၅. ပဉ္စကနိပါတ
၁. အညတရထေရီဂါထာ
၆၇.
‘‘ပဏ္ဏဝီသတိဝဿာနိ ၊ ယတော ပဗ္ဗဇိတာ အဟံ။
နာစ္ဆရာသံဃာတမတ္တမ္ပိ၊ စိတ္တဿူပသမဇ္ဈဂံ။
၆၈.
‘‘အလဒ္ဓါ စေတသော သန္တိံ၊ ကာမရာဂေနဝဿုတာ။
ဗာဟာ ပဂ္ဂယှ ကန္ဒန္တီ၊ ဝိဟာရံ ပါဝိသိံ အဟံ။
၆၉.
‘‘သာ ဘိက္ခုနိံ ဥပါဂစ္ဆိံ၊ ယာ မေ သဒ္ဓါယိကာ အဟု။
သာ မေ ဓမ္မမဒေသေသိ၊ ခန္ဓာယတနဓါတုယော။
၇၀.
‘‘တဿာ ဓမ္မံ သုဏိတွာန၊ ဧကမန္တေ ဥပါဝိသိံ။
ပုဗ္ဗေနိဝါသံ ဇာနာမိ၊ ဒိဗ္ဗစက္ခု ဝိသောဓိတံ။
၇၁.
‘‘စေတောပရိစ္စဉာဏဉ္စ [စေတောပရိယဉာဏဉ္စ (က.)]၊ သောတဓါတု ဝိသောဓိတာ။
ဣဒ္ဓီပိ မေ သစ္ဆိကတာ၊ ပတ္တော မေ အာသဝက္ခယော။
ဆဠဘိညာ [ဆ မေဘိညာ (သျာ. က.)] သစ္ဆိကတာ၊ ကတံ ဗုဒ္ဓဿ သာသန’’န္တိ။
။ အညတရာ ထေရီ ။။
၂. ဝိမလာထေရီဂါထာ
၇၂.
‘‘မတ္တာ ဝဏ္ဏေန ရူပေန၊ သောဘဂ္ဂေန ယသေန စ။
ယောဗ္ဗနေန စုပတ္ထဒ္ဓါ၊ အညာသမတိမညိဟံ။
၇၃.
‘‘ဝိဘူသေတွာ ဣမံ ကာယံ၊ သုစိတ္တံ ဗာလလာပနံ။
အဋ္ဌာသိံ ဝေသိဒွါရမှိ၊ လုဒ္ဒေါ ပါသမိဝေါဍ္ဍိယ။
၇၄.
‘‘ပိလန္ဓနံ ဝိဒံသေန္တီ၊ ဂုယှံ ပကာသိကံ ဗဟုံ။
အကာသိံ ဝိဝိဓံ မာယံ၊ ဥဇ္ဇဂ္ဃန္တီ ဗဟုံ ဇနံ။
၇၅.
‘‘သာဇ္ဇ ပိဏ္ဍံ စရိတွာန၊ မုဏ္ဍာ သံဃာဋိပါရုတာ။
နိသိန္နာ ရုက္ခမူလမှိ၊ အဝိတက္ကဿ လာဘိနီ။
၇၆.
‘‘သဗ္ဗေ ယောဂါ သမုစ္ဆိန္နာ၊ ယေ ဒိဗ္ဗာ ယေ စ မာနုသာ။
ခေပေတွာ အာသဝေ သဗ္ဗေ၊ သီတိဘူတာမှိ နိဗ္ဗုတာ’’တိ။
။ ဝိမလာ ပုရာဏဂဏိကာ ထေရီ။။
၃. သီဟာထေရီဂါထာ
၇၇.
‘‘အယောနိသော မနသိကာရာ၊ ကာမရာဂေန အဋ္ဋိတာ။
အဟောသိံ ဥဒ္ဓတာ ပုဗ္ဗေ၊ စိတ္တေ အဝသဝတ္တိနီ။
၇၈.
‘‘ပရိယုဋ္ဌိတာ က္လေသေဟိ၊ သုဘသညာနုဝတ္တိနီ။
သမံ စိတ္တဿ န လဘိံ၊ ရာဂစိတ္တဝသာနုဂါ။
၇၉.
‘‘ကိသာ ပဏ္ဍု ဝိဝဏ္ဏာ စ၊ သတ္တ ဝဿာနိ စာရိဟံ။
နာဟံ ဒိဝါ ဝါ ရတ္တိံ ဝါ၊ သုခံ ဝိန္ဒိံ သုဒုက္ခိတာ။
၈၀.
‘‘တတော ရဇ္ဇုံ ဂဟေတွာန၊ ပါဝိသိံ ဝနမန္တရံ။
ဝရံ မေ ဣဓ ဥဗ္ဗန္ဓံ၊ ယဉ္စ ဟီနံ ပုနာစရေ။
၈၁.
‘‘ဒဠှပါသံ [ဒဠှံ ပါသံ (သီ.)] ကရိတွာန၊ ရုက္ခသာခါယ ဗန္ဓိယ။
ပက္ခိပိံ ပါသံ ဂီဝါယံ၊ အထ စိတ္တံ ဝိမုစ္စိ မေ’’တိ။
။ သီဟာ ထေရီ။။
၄. သုန္ဒရီနန္ဒာထေရီဂါထာ
၈၂.
‘‘အာတုရံ အသုစိံ ပူတိံ၊ ပဿ နန္ဒေ သမုဿယံ။
အသုဘာယ စိတ္တံ ဘာဝေဟိ၊ ဧကဂ္ဂံ သုသမာဟိတံ။
၈၃.
‘‘ယထာ ဣဒံ တထာ ဧတံ၊ ယထာ ဧတံ တထာ ဣဒံ။
ဒုဂ္ဂန္ဓံ ပူတိကံ ဝါတိ၊ ဗာလာနံ အဘိနန္ဒိတံ။
၈၄.
‘‘ဧဝမေတံ အဝေက္ခန္တီ၊ ရတ္တိန္ဒိဝမတန္ဒိတာ။
တတော သကာယ ပညာယ၊ အဘိနိဗ္ဗိဇ္ဈ [အဘိနိဗ္ဗိဇ္ဇ (သီ. သျာ.)] ဒက္ခိသံ။
၈၅.
‘‘တဿာ မေ အပ္ပမတ္တာယ၊ ဝိစိနန္တိယာ ယောနိသော။
ယထာဘူတံ အယံ ကာယော၊ ဒိဋ္ဌော သန္တရဗာဟိရော။
၈၆.
‘‘အထ နိဗ္ဗိန္ဒဟံ ကာယေ၊ အဇ္ဈတ္တဉ္စ ဝိရဇ္ဇဟံ။
အပ္ပမတ္တာ ဝိသံယုတ္တာ၊ ဥပသန္တာမှိ နိဗ္ဗုတာ’’တိ။
။ သုန္ဒရီနန္ဒာ ထေရီ။။
၅. နန္ဒုတ္တရာထေရီဂါထာ
၈၇.
‘‘အဂ္ဂိံ စန္ဒဉ္စ သူရိယဉ္စ၊ ဒေဝတာ စ နမဿိဟံ။
နဒီတိတ္ထာနိ ဂန္တွာန၊ ဥဒကံ ဩရုဟာမိဟံ။
၈၈.
‘‘ဗဟူဝတသမာဒါနာ ၊ အဍ္ဎံ သီသဿ ဩလိခိံ။
ဆမာယ သေယျံ ကပ္ပေမိ၊ ရတ္တိံ ဘတ္တံ န ဘုဉ္ဇဟံ။
၈၉.
‘‘ဝိဘူသာမဏ္ဍနရတာ၊ နှာပနုစ္ဆာဒနေဟိ စ။
ဥပကာသိံ ဣမံ ကာယံ၊ ကာမရာဂေန အဋ္ဋိတာ။
၉၀.
‘‘တတော သဒ္ဓံ လဘိတွာန၊ ပဗ္ဗဇိံ အနဂါရိယံ။
ဒိသွာ ကာယံ ယထာဘူတံ၊ ကာမရာဂေါ သမူဟတော။
၉၁.
‘‘သဗ္ဗေ ဘဝါ သမုစ္ဆိန္နာ၊ ဣစ္ဆာ စ ပတ္ထနာပိ စ။
သဗ္ဗယောဂဝိသံယုတ္တာ၊ သန္တိံ ပါပုဏိ စေတသော’’တိ။
။ နန္ဒုတ္တရာ ထေရီ။။
၆. မိတ္တာကာဠီထေရီဂါထာ
၉၂.
‘‘သဒ္ဓါယ ပဗ္ဗဇိတွာန၊ အဂါရသ္မာနဂါရိယံ။
ဝိစရိံဟံ တေန တေန၊ လာဘသက္ကာရဥဿုကာ။
၉၃.
‘‘ရိဉ္စိတွာ ပရမံ အတ္ထံ၊ ဟီနမတ္ထံ အသေဝိဟံ။
ကိလေသာနံ ဝသံ ဂန္တွာ၊ သာမညတ္ထံ န ဗုဇ္ဈိဟံ။
၉၄.
‘‘တဿာ မေ အဟု သံဝေဂေါ၊ နိသိန္နာယ ဝိဟာရကေ။
ဥမ္မဂ္ဂပဋိပန္နာမှိ၊ တဏှာယ ဝသမာဂတာ။
၉၅.
‘‘အပ္ပကံ ဇီဝိတံ မယှံ၊ ဇရာ ဗျာဓိ စ မဒ္ဒတိ။
ပုရာယံ ဘိဇ္ဇတိ [ဇရာယ ဘိဇ္ဇတေ (သီ.)] ကာယော၊ န မေ ကာလော ပမဇ္ဇိတုံ။
၉၆.
‘‘ယထာဘူတမဝေက္ခန္တီ၊ ခန္ဓာနံ ဥဒယဗ္ဗယံ။
ဝိမုတ္တစိတ္တာ ဥဋ္ဌာသိံ၊ ကတံ ဗုဒ္ဓဿ သာသန’’န္တ္န္တ္တိ။
။ မိတ္တာ ကာဠီ ထေရီ။။
၇. သကုလာထေရီဂါထာ
၉၇.
‘‘အဂါရသ္မိံ ဝသန္တီဟံ၊ ဓမ္မံ သုတွာန ဘိက္ခုနော။
အဒ္ဒသံ ဝိရဇံ ဓမ္မံ၊ နိဗ္ဗာနံ ပဒမစ္စုတံ။
၉၈.
‘‘သာဟံ ပုတ္တံ ဓီတရဉ္စ၊ ဓနဓညဉ္စ ဆဍ္ဍိယ။
ကေသေ ဆေဒါပယိတွာန၊ ပဗ္ဗဇိံ အနဂါရိယံ။
၉၉.
‘‘သိက္ခမာနာ အဟံ သန္တီ၊ ဘာဝေန္တီ မဂ္ဂမဉ္ဇသံ။
ပဟာသိံ ရာဂဒေါသဉ္စ၊ တဒေကဋ္ဌေ စ အာသဝေ။
၁၀၀.
‘‘ဘိက္ခုနီ ဥပသမ္ပဇ္ဇ၊ ပုဗ္ဗဇာတိမနုဿရိံ။
ဒိဗ္ဗစက္ခု ဝိသောဓိတံ [ဝိသောဓိတံ ဒိဗ္ဗစက္ခု (သီ.)]၊ ဝိမလံ သာဓုဘာဝိတံ။
၁၀၁.
‘‘သင်္ခါရေ ပရတော ဒိသွာ၊ ဟေတုဇာတေ ပလောကိတေ [ပလောကိနေ (က.)]။
ပဟာသိံ အာသဝေ သဗ္ဗေ၊ သီတိဘူတာမှိ နိဗ္ဗုတာ’’တိ။
။ သကုလာ ထေရီ။။
၈. သောဏာထေရီဂါထာ
၁၀၂.
‘‘ဒသ ပုတ္တေ ဝိဇာယိတွာ၊ အသ္မိံ ရူပသမုဿယေ။
တတောဟံ ဒုဗ္ဗလာ ဇိဏ္ဏာ၊ ဘိက္ခုနိံ ဥပသင်္ကမိံ။
၁၀၃.
‘‘သာ မေ ဓမ္မမဒေသေသိ၊ ခန္ဓာယတနဓါတုယော။
တဿာ ဓမ္မံ သုဏိတွာန၊ ကေသေ ဆေတွာန ပဗ္ဗဇိံ။
၁၀၄.
‘‘တဿာ မေ သိက္ခမာနာယ၊ ဒိဗ္ဗစက္ခု ဝိသောဓိတံ။
ပုဗ္ဗေနိဝါသံ ဇာနာမိ၊ ယတ္ထ မေ ဝုသိတံ ပုရေ။
၁၀၅.
‘‘အနိမိတ္တဉ္စ ဘာဝေမိ၊ ဧကဂ္ဂါ သုသမာဟိတာ။
အနန္တရာဝိမောက္ခာသိံ၊ အနုပါဒါယ နိဗ္ဗုတာ။
၁၀၆.
‘‘ပဉ္စက္ခန္ဓာ ပရိညာတာ၊ တိဋ္ဌန္တိ ဆိန္နမူလကာ။
ဓိ တဝတ္ထု ဇရေ ဇမ္မေ၊ နတ္ထိ ဒါနိ ပုနဗ္ဘဝေါ’’တိ။
။ သောဏာ ထေရီ။။
၉. ဘဒ္ဒါကုဏ္ဍလကေသာထေရီဂါထာ
၁၀၇.
‘‘လူနကေသီ ပင်္ကဓရီ၊ ဧကသာဋီ ပုရေ စရိံ။
အဝဇ္ဇေ ဝဇ္ဇမတိနီ၊ ဝဇ္ဇေ စာဝဇ္ဇဒဿိနီ။
၁၀၈.
‘‘ဒိဝါဝိဟာရာ နိက္ခမ္မ၊ ဂိဇ္ဈကူဋမှိ ပဗ္ဗတေ။
အဒ္ဒသံ ဝိရဇံ ဗုဒ္ဓံ၊ ဘိက္ခုသံဃပုရက္ခတံ။
၁၀၉.
‘‘နိဟစ္စ ဇာဏုံ ဝန္ဒိတွာ၊ သမ္မုခါ အဉ္ဇလိံ အကံ။
‘ဧဟိ ဘဒ္ဒေ’တိ မံ အဝစ၊ သာ မေ အာသူပသမ္ပဒါ။
၁၁၀.
‘‘စိဏ္ဏာ အင်္ဂါ စ မဂဓါ၊ ဝဇ္ဇီ ကာသီ စ ကောသလာ။
အနဏာ ပဏ္ဏာသဝဿာနိ၊ ရဋ္ဌပိဏ္ဍံ အဘုဉ္ဇဟံ။
၁၁၁.
‘‘ပုညံ ဝတ ပသဝိ ဗဟုံ၊ သပ္ပညော ဝတာယံ ဥပါသကော။
ယော ဘဒ္ဒါယ စီဝရံ အဒါသိ၊ ဝိပ္ပမုတ္တာယ သဗ္ဗဂန္ထေဟီ’’တိ။
။ ဘဒ္ဒါ ကုဏ္ဍလကေသာ ထေရီ။။
၁၀. ပဋာစာရာထေရီဂါထာ
၁၁၂.
‘‘နင်္ဂလေဟိ ကသံ ခေတ္တံ၊ ဗီဇာနိ ပဝပံ ဆမာ။
ပုတ္တဒါရာနိ ပေါသေန္တာ၊ ဓနံ ဝိန္ဒန္တိ မာဏဝါ။
၁၁၃.
‘‘ကိမဟံ သီလသမ္ပန္နာ၊ သတ္ထုသာသနကာရိကာ။
နိဗ္ဗာနံ နာဓိဂစ္ဆာမိ၊ အကုသီတာ အနုဒ္ဓတာ။
၁၁၄.
‘‘ပါဒေ ပက္ခာလယိတွာန၊ ဥဒကေသု ကရောမဟံ။
ပါဒေါဒကဉ္စ ဒိသွာန၊ ထလတော နိန္နမာဂတံ။
၁၁၅.
‘‘တတော စိတ္တံ သမာဓေသိံ၊ အဿံ ဘဒြံဝဇာနိယံ။
တတော ဒီပံ ဂဟေတွာန၊ ဝိဟာရံ ပါဝိသိံ အဟံ။
သေယျံ ဩလောကယိတွာန၊ မဉ္စကမှိ ဥပါဝိသိံ။
၁၁၆.
‘‘တတော သူစိံ ဂဟေတွာန၊ ဝဋ္ဋိံ ဩကဿယာမဟံ။
ပဒီပဿေဝ နိဗ္ဗာနံ၊ ဝိမောက္ခော အဟု စေတသော’’တိ။
။ ပဋာစာရာ ထေရီ။။
၁၁. တိံသမတ္တာထေရီဂါထာ
၁၁၇.
‘‘‘မုသလာနိ ဂဟေတွာန၊ ဓညံ ကောဋ္ဋေန္တိ မာဏဝါ [မာနဝါ (သီ.)]။
ပုတ္တဒါရာနိ ပေါသေန္တာ၊ ဓနံ ဝိန္ဒန္တိ မာဏဝါ။
၁၁၈.
‘‘‘ကရောထ ဗုဒ္ဓသာသနံ၊ ယံ ကတွာ နာနုတပ္ပတိ။
ခိပ္ပံ ပါဒါနိ ဓေါဝိတွာ၊ ဧကမန္တေ နိသီဒထ။
စေတောသမထမနုယုတ္တာ၊ ကရောထ ဗုဒ္ဓသာသနံ’။
၁၁၉.
‘‘တဿာ တာ [တံ (သီ.)] ဝစနံ သုတွာ၊ ပဋာစာရာယ သာသနံ။
ပါဒေ ပက္ခာလယိတွာန၊ ဧကမန္တံ ဥပါဝိသုံ။
စေတောသမထမနုယုတ္တာ၊ အကံသု ဗုဒ္ဓသာသနံ။
၁၂၀.
‘‘ရတ္တိယာ ပုရိမေ ယာမေ၊ ပုဗ္ဗဇာတိမနုဿရုံ။
ရတ္တိယာ မဇ္ဈိမေ ယာမေ၊ ဒိဗ္ဗစက္ခုံ ဝိသောဓယုံ။
ရတ္တိယာ ပစ္ဆိမေ ယာမေ၊ တမောခန္ဓံ ပဒါလယုံ။
၁၂၁.
‘‘ဥဋ္ဌာယ ပါဒေ ဝန္ဒိံသု၊ ‘ကတာ တေ အနုသာသနီ။
ဣန္ဒံဝ ဒေဝါ တိဒသာ၊ သင်္ဂါမေ အပရာဇိတံ။
ပုရက္ခတွာ ဝိဟဿာမ [ဝိဟရာမ (သီ.)၊ ဝိဟရိဿာမ (သျာ.)]၊ တေဝိဇ္ဇာမှ အနာသဝါ’’’တိ။
ဣတ္ထံ သုဒံ တိံသမတ္တာ ထေရီ ဘိက္ခုနိယော ပဋာစာရာယ သန္တိကေ အညံ ဗျာကရိံသူတိ။
၁၂. စန္ဒာထေရီဂါထာ
၁၂၂.
‘‘ဒုဂ္ဂတာဟံ ပုရေ အာသိံ၊ ဝိဓဝါ စ အပုတ္တိကာ။
ဝိနာ မိတ္တေဟိ ဉာတီဟိ၊ ဘတ္တစောဠဿ နာဓိဂံ။
၁၂၃.
‘‘ပတ္တံ ဒဏ္ဍဉ္စ ဂဏှိတွာ၊ ဘိက္ခမာနာ ကုလာ ကုလံ။
သီတုဏှေန စ ဍယှန္တီ၊ သတ္တ ဝဿာနိ စာရိဟံ။
၁၂၄.
‘‘ဘိက္ခုနိံ ပုန ဒိသွာန၊ အန္နပါနဿ လာဘိနိံ။
ဥပသင်္ကမ္မ အဝေါစံ [အဝေါစိံ (က.)]၊ ‘ပဗ္ဗဇ္ဇံ အနဂါရိယံ’။
၁၂၅.
‘‘သာ စ မံ အနုကမ္ပာယ၊ ပဗ္ဗာဇေသိ ပဋာစာရာ။
တတော မံ ဩဝဒိတွာန၊ ပရမတ္ထေ နိယောဇယိ။
၁၂၆.
‘‘တဿာဟံ ဝစနံ သုတွာ၊ အကာသိံ အနုသာသနိံ။
အမောဃော အယျာယောဝါဒေါ၊ တေဝိဇ္ဇာမှိ အနာသဝါ’’တိ။
။ စန္ဒာ ထေရီ။။
ပဉ္စကနိပါတော နိဋ္ဌိတော။