(၂၄) ၄. အာဝါသိကဝဂ္ဂေါ
၁. အာဝါသိကသုတ္တံ
၂၃၁. ‘‘ပဉ္စဟိ, ဘိက္ခဝေ, ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတော အာဝါသိကော ဘိက္ခု အဘာဝနီယော ဟောတိ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? န အာကပ္ပသမ္ပန္နော ဟောတိ န ဝတ္တသမ္ပန္နော; န ဗဟုဿုတော ဟောတိ န သုတဓရော; န ပဋိသလ္လေခိတာ [သလ္လေခိတာ (က. သီ.)] ဟောတိ န ပဋိသလ္လာနာရာမော; န ကလျာဏဝါစော ဟောတိ န ကလျာဏဝါက္ကရဏော; ဒုပ္ပညော ဟောတိ ဇဠော ဧဠမူဂေါ။ ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟိ ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတော အာဝါသိကော ဘိက္ခု အဘာဝနီယော ဟောတိ။
‘‘ပဉ္စဟိ, ဘိက္ခဝေ, ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတော အာဝါသိကော ဘိက္ခု ဘာဝနီယော ဟောတိ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? အာကပ္ပသမ္ပန္နော ဟောတိ ဝတ္တသမ္ပန္နော; ဗဟုဿုတော ဟောတိ သုတဓရော; ပဋိသလ္လေခိတာ ဟောတိ ပဋိသလ္လာနာရာမော; ကလျာဏဝါစော ဟောတိ ကလျာဏဝါက္ကရဏော; ပညဝါ ဟောတိ အဇဠော အနေဠမူဂေါ။ ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟိ ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတော အာဝါသိကော ဘိက္ခု ဘာဝနီယော ဟောတီ’’တိ။ ပဌမံ။
၂. ပိယသုတ္တံ
၂၃၂. ‘‘ပဉ္စဟိ, ဘိက္ခဝေ, ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတော အာဝါသိကော ဘိက္ခု သဗြဟ္မစာရီနံ ပိယော စ ဟောတိ မနာပေါ စ ဂရု စ ဘာဝနီယော စ။
‘‘ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? သီလဝါ ဟောတိ, ပါတိမောက္ခသံဝရသံဝုတော ဝိဟရတိ အာစာရဂေါစရသမ္ပန္နော အဏုမတ္တေသု ဝဇ္ဇေသု ဘယဒဿာဝီ, သမာဒါယ သိက္ခတိ သိက္ခာပဒေသု; ဗဟုဿုတော ဟောတိ သုတဓရော သုတသန္နိစယော, ယေ တေ ဓမ္မာ အာဒိကလျာဏာ မဇ္ဈေကလျာဏာ ပရိယောသာနကလျာဏာ သာတ္ထံ သဗျဉ္ဇနံ ကေဝလပရိပုဏ္ဏံ ပရိသုဒ္ဓံ ဗြဟ္မစရိယံ အဘိဝဒန္တိ, တထာရူပါဿ ဓမ္မာ ဗဟုဿုတာ ဟောန္တိ ဓါတာ ဝစသာ ပရိစိတာ မနသာနုပေက္ခိတာ ဒိဋ္ဌိယာ သုပ္ပဋိဝိဒ္ဓါ ; ကလျာဏဝါစော ဟောတိ ကလျာဏဝါက္ကရဏော ပေါရိယာ ဝါစာယ သမန္နာဂတော ဝိဿဋ္ဌာယ အနေလဂလာယ အတ္ထဿ ဝိညာပနိယာ; စတုန္နံ ဈာနာနံ အာဘိစေတသိကာနံ ဒိဋ္ဌဓမ္မသုခဝိဟာရာနံ နိကာမလာဘီ ဟောတိ အကိစ္ဆလာဘီ အကသိရလာဘီ; အာသဝါနံ ခယာ အနာသဝံ စေတောဝိမုတ္တိံ ပညာဝိမုတ္တိံ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတွာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟိ ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတော အာဝါသိကော ဘိက္ခု သဗြဟ္မစာရီနံ ပိယော စ ဟောတိ မနာပေါ စ ဂရု စ ဘာဝနီယော စာ’’တိ။ ဒုတိယံ။
၃. သောဘနသုတ္တံ
၂၃၃. ‘‘ပဉ္စဟိ, ဘိက္ခဝေ, ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတော အာဝါသိကော ဘိက္ခု အာဝါသံ သောဘေတိ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? သီလဝါ ဟောတိ။ပေ.။ သမာဒါယ သိက္ခတိ သိက္ခာပဒေသု; ဗဟုဿုတော ဟောတိ။ပေ.။ ဒိဋ္ဌိယာ သုပ္ပဋိဝိဒ္ဓါ; ကလျာဏဝါစော ဟောတိ ကလျာဏဝါက္ကရဏော ပေါရိယာ ဝါစာယ သမန္နာဂတော ဝိဿဋ္ဌာယ အနေလဂလာယ အတ္ထဿ ဝိညာပနိယာ; ပဋိဗလော ဟောတိ ဥပသင်္ကမန္တေ ဓမ္မိယာ ကထာယ သန္ဒဿေတုံ သမာဒပေတုံ သမုတ္တေဇေတုံ သမ္ပဟံသေတုံ; စတုန္နံ ဈာနာနံ အာဘိစေတသိကာနံ ဒိဋ္ဌဓမ္မသုခဝိဟာရာနံ နိကာမလာဘီ ဟောတိ အကိစ္ဆလာဘီ အကသိရလာဘီ။ ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟိ ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတော အာဝါသိကော ဘိက္ခု အာဝါသံ သောဘေတီ’’တိ။ တတိယံ။
၄. ဗဟူပကာရသုတ္တံ
၂၃၄. ‘‘ပဉ္စဟိ , ဘိက္ခဝေ, ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတော အာဝါသိကော ဘိက္ခု အာဝါသဿ ဗဟူပကာရော ဟောတိ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? သီလဝါ ဟောတိ။ပေ.။ သမာဒါယ သိက္ခတိ သိက္ခာပဒေသု; ဗဟုဿုတော ဟောတိ။ပေ.။ ဒိဋ္ဌိယာ သုပ္ပဋိဝိဒ္ဓါ; ခဏ္ဍဖုလ္လံ ပဋိသင်္ခရောတိ; မဟာ ခေါ ပန ဘိက္ခုသံဃော အဘိက္ကန္တော နာနာဝေရဇ္ဇကာ ဘိက္ခူ ဂိဟီနံ ဥပသင်္ကမိတွာ အာရောစေတိ – ‘မဟာ ခေါ, အာဝုသော, ဘိက္ခုသံဃော အဘိက္ကန္တော နာနာဝေရဇ္ဇကာ ဘိက္ခူ, ကရောထ ပုညာနိ, သမယော ပုညာနိ ကာတု’န္တိ; စတုန္နံ ဈာနာနံ အာဘိစေတသိကာနံ ဒိဋ္ဌဓမ္မသုခဝိဟာရာနံ နိကာမလာဘီ ဟောတိ အကိစ္ဆလာဘီ အကသိရလာဘီ။ ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟိ ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတော အာဝါသိကော ဘိက္ခု အာဝါသဿ ဗဟူပကာရော ဟောတီ’’တိ။ စတုတ္ထံ။
၅. အနုကမ္ပသုတ္တံ
၂၃၅. ‘‘ပဉ္စဟိ , ဘိက္ခဝေ, ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတော အာဝါသိကော ဘိက္ခု ဂိဟီနံ [ဂိဟိံ (သျာ.), ဂိဟီ (ကတ္ထစိ)] အနုကမ္ပတိ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? အဓိသီလေ [အဓိသီလေသု (သျာ.)] သမာဒပေတိ; ဓမ္မဒဿနေ နိဝေသေတိ; ဂိလာနကေ ဥပသင်္ကမိတွာ သတိံ ဥပ္ပါဒေတိ – ‘အရဟဂ္ဂတံ အာယသ္မန္တော သတိံ ဥပဋ္ဌာပေထာ’တိ; မဟာ ခေါ ပန ဘိက္ခုသံဃော အဘိက္ကန္တော နာနာဝေရဇ္ဇကာ ဘိက္ခူ ဂိဟီနံ ဥပသင်္ကမိတွာ အာရောစေတိ – ‘မဟာ ခေါ, အာဝုသော, ဘိက္ခုသံဃော အဘိက္ကန္တော နာနာဝေရဇ္ဇကာ ဘိက္ခူ, ကရောထ ပုညာနိ, သမယော ပုညာနိ ကာတု’န္တိ; ယံ ခေါ ပနဿ ဘောဇနံ ဒေန္တိ လူခံ ဝါ ပဏီတံ ဝါ တံ အတ္တနာ ပရိဘုဉ္ဇတိ, သဒ္ဓါဒေယျံ န ဝိနိပါတေတိ။ ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟိ ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတော အာဝါသိကော ဘိက္ခု ဂိဟီနံ အနုကမ္ပတီ’’တိ။ ပဉ္စမံ။
၆. ပဌမအဝဏ္ဏာရဟသုတ္တံ
၂၃၆. ‘‘ပဉ္စဟိ , ဘိက္ခဝေ, ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတော အာဝါသိကော ဘိက္ခု ယထာဘတံ နိက္ခိတ္တော ဧဝံ နိရယေ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? အနနုဝိစ္စ အပရိယောဂါဟေတွာ အဝဏ္ဏာရဟဿ ဝဏ္ဏံ ဘာသတိ; အနနုဝိစ္စ အပရိယောဂါဟေတွာ ဝဏ္ဏာရဟဿ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ; အနနုဝိစ္စ အပရိယောဂါဟေတွာ အပ္ပသာဒနီယေ ဌာနေ ပသာဒံ ဥပဒံသေတိ; အနနုဝိစ္စ အပရိယောဂါဟေတွာ ပသာဒနီယေ ဌာနေ အပ္ပသာဒံ ဥပဒံသေတိ; သဒ္ဓါဒေယျံ ဝိနိပါတေတိ။ ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟိ ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတော အာဝါသိကော ဘိက္ခု ယထာဘတံ နိက္ခိတ္တော ဧဝံ နိရယေ။
‘‘ပဉ္စဟိ, ဘိက္ခဝေ, ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတော အာဝါသိကော ဘိက္ခု ယထာဘတံ နိက္ခိတ္တော ဧဝံ သဂ္ဂေ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? အနုဝိစ္စ ပရိယောဂါဟေတွာ အဝဏ္ဏာရဟဿ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ; အနုဝိစ္စ ပရိယောဂါဟေတွာ ဝဏ္ဏာရဟဿ ဝဏ္ဏံ ဘာသတိ; အနုဝိစ္စ ပရိယောဂါဟေတွာ အပ္ပသာဒနီယေ ဌာနေ အပ္ပသာဒံ ဥပဒံသေတိ; အနုဝိစ္စ ပရိယောဂါဟေတွာ ပသာဒနီယေ ဌာနေ ပသာဒံ ဥပဒံသေတိ; သဒ္ဓါဒေယျံ န ဝိနိပါတေတိ။ ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟိ ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတော အာဝါသိကော ဘိက္ခု ယထာဘတံ နိက္ခိတ္တော ဧဝံ သဂ္ဂေ’’တိ။ ဆဋ္ဌံ။
၇. ဒုတိယအဝဏ္ဏာရဟသုတ္တံ
၂၃၇. ‘‘ပဉ္စဟိ , ဘိက္ခဝေ, ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတော အာဝါသိကော ဘိက္ခု ယထာဘတံ နိက္ခိတ္တော ဧဝံ နိရယေ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? အနနုဝိစ္စ အပရိယောဂါဟေတွာ အဝဏ္ဏာရဟဿ ဝဏ္ဏံ ဘာသတိ; အနနုဝိစ္စ အပရိယောဂါဟေတွာ ဝဏ္ဏာရဟဿ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ; အာဝါသမစ္ဆရီ ဟောတိ အာဝါသပလိဂေဓီ; ကုလမစ္ဆရီ ဟောတိ ကုလပလိဂေဓီ; သဒ္ဓါဒေယျံ ဝိနိပါတေတိ။ ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟိ ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတော အာဝါသိကော ဘိက္ခု ယထာဘတံ နိက္ခိတ္တော ဧဝံ နိရယေ။
‘‘ပဉ္စဟိ, ဘိက္ခဝေ, ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတော အာဝါသိကော ဘိက္ခု ယထာဘတံ နိက္ခိတ္တော ဧဝံ သဂ္ဂေ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? အနုဝိစ္စ ပရိယောဂါဟေတွာ အဝဏ္ဏာရဟဿ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ; အနုဝိစ္စ ပရိယောဂါဟေတွာ ဝဏ္ဏာရဟဿ ဝဏ္ဏံ ဘာသတိ; န အာဝါသမစ္ဆရီ ဟောတိ န အာဝါသပလိဂေဓီ; န ကုလမစ္ဆရီ ဟောတိ န ကုလပလိဂေဓီ; သဒ္ဓါဒေယျံ န ဝိနိပါတေတိ။ ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟိ ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတော အာဝါသိကော ဘိက္ခု ယထာဘတံ နိက္ခိတ္တော ဧဝံ သဂ္ဂေ’’တိ။ သတ္တမံ။
၈. တတိယအဝဏ္ဏာရဟသုတ္တံ
၂၃၈. ‘‘ပဉ္စဟိ, ဘိက္ခဝေ, ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတော အာဝါသိကော ဘိက္ခု ယထာဘတံ နိက္ခိတ္တော ဧဝံ နိရယေ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? အနနုဝိစ္စ အပရိယောဂါဟေတွာ အဝဏ္ဏာရဟဿ ဝဏ္ဏံ ဘာသတိ; အနနုဝိစ္စ အပရိယောဂါဟေတွာ ဝဏ္ဏာရဟဿ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ; အာဝါသမစ္ဆရီ ဟောတိ; ကုလမစ္ဆရီ ဟောတိ; လာဘမစ္ဆရီ ဟောတိ။ ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟိ ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတော အာဝါသိကော ဘိက္ခု ယထာဘတံ နိက္ခိတ္တော ဧဝံ နိရယေ။
‘‘ပဉ္စဟိ, ဘိက္ခဝေ, ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတော အာဝါသိကော ဘိက္ခု ယထာဘတံ နိက္ခိတ္တော ဧဝံ သဂ္ဂေ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? အနုဝိစ္စ ပရိယောဂါဟေတွာ အဝဏ္ဏာရဟဿ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ; အနုဝိစ္စ ပရိယောဂါဟေတွာ ဝဏ္ဏာရဟဿ ဝဏ္ဏံ ဘာသတိ ; န အာဝါသမစ္ဆရီ ဟောတိ; န ကုလမစ္ဆရီ ဟောတိ ; န လာဘမစ္ဆရီ ဟောတိ။ ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟိ ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတော အာဝါသိကော ဘိက္ခု ယထာဘတံ နိက္ခိတ္တော ဧဝံ သဂ္ဂေ’’တိ။ အဋ္ဌမံ။
၉. ပဌမမစ္ဆရိယသုတ္တံ
၂၃၉. ‘‘ပဉ္စဟိ, ဘိက္ခဝေ, ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတော အာဝါသိကော ဘိက္ခု ယထာဘတံ နိက္ခိတ္တော ဧဝံ နိရယေ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? အာဝါသမစ္ဆရီ ဟောတိ; ကုလမစ္ဆရီ ဟောတိ; လာဘမစ္ဆရီ ဟောတိ; ဝဏ္ဏမစ္ဆရီ [ဓမ္မမစ္ဆရီ (က.)] ဟောတိ; သဒ္ဓါဒေယျံ ဝိနိပါတေတိ။ ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟိ ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတော အာဝါသိကော ဘိက္ခု ယထာဘတံ နိက္ခိတ္တော ဧဝံ နိရယေ။
‘‘ပဉ္စဟိ, ဘိက္ခဝေ, ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတော အာဝါသိကော ဘိက္ခု ယထာဘတံ နိက္ခိတ္တော ဧဝံ သဂ္ဂေ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? န အာဝါသမစ္ဆရီ ဟောတိ; န ကုလမစ္ဆရီ ဟောတိ; န လာဘမစ္ဆရီ ဟောတိ; န ဝဏ္ဏမစ္ဆရီ ဟောတိ; သဒ္ဓါဒေယျံ န ဝိနိပါတေတိ။ ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟိ ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတော အာဝါသိကော ဘိက္ခု ယထာဘတံ နိက္ခိတ္တော ဧဝံ သဂ္ဂေ’’တိ။ နဝမံ။
၁၀. ဒုတိယမစ္ဆရိယသုတ္တံ
၂၄၀. ‘‘ပဉ္စဟိ, ဘိက္ခဝေ, ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတော အာဝါသိကော ဘိက္ခု ယထာဘတံ နိက္ခိတ္တော ဧဝံ နိရယေ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? အာဝါသမစ္ဆရီ ဟောတိ; ကုလမစ္ဆရီ ဟောတိ; လာဘမစ္ဆရီ ဟောတိ; ဝဏ္ဏမစ္ဆရီ ဟောတိ; ဓမ္မမစ္ဆရီ ဟောတိ။ ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟိ ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတော အာဝါသိကော ဘိက္ခု ယထာဘတံ နိက္ခိတ္တော ဧဝံ နိရယေ။
‘‘ပဉ္စဟိ , ဘိက္ခဝေ, ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတော အာဝါသိကော ဘိက္ခု ယထာဘတံ နိက္ခိတ္တော ဧဝံ သဂ္ဂေ။ ကတမေဟိ ပဉ္စဟိ? န အာဝါသမစ္ဆရီ ဟောတိ; န ကုလမစ္ဆရီ ဟောတိ; န လာဘမစ္ဆရီ ဟောတိ; န ဝဏ္ဏမစ္ဆရီ ဟောတိ; န ဓမ္မမစ္ဆရီ ဟောတိ။ ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟိ ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတော အာဝါသိကော ဘိက္ခု ယထာဘတံ နိက္ခိတ္တော ဧဝံ သဂ္ဂေ’’တိ။ ဒသမံ။
အာဝါသိကဝဂ္ဂေါ စတုတ္ထော။
တဿုဒ္ဒါနံ –
အာဝါသိကော ပိယော စ သောဘနော၊
ဗဟူပကာရော အနုကမ္ပကော စ။
တယော အဝဏ္ဏာရဟာ စေဝ၊
မစ္ဆရိယာ ဒုဝေပိ စာတိ [ယထာဘတံ စာပိ အဝဏ္ဏဂေဓါ၊ စတုက္ကမစ္ဆေရ ပဉ္စမေန စာတိ (သီ. သျာ.) ယထာဘတံ အဝဏ္ဏဉ္စ၊ စတုကော မစ္ဆရိယေန စာတိ (က.)]။