သာရဏီယဝဂ္ဂေါ

၂. သာရဏီယဝဂ္ဂေါ

၁. ပဌမသာရဏီယသုတ္တံ

၁၁. ‘‘ဆယိမေ, ဘိက္ခဝေ, ဓမ္မာ သာရဏီယာ [သာရာဏီယာ (သီ. သျာ. ကံ. ဣ.)]။ ကတမေ ဆ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနော မေတ္တံ ကာယကမ္မံ ပစ္စုပဋ္ဌိတံ ဟောတိ သဗြဟ္မစာရီသု အာဝိ စေဝ ရဟော စ, အယမ္ပိ ဓမ္မော သာရဏီယော။

‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနော မေတ္တံ ဝစီကမ္မံ ပစ္စုပဋ္ဌိတံ ဟောတိ သဗြဟ္မစာရီသု အာဝိ စေဝ ရဟော စ, အယမ္ပိ ဓမ္မော သာရဏီယော။

‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနော မေတ္တံ မနောကမ္မံ ပစ္စုပဋ္ဌိတံ ဟောတိ သဗြဟ္မစာရီသု အာဝိ စေဝ ရဟော စ, အယမ္ပိ ဓမ္မော သာရဏီယော။

‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ယေ တေ လာဘာ ဓမ္မိကာ ဓမ္မလဒ္ဓါ အန္တမသော ပတ္တပရိယာပန္နမတ္တမ္ပိ တထာရူပေဟိ လာဘေဟိ အပ္ပဋိဝိဘတ္တဘောဂီ ဟောတိ သီလဝန္တေဟိ သဗြဟ္မစာရီဟိ သာဓါရဏဘောဂီ, အယမ္ပိ ဓမ္မော သာရဏီယော။

‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ယာနိ တာနိ သီလာနိ အခဏ္ဍာနိ အစ္ဆိဒ္ဒါနိ အသဗလာနိ အကမ္မာသာနိ ဘုဇိဿာနိ ဝိညုပ္ပသတ္ထာနိ အပရာမဋ္ဌာနိ သမာဓိသံဝတ္တနိကာနိ တထာရူပေဟိ သီလေဟိ သီလသာမညဂတော ဝိဟရတိ သဗြဟ္မစာရီဟိ အာဝိ စေဝ ရဟော စ, အယမ္ပိ ဓမ္မော သာရဏီယော။

‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ယာယံ ဒိဋ္ဌိ အရိယာ နိယျာနိကာ နိယျာတိ တက္ကရဿ သမ္မာ ဒုက္ခက္ခယာယ တထာရူပါယ ဒိဋ္ဌိယာ ဒိဋ္ဌိသာမညဂတော ဝိဟရတိ သဗြဟ္မစာရီဟိ အာဝိ စေဝ ရဟော စ, အယမ္ပိ ဓမ္မော သာရဏီယော။ ဣမေ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဆ ဓမ္မာ သာရဏီယာ’’တိ။ ပဌမံ။

၂. ဒုတိယသာရဏီယသုတ္တံ

၁၂. ‘‘ဆယိမေ , ဘိက္ခဝေ, ဓမ္မာ သာရဏီယာ ပိယကရဏာ ဂရုကရဏာ သင်္ဂဟာယ အဝိဝါဒါယ သာမဂ္ဂိယာ ဧကီဘာဝါယ သံဝတ္တန္တိ။ ကတမေ ဆ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနော မေတ္တံ ကာယကမ္မံ ပစ္စုပဋ္ဌိတံ ဟောတိ သဗြဟ္မစာရီသု အာဝိ စေဝ ရဟော စ, အယမ္ပိ ဓမ္မော သာရဏီယော ပိယကရဏော ဂရုကရဏော သင်္ဂဟာယ အဝိဝါဒါယ သာမဂ္ဂိယာ ဧကီဘာဝါယ သံဝတ္တတိ။

‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနော မေတ္တံ ဝစီကမ္မံ ပစ္စုပဋ္ဌိတံ ဟောတိ။ပေ.။ မေတ္တံ မနောကမ္မံ ပစ္စုပဋ္ဌိတံ ဟောတိ သဗြဟ္မစာရီသု အာဝိ စေဝ ရဟော စ, အယမ္ပိ ဓမ္မော သာရဏီယော ပိယကရဏော ဂရုကရဏော သင်္ဂဟာယ အဝိဝါဒါယ သာမဂ္ဂိယာ ဧကီဘာဝါယ သံဝတ္တတိ။

‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ယေ တေ လာဘာ ဓမ္မိကာ ဓမ္မလဒ္ဓါ အန္တမသော ပတ္တပရိယာပန္နမတ္တမ္ပိ တထာရူပေဟိ လာဘေဟိ အပ္ပဋိဝိဘတ္တဘောဂီ ဟောတိ သီလဝန္တေဟိ သဗြဟ္မစာရီဟိ သာဓါရဏဘောဂီ, အယမ္ပိ ဓမ္မော သာရဏီယော ပိယကရဏော ဂရုကရဏော သင်္ဂဟာယ အဝိဝါဒါယ သာမဂ္ဂိယာ ဧကီဘာဝါယ သံဝတ္တတိ။

‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ယာနိ တာနိ သီလာနိ အခဏ္ဍာနိ အစ္ဆိဒ္ဒါနိ အသဗလာနိ အကမ္မာသာနိ ဘုဇိဿာနိ ဝိညုပ္ပသတ္ထာနိ အပရာမဋ္ဌာနိ သမာဓိသံဝတ္တနိကာနိ တထာရူပေဟိ သီလေဟိ သီလသာမညဂတော ဝိဟရတိ သဗြဟ္မစာရီဟိ အာဝိ စေဝ ရဟော စ, အယမ္ပိ ဓမ္မော သာရဏီယော ပိယကရဏော ဂရုကရဏော သင်္ဂဟာယ အဝိဝါဒါယ သာမဂ္ဂိယာ ဧကီဘာဝါယ သံဝတ္တတိ။

‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ယာယံ ဒိဋ္ဌိ အရိယာ နိယျာနိကာ နိယျာတိ တက္ကရဿ သမ္မာ ဒုက္ခက္ခယာယ တထာရူပါယ ဒိဋ္ဌိယာ ဒိဋ္ဌိသာမညဂတော ဝိဟရတိ သဗြဟ္မစာရီဟိ အာဝိ စေဝ ရဟော စ, အယမ္ပိ ဓမ္မော သာရဏီယော ပိယကရဏော ဂရုကရဏော သင်္ဂဟာယ အဝိဝါဒါယ သာမဂ္ဂိယာ ဧကီဘာဝါယ သံဝတ္တတိ။ ဣမေ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဆ ဓမ္မာ သာရဏီယာ ပိယကရဏာ ဂရုကရဏာ သင်္ဂဟာယ အဝိဝါဒါယ သာမဂ္ဂိယာ ဧကီဘာဝါယ သံဝတ္တန္တီ’’တိ။ ဒုတိယံ။

၃. နိဿာရဏီယသုတ္တံ

၁၃. ‘‘ဆယိမာ, ဘိက္ခဝေ, နိဿာရဏီယာ ဓါတုယော။ ကတမာ ဆ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ဧဝံ ဝဒေယျ – ‘မေတ္တာ ဟိ ခေါ မေ စေတောဝိမုတ္တိ ဘာဝိတာ ဗဟုလီကတာ ယာနီကတာ ဝတ္ထုကတာ အနုဋ္ဌိတာ ပရိစိတာ သုသမာရဒ္ဓါ; အထ စ ပန မေ ဗျာပါဒေါ စိတ္တံ ပရိယာဒါယ တိဋ္ဌတီ’တိ။ သော ‘မာ ဟေဝ’န္တိဿ ဝစနီယော – ‘မာယသ္မာ, ဧဝံ အဝစ; မာ ဘဂဝန္တံ အဗ္ဘာစိက္ခိ, န ဟိ သာဓု ဘဂဝတော အဗ္ဘက္ခာနံ, န ဟိ ဘဂဝါ ဧဝံ ဝဒေယျ။ အဋ္ဌာနမေတံ, အာဝုသော, အနဝကာသော ယံ မေတ္တာယ စေတောဝိမုတ္တိယာ ဘာဝိတာယ ဗဟုလီကတာယ ယာနီကတာယ ဝတ္ထုကတာယ အနုဋ္ဌိတာယ ပရိစိတာယ သုသမာရဒ္ဓါယ; အထ စ ပနဿ ဗျာပါဒေါ စိတ္တံ ပရိယာဒါယ ဌဿတိ [ဌဿတီတိ (သဗ္ဗတ္ထ) ဒီ. နိ. ၃.၃၂၆ ပဿိတဗ္ဗံ], နေတံ ဌာနံ ဝိဇ္ဇတိ။ နိဿရဏံဟေတံ, အာဝုသော, ဗျာပါဒဿ ယဒိဒံ မေတ္တာစေတောဝိမုတ္တီ’’’တိ [မေတ္တာစေတောဝိမုတ္တိ (သဗ္ဗတ္ထ)]။

‘‘ဣဓ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ဧဝံ ဝဒေယျ – ‘ကရုဏာ ဟိ ခေါ မေ စေတောဝိမုတ္တိ ဘာဝိတာ ဗဟုလီကတာ ယာနီကတာ ဝတ္ထုကတာ အနုဋ္ဌိတာ ပရိစိတာ သုသမာရဒ္ဓါ; အထ စ ပန မေ ဝိဟေသာ စိတ္တံ ပရိယာဒါယ တိဋ္ဌတီ’တိ။ သော ‘မာ ဟေဝ’န္တိဿ ဝစနီယော – ‘မာယသ္မာ, ဧဝံ အဝစ; မာ ဘဂဝန္တံ အဗ္ဘာစိက္ခိ, န ဟိ သာဓု ဘဂဝတော အဗ္ဘက္ခာနံ, န ဟိ ဘဂဝါ ဧဝံ ဝဒေယျ။ အဋ္ဌာနမေတံ, အာဝုသော , အနဝကာသော ယံ ကရုဏာယ စေတောဝိမုတ္တိယာ ဘာဝိတာယ ဗဟုလီကတာယ ယာနီကတာယ ဝတ္ထုကတာယ အနုဋ္ဌိတာယ ပရိစိတာယ သုသမာရဒ္ဓါယ; အထ စ ပနဿ ဝိဟေသာ စိတ္တံ ပရိယာဒါယ ဌဿတိ, နေတံ ဌာနံ ဝိဇ္ဇတိ။ နိဿရဏံဟေတံ, အာဝုသော, ဝိဟေသာယ ယဒိဒံ ကရုဏာစေတောဝိမုတ္တီ’’’တိ။

‘‘ဣဓ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ဧဝံ ဝဒေယျ – ‘မုဒိတာ ဟိ ခေါ မေ စေတောဝိမုတ္တိ ဘာဝိတာ ဗဟုလီကတာ ယာနီကတာ ဝတ္ထုကတာ အနုဋ္ဌိတာ ပရိစိတာ သုသမာရဒ္ဓါ; အထ စ ပန မေ အရတိ စိတ္တံ ပရိယာဒါယ တိဋ္ဌတီ’တိ။ သော ‘မာ ဟေဝ’န္တိဿ ဝစနီယော – ‘မာယသ္မာ, ဧဝံ အဝစ; မာ ဘဂဝန္တံ အဗ္ဘာစိက္ခိ, န ဟိ သာဓု ဘဂဝတော အဗ္ဘက္ခာနံ, န ဟိ ဘဂဝါ ဧဝံ ဝဒေယျ ။ အဋ္ဌာနမေတံ, အာဝုသော, အနဝကာသော ယံ မုဒိတာယ စေတောဝိမုတ္တိယာ ဘာဝိတာယ ဗဟုလီကတာယ ယာနီကတာယ ဝတ္ထုကတာယ အနုဋ္ဌိတာယ ပရိစိတာယ သုသမာရဒ္ဓါယ; အထ စ ပနဿ အရတိ စိတ္တံ ပရိယာဒါယ ဌဿတိ, နေတံ ဌာနံ ဝိဇ္ဇတိ။ နိဿရဏဉ္ဟေတံ, အာဝုသော, အရတိယာ ယဒိဒံ မုဒိတာစေတောဝိမုတ္တီ’’’တိ။

‘‘ဣဓ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ဧဝံ ဝဒေယျ – ‘ဥပေက္ခာ ဟိ ခေါ မေ စေတောဝိမုတ္တိ ဘာဝိတာ ဗဟုလီကတာ ယာနီကတာ ဝတ္ထုကတာ အနုဋ္ဌိတာ ပရိစိတာ သုသမာရဒ္ဓါ; အထ စ ပန မေ ရာဂေါ စိတ္တံ ပရိယာဒါယ တိဋ္ဌတီ’တိ။ သော ‘မာ ဟေဝ’န္တိဿ ဝစနီယော – ‘မာယသ္မာ, ဧဝံ အဝစ; မာ ဘဂဝန္တံ အဗ္ဘာစိက္ခိ, န ဟိ သာဓု ဘဂဝတော အဗ္ဘက္ခာနံ, န ဟိ ဘဂဝါ ဧဝံ ဝဒေယျ။ အဋ္ဌာနမေတံ, အာဝုသော, အနဝကာသော ယံ ဥပေက္ခာယ စေတောဝိမုတ္တိယာ ဘာဝိတာယ ဗဟုလီကတာယ ယာနီကတာယ ဝတ္ထုကတာယ အနုဋ္ဌိတာယ ပရိစိတာယ သုသမာရဒ္ဓါယ ; အထ စ ပနဿ ရာဂေါ စိတ္တံ ပရိယာဒါယ ဌဿတိ, နေတံ ဌာနံ ဝိဇ္ဇတိ။ နိဿရဏဉ္ဟေတံ, အာဝုသော, ရာဂဿ ယဒိဒံ ဥပေက္ခာစေတောဝိမုတ္တီ’’’တိ။

‘‘ဣဓ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ဧဝံ ဝဒေယျ – ‘အနိမိတ္တာ ဟိ ခေါ မေ စေတောဝိမုတ္တိ ဘာဝိတာ ဗဟုလီကတာ ယာနီကတာ ဝတ္ထုကတာ အနုဋ္ဌိတာ ပရိစိတာ သုသမာရဒ္ဓါ; အထ စ ပန မေ နိမိတ္တာနုသာရိ ဝိညာဏံ ဟောတီ’တိ။ သော ‘မာ ဟေဝ’န္တိဿ ဝစနီယော – ‘မာယသ္မာ, ဧဝံ အဝစ; မာ ဘဂဝန္တံ အဗ္ဘာစိက္ခိ, န ဟိ သာဓု ဘဂဝတော အဗ္ဘက္ခာနံ, န ဟိ ဘဂဝါ ဧဝံ ဝဒေယျ။ အဋ္ဌာနမေတံ, အာဝုသော, အနဝကာသော ယံ အနိမိတ္တာယ စေတောဝိမုတ္တိယာ ဘာဝိတာယ ဗဟုလီကတာယ ယာနီကတာယ ဝတ္ထုကတာယ အနုဋ္ဌိတာယ ပရိစိတာယ သုသမာရဒ္ဓါယ; အထ စ ပနဿ နိမိတ္တာနုသာရိ ဝိညာဏံ ဘဝိဿတိ, နေတံ ဌာနံ ဝိဇ္ဇတိ။ နိဿရဏဉ္ဟေတံ, အာဝုသော, သဗ္ဗနိမိတ္တာနံ ယဒိဒံ အနိမိတ္တာစေတောဝိမုတ္တီ’’’တိ။

‘‘ဣဓ ပန ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ဧဝံ ဝဒေယျ – ‘အသ္မီတိ ခေါ မေ ဝိဂတံ [ဝိဂတေ (သျာ.)], အယမဟမသ္မီတိ စ [အယံ စကာရော ဒီ. နိ. ၃.၃၂၆ နတ္ထိ] န သမနုပဿာမိ; အထ စ ပန မေ ဝိစိကိစ္ဆာကထံကထာသလ္လံ စိတ္တံ ပရိယာဒါယ တိဋ္ဌတီ’တိ။ သော ‘မာ ဟေဝ’န္တိဿ ဝစနီယော – ‘မာယသ္မာ, ဧဝံ အဝစ; မာ ဘဂဝန္တံ အဗ္ဘာစိက္ခိ, န ဟိ သာဓု ဘဂဝတော အဗ္ဘက္ခာနံ, န ဟိ ဘဂဝါ ဧဝံ ဝဒေယျ။ အဋ္ဌာနမေတံ, အာဝုသော, အနဝကာသော ယံ အသ္မီတိ ဝိဂတေ အယမဟမသ္မီတိ စ န သမနုပဿတော; အထ စ ပနဿ ဝိစိကိစ္ဆာကထံကထာသလ္လံ စိတ္တံ ပရိယာဒါယ ဌဿတိ, နေတံ ဌာနံ ဝိဇ္ဇတိ။ နိဿရဏဉ္ဟေတံ, အာဝုသော, ဝိစိကိစ္ဆာကထံကထာသလ္လဿ ယဒိဒံ အသ္မီတိ မာနသမုဂ္ဃါတော’တိ။ ဣမာ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဆ နိဿာရဏီယာ ဓါတုယော’’တိ။ တတိယံ။

၄. ဘဒ္ဒကသုတ္တံ

၁၄. တတြ ခေါ အာယသ္မာ သာရိပုတ္တော ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘အာဝုသော, ဘိက္ခဝေါ’’တိ။ ‘‘အာဝုသော’’တိ ခေါ တေ ဘိက္ခူ အာယသ္မတော သာရိပုတ္တဿ ပစ္စဿောသုံ။ အာယသ္မာ သာရိပုတ္တော ဧတဒဝေါစ –

‘‘တထာ တထာ, အာဝုသော, ဘိက္ခု ဝိဟာရံ ကပ္ပေတိ ယထာ ယထာဿ ဝိဟာရံ ကပ္ပယတော န ဘဒ္ဒကံ မရဏံ ဟောတိ, န ဘဒ္ဒိကာ ကာလကိရိယာ [ကာလံကိရိယာ (က.) အ. နိ. ၃.၁၁၀]။ ကထဉ္စာဝုသော, ဘိက္ခု တထာ တထာ ဝိဟာရံ ကပ္ပေတိ ယထာ ယထာဿ ဝိဟာရံ ကပ္ပယတော န ဘဒ္ဒကံ မရဏံ ဟောတိ, န ဘဒ္ဒိကာ ကာလကိရိယာ?

‘‘ဣဓါဝုသော, ဘိက္ခု ကမ္မာရာမော ဟောတိ ကမ္မရတော ကမ္မာရာမတံ အနုယုတ္တော, ဘဿာရာမော ဟောတိ ဘဿရတော ဘဿာရာမတံ အနုယုတ္တော, နိဒ္ဒါရာမော ဟောတိ နိဒ္ဒါရတော နိဒ္ဒါရာမတံ အနုယုတ္တော, သင်္ဂဏိကာရာမော ဟောတိ သင်္ဂဏိကရတော သင်္ဂဏိကာရာမတံ အနုယုတ္တော, သံသဂ္ဂါရာမော ဟောတိ သံသဂ္ဂရတော သံသဂ္ဂါရာမတံ အနုယုတ္တော, ပပဉ္စာရာမော ဟောတိ ပပဉ္စရတော ပပဉ္စာရာမတံ အနုယုတ္တော။ ဧဝံ ခေါ, အာဝုသော, ဘိက္ခု တထာ တထာ ဝိဟာရံ ကပ္ပေတိ ယထာ ယထာဿ ဝိဟာရံ ကပ္ပယတော န ဘဒ္ဒကံ မရဏံ ဟောတိ, န ဘဒ္ဒိကာ ကာလကိရိယာ။ အယံ ဝုစ္စတာဝုသော – ‘ဘိက္ခု သက္ကာယာဘိရတော နပ္ပဇဟာသိ [န ပဟာသိ (သီ. သျာ. ကံ. ဣ.)] သက္ကာယံ သမ္မာ ဒုက္ခဿ အန္တကိရိယာယ’’’။

‘‘တထာ တထာဝုသော, ဘိက္ခု ဝိဟာရံ ကပ္ပေတိ ယထာ ယထာဿ ဝိဟာရံ ကပ္ပယတော ဘဒ္ဒကံ မရဏံ ဟောတိ, ဘဒ္ဒိကာ ကာလကိရိယာ။ ကထဉ္စာဝုသော, ဘိက္ခု တထာ တထာ ဝိဟာရံ ကပ္ပေတိ ယထာ ယထာဿ ဝိဟာရံ ကပ္ပယတော ဘဒ္ဒကံ မရဏံ ဟောတိ, ဘဒ္ဒိကာ ကာလကိရိယာ?

‘‘ဣဓါဝုသော, ဘိက္ခု န ကမ္မာရာမော ဟောတိ န ကမ္မရတော န ကမ္မာရာမတံ အနုယုတ္တော, န ဘဿာရာမော ဟောတိ န ဘဿရတော န ဘဿာရာမတံ အနုယုတ္တော, န နိဒ္ဒါရာမော ဟောတိ န နိဒ္ဒါရတော နိဒ္ဒါရာမတံ အနုယုတ္တော, န သင်္ဂဏိကာရာမော ဟောတိ န သင်္ဂဏိကရတော န သင်္ဂဏိကာရာမတံ အနုယုတ္တော, န သံသဂ္ဂါရာမော ဟောတိ န သံသဂ္ဂရတော န သံသဂ္ဂါရာမတံ အနုယုတ္တော, န ပပဉ္စာရာမော ဟောတိ န ပပဉ္စရတော န ပပဉ္စာရာမတံ အနုယုတ္တော။ ဧဝံ ခေါ, အာဝုသော, ဘိက္ခု တထာ တထာ ဝိဟာရံ ကပ္ပေတိ ယထာ ယထာဿ ဝိဟာရံ ကပ္ပယတော ဘဒ္ဒကံ မရဏံ ဟောတိ, ဘဒ္ဒိကာ ကာလကိရိယာ။ အယံ ဝုစ္စတာဝုသော – ‘ဘိက္ခု နိဗ္ဗာနာဘိရတော ပဇဟာသိ သက္ကာယံ သမ္မာ ဒုက္ခဿ အန္တကိရိယာယာ’’’တိ။

‘‘ယော ပပဉ္စမနုယုတ္တော၊ ပပဉ္စာဘိရတော မဂေါ။

ဝိရာဓယီ သော နိဗ္ဗာနံ၊ ယောဂက္ခေမံ အနုတ္တရံ။

‘‘ယော စ ပပဉ္စံ ဟိတွာန၊ နိပ္ပပဉ္စပဒေ ရတော။

အာရာဓယီ သော နိဗ္ဗာနံ၊ ယောဂက္ခေမံ အနုတ္တရ’’န္တိ။ စတုတ္ထံ။

၅. အနုတပ္ပိယသုတ္တံ

၁၅. တတြ ခေါ အာယသ္မာ သာရိပုတ္တော ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘တထာ တထာဝုသော, ဘိက္ခု ဝိဟာရံ ကပ္ပေတိ ယထာ ယထာဿ ဝိဟာရံ ကပ္ပယတော ကာလကိရိယာ အနုတပ္ပါ ဟောတိ။ ကထဉ္စာဝုသော, ဘိက္ခု တထာ တထာ ဝိဟာရံ ကပ္ပေတိ ယထာ ယထာဿ ဝိဟာရံ ကပ္ပယတော ကာလကိရိယာ အနုတပ္ပါ ဟောတိ?

‘‘ဣဓါဝုသော, ဘိက္ခု ကမ္မာရာမော ဟောတိ ကမ္မရတော ကမ္မာရာမတံ အနုယုတ္တော, ဘဿာရာမော ဟောတိ။ပေ.။ နိဒ္ဒါရာမော ဟောတိ။ သင်္ဂဏိကာရာမော ဟောတိ။ သံသဂ္ဂါရာမော ဟောတိ။ ပပဉ္စာရာမော ဟောတိ ပပဉ္စရတော ပပဉ္စာရာမတံ အနုယုတ္တော။ ဧဝံ ခေါ, အာဝုသော, ဘိက္ခု တထာ တထာ ဝိဟာရံ ကပ္ပေတိ ယထာ ယထာဿ ဝိဟာရံ ကပ္ပယတော ကာလကိရိယာ အနုတပ္ပါ ဟောတိ ။ အယံ ဝုစ္စတာဝုသော – ‘ဘိက္ခု သက္ကာယာဘိရတော နပ္ပဇဟာသိ သက္ကာယံ သမ္မာ ဒုက္ခဿ အန္တကိရိယာယ’’’။

‘‘တထာ တထာဝုသော, ဘိက္ခု ဝိဟာရံ ကပ္ပေတိ ယထာ ယထာဿ ဝိဟာရံ ကပ္ပယတော ကာလကိရိယာ အနနုတပ္ပါ ဟောတိ။ ကထဉ္စာဝုသော, ဘိက္ခု တထာ တထာ ဝိဟာရံ ကပ္ပေတိ ယထာ ယထာဿ ဝိဟာရံ ကပ္ပယတော ကာလကိရိယာ အနနုတပ္ပါ ဟောတိ?

‘‘ဣဓါဝုသော, ဘိက္ခု န ကမ္မာရာမော ဟောတိ န ကမ္မရတော န ကမ္မာရာမတံ အနုယုတ္တော, န ဘဿာရာမော ဟောတိ။ပေ.။ န နိဒ္ဒါရာမော ဟောတိ။ န သင်္ဂဏိကာရာမော ဟောတိ။ န သံသဂ္ဂါရာမော ဟောတိ။ န ပပဉ္စာရာမော ဟောတိ န ပပဉ္စရတော န ပပဉ္စာရာမတံ အနုယုတ္တော။ ဧဝံ ခေါ, အာဝုသော, ဘိက္ခု တထာ တထာ ဝိဟာရံ ကပ္ပေတိ ယထာ ယထာဿ ဝိဟာရံ ကပ္ပယတော ကာလကိရိယာ အနနုတပ္ပါ ဟောတိ။ အယံ ဝုစ္စတာဝုသော – ‘ဘိက္ခု နိဗ္ဗာနာဘိရတော ပဇဟာသိ သက္ကာယံ သမ္မာ ဒုက္ခဿ အန္တကိရိယာယာ’’’တိ။

‘‘ယော ပပဉ္စမနုယုတ္တော၊ ပပဉ္စာဘိရတော မဂေါ။

ဝိရာဓယီ သော နိဗ္ဗာနံ၊ ယောဂက္ခေမံ အနုတ္တရံ။

‘‘ယော စ ပပဉ္စံ ဟိတွာန၊ နိပ္ပပဉ္စပဒေ ရတော။

အာရာဓယီ သော နိဗ္ဗာနံ၊ ယောဂက္ခေမံ အနုတ္တရ’’န္တိ။ ပဉ္စမံ။

၆. နကုလပိတုသုတ္တံ

၁၆. ဧကံ သမယံ ဘဂဝါ ဘဂ္ဂေသု ဝိဟရတိ သုသုမာရဂိရေ [သုံသုမာရဂိရေ (သီ. ဣ.), သံသုမာရဂိရေ (ကတ္ထစိ)] ဘေသကဠာဝနေ မိဂဒါယေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန နကုလပိတာ ဂဟပတိ အာဗာဓိကော ဟောတိ ဒုက္ခိတော ဗာဠှဂိလာနော။ အထ ခေါ နကုလမာတာ ဂဟပတာနီ နကုလပိတရံ ဂဟပတိံ ဧတဒဝေါစ –

‘‘မာ ခေါ တွံ, ဂဟပတိ, သာပေက္ခော [သာပေခေါ (ဣ. က.)] ကာလမကာသိ။ ဒုက္ခာ, ဂဟပတိ, သာပေက္ခဿ ကာလကိရိယာ; ဂရဟိတာ စ ဘဂဝတာ သာပေက္ခဿ ကာလကိရိယာ။ သိယာ ခေါ ပန တေ, ဂဟပတိ, ဧဝမဿ – ‘န နကုလမာတာ ဂဟပတာနီ မမစ္စယေန သက္ခိဿတိ [န သက္ခိဿတိ (သီ. သျာ. ကံ.), သက္ကောတိ (ဣ. က.)] ဒါရကေ ပေါသေတုံ, ဃရာဝါသံ သန္ဓရိတု’န္တိ [သန္ဓရိတုန္တိ (က.), သဏ္ဌရိတုံ (သျာ.)]။ န ခေါ ပနေတံ, ဂဟပတိ, ဧဝံ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ ကုသလာဟံ, ဂဟပတိ, ကပ္ပါသံ ကန္တိတုံ ဝေဏိံ ဩလိခိတုံ။ သက္ကောမဟံ, ဂဟပတိ, တဝစ္စယေန ဒါရကေ ပေါသေတုံ, ဃရာဝါသံ သန္ဓရိတုံ။ တသ္မာတိဟ တွံ, ဂဟပတိ, မာ သာပေက္ခော ကာလမကာသိ။ ဒုက္ခာ, ဂဟပတိ, သာပေက္ခဿ ကာလကိရိယာ; ဂရဟိတာ စ ဘဂဝတာ သာပေက္ခဿ ကာလကိရိယာ။

‘‘သိယာ ခေါ ပန တေ, ဂဟပတိ, ဧဝမဿ – ‘နကုလမာတာ ဂဟပတာနီ မမစ္စယေန အညံ ဃရံ [ဘတ္တာရံ (သျာ. ကံ.), ဝီရံ (သီ.)] ဂမိဿတီ’တိ။ န ခေါ ပနေတံ, ဂဟပတိ, ဧဝံ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ တ္ဝဉ္စေဝ ခေါ, ဂဟပတိ, ဇာနာသိ အဟဉ္စ, ယံ နော [ယဒါ တေ (သီ.), ယထာ (သျာ.), ယထာ နော (ဣ.)] သောဠသဝဿာနိ ဂဟဋ္ဌကံ ဗြဟ္မစရိယံ သမာစိဏ္ဏံ [သမာဒိန္နံ (သီ.)]။ တသ္မာတိဟ တွံ, ဂဟပတိ, မာ သာပေက္ခော ကာလမကာသိ။ ဒုက္ခာ, ဂဟပတိ, သာပေက္ခဿ ကာလကိရိယာ; ဂရဟိတာ စ ဘဂဝတာ သာပေက္ခဿ ကာလကိရိယာ။

‘‘သိယာ ခေါ ပန တေ, ဂဟပတိ, ဧဝမဿ – ‘နကုလမာတာ ဂဟပတာနီ မမစ္စယေန န ဒဿနကာမာ ဘဝိဿတိ ဘဂဝတော န ဒဿနကာမာ ဘိက္ခုသံဃဿာ’တိ။ န ခေါ ပနေတံ, ဂဟပတိ, ဧဝံ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ အဟဉှိ, ဂဟပတိ, တဝစ္စယေန ဒဿနကာမတရာ စေဝ ဘဝိဿာမိ ဘဂဝတော, ဒဿနကာမတရာ စ ဘိက္ခုသံဃဿ။ တသ္မာတိဟ တွံ, ဂဟပတိ, မာ သာပေက္ခော ကာလမကာသိ။ ဒုက္ခာ, ဂဟပတိ, သာပေက္ခဿ ကာလကိရိယာ; ဂရဟိတာ စ ဘဂဝတာ သာပေက္ခဿ ကာလကိရိယာ။

‘‘သိယာ ခေါ ပန တေ, ဂဟပတိ, ဧဝမဿ – ‘န နကုလမာတာ ဂဟပတာနီ မမစ္စယေန သီလေသု [နကုလမာတာ။ န သီလေသု (သီ. ဣ.)] ပရိပူရကာရိနီ’တိ။ န ခေါ ပနေတံ, ဂဟပတိ, ဧဝံ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ ယာဝတာ ခေါ, ဂဟပတိ, တဿ ဘဂဝတော သာဝိကာ ဂိဟီ ဩဒါတဝသနာ သီလေသု ပရိပူရကာရိနိယော, အဟံ တာသံ အညတရာ။ ယဿ ခေါ ပနဿ ကင်္ခါ ဝါ ဝိမတိ ဝါ – အယံ သော ဘဂဝါ အရဟံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေါ ဘဂ္ဂေသု ဝိဟရတိ သုသုမာရဂိရေ ဘေသကဠာဝနေ မိဂဒါယေ – တံ ဘဂဝန္တံ ဥပသင်္ကမိတွာ ပုစ္ဆတု။ တသ္မာတိဟ တွံ, ဂဟပတိ, မာ သာပေက္ခော ကာလမကာသိ ။ ဒုက္ခာ, ဂဟပတိ, သာပေက္ခဿ ကာလကိရိယာ; ဂရဟိတာ စ ဘဂဝတာ သာပေက္ခဿ ကာလကိရိယာ။

‘‘သိယာ ခေါ ပန တေ, ဂဟပတိ, ဧဝမဿ – ‘န နကုလမာတာ ဂဟပတာနီ လာဘိနီ [နကုလမာတာ ဂဟပတာနီ န လာဘိနီ (ဣ.)] အဇ္ဈတ္တံ စေတောသမထဿာ’တိ။ န ခေါ ပနေတံ, ဂဟပတိ, ဧဝံ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ ယာဝတာ ခေါ, ဂဟပတိ, တဿ ဘဂဝတော သာဝိကာ ဂိဟီ ဩဒါတဝသနာ လာဘိနိယော အဇ္ဈတ္တံ စေတောသမထဿ, အဟံ တာသံ အညတရာ။ ယဿ ခေါ ပနဿ ကင်္ခါ ဝါ ဝိမတိ ဝါ – အယံ သော ဘဂဝါ အရဟံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေါ ဘဂ္ဂေသု ဝိဟရတိ သုသုမာရဂိရေ ဘေသကဠာဝနေ မိဂဒါယေ – တံ ဘဂဝန္တံ ဥပသင်္ကမိတွာ ပုစ္ဆတု။ တသ္မာတိဟ တွံ, ဂဟပတိ, မာ သာပေက္ခော ကာလမကာသိ။ ဒုက္ခာ, ဂဟပတိ, သာပေက္ခဿ ကာလကိရိယာ; ဂရဟိတာ စ ဘဂဝတာ သာပေက္ခဿ ကာလကိရိယာ။

‘‘သိယာ ခေါ ပန တေ, ဂဟပတိ, ဧဝမဿ – ‘န နကုလမာတာ ဂဟပတာနီ ဣမသ္မိံ ဓမ္မဝိနယေ ဩဂါဓပ္ပတ္တာ ပတိဂါဓပ္ပတ္တာ အဿာသပ္ပတ္တာ တိဏ္ဏဝိစိကိစ္ဆာ ဝိဂတကထံကထာ ဝေသာရဇ္ဇပ္ပတ္တာ အပရပ္ပစ္စယာ သတ္ထုသာသနေ ဝိဟရတီ’တိ။ န ခေါ ပနေတံ, ဂဟပတိ, ဧဝံ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ ယာဝတာ ခေါ, ဂဟပတိ, တဿ ဘဂဝတော သာဝိကာ ဂိဟီ ဩဒါတဝသနာ ဣမသ္မိံ ဓမ္မဝိနယေ ဩဂါဓပ္ပတ္တာ ပတိဂါဓပ္ပတ္တာ အဿာသပ္ပတ္တာ တိဏ္ဏဝိစိကိစ္ဆာ ဝိဂတကထံကထာ ဝေသာရဇ္ဇပ္ပတ္တာ အပရပ္ပစ္စယာ သတ္ထုသာသနေ ဝိဟရန္တိ, အဟံ တာသံ အညတရာ။ ယဿ ခေါ ပနဿ ကင်္ခါ ဝါ ဝိမတိ ဝါ – အယံ သော ဘဂဝါ အရဟံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေါ ဘဂ္ဂေသု ဝိဟရတိ သုသုမာရဂိရေ ဘေသကဠာဝနေ မိဂဒါယေ – တံ ဘဂဝန္တံ ဥပသင်္ကမိတွာ ပုစ္ဆတု။ တသ္မာတိဟ တွံ, ဂဟပတိ, မာ သာပေက္ခော ကာလမကာသိ။ ဒုက္ခာ ဂဟပတိ သာပေက္ခဿ ကာလကိရိယာ; ဂရဟိတာ စ ဘဂဝတာ သာပေက္ခဿ ကာလကိရိယာ’’တိ။

အထ ခေါ နကုလပိတုနော ဂဟပတိဿ နကုလမာတရာ [နကုလမာတာယ (သီ. သျာ.), နကုလမာတုယာ (က.)] ဂဟပတာနိယာ ဣမိနာ ဩဝါဒေန ဩဝဒိယမာနဿ သော အာဗာဓေါ ဌာနသော ပဋိပ္ပဿမ္ဘိ။ ဝုဋ္ဌဟိ [ဝုဋ္ဌာတိ (က.)] စ နကုလပိတာ ဂဟပတိ တမှာ အာဗာဓါ; တထာ ပဟီနော စ ပန နကုလပိတုနော ဂဟပတိဿ သော အာဗာဓေါ အဟောသိ။ အထ ခေါ နကုလပိတာ ဂဟပတိ ဂိလာနာ ဝုဋ္ဌိတော [‘‘ဂိလာနဘာဝတော ဝုဋ္ဌာယ ဌိတော, ဘာဝပ္ပဓါနော ဟိ အယံ နိဒ္ဒေသော’’တိ ဋီကာသံဝဏ္ဏနာ] အစိရဝုဋ္ဌိတော ဂေလညာ ဒဏ္ဍမောလုဗ္ဘ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နံ ခေါ နကုလပိတရံ ဂဟပတိံ ဘဂဝါ ဧတဒဝေါစ –

‘‘လာဘာ တေ, ဂဟပတိ, သုလဒ္ဓံ တေ, ဂဟပတိ! ယဿ တေ နကုလမာတာ ဂဟပတာနီ အနုကမ္ပိကာ အတ္ထကာမာ ဩဝါဒိကာ အနုသာသိကာ။ ယာဝတာ ခေါ, ဂဟပတိ, မမ သာဝိကာ ဂိဟီ ဩဒါတဝသနာ သီလေသု ပရိပူရကာရိနိယော, နကုလမာတာ ဂဟပတာနီ တာသံ အညတရာ။ ယာဝတာ ခေါ, ဂဟပတိ, မမ သာဝိကာ ဂိဟီ ဩဒါတဝသနာ လာဘိနိယော အဇ္ဈတ္တံ စေတောသမထဿ, နကုလမာတာ ဂဟပတာနီ တာသံ အညတရာ။ ယာဝတာ ခေါ, ဂဟပတိ, မမ သာဝိကာ ဂိဟီ ဩဒါတဝသနာ ဣမသ္မိံ ဓမ္မဝိနယေ ဩဂါဓပ္ပတ္တာ ပတိဂါဓပ္ပတ္တာ အဿာသပ္ပတ္တာ တိဏ္ဏဝိစိကိစ္ဆာ ဝိဂတကထံကထာ ဝေသာရဇ္ဇပ္ပတ္တာ အပရပ္ပစ္စယာ သတ္ထုသာသနေ ဝိဟရန္တိ, နကုလမာတာ ဂဟပတာနီ တာသံ အညတရာ။ လာဘာ တေ, ဂဟပတိ, သုလဒ္ဓံ တေ, ဂဟပတိ! ယဿ တေ နကုလမာတာ ဂဟပတာနီ အနုကမ္ပိကာ အတ္ထကာမာ ဩဝါဒိကာ အနုသာသိကာ’’တိ။ ဆဋ္ဌံ။

၇. သောပ္ပသုတ္တံ

၁၇. ဧကံ သမယံ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ သာယနှသမယံ ပဋိသလ္လာနာ ဝုဋ္ဌိတော ယေနုပဋ္ဌာနသာလာ တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ ပညတ္တေ အာသနေ နိသီဒိ။ အာယသ္မာပိ ခေါ သာရိပုတ္တော သာယနှသမယံ ပဋိသလ္လာနာ ဝုဋ္ဌိတော ယေနုပဋ္ဌာနသာလာ တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ အာယသ္မာပိ ခေါ မဟာမောဂ္ဂလ္လာနော။ပေ.။ အာယသ္မာပိ ခေါ မဟာကဿပေါ။ အာယသ္မာပိ ခေါ မဟာကစ္စာယနော။ အာယသ္မာပိ ခေါ မဟာကောဋ္ဌိကော [မဟာကောဋ္ဌိတော (သီ. ဣ.)] ။ အာယသ္မာပိ ခေါ မဟာစုန္ဒော။ အာယသ္မာပိ ခေါ မဟာကပ္ပိနော။ အာယသ္မာပိ ခေါ အနုရုဒ္ဓေါ။ အာယသ္မာပိ ခေါ ရေဝတော။ အာယသ္မာပိ ခေါ အာနန္ဒော သာယနှသမယံ ပဋိသလ္လာနာ ဝုဋ္ဌိတော ယေနုပဋ္ဌာနသာလာ တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဗဟုဒေဝ ရတ္တိံ နိသဇ္ဇာယ ဝီတိနာမေတွာ ဥဋ္ဌာယာသနာ ဝိဟာရံ ပါဝိသိ။ တေပိ ခေါ အာယသ္မန္တော အစိရပက္ကန္တဿ ဘဂဝတော ဥဋ္ဌာယာသနာ ယထာဝိဟာရံ အဂမံသု။ ယေ ပန တတ္ထ ဘိက္ခူ နဝါ အစိရပဗ္ဗဇိတာ အဓုနာဂတာ ဣမံ ဓမ္မဝိနယံ တေ ယာဝ သူရိယုဂ္ဂမနာ ကာကစ္ဆမာနာ သုပိံသု။ အဒ္ဒသာ ခေါ ဘဂဝါ ဒိဗ္ဗေန စက္ခုနာ ဝိသုဒ္ဓေန အတိက္ကန္တမာနုသကေန တေ ဘိက္ခူ ယာဝ သူရိယုဂ္ဂမနာ ကာကစ္ဆမာနေ သုပန္တေ။ ဒိသွာ ယေနုပဋ္ဌာနသာလာ တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ ပညတ္တေ အာသနေ နိသီဒိ။ နိသဇ္ဇ ခေါ ဘဂဝါ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ –

‘‘ကဟံ နု ခေါ, ဘိက္ခဝေ, သာရိပုတ္တော? ကဟံ မဟာမောဂ္ဂလ္လာနော? ကဟံ မဟာကဿပေါ? ကဟံ မဟာကစ္စာယနော? ကဟံ မဟာကောဋ္ဌိကော? ကဟံ မဟာစုန္ဒော? ကဟံ မဟာကပ္ပိနော? ကဟံ အနုရုဒ္ဓေါ? ကဟံ ရေဝတော? ကဟံ အာနန္ဒော? ကဟံ နု ခေါ တေ, ဘိက္ခဝေ, ထေရာ သာဝကာ ဂတာ’’တိ? ‘‘တေပိ ခေါ, ဘန္တေ, အာယသ္မန္တော အစိရပက္ကန္တဿ ဘဂဝတော ဥဋ္ဌာယာသနာ ယထာဝိဟာရံ အဂမံသူ’’တိ။ ‘‘ကေန နော [ကေန နော (က.), ကေ နု (ကတ္ထစိ)] တုမှေ, ဘိက္ခဝေ, ထေရာ ဘိက္ခူ နာဂတာတိ [ဘိက္ခူ နဝါ (သီ. သျာ. ကံ. ဣ.), ဘိက္ခူ ဂတာတိ (?)] ယာဝ သူရိယုဂ္ဂမနာ ကာကစ္ဆမာနာ သုပထ? တံ ကိံ မညထ, ဘိက္ခဝေ, အပိ နု တုမှေဟိ ဒိဋ္ဌံ ဝါ သုတံ ဝါ – ‘ရာဇာ ခတ္တိယော မုဒ္ဓါဘိသိတ္တော [မုဒ္ဓါဘိသိတ္တော (က.)] ယာဝဒတ္ထံ သေယျသုခံ ပဿသုခံ မိဒ္ဓသုခံ အနုယုတ္တော ဝိဟရန္တော ယာဝဇီဝံ ရဇ္ဇံ ကာရေန္တော ဇနပဒဿ ဝါ ပိယော မနာပေါ’’’တိ? ‘‘နော ဟေတံ, ဘန္တေ’’။ ‘‘သာဓု, ဘိက္ခဝေ! မယာပိ ခေါ ဧတံ, ဘိက္ခဝေ, နေဝ ဒိဋ္ဌံ န သုတံ – ‘ရာဇာ ခတ္တိယော မုဒ္ဓါဘိသိတ္တော ယာဝဒတ္ထံ သေယျသုခံ ပဿသုခံ မိဒ္ဓသုခံ အနုယုတ္တော ဝိဟရန္တော ယာဝဇီဝံ ရဇ္ဇံ ကာရေန္တော ဇနပဒဿ ဝါ ပိယော မနာပေါ’’’တိ။

‘‘တံ ကိံ မညထ, ဘိက္ခဝေ, အပိ နု တုမှေဟိ ဒိဋ္ဌံ ဝါ သုတံ ဝါ – ‘ရဋ္ဌိကော။ပေ.။ ပေတ္တဏိကော။ သေနာပတိကော။ ဂါမဂါမဏိကော [ဂါမဂါမိကော (သီ. ဣ.)] ။ ပူဂဂါမဏိကော ယာဝဒတ္ထံ သေယျသုခံ ပဿသုခံ မိဒ္ဓသုခံ အနုယုတ္တော ဝိဟရန္တော ယာဝဇီဝံ ပူဂဂါမဏိကတ္တံ ကာရေန္တော ပူဂဿ ဝါ ပိယော မနာပေါ’’’တိ? ‘‘နော ဟေတံ, ဘန္တေ’’။ ‘‘သာဓု, ဘိက္ခဝေ! မယာပိ ခေါ ဧတံ, ဘိက္ခဝေ, နေဝ ဒိဋ္ဌံ န သုတံ – ‘ပူဂဂါမဏိကော ယာဝဒတ္ထံ သေယျသုခံ ပဿသုခံ မိဒ္ဓသုခံ အနုယုတ္တော ဝိဟရန္တော ယာဝဇီဝံ ပူဂဂါမဏိကတ္တံ ဝါ ကာရေန္တော ပူဂဿ ဝါ ပိယော မနာပေါ’’’တိ။

‘‘တံ ကိံ မညထ, ဘိက္ခဝေ, အပိ နု တုမှေဟိ ဒိဋ္ဌံ ဝါ သုတံ ဝါ – ‘သမဏော ဝါ ဗြာဟ္မဏော ဝါ ယာဝဒတ္ထံ သေယျသုခံ ပဿသုခံ မိဒ္ဓသုခံ အနုယုတ္တော ဣန္ဒ္ရိယေသု အဂုတ္တဒွါရော ဘောဇနေ အမတ္တညူ ဇာဂရိယံ အနနုယုတ္တော အဝိပဿကော ကုသလာနံ ဓမ္မာနံ ပုဗ္ဗရတ္တာပရရတ္တံ ဗောဓိပက္ခိယာနံ [ဗောဓပက္ခိယာနံ (သီ.), ဗောဓပက္ခိကာနံ (ဣ.)] ဓမ္မာနံ ဘာဝနာနုယောဂံ အနနုယုတ္တော အာသဝါနံ ခယာ အနာသဝံ စေတောဝိမုတ္တိံ ပညာဝိမုတ္တိံ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတွာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရန္တော’’’တိ? ‘‘နော ဟေတံ, ဘန္တေ’’။ ‘‘သာဓု, ဘိက္ခဝေ! မယာပိ ခေါ ဧတံ, ဘိက္ခဝေ, နေဝ ဒိဋ္ဌံ န သုတံ – ‘သမဏော ဝါ ဗြာဟ္မဏော ဝါ ယာဝဒတ္ထံ သေယျသုခံ ပဿသုခံ မိဒ္ဓသုခံ အနုယုတ္တော ဣန္ဒ္ရိယေသု အဂုတ္တဒွါရော ဘောဇနေ အမတ္တညူ ဇာဂရိယံ အနနုယုတ္တော အဝိပဿကော ကုသလာနံ ဓမ္မာနံ ပုဗ္ဗရတ္တာပရရတ္တံ ဗောဓိပက္ခိယာနံ ဓမ္မာနံ ဘာဝနာနုယောဂံ အနနုယုတ္တော အာသဝါနံ ခယာ အနာသဝံ စေတောဝိမုတ္တိံ ပညာဝိမုတ္တိံ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတွာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရန္တော’’’တိ။

‘‘တသ္မာတိဟ, ဘိက္ခဝေ, ဧဝံ သိက္ခိတဗ္ဗံ – ‘ဣန္ဒ္ရိယေသု ဂုတ္တဒွါရာ ဘဝိဿာမ, ဘောဇနေ မတ္တညုနော, ဇာဂရိယံ အနုယုတ္တာ, ဝိပဿကာ ကုသလာနံ ဓမ္မာနံ , ပုဗ္ဗရတ္တာပရရတ္တံ ဗောဓိပက္ခိယာနံ ဓမ္မာနံ, ဘာဝနာနုယောဂမနုယုတ္တာ ဝိဟရိဿာမာ’တိ။ ဧဝဉှိ ဝေါ, ဘိက္ခဝေ, သိက္ခိတဗ္ဗ’’န္တိ။ သတ္တမံ။

၈. မစ္ဆဗန္ဓသုတ္တံ

၁၈. ဧကံ သမယံ ဘဂဝါ ကောသလေသု စာရိကံ စရတိ မဟတာ ဘိက္ခုသံဃေန သဒ္ဓိံ။ အဒ္ဒသာ ခေါ ဘဂဝါ အဒ္ဓါနမဂ္ဂပ္ပဋိပန္နော အညတရသ္မိံ ပဒေသေ မစ္ဆိကံ မစ္ဆဗန္ဓံ မစ္ဆေ ဝဓိတွာ ဝဓိတွာ ဝိက္ကိဏမာနံ။ ဒိသွာ မဂ္ဂါ ဩက္ကမ္မ အညတရသ္မိံ ရုက္ခမူလေ ပညတ္တေ အာသနေ နိသီဒိ။ နိသဇ္ဇ ခေါ ဘဂဝါ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘ပဿထ နော တုမှေ, ဘိက္ခဝေ, အမုံ မစ္ဆိကံ မစ္ဆဗန္ဓံ မစ္ဆေ ဝဓိတွာ ဝဓိတွာ ဝိက္ကိဏမာန’’န္တိ? ‘‘ဧဝံ, ဘန္တေ’’။

‘‘တံ ကိံ မညထ, ဘိက္ခဝေ, အပိ နု တုမှေဟိ ဒိဋ္ဌံ ဝါ သုတံ ဝါ – ‘မစ္ဆိကော မစ္ဆဗန္ဓော မစ္ဆေ ဝဓိတွာ ဝဓိတွာ ဝိက္ကိဏမာနော တေန ကမ္မေန တေန အာဇီဝေန ဟတ္ထိယာယီ ဝါ အဿယာယီ ဝါ ရထယာယီ ဝါ ယာနယာယီ ဝါ ဘောဂဘောဂီ ဝါ မဟန္တံ ဝါ ဘောဂက္ခန္ဓံ အဇ္ဈာဝသန္တော’’’တိ? ‘‘နော ဟေတံ, ဘန္တေ’’ ။ ‘‘သာဓု, ဘိက္ခဝေ! မယာပိ ခေါ ဧတံ, ဘိက္ခဝေ, နေဝ ဒိဋ္ဌံ န သုတံ – ‘မစ္ဆိကော မစ္ဆဗန္ဓော မစ္ဆေ ဝဓိတွာ ဝဓိတွာ ဝိက္ကိဏမာနော တေန ကမ္မေန တေန အာဇီဝေန ဟတ္ထိယာယီ ဝါ အဿယာယီ ဝါ ရထယာယီ ဝါ ယာနယာယီ ဝါ ဘောဂဘောဂီ ဝါ မဟန္တံ ဝါ ဘောဂက္ခန္ဓံ အဇ္ဈာဝသန္တော’တိ။ တံ ကိဿ ဟေတု? တေ ဟိ သော, ဘိက္ခဝေ, မစ္ဆေ ဝဇ္ဈေ ဝဓါယုပနီတေ [ဝဓါယာနီတေ (သျာ. ကံ.), ဝဓါယ နီတေ (က.)] ပါပကေန မနသာနုပေက္ခတိ, တသ္မာ သော နေဝ ဟတ္ထိယာယီ ဟောတိ န အဿယာယီ န ရထယာယီ န ယာနယာယီ န ဘောဂဘောဂီ, န မဟန္တံ ဘောဂက္ခန္ဓံ အဇ္ဈာဝသတိ။

‘‘တံ ကိံ မညထ, ဘိက္ခဝေ, အပိ နု တုမှေဟိ ဒိဋ္ဌံ ဝါ သုတံ ဝါ – ‘ဂေါဃာတကော ဂါဝေါ ဝဓိတွာ ဝဓိတွာ ဝိက္ကိဏမာနော တေန ကမ္မေန တေန အာဇီဝေန ဟတ္ထိယာယီ ဝါ အဿယာယီ ဝါ ရထယာယီ ဝါ ယာနယာယီ ဝါ ဘောဂဘောဂီ ဝါ မဟန္တံ ဝါ ဘောဂက္ခန္ဓံ အဇ္ဈာဝသန္တော’’’တိ? ‘‘နော ဟေတံ, ဘန္တေ’’။ ‘‘သာဓု, ဘိက္ခဝေ! မယာပိ ခေါ ဧတံ, ဘိက္ခဝေ, နေဝ ဒိဋ္ဌံ န သုတံ – ‘ဂေါဃာတကော ဂါဝေါ ဝဓိတွာ ဝဓိတွာ ဝိက္ကိဏမာနော တေန ကမ္မေန တေန အာဇီဝေန ဟတ္ထိယာယီ ဝါ အဿယာယီ ဝါ ရထယာယီ ဝါ ယာနယာယီ ဝါ ဘောဂဘောဂီ ဝါ မဟန္တံ ဝါ ဘောဂက္ခန္ဓံ အဇ္ဈာဝသန္တော’တိ။ တံ ကိဿ ဟေတု? တေ ဟိ သော, ဘိက္ခဝေ, ဂါဝေါ ဝဇ္ဈေ ဝဓါယုပနီတေ ပါပကေန မနသာနုပေက္ခတိ, တသ္မာ သော နေဝ ဟတ္ထိယာယီ ဟောတိ န အဿယာယီ န ရထယာယီ န ယာနယာယီ န ဘောဂဘောဂီ, န မဟန္တံ ဘောဂက္ခန္ဓံ အဇ္ဈာဝသတိ’’။

‘‘တံ ကိံ မညထ, ဘိက္ခဝေ, အပိ နု တုမှေဟိ ဒိဋ္ဌံ ဝါ သုတံ ဝါ – ‘ဩရဗ္ဘိကော။ပေ.။ သူကရိကော [သောကရိကော (သျာ.)] ။ပေ.။ သာကုဏိကော။ပေ.။ မာဂဝိကော မဂေ [မိဂေ (သျာ. ကံ.)] ဝဓိတွာ ဝဓိတွာ ဝိက္ကိဏမာနော တေန ကမ္မေန တေန အာဇီဝေန ဟတ္ထိယာယီ ဝါ အဿယာယီ ဝါ ရထယာယီ ဝါ ယာနယာယီ ဝါ ဘောဂဘောဂီ ဝါ မဟန္တံ ဝါ ဘောဂက္ခန္ဓံ အဇ္ဈာဝသန္တော’’’တိ? ‘‘နော ဟေတံ, ဘန္တေ’’။ ‘‘သာဓု, ဘိက္ခဝေ! မယာပိ ခေါ ဧတံ, ဘိက္ခဝေ, နေဝ ဒိဋ္ဌံ န သုတံ – ‘မာဂဝိကော မဂေ ဝဓိတွာ ဝဓိတွာ ဝိက္ကိဏမာနော တေန ကမ္မေန တေန အာဇီဝေန ဟတ္ထိယာယီ ဝါ အဿယာယီ ဝါ ရထယာယီ ဝါ ယာနယာယီ ဝါ ဘောဂဘောဂီ ဝါ မဟန္တံ ဝါ ဘောဂက္ခန္ဓံ အဇ္ဈာဝသန္တော’တိ။ တံ ကိဿ ဟေတု? တေ ဟိ သော, ဘိက္ခဝေ, မဂေ ဝဇ္ဈေ ဝဓါယုပနီတေ ပါပကေန မနသာနုပေက္ခတိ, တသ္မာ သော နေဝ ဟတ္ထိယာယီ ဟောတိ န အဿယာယီ န ရထယာယီ န ယာနယာယီ န ဘောဂဘောဂီ, န မဟန္တံ ဘောဂက္ခန္ဓံ အဇ္ဈာဝသတိ။ တေ ဟိ (နာမ) [( ) ဗဟူသု နတ္ထိ] သော, ဘိက္ခဝေ, တိရစ္ဆာနဂတေ ပါဏေ ဝဇ္ဈေ ဝဓါယုပနီတေ ပါပကေန မနသာနုပေက္ခမာနော [မနသာနုပေက္ခတိ, တသ္မာ သော (သျာ. က.)] နေဝ ဟတ္ထိယာယီ ဘဝိဿတိ [ဟောတိ (သျာ. က.)] န အဿယာယီ န ရထယာယီ န ယာနယာယီ န ဘောဂဘောဂီ, န မဟန္တံ ဘောဂက္ခန္ဓံ အဇ္ဈာဝသိဿတိ [အဇ္ဈာဝသတိ (သျာ. က.)]။ ကော ပန ဝါဒေါ ယံ မနုဿဘူတံ ဝဇ္ဈံ ဝဓါယုပနီတံ ပါပကေန မနသာနုပေက္ခတိ! တဉှိ တဿ [တံ ဟိဿ (ဣ. က.)], ဘိက္ခဝေ, ဟောတိ ဒီဃရတ္တံ အဟိတာယ ဒုက္ခာယ။ ကာယဿ ဘေဒါ ပရံ မရဏာ အပါယံ ဒုဂ္ဂတိံ ဝိနိပါတံ နိရယံ ဥပပဇ္ဇတီ’’တိ။ အဋ္ဌမံ။

၉. ပဌမမရဏဿတိသုတ္တံ

၁၉. ဧကံ သမယံ ဘဂဝါ နာတိကေ [နာဒိကေ (သီ. သျာ. ကံ. ဣ.) အ. နိ. ၈.၇၃] ဝိဟရတိ ဂိဉ္ဇကာဝသထေ။ တတြ ခေါ ဘဂဝါ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘ဘိက္ခဝေါ’’တိ ။ ‘‘ဘဒန္တေ’’တိ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ပစ္စဿောသုံ။ ဘဂဝါ ဧတဒဝေါစ – ‘‘မရဏဿတိ, ဘိက္ခဝေ, ဘာဝိတာ ဗဟုလီကတာ မဟပ္ဖလာ ဟောတိ မဟာနိသံသာ အမတောဂဓါ အမတပရိယောသာနာ။ ဘာဝေထ နော တုမှေ, ဘိက္ခဝေ, မရဏဿတိ’’န္တိ?

ဧဝံ ဝုတ္တေ အညတရော ဘိက္ခု ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အဟံ ခေါ, ဘန္တေ, ဘာဝေမိ မရဏဿတိ’’န္တိ။ ‘‘ယထာ ကထံ ပန တွံ, ဘိက္ခု, ဘာဝေသိ မရဏဿတိ’’န္တိ? ‘‘ဣဓ မယှံ, ဘန္တေ , ဧဝံ ဟောတိ – ‘အဟော ဝတာဟံ ရတ္တိန္ဒိဝံ ဇီဝေယျံ, ဘဂဝတော သာသနံ မနသိ ကရေယျံ, ဗဟု ဝတ မေ ကတံ အဿာ’တိ။ ဧဝံ ခေါ အဟံ, ဘန္တေ, ဘာဝေမိ မရဏဿတိ’’န္တိ။

အညတရောပိ ခေါ ဘိက္ခု ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အဟမ္ပိ ခေါ, ဘန္တေ, ဘာဝေမိ မရဏဿတိ’’န္တိ။ ‘‘ယထာ ကထံ ပန တွံ, ဘိက္ခု, ဘာဝေသိ မရဏဿတိ’’န္တိ? ‘‘ဣဓ မယှံ, ဘန္တေ, ဧဝံ ဟောတိ – ‘အဟော ဝတာဟံ ဒိဝသံ ဇီဝေယျံ, ဘဂဝတော သာသနံ မနသိ ကရေယျံ, ဗဟု ဝတ မေ ကတံ အဿာ’တိ။ ဧဝံ ခေါ အဟံ, ဘန္တေ, ဘာဝေမိ မရဏဿတိ’’န္တိ။

အညတရောပိ ခေါ ဘိက္ခု ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အဟမ္ပိ ခေါ, ဘန္တေ, ဘာဝေမိ မရဏဿတိ’’န္တိ။ ‘‘ယထာ ကထံ ပန တွံ, ဘိက္ခု, ဘာဝေသိ မရဏဿတိ’’န္တိ ? ‘‘ဣဓ မယှံ, ဘန္တေ, ဧဝံ ဟောတိ – ‘အဟော ဝတာဟံ တဒန္တရံ ဇီဝေယျံ ယဒန္တရံ ဧကပိဏ္ဍပါတံ ဘုဉ္ဇာမိ, ဘဂဝတော သာသနံ မနသိ ကရေယျံ, ဗဟု ဝတ မေ ကတံ အဿာ’တိ။ ဧဝံ ခေါ အဟံ, ဘန္တေ, ဘာဝေမိ မရဏဿတိ’’န္တိ။

အညတရောပိ ခေါ ဘိက္ခု ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အဟမ္ပိ ခေါ, ဘန္တေ, ဘာဝေမိ မရဏဿတိ’’န္တိ။ ‘‘ယထာ ကထံ ပန တွံ, ဘိက္ခု, ဘာဝေသိ မရဏဿတိ’’န္တိ? ‘‘ဣဓ မယှံ, ဘန္တေ, ဧဝံ ဟောတိ – ‘အဟော ဝတာဟံ တဒန္တရံ ဇီဝေယျံ ယဒန္တရံ စတ္တာရော ပဉ္စ အာလောပေ သင်္ခါဒိတွာ [သင်္ခရိတွာ (က.)] အဇ္ဈောဟရာမိ, ဘဂဝတော သာသနံ မနသိ ကရေယျံ, ဗဟု ဝတ မေ ကတံ အဿာ’တိ။ ဧဝံ ခေါ အဟံ, ဘန္တေ, ဘာဝေမိ မရဏဿတိ’’န္တိ။

အညတရောပိ ခေါ ဘိက္ခု ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အဟမ္ပိ ခေါ, ဘန္တေ, ဘာဝေမိ မရဏဿတိ’’န္တိ။ ‘‘ယထာ ကထံ ပန တွံ, ဘိက္ခု, ဘာဝေသိ မရဏဿတိ’’န္တိ? ‘‘ဣဓ မယှံ, ဘန္တေ, ဧဝံ ဟောတိ – ‘အဟော ဝတာဟံ တဒန္တရံ ဇီဝေယျံ ယဒန္တရံ ဧကံ အာလောပံ သင်္ခါဒိတွာ [သံဟရိတွာ (က.)] အဇ္ဈောဟရာမိ, ဘဂဝတော သာသနံ မနသိ ကရေယျံ, ဗဟု ဝတ မေ ကတံ အဿာ’တိ။ ဧဝံ ခေါ အဟံ, ဘန္တေ, ဘာဝေမိ မရဏဿတိ’’န္တိ။

အညတရောပိ ခေါ ဘိက္ခု ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အဟမ္ပိ ခေါ, ဘန္တေ, ဘာဝေမိ မရဏဿတိ’’န္တိ။ ‘‘ယထာ ကထံ ပန တွံ, ဘိက္ခု, ဘာဝေသိ မရဏဿတိ’’န္တိ? ‘‘ဣဓ မယှံ, ဘန္တေ , ဧဝံ ဟောတိ – ‘အဟော ဝတာဟံ တဒန္တရံ ဇီဝေယျံ ယဒန္တရံ အဿသိတွာ ဝါ ပဿသာမိ ပဿသိတွာ ဝါ အဿသာမိ, ဘဂဝတော သာသနံ မနသိ ကရေယျံ, ဗဟု ဝတ မေ ကတံ အဿာ’တိ။ ဧဝံ ခေါ အဟံ, ဘန္တေ, ဘာဝေမိ မရဏဿတိ’’န္တိ။

ဧဝံ ဝုတ္တေ ဘဂဝါ တေ ဘိက္ခူ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ယော စာယံ [ယွာယံ (ဣ. က.)], ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ဧဝံ မရဏဿတိံ ဘာဝေတိ – ‘အဟော ဝတာဟံ ရတ္တိန္ဒိဝံ ဇီဝေယျံ, ဘဂဝတော သာသနံ မနသိ ကရေယျံ, ဗဟု ဝတ မေ ကတံ အဿာ’’’တိ။

‘‘ယော စာယံ [ယောပါယံ (က.)], ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ဧဝံ မရဏဿတိံ ဘာဝေတိ – ‘အဟော ဝတာဟံ ဒိဝသံ ဇီဝေယျံ, ဘဂဝတော သာသနံ မနသိ ကရေယျံ, ဗဟု ဝတ မေ ကတံ အဿာ’’’တိ။

‘‘ယော စာယံ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ဧဝံ မရဏဿတိံ ဘာဝေတိ – ‘အဟော ဝတာဟံ တဒန္တရံ ဇီဝေယျံ ယဒန္တရံ ဧကပိဏ္ဍပါတံ ဘုဉ္ဇာမိ, ဘဂဝတော သာသနံ မနသိ ကရေယျံ, ဗဟု ဝတ မေ ကတံ အဿာ’’’တိ။

‘‘ယော စာယံ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ဧဝံ မရဏဿတိံ ဘာဝေတိ – ‘အဟော ဝတာဟံ တဒန္တရံ ဇီဝေယျံ ယဒန္တရံ စတ္တာရော ပဉ္စ အာလောပေ သင်္ခါဒိတွာ အဇ္ဈောဟရာမိ, ဘဂဝတော သာသနံ မနသိ ကရေယျံ , ဗဟု ဝတ မေ ကတံ အဿာ’တိ။ ဣမေ ဝုစ္စန္တိ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခူ ပမတ္တာ ဝိဟရန္တိ ဒန္ဓံ မရဏဿတိံ ဘာဝေန္တိ အာသဝါနံ ခယာယ။

‘‘ယော စ ခွါယံ [ယောပါယံ (က.)], ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ဧဝံ မရဏဿတိံ ဘာဝေတိ – ‘အဟော ဝတာဟံ တဒန္တရံ ဇီဝေယျံ ယဒန္တရံ ဧကံ အာလောပံ သင်္ခါဒိတွာ အဇ္ဈောဟရာမိ, ဘဂဝတော သာသနံ မနသိ ကရေယျံ, ဗဟု ဝတ မေ ကတံ အဿာ’’’တိ။

‘‘ယော စာယံ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ဧဝံ မရဏဿတိံ ဘာဝေတိ – ‘အဟော ဝတာဟံ တဒန္တရံ ဇီဝေယျံ ယဒန္တရံ အဿသိတွာ ဝါ ပဿသာမိ ပဿသိတွာ ဝါ အဿသာမိ, ဘဂဝတော သာသနံ မနသိ ကရေယျံ, ဗဟု ဝတ မေ ကတံ အဿာ’တိ။ ဣမေ ဝုစ္စန္တိ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခူ အပ္ပမတ္တာ ဝိဟရန္တိ တိက္ခံ မရဏဿတိံ ဘာဝေန္တိ အာသဝါနံ ခယာယ။

‘‘တသ္မာတိဟ , ဘိက္ခဝေ, ဧဝံ သိက္ခိတဗ္ဗံ – ‘အပ္ပမတ္တာ ဝိဟရိဿာမ, တိက္ခံ မရဏဿတိံ ဘာဝေဿာမ အာသဝါနံ ခယာယာ’တိ။ ဧဝဉှိ ဝေါ, ဘိက္ခဝေ, သိက္ခိတဗ္ဗ’’န္တိ။ နဝမံ။

၁၀. ဒုတိယမရဏဿတိသုတ္တံ

၂၀. ဧကံ သမယံ ဘဂဝါ နာတိကေ ဝိဟရတိ ဂိဉ္ဇကာဝသထေ။ တတြ ခေါ ဘဂဝါ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘မရဏဿတိ, ဘိက္ခဝေ, ဘာဝိတာ ဗဟုလီကတာ မဟပ္ဖလာ ဟောတိ မဟာနိသံသာ အမတောဂဓါ အမတပရိယောသာနာ။ ကထံ ဘာဝိတာ စ, ဘိက္ခဝေ, မရဏဿတိ ကထံ ဗဟုလီကတာ မဟပ္ဖလာ ဟောတိ မဟာနိသံသာ အမတောဂဓါ အမတပရိယောသာနာ?

‘‘ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ဒိဝသေ နိက္ခန္တေ ရတ္တိယာ ပတိဟိတာယ [ပဋိဂတာယ (က.) အ. နိ. ၈.၇၄] ဣတိ ပဋိသဉ္စိက္ခတိ – ‘ဗဟုကာ ခေါ မေ ပစ္စယာ မရဏဿ – အဟိ ဝါ မံ ဍံသေယျ, ဝိစ္ဆိကော ဝါ မံ ဍံသေယျ, သတပဒီ ဝါ မံ ဍံသေယျ; တေန မေ အဿ ကာလကိရိယာ , သော မမဿ အန္တရာယော။ ဥပက္ခလိတွာ ဝါ ပပတေယျံ, ဘတ္တံ ဝါ မေ ဘုတ္တံ ဗျာပဇ္ဇေယျ, ပိတ္တံ ဝါ မေ ကုပ္ပေယျ , သေမ္ဟံ ဝါ မေ ကုပ္ပေယျ, သတ္ထကာ ဝါ မေ ဝါတာ ကုပ္ပေယျုံ; တေန မေ အဿ ကာလကိရိယာ, သော မမဿ အန္တရာယော’တိ။ တေန, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနာ ဣတိ ပဋိသဉ္စိက္ခိတဗ္ဗံ – ‘အတ္ထိ နု ခေါ မေ ပါပကာ အကုသလာ ဓမ္မာ အပ္ပဟီနာ, ယေ မေ အဿု ရတ္တိံ ကာလံ ကရောန္တဿ အန္တရာယာယာ’’’တိ။

‘‘သစေ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ပစ္စဝေက္ခမာနော ဧဝံ ဇာနာတိ – ‘အတ္ထိ မေ ပါပကာ အကုသလာ ဓမ္မာ အပ္ပဟီနာ, ယေ မေ အဿု ရတ္တိံ ကာလံ ကရောန္တဿ အန္တရာယာယာ’တိ, တေန, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနာ တေသံယေဝ ပါပကာနံ အကုသလာနံ ဓမ္မာနံ ပဟာနာယ အဓိမတ္တော ဆန္ဒော စ ဝါယာမော စ ဥဿာဟော စ ဥဿောဠှီ စ အပ္ပဋိဝါနီ စ သတိ စ သမ္ပဇညဉ္စ ကရဏီယံ။ သေယျထာပိ, ဘိက္ခဝေ, အာဒိတ္တစေလော ဝါ အာဒိတ္တသီသော ဝါ တဿေဝ စေလဿ ဝါ သီသဿ ဝါ နိဗ္ဗာပနာယ အဓိမတ္တံ ဆန္ဒဉ္စ ဝါယာမဉ္စ ဥဿာဟဉ္စ ဥဿောဠှိဉ္စ အပ္ပဋိဝါနိဉ္စ သတိဉ္စ သမ္ပဇညဉ္စ ကရေယျ; ဧဝမေဝံ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, တေန ဘိက္ခုနာ တေသံယေဝ ပါပကာနံ အကုသလာနံ ဓမ္မာနံ ပဟာနာယ အဓိမတ္တော ဆန္ဒော စ ဝါယာမော စ ဥဿာဟော စ ဥဿောဠှီ စ အပ္ပဋိဝါနီ စ သတိ စ သမ္ပဇညဉ္စ ကရဏီယံ။

‘‘သစေ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ပစ္စဝေက္ခမာနော ဧဝံ ဇာနာတိ – ‘နတ္ထိ မေ ပါပကာ အကုသလာ ဓမ္မာ အပ္ပဟီနာ, ယေ မေ အဿု ရတ္တိံ ကာလံ ကရောန္တဿ အန္တရာယာယာ’တိ, တေန, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနာ တေနေဝ ဣတိပါမောဇ္ဇေန ဝိဟာတဗ္ဗံ အဟောရတ္တာနုသိက္ခိနာ ကုသလေသု ဓမ္မေသု။

‘‘ဣဓ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ရတ္တိယာ နိက္ခန္တာယ ဒိဝသေ ပတိဟိတေ ဣတိ ပဋိသဉ္စိက္ခတိ – ‘ဗဟုကာ ခေါ မေ ပစ္စယာ မရဏဿ – အဟိ ဝါ မံ ဍံသေယျ, ဝိစ္ဆိကော ဝါ မံ ဍံသေယျ, သတပဒီ ဝါ မံ ဍံသေယျ; တေန မေ အဿ ကာလကိရိယာ သော မမဿ အန္တရာယော။ ဥပက္ခလိတွာ ဝါ ပပတေယျံ, ဘတ္တံ ဝါ မေ ဘုတ္တံ ဗျာပဇ္ဇေယျ, ပိတ္တံ ဝါ မေ ကုပ္ပေယျ, သေမ္ဟံ ဝါ မေ ကုပ္ပေယျ, သတ္ထကာ ဝါ မေ ဝါတာ ကုပ္ပေယျုံ; တေန မေ အဿ ကာလကိရိယာ သော မမဿ အန္တရာယော’တိ။ တေန, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနာ ဣတိ ပဋိသဉ္စိက္ခိတဗ္ဗံ – ‘အတ္ထိ နု ခေါ မေ ပါပကာ အကုသလာ ဓမ္မာ အပ္ပဟီနာ, ယေ မေ အဿု ဒိဝါ ကာလံ ကရောန္တဿ အန္တရာယာယာ’’’တိ။

‘‘သစေ , ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ပစ္စဝေက္ခမာနော ဧဝံ ဇာနာတိ – ‘အတ္ထိ မေ ပါပကာ အကုသလာ ဓမ္မာ အပ္ပဟီနာ, ယေ မေ အဿု ဒိဝါ ကာလံ ကရောန္တဿ အန္တရာယာယာ’တိ, တေန, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနာ တေသံယေဝ ပါပကာနံ အကုသလာနံ ဓမ္မာနံ ပဟာနာယ အဓိမတ္တော ဆန္ဒော စ ဝါယာမော စ ဥဿာဟော စ ဥဿောဠှီ စ အပ္ပဋိဝါနီ စ သတိ စ သမ္ပဇညဉ္စ ကရဏီယံ။ သေယျထာပိ, ဘိက္ခဝေ, အာဒိတ္တစေလော ဝါ အာဒိတ္တသီသော ဝါ တဿေဝ စေလဿ ဝါ သီသဿ ဝါ နိဗ္ဗာပနာယ အဓိမတ္တံ ဆန္ဒဉ္စ ဝါယာမဉ္စ ဥဿာဟဉ္စ ဥဿောဠှိဉ္စ အပ္ပဋိဝါနိဉ္စ သတိဉ္စ သမ္ပဇညဉ္စ ကရေယျ; ဧဝမေဝံ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, တေန ဘိက္ခုနာ တေသံယေဝ ပါပကာနံ အကုသလာနံ ဓမ္မာနံ ပဟာနာယ အဓိမတ္တော ဆန္ဒော စ ဝါယာမော စ ဥဿာဟော စ ဥဿောဠှီ စ အပ္ပဋိဝါနီ စ သတိ စ သမ္ပဇညဉ္စ ကရဏီယံ။

‘‘သစေ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ပစ္စဝေက္ခမာနော ဧဝံ ဇာနာတိ – ‘နတ္ထိ မေ ပါပကာ အကုသလာ ဓမ္မာ အပ္ပဟီနာ, ယေ မေ အဿု ဒိဝါ ကာလံ ကရောန္တဿ အန္တရာယာယာ’တိ, တေန, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနာ တေနေဝ ဣတိပါမောဇ္ဇေန ဝိဟာတဗ္ဗံ အဟောရတ္တာနုသိက္ခိနာ ကုသလေသု ဓမ္မေသု။ ဧဝံ ဘာဝိတာ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, မရဏဿတိ ဧဝံ ဗဟုလီကတာ မဟပ္ဖလာ ဟောတိ မဟာနိသံသာ အမတောဂဓါ အမတပရိယောသာနာ’’တိ။ ဒသမံ။

သာရဏီယဝဂ္ဂေါ ဒုတိယော။

တဿုဒ္ဒါနံ –

ဒွေ သာရဏီ နိသာရဏီယံ၊ ဘဒ္ဒကံ အနုတပ္ပိယံ။

နကုလံ သောပ္ပမစ္ဆာ စ၊ ဒွေ ဟောန္တိ မရဏဿတီတိ။