မုစလိန္ဒဝဂ္ဂေါ

၂. မုစလိန္ဒဝဂ္ဂေါ

၁. မုစလိန္ဒသုတ္တံ

၁၁. ဧဝံ မေ သုတံ – ဧကံ သမယံ ဘဂဝါ ဥရုဝေလာယံ ဝိဟရတိ နဇ္ဇာ နေရဉ္ဇရာယ တီရေ မုစလိန္ဒမူလေ ပဌမာဘိသမ္ဗုဒ္ဓေါ။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဘဂဝါ သတ္တာဟံ ဧကပလ္လင်္ကေန နိသိန္နော ဟောတိ ဝိမုတ္တိသုခပဋိသံဝေဒီ။

တေန ခေါ ပန သမယေန မဟာ အကာလမေဃော ဥဒပါဒိ သတ္တာဟဝဒ္ဒလိကာ သီတဝါတဒုဒ္ဒိနီ။ အထ ခေါ မုစလိန္ဒော နာဂရာဇာ သကဘဝနာ နိက္ခမိတွာ ဘဂဝတော ကာယံ သတ္တက္ခတ္တုံ ဘောဂေဟိ ပရိက္ခိပိတွာ ဥပရိမုဒ္ဓနိ မဟန္တံ ဖဏံ ဝိဟစ္စ အဋ္ဌာသိ – ‘‘မာ ဘဂဝန္တံ သီတံ, မာ ဘဂဝန္တံ ဥဏှံ, မာ ဘဂဝန္တံ ဍံသမကသဝါတာတပသရီသပ [သိရိံသပ (သီ. သျာ. ကံ. ဣ.)] သမ္ဖဿော’’တိ။

အထ ခေါ ဘဂဝါ တဿ သတ္တာဟဿ အစ္စယေန တမှာ သမာဓိမှာ ဝုဋ္ဌာသိ။ အထ ခေါ မုစလိန္ဒော နာဂရာဇာ ဝိဒ္ဓံ ဝိဂတဝလာဟကံ ဒေဝံ ဝိဒိတွာ ဘဂဝတော ကာယာ ဘောဂေ ဝိနိဝေဌေတွာ သကဝဏ္ဏံ ပဋိသံဟရိတွာ မာဏဝကဝဏ္ဏံ အဘိနိမ္မိနိတွာ ဘဂဝတော ပုရတော အဋ္ဌာသိ ပဉ္ဇလိကော ဘဂဝန္တံ နမဿမာနော။

အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတမတ္ထံ ဝိဒိတွာ တာယံ ဝေလာယံ ဣမံ ဥဒါနံ ဥဒါနေသိ –

‘‘သုခေါ ဝိဝေကော တုဋ္ဌဿ၊ သုတဓမ္မဿ ပဿတော။

အဗျာပဇ္ဇံ သုခံ လောကေ၊ ပါဏဘူတေသု သံယမော။

‘‘သုခါ ဝိရာဂတာ လောကေ၊ ကာမာနံ သမတိက္ကမော။

အသ္မိမာနဿ ယော ဝိနယော၊ ဧတံ ဝေ ပရမံ သုခ’’န္တိ။ ပဌမံ။

၂. ရာဇသုတ္တံ

၁၂. ဧဝံ မေ သုတံ – ဧကံ သမယံ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန သမ္ဗဟုလာနံ ဘိက္ခူနံ ပစ္ဆာဘတ္တံ ပိဏ္ဍပါတပဋိက္ကန္တာနံ ဥပဋ္ဌာနသာလာယံ သန္နိသိန္နာနံ သန္နိပတိတာနံ အယမန္တရာကထာ ဥဒပါဒိ – ‘‘ကော နု ခေါ, အာဝုသော, ဣမေသံ ဒွိန္နံ ရာဇူနံ မဟဒ္ဓနတရော ဝါ မဟာဘောဂတရော ဝါ မဟာကောသတရော ဝါ မဟာဝိဇိတတရော ဝါ မဟာဝါဟနတရော ဝါ မဟဗ္ဗလတရော ဝါ မဟိဒ္ဓိကတရော ဝါ မဟာနုဘာဝတရော ဝါ ရာဇာ ဝါ မာဂဓေါ သေနိယော ဗိမ္ဗိသာရော, ရာဇာ ဝါ ပသေနဒိ ကောသလော’’တိ? အယဉ္စရဟိ တေသံ ဘိက္ခူနံ အန္တရာကထာ ဟောတိ ဝိပ္ပကတာ။

အထ ခေါ ဘဂဝါ သာယနှသမယံ ပဋိသလ္လာနာ ဝုဋ္ဌိတော ယေနုပဋ္ဌာနသာလာ တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ ပညတ္တေ အာသနေ နိသီဒိ။ နိသဇ္ဇ ခေါ ဘဂဝါ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘ကာယ နုတ္ထ, ဘိက္ခဝေ, ဧတရဟိ ကထာယ သန္နိသိန္နာ သန္နိပတိတာ, ကာ စ ပန ဝေါ အန္တရာကထာ ဝိပ္ပကတာ’’တိ?

‘‘ဣဓ, ဘန္တေ, အမှာကံ ပစ္ဆာဘတ္တံ ပိဏ္ဍပါတပဋိက္ကန္တာနံ ဥပဋ္ဌာနသာလာယံ သန္နိသိန္နာနံ သန္နိပတိတာနံ အယမန္တရာကထာ ဥဒပါဒိ – ‘ကော နု ခေါ, အာဝုသော, ဣမေသံ ဒွိန္နံ ရာဇူနံ မဟဒ္ဓနတရော ဝါ မဟာဘောဂတရော ဝါ မဟာကောသတရော ဝါ မဟာဝိဇိတတရော ဝါ မဟာဝါဟနတရော ဝါ မဟဗ္ဗလတရော ဝါ မဟိဒ္ဓိကတရော ဝါ မဟာနုဘာဝတရော ဝါ ရာဇာ ဝါ မာဂဓေါ သေနိယော ဗိမ္ဗိသာရော, ရာဇာ ဝါ ပသေနဒိ ကောသလော’တိ? အယံ ခေါ နော, ဘန္တေ, အန္တရာကထာ ဝိပ္ပကတာ, အထ ဘဂဝါ အနုပ္ပတ္တော’’တိ။

‘‘န ခ္ဝေတံ, ဘိက္ခဝေ, တုမှာကံ ပတိရူပံ ကုလပုတ္တာနံ သဒ္ဓါ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇိတာနံ ယံ တုမှေ ဧဝရူပိံ ကထံ ကထေယျာထ။ သန္နိပတိတာနံ ဝေါ, ဘိက္ခဝေ, ဒွယံ ကရဏီယံ – ဓမ္မီ ဝါ ကထာ အရိယော ဝါ တုဏှီဘာဝေါ’’တိ။

အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတမတ္ထံ ဝိဒိတွာ တာယံ ဝေလာယံ ဣမံ ဥဒါနံ ဥဒါနေသိ –

‘‘ယဉ္စ ကာမသုခံ လောကေ၊ ယဉ္စိဒံ ဒိဝိယံ သုခံ။

တဏှက္ခယသုခဿေတေ ၊ ကလံ နာဂ္ဃန္တိ သောဠသိ’’န္တိ။ ဒုတိယံ။

၃. ဒဏ္ဍသုတ္တံ

၁၃. ဧဝံ မေ သုတံ – ဧကံ သမယံ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန သမ္ဗဟုလာ ကုမာရကာ အန္တရာ စ သာဝတ္ထိံ အန္တရာ စ ဇေတဝနံ အဟိံ ဒဏ္ဍေန ဟနန္တိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ပုဗ္ဗဏှသမယံ နိဝါသေတွာ ပတ္တစီဝရမာဒါယ သာဝတ္ထိံ ပိဏ္ဍာယ ပါဝိသိ။ အဒ္ဒသာ ခေါ ဘဂဝါ သမ္ဗဟုလေ ကုမာရကေ အန္တရာ စ သာဝတ္ထိံ အန္တရာ စ ဇေတဝနံ အဟိံ ဒဏ္ဍေန ဟနန္တေ ။

အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတမတ္ထံ ဝိဒိတွာ တာယံ ဝေလာယံ ဣမံ ဥဒါနံ ဥဒါနေသိ –

‘‘သုခကာမာနိ ဘူတာနိ၊ ယော ဒဏ္ဍေန ဝိဟိံသတိ။

အတ္တနော သုခမေသာနော၊ ပေစ္စ သော န လဘတေ သုခံ။

‘‘သုခကာမာနိ ဘူတာနိ၊ ယော ဒဏ္ဍေန န ဟိံသတိ။

အတ္တနော သုခမေသာနော၊ ပေစ္စ သော လဘတေ သုခ’’န္တိ။ တတိယံ။

၄. သက္ကာရသုတ္တံ

၁၄. ဧဝံ မေ သုတံ – ဧကံ သမယံ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဘဂဝါ သက္ကတော ဟောတိ ဂရုကတော မာနိတော ပူဇိတော အပစိတော, လာဘီ စီဝရပိဏ္ဍပါတသေနာသနဂိလာနပစ္စယဘေသဇ္ဇပရိက္ခာရာနံ။ ဘိက္ခုသံဃောပိ သက္ကတော ဟောတိ ဂရုကတော မာနိတော ပူဇိတော အပစိတော, လာဘီ စီဝရပိဏ္ဍပါတသေနာသနဂိလာနပစ္စယဘေသဇ္ဇပရိက္ခာရာနံ။ အညတိတ္ထိယာ ပန ပရိဗ္ဗာဇကာ အသက္ကတာ ဟောန္တိ အဂရုကတာ အမာနိတာ [န အပစိတာ (သျာ. ဣ.)] အပူဇိတာ အနပစိတာ, န လာဘိနော စီဝရပိဏ္ဍပါတသေနာသနဂိလာနပစ္စယဘေသဇ္ဇပရိက္ခာရာနံ။ အထ ခေါ တေ အညတိတ္ထိယာ ပရိဗ္ဗာဇကာ ဘဂဝတော သက္ကာရံ အသဟမာနာ ဘိက္ခုသံဃဿ စ ဂါမေ စ အရညေ စ ဘိက္ခူ ဒိသွာ အသဗ္ဘာဟိ ဖရုသာဟိ ဝါစာဟိ အက္ကောသန္တိ ပရိဘာသန္တိ ရောသေန္တိ ဝိဟေသေန္တိ။

အထ ခေါ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခူ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိံသု; ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိံသု။ ဧကမန္တံ နိသိန္နာ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘ဧတရဟိ, ဘန္တေ, ဘဂဝါ သက္ကတော ဂရုကတော မာနိတော ပူဇိတော အပစိတော, လာဘီ စီဝရပိဏ္ဍပါတသေနာသနဂိလာနပစ္စယဘေသဇ္ဇပရိက္ခာရာနံ။ ဘိက္ခုသံဃောပိ သက္ကတော ဂရုကတော မာနိတော ပူဇိတော အပစိတော, လာဘီ စီဝရပိဏ္ဍပါတသေနာသနဂိလာနပစ္စယဘေသဇ္ဇပရိက္ခာရာနံ။ အညတိတ္ထိယာ ပန ပရိဗ္ဗာဇကာ အသက္ကတာ အဂရုကတာ အမာနိတာ အပူဇိတာ အနပစိတာ, န လာဘိနော စီဝရပိဏ္ဍပါတသေနာသနဂိလာနပစ္စယဘေသဇ္ဇပရိက္ခာရာနံ။ အထ ခေါ တေ, ဘန္တေ, အညတိတ္ထိယာ ပရိဗ္ဗာဇကာ ဘဂဝတော သက္ကာရံ အသဟမာနာ ဘိက္ခုသံဃဿ စ ဂါမေ စ အရညေ စ ဘိက္ခူ ဒိသွာ အသဗ္ဘာဟိ ဖရုသာဟိ ဝါစာဟိ အက္ကောသန္တိ ပရိဘာသန္တိ ရောသေန္တိ ဝိဟေသန္တီ’’တိ။

အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတမတ္ထံ ဝိဒိတွာ တာယံ ဝေလာယံ ဣမံ ဥဒါနံ ဥဒါနေသိ –

‘‘ဂါမေ အရညေ သုခဒုက္ခဖုဋ္ဌော၊

နေဝတ္တတော နော ပရတော ဒဟေထ။

ဖုသန္တိ ဖဿာ ဥပဓိံ ပဋိစ္စ၊

နိရူပဓိံ ကေန ဖုသေယျု ဖဿာ’’တိ။ စတုတ္ထံ။

၅. ဥပါသကသုတ္တံ

၁၅. ဧဝံ မေ သုတံ – ဧကံ သမယံ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဣစ္ဆာနင်္ဂလကော ဥပါသကော သာဝတ္ထိံ အနုပ္ပတ္တော ဟောတိ ကေနစိဒေဝ ကရဏီယေန။ အထ ခေါ သော ဥပါသကော သာဝတ္ထိယံ တံ ကရဏီယံ တီရေတွာ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နံ ခေါ တံ ဥပါသကံ ဘဂဝါ ဧတဒဝေါစ – ‘‘စိရဿံ ခေါ တွံ, ဥပါသက, ဣမံ ပရိယာယမကာသိ ယဒိဒံ ဣဓါဂမနာယာ’’တိ။

‘‘စိရပဋိကာဟံ, ဘန္တေ, ဘဂဝန္တံ ဒဿနာယ ဥပသင်္ကမိတုကာမော, အပိ စာဟံ ကေဟိစိ ကေဟိစိ ကိစ္စကရဏီယေဟိ ဗျာဝဋော။ ဧဝါဟံ နာသက္ခိံ ဘဂဝန္တံ ဒဿနာယ ဥပသင်္ကမိတု’’န္တိ။

အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတမတ္ထံ ဝိဒိတွာ တာယံ ဝေလာယံ ဣမံ ဥဒါနံ ဥဒါနေသိ –

‘‘သုခံ ဝတ တဿ န ဟောတိ ကိဉ္စိ၊

သင်္ခါတဓမ္မဿ ဗဟုဿုတဿ။

သကိဉ္စနံ ပဿ ဝိဟညမာနံ၊

ဇနော ဇနသ္မိံ ပဋိဗန္ဓရူပေါ’’တိ။ ပဉ္စမံ။

၆. ဂဗ္ဘိနီသုတ္တံ

၁၆. ဧဝံ မေ သုတံ – ဧကံ သမယံ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရဿ ပရိဗ္ဗာဇကဿ ဒဟရမာဏဝိကာ ပဇာပတိ ဟောတိ ဂဗ္ဘိနီ ဥပဝိဇညာ။ အထ ခေါ သာ ပရိဗ္ဗာဇိကာ တံ ပရိဗ္ဗာဇကံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဂစ္ဆ တွံ, ဗြာဟ္မဏ, တေလံ အာဟရ, ယံ မေ ဝိဇာတာယ ဘဝိဿတီ’’တိ။

ဧဝံ ဝုတ္တေ, သော ပရိဗ္ဗာဇကော တံ ပရိဗ္ဗာဇိကံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ကုတော ပနာဟံ, ဘောတိ [ဘောတိယာ (သျာ. ဣ. က.)], တေလံ အာဟရာမီ’’တိ? ဒုတိယမ္ပိ ခေါ သာ ပရိဗ္ဗာဇိကာ တံ ပရိဗ္ဗာဇကံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဂစ္ဆ တွံ, ဗြာဟ္မဏ, တေလံ အာဟရ, ယံ မေ ဝိဇာတာယ ဘဝိဿတီ’’တိ။ ဒုတိယမ္ပိ ခေါ သော ပရိဗ္ဗာဇိကော တံ ပရိဗ္ဗာဇိကံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ကုတော ပနာဟံ, ဘောတိ, တေလံ အာဟရာမီ’’တိ? တတိယမ္ပိ ခေါ သာ ပရိဗ္ဗာဇိကာ တံ ပရိဗ္ဗာဇကံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဂစ္ဆ တွံ, ဗြာဟ္မဏ, တေလံ အာဟရ, ယံ မေ ဝိဇာတာယ ဘဝိဿတီ’’တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ရညော ပသေနဒိဿ ကောသလဿ ကောဋ္ဌာဂါရေ သမဏဿ ဝါ ဗြာဟ္မဏဿ ဝါ သပ္ပိဿ ဝါ တေလဿ ဝါ ယာဝဒတ္ထံ ပါတုံ ဒီယတိ [ဒိယျတိ (သီ. က.)], နော နီဟရိတုံ။

အထ ခေါ တဿ ပရိဗ္ဗာဇကဿ ဧတဒဟောသိ – ‘‘ရညော ခေါ ပန ပသေနဒိဿ ကောသလဿ ကောဋ္ဌာဂါရေ သမဏဿ ဝါ ဗြာဟ္မဏဿ ဝါ သပ္ပိဿ ဝါ တေလဿ ဝါ ယာဝဒတ္ထံ ပါတုံ ဒီယတိ, နော နီဟရိတုံ။ ယံနူနာဟံ ရညော ပသေနဒိဿ ကောသလဿ ကောဋ္ဌာဂါရံ ဂန္တွာ တေလဿ ယာဝဒတ္ထံ ပိဝိတွာ ဃရံ အာဂန္တွာ ဥစ္ဆဒ္ဒိတွာန [ဥဂ္ဂိရိတွာန (သီ. သျာ. ဣ.), ဥစ္ဆဒိတွာ (သီ. သျာ. အဋ္ဌ.), ဥစ္ဆဍ္ဍိတွာန (က.)] ဒဒေယျံ, ယံ ဣမိဿာ ဝိဇာတာယ ဘဝိဿတီ’’တိ။

အထ ခေါ သော ပရိဗ္ဗာဇကော ရညော ပသေနဒိဿ ကောသလဿ ကောဋ္ဌာဂါရံ ဂန္တွာ တေလဿ ယာဝဒတ္ထံ ပိဝိတွာ ဃရံ အာဂန္တွာ နေဝ သက္ကောတိ ဥဒ္ဓံ ကာတုံ, န ပန အဓေါ။ သော ဒုက္ခာဟိ တိဗ္ဗာဟိ [တိပ္ပါဟိ (သျာ.)] ခရာဟိ ကဋုကာဟိ ဝေဒနာဟိ ဖုဋ္ဌော အာဝဋ္ဋတိ ပရိဝဋ္ဋတိ။

အထ ခေါ ဘဂဝါ ပုဗ္ဗဏှသမယံ နိဝါသေတွာ ပတ္တစီဝရမာဒါယ သာဝတ္ထိံ ပိဏ္ဍာယ ပါဝိသိ။ အဒ္ဒသာ ခေါ ဘဂဝါ တံ ပရိဗ္ဗာဇကံ ဒုက္ခာဟိ တိဗ္ဗာဟိ ခရာဟိ ကဋုကာဟိ ဝေဒနာဟိ ဖုဋ္ဌံ အာဝဋ္ဋမာနံ ပရိဝဋ္ဋမာနံ။

အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတမတ္ထံ ဝိဒိတွာ တာယံ ဝေလာယံ ဣမံ ဥဒါနံ ဥဒါနေသိ –

‘‘သုခိနော ဝတ ယေ အကိဉ္စနာ၊

ဝေဒဂုနော ဟိ ဇနာ အကိဉ္စနာ။

သကိဉ္စနံ ပဿ ဝိဟညမာနံ၊

ဇနော ဇနသ္မိံ ပဋိဗန္ဓစိတ္တော’’ [ပဋိဗဒ္ဓစိတ္တော (သျာ.)၊ ပဋိဗန္ဓရုပေါ (?)] တိ။ ဆဋ္ဌံ။

၇. ဧကပုတ္တကသုတ္တံ

၁၇. ဧဝံ မေ သုတံ – ဧကံ သမယံ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရဿ ဥပါသကဿ ဧကပုတ္တကော ပိယော မနာပေါ ကာလင်္ကတော ဟောတိ။

အထ ခေါ သမ္ဗဟုလာ ဥပါသကာ အလ္လဝတ္ထာ အလ္လကေသာ ဒိဝါ ဒိဝဿ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိံသု; ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိံသု။ ဧကမန္တံ နိသိန္နေ ခေါ တေ ဥပါသကေ ဘဂဝါ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ကိံ နု ခေါ တုမှေ, ဥပါသကာ, အလ္လဝတ္ထာ အလ္လကေသာ ဣဓူပသင်္ကမန္တာ ဒိဝါ ဒိဝဿာ’’တိ?

ဧဝံ ဝုတ္တေ, သော ဥပါသကော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘မယှံ ခေါ, ဘန္တေ, ဧကပုတ္တကော ပိယော မနာပေါ ကာလင်္ကတော။ တေန မယံ အလ္လဝတ္ထာ အလ္လကေသာ ဣဓူပသင်္ကမန္တာ ဒိဝါ ဒိဝဿာ’’တိ။

အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတမတ္ထံ ဝိဒိတွာ တာယံ ဝေလာယံ ဣမံ ဥဒါနံ ဥဒါနေသိ –

‘‘ပိယရူပဿာဒဂဓိတာသေ [ပိယရူပဿာတဂဓိတာသေ (သီ. ဣ.)]၊

ဒေဝကာယာ ပုထု မနုဿာ စ။

အဃာဝိနော ပရိဇုန္နာ၊

မစ္စုရာဇဿ ဝသံ ဂစ္ဆန္တိ။

‘‘ယေ ဝေ ဒိဝါ စ ရတ္တော စ၊

အပ္ပမတ္တာ ဇဟန္တိ ပိယရူပံ။

တေ ဝေ ခဏန္တိ အဃမူလံ၊

မစ္စုနော အာမိသံ ဒုရတိဝတ္တ’’န္တိ။ သတ္တမံ။

၈. သုပ္ပဝါသာသုတ္တံ

၁၈. ဧဝံ မေ သုတံ – ဧကံ သမယံ ဘဂဝါ ကုဏ္ဍိကာယံ [ကုဏ္ဍိယာယံ (သီ. သျာ. ဣ.)] ဝိဟရတိ ကုဏ္ဍဓါနဝနေ [ကုဏ္ဍိဋ္ဌာနဝနေ (သျာ. ဣ.)]။ တေန ခေါ ပန သမယေန သုပ္ပဝါသာ ကောလိယဓီတာ သတ္တ ဝဿာနိ ဂဗ္ဘံ ဓါရေတိ။ သတ္တာဟံ မူဠှဂဗ္ဘာ သာ ဒုက္ခာဟိ တိဗ္ဗာဟိ ခရာဟိ ကဋုကာဟိ ဝေဒနာဟိ ဖုဋ္ဌာ တီဟိ ဝိတက္ကေဟိ အဓိဝါသေတိ – ‘‘သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေါ ဝတ သော ဘဂဝါ ယော ဣမဿ ဧဝရူပဿ ဒုက္ခဿ ပဟာနာယ ဓမ္မံ ဒေသေတိ; သုပ္ပဋိပန္နော ဝတ တဿ ဘဂဝတော သာဝကသံဃော ယော ဣမဿ ဧဝရူပဿ ဒုက္ခဿ ပဟာနာယ ပဋိပန္နော; သုသုခံ ဝတ တံ နိဗ္ဗာနံ ယတ္ထိဒံ ဧဝရူပံ ဒုက္ခံ န သံဝိဇ္ဇတီ’’တိ။

အထ ခေါ သုပ္ပဝါသာ ကောလိယဓီတာ သာမိကံ အာမန္တေသိ – ‘‘ဧဟိ တွံ, အယျပုတ္တ, ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမ; ဥပသင်္ကမိတွာ မမ ဝစနေန ဘဂဝတော ပါဒေ သိရသာ ဝန္ဒာဟိ; အပ္ပါဗာဓံ အပ္ပါတင်္ကံ လဟုဋ္ဌာနံ ဗလံ ဖာသုဝိဟာရံ ပုစ္ဆ – ‘သုပ္ပဝါသာ, ဘန္တေ, ကောလိယဓီတာ ဘဂဝတော ပါဒေ သိရသာ ဝန္ဒတိ; အပ္ပါဗာဓံ အပ္ပါတင်္ကံ လဟုဋ္ဌာနံ ဗလံ ဖာသုဝိဟာရံ ပုစ္ဆတီ’တိ။ ဧဝဉ္စ ဝဒေဟိ – ‘သုပ္ပဝါသာ, ဘန္တေ, ကောလိယဓီတာ သတ္တ ဝဿာနိ ဂဗ္ဘံ ဓါရေတိ။ သတ္တာဟံ မူဠှဂဗ္ဘာ သာ ဒုက္ခာဟိ တိဗ္ဗာဟိ ခရာဟိ ကဋုကာဟိ ဝေဒနာဟိ ဖုဋ္ဌာ တီဟိ ဝိတက္ကေဟိ အဓိဝါသေတိ – သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေါ ဝတ သော ဘဂဝါ ယော ဣမဿ ဧဝရူပဿ ဒုက္ခဿ ပဟာနာယ ဓမ္မံ ဒေသေတိ; သုပ္ပဋိပန္နော ဝတ တဿ ဘဂဝတော သာဝကသံဃော ယော ဣမဿ ဧဝရူပဿ ဒုက္ခဿ ပဟာနာယ ပဋိပန္နော; သုသုခံ ဝတ တံ နိဗ္ဗာနံ ယတ္ထိဒံ ဧဝရူပံ ဒုက္ခံ န သံဝိဇ္ဇတီ’’’တိ။

‘‘ပရမ’’န္တိ ခေါ သော ကောလိယပုတ္တော သုပ္ပဝါသာယ ကောလိယဓီတာယ ပဋိဿုတွာ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ ; ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ ကောလိယပုတ္တော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘သုပ္ပဝါသာ, ဘန္တေ, ကောလိယဓီတာ ဘဂဝတော ပါဒေ သိရသာ ဝန္ဒတိ, အပ္ပါဗာဓံ အပ္ပါတင်္ကံ လဟုဋ္ဌာနံ ဗလံ ဖာသုဝိဟာရံ ပုစ္ဆတိ; ဧဝဉ္စ ဝဒေတိ – ‘သုပ္ပဝါသာ, ဘန္တေ, ကောလိယဓီတာ သတ္တ ဝဿာနိ ဂဗ္ဘံ ဓါရေတိ။ သတ္တာဟံ မူဠှဂဗ္ဘာ သာ ဒုက္ခာဟိ တိဗ္ဗာဟိ ခရာဟိ ကဋုကာဟိ ဝေဒနာဟိ ဖုဋ္ဌာ တီဟိ ဝိတက္ကေဟိ အဓိဝါသေတိ – သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေါ ဝတ သော ဘဂဝါ ယော ဣမဿ ဧဝရူပဿ ဒုက္ခဿ ပဟာနာယ ဓမ္မံ ဒေသေတိ; သုပ္ပဋိပန္နော ဝတ တဿ ဘဂဝတော သာဝကသံဃော ယော ဣမဿ ဧဝရူပဿ ဒုက္ခဿ ပဟာနာယ ပဋိပန္နော; သုသုခံ ဝတ နိဗ္ဗာနံ ယတ္ထိဒံ ဧဝရူပံ ဒုက္ခံ န သံဝိဇ္ဇတီ’’’တိ။

‘‘သုခိနီ ဟောတု သုပ္ပဝါသာ ကောလိယဓီတာ; အရောဂါ အရောဂံ ပုတ္တံ ဝိဇာယတူ’’တိ။ သဟ ဝစနာ စ ပန ဘဂဝတော သုပ္ပဝါသာ ကောလိယဓီတာ သုခိနီ အရောဂါ အရောဂံ ပုတ္တံ ဝိဇာယိ။

‘‘ဧဝံ, ဘန္တေ’’တိ ခေါ သော ကောလိယပုတ္တော ဘဂဝတော ဘာသိတံ အဘိနန္ဒိတွာ အနုမောဒိတွာ ဥဋ္ဌာယာသနာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ပဒက္ခိဏံ ကတွာ ယေန သကံ ဃရံ တေန ပစ္စာယာသိ။ အဒ္ဒသာ ခေါ သော ကောလိယပုတ္တော သုပ္ပဝါသံ ကောလိယဓီတရံ သုခိနိံ အရောဂံ အရောဂံ ပုတ္တံ ဝိဇာတံ။ ဒိသွာနဿ ဧတဒဟောသိ – ‘‘အစ္ဆရိယံ ဝတ, ဘော, အဗ္ဘုတံ ဝတ, ဘော, တထာဂတဿ မဟိဒ္ဓိကတာ မဟာနုဘာဝတာ, ယတြ ဟိ နာမာယံ သုပ္ပဝါသာ ကောလိယဓီတာ သဟ ဝစနာ စ ပန [သဟ ဝစနာ ပန (ဣ.), သဟ ဝစနာ (?)] ဘဂဝတော သုခိနီ အရောဂါ အရောဂံ ပုတ္တံ ဝိဇာယိဿတီ’’တိ! အတ္တမနော ပမုဒိတော ဣတိသောမနဿဇာတော အဟောသိ။

အထ ခေါ သုပ္ပဝါသာ ကောလိယဓီတာ သာမိကံ အာမန္တေသိ – ‘‘ဧဟိ တွံ, အယျပုတ္တ, ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမ; ဥပသင်္ကမိတွာ မမ ဝစနေန ဘဂဝတော ပါဒေ သိရသာ ဝန္ဒာဟိ – ‘သုပ္ပဝါသာ, ဘန္တေ, ကောလိယဓီတာ ဘဂဝတော ပါဒေ သိရသာ ဝန္ဒတီ’တိ; ဧဝဉ္စ ဝဒေဟိ – ‘သုပ္ပဝါသာ, ဘန္တေ, ကောလိယဓီတာ သတ္တ ဝဿာနိ ဂဗ္ဘံ ဓါရေတိ။ သတ္တာဟံ မူဠှဂဗ္ဘာ သာ ဧတရဟိ သုခိနီ အရောဂါ အရောဂံ ပုတ္တံ ဝိဇာတာ။ သာ သတ္တာဟံ ဗုဒ္ဓပ္ပမုခံ ဘိက္ခုသသံဃံ ဘတ္တေန နိမန္တေတိ။ အဓိဝါသေတု ကိရ, ဘန္တေ, ဘဂဝါ သုပ္ပဝါသာယ ကောလိယဓီတာယ သတ္တ ဘတ္တာနိ သဒ္ဓိံ ဘိက္ခုသံဃေနာ’’’တိ။

‘‘ပရမ’’န္တိ ခေါ သော ကောလိယပုတ္တော သုပ္ပဝါသာယ ကောလိယဓီတာယ ပဋိဿုတွာ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ သော ကောလိယပုတ္တော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ –

‘‘သုပ္ပဝါသာ , ဘန္တေ, ကောလိယဓီတာ ဘဂဝတော ပါဒေ သိရသာ ဝန္ဒတိ; ဧဝဉ္စ ဝဒေတိ – ‘သုပ္ပဝါသာ, ဘန္တေ, ကောလိယဓီတာ သတ္တ ဝဿာနိ ဂဗ္ဘံ ဓါရေတိ။ သတ္တာဟံ မူဠှဂဗ္ဘာ သာ ဧတရဟိ သုခိနီ အရောဂါ အရောဂံ ပုတ္တံ ဝိဇာတာ။ သာ သတ္တာဟံ ဗုဒ္ဓပ္ပမုခံ ဘိက္ခုသသံဃံ ဘတ္တေန နိမန္တေတိ။ အဓိဝါသေတု ကိရ, ဘန္တေ, ဘဂဝါ သုပ္ပဝါသာယ ကောလိယဓီတာယ သတ္တ ဘတ္တာနိ သဒ္ဓိံ ဘိက္ခုသံဃေနာ’’’တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရေန ဥပါသကေန ဗုဒ္ဓပ္ပမုခေါ ဘိက္ခုသံဃော သွာတနာယ ဘတ္တေန နိမန္တိတော ဟောတိ။ သော စ ဥပါသကော အာယသ္မတော မဟာမောဂ္ဂလ္လာနဿ [မဟာမောဂ္ဂလာနဿ (က.)] ဥပဋ္ဌာကော ဟောတိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ အာယသ္မန္တံ မဟာမောဂ္ဂလ္လာနံ အာမန္တေသိ – ‘‘ဧဟိ တွံ, မောဂ္ဂလ္လာန, ယေန သော ဥပါသကော တေနုပသင်္ကမ ; ဥပသင်္ကမိတွာ တံ ဥပါသကံ ဧဝံ ဝဒေဟိ – ‘သုပ္ပဝါသာ, အာဝုသော, ကောလိယဓီတာ သတ္တ ဝဿာနိ ဂဗ္ဘံ ဓါရေသိ။ သတ္တာဟံ မူဠှဂဗ္ဘာ သာ ဧတရဟိ သုခိနီ အရောဂါ အရောဂံ ပုတ္တံ ဝိဇာတာ။ သာ သတ္တာဟံ ဗုဒ္ဓပ္ပမုခံ ဘိက္ခုသသံဃံ ဘတ္တေန နိမန္တေတိ။ ကရောတု သုပ္ပဝါသာ ကောလိယဓီတာ သတ္တ ဘတ္တာနိ, ပစ္ဆာ တွံ ကရိဿသီ’တိ [ကရိဿသီတိ သညာပေဟိ (က.)]။ တုယ္ဟေသော ဥပဋ္ဌာကော’’တိ။

‘‘ဧဝံ, ဘန္တေ’’တိ ခေါ အာယသ္မာ မဟာမောဂ္ဂလ္လာနော ဘဂဝတော ပဋိဿုတွာ ယေန သော ဥပါသကော တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ တံ ဥပါသကံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘သုပ္ပဝါသာ, အာဝုသော, ကောလိယဓီတာ သတ္တ ဝဿာနိ ဂဗ္ဘံ ဓါရေတိ။ သတ္တာဟံ မူဠှဂဗ္ဘာ သာ ဧတရဟိ သုခိနီ အရောဂါ အရောဂံ ပုတ္တံ ဝိဇာတာ။ သာ သတ္တာဟံ ဗုဒ္ဓပ္ပမုခံ ဘိက္ခုသသံဃံ ဘတ္တေန နိမန္တေတိ။ ကရောတု သုပ္ပဝါသာ ကောလိယဓီတာ သတ္တ ဘတ္တာနိ, ပစ္ဆာ တွံ ကရိဿသီ’’တိ။

‘‘သစေ မေ, ဘန္တေ, အယျော မဟာမောဂ္ဂလ္လာနော တိဏ္ဏံ ဓမ္မာနံ ပါဋိဘောဂေါ – ဘောဂါနဉ္စ ဇီဝိတဿ စ သဒ္ဓါယ စ, ကရောတု သုပ္ပဝါသာ ကောလိယဓီတာ သတ္တ ဘတ္တာနိ, ပစ္ဆာဟံ ကရိဿာမီ’’တိ။ ‘‘ဒွိန္နံ ခေါ တေ အဟံ [ဒွိန္နံ ခေါ တေသံ (ဣ.), ဒွိန္နံ ခေါ နေသံ (က.)], အာဝုသော, ဓမ္မာနံ ပါဋိဘောဂေါ – ဘောဂါနဉ္စ ဇီဝိတဿ စ။ သဒ္ဓါယ ပန တွံယေဝ ပါဋိဘောဂေါ’’တိ။

‘‘သစေ မေ, ဘန္တေ, အယျော မဟာမောဂ္ဂလ္လာနော ဒွိန္နံ ဓမ္မာနံ ပါဋိဘောဂေါ – ဘောဂါနဉ္စ ဇီဝိတဿ စ, ကရောတု သုပ္ပဝါသာ ကောလိယဓီတာ သတ္တ ဘတ္တာနိ, ပစ္ဆာဟံ ကရိဿာမီ’’တိ။

အထ ခေါ အာယသ္မာ မဟာမောဂ္ဂလ္လာနော တံ ဥပါသကံ သညာပေတွာ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘သညတ္တော [သညာတော (သျာ.)], ဘန္တေ, သော ဥပါသကော မယာ; ကရောတု သုပ္ပဝါသာ ကောလိယဓီတာ သတ္တ ဘတ္တာနိ, ပစ္ဆာ သော ကရိဿတီ’’တိ။

အထ ခေါ သုပ္ပဝါသာ ကောလိယဓီတာ သတ္တာဟံ ဗုဒ္ဓပ္ပမုခံ ဘိက္ခုသသံဃံ ပဏီတေန ခါဒနီယေန ဘောဇနီယေန သဟတ္ထာ သန္တပ္ပေသိ သမ္ပဝါရေသိ, တဉ္စ ဒါရကံ ဘဂဝန္တံ ဝန္ဒာပေသိ သဗ္ဗဉ္စ ဘိက္ခုသသံဃံ။

အထ ခေါ အာယသ္မာ သာရိပုတ္တော တံ ဒါရကံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ကစ္စိ တေ, ဒါရက, ခမနီယံ, ကစ္စိ ယာပနီယံ, ကစ္စိ န ကိဉ္စိ ဒုက္ခ’’န္တိ? ‘‘ကုတော မေ, ဘန္တေ သာရိပုတ္တ, ခမနီယံ, ကုတော ယာပနီယံ! သတ္တ မေ ဝဿာနိ လောဟိတကုမ္ဘိယံ ဝုတ္တာနီ’’တိ။

အထ ခေါ သုပ္ပဝါသာ ကောလိယဓီတာ – ‘‘ပုတ္တော မေ ဓမ္မသေနာပတိနာ သဒ္ဓိံ မန္တေတီ’’တိ အတ္တမနာ ပမုဒိတာ ဣတိသောမနဿဇာတာ အဟောသိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ (သုပ္ပဝါသံ ကောလီယဓီတရံ အတ္တမနံ ပမုဒိတံ ဣတိသောမနဿဇာတံ ဝိဒိတွာ [ဒိသွာ (သီ.)]) [( ) နတ္ထိ ဣင်္ဂလိသပေါတ္ထကေ] သုပ္ပဝါသံ ကောလိယဓီတရံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဣစ္ဆေယျာသိ တွံ, သုပ္ပဝါသေ, အညမ္ပိ ဧဝရူပံ ပုတ္တ’’န္တိ? ‘‘ဣစ္ဆေယျာမဟံ, ဘဂဝါ, အညာနိပိ ဧဝရူပါနိ သတ္တ ပုတ္တာနီ’’တိ ။

အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတမတ္ထံ ဝိဒိတွာ တာယံ ဝေလာယံ ဣမံ ဥဒါနံ ဥဒါနေသိ –

‘‘အသာတံ သာတရူပေန၊ ပိယရူပေန အပ္ပိယံ။

ဒုက္ခံ သုခဿ ရူပေန၊ ပမတ္တမတိဝတ္တတီ’’တိ။ အဋ္ဌမံ။

၉. ဝိသာခါသုတ္တံ

၁၉. ဧဝံ မေ သုတံ – ဧကံ သမယံ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ပုဗ္ဗာရာမေ မိဂါရမာတုပါသာဒေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဝိသာခါယ မိဂါရမာတုယာ ကောစိဒေဝ အတ္ထော ရညေ ပသေနဒိမှိ ကောသလေ ပဋိဗဒ္ဓေါ [ပဋိဗန္ဓော (ဣ. က.)] ဟောတိ။ တံ ရာဇာ ပသေနဒိ ကောသလော န ယထာဓိပ္ပါယံ တီရေတိ ။

အထ ခေါ ဝိသာခါ မိဂါရမာတာ ဒိဝါ ဒိဝဿ [ဒိဝါဒိဝဿေဝ (သျာ.), ဒိဝါဒိဝဿေယေဝ (ဣ.), ဒိဝါ ဒိဝဿယေဝ (က.)] ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နံ ခေါ ဝိသာခံ မိဂါရမာတရံ ဘဂဝါ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဟန္ဒ ကုတော နု တွံ, ဝိသာခေ, အာဂစ္ဆသိ ဒိဝါ ဒိဝဿာ’’တိ? ‘‘ဣဓ မေ, ဘန္တေ, ကောစိဒေဝ အတ္ထော ရညေ ပသေနဒိမှိ ကောသလေ ပဋိဗဒ္ဓေါ; တံ ရာဇာ ပသေနဒိ ကောသလော န ယထာဓိပ္ပါယံ တီရေတီ’’တိ။

အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတမတ္ထံ ဝိဒိတွာ တာယံ ဝေလာယံ ဣမံ ဥဒါနံ ဥဒါနေသိ –

‘‘သဗ္ဗံ ပရဝသံ ဒုက္ခံ၊ သဗ္ဗံ ဣဿရိယံ သုခံ။

သာဓါရဏေ ဝိဟညန္တိ၊ ယောဂါ ဟိ ဒုရတိက္ကမာ’’တိ။ နဝမံ။

၁၀. ဘဒ္ဒိယသုတ္တံ

၂၀. ဧဝံ မေ သုတံ – ဧကံ သမယံ ဘဂဝါ အနုပိယာယံ ဝိဟရတိ အမ္ဗဝနေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန အာယသ္မာ ဘဒ္ဒိယော ကာဠီဂေါဓါယ ပုတ္တော အရညဂတောပိ ရုက္ခမူလဂတောပိ သုညာဂါရဂတောပိ အဘိက္ခဏံ ဥဒါနံ ဥဒါနေသိ – ‘‘အဟော သုခံ, အဟော သုခ’’န္တိ!

အဿောသုံ ခေါ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခူ အာယသ္မတော ဘဒ္ဒိယဿ ကာဠီဂေါဓါယ ပုတ္တဿ အရညဂတဿပိ ရုက္ခမူလဂတဿပိ သုညာဂါရဂတဿပိ အဘိက္ခဏံ ဥဒါနံ ဥဒါနေန္တဿ – ‘‘အဟော သုခံ, အဟော သုခ’’န္တိ! သုတွာန နေသံ ဧတဒဟောသိ – ‘‘နိဿံသယံ ခေါ, အာဝုသော, အာယသ္မာ ဘဒ္ဒိယော ကာဠီဂေါဓါယ ပုတ္တော အနဘိရတော ဗြဟ္မစရိယံ စရတိ, ယံသ ပုဗ္ဗေ အဂါရိယဘူတဿ [အဂါရိကဘူတဿ (သျာ.)] ရဇ္ဇသုခံ, သော တမနုဿရမာနော အရညဂတောပိ ရုက္ခမူလဂတောပိ သုညာဂါရဂတောပိ အဘိက္ခဏံ ဥဒါနံ ဥဒါနေသိ – ‘အဟော သုခံ, အဟော သုခ’’’န္တိ!

အထ ခေါ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခူ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိံသု; ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိံသု။ ဧကမန္တံ နိသိန္နာ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘အာယသ္မာ, ဘန္တေ, ဘဒ္ဒိယော ကာဠီဂေါဓါယ ပုတ္တော အရညဂတောပိ ရုက္ခမူလဂတောပိ သုညာဂါရဂတောပိ အဘိက္ခဏံ ဥဒါနံ ဥဒါနေသိ – ‘အဟော သုခံ, အဟော သုခ’န္တိ! နိဿံသယံ ခေါ, ဘန္တေ, အာယသ္မာ ဘဒ္ဒိယော ကာဠီဂေါဓါယ ပုတ္တော အနဘိရတော ဗြဟ္မစရိယံ စရတိ။ ယံသ ပုဗ္ဗေ အဂါရိယဘူတဿ ရဇ္ဇသုခံ, သော တမနုဿရမာနော အရညဂတောပိ ရုက္ခမူလဂတောပိ သုညာဂါရဂတောပိ အဘိက္ခဏံ ဥဒါနံ ဥဒါနေသိ – ‘အဟော သုခံ, အဟော သုခ’’’န္တိ!

အထ ခေါ ဘဂဝါ အညတရံ ဘိက္ခုံ အာမန္တေသိ – ‘‘ဧဟိ တွံ, ဘိက္ခု, မမ ဝစနေန ဘဒ္ဒိယံ ဘိက္ခုံ အာမန္တေဟိ – ‘သတ္ထာ တံ, အာဝုသော ဘဒ္ဒိယ, အာမန္တေတီ’’’တိ။

‘‘ဧဝံ, ဘန္တေ’’တိ ခေါ သော ဘိက္ခု ဘဂဝတော ပဋိဿုတွာ ယေနာယသ္မာ ဘဒ္ဒိယော ကာဠီဂေါဓါယ ပုတ္တော တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဒ္ဒိယံ ကာဠီဂေါဓါယ ပုတ္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘သတ္ထာ တံ, အာဝုသော ဘဒ္ဒိယ, အာမန္တေတီ’’တိ။ ‘‘ဧဝမာဝုသော’’တိ ခေါ အာယသ္မာ ဘဒ္ဒိယော ကာဠီဂေါဓါယ ပုတ္တော တဿ ဘိက္ခုနော ပဋိဿုတွာ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နံ ခေါ အာယသ္မန္တံ ဘဒ္ဒိယံ ကာဠီဂေါဓါယ ပုတ္တံ ဘဂဝါ ဧတဒဝေါစ –

‘‘သစ္စံ ကိရ တွံ, ဘဒ္ဒိယ, အရညဂတောပိ ရုက္ခမူလဂတောပိ သုညာဂါရဂတောပိ အဘိက္ခဏံ ဥဒါနံ ဥဒါနေသိ – ‘အဟော သုခံ, အဟော သုခ’’’န္တိ! ‘‘ဧဝံ, ဘန္တေ’’တိ။

‘‘ကိံ ပန [ကံ ပန (သျာ ဣ.)] တွံ, ဘဒ္ဒိယ, အတ္ထဝသံ သမ္ပဿမာနော အရညဂတောပိ ရုက္ခမူလဂတောပိ သုညာဂါရဂတောပိ အဘိက္ခဏံ ဥဒါနံ ဥဒါနေသိ – ‘အဟော သုခံ, အဟော သုခ’’’န္တိ! ‘‘ပုဗ္ဗေ မေ, ဘန္တေ, အဂါရိယဘူတဿ ရဇ္ဇံ ကာရေန္တဿ အန္တောပိ အန္တေပုရေ ရက္ခာ သုသံဝိဟိတာ အဟောသိ, ဗဟိပိ အန္တေပုရေ ရက္ခာ သုသံဝိဟိတာ အဟောသိ, အန္တောပိ နဂရေ ရက္ခာ သုသံဝိဟိတာ အဟောသိ, ဗဟိပိ နဂရေ ရက္ခာ သုသံဝိဟိတာ အဟောသိ, အန္တောပိ ဇနပဒေ ရက္ခာ သုသံဝိဟိတာ အဟောသိ, ဗဟိပိ ဇနပဒေ ရက္ခာ သုသံဝိဟိတာ အဟောသိ။ သော ခေါ အဟံ, ဘန္တေ, ဧဝံ ရက္ခိတော ဂေါပိတော သန္တော ဘီတော ဥဗ္ဗိဂ္ဂေါ ဥဿင္ကီ ဥတြာသီ ဝိဟာသိံ။ ဧတရဟိ ခေါ ပနာဟံ, ဘန္တေ, အရညဂတောပိ ရုက္ခမူလဂတောပိ သုညာဂါရဂတောပိ ဧကော [ဧကကော (သျာ. ဣ.)] အဘီတော အနုဗ္ဗိဂ္ဂေါ အနုဿင္ကီ အနုတြာသီ အပ္ပောဿုက္ကော ပန္နလောမော ပရဒတ္တဝုတ္တော [ပရဒဝုတ္တော (က. သီ. သျာ. ဣ.)], မိဂဘူတေန စေတသာ ဝိဟရာမိ။ ဣမံ [ဣဒံ (သီ. က.)] ခေါ အဟံ, ဘန္တေ, အတ္ထဝသံ သမ္ပဿမာနော အရညဂတောပိ ရုက္ခမူလဂတောပိ သုညာဂါရဂတောပိ အဘိက္ခဏံ ဥဒါနံ ဥဒါနေသိ [ဥဒါနေမိ (က.)] – ‘အဟော သုခံ, အဟော သုခ’’’န္တိ!

အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတမတ္ထံ ဝိဒိတွာ တာယံ ဝေလာယံ ဣမံ ဥဒါနံ ဥဒါနေသိ –

‘‘ယဿန္တရတော န သန္တိ ကောပါ၊

ဣတိဘဝါဘဝတဉ္စ ဝီတိဝတ္တော။

တံ ဝိဂတဘယံ သုခိံ အသောကံ၊

ဒေဝါ နာနုဘဝန္တိ ဒဿနာယာ’’တိ။ ဒသမံ။

မုစလိန္ဒဝဂ္ဂေါ ဒုတိယော နိဋ္ဌိတော။

တဿုဒ္ဒါနံ –

မုစလိန္ဒော ရာဇာ ဒဏ္ဍေန၊ သက္ကာရော ဥပါသကေန စ။

ဂဗ္ဘိနီ ဧကပုတ္တော စ၊ သုပ္ပဝါသာ ဝိသာခါ စ။

ကာဠီဂေါဓါယ ဘဒ္ဒိယောတိ။