မဟာဝဂ္ဂေါ

၄. မဟာဝဂ္ဂေါ

၁. အနုပုဗ္ဗဝိဟာရသုတ္တံ

၃၂. [ဒီ. နိ. ၃.၃၄၄, ၃၅၉] ‘‘နဝယိမေ , ဘိက္ခဝေ, အနုပုဗ္ဗဝိဟာရာ။ ကတမေ နဝ? [ဧတ္ထ သီ. ဣ. ပေါတ္ထကေသု ‘‘ဣဓ ဘိက္ခဝေ ဘိက္ခု ဝိဝိစ္စေဝ ကာမေဟီ’’ တိအာဒိနာ ဝိတ္ထရေန ပါဌော ဒိဿတိ] ပဌမံ ဈာနံ, ဒုတိယံ ဈာနံ, တတိယံ ဈာနံ, စတုတ္ထံ ဈာနံ, အာကာသာနဉ္စာယတနံ, ဝိညာဏဉ္စာယတနံ, အာကိဉ္စညာယတနံ, နေဝသညာနာသညာယတနံ, သညာဝေဒယိတနိရောဓေါ – ဣမေ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, နဝ အနုပုဗ္ဗဝိဟာရာ’’တိ။ ပဌမံ။

၂. အနုပုဗ္ဗဝိဟာရသမာပတ္တိသုတ္တံ

၃၃. ‘‘နဝယိမာ, ဘိက္ခဝေ [နဝ ဘိက္ခဝေ (?)], အနုပုဗ္ဗဝိဟာရသမာပတ္တိယော ဒေသေဿာမိ, တံ သုဏာထ။ပေ.။ ကတမာ စ, ဘိက္ခဝေ, နဝ အနုပုဗ္ဗဝိဟာရသမာပတ္တိယော? ယတ္ထ ကာမာ နိရုဇ္ဈန္တိ, ယေ စ ကာမေ နိရောဓေတွာ နိရောဓေတွာ ဝိဟရန္တိ, ‘အဒ္ဓါ တေ အာယသ္မန္တော နိစ္ဆာတာ နိဗ္ဗုတာ တိဏ္ဏာ ပါရင်္ဂတာ တဒင်္ဂေနာ’တိ ဝဒါမိ။ ‘ကတ္ထ ကာမာ နိရုဇ္ဈန္တိ, ကေ စ ကာမေ နိရောဓေတွာ နိရောဓေတွာ ဝိဟရန္တိ – အဟမေတံ န ဇာနာမိ အဟမေတံ န ပဿာမီ’တိ, ဣတိ ယော ဧဝံ ဝဒေယျ, သော ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘ဣဓါဝုသော , ဘိက္ခု ဝိဝိစ္စေဝ ကာမေဟိ ဝိဝိစ္စ အကုသလေဟိ ဓမ္မေဟိ သဝိတက္ကံ သဝိစာရံ ဝိဝေကဇံ ဣတိသုခံ ပဌမံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ ဧတ္ထ ကာမာ နိရုဇ္ဈန္တိ, တေ စ ကာမေ နိရောဓေတွာ နိရောဓေတွာ ဝိဟရန္တီ’တိ။ အဒ္ဓါ, ဘိက္ခဝေ, အသဌော အမာယာဝီ ‘သာဓူ’တိ ဘာသိတံ အဘိနန္ဒေယျ အနုမောဒေယျ; ‘သာဓူ’တိ ဘာသိတံ အဘိနန္ဒိတွာ အနုမောဒိတွာ နမဿမာနော ပဉ္ဇလိကော ပယိရုပါသေယျ။

‘‘ယတ္ထ ဝိတက္ကဝိစာရာ နိရုဇ္ဈန္တိ, ယေ စ ဝိတက္ကဝိစာရေ နိရောဓေတွာ နိရောဓေတွာ ဝိဟရန္တိ, ‘အဒ္ဓါ တေ အာယသ္မန္တော နိစ္ဆာတာ နိဗ္ဗုတာ တိဏ္ဏာ ပါရင်္ဂတာ တဒင်္ဂေနာ’တိ ဝဒါမိ။ ‘ကတ္ထ ဝိတက္ကဝိစာရာ နိရုဇ္ဈန္တိ, ကေ စ ဝိတက္ကဝိစာရေ နိရောဓေတွာ နိရောဓေတွာ ဝိဟရန္တိ – အဟမေတံ န ဇာနာမိ အဟမေတံ န ပဿာမီ’တိ, ဣတိ ယော ဧဝံ ဝဒေယျ, သော ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘ဣဓါဝုသော, ဘိက္ခု ဝိတက္ကဝိစာရာနံ ဝူပသမာ။ပေ.။ ဒုတိယံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ; ဧတ္ထ ဝိတက္ကဝိစာရာ နိရုဇ္ဈန္တိ, တေ စ ဝိတက္ကဝိစာရေ နိရောဓေတွာ နိရောဓေတွာ ဝိဟရန္တီ’တိ။ အဒ္ဓါ, ဘိက္ခဝေ, အသဌော အမာယာဝီ ‘သာဓူ’တိ ဘာသိတံ အဘိနန္ဒေယျ အနုမောဒေယျ; ‘သာဓူ’တိ ဘာသိတံ အဘိနန္ဒိတွာ အနုမောဒိတွာ နမဿမာနော ပဉ္ဇလိကော ပယိရုပါသေယျ။

‘‘ယတ္ထ ဣတိ နိရုဇ္ဈတိ, ယေ စ ဣတိံ နိရောဓေတွာ နိရောဓေတွာ ဝိဟရန္တိ, ‘အဒ္ဓါ တေ အာယသ္မန္တော နိစ္ဆာတာ နိဗ္ဗုတာ တိဏ္ဏာ ပါရင်္ဂတာ တဒင်္ဂေနာ’တိ ဝဒါမိ။ ‘ကတ္ထ ဣတိ နိရုဇ္ဈတိ, ကေ စ ဣတိံ နိရောဓေတွာ နိရောဓေတွာ ဝိဟရန္တိ – အဟမေတံ န ဇာနာမိ အဟမေတံ န ပဿာမီ’တိ, ဣတိ ယော ဧဝံ ဝဒေယျ, သော ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘ဣဓါဝုသော, ဘိက္ခု ဣတိယာ စ ဝိရာဂါ။ပေ.။ တတိယံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ; ဧတ္ထ ဣတိ နိရုဇ္ဈတိ, တေ စ ဣတိံ နိရောဓေတွာ နိရောဓေတွာ ဝိဟရန္တီ’တိ။ အဒ္ဓါ, ဘိက္ခဝေ, အသဌော အမာယာဝီ ‘သာဓူ’တိ ဘာသိတံ အဘိနန္ဒေယျ အနုမောဒေယျ; ‘သာဓူ’တိ ဘာသိတံ အဘိနန္ဒိတွာ အနုမောဒိတွာ နမဿမာနော ပဉ္ဇလိကော ပယိရုပါသေယျ။

‘‘ယတ္ထ ဥပေက္ခာသုခံ နိရုဇ္ဈတိ, ယေ စ ဥပေက္ခာသုခံ နိရောဓေတွာ နိရောဓေတွာ ဝိဟရန္တိ, ‘အဒ္ဓါ တေ အာယသ္မန္တော နိစ္ဆာတာ နိဗ္ဗုတာ တိဏ္ဏာ ပါရင်္ဂတာ တဒင်္ဂေနာ’တိ ဝဒါမိ။ ‘ကတ္ထ ဥပေက္ခာသုခံ နိရုဇ္ဈတိ, ကေ စ ဥပေက္ခာသုခံ နိရောဓေတွာ နိရောဓေတွာ ဝိဟရန္တိ – အဟမေတံ န ဇာနာမိ အဟမေတံ န ပဿာမီ’တိ, ဣတိ ယော ဧဝံ ဝဒေယျ, သော ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘ဣဓါဝုသော, ဘိက္ခု သုခဿ စ ပဟာနာ။ပေ.။ စတုတ္ထံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ; ဧတ္ထ ဥပေက္ခာသုခံ နိရုဇ္ဈတိ, တေ စ ဥပေက္ခာသုခံ နိရောဓေတွာ နိရောဓေတွာ ဝိဟရန္တီ’တိ။ အဒ္ဓါ, ဘိက္ခဝေ, အသဌော အမာယာဝီ ‘သာဓူ’တိ ဘာသိတံ အဘိနန္ဒေယျ အနုမောဒေယျ; ‘သာဓူ’တိ ဘာသိတံ အဘိနန္ဒိတွာ အနုမောဒိတွာ နမဿမာနော ပဉ္ဇလိကော ပယိရုပါသေယျ။

‘‘ယတ္ထ ရူပသညာ နိရုဇ္ဈတိ, ယေ စ ရူပသညံ [ယတ္ထ ရူပသညာ နိရုဇ္ဈန္တိ, ယေ စ ရူပသညာ (သီ. သျာ. ဣ.)] နိရောဓေတွာ နိရောဓေတွာ ဝိဟရန္တိ, ‘အဒ္ဓါ တေ အာယသ္မန္တော နိစ္ဆာတာ နိဗ္ဗုတာ တိဏ္ဏာ ပါရင်္ဂတာ တဒင်္ဂေနာ’တိ ဝဒါမိ။ ‘ကတ္ထ ရူပသညာ နိရုဇ္ဈတိ , ကေ စ ရူပသညံ နိရောဓေတွာ နိရောဓေတွာ ဝိဟရန္တိ – အဟမေတံ န ဇာနာမိ အဟမေတံ န ပဿာမီ’တိ, ဣတိ ယော ဧဝံ ဝဒေယျ, သော ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘ဣဓါဝုသော, ဘိက္ခု သဗ္ဗသော ရူပသညာနံ သမတိက္ကမာ ပဋိဃသညာနံ အတ္ထင်္ဂမာ နာနတ္တသညာနံ အမနသိကာရာ အနန္တော အာကာသောတိ အာကာသာနဉ္စာယတနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ ဧတ္ထ ရူပသညာ နိရုဇ္ဈတိ, တေ စ ရူပသညံ နိရောဓေတွာ နိရောဓေတွာ ဝိဟရန္တီ’တိ။ အဒ္ဓါ, ဘိက္ခဝေ, အသဌော အမာယာဝီ ‘သာဓူ’တိ ဘာသိတံ အဘိနန္ဒေယျ အနုမောဒေယျ; ‘သာဓူ’တိ ဘာသိတံ အဘိနန္ဒိတွာ အနုမောဒိတွာ နမဿမာနော ပဉ္ဇလိကော ပယိရုပါသေယျ။

‘‘ယတ္ထ အာကာသာနဉ္စာယတနသညာ နိရုဇ္ဈတိ, ယေ စ အာကာသာနဉ္စာယတနသညံ နိရောဓေတွာ နိရောဓေတွာ ဝိဟရန္တိ, ‘အဒ္ဓါ တေ အာယသ္မန္တော နိစ္ဆာတာ နိဗ္ဗုတာ တိဏ္ဏာ ပါရင်္ဂတာ တဒင်္ဂေနာ’တိ ဝဒါမိ။ ‘ကတ္ထ အာကာသာနဉ္စာယတနသညာ နိရုဇ္ဈတိ, ကေ စ အာကာသာနဉ္စာယတနသညံ နိရောဓေတွာ နိရောဓေတွာ ဝိဟရန္တိ – အဟမေတံ န ဇာနာမိ အဟမေတံ န ပဿာမီ’တိ, ဣတိ ယော ဧဝံ ဝဒေယျ, သော ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘ဣဓါဝုသော, ဘိက္ခု သဗ္ဗသော အာကာသာနဉ္စာယတနံ သမတိက္ကမ္မ အနန္တံ ဝိညာဏန္တိ ဝိညာဏဉ္စာယတနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ ဧတ္ထ အာကာသာနဉ္စာယတနသညာ နိရုဇ္ဈတိ, တေ စ အာကာသာနဉ္စာယတနသညံ နိရောဓေတွာ နိရောဓေတွာ ဝိဟရန္တီ’တိ။ အဒ္ဓါ, ဘိက္ခဝေ, အသဌော အမာယာဝီ ‘သာဓူ’တိ ဘာသိတံ အဘိနန္ဒေယျ အနုမောဒေယျ; ‘သာဓူ’တိ ဘာသိတံ အဘိနန္ဒိတွာ အနုမောဒိတွာ နမဿမာနော ပဉ္ဇလိကော ပယိရုပါသေယျ။

‘‘ယတ္ထ ဝိညာဏဉ္စာယတနသညာ နိရုဇ္ဈတိ, ယေ စ ဝိညာဏဉ္စာယတနသညံ နိရောဓေတွာ နိရောဓေတွာ ဝိဟရန္တိ, ‘အဒ္ဓါ တေ အာယသ္မန္တော နိစ္ဆာတာ နိဗ္ဗုတာ တိဏ္ဏာ ပါရင်္ဂတာ တဒင်္ဂေနာ’တိ ဝဒါမိ။ ‘ကတ္ထ ဝိညာဏဉ္စာယတနသညာ နိရုဇ္ဈတိ, ကေ စ ဝိညာဏဉ္စာယတနသညံ နိရောဓေတွာ နိရောဓေတွာ ဝိဟရန္တိ – အဟမေတံ န ဇာနာမိ အဟမေတံ န ပဿာမီ’တိ, ဣတိ ယော ဧဝံ ဝဒေယျ, သော ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘ဣဓါဝုသော, ဘိက္ခု သဗ္ဗသော ဝိညာဏဉ္စာယတနံ သမတိက္ကမ္မ နတ္ထိ ကိဉ္စီတိ အာကိဉ္စညာယတနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ ဧတ္ထ ဝိညာဏဉ္စာယတနသညာ နိရုဇ္ဈတိ, တေ စ ဝိညာဏဉ္စာယတနသညံ နိရောဓေတွာ နိရောဓေတွာ ဝိဟရန္တီ’တိ။ အဒ္ဓါ, ဘိက္ခဝေ, အသဌော အမာယာဝီ ‘သာဓူ’တိ ဘာသိတံ အဘိနန္ဒေယျ အနုမောဒေယျ ; ‘သာဓူ’တိ ဘာသိတံ အဘိနန္ဒိတွာ အနုမောဒိတွာ နမဿမာနော ပဉ္ဇလိကော ပယိရုပါသေယျ။

‘‘ယတ္ထ အာကိဉ္စညာယတနသညာ နိရုဇ္ဈတိ, ယေ စ အာကိဉ္စညာယတနသညံ နိရောဓေတွာ နိရောဓေတွာ ဝိဟရန္တိ, ‘အဒ္ဓါ တေ အာယသ္မန္တော နိစ္ဆာတာ နိဗ္ဗုတာ တိဏ္ဏာ ပါရင်္ဂတာ တဒင်္ဂေနာ’တိ ဝဒါမိ။ ‘ကတ္ထ အာကိဉ္စညာယတနသညာ နိရုဇ္ဈတိ, ကေ စ အာကိဉ္စညာယတနသညံ နိရောဓေတွာ နိရောဓေတွာ ဝိဟရန္တိ – အဟမေတံ န ဇာနာမိ အဟမေတံ န ပဿာမီ’တိ, ဣတိ ယော ဧဝံ ဝဒေယျ, သော ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘ဣဓါဝုသော, ဘိက္ခု သဗ္ဗသော အာကိဉ္စညာယတနံ သမတိက္ကမ္မ နေဝသညာနာသညာယတနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ ဧတ္ထ အာကိဉ္စညာယတနသညာ နိရုဇ္ဈတိ, တေ စ အာကိဉ္စညာယတနသညံ နိရောဓေတွာ နိရောဓေတွာ ဝိဟရန္တီ’တိ။ အဒ္ဓါ, ဘိက္ခဝေ, အသဌော အမာယာဝီ ‘သာဓူ’တိ ဘာသိတံ အဘိနန္ဒေယျ အနုမောဒေယျ; ‘သာဓူ’တိ ဘာသိတံ အဘိနန္ဒိတွာ အနုမောဒိတွာ နမဿမာနော ပဉ္ဇလိကော ပယိရုပါသေယျ။

‘‘ယတ္ထ နေဝသညာနာသညာယတနသညာ နိရုဇ္ဈတိ, ယေ စ နေဝသညာနာသညာယတနသညံ နိရောဓေတွာ နိရောဓေတွာ ဝိဟရန္တိ, ‘အဒ္ဓါ တေ အာယသ္မန္တော နိစ္ဆာတာ နိဗ္ဗုတာ တိဏ္ဏာ ပါရင်္ဂတာ တဒင်္ဂေနာ’တိ ဝဒါမိ။ ‘ကတ္ထ နေဝသညာနာသညာယတနသညာ နိရုဇ္ဈတိ, ကေ စ နေဝသညာနာသညာယတနသညံ နိရောဓေတွာ နိရောဓေတွာ ဝိဟရန္တိ – အဟမေတံ န ဇာနာမိ အဟမေတံ န ပဿာမီ’တိ, ဣတိ ယော ဧဝံ ဝဒေယျ, သော ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘ဣဓါဝုသော, ဘိက္ခု သဗ္ဗသော နေဝသညာနာသညာယတနံ သမတိက္ကမ္မ သညာဝေဒယိတနိရောဓံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ ဧတ္ထ နေဝသညာနာသညာယတနသညာ နိရုဇ္ဈတိ, တေ စ နေဝသညာနာသညာယတနသညံ နိရောဓေတွာ နိရောဓေတွာ ဝိဟရန္တီ’တိ။ အဒ္ဓါ, ဘိက္ခဝေ, အသဌော အမာယာဝီ ‘သာဓူ’တိ ဘာသိတံ အဘိနန္ဒေယျ အနုမောဒေယျ; ‘သာဓူ’တိ ဘာသိတံ အဘိနန္ဒိတွာ အနုမောဒိတွာ နမဿမာနော ပဉ္ဇလိကော ပယိရုပါသေယျ။ ဣမာ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, နဝ အနုပုဗ္ဗဝိဟာရသမာပတ္တိယော’’တိ။ ဒုတိယံ။

၃. နိဗ္ဗာနသုခသုတ္တံ

၃၄. ဧကံ သမယံ အာယသ္မာ သာရိပုတ္တော ရာဇဂဟေ ဝိဟရတိ ဝေဠုဝနေ ကလန္ဒကနိဝါပေ။ တတြ ခေါ အာယသ္မာ သာရိပုတ္တော ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘သုခမိဒံ, အာဝုသော, နိဗ္ဗာနံ။ သုခမိဒံ , အာဝုသော, နိဗ္ဗာန’’န္တိ။ ဧဝံ ဝုတ္တေ အာယသ္မာ ဥဒါယီ အာယသ္မန္တံ သာရိပုတ္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ကိံ ပနေတ္ထ, အာဝုသော သာရိပုတ္တ, သုခံ ယဒေတ္ထ နတ္ထိ ဝေဒယိတ’’န္တိ? ‘‘ဧတဒေဝ ခ္ဝေတ္ထ, အာဝုသော, သုခံ ယဒေတ္ထ နတ္ထိ ဝေဒယိတံ။ ပဉ္စိမေ, အာဝုသော, ကာမဂုဏာ။ ကတမေ ပဉ္စ? စက္ခုဝိညေယျာ ရူပါ ဣဋ္ဌာ ကန္တာ မနာပါ ပိယရူပါ ကာမူပသံဟိတာ ရဇနီယာ, သောတဝိညေယျာ သဒ္ဒါ။ပေ.။ ဃာနဝိညေယျာ ဂန္ဓာ။ ဇိဝှာဝိညေယျာ ရသာ။ ကာယဝိညေယျာ ဖောဋ္ဌဗ္ဗာ ဣဋ္ဌာ ကန္တာ မနာပါ ပိယရူပါ ကာမူပသံဟိတာ ရဇနီယာ – ဣမေ ခေါ, အာဝုသော, ပဉ္စ ကာမဂုဏာ။ ယံ ခေါ, အာဝုသော, ဣမေ ပဉ္စ ကာမဂုဏေ ပဋိစ္စ ဥပ္ပဇ္ဇတိ သုခံ သောမနဿံ, ဣဒံ ဝုစ္စတာဝုသော, ကာမသုခံ။

‘‘ဣဓါဝုသော, ဘိက္ခု ဝိဝိစ္စေဝ ကာမေဟိ။ပေ.။ ပဌမံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ တဿ စေ, အာဝုသော, ဘိက္ခုနော ဣမိနာ ဝိဟာရေန ဝိဟရတော ကာမသဟဂတာ သညာမနသိကာရာ သမုဒါစရန္တိ, သ္ဝဿ ဟောတိ အာဗာဓေါ။ သေယျထာပိ, အာဝုသော, သုခိနော ဒုက္ခံ ဥပ္ပဇ္ဇေယျ ယာဝဒေဝ အာဗာဓါယ; ဧဝမေဝဿ တေ ကာမသဟဂတာ သညာမနသိကာရာ သမုဒါစရန္တိ။ သ္ဝဿ ဟောတိ အာဗာဓေါ။ ယော ခေါ ပနာဝုသော, အာဗာဓေါ ဒုက္ခမေတံ ဝုတ္တံ ဘဂဝတာ။ ဣမိနာပိ ခေါ ဧတံ, အာဝုသော, ပရိယာယေန ဝေဒိတဗ္ဗံ ယထာ သုခံ နိဗ္ဗာနံ။

‘‘ပုန စပရံ, အာဝုသော, ဘိက္ခု ဝိတက္ကဝိစာရာနံ ဝူပသမာ။ပေ.။ ဒုတိယံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ တဿ စေ, အာဝုသော, ဘိက္ခုနော ဣမိနာ ဝိဟာရေန ဝိဟရတော ဝိတက္ကသဟဂတာ သညာမနသိကာရာ သမုဒါစရန္တိ, သ္ဝဿ ဟောတိ အာဗာဓေါ။ သေယျထာပိ, အာဝုသော, သုခိနော ဒုက္ခံ ဥပ္ပဇ္ဇေယျ ယာဝဒေဝ အာဗာဓါယ; ဧဝမေဝဿ တေ ဝိတက္ကသဟဂတာ သညာမနသိကာရာ သမုဒါစရန္တိ ။ သ္ဝဿ ဟောတိ အာဗာဓေါ။ ယော ခေါ ပနာဝုသော, အာဗာဓေါ ဒုက္ခမေတံ ဝုတ္တံ ဘဂဝတာ။ ဣမိနာပိ ခေါ ဧတံ, အာဝုသော, ပရိယာယေန ဝေဒိတဗ္ဗံ ယထာ သုခံ နိဗ္ဗာနံ။

‘‘ပုန စပရံ, အာဝုသော, ဘိက္ခု ဣတိယာ စ ဝိရာဂါ။ပေ.။ တတိယံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ တဿ စေ, အာဝုသော, ဘိက္ခုနော ဣမိနာ ဝိဟာရေန ဝိဟရတော ဣတိသဟဂတာ သညာမနသိကာရာ သမုဒါစရန္တိ, သ္ဝဿ ဟောတိ အာဗာဓေါ။ သေယျထာပိ , အာဝုသော, သုခိနော ဒုက္ခံ ဥပ္ပဇ္ဇေယျ ယာဝဒေဝ အာဗာဓါယ; ဧဝမေဝဿ တေ ဣတိသဟဂတာ သညာမနသိကာရာ သမုဒါစရန္တိ။ သ္ဝဿ ဟောတိ အာဗာဓေါ။ ယော ခေါ ပနာဝုသော, အာဗာဓေါ ဒုက္ခမေတံ ဝုတ္တံ ဘဂဝတာ။ ဣမိနာပိ ခေါ ဧတံ, အာဝုသော, ပရိယာယေန ဝေဒိတဗ္ဗံ ယထာ သုခံ နိဗ္ဗာနံ။

‘‘ပုန စပရံ, အာဝုသော, ဘိက္ခု သုခဿ စ ပဟာနာ။ပေ.။ စတုတ္ထံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ တဿ စေ, အာဝုသော, ဘိက္ခုနော ဣမိနာ ဝိဟာရေန ဝိဟရတော ဥပေက္ခာသဟဂတာ သညာမနသိကာရာ သမုဒါစရန္တိ, သ္ဝဿ ဟောတိ အာဗာဓေါ။ သေယျထာပိ, အာဝုသော, သုခိနော ဒုက္ခံ ဥပ္ပဇ္ဇေယျ ယာဝဒေဝ အာဗာဓါယ; ဧဝမေဝဿ တေ ဥပေက္ခာသဟဂတာ သညာမနသိကာရာ သမုဒါစရန္တိ။ သ္ဝဿ ဟောတိ အာဗာဓေါ။ ယော ခေါ ပနာဝုသော, အာဗာဓေါ ဒုက္ခမေတံ ဝုတ္တံ ဘဂဝတာ။ ဣမိနာပိ ခေါ ဧတံ, အာဝုသော, ပရိယာယေန ဝေဒိတဗ္ဗံ ယထာ သုခံ နိဗ္ဗာနံ။

‘‘ပုန စပရံ, အာဝုသော, ဘိက္ခု သဗ္ဗသော ရူပသညာနံ သမတိက္ကမာ ပဋိဃသညာနံ အတ္ထင်္ဂမာ နာနတ္တသညာနံ အမနသိကာရာ အနန္တော အာကာသောတိ အာကာသာနဉ္စာယတနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ တဿ စေ, အာဝုသော, ဘိက္ခုနော ဣမိနာ ဝိဟာရေန ဝိဟရတော ရူပသဟဂတာ သညာမနသိကာရာ သမုဒါစရန္တိ, သ္ဝဿ ဟောတိ အာဗာဓေါ။ သေယျထာပိ, အာဝုသော, သုခိနော ဒုက္ခံ ဥပ္ပဇ္ဇေယျ ယာဝဒေဝ အာဗာဓါယ; ဧဝမေဝဿ တေ ရူပသဟဂတာ သညာမနသိကာရာ သမုဒါစရန္တိ ။ သ္ဝဿ ဟောတိ အာဗာဓေါ။ ယော ခေါ ပနာဝုသော, အာဗာဓေါ ဒုက္ခမေတံ ဝုတ္တံ ဘဂဝတာ။ ဣမိနာပိ ခေါ ဧတံ, အာဝုသော, ပရိယာယေန ဝေဒိတဗ္ဗံ ယထာ သုခံ နိဗ္ဗာနံ။

‘‘ပုန စပရံ, အာဝုသော, ဘိက္ခု သဗ္ဗသော အာကာသာနဉ္စာယတနံ သမတိက္ကမ္မ အနန္တံ ဝိညာဏန္တိ ဝိညာဏဉ္စာယတနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ တဿ စေ , အာဝုသော, ဘိက္ခုနော ဣမိနာ ဝိဟာရေန ဝိဟရတော အာကာသာနဉ္စာယတနသဟဂတာ သညာမနသိကာရာ သမုဒါစရန္တိ, သ္ဝဿ ဟောတိ အာဗာဓေါ။ သေယျထာပိ, အာဝုသော, သုခိနော ဒုက္ခံ ဥပ္ပဇ္ဇေယျ ယာဝဒေဝ အာဗာဓါယ; ဧဝမေဝဿ တေ အာကာသာနဉ္စာယတနသဟဂတာ သညာမနသိကာရာ သမုဒါစရန္တိ။ သ္ဝဿ ဟောတိ အာဗာဓေါ။ ယော ခေါ ပနာဝုသော, အာဗာဓေါ ဒုက္ခမေတံ ဝုတ္တံ ဘဂဝတာ။ ဣမိနာပိ ခေါ ဧတံ, အာဝုသော, ပရိယာယေန ဝေဒိတဗ္ဗံ ယထာ သုခံ နိဗ္ဗာနံ။

‘‘ပုန စပရံ, အာဝုသော, ဘိက္ခု သဗ္ဗသော ဝိညာဏဉ္စာယတနံ သမတိက္ကမ္မ, နတ္ထိ ကိဉ္စီတိ အာကိဉ္စညာယတနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ တဿ စေ, အာဝုသော, ဘိက္ခုနော ဣမိနာ ဝိဟာရေန ဝိဟရတော ဝိညာဏဉ္စာယတနသဟဂတာ သညာမနသိကာရာ သမုဒါစရန္တိ, သ္ဝဿ ဟောတိ အာဗာဓေါ။ သေယျထာပိ, အာဝုသော, သုခိနော ဒုက္ခံ ဥပ္ပဇ္ဇေယျ ယာဝဒေဝ အာဗာဓါယ; ဧဝမေဝဿ တေ ဝိညာဏဉ္စာယတနသဟဂတာ သညာမနသိကာရာ သမုဒါစရန္တိ။ သ္ဝဿ ဟောတိ အာဗာဓေါ။ ယော ခေါ ပနာဝုသော, အာဗာဓေါ ဒုက္ခမေတံ ဝုတ္တံ ဘဂဝတာ။ ဣမိနာပိ ခေါ ဧတံ, အာဝုသော, ပရိယာယေန ဝေဒိတဗ္ဗံ ယထာ သုခံ နိဗ္ဗာနံ။

‘‘ပုန စပရံ, အာဝုသော, ဘိက္ခု သဗ္ဗသော အာကိဉ္စညာယတနံ သမတိက္ကမ္မ နေဝသညာနာသညာယတနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ တဿ စေ, အာဝုသော, ဘိက္ခုနော ဣမိနာ ဝိဟာရေန ဝိဟရတော အာကိဉ္စညာယတနသဟဂတာ သညာမနသိကာရာ သမုဒါစရန္တိ, သ္ဝဿ ဟောတိ အာဗာဓေါ။ သေယျထာပိ, အာဝုသော, သုခိနော ဒုက္ခံ ဥပ္ပဇ္ဇေယျ ယာဝဒေဝ အာဗာဓါယ; ဧဝမေဝဿ တေ အာကိဉ္စညာယတနသဟဂတာ သညာမနသိကာရာ သမုဒါစရန္တိ။ သ္ဝဿ ဟောတိ အာဗာဓေါ။ ယော ခေါ ပနာဝုသော, အာဗာဓေါ ဒုက္ခမေတံ ဝုတ္တံ ဘဂဝတာ။ ဣမိနာပိ ခေါ ဧတံ, အာဝုသော, ပရိယာယေန ဝေဒိတဗ္ဗံ ယထာ သုခံ နိဗ္ဗာနံ။

‘‘ပုန စပရံ, အာဝုသော, ဘိက္ခု သဗ္ဗသော နေဝသညာနာသညာယတနံ သမတိက္ကမ္မ သညာဝေဒယိတနိရောဓံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ, ပညာယ စဿ ဒိသွာ အာသဝါ ပရိက္ခီဏာ ဟောန္တိ။ ဣမိနာပိ ခေါ ဧတံ, အာဝုသော, ပရိယာယေန ဝေဒိတဗ္ဗံ ယထာ သုခံ နိဗ္ဗာန’’န္တိ။ တတိယံ။

၄. ဂါဝီဥပမာသုတ္တံ

၃၅. ‘‘သေယျထာပိ , ဘိက္ခဝေ, ဂါဝီ ပဗ္ဗတေယျာ ဗာလာ အဗျတ္တာ အခေတ္တညူ အကုသလာ ဝိသမေ ပဗ္ဗတေ စရိတုံ။ တဿာ ဧဝမဿ – ‘ယံနူနာဟံ အဂတပုဗ္ဗဉ္စေဝ ဒိသံ ဂစ္ဆေယျံ, အခါဒိတပုဗ္ဗာနိ စ တိဏာနိ ခါဒေယျံ, အဣတပုဗ္ဗာနိ စ ပါနီယာနိ ပိဝေယျ’န္တိ။ သာ ပုရိမံ ပါဒံ န သုပ္ပတိဋ္ဌိတံ ပတိဋ္ဌာပေတွာ ပစ္ဆိမံ ပါဒံ ဥဒ္ဓရေယျ။ သာ န စေဝ အဂတပုဗ္ဗံ ဒိသံ ဂစ္ဆေယျ, န စ အခါဒိတပုဗ္ဗာနိ တိဏာနိ ခါဒေယျ, န စ အဣတပုဗ္ဗာနိ ပါနီယာနိ ပိဝေယျ; ယသ္မိံ စဿာ ပဒေသေ ဌိတာယ ဧဝမဿ – ‘ယံနူနာဟံ အဂတပုဗ္ဗဉ္စေဝ ဒိသံ ဂစ္ဆေယျံ, အခါဒိတပုဗ္ဗာနိ စ တိဏာနိ ခါဒေယျံ, အဣတပုဗ္ဗာနိ စ ပါနီယာနိ ပိဝေယျ’န္တိ တဉ္စ ပဒေသံ န သောတ္ထိနာ ပစ္စာဂစ္ဆေယျ။ တံ ကိဿ ဟေတု? တထာ ဟိ သာ, ဘိက္ခဝေ, ဂါဝီ ပဗ္ဗတေယျာ ဗာလာ အဗျတ္တာ အခေတ္တညူ အကုသလာ ဝိသမေ ပဗ္ဗတေ စရိတုံ။ ဧဝမေဝံ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဣဓေကစ္စော ဘိက္ခု ဗာလော အဗျတ္တော အခေတ္တညူ အကုသလော ဝိဝိစ္စေဝ ကာမေဟိ ဝိဝိစ္စ အကုသလေဟိ ဓမ္မေဟိ သဝိတက္ကံ သဝိစာရံ ဝိဝေကဇံ ဣတိသုခံ ပဌမံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ; သော တံ နိမိတ္တံ န အာသေဝတိ န ဘာဝေတိ န ဗဟုလီကရောတိ န သွာဓိဋ္ဌိတံ အဓိဋ္ဌာတိ။

‘‘တဿ ဧဝံ ဟောတိ – ‘ယံနူနာဟံ ဝိတက္ကဝိစာရာနံ ဝူပသမာ အဇ္ဈတ္တံ သမ္ပသာဒနံ စေတသော ဧကောဒိဘာဝံ အဝိတက္ကံ အဝိစာရံ သမာဓိဇံ ဣတိသုခံ ဒုတိယံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရေယျ’န္တိ။ သော န သက္ကောတိ ဝိတက္ကဝိစာရာနံ ဝူပသမာ။ပေ.။ ဒုတိယံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရိတုံ။ တဿ ဧဝံ ဟောတိ – ‘ယံနူနာဟံ ဝိဝိစ္စေဝ ကာမေဟိ ဝိဝိစ္စ အကုသလေဟိ ဓမ္မေဟိ သဝိတက္ကံ သဝိစာရံ ဝိဝေကဇံ ဣတိသုခံ ပဌမံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရေယျ’န္တိ။ သော န သက္ကောတိ ဝိဝိစ္စေဝ ကာမေဟိ။ပေ.။ ပဌမံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရိတုံ။ အယံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ, ‘ဘိက္ခု ဥဘတော ဘဋ္ဌော ဥဘတော ပရိဟီနော, သေယျထာပိ သာ ဂါဝီ ပဗ္ဗတေယျာ ဗာလာ အဗျတ္တာ အခေတ္တညူ အကုသလာ ဝိသမေ ပဗ္ဗတေ စရိတုံ’’’။

‘‘သေယျထာပိ, ဘိက္ခဝေ, ဂါဝီ ပဗ္ဗတေယျာ ပဏ္ဍိတာ ဗျတ္တာ ခေတ္တညူ ကုသလာ ဝိသမေ ပဗ္ဗတေ စရိတုံ။ တဿာ ဧဝမဿ – ‘ယံနူနာဟံ အဂတပုဗ္ဗဉ္စေဝ ဒိသံ ဂစ္ဆေယျံ, အခါဒိတပုဗ္ဗာနိ စ တိဏာနိ ခါဒေယျံ, အဣတပုဗ္ဗာနိ စ ပါနီယာနိ ပိဝေယျ’န္တိ။ သာ ပုရိမံ ပါဒံ သုပ္ပတိဋ္ဌိတံ ပတိဋ္ဌာပေတွာ ပစ္ဆိမံ ပါဒံ ဥဒ္ဓရေယျ။ သာ အဂတပုဗ္ဗဉ္စေဝ ဒိသံ ဂစ္ဆေယျ, အခါဒိတပုဗ္ဗာနိ စ တိဏာနိ ခါဒေယျ, အဣတပုဗ္ဗာနိ စ ပါနီယာနိ ပိဝေယျ။ ယသ္မိံ စဿာ ပဒေသေ ဌိတာယ ဧဝမဿ – ‘ယံနူနာဟံ အဂတပုဗ္ဗဉ္စေဝ ဒိသံ ဂစ္ဆေယျံ, အခါဒိတပုဗ္ဗာနိ စ တိဏာနိ ခါဒေယျံ, အဣတပုဗ္ဗာနိ စ ပါနီယာနိ ပိဝေယျ’န္တိ တဉ္စ ပဒေသံ သောတ္ထိနာ ပစ္စာဂစ္ဆေယျ။ တံ ကိဿ ဟေတု? တထာ ဟိ သာ, ဘိက္ခဝေ, ဂါဝီ ပဗ္ဗတေယျာ ပဏ္ဍိတာ ဗျတ္တာ ခေတ္တညူ ကုသလာ ဝိသမေ ပဗ္ဗတေ စရိတုံ။ ဧဝမေဝံ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဣဓေကစ္စော ဘိက္ခု ပဏ္ဍိတော ဗျတ္တော ခေတ္တညူ ကုသလော ဝိဝိစ္စေဝ ကာမေဟိ ဝိဝိစ္စ အကုသလေဟိ ဓမ္မေဟိ သဝိတက္ကံ သဝိစာရံ ဝိဝေကဇံ ဣတိသုခံ ပဌမံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ သော တံ နိမိတ္တံ အာသေဝတိ ဘာဝေတိ ဗဟုလီကရောတိ သွာဓိဋ္ဌိတံ အဓိဋ္ဌာတိ။

‘‘တဿ ဧဝံ ဟောတိ – ‘ယံနူနာဟံ ဝိတက္ကဝိစာရာနံ ဝူပသမာ အဇ္ဈတ္တံ သမ္ပသာဒနံ စေတသော ဧကောဒိဘာဝံ အဝိတက္ကံ အဝိစာရံ သမာဓိဇံ ဣတိသုခံ ဒုတိယံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရေယျ’န္တိ။ သော ဒုတိယံ ဈာနံ အနဘိဟိံသမာနော ဝိတက္ကဝိစာရာနံ ဝူပသမာ။ ဒုတိယံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ သော တံ နိမိတ္တံ အာသေဝတိ ဘာဝေတိ ဗဟုလီကရောတိ သွာဓိဋ္ဌိတံ အဓိဋ္ဌာတိ။

‘‘တဿ ဧဝံ ဟောတိ – ‘ယံနူနာဟံ ဣတိယာ စ ဝိရာဂါ ဥပေက္ခကော စ ဝိဟရေယျံ သတော စ သမ္ပဇာနော, သုခဉ္စ ကာယေန ပဋိသံဝေဒေယျံ ယံ တံ အရိယာ အာစိက္ခန္တိ – ဥပေက္ခကော သတိမာ သုခဝိဟာရီတိ တတိယံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရေယျ’န္တိ။ သော တတိယံ ဈာနံ အနဘိဟိံသမာနော ဣတိယာ စ ဝိရာဂါ။ပေ.။ တတိယံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ သော တံ နိမိတ္တံ အာသေဝတိ ဘာဝေတိ ဗဟုလီကရောတိ သွာဓိဋ္ဌိတံ အဓိဋ္ဌာတိ။

‘‘တဿ ဧဝံ ဟောတိ – ‘ယံနူနာဟံ သုခဿ စ ပဟာနာ ဒုက္ခဿ စ ပဟာနာ ပုဗ္ဗေဝ သောမနဿဒေါမနဿာနံ အတ္ထင်္ဂမာ အဒုက္ခမသုခံ ဥပေက္ခာသတိပါရိသုဒ္ဓိံ စတုတ္ထံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရေယျ’န္တိ။ သော စတုတ္ထံ ဈာနံ အနဘိဟိံသမာနော သုခဿ စ ပဟာနာ။ပေ.။ စတုတ္ထံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ သော တံ နိမိတ္တံ အာသေဝတိ ဘာဝေတိ ဗဟုလီကရောတိ သွာဓိဋ္ဌိတံ အဓိဋ္ဌာတိ။

‘‘တဿ ဧဝံ ဟောတိ – ‘ယံနူနာဟံ သဗ္ဗသော ရူပသညာနံ သမတိက္ကမာ ပဋိဃသညာနံ အတ္ထင်္ဂမာ နာနတ္တသညာနံ အမနသိကာရာ အနန္တော အာကာသောတိ အာကာသာနဉ္စာယတနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရေယျ’န္တိ။ သော အာကာသာနဉ္စာယတနံ အနဘိဟိံသမာနော သဗ္ဗသော ရူပသညာနံ သမတိက္ကမာ ။ပေ.။ အာကာသာနဉ္စာယတနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ သော တံ နိမိတ္တံ အာသေဝတိ ဘာဝေတိ ဗဟုလီကရောတိ သွာဓိဋ္ဌိတံ အဓိဋ္ဌာတိ။

‘‘တဿ ဧဝံ ဟောတိ – ‘ယံနူနာဟံ သဗ္ဗသော အာကာသာနဉ္စာယတနံ သမတိက္ကမ္မ အနန္တံ ဝိညာဏန္တိ ဝိညာဏဉ္စာယတနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရေယျ’န္တိ။ သော ဝိညာဏဉ္စာယတနံ အနဘိဟိံသမာနော သဗ္ဗသော အာကာသာနဉ္စာယတနံ သမတိက္ကမ္မ ‘အနန္တံ ဝိညာဏ’န္တိ ဝိညာဏဉ္စာယတနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ သော တံ နိမိတ္တံ အာသေဝတိ ဘာဝေတိ ဗဟုလီကရောတိ သွာဓိဋ္ဌိတံ အဓိဋ္ဌာတိ။

‘‘တဿ ဧဝံ ဟောတိ – ‘ယံနူနာဟံ သဗ္ဗသော ဝိညာဏဉ္စာယတနံ သမတိက္ကမ္မ နတ္ထိ ကိဉ္စီတိ အာကိဉ္စညာယတနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရေယျ’န္တိ။ သော အာကိဉ္စညာယတနံ အနဘိဟိံသမာနော သဗ္ဗသော ဝိညာဏဉ္စာယတနံ သမတိက္ကမ္မ ‘နတ္ထိ ကိဉ္စီ’တိ အာကိဉ္စညာယတနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ သော တံ နိမိတ္တံ အာသေဝတိ ဘာဝေတိ ဗဟုလီကရောတိ သွာဓိဋ္ဌိတံ အဓိဋ္ဌာတိ။

‘‘တဿ ဧဝံ ဟောတိ – ‘ယံနူနာဟံ သဗ္ဗသော အာကိဉ္စညာယတနံ သမတိက္ကမ္မ နေဝသညာနာသညာယတနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရေယျ’န္တိ။ သော နေဝသညာနာသညာယတနံ အနဘိဟိံသမာနော သဗ္ဗသော အာကိဉ္စညာယတနံ သမတိက္ကမ္မ နေဝသညာနာသညာယတနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ သော တံ နိမိတ္တံ အာသေဝတိ ဘာဝေတိ ဗဟုလီကရောတိ သွာဓိဋ္ဌိတံ အဓိဋ္ဌာတိ။

‘‘တဿ ဧဝံ ဟောတိ – ‘ယံနူနာဟံ သဗ္ဗသော နေဝသညာနာသညာယတနံ သမတိက္ကမ္မ သညာဝေဒယိတနိရောဓံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရေယျ’န္တိ။ သော သညာဝေဒယိတနိရောဓံ အနဘိဟိံသမာနော သဗ္ဗသော နေဝသညာနာသညာယတနံ သမတိက္ကမ္မ သညာဝေဒယိတနိရောဓံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။

‘‘ယတော ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု တံ တဒေဝ သမာပတ္တိံ သမာပဇ္ဇတိပိ ဝုဋ္ဌာတိပိ, တဿ မုဒု စိတ္တံ ဟောတိ ကမ္မညံ။ မုဒုနာ ကမ္မညေန စိတ္တေန အပ္ပမာဏော သမာဓိ ဟောတိ သုဘာဝိတော။ သော အပ္ပမာဏေန သမာဓိနာ သုဘာဝိတေန ယဿ ယဿ အဘိညာသစ္ဆိကရဏီယဿ ဓမ္မဿ စိတ္တံ အဘိနိန္နာမေတိ အဘိညာသစ္ဆိကိရိယာယ တတြ တတ္ရေဝ သက္ခိဘဗ္ဗတံ ပါပုဏာတိ သတိ သတိ အာယတနေ။

‘‘သော သစေ အာကင်္ခတိ – ‘အနေကဝိဟိတံ ဣဒ္ဓိဝိဓံ ပစ္စနုဘဝေယျံ, ဧကောပိ ဟုတွာ ဗဟုဓါ အဿံ, ဗဟုဓါပိ ဟုတွာ ဧကော အဿံ။ပေ.။ ယာဝ ဗြဟ္မလောကာပိ ကာယေန ဝသံ ဝတ္တေယျ’န္တိ, တတြ တတ္ရေဝ သက္ခိဘဗ္ဗတံ ပါပုဏာတိ သတိ သတိ အာယတနေ။

‘‘သော သစေ အာကင်္ခတိ – ဒိဗ္ဗာယ သောတဓါတုယာ။ပေ.။ သတိ သတိ အာယတနေ။

‘‘သော သစေ အာကင်္ခတိ – ‘ပရသတ္တာနံ ပရပုဂ္ဂလာနံ စေတသာ စေတော ပရိစ္စ ပဇာနေယျံ, သရာဂံ ဝါ စိတ္တံ သရာဂံ စိတ္တန္တိ ပဇာနေယျံ, ဝီတရာဂံ ဝါ စိတ္တံ ဝီတရာဂံ စိတ္တန္တိ ပဇာနေယျံ, သဒေါသံ ဝါ စိတ္တံ သဒေါသံ စိတ္တန္တိ ပဇာနေယျံ, ဝီတဒေါသံ ဝါ စိတ္တံ ဝီတဒေါသံ စိတ္တန္တိ ပဇာနေယျံ, သမောဟံ ဝါ စိတ္တံ သမောဟံ စိတ္တန္တိ ပဇာနေယျံ, ဝီတမောဟံ ဝါ စိတ္တံ။ သံခိတ္တံ ဝါ စိတ္တံ။ ဝိက္ခိတ္တံ ဝါ စိတ္တံ။ မဟဂ္ဂတံ ဝါ စိတ္တံ။ အမဟဂ္ဂတံ ဝါ စိတ္တံ။ သဥတ္တရံ ဝါ စိတ္တံ။ အနုတ္တရံ ဝါ စိတ္တံ။ သမာဟိတံ ဝါ စိတ္တံ။ အသမာဟိတံ ဝါ စိတ္တံ။ ဝိမုတ္တံ ဝါ စိတ္တံ။ အဝိမုတ္တံ ဝါ စိတ္တံ အဝိမုတ္တံ စိတ္တန္တိ ပဇာနေယျ’န္တိ, တတြ တတ္ရေဝ သက္ခိဘဗ္ဗတံ ပါပုဏာတိ သတိ သတိ အာယတနေ။

‘‘သော သစေ အာကင်္ခတိ – ‘အနေကဝိဟိတံ ပုဗ္ဗေနိဝါသံ အနုဿရေယျံ, သေယျထိဒံ – ဧကမ္ပိ ဇာတိံ ဒွေပိ ဇာတိယော။ပေ.။ ဣတိ သာကာရံ သဥဒ္ဒေသံ အနေကဝိဟိတံ ပုဗ္ဗေနိဝါသံ အနုဿရေယျ’န္တိ, တတြ တတ္ရေဝ သက္ခိဘဗ္ဗတံ ပါပုဏာတိ သတိ သတိ အာယတနေ။

‘‘သော သစေ အာကင်္ခတိ – ‘ဒိဗ္ဗေန စက္ခုနာ ဝိသုဒ္ဓေန အတိက္ကန္တမာနုသကေန။ပေ.။ ယထာကမ္မူပဂေ သတ္တေ ပဇာနေယျ’န္တိ, တတြ တတ္ရေဝ သက္ခိဘဗ္ဗတံ ပါပုဏာတိ သတိ သတိ အာယတနေ။

‘‘သော သစေ အာကင်္ခတိ – ‘အာသဝါနံ ခယာ အနာသဝံ စေတောဝိမုတ္တိံ ပညာဝိမုတ္တိံ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတွာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရေယျ’န္တိ, တတြ တတ္ရေဝ သက္ခိဘဗ္ဗတံ ပါပုဏာတိ သတိ သတိ အာယတနေ’’တိ။ စတုတ္ထံ။

၅. ဈာနသုတ္တံ

၃၆. ‘‘ပဌမမ္ပာဟံ , ဘိက္ခဝေ, ဈာနံ နိဿာယ အာသဝါနံ ခယံ ဝဒါမိ ; ဒုတိယမ္ပာဟံ, ဘိက္ခဝေ, ဈာနံ နိဿာယ အာသဝါနံ ခယံ ဝဒါမိ; တတိယမ္ပာဟံ, ဘိက္ခဝေ, ဈာနံ နိဿာယ အာသဝါနံ ခယံ ဝဒါမိ; စတုတ္ထမ္ပာဟံ, ဘိက္ခဝေ, ဈာနံ နိဿာယ အာသဝါနံ ခယံ ဝဒါမိ; အာကာသာနဉ္စာယတနမ္ပာဟံ, ဘိက္ခဝေ, နိဿာယ အာသဝါနံ ခယံ ဝဒါမိ; ဝိညာဏဉ္စာယတနမ္ပာဟံ, ဘိက္ခဝေ, နိဿာယ အာသဝါနံ ခယံ ဝဒါမိ; အာကိဉ္စညာယတနမ္ပာဟံ, ဘိက္ခဝေ, နိဿာယ အာသဝါနံ ခယံ ဝဒါမိ; နေဝသညာနာသညာယတနမ္ပာဟံ, ဘိက္ခဝေ, နိဿာယ အာသဝါနံ ခယံ ဝဒါမိ; သညာဝေဒယိတနိရောဓမ္ပာဟံ, ဘိက္ခဝေ, နိဿာယ အာသဝါနံ ခယံ ဝဒါမိ။

‘‘‘ပဌမမ္ပာဟံ, ဘိက္ခဝေ, ဈာနံ နိဿာယ အာသဝါနံ ခယံ ဝဒါမီ’တိ, ဣတိ ခေါ ပနေတံ ဝုတ္တံ။ ကိဉ္စေတံ ပဋိစ္စ ဝုတ္တံ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ဝိဝိစ္စေဝ ကာမေဟိ။ပေ.။ ပဌမံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ သော ယဒေဝ တတ္ထ ဟောတိ ရူပဂတံ ဝေဒနာဂတံ သညာဂတံ သင်္ခါရဂတံ ဝိညာဏဂတံ, တေ ဓမ္မေ အနိစ္စတော ဒုက္ခတော ရောဂတော ဂဏ္ဍတော သလ္လတော အဃတော အာဗာဓတော ပရတော ပလောကတော သုညတော အနတ္တတော သမနုပဿတိ။ သော တေဟိ ဓမ္မေဟိ စိတ္တံ ပဋိဝါပေတိ [ပတိဋ္ဌာပေတိ (သျာ.), ပဋိပါဒေတိ (က.) မ. နိ. ၂.၁၃၃ ပဿိတဗ္ဗံ]။ သော တေဟိ ဓမ္မေဟိ စိတ္တံ ပဋိဝါပေတွာ [ပတိဋ္ဌာပေတွာ (သျာ.), ပဋိပါဒေတွာ (က.)] အမတာယ ဓါတုယာ စိတ္တံ ဥပသံဟရတိ – ‘ဧတံ သန္တံ ဧတံ ပဏီတံ ယဒိဒံ သဗ္ဗသင်္ခါရသမထော သဗ္ဗူပဓိပဋိနိဿဂ္ဂေါ တဏှာက္ခယော ဝိရာဂေါ နိရောဓေါ နိဗ္ဗာန’န္တိ။ သော တတ္ထ ဌိတော အာသဝါနံ ခယံ ပါပုဏာတိ။ နော စေ အာသဝါနံ ခယံ ပါပုဏာတိ, တေနေဝ ဓမ္မရာဂေန တာယ ဓမ္မနန္ဒိယာ ပဉ္စန္နံ ဩရမ္ဘာဂိယာနံ သံယောဇနာနံ ပရိက္ခယာ ဩပပါတိကော ဟောတိ တတ္ထ ပရိနိဗ္ဗာယီ အနာဝတ္တိဓမ္မော တသ္မာ လောကာ။

‘‘သေယျထာပိ, ဘိက္ခဝေ, ဣဿာသော ဝါ ဣဿာသန္တေဝါသီ ဝါ တိဏပုရိသရူပကေ ဝါ မတ္တိကာပုဉ္ဇေ ဝါ ယောဂ္ဂံ ကရိတွာ, သော အပရေန သမယေန ဒူရေပါတီ စ ဟောတိ အက္ခဏဝေဓီ စ မဟတော စ ကာယဿ ပဒါလေတာ [ပဒါလိတာ (က.) အ. နိ. ၃.၁၃၄; ၄.၁၈၁]; ဧဝမေဝံ ခေါ , ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ဝိဝိစ္စေဝ ကာမေဟိ။ပေ.။ ပဌမံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ သော ယဒေဝ တတ္ထ ဟောတိ ရူပဂတံ ဝေဒနာဂတံ သညာဂတံ သင်္ခါရဂတံ ဝိညာဏဂတံ, တေ ဓမ္မေ အနိစ္စတော ဒုက္ခတော ရောဂတော ဂဏ္ဍတော သလ္လတော အဃတော အာဗာဓတော ပရတော ပလောကတော သုညတော အနတ္တတော သမနုပဿတိ။ သော တေဟိ ဓမ္မေဟိ စိတ္တံ ပဋိဝါပေတိ ။ သော တေဟိ ဓမ္မေဟိ စိတ္တံ ပဋိဝါပေတွာ အမတာယ ဓါတုယာ စိတ္တံ ဥပသံဟရတိ – ‘ဧတံ သန္တံ ဧတံ ပဏီတံ ယဒိဒံ သဗ္ဗသင်္ခါရသမထော သဗ္ဗူပဓိပဋိနိဿဂ္ဂေါ တဏှာက္ခယော ဝိရာဂေါ နိရောဓေါ နိဗ္ဗာန’န္တိ။ သော တတ္ထ ဌိတော အာသဝါနံ ခယံ ပါပုဏာတိ။ နော စေ အာသဝါနံ ခယံ ပါပုဏာတိ, တေနေဝ ဓမ္မရာဂေန တာယ ဓမ္မနန္ဒိယာ ပဉ္စန္နံ ဩရမ္ဘာဂိယာနံ သံယောဇနာနံ ပရိက္ခယာ ဩပပါတိကော ဟောတိ တတ္ထ ပရိနိဗ္ဗာယီ အနာဝတ္တိဓမ္မော တသ္မာ လောကာ။ ‘ပဌမမ္ပာဟံ , ဘိက္ခဝေ, ဈာနံ နိဿာယ အာသဝါနံ ခယံ ဝဒါမီ’တိ, ဣတိ ယံ တံ ဝုတ္တံ, ဣဒမေတံ ပဋိစ္စ ဝုတ္တံ။

‘‘ဒုတိယမ္ပာဟံ, ဘိက္ခဝေ, ဈာနံ နိဿာယ။ပေ.။ တတိယမ္ပာဟံ, ဘိက္ခဝေ, ဈာနံ နိဿာယ။ ‘စတုတ္ထမ္ပာဟံ, ဘိက္ခဝေ, ဈာနံ နိဿာယ အာသဝါနံ ခယံ ဝဒါမီ’တိ, ဣတိ ခေါ ပနေတံ ဝုတ္တံ။ ကိဉ္စေတံ ပဋိစ္စ ဝုတ္တံ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု သုခဿ စ ပဟာနာ ဒုက္ခဿ စ ပဟာနာ ပုဗ္ဗေဝ သောမနဿဒေါမနဿာနံ အတ္ထင်္ဂမာ အဒုက္ခမသုခံ ဥပေက္ခာသတိပါရိသုဒ္ဓိံ စတုတ္ထံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ သော ယဒေဝ တတ္ထ ဟောတိ ရူပဂတံ ဝေဒနာဂတံ သညာဂတံ သင်္ခါရဂတံ ဝိညာဏဂတံ, တေ ဓမ္မေ အနိစ္စတော ဒုက္ခတော ရောဂတော ဂဏ္ဍတော သလ္လတော အဃတော အာဗာဓတော ပရတော ပလောကတော သုညတော အနတ္တတော သမနုပဿတိ။ သော တေဟိ ဓမ္မေဟိ စိတ္တံ ပဋိဝါပေတိ။ သော တေဟိ ဓမ္မေဟိ စိတ္တံ ပဋိဝါပေတွာ အမတာယ ဓါတုယာ စိတ္တံ ဥပသံဟရတိ – ‘ဧတံ သန္တံ ဧတံ ပဏီတံ ယဒိဒံ သဗ္ဗသင်္ခါရသမထော သဗ္ဗူပဓိပဋိနိဿဂ္ဂေါ တဏှာက္ခယော ဝိရာဂေါ နိရောဓေါ နိဗ္ဗာန’န္တိ။ သော တတ္ထ ဌိတော အာသဝါနံ ခယံ ပါပုဏာတိ။ နော စေ အာသဝါနံ ခယံ ပါပုဏာတိ, တေနေဝ ဓမ္မရာဂေန တာယ ဓမ္မနန္ဒိယာ ပဉ္စန္နံ ဩရမ္ဘာဂိယာနံ သံယောဇနာနံ ပရိက္ခယာ ဩပပါတိကော ဟောတိ တတ္ထ ပရိနိဗ္ဗာယီ အနာဝတ္တိဓမ္မော တသ္မာ လောကာ။

‘‘သေယျထာပိ , ဘိက္ခဝေ, ဣဿာသော ဝါ ဣဿာသန္တေဝါသီ ဝါ တိဏပုရိသရူပကေ ဝါ မတ္တိကာပုဉ္ဇေ ဝါ ယောဂ္ဂံ ကရိတွာ, သော အပရေန သမယေန ဒူရေပါတီ စ ဟောတိ အက္ခဏဝေဓီ စ မဟတော စ ကာယဿ ပဒါလေတာ ; ဧဝမေဝံ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု သုခဿ စ ပဟာနာ, ဒုက္ခဿ စ ပဟာနာ, ပုဗ္ဗေဝ သောမနဿဒေါမနဿာနံ အတ္ထင်္ဂမာ အဒုက္ခမသုခံ ဥပေက္ခာသတိပါရိသုဒ္ဓိံ စတုတ္ထံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ သော ယဒေဝ တတ္ထ ဟောတိ ရူပဂတံ ဝေဒနာဂတံ။ပေ.။ အနာဝတ္တိဓမ္မော တသ္မာ လောကာ။ ‘စတုတ္ထမ္ပာဟံ , ဘိက္ခဝေ, ဈာနံ နိဿာယ အာသဝါနံ ခယံ ဝဒါမီ’တိ, ဣတိ ယံ တံ ဝုတ္တံ, ဣဒမေတံ ပဋိစ္စ ဝုတ္တံ။

‘‘‘အာကာသာနဉ္စာယတနမ္ပာဟံ, ဘိက္ခဝေ, ဈာနံ နိဿာယ အာသဝါနံ ခယံ ဝဒါမီ’တိ, ဣတိ ခေါ ပနေတံ ဝုတ္တံ။ ကိဉ္စေတံ ပဋိစ္စ ဝုတ္တံ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု သဗ္ဗသော ရူပသညာနံ သမတိက္ကမာ ပဋိဃသညာနံ အတ္ထင်္ဂမာ နာနတ္တသညာနံ အမနသိကာရာ ‘အနန္တော အာကာသော’တိ အာကာသာနဉ္စာယတနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ သော ယဒေဝ တတ္ထ ဟောတိ ဝေဒနာဂတံ သညာဂတံ သင်္ခါရဂတံ ဝိညာဏဂတံ, တေ ဓမ္မေ အနိစ္စတော ဒုက္ခတော ရောဂတော ဂဏ္ဍတော သလ္လတော အဃတော အာဗာဓတော ပရတော ပလောကတော သုညတော အနတ္တတော သမနုပဿတိ။ သော တေဟိ ဓမ္မေဟိ စိတ္တံ ပဋိဝါပေတိ။ သော တေဟိ ဓမ္မေဟိ စိတ္တံ ပဋိဝါပေတွာ အမတာယ ဓါတုယာ စိတ္တံ ဥပသံဟရတိ – ‘ဧတံ သန္တံ ဧတံ ပဏီတံ ယဒိဒံ သဗ္ဗသင်္ခါရသမထော သဗ္ဗူပဓိပဋိနိဿဂ္ဂေါ တဏှာက္ခယော ဝိရာဂေါ နိရောဓေါ နိဗ္ဗာန’န္တိ။ သော တတ္ထ ဌိတော အာသဝါနံ ခယံ ပါပုဏာတိ။ နော စေ အာသဝါနံ ခယံ ပါပုဏာတိ, တေနေဝ ဓမ္မရာဂေန တာယ ဓမ္မနန္ဒိယာ ပဉ္စန္နံ ဩရမ္ဘာဂိယာနံ သံယောဇနာနံ ပရိက္ခယာ ဩပပါတိကော ဟောတိ တတ္ထ ပရိနိဗ္ဗာယီ အနာဝတ္တိဓမ္မော တသ္မာ လောကာ။

‘‘သေယျထာပိ, ဘိက္ခဝေ, ဣဿာသော ဝါ ဣဿာသန္တေဝါသီ ဝါ တိဏပုရိသရူပကေ ဝါ မတ္တိကာပုဉ္ဇေ ဝါ ယောဂ္ဂံ ကရိတွာ, သော အပရေန သမယေန ဒူရေပါတီ စ ဟောတိ အက္ခဏဝေဓီ စ မဟတော စ ကာယဿ ပဒါလေတာ; ဧဝမေဝံ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု သဗ္ဗသော ရူပသညာနံ သမတိက္ကမာ ပဋိဃသညာနံ အတ္ထင်္ဂမာ နာနတ္တသညာနံ အမနသိကာရာ ‘အနန္တော အာကာသော’တိ အာကာသာနဉ္စာယတနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ သော ယဒေဝ တတ္ထ ဟောတိ ဝေဒနာဂတံ သညာဂတံ။ပေ.။ အနာဝတ္တိဓမ္မော တသ္မာ လောကာ။ ‘အာကာသာနဉ္စာယတနမ္ပာဟံ, ဘိက္ခဝေ, နိဿာယ အာသဝါနံ ခယံ ဝဒါမီ’တိ, ဣတိ ယံ တံ ဝုတ္တံ, ဣဒမေတံ ပဋိစ္စ ဝုတ္တံ။

‘‘‘ဝိညာဏဉ္စာယတနမ္ပာဟံ , ဘိက္ခဝေ, နိဿာယ။ပေ.။ အာကိဉ္စညာယတနမ္ပာဟံ, ဘိက္ခဝေ, နိဿာယ အာသဝါနံ ခယံ ဝဒါမီ’တိ, ဣတိ ခေါ ပနေတံ ဝုတ္တံ ။ ကိဉ္စေတံ ပဋိစ္စ ဝုတ္တံ? ဣဓ , ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု သဗ္ဗသော ဝိညာဏဉ္စာယတနံ သမတိက္ကမ္မ ‘နတ္ထိ ကိဉ္စီ’တိ အာကိဉ္စညာယတနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ သော ယဒေဝ တတ္ထ ဟောတိ ဝေဒနာဂတံ သညာဂတံ သင်္ခါရဂတံ ဝိညာဏဂတံ, တေ ဓမ္မေ အနိစ္စတော ဒုက္ခတော ရောဂတော ဂဏ္ဍတော သလ္လတော အဃတော အာဗာဓတော ပရတော ပလောကတော သုညတော အနတ္တတော သမနုပဿတိ။ သော တေဟိ ဓမ္မေဟိ စိတ္တံ ပဋိဝါပေတိ။ သော တေဟိ ဓမ္မေဟိ စိတ္တံ ပဋိဝါပေတွာ အမတာယ ဓါတုယာ စိတ္တံ ဥပသံဟရတိ – ‘ဧတံ သန္တံ ဧတံ ပဏီတံ ယဒိဒံ သဗ္ဗသင်္ခါရသမထော သဗ္ဗူပဓိပဋိနိဿဂ္ဂေါ တဏှာက္ခယော ဝိရာဂေါ နိရောဓေါ နိဗ္ဗာန’န္တိ။ သော တတ္ထ ဌိတော အာသဝါနံ ခယံ ပါပုဏာတိ။ နော စေ အာသဝါနံ ခယံ ပါပုဏာတိ, တေနေဝ ဓမ္မရာဂေန တာယ ဓမ္မနန္ဒိယာ ပဉ္စန္နံ ဩရမ္ဘာဂိယာနံ သံယောဇနာနံ ပရိက္ခယာ ဩပပါတိကော ဟောတိ တတ္ထ ပရိနိဗ္ဗာယီ အနာဝတ္တိဓမ္မော တသ္မာ လောကာ။

‘‘သေယျထာပိ, ဘိက္ခဝေ, ဣဿာသော ဝါ ဣဿာသန္တေဝါသီ ဝါ တိဏပုရိသရူပကေ ဝါ မတ္တိကာပုဉ္ဇေ ဝါ ယောဂ္ဂံ ကရိတွာ, သော အပရေန သမယေန ဒူရေပါတီ စ ဟောတိ အက္ခဏဝေဓီ စ မဟတော စ ကာယဿ ပဒါလေတာ; ဧဝမေဝံ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု သဗ္ဗသော ဝိညာဏဉ္စာယတနံ သမတိက္ကမ္မ ‘နတ္ထိ ကိဉ္စီ’တိ အာကိဉ္စညာယတနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ သော ယဒေဝ တတ္ထ ဟောတိ ဝေဒနာဂတံ သညာဂတံ သင်္ခါရဂတံ ဝိညာဏဂတံ, တေ ဓမ္မေ အနိစ္စတော ဒုက္ခတော ရောဂတော ဂဏ္ဍတော သလ္လတော အဃတော အာဗာဓတော ပရတော ပလောကတော သုညတော အနတ္တတော သမနုပဿတိ။ သော တေဟိ ဓမ္မေဟိ စိတ္တံ ပဋိဝါပေတိ။ သော တေဟိ ဓမ္မေဟိ စိတ္တံ ပဋိဝါပေတွာ အမတာယ ဓါတုယာ စိတ္တံ ဥပသံဟရတိ – ‘ဧတံ သန္တံ ဧတံ ပဏီတံ ယဒိဒံ သဗ္ဗသင်္ခါရသမထော သဗ္ဗူပဓိပဋိနိဿဂ္ဂေါ တဏှာက္ခယော ဝိရာဂေါ နိရောဓေါ နိဗ္ဗာန’န္တိ။ သော တတ္ထ ဌိတော အာသဝါနံ ခယံ ပါပုဏာတိ။ နော စေ အာသဝါနံ ခယံ ပါပုဏာတိ, တေနေဝ ဓမ္မရာဂေန တာယ ဓမ္မနန္ဒိယာ ပဉ္စန္နံ ဩရမ္ဘာဂိယာနံ သံယောဇနာနံ ပရိက္ခယာ ဩပပါတိကော ဟောတိ တတ္ထ ပရိနိဗ္ဗာယီ အနာဝတ္တိဓမ္မော တသ္မာ လောကာ။ ‘အာကိဉ္စညာယတနမ္ပာဟံ, နိဿာယ အာသဝါနံ ခယံ ဝဒါမီ’တိ, ဣတိ ယံ တံ ဝုတ္တံ, ဣဒမေတံ ပဋိစ္စ ဝုတ္တံ။

‘‘ဣတိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ယာဝတာ သညာသမာပတ္တိ တာဝတာ အညာပဋိဝေဓေါ။ ယာနိ စ ခေါ ဣမာနိ, ဘိက္ခဝေ, နိဿာယ ဒွေ အာယတနာနိ – နေဝသညာနာသညာယတနသမာပတ္တိ စ သညာဝေဒယိတနိရောဓေါ စ, ဈာယီဟေတေ , ဘိက္ခဝေ, သမာပတ္တိကုသလေဟိ သမာပတ္တိဝုဋ္ဌာနကုသလေဟိ သမာပဇ္ဇိတွာ ဝုဋ္ဌဟိတွာ သမ္မာ အက္ခာတဗ္ဗာနီတိ ဝဒါမီ’’တိ။ ပဉ္စမံ။

၆. အာနန္ဒသုတ္တံ

၃၇. ဧကံ သမယံ အာယသ္မာ အာနန္ဒော ကောသမ္ဗိယံ ဝိဟရတိ ဃောသိတာရာမေ။ တတြ ခေါ အာယသ္မာ အာနန္ဒော ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘အာဝုသော ဘိက္ခဝေ’’တိ။ ‘‘အာဝုသော’’တိ ခေါ တေ ဘိက္ခူ အာယသ္မတော အာနန္ဒဿ ပစ္စဿောသုံ။ အာယသ္မာ အာနန္ဒော ဧတဒဝေါစ –

‘‘အစ္ဆရိယံ, အာဝုသော, အဗ္ဘုတံ, အာဝုသော! ယာဝဉ္စိဒံ တေန ဘဂဝတာ ဇာနတာ ပဿတာ အရဟတာ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေန သမ္ဗာဓေ ဩကာသာဓိဂမော အနုဗုဒ္ဓေါ သတ္တာနံ ဝိသုဒ္ဓိယာ သောကပရိဒေဝါနံ သမတိက္ကမာယ ဒုက္ခဒေါမနဿာနံ အတ္ထင်္ဂမာယ ဉာယဿ အဓိဂမာယ နိဗ္ဗာနဿ သစ္ဆိကိရိယာယ။ တဒေဝ နာမ စက္ခုံ ဘဝိဿတိ တေ ရူပါ တဉ္စာယတနံ နော ပဋိသံဝေဒိဿတိ [ပဋိသံဝေဒယတိ (က.)]။ တဒေဝ နာမ သောတံ ဘဝိဿတိ တေ သဒ္ဒါ တဉ္စာယတနံ နော ပဋိသံဝေဒိဿတိ။ တဒေဝ နာမ ဃာနံ ဘဝိဿတိ တေ ဂန္ဓာ တဉ္စာယတနံ နော ပဋိသံဝေဒိဿတိ။ သာဝ နာမ ဇိဝှာ ဘဝိဿတိ တေ ရသာ တဉ္စာယတနံ နော ပဋိသံဝေဒိဿတိ။ သောဝ နာမ ကာယော ဘဝိဿတိ တေ ဖောဋ္ဌဗ္ဗာ တဉ္စာယတနံ နော ပဋိသံဝေဒိဿတီ’’တိ။

ဧဝံ ဝုတ္တေ အာယသ္မာ ဥဒါယီ အာယသ္မန္တံ အာနန္ဒံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘သညီမေဝ နု ခေါ, အာဝုသော အာနန္ဒ, တဒါယတနံ နော ပဋိသံဝေဒေတိ ဥဒါဟု အသညီ’’တိ? ‘‘သညီမေဝ ခေါ, အာဝုသော, တဒါယတနံ နော ပဋိသံဝေဒေတိ, နော အသညီ’’တိ။

‘‘ကိံသညီ ပနာဝုသော, တဒါယတနံ နော ပဋိသံဝေဒေတီ’’တိ? ‘‘ဣဓါဝုသော, ဘိက္ခု, သဗ္ဗသော ရူပသညာနံ သမတိက္ကမာ ပဋိဃသညာနံ အတ္ထင်္ဂမာ နာနတ္တသညာနံ အမနသိကာရာ ‘အနန္တော အာကာသော’တိ အာကာသာနဉ္စာယတနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ ဧဝံသညီပိ ခေါ, အာဝုသော, တဒါယတနံ နော ပဋိသံဝေဒေတိ။

‘‘ပုန စပရံ, အာဝုသော, ဘိက္ခု သဗ္ဗသော အာကာသာနဉ္စာယတနံ သမတိက္ကမ္မ ‘အနန္တံ ဝိညာဏ’န္တိ ဝိညာဏဉ္စာယတနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ ဧဝံသညီပိ ခေါ, အာဝုသော, တဒါယတနံ နော ပဋိသံဝေဒေတိ။

‘‘ပုန စပရံ, အာဝုသော, ဘိက္ခု သဗ္ဗသော ဝိညာဏဉ္စာယတနံ သမတိက္ကမ္မ ‘နတ္ထိ ကိဉ္စီ’တိ အာကိဉ္စညာယတနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ ဧဝံသညီပိ ခေါ , အာဝုသော, တဒါယတနံ နော ပဋိသံဝေဒေတီ’’တိ။

‘‘ဧကမိဒါဟံ, အာဝုသော, သမယံ သာကေတေ ဝိဟရာမိ အဉ္ဇနဝနေ မိဂဒါယေ။ အထ ခေါ, အာဝုသော, ဇဋိလဝါသိကာ [ဇဋိလဂါဟိယာ (သီ. ဣ.), ဇဍိလဘာဂိကာ (သျာ.)] ဘိက္ခုနီ ယေနာဟံ တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ မံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ အဋ္ဌာသိ။ ဧကမန္တံ ဌိတာ ခေါ, အာဝုသော, ဇဋိလဝါသိကာ ဘိက္ခုနီ မံ ဧတဒဝေါစ – ‘ယာယံ, ဘန္တေ အာနန္ဒ, သမာဓိ န စာဘိနတော န စာပနတော န စ သသင်္ခါရနိဂ္ဂယှဝါရိတဂတော [သသင်္ခါရနိဂ္ဂယှဝါရိတဝတော (သီ. သျာ. ကံ. ဣ.), သသင်္ခါရနိဂ္ဂယှဝါရိဝါဝဋော (က.) အ. နိ. ၃.၁၀၂; ၅.၂၇; ဒီ. နိ. ၃.၃၅၅], ဝိမုတ္တတ္တာ ဌိတော, ဌိတတ္တာ သန္တုသိတော, သန္တုသိတတ္တာ နော ပရိတဿတိ။ အယံ, ဘန္တေ အာနန္ဒ, သမာဓိ ကိံဖလော ဝုတ္တော ဘဂဝတာ’’’တိ?

‘‘ဧဝံ ဝုတ္တေ, သောဟံ, အာဝုသော, ဇဋိလဝါသိကံ ဘိက္ခုနိံ ဧတဒဝေါစံ – ‘ယာယံ, ဘဂိနိ, သမာဓိ န စာဘိနတော န စာပနတော န စ သသင်္ခါရနိဂ္ဂယှဝါရိတဂတော, ဝိမုတ္တတ္တာ ဌိတော, ဌိတတ္တာ သန္တုသိတော, သန္တုသိတတ္တာ နော ပရိတဿတိ။ အယံ, ဘဂိနိ, သမာဓိ အညာဖလော ဝုတ္တော ဘဂဝတာ’တိ။ ဧဝံသညီပိ ခေါ, အာဝုသော, တဒါယတနံ နော ပဋိသံဝေဒေတီ’’တိ။ ဆဋ္ဌံ။

၇. လောကာယတိကသုတ္တံ

၃၈. အထ ခေါ ဒွေ လောကာယတိကာ ဗြာဟ္မဏာ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိံသု; ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝတာ သဒ္ဓိံ သမ္မောဒိံသု။ သမ္မောဒနီယံ ကထံ သာရဏီယံ ဝီတိသာရေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိံသု။ ဧကမန္တံ နိသိန္နာ ခေါ တေ ဗြာဟ္မဏာ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစုံ –

‘‘ပူရဏော, ဘော ဂေါတမ, ကဿပေါ သဗ္ဗညူ သဗ္ဗဒဿာဝီ အပရိသေသံ ဉာဏဒဿနံ ပဋိဇာနာတိ – ‘စရတော စ မေ တိဋ္ဌတော စ သုတ္တဿ စ ဇာဂရဿ စ သတတံ သမိတံ ဉာဏဒဿနံ ပစ္စုပဋ္ဌိတ’န္တိ။ သော ဧဝမာဟ – ‘အဟံ အနန္တေန ဉာဏေန အနန္တံ လောကံ ဇာနံ ပဿံ ဝိဟရာမီ’တိ။ အယမ္ပိ [အယမ္ပိ ဟိ (သျာ. က.)], ဘော ဂေါတမ, နိဂဏ္ဌော နာဋပုတ္တော သဗ္ဗညူ သဗ္ဗဒဿာဝီ အပရိသေသံ ဉာဏဒဿနံ ပဋိဇာနာတိ – ‘စရတော စ မေ တိဋ္ဌတော စ သုတ္တဿ စ ဇာဂရဿ စ သတတံ သမိတံ ဉာဏဒဿနံ ပစ္စုပဋ္ဌိတ’န္တိ။ သော [သောပိ (?)] ဧဝမာဟ – ‘အဟံ အနန္တေန ဉာဏေန အနန္တံ လောကံ ဇာနံ ပဿံ ဝိဟရာမီ’တိ။ ဣမေသံ, ဘော ဂေါတမ, ဥဘိန္နံ ဉာဏဝါဒါနံ ဥဘိန္နံ အညမညံ ဝိပစ္စနီကဝါဒါနံ ကော သစ္စံ အာဟ ကော မုသာ’’တိ?

‘‘အလံ, ဗြာဟ္မဏာ! တိဋ္ဌတေတံ – ‘ဣမေသံ ဥဘိန္နံ ဉာဏဝါဒါနံ ဥဘိန္နံ အညမညံ ဝိပစ္စနီကဝါဒါနံ ကော သစ္စံ အာဟ ကော မုသာ’တိ။ ဓမ္မံ ဝေါ, ဗြာဟ္မဏာ, ဒေသေဿာမိ, တံ သုဏာထ, သာဓုကံ မနသိ ကရောထ; ဘာသိဿာမီ’’တိ။ ‘‘ဧဝံ, ဘော’’တိ ခေါ တေ ဗြာဟ္မဏာ ဘဂဝတော ပစ္စဿောသုံ။ ဘဂဝါ ဧတဒဝေါစ –

‘‘သေယျထာပိ, ဗြာဟ္မဏာ, စတ္တာရော ပုရိသာ စတုဒ္ဒိသာ ဌိတာ ပရမေန ဇဝေန စ သမန္နာဂတာ ပရမေန စ ပဒဝီတိဟာရေန။ တေ ဧဝရူပေန ဇဝေန သမန္နာဂတာ အဿု, သေယျထာပိ နာမ ဒဠှဓမ္မာ [ဒဠှဓမ္မော (သဗ္ဗတ္ထ) အ. နိ. ၄.၄၅; မ. နိ. ၁.၁၁၆ စ, တံသံဝဏ္ဏနာဋီကာယော စ မောဂ္ဂလ္လာနဗျာကရဏဉ္စ ဩလောကေတဗ္ဗာ] ဓနုဂ္ဂဟော သိက္ခိတော ကတဟတ္ထော ကတူပါသနော လဟုကေန အသနေန အပ္ပကသိရေန တိရိယံ တာလစ္ဆာယံ [တာလစ္ဆာတိံ (သီ. သျာ. ဣ.), တာလစ္ဆာဒိံ (က.) အ. နိ. ၄.၄၅; မ. နိ. ၁.၁၆၁ ပဿိတဗ္ဗံ] အတိပါတေယျ; ဧဝရူပေန စ ပဒဝီတိဟာရေန, သေယျထာပိ နာမ ပုရတ္ထိမာ သမုဒ္ဒါ ပစ္ဆိမော သမုဒ္ဒေါ အထ ပုရတ္ထိမာယ ဒိသာယ ဌိတော ပုရိသော ဧဝံ ဝဒေယျ – ‘အဟံ ဂမနေန လောကဿ အန္တံ ပါပုဏိဿာမီ’တိ။ သော အညတ္ရေဝ အသိတဣတခါယိတသာယိတာ အညတြ ဥစ္စာရပဿာဝကမ္မာ အညတြ နိဒ္ဒါကိလမထပဋိဝိနောဒနာ ဝဿသတာယုကော ဝဿသတဇီဝီ ဝဿသတံ ဂန္တွာ အပ္ပတွာဝ လောကဿ အန္တံ အန္တရာ ကာလံ ကရေယျ။ အထ ပစ္ဆိမာယ ဒိသာယ။ပေ.။ အထ ဥတ္တရာယ ဒိသာယ။ အထ ဒက္ခိဏာယ ဒိသာယ ဌိတော ပုရိသော ဧဝံ ဝဒေယျ – ‘အဟံ ဂမနေန လောကဿ အန္တံ ပါပုဏိဿာမီ’တိ။ သော အညတ္ရေဝ အသိတဣတခါယိတသာယိတာ အညတြ ဥစ္စာရပဿာဝကမ္မာ အညတြ နိဒ္ဒါကိလမထပဋိဝိနောဒနာ ဝဿသတာယုကော ဝဿသတဇီဝီ ဝဿသတံ ဂန္တွာ အပ္ပတွာဝ လောကဿ အန္တံ အန္တရာ ကာလံ ကရေယျ။ တံ ကိဿ ဟေတု? နာဟံ, ဗြာဟ္မဏာ, ဧဝရူပါယ သန္ဓာဝနိကာယ လောကဿ အန္တံ ဉာတေယျံ ဒဋ္ဌေယျံ ပတ္တေယျန္တိ ဝဒါမိ။ န စာဟံ, ဗြာဟ္မဏာ, အပ္ပတွာဝ လောကဿ အန္တံ ဒုက္ခဿ အန္တကိရိယံ ဝဒါမိ။

‘‘ပဉ္စိမေ, ဗြာဟ္မဏာ, ကာမဂုဏာ အရိယဿ ဝိနယေ လောကောတိ ဝုစ္စတိ။ ကတမေ ပဉ္စ? စက္ခုဝိညေယျာ ရူပါ ဣဋ္ဌာ ကန္တာ မနာပါ ပိယရူပါ ကာမူပသံဟိတာ ရဇနီယာ; သောတဝိညေယျာ သဒ္ဒါ။ပေ.။ ဃာနဝိညေယျာ ဂန္ဓာ။ ဇိဝှာဝိညေယျာ ရသာ။ ကာယဝိညေယျာ ဖောဋ္ဌဗ္ဗာ ဣဋ္ဌာ ကန္တာ မနာပါ ပိယရူပါ ကာမူပသံဟိတာ ရဇနီယာ; ဣမေ ခေါ, ဗြာဟ္မဏာ, ပဉ္စ ကာမဂုဏာ အရိယဿ ဝိနယေ လောကောတိ ဝုစ္စတိ။

‘‘ဣဓ, ဗြာဟ္မဏာ, ဘိက္ခု ဝိဝိစ္စေဝ ကာမေဟိ ဝိဝိစ္စ အကုသလေဟိ ဓမ္မေဟိ သဝိတက္ကံ သဝိစာရံ ဝိဝေကဇံ ဣတိသုခံ ပဌမံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ အယံ ဝုစ္စတိ, ဗြာဟ္မဏာ, ‘ဘိက္ခု လောကဿ အန္တမာဂမ္မ, လောကဿ အန္တေ ဝိဟရတိ’။ တမညေ ဧဝမာဟံသု – ‘အယမ္ပိ လောကပရိယာပန္နော, အယမ္ပိ အနိဿဋော လောကမှာ’တိ။ အဟမ္ပိ ဟိ [အဟမ္ပိ (သီ. ဣ.)], ဗြာဟ္မဏာ, ဧဝံ ဝဒါမိ – ‘အယမ္ပိ လောကပရိယာပန္နော, အယမ္ပိ အနိဿဋော လောကမှာ’’’တိ။

‘‘ပုန စပရံ, ဗြာဟ္မဏာ, ဘိက္ခု ဝိတက္ကဝိစာရာနံ ဝူပသမာ။ပေ.။ ဒုတိယံ ဈာနံ။ တတိယံ ဈာနံ။ စတုတ္ထံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ အယံ ဝုစ္စတိ, ဗြာဟ္မဏာ, ‘ဘိက္ခု လောကဿ အန္တမာဂမ္မ လောကဿ အန္တေ ဝိဟရတိ’။ တမညေ ဧဝမာဟံသု – ‘အယမ္ပိ လောကပရိယာပန္နော, အယမ္ပိ အနိဿဋော လောကမှာ’တိ။ အဟမ္ပိ ဟိ, ဗြာဟ္မဏာ, ဧဝံ ဝဒါမိ – ‘အယမ္ပိ လောကပရိယာပန္နော, အယမ္ပိ အနိဿဋော လောကမှာ’’’တိ။

‘‘ပုန စပရံ, ဗြာဟ္မဏာ, ဘိက္ခု သဗ္ဗသော ရူပသညာနံ သမတိက္ကမာ ပဋိဃသညာနံ အတ္ထင်္ဂမာ နာနတ္တသညာနံ အမနသိကာရာ ‘အနန္တော အာကာသော’တိ အာကာသာနဉ္စာယတနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ အယံ ဝုစ္စတိ, ဗြာဟ္မဏာ, ‘ဘိက္ခု လောကဿ အန္တမာဂမ္မ လောကဿ အန္တေ ဝိဟရတိ’။ တမညေ ဧဝမာဟံသု – ‘အယမ္ပိ လောကပရိယာပန္နော, အယမ္ပိ အနိဿဋော လောကမှာ’တိ ။ အဟမ္ပိ ဟိ, ဗြာဟ္မဏာ, ဧဝံ ဝဒါမိ – ‘အယမ္ပိ လောကပရိယာပန္နော, အယမ္ပိ အနိဿဋော လောကမှာ’’’တိ။

‘‘ပုန စပရံ, ဗြာဟ္မဏာ, ဘိက္ခု သဗ္ဗသော အာကာသာနဉ္စာယတနံ သမတိက္ကမ္မ ‘အနန္တံ ဝိညာဏ’န္တိ ဝိညာဏဉ္စာယတနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ပေ.။ သဗ္ဗသော ဝိညာဏဉ္စာယတနံ သမတိက္ကမ္မ ‘နတ္ထိ ကိဉ္စီ’တိ အာကိဉ္စညာယတနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ပေ.။ သဗ္ဗသော အာကိဉ္စညာယတနံ သမတိက္ကမ္မ နေဝသညာနာသညာယတနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ အယံ ဝုစ္စတိ, ဗြာဟ္မဏာ , ‘ဘိက္ခု လောကဿ အန္တမာဂမ္မ လောကဿ အန္တေ ဝိဟရတိ’။ တမညေ ဧဝမာဟံသု – ‘အယမ္ပိ လောကပရိယာပန္နော, အယမ္ပိ အနိဿဋော လောကမှာ’တိ။ အဟမ္ပိ ဟိ, ဗြာဟ္မဏာ, ဧဝံ ဝဒါမိ – ‘အယမ္ပိ လောကပရိယာပန္နော, အယမ္ပိ အနိဿဋော လောကမှာ’’’တိ။

‘‘ပုန စပရံ, ဗြာဟ္မဏာ, ဘိက္ခု သဗ္ဗသော နေဝသညာနာသညာယတနံ သမတိက္ကမ္မ သညာဝေဒယိတနိရောဓံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ, ပညာယ စဿ ဒိသွာ အာသဝါ ပရိက္ခီဏာ ဟောန္တိ။ အယံ ဝုစ္စတိ, ဗြာဟ္မဏာ, ‘ဘိက္ခု လောကဿ အန္တမာဂမ္မ လောကဿ အန္တေ ဝိဟရတိ တိဏ္ဏော လောကေ ဝိသတ္တိက’’’န္တိ။ သတ္တမံ။

၈. ဒေဝါသုရသင်္ဂါမသုတ္တံ

၃၉. ‘‘ဘူတပုဗ္ဗံ, ဘိက္ခဝေ, ဒေဝါသုရသင်္ဂါမော သမုပဗ္ယူဠ္ဟော [သမုပဗ္ဗူဠ္ဟော (သီ. ဣ.)] အဟောသိ။ တသ္မိံ ခေါ ပန, ဘိက္ခဝေ, သင်္ဂါမေ အသုရာ ဇိနိံသု, ဒေဝါ ပရာဇယိံသု [ပရာဇိယိံသု (သီ. သျာ. က.)]။ ပရာဇိတာ စ, ဘိက္ခဝေ, ဒေဝါ [ဒေဝါ ဘီတာ (ဣ.)] အပယိံသုယေဝ [အပယံသွေဝ (သီ.)] ဥတ္တရေနာဘိမုခါ, အဘိယိံသု [အဘိယံသု (သီ.)] အသုရာ။ အထ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဒေဝါနံ ဧတဒဟောသိ – ‘အဘိယန္တွေ ခေါ အသုရာ။ ယံနူန မယံ ဒုတိယမ္ပိ အသုရေဟိ သင်္ဂါမေယျာမာ’တိ။ ဒုတိယမ္ပိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဒေဝါ အသုရေဟိ သင်္ဂါမေသုံ။ ဒုတိယမ္ပိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, အသုရာဝ ဇိနိံသု, ဒေဝါ ပရာဇယိံသု။ ပရာဇိတာ စ, ဘိက္ခဝေ, ဒေဝါ အပယိံသုယေဝ ဥတ္တရေနာဘိမုခါ, အဘိယိံသု အသုရာ’’။

အထ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဒေဝါနံ ဧတဒဟောသိ – ‘အဘိယန္တွေ ခေါ အသုရာ။ ယံနူန မယံ တတိယမ္ပိ အသုရေဟိ သင်္ဂါမေယျာမာ’တိ။ တတိယမ္ပိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဒေဝါ အသုရေဟိ သင်္ဂါမေသုံ။ တတိယမ္ပိ ခေါ , ဘိက္ခဝေ, အသုရာဝ ဇိနိံသု, ဒေဝါ ပရာဇယိံသု။ ပရာဇိတာ စ, ဘိက္ခဝေ, ဒေဝါ ဘီတာ ဒေဝပုရံယေဝ ပဝိသိံသု။ ဒေဝပုရဂတာနဉ္စ ပန [ပုန (က.)], ဘိက္ခဝေ, ဒေဝါနံ ဧတဒဟောသိ – ‘ဘီရုတ္တာနဂတေန ခေါ ဒါနိ မယံ ဧတရဟိ အတ္တနာ ဝိဟရာမ အကရဏီယာ အသုရေဟီ’တိ။ အသုရာနမ္ပိ, ဘိက္ခဝေ, ဧတဒဟောသိ – ‘ဘီရုတ္တာနဂတေန ခေါ ဒါနိ ဒေဝါ ဧတရဟိ အတ္တနာ ဝိဟရန္တိ အကရဏီယာ အမှေဟီ’တိ။

‘‘ဘူတပုဗ္ဗံ , ဘိက္ခဝေ, ဒေဝါသုရသင်္ဂါမော သမုပဗ္ယူဠ္ဟော အဟောသိ။ တသ္မိံ ခေါ ပန, ဘိက္ခဝေ, သင်္ဂါမေ ဒေဝါ ဇိနိံသု, အသုရာ ပရာဇယိံသု။ ပရာဇိတာ စ, ဘိက္ခဝေ, အသုရာ အပယိံသုယေဝ ဒက္ခိဏေနာဘိမုခါ, အဘိယိံသု ဒေဝါ။ အထ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, အသုရာနံ ဧတဒဟောသိ – ‘အဘိယန္တွေ ခေါ ဒေဝါ။ ယံနူန မယံ ဒုတိယမ္ပိ ဒေဝေဟိ သင်္ဂါမေယျာမာ’တိ။ ဒုတိယမ္ပိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, အသုရာ ဒေဝေဟိ သင်္ဂါမေသုံ။ ဒုတိယမ္ပိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဒေဝါ ဇိနိံသု, အသုရာ ပရာဇယိံသု။ ပရာဇိတာ စ, ဘိက္ခဝေ, အသုရာ အပယိံသုယေဝ ဒက္ခိဏေနာဘိမုခါ, အဘိယိံသု ဒေဝါ’’။

အထ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, အသုရာနံ ဧတဒဟောသိ – ‘အဘိယန္တွေ ခေါ ဒေဝါ။ ယံနူန မယံ တတိယမ္ပိ ဒေဝေဟိ သင်္ဂါမေယျာမာ’တိ။ တတိယမ္ပိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, အသုရာ ဒေဝေဟိ သင်္ဂါမေသုံ။ တတိယမ္ပိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဒေဝါ ဇိနိံသု, အသုရာ ပရာဇယိံသု။ ပရာဇိတာ စ, ဘိက္ခဝေ, အသုရာ ဘီတာ အသုရပုရံယေဝ ပဝိသိံသု။ အသုရပုရဂတာနဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, အသုရာနံ ဧတဒဟောသိ – ‘ဘီရုတ္တာနဂတေန ခေါ ဒါနိ မယံ ဧတရဟိ အတ္တနာ ဝိဟရာမ အကရဏီယာ ဒေဝေဟီ’တိ။ ဒေဝါနမ္ပိ, ဘိက္ခဝေ, ဧတဒဟောသိ – ‘ဘီရုတ္တာနဂတေန ခေါ ဒါနိ အသုရာ ဧတရဟိ အတ္တနာ ဝိဟရန္တိ အကရဏီယာ အမှေဟီ’တိ။

‘‘ဧဝမေဝံ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ယသ္မိံ သမယေ ဘိက္ခု ဝိဝိစ္စေဝ ကာမေဟိ ဝိဝိစ္စ အကုသလေဟိ ဓမ္မေဟိ သဝိတက္ကံ သဝိစာရံ ဝိဝေကဇံ ဣတိသုခံ ပဌမံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ, တသ္မိံ, ဘိက္ခဝေ, သမယေ ဘိက္ခုဿ ဧဝံ ဟောတိ – ‘ဘီရုတ္တာနဂတေန ခေါ ဒါနာဟံ ဧတရဟိ အတ္တနာ ဝိဟရာမိ အကရဏီယော မာရဿာ’တိ ။ မာရဿာပိ, ဘိက္ခဝေ, ပါပိမတော ဧဝံ ဟောတိ – ‘ဘီရုတ္တာနဂတေန ခေါ ဒါနိ ဘိက္ခု ဧတရဟိ အတ္တနာ ဝိဟရတိ အကရဏီယော မယှ’’’န္တိ။

‘‘ယသ္မိံ, ဘိက္ခဝေ, သမယေ ဘိက္ခု ဝိတက္ကဝိစာရာနံ ဝူပသမာ။ပေ.။ ဒုတိယံ ဈာနံ။ တတိယံ ဈာနံ။ စတုတ္ထံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ, တသ္မိံ, ဘိက္ခဝေ, သမယေ ဘိက္ခုဿ ဧဝံ ဟောတိ – ‘ဘီရုတ္တာနဂတေန ခေါ ဒါနာဟံ ဧတရဟိ အတ္တနာ ဝိဟရာမိ အကရဏီယော မာရဿာ’တိ။ မာရဿာပိ, ဘိက္ခဝေ, ပါပိမတော ဧဝံ ဟောတိ – ‘ဘီရုတ္တာနဂတေန ခေါ ဒါနိ ဘိက္ခု ဧတရဟိ အတ္တနာ ဝိဟရတိ, အကရဏီယော မယှ’’’န္တိ။

‘‘ယသ္မိံ, ဘိက္ခဝေ, သမယေ ဘိက္ခု သဗ္ဗသော ရူပသညာနံ သမတိက္ကမာ ပဋိဃသညာနံ အတ္ထင်္ဂမာ နာနတ္တသညာနံ အမနသိကာရာ ‘အနန္တော အာကာသော’တိ အာကာသာနဉ္စာယတနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ အယံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ, ‘ဘိက္ခု အန္တမကာသိ မာရံ, အပဒံ ဝဓိတွာ မာရစက္ခုံ အဒဿနံ ဂတော ပါပိမတော တိဏ္ဏော လောကေ ဝိသတ္တိက’’’န္တိ။

‘‘ယသ္မိံ, ဘိက္ခဝေ, သမယေ ဘိက္ခု သဗ္ဗသော အာကာသာနဉ္စာယတနံ သမတိက္ကမ္မ ‘အနန္တံ ဝိညာဏ’န္တိ ဝိညာဏဉ္စာယတနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ သဗ္ဗသော ဝိညာဏဉ္စာယတနံ သမတိက္ကမ္မ ‘နတ္ထိ ကိဉ္စီ’တိ အာကိဉ္စညာယတနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ သဗ္ဗသော အာကိဉ္စညာယတနံ သမတိက္ကမ္မ နေဝသညာနာသညာယတနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ သဗ္ဗသော နေဝသညာနာသညာယတနံ သမတိက္ကမ္မ သညာဝေဒယိတနိရောဓံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ, ပညာယ စဿ ဒိသွာ အာသဝါ ပရိက္ခီဏာ ဟောန္တိ။ အယံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ, ‘ဘိက္ခု အန္တမကာသိ မာရံ, အပဒံ ဝဓိတွာ မာရစက္ခုံ အဒဿနံ ဂတော ပါပိမတော တိဏ္ဏော လောကေ ဝိသတ္တိက’’’န္တိ။ အဋ္ဌမံ။

၉. နာဂသုတ္တံ

၄၀. ‘‘ယသ္မိံ , ဘိက္ခဝေ, သမယေ အာရညိကဿ နာဂဿ ဂေါစရပသုတဿ ဟတ္ထီပိ ဟတ္ထိနိယောပိ ဟတ္ထိကလဘာပိ ဟတ္ထိစ္ဆာပါပိ ပုရတော ပုရတော ဂန္တွာ တိဏဂ္ဂါနိ ဆိန္ဒန္တိ, တေန, ဘိက္ခဝေ, အာရညိကော နာဂေါ အဋ္ဋီယတိ ဟရာယတိ ဇိဂုစ္ဆတိ။ ယသ္မိံ, ဘိက္ခဝေ, သမယေ အာရညိကဿ နာဂဿ ဂေါစရပသုတဿ ဟတ္ထီပိ ဟတ္ထိနိယောပိ ဟတ္ထိကလဘာပိ ဟတ္ထိစ္ဆာပါပိ ဩဘဂ္ဂေါဘဂ္ဂံ သာခါဘင်္ဂံ ခါဒန္တိ, တေန, ဘိက္ခဝေ, အာရညိကော နာဂေါ အဋ္ဋီယတိ ဟရာယတိ ဇိဂုစ္ဆတိ။ ယသ္မိံ , ဘိက္ခဝေ, သမယေ အာရညိကဿ နာဂဿ ဩဂါဟံ ဩတိဏ္ဏဿ ဟတ္ထီပိ ဟတ္ထိနိယောပိ ဟတ္ထိကလဘာပိ ဟတ္ထိစ္ဆာပါပိ ပုရတော ပုရတော ဂန္တွာ သောဏ္ဍာယ ဥဒကံ အာလောဠေန္တိ, တေန, ဘိက္ခဝေ, အာရညိကော နာဂေါ အဋ္ဋီယတိ ဟရာယတိ ဇိဂုစ္ဆတိ။ ယသ္မိံ, ဘိက္ခဝေ, သမယေ အာရညိကဿ နာဂဿ ဩဂါဟာ ဥတ္တိဏ္ဏဿ ဟတ္ထိနိယော ကာယံ ဥပနိဃံသန္တိယော ဂစ္ဆန္တိ, တေန, ဘိက္ခဝေ, အာရညိကော နာဂေါ အဋ္ဋီယတိ ဟရာယတိ ဇိဂုစ္ဆတိ။

‘‘တသ္မိံ, ဘိက္ခဝေ, သမယေ အာရညိကဿ နာဂဿ ဧဝံ ဟောတိ – ‘အဟံ ခေါ ဧတရဟိ အာကိဏ္ဏော ဝိဟရာမိ ဟတ္ထီဟိ ဟတ္ထိနီဟိ ဟတ္ထိကလဘေဟိ ဟတ္ထိစ္ဆာပေဟိ ။ ဆိန္နဂ္ဂါနိ စေဝ တိဏာနိ ခါဒါမိ, ဩဘဂ္ဂေါဘဂ္ဂဉ္စ မေ သာခါဘင်္ဂံ ခါဒန္တိ [ခါဒိတံ (သျာ. က.) မဟာဝ. ၄၆၇ ပဿိတဗ္ဗံ], အာဝိလာနိ စ ပါနီယာနိ ပိဝါမိ, ဩဂါဟာ စ [ဩဂါဟာပိ စ (သျာ. က.) မဟာဝ. ၄၆၇ ပဿိတဗ္ဗံ] မေ ဥတ္တိဏ္ဏဿ ဟတ္ထိနိယော ကာယံ ဥပနိဃံသန္တိယော ဂစ္ဆန္တိ။ ယံနူနာဟံ ဧကော ဂဏသ္မာ ဝူပကဋ္ဌော ဝိဟရေယျ’န္တိ။ သော အပရေန သမယေန ဧကော ဂဏသ္မာ ဝူပကဋ္ဌော ဝိဟရတိ, အစ္ဆိန္နဂ္ဂါနိ စေဝ တိဏာနိ ခါဒတိ, ဩဘဂ္ဂေါဘဂ္ဂဉ္စဿ သာခါဘင်္ဂံ န ခါဒန္တိ [န ဩဘဂ္ဂေါဘဂ္ဂဉ္စ သာခါဘင်္ဂ ခါဒတိ (သျာ. က.)], အနာဝိလာနိ စ ပါနီယာနိ ပိဝတိ, ဩဂါဟာ စဿ ဥတ္တိဏ္ဏဿ န ဟတ္ထိနိယော ကာယံ ဥပနိဃံသန္တိယော ဂစ္ဆန္တိ။

‘‘တသ္မိံ, ဘိက္ခဝေ, သမယေ အာရညိကဿ နာဂဿ ဧဝံ ဟောတိ – ‘အဟံ ခေါ ပုဗ္ဗေ အာကိဏ္ဏော ဝိဟာသိံ ဟတ္ထီဟိ ဟတ္ထိနီဟိ ဟတ္ထိကလဘေဟိ ဟတ္ထိစ္ဆာပေဟိ, ဆိန္နဂ္ဂါနိ စေဝ တိဏာနိ ခါဒိံ, ဩဘဂ္ဂေါဘဂ္ဂဉ္စ မေ သာခါဘင်္ဂံ ခါဒိံသု, အာဝိလာနိ စ ပါနီယာနိ အပါယိံ, ဩဂါဟာ [ဧတ္ထ ပိသဒ္ဒေါ သဗ္ဗတ္ထပိ နတ္ထိ] စ မေ ဥတ္တိဏ္ဏဿ ဟတ္ထိနိယော ကာယံ ဥပနိဃံသန္တိယော အဂမံသု။ သောဟံ ဧတရဟိ ဧကော ဂဏသ္မာ ဝူပကဋ္ဌော ဝိဟရာမိ, အစ္ဆိန္နဂ္ဂါနိ စေဝ တိဏာနိ ခါဒါမိ, ဩဘဂ္ဂေါဘဂ္ဂဉ္စ မေ သာခါဘင်္ဂံ န ခါဒန္တိ, အနာဝိလာနိ စ ပါနီယာနိ ပိဝါမိ, ဩဂါဟာ စ မေ ဥတ္တိဏ္ဏဿ န ဟတ္ထိနိယော ကာယံ ဥပနိဃံသန္တိယော ဂစ္ဆန္တီ’တိ။ သော သောဏ္ဍာယ သာခါဘင်္ဂံ ဘဉ္ဇိတွာ သာခါဘင်္ဂေန ကာယံ ပရိမဇ္ဇိတွာ အတ္တမနော သောဏ္ဍံ သံဟရတိ [ကဏ္ဍုံ သံဟန္တိ (သီ. ဣ.) ကဏ္ဍုံ သံဟနတိ (သျာ.), ဧတ္ထ ကဏ္ဍုဝနဒုက္ခံ ဝိနေတီတိ အတ္ထော],။

‘‘ဧဝမေဝံ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ယသ္မိံ သမယေ ဘိက္ခု အာကိဏ္ဏော ဝိဟရတိ ဘိက္ခူဟိ ဘိက္ခုနီဟိ ဥပါသကေဟိ ဥပါသိကာဟိ ရညာ ရာဇမဟာမတ္တေဟိ တိတ္ထိယေဟိ တိတ္ထိယသာဝကေဟိ, တသ္မိံ, ဘိက္ခဝေ, သမယေ ဘိက္ခုဿ ဧဝံ ဟောတိ – ‘အဟံ ခေါ ဧတရဟိ အာကိဏ္ဏော ဝိဟရာမိ ဘိက္ခူဟိ ဘိက္ခုနီဟိ ဥပါသကေဟိ ဥပါသိကာဟိ ရညာ ရာဇမဟာမတ္တေဟိ တိတ္ထိယေဟိ တိတ္ထိယသာဝကေဟိ။ ယံနူနာဟံ ဧကော ဂဏသ္မာ ဝူပကဋ္ဌော ဝိဟရေယျ’န္တိ။ သော ဝိဝိတ္တံ သေနာသနံ ဘဇတိ အရညံ ရုက္ခမူလံ ပဗ္ဗတံ ကန္ဒရံ ဂိရိဂုဟံ သုသာနံ ဝနပတ္ထံ အဗ္ဘောကာသံ ပလာလပုဉ္ဇံ ။ သော အရညဂတော ဝါ ရုက္ခမူလဂတော ဝါ သုညာဂါရဂတော ဝါ နိသီဒတိ ပလ္လင်္ကံ အာဘုဇိတွာ ဥဇုံ ကာယံ ပဏိဓါယ ပရိမုခံ သတိံ ဥပဋ္ဌပေတွာ။

‘‘သော အဘိဇ္ဈံ လောကေ ပဟာယ ဝိဂတာဘိဇ္ဈေန စေတသာ ဝိဟရတိ, အဘိဇ္ဈာယ စိတ္တံ ပရိသောဓေတိ; ဗျာပါဒပဒေါသံ ပဟာယ အဗျာပန္နစိတ္တော ဝိဟရတိ သဗ္ဗပါဏဘူတဟိတာနုကမ္ပီ, ဗျာပါဒပဒေါသာ စိတ္တံ ပရိသောဓေတိ; ထိနမိဒ္ဓံ ပဟာယ ဝိဂတထိနမိဒ္ဓေါ ဝိဟရတိ အာလောကသညီ သတော သမ္ပဇာနော, ထိနမိဒ္ဓါ စိတ္တံ ပရိသောဓေတိ; ဥဒ္ဓစ္စကုက္ကုစ္စံ ပဟာယ အနုဒ္ဓတော ဝိဟရတိ အဇ္ဈတ္တံ ဝူပသန္တစိတ္တော, ဥဒ္ဓစ္စကုက္ကုစ္စာ စိတ္တံ ပရိသောဓေတိ; ဝိစိကိစ္ဆံ ပဟာယ တိဏ္ဏဝိစိကိစ္ဆော ဝိဟရတိ အကထံကထီ ကုသလေသု ဓမ္မေသု, ဝိစိကိစ္ဆာယ စိတ္တံ ပရိသောဓေတိ။ သော ဣမေ ပဉ္စ နီဝရဏေ ပဟာယ စေတသော ဥပက္ကိလေသေ ပညာယ ဒုဗ္ဗလီကရဏေ ဝိဝိစ္စေဝ ကာမေဟိ ဝိဝိစ္စ အကုသလေဟိ ဓမ္မေဟိ သဝိတက္ကံ သဝိစာရံ ဝိဝေကဇံ ဣတိသုခံ ပဌမံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ သော အတ္တမနော သောဏ္ဍံ သံဟရတိ [ကဏ္ဍုံ သံဟန္တိ (သီ. ဣ.), ကဏ္ဍုံ သံဟနတိ (သျာ.), ဧတ္ထ ကဏ္ဍုဝနသဒိသံ ဈာနပဋိပက္ခံ ကိလေသဒုက္ခံ ဝိနေတီတိ အတ္ထော]။ ဝိတက္ကဝိစာရာနံ ဝူပသမာ။ပေ.။ ဒုတိယံ ဈာနံ။ တတိယံ ဈာနံ။ စတုတ္ထံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ သော အတ္တမနော သောဏ္ဍံ သံဟရတိ။

‘‘သဗ္ဗသော ရူပသညာနံ သမတိက္ကမာ ပဋိဃသညာနံ အတ္ထင်္ဂမာ နာနတ္တသညာနံ အမနသိကာရာ ‘အနန္တော အာကာသော’တိ အာကာသာနဉ္စာယတနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ သော အတ္တမနော သောဏ္ဍံ သံဟရတိ။ သဗ္ဗသော အာကာသာနဉ္စာယတနံ သမတိက္ကမ္မ ‘အနန္တံ ဝိညာဏ’န္တိ ဝိညာဏဉ္စာယတနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ သဗ္ဗသော ဝိညာဏဉ္စာယတနံ သမတိက္ကမ္မ ‘နတ္ထိ ကိဉ္စီ’တိ အာကိဉ္စညာယတနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ သဗ္ဗသော အာကိဉ္စညာယတနံ သမတိက္ကမ္မ နေဝသညာနာသညာယတနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ သဗ္ဗသော နေဝသညာနာသညာယတနံ သမတိက္ကမ္မ သညာဝေဒယိတနိရောဓံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ, ပညာယ စဿ ဒိသွာ အာသဝါ ပရိက္ခီဏာ ဟောန္တိ။ သော အတ္တမနော သောဏ္ဍံ သံဟရတီ’’တိ။ နဝမံ။

၁၀. တပုဿသုတ္တံ

၄၁. ဧကံ သမယံ ဘဂဝါ မလ္လေသု ဝိဟရတိ ဥရုဝေလကပ္ပံ နာမ မလ္လာနံ နိဂမော။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ပုဗ္ဗဏှသမယံ နိဝါသေတွာ ပတ္တစီဝရမာဒါယ ဥရုဝေလကပ္ပံ ပိဏ္ဍာယ ပါဝိသိ။ ဥရုဝေလကပ္ပေ ပိဏ္ဍာယ စရိတွာ ပစ္ဆာဘတ္တံ ပိဏ္ဍပါတပဋိက္ကန္တော အာယသ္မန္တံ အာနန္ဒံ အာမန္တေသိ – ‘‘ဣဓေဝ တာဝ တွံ, အာနန္ဒ, ဟောဟိ, ယာဝါဟံ မဟာဝနံ အဇ္ဈောဂါဟာမိ ဒိဝါဝိဟာရာယာ’’တိ။ ‘‘ဧဝံ, ဘန္တေ’’တိ ခေါ အာယသ္မာ အာနန္ဒော ဘဂဝတော ပစ္စဿောသိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ မဟာဝနံ အဇ္ဈောဂါဟေတွာ အညတရသ္မိံ ရုက္ခမူလေ ဒိဝါဝိဟာရံ နိသီဒိ။

အထ ခေါ တပုဿော ဂဟပတိ ယေနာယသ္မာ အာနန္ဒော တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ အာယသ္မန္တံ အာနန္ဒံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ တပုဿော ဂဟပတိ အာယသ္မန္တံ အာနန္ဒံ ဧတဒဝေါစ –

‘‘မယံ, ဘန္တေ အာနန္ဒ, ဂိဟီ ကာမဘောဂိနော ကာမာရာမာ ကာမရတာ ကာမသမ္မုဒိတာ။ တေသံ နော, ဘန္တေ, အမှာကံ ဂိဟီနံ ကာမဘောဂီနံ ကာမာရာမာနံ ကာမရတာနံ ကာမသမ္မုဒိတာနံ ပပါတော ဝိယ ခါယတိ, ယဒိဒံ နေက္ခမ္မံ။ သုတံ မေတံ, ဘန္တေ, ‘ဣမသ္မိံ ဓမ္မဝိနယေ ဒဟရာနံ ဒဟရာနံ ဘိက္ခူနံ နေက္ခမ္မေ စိတ္တံ ပက္ခန္ဒတိ ပသီဒတိ သန္တိဋ္ဌတိ ဝိမုစ္စတိ ဧတံ သန္တန္တိ ပဿတော’ [ပဿတံ (?)]။ တယိဒံ, ဘန္တေ, ဣမသ္မိံ ဓမ္မဝိနယေ ဘိက္ခူနံ ဗဟုနာ ဇနေန ဝိသဘာဂေါ, ယဒိဒံ နေက္ခမ္မ’’န္တိ။

‘‘အတ္ထိ ခေါ ဧတံ, ဂဟပတိ, ကထာပါဘတံ ဘဂဝန္တံ ဒဿနာယ။ အာယာမ, ဂဟပတိ, ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိဿာမ; ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေဿာမ။ ယထာ နော ဘဂဝါ ဗျာကရိဿတိ တထာ နံ ဓါရေဿာမာ’’တိ။

‘‘ဧဝံ, ဘန္တေ’’တိ ခေါ တပုဿော ဂဟပတိ အာယသ္မတော အာနန္ဒဿ ပစ္စဿောသိ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ အာနန္ဒော တပုဿေန ဂဟပတိနာ သဒ္ဓိံ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ အာယသ္မာ အာနန္ဒော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ –

‘‘အယံ , ဘန္တေ, တပုဿော ဂဟပတိ ဧဝမာဟ – ‘မယံ, ဘန္တေ အာနန္ဒ, ဂိဟီ ကာမဘောဂိနော ကာမာရာမာ ကာမရတာ ကာမသမ္မုဒိတာ, တေသံ နော ဘန္တေ, အမှာကံ ဂိဟီနံ ကာမဘောဂီနံ ကာမာရာမာနံ ကာမရတာနံ ကာမသမ္မုဒိတာနံ ပပါတော ဝိယ ခါယတိ, ယဒိဒံ နေက္ခမ္မံ’။ သုတံ မေတံ, ဘန္တေ, ‘ဣမသ္မိံ ဓမ္မဝိနယေ ဒဟရာနံ ဒဟရာနံ ဘိက္ခူနံ နေက္ခမ္မေ စိတ္တံ ပက္ခန္ဒတိ ပသီဒတိ သန္တိဋ္ဌတိ ဝိမုစ္စတိ ဧတံ သန္တန္တိ ပဿတော။ တယိဒံ, ဘန္တေ, ဣမသ္မိံ ဓမ္မဝိနယေ ဘိက္ခူနံ ဗဟုနာ ဇနေန ဝိသဘာဂေါ ယဒိဒံ နေက္ခမ္မ’’’န္တိ။

‘‘ဧဝမေတံ, အာနန္ဒ, ဧဝမေတံ, အာနန္ဒ! မယှမ္ပိ ခေါ, အာနန္ဒ, ပုဗ္ဗေဝ သမ္ဗောဓါ အနဘိသမ္ဗုဒ္ဓဿ ဗောဓိသတ္တဿေဝ သတော ဧတဒဟောသိ – ‘သာဓု နေက္ခမ္မံ , သာဓု ပဝိဝေကော’တိ။ တဿ မယှံ, အာနန္ဒ, နေက္ခမ္မေ စိတ္တံ န ပက္ခန္ဒတိ နပ္ပသီဒတိ န သန္တိဋ္ဌတိ န ဝိမုစ္စတိ ဧတံ သန္တန္တိ ပဿတော။ တဿ မယှံ, အာနန္ဒ, ဧတဒဟောသိ – ‘ကော နု ခေါ ဟေတု ကော ပစ္စယော, ယေန မေ နေက္ခမ္မေ စိတ္တံ န ပက္ခန္ဒတိ နပ္ပသီဒတိ န သန္တိဋ္ဌတိ န ဝိမုစ္စတိ ဧတံ သန္တန္တိ ပဿတော’? တဿ မယှံ, အာနန္ဒ, ဧတဒဟောသိ – ‘ကာမေသု ခေါ မေ အာဒီနဝေါ အဒိဋ္ဌော, သော စ မေ အဗဟုလီကတော, နေက္ခမ္မေ စ အာနိသံသော အနဓိဂတော, သော စ မေ အနာသေဝိတော ။ တသ္မာ မေ နေက္ခမ္မေ စိတ္တံ န ပက္ခန္ဒတိ နပ္ပသီဒတိ န သန္တိဋ္ဌတိ န ဝိမုစ္စတိ ဧတံ သန္တန္တိ ပဿတော’။ တဿ မယှံ, အာနန္ဒ, ဧတဒဟောသိ – ‘သစေ ခေါ အဟံ ကာမေသု အာဒီနဝံ ဒိသွာ တံ ဗဟုလံ ကရေယျံ [ဗဟုလီကရေယျံ (သီ. သျာ. ဣ.)], နေက္ခမ္မေ အာနိသံသံ အဓိဂမ္မ တမာသေဝေယျံ, ဌာနံ ခေါ ပနေတံ ဝိဇ္ဇတိ ယံ မေ နေက္ခမ္မေ စိတ္တံ ပက္ခန္ဒေယျ ပသီဒေယျ သန္တိဋ္ဌေယျ ဝိမုစ္စေယျ ဧတံ သန္တန္တိ ပဿတော’။ သော ခေါ အဟံ, အာနန္ဒ, အပရေန သမယေန ကာမေသု အာဒီနဝံ ဒိသွာ တံ ဗဟုလမကာသိံ, နေက္ခမ္မေ အာနိသံသံ အဓိဂမ္မ တမာသေဝိံ။ တဿ မယှံ, အာနန္ဒ, နေက္ခမ္မေ စိတ္တံ ပက္ခန္ဒတိ ပသီဒတိ သန္တိဋ္ဌတိ ဝိမုစ္စတိ ဧတံ သန္တန္တိ ပဿတော။ သော ခေါ အဟံ, အာနန္ဒ, ဝိဝိစ္စေဝ ကာမေဟိ ဝိဝိစ္စ အကုသလေဟိ ဓမ္မေဟိ သဝိတက္ကံ သဝိစာရံ ဝိဝေကဇံ ဣတိသုခံ ပဌမံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရာမိ။ တဿ မယှံ, အာနန္ဒ, ဣမိနာ ဝိဟာရေန ဝိဟရတော ကာမသဟဂတာ သညာမနသိကာရာ သမုဒါစရန္တိ။ သ္ဝဿ မေ ဟောတိ အာဗာဓေါ ။ သေယျထာပိ, အာနန္ဒ, သုခိနော ဒုက္ခံ ဥပ္ပဇ္ဇေယျ ယာဝဒေဝ အာဗာဓါယ; ဧဝမေဝဿ မေ ကာမသဟဂတာ သညာမနသိကာရာ သမုဒါစရန္တိ။ သ္ဝဿ မေ ဟောတိ အာဗာဓေါ။

‘‘တဿ မယှံ, အာနန္ဒ, ဧတဒဟောသိ – ‘ယံနူနာဟံ ဝိတက္ကဝိစာရာနံ ဝူပသမာ။ပေ.။ ဒုတိယံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရေယျ’န္တိ။ တဿ မယှံ, အာနန္ဒ, အဝိတက္ကေ စိတ္တံ န ပက္ခန္ဒတိ နပ္ပသီဒတိ န သန္တိဋ္ဌတိ န ဝိမုစ္စတိ ဧတံ သန္တန္တိ ပဿတော။ တဿ မယှံ, အာနန္ဒ, ဧတဒဟောသိ – ‘ကော နု ခေါ ဟေတု ကော ပစ္စယော, ယေန မေ အဝိတက္ကေ စိတ္တံ န ပက္ခန္ဒတိ နပ္ပသီဒတိ န သန္တိဋ္ဌတိ န ဝိမုစ္စတိ ဧတံ သန္တန္တိ ပဿတော’? တဿ မယှံ, အာနန္ဒ, ဧတဒဟောသိ – ‘ဝိတက္ကေသု ခေါ မေ အာဒီနဝေါ အဒိဋ္ဌော, သော စ မေ အဗဟုလီကတော, အဝိတက္ကေ စ အာနိသံသော အနဓိဂတော, သော စ မေ အနာသေဝိတော။ တသ္မာ မေ အဝိတက္ကေ စိတ္တံ န ပက္ခန္ဒတိ နပ္ပသီဒတိ န သန္တိဋ္ဌတိ န ဝိမုစ္စတိ ဧတံ သန္တန္တိ ပဿတော’။ တဿ မယှံ, အာနန္ဒ, ဧတဒဟောသိ – ‘သစေ ခေါ အဟံ ဝိတက္ကေသု အာဒီနဝံ ဒိသွာ တံ ဗဟုလံ ကရေယျံ, အဝိတက္ကေ အာနိသံသံ အဓိဂမ္မ တမာသေဝေယျံ, ဌာနံ ခေါ ပနေတံ ဝိဇ္ဇတိ ယံ မေ အဝိတက္ကေ စိတ္တံ ပက္ခန္ဒေယျ ပသီဒေယျ သန္တိဋ္ဌေယျ ဝိမုစ္စေယျ ဧတံ သန္တန္တိ ပဿတော’။ သော ခေါ အဟံ, အာနန္ဒ, အပရေန သမယေန ဝိတက္ကေသု အာဒီနဝံ ဒိသွာ တံ ဗဟုလမကာသိံ, အဝိတက္ကေ အာနိသံသံ အဓိဂမ္မ တမာသေဝိံ။ တဿ မယှံ, အာနန္ဒ, အဝိတက္ကေ စိတ္တံ ပက္ခန္ဒတိ ပသီဒတိ သန္တိဋ္ဌတိ ဝိမုစ္စတိ ဧတံ သန္တန္တိ ပဿတော။ သော ခေါ အဟံ, အာနန္ဒ, ဝိတက္ကဝိစာရာနံ ဝူပသမာ။ပေ.။ ဒုတိယံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရာမိ။ တဿ မယှံ, အာနန္ဒ, ဣမိနာ ဝိဟာရေန ဝိဟရတော ဝိတက္ကသဟဂတာ သညာမနသိကာရာ သမုဒါစရန္တိ။ သ္ဝဿ မေ ဟောတိ အာဗာဓေါ။ သေယျထာပိ, အာနန္ဒ, သုခိနော ဒုက္ခံ ဥပ္ပဇ္ဇေယျ ယာဝဒေဝ အာဗာဓါယ; ဧဝမေဝဿ မေ ဝိတက္ကသဟဂတာ သညာမနသိကာရာ သမုဒါစရန္တိ။ သ္ဝဿ မေ ဟောတိ အာဗာဓေါ။

‘‘တဿ မယှံ, အာနန္ဒ, ဧတဒဟောသိ – ‘ယံနူနာဟံ ဣတိယာ စ ဝိရာဂါ ဥပေက္ခကော စ ဝိဟရေယျံ သတော စ သမ္ပဇာနော သုခဉ္စ ကာယေန ပဋိသံဝေဒေယျံ ယံ တံ အရိယာ အာစိက္ခန္တိ – ဥပေက္ခကော သတိမာ သုခဝိဟာရီတိ တတိယံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရေယျ’န္တိ။ တဿ မယှံ, အာနန္ဒ, နိပ္ပီတိကေ စိတ္တံ န ပက္ခန္ဒတိ နပ္ပသီဒတိ န သန္တိဋ္ဌတိ န ဝိမုစ္စတိ ဧတံ သန္တန္တိ ပဿတော။ တဿ မယှံ, အာနန္ဒ, ဧတဒဟောသိ – ‘ကော နု ခေါ ဟေတု ကော ပစ္စယော , ယေန မေ နိပ္ပီတိကေ စိတ္တံ န ပက္ခန္ဒတိ နပ္ပသီဒတိ န သန္တိဋ္ဌတိ န ဝိမုစ္စတိ ဧတံ သန္တန္တိ ပဿတော’? တဿ မယှံ, အာနန္ဒ, ဧတဒဟောသိ – ‘ဣတိယာ ခေါ မေ အာဒီနဝေါ အဒိဋ္ဌော, သော စ မေ အဗဟုလီကတော, နိပ္ပီတိကေ စ အာနိသံသော အနဓိဂတော, သော စ မေ အနာသေဝိတော။ တသ္မာ မေ နိပ္ပီတိကေ စိတ္တံ န ပက္ခန္ဒတိ နပ္ပသီဒတိ န သန္တိဋ္ဌတိ န ဝိမုစ္စတိ ဧတံ သန္တန္တိ ပဿတော’။ တဿ မယှံ, အာနန္ဒ, ဧတဒဟောသိ – ‘သစေ ခေါ အဟံ ဣတိယာ အာဒီနဝံ ဒိသွာ တံ ဗဟုလံ ကရေယျံ, နိပ္ပီတိကေ အာနိသံသံ အဓိဂမ္မ တမာသေဝေယျံ, ဌာနံ ခေါ ပနေတံ ဝိဇ္ဇတိ ယံ မေ နိပ္ပီတိကေ စိတ္တံ ပက္ခန္ဒေယျ ပသီဒေယျ သန္တိဋ္ဌေယျ ဝိမုစ္စေယျ ဧတံ သန္တန္တိ ပဿတော’။ သော ခေါ အဟံ, အာနန္ဒ, အပရေန သမယေန ဣတိယာ အာဒီနဝံ ဒိသွာ တံ ဗဟုလမကာသိံ, နိပ္ပီတိကေ အာနိသံသံ အဓိဂမ္မ တမာသေဝိံ။ တဿ မယှံ, အာနန္ဒ, နိပ္ပီတိကေ စိတ္တံ ပက္ခန္ဒတိ ပသီဒတိ သန္တိဋ္ဌတိ ဝိမုစ္စတိ ဧတံ သန္တန္တိ ပဿတော။ သော ခေါ အဟံ, အာနန္ဒ, ဣတိယာ စ ဝိရာဂါ။ပေ.။ တတိယံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရာမိ။ တဿ မယှံ, အာနန္ဒ, ဣမိနာ ဝိဟာရေန ဝိဟရတော ဣတိသဟဂတာ သညာမနသိကာရာ သမုဒါစရန္တိ။ သ္ဝဿ မေ ဟောတိ အာဗာဓေါ။ သေယျထာပိ, အာနန္ဒ, သုခိနော ဒုက္ခံ ဥပ္ပဇ္ဇေယျ ယာဝဒေဝ အာဗာဓါယ; ဧဝမေဝဿ မေ ဣတိသဟဂတာ သညာမနသိကာရာ သမုဒါစရန္တိ။ သ္ဝဿ မေ ဟောတိ အာဗာဓေါ။

‘‘တဿ မယှံ, အာနန္ဒ, ဧတဒဟောသိ – ‘ယံနူနာဟံ သုခဿ စ ပဟာနာ ဒုက္ခဿ စ ပဟာနာ ပုဗ္ဗေဝ သောမနဿဒေါမနဿာနံ အတ္ထင်္ဂမာ အဒုက္ခမသုခံ ဥပေက္ခာသတိပါရိသုဒ္ဓိံ စတုတ္ထံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရေယျ’န္တိ။ တဿ မယှံ, အာနန္ဒ, အဒုက္ခမသုခေ စိတ္တံ န ပက္ခန္ဒတိ နပ္ပသီဒတိ န သန္တိဋ္ဌတိ န ဝိမုစ္စတိ ဧတံ သန္တန္တိ ပဿတော။ တဿ မယှံ, အာနန္ဒ, ဧတဒဟောသိ – ‘ကော နု ခေါ ဟေတု ကော ပစ္စယော, ယေန မေ အဒုက္ခမသုခေ စိတ္တံ န ပက္ခန္ဒတိ နပ္ပသီဒတိ န သန္တိဋ္ဌတိ န ဝိမုစ္စတိ ဧတံ သန္တန္တိ ပဿတော’? တဿ မယှံ, အာနန္ဒ, ဧတဒဟောသိ – ‘ဥပေက္ခာသုခေ ခေါ မေ အာဒီနဝေါ အဒိဋ္ဌော, သော စ မေ အဗဟုလီကတော, အဒုက္ခမသုခေ စ အာနိသံသော အနဓိဂတော, သော စ မေ အနာသေဝိတော။ တသ္မာ မေ အဒုက္ခမသုခေ စိတ္တံ န ပက္ခန္ဒတိ နပ္ပသီဒတိ န သန္တိဋ္ဌတိ န ဝိမုစ္စတိ ဧတံ သန္တန္တိ ပဿတော’။ တဿ မယှံ, အာနန္ဒ, ဧတဒဟောသိ – ‘သစေ ခေါ အဟံ ဥပေက္ခာသုခေ အာဒီနဝံ ဒိသွာ တံ ဗဟုလံ ကရေယျံ, အဒုက္ခမသုခေ အာနိသံသံ အဓိဂမ္မ တမာသေဝေယျံ, ဌာနံ ခေါ ပနေတံ ဝိဇ္ဇတိ ယံ မေ အဒုက္ခမသုခေ စိတ္တံ ပက္ခန္ဒေယျ ပသီဒေယျ သန္တိဋ္ဌေယျ ဝိမုစ္စေယျ ဧတံ သန္တန္တိ ပဿတော’။ သော ခေါ အဟံ, အာနန္ဒ, အပရေန သမယေန ဥပေက္ခာသုခေ အာဒီနဝံ ဒိသွာ တံ ဗဟုလမကာသိံ အဒုက္ခမသုခေ အာနိသံသံ အဓိဂမ္မ တမာသေဝိံ။ တဿ မယှံ, အာနန္ဒ, အဒုက္ခမသုခေ စိတ္တံ ပက္ခန္ဒတိ ပသီဒတိ သန္တိဋ္ဌတိ ဝိမုစ္စတိ ဧတံ သန္တန္တိ ပဿတော။ သော ခေါ အဟံ, အာနန္ဒ, သုခဿ စ ပဟာနာ။ပေ.။ စတုတ္ထံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရာမိ။ တဿ မယှံ, အာနန္ဒ, ဣမိနာ ဝိဟာရေန ဝိဟရတော ဥပေက္ခာသဟဂတာ သညာမနသိကာရာ သမုဒါစရန္တိ။ သ္ဝဿ မေ ဟောတိ အာဗာဓေါ။ သေယျထာပိ, အာနန္ဒ, သုခိနော ဒုက္ခံ ဥပ္ပဇ္ဇေယျ ယာဝဒေဝ အာဗာဓါယ; ဧဝမေဝဿ မေ ဥပေက္ခာသဟဂတာ သညာမနသိကာရာ သမုဒါစရန္တိ။ သ္ဝဿ မေ ဟောတိ အာဗာဓေါ။

‘‘တဿ မယှံ, အာနန္ဒ, ဧတဒဟောသိ – ‘ယံနူနာဟံ သဗ္ဗသော ရူပသညာနံ သမတိက္ကမာ ပဋိဃသညာနံ အတ္ထင်္ဂမာ နာနတ္တသညာနံ အမနသိကာရာ ‘‘အနန္တော အာကာသော’’တိ အာကာသာနဉ္စာယတနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရေယျ’န္တိ။ တဿ မယှံ, အာနန္ဒ, အာကာသာနဉ္စာယတနေ စိတ္တံ န ပက္ခန္ဒတိ နပ္ပသီဒတိ န သန္တိဋ္ဌတိ န ဝိမုစ္စတိ ဧတံ သန္တန္တိ ပဿတော။ တဿ မယှံ, အာနန္ဒ, ဧတဒဟောသိ – ‘ကော နု ခေါ ဟေတု ကော ပစ္စယော, ယေန မေ အာကာသာနဉ္စာယတနေ စိတ္တံ န ပက္ခန္ဒတိ နပ္ပသီဒတိ န သန္တိဋ္ဌတိ န ဝိမုစ္စတိ ဧတံ သန္တန္တိ ပဿတော’? တဿ မယှံ, အာနန္ဒ, ဧတဒဟောသိ – ‘ရူပေသု ခေါ မေ အာဒီနဝေါ အဒိဋ္ဌော, သော စ အဗဟုလီကတော, အာကာသာနဉ္စာယတနေ စ အာနိသံသော အနဓိဂတော, သော စ မေ အနာသေဝိတော။ တသ္မာ မေ အာကာသာနဉ္စာယတနေ စိတ္တံ န ပက္ခန္ဒတိ နပ္ပသီဒတိ န သန္တိဋ္ဌတိ န ဝိမုစ္စတိ ဧတံ သန္တန္တိ ပဿတော’။ တဿ မယှံ, အာနန္ဒ, ဧတဒဟောသိ – ‘သစေ ခေါ အဟံ ရူပေသု အာဒီနဝံ ဒိသွာ တံ ဗဟုလံ ကရေယျံ, အာကာသာနဉ္စာယတနေ အာနိသံသံ အဓိဂမ္မ တမာသေဝေယျံ, ဌာနံ ခေါ ပနေတံ ဝိဇ္ဇတိ ယံ မေ အာကာသာနဉ္စာယတနေ စိတ္တံ ပက္ခန္ဒေယျ ပသီဒေယျ သန္တိဋ္ဌေယျ ဝိမုစ္စေယျ ဧတံ သန္တန္တိ ပဿတော’။ သော ခေါ အဟံ, အာနန္ဒ, အပရေန သမယေန ရူပေသု အာဒီနဝံ ဒိသွာ တံ ဗဟုလမကာသိံ, အာကာသာနဉ္စာယတနေ အာနိသံသံ အဓိဂမ္မ တမာသေဝိံ။ တဿ မယှံ, အာနန္ဒ, အာကာသာနဉ္စာယတနေ စိတ္တံ ပက္ခန္ဒတိ ပသီဒတိ သန္တိဋ္ဌတိ ဝိမုစ္စတိ ဧတံ သန္တန္တိ ပဿတော။ သော ခေါ အဟံ, အာနန္ဒ, သဗ္ဗသော ရူပသညာနံ သမတိက္ကမာ ပဋိဃသညာနံ အတ္ထင်္ဂမာ နာနတ္တသညာနံ အမနသိကာရာ ‘အနန္တော အာကာသော’တိ အာကာသာနဉ္စာယတနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရာမိ။ တဿ မယှံ, အာနန္ဒ, ဣမိနာ ဝိဟာရေန ဝိဟရတော ရူပသဟဂတာ သညာမနသိကာရာ သမုဒါစရန္တိ။ သ္ဝဿ မေ ဟောတိ အာဗာဓေါ။ သေယျထာပိ, အာနန္ဒ, သုခိနော ဒုက္ခံ ဥပ္ပဇ္ဇေယျ ယာဝဒေဝ အာဗာဓါယ; ဧဝမေဝဿ မေ ရူပသဟဂတာ သညာမနသိကာရာ သမုဒါစရန္တိ။ သ္ဝဿ မေ ဟောတိ အာဗာဓေါ။

‘‘တဿ မယှံ, အာနန္ဒ, ဧတဒဟောသိ – ‘ယံနူနာဟံ သဗ္ဗသော အာကာသာနဉ္စာယတနံ သမတိက္ကမ္မ ‘‘အနန္တံ ဝိညာဏ’’န္တိ ဝိညာဏဉ္စာယတနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရေယျ’န္တိ။ တဿ မယှံ, အာနန္ဒ, ဝိညာဏဉ္စာယတနေ စိတ္တံ န ပက္ခန္ဒတိ နပ္ပသီဒတိ န သန္တိဋ္ဌတိ န ဝိမုစ္စတိ ဧတံ သန္တန္တိ ပဿတော။ တဿ မယှံ, အာနန္ဒ, ဧတဒဟောသိ – ‘ကော နု ခေါ ဟေတု ကော ပစ္စယော, ယေန မေ ဝိညာဏဉ္စာယတနေ စိတ္တံ န ပက္ခန္ဒတိ နပ္ပသီဒတိ န သန္တိဋ္ဌတိ န ဝိမုစ္စတိ ဧတံ သန္တန္တိ ပဿတော’? တဿ မယှံ, အာနန္ဒ, ဧတဒဟောသိ – ‘အာကာသာနဉ္စာယတနေ ခေါ မေ အာဒီနဝေါ အဒိဋ္ဌော, သော စ အဗဟုလီကတော, ဝိညာဏဉ္စာယတနေ စ အာနိသံသော အနဓိဂတော, သော စ မေ အနာသေဝိတော။ တသ္မာ မေ ဝိညာဏဉ္စာယတနေ စိတ္တံ န ပက္ခန္ဒတိ နပ္ပသီဒတိ န သန္တိဋ္ဌတိ န ဝိမုစ္စတိ ဧတံ သန္တန္တိ ပဿတော’။ တဿ မယှံ, အာနန္ဒ, ဧတဒဟောသိ – ‘သစေ ခေါ အဟံ အာကာသာနဉ္စာယတနေ အာဒီနဝံ ဒိသွာ တံ ဗဟုလံ ကရေယျံ, ဝိညာဏဉ္စာယတနေ အာနိသံသံ အဓိဂမ္မ တမာသေဝေယျံ, ဌာနံ ခေါ ပနေတံ ဝိဇ္ဇတိ ယံ မေ ဝိညာဏဉ္စာယတနေ စိတ္တံ ပက္ခန္ဒေယျ ပသီဒေယျ သန္တိဋ္ဌေယျ ဝိမုစ္စေယျ ဧတံ သန္တန္တိ ပဿတော’။ သော ခေါ အဟံ, အာနန္ဒ, အပရေန သမယေန အာကာသာနဉ္စာယတနေ အာဒီနဝံ ဒိသွာ တံ ဗဟုလမကာသိံ, ဝိညာဏဉ္စာယတနေ အာနိသံသံ အဓိဂမ္မ တမာသေဝိံ။ တဿ မယှံ, အာနန္ဒ, ဝိညာဏဉ္စာယတနေ စိတ္တံ ပက္ခန္ဒတိ ပသီဒတိ သန္တိဋ္ဌတိ ဝိမုစ္စတိ ဧတံ သန္တန္တိ ပဿတော။ သော ခေါ အဟံ, အာနန္ဒ, သဗ္ဗသော အာကာသာနဉ္စာယတနံ သမတိက္ကမ္မ ‘အနန္တံ ဝိညာဏ’န္တိ ဝိညာဏဉ္စာယတနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရာမိ။ တဿ မယှံ, အာနန္ဒ, ဣမိနာ ဝိဟာရေန ဝိဟရတော အာကာသာနဉ္စာယတနသဟဂတာ သညာမနသိကာရာ သမုဒါစရန္တိ။ သ္ဝဿ မေ ဟောတိ အာဗာဓေါ။ သေယျထာပိ, အာနန္ဒ, သုခိနော ဒုက္ခံ ဥပ္ပဇ္ဇေယျ ယာဝဒေဝ အာဗာဓါယ ; ဧဝမေဝဿ မေ အာကာသာနဉ္စာယတနသဟဂတာ သညာမနသိကာရာ သမုဒါစရန္တိ။ သ္ဝဿ မေ ဟောတိ အာဗာဓေါ။

‘‘တဿ မယှံ, အာနန္ဒ, ဧတဒဟောသိ – ‘ယံနူနာဟံ သဗ္ဗသော ဝိညာဏဉ္စာယတနံ သမတိက္ကမ္မ နတ္ထိ ကိဉ္စီတိ အာကိဉ္စညာယတနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရေယျ’န္တိ။ တဿ မယှံ, အာနန္ဒ, အာကိဉ္စညာယတနေ စိတ္တံ န ပက္ခန္ဒတိ နပ္ပသီဒတိ န သန္တိဋ္ဌတိ န ဝိမုစ္စတိ ဧတံ သန္တန္တိ ပဿတော။ တဿ မယှံ, အာနန္ဒ, ဧတဒဟောသိ – ‘ကော နု ခေါ ဟေတု ကော ပစ္စယော, ယေန မေ အာကိဉ္စညာယတနေ စိတ္တံ န ပက္ခန္ဒတိ နပ္ပသီဒတိ န သန္တိဋ္ဌတိ န ဝိမုစ္စတိ ဧတံ သန္တန္တိ ပဿတော’? တဿ မယှံ, အာနန္ဒ, ဧတဒဟောသိ – ‘ဝိညာဏဉ္စာယတနေ ခေါ မေ အာဒီနဝေါ အဒိဋ္ဌော, သော စ မေ အဗဟုလီကတော, အာကိဉ္စညာယတနေ စ အာနိသံသော အနဓိဂတော, သော စ မေ အနာသေဝိတော။ တသ္မာ မေ အာကိဉ္စညာယတနေ စိတ္တံ န ပက္ခန္ဒတိ နပ္ပသီဒတိ န သန္တိဋ္ဌတိ န ဝိမုစ္စတိ ဧတံ သန္တန္တိ ပဿတော’။ တဿ မယှံ, အာနန္ဒ, ဧတဒဟောသိ – ‘သစေ ခေါ အဟံ ဝိညာဏဉ္စာယတနေ အာဒီနဝံ ဒိသွာ တံ ဗဟုလံ ကရေယျံ, အာကိဉ္စညာယတနေ အာနိသံသံ အဓိဂမ္မ တမာသေဝေယျံ, ဌာနံ ခေါ ပနေတံ ဝိဇ္ဇတိ ယံ မေ အာကိဉ္စညာယတနေ စိတ္တံ ပက္ခန္ဒေယျ ပသီဒေယျ သန္တိဋ္ဌေယျ ဝိမုစ္စေယျ ဧတံ သန္တန္တိ ပဿတော’။ သော ခေါ အဟံ, အာနန္ဒ, အပရေန သမယေန ဝိညာဏဉ္စာယတနေ အာဒီနဝံ ဒိသွာ တံ ဗဟုလမကာသိံ, အာကိဉ္စညာယတနေ အာနိသံသံ အဓိဂမ္မ တမာသေဝိံ။ တဿ မယှံ, အာနန္ဒ, အာကိဉ္စညာယတနေ စိတ္တံ ပက္ခန္ဒတိ ပသီဒတိ သန္တိဋ္ဌတိ ဝိမုစ္စတိ ဧတံ သန္တန္တိ ပဿတော။ သော ခေါ အဟံ, အာနန္ဒ, သဗ္ဗသော ဝိညာဏဉ္စာယတနံ သမတိက္ကမ္မ ‘နတ္ထိ ကိဉ္စီ’တိ အာကိဉ္စညာယတနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရာမိ။ တဿ မယှံ, အာနန္ဒ, ဣမိနာ ဝိဟာရေန ဝိဟရတော ဝိညာဏဉ္စာယတနသဟဂတာ သညာမနသိကာရာ သမုဒါစရန္တိ။ သ္ဝဿ မေ ဟောတိ အာဗာဓေါ။ သေယျထာပိ, အာနန္ဒ, သုခိနော ဒုက္ခံ ဥပ္ပဇ္ဇေယျ ယာဝဒေဝ အာဗာဓါယ; ဧဝမေဝဿ မေ ဝိညာဏဉ္စာယတနသဟဂတာ သညာမနသိကာရာ သမုဒါစရန္တိ။ သ္ဝဿ မေ ဟောတိ အာဗာဓေါ။

‘‘တဿ မယှံ, အာနန္ဒ, ဧတဒဟောသိ – ‘ယံနူနာဟံ သဗ္ဗသော အာကိဉ္စညာယတနံ သမတိက္ကမ္မ နေဝသညာနာသညာယတနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရေယျ’န္တိ။ တဿ မယှံ, အာနန္ဒ, နေဝသညာနာသညာယတနေ စိတ္တံ န ပက္ခန္ဒတိ နပ္ပသီဒတိ န သန္တိဋ္ဌတိ န ဝိမုစ္စတိ ဧတံ သန္တန္တိ ပဿတော။ တဿ မယှံ, အာနန္ဒ, ဧတဒဟောသိ – ‘ကော နု ခေါ ဟေတု ကော ပစ္စယော, ယေန မေ နေဝသညာနာသညာယတနေ စိတ္တံ န ပက္ခန္ဒတိ နပ္ပသီဒတိ န သန္တိဋ္ဌတိ န ဝိမုစ္စတိ ဧတံ သန္တန္တိ ပဿတော’? တဿ မယှံ, အာနန္ဒ, ဧတဒဟောသိ – ‘အာကိဉ္စညာယတနေ ခေါ မေ အာဒီနဝေါ အဒိဋ္ဌော, သော စ မေ အဗဟုလီကတော, နေဝသညာနာသညာယတနေ စ အာနိသံသော အနဓိဂတော, သော စ မေ အနာသေဝိတော။ တသ္မာ မေ နေဝသညာနာသညာယတနေ စိတ္တံ န ပက္ခန္ဒတိ နပ္ပသီဒတိ န သန္တိဋ္ဌတိ န ဝိမုစ္စတိ ဧတံ သန္တန္တိ ပဿတော’။ တဿ မယှံ, အာနန္ဒ, ဧတဒဟောသိ – ‘သစေ ခေါ အဟံ အာကိဉ္စညာယတနေ အာဒီနဝံ ဒိသွာ တံ ဗဟုလံ ကရေယျံ, နေဝသညာနာသညာယတနေ အာနိသံသံ အဓိဂမ္မ တမာသေဝေယျံ, ဌာနံ ခေါ ပနေတံ ဝိဇ္ဇတိ ယံ မေ နေဝသညာနာသညာယတနေ စိတ္တံ ပက္ခန္ဒေယျ ပသီဒေယျ သန္တိဋ္ဌေယျ ဝိမုစ္စေယျ ဧတံ သန္တန္တိ ပဿတော’။ သော ခေါ အဟံ, အာနန္ဒ, အပရေန သမယေန အာကိဉ္စညာယတနေ အာဒီနဝံ ဒိသွာ တံ ဗဟုလမကာသိံ, နေဝသညာနာသညာယတနေ အာနိသံသံ အဓိဂမ္မ တမာသေဝိံ။ တဿ မယှံ, အာနန္ဒ, နေဝသညာနာသညာယတနေ စိတ္တံ ပက္ခန္ဒတိ ပသီဒတိ သန္တိဋ္ဌတိ ဝိမုစ္စတိ ဧတံ သန္တန္တိ ပဿတော။ သော ခေါ အဟံ, အာနန္ဒ, သဗ္ဗသော အာကိဉ္စညာယတနံ သမတိက္ကမ္မ နေဝသညာနာသညာယတနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရာမိ။ တဿ မယှံ, အာနန္ဒ, ဣမိနာ ဝိဟာရေန ဝိဟရတော အာကိဉ္စညာယတနသဟဂတာ သညာမနသိကာရာ သမုဒါစရန္တိ။ သ္ဝဿ မေ ဟောတိ အာဗာဓေါ။ သေယျထာပိ, အာနန္ဒ, သုခိနော ဒုက္ခံ ဥပ္ပဇ္ဇေယျ ယာဝဒေဝ အာဗာဓါယ; ဧဝမေဝဿ မေ အာကိဉ္စညာယတနသဟဂတာ သညာမနသိကာရာ သမုဒါစရန္တိ။ သ္ဝဿ မေ ဟောတိ အာဗာဓေါ။

‘‘တဿ မယှံ, အာနန္ဒ, ဧတဒဟောသိ – ‘ယံနူနာဟံ နေဝသညာနာသညာယတနံ သမတိက္ကမ္မ သညာဝေဒယိတနိရောဓံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရေယျ’န္တိ။ တဿ မယှံ, အာနန္ဒ, သညာဝေဒယိတနိရောဓေ စိတ္တံ န ပက္ခန္ဒတိ နပ္ပသီဒတိ န သန္တိဋ္ဌတိ န ဝိမုစ္စတိ ဧတံ သန္တန္တိ ပဿတော။ တဿ မယှံ, အာနန္ဒ, ဧတဒဟောသိ – ‘ကော နု ခေါ ဟေတု, ကော ပစ္စယော, ယေန မေ သညာဝေဒယိတနိရောဓေ စိတ္တံ န ပက္ခန္ဒတိ နပ္ပသီဒတိ န သန္တိဋ္ဌတိ န ဝိမုစ္စတိ ဧတံ သန္တန္တိ ပဿတော’? တဿ မယှံ, အာနန္ဒ, ဧတဒဟောသိ – ‘နေဝသညာနာသညာယတနေ ခေါ မေ အာဒီနဝေါ အဒိဋ္ဌော, သော စ မေ အဗဟုလီကတော, သညာဝေဒယိတနိရောဓေ စ အာနိသံသော အနဓိဂတော, သော စ မေ အနာသေဝိတော။ တသ္မာ မေ သညာဝေဒယိတနိရောဓေ စိတ္တံ န ပက္ခန္ဒတိ နပ္ပသီဒတိ န သန္တိဋ္ဌတိ န ဝိမုစ္စတိ ဧတံ သန္တန္တိ ပဿတော’။ တဿ မယှံ, အာနန္ဒ, ဧတဒဟောသိ – ‘သစေ ခေါ အဟံ နေဝသညာနာသညာယတနေ အာဒီနဝံ ဒိသွာ တံ ဗဟုလံ ကရေယျံ, သညာဝေဒယိတနိရောဓေ အာနိသံသံ အဓိဂမ္မ တမာသေဝေယျံ, ဌာနံ ခေါ ပနေတံ ဝိဇ္ဇတိ ယံ မေ သညာဝေဒယိတနိရောဓေ စိတ္တံ ပက္ခန္ဒေယျ ပသီဒေယျ သန္တိဋ္ဌေယျ ဝိမုစ္စေယျ ဧတံ သန္တန္တိ ပဿတော’။ သော ခေါ အဟံ, အာနန္ဒ, အပရေန သမယေန နေဝသညာနာသညာယတနေ အာဒီနဝံ ဒိသွာ တံ ဗဟုလမကာသိံ , သညာဝေဒယိတနိရောဓေ အာနိသံသံ အဓိဂမ္မ တမာသေဝိံ။ တဿ မယှံ, အာနန္ဒ, သညာဝေဒယိတနိရောဓေ စိတ္တံ ပက္ခန္ဒတိ ပသီဒတိ သန္တိဋ္ဌတိ ဝိမုစ္စတိ ဧတံ သန္တန္တိ ပဿတော။ သော ခေါ အဟံ, အာနန္ဒ, သဗ္ဗသော နေဝသညာနာသညာယတနံ သမတိက္ကမ္မ သညာဝေဒယိတနိရောဓံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရာမိ, ပညာယ စ မေ ဒိသွာ အာသဝါ ပရိက္ခယံ အဂမံသု။

‘‘ယာဝကီဝဉ္စာဟံ , အာနန္ဒ, ဣမာ နဝ အနုပုဗ္ဗဝိဟာရသမာပတ္တိယော န ဧဝံ အနုလောမပဋိလောမံ သမာပဇ္ဇိမ္ပိ ဝုဋ္ဌဟိမ္ပိ, နေဝ တာဝါဟံ, အာနန္ဒ, သဒေဝကေ လောကေ သမာရကေ သဗြဟ္မကေ သဿမဏဗြာဟ္မဏိယာ ပဇာယ သဒေဝမနုဿာယ ‘အနုတ္တရံ သမ္မာသမ္ဗောဓိံ အဘိသမ္ဗုဒ္ဓေါ’တိ ပစ္စညာသိံ။ ယတော စ ခေါ အဟံ, အာနန္ဒ, ဣမာ နဝ အနုပုဗ္ဗဝိဟာရသမာပတ္တိယော ဧဝံ အနုလောမပဋိလောမံ သမာပဇ္ဇိမ္ပိ ဝုဋ္ဌဟိမ္ပိ, အထာဟံ, အာနန္ဒ, သဒေဝကေ လောကေ သမာရကေ သဗြဟ္မကေ သဿမဏဗြာဟ္မဏိယာ ပဇာယ သဒေဝမနုဿာယ ‘အနုတ္တရံ သမ္မာသမ္ဗောဓိံ အဘိသမ္ဗုဒ္ဓေါ’တိ ပစ္စညာသိံ။ ဉာဏဉ္စ ပန မေ ဒဿနံ ဥဒပါဒိ – ‘အကုပ္ပါ မေ စေတောဝိမုတ္တိ [ဝိမုတ္တိ (က. သီ. က.)], အယမန္တိမာ ဇာတိ, နတ္ထိ ဒါနိ ပုနဗ္ဘဝေါ’’’တိ။ ဒသမံ။

မဟာဝဂ္ဂေါ စတုတ္ထော။

တဿုဒ္ဒါနံ –

ဒွေ ဝိဟာရာ စ နိဗ္ဗာနံ၊ ဂါဝီ ဈာနေန ပဉ္စမံ။

အာနန္ဒော ဗြာဟ္မဏာ ဒေဝေါ၊ နာဂေန တပုဿေန စာတိ။