အနုတ္တရိယဝဂ္ဂေါ

၃. အနုတ္တရိယဝဂ္ဂေါ

၁. သာမကသုတ္တံ

၂၁. ဧကံ သမယံ ဘဂဝါ သက္ကေသု ဝိဟရတိ သာမဂါမကေ ပေါက္ခရဏိယာယံ။ အထ ခေါ အညတရာ ဒေဝတာ အဘိက္ကန္တာယ ရတ္တိယာ အဘိက္ကန္တဝဏ္ဏာ ကေဝလကပ္ပံ ပေါက္ခရဏိယံ ဩဘာသေတွာ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ ; ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ အဋ္ဌာသိ။ ဧကမန္တံ ဌိတာ ခေါ သာ ဒေဝတာ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ –

‘‘တယောမေ, ဘန္တေ, ဓမ္မာ ဘိက္ခုနော ပရိဟာနာယ သံဝတ္တန္တိ။ ကတမေ တယော? ကမ္မာရာမတာ, ဘဿာရာမတာ , နိဒ္ဒါရာမတာ – ဣမေ ခေါ, ဘန္တေ, တယော ဓမ္မာ ဘိက္ခုနော ပရိဟာနာယ သံဝတ္တန္တီ’’တိ။ ဣဒမဝေါစ သာ ဒေဝတာ။ သမနုညော သတ္ထာ အဟောသိ။ အထ ခေါ သာ ဒေဝတာ ‘‘သမနုညော မေ သတ္ထာ’’တိ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ပဒက္ခိဏံ ကတွာ တတ္ထေဝန္တရဓါယိ။

အထ ခေါ ဘဂဝါ တဿာ ရတ္တိယာ အစ္စယေန ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘ဣမံ, ဘိက္ခဝေ, ရတ္တိံ အညတရာ ဒေဝတာ အဘိက္ကန္တာယ ရတ္တိယာ အဘိက္ကန္တဝဏ္ဏာ ကေဝလကပ္ပံ ပေါက္ခရဏိယံ ဩဘာသေတွာ ယေနာဟံ တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ မံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ အဋ္ဌာသိ။ ဧကမန္တံ ဌိတာ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, သာ ဒေဝတာ မံ ဧတဒဝေါစ – ‘တယောမေ, ဘန္တေ, ဓမ္မာ ဘိက္ခုနော ပရိဟာနာယ သံဝတ္တန္တိ။ ကတမေ တယော? ကမ္မာရာမတာ, ဘဿာရာမတာ, နိဒ္ဒါရာမတာ – ဣမေ ခေါ, ဘန္တေ, တယော ဓမ္မာ ဘိက္ခုနော ပရိဟာနာယ သံဝတ္တန္တီ’တိ။ ဣဒမဝေါစ, ဘိက္ခဝေ, သာ ဒေဝတာ။ ဣဒံ ဝတွာ မံ အဘိဝါဒေတွာ ပဒက္ခိဏံ ကတွာ တတ္ထေဝန္တရဓါယိ။ တေသံ ဝေါ [ခေါ (က.)], ဘိက္ခဝေ, အလာဘာ တေသံ ဒုလ္လဒ္ဓံ, ယေ ဝေါ ဒေဝတာပိ ဇာနန္တိ ကုသလေဟိ ဓမ္မေဟိ ပရိဟာယမာနေ’’။

‘‘အပရေပိ, ဘိက္ခဝေ, တယော ပရိဟာနိယေ ဓမ္မေ ဒေသေဿာမိ။ တံ သုဏာထ, သာဓုကံ မနသိ ကရောထ; ဘာသိဿာမီ’’တိ။ ‘‘ဧဝံ, ဘန္တေ’’တိ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ပစ္စဿောသုံ။ ဘဂဝါ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ကတမေ စ, ဘိက္ခဝေ, တယော ပရိဟာနိယာ ဓမ္မာ? သင်္ဂဏိကာရာမတာ, ဒေါဝစဿတာ, ပါပမိတ္တတာ – ဣမေ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, တယော ပရိဟာနိယာ ဓမ္မာ’’။

‘‘ယေ ဟိ ကေစိ, ဘိက္ခဝေ, အတီတမဒ္ဓါနံ ပရိဟာယိံသု ကုသလေဟိ ဓမ္မေဟိ, သဗ္ဗေတေ ဣမေဟေဝ ဆဟိ ဓမ္မေဟိ ပရိဟာယိံသု ကုသလေဟိ ဓမ္မေဟိ။ ယေပိ ဟိ ကေစိ, ဘိက္ခဝေ, အနာဂတမဒ္ဓါနံ ပရိဟာယိဿန္တိ ကုသလေဟိ ဓမ္မေဟိ, သဗ္ဗေတေ ဣမေဟေဝ ဆဟိ ဓမ္မေဟိ ပရိဟာယိဿန္တိ ကုသလေဟိ ဓမ္မေဟိ။ ယေပိ ဟိ ကေစိ, ဘိက္ခဝေ, ဧတရဟိ ပရိဟာယန္တိ ကုသလေဟိ ဓမ္မေဟိ, သဗ္ဗေတေ ဣမေဟေဝ ဆဟိ ဓမ္မေဟိ ပရိဟာယန္တိ ကုသလေဟိ ဓမ္မေဟီ’’တိ။ ပဌမံ။

၂. အပရိဟာနိယသုတ္တံ

၂၂. ‘‘ဆယိမေ, ဘိက္ခဝေ, အပရိဟာနိယေ ဓမ္မေ ဒေသေဿာမိ, တံ သုဏာထ။ပေ.။ ကတမေ စ, ဘိက္ခဝေ, ဆ အပရိဟာနိယာ ဓမ္မာ? န ကမ္မာရာမတာ, န ဘဿာရာမတာ, န နိဒ္ဒါရာမတာ, န သင်္ဂဏိကာရာမတာ, သောဝစဿတာ, ကလျာဏမိတ္တတာ – ဣမေ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဆ အပရိဟာနိယာ ဓမ္မာ။

‘‘ယေ ဟိ ကေစိ, ဘိက္ခဝေ, အတီတမဒ္ဓါနံ န ပရိဟာယိံသု ကုသလေဟိ ဓမ္မေဟိ, သဗ္ဗေတေ ဣမေဟေဝ ဆဟိ ဓမ္မေဟိ န ပရိဟာယိံသု ကုသလေဟိ ဓမ္မေဟိ။ ယေပိ ဟိ ကေစိ, ဘိက္ခဝေ, အနာဂတမဒ္ဓါနံ န ပရိဟာယိဿန္တိ ကုသလေဟိ ဓမ္မေဟိ, သဗ္ဗေတေ ဣမေဟေဝ ဆဟိ ဓမ္မေဟိ န ပရိဟာယိဿန္တိ ကုသလေဟိ ဓမ္မေဟိ။ ယေပိ ဟိ ကေစိ, ဘိက္ခဝေ, ဧတရဟိ န ပရိဟာယန္တိ ကုသလေဟိ ဓမ္မေဟိ, သဗ္ဗေတေ ဣမေဟေဝ ဆဟိ ဓမ္မေဟိ န ပရိဟာယန္တိ ကုသလေဟိ ဓမ္မေဟီ’’တိ။ ဒုတိယံ။

၃. ဘယသုတ္တံ

၂၃. ‘‘‘ဘယ’န္တိ, ဘိက္ခဝေ, ကာမာနမေတံ အဓိဝစနံ; ‘ဒုက္ခ’န္တိ, ဘိက္ခဝေ, ကာမာနမေတံ အဓိဝစနံ; ‘ရောဂေါ’တိ, ဘိက္ခဝေ, ကာမာနမေတံ အဓိဝစနံ; ‘ဂဏ္ဍော’တိ, ဘိက္ခဝေ , ကာမာနမေတံ အဓိဝစနံ; ‘သင်္ဂေါ’တိ, ဘိက္ခဝေ, ကာမာနမေတံ အဓိဝစနံ; ‘ပင္ကော’တိ, ဘိက္ခဝေ, ကာမာနမေတံ အဓိဝစနံ။

‘‘ကသ္မာ စ, ဘိက္ခဝေ, ‘ဘယ’န္တိ ကာမာနမေတံ အဓိဝစနံ? ကာမရာဂရတ္တာယံ, ဘိက္ခဝေ, ဆန္ဒရာဂဝိနိဗဒ္ဓေါ ဒိဋ္ဌဓမ္မိကာပိ ဘယာ န ပရိမုစ္စတိ, သမ္ပရာယိကာပိ ဘယာ န ပရိမုစ္စတိ, တသ္မာ ‘ဘယ’န္တိ ကာမာနမေတံ အဓိဝစနံ။ ကသ္မာ စ, ဘိက္ခဝေ, ဒုက္ခန္တိ။ပေ.။ ရောဂေါတိ။ ဂဏ္ဍောတိ။ သင်္ဂေါတိ။ ပင္ကောတိ ကာမာနမေတံ အဓိဝစနံ? ကာမရာဂရတ္တာယံ, ဘိက္ခဝေ, ဆန္ဒရာဂဝိနိဗဒ္ဓေါ ဒိဋ္ဌဓမ္မိကာပိ ပင်္ကာ န ပရိမုစ္စတိ, သမ္ပရာယိကာပိ ပင်္ကာ န ပရိမုစ္စတိ, တသ္မာ ‘ပင္ကော’တိ ကာမာနမေတံ အဓိဝစန’’န္တိ။

‘‘ဘယံ ဒုက္ခံ ရောဂေါ ဂဏ္ဍော၊ သင်္ဂေါ ပင္ကော စ ဥဘယံ။

ဧတေ ကာမာ ပဝုစ္စန္တိ၊ ယတ္ထ သတ္တော ပုထုဇ္ဇနော။

‘‘ဥပါဒါနေ ဘယံ ဒိသွာ၊ ဇာတိမရဏသမ္ဘဝေ။

အနုပါဒါ ဝိမုစ္စန္တိ၊ ဇာတိမရဏသင်္ခယေ။

‘‘တေ ခေမပ္ပတ္တာ သုခိနော၊ ဒိဋ္ဌဓမ္မာဘိနိဗ္ဗုတာ။

သဗ္ဗဝေရဘယာတီတာ [သဗ္ဗေ ဝေရဘယာတီတာ (သျာ.)]၊ သဗ္ဗဒုက္ခံ ဥပစ္စဂု’’န္တိ။ တတိယံ။

၄. ဟိမဝန္တသုတ္တံ

၂၄. ‘‘ဆဟိ, ဘိက္ခဝေ, ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု ဟိမဝန္တံ ပဗ္ဗတရာဇံ ပဒါလေယျ, ကော ပန ဝါဒေါ ဆဝါယ အဝိဇ္ဇာယ! ကတမေဟိ ဆဟိ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု သမာဓိဿ သမာပတ္တိကုသလော ဟောတိ, သမာဓိဿ ဌိတိကုသလော ဟောတိ, သမာဓိဿ ဝုဋ္ဌာနကုသလော ဟောတိ, သမာဓိဿ ကလ္လိတကုသလော [ကလ္လတာကုသလော (သျာ. ကံ. က.) သံ. နိ. ၃.၆၆၅ ပဿိတဗ္ဗံ] ဟောတိ, သမာဓိဿ ဂေါစရကုသလော ဟောတိ, သမာဓိဿ အဘိနီဟာရကုသလော ဟောတိ။ ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဆဟိ ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု ဟိမဝန္တံ ပဗ္ဗတရာဇံ ပဒါလေယျ, ကော ပန ဝါဒေါ ဆဝါယ အဝိဇ္ဇာယာ’’တိ! စတုတ္ထံ။

၅. အနုဿတိဋ္ဌာနသုတ္တံ

၂၅. ‘‘ဆယိမာနိ , ဘိက္ခဝေ, အနုဿတိဋ္ဌာနာနိ။ ကတမာနိ ဆ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, အရိယသာဝကော တထာဂတံ အနုဿရတိ – ‘ဣတိပိ သော ဘဂဝါ။ပေ.။ သတ္ထာ ဒေဝမနုဿာနံ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ’တိ။ ယသ္မိံ, ဘိက္ခဝေ, သမယေ အရိယသာဝကော တထာဂတံ အနုဿရတိ, နေဝဿ တသ္မိံ သမယေ ရာဂပရိယုဋ္ဌိတံ စိတ္တံ ဟောတိ, န ဒေါသပရိယုဋ္ဌိတံ စိတ္တံ ဟောတိ, န မောဟပရိယုဋ္ဌိတံ စိတ္တံ ဟောတိ; ဥဇုဂတမေဝဿ တသ္မိံ သမယေ စိတ္တံ ဟောတိ, နိက္ခန္တံ မုတ္တံ ဝုဋ္ဌိတံ ဂေဓမှာ။ ‘ဂေဓေါ’တိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စန္နေတံ ကာမဂုဏာနံ အဓိဝစနံ။ ဣဒမ္ပိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, အာရမ္မဏံ ကရိတွာ ဧဝမိဓေကစ္စေ သတ္တာ ဝိသုဇ္ဈန္တိ။

‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, အရိယသာဝကော ဓမ္မံ အနုဿရတိ – ‘သွာက္ခာတော ဘဂဝတာ ဓမ္မော။ပေ.။ ပစ္စတ္တံ ဝေဒိတဗ္ဗော ဝိညူဟီ’တိ။ ယသ္မိံ, ဘိက္ခဝေ, သမယေ အရိယသာဝကော ဓမ္မံ အနုဿရတိ, နေဝဿ တသ္မိံ သမယေ ရာဂပရိယုဋ္ဌိတံ စိတ္တံ ဟောတိ, န ဒေါသပရိယုဋ္ဌိတံ စိတ္တံ ဟောတိ, န မောဟပရိယုဋ္ဌိတံ စိတ္တံ ဟောတိ ; ဥဇုဂတမေဝဿ တသ္မိံ သမယေ စိတ္တံ ဟောတိ, နိက္ခန္တံ မုတ္တံ ဝုဋ္ဌိတံ ဂေဓမှာ။ ‘ဂေဓေါ’တိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စန္နေတံ ကာမဂုဏာနံ အဓိဝစနံ။ ဣဒမ္ပိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, အာရမ္မဏံ ကရိတွာ ဧဝမိဓေကစ္စေ သတ္တာ ဝိသုဇ္ဈန္တိ။

‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, အရိယသာဝကော သသံဃံ အနုဿရတိ – ‘သုပ္ပဋိပန္နော ဘဂဝတော သာဝကသံဃော။ပေ.။ အနုတ္တရံ ပုညက္ခေတ္တံ လောကဿာ’တိ။ ယသ္မိံ, ဘိက္ခဝေ, သမယေ အရိယသာဝကော သသံဃံ အနုဿရတိ, နေဝဿ တသ္မိံ သမယေ ရာဂပရိယုဋ္ဌိတံ စိတ္တံ ဟောတိ, န ဒေါသပရိယုဋ္ဌိတံ စိတ္တံ ဟောတိ, န မောဟပရိယုဋ္ဌိတံ စိတ္တံ ဟောတိ; ဥဇုဂတမေဝဿ တသ္မိံ သမယေ စိတ္တံ ဟောတိ, နိက္ခန္တံ မုတ္တံ ဝုဋ္ဌိတံ ဂေဓမှာ။ ‘ဂေဓေါ’တိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စန္နေတံ ကာမဂုဏာနံ အဓိဝစနံ။ ဣဒမ္ပိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, အာရမ္မဏံ ကရိတွာ ဧဝမိဓေကစ္စေ သတ္တာ ဝိသုဇ္ဈန္တိ။

‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, အရိယသာဝကော အတ္တနော သီလာနိ အနုဿရတိ အခဏ္ဍာနိ။ပေ.။ သမာဓိသံဝတ္တနိကာနိ။ ယသ္မိံ, ဘိက္ခဝေ, သမယေ အရိယသာဝကော သီလံ အနုဿရတိ, နေဝဿ တသ္မိံ သမယေ ရာဂပရိယုဋ္ဌိတံ စိတ္တံ ဟောတိ, န ဒေါသပရိယုဋ္ဌိတံ စိတ္တံ ဟောတိ, န မောဟပရိယုဋ္ဌိတံ စိတ္တံ ဟောတိ; ဥဇုဂတမေဝဿ တသ္မိံ သမယေ စိတ္တံ ဟောတိ, နိက္ခန္တံ မုတ္တံ ဝုဋ္ဌိတံ ဂေဓမှာ။ ‘ဂေဓေါ’တိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စန္နေတံ ကာမဂုဏာနံ အဓိဝစနံ။ ဣဒမ္ပိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, အာရမ္မဏံ ကရိတွာ ဧဝမိဓေကစ္စေ သတ္တာ ဝိသုဇ္ဈန္တိ။

‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, အရိယသာဝကော အတ္တနော စာဂံ အနုဿရတိ – ‘လာဘာ ဝတ မေ! သုလဒ္ဓံ ဝတ မေ။ပေ.။ ယာစယောဂေါ ဒါနသံဝိဘာဂရတော’တိ။ ယသ္မိံ။ပေ.။ ဧဝမိဓေကစ္စေ သတ္တာ ဝိသုဇ္ဈန္တိ။

‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, အရိယသာဝကော ဒေဝတာ အနုဿရတိ – ‘သန္တိ ဒေဝါ စာတုမဟာရာဇိကာ , သန္တိ ဒေဝါ တာဝတိံသာ, သန္တိ ဒေဝါ ယာမာ, သန္တိ ဒေဝါ တုသိတာ, သန္တိ ဒေဝါ နိမ္မာနရတိနော, သန္တိ ဒေဝါ ပရနိမ္မိတဝသဝတ္တိနော, သန္တိ ဒေဝါ ဗြဟ္မကာယိကာ , သန္တိ ဒေဝါ တတုတ္တရိ။ ယထာရူပါယ သဒ္ဓါယ သမန္နာဂတာ တာ ဒေဝတာ ဣတော စုတာ တတ္ထ ဥပပန္နာ; မယှမ္ပိ တထာရူပါ သဒ္ဓါ သံဝိဇ္ဇတိ။ ယထာရူပေန သီလေန။ သုတေန။ စာဂေန။ ပညာယ သမန္နာဂတာ တာ ဒေဝတာ ဣတော စုတာ တတ္ထ ဥပပန္နာ; မယှမ္ပိ တထာရူပါ ပညာ သံဝိဇ္ဇတီ’’’ တိ။

‘‘ယသ္မိံ , ဘိက္ခဝေ, သမယေ အရိယသာဝကော အတ္တနော စ တာသဉ္စ ဒေဝတာနံ သဒ္ဓဉ္စ သီလဉ္စ သုတဉ္စ စာဂဉ္စ ပညဉ္စ အနုဿရတိ နေဝဿ တသ္မိံ သမယေ ရာဂပရိယုဋ္ဌိတံ စိတ္တံ ဟောတိ, န ဒေါသပရိယုဋ္ဌိတံ စိတ္တံ ဟောတိ, န မောဟပရိယုဋ္ဌိတံ စိတ္တံ ဟောတိ; ဥဇုဂတမေဝဿ တသ္မိံ သမယေ စိတ္တံ ဟောတိ, နိက္ခန္တံ မုတ္တံ ဝုဋ္ဌိတံ ဂေဓမှာ။ ‘ဂေဓေါ’တိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စန္နေတံ ကာမဂုဏာနံ အဓိဝစနံ။ ဣဒမ္ပိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, အာရမ္မဏံ ကရိတွာ ဧဝမိဓေကစ္စေ သတ္တာ ဝိသုဇ္ဈန္တိ။ ဣမာနိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဆ အနုဿတိဋ္ဌာနာနီ’’တိ။ ပဉ္စမံ။

၆. မဟာကစ္စာနသုတ္တံ

၂၆. တတြ ခေါ အာယသ္မာ မဟာကစ္စာနော ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘အာဝုသော ဘိက္ခဝေ’’တိ။ ‘‘အာဝုသော’’တိ ခေါ တေ ဘိက္ခူ အာယသ္မတော မဟာကစ္စာနဿ ပစ္စဿောသုံ။ အာယသ္မာ မဟာကစ္စာနော ဧတဒဝေါစ – ‘‘အစ္ဆရိယံ, အာဝုသော; အဗ္ဘုတံ, အာဝုသော! ယာဝဉ္စိဒံ တေန ဘဂဝတာ ဇာနတာ ပဿတာ အရဟတာ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေန သမ္ဗာဓေ ဩကာသာဓိဂမော အနုဗုဒ္ဓေါ သတ္တာနံ ဝိသုဒ္ဓိယာ သောကပရိဒေဝါနံ သမတိက္ကမာယ ဒုက္ခဒေါမနဿာနံ အတ္ထင်္ဂမာယ ဉာယဿ အဓိဂမာယ နိဗ္ဗာနဿ သစ္ဆိကိရိယာယ, ယဒိဒံ ဆ အနုဿတိဋ္ဌာနာနိ။

‘‘ကတမာနိ ဆ? ဣဓါဝုသော, အရိယသာဝကော တထာဂတံ အနုဿရတိ – ‘ဣတိပိ သော ဘဂဝါ ။ပေ.။ သတ္ထာ ဒေဝမနုဿာနံ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ’တိ။ ယသ္မိံ, အာဝုသော, သမယေ အရိယသာဝကော တထာဂတံ အနုဿရတိ နေဝဿ တသ္မိံ သမယေ ရာဂပရိယုဋ္ဌိတံ စိတ္တံ ဟောတိ, န ဒေါသပရိယုဋ္ဌိတံ စိတ္တံ ဟောတိ, န မောဟပရိယုဋ္ဌိတံ စိတ္တံ ဟောတိ; ဥဇုဂတမေဝဿ တသ္မိံ သမယေ စိတ္တံ ဟောတိ, နိက္ခန္တံ မုတ္တံ ဝုဋ္ဌိတံ ဂေဓမှာ။ ‘ဂေဓေါ’တိ ခေါ, အာဝုသော, ပဉ္စန္နေတံ ကာမဂုဏာနံ အဓိဝစနံ။ သ ခေါ သော, အာဝုသော, အရိယသာဝကော သဗ္ဗသော အာကာသသမေန စေတသာ ဝိဟရတိ ဝိပုလေန မဟဂ္ဂတေန အပ္ပမာဏေန အဝေရေန အဗျာပဇ္ဇေန။ ဣဒမ္ပိ ခေါ, အာဝုသော, အာရမ္မဏံ ကရိတွာ ဧဝမိဓေကစ္စေ သတ္တာ ဝိသုဒ္ဓိဓမ္မာ ဘဝန္တိ။

‘‘ပုန စပရံ, အာဝုသော, အရိယသာဝကော ဓမ္မံ အနုဿရတိ – ‘သွာက္ခာတော ဘဂဝတာ ဓမ္မော။ပေ.။ ပစ္စတ္တံ ဝေဒိတဗ္ဗော ဝိညူဟီ’တိ။ ယသ္မိံ, အာဝုသော, သမယေ အရိယသာဝကော ဓမ္မံ အနုဿရတိ နေဝဿ တသ္မိံ သမယေ ရာဂပရိယုဋ္ဌိတံ စိတ္တံ ဟောတိ, န ဒေါသပရိယုဋ္ဌိတံ စိတ္တံ ဟောတိ, န မောဟပရိယုဋ္ဌိတံ စိတ္တံ ဟောတိ; ဥဇုဂတမေဝဿ တသ္မိံ သမယေ စိတ္တံ ဟောတိ, နိက္ခန္တံ မုတ္တံ ဝုဋ္ဌိတံ ဂေဓမှာ။ ‘ဂေဓေါ’တိ ခေါ, အာဝုသော, ပဉ္စန္နေတံ ကာမဂုဏာနံ အဓိဝစနံ။ သ ခေါ သော, အာဝုသော, အရိယသာဝကော သဗ္ဗသော အာကာသသမေန စေတသာ ဝိဟရတိ ဝိပုလေန မဟဂ္ဂတေန အပ္ပမာဏေန အဝေရေန အဗျာပဇ္ဇေန ။ ဣဒမ္ပိ ခေါ, အာဝုသော, အာရမ္မဏံ ကရိတွာ ဧဝမိဓေကစ္စေ သတ္တာ ဝိသုဒ္ဓိဓမ္မာ ဘဝန္တိ။

‘‘ပုန စပရံ, အာဝုသော, အရိယသာဝကော သသံဃံ အနုဿရတိ – ‘သုပ္ပဋိပန္နော ဘဂဝတော သာဝကသံဃော။ပေ.။ အနုတ္တရံ ပုညက္ခေတ္တံ လောကဿာ’တိ။ ယသ္မိံ, အာဝုသော, သမယေ အရိယသာဝကော သသံဃံ အနုဿရတိ နေဝဿ တသ္မိံ သမယေ ရာဂပရိယုဋ္ဌိတံ စိတ္တံ ဟောတိ, န ဒေါသပရိယုဋ္ဌိတံ စိတ္တံ ဟောတိ, န မောဟပရိယုဋ္ဌိတံ စိတ္တံ ဟောတိ; ဥဇုဂတမေဝဿ တသ္မိံ သမယေ စိတ္တံ ဟောတိ, နိက္ခန္တံ မုတ္တံ ဝုဋ္ဌိတံ ဂေဓမှာ။ ‘ဂေဓေါ’တိ ခေါ, အာဝုသော, ပဉ္စန္နေတံ ကာမဂုဏာနံ အဓိဝစနံ။ သ ခေါ သော, အာဝုသော, အရိယသာဝကော သဗ္ဗသော အာကာသသမေန စေတသာ ဝိဟရတိ ဝိပုလေန မဟဂ္ဂတေန အပ္ပမာဏေန အဝေရေန အဗျာပဇ္ဇေန။ ဣဒမ္ပိ ခေါ, အာဝုသော, အာရမ္မဏံ ကရိတွာ ဧဝမိဓေကစ္စေ သတ္တာ ဝိသုဒ္ဓိဓမ္မာ ဘဝန္တိ။

‘‘ပုန စပရံ, အာဝုသော, အရိယသာဝကော အတ္တနော သီလာနိ အနုဿရတိ အခဏ္ဍာနိ။ပေ.။ သမာဓိသံဝတ္တနိကာနိ။ ယသ္မိံ, အာဝုသော, သမယေ အရိယသာဝကော အတ္တနော သီလံ အနုဿရတိ နေဝဿ တသ္မိံ သမယေ ရာဂပရိယုဋ္ဌိတံ စိတ္တံ ဟောတိ, န ဒေါသပရိယုဋ္ဌိတံ စိတ္တံ ဟောတိ, န မောဟပရိယုဋ္ဌိတံ စိတ္တံ ဟောတိ; ဥဇုဂတမေဝဿ တသ္မိံ သမယေ စိတ္တံ ဟောတိ, နိက္ခန္တံ မုတ္တံ ဝုဋ္ဌိတံ ဂေဓမှာ။ ‘ဂေဓေါ’တိ ခေါ, အာဝုသော, ပဉ္စန္နေတံ ကာမဂုဏာနံ အဓိဝစနံ။ သ ခေါ သော, အာဝုသော, အရိယသာဝကော သဗ္ဗသော အာကာသသမေန စေတသာ ဝိဟရတိ ဝိပုလေန မဟဂ္ဂတေန အပ္ပမာဏေန အဝေရေန အဗျာပဇ္ဇေန။ ဣဒမ္ပိ ခေါ, အာဝုသော, အာရမ္မဏံ ကရိတွာ ဧဝမိဓေကစ္စေ သတ္တာ ဝိသုဒ္ဓိဓမ္မာ ဘဝန္တိ။

‘‘ပုန စပရံ, အာဝုသော, အရိယသာဝကော အတ္တနော စာဂံ အနုဿရတိ – ‘လာဘာ ဝတ မေ, သုလဒ္ဓံ ဝတ မေ။ပေ.။ ယာစယောဂေါ ဒါနသံဝိဘာဂရတော’တိ။ ယသ္မိံ, အာဝုသော, သမယေ အရိယသာဝကော အတ္တနော စာဂံ အနုဿရတိ နေဝဿ တသ္မိံ သမယေ ရာဂပရိယုဋ္ဌိတံ စိတ္တံ ဟောတိ, န ဒေါသပရိယုဋ္ဌိတံ စိတ္တံ ဟောတိ, န မောဟပရိယုဋ္ဌိတံ စိတ္တံ ဟောတိ; ဥဇုဂတမေဝဿ တသ္မိံ သမယေ စိတ္တံ ဟောတိ, နိက္ခန္တံ မုတ္တံ ဝုဋ္ဌိတံ ဂေဓမှာ။ ‘ဂေဓေါ’တိ ခေါ, အာဝုသော, ပဉ္စန္နေတံ ကာမဂုဏာနံ အဓိဝစနံ။ သ ခေါ သော, အာဝုသော, အရိယသာဝကော သဗ္ဗသော အာကာသသမေန စေတသာ ဝိဟရတိ ဝိပုလေန မဟဂ္ဂတေန အပ္ပမာဏေန အဝေရေန အဗျာပဇ္ဇေန။ ဣဒမ္ပိ ခေါ, အာဝုသော, အာရမ္မဏံ ကရိတွာ ဧဝမိဓေကစ္စေ သတ္တာ ဝိသုဒ္ဓိဓမ္မာ ဘဝန္တိ။

‘‘ပုန စပရံ, အာဝုသော, အရိယသာဝကော ဒေဝတာ အနုဿရတိ – ‘သန္တိ ဒေဝါ စာတုမဟာရာဇိကာ, သန္တိ ဒေဝါ။ပေ.။ တတုတ္တရိ။ ယထာရူပါယ သဒ္ဓါယ သမန္နာဂတာ တာ ဒေဝတာ ဣတော စုတာ တတ္ထ ဥပပန္နာ; မယှမ္ပိ တထာရူပါ သဒ္ဓါ သံဝိဇ္ဇတိ ။ ယထာရူပေန သီလေန။ပေ.။ သုတေန။ စာဂေန။ ပညာယ သမန္နာဂတာ တာ ဒေဝတာ ဣတော စုတာ တတ္ထ ဥပပန္နာ; မယှမ္ပိ တထာရူပါ ပညာ သံဝိဇ္ဇတီ’တိ။ ယသ္မိံ, အာဝုသော, သမယေ အရိယသာဝကော အတ္တနော စ တာသဉ္စ ဒေဝတာနံ သဒ္ဓဉ္စ သီလဉ္စ သုတဉ္စ စာဂဉ္စ ပညဉ္စ အနုဿရတိ နေဝဿ တသ္မိံ သမယေ ရာဂပရိယုဋ္ဌိတံ စိတ္တံ ဟောတိ , န ဒေါသပရိယုဋ္ဌိတံ စိတ္တံ ဟောတိ, န မောဟပရိယုဋ္ဌိတံ စိတ္တံ ဟောတိ; ဥဇုဂတမေဝဿ တသ္မိံ သမယေ စိတ္တံ ဟောတိ, နိက္ခန္တံ မုတ္တံ ဝုဋ္ဌိတံ ဂေဓမှာ။ ‘ဂေဓေါ’တိ ခေါ, အာဝုသော, ပဉ္စန္နေတံ ကာမဂုဏာနံ အဓိဝစနံ။ သ ခေါ သော, အာဝုသော, အရိယသာဝကော သဗ္ဗသော အာကာသသမေန စေတသာ ဝိဟရတိ ဝိပုလေန မဟဂ္ဂတေန အပ္ပမာဏေန အဝေရေန အဗျာပဇ္ဇေန။ ဣဒမ္ပိ ခေါ, အာဝုသော, အာရမ္မဏံ ကရိတွာ ဧဝမိဓေကစ္စေ သတ္တာ ဝိသုဒ္ဓိဓမ္မာ ဘဝန္တိ။

‘‘အစ္ဆရိယံ , အာဝုသော; အဗ္ဘုတံ, အာဝုသော! ယာဝဉ္စိဒံ တေန ဘဂဝတာ ဇာနတာ ပဿတာ အရဟတာ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေန သမ္ဗာဓေ ဩကာသာဓိဂမော အနုဗုဒ္ဓေါ သတ္တာနံ ဝိသုဒ္ဓိယာ သောကပရိဒေဝါနံ သမတိက္ကမာယ ဒုက္ခဒေါမနဿာနံ အတ္ထင်္ဂမာယ ဉာယဿ အဓိဂမာယ နိဗ္ဗာနဿ သစ္ဆိကိရိယာယ, ယဒိဒံ ဆ အနုဿတိဋ္ဌာနာနီ’’တိ။ ဆဋ္ဌံ။

၇. ပဌမသမယသုတ္တံ

၂၇. အထ ခေါ အညတရော ဘိက္ခု ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ သော ဘိက္ခု ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ကတိ နု ခေါ, ဘန္တေ, သမယာ မနောဘာဝနီယဿ ဘိက္ခုနော ဒဿနာယ ဥပသင်္ကမိတု’’န္တိ? ‘‘ဆယိမေ, ဘိက္ခု, သမယာ မနောဘာဝနီယဿ ဘိက္ခုနော ဒဿနာယ ဥပသင်္ကမိတုံ’’။

‘‘ကတမေ ဆ? ဣဓ, ဘိက္ခု, ယသ္မိံ သမယေ ဘိက္ခု ကာမရာဂပရိယုဋ္ဌိတေန စေတသာ ဝိဟရတိ ကာမရာဂပရေတေန, ဥပ္ပန္နဿ စ ကာမရာဂဿ နိဿရဏံ ယထာဘူတံ နပ္ပဇာနာတိ တသ္မိံ သမယေ မနောဘာဝနီယော ဘိက္ခု ဥပသင်္ကမိတွာ ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘အဟံ ခေါ, အာဝုသော, ကာမရာဂပရိယုဋ္ဌိတေန စေတသာ ဝိဟရာမိ ကာမရာဂပရေတေန, ဥပ္ပန္နဿ စ ကာမရာဂဿ နိဿရဏံ ယထာဘူတံ နပ္ပဇာနာမိ။ သာဓု ဝတ မေ, အာယသ္မာ, ကာမရာဂဿ ပဟာနာယ ဓမ္မံ ဒေသေတူ’တိ။ တဿ မနောဘာဝနီယော ဘိက္ခု ကာမရာဂဿ ပဟာနာယ ဓမ္မံ ဒေသေတိ။ အယံ, ဘိက္ခု, ပဌမော သမယော မနောဘာဝနီယဿ ဘိက္ခုနော ဒဿနာယ ဥပသင်္ကမိတုံ။

‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခု, ယသ္မိံ သမယေ ဘိက္ခု ဗျာပါဒပရိယုဋ္ဌိတေန စေတသာ ဝိဟရတိ ဗျာပါဒပရေတေန, ဥပ္ပန္နဿ စ ဗျာပါဒဿ နိဿရဏံ ယထာဘူတံ နပ္ပဇာနာတိ တသ္မိံ သမယေ မနောဘာဝနီယော ဘိက္ခု ဥပသင်္ကမိတွာ ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘အဟံ ခေါ, အာဝုသော, ဗျာပါဒပရိယုဋ္ဌိတေန စေတသာ ဝိဟရာမိ ဗျာပါဒပရေတေန, ဥပ္ပန္နဿ စ ဗျာပါဒဿ နိဿရဏံ ယထာဘူတံ နပ္ပဇာနာမိ။ သာဓု ဝတ မေ, အာယသ္မာ, ဗျာပါဒဿ ပဟာနာယ ဓမ္မံ ဒေသေတူ’တိ။ တဿ မနောဘာဝနီယော ဘိက္ခု ဗျာပါဒဿ ပဟာနာယ ဓမ္မံ ဒေသေတိ။ အယံ, ဘိက္ခု, ဒုတိယော သမယော မနောဘာဝနီယဿ ဘိက္ခုနော ဒဿနာယ ဥပသင်္ကမိတုံ။

‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခု, ယသ္မိံ သမယေ ဘိက္ခု ထိနမိဒ္ဓပရိယုဋ္ဌိတေန စေတသာ ဝိဟရတိ ထိနမိဒ္ဓပရေတေန, ဥပ္ပန္နဿ စ ထိနမိဒ္ဓဿ နိဿရဏံ ယထာဘူတံ နပ္ပဇာနာတိ တသ္မိံ သမယေ မနောဘာဝနီယော ဘိက္ခု ဥပသင်္ကမိတွာ ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘အဟံ ခေါ, အာဝုသော, ထိနမိဒ္ဓပရိယုဋ္ဌိတေန စေတသာ ဝိဟရာမိ ထိနမိဒ္ဓပရေတေန, ဥပ္ပန္နဿ စ ထိနမိဒ္ဓဿ နိဿရဏံ ယထာဘူတံ နပ္ပဇာနာမိ။ သာဓု ဝတ မေ, အာယသ္မာ, ထိနမိဒ္ဓဿ ပဟာနာယ ဓမ္မံ ဒေသေတူ’တိ။ တဿ မနောဘာဝနီယော ဘိက္ခု ထိနမိဒ္ဓဿ ပဟာနာယ ဓမ္မံ ဒေသေတိ ။ အယံ, ဘိက္ခု, တတိယော သမယော မနောဘာဝနီယဿ ဘိက္ခုနော ဒဿနာယ ဥပသင်္ကမိတုံ။

‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခု, ယသ္မိံ သမယေ ဘိက္ခု ဥဒ္ဓစ္စကုက္ကုစ္စပရိယုဋ္ဌိတေန စေတသာ ဝိဟရတိ ဥဒ္ဓစ္စကုက္ကုစ္စပရေတေန, ဥပ္ပန္နဿ စ ဥဒ္ဓစ္စကုက္ကုစ္စဿ နိဿရဏံ ယထာဘူတံ နပ္ပဇာနာတိ တသ္မိံ သမယေ မနောဘာဝနီယော ဘိက္ခု ဥပသင်္ကမိတွာ ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘အဟံ ခေါ, အာဝုသော, ဥဒ္ဓစ္စကုက္ကုစ္စပရိယုဋ္ဌိတေန စေတသာ ဝိဟရာမိ ဥဒ္ဓစ္စကုက္ကုစ္စပရေတေန, ဥပ္ပန္နဿ စ ဥဒ္ဓစ္စကုက္ကုစ္စဿ နိဿရဏံ ယထာဘူတံ နပ္ပဇာနာမိ။ သာဓု ဝတ မေ, အာယသ္မာ, ဥဒ္ဓစ္စကုက္ကုစ္စဿ ပဟာနာယ ဓမ္မံ ဒေသေတူ’တိ။ တဿ မနောဘာဝနီယော ဘိက္ခု ဥဒ္ဓစ္စကုက္ကုစ္စဿ ပဟာနာယ ဓမ္မံ ဒေသေတိ။ အယံ, ဘိက္ခု, စတုတ္ထော သမယော မနောဘာဝနီယဿ ဘိက္ခုနော ဒဿနာယ ဥပသင်္ကမိတုံ။

‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခု, ယသ္မိံ သမယေ ဘိက္ခု ဝိစိကိစ္ဆာပရိယုဋ္ဌိတေန စေတသာ ဝိဟရတိ ဝိစိကိစ္ဆာပရေတေန, ဥပ္ပန္နာယ စ ဝိစိကိစ္ဆာယ နိဿရဏံ ယထာဘူတံ နပ္ပဇာနာတိ တသ္မိံ သမယေ မနောဘာဝနီယော ဘိက္ခု ဥပသင်္ကမိတွာ ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘အဟံ, အာဝုသော, ဝိစိကိစ္ဆာပရိယုဋ္ဌိတေန စေတသာ ဝိဟရာမိ ဝိစိကိစ္ဆာပရေတေန, ဥပ္ပန္နာယ စ ဝိစိကိစ္ဆာယ နိဿရဏံ ယထာဘူတံ နပ္ပဇာနာမိ။ သာဓု ဝတ မေ, အာယသ္မာ, ဝိစိကိစ္ဆာယ ပဟာနာယ ဓမ္မံ ဒေသေတူ’တိ။ တဿ မနောဘာဝနီယော ဘိက္ခု ဝိစိကိစ္ဆာယ ပဟာနာယ ဓမ္မံ ဒေသေတိ။ အယံ, ဘိက္ခု, ပဉ္စမော သမယော မနောဘာဝနီယဿ ဘိက္ခုနော ဒဿနာယ ဥပသင်္ကမိတုံ။

‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခု, ယသ္မိံ သမယေ ဘိက္ခု ယံ နိမိတ္တံ အာဂမ္မ ယံ နိမိတ္တံ မနသိကရောတော အနန္တရာ အာသဝါနံ ခယော ဟောတိ တံ နိမိတ္တံ နပ္ပဇာနာတိ တသ္မိံ သမယေ မနောဘာဝနီယော ဘိက္ခု ဥပသင်္ကမိတွာ ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘အဟံ ခေါ, အာဝုသော, ယံ နိမိတ္တံ အာဂမ္မ ယံ နိမိတ္တံ မနသိကရောတော အနန္တရာ အာသဝါနံ ခယော ဟောတိ, တံ နိမိတ္တံ နပ္ပဇာနာမိ။ သာဓု ဝတ မေ, အာယသ္မာ, အာသဝါနံ ခယာယ ဓမ္မံ ဒေသေတူ’တိ။ တဿ မနောဘာဝနီယော ဘိက္ခု အာသဝါနံ ခယာယ ဓမ္မံ ဒေသေတိ။ အယံ, ဘိက္ခု, ဆဋ္ဌော သမယော မနောဘာဝနီယဿ ဘိက္ခုနော ဒဿနာယ ဥပသင်္ကမိတုံ။ ဣမေ ခေါ, ဘိက္ခု, ဆ သမယာ မနောဘာဝနီယဿ ဘိက္ခုနော ဒဿနာယ ဥပသင်္ကမိတု’’န္တိ။ သတ္တမံ။

၈. ဒုတိယသမယသုတ္တံ

၂၈. ဧကံ သမယံ သမ္ဗဟုလာ ထေရာ ဘိက္ခူ ဗာရာဏသိယံ ဝိဟရန္တိ ဣသိပတနေ မိဂဒါယေ။ အထ ခေါ တေသံ ထေရာနံ ဘိက္ခူနံ ပစ္ဆာဘတ္တံ ပိဏ္ဍပါတပဋိက္ကန္တာနံ မဏ္ဍလမာဠေ သန္နိသိန္နာနံ သန္နိပတိတာနံ အယမန္တရာကထာ ဥဒပါဒိ – ‘‘ကော နု ခေါ, အာဝုသော, သမယော မနောဘာဝနီယဿ ဘိက္ခုနော ဒဿနာယ ဥပသင်္ကမိတု’’န္တိ?

ဧဝံ ဝုတ္တေ အညတရော ဘိက္ခု ထေရေ ဘိက္ခူ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ယသ္မိံ, အာဝုသော, သမယေ မနောဘာဝနီယော ဘိက္ခု ပစ္ဆာဘတ္တံ ပိဏ္ဍပါတပဋိက္ကန္တော ပါဒေ ပက္ခာလေတွာ နိသိန္နော ဟောတိ ပလ္လင်္ကံ အာဘုဇိတွာ ဥဇုံ ကာယံ ပဏိဓါယ ပရိမုခံ သတိံ ဥပဋ္ဌပေတွာ, သော သမယော မနောဘာဝနီယဿ ဘိက္ခုနော ဒဿနာယ ဥပသင်္ကမိတု’’န္တိ။

ဧဝံ ဝုတ္တေ အညတရော ဘိက္ခု တံ ဘိက္ခုံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘န ခေါ, အာဝုသော , သော သမယော မနောဘာဝနီယဿ ဘိက္ခုနော ဒဿနာယ ဥပသင်္ကမိတုံ။ ယသ္မိံ, အာဝုသော, သမယေ မနောဘာဝနီယော ဘိက္ခု ပစ္ဆာဘတ္တံ ပိဏ္ဍပါတပဋိက္ကန္တော ပါဒေ ပက္ခာလေတွာ နိသိန္နော ဟောတိ ပလ္လင်္ကံ အာဘုဇိတွာ ဥဇုံ ကာယံ ပဏိဓါယ ပရိမုခံ သတိံ ဥပဋ္ဌပေတွာ, စာရိတ္တကိလမထောပိဿ တသ္မိံ သမယေ အပ္ပဋိပ္ပဿဒ္ဓေါ ဟောတိ, ဘတ္တကိလမထောပိဿ တသ္မိံ သမယေ အပ္ပဋိပ္ပဿဒ္ဓေါ ဟောတိ။ တသ္မာ သော အသမယော မနောဘာဝနီယဿ ဘိက္ခုနော ဒဿနာယ ဥပသင်္ကမိတုံ။ ယသ္မိံ, အာဝုသော, သမယေ မနောဘာဝနီယော ဘိက္ခု သာယနှသမယံ ပဋိသလ္လာနာ ဝုဋ္ဌိတော ဝိဟာရပစ္ဆာယာယံ နိသိန္နော ဟောတိ ပလ္လင်္ကံ အာဘုဇိတွာ ဥဇုံ ကာယံ ပဏိဓါယ ပရိမုခံ သတိံ ဥပဋ္ဌပေတွာ, သော သမယော မနောဘာဝနီယဿ ဘိက္ခုနော ဒဿနာယ ဥပသင်္ကမိတု’’န္တိ။

ဧဝံ ဝုတ္တေ အညတရော ဘိက္ခု တံ ဘိက္ခုံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘န ခေါ, အာဝုသော, သော သမယော မနောဘာဝနီယဿ ဘိက္ခုနော ဒဿနာယ ဥပသင်္ကမိတုံ။ ယသ္မိံ, အာဝုသော, သမယေ မနောဘာဝနီယော ဘိက္ခု သာယနှသမယံ ပဋိသလ္လာနာ ဝုဋ္ဌိတော ဝိဟာရပစ္ဆာယာယံ နိသိန္နော ဟောတိ ပလ္လင်္ကံ အာဘုဇိတွာ ဥဇုံ ကာယံ ပဏိဓါယ ပရိမုခံ သတိံ ဥပဋ္ဌပေတွာ, ယဒေဝဿ ဒိဝါ သမာဓိနိမိတ္တံ မနသိကတံ ဟောတိ တဒေဝဿ တသ္မိံ သမယေ သမုဒါစရတိ။ တသ္မာ သော အသမယော မနောဘာဝနီယဿ ဘိက္ခုနော ဒဿနာယ ဥပသင်္ကမိတုံ။ ယသ္မိံ, အာဝုသော, သမယေ မနောဘာဝနီယော ဘိက္ခု ရတ္တိယာ ပစ္စူသသမယံ ပစ္စုဋ္ဌာယ နိသိန္နော ဟောတိ ပလ္လင်္ကံ အာဘုဇိတွာ ဥဇုံ ကာယံ ပဏိဓါယ ပရိမုခံ သတိံ ဥပဋ္ဌပေတွာ, သော သမယော မနောဘာဝနီယဿ ဘိက္ခုနော ဒဿနာယ ဥပသင်္ကမိတု’’န္တိ။

ဧဝံ ဝုတ္တေ အညတရော ဘိက္ခု တံ ဘိက္ခုံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘န ခေါ, အာဝုသော, သော သမယော မနောဘာဝနီယဿ ဘိက္ခုနော ဒဿနာယ ဥပသင်္ကမိတုံ။ ယသ္မိံ, အာဝုသော, သမယေ မနောဘာဝနီယော ဘိက္ခု ရတ္တိယာ ပစ္စူသသမယံ ပစ္စုဋ္ဌာယ နိသိန္နော ဟောတိ ပလ္လင်္ကံ အာဘုဇိတွာ ဥဇုံ ကာယံ ပဏိဓါယ ပရိမုခံ သတိံ ဥပဋ္ဌပေတွာ, ဩဇဋ္ဌာယိဿ တသ္မိံ သမယေ ကာယော ဟောတိ ဖာသုဿ ဟောတိ ဗုဒ္ဓါနံ သာသနံ မနသိ ကာတုံ။ တသ္မာ သော အသမယော မနောဘာဝနီယဿ ဘိက္ခုနော ဒဿနာယ ဥပသင်္ကမိတု’’န္တိ။

ဧဝံ ဝုတ္တေ အာယသ္မာ မဟာကစ္စာနော ထေရေ ဘိက္ခူ ဧတဒဝေါစ – ‘‘သမ္မုခါ မေတံ, အာဝုသော, ဘဂဝတော သုတံ သမ္မုခါ ပဋိဂ္ဂဟိတံ – ‘ဆယိမေ, ဘိက္ခု, သမယာ မနောဘာဝနီယဿ ဘိက္ခုနော ဒဿနာယ ဥပသင်္ကမိတုံ’’’။

‘‘ကတမေ ဆ? ဣဓ, ဘိက္ခု, ယသ္မိံ သမယေ ဘိက္ခု ကာမရာဂပရိယုဋ္ဌိတေန စေတသာ ဝိဟရတိ ကာမရာဂပရေတေန, ဥပ္ပန္နဿ စ ကာမရာဂဿ နိဿရဏံ ယထာဘူတံ နပ္ပဇာနာတိ, တသ္မိံ သမယေ မနောဘာဝနီယော ဘိက္ခု ဥပသင်္ကမိတွာ ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘အဟံ ခေါ, အာဝုသော, ကာမရာဂပရိယုဋ္ဌိတေန စေတသာ ဝိဟရာမိ ကာမရာဂပရေတေန, ဥပ္ပန္နဿ စ ကာမရာဂဿ နိဿရဏံ ယထာဘူတံ နပ္ပဇာနာမိ။ သာဓု ဝတ မေ အာယသ္မာ ကာမရာဂဿ ပဟာနာယ ဓမ္မံ ဒေသေတူ’တိ။ တဿ မနောဘာဝနီယော ဘိက္ခု ကာမရာဂဿ ပဟာနာယ ဓမ္မံ ဒေသေတိ။ အယံ, ဘိက္ခု, ပဌမော သမယော မနောဘာဝနီယဿ ဘိက္ခုနော ဒဿနာယ ဥပသင်္ကမိတုံ။

‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခု, ယသ္မိံ သမယေ ဘိက္ခု ဗျာပါဒပရိယုဋ္ဌိတေန စေတသာ ဝိဟရတိ။ပေ.။ ထိနမိဒ္ဓပရိယုဋ္ဌိတေန စေတသာ ဝိဟရတိ။ ဥဒ္ဓစ္စကုက္ကုစ္စပရိယုဋ္ဌိတေန စေတသာ ဝိဟရတိ။ ဝိစိကိစ္ဆာပရိယုဋ္ဌိတေန စေတသာ ဝိဟရတိ။ ယံ နိမိတ္တံ အာဂမ္မ ယံ နိမိတ္တံ မနသိကရောတော အနန္တရာ အာသဝါနံ ခယော ဟောတိ, တံ နိမိတ္တံ န ဇာနာတိ န ပဿတိ, တသ္မိံ သမယေ မနောဘာဝနီယော ဘိက္ခု ဥပသင်္ကမိတွာ ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘အဟံ ခေါ, အာဝုသော, ယံ နိမိတ္တံ အာဂမ္မ ယံ နိမိတ္တံ မနသိကရောတော အနန္တရာ အာသဝါနံ ခယော ဟောတိ တံ နိမိတ္တံ န ဇာနာမိ န ပဿာမိ။ သာဓု ဝတ မေ အာယသ္မာ အာသဝါနံ ခယာယ ဓမ္မံ ဒေသေတူ’တိ။ တဿ မနောဘာဝနီယော ဘိက္ခု အာသဝါနံ ခယာယ ဓမ္မံ ဒေသေတိ။ အယံ, ဘိက္ခု, ဆဋ္ဌော သမယော မနောဘာဝနီယဿ ဘိက္ခုနော ဒဿနာယ ဥပသင်္ကမိတုံ။

‘‘သမ္မုခါ မေတံ, အာဝုသော, ဘဂဝတော သုတံ သမ္မုခါ ပဋိဂ္ဂဟိတံ – ‘ဣမေ ခေါ, ဘိက္ခု, ဆ သမယာ မနောဘာဝနီယဿ ဘိက္ခုနော ဒဿနာယ ဥပသင်္ကမိတု’’’န္တိ။ အဋ္ဌမံ။

၉. ဥဒါယီသုတ္တံ

၂၉. အထ ခေါ ဘဂဝါ အာယသ္မန္တံ ဥဒါယိံ အာမန္တေသိ – ‘‘ကတိ နု ခေါ, ဥဒါယိ, အနုဿတိဋ္ဌာနာနီ’’တိ? ဧဝံ ဝုတ္တေ အာယသ္မာ ဥဒါယီ တုဏှီ အဟောသိ။ ဒုတိယမ္ပိ ခေါ ဘဂဝါ အာယသ္မန္တံ ဥဒါယိံ အာမန္တေသိ – ‘‘ကတိ နု ခေါ, ဥဒါယိ, အနုဿတိဋ္ဌာနာနီ’’တိ? ဒုတိယမ္ပိ ခေါ အာယသ္မာ ဥဒါယီ တုဏှီ အဟောသိ။ တတိယမ္ပိ ခေါ ဘဂဝါ အာယသ္မန္တံ ဥဒါယိံ အာမန္တေသိ – ‘‘ကတိ နု ခေါ, ဥဒါယိ, အနုဿတိဋ္ဌာနာနီ’’တိ? တတိယမ္ပိ ခေါ အာယသ္မာ ဥဒါယီ တုဏှီ အဟောသိ။

အထ ခေါ အာယသ္မာ အာနန္ဒော အာယသ္မန္တံ ဥဒါယိံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘သတ္ထာ တံ, အာဝုသော ဥဒါယိ, အာမန္တေသီ’’တိ။ ‘‘သုဏောမဟံ , အာဝုသော အာနန္ဒ, ဘဂဝတော။ ဣဓ , ဘန္တေ, ဘိက္ခု အနေကဝိဟိတံ ပုဗ္ဗေနိဝါသံ အနုဿရတိ – သေယျထိဒံ ဧကမ္ပိ ဇာတိံ ဒွေပိ ဇာတိယော။ပေ.။။ ဣတိ သာကာရံ သဥဒ္ဒေသံ အနေကဝိဟိတံ ပုဗ္ဗေနိဝါသံ အနုဿရတိ။ ဣဒံ, ဘန္တေ, အနုဿတိဋ္ဌာန’’န္တိ။

အထ ခေါ ဘဂဝါ အာယသ္မန္တံ အာနန္ဒံ အာမန္တေသိ – ‘‘အညာသိံ ခေါ အဟံ, အာနန္ဒ – ‘နေဝါယံ ဥဒါယီ မောဃပုရိသော အဓိစိတ္တံ အနုယုတ္တော ဝိဟရတီ’တိ။ ကတိ နု ခေါ, အာနန္ဒ, အနုဿတိဋ္ဌာနာနီ’’တိ?

‘‘ပဉ္စ, ဘန္တေ, အနုဿတိဋ္ဌာနာနိ။ ကတမာနိ ပဉ္စ? ဣဓ, ဘန္တေ, ဘိက္ခု ဝိဝိစ္စေဝ ကာမေဟိ။ပေ.။ တတိယံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ ဣဒံ, ဘန္တေ, အနုဿတိဋ္ဌာနံ ဧဝံ ဘာဝိတံ ဧဝံ ဗဟုလီကတံ ဒိဋ္ဌဓမ္မသုခဝိဟာရာယ သံဝတ္တတိ။

‘‘ပုန စပရံ, ဘန္တေ, ဘိက္ခု အာလောကသညံ မနသိ ကရောတိ, ဒိဝါ သညံ အဓိဋ္ဌာတိ, ယထာ ဒိဝါ တထာ ရတ္တိံ, ယထာ ရတ္တိံ တထာ ဒိဝါ; ဣတိ ဝိဝဋေန စေတသာ အပရိယောနဒ္ဓေန သပ္ပဘာသံ စိတ္တံ ဘာဝေတိ။ ဣဒံ, ဘန္တေ, အနုဿတိဋ္ဌာနံ ဧဝံ ဘာဝိတံ ဧဝံ ဗဟုလီကတံ ဉာဏဒဿနပ္ပဋိလာဘာယ သံဝတ္တတိ။

‘‘ပုန စပရံ, ဘန္တေ, ဘိက္ခု ဣမမေဝ ကာယံ ဥဒ္ဓံ ပါဒတလာ အဓေါ ကေသမတ္ထကာ တစပရိယန္တံ ပူရံ နာနပ္ပကာရဿ အသုစိနော ပစ္စဝေက္ခတိ – ‘အတ္ထိ ဣမသ္မိံ ကာယေ ကေသာ လောမာ နခါ ဒန္တာ တစော မံသံ နှာရု [နဟာရု (သီ. ဣ.) ဒီ. နိ. ၂.၃၇၇; မ. နိ. ၁.၁၁၀] အဋ္ဌိ အဋ္ဌိမိဉ္ဇံ ဝက္ကံ ဟဒယံ ယကနံ ကိလောမကံ ပိဟကံ ပပ္ဖာသံ အန္တံ အန္တဂုဏံ ဥဒရိယံ ကရီသံ ပိတ္တံ သေမ္ဟံ ပုဗ္ဗော လောဟိတံ သေဒေါ မေဒေါ အဿု ဝသာ ခေဠော သိင္ဃာဏိကာ လသိကာ မုတ္တ’န္တိ။ ဣဒံ, ဘန္တေ , အနုဿတိဋ္ဌာနံ ဧဝံ ဘာဝိတံ ဧဝံ ဗဟုလီကတံ ကာမရာဂပ္ပဟာနာယ သံဝတ္တတိ။

‘‘ပုန စပရံ, ဘန္တေ, ဘိက္ခု သေယျထာပိ ပဿေယျ သရီရံ သီဝထိကာယ ဆဍ္ဍိတံ [ဆဍ္ဍိတံ (သီ. သျာ. ဣ.)] ဧကာဟမတံ ဝါ ဒွီဟမတံ ဝါ တီဟမတံ ဝါ ဥဒ္ဓုမာတကံ ဝိနီလကံ ဝိပုဗ္ဗကဇာတံ။ သော ဣမမေဝ ကာယံ ဧဝံ [ဧဝန္တိ ဣဒံ သတိပဋ္ဌာနသုတ္တာဒီသု နတ္ထိ] ဥပသံဟရတိ – ‘အယမ္ပိ ခေါ ကာယော ဧဝံဓမ္မော ဧဝံဘာဝီ ဧဝံအနတီတော’’’တိ [ဧတံ အနတီတောတိ (သီ.)]။

‘‘သေယျထာပိ ဝါ ပန [သေယျထာ ဝါ ပန (သျာ.)] ပဿေယျ သရီရံ သီဝထိကာယ ဆဍ္ဍိတံ ကာကေဟိ ဝါ ခဇ္ဇမာနံ ကုလလေဟိ ဝါ ခဇ္ဇမာနံ ဂိဇ္ဈေဟိ ဝါ ခဇ္ဇမာနံ သုနခေဟိ ဝါ ခဇ္ဇမာနံ သိင်္ဂါလေဟိ [သိဂါလေဟိ (သီ.)] ဝါ ခဇ္ဇမာနံ ဝိဝိဓေဟိ ဝါ ပါဏကဇာတေဟိ ခဇ္ဇမာနံ။ သော ဣမမေဝ ကာယံ ဧဝံ ဥပသံဟရတိ – ‘အယမ္ပိ ခေါ ကာယော ဧဝံဓမ္မော ဧဝံဘာဝီ ဧဝံအနတီတော’’’တိ။

‘‘သေယျထာပိ ဝါ ပန ပဿေယျ သရီရံ သီဝထိကာယ ဆဍ္ဍိတံ အဋ္ဌိကသင်္ခလိကံ သမံသလောဟိတံ နှာရုသမ္ဗန္ဓံ။ပေ.။ အဋ္ဌိကသင်္ခလိကံ နိမ္မံသလောဟိတမက္ခိတံ နှာရုသမ္ဗန္ဓံ။ အဋ္ဌိကသင်္ခလိကံ အပဂတမံသလောဟိတံ နှာရုသမ္ဗန္ဓံ။ အဋ္ဌိကာနိ အပဂတသမ္ဗန္ဓာနိ ဒိသာဝိဒိသာဝိက္ခိတ္တာနိ [ဒိသာဝိဒိသာသု ဝိက္ခိတ္တာနိ (သီ.)], အညေန ဟတ္ထဋ္ဌိကံ အညေန ပါဒဋ္ဌိကံ အညေန ဇင်္ဃဋ္ဌိကံ အညေန ဦရုဋ္ဌိကံ အညေန ကဋိဋ္ဌိကံ [ကဋဋ္ဌိကံ (သီ.)] အညေန [ပိဋ္ဌိကဏ္ဍကံ အညေန သီသကဋာဟံ (သီ. ဣ.), ပိဋ္ဌိကဏ္ဍကဋ္ဌိကံ အညေန သီသကဋာဟံ (သျာ. ကံ.)] ဖာသုကဋ္ဌိကံ အညေန ပိဋ္ဌိကဏ္ဋကဋ္ဌိကံ အညေန ခန္ဓဋ္ဌိကံ အညေန ဂီဝဋ္ဌိကံ အညေန ဟနုကဋ္ဌိကံ အညေန ဒန္တကဋ္ဌိကံ အညေန သီသကဋာဟံ [ပိဋ္ဌိကဏ္ဍကံ အညေန သီသကဋာဟံ (သီ. ဣ.), ပိဋ္ဌိကဏ္ဍကဋ္ဌိကံ အညေန သီသကဋာဟံ (သျာ. ကံ.)], အဋ္ဌိကာနိ သေတာနိ သင်္ခဝဏ္ဏပ္ပဋိဘာဂါနိ [သင်္ခဝဏ္ဏူပနိဘာနိ (သီ. သျာ. ဣ.)] အဋ္ဌိကာနိ ပုဉ္ဇကိတာနိ [ပုဉ္ဇကတာနိ (ဣ.)] တေရောဝဿိကာနိ အဋ္ဌိကာနိ ပူတီနိ စုဏ္ဏကဇာတာနိ။ သော ဣမမေဝ ကာယံ ဧဝံ ဥပသံဟရတိ – ‘အယမ္ပိ ခေါ ကာယော ဧဝံဓမ္မော ဧဝံဘာဝီ ဧဝံအနတီတော’တိ။ ဣဒံ, ဘန္တေ, အနုဿတိဋ္ဌာနံ ဧဝံ ဘာဝိတံ ဧဝံ ဗဟုလီကတံ အသ္မိမာနသမုဂ္ဃါတာယ သံဝတ္တတိ။

‘‘ပုန စပရံ, ဘန္တေ, ဘိက္ခု သုခဿ စ ပဟာနာ။ပေ.။ စတုတ္ထံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ ဣဒံ, ဘန္တေ, အနုဿတိဋ္ဌာနံ ဧဝံ ဘာဝိတံ ဧဝံ ဗဟုလီကတံ အနေကဓါတုပဋိဝေဓါယ သံဝတ္တတိ။ ဣမာနိ ခေါ, ဘန္တေ, ပဉ္စ အနုဿတိဋ္ဌာနာနီ’’တိ။

‘‘သာဓု, သာဓု, အာနန္ဒ! တေန ဟိ တွံ, အာနန္ဒ, ဣဒမ္ပိ ဆဋ္ဌံ အနုဿတိဋ္ဌာနံ ဓါရေဟိ။ ဣဓါနန္ဒ, ဘိက္ခု သတောဝ အဘိက္ကမတိ သတောဝ ပဋိက္ကမတိ သတောဝ တိဋ္ဌတိ သတောဝ နိသီဒတိ သတောဝ သေယျံ ကပ္ပေတိ သတောဝ ကမ္မံ အဓိဋ္ဌာတိ။ ဣဒံ, အာနန္ဒ, အနုဿတိဋ္ဌာနံ ဧဝံ ဘာဝိတံ ဧဝံ ဗဟုလီကတံ သတိသမ္ပဇညာယ သံဝတ္တတီ’’တိ။ နဝမံ။

၁၀. အနုတ္တရိယသုတ္တံ

၃၀. ‘‘ဆယိမာနိ, ဘိက္ခဝေ, အနုတ္တရိယာနိ။ ကတမာနိ ဆ? ဒဿနာနုတ္တရိယံ, သဝနာနုတ္တရိယံ, လာဘာနုတ္တရိယံ, သိက္ခာနုတ္တရိယံ, ပါရိစရိယာနုတ္တရိယံ, အနုဿတာနုတ္တရိယန္တိ။

‘‘ကတမဉ္စ , ဘိက္ခဝေ, ဒဿနာနုတ္တရိယံ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ဧကစ္စော ဟတ္ထိရတနမ္ပိ ဒဿနာယ ဂစ္ဆတိ, အဿရတနမ္ပိ ဒဿနာယ ဂစ္ဆတိ, မဏိရတနမ္ပိ ဒဿနာယ ဂစ္ဆတိ, ဥစ္စာဝစံ ဝါ ပန ဒဿနာယ ဂစ္ဆတိ, သမဏံ ဝါ ဗြာဟ္မဏံ ဝါ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိကံ မိစ္ဆာပဋိပန္နံ ဒဿနာယ ဂစ္ဆတိ။ အတ္ထေတံ, ဘိက္ခဝေ, ဒဿနံ; နေတံ နတ္ထီတိ ဝဒါမိ။ တဉ္စ ခေါ ဧတံ, ဘိက္ခဝေ, ဒဿနံ ဟီနံ ဂမ္မံ ပေါထုဇ္ဇနိကံ အနရိယံ အနတ္ထသံဟိတံ, န နိဗ္ဗိဒါယ န ဝိရာဂါယ န နိရောဓါယ န ဥပသမာယ န အဘိညာယ န သမ္ဗောဓါယ န နိဗ္ဗာနာယ သံဝတ္တတိ။ ယော စ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, တထာဂတံ ဝါ တထာဂတသာဝကံ ဝါ ဒဿနာယ ဂစ္ဆတိ နိဝိဋ္ဌသဒ္ဓေါ နိဝိဋ္ဌပေမော ဧကန္တဂတော အဘိပ္ပသန္နော, ဧတဒါနုတ္တရိယံ, ဘိက္ခဝေ, ဒဿနာနံ သတ္တာနံ ဝိသုဒ္ဓိယာ သောကပရိဒေဝါနံ [သောကပရိဒ္ဒဝါနံ (သီ.)] သမတိက္ကမာယ ဒုက္ခဒေါမနဿာနံ အတ္ထင်္ဂမာယ [အတ္ထဂမာယ (သီ.)] ဉာယဿ အဓိဂမာယ နိဗ္ဗာနဿ သစ္ဆိကိရိယာယ, ယဒိဒံ တထာဂတံ ဝါ တထာဂတသာဝကံ ဝါ ဒဿနာယ ဂစ္ဆတိ နိဝိဋ္ဌသဒ္ဓေါ နိဝိဋ္ဌပေမော ဧကန္တဂတော အဘိပ္ပသန္နော။ ဣဒံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ, ဒဿနာနုတ္တရိယံ။ ဣတိ ဒဿနာနုတ္တရိယံ။

‘‘သဝနာနုတ္တရိယဉ္စ ကထံ ဟောတိ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ဧကစ္စော ဘေရိသဒ္ဒမ္ပိ [ဘေရိသဒ္ဒဿပိ (က.) ဧဝံ ဝီဏာသဒ္ဒမ္ပိဣစ္စာဒီသုပိ] သဝနာယ ဂစ္ဆတိ, ဝီဏာသဒ္ဒမ္ပိ သဝနာယ ဂစ္ဆတိ, ဂီတသဒ္ဒမ္ပိ သဝနာယ ဂစ္ဆတိ, ဥစ္စာဝစံ ဝါ ပန သဝနာယ ဂစ္ဆတိ, သမဏဿ ဝါ ဗြာဟ္မဏဿ ဝါ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိကဿ မိစ္ဆာပဋိပန္နဿ ဓမ္မဿဝနာယ ဂစ္ဆတိ။ အတ္ထေတံ, ဘိက္ခဝေ, သဝနံ; နေတံ နတ္ထီတိ ဝဒါမိ။ တဉ္စ ခေါ ဧတံ, ဘိက္ခဝေ, သဝနံ ဟီနံ ဂမ္မံ ပေါထုဇ္ဇနိကံ အနရိယံ အနတ္ထသံဟိတံ, န နိဗ္ဗိဒါယ န ဝိရာဂါယ န နိရောဓါယ န ဥပသမာယ န အဘိညာယ န သမ္ဗောဓါယ န နိဗ္ဗာနာယ သံဝတ္တတိ။ ယော စ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, တထာဂတဿ ဝါ တထာဂတသာဝကဿ ဝါ ဓမ္မဿဝနာယ ဂစ္ဆတိ နိဝိဋ္ဌသဒ္ဓေါ နိဝိဋ္ဌပေမော ဧကန္တဂတော အဘိပ္ပသန္နော, ဧတဒါနုတ္တရိယံ, ဘိက္ခဝေ, သဝနာနံ သတ္တာနံ ဝိသုဒ္ဓိယာ သောကပရိဒေဝါနံ သမတိက္ကမာယ ဒုက္ခဒေါမနဿာနံ အတ္ထင်္ဂမာယ ဉာယဿ အဓိဂမာယ နိဗ္ဗာနဿ သစ္ဆိကိရိယာယ, ယဒိဒံ တထာဂတဿ ဝါ တထာဂတသာဝကဿ ဝါ ဓမ္မဿဝနာယ ဂစ္ဆတိ နိဝိဋ္ဌသဒ္ဓေါ နိဝိဋ္ဌပေမော ဧကန္တဂတော အဘိပ္ပသန္နော။ ဣဒံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ, သဝနာနုတ္တရိယံ။ ဣတိ ဒဿနာနုတ္တရိယံ, သဝနာနုတ္တရိယံ။

‘‘လာဘာနုတ္တရိယဉ္စ ကထံ ဟောတိ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ဧကစ္စော ပုတ္တလာဘမ္ပိ လဘတိ, ဒါရလာဘမ္ပိ လဘတိ, ဓနလာဘမ္ပိ လဘတိ, ဥစ္စာဝစံ ဝါ ပန လာဘံ လဘတိ, သမဏေ ဝါ ဗြာဟ္မဏေ ဝါ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိကေ မိစ္ဆာပဋိပန္နေ သဒ္ဓံ ပဋိလဘတိ။ အတ္ထေသော, ဘိက္ခဝေ, လာဘော; နေသော နတ္ထီတိ ဝဒါမိ။ သော စ ခေါ ဧသော, ဘိက္ခဝေ, လာဘော ဟီနော ဂမ္မော ပေါထုဇ္ဇနိကော အနရိယော အနတ္ထသံဟိတော, န နိဗ္ဗိဒါယ န ဝိရာဂါယ န နိရောဓါယ န ဥပသမာယ န အဘိညာယ န သမ္ဗောဓါယ န နိဗ္ဗာနာယ သံဝတ္တတိ။ ယော စ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, တထာဂတေ ဝါ တထာဂတသာဝကေ ဝါ သဒ္ဓံ ပဋိလဘတိ နိဝိဋ္ဌသဒ္ဓေါ နိဝိဋ္ဌပေမော ဧကန္တဂတော အဘိပ္ပသန္နော, ဧတဒါနုတ္တရိယံ, ဘိက္ခဝေ, လာဘာနံ သတ္တာနံ ဝိသုဒ္ဓိယာ သောကပရိဒေဝါနံ သမတိက္ကမာယ ဒုက္ခဒေါမနဿာနံ အတ္ထင်္ဂမာယ ဉာယဿ အဓိဂမာယ နိဗ္ဗာနဿ သစ္ဆိကိရိယာယ, ယဒိဒံ တထာဂတေ ဝါ တထာဂတသာဝကေ ဝါ သဒ္ဓံ ပဋိလဘတိ နိဝိဋ္ဌသဒ္ဓေါ နိဝိဋ္ဌပေမော ဧကန္တဂတော အဘိပ္ပသန္နော။ ဣဒံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ, လာဘာနုတ္တရိယံ။ ဣတိ ဒဿနာနုတ္တရိယံ, သဝနာနုတ္တရိယံ, လာဘာနုတ္တရိယံ။

‘‘သိက္ခာနုတ္တရိယဉ္စ ကထံ ဟောတိ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ဧကစ္စော ဟတ္ထိသ္မိမ္ပိ သိက္ခတိ, အဿသ္မိမ္ပိ သိက္ခတိ, ရထသ္မိမ္ပိ သိက္ခတိ, ဓနုသ္မိမ္ပိ သိက္ခတိ, ထရုသ္မိမ္ပိ သိက္ခတိ, ဥစ္စာဝစံ ဝါ ပန သိက္ခတိ, သမဏဿ ဝါ ဗြာဟ္မဏဿ ဝါ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိကဿ မိစ္ဆာပဋိပန္နဿ [မိစ္ဆာပဋိပတ္တိံ (က.)] သိက္ခတိ။ အတ္ထေသာ, ဘိက္ခဝေ, သိက္ခာ; နေသာ နတ္ထီတိ ဝဒါမိ။ သာ စ ခေါ ဧသာ, ဘိက္ခဝေ, သိက္ခာ ဟီနာ ဂမ္မာ ပေါထုဇ္ဇနိကာ အနရိယာ အနတ္ထသံဟိတာ, န နိဗ္ဗိဒါယ န ဝိရာဂါယ န နိရောဓါယ န ဥပသမာယ န အဘိညာယ န သမ္ဗောဓါယ န နိဗ္ဗာနာယ သံဝတ္တတိ။ ယော စ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, တထာဂတပ္ပဝေဒိတေ ဓမ္မဝိနယေ အဓိသီလမ္ပိ သိက္ခတိ, အဓိစိတ္တမ္ပိ သိက္ခတိ, အဓိပညမ္ပိ သိက္ခတိ နိဝိဋ္ဌသဒ္ဓေါ နိဝိဋ္ဌပေမော ဧကန္တဂတော အဘိပ္ပသန္နော, ဧတဒါနုတ္တရိယံ, ဘိက္ခဝေ, သိက္ခာနံ သတ္တာနံ ဝိသုဒ္ဓိယာ သောကပရိဒေဝါနံ သမတိက္ကမာယ ဒုက္ခဒေါမနဿာနံ အတ္ထင်္ဂမာယ ဉာယဿ အဓိဂမာယ နိဗ္ဗာနဿ သစ္ဆိကိရိယာယ , ယဒိဒံ တထာဂတပ္ပဝေဒိတေ ဓမ္မဝိနယေ အဓိသီလမ္ပိ သိက္ခတိ, အဓိစိတ္တမ္ပိ သိက္ခတိ, အဓိပညမ္ပိ သိက္ခတိ, နိဝိဋ္ဌသဒ္ဓေါ နိဝိဋ္ဌပေမော ဧကန္တဂတော အဘိပ္ပသန္နော။ ဣဒံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ, သိက္ခာနုတ္တရိယံ။ ဣတိ ဒဿနာနုတ္တရိယံ, သဝနာနုတ္တရိယံ, လာဘာနုတ္တရိယံ, သိက္ခာနုတ္တရိယံ။

‘‘ပါရိစရိယာနုတ္တရိယဉ္စ ကထံ ဟောတိ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ဧကစ္စော ခတ္တိယမ္ပိ ပရိစရတိ, ဗြာဟ္မဏမ္ပိ ပရိစရတိ, ဂဟပတိမ္ပိ ပရိစရတိ, ဥစ္စာဝစံ ဝါ ပန ပရိစရတိ, သမဏံ ဝါ ဗြာဟ္မဏံ ဝါ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိကံ မိစ္ဆာပဋိပန္နံ ပရိစရတိ။ အတ္ထေသာ, ဘိက္ခဝေ, ပါရိစရိယာ; နေသာ နတ္ထီတိ ဝဒါမိ။ သာ စ ခေါ ဧသာ, ဘိက္ခဝေ, ပါရိစရိယာ ဟီနာ ဂမ္မာ ပေါထုဇ္ဇနိကာ အနရိယာ အနတ္ထသံဟိတာ, န နိဗ္ဗိဒါယ။ပေ.။ န နိဗ္ဗာနာယ သံဝတ္တတိ။ ယော စ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, တထာဂတံ ဝါ တထာဂတသာဝကံ ဝါ ပရိစရတိ နိဝိဋ္ဌသဒ္ဓေါ နိဝိဋ္ဌပေမော ဧကန္တဂတော အဘိပ္ပသန္နော , ဧတဒါနုတ္တရိယံ, ဘိက္ခဝေ, ပါရိစရိယာနံ သတ္တာနံ ဝိသုဒ္ဓိယာ သောကပရိဒေဝါနံ သမတိက္ကမာယ ဒုက္ခဒေါမနဿာနံ အတ္ထင်္ဂမာယ ဉာယဿ အဓိဂမာယ နိဗ္ဗာနဿ သစ္ဆိကိရိယာယ, ယဒိဒံ တထာဂတံ ဝါ တထာဂတသာဝကံ ဝါ ပရိစရတိ နိဝိဋ္ဌသဒ္ဓေါ နိဝိဋ္ဌပေမော ဧကန္တဂတော အဘိပ္ပသန္နော။ ဣဒံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ, ပါရိစရိယာနုတ္တရိယံ။ ဣတိ ဒဿနာနုတ္တရိယံ, သဝနာနုတ္တရိယံ, လာဘာနုတ္တရိယံ, သိက္ခာနုတ္တရိယံ, ပါရိစရိယာနုတ္တရိယံ။

‘‘အနုဿတာနုတ္တရိယဉ္စ ကထံ ဟောတိ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ဧကစ္စော ပုတ္တလာဘမ္ပိ အနုဿရတိ, ဒါရလာဘမ္ပိ အနုဿရတိ, ဓနလာဘမ္ပိ အနုဿရတိ, ဥစ္စာဝစံ ဝါ ပန လာဘံ အနုဿရတိ, သမဏံ ဝါ ဗြာဟ္မဏံ ဝါ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိကံ မိစ္ဆာပဋိပန္နံ အနုဿရတိ။ အတ္ထေသာ, ဘိက္ခဝေ, အနုဿတိ; နေသာ နတ္ထီတိ ဝဒါမိ။ သာ စ ခေါ ဧသာ, ဘိက္ခဝေ, အနုဿတိ ဟီနာ ဂမ္မာ ပေါထုဇ္ဇနိကာ အနရိယာ အနတ္ထသံဟိတာ, န နိဗ္ဗိဒါယ န ဝိရာဂါယ န နိရောဓါယ န ဥပသမာယ န အဘိညာယ န သမ္ဗောဓါယ န နိဗ္ဗာနာယ သံဝတ္တတိ။ ယော စ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, တထာဂတံ ဝါ တထာဂတသာဝကံ ဝါ အနုဿရတိ နိဝိဋ္ဌသဒ္ဓေါ နိဝိဋ္ဌပေမော ဧကန္တဂတော အဘိပ္ပသန္နော, ဧတဒါနုတ္တရိယံ, ဘိက္ခဝေ, အနုဿတီနံ သတ္တာနံ ဝိသုဒ္ဓိယာ သောကပရိဒေဝါနံ သမတိက္ကမာယ ဒုက္ခဒေါမနဿာနံ အတ္ထင်္ဂမာယ ဉာယဿ အဓိဂမာယ နိဗ္ဗာနဿ သစ္ဆိကိရိယာယ, ယဒိဒံ တထာဂတံ ဝါ တထာဂတသာဝကံ ဝါ အနုဿရတိ နိဝိဋ္ဌသဒ္ဓေါ နိဝိဋ္ဌပေမော ဧကန္တဂတော အဘိပ္ပသန္နော။ ဣဒံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ, အနုဿတာနုတ္တရိယံ။ ဣမာနိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဆ အနုတ္တရိယာနီ’’တိ။

‘‘ယေ ဒဿနာနုတ္တရံ လဒ္ဓါ [ယေ ဒဿနဝရံ လဒ္ဓါ (သီ. ဣ.)၊ ဒဿနာနုတ္တရိယံ လဒ္ဓါ (သျာ. ကံ.)]၊ သဝနဉ္စ အနုတ္တရံ။

လာဘာနုတ္တရိယံ လဒ္ဓါ၊ သိက္ခာနုတ္တရိယေ ရတာ [အနုတ္တရိယံ တထာ (က.)]။

‘‘ဥပဋ္ဌိတာ ပါရိစရိယာ၊ ဘာဝယန္တိ အနုဿတိံ။

ဝိဝေကပ္ပဋိသံယုတ္တံ၊ ခေမံ အမတဂါမိနိံ။

‘‘အပ္ပမာဒေ ပမုဒိတာ၊ နိပကာ သီလသံဝုတာ။

တေ ဝေ ကာလေန ပစ္စေန္တိ [ပစ္စန္တိ (သျာ. က.)]၊ ယတ္ထ ဒုက္ခံ နိရုဇ္ဈတီ’’တိ။ ဒသမံ။

အနုတ္တရိယဝဂ္ဂေါ [သာမကဝဂ္ဂေါ (က.)] တတိယော။

တဿုဒ္ဒါနံ –

သာမကော အပရိဟာနိယော၊ ဘယံ ဟိမဝါနုဿတိ။

ကစ္စာနော ဒွေ စ သမယာ၊ ဥဒါယီ အနုတ္တရိယေနာတိ။