ယောဓါဇီဝဝဂ္ဂေါ

(၈) ၃. ယောဓါဇီဝဝဂ္ဂေါ

၁. ပဌမစေတောဝိမုတ္တိဖလသုတ္တံ

၇၁. ‘‘ပဉ္စိမေ , ဘိက္ခဝေ, ဓမ္မာ ဘာဝိတာ ဗဟုလီကတာ စေတောဝိမုတ္တိဖလာ စ ဟောန္တိ စေတောဝိမုတ္တိဖလာနိသံသာ စ, ပညာဝိမုတ္တိဖလာ စ ဟောန္တိ ပညာဝိမုတ္တိဖလာနိသံသာ စ။

‘‘ကတမေ ပဉ္စ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု အသုဘာနုပဿီ ကာယေ ဝိဟရတိ, အာဟာရေ ပဋိကူလသညီ [ပဋိက္ကူလသညီ (သီ. သျာ. ကံ. ဣ.)], သဗ္ဗလောကေ အနဘိရတသညီ, သဗ္ဗသင်္ခါရေသု အနိစ္စာနုပဿီ, မရဏသညာ ခေါ ပနဿ အဇ္ဈတ္တံ သူပဋ္ဌိတာ ဟောတိ။ ဣမေ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စ ဓမ္မာ ဘာဝိတာ ဗဟုလီကတာ စေတောဝိမုတ္တိဖလာ စ ဟောန္တိ စေတောဝိမုတ္တိဖလာနိသံသာ စ, ပညာဝိမုတ္တိဖလာ စ ဟောန္တိ ပညာဝိမုတ္တိဖလာနိသံသာ စ။ ယတော ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု စေတောဝိမုတ္တော စ ဟောတိ ပညာဝိမုတ္တော စ ဟောတိ – အယံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ, ‘ဘိက္ခု ဥက္ခိတ္တပလိဃော ဣတိပိ, သံကိဏ္ဏပရိခေါ [သံကိဏ္ဏပရိက္ခော (သျာ. ကံ.)] ဣတိပိ, အဗ္ဗူဠ္ဟေသိကော ဣတိပိ, နိရဂ္ဂဠော ဣတိပိ, အရိယော ပန္နဒ္ဓဇော ပန္နဘာရော ဝိသံယုတ္တော ဣတိပိ’’’။

‘‘ကထဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ဥက္ခိတ္တပလိဃော ဟောတိ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနော အဝိဇ္ဇာ ပဟီနာ ဟောတိ ဥစ္ဆိန္နမူလာ တာလာဝတ္ထုကတာ အနဘာဝံကတာ အာယတိံ အနုပ္ပါဒဓမ္မာ။ ဧဝံ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ဥက္ခိတ္တပလိဃော ဟောတိ။

‘‘ကထဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု သံကိဏ္ဏပရိခေါ ဟောတိ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနော ပေါနောဘဝိကော [ပေါနောဗ္ဘဝိကော (သျာ. က.)] ဇာတိသံသာရော ပဟီနော ဟောတိ ဥစ္ဆိန္နမူလော တာလာဝတ္ထုကတော အနဘာဝံကတော အာယတိံ အနုပ္ပါဒဓမ္မော။ ဧဝံ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု သံကိဏ္ဏပရိခေါ ဟောတိ။

‘‘ကထဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု အဗ္ဗူဠ္ဟေသိကော ဟောတိ? ဣဓ , ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနော တဏှာ ပဟီနာ ဟောတိ ဥစ္ဆိန္နမူလာ တာလာဝတ္ထုကတာ အနဘာဝံကတာ အာယတိံ အနုပ္ပါဒဓမ္မာ။ ဧဝံ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု အဗ္ဗူဠ္ဟေသိကော ဟောတိ။

‘‘ကထဉ္စ , ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု နိရဂ္ဂဠော ဟောတိ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနော ပဉ္စောရမ္ဘာဂိယာနိ သံယောဇနာနိ ပဟီနာနိ ဟောန္တိ ဥစ္ဆိန္နမူလာနိ တာလာဝတ္ထုကတာနိ အနဘာဝံကတာနိ အာယတိံ အနုပ္ပါဒဓမ္မာနိ။ ဧဝံ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု နိရဂ္ဂဠော ဟောတိ။

‘‘ကထဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု အရိယော ပန္နဒ္ဓဇော ပန္နဘာရော ဝိသံယုတ္တော ဟောတိ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနော အသ္မိမာနော ပဟီနော ဟောတိ ဥစ္ဆိန္နမူလော တာလာဝတ္ထုကတော အနဘာဝံကတော အာယတိံ အနုပ္ပါဒဓမ္မော။ ဧဝံ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု အရိယော ပန္နဒ္ဓဇော ပန္နဘာရော ဝိသံယုတ္တော ဟောတီ’’တိ။ ပဌမံ။

၂. ဒုတိယစေတောဝိမုတ္တိဖလသုတ္တံ

၇၂. ‘‘ပဉ္စိမေ, ဘိက္ခဝေ, ဓမ္မာ ဘာဝိတာ ဗဟုလီကတာ စေတောဝိမုတ္တိဖလာ စ ဟောန္တိ စေတောဝိမုတ္တိဖလာနိသံသာ စ, ပညာဝိမုတ္တိဖလာ စ ဟောန္တိ ပညာဝိမုတ္တိဖလာနိသံသာ စ။ ကတမေ ပဉ္စ? အနိစ္စသညာ, အနိစ္စေ ဒုက္ခသညာ, ဒုက္ခေ အနတ္တသညာ, ပဟာနသညာ, ဝိရာဂသညာ – ဣမေ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စ ဓမ္မာ ဘာဝိတာ ဗဟုလီကတာ စေတောဝိမုတ္တိဖလာ စ ဟောန္တိ စေတောဝိမုတ္တိဖလာနိသံသာ စ, ပညာဝိမုတ္တိဖလာ စ ဟောန္တိ ပညာဝိမုတ္တိဖလာနိသံသာ စ။ ယတော ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု စေတောဝိမုတ္တော စ ဟောတိ ပညာဝိမုတ္တော စ – အယံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ, ‘ဘိက္ခု ဥက္ခိတ္တပလိဃော ဣတိပိ, သံကိဏ္ဏပရိခေါ ဣတိပိ, အဗ္ဗူဠ္ဟေသိကော ဣတိပိ, နိရဂ္ဂဠော ဣတိပိ, အရိယော ပန္နဒ္ဓဇော ပန္နဘာရော ဝိသံယုတ္တော ဣတိပိ’’’။

‘‘ကထဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ဥက္ခိတ္တပလိဃော ဟောတိ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနော အဝိဇ္ဇာ ပဟီနာ ဟောတိ ဥစ္ဆိန္နမူလာ တာလာဝတ္ထုကတာ အနဘာဝံကတာ အာယတိံ အနုပ္ပါဒဓမ္မာ။ ဧဝံ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ဥက္ခိတ္တပလိဃော ဟောတိ။

‘‘ကထဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု သံကိဏ္ဏပရိခေါ ဟောတိ? ဣဓ , ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနော ပေါနောဘဝိကော ဇာတိသံသာရော ပဟီနော ဟောတိ ဥစ္ဆိန္နမူလော တာလာဝတ္ထုကတော အနဘာဝံကတော အာယတိံ အနုပ္ပါဒဓမ္မော။ ဧဝံ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု သံကိဏ္ဏပရိခေါ ဟောတိ။

‘‘ကထဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု အဗ္ဗူဠ္ဟေသိကော ဟောတိ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနော တဏှာ ပဟီနာ ဟောတိ ဥစ္ဆိန္နမူလာ တာလာဝတ္ထုကတာ အနဘာဝံကတာ အာယတိံ အနုပ္ပါဒဓမ္မာ။ ဧဝံ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု အဗ္ဗူဠ္ဟေသိကော ဟောတိ။

‘‘ကထဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု နိရဂ္ဂဠော ဟောတိ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနော ပဉ္စောရမ္ဘာဂိယာနိ သံယောဇနာနိ ပဟီနာနိ ဟောန္တိ ဥစ္ဆိန္နမူလာနိ တာလာဝတ္ထုကတာနိ အနဘာဝံကတာနိ အာယတိံ အနုပ္ပါဒဓမ္မာနိ။ ဧဝံ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု နိရဂ္ဂဠော ဟောတိ။

‘‘ကထဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု အရိယော ပန္နဒ္ဓဇော ပန္နဘာရော ဝိသံယုတ္တော ဟောတိ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနော အသ္မိမာနော ပဟီနော ဟောတိ ဥစ္ဆိန္နမူလော တာလာဝတ္ထုကတော အနဘာဝံကတော အာယတိံ အနုပ္ပါဒဓမ္မော။ ဧဝံ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု အရိယော ပန္နဒ္ဓဇော ပန္နဘာရော ဝိသံယုတ္တော ဟောတီ’’တိ။ ဒုတိယံ။

၃. ပဌမဓမ္မဝိဟာရီသုတ္တံ

၇၃. အထ ခေါ အညတရော ဘိက္ခု ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ သော ဘိက္ခု ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘‘ဓမ္မဝိဟာရီ, ဓမ္မဝိဟာရီ’တိ, ဘန္တေ, ဝုစ္စတိ။ ကိတ္တာဝတာ နု ခေါ, ဘန္တေ, ဘိက္ခု ဓမ္မဝိဟာရီ ဟောတီ’’တိ?

‘‘ဣဓ, ဘိက္ခု, ဘိက္ခု ဓမ္မံ ပရိယာပုဏာတိ – သုတ္တံ, ဂေယျံ, ဝေယျာကရဏံ, ဂါထံ, ဥဒါနံ, ဣတိဝုတ္တကံ, ဇာတကံ, အဗ္ဘုတဓမ္မံ, ဝေဒလ္လံ။ သော တာယ ဓမ္မပရိယတ္တိယာ ဒိဝသံ အတိနာမေတိ, ရိဉ္စတိ ပဋိသလ္လာနံ, နာနုယုဉ္ဇတိ အဇ္ဈတ္တံ စေတောသမထံ။ အယံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခု – ‘ဘိက္ခု ပရိယတ္တိဗဟုလော, နော ဓမ္မဝိဟာရီ’’’။

‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခု, ဘိက္ခု ယထာသုတံ ယထာပရိယတ္တံ ဓမ္မံ ဝိတ္ထာရေန ပရေသံ ဒေသေတိ။ သော တာယ ဓမ္မပညတ္တိယာ ဒိဝသံ အတိနာမေတိ, ရိဉ္စတိ ပဋိသလ္လာနံ, နာနုယုဉ္ဇတိ အဇ္ဈတ္တံ စေတောသမထံ။ အယံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခု – ‘ဘိက္ခု ပညတ္တိဗဟုလော, နော ဓမ္မဝိဟာရီ’’’။

‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခု, ဘိက္ခု ယထာသုတံ ယထာပရိယတ္တံ ဓမ္မံ ဝိတ္ထာရေန သဇ္ဈာယံ ကရောတိ။ သော တေန သဇ္ဈာယေန ဒိဝသံ အတိနာမေတိ, ရိဉ္စတိ ပဋိသလ္လာနံ, နာနုယုဉ္ဇတိ အဇ္ဈတ္တံ စေတောသမထံ။ အယံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခု – ‘ဘိက္ခု သဇ္ဈာယဗဟုလော, နော ဓမ္မဝိဟာရီ’’’။

‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခု, ဘိက္ခု ယထာသုတံ ယထာပရိယတ္တံ ဓမ္မံ စေတသာ အနုဝိတက္ကေတိ အနုဝိစာရေတိ မနသာနုပေက္ခတိ။ သော တေဟိ ဓမ္မဝိတက္ကေဟိ ဒိဝသံ အတိနာမေတိ, ရိဉ္စတိ ပဋိသလ္လာနံ, နာနုယုဉ္ဇတိ အဇ္ဈတ္တံ စေတောသမထံ။ အယံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခု – ‘ဘိက္ခု ဝိတက္ကဗဟုလော, နော ဓမ္မဝိဟာရီ’’’။

‘‘ဣဓ, ဘိက္ခု, ဘိက္ခု ဓမ္မံ ပရိယာပုဏာတိ – သုတ္တံ, ဂေယျံ, ဝေယျာကရဏံ, ဂါထံ, ဥဒါနံ, ဣတိဝုတ္တကံ, ဇာတကံ, အဗ္ဘုတဓမ္မံ, ဝေဒလ္လံ။ သော တာယ ဓမ္မပရိယတ္တိယာ န ဒိဝသံ အတိနာမေတိ, နာပိ ရိဉ္စတိ ပဋိသလ္လာနံ, အနုယုဉ္ဇတိ အဇ္ဈတ္တံ စေတောသမထံ။ ဧဝံ ခေါ, ဘိက္ခု, ဘိက္ခု ဓမ္မဝိဟာရီ ဟောတိ။

‘‘ဣတိ ခေါ, ဘိက္ခု, ဒေသိတော မယာ ပရိယတ္တိဗဟုလော, ဒေသိတော ပညတ္တိဗဟုလော, ဒေသိတော သဇ္ဈာယဗဟုလော, ဒေသိတော ဝိတက္ကဗဟုလော, ဒေသိတော ဓမ္မဝိဟာရီ။ ယံ ခေါ, ဘိက္ခု [ယံ ဘိက္ခု (သျာ. ကံ. ဣ.)], သတ္ထာရာ ကရဏီယံ သာဝကာနံ ဟိတေသိနာ အနုကမ္ပကေန အနုကမ္ပံ ဥပါဒါယ, ကတံ ဝေါ တံ မယာ။ ဧတာနိ, ဘိက္ခု, ရုက္ခမူလာနိ, ဧတာနိ သုညာဂါရာနိ။ ဈာယထ, ဘိက္ခု, မာ ပမာဒတ္ထ , မာ ပစ္ဆာ ဝိပ္ပဋိသာရိနော အဟုဝတ္ထ။ အယံ ဝေါ အမှာကံ အနုသာသနီ’’တိ။ တတိယံ။

၄. ဒုတိယဓမ္မဝိဟာရီသုတ္တံ

၇၄. အထ ခေါ အညတရော ဘိက္ခု ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ သော ဘိက္ခု ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘‘ဓမ္မဝိဟာရီ ဓမ္မဝိဟာရီ’တိ, ဘန္တေ, ဝုစ္စတိ။ ကိတ္တာဝတာ နု ခေါ, ဘန္တေ, ဘိက္ခု ဓမ္မဝိဟာရီ ဟောတီ’’တိ?

‘‘ဣဓ, ဘိက္ခု, ဘိက္ခု ဓမ္မံ ပရိယာပုဏာတိ – သုတ္တံ, ဂေယျံ, ဝေယျာကရဏံ, ဂါထံ, ဥဒါနံ, ဣတိဝုတ္တကံ, ဇာတကံ, အဗ္ဘုတဓမ္မံ, ဝေဒလ္လံ; ဥတ္တရိ [ဥတ္တရိံ (သီ. သျာ. ကံ. ဣ.)] စဿ ပညာယ အတ္ထံ နပ္ပဇာနာတိ။ အယံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခု – ‘ဘိက္ခု ပရိယတ္တိဗဟုလော, နော ဓမ္မဝိဟာရီ’’’။

‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခု, ဘိက္ခု ယထာသုတံ ယထာပရိယတ္တံ ဓမ္မံ ဝိတ္ထာရေန ပရေသံ ဒေသေတိ, ဥတ္တရိ စဿ ပညာယ အတ္ထံ နပ္ပဇာနာတိ။ အယံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခု – ‘ဘိက္ခု ပညတ္တိဗဟုလော, နော ဓမ္မဝိဟာရီ’’’။

‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခု, ဘိက္ခု ယထာသုတံ ယထာပရိယတ္တံ ဓမ္မံ ဝိတ္ထာရေန သဇ္ဈာယံ ကရောတိ, ဥတ္တရိ စဿ ပညာယ အတ္ထံ နပ္ပဇာနာတိ။ အယံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခု – ‘ဘိက္ခု သဇ္ဈာယဗဟုလော, နော ဓမ္မဝိဟာရီ’’’။

‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခု, ဘိက္ခု ယထာသုတံ ယထာပရိယတ္တံ ဓမ္မံ စေတသာ အနုဝိတက္ကေတိ အနုဝိစာရေတိ မနသာနုပေက္ခတိ, ဥတ္တရိ စဿ ပညာယ အတ္ထံ နပ္ပဇာနာတိ။ အယံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခု – ‘ဘိက္ခု ဝိတက္ကဗဟုလော, နော ဓမ္မဝိဟာရီ’’’။

‘‘ဣဓ, ဘိက္ခု, ဘိက္ခု ဓမ္မံ ပရိယာပုဏာတိ – သုတ္တံ, ဂေယျံ, ဝေယျာကရဏံ, ဂါထံ, ဥဒါနံ, ဣတိဝုတ္တကံ, ဇာတကံ, အဗ္ဘုတဓမ္မံ, ဝေဒလ္လံ; ဥတ္တရိ စဿ ပညာယ အတ္ထံ ပဇာနာတိ။ ဧဝံ ခေါ, ဘိက္ခု, ဘိက္ခု ဓမ္မဝိဟာရီ ဟောတိ။

‘‘ဣတိ ခေါ, ဘိက္ခု, ဒေသိတော မယာ ပရိယတ္တိဗဟုလော, ဒေသိတော ပညတ္တိဗဟုလော, ဒေသိတော သဇ္ဈာယဗဟုလော, ဒေသိတော ဝိတက္ကဗဟုလော, ဒေသိတော ဓမ္မဝိဟာရီ။ ယံ ခေါ, ဘိက္ခု, သတ္ထာရာ ကရဏီယံ သာဝကာနံ ဟိတေသိနာ အနုကမ္ပကေန အနုကမ္ပံ ဥပါဒါယ, ကတံ ဝေါ တံ မယာ။ ဧတာနိ, ဘိက္ခု, ရုက္ခမူလာနိ, ဧတာနိ သုညာဂါရာနိ။ ဈာယထ ဘိက္ခု, မာ ပမာဒတ္ထ, မာ ပစ္ဆာ ဝိပ္ပဋိသာရိနော အဟုဝတ္ထ။ အယံ ဝေါ အမှာကံ အနုသာသနီ’’တိ။ စတုတ္ထံ။

၅. ပဌမယောဓါဇီဝသုတ္တံ

၇၅. ‘‘ပဉ္စိမေ , ဘိက္ခဝေ, ယောဓါဇီဝါ သန္တော သံဝိဇ္ဇမာနာ လောကသ္မိံ။ ကတမေ ပဉ္စ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ဧကစ္စော ယောဓါဇီဝေါ ရဇဂ္ဂညေဝ ဒိသွာ သံသီဒတိ ဝိသီဒတိ န သန္ထမ္ဘတိ န သက္ကောတိ သင်္ဂါမံ ဩတရိတုံ။ ဧဝရူပေါပိ [ဧဝရူပေါ (သီ.) ပု. ပ. ၁၉၃], ဘိက္ခဝေ, ဣဓေကစ္စော [ဧကစ္စော (သီ.)] ယောဓါဇီဝေါ ဟောတိ။ အယံ, ဘိက္ခဝေ, ပဌမော ယောဓါဇီဝေါ သန္တော သံဝိဇ္ဇမာနော လောကသ္မိံ။

‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, ဣဓေကစ္စော ယောဓါဇီဝေါ သဟတိ ရဇဂ္ဂံ; အပိ စ ခေါ ဓဇဂ္ဂညေဝ ဒိသွာ သံသီဒတိ ဝိသီဒတိ, န သန္ထမ္ဘတိ, န သက္ကောတိ သင်္ဂါမံ ဩတရိတုံ။ ဧဝရူပေါပိ, ဘိက္ခဝေ, ဣဓေကစ္စော ယောဓါဇီဝေါ ဟောတိ။ အယံ, ဘိက္ခဝေ, ဒုတိယော ယောဓါဇီဝေါ သန္တော သံဝိဇ္ဇမာနော လောကသ္မိံ။

‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, ဣဓေကစ္စော ယောဓါဇီဝေါ သဟတိ ရဇဂ္ဂံ သဟတိ ဓဇဂ္ဂံ; အပိ စ ခေါ ဥဿာရဏညေဝ [ဥဿာဒနံယေဝ (သီ. ဣ.)] သုတွာ သံသီဒတိ ဝိသီဒတိ, န သန္ထမ္ဘတိ, န သက္ကောတိ သင်္ဂါမံ ဩတရိတုံ။ ဧဝရူပေါပိ, ဘိက္ခဝေ, ဣဓေကစ္စော ယောဓါဇီဝေါ ဟောတိ။ အယံ, ဘိက္ခဝေ, တတိယော ယောဓါဇီဝေါ သန္တော သံဝိဇ္ဇမာနော လောကသ္မိံ။

‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, ဣဓေကစ္စော ယောဓါဇီဝေါ သဟတိ ရဇဂ္ဂံ, သဟတိ ဓဇဂ္ဂံ, သဟတိ ဥဿာရဏံ; အပိ စ ခေါ သမ္ပဟာရေ ဟညတိ [အာဟညတိ (သီ.)] ဗျာပဇ္ဇတိ။ ဧဝရူပေါပိ, ဘိက္ခဝေ, ဣဓေကစ္စော ယောဓါဇီဝေါ ဟောတိ။ အယံ, ဘိက္ခဝေ, စတုတ္ထော ယောဓါဇီဝေါ သန္တော သံဝိဇ္ဇမာနော လောကသ္မိံ။

‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, ဣဓေကစ္စော ယောဓါဇီဝေါ သဟတိ ရဇဂ္ဂံ, သဟတိ ဓဇဂ္ဂံ, သဟတိ ဥဿာရဏံ, သဟတိ သမ္ပဟာရံ။ သော တံ သင်္ဂါမံ အဘိဝိဇိနိတွာ ဝိဇိတသင်္ဂါမော တမေဝ သင်္ဂါမသီသံ အဇ္ဈာဝသတိ။ ဧဝရူပေါပိ, ဘိက္ခဝေ, ဣဓေကစ္စော ယောဓါဇီဝေါ ဟောတိ။ အယံ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စမော ယောဓါဇီဝေါ သန္တော သံဝိဇ္ဇမာနော လောကသ္မိံ။ ဣမေ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စ ယောဓါဇီဝါ သန္တော သံဝိဇ္ဇမာနာ လောကသ္မိံ။

‘‘ဧဝမေဝံ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စိမေ ယောဓါဇီဝူပမာ ပုဂ္ဂလာ သန္တော သံဝိဇ္ဇမာနာ ဘိက္ခူသု ။ ကတမေ ပဉ္စ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ရဇဂ္ဂညေဝ ဒိသွာ သံသီဒတိ ဝိသီဒတိ, န သန္ထမ္ဘတိ, န သက္ကောတိ ဗြဟ္မစရိယံ သန္ဓာရေတုံ [သန္တာနေတုံ (သီ. သျာ. ကံ. ဣ.)]။ သိက္ခာဒုဗ္ဗလ္ယံ အာဝိကတွာ သိက္ခံ ပစ္စက္ခာယ ဟီနာယာဝတ္တတိ။ ကိမဿ ရဇဂ္ဂသ္မိံ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ , ဘိက္ခု သုဏာတိ – ‘အမုကသ္မိံ နာမ ဂါမေ ဝါ နိဂမေ ဝါ ဣတ္ထီ ဝါ ကုမာရီ ဝါ အဘိရူပါ ဒဿနီယာ ပါသာဒိကာ ပရမာယ ဝဏ္ဏပေါက္ခရတာယ သမန္နာဂတာ’တိ။ သော တံ သုတွာ သံသီဒတိ ဝိသီဒတိ, န သန္ထမ္ဘတိ, န သက္ကောတိ ဗြဟ္မစရိယံ သန္ဓာရေတုံ။ သိက္ခာဒုဗ္ဗလ္ယံ အာဝိကတွာ သိက္ခံ ပစ္စက္ခာယ ဟီနာယာဝတ္တတိ။ ဣဒမဿ ရဇဂ္ဂသ္မိံ။

‘‘သေယျထာပိ သော, ဘိက္ခဝေ, ယောဓါဇီဝေါ ရဇဂ္ဂညေဝ ဒိသွာ သံသီဒတိ ဝိသီဒတိ, န သန္ထမ္ဘတိ, န သက္ကောတိ သင်္ဂါမံ ဩတရိတုံ; တထူပမာဟံ, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ ပုဂ္ဂလံ ဝဒါမိ။ ဧဝရူပေါပိ, ဘိက္ခဝေ, ဣဓေကစ္စော ပုဂ္ဂလော ဟောတိ။ အယံ, ဘိက္ခဝေ, ပဌမော ယောဓါဇီဝူပမော ပုဂ္ဂလော သန္တော သံဝိဇ္ဇမာနော ဘိက္ခူသု။

‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု သဟတိ ရဇဂ္ဂံ; အပိ စ ခေါ ဓဇဂ္ဂညေဝ ဒိသွာ သံသီဒတိ ဝိသီဒတိ, န သန္ထမ္ဘတိ, န သက္ကောတိ ဗြဟ္မစရိယံ သန္ဓာရေတုံ။ သိက္ခာဒုဗ္ဗလ္ယံ အာဝိကတွာ သိက္ခံ ပစ္စက္ခာယ ဟီနာယာဝတ္တတိ။ ကိမဿ ဓဇဂ္ဂသ္မိံ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု န ဟေဝ ခေါ သုဏာတိ – ‘အမုကသ္မိံ နာမ ဂါမေ ဝါ နိဂမေ ဝါ ဣတ္ထီ ဝါ ကုမာရီ ဝါ အဘိရူပါ ဒဿနီယာ ပါသာဒိကာ ပရမာယ ဝဏ္ဏပေါက္ခရတာယ သမန္နာဂတာ’တိ; အပိ စ ခေါ သာမံ ပဿတိ ဣတ္ထိံ ဝါ ကုမာရိံ ဝါ အဘိရူပံ ဒဿနီယံ ပါသာဒိကံ ပရမာယ ဝဏ္ဏပေါက္ခရတာယ သမန္နာဂတံ။ သော တံ ဒိသွာ သံသီဒတိ ဝိသီဒတိ, န သန္ထမ္ဘတိ, န သက္ကောတိ ဗြဟ္မစရိယံ သန္ဓာရေတုံ။ သိက္ခာဒုဗ္ဗလ္ယံ အာဝိကတွာ သိက္ခံ ပစ္စက္ခာယ ဟီနာယာဝတ္တတိ။ ဣဒမဿ ဓဇဂ္ဂသ္မိံ။

‘‘သေယျထာပိ သော, ဘိက္ခဝေ, ယောဓါဇီဝေါ သဟတိ ရဇဂ္ဂံ; အပိ စ ခေါ ဓဇဂ္ဂညေဝ ဒိသွာ သံသီဒတိ ဝိသီဒတိ, န သန္ထမ္ဘတိ, န သက္ကောတိ သင်္ဂါမံ ဩတရိတုံ; တထူပမာဟံ, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ ပုဂ္ဂလံ ဝဒါမိ။ ဧဝရူပေါပိ, ဘိက္ခဝေ, ဣဓေကစ္စော ပုဂ္ဂလော ဟောတိ။ အယံ, ဘိက္ခဝေ, ဒုတိယော ယောဓါဇီဝူပမော ပုဂ္ဂလော သန္တော သံဝိဇ္ဇမာနော ဘိက္ခူသု။

‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု သဟတိ ရဇဂ္ဂံ, သဟတိ ဓဇဂ္ဂံ; အပိ စ ခေါ ဥဿာရဏညေဝ သုတွာ သံသီဒတိ ဝိသီဒတိ, န သန္ထမ္ဘတိ, န သက္ကောတိ ဗြဟ္မစရိယံ သန္ဓာရေတုံ။ သိက္ခာဒုဗ္ဗလ္ယံ အာဝိကတွာ သိက္ခံ ပစ္စက္ခာယ ဟီနာယာဝတ္တတိ။ ကိမဿ ဥဿာရဏာယ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုံ အရညဂတံ ဝါ ရုက္ခမူလဂတံ ဝါ သုညာဂါရဂတံ ဝါ မာတုဂါမော ဥပသင်္ကမိတွာ ဦဟသတိ [ဥဟသတိ (က.), ဩဟသတိ (သျာ. ကံ.) ပု. ပ. ၁၉၆] ဥလ္လပတိ ဥဇ္ဇဂ္ဃတိ ဥပ္ပဏ္ဍေတိ။ သော မာတုဂါမေန ဦဟသိယမာနော ဥလ္လပိယမာနော ဥဇ္ဇဂ္ဃိယမာနော ဥပ္ပဏ္ဍိယမာနော သံသီဒတိ ဝိသီဒတိ, န သန္ထမ္ဘတိ, န သက္ကောတိ ဗြဟ္မစရိယံ သန္ဓာရေတုံ။ သိက္ခာဒုဗ္ဗလ္ယံ အာဝိကတွာ သိက္ခံ ပစ္စက္ခာယ ဟီနာယာဝတ္တတိ။ ဣဒမဿ ဥဿာရဏာယ။

‘‘သေယျထာပိ သော, ဘိက္ခဝေ, ယောဓါဇီဝေါ သဟတိ ရဇဂ္ဂံ, သဟတိ ဓဇဂ္ဂံ; အပိ စ ခေါ ဥဿာရဏညေဝ သုတွာ သံသီဒတိ ဝိသီဒတိ, န သန္ထမ္ဘတိ, န သက္ကောတိ သင်္ဂါမံ ဩတရိတုံ; တထူပမာဟံ, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ ပုဂ္ဂလံ ဝဒါမိ။ ဧဝရူပေါပိ, ဘိက္ခဝေ, ဣဓေကစ္စော ပုဂ္ဂလော ဟောတိ။ အယံ, ဘိက္ခဝေ, တတိယော ယောဓါဇီဝူပမော ပုဂ္ဂလော သန္တော သံဝိဇ္ဇမာနော ဘိက္ခူသု။

‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု သဟတိ ရဇဂ္ဂံ, သဟတိ ဓဇဂ္ဂံ, သဟတိ ဥဿာရဏံ; အပိ စ ခေါ သမ္ပဟာရေ ဟညတိ ဗျာပဇ္ဇတိ။ ကိမဿ သမ္ပဟာရသ္မိံ ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုံ အရညဂတံ ဝါ ရုက္ခမူလဂတံ ဝါ သုညာဂါရဂတံ ဝါ မာတုဂါမော ဥပသင်္ကမိတွာ အဘိနိသီဒတိ အဘိနိပဇ္ဇတိ အဇ္ဈောတ္ထရတိ။ သော မာတုဂါမေန အဘိနိသီဒိယမာနော အဘိနိပဇ္ဇိယမာနော အဇ္ဈောတ္ထရိယမာနော သိက္ခံ အပစ္စက္ခာယ ဒုဗ္ဗလ္ယံ အနာဝိကတွာ မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝတိ။ ဣဒမဿ သမ္ပဟာရသ္မိံ။

‘‘သေယျထာပိ သော, ဘိက္ခဝေ, ယောဓါဇီဝေါ သဟတိ ရဇဂ္ဂံ, သဟတိ ဓဇဂ္ဂံ, သဟတိ ဥဿာရဏံ, အပိ စ ခေါ သမ္ပဟာရေ ဟညတိ ဗျာပဇ္ဇတိ; တထူပမာဟံ, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ ပုဂ္ဂလံ ဝဒါမိ။ ဧဝရူပေါပိ, ဘိက္ခဝေ, ဣဓေကစ္စော ပုဂ္ဂလော ဟောတိ။ အယံ, ဘိက္ခဝေ, စတုတ္ထော ယောဓါဇီဝူပမော ပုဂ္ဂလော သန္တော သံဝိဇ္ဇမာနော ဘိက္ခူသု။

‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု သဟတိ ရဇဂ္ဂံ, သဟတိ ဓဇဂ္ဂံ, သဟတိ ဥဿာရဏံ, သဟတိ သမ္ပဟာရံ, သော တံ သင်္ဂါမံ အဘိဝိဇိနိတွာ ဝိဇိတသင်္ဂါမော တမေဝ သင်္ဂါမသီသံ အဇ္ဈာဝသတိ ။ ကိမဿ သင်္ဂါမဝိဇယသ္မိံ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု အရညဂတံ ဝါ ရုက္ခမူလဂတံ ဝါ သုညာဂါရဂတံ ဝါ မာတုဂါမော ဥပသင်္ကမိတွာ အဘိနိသီဒတိ အဘိနိပဇ္ဇတိ အဇ္ဈောတ္ထရတိ။ သော မာတုဂါမေန အဘိနိသီဒိယမာနော အဘိနိပဇ္ဇိယမာနော အဇ္ဈောတ္ထရိယမာနော ဝိနိဝေဌေတွာ ဝိနိမောစေတွာ ယေန ကာမံ ပက္ကမတိ။ သော ဝိဝိတ္တံ သေနာသနံ ဘဇတိ အရညံ ရုက္ခမူလံ ပဗ္ဗတံ ကန္ဒရံ ဂိရိဂုဟံ သုသာနံ ဝနပတ္ထံ အဗ္ဘောကာသံ ပလာလပုဉ္ဇံ။

‘‘သော အရညဂတော ဝါ ရုက္ခမူလဂတော ဝါ သုညာဂါရဂတော ဝါ နိသီဒတိ ပလ္လင်္ကံ အာဘုဇိတွာ ဥဇုံ ကာယံ ပဏိဓါယ ပရိမုခံ သတိံ ဥပဋ္ဌပေတွာ ။ သော အဘိဇ္ဈံ လောကေ ပဟာယ ဝိဂတာဘိဇ္ဈေန စေတသာ ဝိဟရတိ, အဘိဇ္ဈာယ စိတ္တံ ပရိသောဓေတိ; ဗျာပါဒပဒေါသံ ပဟာယ အဗျာပန္နစိတ္တော ဝိဟရတိ, သဗ္ဗပါဏဘူတဟိတာနုကမ္ပီ ဗျာပါဒပဒေါသာ စိတ္တံ ပရိသောဓေတိ; ထိနမိဒ္ဓံ ပဟာယ ဝိဂတထိနမိဒ္ဓေါ ဝိဟရတိ အာလောကသညီ သတော သမ္ပဇာနော, ထိနမိဒ္ဓါ စိတ္တံ ပရိသောဓေတိ; ဥဒ္ဓစ္စကုက္ကုစ္စံ ပဟာယ အနုဒ္ဓတော ဝိဟရတိ အဇ္ဈတ္တံ ဝူပသန္တစိတ္တော, ဥဒ္ဓစ္စကုက္ကုစ္စာ စိတ္တံ ပရိသောဓေတိ; ဝိစိကိစ္ဆံ ပဟာယ တိဏ္ဏဝိစိကိစ္ဆော ဝိဟရတိ အကထံကထီ ကုသလေသု ဓမ္မေသု, ဝိစိကိစ္ဆာယ စိတ္တံ ပရိသောဓေတိ။ သော ဣမေ ပဉ္စ နီဝရဏေ ပဟာယ စေတသော ဥပက္ကိလေသေ ပညာယ ဒုဗ္ဗလီကရဏေ ဝိဝိစ္စေဝ ကာမေဟိ။ပေ.။ ဣတိယာ စ ဝိရာဂါ ဥပေက္ခကော စ ဝိဟရတိ သတော သမ္ပဇာနော, သုခဉ္စ ကာယေန ပဋိသံဝေဒေတိ ယံ တံ အရိယာ အာစိက္ခန္တိ – ‘ဥပေက္ခကော သတိမာ သုခဝိဟာရီ’တိ တတိယံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ သုခဿ စ ပဟာနာ ဒုက္ခဿ စ ပဟာနာ, ပုဗ္ဗေဝ သောမနဿဒေါမနဿာနံ အတ္ထင်္ဂမာ အဒုက္ခမသုခံ ဥပေက္ခာသတိပါရိသုဒ္ဓိံ စတုတ္ထံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။

‘‘သော ဧဝံ သမာဟိတေ စိတ္တေ ပရိသုဒ္ဓေ ပရိယောဒါတေ အနင်္ဂဏေ ဝိဂတူပက္ကိလေသေ မုဒုဘူတေ ကမ္မနိယေ ဌိတေ အာနေဉ္ဇပ္ပတ္တေ အာသဝါနံ ခယဉာဏာယ စိတ္တံ အဘိနိန္နာမေတိ။ သော ‘ဣဒံ ဒုက္ခ’န္တိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ, ‘အယံ ဒုက္ခသမုဒယော’တိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ, ‘အယံ ဒုက္ခနိရောဓေါ’တိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ, ‘အယံ ဒုက္ခနိရောဓဂါမိနီ ပဋိပဒါ’တိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ, ‘ဣမေ အာသဝါ’တိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ, ‘အယံ အာသဝသမုဒယော’တိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ, ‘အယံ အာသဝနိရောဓေါ’တိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ, ‘အယံ အာသဝနိရောဓဂါမိနီ ပဋိပဒါ’တိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ။ တဿ ဧဝံ ဇာနတော ဧဝံ ပဿတော ကာမာသဝါပိ စိတ္တံ ဝိမုစ္စတိ, ဘဝါသဝါပိ စိတ္တံ ဝိမုစ္စတိ, အဝိဇ္ဇာသဝါပိ စိတ္တံ ဝိမုစ္စတိ, ဝိမုတ္တသ္မိံ ဝိမုတ္တမိတိ ဉာဏံ ဟောတိ။ ‘ခီဏာ ဇာတိ, ဝုသိတံ ဗြဟ္မစရိယံ, ကတံ ကရဏီယံ, နာပရံ ဣတ္ထတ္တာယာ’တိ ပဇာနာတိ။ ဣဒမဿ သင်္ဂါမဝိဇယသ္မိံ။

‘‘သေယျထာပိ သော, ဘိက္ခဝေ, ယောဓါဇီဝေါ သဟတိ ရဇဂ္ဂံ, သဟတိ ဓဇဂ္ဂံ, သဟတိ ဥဿာရဏံ, သဟတိ သမ္ပဟာရံ, သော တံ သင်္ဂါမံ အဘိဝိဇိနိတွာ ဝိဇိတသင်္ဂါမော တမေဝ သင်္ဂါမသီသံ အဇ္ဈာဝသတိ; တထူပမာဟံ, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ ပုဂ္ဂလံ ဝဒါမိ။ ဧဝရူပေါပိ, ဘိက္ခဝေ, ဣဓေကစ္စော ပုဂ္ဂလော ဟောတိ။ အယံ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စမော ယောဓါဇီဝူပမော ပုဂ္ဂလော သန္တော သံဝိဇ္ဇမာနော ဘိက္ခူသု။ ဣမေ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စ ယောဓါဇီဝူပမာ ပုဂ္ဂလာ သန္တော သံဝိဇ္ဇမာနာ ဘိက္ခူသူ’’တိ။ ပဉ္စမံ။

၆. ဒုတိယယောဓါဇီဝသုတ္တံ

၇၆. ‘‘ပဉ္စိမေ, ဘိက္ခဝေ, ယောဓါဇီဝါ သန္တော သံဝိဇ္ဇမာနာ လောကသ္မိံ။ ကတမေ ပဉ္စ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ဧကစ္စော ယောဓါဇီဝေါ အသိစမ္မံ ဂဟေတွာ ဓနုကလာပံ သန္နယှိတွာ ဝိယူဠှံ သင်္ဂါမံ ဩတရတိ။ သော တသ္မိံ သင်္ဂါမေ ဥဿဟတိ ဝါယမတိ။ တမေနံ ဥဿဟန္တံ ဝါယမန္တံ ပရေ ဟနန္တိ ပရိယာပါဒေန္တိ။ ဧဝရူပေါပိ, ဘိက္ခဝေ, ဣဓေကစ္စော ယောဓါဇီဝေါ ဟောတိ။ အယံ, ဘိက္ခဝေ, ပဌမော ယောဓါဇီဝေါ သန္တော သံဝိဇ္ဇမာနော လောကသ္မိံ။

‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, ဣဓေကစ္စော ယောဓါဇီဝေါ အသိစမ္မံ ဂဟေတွာ ဓနုကလာပံ သန္နယှိတွာ ဝိယူဠှံ သင်္ဂါမံ ဩတရတိ။ သော တသ္မိံ သင်္ဂါမေ ဥဿဟတိ ဝါယမတိ။ တမေနံ ဥဿဟန္တံ ဝါယမန္တံ ပရေ ဥပလိက္ခန္တိ [ဥပလိခန္တိ (က.)], တမေနံ အပနေန္တိ; အပနေတွာ ဉာတကာနံ နေန္တိ။ သော ဉာတကေဟိ နီယမာနော အပ္ပတွာဝ ဉာတကေ အန္တရာမဂ္ဂေ ကာလံ ကရောတိ။ ဧဝရူပေါပိ, ဘိက္ခဝေ, ဣဓေကစ္စော ယောဓါဇီဝေါ ဟောတိ။ အယံ, ဘိက္ခဝေ, ဒုတိယော ယောဓါဇီဝေါ သန္တော သံဝိဇ္ဇမာနော လောကသ္မိံ။

‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, ဣဓေကစ္စော ယောဓါဇီဝေါ အသိစမ္မံ ဂဟေတွာ ဓနုကလာပံ သန္နယှိတွာ ဝိယူဠှံ သင်္ဂါမံ ဩတရတိ။ သော တသ္မိံ သင်္ဂါမေ ဥဿဟတိ ဝါယမတိ။ တမေနံ ဥဿဟန္တံ ဝါယမန္တံ ပရေ ဥပလိက္ခန္တိ, တမေနံ အပနေန္တိ; အပနေတွာ ဉာတကာနံ နေန္တိ။ တမေနံ ဉာတကာ ဥပဋ္ဌဟန္တိ ပရိစရန္တိ။ သော ဉာတကေဟိ ဥပဋ္ဌဟိယမာနော ပရိစရိယမာနော တေနေဝ အာဗာဓေန ကာလံ ကရောတိ ။ ဧဝရူပေါပိ, ဘိက္ခဝေ, ဣဓေကစ္စော ယောဓါဇီဝေါ ဟောတိ။ အယံ, ဘိက္ခဝေ, တတိယော ယောဓါဇီဝေါ သန္တော သံဝိဇ္ဇမာနော လောကသ္မိံ။

‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, ဣဓေကစ္စော ယောဓါဇီဝေါ အသိစမ္မံ ဂဟေတွာ ဓနုကလာပံ သန္နယှိတွာ ဝိယူဠှံ သင်္ဂါမံ ဩတရတိ။ သော တသ္မိံ သင်္ဂါမေ ဥဿဟတိ ဝါယမတိ။ တမေနံ ဥဿဟန္တံ ဝါယမန္တံ ပရေ ဥပလိက္ခန္တိ, တမေနံ အပနေန္တိ; အပနေတွာ ဉာတကာနံ နေန္တိ။ တမေနံ ဉာတကာ ဥပဋ္ဌဟန္တိ ပရိစရန္တိ။ သော ဉာတကေဟိ ဥပဋ္ဌဟိယမာနော ပရိစရိယမာနော ဝုဋ္ဌာတိ တမှာ အာဗာဓါ။ ဧဝရူပေါပိ, ဘိက္ခဝေ, ဣဓေကစ္စော ယောဓါဇီဝေါ ဟောတိ။ အယံ, ဘိက္ခဝေ, စတုတ္ထော ယောဓါဇီဝေါ သန္တော သံဝိဇ္ဇမာနော လောကသ္မိံ။

‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, ဣဓေကစ္စော ယောဓါဇီဝေါ အသိစမ္မံ ဂဟေတွာ ဓနုကလာပံ သန္နယှိတွာ ဝိယူဠှံ သင်္ဂါမံ ဩတရတိ။ သော တံ သင်္ဂါမံ အဘိဝိဇိနိတွာ ဝိဇိတသင်္ဂါမော တမေဝ သင်္ဂါမသီသံ အဇ္ဈာဝသတိ။ ဧဝရူပေါပိ, ဘိက္ခဝေ, ဣဓေကစ္စော ယောဓါဇီဝေါ ဟောတိ။ အယံ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စမော ယောဓါဇီဝေါ သန္တော သံဝိဇ္ဇမာနော လောကသ္မိံ။ ဣမေ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စ ယောဓါဇီဝါ သန္တော သံဝိဇ္ဇမာနာ လောကသ္မိံ။

‘‘ဧဝမေဝံ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စိမေ ယောဓါဇီဝူပမာ ပုဂ္ဂလာ သန္တော သံဝိဇ္ဇမာနာ ဘိက္ခူသု။ ကတမေ ပဉ္စ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု အညတရံ ဂါမံ ဝါ နိဂမံ ဝါ ဥပနိဿာယ ဝိဟရတိ။ သော ပုဗ္ဗဏှသမယံ နိဝါသေတွာ ပတ္တစီဝရမာဒါယ တမေဝ ဂါမံ ဝါ နိဂမံ ဝါ ပိဏ္ဍာယ ပဝိသတိ အရက္ခိတေနေဝ ကာယေန အရက္ခိတာယ ဝါစာယ အရက္ခိတေန စိတ္တေန အနုပဋ္ဌိတာယ သတိယာ အသံဝုတေဟိ ဣန္ဒ္ရိယေဟိ။ သော တတ္ထ ပဿတိ မာတုဂါမံ ဒုန္နိဝတ္ထံ ဝါ ဒုပ္ပါရုတံ ဝါ။ တဿ တံ မာတုဂါမံ ဒိသွာ ဒုန္နိဝတ္ထံ ဝါ ဒုပ္ပါရုတံ ဝါ ရာဂေါ စိတ္တံ အနုဒ္ဓံသေတိ။ သော ရာဂါနုဒ္ဓံသိတေန စိတ္တေန သိက္ခံ အပစ္စက္ခာယ ဒုဗ္ဗလ္ယံ အနာဝိကတွာ မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝတိ။

‘‘သေယျထာပိ သော, ဘိက္ခဝေ, ယောဓါဇီဝေါ အသိစမ္မံ ဂဟေတွာ ဓနုကလာပံ သန္နယှိတွာ ဝိယူဠှံ သင်္ဂါမံ ဩတရတိ, သော တသ္မိံ သင်္ဂါမေ ဥဿဟတိ ဝါယမတိ, တမေနံ ဥဿဟန္တံ ဝါယမန္တံ ပရေ ဟနန္တိ ပရိယာပါဒေန္တိ; တထူပမာဟံ, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ ပုဂ္ဂလံ ဝဒါမိ။ ဧဝရူပေါပိ, ဘိက္ခဝေ, ဣဓေကစ္စော ပုဂ္ဂလော ဟောတိ။ အယံ, ဘိက္ခဝေ, ပဌမော ယောဓါဇီဝူပမော ပုဂ္ဂလော သန္တော သံဝိဇ္ဇမာနော ဘိက္ခူသု။

‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု အညတရံ ဂါမံ ဝါ နိဂမံ ဝါ ဥပနိဿာယ ဝိဟရတိ။ သော ပုဗ္ဗဏှသမယံ နိဝါသေတွာ ပတ္တစီဝရမာဒါယ တမေဝ ဂါမံ ဝါ နိဂမံ ဝါ ပိဏ္ဍာယ ပဝိသတိ အရက္ခိတေနေဝ ကာယေန အရက္ခိတာယ ဝါစာယ အရက္ခိတေန စိတ္တေန အနုပဋ္ဌိတာယ သတိယာ အသံဝုတေဟိ ဣန္ဒ္ရိယေဟိ။ သော တတ္ထ ပဿတိ မာတုဂါမံ ဒုန္နိဝတ္ထံ ဝါ ဒုပ္ပါရုတံ ဝါ။ တဿ တံ မာတုဂါမံ ဒိသွာ ဒုန္နိဝတ္ထံ ဝါ ဒုပ္ပါရုတံ ဝါ ရာဂေါ စိတ္တံ အနုဒ္ဓံသေတိ။ သော ရာဂါနုဒ္ဓံသိတေန စိတ္တေန ပရိဍယှတေဝ ကာယေန ပရိဍယှတိ စေတသာ။ တဿ ဧဝံ ဟောတိ – ‘ယံနူနာဟံ အာရာမံ ဂန္တွာ ဘိက္ခူနံ အာရောစေယျံ – ရာဂပရိယုဋ္ဌိတောမှိ [ရာဂါယိတောမှိ (သီ. သျာ. ကံ)], အာဝုသော, ရာဂပရေတော, န သက္ကောမိ ဗြဟ္မစရိယံ သန္ဓာရေတုံ; သိက္ခာဒုဗ္ဗလ္ယံ အာဝိကတွာ သိက္ခံ ပစ္စက္ခာယ ဟီနာယာဝတ္တိဿာမီ’တိ။ သော အာရာမံ ဂစ္ဆန္တော အပ္ပတွာဝ အာရာမံ အန္တရာမဂ္ဂေ သိက္ခာဒုဗ္ဗလ္ယံ အာဝိကတွာ သိက္ခံ ပစ္စက္ခာယ ဟီနာယာဝတ္တတိ။

‘‘သေယျထာပိ သော, ဘိက္ခဝေ, ယောဓါဇီဝေါ အသိစမ္မံ ဂဟေတွာ ဓနုကလာပံ သန္နယှိတွာ ဝိယူဠှံ သင်္ဂါမံ ဩတရတိ, သော တသ္မိံ သင်္ဂါမေ ဥဿဟတိ ဝါယမတိ, တမေနံ ဥဿဟန္တံ ဝါယမန္တံ ပရေ ဥပလိက္ခန္တိ, တမေနံ အပနေန္တိ; အပနေတွာ ဉာတကာနံ နေန္တိ။ သော ဉာတကေဟိ နီယမာနော အပ္ပတွာဝ ဉာတကေ အန္တရာမဂ္ဂေ ကာလံ ကရောတိ; တထူပမာဟံ, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ ပုဂ္ဂလံ ဝဒါမိ။ ဧဝရူပေါပိ, ဘိက္ခဝေ, ဣဓေကစ္စော ပုဂ္ဂလော ဟောတိ။ အယံ, ဘိက္ခဝေ, ဒုတိယော ယောဓါဇီဝူပမော ပုဂ္ဂလော သန္တော သံဝိဇ္ဇမာနော ဘိက္ခူသု။

‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု အညတရံ ဂါမံ ဝါ နိဂမံ ဝါ ဥပနိဿာယ ဝိဟရတိ။ သော ပုဗ္ဗဏှသမယံ နိဝါသေတွာ ပတ္တစီဝရမာဒါယ တမေဝ ဂါမံ ဝါ နိဂမံ ဝါ ပိဏ္ဍာယ ပဝိသတိ အရက္ခိတေနေဝ ကာယေန အရက္ခိတာယ ဝါစာယ အရက္ခိတေန စိတ္တေန အနုပဋ္ဌိတာယ သတိယာ အသံဝုတေဟိ ဣန္ဒ္ရိယေဟိ။ သော တတ္ထ ပဿတိ မာတုဂါမံ ဒုန္နိဝတ္ထံ ဝါ ဒုပ္ပါရုတံ ဝါ။ တဿ တံ မာတုဂါမံ ဒိသွာ ဒုန္နိဝတ္ထံ ဝါ ဒုပ္ပါရုတံ ဝါ ရာဂေါ စိတ္တံ အနုဒ္ဓံသေတိ။ သော ရာဂါနုဒ္ဓံသိတေန စိတ္တေန ပရိဍယှတေဝ ကာယေန ပရိဍယှတိ စေတသာ။ တဿ ဧဝံ ဟောတိ – ‘ယံနူနာဟံ အာရာမံ ဂန္တွာ ဘိက္ခူနံ အာရောစေယျံ – ရာဂပရိယုဋ္ဌိတောမှိ, အာဝုသော, ရာဂပရေတော, န သက္ကောမိ ဗြဟ္မစရိယံ သန္ဓာရေတုံ; သိက္ခာဒုဗ္ဗလ္ယံ အာဝိကတွာ သိက္ခံ ပစ္စက္ခာယ ဟီနာယာဝတ္တိဿာမီ’တိ။ သော အာရာမံ ဂန္တွာ ဘိက္ခူနံ အာရောစေတိ – ‘ရာဂပရိယုဋ္ဌိတောမှိ, အာဝုသော, ရာဂပရေတော, န သက္ကောမိ ဗြဟ္မစရိယံ သန္ဓာရေတုံ; သိက္ခာဒုဗ္ဗလ္ယံ အာဝိကတွာ သိက္ခံ ပစ္စက္ခာယ ဟီနာယာဝတ္တိဿာမီ’’’တိ။

‘‘တမေနံ သဗြဟ္မစာရီ ဩဝဒန္တိ အနုသာသန္တိ – ‘အပ္ပဿာဒါ , အာဝုသော, ကာမာ ဝုတ္တာ ဘဂဝတာ ဗဟုဒုက္ခာ ဗဟုပါယာသာ [ဗဟူပါယာသာ (သီ. သျာ. ကံ. ဣ.) ပါစိ. ၄၁၇; စူဠဝ. ၆၅; မ. နိ. ၁.၂၃၄], အာဒီနဝေါ ဧတ္ထ ဘိယျော။ အဋ္ဌိကင်္ကလူပမာ ကာမာ ဝုတ္တာ ဘဂဝတာ ဗဟုဒုက္ခာ ဗဟုပါယာသာ, အာဒီနဝေါ ဧတ္ထ ဘိယျော။ မံသပေသူပမာ ကာမာ ဝုတ္တာ ဘဂဝတာ ဗဟုဒုက္ခာ ဗဟုပါယာသာ, အာဒီနဝေါ ဧတ္ထ ဘိယျော။ တိဏုက္ကူပမာ ကာမာ ဝုတ္တာ ဘဂဝတာ ဗဟုဒုက္ခာ ဗဟုပါယာသာ, အာဒီနဝေါ ဧတ္ထ ဘိယျော။ အင်္ဂါရကာသူပမာ ကာမာ ဝုတ္တာ ဘဂဝတာ ဗဟုဒုက္ခာ ဗဟုပါယာသာ, အာဒီနဝေါ ဧတ္ထ ဘိယျော။ သုပိနကူပမာ ကာမာ ဝုတ္တာ ဘဂဝတာ ဗဟုဒုက္ခာ ဗဟုပါယာသာ, အာဒီနဝေါ ဧတ္ထ ဘိယျော။ ယာစိတကူပမာ ကာမာ ဝုတ္တာ ဘဂဝတာ ဗဟုဒုက္ခာ ဗဟုပါယာသာ, အာဒီနဝေါ ဧတ္ထ ဘိယျော။ ရုက္ခဖလူပမာ ကာမာ ဝုတ္တာ ဘဂဝတာ ဗဟုဒုက္ခာ ဗဟုပါယာသာ, အာဒီနဝေါ ဧတ္ထ ဘိယျော။ အသိသူနူပမာ ကာမာ ဝုတ္တာ ဘဂဝတာ ဗဟုဒုက္ခာ ဗဟုပါယာသာ, အာဒီနဝေါ ဧတ္ထ ဘိယျော။ သတ္တိသူလူပမာ ကာမာ ဝုတ္တာ ဘဂဝတာ ဗဟုဒုက္ခာ ဗဟုပါယာသာ, အာဒီနဝေါ ဧတ္ထ ဘိယျော။ သပ္ပသိရူပမာ ကာမာ ဝုတ္တာ ဘဂဝတာ ဗဟုဒုက္ခာ ဗဟုပါယာသာ, အာဒီနဝေါ ဧတ္ထ ဘိယျော။ အဘိရမတာယသ္မာ ဗြဟ္မစရိယေ; မာယသ္မာ သိက္ခာဒုဗ္ဗလ္ယံ အာဝိကတွာ သိက္ခံ ပစ္စက္ခာယ ဟီနာယာဝတ္တီ’’’တိ။

‘‘သော သဗြဟ္မစာရီဟိ ဧဝံ ဩဝဒိယမာနော ဧဝံ အနုသာသိယမာနော ဧဝမာဟ – ‘ကိဉ္စာပိ, အာဝုသော, အပ္ပဿာဒါ ကာမာ ဝုတ္တာ ဘဂဝတာ ဗဟုဒုက္ခာ ဗဟုပါယာသာ, အာဒီနဝေါ ဧတ္ထ ဘိယျော; အထ ခေါ နေဝါဟံ သက္ကောမိ ဗြဟ္မစရိယံ သန္ဓာရေတုံ, သိက္ခာဒုဗ္ဗလ္ယံ အာဝိကတွာ သိက္ခံ ပစ္စက္ခာယ ဟီနာယာဝတ္တိဿာမီ’’’တိ။ သော သိက္ခာဒုဗ္ဗလ္ယံ အာဝိကတွာ သိက္ခံ ပစ္စက္ခာယ ဟီနာယာဝတ္တတိ။

‘‘သေယျထာပိ သော, ဘိက္ခဝေ, ယောဓါဇီဝေါ အသိစမ္မံ ဂဟေတွာ ဓနုကလာပံ သန္နယှိတွာ ဝိယူဠှံ သင်္ဂါမံ ဩတရတိ, သော တသ္မိံ သင်္ဂါမေ ဥဿဟတိ ဝါယမတိ, တမေနံ ဥဿဟန္တံ ဝါယမန္တံ ပရေ ဥပလိက္ခန္တိ, တမေနံ အပနေန္တိ; အပနေတွာ ဉာတကာနံ နေန္တိ, တမေနံ ဉာတကာ ဥပဋ္ဌဟန္တိ ပရိစရန္တိ ။ သော ဉာတကေဟိ ဥပဋ္ဌဟိယမာနော ပရိစရိယမာနော တေနေဝ အာဗာဓေန ကာလံ ကရောတိ; တထူပမာဟံ, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ ပုဂ္ဂလံ ဝဒါမိ။ ဧဝရူပေါပိ, ဘိက္ခဝေ, ဣဓေကစ္စော ပုဂ္ဂလော ဟောတိ။ အယံ, ဘိက္ခဝေ, တတိယော ယောဓါဇီဝူပမော ပုဂ္ဂလော သန္တော သံဝိဇ္ဇမာနော ဘိက္ခူသု။

‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု အညတရံ ဂါမံ ဝါ နိဂမံ ဝါ ဥပနိဿာယ ဝိဟရတိ။ သော ပုဗ္ဗဏှသမယံ နိဝါသေတွာ ပတ္တစီဝရမာဒါယ တမေဝ ဂါမံ ဝါ နိဂမံ ဝါ ပိဏ္ဍာယ ပဝိသတိ အရက္ခိတေနေဝ ကာယေန အရက္ခိတာယ ဝါစာယ အရက္ခိတေန စိတ္တေန အနုပဋ္ဌိတာယ သတိယာ အသံဝုတေဟိ ဣန္ဒ္ရိယေဟိ။ သော တတ္ထ ပဿတိ မာတုဂါမံ ဒုန္နိဝတ္ထံ ဝါ ဒုပ္ပါရုတံ ဝါ။ တဿ တံ မာတုဂါမံ ဒိသွာ ဒုန္နိဝတ္ထံ ဝါ ဒုပ္ပါရုတံ ဝါ ရာဂေါ စိတ္တံ အနုဒ္ဓံသေတိ။ သော ရာဂါနုဒ္ဓံသိတေန စိတ္တေန ပရိဍယှတေဝ ကာယေန ပရိဍယှတိ စေတသာ။ တဿ ဧဝံ ဟောတိ – ‘ယံနူနာဟံ အာရာမံ ဂန္တွာ ဘိက္ခူနံ အာရောစေယျံ – ရာဂပရိယုဋ္ဌိတောမှိ, အာဝုသော, ရာဂပရေတော, န သက္ကောမိ ဗြဟ္မစရိယံ သန္ဓာရေတုံ; သိက္ခာဒုဗ္ဗလ္ယံ အာဝိကတွာ သိက္ခံ ပစ္စက္ခာယ ဟီနာယာဝတ္တိဿာမီ’တိ။ သော အာရာမံ ဂန္တွာ ဘိက္ခူနံ အာရောစေတိ – ‘ရာဂပရိယုဋ္ဌိတောမှိ, အာဝုသော, ရာဂပရေတော, န သက္ကောမိ ဗြဟ္မစရိယံ သန္ဓာရေတုံ; သိက္ခာဒုဗ္ဗလ္ယံ အာဝိကတွာ သိက္ခံ ပစ္စက္ခာယ ဟီနာယာဝတ္တိဿာမီ’’’တိ။

‘‘တမေနံ သဗြဟ္မစာရီ ဩဝဒန္တိ အနုသာသန္တိ – ‘အပ္ပဿာဒါ, အာဝုသော, ကာမာ ဝုတ္တာ ဘဂဝတာ ဗဟုဒုက္ခာ ဗဟုပါယာသာ, အာဒီနဝေါ ဧတ္ထ ဘိယျော။ အဋ္ဌိကင်္ကလူပမာ ကာမာ ဝုတ္တာ ဘဂဝတာ ဗဟုဒုက္ခာ ဗဟုပါယာသာ, အာဒီနဝေါ ဧတ္ထ ဘိယျော။ မံသပေသူပမာ ကာမာ ဝုတ္တာ ဘဂဝတာ။ပေ.။ တိဏုက္ကူပမာ ကာမာ ဝုတ္တာ ဘဂဝတာ။ အင်္ဂါရကာသူပမာ ကာမာ ဝုတ္တာ ဘဂဝတာ။ သုပိနကူပမာ ကာမာ ဝုတ္တာ ဘဂဝတာ။ ယာစိတကူပမာ ကာမာ ဝုတ္တာ ဘဂဝတာ။ ရုက္ခဖလူပမာ ကာမာ ဝုတ္တာ ဘဂဝတာ။ အသိသူနူပမာ ကာမာ ဝုတ္တာ ဘဂဝတာ။ သတ္တိသူလူပမာ ကာမာ ဝုတ္တာ ဘဂဝတာ။ သပ္ပသိရူပမာ ကာမာ ဝုတ္တာ ဘဂဝတာ ဗဟုဒုက္ခာ ဗဟုပါယာသာ, အာဒီနဝေါ ဧတ္ထ ဘိယျော။ အဘိရမတာယသ္မာ ဗြဟ္မစရိယေ; မာယသ္မာ သိက္ခာဒုဗ္ဗလ္ယံ အာဝိကတွာ သိက္ခံ ပစ္စက္ခာယ ဟီနာယာဝတ္တီ’’’တိ။

‘‘သော သဗြဟ္မစာရီဟိ ဧဝံ ဩဝဒိယမာနော ဧဝံ အနုသာသိယမာနော ဧဝမာဟ – ‘ဥဿဟိဿာမိ , အာဝုသော, ဝါယမိဿာမိ, အာဝုသော, အဘိရမိဿာမိ, အာဝုသော! န ဒါနာဟံ, အာဝုသော, သိက္ခာဒုဗ္ဗလ္ယံ အာဝိကတွာ သိက္ခံ ပစ္စက္ခာယ ဟီနာယာဝတ္တိဿာမီ’’’တိ။

‘‘သေယျထာပိ သော, ဘိက္ခဝေ, ယောဓါဇီဝေါ အသိစမ္မံ ဂဟေတွာ ဓနုကလာပံ သန္နယှိတွာ ဝိယူဠှံ သင်္ဂါမံ ဩတရတိ, သော တသ္မိံ သင်္ဂါမေ ဥဿဟတိ ဝါယမတိ, တမေနံ ဥဿဟန္တံ ဝါယမန္တံ ပရေ ဥပလိက္ခန္တိ, တမေနံ အပနေန္တိ; အပနေတွာ ဉာတကာနံ နေန္တိ, တမေနံ ဉာတကာ ဥပဋ္ဌဟန္တိ ပရိစရန္တိ။ သော ဉာတကေဟိ ဥပဋ္ဌဟိယမာနော ပရိစရိယမာနော ဝုဋ္ဌာတိ တမှာ အာဗာဓါ; တထူပမာဟံ, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ ပုဂ္ဂလံ ဝဒါမိ။ ဧဝရူပေါပိ, ဘိက္ခဝေ, ဣဓေကစ္စော ပုဂ္ဂလော ဟောတိ။ အယံ, ဘိက္ခဝေ, စတုတ္ထော ယောဓါဇီဝူပမော ပုဂ္ဂလော သန္တော သံဝိဇ္ဇမာနော ဘိက္ခူသု။

‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု အညတရံ ဂါမံ ဝါ နိဂမံ ဝါ ဥပနိဿာယ ဝိဟရတိ။ သော ပုဗ္ဗဏှသမယံ နိဝါသေတွာ ပတ္တစီဝရမာဒါယ တမေဝ ဂါမံ ဝါ နိဂမံ ဝါ ပိဏ္ဍာယ ပဝိသတိ ရက္ခိတေနေဝ ကာယေန ရက္ခိတာယ ဝါစာယ ရက္ခိတေန စိတ္တေန ဥပဋ္ဌိတာယ သတိယာ သံဝုတေဟိ ဣန္ဒ္ရိယေဟိ။ သော စက္ခုနာ ရူပံ ဒိသွာ န နိမိတ္တဂ္ဂါဟီ ဟောတိ နာနုဗျဉ္ဇနဂ္ဂါဟီ။ ယတွာဓိကရဏမေနံ စက္ခုန္ဒ္ရိယံ အသံဝုတံ ဝိဟရန္တံ အဘိဇ္ဈာဒေါမနဿာ ပါပကာ အကုသလာ ဓမ္မာ အနွာဿဝေယျုံ, တဿ သံဝရာယ ပဋိပဇ္ဇတိ; ရက္ခတိ စက္ခုန္ဒ္ရိယံ; စက္ခုန္ဒ္ရိယေ သံဝရံ အာပဇ္ဇတိ။ သောတေန သဒ္ဒံ သုတွာ။ ဃာနေန ဂန္ဓံ ဃာယိတွာ ။ ဇိဝှာယ ရသံ သာယိတွာ။ ကာယေန ဖောဋ္ဌဗ္ဗံ ဖုသိတွာ။ မနသာ ဓမ္မံ ဝိညာယ န နိမိတ္တဂ္ဂါဟီ ဟောတိ နာနုဗျဉ္ဇနဂ္ဂါဟီ။ ယတွာဓိကရဏမေနံ မနိန္ဒ္ရိယံ အသံဝုတံ ဝိဟရန္တံ အဘိဇ္ဈာဒေါမနဿာ ပါပကာ အကုသလာ ဓမ္မာ အနွာဿဝေယျုံ, တဿ သံဝရာယ ပဋိပဇ္ဇတိ; ရက္ခတိ မနိန္ဒ္ရိယံ; မနိန္ဒ္ရိယေ သံဝရံ အာပဇ္ဇတိ။ သော ပစ္ဆာဘတ္တံ ပိဏ္ဍပါတပဋိက္ကန္တော ဝိဝိတ္တံ သေနာသနံ ဘဇတိ အရညံ ရုက္ခမူလံ ပဗ္ဗတံ ကန္ဒရံ ဂိရိဂုဟံ သုသာနံ ဝနပတ္ထံ အဗ္ဘောကာသံ ပလာလပုဉ္ဇံ။ သော အရညဂတော ဝါ ရုက္ခမူလဂတော ဝါ သုညာဂါရဂတော ဝါ နိသီဒတိ ပလ္လင်္ကံ အာဘုဇိတွာ ဥဇုံ ကာယံ ပဏိဓါယ ပရိမုခံ သတိံ ဥပဋ္ဌပေတွာ။ သော အဘိဇ္ဈံ လောကေ ပဟာယ။ပေ.။ သော ဣမေ ပဉ္စ နီဝရဏေ ပဟာယ စေတသော ဥပက္ကိလေသေ ပညာယ ဒုဗ္ဗလီကရဏေ ဝိဝိစ္စေဝ ကာမေဟိ။ပေ.။ စတုတ္ထံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။

‘‘သော ဧဝံ သမာဟိတေ စိတ္တေ ပရိသုဒ္ဓေ ပရိယောဒါတေ အနင်္ဂဏေ ဝိဂတူပက္ကိလေသေ မုဒုဘူတေ ကမ္မနိယေ ဌိတေ အာနေဉ္ဇပ္ပတ္တေ အာသဝါနံ ခယဉာဏာယ စိတ္တံ အဘိနိန္နာမေတိ။ သော ‘ဣဒံ ဒုက္ခ’န္တိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ။ပေ.။ နာပရံ ဣတ္ထတ္တာယာတိ ပဇာနာတိ’’။

‘‘သေယျထာပိ သော, ဘိက္ခဝေ, ယောဓါဇီဝေါ အသိစမ္မံ ဂဟေတွာ ဓနုကလာပံ သန္နယှိတွာ ဝိယူဠှံ သင်္ဂါမံ ဩတရတိ, သော တံ သင်္ဂါမံ အဘိဝိဇိနိတွာ ဝိဇိတသင်္ဂါမော တမေဝ သင်္ဂါမသီသံ အဇ္ဈာဝသတိ; တထူပမာဟံ, ဘိက္ခဝေ, ဣမံ ပုဂ္ဂလံ ဝဒါမိ။ ဧဝရူပေါပိ, ဘိက္ခဝေ, ဣဓေကစ္စော ပုဂ္ဂလော ဟောတိ။ အယံ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စမော ယောဓါဇီဝူပမော ပုဂ္ဂလော သန္တော သံဝိဇ္ဇမာနော ဘိက္ခူသု။ ဣမေ ခေါ, ဘိက္ခဝေ , ပဉ္စ ယောဓါဇီဝူပမာ ပုဂ္ဂလာ သန္တော သံဝိဇ္ဇမာနာ ဘိက္ခူသူ’’တိ။ ဆဋ္ဌံ။

၇. ပဌမအနာဂတဘယသုတ္တံ

၇၇. ‘‘ပဉ္စိမာနိ, ဘိက္ခဝေ, အနာဂတဘယာနိ သမ္ပဿမာနေန အလမေဝ အာရညိကေန [အာရညကေန (သဗ္ဗတ္ထ အ. နိ. ၅.၁၈၁; ပရိ. ၄၄၃)] ဘိက္ခုနာ အပ္ပမတ္တေန အာတာပိနာ ပဟိတတ္တေန ဝိဟရိတုံ အပ္ပတ္တဿ ပတ္တိယာ အနဓိဂတဿ အဓိဂမာယ အသစ္ဆိကတဿ သစ္ဆိကိရိယာယ။

‘‘ကတမာနိ ပဉ္စ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, အာရညိကော ဘိက္ခု ဣတိ ပဋိသဉ္စိက္ခတိ – ‘အဟံ ခေါ ဧတရဟိ ဧကကော အရညေ ဝိဟရာမိ။ ဧကကံ ခေါ ပန မံ [ဧကကံ ခေါ ပန (သျာ. ကံ.)] အရညေ ဝိဟရန္တံ အဟိ ဝါ မံ ဍံသေယျ, ဝိစ္ဆိကော [ဝိစ္ဆိကာ (သျာ.)] ဝါ မံ ဍံသေယျ, သတပဒီ ဝါ မံ ဍံသေယျ, တေန မေ အဿ ကာလင်္ကိရိယာ, သော မမဿ အန္တရာယော; ဟန္ဒာဟံ ဝီရိယံ အာရဘာမိ အပ္ပတ္တဿ ပတ္တိယာ အနဓိဂတဿ အဓိဂမာယ အသစ္ဆိကတဿ သစ္ဆိကိရိယာယာ’တိ။ ဣဒံ, ဘိက္ခဝေ, ပဌမံ အနာဂတဘယံ သမ္ပဿမာနေန အလမေဝ အာရညိကေန ဘိက္ခုနာ အပ္ပမတ္တေန အာတာပိနာ ပဟိတတ္တေန ဝိဟရိတုံ အပ္ပတ္တဿ ပတ္တိယာ အနဓိဂတဿ အဓိဂမာယ အသစ္ဆိကတဿ သစ္ဆိကိရိယာယ။

‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, အာရညိကော ဘိက္ခု ဣတိ ပဋိသဉ္စိက္ခတိ – ‘အဟံ ခေါ ဧတရဟိ ဧကကော အရညေ ဝိဟရာမိ။ ဧကကော ခေါ ပနာဟံ အရညေ ဝိဟရန္တော ဥပက္ခလိတွာ ဝါ ပပတေယျံ, ဘတ္တံ ဝါ ဘုတ္တံ မေ ဗျာပဇ္ဇေယျ, ပိတ္တံ ဝါ မေ ကုပ္ပေယျ, သေမ္ဟံ ဝါ မေ ကုပ္ပေယျ, သတ္ထကာ ဝါ မေ ဝါတာ ကုပ္ပေယျုံ, တေန မေ အဿ ကာလင်္ကိရိယာ, သော မမဿ အန္တရာယော; ဟန္ဒာဟံ ဝီရိယံ အာရဘာမိ အပ္ပတ္တဿ ပတ္တိယာ အနဓိဂတဿ အဓိဂမာယ အသစ္ဆိကတဿ သစ္ဆိကိရိယာယာ’တိ။ ဣဒံ, ဘိက္ခဝေ, ဒုတိယံ အနာဂတဘယံ သမ္ပဿမာနေန အလမေဝ အာရညိကေန ဘိက္ခုနာ အပ္ပမတ္တေန အာတာပိနာ ပဟိတတ္တေန ဝိဟရိတုံ အပ္ပတ္တဿ ပတ္တိယာ အနဓိဂတဿ အဓိဂမာယ အသစ္ဆိကတဿ သစ္ဆိကိရိယာယ။

‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, အာရညိကော ဘိက္ခု ဣတိ ပဋိသဉ္စိက္ခတိ – ‘အဟံ ခေါ ဧတရဟိ ဧကကော အရညေ ဝိဟရာမိ။ ဧကကော ခေါ ပနာဟံ အရညေ ဝိဟရန္တော ဝါဠေဟိ သမာဂစ္ဆေယျံ, သီဟေန ဝါ ဗျဂ္ဃေန ဝါ ဒီပိနာ ဝါ အစ္ဆေန ဝါ တရစ္ဆေန ဝါ, တေ မံ ဇီဝိတာ ဝေါရောပေယျုံ, တေန မေ အဿ ကာလင်္ကိရိယာ , သော မမဿ အန္တရာယော; ဟန္ဒာဟံ ဝီရိယံ အာရဘာမိ အပ္ပတ္တဿ ပတ္တိယာ အနဓိဂတဿ အဓိဂမာယ အသစ္ဆိကတဿ သစ္ဆိကိရိယာယာ’တိ။ ဣဒံ, ဘိက္ခဝေ, တတိယံ အနာဂတဘယံ သမ္ပဿမာနေန အလမေဝ အာရညိကေန ဘိက္ခုနာ အပ္ပမတ္တေန အာတာပိနာ ပဟိတတ္တေန ဝိဟရိတုံ အပ္ပတ္တဿ ပတ္တိယာ အနဓိဂတဿ အဓိဂမာယ အသစ္ဆိကတဿ သစ္ဆိကိရိယာယ။

‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, အာရညိကော ဘိက္ခု ဣတိ ပဋိသဉ္စိက္ခတိ – ‘အဟံ ခေါ ဧတရဟိ ဧကကော အရညေ ဝိဟရာမိ။ ဧကကော ခေါ ပနာဟံ အရညေ ဝိဟရန္တော မာဏဝေဟိ သမာဂစ္ဆေယျံ ကတကမ္မေဟိ ဝါ အကတကမ္မေဟိ ဝါ, တေ မံ ဇီဝိတာ ဝေါရောပေယျုံ, တေန မေ အဿ ကာလင်္ကိရိယာ , သော မမဿ အန္တရာယော; ဟန္ဒာဟံ ဝီရိယံ အာရဘာမိ အပ္ပတ္တဿ ပတ္တိယာ အနဓိဂတဿ အဓိဂမာယ အသစ္ဆိကတဿ သစ္ဆိကိရိယာယာ’တိ။ ဣဒံ, ဘိက္ခဝေ, စတုတ္ထံ အနာဂတဘယံ သမ္ပဿမာနေန အလမေဝ အာရညိကေန ဘိက္ခုနာ အပ္ပမတ္တေန အာတာပိနာ ပဟိတတ္တေန ဝိဟရိတုံ အပ္ပတ္တဿ ပတ္တိယာ အနဓိဂတဿ အဓိဂမာယ အသစ္ဆိကတဿ သစ္ဆိကိရိယာယ။

‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, အာရညိကော ဘိက္ခု ဣတိ ပဋိသဉ္စိက္ခတိ – ‘အဟံ ခေါ ဧတရဟိ ဧကကော အရညေ ဝိဟရာမိ။ သန္တိ ခေါ ပနာရညေ ဝါဠာ အမနုဿာ, တေ မံ ဇီဝိတာ ဝေါရောပေယျုံ, တေန မေ အဿ ကာလင်္ကိရိယာ, သော မမဿ အန္တရာယော; ဟန္ဒာဟံ ဝီရိယံ အာရဘာမိ အပ္ပတ္တဿ ပတ္တိယာ အနဓိဂတဿ အဓိဂမာယ အသစ္ဆိကတဿ သစ္ဆိကိရိယာယာ’တိ။ ဣဒံ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စမံ အနာဂတဘယံ သမ္ပဿမာနေန အလမေဝ အာရညိကေန ဘိက္ခုနာ အပ္ပမတ္တေန အာတာပိနာ ပဟိတတ္တေန ဝိဟရိတုံ အပ္ပတ္တဿ ပတ္တိယာ အနဓိဂတဿ အဓိဂမာယ အသစ္ဆိကတဿ သစ္ဆိကိရိယာယ။

‘‘ဣမာနိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စ အနာဂတဘယာနိ သမ္ပဿမာနေန အလမေဝ အာရညိကေန ဘိက္ခုနာ အပ္ပမတ္တေန အာတာပိနာ ပဟိတတ္တေန ဝိဟရိတုံ အပ္ပတ္တဿ ပတ္တိယာ အနဓိဂတဿ အဓိဂမာယ အသစ္ဆိကတဿ သစ္ဆိကိရိယာယာ’’တိ။ သတ္တမံ။

၈. ဒုတိယအနာဂတဘယသုတ္တံ

၇၈. ‘‘ပဉ္စိမာနိ , ဘိက္ခဝေ, အနာဂတဘယာနိ သမ္ပဿမာနေန အလမေဝ ဘိက္ခုနာ အပ္ပမတ္တေန အာတာပိနာ ပဟိတတ္တေန ဝိဟရိတုံ အပ္ပတ္တဿ ပတ္တိယာ အနဓိဂတဿ အဓိဂမာယ အသစ္ဆိကတဿ သစ္ဆိကိရိယာယ။ ကတမာနိ ပဉ္စ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ဣတိ ပဋိသဉ္စိက္ခတိ – ‘အဟံ ခေါ ဧတရဟိ ဒဟရော ယုဝါ သုသုကာဠကေသော ဘဒြေန ယောဗ္ဗနေန သမန္နာဂတော ပဌမေန ဝယသာ ။ ဟောတိ ခေါ ပန သော သမယော ယံ ဣမံ ကာယံ ဇရာ ဖုသတိ။ ဇိဏ္ဏေန ခေါ ပန ဇရာယ အဘိဘူတေန န သုကရံ ဗုဒ္ဓါနံ သာသနံ မနသိ ကာတုံ, န သုကရာနိ အရညဝနပတ္ထာနိ ပန္တာနိ သေနာသနာနိ ပဋိသေဝိတုံ။ ပုရာ မံ သော ဓမ္မော အာဂစ္ဆတိ အနိဋ္ဌော အကန္တော အမနာပေါ; ဟန္ဒာဟံ ပဋိကစ္စေဝ [ပဋိဂစ္စေဝ (သီ.)] ဝီရိယံ အာရဘာမိ အပ္ပတ္တဿ ပတ္တိယာ အနဓိဂတဿ အဓိဂမာယ အသစ္ဆိကတဿ သစ္ဆိကိရိယာယ, ယေနာဟံ ဓမ္မေန သမန္နာဂတော ဇိဏ္ဏကောပိ ဖာသုံ [ဖာသု (ဣ. က.)] ဝိဟရိဿာမီ’တိ။ ဣဒံ, ဘိက္ခဝေ, ပဌမံ အနာဂတဘယံ သမ္ပဿမာနေန အလမေဝ ဘိက္ခုနာ အပ္ပမတ္တေန အာတာပိနာ ပဟိတတ္တေန ဝိဟရိတုံ အပ္ပတ္တဿ ပတ္တိယာ အနဓိဂတဿ အဓိဂမာယ အသစ္ဆိကတဿ သစ္ဆိကိရိယာယ။

‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ဣတိ ပဋိသဉ္စိက္ခတိ – ‘အဟံ ခေါ ဧတရဟိ အပ္ပါဗာဓေါ အပ္ပါတင္ကော သမဝေပါကိနိယာ ဂဟဏိယာ သမန္နာဂတော နာတိသီတာယ နာစ္စုဏှာယ မဇ္ဈိမာယ ပဓါနက္ခမာယ။ ဟောတိ ခေါ ပန သော သမယော ယံ ဣမံ ကာယံ ဗျာဓိ ဖုသတိ။ ဗျာဓိတေန ခေါ ပန ဗျာဓိနာ အဘိဘူတေန [ဗျာဓါဘိဘူတေန (သီ. ဣ. က.)] န သုကရံ ဗုဒ္ဓါနံ သာသနံ မနသိ ကာတုံ, န သုကရာနိ အရညဝနပတ္ထာနိ ပန္တာနိ သေနာသနာနိ ပဋိသေဝိတုံ။ ပုရာ မံ သော ဓမ္မော အာဂစ္ဆတိ အနိဋ္ဌော အကန္တော အမနာပေါ; ဟန္ဒာဟံ ပဋိကစ္စေဝ ဝီရိယံ အာရဘာမိ အပ္ပတ္တဿ ပတ္တိယာ အနဓိဂတဿ အဓိဂမာယ အသစ္ဆိကတဿ သစ္ဆိကိရိယာယ , ယေနာဟံ ဓမ္မေန သမန္နာဂတော ဗျာဓိတောပိ ဖာသုံ ဝိဟရိဿာမီ’တိ။ ဣဒံ, ဘိက္ခဝေ, ဒုတိယံ အနာဂတဘယံ သမ္ပဿမာနေန အလမေဝ ဘိက္ခုနာ အပ္ပမတ္တေန အာတာပိနာ ပဟိတတ္တေန ဝိဟရိတုံ အပ္ပတ္တဿ ပတ္တိယာ အနဓိဂတဿ အဓိဂမာယ အသစ္ဆိကတဿ သစ္ဆိကိရိယာယ။

‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ဣတိ ပဋိသဉ္စိက္ခတိ – ‘ဧတရဟိ ခေါ သုဘိက္ခံ သုသဿံ သုလဘပိဏ္ဍံ , သုကရံ ဥဉ္ဆေန ပဂ္ဂဟေန ယာပေတုံ။ ဟောတိ ခေါ ပန သော သမယော ယံ ဒုဗ္ဘိက္ခံ ဟောတိ ဒုဿဿံ ဒုလ္လဘပိဏ္ဍံ, န သုကရံ ဥဉ္ဆေန ပဂ္ဂဟေန ယာပေတုံ။ ဒုဗ္ဘိက္ခေ ခေါ ပန မနုဿာ ယေန သုဘိက္ခံ တေန သင်္ကမန္တိ [တေနုပသင်္ကမန္တိ (က.)]။ တတ္ထ သင်္ဂဏိကဝိဟာရော ဟောတိ အာကိဏ္ဏဝိဟာရော။ သင်္ဂဏိကဝိဟာရေ ခေါ ပန သတိ အာကိဏ္ဏဝိဟာရေ န သုကရံ ဗုဒ္ဓါနံ သာသနံ မနသိ ကာတုံ, န သုကရာနိ အရညဝနပတ္ထာနိ ပန္တာနိ သေနာသနာနိ ပဋိသေဝိတုံ။ ပုရာ မံ သော ဓမ္မော အာဂစ္ဆတိ အနိဋ္ဌော အကန္တော အမနာပေါ; ဟန္ဒာဟံ ပဋိကစ္စေဝ ဝီရိယံ အာရဘာမိ အပ္ပတ္တဿ ပတ္တိယာ အနဓိဂတဿ အဓိဂမာယ အသစ္ဆိကတဿ သစ္ဆိကိရိယာယ, ယေနာဟံ ဓမ္မေန သမန္နာဂတော ဒုဗ္ဘိက္ခေပိ ဖာသု ဝိဟရိဿာမီ’တိ။ ဣဒံ, ဘိက္ခဝေ, တတိယံ အနာဂတဘယံ သမ္ပဿမာနေန အလမေဝ ဘိက္ခုနာ အပ္ပမတ္တေန အာတာပိနာ ပဟိတတ္တေန ဝိဟရိတုံ အပ္ပတ္တဿ ပတ္တိယာ အနဓိဂတဿ အဓိဂမာယ အသစ္ဆိကတဿ သစ္ဆိကိရိယာယ။

‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ဣတိ ပဋိသဉ္စိက္ခတိ – ‘ဧတရဟိ ခေါ မနုဿာ သမဂ္ဂါ သမ္မောဒမာနာ အဝိဝဒမာနာ ခီရောဒကီဘူတာ အညမညံ ပိယစက္ခူဟိ သမ္ပဿန္တာ ဝိဟရန္တိ။ ဟောတိ ခေါ ပန သော သမယော ယံ ဘယံ ဟောတိ အဋဝိသင္ကောပေါ, စက္ကသမာရူဠ္ဟာ ဇာနပဒါ ပရိယာယန္တိ။ ဘယေ ခေါ ပန သတိ မနုဿာ ယေန ခေမံ တေန သင်္ကမန္တိ။ တတ္ထ သင်္ဂဏိကဝိဟာရော ဟောတိ အာကိဏ္ဏဝိဟာရော။ သင်္ဂဏိကဝိဟာရေ ခေါ ပန သတိ အာကိဏ္ဏဝိဟာရေ န သုကရံ ဗုဒ္ဓါနံ သာသနံ မနသိ ကာတုံ, န သုကရာနိ အရညဝနပတ္ထာနိ ပန္တာနိ သေနာသနာနိ ပဋိသေဝိတုံ။ ပုရာ မံ သော ဓမ္မော အာဂစ္ဆတိ အနိဋ္ဌော အကန္တော အမနာပေါ; ဟန္ဒာဟံ ပဋိကစ္စေဝ ဝီရိယံ အာရဘာမိ အပ္ပတ္တဿ ပတ္တိယာ အနဓိဂတဿ အဓိဂမာယ အသစ္ဆိကတဿ သစ္ဆိကိရိယာယ, ယေနာဟံ ဓမ္မေန သမန္နာဂတော ဘယေပိ ဖာသုံ ဝိဟရိဿာမီ’တိ။ ဣဒံ, ဘိက္ခဝေ, စတုတ္ထံ အနာဂတဘယံ သမ္ပဿမာနေန အလမေဝ ဘိက္ခုနာ အပ္ပမတ္တေန အာတာပိနာ ပဟိတတ္တေန ဝိဟရိတုံ အပ္ပတ္တဿ ပတ္တိယာ အနဓိဂတဿ အဓိဂမာယ အသစ္ဆိကတဿ သစ္ဆိကိရိယာယ။

‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ဣတိ ပဋိသဉ္စိက္ခတိ – ‘ဧတရဟိ ခေါ သံဃော သမဂ္ဂေါ သမ္မောဒမာနော အဝိဝဒမာနော ဧကုဒ္ဒေသော ဖာသု ဝိဟရတိ။ ဟောတိ ခေါ ပန သော သမယော ယံ သံဃော ဘိဇ္ဇတိ။ သံဃေ ခေါ ပန ဘိန္နေ န သုကရံ ဗုဒ္ဓါနံ သာသနံ မနသိ ကာတုံ, န သုကရာနိ အရညဝနပတ္ထာနိ ပန္တာနိ သေနာသနာနိ ပဋိသေဝိတုံ။ ပုရာ မံ သော ဓမ္မော အာဂစ္ဆတိ အနိဋ္ဌော အကန္တော အမနာပေါ; ဟန္ဒာဟံ ပဋိကစ္စေဝ ဝီရိယံ အာရဘာမိ အပ္ပတ္တဿ ပတ္တိယာ အနဓိဂတဿ အဓိဂမာယ အသစ္ဆိကတဿ သစ္ဆိကိရိယာယ, ယေနာဟံ ဓမ္မေန သမန္နာဂတော ဘိန္နေပိ သံဃေ ဖာသုံ ဝိဟရိဿာမီ’တိ။ ဣဒံ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စမံ အနာဂတဘယံ သမ္ပဿမာနေန အလမေဝ ဘိက္ခုနာ အပ္ပမတ္တေန အာတာပိနာ ပဟိတတ္တေန ဝိဟရိတုံ အပ္ပတ္တဿ ပတ္တိယာ အနဓိဂတဿ အဓိဂမာယ အသစ္ဆိကတဿ သစ္ဆိကိရိယာယ။

‘‘ဣမာနိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စ အနာဂတဘယာနိ သမ္ပဿမာနေန အလမေဝ ဘိက္ခုနာ အပ္ပမတ္တေန အာတာပိနာ ပဟိတတ္တေန ဝိဟရိတုံ အပ္ပတ္တဿ ပတ္တိယာ အနဓိဂတဿ အဓိဂမာယ အသစ္ဆိကတဿ သစ္ဆိကိရိယာယာ’’တိ။ အဋ္ဌမံ။

၉. တတိယအနာဂတဘယသုတ္တံ

၇၉. ‘‘ပဉ္စိမာနိ , ဘိက္ခဝေ, အနာဂတဘယာနိ ဧတရဟိ အသမုပ္ပန္နာနိ အာယတိံ သမုပ္ပဇ္ဇိဿန္တိ။ တာနိ ဝေါ [ခေါ (ကတ္ထစိ)] ပဋိဗုဇ္ဈိတဗ္ဗာနိ ; ပဋိဗုဇ္ဈိတွာ စ တေသံ ပဟာနာယ ဝါယမိတဗ္ဗံ။

‘‘ကတမာနိ ပဉ္စ? ဘဝိဿန္တိ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခူ အနာဂတမဒ္ဓါနံ အဘာဝိတကာယာ အဘာဝိတသီလာ အဘာဝိတစိတ္တာ အဘာဝိတပညာ။ တေ အဘာဝိတကာယာ သမာနာ အဘာဝိတသီလာ အဘာဝိတစိတ္တာ အဘာဝိတပညာ အညေ ဥပသမ္ပာဒေဿန္တိ။ တေပိ [တေ (သီ.)] န သက္ခိဿန္တိ ဝိနေတုံ အဓိသီလေ အဓိစိတ္တေ အဓိပညာယ။ တေပိ ဘဝိဿန္တိ အဘာဝိတကာယာ အဘာဝိတသီလာ အဘာဝိတစိတ္တာ အဘာဝိတပညာ။ တေ အဘာဝိတကာယာ သမာနာ အဘာဝိတသီလာ အဘာဝိတစိတ္တာ အဘာဝိတပညာ အညေ ဥပသမ္ပာဒေဿန္တိ။ တေပိ [တေ (?)] န သက္ခိဿန္တိ ဝိနေတုံ အဓိသီလေ အဓိစိတ္တေ အဓိပညာယ။ တေပိ ဘဝိဿန္တိ အဘာဝိတကာယာ အဘာဝိတသီလာ အဘာဝိတစိတ္တာ အဘာဝိတပညာ။ ဣတိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဓမ္မသန္ဒောသာ ဝိနယသန္ဒောသော; ဝိနယသန္ဒောသာ ဓမ္မသန္ဒောသော။ ဣဒံ, ဘိက္ခဝေ, ပဌမံ အနာဂတဘယံ ဧတရဟိ အသမုပ္ပန္နံ အာယတိံ သမုပ္ပဇ္ဇိဿတိ။ တံ ဝေါ ပဋိဗုဇ္ဈိတဗ္ဗံ; ပဋိဗုဇ္ဈိတွာ စ တဿ ပဟာနာယ ဝါယမိတဗ္ဗံ။

‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, ဘဝိဿန္တိ ဘိက္ခူ အနာဂတမဒ္ဓါနံ အဘာဝိတကာယာ အဘာဝိတသီလာ အဘာဝိတစိတ္တာ အဘာဝိတပညာ။ တေ အဘာဝိတကာယာ သမာနာ အဘာဝိတသီလာ အဘာဝိတစိတ္တာ အဘာဝိတပညာ အညေသံ နိဿယံ ဒဿန္တိ။ တေပိ န သက္ခိဿန္တိ ဝိနေတုံ အဓိသီလေ အဓိစိတ္တေ အဓိပညာယ ။ တေပိ ဘဝိဿန္တိ အဘာဝိတကာယာ အဘာဝိတသီလာ အဘာဝိတစိတ္တာ အဘာဝိတပညာ။ တေ အဘာဝိတကာယာ သမာနာ အဘာဝိတသီလာ အဘာဝိတစိတ္တာ အဘာဝိတပညာ အညေသံ နိဿယံ ဒဿန္တိ။ တေပိ န သက္ခိဿန္တိ ဝိနေတုံ အဓိသီလေ အဓိစိတ္တေ အဓိပညာယ။ တေပိ ဘဝိဿန္တိ အဘာဝိတကာယာ အဘာဝိတသီလာ အဘာဝိတစိတ္တာ အဘာဝိတပညာ။ ဣတိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဓမ္မသန္ဒောသာ ဝိနယသန္ဒောသော; ဝိနယသန္ဒောသာ ဓမ္မသန္ဒောသော။ ဣဒံ, ဘိက္ခဝေ, ဒုတိယံ အနာဂတဘယံ ဧတရဟိ အသမုပ္ပန္နံ အာယတိံ သမုပ္ပဇ္ဇိဿတိ။ တံ ဝေါ ပဋိဗုဇ္ဈိတဗ္ဗံ; ပဋိဗုဇ္ဈိတွာ စ တဿ ပဟာနာယ ဝါယမိတဗ္ဗံ။

‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, ဘဝိဿန္တိ ဘိက္ခူ အနာဂတမဒ္ဓါနံ အဘာဝိတကာယာ အဘာဝိတသီလာ အဘာဝိတစိတ္တာ အဘာဝိတပညာ။ တေ အဘာဝိတကာယာ သမာနာ အဘာဝိတသီလာ အဘာဝိတစိတ္တာ အဘာဝိတပညာ အဘိဓမ္မကထံ ဝေဒလ္လကထံ ကထေန္တာ ကဏှဓမ္မံ ဩက္ကမမာနာ န ဗုဇ္ဈိဿန္တိ။ ဣတိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဓမ္မသန္ဒောသာ ဝိနယသန္ဒောသော; ဝိနယသန္ဒောသာ ဓမ္မသန္ဒောသော။ ဣဒံ, ဘိက္ခဝေ, တတိယံ အနာဂတဘယံ ဧတရဟိ အသမုပ္ပန္နံ အာယတိံ သမုပ္ပဇ္ဇိဿတိ။ တံ ဝေါ ပဋိဗုဇ္ဈိတဗ္ဗံ; ပဋိဗုဇ္ဈိတွာ စ တဿ ပဟာနာယ ဝါယမိတဗ္ဗံ။

‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, ဘဝိဿန္တိ ဘိက္ခူ အနာဂတမဒ္ဓါနံ အဘာဝိတကာယာ အဘာဝိတသီလာ အဘာဝိတစိတ္တာ အဘာဝိတပညာ။ တေ အဘာဝိတကာယာ သမာနာ အဘာဝိတသီလာ အဘာဝိတစိတ္တာ အဘာဝိတပညာ ယေ တေ သုတ္တန္တာ တထာဂတဘာသိတာ ဂမ္ဘီရာ ဂမ္ဘီရတ္ထာ လောကုတ္တရာ သုညတာပ္ပဋိသံယုတ္တာ, တေသု ဘညမာနေသု န သုဿူသိဿန္တိ, န သောတံ ဩဒဟိဿန္တိ, န အညာ စိတ္တံ ဥပဋ္ဌပေဿန္တိ, န စ တေ ဓမ္မေ ဥဂ္ဂဟေတဗ္ဗံ ပရိယာပုဏိတဗ္ဗံ မညိဿန္တိ။ ယေ ပန တေ သုတ္တန္တာ ကဝိတာ [ကဝိကတာ (သီ. သျာ. ကံ. ဣ., သံ. နိ. ၂.၂၂၉) ဋီကာ ဩလောကေတဗ္ဗာ] ကာဝေယျာ စိတ္တက္ခရာ စိတ္တဗျဉ္ဇနာ ဗာဟိရကာ သာဝကဘာသိတာ, တေသု ဘညမာနေသု သုဿူသိဿန္တိ, သောတံ ဩဒဟိဿန္တိ, အညာ စိတ္တံ ဥပဋ္ဌပေဿန္တိ, တေ စ ဓမ္မေ ဥဂ္ဂဟေတဗ္ဗံ ပရိယာပုဏိတဗ္ဗံ မညိဿန္တိ။ ဣတိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဓမ္မသန္ဒောသာ ဝိနယသန္ဒောသော; ဝိနယသန္ဒောသာ ဓမ္မသန္ဒောသော။ ဣဒံ, ဘိက္ခဝေ, စတုတ္ထံ အနာဂတဘယံ ဧတရဟိ အသမုပ္ပန္နံ အာယတိံ သမုပ္ပဇ္ဇိဿတိ။ တံ ဝေါ ပဋိဗုဇ္ဈိတဗ္ဗံ; ပဋိဗုဇ္ဈိတွာ စ တဿ ပဟာနာယ ဝါယမိတဗ္ဗံ။

‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, ဘဝိဿန္တိ ဘိက္ခူ အနာဂတမဒ္ဓါနံ အဘာဝိတကာယာ အဘာဝိတသီလာ အဘာဝိတစိတ္တာ အဘာဝိတပညာ ။ တေ အဘာဝိတကာယာ သမာနာ အဘာဝိတသီလာ အဘာဝိတစိတ္တာ အဘာဝိတပညာ ထေရာ ဘိက္ခူ ဗာဟုလိကာ [ဗာဟုလ္လိကာ (သျာ. ကံ.) အ. နိ. ၂.၄၉; ၃.၉၆] ဘဝိဿန္တိ သာထလိကာ ဩက္ကမနေ ပုဗ္ဗင်္ဂမာ ပဝိဝေကေ နိက္ခိတ္တဓုရာ, န ဝီရိယံ အာရဘိဿန္တိ အပ္ပတ္တဿ ပတ္တိယာ အနဓိဂတဿ အဓိဂမာယ အသစ္ဆိကတဿ သစ္ဆိကိရိယာယ။ တေသံ ပစ္ဆိမာ ဇနတာ ဒိဋ္ဌာနုဂတိံ အာပဇ္ဇိဿတိ။ သာပိ ဘဝိဿတိ ဗာဟုလိကာ သာထလိကာ ဩက္ကမနေ ပုဗ္ဗင်္ဂမာ ပဝိဝေကေ နိက္ခိတ္တဓုရာ, န ဝီရိယံ အာရဘိဿတိ အပ္ပတ္တဿ ပတ္တိယာ အနဓိဂတဿ အဓိဂမာယ အသစ္ဆိကတဿ သစ္ဆိကိရိယာယ။ ဣတိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဓမ္မသန္ဒောသာ ဝိနယသန္ဒောသော; ဝိနယသန္ဒောသာ ဓမ္မသန္ဒောသော။ ဣဒံ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စမံ အနာဂတဘယံ ဧတရဟိ အသမုပ္ပန္နံ အာယတိံ သမုပ္ပဇ္ဇိဿတိ။ တံ ဝေါ ပဋိဗုဇ္ဈိတဗ္ဗံ; ပဋိဗုဇ္ဈိတွာ စ တဿ ပဟာနာယ ဝါယမိတဗ္ဗံ ။ ‘‘ဣမာနိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စ အနာဂတဘယာနိ ဧတရဟိ အသမုပ္ပန္နာနိ အာယတိံ သမုပ္ပဇ္ဇိဿန္တိ။ တာနိ ဝေါ ပဋိဗုဇ္ဈိတဗ္ဗာနိ; ပဋိဗုဇ္ဈိတွာ စ တေသံ ပဟာနာယ ဝါယမိတဗ္ဗ’’န္တိ။ နဝမံ။

၁၀. စတုတ္ထအနာဂတဘယသုတ္တံ

၈၀. ‘‘ပဉ္စိမာနိ, ဘိက္ခဝေ, အနာဂတဘယာနိ ဧတရဟိ အသမုပ္ပန္နာနိ အာယတိံ သမုပ္ပဇ္ဇိဿန္တိ။ တာနိ ဝေါ ပဋိဗုဇ္ဈိတဗ္ဗာနိ; ပဋိဗုဇ္ဈိတွာ စ တေသံ ပဟာနာယ ဝါယမိတဗ္ဗံ။

‘‘ကတမာနိ ပဉ္စ? ဘဝိဿန္တိ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခူ အနာဂတမဒ္ဓါနံ စီဝရေ ကလျာဏကာမာ။ တေ စီဝရေ ကလျာဏကာမာ သမာနာ ရိဉ္စိဿန္တိ ပံသုကူလိကတ္တံ, ရိဉ္စိဿန္တိ အရညဝနပတ္ထာနိ ပန္တာနိ သေနာသနာနိ; ဂါမနိဂမရာဇဓါနီသု ဩသရိတွာ ဝါသံ ကပ္ပေဿန္တိ, စီဝရဟေတု စ အနေကဝိဟိတံ အနေသနံ အပ္ပတိရူပံ အာပဇ္ဇိဿန္တိ။ ဣဒံ, ဘိက္ခဝေ, ပဌမံ အနာဂတဘယံ ဧတရဟိ အသမုပ္ပန္နံ အာယတိံ သမုပ္ပဇ္ဇိဿတိ။ တံ ဝေါ ပဋိဗုဇ္ဈိတဗ္ဗံ; ပဋိဗုဇ္ဈိတွာ စ တဿ ပဟာနာယ ဝါယမိတဗ္ဗံ။

‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, ဘဝိဿန္တိ ဘိက္ခူ အနာဂတမဒ္ဓါနံ ပိဏ္ဍပါတေ ကလျာဏကာမာ။ တေ ပိဏ္ဍပါတေ ကလျာဏကာမာ သမာနာ ရိဉ္စိဿန္တိ ပိဏ္ဍပါတိကတ္တံ , ရိဉ္စိဿန္တိ အရညဝနပတ္ထာနိ ပန္တာနိ သေနာသနာနိ; ဂါမနိဂမရာဇဓါနီသု ဩသရိတွာ ဝါသံ ကပ္ပေဿန္တိ ဇိဝ္ဟဂ္ဂေန ရသဂ္ဂါနိ ပရိယေသမာနာ, ပိဏ္ဍပါတဟေတု စ အနေကဝိဟိတံ အနေသနံ အပ္ပတိရူပံ အာပဇ္ဇိဿန္တိ။ ဣဒံ, ဘိက္ခဝေ, ဒုတိယံ အနာဂတဘယံ ဧတရဟိ အသမုပ္ပန္နံ အာယတိံ သမုပ္ပဇ္ဇိဿတိ။ တံ ဝေါ ပဋိဗုဇ္ဈိတဗ္ဗံ; ပဋိဗုဇ္ဈိတွာ စ တဿ ပဟာနာယ ဝါယမိတဗ္ဗံ။

‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, ဘဝိဿန္တိ ဘိက္ခူ အနာဂတမဒ္ဓါနံ သေနာသနေ ကလျာဏကာမာ။ တေ သေနာသနေ ကလျာဏကာမာ သမာနာ ရိဉ္စိဿန္တိ ရုက္ခမူလိကတ္တံ [အာရညကတ္တံ (သျာ. ကံ.)], ရိဉ္စိဿန္တိ အရညဝနပတ္ထာနိ ပန္တာနိ သေနာသနာနိ; ဂါမနိဂမရာဇဓါနီသု ဩသရိတွာ ဝါသံ ကပ္ပေဿန္တိ, သေနာသနဟေတု စ အနေကဝိဟိတံ အနေသနံ အပ္ပတိရူပံ အာပဇ္ဇိဿန္တိ။ ဣဒံ, ဘိက္ခဝေ, တတိယံ အနာဂတဘယံ ဧတရဟိ အသမုပ္ပန္နံ အာယတိံ သမုပ္ပဇ္ဇိဿတိ။ တံ ဝေါ ပဋိဗုဇ္ဈိတဗ္ဗံ; ပဋိဗုဇ္ဈိတွာ စ တဿ ပဟာနာယ ဝါယမိတဗ္ဗံ။

‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, ဘဝိဿန္တိ ဘိက္ခူ အနာဂတမဒ္ဓါနံ ဘိက္ခုနီသိက္ခမာနာသမဏုဒ္ဒေသေဟိ သံသဋ္ဌာ ဝိဟရိဿန္တိ။ ဘိက္ခုနီသိက္ခမာနာသမဏုဒ္ဒေသေဟိ သံသဂ္ဂေ ခေါ ပန, ဘိက္ခဝေ, သတိ ဧတံ ပါဋိကင်္ခံ – ‘အနဘိရတာ ဝါ ဗြဟ္မစရိယံ စရိဿန္တိ, အညတရံ ဝါ သံကိလိဋ္ဌံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိဿန္တိ, သိက္ခံ ဝါ ပစ္စက္ခာယ ဟီနာယာဝတ္တိဿန္တိ’။ ဣဒံ, ဘိက္ခဝေ, စတုတ္ထံ အနာဂတဘယံ ဧတရဟိ အသမုပ္ပန္နံ အာယတိံ သမုပ္ပဇ္ဇိဿတိ။ တံ ဝေါ ပဋိဗုဇ္ဈိတဗ္ဗံ; ပဋိဗုဇ္ဈိတွာ စ တဿ ပဟာနာယ ဝါယမိတဗ္ဗံ။

‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, ဘဝိဿန္တိ ဘိက္ခူ အနာဂတမဒ္ဓါနံ အာရာမိကသမဏုဒ္ဒေသေဟိ သံသဋ္ဌာ ဝိဟရိဿန္တိ။ အာရာမိကသမဏုဒ္ဒေသေဟိ သံသဂ္ဂေ ခေါ ပန, ဘိက္ခဝေ, သတိ ဧတံ ပါဋိကင်္ခံ – ‘အနေကဝိဟိတံ သန္နိဓိကာရပရိဘောဂံ အနုယုတ္တာ ဝိဟရိဿန္တိ, ဩဠာရိကမ္ပိ နိမိတ္တံ ကရိဿန္တိ, ပထဝိယာပိ ဟရိတဂ္ဂေပိ’။ ဣဒံ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စမံ အနာဂတဘယံ ဧတရဟိ အသမုပ္ပန္နံ အာယတိံ သမုပ္ပဇ္ဇိဿတိ။ တံ ဝေါ ပဋိဗုဇ္ဈိတဗ္ဗံ; ပဋိဗုဇ္ဈိတွာ စ တဿ ပဟာနာယ ဝါယမိတဗ္ဗံ။

‘‘ဣမာနိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စ အနာဂတဘယာနိ ဧတရဟိ အသမုပ္ပန္နာနိ အာယတိံ သမုပ္ပဇ္ဇိဿန္တိ။ တာနိ ဝေါ ပဋိဗုဇ္ဈိတဗ္ဗာနိ; ပဋိဗုဇ္ဈိတွာ စ တေသံ ပဟာနာယ ဝါယမိတဗ္ဗ’’န္တိ။ ဒသမံ။

ယောဓါဇီဝဝဂ္ဂေါ တတိယော။

တဿုဒ္ဒါနံ –

ဒွေ စေတောဝိမုတ္တိဖလာ၊ ဒွေ စ ဓမ္မဝိဟာရိနော။

ယောဓါဇီဝါ စ ဒွေ ဝုတ္တာ၊ စတ္တာရော စ အနာဂတာတိ။