၈. ဝိနယဝဂ္ဂေါ
၁. ပဌမဝိနယဓရသုတ္တံ
၇၅. [ပရိ. ၃၂၇] ‘‘သတ္တဟိ , ဘိက္ခဝေ, ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု ဝိနယဓရော ဟောတိ။ ကတမေဟိ သတ္တဟိ? အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, အနာပတ္တိံ ဇာနာတိ, လဟုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, ဂရုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, သီလဝါ ဟောတိ ပါတိမောက္ခသံဝရသံဝုတော ဝိဟရတိ အာစာရဂေါစရသမ္ပန္နော အဏုမတ္တေသု ဝဇ္ဇေသု ဘယဒဿာဝီ သမာဒါယ သိက္ခတိ သိက္ခာပဒေသု, စတုန္နံ ဈာနာနံ အာဘိစေတသိကာနံ ဒိဋ္ဌဓမ္မသုခဝိဟာရာနံ နိကာမလာဘီ ဟောတိ အကိစ္ဆလာဘီ အကသိရလာဘီ, အာသဝါနံ ခယာ အနာသဝံ စေတောဝိမုတ္တိံ ပညာဝိမုတ္တိံ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတွာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, သတ္တဟိ ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု ဝိနယဓရော ဟောတီ’’တိ။ ပဌမံ။
၂. ဒုတိယဝိနယဓရသုတ္တံ
၇၆. [ပရိ. ၃၂၇] ‘‘သတ္တဟိ , ဘိက္ခဝေ, ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု ဝိနယဓရော ဟောတိ။ ကတမေဟိ သတ္တဟိ? အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, အနာပတ္တိံ ဇာနာတိ, လဟုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, ဂရုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, ဥဘယာနိ ခေါ ပနဿ ပါတိမောက္ခာနိ ဝိတ္ထာရေန သွာဂတာနိ ဟောန္တိ သုဝိဘတ္တာနိ သုပ္ပဝတ္တီနိ သုဝိနိစ္ဆိတာနိ သုတ္တသော အနုဗျဉ္ဇနသော, စတုန္နံ ဈာနာနံ အာဘိစေတသိကာနံ ဒိဋ္ဌဓမ္မသုခဝိဟာရာနံ နိကာမလာဘီ ဟောတိ အကိစ္ဆလာဘီ အကသိရလာဘီ, အာသဝါနံ ခယာ အနာသဝံ စေတောဝိမုတ္တိံ ပညာဝိမုတ္တိံ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတွာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, သတ္တဟိ ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု ဝိနယဓရော ဟောတီ’’တိ။ ဒုတိယံ။
၃. တတိယဝိနယဓရသုတ္တံ
၇၇. ‘‘သတ္တဟိ, ဘိက္ခဝေ, ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု ဝိနယဓရော ဟောတိ။ ကတမေဟိ သတ္တဟိ? အာပတ္တိံ ဇာနာတိ , အနာပတ္တိံ ဇာနာတိ, လဟုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, ဂရုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, ဝိနယေ ခေါ ပန ဌိတော ဟောတိ အသံဟီရော, စတုန္နံ ဈာနာနံ အာဘိစေတသိကာနံ ဒိဋ္ဌဓမ္မသုခဝိဟာရာနံ နိကာမလာဘီ ဟောတိ အကိစ္ဆလာဘီ အကသိရလာဘီ, အာသဝါနံ ခယာ အနာသဝံ စေတောဝိမုတ္တိံ ပညာဝိမုတ္တိံ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတွာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, သတ္တဟိ ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု ဝိနယဓရော ဟောတီ’’တိ။ တတိယံ။
၄. စတုတ္ထဝိနယဓရသုတ္တံ
၇၈. [ပရိ. ၃၂၇] ‘‘သတ္တဟိ, ဘိက္ခဝေ, ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု ဝိနယဓရော ဟောတိ။ ကတမေဟိ သတ္တဟိ? အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, အနာပတ္တိံ ဇာနာတိ, လဟုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, ဂရုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, အနေကဝိဟိတံ ပုဗ္ဗေနိဝါသံ အနုဿရတိ, သေယျထိဒံ – ဧကမ္ပိ ဇာတိံ, ဒွေပိ ဇာတိယော။ပေ.။ ဣတိ သာကာရံ သဥဒ္ဒေသံ အနေကဝိဟိတံ ပုဗ္ဗေနိဝါသံ အနုဿရတိ။ ဒိဗ္ဗေန စက္ခုနာ ဝိသုဒ္ဓေန အတိက္ကန္တမာနုသကေန ယထာကမ္မူပဂေ သတ္တေ ပဇာနာတိ။ အာသဝါနံ ခယာ အနာသဝံ စေတောဝိမုတ္တိံ ပညာဝိမုတ္တိံ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတွာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, သတ္တဟိ ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု ဝိနယဓရော ဟောတီ’’တိ။ စတုတ္ထံ။
၅. ပဌမဝိနယဓရသောဘနသုတ္တံ
၇၉. ‘‘သတ္တဟိ , ဘိက္ခဝေ, ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတော [သမန္နာဂတော ဘိက္ခု (သီ. သျာ. က.) အနန္တရသုတ္တဒွေယေ ပန ဣဒံ ပါဌနာနတ္တံ နတ္ထိ။ ပရိ. ၃၂၇] ဝိနယဓရော သောဘတိ။ ကတမေဟိ သတ္တဟိ? အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, အနာပတ္တိံ ဇာနာတိ, လဟုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, ဂရုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, သီလဝါ ဟောတိ။ပေ.။ သမာဒါယ သိက္ခတိ သိက္ခာပဒေသု, စတုန္နံ ဈာနာနံ အာဘိစေတသိကာနံ နိကာမလာဘီ ဟောတိ အကိစ္ဆလာဘီ အကသိရလာဘီ, အာသဝါနံ ခယာ။ပေ.။ သစ္ဆိကတွာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, သတ္တဟိ ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတော ဝိနယဓရော သောဘတီ’’တိ။ ပဉ္စမံ။
၆. ဒုတိယဝိနယဓရသောဘနသုတ္တံ
၈၀. ‘‘သတ္တဟိ, ဘိက္ခဝေ, ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတော ဝိနယဓရော သောဘတိ။ ကတမေဟိ သတ္တဟိ? အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, အနာပတ္တိံ ဇာနာတိ, လဟုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, ဂရုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, ဥဘယာနိ ခေါ ပနဿ ပါတိမောက္ခာနိ ဝိတ္ထာရေန သွာဂတာနိ ဟောန္တိ သုဝိဘတ္တာနိ သုပ္ပဝတ္တီနိ သုဝိနိစ္ဆိတာနိ သုတ္တသော အနုဗျဉ္ဇနသော, စတုန္နံ ဈာနာနံ။ပေ.။ အကသိရလာဘီ, အာသဝါနံ ခယာ။ပေ.။ သစ္ဆိကတွာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, သတ္တဟိ ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတော ဝိနယဓရော သောဘတီ’’တိ။ ဆဋ္ဌံ။
၇. တတိယဝိနယဓရသောဘနသုတ္တံ
၈၁. ‘‘သတ္တဟိ, ဘိက္ခဝေ, ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတော ဝိနယဓရော သောဘတိ။ ကတမေဟိ သတ္တဟိ? အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, အနာပတ္တိံ ဇာနာတိ, လဟုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ , ဂရုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, ဝိနယေ ခေါ ပန ဌိတော ဟောတိ အသံဟီရော, စတုန္နံ ဈာနာနံ။ပေ.။ အကသိရလာဘီ, အာသဝါနံ ခယာ။ပေ.။ သစ္ဆိကတွာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, သတ္တဟိ ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတော ဝိနယဓရော သောဘတီ’’တိ။ သတ္တမံ။
၈. စတုတ္ထဝိနယဓရသောဘနသုတ္တံ
၈၂. ‘‘သတ္တဟိ , ဘိက္ခဝေ, ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတော [သမန္နာဂတော ဘိက္ခု (က.)] ဝိနယဓရော သောဘတိ။ ကတမေဟိ သတ္တဟိ? အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, အနာပတ္တိံ ဇာနာတိ, လဟုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, ဂရုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, အနေကဝိဟိတံ ပုဗ္ဗေနိဝါသံ အနုဿရတိ, သေယျထိဒံ – ဧကမ္ပိ ဇာတိံ, ဒွေပိ ဇာတိယော။ပေ.။ ဣတိ သာကာရံ သဥဒ္ဒေသံ အနေကဝိဟိတံ ပုဗ္ဗေနိဝါသံ အနုဿရတိ, ဒိဗ္ဗေန စက္ခုနာ ဝိသုဒ္ဓေန အတိက္ကန္တမာနုသကေန။ပေ.။ အာသဝါနံ ခယာ။ပေ.။ သစ္ဆိကတွာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, သတ္တဟိ ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတော ဝိနယဓရော သောဘတီ’’တိ။ အဋ္ဌမံ။
၉. သတ္ထုသာသနသုတ္တံ
၈၃. အထ ခေါ အာယသ္မာ ဥပါလိ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ အာယသ္မာ ဥပါလိ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ –
‘‘သာဓု မေ, ဘန္တေ, ဘဂဝါ သံခိတ္တေန ဓမ္မံ ဒေသေတု, ယမဟံ ဘဂဝတော ဓမ္မံ သုတွာ ဧကော ဝူပကဋ္ဌော အပ္ပမတ္တော အာတာဣ ပဟိတတ္တော ဝိဟရေယျ’’န္တိ။ ‘‘ယေ ခေါ တွံ, ဥပါလိ, ဓမ္မေ ဇာနေယျာသိ – ‘ဣမေ ဓမ္မာ န ဧကန္တနိဗ္ဗိဒါယ ဝိရာဂါယ နိရောဓါယ ဥပသမာယ အဘိညာယ သမ္ဗောဓါယ နိဗ္ဗာနာယ သံဝတ္တန္တီ’တိ ; ဧကံသေန, ဥပါလိ, ဓါရေယျာသိ – ‘နေသော ဓမ္မော နေသော ဝိနယော နေတံ သတ္ထုသာသန’န္တိ။ ယေ စ ခေါ တွံ, ဥပါလိ, ဓမ္မေ ဇာနေယျာသိ – ‘ဣမေ ဓမ္မာ ဧကန္တနိဗ္ဗိဒါယ ဝိရာဂါယ နိရောဓါယ ဥပသမာယ အဘိညာယ သမ္ဗောဓါယ နိဗ္ဗာနာယ သံဝတ္တန္တီ’တိ; ဧကံသေန, ဥပါလိ, ဓါရေယျာသိ – ‘ဧသော ဓမ္မော ဧသော ဝိနယော ဧတံ သတ္ထုသာသန’’’န္တိ။ နဝမံ။
၁၀. အဓိကရဏသမထသုတ္တံ
၈၄. ‘‘သတ္တိမေ , ဘိက္ခဝေ, အဓိကရဏသမထာ ဓမ္မာ ဥပ္ပန္နုပ္ပန္နာနံ အဓိကရဏာနံ သမထာယ ဝူပသမာယ။ ကတမေ သတ္တ? သမ္မုခါဝိနယော ဒါတဗ္ဗော , သတိဝိနယော ဒါတဗ္ဗော, အမူဠှဝိနယော ဒါတဗ္ဗော [ပဋိညာတကရဏံ, ယေဘုယျဿိကာ, တဿပါပိယျဿိကာ, တိဏဝတ္ထာရကော (သျာ.) ဒီ. နိ. ၃.၃၃၂ သင္ဂီတိသုတ္တေန စ ပါစိ. ၆၅၅ ဝိနယေန စ သံသန္ဒေတဗ္ဗံ], ပဋိညာတကရဏံ ဒါတဗ္ဗံ, ယေဘုယျသိကာ ဒါတဗ္ဗာ, တဿပါပိယသိကာ ဒါတဗ္ဗာ, တိဏဝတ္ထာရကော ဒါတဗ္ဗော [ပဋိညာတကရဏံ, ယေဘုယျဿိကာ, တဿပါပိယျဿိကာ, တိဏဝတ္ထာရကော (သျာ.) ဒီ. နိ. ၃.၃၃၂ သင္ဂီတိသုတ္တေန စ ပါစိ. ၆၅၅ ဝိနယေန စ သံသန္ဒေတဗ္ဗံ]။ ဣမေ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, သတ္တ အဓိကရဏသမထာ ဓမ္မာ ဥပ္ပန္နုပ္ပန္နာနံ အဓိကရဏာနံ သမထာယ ဝူပသမာယာ’’တိ။ ဒသမံ။
ဝိနယဝဂ္ဂေါ အဋ္ဌမော။
တဿုဒ္ဒါနံ –
စတုရော ဝိနယဓရာ၊ စတုရော စေဝ သောဘနာ။
သာသနံ အဓိကရဏ-သမထေနဋ္ဌမေ ဒသာတိ။