အာယသ္မာ မဟာကပ္ပိနော ထေရော ဣမာ ဂါထာယော
အဘာသိတ္ထာတိ။
မဟာကပ္ပိနတ္ထေရဿာပဒါနံ တတိယံ။
၄။ ဒဗ္ဗမလ္လပုတ္တတ္ထေရအပဒါနံ
၁၀၈။
‘‘ပဒုမုတ္တရော နာမ ဇိနော၊ သဗ္ဗလောကဝိဒူ မုနိ။
ဣတော သတသဟဿမှိ၊ ကပ္ပေ ဥပ္ပဇ္ဇိ စက္ခုမာ။
၁၀၉။
‘‘ဩဝါဒကော ဝိညာပကော၊ တာရကော သဗ္ဗပါဏိနံ။
ဒေသနာကုသလော ဗုဒ္ဓေါ၊ တာရေသိ ဇနတံ ဗဟုံ။
၁၁၀။
‘‘အနုကမ္ပကော ကာရုဏိကော၊ ဟိတေသီ သဗ္ဗပါဏိနံ။
သမ္ပတ္တေ တိတ္ထိယေ သဗ္ဗေ၊ ပဉ္စသီလေ ပတိဋ္ဌပိ [ပတိဋ္ဌဟိ (သျာ။ က။)]။
၁၁၁။
‘‘ဧဝံ နိရာကုလံ အာသိ၊ သုညတံ [သုညကံ (သီ။) ဧဝမုပရိပိ] တိတ္ထိယေဟိ စ။
ဝိစိတ္တံ အရဟန္တေဟိ၊ ဝသီဘူတေဟိ တာဒိဘိ။
၁၁၂။
‘‘ရတနာနဋ္ဌပညာသံ၊ ဥဂ္ဂတော သော မဟာမုနိ။
ကဉ္စနဂ္ဃိယသင်္ကာသော၊ ဗာတ္တိံသဝရလက္ခဏော။
၁၁၃။
‘‘ဝဿသတသဟဿာနိ ၊ အာယု ဝိဇ္ဇတိ တာဝဒေ။
တာဝတာ တိဋ္ဌမာနော သော၊ တာရေသိ ဇနတံ ဗဟုံ။
၁၁၄။
‘‘တဒါဟံ ဟံသဝတိယံ၊ သေဋ္ဌိပုတ္တော မဟာယသော။
ဥပေတွာ လောကပဇ္ဇောတံ၊ အဿောသိံ ဓမ္မဒေသနံ။
၁၁၅။
‘‘သေနာသနာနိ ဘိက္ခူနံ၊ ပညာပေန္တံ သသာဝကံ။
ကိတ္တယန္တဿ ဝစနံ၊ သုဏိတွာ မုဒိတော အဟံ။
၁၁၆။
‘‘အဓိကာရံ သသံဃဿ၊ ကတွာ တဿ မဟေသိနော။
နိပစ္စ သိရသာ ပါဒေ၊ တံ ဌာနမဘိပတ္ထယိံ။
၁၁၇။
‘‘တဒါဟ သ မဟာဝီရော၊ မမ ကမ္မံ ပကိတ္တယံ။
‘ယော သသံဃမဘောဇေသိ၊ သတ္တာဟံ လောကနာယကံ။
၁၁၈။
‘‘‘သောယံ ကမလပတ္တက္ခော၊ သီဟံသော ကနကတ္တစော။
မမ ပါဒမူလေ နိပတိ [ပတိတော (ဣ။)]၊ ပတ္ထယံ ဌာနမုတ္တမံ။
၁၁၉။
‘‘‘သတသဟဿိတော ကပ္ပေ၊ ဩက္ကာကကုလသမ္ဘဝေါ။
ဂေါတမော နာမ ဂေါတ္တေန၊ သတ္ထာ လောကေ ဘဝိဿတိ။
၁၂၀။
‘‘‘သာဝကော တဿ ဗုဒ္ဓဿ၊ ဒဗ္ဗော နာမေန ဝိဿုတော။
သေနာသနပညာပကော၊ အဂ္ဂေါ ဟေဿတိယံ တဒါ’။
၁၂၁။
‘‘တေန ကမ္မေန သုကတေန၊ စေတနာပဏိဓီဟိ စ။
ဇဟိတွာ မာနုသံ ဒေဟံ၊ တာဝတိံသမဂစ္ဆဟံ။
၁၂၂။
‘‘သတာနံ တီဏိက္ခတ္တုဉ္စ၊ ဒေဝရဇ္ဇမကာရယိံ။
သတာနံ ပဉ္စက္ခတ္တုဉ္စ၊ စက္ကဝတ္တီ အဟောသဟံ။
၁၂၃။
‘‘ပဒေသရဇ္ဇံ ဝိပုလံ၊ ဂဏနာတော အသံခိယံ။
သဗ္ဗတ္ထ သုခိတော အာသိံ၊ တဿ ကမ္မဿ ဝါဟသာ။
၁၂၄။
‘‘ဧကနဝုတိတော ကပ္ပေ၊ ဝိပဿီ နာမ နာယကော။
ဥပ္ပဇ္ဇိ စာရုဒဿနော [စာရုနယနော (သီ။ သျာ။ ဣ။)]၊ သဗ္ဗဓမ္မဝိပဿကော။
၁၂၅။
‘‘ဒုဋ္ဌစိတ္တော ဥပဝဒိံ၊ သာဝကံ တဿ တာဒိနော။
သဗ္ဗာသဝပရိက္ခီဏံ၊ သုဒ္ဓေါတိ စ ဝိဇာနိယ။
၁၂၆။
‘‘တဿေဝ နရဝီရဿ၊ သာဝကာနံ မဟေသိနံ။
သလာကဉ္စ ဂဟေတွာန [သလာကံ ပဂ္ဂဟေတွာန (သီ။ ဣ။)]၊ ခီရောဒနမဒါသဟံ။
၁၂၇။
‘‘ဣမမှိ ဘဒ္ဒကေ ကပ္ပေ၊ ဗြဟ္မဗန္ဓု မဟာယသော။
ကဿပေါ နာမ ဂေါတ္တေန၊ ဥပ္ပဇ္ဇိ ဝဒတံ ဝရော။
၁၂၈။
‘‘သာသနံ ဇောတယိတွာန၊ အဘိဘုယျ ကုတိတ္ထိယေ။
ဝိနေယျေ ဝိနယိတွာဝ၊ နိဗ္ဗုတော သော သသာဝကော။
၁၂၉။
‘‘သသိဿေ နိဗ္ဗုတေ နာထေ၊ အတ္ထမေန္တမှိ သာသနေ။
ဒေဝါ ကန္ဒိံသု သံဝိဂ္ဂါ၊ မုတ္တကေသာ ရုဒမ္မုခါ။
၁၃၀။
‘‘နိဗ္ဗာယိဿတိ ဓမ္မက္ခော၊ န ပဿိဿာမ သုဗ္ဗတေ။
န သုဏိဿာမ သဒ္ဓမ္မံ၊ အဟော နော အပ္ပပုညတာ။
၁၃၁။
‘‘တဒါယံ ပထဝီ သဗ္ဗာ၊ အစလာ သာ စလာစလာ [စလာစလီ (သီ။)၊ ပုလာပုလီ (သျာ။)]။
သာဂရော စ သသောကောဝ၊ ဝိနဒီ ကရုဏံ ဂိရံ။
၁၃၂။
‘‘စတုဒ္ဒိသာ ဒုန္ဒုဘိယော၊ နာဒယိံသု အမာနုသာ။
သမန္တတော အသနိယော၊ ဖလိံသု စ ဘယာဝဟာ။
၁၃၃။
‘‘ဥက္ကာ ပတိံသု နဘသာ၊ ဓူမကေတု စ ဒိဿတိ။
သဓူမာ ဇာလဝဋ္ဋာ စ [သဗ္ဗထလဇသတ္တာ စ (သီ။)]၊ ရဝိံသု ကရုဏံ မိဂါ။
၁၃၄။
‘‘ဥပ္ပါဒေ ဒါရုဏေ ဒိသွာ၊ သာသနတ္ထင်္ဂသူစကေ။
သံဝိဂ္ဂါ ဘိက္ခဝေါ သတ္တ၊ စိန္တယိမှ မယံ တဒါ။
၁၃၅။
‘‘သာသနေန ဝိနာမှာကံ၊ ဇီဝိတေန အလံ မယံ။
ပဝိသိတွာ မဟာရညံ၊ ယုဉ္ဇာမ ဇိနသာသနံ။
၁၃၆။
‘‘အဒ္ဒသမှ တဒါရညေ၊ ဥဗ္ဗိဒ္ဓံ သေလမုတ္တမံ။
နိဿေဏိယာ တမာရုယှ၊ နိဿေဏိံ ပါတယိမှသေ။
၁၃၇။
‘‘တဒါ ဩဝဒိ နော ထေရော၊ ဗုဒ္ဓုပ္ပါဒေါ သုဒုလ္လဘော။
သဒ္ဓါတိဒုလ္လဘာ လဒ္ဓါ၊ ထောကံ သေသဉ္စ သာသနံ။
၁၃၈။
‘‘နိပတန္တိ ခဏာတီတာ၊ အနန္တေ ဒုက္ခသာဂရေ။
တသ္မာ ပယောဂေါ ကတ္တဗ္ဗော၊ ယာဝ ဌာတိ မုနေ မတံ [ယာဝ တိဋ္ဌတိ သာသနံ (သျာ။)]။
၁၃၉။
‘‘အရဟာ အာသိ သော ထေရော၊ အနာဂါမီ တဒါနုဂေါ။
သုသီလာ ဣတရေ ယုတ္တာ၊ ဒေဝလောကံ အဂမှသေ။
၁၄၀။
‘‘နိဗ္ဗုတော တိဏ္ဏသံသာရော၊ သုဒ္ဓါဝါသေ စ ဧကကော။
အဟဉ္စ ပက္ကုသာတိ စ၊ သဘိယော ဗာဟိယော တထာ။
၁၄၁။
‘‘ကုမာရကဿပေါ စေဝ၊ တတ္ထ တတ္ထူပဂါ မယံ။
သံသာရဗန္ဓနာ မုတ္တာ၊ ဂေါတမေနာနုကမ္ပိတာ။
၁၄၂။
‘‘မလ္လေသု ကုသိနာရာယံ၊ ဇာတော ဂဗ္ဘေဝ မေ သတော။
မာတာ မတာ စိတာရုဠှာ၊ တတော နိပ္ပတိတော အဟံ။
၁၄၃။
‘‘ပတိတော ဒဗ္ဗပုဉ္ဇမှိ၊ တတော ဒဗ္ဗောတိ ဝိဿုတော။
ဗြဟ္မစာရီဗလေနာဟံ၊ ဝိမုတ္တော သတ္တဝဿိကော။
၁၄၄။
‘‘ခီရောဒနဗလေနာဟံ ၊ ပဉ္စဟင်္ဂေဟုပါဂတော။
ခီဏာသဝေါပဝါဒေန၊ ပါပေဟိ ဗဟုစောဒိတော။
၁၄၅။
‘‘ဥဘော ပုညဉ္စ ပါပဉ္စ၊ ဝီတိဝတ္တောမှိ ဒါနိဟံ။
ပတွာန ပရမံ သန္တိံ၊ ဝိဟရာမိ အနာသဝေါ။
၁၄၆။
‘‘သေနာသနံ ပညာပယိံ၊ ဟာသယိတွာန သုဗ္ဗတေ။
ဇိနော တသ္မိံ ဂုဏေ တုဋ္ဌော၊ ဧတဒဂ္ဂေ ဌပေသိ မံ။
၁၄၇။
‘‘ကိလေသာ ဈာပိတာ မယှံ။ပေ။။ ဝိဟရာမိ အနာသဝေါ။
၁၄၈။
‘‘သွာဂတံ ဝတ မေ အာသိ။ပေ။။ ကတံ ဗုဒ္ဓဿ သာသနံ။
၁၄၉။
‘‘ပဋိသမ္ဘိဒါ စတဿော။ပေ။။ ကတံ ဗုဒ္ဓဿ သာသနံ’’။
ဣတ္ထံ သုဒံ အာယသ္မာ ဒဗ္ဗမလ္လပုတ္တော ထေရော ဣမာ ဂါထာယော
အဘာသိတ္ထာတိ။
ဒဗ္ဗမလ္လပုတ္တတ္ထေရဿာပဒါနံ စတုတ္ထံ။
၅။ ကုမာရကဿပတ္ထေရအပဒါနံ
၁၅၀။
‘‘ဣတော သတသဟဿမှိ၊ ကပ္ပေ ဥပ္ပဇ္ဇိ နာယကော။
သဗ္ဗလောကဟိတော ဝီရော၊ ပဒုမုတ္တရနာမကော။
၁၅၁။
‘‘တဒါဟံ ဗြာဟ္မဏော ဟုတွာ၊ ဝိဿုတော ဝေဒပါရဂူ။
ဒိဝါဝိဟာရံ ဝိစရံ၊ အဒ္ဒသံ လောကနာယကံ။
၁၅၂။
‘‘စတုသစ္စံ ပကာသေန္တံ၊ ဗောဓယန္တံ သဒေဝကံ။
ဝိစိတ္တကထိကာနဂ္ဂံ၊ ဝဏ္ဏယန္တံ မဟာဇနေ။
၁၅၃။
‘‘တဒါ မုဒိတစိတ္တောဟံ၊ နိမန္တေတွာ တထာဂတံ။
နာနာရတ္တေဟိ ဝတ္ထေဟိ၊ အလင်္ကရိတွာန မဏ္ဍပံ။
၁၅၄။
‘‘နာနာရတနပဇ္ဇောတံ၊ သသသံဃံ ဘောဇယိံ တဟိံ။
ဘောဇယိတွာန သတ္တာဟံ၊ နာနဂ္ဂရသဘောဇနံ။
၁၅၅။
‘‘နာနာစိတ္တေဟိ [နာနာဝဏ္ဏေဟိ (သီ။)] ပုပ္ဖေဟိ၊ ပူဇယိတွာ သသာဝကံ [မဟာဝီရံ (က။)]။
နိပစ္စ ပါဒမူလမှိ၊ တံ ဌာနံ ပတ္ထယိံ အဟံ။
၁၅၆။
‘‘တဒါ မုနိဝရော အာဟ၊ ကရုဏေကရသာသယော [ကရုဏော ကရုဏာလယော (သျာ။)]။
‘ပဿထေတံ ဒိဇဝရံ၊ ပဒုမာနနလောစနံ။
၁၅၇။
‘‘‘ဣတိပါမောဇ္ဇဗဟုလံ၊ သမုဂ္ဂတတနူရုဟံ။
ဟာသမှိတဝိသာလက္ခံ၊ မမ သာသနလာလသံ။
၁၅၈။
‘‘‘ပတိတံ ပါဒမူလေ မေ၊ ဧကာဝတ္ထသုမာနသံ [ဧကဝတ္ထံ သုမာနသံ (သျာ။ က။)]။
ဧသ ပတ္ထေတိ တံ ဌာနံ၊ ဝိစိတ္တကထိကတ္တနံ [ဝိစိတ္တကထိကတ္တဒံ (သီ။ ဣ။)]။
၁၅၉။
‘‘‘သတသဟဿိတော ကပ္ပေ၊ ဩက္ကာကကုလသမ္ဘဝေါ။
ဂေါတမော နာမ ဂေါတ္တေန၊ သတ္ထာ လောကေ ဘဝိဿတိ။
၁၆၀။
‘‘‘တဿ ဓမ္မေသု ဒါယာဒေါ၊ ဩရသော ဓမ္မနိမ္မိတော။
ကုမာရကဿပေါ နာမ၊ ဟေဿတိ သတ္ထု သာဝကော။
၁၆၁။
‘‘‘ဝိစိတ္တပုပ္ဖဒုဿာနံ ၊ ရတနာနဉ္စ ဝါဟသာ။
ဝိစိတ္တကထိကာနံ သော၊ အဂ္ဂတံ ပါပုဏိဿတိ’။
၁၆၂။
‘‘တေန ကမ္မေန သုကတေန၊ စေတနာပဏိဓီဟိ စ။
ဇဟိတွာ မာနုသံ ဒေဟံ၊ တာဝတိံသမဂစ္ဆဟံ။
၁၆၃။
‘‘ပရိဗ္ဘမံ ဘဝါဘဝေ [ဘဝါကာသေ (သီ။ ဣ။)]၊ ရင်္ဂမဇ္ဈေ ယထာ နဋော။
သာခမိဂတြဇော ဟုတွာ၊ မိဂိယာ ကုစ္ဆိမောက္ကမိံ။
၁၆၄။
‘‘တဒါ မယိ ကုစ္ဆိဂတေ၊ ဝဇ္ဈဝါရော ဥပဋ္ဌိတော။
သာခေန စတ္တာ မေ မာတာ၊ နိဂြောဓံ သရဏံ ဂတာ။
၁၆၅။
‘‘တေန သာ မိဂရာဇေန၊ မရဏာ ပရိမောစိတာ။
ပရိစ္စဇိတွာ သပါဏံ [သံပါဏံ (သီ။ ဣ။)]၊ မမေဝံ ဩဝဒီ တဒါ။
၁၆၆။
‘‘‘နိဂြောဓမေဝ သေဝေယျ၊ န သာခမုပသံဝသေ။
နိဂြောဓသ္မိံ မတံ သေယျော၊ ယဉ္စေ သာခမှိ ဇီဝိတံ’။
၁၆၇။
‘‘တေနာနုသိဋ္ဌာ မိဂယူထပေန၊ အဟဉ္စ မာတာ စ တထေတရေ စ [စိတရေ စ (သျာ။)၊ တဿောဝါဒေန (ဣ။)၊ စိတရေ စ တဿောဝါဒံ (က။)]။
အာဂမ္မ ရမ္မံ တုသိတာဓိဝါသံ၊ ဂတာ ပဝါသံ သဃရံ ယထေဝ။
၁၆၈။
‘‘ပုနော ကဿပဝီရဿ၊ အတ္ထမေန္တမှိ သာသနေ။
အာရုယှ သေလသိခရံ၊ ယုဉ္ဇိတွာ ဇိနသာသနံ။
၁၆၉။
‘‘ဣဒါနာဟံ ရာဇဂဟေ၊ ဇာတော သေဋ္ဌိကုလေ အဟုံ။
အာပန္နသတ္တာ မေ မာတာ၊ ပဗ္ဗဇိ အနဂါရိယံ။
၁၇၀။
‘‘သဂဗ္ဘံ တံ ဝိဒိတွာန၊ ဒေဝဒတ္တမုပါနယုံ။
သော အဝေါစ ‘ဝိနာသေထ၊ ပါပိကံ ဘိက္ခုနိံ ဣမံ’။
၁၇၁။
‘‘ဣဒါနိပိ မုနိန္ဒေန၊ ဇိနေန အနုကမ္ပိတာ။
သုခိနီ အဇနီ မယှံ၊ မာတာ ဘိက္ခုနုပဿယေ။
၁၇၂။
‘‘တံ ဝိဒိတွာ မဟီပါလော၊ ကောသလော မံ အပေါသယိ။
ကုမာရပရိဟာရေန၊ နာမေနာဟဉ္စ ကဿပေါ။
၁၇၃။
‘‘မဟာကဿပမာဂမ္မ၊ အဟံ ကုမာရကဿပေါ။
ဝမ္မိကသဒိသံ ကာယံ၊ သုတွာ ဗုဒ္ဓေန ဒေသိတံ။
၁၇၄။
‘‘တတော စိတ္တံ ဝိမုစ္စိ မေ၊ အနုပါဒါယ သဗ္ဗသော။
ပါယာသိံ ဒမယိတွာဟံ၊ ဧတဒဂ္ဂမပါပုဏိံ။
၁၇၅။
‘‘ကိလေသာ ဈာပိတာ မယှံ။ပေ။။ ဝိဟရာမိ အနာသဝေါ။
၁၇၆။
‘‘သွာဂတံ ဝတ မေ အာသိ။ပေ။။ ကတံ ဗုဒ္ဓဿ သာသနံ။
၁၇၇။
‘‘ပဋိသမ္ဘိဒါ စတဿော။ပေ။။ ကတံ ဗုဒ္ဓဿ သာသနံ’’။
ဣတ္ထံ သုဒံ အာယသ္မာ ကုမာရကဿပေါ ထေရော ဣမာ ဂါထာယော
အဘာသိတ္ထာတိ။
ကုမာရကဿပတ္ထေရဿာပဒါနံ ပဉ္စမံ။
စတုဝီသတိမံ ဘာဏဝါရံ။
၆။ ဗာဟိယတ္ထေရအပဒါနံ
၁၇၈။
‘‘ဣတော သတသဟဿမှိ၊ ကပ္ပေ ဥပ္ပဇ္ဇိ နာယကော။
မဟပ္ပဘော တိလောကဂ္ဂေါ၊ နာမေန ပဒုမုတ္တရော။
၁၇၉။
‘‘ခိပ္ပါဘိညဿ ဘိက္ခုဿ၊ ဂုဏံ ကိတ္တယတော မုနေ။
သုတွာ ဥဒဂ္ဂစိတ္တောဟံ၊ ကာရံ ကတွာ မဟေသိနော။
၁၈၀။
‘‘ဒတွာ သတ္တာဟိကံ ဒါနံ၊ သသိဿဿ မုနေ အဟံ။
အဘိဝါဒိယ သမ္ဗုဒ္ဓံ၊ တံ ဌာနံ ပတ္ထယိံ တဒါ။
၁၈၁။
‘‘တတော မံ ဗျာကရိ ဗုဒ္ဓေါ၊ ‘ဧတံ ပဿထ ဗြာဟ္မဏံ။
ပတိတံ ပါဒမူလေ မေ၊ စရိယံ ပစ္စဝေက္ခဏံ [ပသန္နနယနာနနံ (သီ။)၊ ဣနသမ္ပန္နဝေက္ခဏံ (သျာ။)၊ ဣဏံသံ ပစ္စဝေက္ခဏံ (ဣ။)]။
၁၈၂။
‘‘‘ဟေမယညောပစိတင်္ဂံ ၊ အဝဒါတတနုတ္တစံ။
ပလမ္ဗဗိမ္ဗတမ္ဗောဋ္ဌံ၊ သေတတိဏှသမံ ဒိဇံ။
၁၈၃။
‘‘‘ဂုဏထာမဗဟုတရံ၊ သမုဂ္ဂတတနူရုဟံ။
ဂုဏောဃာယတနီဘူတံ၊ ဣတိသမ္ဖုလ္လိတာနနံ။
၁၈၄။
‘‘‘ဧသော ပတ္ထယတေ ဌာနံ၊ ခိပ္ပါဘိညဿ ဘိက္ခုနော။
အနာဂတေ မဟာဝီရော၊ ဂေါတမော နာမ ဟေဿတိ။
၁၈၅။
‘‘‘တဿ ဓမ္မေသု ဒါယာဒေါ၊ ဩရသော ဓမ္မနိမ္မိတော။
ဗာဟိယော နာမ နာမေန၊ ဟေဿတိ သတ္ထု သာဝကော’။
၁၈၆။
‘‘တဒါ ဟိ တုဋ္ဌော ဝုဋ္ဌာယ၊ ယာဝဇီဝံ မဟာမုနေ။
ကာရံ ကတွာ စုတော သဂ္ဂံ၊ အဂံ သဘဝနံ ယထာ။
၁၈၇။
‘‘ဒေဝဘူတော မနုဿော ဝါ၊ သုခိတော တဿ ကမ္မုနော။
ဝါဟသာ သံသရိတွာန၊ သမ္ပတ္တိမနုဘောမဟံ။
၁၈၈။
‘‘ပုန ကဿပဝီရဿ၊ အတ္ထမေန္တမှိ [အတ္ထင်္ဂတမှိ (သျာ။)] သာသနေ။
အာရုယှ သေလသိခရံ၊ ယုဉ္ဇိတွာ ဇိနသာသနံ။
၁၈၉။
‘‘ဝိသုဒ္ဓသီလော သပ္ပညော၊ ဇိနသာသနကာရကော။
တတော စုတာ ပဉ္စ ဇနာ၊ ဒေဝလောကံ အဂမှသေ။
၁၉၀။
‘‘တတောဟံ ဗာဟိယော ဇာတော၊ ဘာရုကစ္ဆေ ပုရုတ္တမေ။
တတော နာဝါယ ပက္ခန္ဒော [ပက္ခန္တော (သီ။)၊ ပက္ကန္တော (ဣ။)]၊ သာဂရံ အပ္ပသိဒ္ဓိယံ [အတ္ထသိဒ္ဓိယံ (က။)]။
၁၉၁။
‘‘တတော နာဝါ အဘိဇ္ဇိတ္ထ၊ ဂန္တွာန ကတိပါဟကံ။
တဒါ ဘီသနကေ ဃောရေ၊ ပတိတော မကရာကရေ။
၁၉၂။
‘‘တဒါဟံ ဝါယမိတွာန၊ သန္တရိတွာ မဟောဒဓိံ။
သုပ္ပါဒပဋ္ဋနဝရံ [သုပ္ပါရပဋ္ဋနဝရံ (သီ။ ဣ။)]၊ သမ္ပတ္တော မန္ဒဝေဓိတော [မန္ဒမေဓိကော (သီ။)၊ မန္ဒဝေဒိတော (သျာ။)၊ မဒ္ဒဝေရတံ (က။)]။
၁၉၃။
‘‘ဒါရုစီရံ နိဝါသေတွာ၊ ဂါမံ ပိဏ္ဍာယ ပါဝိသိံ။
တဒါဟ သော ဇနော တုဋ္ဌော၊ အရဟာယမိဓါဂတော။
၁၉၄။
‘‘ဣမံ အန္နေန ပါနေန၊ ဝတ္ထေန သယနေန စ။
ဘေသဇ္ဇေန စ သက္ကတွာ၊ ဟေဿာမ သုခိတာ မယံ။
၁၉၅။
‘‘ပစ္စယာနံ တဒါ လာဘီ၊ တေဟိ သက္ကတပူဇိတော။
အရဟာဟန္တိ သင်္ကပ္ပံ၊ ဥပ္ပါဒေသိံ အယောနိသော။
၁၉၆။
‘‘တတော မေ စိတ္တမညာယ၊ စောဒယီ ပုဗ္ဗဒေဝတာ။
‘န တွံ ဥပါယမဂ္ဂညူ၊ ကုတော တွံ အရဟာ ဘဝေ’။
၁၉၇။
‘‘စောဒိတော တာယ သံဝိဂ္ဂေါ၊ တဒါဟံ ပရိပုစ္ဆိ တံ။
‘ကေ ဝါ ဧတေ ကုဟိံ လောကေ၊ အရဟန္တော နရုတ္တမာ။
၁၉၈။
‘‘‘သာဝတ္ထိယံ ကောသလမန္ဒိရေ ဇိနော၊ ပဟူတပညော ဝရဘူရိမေဓသော။
သော သကျပုတ္တော အရဟာ အနာသဝေါ၊ ဒေသေတိ ဓမ္မံ အရဟတ္တပတ္တိယာ။
၁၉၉။
‘‘‘တဒဿ သုတွာ ဝစနံ သုဣဏိတော [ဣဏိတွာ (က။)]၊ နိဓိံဝ လဒ္ဓါ ကပဏောတိ ဝိမှိတော။
ဥဒဂ္ဂစိတ္တော အရဟတ္တမုတ္တမံ၊ သုဒဿနံ ဒဋ္ဌုမနန္တဂေါစရံ။
၂၀၀။
‘‘‘တဒါ တတော နိက္ခမိတွာန သတ္ထုနော [နိက္ခမိတုန သတ္ထုဝရံ (သီ။)]၊ သဒါ ဇိနံ ပဿာမိ ဝိမလာနနံ [ပရာဇိနံ ပဿာမိ ကမလာနနံ (က။)]။
ဥပေစ္စ ရမ္မံ ဝိဇိတဝှယံ ဝနံ၊ ဒိဇေ အပုစ္ဆိံ ကုဟိံ လောကနန္ဒနော။
၂၀၁။
‘‘‘တတော အဝေါစုံ နရဒေဝဝန္ဒိတော၊ ပုရံ ပဝိဋ္ဌော အသနေသနာယ သော။
သသောဝ [ပစ္စေဟိ (သီ။ သျာ။)] ခိပ္ပံ မုနိဒဿနုဿုကော၊ ဥပေစ္စ ဝန္ဒာဟိ တမဂ္ဂပုဂ္ဂလံ’။
၂၀၂။
‘‘တတောဟံ တုဝဋံ ဂန္တွာ၊ သာဝတ္ထိံ ပုရမုတ္တမံ။
ဝိစရန္တံ တမဒ္ဒက္ခိံ၊ ပိဏ္ဍတ္ထံ အပိဟာဂိဓံ။
၂၀၃။
‘‘ပတ္တပါဏိံ အလောလက္ခံ၊ ပါစယန္တံ ဣတာကရံ [ဘာဇယန္တံ ဝိယာမတံ (သီ။)၊ ဇောတယန္တံ ဣဓါမတံ (သျာ။)၊ ဘာဇယန္တံ ဣဒံမတံ (ဣ။)]။
သိရီနိလယသင်္ကာသံ၊ ရဝိဒိတ္တိဟရာနနံ။
၂၀၄။
‘‘တံ သမေစ္စ နိပစ္စာဟံ၊ ဣဒံ ဝစနမဗြဝိံ။
‘ကုပထေ ဝိပ္ပနဋ္ဌဿ၊ သရဏံ ဟောဟိ ဂေါတမ။
၂၀၅။
‘‘‘ပါဏသန္တာရဏတ္ထာယ ၊ ပိဏ္ဍာယ ဝိစရာမဟံ။
န တေ ဓမ္မကထာကာလော၊ ဣစ္စာဟ မုနိသတ္တမော’။
၂၀၆။
‘‘တဒါ ပုနပ္ပုနံ ဗုဒ္ဓံ၊ အာယာစိံ ဓမ္မလာလသော။
ယော မေ ဓမ္မမဒေသေသိ၊ ဂမ္ဘီရံ သုညတံ ပဒံ။
၂၀၇။
‘‘တဿ ဓမ္မံ သုဏိတွာန၊ ပါပုဏိံ အာသဝက္ခယံ။
ပရိက္ခီဏာယုကော သန္တော၊ အဟော သတ္ထာနုကမ္ပကော။
၂၀၈။
‘‘ကိလေသာ ဈာပိတာ မယှံ။ပေ။။ ဝိဟရာမိ အနာသဝေါ။
၂၀၉။
‘‘သွာဂတံ ဝတ မေ အာသိ။ပေ။။ ကတံ ဗုဒ္ဓဿ သာသနံ။
၂၁၀။
‘‘ပဋိသမ္ဘိဒါ စတဿော။ပေ။။ ကတံ ဗုဒ္ဓဿ သာသနံ။
၂၁၁။
‘‘ဧဝံ ထေရော ဝိယာကာသိ၊ ဗာဟိယော ဒါရုစီရိယော။
သင်္ကာရကူဋေ ပတိတော၊ ဘူတာဝိဋ္ဌာယ ဂါဝိယာ။
၂၁၂။
‘‘အတ္တနော ပုဗ္ဗစရိယံ၊ ကိတ္တယိတွာ မဟာမတိ။
ပရိနိဗ္ဗာယိ သော ထေရော [ဝီရော (သီ။)၊ ဓီရော (သျာ။)]၊ သာဝတ္ထိယံ ပုရုတ္တမေ။
၂၁၃။
‘‘နဂရာ နိက္ခမန္တော တံ၊ ဒိသွာန ဣသိသတ္တမော။
ဒါရုစီရဓရံ ဓီရံ၊ ဗာဟိယံ ဗာဟိတာဂမံ။
၂၁၄။
‘‘ဘူမိယံ ပတိတံ ဒန္တံ၊ ဣန္ဒကေတူဝ ပါတိတံ။
ဂတာယုံ သုက္ခကိလေသံ [ဂတာယု သံဂတက္လေသံ (သီ။ ဣ။)၊ တဒါယု သင်္ကတာလေသံ (က။)]၊ ဇိနသာသနကာရကံ။
၂၁၅။
‘‘တတော အာမန္တယီ သတ္ထာ၊ သာဝကေ သာသနေ ရတေ။
‘ဂဏှထ နေတွာ [ဟုတွာ (သျာ။ ဣ။ က။)] ဈာပေထ၊ တနုံ သဗြဟ္မစာရိနော။
၂၁၆။
‘‘‘ထူပံ ကရောထ ပူဇေထ၊ နိဗ္ဗုတော သော မဟာမတိ။
ခိပ္ပါဘိညာနမေသဂ္ဂေါ၊ သာဝကော မေ ဝစောကရော။
၂၁၇။
‘‘‘သဟဿမပိ စေ ဂါထာ၊ အနတ္ထပဒသဉှိတာ။
ဧကံ ဂါထာပဒံ သေယျော၊ ယံ သုတွာ ဥပသမ္မတိ။
၂၁၈။
‘‘‘ယတ္ထ အာပေါ စ ပထဝီ၊ တေဇော ဝါယော န ဂါဓတိ။
န တတ္ထ သုက္ကာ ဇောတန္တိ၊ အာဒိစ္စော န ပကာသတိ။
၂၁၉။
‘‘‘န တတ္ထ စန္ဒိမာ ဘာတိ၊ တမော တတ္ထ န ဝိဇ္ဇတိ။
ယဒါ စ အတ္တနာ ဝေဒိ၊ မုနိမောနေန ဗြာဟ္မဏော။
၂၂၀။
‘‘‘အထ ရူပါ အရူပါ စ၊ သုခဒုက္ခာ ဝိမုစ္စတိ’။
ဣစ္စေဝံ အဘဏီ နာထော၊ တိလောကသရဏော မုနိ’’။
ဣတ္ထံ သုဒံ အာယသ္မာ ဗာဟိယော ထေရော ဣမာ ဂါထာယော
အဘာသိတ္ထာတိ။
ဗာဟိယတ္ထေရဿာပဒါနံ ဆဋ္ဌံ။
၇။ မဟာကောဋ္ဌိကတ္ထေရအပဒါနံ
၂၂၁။
‘‘ပဒုမုတ္တရော နာမ ဇိနော၊ သဗ္ဗလောကဝိဒူ မုနိ။
ဣတော သတသဟဿမှိ၊ ကပ္ပေ ဥပ္ပဇ္ဇိ စက္ခုမာ။
၂၂၂။
‘‘ဩဝါဒကော ဝိညာပကော၊ တာရကော သဗ္ဗပါဏိနံ။
ဒေသနာကုသလော ဗုဒ္ဓေါ၊ တာရေသိ ဇနတံ ဗဟုံ။
၂၂၃။
‘‘အနုကမ္ပကော ကာရုဏိကော၊ ဟိတေသီ သဗ္ဗပါဏိနံ။
သမ္ပတ္တေ တိတ္ထိယေ သဗ္ဗေ၊ ပဉ္စသီလေ ပတိဋ္ဌပိ။
၂၂၄။
‘‘ဧဝံ နိရာကုလံ အာသိ၊ သုညတံ တိတ္ထိယေဟိ စ။
ဝိစိတ္တံ အရဟန္တေဟိ၊ ဝသီဘူတေဟိ တာဒိဘိ။
၂၂၅။
‘‘ရတနာနဋ္ဌပညာသံ၊ ဥဂ္ဂတော သော မဟာမုနိ။
ကဉ္စနဂ္ဃိယသင်္ကာသော၊ ဗာတ္တိံသဝရလက္ခဏော။
၂၂၆။
‘‘ဝဿသတသဟဿာနိ၊ အာယု ဝိဇ္ဇတိ တာဝဒေ။
တာဝတာ တိဋ္ဌမာနော သော၊ တာရေသိ ဇနတံ ဗဟုံ။
၂၂၇။
‘‘တဒါဟံ ဟံသဝတိယံ၊ ဗြာဟ္မဏော ဝေဒပါရဂူ။
ဥပေစ္စ သဗ္ဗလောကဂ္ဂံ [သဗ္ဗသာရဂ္ဂံ (သီ။)၊ သတ္တပါရဂံ (ဣ။)]၊ အဿောသိံ ဓမ္မဒေသနံ။
၂၂၈။
‘‘တဒါ သော သာဝကံ ဝီရော၊ ပဘိန္နမတိဂေါစရံ။
အတ္ထေ ဓမ္မေ နိရုတ္တေ စ၊ ပဋိဘာနေ စ ကောဝိဒံ။
၂၂၉။
‘‘ဌပေသိ ဧတဒဂ္ဂမှိ၊ တံ သုတွာ မုဒိတော အဟံ။
သသာဝကံ ဇိနဝရံ၊ သတ္တာဟံ ဘောဇယိံ တဒါ။
၂၃၀။
‘‘ဒုဿေဟစ္ဆာဒယိတွာန ၊ သသိဿံ ဗုဒ္ဓိသာဂရံ [ဗုဒ္ဓသာဂရံ (က။)]။
နိပစ္စ ပါဒမူလမှိ၊ တံ ဌာနံ ပတ္ထယိံ အဟံ။
၂၃၁။
‘‘တတော အဝေါစ လောကဂ္ဂေါ၊ ‘ပဿထေတံ ဒိဇုတ္တမံ။
ဝိနတံ ပါဒမူလေ မေ၊ ကမလောဒရသပ္ပဘံ။
၂၃၂။
‘‘‘ဗုဒ္ဓသေဋ္ဌဿ [သေဋ္ဌံ ဗုဒ္ဓဿ (သျာ။ က။)] ဘိက္ခုဿ၊ ဌာနံ ပတ္ထယတေ အယံ။
တာယ သဒ္ဓါယ စာဂေန၊ သဒ္ဓမ္မဿဝနေန [တေန ဓမ္မဿဝေန (သီ။ ဣ။ က။)] စ။
၂၃၃။
‘‘‘သဗ္ဗတ္ထ သုခိတော ဟုတွာ၊ သံသရိတွာ ဘဝါဘဝေ။
အနာဂတမှိ အဒ္ဓါနေ၊ လစ္ဆသေ တံ မနောရထံ။
၂၃၄။
‘‘‘သတသဟဿိတော ကပ္ပေ၊ ဩက္ကာကကုလသမ္ဘဝေါ။
ဂေါတမော နာမ ဂေါတ္တေန၊ သတ္ထာ လောကေ ဘဝိဿတိ။
၂၃၅။
‘‘‘တဿ ဓမ္မေသု ဒါယာဒေါ၊ ဩရသော ဓမ္မနိမ္မိတော။
ကောဋ္ဌိကော နာမ နာမေန၊ ဟေဿတိ သတ္ထု သာဝကော’။
၂၃၆။
‘‘တံ သုတွာ မုဒိတော ဟုတွာ၊ ယာဝဇီဝံ တဒါ ဇိနံ။
မေတ္တစိတ္တော ပရိစရိံ၊ သတော ပညာသမာဟိတော။
၂၃၇။
‘‘တေန ကမ္မဝိပါကေန၊ စေတနာပဏိဓီဟိ စ။
ဇဟိတွာ မာနုသံ ဒေဟံ၊ တာဝတိံသမဂစ္ဆဟံ။
၂၃၈။
‘‘သတာနံ တီဏိက္ခတ္တုဉ္စ၊ ဒေဝရဇ္ဇမကာရယိံ။
သတာနံ ပဉ္စက္ခတ္တုဉ္စ၊ စက္ကဝတ္တီ အဟောသဟံ။
၂၃၉။
‘‘ပဒေသရဇ္ဇံ ဝိပုလံ၊ ဂဏနာတော အသံခိယံ။
သဗ္ဗတ္ထ သုခိတော အာသိံ၊ တဿ ကမ္မဿ ဝါဟသာ။
၂၄၀။
‘‘ဒုဝေ ဘဝေ သံသရာမိ၊ ဒေဝတ္တေ အထ မာနုသေ။
အညံ ဂတိံ န ဂစ္ဆာမိ၊ သုစိဏ္ဏဿ ဣဒံ ဖလံ။
၂၄၁။
‘‘ဒုဝေ ကုလေ ပဇာယာမိ၊ ခတ္တိယေ အထ ဗြာဟ္မဏေ။
‘‘နီစေ ကုလေ န ဇာယာမိ၊ သုစိဏ္ဏဿ ဣဒံ ဖလံ။
၂၄၂။
‘‘ပစ္ဆိမေ ဘဝေ သမ္ပတ္တေ၊ ဗြဟ္မဗန္ဓု အဟောသဟံ။
သာဝတ္ထိယံ ဝိပ္ပကုလေ၊ ပစ္စာဇာတော မဟဒ္ဓနေ။
၂၄၃။
‘‘မာတာ စန္ဒဝတီ နာမ၊ ပိတာ မေ အဿလာယနော။
ယဒါ မေ ပိတရံ ဗုဒ္ဓေါ၊ ဝိနယီ သဗ္ဗသုဒ္ဓိယာ။
၂၄၄။
‘‘တဒါ ပသန္နော သုဂတေ၊ ပဗ္ဗဇိံ အနဂါရိယံ။
မောဂ္ဂလ္လာနော အာစရိယော၊ ဥပဇ္ဈာ သာရိသမ္ဘဝေါ။
၂၄၅။
‘‘ကေသေသု ဆိဇ္ဇမာနေသု၊ ဒိဋ္ဌိ ဆိန္နာ သမူလိကာ။
နိဝါသေန္တော စ ကာသာဝံ၊ အရဟတ္တမပါပုဏိံ။
၂၄၆။
‘‘အတ္ထဓမ္မနိရုတ္တီသု၊ ပဋိဘာနေ စ မေ မတိ။
ပဘိန္နာ တေန လောကဂ္ဂေါ၊ ဧတဒဂ္ဂေ ဌပေသိ မံ။
၂၄၇။
‘‘အသန္ဒိဋ္ဌံ ဝိယာကာသိံ၊ ဥပတိဿေန ပုစ္ဆိတော။
ပဋိသမ္ဘိဒါသု တေနာဟံ၊ အဂ္ဂေါ သမ္ဗုဒ္ဓသာသနေ။
၂၄၈။
‘‘ကိလေသာ ဈာပိတာ မယှံ။ပေ။။ ဝိဟရာမိ အနာသဝေါ။
၂၄၉။
‘‘သွာဂတံ ဝတ မေ အာသိ။ပေ။။ ကတံ ဗုဒ္ဓဿ သာသနံ။
၂၅၀။
‘‘ပဋိသမ္ဘိဒါ စတဿော။ပေ။။ ကတံ ဗုဒ္ဓဿ သာသနံ’’။
ဣတ္ထံ သုဒံ အာယသ္မာ မဟာကောဋ္ဌိကော ထေရော ဣမာ ဂါထာယော
အဘာသိတ္ထာတိ။
မဟာကောဋ္ဌိကတ္ထေရဿာပဒါနံ သတ္တမံ။
၈။ ဥရုဝေဠကဿပတ္ထေရအပဒါနံ
၂၅၁။
‘‘ပဒုမုတ္တရော နာမ ဇိနော၊ သဗ္ဗလောကဝိဒူ မုနိ။
ဣတော သတသဟဿမှိ၊ ကပ္ပေ ဥပ္ပဇ္ဇိ စက္ခုမာ။
၂၅၂။
‘‘ဩဝါဒကော ဝိညာပကော၊ တာရကော သဗ္ဗပါဏိနံ။
ဒေသနာကုသလော ဗုဒ္ဓေါ၊ တာရေသိ ဇနတံ ဗဟုံ။
၂၅၃။
‘‘အနုကမ္ပကော ကာရုဏိကော၊ ဟိတေသီ သဗ္ဗပါဏိနံ။
သမ္ပတ္တေ တိတ္ထိယေ သဗ္ဗေ၊ ပဉ္စသီလေ ပတိဋ္ဌပိ။
၂၅၄။
‘‘ဧဝံ နိရာကုလံ အာသိ၊ သုညတံ တိတ္ထိယေဟိ စ။
ဝိစိတ္တံ အရဟန္တေဟိ၊ ဝသီဘူတေဟိ တာဒိဘိ။
၂၅၅။
‘‘ရတနာနဋ္ဌပညာသံ၊ ဥဂ္ဂတော သော မဟာမုနိ။
ကဉ္စနဂ္ဃိယသင်္ကာသော၊ ဗာတ္တိံသဝရလက္ခဏော။
၂၅၆။
‘‘ဝဿသတသဟဿာနိ ၊ အာယု ဝိဇ္ဇတိ တာဝဒေ။
တာဝတာ တိဋ္ဌမာနော သော၊ တာရေသိ ဇနတံ ဗဟုံ။
၂၅၇။
‘‘တဒါဟံ ဟံသဝတိယာ၊ ဗြာဟ္မဏော သာဓုသမ္မတော။
ဥပေစ္စ လောကပဇ္ဇောတံ၊ အဿောသိံ ဓမ္မဒေသနံ။
၂၅၈။
‘‘တဒါ မဟာပရိသတိံ၊ မဟာပရိသသာဝကံ။
ဌပေန္တံ ဧတဒဂ္ဂမှိ၊ သုတွာန မုဒိတော အဟံ။
၂၅၉။
‘‘မဟတာ ပရိဝါရေန၊ နိမန္တေတွာ မဟာဇိနံ။
ဗြာဟ္မဏာနံ သဟဿေန၊ သဟဒါနမဒါသဟံ။
၂၆၀။
‘‘မဟာဒါနံ ဒဒိတွာန၊ အဘိဝါဒိယ နာယကံ။
ဧကမန္တံ ဌိတော ဟဋ္ဌော၊ ဣဒံ ဝစနမဗြဝိံ။
၂၆၁။
‘‘‘တယိ သဒ္ဓါယ မေ ဝီရ၊ အဓိကာရဂုဏေန စ။
ပရိသာ မဟတီ ဟောတု၊ နိဗ္ဗတ္တဿ တဟိံ တဟိံ’။
၂၆၂။
‘‘တဒါ အဝေါစ ပရိသံ၊ ဂဇဂဇ္ဇိတသုဿရော။
ကရဝီကရုတော သတ္ထာ၊ ‘ဧတံ ပဿထ ဗြာဟ္မဏံ။
၂၆၃။
‘‘‘ဟေမဝဏ္ဏံ မဟာဗာဟုံ၊ ကမလာနနလောစနံ။
ဥဒဂ္ဂတနုဇံ ဟဋ္ဌံ၊ သဒ္ဓဝန္တံ ဂုဏေ မမ။
၂၆၄။
‘‘‘ဧသ ပတ္ထယတေ ဌာနံ [ပတ္ထယိ တံ ဌာနံ (သျာ။)]၊ သီဟဃောသဿ ဘိက္ခုနော။
အနာဂတမှိ အဒ္ဓါနေ၊ လစ္ဆသေ တံ မနောရထံ။
၂၆၅။
‘‘‘သတသဟဿိတော ကပ္ပေ၊ ဩက္ကာကကုလသမ္ဘဝေါ။
ဂေါတမော နာမ ဂေါတ္တေန၊ သတ္ထာ လောကေ ဘဝိဿတိ။
၂၆၆။
‘‘‘တဿ ဓမ္မေသု ဒါယာဒေါ၊ ဩရသော ဓမ္မနိမ္မိတော။
ကဿပေါ နာမ ဂေါတ္တေန၊ ဟေဿတိ သတ္ထု သာဝကော’။
၂၆၇။
‘‘ဣတော ဒွေနဝုတေ ကပ္ပေ၊ အဟု သတ္ထာ အနုတ္တရော။
အနူပမော အသဒိသော၊ ဖုဿော လောကဂ္ဂနာယကော။
၂၆၈။
‘‘သော စ သဗ္ဗံ တမံ ဟန္တွာ၊ ဝိဇဋေတွာ မဟာဇဋံ။
ဝဿတေ အမတံ ဝုဋ္ဌိံ၊ တပ္ပယန္တော သဒေဝကံ။
၂၆၉။
‘‘တဒါ ဟိ ဗာရာဏသိယံ၊ ရာဇာ ပစ္စာ အဟုမှသေ။
ဘာတရောမှ တယော သဗ္ဗေ၊ သံဝိသဋ္ဌာဝ ရာဇိနော။
၂၇၀။
‘‘ဝီရင်္ဂရူပါ ဗလိနော၊ သင်္ဂါမေ အပရာဇိတာ။
တဒါ ကုပိတပစ္စန္တော [ကုပ္ပတိ ပစ္စန္တော (က။)]၊ အမှေ အာဟ မဟီပတိ။
၂၇၁။
‘‘‘ဧထ ဂန္တွာန ပစ္စန္တံ၊ သောဓေတွာ အဋ္ဋဝီဗလံ။
ခေမံ ဝိဇိရိတံ ကတွာ၊ ပုန ဒေထာတိ ဘာသထ’။
၂၇၂။
‘‘တတော မယံ အဝေါစုမှ၊ ယဒိ ဒေယျာသိ နာယကံ။
ဥပဋ္ဌာနာယ အမှာကံ၊ သာဓယိဿာမ ဝေါ တတော။
၂၇၃။
‘‘တတော မယံ လဒ္ဓဝရာ၊ ဘူမိပါလေန ပေသိတာ။
နိက္ခိတ္တသတ္ထံ ပစ္စန္တံ၊ ကတွာ ပုနရုပစ္စ တံ။
၂၇၄။
‘‘ယာစိတွာ သတ္ထုပဋ္ဌာနံ၊ ရာဇာနံ လောကနာယကံ။
မုနိဝီရံ လဘိတွာန၊ ယာဝဇီဝံ ယဇိမှ တံ။
၂၇၅။
‘‘မဟဂ္ဃါနိ စ ဝတ္ထာနိ၊ ပဏီတာနိ ရသာနိ စ။
သေနာသနာနိ ရမ္မာနိ၊ ဘေသဇ္ဇာနိ ဟိတာနိ စ။
၂၇၆။
‘‘ဒတွာ သသံဃမုနိနော [သသံဃဿ မုနေ (သီ။ ဣ။)]၊ ဓမ္မေနုပ္ပါဒိတာနိ နော။
သီလဝန္တော ကာရုဏိကာ၊ ဘာဝနာယုတ္တမာနသာ။
၂၇၇။
‘‘သဒ္ဓါ ပရိစရိတွာန၊ မေတ္တစိတ္တေန နာယကံ။
နိဗ္ဗုတေ တမှိ လောကဂ္ဂေ၊ ပူဇံ ကတွာ ယထာဗလံ။
၂၇၈။
‘‘တတော စုတာ သန္တုသိတံ [တာဝတိံသံ (သျာ။)]၊ ဂတာ တတ္ထ မဟာသုခံ။
အနုဘူတာ မယံ သဗ္ဗေ၊ ဗုဒ္ဓပူဇာယိဒံ ဖလံ။
၂၇၉။
‘‘မာယာကာရော ယထာ ရင်္ဂေ [လဒ္ဓေါ (သျာ။ ဣ။)]၊ ဒဿေသိ ဝိကတိံ ဗဟုံ။
တထာ ဘဝေ ဘမန္တောဟံ [ဂမေန္တောဟံ (က။)၊ ဘဝန္တောဟံ (သျာ။)]၊ ဝိဒေဟာဓိပတီ အဟုံ။
၂၈၀။
‘‘ဂုဏာစေဠဿ ဝါက္ယေန၊ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိဂတာသယော။
နရကံ မဂ္ဂမာရူဠ္ဟော၊ ရုစာယ မမ ဓီတုယာ။
၂၈၁။
‘‘ဩဝါဒံ နာဒိယိတွာန၊ ဗြဟ္မုနာ နာရဒေနဟံ။
ဗဟုဓါ သံသိတော သန္တော၊ ဒိဋ္ဌိံ ဟိတွာန ပါပိကံ။
၂၈၂။
‘‘ပူရယိတွာ ဝိသေသေန၊ ဒသ ကမ္မပထာနိဟံ။
ဟိတွာန ဒေဟမဂမိံ၊ သဂ္ဂံ သဘဝနံ ယထာ။
၂၈၃။
‘‘ပစ္ဆိမေ ဘဝေ သမ္ပတ္တေ၊ ဗြဟ္မဗန္ဓု အဟောသဟံ။
ဗာရာဏသိယံ ဖီတာယံ၊ ဇာတော ဝိပ္ပမဟာကုလေ။
၂၈၄။
‘‘မစ္စုဗျာဓိဇရာ ဘီတော၊ ဩဂါဟေတွာ မဟာဝနံ [ဇဟိတွာန မဟာဓနံ (သီ။)၊ ဇဟိတွာ စ မဟာဓနံ (ဣ။)]။
နိဗ္ဗာနံ ပဒမေသန္တော၊ ဇဋိလေသု ပရိဗ္ဗဇိံ။
၂၈၅။
‘‘တဒါ ဒွေ ဘာတရော မယှံ၊ ပဗ္ဗဇိံသု မယာ သဟ။
ဥရုဝေဠာယံ မာပေတွာ၊ အဿမံ နိဝသိံ အဟံ။
၂၈၆။
‘‘ကဿပေါ နာမ ဂေါတ္တေန၊ ဥရုဝေဠနိဝါသိကော [ဥရုဝေဠာယ နိဝသိံ (သျာ။)]။
တတော မေ အာသိ ပညတ္တိ၊ ဥရုဝေဠကဿပေါ ဣတိ။
၂၈၇။
‘‘နဒီသကာသေ ဘာတာ မေ၊ နဒီကဿပသဝှယော။
အာသီ သကာသနာမေန၊ ဂယာယံ ဂယာကဿပေါ။
၂၈၈။
‘‘ဒွေ သတာနိ ကနိဋ္ဌဿ၊ တီဏိ မဇ္ဈဿ ဘာတုနော။
မမ ပဉ္စ သတာနူနာ၊ သိဿာ သဗ္ဗေ မမာနုဂါ။
၂၈၉။
‘‘တဒါ ဥပေစ္စ မံ ဗုဒ္ဓေါ၊ ကတွာန ဝိဝိဓါနိ မေ [ကတွာ နာနာဝိဓါနိ မေ (သီ။)]။
ပါဋိဟီရာနိ လောကဂ္ဂေါ၊ ဝိနေသိ နရသာရထိ။
၂၉၀။
‘‘သဟဿပရိဝါရေန၊ အဟောသိံ ဧဟိဘိက္ခုကော။
တေဟေဝ သဟ သဗ္ဗေဟိ၊ အရဟတ္တမပါပုဏိံ။
၂၉၁။
‘‘တေ စေဝညေ စ ဗဟဝေါ၊ သိဿာ မံ ပရိဝါရယုံ။
သာသိတုဉ္စ သမတ္ထောဟံ၊ တတော မံ ဣသိသတ္တမော။
၂၉၂။
‘‘မဟာပရိသဘာဝသ္မိံ ၊ ဧတဒဂ္ဂေ ဌပေသိ မံ။
အဟော ဗုဒ္ဓေ ကတံ ကာရံ၊ သဖလံ မေ အဇာယထ။
၂၉၃။
‘‘ကိလေသာ ဈာပိတာ မယှံ။ပေ။။ ဝိဟရာမိ အနာသဝေါ။
၂၉၄။
‘‘သွာဂတံ ဝတ မေ အာသိ။ပေ။။ ကတံ ဗုဒ္ဓဿ သာသနံ။
၂၉၅။
‘‘ပဋိသမ္ဘိဒါ စတဿော။ပေ။။ ကတံ ဗုဒ္ဓဿ သာသနံ’’။
ဣတ္ထံ သုဒံ အာယသ္မာ ဥရုဝေဠကဿပေါ ထေရော ဣမာ ဂါထာယော
အဘာသိတ္ထာတိ။
ဥရုဝေဠကဿပတ္ထေရဿာပဒါနံ အဋ္ဌမံ။
၉။ ရာဓတ္ထေရအပဒါနံ
၂၉၆။
‘‘ပဒုမုတ္တရော နာမ ဇိနော၊ သဗ္ဗလောကဝိဒူ မုနိ။
ဣတော သတသဟဿမှိ၊ ကပ္ပေ ဥပ္ပဇ္ဇိ စက္ခုမာ။
၂၉၇။
‘‘ဩဝါဒကော ဝိညာပကော၊ တာရကော သဗ္ဗပါဏိနံ။
ဒေသနာကုသလော ဗုဒ္ဓေါ၊ တာရေသိ ဇနတံ ဗဟုံ။
၂၉၈။
‘‘အနုကမ္ပကော ကာရုဏိကော၊ ဟိတေသီ သဗ္ဗပါဏိနံ။
သမ္ပတ္တေ တိတ္ထိယေ သဗ္ဗေ၊ ပဉ္စသီလေ ပတိဋ္ဌပိ။
၂၉၉။
‘‘ဧဝံ နိရာကုလံ အာသိ၊ သုညတံ တိတ္ထိယေဟိ စ။
ဝိစိတ္တံ အရဟန္တေဟိ၊ ဝသီဘူတေဟိ တာဒိဘိ။
၃၀၀။
‘‘ရတနာနဋ္ဌပညာသံ၊ ဥဂ္ဂတော သော မဟာမုနိ။
ကဉ္စနဂ္ဃိယသင်္ကာသော၊ ဗာတ္တိံသဝရလက္ခဏော။
၃၀၁။
‘‘ဝဿသတသဟဿာနိ၊ အာယု ဝိဇ္ဇတိ တာဝဒေ။
တာဝတာ တိဋ္ဌမာနော သော၊ တာရေသိ ဇနတံ ဗဟုံ။
၃၀၂။
‘‘တဒါဟံ ဟံသဝတိယံ၊ ဗြာဟ္မဏော မန္တပါရဂူ။
ဥပေစ္စ တံ နရဝရံ၊ အဿောသိံ ဓမ္မဒေသနံ။
၃၀၃။
‘‘ပညပေန္တံ မဟာဝီရံ၊ ပရိသာသု ဝိသာရဒံ။
ပဋိဘာနေယျကံ ဘိက္ခုံ၊ ဧတဒဂ္ဂေ ဝိနာယကံ။
၃၀၄။
‘‘တဒါဟံ ကာရံ ကတွာန၊ သသံဃေ လောကနာယကေ။
နိပစ္စ သိရသာ ပါဒေ၊ တံ ဌာနံ အဘိပတ္ထယိံ။
၃၀၅။
‘‘တတော မံ ဘဂဝါ အာဟ၊ သိင်္ဂီနိက္ခသမပ္ပဘော။
သရေန ရဇနီယေန၊ ကိလေသမလဟာရိနာ။
၃၀၆။
‘‘‘သုခီ ဘဝဿု ဒီဃာယု၊ သိဇ္ဈတု ပဏိဓီ တဝ။
သသံဃေ မေ ကတံ ကာရံ၊ အတီဝ ဝိပုလံ တယာ။
၃၀၇။
‘‘‘သတသဟဿိတော ကပ္ပေ၊ ဩက္ကာကကုလသမ္ဘဝေါ။
ဂေါတမော နာမ ဂေါတ္တေန၊ သတ္ထာ လောကေ ဘဝိဿတိ။
၃၀၈။
‘‘‘တဿ ဓမ္မေသု ဒါယာဒေါ၊ ဩရသော ဓမ္မနိမ္မိတော။
ရာဓေါတိ နာမဓေယျေန၊ ဟေဿတိ သတ္ထု သာဝကော။
၃၀၉။
‘‘‘သ တေ ဟေတုဂုဏေ တုဋ္ဌော၊ သကျပုတ္တော နရာသဘော [ဣဒံ ပါဒဒွယံ သျာမမူလေ နတ္ထီ]။
ပဋိဘာနေယျကာနဂ္ဂံ၊ ပညပေဿတိ နာယကော’။
၃၁၀။
‘‘တံ သုတွာ မုဒိတော ဟုတွာ၊ ယာဝဇီဝံ တဒါ ဇိနံ။
မေတ္တစိတ္တော ပရိစရိံ၊ သတော ပညာသမာဟိတော။
၃၁၁။
‘‘တေန ကမ္မေန သုကတေန၊ စေတနာပဏိဓီဟိ စ။
ဇဟိတွာ မာနုသံ ဒေဟံ၊ တာဝတိံသမဂစ္ဆဟံ။
၃၁၂။
‘‘သတာနံ တီဏိက္ခတ္တုဉ္စ၊ ဒေဝရဇ္ဇမကာရယိံ။
သတာနံ ပဉ္စက္ခတ္တုဉ္စ၊ စက္ကဝတ္တီ အဟောသဟံ။
၃၁၃။
‘‘ပဒေသရဇ္ဇံ ဝိပုလံ၊ ဂဏနာတော အသံခိယံ။
သဗ္ဗတ္ထ သုခိတော အာသိံ၊ တဿ ကမ္မဿ ဝါဟသာ။
၃၁၄။
‘‘ပစ္ဆိမေ ဘဝေ သမ္ပတ္တေ၊ ဂိရိဗ္ဗဇပုရုတ္တမေ။
ဇာတော ဝိပ္ပကုလေ နိဒ္ဓေ၊ ဝိကလစ္ဆာဒနာသနေ။
၃၁၅။
‘‘ကဋစ္ဆုဘိက္ခံ ပါဒါသိံ၊ သာရိပုတ္တဿ တာဒိနော။
ယဒါ ဇိဏ္ဏော စ ဝုဒ္ဓေါ စ၊ တဒါရာမမုပါဂမိံ။
၃၁၆။
‘‘ပဗ္ဗဇတိ န မံ ကောစိ [ပဗ္ဗာဇေန္တိ န မံ ကေစိ (သီ။ သျာ ဣ။)]၊ ဇိဏ္ဏဒုဗ္ဗလထာမကံ။
တေန ဒီနော ဝိဝဏ္ဏင်္ဂေါ [ဝိဝဏ္ဏကော (က။)]၊ သောကော စာသိံ တဒါ အဟံ။
၃၁၇။
‘‘ဒိသွာ မဟာကာရုဏိကော၊ မမမာဟ [မမာဟ သော (သီ။)၊ မမာဟ စ (ဣ။)] မဟာမုနိ။
‘ကိမတ္ထံ ပုတ္တသောကဋ္ဋော၊ ဗြူဟိ တေ စိတ္တဇံ ရုဇံ’။
၃၁၈။
‘‘‘ပဗ္ဗဇ္ဇံ န လဘေ ဝီရ၊ သွာက္ခာတေ တဝ သာသနေ။
တေန သောကေန ဒီနောသ္မိ၊ သရဏံ ဟောဟိ နာယက’။
၃၁၉။
‘‘တဒါ ဘိက္ခူ သမာနေတွာ၊ အပုစ္ဆိ မုနိသတ္တမော။
‘ဣမဿ အဓိကာရံ ယေ၊ သရန္တိ ဗျာဟရန္တု တေ’။
၃၂၀။
‘‘သာရိပုတ္တော တဒါဝေါစ၊ ‘ကာရမဿ သရာမဟံ။
ကဋစ္ဆုဘိက္ခံ ဒါပေသိ၊ ပိဏ္ဍာယ စရတော မမ’။
၃၂၁။
‘‘‘သာဓု သာဓု ကတညူသိ၊ သာရိပုတ္တ ဣမံ တုဝံ။
ပဗ္ဗာဇေဟိ ဒိဇံ ဝုဍ္ဎံ၊ ဟေဿတာဇာနိယော အယံ’။
၃၂၂။
‘‘တတော အလတ္ထံ ပဗ္ဗဇ္ဇံ၊ ကမ္မဝါစောပသမ္ပဒံ။
န စိရေနေဝ ကာလေန၊ ပါပုဏိံ အာသဝက္ခယံ။
၃၂၃။
‘‘သက္ကစ္စံ မုနိနော ဝါက္ယံ၊ သုဏာမိ မုဒိတော ယတော။
ပဋိဘာနေယျကာနဂ္ဂံ၊ တတော မံ ဌပယီ ဇိနော။
၃၂၄။
‘‘ကိလေသာ ဈာပိတာ မယှံ။ပေ။။ ဝိဟရာမိ အနာသဝေါ။
၃၂၅။
‘‘သွာဂတံ ဝတ မေ အာသိ။ပေ။။ ကတံ ဗုဒ္ဓဿ သာသနံ။
၃၂၆။
‘‘ပဋိသမ္ဘိဒါ စတဿော။ပေ။။ ကတံ ဗုဒ္ဓဿ သာသနံ’’။
ဣတ္ထံ သုဒံ အာယသ္မာ ရာဓေါ ထေရော ဣမာ ဂါထာယော
အဘာသိတ္ထာတိ။
ရာဓတ္ထေရဿာပဒါနံ နဝမံ။
၁၀။ မောဃရာဇတ္ထေရအပဒါနံ
၃၂၇။
‘‘ပဒုမုတ္တရော နာမ ဇိနော၊ သဗ္ဗလောကဝိဒူ မုနိ။
ဣတော သတသဟဿမှိ၊ ကပ္ပေ ဥပ္ပဇ္ဇိ စက္ခုမာ။
၃၂၈။
‘‘ဩဝါဒကော ဝိညာပကော၊ တာရကော သဗ္ဗပါဏိနံ။
ဒေသနာကုသလော ဗုဒ္ဓေါ၊ တာရေသိ ဇနတံ ဗဟုံ။
၃၂၉။
‘‘အနုကမ္ပကော ကာရုဏိကော၊ ဟိတေသီ သဗ္ဗပါဏိနံ။
သမ္ပတ္တေ တိတ္ထိယေ သဗ္ဗေ၊ ပဉ္စသီလေ ပတိဋ္ဌပိ။
၃၃၀။
‘‘ဧဝံ နိရာကုလံ အာသိ၊ သုညတံ တိတ္ထိယေဟိ စ။
ဝိစိတ္တံ အရဟန္တေဟိ၊ ဝသီဘူတေဟိ တာဒိဘိ။
၃၃၁။
‘‘ရတနာနဋ္ဌပညာသံ ၊ ဥဂ္ဂတော သော မဟာမုနိ။
ကဉ္စနဂ္ဃိယသင်္ကာသော၊ ဗာတ္တိံသဝရလက္ခဏော။
၃၃၂။
‘‘ဝဿသတသဟဿာနိ ၊ အာယု ဝိဇ္ဇတိ တာဝဒေ။
တာဝတာ တိဋ္ဌမာနော သော၊ တာရေသိ ဇနတံ ဗဟုံ။
၃၃၃။
‘‘တဒါဟံ ဟံသဝတိယံ၊ ကုလေ အညတရေ အဟုံ။
ပရကမ္မာယနေ ယုတ္တော၊ နတ္ထိ မေ ကိဉ္စိ သံဓနံ။
၃၃၄။
‘‘ပဋိက္ကမနသာလာယံ၊ ဝသန္တော ကတဘူမိယံ။
အဂ္ဂိံ ဥဇ္ဇာလယိံ တတ္ထ၊ ဒဠှံ ကဏှာသိ သာ [ကဏှာ သိယာ (သီ။ ဣ။)၊ ဍယှကဏှာ သိလာ (သျာ။)] ဟီ။
၃၃၅။
‘‘တဒါ ပရိသတိံ နာထော၊ စတုသစ္စပကာသကော။
သာဝကံ သမ္ပကိတ္တေသိ၊ လူခစီဝရဓါရကံ။
၃၃၆။
‘‘တဿ တမှိ ဂုဏေ တုဋ္ဌော၊ ပဏိပစ္စ [ပတိပဇ္ဇ (သျာ။)] တထာဂတံ။
လူခစီဝရဓါရဂ္ဂံ၊ ပတ္ထယိံ ဌာနမုတ္တမံ။
၃၃၇။
‘‘တဒါ အဝေါစ ဘဂဝါ၊ သာဝကေ ပဒုမုတ္တရော။
‘ပဿထေတံ ပုရိသကံ၊ ကုစေလံ တနုဒေဟကံ။
၃၃၈။
‘‘‘ဣတိပ္ပသန္နဝဒနံ ၊ သဒ္ဓါဓနသမနွိတံ [သဒ္ဓါသ္နေဟသမနွတံ (က။)]။
ဥဒဂ္ဂတနုဇံ ဟဋ္ဌံ၊ အစလံ သာလပိဏ္ဍိတံ။
၃၃၉။
‘‘‘ဧသော ပတ္ထေတိ တံ ဌာနံ၊ သစ္စသေနဿ ဘိက္ခုနော။
လူခစီဝရဓါရိဿ၊ တဿ ဝဏ္ဏသိတာသယော [ဝဏ္ဏဂတာသယော (သီ။ သျာ။ ဣ။)]။
၃၄၀။
‘‘တံ သုတွာ မုဒိတော ဟုတွာ၊ နိပစ္စ သိရသာ ဇိနံ။
ယာဝဇီဝံ သုဘံ ကမ္မံ၊ ကရိတွာ ဇိနသာသနေ။
၃၄၁။
‘‘တေန ကမ္မေန သုကတေန၊ စေတနာပဏိဓီဟိ စ။
ဇဟိတွာ မာနုသံ ဒေဟံ၊ တာဝတိံသူပဂေါ အဟံ။
၃၄၂။
‘‘ပဋိက္ကမနသာလာယံ၊ ဘူမိဒါဟကကမ္မုနာ။
သမသဟဿံ နိရယေ၊ အဒယ္ဟိံ ဝေဒနာဋ္ဋိတော။
၃၄၃။
‘‘တေန ကမ္မာဝသေသေန၊ ပဉ္စ ဇာတိသတာနိဟံ။
မနုဿော ကုလဇော ဟုတွာ၊ ဇာတိယာ လက္ခဏင်္ကိတော။
၃၄၄။
‘‘ပဉ္စ ဇာတိသတာနေဝ၊ ကုဋ္ဌရောဂသမပ္ပိတော။
မဟာဒုက္ခံ အနုဘဝိံ၊ တဿ ကမ္မဿ ဝါဟသာ။
၃၄၅။
‘‘ဣမသ္မိံ ဘဒ္ဒကေ ကပ္ပေ၊ ဥပရိဋ္ဌံ ယသဿိနံ။
ပိဏ္ဍပါတေန တပ္ပေသိံ၊ ပသန္နမာနသော အဟံ။
၃၄၆။
‘‘တေန ကမ္မဝိသေသေန၊ စေတနာပဏိဓီဟိ စ။
ဇဟိတွာ မာနုသံ ဒေဟံ၊ တာဝတိံသမဂစ္ဆဟံ။
၃၄၇။
‘‘ပစ္ဆိမေ ဘဝေ သမ္ပတ္တေ၊ အဇာယိံ ခတ္တိယေ ကုလေ။
ပိတုနော အစ္စယေနာဟံ၊ မဟာရဇ္ဇသမပ္ပိတော။
၃၄၈။
‘‘ကုဋ္ဌရောဂါဓိဘူတောဟံ၊ န ရတိံ န သုခံ လဘေ။
မောဃံ ရဇ္ဇံ သုခံ ယသ္မာ၊ မောဃရာဇာ တတော အဟံ။
၃၄၉။
‘‘ကာယဿ ဒေါသံ ဒိသွာန၊ ပဗ္ဗဇိံ အနဂါရိယံ။
ဗာဝရိဿ ဒိဇဂ္ဂဿ၊ သိဿတ္တံ အဇ္ဈုပါဂမိံ။
၃၅၀။
‘‘မဟတာ ပရိဝါရေန၊ ဥပေစ္စ နရနာယကံ။
အပုစ္ဆိံ နိပုဏံ ပဉ္ဟံ၊ တံ ဝီရံ ဝါဒိသူဒနံ။
၃၅၁။
‘‘‘အယံ လောကော ပရော လောကော၊ ဗြဟ္မလောကော သဒေဝကော။
ဒိဋ္ဌိံ နော [ဒိဋ္ဌာ နော (သီ။)၊ ဒိဋ္ဌံ နော (ဣ။)၊ ဒိဋ္ဌိံ တေ (သျာ။)] နာဘိဇာနာမိ၊ ဂေါတမဿ ယသဿိနော။
၃၅၂။
‘‘‘ဧဝါဘိက္ကန္တဒဿာဝိံ ၊ အတ္ထိ ပဉ္ဟေန အာဂမံ။
ကထံ လောကံ အဝေက္ခန္တံ၊ မစ္စုရာဇာ န ပဿတိ’။
၃၅၃။
‘‘‘သုညတော လောကံ အဝေက္ခဿု၊ မောဃရာဇ သဒါ သတော။
အတ္တာနုဒိဋ္ဌိံ ဥဟစ္စ၊ ဧဝံ မစ္စုတရော သိယာ။
၃၅၄။
‘‘‘ဧဝံ လောကံ အဝေက္ခန္တံ၊ မစ္စုရာဇာ န ပဿတိ’။
ဣတိ မံ အဘဏိ ဗုဒ္ဓေါ၊ သဗ္ဗရောဂတိကိစ္ဆကော။
၃၅၅။
‘‘သဟ ဂါထာဝသာနေန၊ ကေသမဿုဝိဝဇ္ဇိတော။
ကာသာဝဝတ္ထဝသနော၊ အာသိံ ဘိက္ခု တထာရဟာ။
၃၅၆။
‘‘သံဃိကေသု ဝိဟာရေသု၊ န ဝသိံ ရောဂဣဠိတော။
မာ ဝိဟာရော ပဒုဿီတိ၊ ဝါတရောဂေဟိ ဣဠိတော [ဝါစာယာဘိသုဣဠိတော (သျာ။ ဣ။)၊ ဝါတရောဂီ သုဣဠိတော (က။)]။
၃၅၇။
‘‘သင်္ကာရကူဋာ အာဟိတွာ၊ သုသာနာ ရထိကာဟိ စ။
တတော သံဃာဋိံ ကရိတွာ၊ ဓါရယိံ လူခစီဝရံ။
၃၅၈။
‘‘မဟာဘိသက္ကော တသ္မိံ မေ၊ ဂုဏေ တုဋ္ဌော ဝိနာယကော။
လူခစီဝရဓါရီနံ၊ ဧတဒဂ္ဂေ ဌပေသိ မံ။
၃၅၉။
‘‘ပုညပါပပရိက္ခီဏော၊ သဗ္ဗရောဂဝိဝဇ္ဇိတော။
သိခီဝ အနုပါဒါနော၊ နိဗ္ဗာယိဿမနာသဝေါ။
၃၆၀။
‘‘ကိလေသာ ဈာပိတာ မယှံ။ပေ။။ ဝိဟရာမိ အနာသဝေါ။
၃၆၁။
‘‘သွာဂတံ ဝတ မေ အာသိ။ပေ။။ ကတံ ဗုဒ္ဓဿ သာသနံ။
၃၆၂။
‘‘ပဋိသမ္ဘိဒါ စတဿော။ပေ။။ ကတံ ဗုဒ္ဓဿ သာသနံ’’။
ဣတ္ထံ သုဒံ အာယသ္မာ မောဃရာဇာ ထေရော ဣမာ ဂါထာယော
အဘာသိတ္ထာတိ။
မောဃရာဇတ္ထေရဿာပဒါနံ ဒသမံ။
ကစ္စာယနဝဂ္ဂေါ စတုပညာသမော။
တဿုဒ္ဒါနံ –
ကစ္စာနော ဝက္ကလီ ထေရော၊ မဟာကပ္ပိနသဝှယော။
ဒဗ္ဗော ကုမာရနာမော စ၊ ဗာဟိယော ကောဋ္ဌိကော ဝသီ။
ဥရုဝေဠကဿပေါ ရာဓေါ၊ မောဃရာဇာ စ ပဏ္ဍိတော။
တီဏိ ဂါထာသတာနေတ္ထ၊ ဗာသဋ္ဌိ စေဝ ပိဏ္ဍိတာ။