ပတ္တကမ္မဝဂ္ဂေါ

(၇) ၂. ပတ္တကမ္မဝဂ္ဂေါ

၁. ပတ္တကမ္မသုတ္တံ

၆၁. အထ ခေါ အနာထပိဏ္ဍိကော ဂဟပတိ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နံ ခေါ အနာထပိဏ္ဍိကံ ဂဟပတိံ ဘဂဝါ ဧတဒဝေါစ –

‘‘စတ္တာရောမေ , ဂဟပတိ, ဓမ္မာ ဣဋ္ဌာ ကန္တာ မနာပါ ဒုလ္လဘာ လောကသ္မိံ။ ကတမေ စတ္တာရော? ဘောဂါ မေ ဥပ္ပဇ္ဇန္တု သဟဓမ္မေနာတိ, အယံ ပဌမော ဓမ္မော ဣဋ္ဌော ကန္တော မနာပေါ ဒုလ္လဘော လောကသ္မိံ။

‘‘ဘောဂေ လဒ္ဓါ သဟဓမ္မေန ယသော မေ အာဂစ္ဆတု သဟ ဉာတီဟိ သဟ ဥပဇ္ဈာယေဟီတိ, အယံ ဒုတိယော ဓမ္မော ဣဋ္ဌော ကန္တော မနာပေါ ဒုလ္လဘော လောကသ္မိံ။

‘‘ဘောဂေ လဒ္ဓါ သဟဓမ္မေန ယသံ လဒ္ဓါ သဟ ဉာတီဟိ သဟ ဥပဇ္ဈာယေဟိ စိရံ ဇီဝါမိ ဒီဃမာယုံ ပါလေမီတိ, အယံ တတိယော ဓမ္မော ဣဋ္ဌော ကန္တော မနာပေါ ဒုလ္လဘော လောကသ္မိံ။

‘‘ဘောဂေ လဒ္ဓါ သဟဓမ္မေန ယသံ လဒ္ဓါ သဟ ဉာတီဟိ သဟ ဥပဇ္ဈာယေဟိ စိရံ ဇီဝိတွာ ဒီဃမာယုံ ပါလေတွာ ကာယဿ ဘေဒါ ပရံ မရဏာ သုဂတိံ သဂ္ဂံ လောကံ ဥပပဇ္ဇာမီတိ, အယံ စတုတ္ထော ဓမ္မော ဣဋ္ဌော ကန္တော မနာပေါ ဒုလ္လဘော လောကသ္မိံ။ ဣမေ ခေါ, ဂဟပတိ, စတ္တာရော ဓမ္မာ ဣဋ္ဌာ ကန္တာ မနာပါ ဒုလ္လဘာ လောကသ္မိံ။

‘‘ဣမေသံ ခေါ, ဂဟပတိ, စတုန္နံ ဓမ္မာနံ ဣဋ္ဌာနံ ကန္တာနံ မနာပါနံ ဒုလ္လဘာနံ လောကသ္မိံ စတ္တာရော ဓမ္မာ ပဋိလာဘာယ သံဝတ္တန္တိ။ ကတမေ စတ္တာရော? သဒ္ဓါသမ္ပဒါ, သီလသမ္ပဒါ, စာဂသမ္ပဒါ, ပညာသမ္ပဒါ။

‘‘ကတမာ စ, ဂဟပတိ, သဒ္ဓါသမ္ပဒါ? ဣဓ, ဂဟပတိ, အရိယသာဝကော သဒ္ဓေါ ဟောတိ, သဒ္ဒဟတိ တထာဂတဿ ဗောဓိံ – ‘ဣတိပိ သော ဘဂဝါ အရဟံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေါ ဝိဇ္ဇာစရဏသမ္ပန္နော သုဂတော လောကဝိဒူ အနုတ္တရော ပုရိသဒမ္မသာရထိ, သတ္ထာ ဒေဝမနုဿာနံ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ’တိ။ အယံ ဝုစ္စတိ, ဂဟပတိ, သဒ္ဓါသမ္ပဒါ။

‘‘ကတမာ စ, ဂဟပတိ, သီလသမ္ပဒါ? ဣဓ, ဂဟပတိ, အရိယသာဝကော ပါဏာတိပါတာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ။ပေ.။ သုရာမေရယမဇ္ဇပမာဒဋ္ဌာနာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ။ အယံ ဝုစ္စတိ, ဂဟပတိ, သီလသမ္ပဒါ။

‘‘ကတမာ စ, ဂဟပတိ, စာဂသမ္ပဒါ? ဣဓ, ဂဟပတိ, အရိယသာဝကော ဝိဂတမလမစ္ဆေရေန စေတသာ အဂါရံ အဇ္ဈာဝသတိ မုတ္တစာဂေါ ပယတပါဏိ ဝေါသဂ္ဂရတော ယာစယောဂေါ ဒါနသံဝိဘာဂရတော။ အယံ ဝုစ္စတိ, ဂဟပတိ, စာဂသမ္ပဒါ။

‘‘ကတမာ စ, ဂဟပတိ, ပညာသမ္ပဒါ? အဘိဇ္ဈာဝိသမလောဘာဘိဘူတေန , ဂဟပတိ, စေတသာ ဝိဟရန္တော အကိစ္စံ ကရောတိ, ကိစ္စံ အပရာဓေတိ။ အကိစ္စံ ကရောန္တော ကိစ္စံ အပရာဓေန္တော ယသာ စ သုခါ စ ဓံသတိ။ ဗျာပါဒါဘိဘူတေန, ဂဟပတိ, စေတသာ ဝိဟရန္တော အကိစ္စံ ကရောတိ, ကိစ္စံ အပရာဓေတိ။ အကိစ္စံ ကရောန္တော ကိစ္စံ အပရာဓေန္တော ယသာ စ သုခါ စ ဓံသတိ။ ထိနမိဒ္ဓါဘိဘူတေန, ဂဟပတိ, စေတသာ ဝိဟရန္တော အကိစ္စံ ကရောတိ ကိစ္စံ အပရာဓေတိ။ အကိစ္စံ ကရောန္တော ကိစ္စံ အပရာဓေန္တော ယသာ စ သုခါ စ ဓံသတိ။ ဥဒ္ဓစ္စကုက္ကုစ္စာဘိဘူတေန, ဂဟပတိ, စေတသာ ဝိဟရန္တော အကိစ္စံ ကရောတိ, ကိစ္စံ အပရာဓေတိ။ အကိစ္စံ ကရောန္တော ကိစ္စံ အပရာဓေန္တော ယသာ စ သုခါ စ ဓံသတိ။ ဝိစိကိစ္ဆာဘိဘူတေန, ဂဟပတိ, စေတသာ ဝိဟရန္တော အကိစ္စံ ကရောတိ, ကိစ္စံ အပရာဓေတိ။ အကိစ္စံ ကရောန္တော ကိစ္စံ အပရာဓေန္တော ယသာ စ သုခါ စ ဓံသတိ။

‘‘သ ခေါ သော, ဂဟပတိ, အရိယသာဝကော အဘိဇ္ဈာဝိသမလောဘော စိတ္တဿ ဥပက္ကိလေသောတိ, ဣတိ ဝိဒိတွာ အဘိဇ္ဈာဝိသမလောဘံ စိတ္တဿ ဥပက္ကိလေသံ ပဇဟတိ။ ဗျာပါဒေါ စိတ္တဿ ဥပက္ကိလေသောတိ, ဣတိ ဝိဒိတွာ ဗျာပါဒံ စိတ္တဿ ဥပက္ကိလေသံ ပဇဟတိ။ ထိနမိဒ္ဓံ စိတ္တဿ ဥပက္ကိလေသောတိ, ဣတိ ဝိဒိတွာ ထိနမိဒ္ဓံ စိတ္တဿ ဥပက္ကိလေသံ ပဇဟတိ။ ဥဒ္ဓစ္စကုက္ကုစ္စံ စိတ္တဿ ဥပက္ကိလေသောတိ, ဣတိ ဝိဒိတွာ ဥဒ္ဓစ္စကုက္ကုစ္စံ စိတ္တဿ ဥပက္ကိလေသံ ပဇဟတိ။ ဝိစိကိစ္ဆာ စိတ္တဿ ဥပက္ကိလေသောတိ, ဣတိ ဝိဒိတွာ ဝိစိကိစ္ဆံ စိတ္တဿ ဥပက္ကိလေသံ ပဇဟတိ။

‘‘ယတော စ ခေါ, ဂဟပတိ, အရိယသာဝကဿ အဘိဇ္ဈာဝိသမလောဘော စိတ္တဿ ဥပက္ကိလေသောတိ, ဣတိ ဝိဒိတွာ အဘိဇ္ဈာဝိသမလောဘော စိတ္တဿ ဥပက္ကိလေသော ပဟီနော ဟောတိ။ ဗျာပါဒေါ စိတ္တဿ ဥပက္ကိလေသောတိ, ဣတိ ဝိဒိတွာ ဗျာပါဒေါ စိတ္တဿ ဥပက္ကိလေသော ပဟီနော ဟောတိ။ ထိနမိဒ္ဓံ စိတ္တဿ ဥပက္ကိလေသောတိ, ဣတိ ဝိဒိတွာ ထိနမိဒ္ဓံ စိတ္တဿ ဥပက္ကိလေသော ပဟီနော ဟောတိ။ ဥဒ္ဓစ္စကုက္ကုစ္စံ စိတ္တဿ ဥပက္ကိလေသောတိ, ဣတိ ဝိဒိတွာ ဥဒ္ဓစ္စကုက္ကုစ္စံ စိတ္တဿ ဥပက္ကိလေသော ပဟီနော ဟောတိ။ ဝိစိကိစ္ဆာ စိတ္တဿ ဥပက္ကိလေသောတိ, ဣတိ ဝိဒိတွာ ဝိစိကိစ္ဆာ စိတ္တဿ ဥပက္ကိလေသော ပဟီနော ဟောတိ။ အယံ ဝုစ္စတိ, ဂဟပတိ, အရိယသာဝကော မဟာပညော ပုထုပညော အာပါတဒသော [အာပါထဒသော (သီ. သျာ. ကံ. ဣ.)] ပညာသမ္ပန္နော [ဟာသပညော (က.)]။ အယံ ဝုစ္စတိ, ဂဟပတိ , ပညာသမ္ပဒါ။ ဣမေသံ ခေါ, ဂဟပတိ, စတုန္နံ ဓမ္မာနံ ဣဋ္ဌာနံ ကန္တာနံ မနာပါနံ ဒုလ္လဘာနံ လောကသ္မိံ ဣမေ စတ္တာရော ဓမ္မာ ပဋိလာဘာယ သံဝတ္တန္တိ။

‘‘သ ခေါ သော, ဂဟပတိ, အရိယသာဝကော ဥဋ္ဌာနဝီရိယာဓိဂတေဟိ ဘောဂေဟိ ဗာဟာဗလပရိစိတေဟိ သေဒါဝက္ခိတ္တေဟိ ဓမ္မိကေဟိ ဓမ္မလဒ္ဓေဟိ စတ္တာရိ ပတ္တကမ္မာနိ ကတ္တာ ဟောတိ။ ကတမာနိ စတ္တာရိ? ဣဓ ဂဟပတိ, အရိယသာဝကော ဥဋ္ဌာနဝီရိယာဓိဂတေဟိ ဘောဂေဟိ ဗာဟာဗလပရိစိတေဟိ သေဒါဝက္ခိတ္တေဟိ ဓမ္မိကေဟိ ဓမ္မလဒ္ဓေဟိ အတ္တာနံ သုခေတိ ဣဏေတိ သမ္မာ သုခံ ပရိဟရတိ။ မာတာပိတရော သုခေတိ ဣဏေတိ သမ္မာ သုခံ ပရိဟရတိ။ ပုတ္တဒါရဒါသကမ္မကရပေါရိသေ သုခေတိ ဣဏေတိ သမ္မာ သုခံ ပရိဟရတိ။ မိတ္တာမစ္စေ သုခေတိ ဣဏေတိ သမ္မာ သုခံ ပရိဟရတိ။ ဣဒမဿ ပဌမံ ဌာနဂတံ ဟောတိ ပတ္တဂတံ အာယတနသော ပရိဘုတ္တံ။

‘‘ပုန စပရံ, ဂဟပတိ, အရိယသာဝကော ဥဋ္ဌာနဝီရိယာဓိဂတေဟိ ဘောဂေဟိ ဗာဟာဗလပရိစိတေဟိ သေဒါဝက္ခိတ္တေဟိ ဓမ္မိကေဟိ ဓမ္မလဒ္ဓေဟိ ယာ တာ ဟောန္တိ အာပဒါ အဂ္ဂိတော ဝါ ဥဒကတော ဝါ ရာဇတော ဝါ စောရတော ဝါ အပ္ပိယတော ဝါ ဒါယာဒတော [အ. နိ. ၅.၄၁], တထာရူပါသု အာပဒါသု ပရိယောဓါယ သံဝတ္တတိ။ သောတ္ထိံ အတ္တာနံ ကရောတိ။ ဣဒမဿ ဒုတိယံ ဌာနဂတံ ဟောတိ ပတ္တဂတံ အာယတနသော ပရိဘုတ္တံ။

‘‘ပုန စပရံ, ဂဟပတိ, အရိယသာဝကော ဥဋ္ဌာနဝီရိယာဓိဂတေဟိ ဘောဂေဟိ ဗာဟာဗလပရိစိတေဟိ သေဒါဝက္ခိတ္တေဟိ ဓမ္မိကေဟိ ဓမ္မလဒ္ဓေဟိ ပဉ္စဗလိံ ကတ္တာ ဟောတိ – ဉာတိဗလိံ, အတိထိဗလိံ, ပုဗ္ဗပေတဗလိံ, ရာဇဗလိံ, ဒေဝတာဗလိံ။ ဣဒမဿ တတိယံ ဌာနဂတံ ဟောတိ ပတ္တဂတံ အာယတနသော ပရိဘုတ္တံ။

‘‘ပုန စပရံ, ဂဟပတိ, အရိယသာဝကော ဥဋ္ဌာနဝီရိယာဓိဂတေဟိ ဘောဂေဟိ ဗာဟာဗလပရိစိတေဟိ သေဒါဝက္ခိတ္တေဟိ ဓမ္မိကေဟိ ဓမ္မလဒ္ဓေဟိ ယေ တေ သမဏဗြာဟ္မဏာ မဒပ္ပမာဒါ ပဋိဝိရတာ ခန္တိသောရစ္စေ နိဝိဋ္ဌာ ဧကမတ္တာနံ ဒမေန္တိ, ဧကမတ္တာနံ သမေန္တိ, ဧကမတ္တာနံ ပရိနိဗ္ဗာပေန္တိ, တထာရူပေသု သမဏဗြာဟ္မဏေသု ဥဒ္ဓဂ္ဂိကံ ဒက္ခိဏံ ပတိဋ္ဌာပေတိ သောဝဂ္ဂိကံ သုခဝိပါကံ သဂ္ဂသံဝတ္တနိကံ ။ ဣဒမဿ စတုတ္ထံ ဌာနဂတံ ဟောတိ ပတ္တဂတံ အာယတနသော ပရိဘုတ္တံ။

‘‘သ ခေါ သော, ဂဟပတိ, အရိယသာဝကော ဥဋ္ဌာနဝီရိယာဓိဂတေဟိ ဘောဂေဟိ ဗာဟာဗလပရိစိတေဟိ သေဒါဝက္ခိတ္တေဟိ ဓမ္မိကေဟိ ဓမ္မလဒ္ဓေဟိ ဣမာနိ စတ္တာရိ ပတ္တကမ္မာနိ ကတ္တာ ဟောတိ။ ယဿ ကဿစိ, ဂဟပတိ, အညတြ ဣမေဟိ စတူဟိ ပတ္တကမ္မေဟိ ဘောဂါ ပရိက္ခယံ ဂစ္ဆန္တိ, ဣမေ ဝုစ္စန္တိ, ဂဟပတိ, ဘောဂါ အဋ္ဌာနဂတာ အပတ္တဂတာ အနာယတနသော ပရိဘုတ္တာ။ ယဿ ကဿစိ, ဂဟပတိ, ဣမေဟိ စတူဟိ ပတ္တကမ္မေဟိ ဘောဂါ ပရိက္ခယံ ဂစ္ဆန္တိ, ဣမေ ဝုစ္စန္တိ, ဂဟပတိ, ဘောဂါ ဌာနဂတာ ပတ္တဂတာ အာယတနသော ပရိဘုတ္တာ’’တိ။

‘‘ဘုတ္တာ ဘောဂါ ဘတာ ဘစ္စာ [ဂတာ ဘူတာ (က.) ဘဋာ ဘစ္စာ (သျာ. ကံ.)]၊ ဝိတိဏ္ဏာ အာပဒါသု မေ။

ဥဒ္ဓဂ္ဂါ ဒက္ခိဏာ ဒိန္နာ၊ အထော ပဉ္စဗလီ ကတာ။

ဥပဋ္ဌိတာ သီလဝန္တော၊ သညတာ ဗြဟ္မစာရယော။

‘‘ယဒတ္ထံ ဘောဂံ ဣစ္ဆေယျ၊ ပဏ္ဍိတော ဃရမာဝသံ။

သော မေ အတ္ထော အနုပ္ပတ္တော၊ ကတံ အနနုတာပိယံ။

‘‘ဧတံ [ဧဝံ (က.)] အနုဿရံ မစ္စော၊ အရိယဓမ္မေ ဌိတော နရော။

ဣဓေဝ နံ ပသံသန္တိ၊ ပေစ္စ သဂ္ဂေ ပမောဒတီ’’တိ။ ပဌမံ။

၂. အာနဏ္ယသုတ္တံ

၆၂. အထ ခေါ အနာထပိဏ္ဍိကော ဂဟပတိ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နံ ခေါ အနာထပိဏ္ဍိကံ ဂဟပတိံ ဘဂဝါ ဧတဒဝေါစ –

‘‘စတ္တာရိမာနိ, ဂဟပတိ, သုခါနိ အဓိဂမနီယာနိ ဂိဟိနာ ကာမဘောဂိနာ ကာလေန ကာလံ သမယေန သမယံ ဥပါဒါယ။ ကတမာနိ စတ္တာရိ? အတ္ထိသုခံ, ဘောဂသုခံ, အာနဏ္ယသုခံ [အဏဏသုခံ (သီ. သျာ. ကံ. ဣ.)], အနဝဇ္ဇသုခံ။

‘‘ကတမဉ္စ, ဂဟပတိ, အတ္ထိသုခံ? ဣဓ, ဂဟပတိ, ကုလပုတ္တဿ ဘောဂါ ဟောန္တိ ဥဋ္ဌာနဝီရိယာဓိဂတာ ဗာဟာဗလပရိစိတာ သေဒါဝက္ခိတ္တာ ဓမ္မိကာ ဓမ္မလဒ္ဓါ ။ သော ‘ဘောဂါ မေ အတ္ထိ ဥဋ္ဌာနဝီရိယာဓိဂတာ ဗာဟာဗလပရိစိတာ သေဒါဝက္ခိတ္တာ ဓမ္မိကာ ဓမ္မလဒ္ဓါ’တိ အဓိဂစ္ဆတိ သုခံ, အဓိဂစ္ဆတိ သောမနဿံ။ ဣဒံ ဝုစ္စတိ, ဂဟပတိ, အတ္ထိသုခံ။

‘‘ကတမဉ္စ, ဂဟပတိ, ဘောဂသုခံ? ဣဓ, ဂဟပတိ, ကုလပုတ္တော ဥဋ္ဌာနဝီရိယာဓိဂတေဟိ ဘောဂေဟိ ဗာဟာဗလပရိစိတေဟိ သေဒါဝက္ခိတ္တေဟိ ဓမ္မိကေဟိ ဓမ္မလဒ္ဓေဟိ ပရိဘုဉ္ဇတိ ပုညာနိ စ ကရောတိ။ သော ‘ဥဋ္ဌာနဝီရိယာဓိဂတေဟိ ဘောဂေဟိ ဗာဟာဗလပရိစိတေဟိ သေဒါဝက္ခိတ္တေဟိ ဓမ္မိကေဟိ ဓမ္မလဒ္ဓေဟိ ပရိဘုဉ္ဇာမိ ပုညာနိ စ ကရောမီ’တိ အဓိဂစ္ဆတိ သုခံ, အဓိဂစ္ဆတိ သောမနဿံ။ ဣဒံ ဝုစ္စတိ, ဂဟပတိ, ဘောဂသုခံ ။

‘‘ကတမဉ္စ, ဂဟပတိ, အာနဏ္ယသုခံ? ဣဓ, ဂဟပတိ, ကုလပုတ္တော န ကဿစိ ကိဉ္စိ ဓါရေတိ အပ္ပံ ဝါ ဗဟုံ ဝါ။ သော ‘န ကဿစိ ကိဉ္စိ ဓါရေမိ [ကိဉ္စိ ဝါ ဒေတိ (က.)] အပ္ပံ ဝါ ဗဟုံ ဝါ’တိ အဓိဂစ္ဆတိ သုခံ, အဓိဂစ္ဆတိ သောမနဿံ။ ဣဒံ ဝုစ္စတိ, ဂဟပတိ, အာနဏ္ယသုခံ။

‘‘ကတမဉ္စ, ဂဟပတိ, အနဝဇ္ဇသုခံ? ဣဓ, ဂဟပတိ, အရိယသာဝကော အနဝဇ္ဇေန ကာယကမ္မေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, အနဝဇ္ဇေန ဝစီကမ္မေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, အနဝဇ္ဇေန မနောကမ္မေန သမန္နာဂတော ဟောတိ။ သော ‘အနဝဇ္ဇေနမှိ ကာယကမ္မေန သမန္နာဂတော, အနဝဇ္ဇေန ဝစီကမ္မေန သမန္နာဂတော, အနဝဇ္ဇေန မနောကမ္မေန သမန္နာဂတော’တိ အဓိဂစ္ဆတိ သုခံ, အဓိဂစ္ဆတိ သောမနဿံ။ ဣဒံ ဝုစ္စတိ, ဂဟပတိ, အနဝဇ္ဇသုခံ။ ဣမာနိ ခေါ, ဂဟပတိ, စတ္တာရိ သုခါနိ အဓိဂမနီယာနိ ဂိဟိနာ ကာမဘောဂိနာ ကာလေန ကာလံ သမယေန သမယံ ဥပါဒါယာ’’တိ။

‘‘အာနဏ္ယသုခံ ဉတွာန၊ အထော အတ္ထိသုခံ ပရံ။

ဘုဉ္ဇံ ဘောဂသုခံ မစ္စော၊ တတော ပညာ ဝိပဿတိ။

‘‘ဝိပဿမာနော ဇာနာတိ၊ ဥဘော ဘောဂေ သုမေဓသော။

အနဝဇ္ဇသုခဿေတံ၊ ကလံ နာဂ္ဃတိ သောဠသိ’’န္တိ။ ဒုတိယံ။

၃. ဗြဟ္မသုတ္တံ

၆၃. ‘‘သဗြဟ္မကာနိ, ဘိက္ခဝေ [ဣတိဝု. ၁၀၆], တာနိ ကုလာနိ ယေသံ ပုတ္တာနံ မာတာပိတရော အဇ္ဈာဂါရေ ပူဇိတာ ဟောန္တိ။ သပုဗ္ဗာစရိယကာနိ, ဘိက္ခဝေ, တာနိ ကုလာနိ , ယေသံ ပုတ္တာနံ မာတာပိတရော အဇ္ဈာဂါရေ ပူဇိတာ ဟောန္တိ။ သပုဗ္ဗဒေဝတာနိ [သပုဗ္ဗဒေဝါနိ (သျာ. ကံ.)], ဘိက္ခဝေ, တာနိ ကုလာနိ ယေသံ ပုတ္တာနံ မာတာပိတရော အဇ္ဈာဂါရေ ပူဇိတာ ဟောန္တိ။ သာဟုနေယျကာနိ, ဘိက္ခဝေ, တာနိ ကုလာနိ ယေသံ ပုတ္တာနံ မာတာပိတရော အဇ္ဈာဂါရေ ပူဇိတာ ဟောန္တိ။

‘‘ဗြဟ္မာတိ, ဘိက္ခဝေ, မာတာပိတူနံ [မာတာပိတုန္နံ (သီ. ဣ.)] ဧတံ အဓိဝစနံ။ ပုဗ္ဗာစရိယာတိ, ဘိက္ခဝေ, မာတာပိတူနံ ဧတံ အဓိဝစနံ။ ပုဗ္ဗဒေဝတာတိ [ပုဗ္ဗဒေဝါတိ (သီ. သျာ. ကံ.)], ဘိက္ခဝေ, မာတာပိတူနံ ဧတံ အဓိဝစနံ။ အာဟုနေယျာတိ, ဘိက္ခဝေ, မာတာပိတူနံ ဧတံ အဓိဝစနံ။ တံ ကိဿ ဟေတု? ဗဟုကာရာ, ဘိက္ခဝေ, မာတာပိတရော, ပုတ္တာနံ အာပါဒကာ ပေါသကာ ဣမဿ လောကဿ ဒဿေတာရော’’တိ။

‘‘ဗြဟ္မာတိ မာတာပိတရော၊ ပုဗ္ဗာစရိယာတိ ဝုစ္စရေ။

အာဟုနေယျာ စ ပုတ္တာနံ၊ ပဇာယ အနုကမ္ပကာ။

‘‘တသ္မာ ဟိ နေ နမဿေယျ၊ သက္ကရေယျ စ ပဏ္ဍိတော။

အန္နေန အထ ပါနေန၊ ဝတ္ထေန သယနေန စ။

ဥစ္ဆာဒနေန နှာပနေန၊ ပါဒါနံ ဓေါဝနေန စ။

‘‘တာယ နံ ပါရိစရိယာယ၊ မာတာပိတူသု ပဏ္ဍိတာ။

ဣဓေဝ နံ ပသံသန္တိ၊ ပေစ္စ သဂ္ဂေ ပမောဒတီ’’တိ။ တတိယံ။

၄. နိရယသုတ္တံ

၆၄. ‘‘စတူဟိ , ဘိက္ခဝေ, ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတော ယထာဘတံ နိက္ခိတ္တော ဧဝံ နိရယေ။ ကတမေဟိ စတူဟိ? ပါဏာတိပါတီ ဟောတိ, အဒိန္နာဒါယီ ဟောတိ, ကာမေသုမိစ္ဆာစာရီ ဟောတိ, မုသာဝါဒီ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, စတူဟိ ဓမ္မေဟိ သမန္နာဂတော ယထာဘတံ နိက္ခိတ္တော ဧဝံ နိရယေ’’တိ။

‘‘ပါဏာတိပါတော အဒိန္နာဒါနံ၊ မုသာဝါဒေါ စ ဝုစ္စတိ။

ပရဒါရဂမနဉ္စာပိ၊ နပ္ပသံသန္တိ ပဏ္ဍိတာ’’တိ။ စတုတ္ထံ။

၅. ရူပသုတ္တံ

၆၅. ‘‘စတ္တာရောမေ, ဘိက္ခဝေ, ပုဂ္ဂလာ သန္တော သံဝိဇ္ဇမာနာ လောကသ္မိံ။ ကတမေ စတ္တာရော? ရူပပ္ပမာဏော ရူပပ္ပသန္နော, ဃောသပ္ပမာဏော ဃောသပ္ပသန္နော , လူခပ္ပမာဏော လူခပ္ပသန္နော, ဓမ္မပ္ပမာဏော ဓမ္မပ္ပသန္နော – ဣမေ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, စတ္တာရော ပုဂ္ဂလာ သန္တော သံဝိဇ္ဇမာနာ လောကသ္မိ’’န္တိ။

‘‘ယေ စ ရူပေ ပမာဏိံသု [ယေ စ ရူပေန ပါမိံသု (သီ. သျာ. ကံ. ဣ.)]၊ ယေ စ ဃောသေန အန္ဝဂူ။

ဆန္ဒရာဂဝသူပေတာ၊ နာဘိဇာနန္တိ တေ ဇနာ [န တေ ဇာနန္တိ တံ ဇနာ (သီ. သျာ. ကံ. ဣ.)]။

‘‘အဇ္ဈတ္တဉ္စ န ဇာနာတိ၊ ဗဟိဒ္ဓါ စ န ပဿတိ။

သမန္တာဝရဏော ဗာလော၊ သ ဝေ ဃောသေန ဝုယှတိ။

‘‘အဇ္ဈတ္တဉ္စ န ဇာနာတိ၊ ဗဟိဒ္ဓါ စ ဝိပဿတိ။

ဗဟိဒ္ဓါ ဖလဒဿာဝီ၊ သောပိ ဃောသေန ဝုယှတိ။

‘‘အဇ္ဈတ္တဉ္စ ပဇာနာတိ၊ ဗဟိဒ္ဓါ စ ဝိပဿတိ။

ဝိနီဝရဏဒဿာဝီ၊ န သော ဃောသေန ဝုယှတီ’’တိ။ ပဉ္စမံ။

၆. သရာဂသုတ္တံ

၆၆. ‘‘စတ္တာရောမေ, ဘိက္ခဝေ, ပုဂ္ဂလာ သန္တော သံဝိဇ္ဇမာနာ လောကသ္မိံ။ ကတမေ စတ္တာရော? သရာဂေါ, သဒေါသော, သမောဟော, သမာနော – ဣမေ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, စတ္တာရော ပုဂ္ဂလာ သန္တော သံဝိဇ္ဇမာနာ လောကသ္မိ’’န္တိ။

‘‘သာရတ္တာ ရဇနီယေသု၊ ပိယရူပါဘိနန္ဒိနော။

မောဟေန အာဝုတာ [အဓမာ (သီ. သျာ. ကံ. ဣ.)] သတ္တာ၊ ဗဒ္ဓါ [ဗန္ဓာ (က.)] ဝဍ္ဎေန္တိ ဗန္ဓနံ။

‘‘ရာဂဇံ ဒေါသဇဉ္စာပိ၊ မောဟဇံ စာပဝိဒ္ဒသူ။

ကရောန္တာကုသလံ ကမ္မံ [ဓမ္မံ (က.)]၊ သဝိဃာတံ ဒုခုဒြယံ။

‘‘အဝိဇ္ဇာနိဝုတာ ပေါသာ၊ အန္ဓဘူတာ အစက္ခုကာ။

ယထာ ဓမ္မာ တထာ သန္တာ၊ န တဿေဝန္တိ [နဿေဝန္တိ (သီ.)] မညရေ’’တိ။ ဆဋ္ဌံ။

၇. အဟိရာဇသုတ္တံ

၆၇. ဧကံ သမယံ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန သာဝတ္ထိယံ အညတရော ဘိက္ခု အဟိနာ ဒဋ္ဌော ကာလင်္ကတော ဟောတိ။ အထ ခေါ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခူ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိံသု; ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိံသု။ ဧကမန္တံ နိသိန္နာ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘ဣဓ , ဘန္တေ, သာဝတ္ထိယံ အညတရော ဘိက္ခု အဟိနာ ဒဋ္ဌော ကာလင်္ကတော’’တိ။

‘‘န ဟိ နူန [န ဟ နူန (သီ. သျာ. ကံ. ဣ.)] သော, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု စတ္တာရိ အဟိရာဇကုလာနိ မေတ္တေန စိတ္တေန ဖရိ။ သစေ ဟိ သော, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု စတ္တာရိ အဟိရာဇကုလာနိ မေတ္တေန စိတ္တေန ဖရေယျ, န ဟိ သော, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု အဟိနာ ဒဋ္ဌော ကာလင်္ကရေယျ။

‘‘ကတမာနိ စတ္တာရိ? ဝိရူပက္ခံ အဟိရာဇကုလံ, ဧရာပထံ အဟိရာဇကုလံ, ဆဗျာပုတ္တံ အဟိရာဇကုလံ, ကဏှာဂေါတမကံ အဟိရာဇကုလံ။ န ဟိ နူန သော, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ဣမာနိ စတ္တာရိ အဟိရာဇကုလာနိ မေတ္တေန စိတ္တေန ဖရိ။ သစေ ဟိ သော, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ဣမာနိ စတ္တာရိ အဟိရာဇကုလာနိ မေတ္တေန စိတ္တေန ဖရေယျ, န ဟိ သော, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု အဟိနာ ဒဋ္ဌော ကာလင်္ကရေယျ။

‘‘အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ဣမာနိ စတ္တာရိ အဟိရာဇကုလာနိ မေတ္တေန စိတ္တေန ဖရိတုံ အတ္တဂုတ္တိယာ အတ္တရက္ခာယ အတ္တပရိတ္တာယာ’’တိ။

[စူဠဝ. ၂၅၁; ဇာ. ၁.၂.၁၀၅ ပဿိတဗ္ဗံ] ‘‘ဝိရူပက္ခေဟိ မေ မေတ္တံ၊ မေတ္တံ ဧရာပထေဟိ မေ။

ဆဗျာပုတ္တေဟိ မေ မေတ္တံ၊ မေတ္တံ ကဏှာဂေါတမကေဟိ စ။

‘‘အပါဒကေဟိ မေ မေတ္တံ၊ မေတ္တံ ဒွိပါဒကေဟိ [ဒိပါဒကေဟိ (သီ. သျာ. ကံ. ဣ.)] မေ။

စတုပ္ပဒေဟိ မေ မေတ္တံ၊ မေတ္တံ ဗဟုပ္ပဒေဟိ မေ။

‘‘မာ မံ အပါဒကော ဟိံသိ၊ မာ မံ ဟိံသိ ဒွိပါဒကော [ဒိပါဒကော (သီ. သျာ. ကံ. ဣ.)]။

မာ မံ စတုပ္ပဒေါ ဟိံသိ၊ မာ မံ ဟိံသိ ဗဟုပ္ပဒေါ။

‘‘သဗ္ဗေ သတ္တာ သဗ္ဗေ ပါဏာ၊ သဗ္ဗေ ဘူတာ စ ကေဝလာ။

သဗ္ဗေ ဘဒြာနိ ပဿန္တု၊ မာ ကဉ္စိ [ကိဉ္စိ (သျာ. ကံ. က.)] ပါပမာဂမာ။

‘‘အပ္ပမာဏော ဗုဒ္ဓေါ၊ အပ္ပမာဏော ဓမ္မော။

အပ္ပမာဏော သံဃော၊ ပမာဏဝန္တာနိ သရီသပါနိ [သိရိံသပါနိ (သီ. သျာ. ကံ. ဣ.)]။

‘‘အဟိဝိစ္ဆိကာ သတပဒီ၊ ဥဏ္ဏနာဘီ သရဗူ မူသိကာ။

ကတာ မေ ရက္ခာ ကတာ မေ ပရိတ္တာ [ကတံ မေ ပရိတ္တံ (?)]၊ ပဋိက္ကမန္တု ဘူတာနိ။

သောဟံ နမော ဘဂဝတော၊ နမော သတ္တန္နံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓါန’’န္တိ။ သတ္တမံ။

၈. ဒေဝဒတ္တသုတ္တံ

၆၈. ဧကံ သမယံ ဘဂဝါ ရာဇဂဟေ ဝိဟရတိ ဂိဇ္ဈကူဋေ ပဗ္ဗတေ အစိရပက္ကန္တေ ဒေဝဒတ္တေ။ တတြ ခေါ ဘဂဝါ ဒေဝဒတ္တံ အာရဗ္ဘ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘အတ္တဝဓါယ, ဘိက္ခဝေ [စူဠဝ. ၂၅၂; သံ. နိ. ၂.၁၈၄], ဒေဝဒတ္တဿ လာဘသက္ကာရသိလောကော ဥဒပါဒိ။ ပရာဘဝါယ, ဘိက္ခဝေ, ဒေဝဒတ္တဿ လာဘသက္ကာရသိလောကော ဥဒပါဒိ။

‘‘သေယျထာပိ, ဘိက္ခဝေ, ကဒလီ အတ္တဝဓါယ ဖလံ ဒေတိ, ပရာဘဝါယ ဖလံ ဒေတိ; ဧဝမေဝံ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, အတ္တဝဓါယ ဒေဝဒတ္တဿ လာဘသက္ကာရသိလောကော ဥဒပါဒိ, ပရာဘဝါယ ဒေဝဒတ္တဿ လာဘသက္ကာရသိလောကော ဥဒပါဒိ။

‘‘သေယျထာပိ, ဘိက္ခဝေ, ဝေဠု အတ္တဝဓါယ ဖလံ ဒေတိ, ပရာဘဝါယ ဖလံ ဒေတိ; ဧဝမေဝံ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, အတ္တဝဓါယ ဒေဝဒတ္တဿ လာဘသက္ကာရသိလောကော ဥဒပါဒိ, ပရာဘဝါယ ဒေဝဒတ္တဿ လာဘသက္ကာရသိလောကော ဥဒပါဒိ။

‘‘သေယျထာပိ, ဘိက္ခဝေ, နဠော အတ္တဝဓါယ ဖလံ ဒေတိ, ပရာဘဝါယ ဖလံ ဒေတိ; ဧဝမေဝံ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, အတ္တဝဓါယ ဒေဝဒတ္တဿ လာဘသက္ကာရသိလောကော ဥဒပါဒိ, ပရာဘဝါယ ဒေဝဒတ္တဿ လာဘသက္ကာရသိလောကော ဥဒပါဒိ။

‘‘သေယျထာပိ, ဘိက္ခဝေ, အဿတရီ အတ္တဝဓါယ ဂဗ္ဘံ ဂဏှာတိ, ပရာဘဝါယ ဂဗ္ဘံ ဂဏှာတိ; ဧဝမေဝံ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, အတ္တဝဓါယ ဒေဝဒတ္တဿ လာဘသက္ကာရသိလောကော ဥဒပါဒိ, ပရာဘဝါယ ဒေဝဒတ္တဿ လာဘသက္ကာရသိလောကော ဥဒပါဒီ’’တိ။

‘‘ဖလံ ဝေ ကဒလိံ ဟန္တိ၊ ဖလံ ဝေဠုံ ဖလံ နဠံ။

သက္ကာရော ကာပုရိသံ ဟန္တိ၊ ဂဗ္ဘော အဿတရိံ ယထာ’’တိ [စူဠဝ. ၃၃၅; သံ. နိ. ၁.၁၈၃; ၂.၁၈၄; နေတ္တိ. ၉၀]။ အဋ္ဌမံ။

၉. ပဓါနသုတ္တံ

၆၉. ‘‘စတ္တာရိမာနိ , ဘိက္ခဝေ, ပဓါနာနိ။ ကတမာနိ စတ္တာရိ? သံဝရပ္ပဓါနံ, ပဟာနပ္ပဓါနံ, ဘာဝနာပ္ပဓါနံ, အနုရက္ခဏာပ္ပဓါနံ။ ကတမဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, သံဝရပ္ပဓါနံ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု အနုပ္ပန္နာနံ ပါပကာနံ အကုသလာနံ ဓမ္မာနံ အနုပ္ပါဒါယ ဆန္ဒံ ဇနေတိ ဝါယမတိ ဝီရိယံ အာရဘတိ စိတ္တံ ပဂ္ဂဏှာတိ ပဒဟတိ။ ဣဒံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ, သံဝရပ္ပဓါနံ။

‘‘ကတမဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, ပဟာနပ္ပဓါနံ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ဥပ္ပန္နာနံ ပါပကာနံ အကုသလာနံ ဓမ္မာနံ ပဟာနာယ ဆန္ဒံ ဇနေတိ ဝါယမတိ ဝီရိယံ အာရဘတိ စိတ္တံ ပဂ္ဂဏှာတိ ပဒဟတိ။ ဣဒံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ, ပဟာနပ္ပဓါနံ။

‘‘ကတမဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, ဘာဝနာပ္ပဓါနံ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု အနုပ္ပန္နာနံ ကုသလာနံ ဓမ္မာနံ ဥပ္ပါဒါယ ဆန္ဒံ ဇနေတိ ဝါယမတိ ဝီရိယံ အာရဘတိ စိတ္တံ ပဂ္ဂဏှာတိ ပဒဟတိ။ ဣဒံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ, ဘာဝနာပ္ပဓါနံ။

‘‘ကတမဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, အနုရက္ခဏာပ္ပဓါနံ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ဥပ္ပန္နာနံ ကုသလာနံ ဓမ္မာနံ ဌိတိယာ အသမ္မောသာယ ဘိယျောဘာဝါယ ဝေပုလ္လာယ ဘာဝနာယ ပါရိပူရိယာ ဆန္ဒံ ဇနေတိ ဝါယမတိ ဝီရိယံ အာရဘတိ စိတ္တံ ပဂ္ဂဏှာတိ ပဒဟတိ။ ဣဒံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ, အနုရက္ခဏာပ္ပဓါနံ။ ဣမာနိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, စတ္တာရိ ပဓါနာနီ’’တိ။

‘‘သံဝရော စ ပဟာနဉ္စ၊ ဘာဝနာ အနုရက္ခဏာ။

ဧတေ ပဓါနာ စတ္တာရော၊ ဒေသိတာဒိစ္စဗန္ဓုနာ။

ယော ဟိ [ယေဟိ (?)] ဘိက္ခု ဣဓါတာဣ၊ ခယံ ဒုက္ခဿ ပါပုဏေ’’တိ။ နဝမံ။

၁၀. အဓမ္မိကသုတ္တံ

၇၀. ‘‘ယသ္မိံ , ဘိက္ခဝေ, သမယေ ရာဇာနော အဓမ္မိကာ ဟောန္တိ, ရာဇာယုတ္တာပိ တသ္မိံ သမယေ အဓမ္မိကာ ဟောန္တိ။ ရာဇာယုတ္တေသု အဓမ္မိကေသု ဗြာဟ္မဏဂဟပတိကာပိ တသ္မိံ သမယေ အဓမ္မိကာ ဟောန္တိ။ ဗြာဟ္မဏဂဟပတိကေသု အဓမ္မိကေသု နေဂမဇာနပဒါပိ တသ္မိံ သမယေ အဓမ္မိကာ ဟောန္တိ။ နေဂမဇာနပဒေသု အဓမ္မိကေသု ဝိသမံ စန္ဒိမသူရိယာ ပရိဝတ္တန္တိ ။ ဝိသမံ စန္ဒိမသူရိယေသု ပရိဝတ္တန္တေသု ဝိသမံ နက္ခတ္တာနိ တာရကရူပါနိ ပရိဝတ္တန္တိ။ ဝိသမံ နက္ခတ္တေသု တာရကရူပေသု ပရိဝတ္တန္တေသု ဝိသမံ ရတ္တိန္ဒိဝါ [ရတ္တိဒိဝါ (က.)] ပရိဝတ္တန္တိ။ ဝိသမံ ရတ္တိန္ဒိဝေသု ပရိဝတ္တန္တေသု ဝိသမံ မာသဒ္ဓမာသာ ပရိဝတ္တန္တိ။ ဝိသမံ မာသဒ္ဓမာသေသု ပရိဝတ္တန္တေသု ဝိသမံ ဥတုသံဝစ္ဆရာ ပရိဝတ္တန္တိ။ ဝိသမံ ဥတုသံဝစ္ဆရေသု ပရိဝတ္တန္တေသု ဝိသမံ ဝါတာ ဝါယန္တိ ဝိသမာ အပဉ္ဇသာ ။ ဝိသမံ ဝါတေသု ဝါယန္တေသု ဝိသမေသု အပဉ္ဇသေသု ဒေဝတာ ပရိကုပိတာ ဘဝန္တိ။ ဒေဝတာသု ပရိကုပိတာသု ဒေဝေါ န သမ္မာ ဓါရံ အနုပ္ပဝေစ္ဆတိ။ ဒေဝေ န သမ္မာ ဓါရံ အနုပ္ပဝေစ္ဆန္တေ ဝိသမပါကာနိ [ဝိသမပါကီနိ (သီ. သျာ. ကံ.), ဝိသမံ ပါကာနိ (က.)] သဿာနိ ဘဝန္တိ။ ဝိသမပါကာနိ, ဘိက္ခဝေ, သဿာနိ မနုဿာ ပရိဘုဉ္ဇန္တာ အပ္ပါယုကာ ဟောန္တိ ဒုဗ္ဗဏ္ဏာ စ ဗဝှာဗာဓါ [ဗဟ္ဝာဗာဓါ (က.)] စ။

‘‘ယသ္မိံ, ဘိက္ခဝေ, သမယေ ရာဇာနော ဓမ္မိကာ ဟောန္တိ, ရာဇာယုတ္တာပိ တသ္မိံ သမယေ ဓမ္မိကာ ဟောန္တိ။ ရာဇာယုတ္တေသု ဓမ္မိကေသု ဗြာဟ္မဏဂဟပတိကာပိ တသ္မိံ သမယေ ဓမ္မိကာ ဟောန္တိ။ ဗြာဟ္မဏဂဟပတိကေသု ဓမ္မိကေသု နေဂမဇာနပဒါပိ တသ္မိံ သမယေ ဓမ္မိကာ ဟောန္တိ။ နေဂမဇာနပဒေသု ဓမ္မိကေသု သမံ စန္ဒိမသူရိယာ ပရိဝတ္တန္တိ။ သမံ စန္ဒိမသူရိယေသု ပရိဝတ္တန္တေသု သမံ နက္ခတ္တာနိ တာရကရူပါနိ ပရိဝတ္တန္တိ။ သမံ နက္ခတ္တေသု တာရကရူပေသု ပရိဝတ္တန္တေသု သမံ ရတ္တိန္ဒိဝါ ပရိဝတ္တန္တိ။ သမံ ရတ္တိန္ဒိဝေသု ပရိဝတ္တန္တေသု သမံ မာသဒ္ဓမာသာ ပရိဝတ္တန္တိ။ သမံ မာသဒ္ဓမာသေသု ပရိဝတ္တန္တေသု သမံ ဥတုသံဝစ္ဆရာ ပရိဝတ္တန္တိ။ သမံ ဥတုသံဝစ္ဆရေသု ပရိဝတ္တန္တေသု သမံ ဝါတာ ဝါယန္တိ သမာ ပဉ္ဇသာ။ သမံ ဝါတေသု ဝါယန္တေသု သမေသု ပဉ္ဇသေသု ဒေဝတာ အပရိကုပိတာ ဘဝန္တိ။ ဒေဝတာသု အပရိကုပိတာသု ဒေဝေါ သမ္မာ ဓါရံ အနုပ္ပဝေစ္ဆတိ။ ဒေဝေ သမ္မာ ဓါရံ အနုပ္ပဝေစ္ဆန္တေ သမပါကာနိ သဿာနိ ဘဝန္တိ။ သမပါကာနိ, ဘိက္ခဝေ, သဿာနိ မနုဿာ ပရိဘုဉ္ဇန္တာ ဒီဃာယုကာ စ ဟောန္တိ ဝဏ္ဏဝန္တော စ ဗလဝန္တော စ အပ္ပါဗာဓါ စာ’’တိ။

‘‘ဂုန္နံ စေ တရမာနာနံ၊ ဇိမ္ဟံ ဂစ္ဆတိ ပုင်္ဂဝေါ။

သဗ္ဗာ တာ ဇိမ္ဟံ ဂစ္ဆန္တိ၊ နေတ္တေ ဇိမ္ဟံ ဂတေ သတိ။

‘‘ဧဝမေဝံ မနုဿေသု၊ ယော ဟောတိ သေဋ္ဌသမ္မတော။

သော စေ အဓမ္မံ စရတိ၊ ပဂေဝ ဣတရာ ပဇာ။

သဗ္ဗံ ရဋ္ဌံ ဒုက္ခံ သေတိ၊ ရာဇာ စေ ဟောတိ အဓမ္မိကော။

‘‘ဂုန္နံ စေ တရမာနာနံ၊ ဥဇုံ ဂစ္ဆတိ ပုင်္ဂဝေါ။

သဗ္ဗာ တာ ဥဇုံ ဂစ္ဆန္တိ၊ နေတ္တေ ဥဇုံ ဂတေ သတိ။

‘‘ဧဝမေဝံ မနုဿေသု၊ ယော ဟောတိ သေဋ္ဌသမ္မတော။

သော သစေ [သော စေဝ (သီ. ဣ.)၊ သော စေ (သျာ.)] ဓမ္မံ စရတိ၊ ပဂေဝ ဣတရာ ပဇာ။

သဗ္ဗံ ရဋ္ဌံ သုခံ သေတိ၊ ရာဇာ စေ ဟောတိ ဓမ္မိကော’’တိ။ ဒသမံ။

ပတ္တကမ္မဝဂ္ဂေါ ဒုတိယော။

တဿုဒ္ဒါနံ –

ပတ္တကမ္မံ အာနဏ္ယကော [အနဏကော (သီ. ဣ.)၊ အနဏ္ယကော (က.)]၊ သဗြဟ္မနိရယာ ရူပေန ပဉ္စမံ။

သရာဂအဟိရာဇာ ဒေဝဒတ္တော၊ ပဓါနံ အဓမ္မိကေန စာတိ။