အက္ကောသကဝဂ္ဂေါ

(၂၂) ၂. အက္ကောသကဝဂ္ဂေါ

၁. အက္ကောသကသုတ္တံ

၂၁၁. ‘‘ယော သော, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု အက္ကောသကပရိဘာသကော အရိယူပဝါဒီ သဗြဟ္မစာရီနံ, တဿ ပဉ္စ အာဒီနဝါ ပါဋိကင်္ခါ။ ကတမေ ပဉ္စ? ပါရာဇိကော ဝါ ဟောတိ ဆိန္နပရိပန္ထော [ဆိန္နပရိဗန္ဓော (က.)], အညတရံ ဝါ သံကိလိဋ္ဌံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ, ဗာဠှံ ဝါ ရောဂါတင်္ကံ ဖုသတိ, သမ္မူဠ္ဟော ကာလံ ကရောတိ, ကာယဿ ဘေဒါ ပရံ မရဏာ အပါယံ ဒုဂ္ဂတိံ ဝိနိပါတံ နိရယံ ဥပပဇ္ဇတိ။ ယော သော, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု အက္ကောသကပရိဘာသကော အရိယူပဝါဒီ သဗြဟ္မစာရီနံ, တဿ ဣမေ ပဉ္စ အာဒီနဝါ ပါဋိကင်္ခါ’’တိ။ ပဌမံ။

၂. ဘဏ္ဍနကာရကသုတ္တံ

၂၁၂. ‘‘ယော သော, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ဘဏ္ဍနကာရကော ကလဟကာရကော ဝိဝါဒကာရကော ဘဿကာရကော သံဃေ အဓိကရဏကာရကော, တဿ ပဉ္စ အာဒီနဝါ ပါဋိကင်္ခါ။ ကတမေ ပဉ္စ? အနဓိဂတံ နာဓိဂစ္ဆတိ, အဓိဂတာ [အဓိဂတံ (သဗ္ဗတ္ထ)] ပရိဟာယတိ, ပါပကော ကိတ္တိသဒ္ဒေါ အဗ္ဘုဂ္ဂစ္ဆတိ, သမ္မူဠ္ဟော ကာလံ ကရောတိ, ကာယဿ ဘေဒါ ပရံ မရဏာ အပါယံ ဒုဂ္ဂတိံ ဝိနိပါတံ နိရယံ ဥပပဇ္ဇတိ။ ယော သော, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ဘဏ္ဍနကာရကော ကလဟကာရကော ဝိဝါဒကာရကော ဘဿကာရကော သံဃေ အဓိကရဏကာရကော, တဿ ဣမေ ပဉ္စ အာဒီနဝါ ပါဋိကင်္ခါ’’တိ။ ဒုတိယံ။

၃. သီလသုတ္တံ

၂၁၃. [မဟာဝ. ၂၀၉; ဒီ. နိ. ၃.၃၁၆] ‘‘ပဉ္စိမေ , ဘိက္ခဝေ, အာဒီနဝါ ဒုဿီလဿ သီလဝိပတ္တိယာ။ ကတမေ ပဉ္စ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ဒုဿီလော သီလဝိပန္နော ပမာဒါဓိကရဏံ မဟတိံ ဘောဂဇာနိံ နိဂစ္ဆတိ။ အယံ, ဘိက္ခဝေ, ပဌမော အာဒီနဝေါ ဒုဿီလဿ သီလဝိပတ္တိယာ။

‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, ဒုဿီလဿ သီလဝိပန္နဿ ပါပကော ကိတ္တိသဒ္ဒေါ အဗ္ဘုဂ္ဂစ္ဆတိ။ အယံ, ဘိက္ခဝေ, ဒုတိယော အာဒီနဝေါ ဒုဿီလဿ သီလဝိပတ္တိယာ။

‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, ဒုဿီလော သီလဝိပန္နော ယညဒေဝ ပရိသံ ဥပသင်္ကမတိ – ယဒိ ခတ္တိယပရိသံ, ယဒိ ဗြာဟ္မဏပရိသံ, ယဒိ ဂဟပတိပရိသံ, ယဒိ သမဏပရိသံ – အဝိသာရဒေါ ဥပသင်္ကမတိ မင္ကုဘူတော။ အယံ, ဘိက္ခဝေ, တတိယော အာဒီနဝေါ ဒုဿီလဿ သီလဝိပတ္တိယာ။

‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, ဒုဿီလော သီလဝိပန္နော သမ္မူဠ္ဟော ကာလံ ကရောတိ။ အယံ, ဘိက္ခဝေ, စတုတ္ထော အာဒီနဝေါ ဒုဿီလဿ သီလဝိပတ္တိယာ။

‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, ဒုဿီလော သီလဝိပန္နော ကာယဿ ဘေဒါ ပရံ မရဏာ အပါယံ ဒုဂ္ဂတိံ ဝိနိပါတံ နိရယံ ဥပပဇ္ဇတိ။ အယံ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စမော အာဒီနဝေါ ဒုဿီလဿ သီလဝိပတ္တိယာ။ ဣမေ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စ အာဒီနဝါ ဒုဿီလဿ သီလဝိပတ္တိယာ။

‘‘ပဉ္စိမေ, ဘိက္ခဝေ, အာနိသံသာ သီလဝတော သီလသမ္ပဒါယ။ ကတမေ ပဉ္စ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, သီလဝါ သီလသမ္ပန္နော အပ္ပမာဒါဓိကရဏံ မဟန္တံ ဘောဂက္ခန္ဓံ အဓိဂစ္ဆတိ။ အယံ, ဘိက္ခဝေ, ပဌမော အာနိသံသော သီလဝတော သီလသမ္ပဒါယ။

‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, သီလဝတော သီလသမ္ပန္နဿ ကလျာဏော ကိတ္တိသဒ္ဒေါ အဗ္ဘုဂ္ဂစ္ဆတိ။ အယံ, ဘိက္ခဝေ, ဒုတိယော အာနိသံသော သီလဝတော သီလသမ္ပဒါယ။

‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, သီလဝါ သီလသမ္ပန္နော ယညဒေဝ ပရိသံ ဥပသင်္ကမတိ – ယဒိ ခတ္တိယပရိသံ, ယဒိ ဗြာဟ္မဏပရိသံ , ယဒိ ဂဟပတိပရိသံ, ယဒိ သမဏပရိသံ – ဝိသာရဒေါ ဥပသင်္ကမတိ အမင္ကုဘူတော။ အယံ ဘိက္ခဝေ, တတိယော အာနိသံသော သီလဝတော သီလသမ္ပဒါယ။

‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, သီလဝါ သီလသမ္ပန္နော အသမ္မူဠ္ဟော ကာလံ ကရောတိ။ အယံ, ဘိက္ခဝေ, စတုတ္ထော အာနိသံသော သီလဝတော သီလသမ္ပဒါယ။

‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, သီလဝါ သီလသမ္ပန္နော ကာယဿ ဘေဒါ ပရံ မရဏာ သုဂတိံ သဂ္ဂံ လောကံ ဥပပဇ္ဇတိ။ အယံ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စမော အာနိသံသော သီလဝတော သီလသမ္ပဒါယ။ ဣမေ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စ အာနိသံသာ သီလဝတော သီလသမ္ပဒါယာ’’တိ။ တတိယံ။

၄. ဗဟုဘာဏိသုတ္တံ

၂၁၄. ‘‘ပဉ္စိမေ, ဘိက္ခဝေ, အာဒီနဝါ ဗဟုဘာဏိသ္မိံ ပုဂ္ဂလေ။ ကတမေ ပဉ္စ? မုသာ ဘဏတိ, ပိသုဏံ ဘဏတိ, ဖရုသံ ဘဏတိ, သမ္ဖပ္ပလာပံ ဘဏတိ, ကာယဿ ဘေဒါ ပရံ မရဏာ အပါယံ ဒုဂ္ဂတိံ ဝိနိပါတံ နိရယံ ဥပပဇ္ဇတိ။ ဣမေ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စ အာဒီနဝါ ဗဟုဘာဏိသ္မိံ ပုဂ္ဂလေ။

‘‘ပဉ္စိမေ, ဘိက္ခဝေ, အာနိသံသာ မန္တဘာဏိသ္မိံ ပုဂ္ဂလေ။ ကတမေ ပဉ္စ? န မုသာ ဘဏတိ, န ပိသုဏံ ဘဏတိ, န ဖရုသံ ဘဏတိ, န သမ္ဖပ္ပလာပံ ဘဏတိ, ကာယဿ ဘေဒါ ပရံ မရဏာ သုဂတိံ သဂ္ဂံ လောကံ ဥပပဇ္ဇတိ။ ဣမေ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စ အာနိသံသာ မန္တဘာဏိသ္မိံ ပုဂ္ဂလေ’’တိ။ စတုတ္ထံ။

၅. ပဌမအက္ခန္တိသုတ္တံ

၂၁၅. ‘‘ပဉ္စိမေ, ဘိက္ခဝေ, အာဒီနဝါ အက္ခန္တိယာ။ ကတမေ ပဉ္စ? ဗဟုနော ဇနဿ အပ္ပိယော ဟောတိ အမနာပေါ, ဝေရဗဟုလော စ ဟောတိ, ဝဇ္ဇဗဟုလော စ, သမ္မူဠ္ဟော ကာလံ ကရောတိ, ကာယဿ ဘေဒါ ပရံ မရဏာ အပါယံ ဒုဂ္ဂတိံ ဝိနိပါတံ နိရယံ ဥပပဇ္ဇတိ။ ဣမေ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စ အာဒီနဝါ အက္ခန္တိယာ။

‘‘ပဉ္စိမေ, ဘိက္ခဝေ, အာနိသံသာ ခန္တိယာ။ ကတမေ ပဉ္စ? ဗဟုနော ဇနဿ ပိယော ဟောတိ မနာပေါ, န ဝေရဗဟုလော ဟောတိ, န ဝဇ္ဇဗဟုလော, အသမ္မူဠ္ဟော ကာလံ ကရောတိ, ကာယဿ ဘေဒါ ပရံ မရဏာ သုဂတိံ သဂ္ဂံ လောကံ ဥပပဇ္ဇတိ။ ဣမေ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စ အာနိသံသာ ခန္တိယာ’’တိ။ ပဉ္စမံ။

၆. ဒုတိယအက္ခန္တိသုတ္တံ

၂၁၆. ‘‘ပဉ္စိမေ , ဘိက္ခဝေ, အာဒီနဝါ အက္ခန္တိယာ။ ကတမေ ပဉ္စ? ဗဟုနော ဇနဿ အပ္ပိယော ဟောတိ အမနာပေါ, လုဒ္ဒေါ စ ဟောတိ, ဝိပ္ပဋိသာရီ စ, သမ္မူဠ္ဟော ကာလံ ကရောတိ, ကာယဿ ဘေဒါ ပရံ မရဏာ အပါယံ ဒုဂ္ဂတိံ ဝိနိပါတံ နိရယံ ဥပပဇ္ဇတိ။ ဣမေ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စ အာဒီနဝါ အက္ခန္တိယာ။

‘‘ပဉ္စိမေ, ဘိက္ခဝေ, အာနိသံသာ ခန္တိယာ။ ကတမေ ပဉ္စ? ဗဟုနော ဇနဿ ပိယော ဟောတိ မနာပေါ, အလုဒ္ဒေါ စ ဟောတိ, အဝိပ္ပဋိသာရီ စ, အသမ္မူဠ္ဟော ကာလံ ကရောတိ, ကာယဿ ဘေဒါ ပရံ မရဏာ သုဂတိံ သဂ္ဂံ လောကံ ဥပပဇ္ဇတိ။ ဣမေ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စ အာနိသံသာ ခန္တိယာ’’တိ။ ဆဋ္ဌံ။

၇. ပဌမအပါသာဒိကသုတ္တံ

၂၁၇. ‘‘ပဉ္စိမေ, ဘိက္ခဝေ, အာဒီနဝါ အပါသာဒိကေ။ ကတမေ ပဉ္စ? အတ္တာပိ အတ္တာနံ ဥပဝဒတိ, အနုဝိစ္စ ဝိညူ ဂရဟန္တိ, ပါပကော ကိတ္တိသဒ္ဒေါ အဗ္ဘုဂ္ဂစ္ဆတိ, သမ္မူဠ္ဟော ကာလံ ကရောတိ, ကာယဿ ဘေဒါ ပရံ မရဏာ အပါယံ ဒုဂ္ဂတိံ ဝိနိပါတံ နိရယံ ဥပပဇ္ဇတိ။ ဣမေ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စ အာဒီနဝါ အပါသာဒိကေ။

‘‘ပဉ္စိမေ, ဘိက္ခဝေ, အာနိသံသာ ပါသာဒိကေ ။ ကတမေ ပဉ္စ? အတ္တာပိ အတ္တာနံ န ဥပဝဒတိ, အနုဝိစ္စ ဝိညူ ပသံသန္တိ, ကလျာဏော ကိတ္တိသဒ္ဒေါ အဗ္ဘုဂ္ဂစ္ဆတိ, အသမ္မူဠ္ဟော ကာလံ ကရောတိ, ကာယဿ ဘေဒါ ပရံ မရဏာ သုဂတိံ သဂ္ဂံ လောကံ ဥပပဇ္ဇတိ။ ဣမေ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စ အာနိသံသာ ပါသာဒိကေ’’တိ။ သတ္တမံ။

၈. ဒုတိယအပါသာဒိကသုတ္တံ

၂၁၈. ‘‘ပဉ္စိမေ, ဘိက္ခဝေ, အာဒီနဝါ အပါသာဒိကေ။ ကတမေ ပဉ္စ? အပ္ပသန္နာ နပ္ပသီဒန္တိ, ပသန္နာနဉ္စ ဧကစ္စာနံ အညထတ္တံ ဟောတိ, သတ္ထုသာသနံ အကတံ [န ကတံ (သျာ. ကံ. က.)] ဟောတိ, ပစ္ဆိမာ ဇနတာ ဒိဋ္ဌာနုဂတိံ အာပဇ္ဇတိ, စိတ္တမဿ နပ္ပသီဒတိ။ ဣမေ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စ အာဒီနဝါ အပါသာဒိကေ။

‘‘ပဉ္စိမေ, ဘိက္ခဝေ, အာနိသံသာ ပါသာဒိကေ။ ကတမေ ပဉ္စ? အပ္ပသန္နာ ပသီဒန္တိ, ပသန္နာနဉ္စ ဘိယျောဘာဝေါ ဟောတိ, သတ္ထုသာသနံ ကတံ ဟောတိ, ပစ္ဆိမာ ဇနတာ ဒိဋ္ဌာနုဂတိံ အာပဇ္ဇတိ, စိတ္တမဿ ပသီဒတိ။ ဣမေ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စ အာနိသံသာ ပါသာဒိကေ’’တိ။ အဋ္ဌမံ။

၉. အဂ္ဂိသုတ္တံ

၂၁၉. ‘‘ပဉ္စိမေ , ဘိက္ခဝေ, အာဒီနဝါ အဂ္ဂိသ္မိံ။ ကတမေ ပဉ္စ? အစက္ခုဿော, ဒုဗ္ဗဏ္ဏကရဏော, ဒုဗ္ဗလကရဏော, သင်္ဂဏိကာပဝဍ္ဎနော [သင်္ဂဏိကာပဝဒ္ဓနော (သီ.), သင်္ဂဏိကာရာမဗဒ္ဓနော (က.)], တိရစ္ဆာနကထာပဝတ္တနိကော ဟောတိ။ ဣမေ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စ အာဒီနဝါ အဂ္ဂိသ္မိ’’န္တိ။ နဝမံ။

၁၀. မဓုရာသုတ္တံ

၂၂၀. ‘‘ပဉ္စိမေ, ဘိက္ခဝေ, အာဒီနဝါ မဓုရာယံ။ ကတမေ ပဉ္စ? ဝိသမာ, ဗဟုရဇာ, စဏ္ဍသုနခါ, ဝါဠယက္ခာ, ဒုလ္လဘပိဏ္ဍာ – ဣမေ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စ အာဒီနဝါ မဓုရာယ’’န္တိ။ ဒသမံ။

အက္ကောသကဝဂ္ဂေါ ဒုတိယော။

တဿုဒ္ဒါနံ –

အက္ကောသဘဏ္ဍနသီလံ ၊ ဗဟုဘာဏီ ဒွေ အခန္တိယော။

အပါသာဒိကာ ဒွေ ဝုတ္တာ၊ အဂ္ဂိသ္မိံ မဓုရေန စာတိ။