သောဏဝဂ္ဂေါ

၅. သောဏဝဂ္ဂေါ [မဟာဝဂ္ဂ (အဋ္ဌကထာယ သမေတိ)]

၁. ပိယတရသုတ္တံ

၄၁. ဧဝံ မေ သုတံ – ဧကံ သမယံ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန ရာဇာ ပသေနဒိ ကောသလော မလ္လိကာယ ဒေဝိယာ သဒ္ဓိံ ဥပရိပါသာဒဝရဂတော ဟောတိ။ အထ ခေါ ရာဇာ ပသေနဒိ ကောသလော မလ္လိကံ ဒေဝိံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အတ္ထိ နု ခေါ တေ, မလ္လိကေ, ကောစညော အတ္တနာ ပိယတရော’’တိ?

‘‘နတ္ထိ ခေါ မေ, မဟာရာဇ, ကောစညော အတ္တနာ ပိယတရော။ တုယှံ ပန, မဟာရာဇ, အတ္ထညော ကောစိ အတ္တနာ ပိယတရော’’တိ? ‘‘မယှမ္ပိ ခေါ, မလ္လိကေ, နတ္ထညော ကောစိ အတ္တနာ ပိယတရော’’တိ။

အထ ခေါ ရာဇာ ပသေနဒိ ကောသလော ပါသာဒါ ဩရောဟိတွာ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ ရာဇာ ပသေနဒိ ကောသလော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ –

‘‘ဣဓါဟံ, ဘန္တေ, မလ္လိကာယ ဒေဝိယာ သဒ္ဓိံ ဥပရိပါသာဒဝရဂတော မလ္လိကံ ဒေဝိံ ဧတဒဝေါစံ – ‘အတ္ထိ နု ခေါ တေ, မလ္လိကေ, ကောစညော အတ္တနာ ပိယတရော’တိ? ဧဝံ ဝုတ္တေ, မလ္လိကာ ဒေဝီ မံ ဧတဒဝေါစ – ‘နတ္ထိ ခေါ မေ, မဟာရာဇ, ကောစညော အတ္တနာ ပိယတရော။ တုယှံ ပန, မဟာရာဇ, အတ္ထညော ကောစိ အတ္တနာ ပိယတရော’တိ? ဧဝံ ဝုတ္တေ, အဟံ, ဘန္တေ, မလ္လိကံ ဒေဝိံ ဧတဒဝေါစံ – ‘မယှမ္ပိ ခေါ, မလ္လိကေ, နတ္ထညော ကောစိ အတ္တနာ ပိယတရော’’’တိ။

အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတမတ္ထံ ဝိဒိတွာ တာယံ ဝေလာယံ ဣမံ ဥဒါနံ ဥဒါနေသိ –

‘‘သဗ္ဗာ ဒိသာ အနုပရိဂမ္မ စေတသာ၊

နေဝဇ္ဈဂါ ပိယတရမတ္တနာ က္ဝစိ။

ဧဝံ ပိယော ပုထု အတ္တာ ပရေသံ၊

တသ္မာ န ဟိံသေ ပရမတ္တကာမော’’တိ။ ပဌမံ။

၂. အပ္ပါယုကသုတ္တံ

၄၂. ဧဝံ မေ သုတံ – ဧကံ သမယံ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ အာနန္ဒော သာယနှသမယံ ပဋိသလ္လာနာ [ပဋိသလ္လာဏာ (သီ.)] ဝုဋ္ဌိတော ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ အာယသ္မာ အာနန္ဒော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အစ္ဆရိယံ, ဘန္တေ, အဗ္ဘုတံ, ဘန္တေ! ယာဝ အပ္ပါယုကာ ဟိ, ဘန္တေ, ဘဂဝတော မာတာ အဟောသိ, သတ္တာဟဇာတေ ဘဂဝတိ ဘဂဝတော မာတာ ကာလမကာသိ, တုသိတံ ကာယံ ဥပပဇ္ဇီ’’တိ။

‘‘ဧဝမေတံ, အာနန္ဒ [ဧဝမေတံ အာနန္ဒ ဧဝမေတံ အာနန္ဒ (သျာ.)], အပ္ပါယုကာ ဟိ, အာနန္ဒ, ဗောဓိသတ္တမာတရော ဟောန္တိ။ သတ္တာဟဇာတေသု ဗောဓိသတ္တေသု ဗောဓိသတ္တမာတရော ကာလံ ကရောန္တိ, တုသိတံ ကာယံ ဥပပဇ္ဇန္တီ’’တိ။

အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတမတ္ထံ ဝိဒိတွာ တာယံ ဝေလာယံ ဣမံ ဥဒါနံ ဥဒါနေသိ –

‘‘ယေ ကေစိ ဘူတာ ဘဝိဿန္တိ ယေ ဝါပိ၊

သဗ္ဗေ ဂမိဿန္တိ ပဟာယ ဒေဟံ။

တံ သဗ္ဗဇာနိံ ကုသလော ဝိဒိတွာ၊

အာတာပိယော ဗြဟ္မစရိယံ စရေယျာ’’တိ။ ဒုတိယံ။

၃. သုပ္ပဗုဒ္ဓကုဋ္ဌိသုတ္တံ

၄၃. ဧဝံ မေ သုတံ – ဧကံ သမယံ ဘဂဝါ ရာဇဂဟေ ဝိဟရတိ ဝေဠုဝနေ ကလန္ဒကနိဝါပေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန ရာဇဂဟေ သုပ္ပဗုဒ္ဓေါ နာမ ကုဋ္ဌီ အဟောသိ – မနုဿဒလိဒ္ဒေါ, မနုဿကပဏော , မနုဿဝရာကော။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဘဂဝါ မဟတိယာ ပရိသာယ ပရိဝုတော ဓမ္မံ ဒေသေန္တော နိသိန္နော ဟောတိ။

အဒ္ဒသာ ခေါ သုပ္ပဗုဒ္ဓေါ ကုဋ္ဌီ တံ မဟာဇနကာယံ ဒူရတောဝ သန္နိပတိတံ။ ဒိသွာနဿ ဧတဒဟောသိ – ‘‘နိဿံသယံ ခေါ ဧတ္ထ ကိဉ္စိ ခါဒနီယံ ဝါ ဘောဇနီယံ ဝါ ဘာဇီယတိ [ဘာဇီယိဿတိ (သီ.)]။ ယံနူနာဟံ ယေန သော မဟာဇနကာယော တေနုပသင်္ကမေယျံ။ အပ္ပေဝ နာမေတ္ထ ကိဉ္စိ ခါဒနီယံ ဝါ ဘောဇနီယံ ဝါ လဘေယျ’’န္တိ။

အထ ခေါ သုပ္ပဗုဒ္ဓေါ ကုဋ္ဌီ ယေန သော မဟာဇနကာယော တေနုပသင်္ကမိ။ အဒ္ဒသာ ခေါ သုပ္ပဗုဒ္ဓေါ ကုဋ္ဌီ ဘဂဝန္တံ မဟတိယာ ပရိသာယ ပရိဝုတံ ဓမ္မံ ဒေသေန္တံ နိသိန္နံ။ ဒိသွာနဿ ဧတဒဟောသိ – ‘‘န ခေါ ဧတ္ထ ကိဉ္စိ ခါဒနီယံ ဝါ ဘောဇနီယံ ဝါ ဘာဇီယတိ။ သမဏော အယံ ဂေါတမော ပရိသတိ ဓမ္မံ ဒေသေတိ။ ယံနူနာဟမ္ပိ ဓမ္မံ သုဏေယျ’’န္တိ။ တတ္ထေဝ ဧကမန္တံ နိသီဒိ – ‘‘အဟမ္ပိ ဓမ္မံ သောဿာမီ’’တိ။

အထ ခေါ ဘဂဝါ သဗ္ဗာဝန္တံ ပရိသံ စေတသာ စေတော ပရိစ္စ မနသာကာသိ ‘‘ကော နု ခေါ ဣဓ ဘဗ္ဗော ဓမ္မံ ဝိညာတု’’န္တိ? အဒ္ဒသာ ခေါ ဘဂဝါ သုပ္ပဗုဒ္ဓံ ကုဋ္ဌိံ တဿံ ပရိသာယံ နိသိန္နံ။ ဒိသွာနဿ ဧတဒဟောသိ – ‘‘အယံ ခေါ ဣဓ ဘဗ္ဗော ဓမ္မံ ဝိညာတု’’န္တိ။ သုပ္ပဗုဒ္ဓံ ကုဋ္ဌိံ အာရဗ္ဘ အာနုပုဗ္ဗိံ ကထံ [အာနုပုဗ္ဗိကထံ (သီ.), အနုပုဗ္ဗိကထံ (သျာ. ဣ. က.)] ကထေသိ, သေယျထိဒံ – ဒါနကထံ သီလကထံ သဂ္ဂကထံ; ကာမာနံ အာဒီနဝံ ဩကာရံ သင်္ကိလေသံ; နေက္ခမ္မေ [နေက္ခမ္မေ စ (သီ. သျာ. ဣ.)] အာနိသံသံ ပကာသေသိ။ ယဒါ ဘဂဝါ အညာသိ သုပ္ပဗုဒ္ဓံ ကုဋ္ဌိံ ကလ္လစိတ္တံ မုဒုစိတ္တံ ဝိနီဝရဏစိတ္တံ ဥဒဂ္ဂစိတ္တံ ပသန္နစိတ္တံ, အထ ယာ ဗုဒ္ဓါနံ သာမုက္ကံသိကာ ဓမ္မဒေသနာ တံ ပကာသေသိ – ဒုက္ခံ, သမုဒယံ, နိရောဓံ, မဂ္ဂံ။ သေယျထာပိ နာမ သုဒ္ဓံ ဝတ္ထံ အပဂတကာဠကံ သမ္မဒေဝ ရဇနံ ပဋိဂ္ဂဏှေယျ, ဧဝမေဝ သုပ္ပဗုဒ္ဓဿ ကုဋ္ဌိဿ တသ္မိံယေဝ အာသနေ ဝိရဇံ ဝီတမလံ ဓမ္မစက္ခုံ ဥဒပါဒိ – ‘‘ယံ ကိဉ္စိ သမုဒယဓမ္မံ သဗ္ဗံ တံ နိရောဓဓမ္မ’’န္တိ။

အထ ခေါ သုပ္ပဗုဒ္ဓေါ ကုဋ္ဌီ ဒိဋ္ဌဓမ္မော ပတ္တဓမ္မော ဝိဒိတဓမ္မော ပရိယောဂါဠှဓမ္မော တိဏ္ဏဝိစိကိစ္ဆော ဝိဂတကထံကထော ဝေသာရဇ္ဇပ္ပတ္တော အပရပ္ပစ္စယော သတ္ထု သာသနေ ဥဋ္ဌာယာသနာ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ သုပ္ပဗုဒ္ဓေါ ကုဋ္ဌီ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ –

‘‘အဘိက္ကန္တံ , ဘန္တေ, အဘိက္ကတံ, ဘန္တေ! သေယျထာပိ, ဘန္တေ, နိက္ကုဇ္ဇိတံ ဝါ ဥက္ကုဇ္ဇေယျ, ပဋိစ္ဆန္နံ ဝါ ဝိဝရေယျ, မူဠှဿ ဝါ မဂ္ဂံ အာစိက္ခေယျ, အန္ဓကာရေ ဝါ တေလပဇ္ဇောတံ ဓါရေယျ – စက္ခုမန္တော ရူပါနိ ဒက္ခန္တီတိ; ဧဝမေဝံ ဘဂဝတာ အနေကပရိယာယေန ဓမ္မော ပကာသိတော။ ဧသာဟံ, ဘန္တေ, ဘဂဝန္တံ သရဏံ ဂစ္ဆာမိ ဓမ္မဉ္စ ဘိက္ခုသံဃဉ္စ။ ဥပါသကံ မံ ဘဂဝါ ဓါရေတု အဇ္ဇတဂ္ဂေ ပါဏုပေတံ သရဏံ ဂတ’’န္တိ။

အထ ခေါ သုပ္ပဗုဒ္ဓေါ ကုဋ္ဌီ ဘဂဝတာ ဓမ္မိယာ ကထာယ သန္ဒဿိတော သမာဒပိတော သမုတ္တေဇိတော သမ္ပဟံသိတော ဘဂဝတော ဘာသိတံ အဘိနန္ဒိတွာ အနုမောဒိတွာ ဥဋ္ဌာယာသနာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ပဒက္ခိဏံ ကတွာ ပက္ကာမိ။ အထ ခေါ အစိရပက္ကန္တံ သုပ္ပဗုဒ္ဓံ ကုဋ္ဌိံ ဂါဝီ တရုဏဝစ္ဆာ အဓိပတိတွာ ဇီဝိတာ ဝေါရောပေသိ။

အထ ခေါ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခူ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိံသု; ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိံသု။ ဧကမန္တံ နိသိန္နာ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘ယော သော, ဘန္တေ, သုပ္ပဗုဒ္ဓေါ နာမ ကုဋ္ဌီ ဘဂဝတာ ဓမ္မိယာ ကထာယ သန္ဒဿိတော သမာဒပိတော သမုတ္တေဇိတော သမ္ပဟံသိတော, သော ကာလင်္ကတော။ တဿ ကာ ဂတိ, ကော အဘိသမ္ပရာယော’’တိ?

‘‘ပဏ္ဍိတော, ဘိက္ခဝေ, သုပ္ပဗုဒ္ဓေါ ကုဋ္ဌီ; ပစ္စပါဒိ ဓမ္မဿာနုဓမ္မံ; န စ မံ ဓမ္မာဓိကရဏံ ဝိဟေသေသိ။ သုပ္ပဗုဒ္ဓေါ, ဘိက္ခဝေ, ကုဋ္ဌီ တိဏ္ဏံ သံယောဇနာနံ ပရိက္ခယာ သောတာပန္နော အဝိနိပါတဓမ္မော နိယတော သမ္ဗောဓိပရာယဏော’’တိ။

ဧဝံ ဝုတ္တေ, အညတရော ဘိက္ခု ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ကော နု ခေါ, ဘန္တေ, ဟေတု, ကော ပစ္စယော ယေန သုပ္ပဗုဒ္ဓေါ ကုဋ္ဌီ အဟောသိ – မနုဿဒလိဒ္ဒေါ, မနုဿကပဏော, မနုဿဝရာကော’’တိ?

‘‘ဘူတပုဗ္ဗံ, ဘိက္ခဝေ, သုပ္ပဗုဒ္ဓေါ ကုဋ္ဌီ ဣမသ္မိံယေဝ ရာဇဂဟေ သေဋ္ဌိပုတ္တော အဟောသိ။ သော ဥယျာနဘူမိံ နိယျန္တော အဒ္ဒသ တဂရသိခိံ [တဂ္ဂရသိခိံ (က.)] ပစ္စေကဗုဒ္ဓံ နဂရံ ပိဏ္ဍာယ ပဝိသန္တံ။ ဒိသွာနဿ ဧတဒဟောသိ – ‘က္ဝာယံ ကုဋ္ဌီ ကုဋ္ဌိစီဝရေန ဝိစရတီ’တိ? နိဋ္ဌုဘိတွာ အပသဗျတော [အပဗျာမတော (သျာ. သံ. နိ. ၁.၂၅၅)] ကရိတွာ ပက္ကာမိ။ သော တဿ ကမ္မဿ ဝိပါကေန ဗဟူနိ ဝဿသတာနိ ဗဟူနိ ဝဿသဟဿာနိ ဗဟူနိ ဝဿသတသဟဿာနိ နိရယေ ပစ္စိတ္ထ။ တဿေဝ ကမ္မဿ ဝိပါကာဝသေသေန ဣမသ္မိံယေဝ ရာဇဂဟေ ကုဋ္ဌီ အဟောသိ မနုဿဒလိဒ္ဒေါ, မနုဿကပဏော, မနုဿဝရာကော။ သော တထာဂတပ္ပဝေဒိတံ ဓမ္မဝိနယံ အာဂမ္မ သဒ္ဓံ သမာဒိယိ သီလံ သမာဒိယိ သုတံ သမာဒိယိ စာဂံ သမာဒိယိ ပညံ သမာဒိယိ။ သော တထာဂတပ္ပဝေဒိတံ ဓမ္မဝိနယံ အာဂမ္မ သဒ္ဓံ သမာဒိယိတွာ သီလံ သမာဒိယိတွာ သုတံ သမာဒိယိတွာ စာဂံ သမာဒိယိတွာ ပညံ သမာဒိယိတွာ ကာယဿ ဘေဒါ ပရံ မရဏာ သုဂတိံ သဂ္ဂံ လောကံ ဥပပန္နော ဒေဝါနံ တာဝတိံသာနံ သဟဗျတံ။ သော တတ္ထ အညေ ဒေဝေ အတိရောစတိ ဝဏ္ဏေန စေဝ ယသသာ စာ’’တိ။

အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတမတ္ထံ ဝိဒိတွာ တာယံ ဝေလာယံ ဣမံ ဥဒါနံ ဥဒါနေသိ –

‘‘စက္ခုမာ ဝိသမာနီဝ၊ ဝိဇ္ဇမာနေ ပရက္ကမေ။

ပဏ္ဍိတော ဇီဝလောကသ္မိံ၊ ပါပါနိ ပရိဝဇ္ဇယေ’’တိ။ တတိယံ။

၄. ကုမာရကသုတ္တံ

၄၄. ဧဝံ မေ သုတံ – ဧကံ သမယံ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန သမ္ဗဟုလာ ကုမာရကာ အန္တရာ စ သာဝတ္ထိံ အန္တရာ စ ဇေတဝနံ မစ္ဆကေ ဗာဓေန္တိ။

အထ ခေါ ဘဂဝါ ပုဗ္ဗဏှသမယံ နိဝါသေတွာ ပတ္တစီဝရမာဒါယ သာဝတ္ထိံ ပိဏ္ဍာယ ပါဝိသိ။ အဒ္ဒသာ ခေါ ဘဂဝါ တေ သမ္ဗဟုလေ ကုမာရကေ အန္တရာ စ သာဝတ္ထိံ အန္တရာ စ ဇေတဝနံ မစ္ဆကေ ဗာဓေန္တေ။ ဒိသွာန ယေန တေ ကုမာရကာ တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ တေ ကုမာရကေ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဘာယထ ဝေါ, တုမှေ ကုမာရကာ, ဒုက္ခဿ, အပ္ပိယံ ဝေါ ဒုက္ခ’’န္တိ? ‘‘ဧဝံ, ဘန္တေ, ဘာယာမ မယံ, ဘန္တေ, ဒုက္ခဿ , အပ္ပိယံ နော ဒုက္ခ’’န္တိ။

အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတမတ္ထံ ဝိဒိတွာ တာယံ ဝေလာယံ ဣမံ ဥဒါနံ ဥဒါနေသိ –

‘‘သစေ ဘာယထ ဒုက္ခဿ၊ သစေ ဝေါ ဒုက္ခမပ္ပိယံ။

မာကတ္ထ ပါပကံ ကမ္မံ၊ အာဝိ ဝါ ယဒိ ဝါ ရဟော။

‘‘သစေ စ ပါပကံ ကမ္မံ၊ ကရိဿထ ကရောထ ဝါ။

န ဝေါ ဒုက္ခာ ပမုတ္ယတ္ထိ၊ ဥပေစ္စပိ [ဥပစ္စပိ (က.)၊ ဥပ္ပစ္စပိ (?)၊ ဥပ္ပတိတွာပိ ဣတိ အတ္ထော] ပလာယတ’’န္တိ။ စတုတ္ထံ။

၅. ဥပေါသထသုတ္တံ

၄၅. ဧဝံ မေ သုတံ – ဧကံ သမယံ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ပုဗ္ဗာရာမေ မိဂါရမာတုပါသာဒေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဘဂဝါ တဒဟုပေါသထေ ဘိက္ခုသံဃပရိဝုတော နိသိန္နော ဟောတိ။

အထ ခေါ အာယသ္မာ အာနန္ဒော အဘိက္ကန္တာယ ရတ္တိယာ, နိက္ခန္တေ ပဌမေ ယာမေ, ဥဋ္ဌာယာသနာ ဧကံသံ ဥတ္တရာသင်္ဂံ [စီဝရံ (သဗ္ဗတ္ထ)] ကရိတွာ ယေန ဘဂဝါ တေနဉ္ဇလိံ ပဏာမေတွာ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အဘိက္ကန္တာ, ဘန္တေ, ရတ္တိ; နိက္ခန္တော ပဌမော ယာမော; စိရနိသိန္နော ဘိက္ခုသံဃော; ဥဒ္ဒိသတု, ဘန္တေ, ဘဂဝါ ဘိက္ခူနံ ပါတိမောက္ခ’’န္တိ။ ဧဝံ ဝုတ္တေ, ဘဂဝါ တုဏှီ အဟောသိ။

ဒုတိယမ္ပိ ခေါ အာယသ္မာ အာနန္ဒော အဘိက္ကန္တာယ ရတ္တိယာ, နိက္ခန္တေ မဇ္ဈိမေ ယာမေ, ဥဋ္ဌာယာသနာ ဧကံသံ ဥတ္တရာသင်္ဂံ ကရိတွာ ယေန ဘဂဝါ တေနဉ္ဇလိံ ပဏာမေတွာ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အဘိက္ကန္တာ, ဘန္တေ, ရတ္တိ; နိက္ခန္တော မဇ္ဈိမော ယာမော; စိရနိသိန္နော ဘိက္ခုသံဃော; ဥဒ္ဒိသတု, ဘန္တေ, ဘဂဝါ ဘိက္ခူနံ ပါတိမောက္ခ’’န္တိ။ ဒုတိယမ္ပိ ခေါ ဘဂဝါ တုဏှီ အဟောသိ။

တတိယမ္ပိ ခေါ အာယသ္မာ အာနန္ဒော အဘိက္ကန္တာယ ရတ္တိယာ, နိက္ခန္တေ ပစ္ဆိမေ ယာမေ, ဥဒ္ဓသ္တေ အရုဏေ, နန္ဒိမုခိယာ ရတ္တိယာ ဥဋ္ဌာယာသနာ ဧကံသံ ဥတ္တရာသင်္ဂံ ကရိတွာ ယေန ဘဂဝါ တေနဉ္ဇလိံ ပဏာမေတွာ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အဘိက္ကန္တာ, ဘန္တေ, ရတ္တိ; နိက္ခန္တော ပစ္ဆိမော ယာမော; ဥဒ္ဓသ္တော အရုဏော; နန္ဒိမုခီ ရတ္တိ; စိရနိသိန္နော ဘိက္ခုသံဃော; ဥဒ္ဒိသတု, ဘန္တေ, ဘဂဝါ ဘိက္ခူနံ ပါတိမောက္ခ’’န္တိ။ ‘‘အပရိသုဒ္ဓါ, အာနန္ဒ, ပရိသာ’’တိ။

အထ ခေါ အာယသ္မတော မဟာမောဂ္ဂလ္လာနဿ ဧတဒဟောသိ – ‘‘ကံ နု ခေါ ဘဂဝါ ပုဂ္ဂလံ သန္ဓာယ ဧဝမာဟ – ‘အပရိသုဒ္ဓါ, အာနန္ဒ, ပရိသာ’တိ? အထ ခေါ အာယသ္မာ မဟာမောဂ္ဂလ္လာနော သဗ္ဗာဝန္တံ ဘိက္ခုသသံဃံ စေတသာ စေတော ပရိစ္စ မနသာကာသိ။ အဒ္ဒသာ ခေါ အာယသ္မာ မဟာမောဂ္ဂလ္လာနော တံ ပုဂ္ဂလံ ဒုဿီလံ ပါပဓမ္မံ အသုစိံ သင်္ကဿရသမာစာရံ ပဋိစ္ဆန္နကမ္မန္တံ အသမဏံ သမဏပဋိညံ အဗြဟ္မစာရိံ ဗြဟ္မစာရိပဋိညံ အန္တောပူတိံ အဝဿုတံ ကသမ္ဗုဇာတံ မဇ္ဈေ ဘိက္ခုသံဃဿ နိသိန္နံ။ ဒိသွာန ဥဋ္ဌာယာသနာ ယေန သော ပုဂ္ဂလော တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ တံ ပုဂ္ဂလံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဥဋ္ဌေဟိ, အာဝုသော, ဒိဋ္ဌောသိ ဘဂဝတာ; နတ္ထိ တေ ဘိက္ခူဟိ သဒ္ဓိံ သံဝါသော’’တိ။ ဧဝံ ဝုတ္တေ [အထ ခေါ (သဗ္ဗတ္ထ), စူဠဝ. ၃၈၃; အ. နိ. ၈.၂၀ ပဿိတဗ္ဗံ], သော ပုဂ္ဂလော တုဏှီ အဟောသိ။

ဒုတိယမ္ပိ ခေါ အာယသ္မာ မဟာမောဂ္ဂလ္လာနော တံ ပုဂ္ဂလံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဥဋ္ဌေဟိ, အာဝုသော, ဒိဋ္ဌောသိ ဘဂဝတာ; နတ္ထိ တေ ဘိက္ခူဟိ သဒ္ဓိံ သံဝါသော’’တိ။ ဒုတိယမ္ပိ ခေါ။ပေ.။ တတိယမ္ပိ ခေါ သော ပုဂ္ဂလော တုဏှီ အဟောသိ။

အထ ခေါ အာယသ္မာ မဟာမောဂ္ဂလ္လာနော တံ ပုဂ္ဂလံ ဗာဟာယံ ဂဟေတွာ ဗဟိဒွါရကောဋ္ဌကာ နိက္ခာမေတွာ သူစိဃဋိကံ ဒတွာ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘နိက္ခာမိတော, ဘန္တေ, သော ပုဂ္ဂလော မယာ။ ပရိသုဒ္ဓါ ပရိသာ။ ဥဒ္ဒိသတု, ဘန္တေ, ဘဂဝါ ဘိက္ခူနံ ပါတိမောက္ခ’’န္တိ။ ‘‘အစ္ဆရိယံ, မောဂ္ဂလ္လာန, အဗ္ဘုတံ, မောဂ္ဂလ္လာန! ယာဝ ဗာဟာဂဟဏာပိ နာမ သော မောဃပုရိသော အာဂမေဿတီ’’တိ!

အထ ခေါ ဘဂဝါ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘န ဒါနာဟံ, ဘိက္ခဝေ, ဣတော ပရံ [န ဒါနာဟံ ဘိက္ခဝေ အဇ္ဇတဂ္ဂေ (အ. နိ. ၈.၂၀)] ဥပေါသထံ ကရိဿာမိ, ပါတိမောက္ခံ ဥဒ္ဒိသိဿာမိ။ တုမှေဝ ဒါနိ, ဘိက္ခဝေ, ဣတော ပရံ ဥပေါသထံ ကရေယျာထ, ပါတိမောက္ခံ ဥဒ္ဒိသေယျာထ။ အဋ္ဌာနမေတံ, ဘိက္ခဝေ, အနဝကာသော ယံ တထာဂတော အပရိသုဒ္ဓါယ ပရိသာယ ဥပေါသထံ ကရေယျ, ပါတိမောက္ခံ ဥဒ္ဒိသေယျ။

‘‘အဋ္ဌိမေ, ဘိက္ခဝေ, မဟာသမုဒ္ဒေ အစ္ဆရိယာ အဗ္ဘုတာ ဓမ္မာ, ယေ ဒိသွာ ဒိသွာ အသုရာ မဟာသမုဒ္ဒေ အဘိရမန္တိ။ ကတမေ အဋ္ဌ?

‘‘မဟာသမုဒ္ဒေါ, ဘိက္ခဝေ, အနုပုဗ္ဗနိန္နော အနုပုဗ္ဗပေါဏော အနုပုဗ္ဗပဗ္ဘာရော, န အာယတကေနေဝ ပပါတော။ ယမ္ပိ [ယံ (သီ. သျာ. က.)], ဘိက္ခဝေ, မဟာသမုဒ္ဒေါ အနုပုဗ္ဗနိန္နော အနုပုဗ္ဗပေါဏော အနုပုဗ္ဗပဗ္ဘာရော န အာယတကေနေဝ ပပါတော; အယံ, ဘိက္ခဝေ, မဟာသမုဒ္ဒေ ပဌမော အစ္ဆရိယော အဗ္ဘုတော ဓမ္မော, ယံ ဒိသွာ ဒိသွာ အသုရာ မဟာသမုဒ္ဒေ အဘိရမန္တိ။

‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, မဟာသမုဒ္ဒေါ ဌိတဓမ္မော ဝေလံ နာတိဝတ္တတိ။ ယမ္ပိ, ဘိက္ခဝေ, မဟာသမုဒ္ဒေါ ဌိတဓမ္မော ဝေလံ နာတိဝတ္တတိ; အယံ, ဘိက္ခဝေ [အယမ္ပိ (သဗ္ဗတ္ထ)], မဟာသမုဒ္ဒေ ဒုတိယော အစ္ဆရိယော အဗ္ဘုတော ဓမ္မော, ယံ ဒိသွာ ဒိသွာ အသုရာ မဟာသမုဒ္ဒေ အဘိရမန္တိ။

‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, မဟာသမုဒ္ဒေါ န မတေန ကုဏပေန သံဝသတိ။ ယံ ဟောတိ မဟာသမုဒ္ဒေ မတံ ကုဏပံ တံ ခိပ္ပမေဝ [ခိပ္ပညေဝ (သီ.), ခိပ္ပံယေဝ (က.)] တီရံ ဝါဟေတိ, ထလံ ဥဿာရေတိ။ ယမ္ပိ, ဘိက္ခဝေ, မဟာသမုဒ္ဒေါ န မတေန ကုဏပေန သံဝသတိ, ယံ ဟောတိ မဟာသမုဒ္ဒေ မတံ ကုဏပံ တံ ခိပ္ပမေဝ တီရံ ဝါဟေတိ ထလံ ဥဿာရေတိ; အယံ, ဘိက္ခဝေ, မဟာသမုဒ္ဒေ တတိယော အစ္ဆရိယော အဗ္ဘုတော ဓမ္မော, ယံ ဒိသွာ ဒိသွာ အသုရာ မဟာသမုဒ္ဒေ အဘိရမန္တိ။

‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, ယာ ကာစိ မဟာနဒိယော, သေယျထိဒံ – ဂင်္ဂါ ယမုနာ အစိရဝတီ သရဘူ မဟီ, တာ မဟာသမုဒ္ဒံ ပတွာ [ပတ္တာ (သျာ. ဣ. က.)] ဇဟန္တိ ပုရိမာနိ နာမဂေါတ္တာနိ; ‘မဟာသမုဒ္ဒေါ’တွေဝ သင်္ခံ ဂစ္ဆန္တိ။ ယမ္ပိ, ဘိက္ခဝေ, ယာ ကာစိ မဟာနဒိယော, သေယျထိဒံ – ဂင်္ဂါ ယမုနာ အစိရဝတီ သရဘူ မဟီ တာ မဟာသမုဒ္ဒံ ပတွာ ဇဟန္တိ ပုရိမာနိ နာမဂေါတ္တာနိ, ‘မဟာသမုဒ္ဒေါ’တွေဝ သင်္ခံ ဂစ္ဆန္တိ; အယံ, ဘိက္ခဝေ, မဟာသမုဒ္ဒေ စတုတ္ထော အစ္ဆရိယော အဗ္ဘုတော ဓမ္မော, ယံ ဒိသွာ ဒိသွာ အသုရာ မဟာသမုဒ္ဒေ အဘိရမန္တိ။

‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, ယာ စ လောကေ သဝန္တိယော မဟာသမုဒ္ဒံ အပ္ပေန္တိ, ယာ စ အန္တလိက္ခာ ဓါရာ ပပတန္တိ, န တေန မဟာသမုဒ္ဒဿ ဦနတ္တံ ဝါ ပူရတ္တံ ဝါ ပညာယတိ။ ယမ္ပိ, ဘိက္ခဝေ , ယာ စ လောကေ သဝန္တိယော မဟာသမုဒ္ဒံ အပ္ပေန္တိ, ယာ စ အန္တလိက္ခာ ဓါရာ ပပတန္တိ, န တေန မဟာသမ္မုဒ္ဒဿ ဦနတ္တံ ဝါ ပူရတ္တံ ဝါ ပညာယတိ; အယံ, ဘိက္ခဝေ, မဟာသမုဒ္ဒေ ပဉ္စမော အစ္ဆရိယော အဗ္ဘုတော ဓမ္မော, ယံ ဒိသွာ ဒိသွာ အသုရာ မဟာသမုဒ္ဒေ အဘိရမန္တိ။

‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, မဟာသမုဒ္ဒေါ ဧကရသော လောဏရသော။ ယမ္ပိ, ဘိက္ခဝေ, မဟာသမုဒ္ဒေါ ဧကရသော လောဏရသော; အယံ, ဘိက္ခဝေ, မဟာသမုဒ္ဒေ ဆဋ္ဌော အစ္ဆရိယော အဗ္ဘုတော ဓမ္မော, ယံ ဒိသွာ ဒိသွာ အသုရာ မဟာသမုဒ္ဒေ အဘိရမန္တိ။

‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, မဟာသမုဒ္ဒေါ ဗဟုရတနော အနေကရတနော။ တတ္ရိမာနိ ရတနာနိ, သေယျထိဒံ – မုတ္တာ မဏိ ဝေဠုရိယော သင္ခော သိလာ ပဝါဠံ ရဇတံ ဇာတရူပံ လောဟိတင်္ဂေါ မသာရဂလ္လံ။ ယမ္ပိ, ဘိက္ခဝေ, မဟာသမုဒ္ဒေါ ဗဟုရတနော အနေကရတနော, တတ္ရိမာနိ ရတနာနိ, သေယျထိဒံ – မုတ္တာ မဏိ ဝေဠုရိယော သင္ခော သိလာ ပဝါဠံ ရဇတံ ဇာတရူပံ လောဟိတင်္ဂေါ [လောဟိတင္ကော (သီ. ဣ.), လောဟိတကော (?)] မသာရဂလ္လံ; အယံ, ဘိက္ခဝေ, မဟာသမုဒ္ဒေ သတ္တမော အစ္ဆရိယော အဗ္ဘုတော ဓမ္မော, ယံ ဒိသွာ ဒိသွာ အသုရာ မဟာသမုဒ္ဒေ အဘိရမန္တိ။

‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, မဟာသမုဒ္ဒေါ မဟတံ ဘူတာနံ အာဝါသော။ တတ္ရိမေ ဘူတာ – တိမိ တိမိင်္ဂလော တိမိတိမိင်္ဂလော [တိမိ တိမိင်္ဂလော တိမိရပိင်္ဂလော (သီ. ဣ., အ. နိ. ၈.၁၉)] အသုရာ နာဂါ ဂန္ဓဗ္ဗာ။ သန္တိ မဟာသမုဒ္ဒေ ယောဇနသတိကာပိ အတ္တဘာဝါ, ဒွိယောဇနသတိကာပိ အတ္တဘာဝါ, တိယောဇနသတိကာပိ အတ္တဘာဝါ, စတုယောဇနသတိကာပိ အတ္တဘာဝါ, ပဉ္စယောဇနသတိကာပိ အတ္တဘာဝါ။ ယမ္ပိ, ဘိက္ခဝေ, မဟာသမုဒ္ဒေါ မဟတံ ဘူတာနံ အာဝါသော, တတ္ရိမေ ဘူတာ – တိမိ တိမိင်္ဂလော တိမိတိမိင်္ဂလော အသုရာ နာဂါ ဂန္ဓဗ္ဗာ, သန္တိ မဟာသမုဒ္ဒေ ယောဇနသတိကာပိ အတ္တဘာဝါ ဒွိယောဇနသတိကာပိ အတ္တဘာဝါ။ပေ.။ ပဉ္စယောဇနသတိကာပိ အတ္တဘာဝါ; အယံ, ဘိက္ခဝေ, မဟာသမုဒ္ဒေ အဋ္ဌမော အစ္ဆရိယော အဗ္ဘုတော ဓမ္မော, ယံ ဒိသွာ ဒိသွာ အသုရာ မဟာသမုဒ္ဒေ အဘိရမန္တိ။ ဣမေ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, အဋ္ဌ မဟာသမုဒ္ဒေ အစ္ဆရိယာ အဗ္ဘုတာ ဓမ္မာ ယေ ဒိသွာ ဒိသွာ အသုရာ မဟာသမုဒ္ဒေ အဘိရမန္တိ။

‘‘ဧဝမေဝ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဣမသ္မိံ ဓမ္မဝိနယေ အဋ္ဌ အစ္ဆရိယာ အဗ္ဘုတာ ဓမ္မာ, ယေ ဒိသွာ ဒိသွာ ဘိက္ခူ ဣမသ္မိံ ဓမ္မဝိနယေ အဘိရမန္တိ။ ကတမေ အဋ္ဌ?

‘‘သေယျထာပိ, ဘိက္ခဝေ, မဟာသမုဒ္ဒေါ အနုပုဗ္ဗနိန္နော အနုပုဗ္ဗပေါဏော အနုပုဗ္ဗပဗ္ဘာရော, န အာယတကေနေဝ ပပါတော; ဧဝမေဝ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဣမသ္မိံ ဓမ္မဝိနယေ အနုပုဗ္ဗသိက္ခာ အနုပုဗ္ဗကိရိယာ အနုပုဗ္ဗပဋိပဒါ, န အာယတကေနေဝ အညာပဋိဝေဓေါ။ ယမ္ပိ, ဘိက္ခဝေ, ဣမသ္မိံ ဓမ္မဝိနယေ အနုပုဗ္ဗသိက္ခာ အနုပုဗ္ဗကိရိယာ အနုပုဗ္ဗပဋိပဒါ, န အာယတကေနေဝ အညာပဋိဝေဓေါ; အယံ, ဘိက္ခဝေ, ဣမသ္မိံ ဓမ္မဝိနယေ ပဌမော အစ္ဆရိယော အဗ္ဘုတော ဓမ္မော, ယံ ဒိသွာ ဒိသွာ ဘိက္ခူ ဣမသ္မိံ ဓမ္မဝိနယေ အဘိရမန္တိ။

‘‘သေယျထာပိ , ဘိက္ခဝေ, မဟာသမုဒ္ဒေါ ဌိတဓမ္မော ဝေလံ နာတိဝတ္တတိ; ဧဝမေဝ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ယံ မယာ သာဝကာနံ သိက္ခာပဒံ ပညတ္တံ တံ မမ သာဝကာ ဇီဝိတဟေတုပိ နာတိက္ကမန္တိ။ ယမ္ပိ, ဘိက္ခဝေ, မယာ သာဝကာနံ သိက္ခာပဒံ ပညတ္တံ တံ မမ သာဝကာ ဇီဝိတဟေတုပိ နာတိက္ကမန္တိ; အယံ, ဘိက္ခဝေ, ဣမသ္မိံ ဓမ္မဝိနယေ ဒုတိယော အစ္ဆရိယော အဗ္ဘုတော ဓမ္မော, ယံ ဒိသွာ ဒိသွာ ဘိက္ခူ ဣမသ္မိံ ဓမ္မဝိနယေ အဘိရမန္တိ။

‘‘သေယျထာပိ, ဘိက္ခဝေ, မဟာသမုဒ္ဒေါ န မတေန ကုဏပေန သံဝသတိ; ယံ ဟောတိ မဟာသမုဒ္ဒေ မတံ ကုဏပံ တံ ခိပ္ပမေဝ တီရံ ဝါဟေတိ, ထလံ ဥဿာရေတိ; ဧဝမေဝ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ယော သော ပုဂ္ဂလော ဒုဿီလော ပါပဓမ္မော အသုစိ သင်္ကဿရသမာစာရော ပဋိစ္ဆန္နကမ္မန္တော အဿမဏော သမဏပဋိညော အဗြဟ္မစာရီ ဗြဟ္မစာရိပဋိညော အန္တောပူတိ အဝဿုတော ကသမ္ဗုဇာတော, န တေန သံဃော သံဝသတိ; အထ ခေါ နံ ခိပ္ပမေဝ သန္နိပတိတွာ ဥက္ခိပတိ။ ကိဉ္စာပိ သော ဟောတိ မဇ္ဈေ ဘိက္ခုသံဃဿ နိသိန္နော, အထ ခေါ သော အာရကာဝ သံဃမှာ, သံဃော စ တေန။ ယမ္ပိ, ဘိက္ခဝေ, ယော သော ပုဂ္ဂလော ဒုဿီလော ပါပဓမ္မော အသုစိ သင်္ကဿရသမာစာရော ပဋိစ္ဆန္နကမ္မန္တော အဿမဏော သမဏပဋိညော အဗြဟ္မစာရီ ဗြဟ္မစာရိပဋိညော အန္တောပူတိ အဝဿုတော ကသမ္ဗုဇာတော, န တေန သံဃော သံဝသတိ; ခိပ္ပမေဝ နံ သန္နိပတိတွာ ဥက္ခိပတိ။ ကိဉ္စာပိ သော ဟောတိ မဇ္ဈေ ဘိက္ခုသံဃဿ နိသိန္နော, အထ ခေါ သော အာရကာဝ သံဃမှာ, သံဃော စ တေန; အယံ, ဘိက္ခဝေ, ဣမသ္မိံ ဓမ္မဝိနယေ တတိယော အစ္ဆရိယော အဗ္ဘုတော ဓမ္မော, ယံ ဒိသွာ ဒိသွာ ဘိက္ခူ ဣမသ္မိံ ဓမ္မဝိနယေ အဘိရမန္တိ။

‘‘သေယျထာပိ, ဘိက္ခဝေ, ယာ ကာစိ မဟာနဒိယော, သေယျထိဒံ – ဂင်္ဂါ ယမုနာ အစိရဝတီ သရဘူ မဟီ တာ မဟာသမုဒ္ဒံ ပတွာ ဇဟန္တိ ပုရိမာနိ နာမဂေါတ္တာနိ, ‘မဟာသမုဒ္ဒေါ’တွေဝ သင်္ခံ ဂစ္ဆန္တိ; ဧဝမေဝ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, စတ္တာရော ဝဏ္ဏာ – ခတ္တိယာ, ဗြာဟ္မဏာ, ဝေဿာ, သုဒ္ဒါ တေ တထာဂတပ္ပဝေဒိတေ ဓမ္မဝိနယေ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇိတွာ [ပဗ္ဗဇိတာ (က. သီ.)] ဇဟန္တိ ပုရိမာနိ နာမဂေါတ္တာနိ, ‘သမဏာ သကျပုတ္တိယာ’တွေဝ သင်္ခံ ဂစ္ဆန္တိ။ ယမ္ပိ, ဘိက္ခဝေ, စတ္တာရော ဝဏ္ဏာ – ခတ္တိယာ, ဗြာဟ္မဏာ, ဝေဿာ, သုဒ္ဒါ တေ တထာဂတပ္ပဝေဒိတေ ဓမ္မဝိနယေ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇိတွာ ဇဟန္တိ ပုရိမာနိ နာမဂေါတ္တာနိ , ‘သမဏာ သကျပုတ္တိယာ’တွေဝ သင်္ခံ ဂစ္ဆန္တိ; အယံ, ဘိက္ခဝေ, ဣမသ္မိံ ဓမ္မဝိနယေ စတုတ္ထော အစ္ဆရိယော အဗ္ဘုတော ဓမ္မော, ယံ ဒိသွာ ဒိသွာ ဘိက္ခူ ဣမသ္မိံ ဓမ္မဝိနယေ အဘိရမန္တိ။

‘‘သေယျထာပိ, ဘိက္ခဝေ, ယာ စ လောကေ သဝန္တိယော မဟာသမုဒ္ဒံ အပ္ပေန္တိ, ယာ စ အန္တလိက္ခာ ဓါရာ ပပတန္တိ, န တေန မဟာသမုဒ္ဒဿ ဦနတ္တံ ဝါ ပူရတ္တံ ဝါ ပညာယတိ; ဧဝမေဝ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဗဟူ စေပိ ဘိက္ခူ အနုပါဒိသေသာယ နိဗ္ဗာနဓါတုယာ ပရိနိဗ္ဗာယန္တိ, န တေန နိဗ္ဗာနဓါတုယာ ဦနတ္တံ ဝါ ပူရတ္တံ ဝါ ပညာယတိ။ ယမ္ပိ, ဘိက္ခဝေ, ဗဟူ စေပိ ဘိက္ခူ အနုပါဒိသေသာယ နိဗ္ဗာနဓါတုယာ ပရိနိဗ္ဗာယန္တိ, န တေန နိဗ္ဗာနဓါတုယာ ဦနတ္တံ ဝါ ပူရတ္တံ ဝါ ပညာယတိ; အယံ, ဘိက္ခဝေ, ဣမသ္မိံ ဓမ္မဝိနယေ ပဉ္စမော အစ္ဆရိယော အဗ္ဘုတော ဓမ္မော, ယံ ဒိသွာ ဒိသွာ ဘိက္ခူ ဣမသ္မိံ ဓမ္မဝိနယေ အဘိရမန္တိ။

‘‘သေယျထာပိ , ဘိက္ခဝေ, မဟာသမုဒ္ဒေါ ဧကရသော လောဏရသော; ဧဝမေဝ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, အယံ ဓမ္မဝိနယော ဧကရသော ဝိမုတ္တိရသော။ ယမ္ပိ, ဘိက္ခဝေ, အယံ ဓမ္မဝိနယော ဧကရသော ဝိမုတ္တိရသော; အယံ , ဘိက္ခဝေ, ဣမသ္မိံ ဓမ္မဝိနယေ ဆဋ္ဌော အစ္ဆရိယော အဗ္ဘုတော ဓမ္မော, ယံ ဒိသွာ ဒိသွာ ဘိက္ခူ ဣမသ္မိံ ဓမ္မဝိနယေ အဘိရမန္တိ။

‘‘သေယျထာပိ, ဘိက္ခဝေ, မဟာသမုဒ္ဒေါ ဗဟုရတနော အနေကရတနော, တတ္ရိမာနိ ရတနာနိ, သေယျထိဒံ – မုတ္တာ မဏိ ဝေဠုရိယော သင္ခော သိလာ ပဝါဠံ ရဇတံ ဇာတရူပံ လောဟိတင်္ဂေါ မသာရဂလ္လံ; ဧဝမေဝ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, အယံ ဓမ္မဝိနယော ဗဟုရတနော အနေကရတနော; တတ္ရိမာနိ ရတနာနိ, သေယျထိဒံ – စတ္တာရော သတိပဋ္ဌာနာ, စတ္တာရော သမ္မပ္ပဓါနာ, စတ္တာရော ဣဒ္ဓိပါဒါ, ပဉ္စိန္ဒ္ရိယာနိ, ပဉ္စ ဗလာနိ, သတ္တ ဗောဇ္ဈင်္ဂါ, အရိယော အဋ္ဌင်္ဂိကော မဂ္ဂေါ။ ယမ္ပိ, ဘိက္ခဝေ, အယံ ဓမ္မဝိနယော ဗဟုရတနော အနေကရတနော, တတ္ရိမာနိ ရတနာနိ, သေယျထိဒံ – စတ္တာရော သတိပဋ္ဌာနာ, စတ္တာရော သမ္မပ္ပဓါနာ, စတ္တာရော ဣဒ္ဓိပါဒါ, ပဉ္စိန္ဒ္ရိယာနိ, ပဉ္စ ဗလာနိ, သတ္တ ဗောဇ္ဈင်္ဂါ, အရိယော အဋ္ဌင်္ဂိကော မဂ္ဂေါ; အယံ, ဘိက္ခဝေ, ဣမသ္မိံ ဓမ္မဝိနယေ သတ္တမော အစ္ဆရိယော အဗ္ဘုတော ဓမ္မော, ယံ ဒိသွာ ဒိသွာ ဘိက္ခူ ဣမသ္မိံ ဓမ္မဝိနယေ အဘိရမန္တိ။

‘‘သေယျထာပိ , ဘိက္ခဝေ, မဟာသမုဒ္ဒေါ မဟတံ ဘူတာနံ အာဝါသော, တတ္ရိမေ ဘူတာ – တိမိ တိမိင်္ဂလော တိမိတိမိင်္ဂလော အသုရာ နာဂါ ဂန္ဓဗ္ဗာ, သန္တိ မဟာသမုဒ္ဒေ ယောဇနသတိကာပိ အတ္တဘာဝါ ဒွိယောဇနသတိကာပိ အတ္တဘာဝါ တိယောဇနသတိကာပိ အတ္တဘာဝါ စတုယောဇနသတိကာပိ အတ္တဘာဝါ ပဉ္စယောဇနသတိကာပိ အတ္တဘာဝါ; ဧဝမေဝ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, အယံ ဓမ္မဝိနယော မဟတံ ဘူတာနံ အာဝါသော; တတ္ရိမေ ဘူတာ – သောတာပန္နော, သောတာပတ္တိဖလသစ္ဆိကိရိယာယ ပဋိပန္နော, သကဒါဂါမိ, သကဒါဂါမိဖလသစ္ဆိကိရိယာယ ပဋိပန္နော, အနာဂါမီ, အနာဂါမီဖလသစ္ဆိကိရိယာယ ပဋိပန္နော, အရဟာ, အရဟတ္တာယ ပဋိပန္နော [အရဟတ္တဖလသစ္ဆိကိရိယာယ (သီ.)]။ ယမ္ပိ, ဘိက္ခဝေ, အယံ ဓမ္မဝိနယော မဟတံ ဘူတာနံ အာဝါသော, တတ္ရိမေ ဘူတာ – သောတာပန္နော, သောတာပတ္တိဖလသစ္ဆိကိရိယာယ ပဋိပန္နော, သကဒါဂါမီ, သကဒါဂါမိဖလသစ္ဆိကိရိယာယ ပဋိပန္နော, အနာဂါမီ, အနာဂါမိဖလသစ္ဆိကိရိယာယ ပဋိပန္နော, အရဟာ, အရဟတ္တာယ ပဋိပန္နော; အယံ, ဘိက္ခဝေ, ဣမသ္မိံ ဓမ္မဝိနယေ အဋ္ဌမော အစ္ဆရိယော အဗ္ဘုတော ဓမ္မော, ယံ ဒိသွာ ဒိသွာ ဘိက္ခူ ဣမသ္မိံ ဓမ္မဝိနယေ အဘိရမန္တိ။ ဣမေ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဣမသ္မိံ ဓမ္မဝိနယေ အဋ္ဌ အစ္ဆရိယာ အဗ္ဘုတာ ဓမ္မာ, ယေ ဒိသွာ ဒိသွာ ဘိက္ခူ ဣမသ္မိံ ဓမ္မဝိနယေ အဘိရမန္တီ’’တိ။

အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတမတ္ထံ ဝိဒိတွာ တာယံ ဝေလာယံ ဣမံ ဥဒါနံ ဥဒါနေသိ –

‘‘ဆန္နမတိဝဿတိ၊ ဝိဝဋံ နာတိဝဿတိ။

တသ္မာ ဆန္နံ ဝိဝရေထ၊ ဧဝံ တံ နာတိဝဿတီ’’တိ။ ပဉ္စမံ။

၆. သောဏသုတ္တံ

၄၆. ဧဝံ မေ သုတံ – ဧကံ သမယံ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန အာယသ္မာ မဟာကစ္စာနော အဝန္တီသု ဝိဟရတိ ကုရရဃရေ [ကုရုရဃရေ (သျာ. မဟာဝ. ၂၅၇), ကုလဃရေ (က.)] ပဝတ္တေ ပဗ္ဗတေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန သောဏော ဥပါသကော ကုဋိကဏ္ဏော အာယသ္မတော မဟာကစ္စာနဿ ဥပဋ္ဌာကော ဟောတိ။

အထ ခေါ သောဏဿ ဥပါသကဿ ကုဋိကဏ္ဏဿ ရဟောဂတဿ ပဋိသလ္လီနဿ ဧဝံ စေတသော ပရိဝိတက္ကော ဥဒပါဒိ – ‘‘ယထာ ယထာ ခေါ အယျော မဟာကစ္စာနော ဓမ္မံ ဒေသေတိ နယိဒံ သုကရံ အဂါရံ အဇ္ဈာဝသတာ ဧကန္တပရိပုဏ္ဏံ ဧကန္တပရိသုဒ္ဓံ သင်္ခလိခိတံ ဗြဟ္မစရိယံ စရိတုံ။ ယံနူနာဟံ ကေသမဿုံ ဩဟာရေတွာ ကာသာယာနိ ဝတ္ထာနိ အစ္ဆာဒေတွာ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇေယျ’’န္တိ။

အထ ခေါ သောဏော ဥပါသကော ကုဋိကဏ္ဏော ယေနာယသ္မာ မဟာကစ္စာနော တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ အာယသ္မန္တံ မဟာကစ္စာနံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ သောဏော ဥပါသကော ကုဋိကဏ္ဏော အာယသ္မန္တံ မဟာကစ္စာနံ ဧတဒဝေါစ –

‘‘ဣဓ မယှံ, ဘန္တေ, ရဟောဂတဿ ပဋိသလ္လီနဿ ဧဝံ စေတသော ပရိဝိတက္ကော ဥဒပါဒိ – ‘ယထာ ယထာ ခေါ အယျော မဟာကစ္စာနော ဓမ္မံ ဒေသေတိ နယိဒံ သုကရံ အဂါရံ အဇ္ဈာဝသတာ ဧကန္တပရိပုဏ္ဏံ ဧကန္တပရိသုဒ္ဓံ သင်္ခလိခိတံ ဗြဟ္မစရိယံ စရိတုံ။ ယံနူနာဟံ ကေသမဿုံ ဩဟာရေတွာ ကာသာယာနိ ဝတ္ထာနိ အစ္ဆာဒေတွာ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇေယျ’န္တိ။ ပဗ္ဗာဇေတု မံ, ဘန္တေ , အယျော မဟာကစ္စာနော’’တိ။

ဧဝံ ဝုတ္တေ, အာယသ္မာ မဟာကစ္စာနော သောဏံ ဥပါသကံ ကုဋိကဏ္ဏံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဒုက္ကရံ ခေါ, သောဏ, ယာဝဇီဝံ ဧကဘတ္တံ ဧကသေယျံ ဗြဟ္မစရိယံ။ ဣင်္ဃ တွံ, သောဏ, တတ္ထေဝ အာဂါရိကဘူတော သမာနော ဗုဒ္ဓါနံ သာသနံ အနုယုဉ္ဇ ကာလယုတ္တံ ဧကဘတ္တံ ဧကသေယျံ ဗြဟ္မစရိယ’’န္တိ။ အထ ခေါ သောဏဿ ဥပါသကဿ ကုဋိကဏ္ဏဿ ယော အဟောသိ ပဗ္ဗဇ္ဇာဘိသင်္ခါရော သော ပဋိပဿမ္ဘိ။

ဒုတိယမ္ပိ ခေါ။ပေ.။ ဒုတိယမ္ပိ ခေါ အာယသ္မာ မဟာကစ္စာနော သောဏံ ဥပါသကံ ကုဋိကဏ္ဏံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဒုက္ကရံ ခေါ, သောဏ, ယာဝဇီဝံ ဧကဘတ္တံ ဧကသေယျံ ဗြဟ္မစရိယံ။ ဣင်္ဃ တွံ, သောဏ, တတ္ထေဝ အာဂါရိကဘူတော သမာနော ဗုဒ္ဓါနံ သာသနံ အနုယုဉ္ဇ ကာလယုတ္တံ ဧကဘတ္တံ ဧကသေယျံ ဗြဟ္မစရိယ’’န္တိ။ ဒုတိယမ္ပိ ခေါ သောဏဿ ဥပါသကဿ ကုဋိကဏ္ဏဿ ယော အဟောသိ ပဗ္ဗဇ္ဇာဘိသင်္ခါရော သော ပဋိပဿမ္ဘိ။

တတိယမ္ပိ ခေါ သောဏဿ ဥပါသကဿ ကုဋိကဏ္ဏဿ ရဟောဂတဿ ပဋိသလ္လီနဿ ဧဝံ စေတသော ပရိဝိတက္ကော ဥဒပါဒိ – ‘‘ယထာ ယထာ ခေါ အယျော မဟာကစ္စာနော ဓမ္မံ ဒေသေတိ နယိဒံ သုကရံ အဂါရံ အဇ္ဈာဝသတာ ဧကန္တပရိပုဏ္ဏံ ဧကန္တပရိသုဒ္ဓံ သင်္ခလိခိတံ ဗြဟ္မစရိယံ စရိတုံ။ ယံနူနာဟံ ကေသမဿုံ ဩဟာရေတွာ ကာသာယာနိ ဝတ္ထာနိ အစ္ဆာဒေတွာ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇေယျ’’န္တိ။ တတိယမ္ပိ ခေါ သောဏော ဥပါသကော ကုဋိကဏ္ဏော ယေနာယသ္မာ မဟာကစ္စာနော တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ အာယသ္မန္တံ မဟာကစ္စာနံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ သောဏော ဥပါသကော ကုဋိကဏ္ဏော အာယသ္မန္တံ မဟာကစ္စာနံ ဧတဒဝေါစ –

‘‘ဣဓ မယှံ, ဘန္တေ, ရဟောဂတဿ ပဋိသလ္လီနဿ ဧဝံ စေတသော ပရိဝိတက္ကော ဥဒပါဒိ – ‘ယထာ ယထာ ခေါ အယျော မဟာကစ္စာနော ဓမ္မံ ဒေသေတိ နယိဒံ သုကရံ အဂါရံ အဇ္ဈာဝသတာ ဧကန္တပရိပုဏ္ဏံ ဧကန္တပရိသုဒ္ဓံ သင်္ခလိခိတံ ဗြဟ္မစရိယံ စရိတုံ။ ယံနူနာဟံ ကေသမဿုံ ဩဟာရေတွာ ကာသာယာနိ ဝတ္ထာနိ အစ္ဆာဒေတွာ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇေယျ’န္တိ။ ပဗ္ဗာဇေတု မံ, ဘန္တေ, အယျော မဟာကစ္စာနော’’တိ။

အထ ခေါ အာယသ္မာ မဟာကစ္စာနော သောဏံ ဥပါသကံ ကုဋိကဏ္ဏံ ပဗ္ဗာဇေသိ။ တေန ခေါ ပန သမယေန အဝန္တိဒက္ခိဏာပထော [အဝန္တိ ဒက္ခိဏပထော (သီ.)] အပ္ပဘိက္ခုကော ဟောတိ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ မဟာကစ္စာနော တိဏ္ဏံ ဝဿာနံ အစ္စယေန ကိစ္ဆေန ကသိရေန တတော တတော ဒသဝဂ္ဂံ ဘိက္ခုသသံဃံ သန္နိပါတေတွာ အာယသ္မန္တံ သောဏံ ဥပသမ္ပာဒေသိ။

အထ ခေါ အာယသ္မတော သောဏဿ ဝဿံဝုဋ္ဌဿ [ဝဿံဝုတ္ထဿ (သီ. သျာ. ကံ. ဣ.)] ရဟောဂတဿ ပဋိသလ္လီနဿ ဧဝံ စေတသော ပရိဝိတက္ကော ဥဒပါဒိ – ‘‘န ခေါ မေ သော ဘဂဝါ သမ္မုခါ ဒိဋ္ဌော, အပိ စ သုတောယေဝ မေ သော ဘဂဝါ – ‘ဤဒိသော စ ဤဒိသော စာ’တိ။ သစေ မံ ဥပဇ္ဈာယော အနုဇာနေယျ, ဂစ္ဆေယျာဟံ တံ ဘဂဝန္တံ ဒဿနာယ အရဟန္တံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓ’’န္တိ။

အထ ခေါ အာယသ္မာ သောဏော သာယနှသမယံ ပဋိသလ္လာနာ ဝုဋ္ဌိတော ယေနာယသ္မာ မဟာကစ္စာနော တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ အာယသ္မန္တံ မဟာကစ္စာနံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ အာယသ္မာ သောဏော အာယသ္မန္တံ မဟာကစ္စာနံ ဧတဒဝေါစ –

‘‘ဣဓ မယှံ, ဘန္တေ, ရဟောဂတဿ ပဋိသလ္လီနဿ ဧဝံ စေတသော ပရိဝိတက္ကော ဥဒပါဒိ – ‘န ခေါ မေ သော ဘဂဝါ သမ္မုခါ ဒိဋ္ဌော, အပိ စ သုတောယေဝ မေ သော ဘဂဝါ – ဤဒိသော စ ဤဒိသော စာ’တိ။ သစေ မံ ဥပဇ္ဈာယော အနုဇာနေယျ, ဂစ္ဆေယျာဟံ တံ ဘဂဝန္တံ ဒဿနာယ အရဟန္တံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓ’’န္တိ ( ) [(ဂစ္ဆေယျာဟံ ဘန္တေ တံ ဘဂဝန္တံ ဒဿနာယ အရဟန္တံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓံ, သစေ မံ ဥပဇ္ဈာယော အနုဇာနာတီတိ (မဟာဝ. ၂၅၇)]။

‘‘သာဓု သာဓု, သောဏ; ဂစ္ဆ တွံ, သောဏ, တံ ဘဂဝန္တံ ဒဿနာယ အရဟန္တံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓံ [သမာသမ္ဗုဒ္ဓန္တိ (သဗ္ဗတ္ထ)]။ ဒက္ခိဿသိ တွံ, သောဏ, တံ ဘဂဝန္တံ ပါသာဒိကံ ပသာဒနီယံ သန္တိန္ဒ္ရိယံ သန္တမာနသံ ဥတ္တမဒမထသမထမနုပ္ပတ္တံ ဒန္တံ ဂုတ္တံ ယတိန္ဒ္ရိယံ နာဂံ။ ဒိသွာန မမ ဝစနေန ဘဂဝတော ပါဒေ သိရသာ ဝန္ဒာဟိ, အပ္ပါဗာဓံ အပ္ပါတင်္ကံ လဟုဋ္ဌာနံ ဗလံ ဖာသုဝိဟာရံ [ဖာသုဝိဟာရဉ္စ (သီ.)] ပုစ္ဆ – ‘ဥပဇ္ဈာယော မေ, ဘန္တေ, အာယသ္မာ မဟာကစ္စာနော ဘဂဝတော ပါဒေ သိရသာ ဝန္ဒတိ, အပ္ပါဗာဓံ အပ္ပါတင်္ကံ လဟုဋ္ဌာနံ ဗလံ ဖာသုဝိဟာရံ [ဖာသုဝိဟာရဉ္စ (သီ.)] ပုစ္ဆတီ’’’တိ။

‘‘ဧဝံ, ဘန္တေ’’တိ ခေါ အာယသ္မာ သောဏော အာယသ္မတော မဟာကစ္စာနဿ ဘာသိတံ အဘိနန္ဒိတွာ အနုမောဒိတွာ ဥဋ္ဌာယာသနာ အာယသ္မန္တံ မဟာကစ္စာနံ အဘိဝါဒေတွာ ပဒက္ခိဏံ ကတွာ သေနာသနံ သံသာမေတွာ ပတ္တစီဝရမာဒါယ ယေန သာဝတ္ထိ တေန စာရိကံ ပက္ကာမိ။ အနုပုဗ္ဗေန စာရိကံ စရမာနော ယေန သာဝတ္ထိ ဇေတဝနံ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမော, ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ, ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ အာယသ္မာ သောဏော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဥပဇ္ဈာယော မေ, ဘန္တေ, အာယသ္မာ မဟာကစ္စာနော ဘဂဝတော ပါဒေ သိရသာ ဝန္ဒတိ, အပ္ပါဗာဓံ အပ္ပါတင်္ကံ လဟုဋ္ဌာနံ ဗလံ ဖာသုဝိဟာရံ [ဖာသုဝိဟာရဉ္စ (သီ.)] ပုစ္ဆတီ’’တိ။

‘‘ကစ္စိ, ဘိက္ခု, ခမနီယံ, ကစ္စိ ယာပနီယံ, ကစ္စိသိ အပ္ပကိလမထေန အဒ္ဓါနံ အာဂတော, န စ ပိဏ္ဍကေန ကိလန္တောသီ’’တိ? ‘‘ခမနီယံ ဘဂဝါ, ယာပနီယံ ဘဂဝါ, အပ္ပကိလမထေန စာဟံ, ဘန္တေ, အဒ္ဓါနံ အာဂတော, န ပိဏ္ဍကေန ကိလန္တောမှီ’’တိ။

အထ ခေါ ဘဂဝါ အာယသ္မန္တံ အာနန္ဒံ အာမန္တေသိ – ‘‘ဣမဿာနန္ဒ, အာဂန္တုကဿ ဘိက္ခုနော သေနာသနံ ပညာပေဟီ’’တိ။ အထ ခေါ အာယသ္မတော အာနန္ဒဿ ဧတဒဟောသိ – ‘‘ယဿ ခေါ မံ ဘဂဝါ အာဏာပေတိ – ‘ဣမဿာနန္ဒ, အာဂန္တုကဿ ဘိက္ခုနော သေနာသနံ ပညာပေဟီ’တိ, ဣစ္ဆတိ ဘဂဝါ တေန ဘိက္ခုနာ သဒ္ဓိံ ဧကဝိဟာရေ ဝတ္ထုံ, ဣစ္ဆတိ ဘဂဝါ အာယသ္မတာ သောဏေန သဒ္ဓိံ ဧကဝိဟာရေ ဝတ္ထု’’န္တိ။ ယသ္မိံ ဝိဟာရေ ဘဂဝါ ဝိဟရတိ, တသ္မိံ ဝိဟာရေ အာယသ္မတော သောဏဿ သေနာသနံ ပညာပေသိ။

အထ ခေါ ဘဂဝါ ဗဟုဒေဝ ရတ္တိံ အဗ္ဘောကာသေ နိသဇ္ဇာယ ဝီတိနာမေတွာ ပါဒေ ပက္ခာလေတွာ ဝိဟာရံ ပါဝိသိ။ အာယသ္မာပိ ခေါ သောဏော ဗဟုဒေဝ ရတ္တိံ အဗ္ဘောကာသေ နိသဇ္ဇာယ ဝီတိနာမေတွာ ပါဒေ ပက္ခာလေတွာ ဝိဟာရံ ပါဝိသိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ရတ္တိယာ ပစ္စူသသမယံ ပစ္စုဋ္ဌာယ အာယသ္မန္တံ သောဏံ အဇ္ဈေသိ – ‘‘ပဋိဘာတု တံ ဘိက္ခု ဓမ္မော ဘာသိတု’’န္တိ။

‘‘ဧဝံ, ဘန္တေ’’တိ ခေါ အာယသ္မာ သောဏော ဘဂဝတော ပဋိဿုတွာ သောဠသ အဋ္ဌကဝဂ္ဂိကာနိ သဗ္ဗာနေဝ သရေန အဘဏိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ အာယသ္မတော သောဏဿ သရဘညပရိယောသာနေ အဗ္ဘနုမောဒိ – ‘‘သာဓု သာဓု, ဘိက္ခု, သုဂ္ဂဟိတာနိ တေ, ဘိက္ခု, သောဠသ အဋ္ဌကဝဂ္ဂိကာနိ သုမနသိကတာနိ သူပဓါရိတာနိ, ကလျာဏိယာသိ [ကလျာဏိယာ စ (က.), ကလျာဏိယာ စာသိ (?)] ဝါစာယ သမန္နာဂတော ဝိဿဋ္ဌာယ အနေလဂဠာယ အတ္ထဿ ဝိညာပနိယာ။ ကတိ ဝဿောသိ တွံ, ဘိက္ခူ’’တိ? ‘‘ဧကဝဿော အဟံ ဘဂဝါ’’တိ။ ‘‘ကိဿ ပန တွံ , ဘိက္ခု, ဧဝံ စိရံ အကာသီ’’တိ? ‘‘စိရံ ဒိဋ္ဌော [စိရဒိဋ္ဌော (သီ.)] မေ, ဘန္တေ, ကာမေသု အာဒီနဝေါ; အပိ စ သမ္ဗာဓေါ ဃရာဝါသော ဗဟုကိစ္စော ဗဟုကရဏီယော’’တိ။

အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတမတ္ထံ ဝိဒိတွာ တာယံ ဝေလာယံ ဣမံ ဥဒါနံ ဥဒါနေသိ –

‘‘ဒိသွာ အာဒီနဝံ လောကေ၊ ဉတွာ ဓမ္မံ နိရူပဓိံ။

အရိယော န ရမတီ ပါပေ၊ ပါပေ န ရမတီ သုစီ’’တိ။ ဆဋ္ဌံ။

၇. ကင်္ခါရေဝတသုတ္တံ

၄၇. ဧဝံ မေ သုတံ – ဧကံ သမယံ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန အာယသ္မာ ကင်္ခါရေဝတော ဘဂဝတော အဝိဒူရေ နိသိန္နော ဟောတိ ပလ္လင်္ကံ အာဘုဇိတွာ ဥဇုံ ကာယံ ပဏိဓါယ အတ္တနော ကင်္ခါဝိတရဏဝိသုဒ္ဓိံ ပစ္စဝေက္ခမာနော။

အဒ္ဒသာ ခေါ ဘဂဝါ အာယသ္မန္တံ ကင်္ခါရေဝတံ အဝိဒူရေ နိသိန္နံ ပလ္လင်္ကံ အာဘုဇိတွာ ဥဇုံ ကာယံ ပဏိဓါယ အတ္တနော ကင်္ခါဝိတရဏဝိသုဒ္ဓိံ ပစ္စဝေက္ခမာနံ။

အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတမတ္ထံ ဝိဒိတွာ တာယံ ဝေလာယံ ဣမံ ဥဒါနံ ဥဒါနေသိ –

‘‘ယာ ကာစိ ကင်္ခါ ဣဓ ဝါ ဟုရံ ဝါ၊

သကဝေဒိယာ ဝါ ပရဝေဒိယာ ဝါ။

ယေ ဈာယိနော တာ ပဇဟန္တိ သဗ္ဗာ၊

အာတာပိနော ဗြဟ္မစရိယံ စရန္တာ’’တိ။ သတ္တမံ။

၈. သံဃဘေဒသုတ္တံ

၄၈. ဧဝံ မေ သုတံ – ဧကံ သမယံ ဘဂဝါ ရာဇဂဟေ ဝိဟရတိ ဝေဠုဝနေ ကလန္ဒကနိဝါပေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန အာယသ္မာ အာနန္ဒော တဒဟုပေါသထေ ပုဗ္ဗဏှသမယံ နိဝါသေတွာ ပတ္တစီဝရမာဒါယ ရာဇဂဟံ ပိဏ္ဍာယ ပါဝိသိ။

အဒ္ဒသာ ခေါ ဒေဝဒတ္တော အာယသ္မန္တံ အာနန္ဒံ ရာဇဂဟေ ပိဏ္ဍာယ စရန္တံ။ ဒိသွာန ယေနာယသ္မာ အာနန္ဒော တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ အာယသ္မန္တံ အာနန္ဒံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အဇ္ဇတဂ္ဂေ ဒါနာဟံ, အာဝုသော အာနန္ဒ, အညတ္ရေဝ ဘဂဝတာ အညတြ ဘိက္ခုသံဃာ ဥပေါသထံ ကရိဿာမိ သံဃကမ္မာနိ စာ’’တိ။

အထ ခေါ အာယသ္မာ အာနန္ဒော ရာဇဂဟေ ပိဏ္ဍာယ စရိတွာ ပစ္ဆာဘတ္တံ ပိဏ္ဍပါတပဋိက္ကန္တော ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ အာယသ္မာ အာနန္ဒော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ –

‘‘ဣဓါဟံ, ဘန္တေ, ပုဗ္ဗဏှသမယံ နိဝါသေတွာ ပတ္တစီဝရမာဒါယ ရာဇဂဟံ ပိဏ္ဍာယ ပါဝိသိ။ အဒ္ဒသာ ခေါ မံ, ဘန္တေ, ဒေဝဒတ္တော ရာဇဂဟေ ပိဏ္ဍာယ စရန္တံ။ ဒိသွာန ယေနာဟံ တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ မံ ဧတဒဝေါစ – ‘အဇ္ဇတဂ္ဂေ ဒါနာဟံ, အာဝုသော အာနန္ဒ, အညတ္ရေဝ ဘဂဝတာ အညတြ ဘိက္ခုသံဃာ ဥပေါသထံ ကရိဿာမိ သံဃကမ္မာနိ စာ’တိ။ အဇ္ဇ, ဘန္တေ, ဒေဝဒတ္တော သသံဃံ ဘိန္ဒိဿတိ, ဥပေါသထဉ္စ ကရိဿတိ သံဃကမ္မာနိ စာ’’တိ။

အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတမတ္ထံ ဝိဒိတွာ တာယံ ဝေလာယံ ဣမံ ဥဒါနံ ဥဒါနေသိ –

‘‘သုကရံ သာဓုနာ သာဓု၊ သာဓု ပါပေန ဒုက္ကရံ [သုကရံ သာဓုနာ သာဓုံ၊ သာဓုံ ပါပေန ဒုက္ကရံ (က.)]။

ပါပံ ပါပေန သုကရံ၊ ပါပမရိယေဟိ ဒုက္ကရ’’န္တိ။ အဋ္ဌမံ။

၉. သဓါယမာနသုတ္တံ

၄၉. ဧဝံ မေ သုတံ – ဧကံ သမယံ ဘဂဝါ ကောသလေသု စာရိကံ စရတိ မဟတာ ဘိက္ခုသံဃေန သဒ္ဓိံ။ တေန ခေါ ပန သမယေန သမ္ဗဟုလာ မာဏဝကာ ဘဂဝတော အဝိဒူရေ သဓါယမာနရူပါ [သဒ္ဒါယမာနရူပါ (သျာ. ဣ. အဋ္ဌကထာယံ ပါဌန္တရံ), ပထာယမာနရူပါ (က.), ဝဓါယမာနရူပါ (က. သီ., က. အဋ္ဌ.), သဒ္ဓါယမာနရူပါ (?), သဒ္ဓုဓါတုယာ သဓုဓါတုယာ ဝါ သိဒ္ဓမိဒန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ] အတိက္ကမန္တိ။ အဒ္ဒသာ ခေါ ဘဂဝါ သမ္ဗဟုလေ မာဏဝကေ အဝိဒူရေ သဓါယမာနရူပေ အတိက္ကန္တေ။

အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတမတ္ထံ ဝိဒိတွာ တာယံ ဝေလာယံ ဣမံ ဥဒါနံ ဥဒါနေသိ –

‘‘ပရိမုဋ္ဌာ ပဏ္ဍိတာဘာသာ၊ ဝါစာဂေါစရဘာဏိနော။

ယာဝိစ္ဆန္တိ မုခါယာမံ၊ ယေန နီတာ န တံ ဝိဒူ’’တိ။ နဝမံ။

၁၀. စူဠပန္ထကသုတ္တံ

၅၀. ဧဝံ မေ သုတံ – ဧကံ သမယံ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန အာယသ္မာ စူဠပန္ထကော [စုလ္လပန္ထကော (သီ.), စူလပန္ထကော (ဣ.)] ဘဂဝတော အဝိဒူရေ နိသိန္နော ဟောတိ ပလ္လင်္ကံ အာဘုဇိတွာ ဥဇုံ ကာယံ ပဏိဓါယ ပရိမုခံ သတိံ ဥပဋ္ဌပေတွာ။

အဒ္ဒသာ ခေါ ဘဂဝါ အာယသ္မန္တံ စူဠပန္ထကံ အဝိဒူရေ နိသိန္နံ ပလ္လင်္ကံ အာဘုဇိတွာ ဥဇုံ ကာယံ ပဏိဓါယ ပရိမုခံ သတိံ ဥပဋ္ဌပေတွာ။

အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတမတ္ထံ ဝိဒိတွာ တာယံ ဝေလာယံ ဣမံ ဥဒါနံ ဥဒါနေသိ –

‘‘ဌိတေန ကာယေန ဌိတေန စေတသာ၊

တိဋ္ဌံ နိသိန္နော ဥဒ ဝါ သယာနော။

ဧတံ [ဧဝံ (က.)] သတိံ ဘိက္ခု အဓိဋ္ဌဟာနော၊

လဘေထ ပုဗ္ဗာပရိယံ ဝိသေသံ။

လဒ္ဓါန ပုဗ္ဗာပရိယံ ဝိသေသံ၊

အဒဿနံ မစ္စုရာဇဿ ဂစ္ဆေ’’တိ။ ဒသမံ။

သောဏဝဂ္ဂေါ [သောဏထေရဝဂ္ဂေါ (သျာ. ကံ. က.) မဟာဝဂ္ဂေါ (အဋ္ဌကထာယ သမေတိ)] ပဉ္စမော နိဋ္ဌိတော။

တဿုဒ္ဒါနံ –

ပိယော အပ္ပါယုကာ ကုဋ္ဌီ၊ ကုမာရကာ ဥပေါသထော။

သောဏော စ ရေဝတော ဘေဒေါ၊ သဓါယ ပန္ထကေန စာတိ။