သီတိဝဂ္ဂေါ

၉. သီတိဝဂ္ဂေါ

၁. သီတိဘာဝသုတ္တံ

၈၅. ‘‘ဆဟိ, ဘိက္ခဝေ, ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု အဘဗ္ဗော အနုတ္တရံ သီတိဘာဝံ သစ္ဆိကာတုံ။ ကတမေဟိ ဆဟိ [ဝိသုဒ္ဓိ. ၁.၆၄ အာဒယော ဝိတ္ထာရော]? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ယသ္မိံ သမယေ စိတ္တံ နိဂ္ဂဟေတဗ္ဗံ တသ္မိံ သမယေ စိတ္တံ န နိဂ္ဂဏှာတိ, ယသ္မိံ သမယေ စိတ္တံ ပဂ္ဂဟေတဗ္ဗံ တသ္မိံ သမယေ စိတ္တံ န ပဂ္ဂဏှာတိ, ယသ္မိံ သမယေ စိတ္တံ သမ္ပဟံသိတဗ္ဗံ တသ္မိံ သမယေ စိတ္တံ န သမ္ပဟံသေတိ, ယသ္မိံ သမယေ စိတ္တံ အဇ္ဈုပေက္ခိတဗ္ဗံ တသ္မိံ သမယေ စိတ္တံ န အဇ္ဈုပေက္ခတိ, ဟီနာဓိမုတ္တိကော စ ဟောတိ, သက္ကာယာဘိရတော စ။ ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဆဟိ ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု အဘဗ္ဗော အနုတ္တရံ သီတိဘာဝံ သစ္ဆိကာတုံ။

‘‘ဆဟိ, ဘိက္ခဝေ, ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု ဘဗ္ဗော အနုတ္တရံ သီတိဘာဝံ သစ္ဆိကာတုံ။ ကတမေဟိ ဆဟိ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ယသ္မိံ သမယေ စိတ္တံ နိဂ္ဂဟေတဗ္ဗံ တသ္မိံ သမယေ စိတ္တံ နိဂ္ဂဏှာတိ, ယသ္မိံ သမယေ စိတ္တံ ပဂ္ဂဟေတဗ္ဗံ တသ္မိံ သမယေ စိတ္တံ ပဂ္ဂဏှာတိ, ယသ္မိံ သမယေ စိတ္တံ သမ္ပဟံသိတဗ္ဗံ တသ္မိံ သမယေ စိတ္တံ သမ္ပဟံသေတိ, ယသ္မိံ သမယေ စိတ္တံ အဇ္ဈုပေက္ခိတဗ္ဗံ တသ္မိံ သမယေ စိတ္တံ အဇ္ဈုပေက္ခတိ, ပဏီတာဓိမုတ္တိကော စ ဟောတိ, နိဗ္ဗာနာဘိရတော စ။ ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဆဟိ ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု ဘဗ္ဗော အနုတ္တရံ သီတိဘာဝံ သစ္ဆိကာတု’’န္တိ။ ပဌမံ။

၂. အာဝရဏသုတ္တံ

၈၆. ‘‘ဆဟိ, ဘိက္ခဝေ, ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတော သုဏန္တောပိ သဒ္ဓမ္မံ အဘဗ္ဗော နိယာမံ ဩက္ကမိတုံ ကုသလေသု ဓမ္မေသု သမ္မတ္တံ။ ကတမေဟိ ဆဟိ ? ကမ္မာဝရဏတာယ သမန္နာဂတော ဟောတိ, ကိလေသာဝရဏတာယ သမန္နာဂတော ဟောတိ, ဝိပါကာဝရဏတာယ သမန္နာဂတော ဟောတိ, အဿဒ္ဓေါ စ ဟောတိ, အစ္ဆန္ဒိကော စ, ဒုပ္ပညော စ။ ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဆဟိ ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတော သုဏန္တောပိ သဒ္ဓမ္မံ အဘဗ္ဗော နိယာမံ ဩက္ကမိတုံ ကုသလေသု ဓမ္မေသု သမ္မတ္တံ။

‘‘ဆဟိ , ဘိက္ခဝေ, ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတော သုဏန္တော သဒ္ဓမ္မံ ဘဗ္ဗော နိယာမံ ဩက္ကမိတုံ ကုသလေသု ဓမ္မေသု သမ္မတ္တံ။ ကတမေဟိ ဆဟိ? န ကမ္မာဝရဏတာယ သမန္နာဂတော ဟောတိ, န ကိလေသာဝရဏတာယ သမန္နာဂတော ဟောတိ, န ဝိပါကာဝရဏတာယ သမန္နာဂတော ဟောတိ, သဒ္ဓေါ စ ဟောတိ, ဆန္ဒိကော စ, ပညဝါ စ။ ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဆဟိ ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတော သုဏန္တော သဒ္ဓမ္မံ ဘဗ္ဗော နိယာမံ ဩက္ကမိတုံ ကုသလေသု ဓမ္မေသု သမ္မတ္တ’’န္တိ။ ဒုတိယံ။

၃. ဝေါရောပိတသုတ္တံ

၈၇. ‘‘ဆဟိ, ဘိက္ခဝေ, ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတော သုဏန္တောပိ သဒ္ဓမ္မံ အဘဗ္ဗော နိယာမံ ဩက္ကမိတုံ ကုသလေသု ဓမ္မေသု သမ္မတ္တံ။ ကတမေဟိ ဆဟိ? မာတာ ဇီဝိတာ ဝေါရောပိတာ ဟောတိ, ပိတာ ဇီဝိတာ ဝေါရောပိတော ဟောတိ, အရဟံ [အရဟာ (သျာ. ကံ.), အရဟန္တော (က.)] ဇီဝိတာ ဝေါရောပိတော ဟောတိ, တထာဂတဿ ဒုဋ္ဌေန စိတ္တေန လောဟိတံ ဥပ္ပါဒိတံ ဟောတိ, သံဃော ဘိန္နော ဟောတိ, ဒုပ္ပညော ဟောတိ ဇဠော ဧဠမူဂေါ။ ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဆဟိ ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတော သုဏန္တောပိ သဒ္ဓမ္မံ အဘဗ္ဗော နိယာမံ ဩက္ကမိတုံ ကုသလေသု ဓမ္မေသု သမ္မတ္တံ။

‘‘ဆဟိ, ဘိက္ခဝေ, ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတော သုဏန္တော သဒ္ဓမ္မံ ဘဗ္ဗော နိယာမံ ဩက္ကမိတုံ ကုသလေသု ဓမ္မေသု သမ္မတ္တံ။ ကတမေဟိ ဆဟိ? န မာတာ ဇီဝိတာ ဝေါရောပိတာ ဟောတိ, န ပိတာ ဇီဝိတာ ဝေါရောပိတော ဟောတိ, န အရဟံ ဇီဝိတာ ဝေါရောပိတော ဟောတိ, န တထာဂတဿ ဒုဋ္ဌေန စိတ္တေန လောဟိတံ ဥပ္ပါဒိတံ ဟောတိ, န သံဃော ဘိန္နော ဟောတိ, ပညဝါ ဟောတိ အဇဠော အနေဠမူဂေါ။ ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဆဟိ ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတော သုဏန္တော သဒ္ဓမ္မံ ဘဗ္ဗော နိယာမံ ဩက္ကမိတုံ ကုသလေသု ဓမ္မေသု သမ္မတ္တ’’န္တိ။ တတိယံ။

၄. သုဿူသတိသုတ္တံ

၈၈. ‘‘ဆဟိ, ဘိက္ခဝေ, ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတော သုဏန္တောပိ သဒ္ဓမ္မံ အဘဗ္ဗော နိယာမံ ဩက္ကမိတုံ ကုသလေသု ဓမ္မေသု သမ္မတ္တံ။ ကတမေဟိ ဆဟိ? တထာဂတပ္ပဝေဒိတေ ဓမ္မဝိနယေ ဒေသိယမာနေ န သုဿူသတိ, န သောတံ ဩဒဟတိ, န အညာ စိတ္တံ ဥပဋ္ဌာပေတိ [ဥပဋ္ဌပေတိ (သီ. သျာ. ကံ. ဣ.)], အနတ္ထံ ဂဏှာတိ, အတ္ထံ ရိဉ္စတိ, အနနုလောမိကာယ ခန္တိယာ သမန္နာဂတော ဟောတိ။ ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဆဟိ ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတော သုဏန္တောပိ သဒ္ဓမ္မံ အဘဗ္ဗော နိယာမံ ဩက္ကမိတုံ ကုသလေသု ဓမ္မေသု သမ္မတ္တံ။

‘‘ဆဟိ , ဘိက္ခဝေ, ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတော သုဏန္တော သဒ္ဓမ္မံ ဘဗ္ဗော နိယာမံ ဩက္ကမိတုံ ကုသလေသု ဓမ္မေသု သမ္မတ္တံ။ ကတမေဟိ ဆဟိ? တထာဂတပ္ပဝေဒိတေ ဓမ္မဝိနယေ ဒေသိယမာနေ သုဿူသတိ, သောတံ ဩဒဟတိ, အညာ စိတ္တံ ဥပဋ္ဌာပေတိ, အတ္ထံ ဂဏှာတိ, အနတ္ထံ ရိဉ္စတိ, အနုလောမိကာယ ခန္တိယာ သမန္နာဂတော ဟောတိ။ ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဆဟိ ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတော သုဏန္တော သဒ္ဓမ္မံ ဘဗ္ဗော နိယာမံ ဩက္ကမိတုံ ကုသလေသု ဓမ္မေသု သမ္မတ္တ’’န္တိ။ စတုတ္ထံ။

၅. အပ္ပဟာယသုတ္တံ

၈၉. ‘‘ဆ , ဘိက္ခဝေ, ဓမ္မေ အပ္ပဟာယ အဘဗ္ဗော ဒိဋ္ဌိသမ္ပဒံ သစ္ဆိကာတုံ။ ကတမေ ဆ? သက္ကာယဒိဋ္ဌိံ, ဝိစိကိစ္ဆံ, သီလဗ္ဗတပရာမာသံ, အပါယဂမနီယံ ရာဂံ, အပါယဂမနီယံ ဒေါသံ, အပါယဂမနီယံ မောဟံ။ ဣမေ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဆ ဓမ္မေ အပ္ပဟာယ အဘဗ္ဗော ဒိဋ္ဌိသမ္ပဒံ သစ္ဆိကာတုံ။

‘‘ဆ, ဘိက္ခဝေ, ဓမ္မေ ပဟာယ ဘဗ္ဗော ဒိဋ္ဌိသမ္ပဒံ သစ္ဆိကာတုံ။ ကတမေ ဆ? သက္ကာယဒိဋ္ဌိံ, ဝိစိကိစ္ဆံ, သီလဗ္ဗတပရာမာသံ, အပါယဂမနီယံ ရာဂံ, အပါယဂမနီယံ ဒေါသံ, အပါယဂမနီယံ မောဟံ။ ဣမေ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဆ ဓမ္မေ ပဟာယ ဘဗ္ဗော ဒိဋ္ဌိသမ္ပဒံ သစ္ဆိကာတု’’န္တိ။ ပဉ္စမံ။

၆. ပဟီနသုတ္တံ

၉၀. ‘‘ဆယိမေ , ဘိက္ခဝေ, ဓမ္မာ ဒိဋ္ဌိသမ္ပန္နဿ ပုဂ္ဂလဿ ပဟီနာ။ ကတမေ ဆ? သက္ကာယဒိဋ္ဌိ, ဝိစိကိစ္ဆာ, သီလဗ္ဗတပရာမာသော, အပါယဂမနီယော ရာဂေါ, အပါယဂမနီယော ဒေါသော, အပါယဂမနီယော မောဟော။ ဣမေ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဆ ဓမ္မာ ဒိဋ္ဌိသမ္ပန္နဿ ပုဂ္ဂလဿ ပဟီနာ’’တိ။ ဆဋ္ဌံ။

၇. အဘဗ္ဗသုတ္တံ

၉၁. ‘‘ဆ , ဘိက္ခဝေ, ဓမ္မေ အဘဗ္ဗော ဒိဋ္ဌိသမ္ပန္နော ပုဂ္ဂလော ဥပ္ပါဒေတုံ ။ ကတမေ ဆ? သက္ကာယဒိဋ္ဌိံ, ဝိစိကိစ္ဆံ, သီလဗ္ဗတပရာမာသံ, အပါယဂမနီယံ ရာဂံ, အပါယဂမနီယံ ဒေါသံ, အပါယဂမနီယံ မောဟံ။ ဣမေ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဆ ဓမ္မေ အဘဗ္ဗော ဒိဋ္ဌိသမ္ပန္နော ပုဂ္ဂလော ဥပ္ပါဒေတု’’န္တိ။ သတ္တမံ။

၈. ပဌမအဘဗ္ဗဋ္ဌာနသုတ္တံ

၉၂. ‘‘ဆယိမာနိ, ဘိက္ခဝေ, အဘဗ္ဗဋ္ဌာနာနိ။ ကတမာနိ ဆ? အဘဗ္ဗော ဒိဋ္ဌိသမ္ပန္နော ပုဂ္ဂလော သတ္ထရိ အဂါရဝေါ ဝိဟရိတုံ အပ္ပတိဿော, အဘဗ္ဗော ဒိဋ္ဌိသမ္ပန္နော ပုဂ္ဂလော ဓမ္မေ အဂါရဝေါ ဝိဟရိတုံ အပ္ပတိဿော, အဘဗ္ဗော ဒိဋ္ဌိသမ္ပန္နော ပုဂ္ဂလော သံဃေ အဂါရဝေါ ဝိဟရိတုံ အပ္ပတိဿော, အဘဗ္ဗော ဒိဋ္ဌိသမ္ပန္နော ပုဂ္ဂလော သိက္ခာယ အဂါရဝေါ ဝိဟရိတုံ အပ္ပတိဿော, အဘဗ္ဗော ဒိဋ္ဌိသမ္ပန္နော ပုဂ္ဂလော အနာဂမနီယံ ဝတ္ထုံ ပစ္စာဂန္တုံ, အဘဗ္ဗော ဒိဋ္ဌိသမ္ပန္နော ပုဂ္ဂလော အဋ္ဌမံ ဘဝံ နိဗ္ဗတ္တေတုံ။ ဣမာနိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဆ အဘဗ္ဗဋ္ဌာနာနီ’’တိ။ အဋ္ဌမံ။

၉. ဒုတိယအဘဗ္ဗဋ္ဌာနသုတ္တံ

၉၃. ‘‘ဆယိမာနိ, ဘိက္ခဝေ, အဘဗ္ဗဋ္ဌာနာနိ။ ကတမာနိ ဆ? အဘဗ္ဗော ဒိဋ္ဌိသမ္ပန္နော ပုဂ္ဂလော ကဉ္စိ [ကိဉ္စိ (က.) ဝိဘ. ၈၀၉; မ. နိ. ၃.၁၂၇] သင်္ခါရံ နိစ္စတော ဥပဂန္တုံ, အဘဗ္ဗော ဒိဋ္ဌိသမ္ပန္နော ပုဂ္ဂလော ကဉ္စိ သင်္ခါရံ သုခတော ဥပဂန္တုံ, အဘဗ္ဗော ဒိဋ္ဌိသမ္ပန္နော ပုဂ္ဂလော ကဉ္စိ ဓမ္မံ အတ္တတော ဥပဂန္တုံ, အဘဗ္ဗော ဒိဋ္ဌိသမ္ပန္နော ပုဂ္ဂလော အာနန္တရိယံ ကမ္မံ [အာနန္တရိယကမ္မံ (သီ.), အနန္တရိယကမ္မံ (သျာ. ဣ.) အ. နိ. ၄.၁၆၂ ပဿိတဗ္ဗံ] ကာတုံ, အဘဗ္ဗော ဒိဋ္ဌိသမ္ပန္နော ပုဂ္ဂလော ကောတူဟလမင်္ဂလေန သုဒ္ဓိံ ပစ္စာဂန္တုံ , အဘဗ္ဗော ဒိဋ္ဌိသမ္ပန္နော ပုဂ္ဂလော ဣတော ဗဟိဒ္ဓါ ဒက္ခိဏေယျံ ဂဝေသိတုံ။ ဣမာနိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဆ အဘဗ္ဗဋ္ဌာနာနီ’’တိ။ နဝမံ။

၁၀. တတိယအဘဗ္ဗဋ္ဌာနသုတ္တံ

၉၄. ‘‘ဆယိမာနိ, ဘိက္ခဝေ, အဘဗ္ဗဋ္ဌာနာနိ။ ကတမာနိ ဆ? အဘဗ္ဗော ဒိဋ္ဌိသမ္ပန္နော ပုဂ္ဂလော မာတရံ ဇီဝိတာ ဝေါရောပေတုံ, အဘဗ္ဗော ဒိဋ္ဌိသမ္ပန္နော ပုဂ္ဂလော ပိတရံ ဇီဝိတာ ဝေါရောပေတုံ, အဘဗ္ဗော ဒိဋ္ဌိသမ္ပန္နော ပုဂ္ဂလော အရဟန္တံ ဇီဝိတာ ဝေါရောပေတုံ, အဘဗ္ဗော ဒိဋ္ဌိသမ္ပန္နော ပုဂ္ဂလော တထာဂတဿ ဒုဋ္ဌေန စိတ္တေန လောဟိတံ ဥပ္ပါဒေတုံ, အဘဗ္ဗော ဒိဋ္ဌိသမ္ပန္နော ပုဂ္ဂလော သသံဃံ ဘိန္ဒိတုံ, အဘဗ္ဗော ဒိဋ္ဌိသမ္ပန္နော ပုဂ္ဂလော အညံ သတ္ထာရံ ဥဒ္ဒိသိတုံ။ ဣမာနိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဆ အဘဗ္ဗဋ္ဌာနာနီ’’တိ။ ဒသမံ။

၁၁. စတုတ္ထအဘဗ္ဗဋ္ဌာနသုတ္တံ

၉၅. ‘‘ဆယိမာနိ , ဘိက္ခဝေ, အဘဗ္ဗဋ္ဌာနာနိ။ ကတမာနိ ဆ? အဘဗ္ဗော ဒိဋ္ဌိသမ္ပန္နော ပုဂ္ဂလော သယံကတံ သုခဒုက္ခံ ပစ္စာဂန္တုံ, အဘဗ္ဗော ဒိဋ္ဌိသမ္ပန္နော ပုဂ္ဂလော ပရံကတံ [ပရကတံ (သီ. သျာ.)] သုခဒုက္ခံ ပစ္စာဂန္တုံ, အဘဗ္ဗော ဒိဋ္ဌိသမ္ပန္နော ပုဂ္ဂလော သယံကတဉ္စ ပရံကတဉ္စ သုခဒုက္ခံ ပစ္စာဂန္တုံ, အဘဗ္ဗော ဒိဋ္ဌိသမ္ပန္နော ပုဂ္ဂလော အသယံကာရံ အဓိစ္စသမုပ္ပန္နံ သုခဒုက္ခံ ပစ္စာဂန္တုံ, အဘဗ္ဗော ဒိဋ္ဌိသမ္ပန္နော ပုဂ္ဂလော အပရံကာရံ အဓိစ္စသမုပ္ပန္နံ သုခဒုက္ခံ ပစ္စာဂန္တုံ, အဘဗ္ဗော ဒိဋ္ဌိသမ္ပန္နော ပုဂ္ဂလော အသယံကာရဉ္စ အပရံကာရဉ္စ အဓိစ္စသမုပ္ပန္နံ သုခဒုက္ခံ ပစ္စာဂန္တုံ။ တံ ကိဿ ဟေတု? တထာ ဟိဿ, ဘိက္ခဝေ, ဒိဋ္ဌိသမ္ပန္နဿ ပုဂ္ဂလဿ ဟေတု စ သုဒိဋ္ဌော ဟေတုသမုပ္ပန္နာ စ ဓမ္မာ။ ဣမာနိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဆ အဘဗ္ဗဋ္ဌာနာနီ’’တိ။ ဧကာဒသမံ။

သီတိဝဂ္ဂေါ နဝမော။ [စတုတ္ထော (သျာ. က.)]

တဿုဒ္ဒါနံ –

သီတိဘာဝံ အာဝရဏံ၊ ဝေါရောပိတာ သုဿူသတိ။

အပ္ပဟာယ ပဟီနာဘဗ္ဗော၊ တဋ္ဌာနာ စတုရောပိ စာတိ။