၁၈. အပရအစ္ဆရာသင်္ဃာတဝဂ္ဂေါ
၃၈၂. ‘‘အစ္ဆရာသင်ဃာတမတ္တမ္ပိ စေ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ပဌမံ ဈာနံ ဘာဝေတိ, အယံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ – ‘ဘိက္ခု အရိတ္တဇ္ဈာနော ဝိဟရတိ, သတ္ထုသာသနကရော ဩဝါဒပတိကရော, အမောဃံ ရဋ္ဌပိဏ္ဍံ ဘုဉ္ဇတိ’။ ကော ပန ဝါဒေါ ယေ နံ ဗဟုလီကရောန္တီ’’တိ!
၃၈၃-၃၈၉. ‘‘အစ္ဆရာသံဃာတမတ္တမ္ပိ စေ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ဒုတိယံ ဈာနံ ဘာဝေတိ။ပေ.။ တတိယံ ဈာနံ ဘာဝေတိ။ပေ.။ စတုတ္ထံ ဈာနံ ဘာဝေတိ။ပေ.။ မေတ္တံ စေတောဝိမုတ္တိံ ဘာဝေတိ။ပေ.။ ကရုဏံ စေတောဝိမုတ္တိံ ဘာဝေတိ။ပေ.။ မုဒိတံ စေတောဝိမုတ္တိံ ဘာဝေတိ။ပေ.။ ဥပေက္ခံ စေတောဝိမုတ္တိံ ဘာဝေတိ။ပေ.။။
၃၉၀-၃၉၃. ကာယေ ကာယာနုပဿီ ဝိဟရတိ အာတာဣ သမ္ပဇာနော သတိမာ ဝိနေယျ လောကေ အဘိဇ္ဈာဒေါမနဿံ; ဝေဒနာသု ဝေဒနာနုပဿီ ဝိဟရတိ။ပေ.။ စိတ္တေ စိတ္တာနုပဿီ ဝိဟရတိ။ပေ.။ ဓမ္မေသု ဓမ္မာနုပဿီ ဝိဟရတိ အာတာဣ သမ္ပဇာနော သတိမာ ဝိနေယျ လောကေ အဘိဇ္ဈာဒေါမနဿံ။
၃၉၄-၃၉၇. အနုပ္ပန္နာနံ ပါပကာနံ အကုသလာနံ ဓမ္မာနံ အနုပ္ပါဒါယ ဆန္ဒံ ဇနေတိ ဝါယမတိ ဝီရိယံ [ဝိရိယံ (သီ. သျာ. ကံ. ဣ.)] အာရဘတိ စိတ္တံ ပဂ္ဂဏှာတိ ပဒဟတိ; ဥပ္ပန္နာနံ ပါပကာနံ အကုသလာနံ ဓမ္မာနံ ပဟာနာယ ဆန္ဒံ ဇနေတိ ဝါယမတိ ဝီရိယံ အာရဘတိ စိတ္တံ ပဂ္ဂဏှာတိ ပဒဟတိ။ အနုပ္ပန္နာနံ ကုသလာနံ ဓမ္မာနံ ဥပ္ပါဒါယ ဆန္ဒံ ဇနေတိ ဝါယမတိ ဝီရိယံ အာရဘတိ စိတ္တံ ပဂ္ဂဏှာတိ ပဒဟတိ; ဥပ္ပန္နာနံ ကုသလာနံ ဓမ္မာနံ ဌိတိယာ အသမ္မောသာယ ဘိယျောဘာဝါယ ဝေပုလ္လာယ ဘာဝနာယ ပါရိပူရိယာ ဆန္ဒံ ဇနေတိ ဝါယမတိ ဝီရိယံ အာရဘတိ စိတ္တံ ပဂ္ဂဏှာတိ ပဒဟတိ။
၃၉၈-၄၀၁. ဆန္ဒသမာဓိပဓါနသင်္ခါရသမန္နာဂတံ ဣဒ္ဓိပါဒံ ဘာဝေတိ။ ဝီရိယသမာဓိပဓါနသင်္ခါရသမန္နာဂတံ ဣဒ္ဓိပါဒံ ဘာဝေတိ။ စိတ္တသမာဓိပဓါနသင်္ခါရသမန္နာဂတံ ဣဒ္ဓိပါဒံ ဘာဝေတိ။ ဝီမံသာသမာဓိပဓါနသင်္ခါရသမန္နာဂတံ ဣဒ္ဓိပါဒံ ဘာဝေတိ။။
၄၀၂-၄၀၆. သဒ္ဓိန္ဒ္ရိယံ ဘာဝေတိ။ ဝီရိယိန္ဒ္ရိယံ ဘာဝေတိ။ သတိန္ဒ္ရိယံ ဘာဝေတိ။ သမာဓိန္ဒ္ရိယံ ဘာဝေတိ။ ပညိန္ဒ္ရိယံ ဘာဝေတိ။။
၄၀၇-၄၁၁. သဒ္ဓါဗလံ ဘာဝေတိ။ ဝီရိယဗလံ ဘာဝေတိ။ သတိဗလံ ဘာဝေတိ။ သမာဓိဗလံ ဘာဝေတိ။ ပညာဗလံ ဘာဝေတိ။။
၄၁၂-၄၁၈. သတိသမ္ဗောဇ္ဈင်္ဂံ ဘာဝေတိ။ ဓမ္မဝိစယသမ္ဗောဇ္ဈင်္ဂံ ဘာဝေတိ။ ဝီရိယသမ္ဗောဇ္ဈင်္ဂံ ဘာဝေတိ။ ဣတိသမ္ဗောဇ္ဈင်္ဂံ ဘာဝေတိ။ ပဿဒ္ဓိသမ္ဗောဇ္ဈင်္ဂံ ဘာဝေတိ။ သမာဓိသမ္ဗောဇ္ဈင်္ဂံ ဘာဝေတိ။ ဥပေက္ခာသမ္ဗောဇ္ဈင်္ဂံ ဘာဝေတိ။။
၄၁၉-၄၂၆. သမ္မာဒိဋ္ဌိံ ဘာဝေတိ။ သမ္မာသင်္ကပ္ပံ ဘာဝေတိ။ သမ္မာဝါစံ ဘာဝေတိ။ သမ္မာကမ္မန္တံ ဘာဝေတိ။ သမ္မာအာဇီဝံ ဘာဝေတိ။ သမ္မာဝါယာမံ ဘာဝေတိ။ သမ္မာသတိံ ဘာဝေတိ။ သမ္မာသမာဓိံ ဘာဝေတိ။။
၄၂၇-၄၃၄. [ဒီ. နိ. ၂.၁၇၃; မ. နိ. ၂.၂၄၉; အ. နိ. ၈.၆၅] အဇ္ဈတ္တံ ရူပသညီ ဗဟိဒ္ဓါ ရူပါနိ ပဿတိ ပရိတ္တာနိ သုဝဏ္ဏဒုဗ္ဗဏ္ဏာနိ။ ‘တာနိ အဘိဘုယျ ဇာနာမိ ပဿာမီ’တိ – ဧဝံသညီ ဟောတိ။ အဇ္ဈတ္တံ ရူပသညီ ဗဟိဒ္ဓါ ရူပါနိ ပဿတိ အပ္ပမာဏာနိ သုဝဏ္ဏဒုဗ္ဗဏ္ဏာနိ။ ‘တာနိ အဘိဘုယျ ဇာနာမိ ပဿာမီ’တိ – ဧဝံသညီ ဟောတိ။ အဇ္ဈတ္တံ အရူပသညီ ဗဟိဒ္ဓါ ရူပါနိ ပဿတိ ပရိတ္တာနိ သုဝဏ္ဏဒုဗ္ဗဏ္ဏာနိ။ ‘တာနိ အဘိဘုယျ ဇာနာမိ ပဿာမီ’တိ – ဧဝံသညီ ဟောတိ။ အဇ္ဈတ္တံ အရူပသညီ ဗဟိဒ္ဓါ ရူပါနိ ပဿတိ အပ္ပမာဏာနိ သုဝဏ္ဏဒုဗ္ဗဏ္ဏာနိ။ ‘တာနိ အဘိဘုယျ ဇာနာမိ ပဿာမီ’တိ – ဧဝံသညီ ဟောတိ။ အဇ္ဈတ္တံ အရူပသညီ ဗဟိဒ္ဓါ ရူပါနိ ပဿတိ နီလာနိ နီလဝဏ္ဏာနိ နီလနိဒဿနာနိ နီလနိဘာသာနိ။ ‘တာနိ အဘိဘုယျ ဇာနာမိ ပဿာမီ’တိ – ဧဝံသညီ ဟောတိ။ အဇ္ဈတ္တံ အရူပသညီ ဗဟိဒ္ဓါ ရူပါနိ ပဿတိ ဣတာနိ ဣတဝဏ္ဏာနိ ဣတနိဒဿနာနိ ဣတနိဘာသာနိ။ ‘တာနိ အဘိဘုယျ ဇာနာမိ ပဿာမီ’တိ – ဧဝံသညီ ဟောတိ။ အဇ္ဈတ္တံ အရူပသညီ ဗဟိဒ္ဓါ ရူပါနိ ပဿတိ လောဟိတကာနိ လောဟိတကဝဏ္ဏာနိ လောဟိတကနိဒဿနာနိ လောဟိတကနိဘာသာနိ။ ‘တာနိ အဘိဘုယျ ဇာနာမိ ပဿာမီ’တိ ဧဝံသညီ ဟောတိ။ အဇ္ဈတ္တံ အရူပသညီ ဗဟိဒ္ဓါ ရူပါနိ ပဿတိ ဩဒါတာနိ ဩဒါတဝဏ္ဏာနိ ဩဒါတနိဒဿနာနိ ဩဒါတနိဘာသာနိ။ ‘တာနိ အဘိဘုယျ ဇာနာမိ ပဿာမီ’တိ – ဧဝံသညီ ဟောတိ။။
၄၃၅-၄၄၂. ရူဣ ရူပါနိ ပဿတိ။ အဇ္ဈတ္တံ အရူပသညီ ဗဟိဒ္ဓါ ရူပါနိ ပဿတိ သုဘန္တေဝ အဓိမုတ္တော ဟောတိ။ သဗ္ဗသော ရူပသညာနံ သမတိက္ကမာ ပဋိဃသညာနံ အတ္ထင်္ဂမာ နာနတ္တသညာနံ အမနသိကာရာ အနန္တော အာကာသောတိ အာကာသာနဉ္စာယတနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ သဗ္ဗသော အာကာသာနဉ္စာယတနံ သမတိက္ကမ္မ အနန္တံ ဝိညာဏန္တိ ဝိညာဏဉ္စာယတနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ သဗ္ဗသော ဝိညာဏဉ္စာယတနံ သမတိက္ကမ္မ နတ္ထိ ကိဉ္စီတိ အာကိဉ္စညာယတနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ သဗ္ဗသော အာကိဉ္စညာယတနံ သမတိက္ကမ္မ နေဝသညာနာသညာယတနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ သဗ္ဗသော နေဝသညာနာသညာယတနံ သမတိက္ကမ္မ သညာဝေဒယိတနိရောဓံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။။
၄၄၃-၄၅၂. ပထဝီကသိဏံ ဘာဝေတိ။ အာပေါကသိဏံ ဘာဝေတိ။ တေဇောကသိဏံ ဘာဝေတိ။ ဝါယောကသိဏံ ဘာဝေတိ။ နီလကသိဏံ ဘာဝေတိ။ ဣတကသိဏံ ဘာဝေတိ။ လောဟိတကသိဏံ ဘာဝေတိ။ ဩဒါတကသိဏံ ဘာဝေတိ။ အာကာသကသိဏံ ဘာဝေတိ။ ဝိညာဏကသိဏံ ဘာဝေတိ။။
၄၅၃-၄၆၂. အသုဘသညံ ဘာဝေတိ။ မရဏသညံ ဘာဝေတိ။ အာဟာရေ ပဋိကူလသညံ ဘာဝေတိ။ သဗ္ဗလောကေ အနဘိရတိသညံ [အနဘိရတသညံ (သီ. သျာ. ကံ. ဣ.)] ဘာဝေတိ။ အနိစ္စသညံ ဘာဝေတိ။ အနိစ္စေ ဒုက္ခသညံ ဘာဝေတိ။ ဒုက္ခေ အနတ္တသညံ ဘာဝေတိ။ ပဟာနသညံ ဘာဝေတိ။ ဝိရာဂသညံ ဘာဝေတိ။ နိရောဓသညံ ဘာဝေတိ။။
၄၆၃-၄၇၂. အနိစ္စသညံ ဘာဝေတိ။ အနတ္တသညံ ဘာဝေတိ။ မရဏသညံ ဘာဝေတိ။ အာဟာရေ ပဋိကူလသညံ ဘာဝေတိ။ သဗ္ဗလောကေ အနဘိရတိသညံ ဘာဝေတိ။ အဋ္ဌိကသညံ ဘာဝေတိ။ ပုဠဝကသညံ [ပုဠုဝကသညံ (က.)] ဘာဝေတိ။ ဝိနီလကသညံ ဘာဝေတိ။ ဝိစ္ဆိဒ္ဒကသညံ ဘာဝေတိ။ ဥဒ္ဓုမာတကသညံ ဘာဝေတိ။။
၄၇၃-၄၈၂. ဗုဒ္ဓါနုဿတိံ ဘာဝေတိ။ ဓမ္မာနုဿတိံ ဘာဝေတိ။ သံဃာနုဿတိံ ဘာဝေတိ။ သီလာနုဿတိံ ဘာဝေတိ။ စာဂါနုဿတိံ ဘာဝေတိ။ ဒေဝတာနုဿတိံ ဘာဝေတိ။ အာနာပါနဿတိံ ဘာဝေတိ။ မရဏဿတိံ ဘာဝေတိ။ ကာယဂတာသတိံ ဘာဝေတိ။ ဥပသမာနုဿတိံ ဘာဝေတိ။။
၄၈၃-၄၉၂. ပဌမဇ္ဈာနသဟဂတံ သဒ္ဓိန္ဒ္ရိယံ ဘာဝေတိ။ ဝီရိယိန္ဒ္ရိယံ ဘာဝေတိ။ သတိန္ဒ္ရိယံ ဘာဝေတိ။ သမာဓိန္ဒ္ရိယံ ဘာဝေတိ။ ပညိန္ဒ္ရိယံ ဘာဝေတိ။ သဒ္ဓါဗလံ ဘာဝေတိ။ ဝီရိယဗလံ ဘာဝေတိ။ သတိဗလံ ဘာဝေတိ။ သမာဓိဗလံ ဘာဝေတိ။ ပညာဗလံ ဘာဝေတိ။။
၄၉၃-၅၆၂. ‘‘ဒုတိယဇ္ဈာနသဟဂတံ။ပေ.။ တတိယဇ္ဈာနသဟဂတံ။ပေ.။ စတုတ္ထဇ္ဈာနသဟဂတံ။ပေ.။ မေတ္တာသဟဂတံ။ပေ.။ ကရုဏာသဟဂတံ။ပေ.။ မုဒိတာသဟဂတံ။ပေ.။ ဥပေက္ခာသဟဂတံ သဒ္ဓိန္ဒ္ရိယံ ဘာဝေတိ။ ဝီရိယိန္ဒ္ရိယံ ဘာဝေတိ။ သတိန္ဒ္ရိယံ ဘာဝေတိ။ သမာဓိန္ဒ္ရိယံ ဘာဝေတိ။ ပညိန္ဒ္ရိယံ ဘာဝေတိ။ သဒ္ဓါဗလံ ဘာဝေတိ။ ဝီရိယဗလံ ဘာဝေတိ။ သတိဗလံ ဘာဝေတိ။ သမာဓိဗလံ ဘာဝေတိ။ ပညာဗလံ ဘာဝေတိ။ အယံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ – ‘ဘိက္ခု အရိတ္တဇ္ဈာနော ဝိဟရတိ သတ္ထုသာသနကရော ဩဝါဒပတိကရော, အမောဃံ ရဋ္ဌပိဏ္ဍံ ဘုဉ္ဇတိ’။ ကော ပန ဝါဒေါ ယေ နံ ဗဟုလီကရောန္တီ’’တိ!
အပရအစ္ဆရာသံဃာတဝဂ္ဂေါ အဋ္ဌာရသမော။