ဒေဝတာဝဂ္ဂေါ

၄. ဒေဝတာဝဂ္ဂေါ

၁. သေခသုတ္တံ

၃၁. ‘‘ဆယိမေ, ဘိက္ခဝေ, ဓမ္မာ သေခဿ ဘိက္ခုနော ပရိဟာနာယ သံဝတ္တန္တိ။ ကတမေ ဆ? ကမ္မာရာမတာ , ဘဿာရာမတာ, နိဒ္ဒါရာမတာ, သင်္ဂဏိကာရာမတာ, ဣန္ဒြိယေသု အဂုတ္တဒွါရတာ, ဘောဇနေ အမတ္တညုတာ – ဣမေ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဆ ဓမ္မာ သေခဿ ဘိက္ခုနော ပရိဟာနာယ သံဝတ္တန္တိ။

‘‘ဆယိမေ, ဘိက္ခဝေ, ဓမ္မာ သေခဿ ဘိက္ခုနော အပရိဟာနာယ သံဝတ္တန္တိ။ ကတမေ ဆ? န ကမ္မာရာမတာ, န ဘဿာရာမတာ, န နိဒ္ဒါရာမတာ, န သင်္ဂဏိကာရာမတာ, ဣန္ဒ္ရိယေသု ဂုတ္တဒွါရတာ, ဘောဇနေ မတ္တညုတာ – ဣမေ ခေါ , ဘိက္ခဝေ, ဆ ဓမ္မာ သေခဿ ဘိက္ခုနော အပရိဟာနာယ သံဝတ္တန္တီ’’တိ။ ပဌမံ။

၂. ပဌမအပရိဟာနသုတ္တံ

၃၂. အထ ခေါ အညတရာ ဒေဝတာ အဘိက္ကန္တာယ ရတ္တိယာ အဘိက္ကန္တဝဏ္ဏာ ကေဝလကပ္ပံ ဇေတဝနံ ဩဘာသေတွာ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ အဋ္ဌာသိ။ ဧကမန္တံ ဌိတာ ခေါ သာ ဒေဝတာ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ –

‘‘ဆယိမေ, ဘန္တေ, ဓမ္မာ ဘိက္ခုနော အပရိဟာနာယ သံဝတ္တန္တိ။ ကတမေ ဆ? သတ္ထုဂါရဝတာ, ဓမ္မဂါရဝတာ, သံဃဂါရဝတာ, သိက္ခာဂါရဝတာ, အပ္ပမာဒဂါရဝတာ, ပဋိသန္ထာရဂါရဝတာ [ပဋိသန္ဓာရဂါရဝတာ (က.)] – ဣမေ ခေါ, ဘန္တေ, ဆ ဓမ္မာ ဘိက္ခုနော အပရိဟာနာယ သံဝတ္တန္တီ’’တိ။ ဣဒမဝေါစ သာ ဒေဝတာ။ သမနုညော သတ္ထာ အဟောသိ။ အထ ခေါ သာ ဒေဝတာ ‘‘သမနုညော မေ သတ္ထာ’’တိ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ပဒက္ခိဏံ ကတွာ တတ္ထေဝန္တရဓါယိ။

အထ ခေါ ဘဂဝါ တဿာ ရတ္တိယာ အစ္စယေန ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘ဣမံ, ဘိက္ခဝေ, ရတ္တိံ အညတရာ ဒေဝတာ အဘိက္ကန္တာယ ရတ္တိယာ အဘိက္ကန္တဝဏ္ဏာ ကေဝလကပ္ပံ ဇေတဝနံ ဩဘာသေတွာ ယေနာဟံ တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ မံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ အဋ္ဌာသိ။ ဧကမန္တံ ဌိတာ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, သာ ဒေဝတာ မံ ဧတဒဝေါစ – ‘ဆယိမေ, ဘန္တေ, ဓမ္မာ ဘိက္ခုနော အပရိဟာနာယ သံဝတ္တန္တိ။ ကတမေ ဆ? သတ္ထုဂါရဝတာ, ဓမ္မဂါရဝတာ, သံဃဂါရဝတာ, သိက္ခာဂါရဝတာ, အပ္ပမာဒဂါရဝတာ, ပဋိသန္ထာရဂါရဝတာ – ဣမေ ခေါ, ဘန္တေ, ဆ ဓမ္မာ ဘိက္ခုနော အပရိဟာနာယ သံဝတ္တန္တီ’တိ။ ဣဒမဝေါစ, ဘိက္ခဝေ, သာ ဒေဝတာ။ ဣဒံ ဝတွာ မံ အဘိဝါဒေတွာ ပဒက္ခိဏံ ကတွာ တတ္ထေဝန္တရဓါယီ’’တိ။

‘‘သတ္ထုဂရု ဓမ္မဂရု၊ သံဃေ စ တိဗ္ဗဂါရဝေါ။

အပ္ပမာဒဂရု ဘိက္ခု၊ ပဋိသန္ထာရဂါရဝေါ။

အဘဗ္ဗော ပရိဟာနာယ၊ နိဗ္ဗာနဿေဝ သန္တိကေ’’တိ။ ဒုတိယံ။

၃. ဒုတိယအပရိဟာနသုတ္တံ

၃၃. ‘‘ဣမံ, ဘိက္ခဝေ, ရတ္တိံ အညတရာ ဒေဝတာ အဘိက္ကန္တာယ ရတ္တိယာ အဘိက္ကန္တဝဏ္ဏာ ကေဝလကပ္ပံ ဇေတဝနံ ဩဘာသေတွာ ယေနာဟံ တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ မံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ အဋ္ဌာသိ။ ဧကမန္တံ ဌိတာ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, သာ ဒေဝတာ မံ ဧတဒဝေါစ – ‘ဆယိမေ, ဘန္တေ, ဓမ္မာ ဘိက္ခုနော အပရိဟာနာယ သံဝတ္တန္တိ။ ကတမေ ဆ? သတ္ထုဂါရဝတာ, ဓမ္မဂါရဝတာ, သံဃဂါရဝတာ, သိက္ခာဂါရဝတာ, ဟိရိဂါရဝတာ, ဩတ္တပ္ပဂါရဝတာ – ဣမေ ခေါ, ဘန္တေ, ဆ ဓမ္မာ ဘိက္ခုနော အပရိဟာနာယ သံဝတ္တန္တီ’တိ။ ဣဒမဝေါစ, ဘိက္ခဝေ, သာ ဒေဝတာ။ ဣဒံ ဝတွာ မံ အဘိဝါဒေတွာ ပဒက္ခိဏံ ကတွာ တတ္ထေဝန္တရဓါယီ’’တိ။

‘‘သတ္ထုဂရု ဓမ္မဂရု၊ သံဃေ စ တိဗ္ဗဂါရဝေါ။

ဟိရိဩတ္တပ္ပသမ္ပန္နော၊ သပ္ပတိဿော သဂါရဝေါ။

အဘဗ္ဗော ပရိဟာနာယ၊ နိဗ္ဗာနဿေဝ သန္တိကေ’’တိ။ တတိယံ။

၄. မဟာမောဂ္ဂလ္လာနသုတ္တံ

၃၄. ဧကံ သမယံ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ။ အထ ခေါ အာယသ္မတော မဟာမောဂ္ဂလ္လာနဿ ရဟောဂတဿ ပဋိသလ္လီနဿ ဧဝံ စေတသော ပရိဝိတက္ကော ဥဒပါဒိ – ‘‘ကတမေသာနံ ဒေဝါနံ ဧဝံ ဉာဏံ ဟောတိ – ‘သောတာပန္နာ နာမ [သောတာပန္နာမှာ (သီ.), သောတာပန္နာမှ (သျာ. ကံ. ဣ.)] အဝိနိပါတဓမ္မာ နိယတာ သမ္ဗောဓိပရာယဏာ’’’တိ ? တေန ခေါ ပန သမယေန တိဿော နာမ ဘိက္ခု အဓုနာကာလင်္ကတော အညတရံ ဗြဟ္မလောကံ ဥပပန္နော ဟောတိ။ တတြပိ နံ ဧဝံ ဇာနန္တိ – ‘‘တိဿော ဗြဟ္မာ မဟိဒ္ဓိကော မဟာနုဘာဝေါ’’တိ။

အထ ခေါ အာယသ္မာ မဟာမောဂ္ဂလ္လာနော – သေယျထာပိ နာမ ဗလဝါ ပုရိသော သမိဉ္ဇိတံ [သမ္မိဉ္ဇိတံ (သီ. သျာ. ကံ. ဣ.)] ဝါ ဗာဟံ ပသာရေယျ ပသာရိတံ ဝါ ဗာဟံ သမိဉ္ဇေယျ, ဧဝမေဝံ – ဇေတဝနေ အန္တရဟိတော တသ္မိံ ဗြဟ္မလောကေ ပါတုရဟောသိ။ အဒ္ဒသာ ခေါ တိဿော ဗြဟ္မာ အာယသ္မန္တံ မဟာမောဂ္ဂလ္လာနံ ဒူရတောဝ အာဂစ္ဆန္တံ။ ဒိသွာန အာယသ္မန္တံ မဟာမောဂ္ဂလ္လာနံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဧဟိ ခေါ, မာရိသ မောဂ္ဂလ္လာန; သွာဂတံ [သာဂတံ (သီ.)], မာရိသ မောဂ္ဂလ္လာန; စိရဿံ ခေါ, မာရိသ မောဂ္ဂလ္လာန; ဣမံ ပရိယာယမကာသိ, ယဒိဒံ ဣဓါဂမနာယ။ နိသီဒ, မာရိသ မောဂ္ဂလ္လာန, ဣဒမာသနံ ပညတ္တ’’န္တိ။ နိသီဒိ ခေါ အာယသ္မာ မဟာမောဂ္ဂလ္လာနော ပညတ္တေ အာသနေ။ တိဿောပိ ခေါ ဗြဟ္မာ အာယသ္မန္တံ မဟာမောဂ္ဂလ္လာနံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နံ ခေါ တိဿံ ဗြဟ္မာနံ အာယသ္မာ မဟာမောဂ္ဂလ္လာနော ဧတဒဝေါစ –

‘‘ကတမေသာနံ ခေါ, တိဿ, ဒေဝါနံ ဧဝံ ဉာဏံ ဟောတိ – ‘သောတာပန္နာ နာမ အဝိနိပါတဓမ္မာ နိယတာ သမ္ဗောဓိပရာယဏာ’’’တိ? ‘‘စာတုမဟာရာဇိကာနံ ခေါ, မာရိသ မောဂ္ဂလ္လာန, ဒေဝါနံ ဧဝံ ဉာဏံ ဟောတိ – ‘သောတာပန္နာ နာမ အဝိနိပါတဓမ္မာ နိယတာ သမ္ဗောဓိပရာယဏာ’’’တိ။

‘‘သဗ္ဗေသညေဝ နု ခေါ, တိဿ, စာတုမဟာရာဇိကာနံ ဒေဝါနံ ဧဝံ ဉာဏံ ဟောတိ – ‘သောတာပန္နာ နာမ အဝိနိပါတဓမ္မာ နိယတာ သမ္ဗောဓိပရာယဏာ’’’တိ? ‘‘န ခေါ, မာရိသ မောဂ္ဂလ္လာန, သဗ္ဗေသံ စာတုမဟာရာဇိကာနံ ဒေဝါနံ ဧဝံ ဉာဏံ ဟောတိ – ‘သောတာပန္နာ နာမ အဝိနိပါတဓမ္မာ နိယတာ သမ္ဗောဓိပရာယဏာ’တိ။ ယေ ခေါ တေ, မာရိသ မောဂ္ဂလ္လာန, စာတုမဟာရာဇိကာ ဒေဝါ ဗုဒ္ဓေ အဝေစ္စပ္ပသာဒေန အသမန္နာဂတာ ဓမ္မေ အဝေစ္စပ္ပသာဒေန အသမန္နာဂတာ သံဃေ အဝေစ္စပ္ပသာဒေန အသမန္နာဂတာ အရိယကန္တေဟိ သီလေဟိ အသမန္နာဂတာ န တေသံ ဒေဝါနံ ဧဝံ ဉာဏံ ဟောတိ – ‘သောတာပန္နာ နာမ အဝိနိပါတဓမ္မာ နိယတာ သမ္ဗောဓိပရာယဏာ’တိ။ ယေ စ ခေါ တေ, မာရိသ မောဂ္ဂလ္လာန, စာတုမဟာရာဇိကာ ဒေဝါ ဗုဒ္ဓေ အဝေစ္စပ္ပသာဒေန သမန္နာဂတာ, ဓမ္မေ အဝေစ္စပ္ပသာဒေန သမန္နာဂတာ, သံဃေ အဝေစ္စပ္ပသာဒေန သမန္နာဂတာ အရိယကန္တေဟိ သီလေဟိ သမန္နာဂတာ, တေသံ ဧဝံ ဉာဏံ ဟောတိ – ‘သောတာပန္နာ နာမ အဝိနိပါတဓမ္မာ နိယတာ သမ္ဗောဓိပရာယဏာ’’’တိ။

‘‘စာတုမဟာရာဇိကာနညေဝ နု ခေါ, တိဿ, ဒေဝါနံ ဧဝံ ဉာဏံ ဟောတိ – ‘သောတာပန္နာ နာမ အဝိနိပါတဓမ္မာ နိယတာ သမ္ဗောဓိပရာယဏာ’တိ ဥဒါဟု တာဝတိံသာနမ္ပိ ဒေဝါနံ။ပေ.။ ယာမာနမ္ပိ ဒေဝါနံ။ တုသိတာနမ္ပိ ဒေဝါနံ။ နိမ္မာနရတီနမ္ပိ ဒေဝါနံ။ ပရနိမ္မိတဝသဝတ္တီနမ္ပိ ဒေဝါနံ ဧဝံ ဉာဏံ ဟောတိ – ‘သောတာပန္နာ နာမ အဝိနိပါတဓမ္မာ နိယတာ သမ္ဗောဓိပရာယဏာ’’’တိ? ‘‘ပရနိမ္မိတဝသဝတ္တီနမ္ပိ ခေါ, မာရိသ မောဂ္ဂလ္လာန, ဒေဝါနံ ဧဝံ ဉာဏံ ဟောတိ – ‘သောတာပန္နာ နာမ အဝိနိပါတဓမ္မာ နိယတာ သမ္ဗောဓိပရာယဏာ’’’တိ။

‘‘သဗ္ဗေသညေဝ နု ခေါ, တိဿ, ပရနိမ္မိတဝသဝတ္တီနံ ဒေဝါနံ ဧဝံ ဉာဏံ ဟောတိ – ‘သောတာပန္နာ နာမ အဝိနိပါတဓမ္မာ နိယတာ သမ္ဗောဓိပရာယဏာ’’’တိ? ‘‘န ခေါ, မာရိသ မောဂ္ဂလ္လာန, သဗ္ဗေသံ ပရနိမ္မိတဝသဝတ္တီနံ ဒေဝါနံ ဧဝံ ဉာဏံ ဟောတိ – ‘သောတာပန္နာ နာမ အဝိနိပါတဓမ္မာ နိယတာ သမ္ဗောဓိပရာယဏာ’တိ။ ယေ ခေါ တေ, မာရိသ မောဂ္ဂလ္လာန, ပရနိမ္မိတဝသဝတ္တီ ဒေဝါ ဗုဒ္ဓေ အဝေစ္စပ္ပသာဒေန အသမန္နာဂတာ, ဓမ္မေ အဝေစ္စပ္ပသာဒေန အသမန္နာဂတာ, သံဃေ အဝေစ္စပ္ပသာဒေန အသမန္နာဂတာ, အရိယကန္တေဟိ သီလေဟိ အသမန္နာဂတာ, န တေသံ ဒေဝါနံ ဧဝံ ဉာဏံ ဟောတိ – ‘သောတာပန္နာ နာမ အဝိနိပါတဓမ္မာ နိယတာ သမ္ဗောဓိပရာယဏာ’တိ။ ယေ စ ခေါ တေ, မာရိသ မောဂ္ဂလ္လာန, ပရနိမ္မိတဝသဝတ္တီ ဒေဝါ ဗုဒ္ဓေ အဝေစ္စပ္ပသာဒေန သမန္နာဂတာ, ဓမ္မေ အဝေစ္စပ္ပသာဒေန သမန္နာဂတာ, သံဃေ အဝေစ္စပ္ပသာဒေန သမန္နာဂတာ, အရိယကန္တေဟိ သီလေဟိ သမန္နာဂတာ တေသံ ဧဝံ ဉာဏံ ဟောတိ – ‘သောတာပန္နာ နာမ အဝိနိပါတဓမ္မာ နိယတာ သမ္ဗောဓိပရာယဏာ’’’တိ။

အထ ခေါ အာယသ္မာ မဟာမောဂ္ဂလ္လာနော တိဿဿ ဗြဟ္မုနော ဘာသိတံ အဘိနန္ဒိတွာ အနုမောဒိတွာ – ‘‘သေယျထာပိ နာမ ဗလဝါ ပုရိသော သမိဉ္ဇိတံ ဝါ ဗာဟံ ပသာရေယျ, ပသာရိတံ ဝါ ဗာဟံ သမိဉ္ဇေယျ, ဧဝမေဝံ – ‘ဗြဟ္မလောကေ အန္တရဟိတော ဇေတဝနေ ပါတုရဟောသီ’’’တိ။ စတုတ္ထံ။

၅. ဝိဇ္ဇာဘာဂိယသုတ္တံ

၃၅. ‘‘ဆယိမေ , ဘိက္ခဝေ, ဓမ္မာ ဝိဇ္ဇာဘာဂိယာ။ ကတမေ ဆ? အနိစ္စသညာ, အနိစ္စေ ဒုက္ခသညာ, ဒုက္ခေ အနတ္တသညာ, ပဟာနသညာ, ဝိရာဂသညာ, နိရောဓသညာ – ဣမေ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဆ ဓမ္မာ ဝိဇ္ဇာဘာဂိယာ’’တိ။ ပဉ္စမံ။

၆. ဝိဝါဒမူလသုတ္တံ

၃၆. [ဒီ. နိ. ၃.၃၂၅; မ. နိ. ၃.၄၄; စူဠဝ. ၂၁၆] ‘‘ဆယိမာနိ, ဘိက္ခဝေ, ဝိဝါဒမူလာနိ။ ကတမာနိ ဆ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ကောဓနော ဟောတိ ဥပနာဟီ။ ယော သော, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ကောဓနော ဟောတိ ဥပနာဟီ သော သတ္ထရိပိ အဂါရဝေါ ဝိဟရတိ အပ္ပတိဿော, ဓမ္မေပိ အဂါရဝေါ ဝိဟရတိ အပ္ပတိဿော, သံဃေပိ အဂါရဝေါ ဝိဟရတိ အပ္ပတိဿော, သိက္ခာယပိ န ပရိပူရကာရီ ဟောတိ။ ယော သော, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု သတ္ထရိ အဂါရဝေါ ဝိဟရတိ အပ္ပတိဿော, ဓမ္မေ အဂါရဝေါ ဝိဟရတိ အပ္ပတိဿော, သံဃေ အဂါရဝေါ ဝိဟရတိ အပ္ပတိဿော, သိက္ခာယ န ပရိပူရကာရီ သော သံဃေ ဝိဝါဒံ ဇနေတိ, ယော ဟောတိ ဝိဝါဒေါ ဗဟုဇနာဟိတာယ ဗဟုဇနာသုခါယ ဗဟုနော ဇနဿ အနတ္ထာယ အဟိတာယ ဒုက္ခာယ ဒေဝမနုဿာနံ။ ဧဝရူပံ စေ တုမှေ, ဘိက္ခဝေ, ဝိဝါဒမူလံ အဇ္ဈတ္တံ ဝါ ဗဟိဒ္ဓါ ဝါ သမနုပဿေယျာထ။ တတြ တုမှေ, ဘိက္ခဝေ, တဿေဝ ပါပကဿ ဝိဝါဒမူလဿ ပဟာနာယ ဝါယမေယျာထ။ ဧဝရူပံ စေ တုမှေ, ဘိက္ခဝေ, ဝိဝါဒမူလံ အဇ္ဈတ္တံ ဝါ ဗဟိဒ္ဓါ ဝါ န သမနုပဿေယျာထ, တတြ တုမှေ, ဘိက္ခဝေ, တဿေဝ ပါပကဿ ဝိဝါဒမူလဿ အာယတိံ အနဝဿဝါယ ပဋိပဇ္ဇေယျာထ။ ဧဝမေတဿ ပါပကဿ ဝိဝါဒမူလဿ ပဟာနံ ဟောတိ။ ဧဝမေတဿ ပါပကဿ ဝိဝါဒမူလဿ အာယတိံ အနဝဿဝေါ ဟောတိ။

‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု မက္ခီ ဟောတိ ပဠာသီ။ပေ.။ ဣဿုကီ ဟောတိ မစ္ဆရီ။ သဌော ဟောတိ မာယာဝီ။ ပါပိစ္ဆော ဟောတိ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိ။ သန္ဒိဋ္ဌိပရာမာသီ ဟောတိ အာဓါနဂ္ဂါဟီ ဒုပ္ပဋိနိဿဂ္ဂီ။ ယော သော, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု သန္ဒိဋ္ဌိပရာမာသီ ဟောတိ အာဓါနဂ္ဂါဟီ ဒုပ္ပဋိနိဿဂ္ဂီ, သော သတ္ထရိပိ အဂါရဝေါ ဝိဟရတိ အပ္ပတိဿော, ဓမ္မေပိ အဂါရဝေါ ဝိဟရတိ အပ္ပတိဿော, သံဃေပိ အဂါရဝေါ ဝိဟရတိ အပ္ပတိဿော, သိက္ခာယပိ န ပရိပူရကာရီ ဟောတိ။ ယော သော, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု သတ္ထရိ အဂါရဝေါ ဝိဟရတိ အပ္ပတိဿော, ဓမ္မေ။ပေ.။ သံဃေ အဂါရဝေါ ဝိဟရတိ အပ္ပတိဿော, သိက္ခာယ န ပရိပူရကာရီ, သော သံဃေ ဝိဝါဒံ ဇနေတိ, ယော ဟောတိ ဝိဝါဒေါ ဗဟုဇနာဟိတာယ ဗဟုဇနာသုခါယ ဗဟုနော ဇနဿ အနတ္ထာယ အဟိတာယ ဒုက္ခာယ ဒေဝမနုဿာနံ။ ဧဝရူပံ စေ တုမှေ, ဘိက္ခဝေ, ဝိဝါဒမူလံ အဇ္ဈတ္တံ ဝါ ဗဟိဒ္ဓါ ဝါ သမနုပဿေယျာထ။ တတြ တုမှေ, ဘိက္ခဝေ, တဿေဝ ပါပကဿ ဝိဝါဒမူလဿ ပဟာနာယ ဝါယမေယျာထ။ ဧဝရူပံ စေ တုမှေ, ဘိက္ခဝေ, ဝိဝါဒမူလံ အဇ္ဈတ္တံ ဝါ ဗဟိဒ္ဓါ ဝါ န သမနုပဿေယျာထ။ တတြ တုမှေ, ဘိက္ခဝေ, တဿေဝ ပါပကဿ ဝိဝါဒမူလဿ အာယတိံ အနဝဿဝါယ ပဋိပဇ္ဇေယျာထ။ ဧဝမေတဿ ပါပကဿ ဝိဝါဒမူလဿ ပဟာနံ ဟောတိ။ ဧဝမေတဿ ပါပကဿ ဝိဝါဒမူလဿ အာယတိံ အနဝဿဝေါ ဟောတိ။ ဣမာနိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဆ ဝိဝါဒမူလာနီ’’တိ။ ဆဋ္ဌံ။

၇. ဆဠင်္ဂဒါနသုတ္တံ

၃၇. ဧကံ သမယံ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဝေဠုကဏ္ဍကီ [ဝေဠုကဏ္ဍကိယာ (အ. နိ. ၇.၅၃; ၂.၁၃၄; သံ. နိ. ၂.၁၇၃)] နန္ဒမာတာ ဥပါသိကာ သာရိပုတ္တမောဂ္ဂလ္လာနပ္ပမုခေ ဘိက္ခုသံဃေ ဆဠင်္ဂသမန္နာဂတံ ဒက္ခိဏံ ပတိဋ္ဌာပေတိ။ အဒ္ဒသာ ခေါ ဘဂဝါ ဒိဗ္ဗေန စက္ခုနာ ဝိသုဒ္ဓေန အတိက္ကန္တမာနုသကေန ဝေဠုကဏ္ဍကိံ နန္ဒမာတရံ ဥပါသိကံ သာရိပုတ္တမောဂ္ဂလ္လာနပ္ပမုခေ ဘိက္ခုသံဃေ ဆဠင်္ဂသမန္နာဂတံ ဒက္ခိဏံ ပတိဋ္ဌာပေန္တိံ။ ဒိသွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘ဧသာ, ဘိက္ခဝေ, ဝေဠုကဏ္ဍကီ နန္ဒမာတာ ဥပါသိကာ သာရိပုတ္တမောဂ္ဂလ္လာနပ္ပမုခေ ဘိက္ခုသံဃေ ဆဠင်္ဂသမန္နာဂတံ ဒက္ခိဏံ ပတိဋ္ဌာပေတိ’’။

‘‘ကထဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, ဆဠင်္ဂသမန္နာဂတာ ဒက္ခိဏာ ဟောတိ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ , ဒါယကဿ တီဏင်္ဂါနိ ဟောန္တိ, ပဋိဂ္ဂါဟကာနံ တီဏင်္ဂါနိ။ ကတမာနိ ဒါယကဿ တီဏင်္ဂါနိ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ဒါယကော ပုဗ္ဗေဝ ဒါနာ သုမနော ဟောတိ, ဒဒံ စိတ္တံ ပသာဒေတိ, ဒတွာ အတ္တမနော ဟောတိ။ ဣမာနိ ဒါယကဿ တီဏင်္ဂါနိ။

‘‘ကတမာနိ ပဋိဂ္ဂါဟကာနံ တီဏင်္ဂါနိ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ပဋိဂ္ဂါဟကာ ဝီတရာဂါ ဝါ ဟောန္တိ ရာဂဝိနယာယ ဝါ ပဋိပန္နာ, ဝီတဒေါသာ ဝါ ဟောန္တိ ဒေါသဝိနယာယ ဝါ ပဋိပန္နာ, ဝီတမောဟာ ဝါ ဟောန္တိ မောဟဝိနယာယ ဝါ ပဋိပန္နာ။ ဣမာနိ ပဋိဂ္ဂါဟကာနံ တီဏင်္ဂါနိ။ ဣတိ ဒါယကဿ တီဏင်္ဂါနိ, ပဋိဂ္ဂါဟကာနံ တီဏင်္ဂါနိ။ ဧဝံ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဆဠင်္ဂသမန္နာဂတာ ဒက္ခိဏာ ဟောတိ။

‘‘ဧဝံ ဆဠင်္ဂသမန္နာဂတာယ, ဘိက္ခဝေ, ဒက္ခိဏာယ န သုကရံ ပုညဿ ပမာဏံ ဂဟေတုံ – ‘ဧတ္တကော ပုညာဘိသန္ဒော ကုသလာဘိသန္ဒော သုခဿာဟာရော သောဝဂ္ဂိကော သုခဝိပါကော သဂ္ဂသံဝတ္တနိကော ဣဋ္ဌာယ ကန္တာယ မနာပါယ ဟိတာယ သုခါယ သံဝတ္တတီ’တိ။ အထ ခေါ အသင္ခ္ယေယျော [အသင်္ခေယျော (သီ. သျာ. ကံ. ဣ.)] အပ္ပမေယျော မဟာပုညက္ခန္ဓောတွေဝ သင်္ခံ ဂစ္ဆတိ။

‘‘သေယျထာပိ, ဘိက္ခဝေ, မဟာသမုဒ္ဒေ န သုကရံ ဥဒကဿ ပမာဏံ ဂဟေတုံ – ‘ဧတ္တကာနိ ဥဒကာဠှကာနီတိ ဝါ ဧတ္တကာနိ ဥဒကာဠှကသတာနီတိ ဝါ ဧတ္တကာနိ ဥဒကာဠှကသဟဿာနီတိ ဝါ ဧတ္တကာနိ ဥဒကာဠှကသတသဟဿာနီ’တိ ဝါ။ အထ ခေါ အသင္ခ္ယေယျော အပ္ပမေယျော မဟာဥဒကက္ခန္ဓောတွေဝ သင်္ခံ ဂစ္ဆတိ။ ဧဝမေဝံ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဧဝံ ဆဠင်္ဂသမန္နာဂတာယ ဒက္ခိဏာယ န သုကရံ ပုညဿ ပမာဏံ ဂဟေတုံ – ‘ဧတ္တကော ပုညာဘိသန္ဒော ကုသလာဘိသန္ဒော သုခဿာဟာရော သောဝဂ္ဂိကော သုခဝိပါကော သဂ္ဂသံဝတ္တနိကော ဣဋ္ဌာယ ကန္တာယ မနာပါယ ဟိတာယ သုခါယ သံဝတ္တတီ’တိ။ အထ ခေါ အသင္ခ္ယေယျော အပ္ပမေယျော မဟာပုညက္ခန္ဓောတွေဝ သင်္ခံ ဂစ္ဆတီ’’တိ။

[ပေ. ဝ. ၃၀၅ ပေတဝတ္ထုမှိပိ] ‘‘ပုဗ္ဗေဝ ဒါနာ သုမနော၊ ဒဒံ စိတ္တံ ပသာဒယေ။

ဒတွာ အတ္တမနော ဟောတိ၊ ဧသာ ယညဿ [ပုညဿ (က.)] သမ္ပဒါ။

‘‘ဝီတရာဂါ [ဝီတရာဂေါ (သျာ. ကံ. က.) ဧဝံ အနန္တရပဒတ္တယေပိ] ဝီတဒေါသာ၊ ဝီတမောဟာ အနာသဝါ။

ခေတ္တံ ယညဿ သမ္ပန္နံ၊ သညတာ ဗြဟ္မစာရယော [ဗြဟ္မစာရိနော (သျာ. ကံ.)]။

‘‘သယံ အာစမယိတွာန၊ ဒတွာ သကေဟိ ပါဏိဘိ။

အတ္တနော ပရတော စေသော၊ ယညော ဟောတိ မဟပ္ဖလော။

[အ. နိ. ၄.၄၀] ‘‘ဧဝံ ယဇိတွာ မေဓါဝီ၊ သဒ္ဓေါ မုတ္တေန စေတသာ။

အဗျာပဇ္ဇံ သုခံ လောကံ၊ ပဏ္ဍိတော ဥပပဇ္ဇတီ’’တိ။ သတ္တမံ။

၈. အတ္တကာရီသုတ္တံ

၃၈. အထ ခေါ အညတရော ဗြာဟ္မဏော ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝတာ သဒ္ဓိံ သမ္မောဒိ။ သမ္မောဒနီယံ ကထံ သာရဏီယံ ဝီတိသာရေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ သော ဗြာဟ္မဏော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အဟဉှိ, ဘော ဂေါတမ, ဧဝံဝါဒီ ဧဝံဒိဋ္ဌိ – ‘နတ္ထိ အတ္တကာရော, နတ္ထိ ပရကာရော’’’တိ။ ‘‘မာဟံ, ဗြာဟ္မဏ, ဧဝံဝါဒိံ ဧဝံဒိဋ္ဌိံ အဒ္ဒသံ ဝါ အဿောသိံ ဝါ။ ကထံဟိ နာမ သယံ အဘိက္ကမန္တော, သယံ ပဋိက္ကမန္တော ဧဝံ ဝက္ခတိ – ‘နတ္ထိ အတ္တကာရော, နတ္ထိ ပရကာရော’’’တိ!

‘‘တံ ကိံ မညသိ, ဗြာဟ္မဏ, အတ္ထိ အာရဗ္ဘဓါတူ’’တိ? ‘‘ဧဝံ, ဘော’’။ ‘‘အာရဗ္ဘဓါတုယာ သတိ အာရဗ္ဘဝန္တော သတ္တာ ပညာယန္တီ’’တိ? ‘‘ဧဝံ, ဘော’’။ ‘‘ယံ ခေါ, ဗြာဟ္မဏ, အာရဗ္ဘဓါတုယာ သတိ အာရဗ္ဘဝန္တော သတ္တာ ပညာယန္တိ, အယံ သတ္တာနံ အတ္တကာရော အယံ ပရကာရော’’။

‘‘တံ ကိံ မညသိ, ဗြာဟ္မဏ, အတ္ထိ နိက္ကမဓါတု။ပေ.။ အတ္ထိ ပရက္ကမဓါတု။ အတ္ထိ ထာမဓါတု။ အတ္ထိ ဌိတိဓါတု။ အတ္ထိ ဥပက္ကမဓါတူ’’တိ? ‘‘ဧဝံ, ဘော’’။ ‘‘ဥပက္ကမဓါတုယာ သတိ ဥပက္ကမဝန္တော သတ္တာ ပညာယန္တီ’’တိ? ‘‘ဧဝံ, ဘော’’။ ‘‘ယံ ခေါ, ဗြာဟ္မဏ, ဥပက္ကမဓါတုယာ သတိ ဥပက္ကမဝန္တော သတ္တာ ပညာယန္တိ, အယံ သတ္တာနံ အတ္တကာရော အယံ ပရကာရော’’။

‘‘မာဟံ, ဗြာဟ္မဏ [တံ ကိံ မညသိ ဗြာဟ္မဏ မာဟံ (က.)], ဧဝံဝါဒိံ ဧဝံဒိဋ္ဌိံ အဒ္ဒသံ ဝါ အဿောသိံ ဝါ။ ကထံဟိ နာမ သယံ အဘိက္ကမန္တော သယံ ပဋိက္ကမန္တော ဧဝံ ဝက္ခတိ – ‘နတ္ထိ အတ္တကာရော နတ္ထိ ပရကာရော’’’တိ။

‘‘အဘိက္ကန္တံ, ဘော ဂေါတမ။ပေ.။ အဇ္ဇတဂ္ဂေ ပါဏုပေတံ သရဏံ ဂတ’’န္တိ! အဋ္ဌမံ။

၉. နိဒါနသုတ္တံ

၃၉. ‘‘တီဏိမာနိ , ဘိက္ခဝေ, နိဒါနာနိ ကမ္မာနံ သမုဒယာယ။ ကတမာနိ တီဏိ? လောဘော နိဒါနံ ကမ္မာနံ သမုဒယာယ, ဒေါသော နိဒါနံ ကမ္မာနံ သမုဒယာယ, မောဟော နိဒါနံ ကမ္မာနံ သမုဒယာယ။ န, ဘိက္ခဝေ, လောဘာ အလောဘော သမုဒေတိ; အထ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, လောဘာ လောဘောဝ သမုဒေတိ။ န, ဘိက္ခဝေ, ဒေါသာ အဒေါသော သမုဒေတိ; အထ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဒေါသာ ဒေါသောဝ သမုဒေတိ။ န, ဘိက္ခဝေ, မောဟာ အမောဟော သမုဒေတိ; အထ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, မောဟာ မောဟောဝ သမုဒေတိ။ န, ဘိက္ခဝေ, လောဘဇေန ကမ္မေန ဒေါသဇေန ကမ္မေန မောဟဇေန ကမ္မေန ဒေဝါ ပညာယန္တိ, မနုဿာ ပညာယန္တိ, ယာ ဝါ ပနညာပိ ကာစိ သုဂတိယော။ အထ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, လောဘဇေန ကမ္မေန ဒေါသဇေန ကမ္မေန မောဟဇေန ကမ္မေန နိရယော ပညာယတိ တိရစ္ဆာနယောနိ ပညာယတိ ပေတ္တိဝိသယော ပညာယတိ, ယာ ဝါ ပနညာပိ ကာစိ ဒုဂ္ဂတိယော။ ဣမာနိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, တီဏိ နိဒါနာနိ ကမ္မာနံ သမုဒယာယ။

‘‘တီဏိမာနိ, ဘိက္ခဝေ, နိဒါနာနိ ကမ္မာနံ သမုဒယာယ။ ကတမာနိ တီဏိ? အလောဘော နိဒါနံ ကမ္မာနံ သမုဒယာယ, အဒေါသော နိဒါနံ ကမ္မာနံ သမုဒယာယ, အမောဟော နိဒါနံ ကမ္မာနံ သမုဒယာယ။ န, ဘိက္ခဝေ, အလောဘာ လောဘော သမုဒေတိ; အထ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, အလောဘာ အလောဘောဝ သမုဒေတိ။ န, ဘိက္ခဝေ, အဒေါသာ ဒေါသော သမုဒေတိ; အထ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, အဒေါသာ အဒေါသောဝ သမုဒေတိ။ န, ဘိက္ခဝေ, အမောဟာ မောဟော သမုဒေတိ; အထ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, အမောဟာ အမောဟောဝ သမုဒေတိ။ န, ဘိက္ခဝေ, အလောဘဇေန ကမ္မေန အဒေါသဇေန ကမ္မေန အမောဟဇေန ကမ္မေန နိရယော ပညာယတိ တိရစ္ဆာနယောနိ ပညာယတိ ပေတ္တိဝိသယော ပညာယတိ, ယာ ဝါ ပနညာပိ ကာစိ ဒုဂ္ဂတိယော။ အထ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, အလောဘဇေန ကမ္မေန အဒေါသဇေန ကမ္မေန အမောဟဇေန ကမ္မေန ဒေဝါ ပညာယန္တိ, မနုဿာ ပညာယန္တိ, ယာ ဝါ ပနညာပိ ကာစိ သုဂတိယော။ ဣမာနိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, တီဏိ နိဒါနာနိ ကမ္မာနံ သမုဒယာယာ’’တိ။ နဝမံ။

၁၀. ကိမိလသုတ္တံ

၄၀. ဧဝံ မေ သုတံ – ဧကံ သမယံ ဘဂဝါ ကိမိလာယံ ဝိဟရတိ နိစုလဝနေ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ ကိမိလော ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ အာယသ္မာ ကိမိလော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ကော နု ခေါ, ဘန္တေ, ဟေတု ကော ပစ္စယော ယေန တထာဂတေ ပရိနိဗ္ဗုတေ သဒ္ဓမ္မော န စိရဋ္ဌိတိကော ဟောတီ’’တိ? ‘‘ဣဓ, ကိမိလ, တထာဂတေ ပရိနိဗ္ဗုတေ ဘိက္ခူ ဘိက္ခုနိယော ဥပါသကာ ဥပါသိကာယော သတ္ထရိ အဂါရဝါ ဝိဟရန္တိ အပ္ပတိဿာ, ဓမ္မေ အဂါရဝါ ဝိဟရန္တိ အပ္ပတိဿာ, သံဃေ အဂါရဝါ ဝိဟရန္တိ အပ္ပတိဿာ, သိက္ခာယ အဂါရဝါ ဝိဟရန္တိ အပ္ပတိဿာ, အပ္ပမာဒေ အဂါရဝါ ဝိဟရန္တိ အပ္ပတိဿာ, ပဋိသန္ထာရေ [ပဋိသန္ဓာရေ (က.) အ. နိ. ၅.၂၀၁; ၇.၅၉] အဂါရဝါ ဝိဟရန္တိ အပ္ပတိဿာ။ အယံ ခေါ, ကိမိလ, ဟေတု အယံ ပစ္စယော ယေန တထာဂတေ ပရိနိဗ္ဗုတေ သဒ္ဓမ္မော န စိရဋ္ဌိတိကော ဟောတိ’’။

‘‘ကော ပန, ဘန္တေ, ဟေတု ကော ပစ္စယော ယေန တထာဂတေ ပရိနိဗ္ဗုတေ သဒ္ဓမ္မော စိရဋ္ဌိတိကော ဟောတီ’’တိ? ‘‘ဣဓ, ကိမိလ, တထာဂတေ ပရိနိဗ္ဗုတေ ဘိက္ခူ ဘိက္ခုနိယော ဥပါသကာ ဥပါသိကာယော သတ္ထရိ သဂါရဝါ ဝိဟရန္တိ သပ္ပတိဿာ, ဓမ္မေ သဂါရဝါ ဝိဟရန္တိ သပ္ပတိဿာ, သံဃေ သဂါရဝါ ဝိဟရန္တိ သပ္ပတိဿာ, သိက္ခာယ သဂါရဝါ ဝိဟရန္တိ သပ္ပတိဿာ, အပ္ပမာဒေ သဂါရဝါ ဝိဟရန္တိ သပ္ပတိဿာ, ပဋိသန္ထာရေ သဂါရဝါ ဝိဟရန္တိ သပ္ပတိဿာ။ အယံ ခေါ, ကိမိလ, ဟေတု အယံ ပစ္စယော ယေန တထာဂတေ ပရိနိဗ္ဗုတေ သဒ္ဓမ္မော စိရဋ္ဌိတိကော ဟောတီ’’တိ။ ဒသမံ။

၁၁. ဒါရုက္ခန္ဓသုတ္တံ

၄၁. ဧဝံ မေ သုတံ – ဧကံ သမယံ အာယသ္မာ သာရိပုတ္တော ရာဇဂဟေ ဝိဟရတိ ဂိဇ္ဈကူဋေ ပဗ္ဗတေ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ သာရိပုတ္တော ပုဗ္ဗဏှသမယံ နိဝါသေတွာ ပတ္တစီဝရမာဒါယ သမ္ဗဟုလေဟိ ဘိက္ခူဟိ သဒ္ဓိံ ဂိဇ္ဈကူဋာ ပဗ္ဗတာ ဩရောဟန္တော အဒ္ဒသ အညတရသ္မိံ ပဒေသေ မဟန္တံ ဒါရုက္ခန္ဓံ။ ဒိသွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘ပဿထ နော, အာဝုသော, တုမှေ အမုံ မဟန္တံ ဒါရုက္ခန္ဓ’’န္တိ? ‘‘ဧဝမာဝုသော’’တိ။

‘‘အာကင်္ခမာနော, အာဝုသော, ဘိက္ခု ဣဒ္ဓိမာ စေတောဝသိပ္ပတ္တော အမုံ ဒါရုက္ခန္ဓံ ပထဝီတွေဝ အဓိမုစ္စေယျ။ တံ ကိဿ ဟေတု? အတ္ထိ, အာဝုသော , အမုမှိ ဒါရုက္ခန္ဓေ ပထဝီဓါတု, ယံ နိဿာယ ဘိက္ခု ဣဒ္ဓိမာ စေတောဝသိပ္ပတ္တော အမုံ ဒါရုက္ခန္ဓံ ပထဝီတွေဝ အဓိမုစ္စေယျ။ အာကင်္ခမာနော, အာဝုသော, ဘိက္ခု ဣဒ္ဓိမာ စေတောဝသိပ္ပတ္တော အမုံ ဒါရုက္ခန္ဓံ အာပေါတွေဝ အဓိမုစ္စေယျ ။ပေ.။ တေဇောတွေဝ အဓိမုစ္စေယျ။ ဝါယောတွေဝ အဓိမုစ္စေယျ။ သုဘန္တ္ဝေဝ အဓိမုစ္စေယျ။ အသုဘန္တ္ဝေဝ အဓိမုစ္စေယျ။ တံ ကိဿ ဟေတု? အတ္ထိ, အာဝုသော, အမုမှိ ဒါရုက္ခန္ဓေ အသုဘဓါတု, ယံ နိဿာယ ဘိက္ခု ဣဒ္ဓိမာ စေတောဝသိပ္ပတ္တော အမုံ ဒါရုက္ခန္ဓံ အသုဘန္တ္ဝေဝ အဓိမုစ္စေယျာ’’တိ။ ဧကာဒသမံ။

၁၂. နာဂိတသုတ္တံ

၄၂. ဧဝံ မေ သုတံ – ဧကံ သမယံ ဘဂဝါ ကောသလေသု စာရိကံ စရမာနော မဟတာ ဘိက္ခုသံဃေန သဒ္ဓိံ ယေန ဣစ္ဆာနင်္ဂလံ နာမ ကောသလာနံ ဗြာဟ္မဏဂါမော တဒဝသရိ။ တတြ သုဒံ ဘဂဝါ ဣစ္ဆာနင်္ဂလေ ဝိဟရတိ ဣစ္ဆာနင်္ဂလဝနသဏ္ဍေ။ အဿောသုံ ခေါ ဣစ္ဆာနင်္ဂလကာ ဗြာဟ္မဏဂဟပတိကာ – ‘‘သမဏော ခလု, ဘော, ဂေါတမော သကျပုတ္တော သကျကုလာ ပဗ္ဗဇိတော ဣစ္ဆာနင်္ဂလံ အနုပ္ပတ္တော ဣစ္ဆာနင်္ဂလေ ဝိဟရတိ ဣစ္ဆာနင်္ဂလဝနသဏ္ဍေ။ တံ ခေါ ပန ဘဝန္တံ ဂေါတမံ ဧဝံ ကလျာဏော ကိတ္တိသဒ္ဒေါ အဗ္ဘုဂ္ဂတော – ‘ဣတိပိ သော ဘဂဝါ အရဟံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေါ ဝိဇ္ဇာစရဏသမ္ပန္နော။ပေ.။ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ’တိ။ သော ဣမံ လောကံ သဒေဝကံ။ပေ.။ အရဟတံ ဒဿနံ ဟောတီ’’တိ။ အထ ခေါ ဣစ္ဆာနင်္ဂလကာ ဗြာဟ္မဏဂဟပတိကာ တဿာ ရတ္တိယာ အစ္စယေန ပဟူတံ ခါဒနီယံ ဘောဇနီယံ အာဒါယ ယေန ဣစ္ဆာနင်္ဂလဝနသဏ္ဍော တေနုပသင်္ကမိံသု; ဥပသင်္ကမိတွာ ဗဟိဒွါရကောဋ္ဌကေ အဋ္ဌံသု ဥစ္စာသဒ္ဒါ မဟာသဒ္ဒါ။

တေန ခေါ ပန သမယေန အာယသ္မာ နာဂိတော ဘဂဝတော ဥပဋ္ဌာကော ဟောတိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ အာယသ္မန္တံ နာဂိတံ အာမန္တေသိ – ‘‘ကေ ပန တေ, နာဂိတ, ဥစ္စာသဒ္ဒါ မဟာသဒ္ဒါ ကေဝဋ္ဋာ မညေ မစ္ဆဝိလောပေ’’တိ? ‘‘ဧတေ, ဘန္တေ, ဣစ္ဆာနင်္ဂလကာ ဗြာဟ္မဏဂဟပတိကာ ပဟူတံ ခါဒနီယံ ဘောဇနီယံ အာဒါယ ဗဟိဒွါရကောဋ္ဌကေ ဌိတာ ဘဂဝန္တံယေဝ ဥဒ္ဒိဿ ဘိက္ခုသံဃဉ္စာ’’တိ။ ‘‘မာဟံ, နာဂိတ, ယသေန သမာဂမံ, မာ စ မယာ ယသော။ ယော ခေါ, နာဂိတ, နယိမဿ နေက္ခမ္မသုခဿ ပဝိဝေကသုခဿ ဥပသမသုခဿ သမ္ဗောဓသုခဿ နိကာမလာဘီ အဿ အကိစ္ဆလာဘီ အကသိရလာဘီ, ယဿာဟံ နေက္ခမ္မသုခဿ ပဝိဝေကသုခဿ ဥပသမသုခဿ သမ္ဗောဓသုခဿ နိကာမလာဘီ အကိစ္ဆလာဘီ အကသိရလာဘီ, သော တံ မီဠှသုခံ မိဒ္ဓသုခံ လာဘသက္ကာရသိလောကသုခံ သာဒိယေယျာ’’တိ။

‘‘အဓိဝါသေတု ဒါနိ, ဘန္တေ, ဘဂဝါ; အဓိဝါသေတု, သုဂတော; အဓိဝါသနကာလော ဒါနိ, ဘန္တေ, ဘဂဝတော။ ယေန ယေနေဝ ဒါနိ, ဘန္တေ, ဘဂဝါ ဂမိဿတိ, တန္နိန္နာဝ ဘဝိဿန္တိ ဗြာဟ္မဏဂဟပတိကာ နေဂမာ စေဝ ဇာနပဒါ စ။ သေယျထာပိ, ဘန္တေ, ထုလ္လဖုသိတကေ ဒေဝေ ဝဿန္တေ ယထာနိန္နံ ဥဒကာနိ ပဝတ္တန္တိ; ဧဝမေဝံ ခေါ, ဘန္တေ, ယေန ယေနေဝ ဒါနိ ဘဂဝါ ဂမိဿတိ, တန္နိန္နာဝ ဘဝိဿန္တိ ဗြာဟ္မဏဂဟပတိကာ နေဂမာ စေဝ ဇာနပဒါ စ။ တံ ကိဿ ဟေတု? တထာ ဟိ, ဘန္တေ, ဘဂဝတော သီလပညာဏ’’န္တိ။

‘‘မာဟံ, နာဂိတ, ယသေန သမာဂမံ, မာ စ မယာ ယသော။ ယော ခေါ, နာဂိတ, နယိမဿ နေက္ခမ္မသုခဿ ပဝိဝေကသုခဿ ဥပသမသုခဿ သမ္ဗောဓသုခဿ နိကာမလာဘီ အဿ အကိစ္ဆလာဘီ အကသိရလာဘီ, ယဿာဟံ နေက္ခမ္မသုခဿ ပဝိဝေကသုခဿ ဥပသမသုခဿ သမ္ဗောဓသုခဿ နိကာမလာဘီ အကိစ္ဆလာဘီ အကသိရလာဘီ, သော တံ မီဠှသုခံ မိဒ္ဓသုခံ လာဘသက္ကာရသိလောကသုခံ သာဒိယေယျ။

‘‘ဣဓါဟံ, နာဂိတ, ဘိက္ခုံ ပဿာမိ ဂါမန္တဝိဟာရိံ သမာဟိတံ နိသိန္နံ။ တဿ မယှံ, နာဂိတ, ဧဝံ ဟောတိ – ‘ဣဒါနိမံ အာယသ္မန္တံ [အာရာမိကော ဝါ ဃဋ္ဋေဿတိ သမဏုဒ္ဒေသော ဝါ, တံ တမှာ (က. သီ. ဣ.) အာရာမိကော ဝါ ဃဋ္ဋေဿတိ သမဏုဒ္ဒေသော ဝါ, သော တံ တမှာ (က. သီ.) အ. နိ. ၈.၈၆ ပဿိတဗ္ဗံ] အာရာမိကော ဝါ ဥပဋ္ဌဟိဿတိ သမဏုဒ္ဒေသော ဝါ တံ တမှာ [အာရာမိကော ဝါ ဃဋ္ဋေဿတိ သမဏုဒ္ဒေသော ဝါ, တံ တမှာ (က. သီ. ဣ.) အာရာမိကော ဝါ ဃဋ္ဋေဿတိ သမဏုဒ္ဒေသော ဝါ, သော တံ တမှာ (က. သီ.) အ. နိ. ၈.၈၆ ပဿိတဗ္ဗံ] သမာဓိမှာ စာဝေဿတီ’တိ။ တေနာဟံ, နာဂိတ, တဿ ဘိက္ခုနော န အတ္တမနော ဟောမိ ဂါမန္တဝိဟာရေန။ ဣဓ ပနာဟံ, နာဂိတ, ဘိက္ခုံ ပဿာမိ အာရညိကံ အရညေ ပစလာယမာနံ နိသိန္နံ။ တဿ မယှံ, နာဂိတ, ဧဝံ ဟောတိ – ‘ဣဒါနိ အယမာယသ္မာ ဣမံ နိဒ္ဒါကိလမထံ ပဋိဝိနောဒေတွာ အရညသညံယေဝ မနသိ ကရိဿတိ ဧကတ္တ’န္တိ။ တေနာဟံ, နာဂိတ, တဿ ဘိက္ခုနော အတ္တမနော ဟောမိ အရညဝိဟာရေန။

‘‘ဣဓ ပနာဟံ, နာဂိတ, ဘိက္ခုံ ပဿာမိ အာရညိကံ အရညေ အသမာဟိတံ နိသိန္နံ။ တဿ မယှံ, နာဂိတ, ဧဝံ ဟောတိ – ‘ဣဒါနိ အယမာယသ္မာ အသမာဟိတံ ဝါ စိတ္တံ သမာဒဟိဿတိ, သမာဟိတံ ဝါ စိတ္တံ အနုရက္ခိဿတီ’တိ။ တေနာဟံ, နာဂိတ, တဿ ဘိက္ခုနော အတ္တမနော ဟောမိ အရညဝိဟာရေန။

‘‘ဣဓ ပနာဟံ, နာဂိတ, ဘိက္ခုံ ပဿာမိ အာရညိကံ အရညေ သမာဟိတံ နိသိန္နံ။ တဿ မယှံ, နာဂိတ, ဧဝံ ဟောတိ – ‘ဣဒါနိ အယမာယသ္မာ အဝိမုတ္တံ ဝါ စိတ္တံ ဝိမောစေဿတိ, ဝိမုတ္တံ ဝါ စိတ္တံ အနုရက္ခိဿတီ’တိ။ တေနာဟံ, နာဂိတ, တဿ ဘိက္ခုနော အတ္တမနော ဟောမိ အရညဝိဟာရေန။

‘‘ဣဓ ပနာဟံ, နာဂိတ, ဘိက္ခုံ ပဿာမိ ဂါမန္တဝိဟာရိံ လာဘိံ စီဝရပိဏ္ဍပါတသေနာသနဂိလာနပ္ပစ္စယဘေသဇ္ဇပရိက္ခာရာနံ။ သော တံ လာဘသက္ကာရသိလောကံ နိကာမယမာနော ရိဉ္စတိ ပဋိသလ္လာနံ ရိဉ္စတိ အရညဝနပတ္ထာနိ ပန္တာနိ သေနာသနာနိ; ဂါမနိဂမရာဇဓါနိံ ဩသရိတွာ ဝါသံ ကပ္ပေတိ။ တေနာဟံ, နာဂိတ, တဿ ဘိက္ခုနော န အတ္တမနော ဟောမိ ဂါမန္တဝိဟာရေန။

‘‘ဣဓ ပနာဟံ, နာဂိတ, ဘိက္ခုံ ပဿာမိ အာရညိကံ လာဘိံ စီဝရပိဏ္ဍပါတသေနာသနဂိလာနပ္ပစ္စယဘေသဇ္ဇပရိက္ခာရာနံ။ သော တံ လာဘသက္ကာရသိလောကံ ပဋိပဏာမေတွာ န ရိဉ္စတိ ပဋိသလ္လာနံ န ရိဉ္စတိ အရညဝနပတ္ထာနိ ပန္တာနိ သေနာသနာနိ။ တေနာဟံ, နာဂိတ, တဿ ဘိက္ခုနော အတ္တမနော ဟောမိ အရညဝိဟာရေန။ ယသ္မာဟံ, နာဂိတ, သမယေ အဒ္ဓါနမဂ္ဂပ္ပဋိပန္နော န ကဉ္စိ [န ကိဉ္စိ (သီ. ဣ. က.)] ပဿာမိ ပုရတော ဝါ ပစ္ဆတော ဝါ, ဖာသု မေ, နာဂိတ, တသ္မိံ သမယေ ဟောတိ အန္တမသော ဥစ္စာရပဿာဝကမ္မာယာ’’တိ။ ဒွါဒသမံ။

ဒေဝတာဝဂ္ဂေါ [သေက္ခပရိဟာနိယဝဂ္ဂေါ (သျာ.)] စတုတ္ထော။

တဿုဒ္ဒါနံ –

သေခါ ဒွေ အပရိဟာနိ၊ မောဂ္ဂလ္လာန ဝိဇ္ဇာဘာဂိယာ။

ဝိဝါဒဒါနတ္တကာရီ နိဒါနံ၊ ကိမိလဒါရုက္ခန္ဓေန နာဂိတောတိ။