ဘိက္ခုနီသံယုတ္တံ

၅. ဘိက္ခုနီသံယုတ္တံ

၁. အာဠဝိကာသုတ္တံ

၁၆၂. ဧဝံ မေ သုတံ – ဧကံ သမယံ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ။ အထ ခေါ အာဠဝိကာ ဘိက္ခုနီ ပုဗ္ဗဏှသမယံ နိဝါသေတွာ ပတ္တစီဝရမာဒါယ သာဝတ္ထိံ ပိဏ္ဍာယ ပါဝိသိ။ သာဝတ္ထိယံ ပိဏ္ဍာယ စရိတွာ ပစ္ဆာဘတ္တံ ပိဏ္ဍပါတပဋိက္ကန္တာ ယေန အန္ဓဝနံ တေနုပသင်္ကမိ ဝိဝေကတ္ထိနီ။ အထ ခေါ မာရော ပါပိမာ အာဠဝိကာယ ဘိက္ခုနိယာ ဘယံ ဆမ္ဘိတတ္တံ လောမဟံသံ ဥပ္ပါဒေတုကာမော ဝိဝေကမှာ စာဝေတုကာမော ယေန အာဠဝိကာ ဘိက္ခုနီ တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ အာဠဝိကံ ဘိက္ခုနိံ ဂါထာယ အဇ္ဈဘာသိ –

‘‘နတ္ထိ နိဿရဏံ လောကေ၊ ကိံ ဝိဝေကေန ကာဟသိ။

ဘုဉ္ဇဿု ကာမရတိယော၊ မာဟု ပစ္ဆာနုတာပိနီ’’တိ။

အထ ခေါ အာဠဝိကာယ ဘိက္ခုနိယာ ဧတဒဟောသိ – ‘‘ကော နု ခွါယံ မနုဿော ဝါ အမနုဿော ဝါ ဂါထံ ဘာသတီ’’တိ? အထ ခေါ အာဠဝိကာယ ဘိက္ခုနိယာ ဧတဒဟောသိ – ‘‘မာရော ခေါ အယံ ပါပိမာ မမ ဘယံ ဆမ္ဘိတတ္တံ လောမဟံသံ ဥပ္ပါဒေတုကာမော ဝိဝေကမှာ စာဝေတုကာမော ဂါထံ ဘာသတီ’’တိ။ အထ ခေါ အာဠဝိကာ ဘိက္ခုနီ ‘‘မာရော အယံ ပါပိမာ’’ ဣတိ ဝိဒိတွာ မာရံ ပါပိမန္တံ ဂါထာဟိ ပစ္စဘာသိ –

‘‘အတ္ထိ နိဿရဏံ လောကေ၊ ပညာယ မေ သုဖုဿိတံ [သုဖဿိတံ (သီ. ဣ.)]။

ပမတ္တဗန္ဓု ပါပိမ၊ န တွံ ဇာနာသိ တံ ပဒံ။

‘‘သတ္တိသူလူပမာ ကာမာ၊ ခန္ဓာသံ အဓိကုဋ္ဋနာ။

ယံ တွံ ကာမရတိံ ဗြူသိ၊ အရတိ မယှ သာ အဟူ’’တိ။

အထ ခေါ မာရော ပါပိမာ ‘‘ဇာနာတိ မံ အာဠဝိကာ ဘိက္ခုနီ’’တိ ဒုက္ခီ ဒုမ္မနော တတ္ထေဝန္တရဓါယီတိ။

၂. သောမာသုတ္တံ

၁၆၃. သာဝတ္ထိနိဒါနံ ။ အထ ခေါ သောမာ ဘိက္ခုနီ ပုဗ္ဗဏှသမယံ နိဝါသေတွာ ပတ္တစီဝရမာဒါယ သာဝတ္ထိံ ပိဏ္ဍာယ ပါဝိသိ။ သာဝတ္ထိယံ ပိဏ္ဍာယ စရိတွာ ပစ္ဆာဘတ္တံ ပိဏ္ဍပါတပဋိက္ကန္တာ ယေန အန္ဓဝနံ တေနုပသင်္ကမိ ဒိဝါဝိဟာရာယ။ အန္ဓဝနံ အဇ္ဈောဂါဟေတွာ အညတရသ္မိံ ရုက္ခမူလေ ဒိဝါဝိဟာရံ နိသီဒိ။ အထ ခေါ မာရော ပါပိမာ သောမာယ ဘိက္ခုနိယာ ဘယံ ဆမ္ဘိတတ္တံ လောမဟံသံ ဥပ္ပါဒေတုကာမော သမာဓိမှာ စာဝေတုကာမော ယေန သောမာ ဘိက္ခုနီ တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ သောမံ ဘိက္ခုနိံ ဂါထာယ အဇ္ဈဘာသိ –

‘‘ယံ တံ ဣသီဟိ ပတ္တဗ္ဗံ၊ ဌာနံ ဒုရဘိသမ္ဘဝံ။

န တံ ဒွင်္ဂုလပညာယ၊ သက္ကာ ပပ္ပောတုမိတ္ထိယာ’’တိ။

အထ ခေါ သောမာယ ဘိက္ခုနိယာ ဧတဒဟောသိ – ‘‘ကော နု ခွါယံ မနုဿော ဝါ အမနုဿော ဝါ ဂါထံ ဘာသတီ’’တိ? အထ ခေါ သောမာယ ဘိက္ခုနိယာ ဧတဒဟောသိ – ‘‘မာရော ခေါ အယံ ပါပိမာ မမ ဘယံ ဆမ္ဘိတတ္တံ လောမဟံသံ ဥပ္ပါဒေတုကာမော သမာဓိမှာ စာဝေတုကာမော ဂါထံ ဘာသတီ’’တိ။ အထ ခေါ သောမာ ဘိက္ခုနီ ‘‘မာရော အယံ ပါပိမာ’’ ဣတိ ဝိဒိတွာ မာရံ ပါပိမန္တံ ဂါထာဟိ ပစ္စဘာသိ –

‘‘ဣတ္ထိဘာဝေါ ကိံ ကယိရာ၊ စိတ္တမှိ သုသမာဟိတေ။

ဉာဏမှိ ဝတ္တမာနမှိ၊ သမ္မာ ဓမ္မံ ဝိပဿတော။

‘‘ယဿ နူန သိယာ ဧဝံ၊ ဣတ္ထာဟံ ပုရိသောတိ ဝါ။

ကိဉ္စိ ဝါ ပန အညသ္မိ [အသ္မီတိ (သျာ. ကံ. ဣ.)]၊ တံ မာရော ဝတ္တုမရဟတီ’’တိ။

အထ ခေါ မာရော ပါပိမာ ‘‘ဇာနာတိ မံ သောမာ ဘိက္ခုနီ’’တိ ဒုက္ခီ ဒုမ္မနော တတ္ထေဝန္တရဓါယီတိ။

၃. ကိသာဂေါတမီသုတ္တံ

၁၆၄. သာဝတ္ထိနိဒါနံ။ အထ ခေါ ကိသာဂေါတမီ ဘိက္ခုနီ ပုဗ္ဗဏှသမယံ နိဝါသေတွာ ပတ္တစီဝရမာဒါယ သာဝတ္ထိံ ပိဏ္ဍာယ ပါဝိသိ။ သာဝတ္ထိယံ ပိဏ္ဍာယ စရိတွာ ပစ္ဆာဘတ္တံ ပိဏ္ဍပါတပဋိက္ကန္တာ ယေန အန္ဓဝနံ တေနုပသင်္ကမိ , ဒိဝါဝိဟာရာယ။ အန္ဓဝနံ အဇ္ဈောဂါဟေတွာ အညတရသ္မိံ ရုက္ခမူလေ ဒိဝါဝိဟာရံ နိသီဒိ။ အထ ခေါ မာရော ပါပိမာ ကိသာဂေါတမိယာ ဘိက္ခုနိယာ ဘယံ ဆမ္ဘိတတ္တံ လောမဟံသံ ဥပ္ပါဒေတုကာမော သမာဓိမှာ စာဝေတုကာမော ယေန ကိသာဂေါတမီ ဘိက္ခုနီ တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ ကိသာဂေါတမိံ ဘိက္ခုနိံ ဂါထာယ အဇ္ဈဘာသိ –

‘‘ကိံ နု တွံ မတပုတ္တာဝ၊ ဧကမာသိ ရုဒမ္မုခီ။

ဝနမဇ္ဈဂတာ ဧကာ၊ ပုရိသံ နု ဂဝေသသီ’’တိ။

အထ ခေါ ကိသာဂေါတမိယာ ဘိက္ခုနိယာ ဧတဒဟောသိ – ‘‘ကော နု ခွါယံ မနုဿော ဝါ အမနုဿော ဝါ ဂါထံ ဘာသတီ’’တိ? အထ ခေါ ကိသာဂေါတမိယာ ဘိက္ခုနိယာ ဧတဒဟောသိ – ‘‘မာရော ခေါ အယံ ပါပိမာ မမ ဘယံ ဆမ္ဘိတတ္တံ လောမဟံသံ ဥပ္ပါဒေတုကာမော သမာဓိမှာ စာဝေတုကာမော ဂါထံ ဘာသတီ’’တိ။

အထ ခေါ ကိသာဂေါတမီ ဘိက္ခုနီ ‘‘မာရော အယံ ပါပိမာ’’ ဣတိ ဝိဒိတွာ မာရံ ပါပိမန္တံ ဂါထာဟိ ပစ္စဘာသိ –

‘‘အစ္စန္တံ မတပုတ္တာမှိ၊ ပုရိသာ ဧတဒန္တိကာ။

န သောစာမိ န ရောဒါမိ၊ န တံ ဘာယာမိ အာဝုသော။

‘‘သဗ္ဗတ္ထ ဝိဟတာ နန္ဒီ၊ တမောက္ခန္ဓော ပဒါလိတော။

ဇေတွာန မစ္စုနော [ဇေတွာ နမုစိနော (သီ.)] သေနံ၊ ဝိဟရာမိ အနာသဝါ’’တိ။

အထ ခေါ မာရော ပါပိမာ ‘‘ဇာနာတိ မံ ကိသာဂေါတမီ ဘိက္ခုနီ’’တိ ဒုက္ခီ ဒုမ္မနော တတ္ထေဝန္တရဓါယီတိ။

၄. ဝိဇယာသုတ္တံ

၁၆၅. သာဝတ္ထိနိဒါနံ။ အထ ခေါ ဝိဇယာ ဘိက္ခုနီ ပုဗ္ဗဏှသမယံ နိဝါသေတွာ။ပေ.။ အညတရသ္မိံ ရုက္ခမူလေ ဒိဝါဝိဟာရံ နိသီဒိ။ အထ ခေါ မာရော ပါပိမာ ဝိဇယာယ ဘိက္ခုနိယာ ဘယံ ဆမ္ဘိတတ္တံ လောမဟံသံ ဥပ္ပါဒေတုကာမော သမာဓိမှာ စာဝေတုကာမော ယေန ဝိဇယာ ဘိက္ခုနီ တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ ဝိဇယံ ဘိက္ခုနိံ ဂါထာယ အဇ္ဈဘာသိ –

‘‘ဒဟရာ တွံ ရူပဝတီ၊ အဟဉ္စ ဒဟရော သုသု။

ပဉ္စင်္ဂိကေန တုရိယေန၊ ဧဟယျေဘိရမာမသေ’’တိ [ဧဟိ အယျေ ရမာမသေတိ (သီ.)]။

အထ ခေါ ဝိဇယာယ ဘိက္ခုနိယာ ဧတဒဟောသိ – ‘‘ကော နု ခွါယံ မနုဿော ဝါ အမနုဿော ဝါ ဂါထံ ဘာသတီ’’တိ? အထ ခေါ ဝိဇယာယ ဘိက္ခုနိယာ ဧတဒဟောသိ – ‘‘မာရော ခေါ အယံ ပါပိမာ မမ ဘယံ ဆမ္ဘိတတ္တံ လောမဟံသံ ဥပ္ပါဒေတုကာမော သမာဓိမှာ စာဝေတုကာမော ဂါထံ ဘာသတီ’’တိ။ အထ ခေါ ဝိဇယာ ဘိက္ခုနီ ‘‘မာရော အယံ ပါပိမာ’’ ဣတိ ဝိဒိတွာ မာရံ ပါပိမန္တံ ဂါထာဟိ ပစ္စဘာသိ –

‘‘ရူပါ သဒ္ဒါ ရသာ ဂန္ဓာ၊ ဖောဋ္ဌဗ္ဗာ စ မနောရမာ။

နိယျာတယာမိ တုယ္ဟေဝ၊ မာရ နာဟံ တေနတ္ထိကာ။

‘‘ဣမိနာ ပူတိကာယေန၊ ဘိန္ဒနေန ပဘင်္ဂုနာ။

အဋ္ဋီယာမိ ဟရာယာမိ၊ ကာမတဏှာ သမူဟတာ။

‘‘ယေ စ ရူပူပဂါ သတ္တာ၊ ယေ စ အရူပဋ္ဌာယိနော [အာရုပ္ပဋ္ဌာယိနော (သီ. ဣ.)]။

ယာ စ သန္တာ သမာပတ္တိ၊ သဗ္ဗတ္ထ ဝိဟတော တမော’’တိ။

အထ ခေါ မာရော ပါပိမာ ‘‘ဇာနာတိ မံ ဝိဇယာ ဘိက္ခုနီ’’တိ ဒုက္ခီ ဒုမ္မနော တတ္ထေဝန္တရဓါယီတိ။

၅. ဥပ္ပလဝဏ္ဏာသုတ္တံ

၁၆၆. သာဝတ္ထိနိဒါနံ။ အထ ခေါ ဥပ္ပလဝဏ္ဏာ ဘိက္ခုနီ ပုဗ္ဗဏှသမယံ နိဝါသေတွာ။ပေ.။ အညတရသ္မိံ သုပုပ္ဖိတသာလရုက္ခမူလေ အဋ္ဌာသိ။ အထ ခေါ မာရော ပါပိမာ ဥပ္ပလဝဏ္ဏာယ ဘိက္ခုနိယာ ဘယံ ဆမ္ဘိတတ္တံ လောမဟံသံ ဥပ္ပါဒေတုကာမော သမာဓိမှာ စာဝေတုကာမော ယေန ဥပ္ပလဝဏ္ဏာ ဘိက္ခုနီ တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ ဥပ္ပလဝဏ္ဏံ ဘိက္ခုနိံ ဂါထာယ အဇ္ဈဘာသိ –

‘‘သုပုပ္ဖိတဂ္ဂံ ဥပဂမ္မ ဘိက္ခုနိ၊

ဧကာ တုဝံ တိဋ္ဌသိ သာလမူလေ။

န စတ္ထိ တေ ဒုတိယာ ဝဏ္ဏဓါတု၊

ဗာလေ န တွံ ဘာယသိ ဓုတ္တကာန’’န္တိ။

အထ ခေါ ဥပ္ပလဝဏ္ဏာယ ဘိက္ခုနိယာ ဧတဒဟောသိ – ‘‘ကော နု ခွါယံ မနုဿော ဝါ အမနုဿော ဝါ ဂါထံ ဘာသတီ’’တိ? အထ ခေါ ဥပ္ပလဝဏ္ဏာယ ဘိက္ခုနိယာ ဧတဒဟောသိ – ‘‘မာရော ခေါ အယံ ပါပိမာ မမ ဘယံ ဆမ္ဘိတတ္တံ လောမဟံသံ ဥပ္ပါဒေတုကာမော သမာဓိမှာ စာဝေတုကာမော ဂါထံ ဘာသတီ’’တိ။ အထ ခေါ ဥပ္ပလဝဏ္ဏာ ဘိက္ခုနီ ‘‘မာရော အယံ ပါပိမာ’’ ဣတိ ဝိဒိတွာ မာရံ ပါပိမန္တံ ဂါထာဟိ ပစ္စဘာသိ –

‘‘သတံ သဟဿာနိပိ ဓုတ္တကာနံ၊

ဣဓါဂတာ တာဒိသကာ ဘဝေယျုံ။

လောမံ န ဣဉ္ဇာမိ န သန္တသာမိ၊

န မာရ ဘာယာမိ တမေကိကာပိ။

‘‘ဧသာ အန္တရဓါယာမိ၊ ကုစ္ဆိံ ဝါ ပဝိသာမိ တေ။

ပခုမန္တရိကာယမ္ပိ၊ တိဋ္ဌန္တိံ မံ န ဒက္ခသိ။

‘‘စိတ္တသ္မိံ ဝသီဘူတာမှိ၊ ဣဒ္ဓိပါဒါ သုဘာဝိတာ။

သဗ္ဗဗန္ဓနမုတ္တာမှိ၊ န တံ ဘာယာမိ အာဝုသော’’တိ။

အထ ခေါ မာရော ပါပိမာ ‘‘ဇာနာတိ မံ ဥပ္ပလဝဏ္ဏာ ဘိက္ခုနီ’’တိ ဒုက္ခီ ဒုမ္မနော တတ္ထေဝန္တရဓါယီတိ။

၆. စာလာသုတ္တံ

၁၆၇. သာဝတ္ထိနိဒါနံ။ အထ ခေါ စာလာ ဘိက္ခုနီ ပုဗ္ဗဏှသမယံ နိဝါသေတွာ။ပေ.။ အညတရသ္မိံ ရုက္ခမူလေ ဒိဝါဝိဟာရံ နိသီဒိ။ အထ ခေါ မာရော ပါပိမာ ယေန စာလာ ဘိက္ခုနီ တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ စာလံ ဘိက္ခုနိံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ကိံ နု တွံ, ဘိက္ခုနိ, န ရောစေသီ’’တိ? ‘‘ဇာတိံ ခွါဟံ, အာဝုသော, န ရောစေမီ’’တိ။

‘‘ကိံ နု ဇာတိံ န ရောစေသိ၊ ဇာတော ကာမာနိ ဘုဉ္ဇတိ။

ကော နု တံ ဣဒမာဒပယိ၊ ဇာတိံ မာ ရောစ [မာ ရောစေသိ (သီ. ဣ.)] ဘိက္ခုနီ’’တိ။

‘‘ဇာတဿ မရဏံ ဟောတိ၊ ဇာတော ဒုက္ခာနိ ဖုဿတိ [ပဿတိ (သီ. ဣ.)]။

ဗန္ဓံ ဝဓံ ပရိက္လေသံ၊ တသ္မာ ဇာတိံ န ရောစယေ။

‘‘ဗုဒ္ဓေါ ဓမ္မမဒေသေသိ၊ ဇာတိယာ သမတိက္ကမံ။

သဗ္ဗဒုက္ခပ္ပဟာနာယ၊ သော မံ သစ္စေ နိဝေသယိ။

‘‘ယေ စ ရူပူပဂါ သတ္တာ၊ ယေ စ အရူပဋ္ဌာယိနော။

နိရောဓံ အပ္ပဇာနန္တာ၊ အာဂန္တာရော ပုနဗ္ဘဝ’’န္တိ။

အထ ခေါ မာရော ပါပိမာ ‘‘ဇာနာတိ မံ စာလာ ဘိက္ခုနီ’’တိ ဒုက္ခီ ဒုမ္မနော တတ္ထေဝန္တရဓါယီတိ။

၇. ဥပစာလာသုတ္တံ

၁၆၈. သာဝတ္ထိနိဒါနံ ။ အထ ခေါ ဥပစာလာ ဘိက္ခုနီ ပုဗ္ဗဏှသမယံ နိဝါသေတွာ။ပေ.။ အညတရသ္မိံ ရုက္ခမူလေ ဒိဝါဝိဟာရံ နိသီဒိ။ အထ ခေါ မာရော ပါပိမာ ယေန ဥပစာလာ ဘိက္ခုနီ တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ ဥပစာလံ ဘိက္ခုနိံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ကတ္ထ နု တွံ, ဘိက္ခုနိ, ဥပ္ပဇ္ဇိတုကာမာ’’တိ? ‘‘န ခွါဟံ, အာဝုသော, ကတ္ထစိ ဥပ္ပဇ္ဇိတုကာမာ’’တိ။

‘‘တာဝတိံသာ စ ယာမာ စ၊ တုသိတာ စာပိ ဒေဝတာ။

နိမ္မာနရတိနော ဒေဝါ၊ ယေ ဒေဝါ ဝသဝတ္တိနော။

တတ္ထ စိတ္တံ ပဏိဓေဟိ၊ ရတိံ ပစ္စနုဘောဿသီ’’တိ။

‘‘တာဝတိံသာ စ ယာမာ စ၊ တုသိတာ စာပိ ဒေဝတာ။

နိမ္မာနရတိနော ဒေဝါ၊ ယေ ဒေဝါ ဝသဝတ္တိနော။

ကာမဗန္ဓနဗဒ္ဓါ တေ၊ ဧန္တိ မာရဝသံ ပုန။

‘‘သဗ္ဗော အာဒီပိတော [သဗ္ဗောဝ အာဒိတ္တော (သျာ. ကံ.)] လောကော၊ သဗ္ဗော လောကော ပဓူပိတော။

သဗ္ဗော ပဇ္ဇလိတော [ပဇ္ဇလိတော (သဗ္ဗတ္ထ)] လောကော၊ သဗ္ဗော လောကော ပကမ္ပိတော။

‘‘အကမ္ပိတံ အပဇ္ဇလိတံ [အစလိတံ (သီ. သျာ. ကံ. ဣ.)]၊ အပုထုဇ္ဇနသေဝိတံ။

အဂတိ ယတ္ထ မာရဿ၊ တတ္ထ မေ နိရတော မနော’’တိ။

အထ ခေါ မာရော ပါပိမာ ‘‘ဇာနာတိ မံ ဥပစာလာ ဘိက္ခုနီ’’တိ ဒုက္ခီ ဒုမ္မနော တတ္ထေဝန္တရဓါယီတိ။

၈. သီသုပစာလာသုတ္တံ

၁၆၉. သာဝတ္ထိနိဒါနံ ။ အထ ခေါ သီသုပစာလာ [သီသူပစာလာ (သီ.)] ဘိက္ခုနီ ပုဗ္ဗဏှသမယံ နိဝါသေတွာ ။ပေ.။ အညတရသ္မိံ ရုက္ခမူလေ ဒိဝါဝိဟာရံ နိသီဒိ။ အထ ခေါ မာရော ပါပိမာ ယေန သီသုပစာလာ ဘိက္ခုနီ တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ သီသုပစာလံ ဘိက္ခုနိံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ကဿ နု တွံ, ဘိက္ခုနိ, ပါသဏ္ဍံ ရောစေသီ’’တိ? ‘‘န ခွါဟံ, အာဝုသော, ကဿစိ ပါသဏ္ဍံ ရောစေမီ’’တိ။

‘‘ကံ နု ဥဒ္ဒိဿ မုဏ္ဍာသိ၊ သမဏီ ဝိယ ဒိဿသိ။

န စ ရောစေသိ ပါသဏ္ဍံ၊ ကိမိဝ စရသိ မောမူဟာ’’တိ။

‘‘ဣတော ဗဟိဒ္ဓါ ပါသဏ္ဍာ၊ ဒိဋ္ဌီသု ပသီဒန္တိ တေ။

န တေသံ ဓမ္မံ ရောစေမိ၊ တေ ဓမ္မဿ အကောဝိဒါ။

‘‘အတ္ထ္တ္ထ္ထိ သကျကုလေ ဇာတော၊ ဗုဒ္ဓေါ အပ္ပဋိပုဂ္ဂလော။

သဗ္ဗာဘိဘူ မာရနုဒေါ၊ သဗ္ဗတ္ထမပရာဇိတော။

‘‘သဗ္ဗတ္ထ မုတ္တော အသိတော၊ သဗ္ဗံ ပဿတိ စက္ခုမာ။

သဗ္ဗကမ္မက္ခယံ ပတ္တော၊ ဝိမုတ္တော ဥပဓိသင်္ခယေ။

သော မယှံ ဘဂဝါ သတ္ထာ၊ တဿ ရောစေမိ သာသန’’န္တိ။

အထ ခေါ မာရော ပါပိမာ ‘‘ဇာနာတိ မံ သီသုပစာလာ ဘိက္ခုနီ’’တိ ဒုက္ခီ ဒုမ္မနော တတ္ထေဝန္တရဓါယီတိ။

၉. သေလာသုတ္တံ

၁၇၀. သာဝတ္ထိနိဒါနံ ။ အထ ခေါ သေလာ ဘိက္ခုနီ ပုဗ္ဗဏှသမယံ နိဝါသေတွာ။ပေ.။ အညတရသ္မိံ ရုက္ခမူလေ ဒိဝါဝိဟာရံ နိသီဒိ။ အထ ခေါ မာရော ပါပိမာ သေလာယ ဘိက္ခုနိယာ ဘယံ ဆမ္ဘိတတ္တံ လောမဟံသံ ဥပ္ပါဒေတုကာမော။ပေ.။ သေလံ ဘိက္ခုနိံ ဂါထာယ အဇ္ဈဘာသိ –

‘‘ကေနိဒံ ပကတံ ဗိမ္ဗံ၊ က္ဝနု [က္ဝန္နု (သီ. ဣ.)၊ က္ဝစိ (သျာ. ကံ. က.)] ဗိမ္ဗဿ ကာရကော။

က္ဝနု ဗိမ္ဗံ သမုပ္ပန္နံ၊ က္ဝနု ဗိမ္ဗံ နိရုဇ္ဈတီ’’တိ။

အထ ခေါ သေလာယ ဘိက္ခုနိယာ ဧတဒဟောသိ – ‘‘ကော နု ခွါယံ မနုဿော ဝါ အမနုဿော ဝါ ဂါထံ ဘာသတီ’’တိ? အထ ခေါ သေလာယ ဘိက္ခုနိယာ ဧတဒဟောသိ – ‘‘မာရော ခေါ အယံ ပါပိမာ မမ ဘယံ ဆမ္ဘိတတ္တံ လောမဟံသံ ဥပ္ပါဒေတုကာမော သမာဓိမှာ စာဝေတုကာမော ဂါထံ ဘာသတီ’’တိ။ အထ ခေါ သေလာ ဘိက္ခုနီ ‘‘မာရော အယံ ပါပိမာ’’ ဣတိ ဝိဒိတွာ မာရံ ပါပိမန္တံ ဂါထာဟိ ပစ္စဘာသိ –

‘‘နယိဒံ အတ္တကတံ [နယိဒံ ပကတံ (သျာ. ကံ.)] ဗိမ္ဗံ၊ နယိဒံ ပရကတံ [နယိဒံ ပကတံ (သျာ. ကံ.)] အဃံ။

ဟေတုံ ပဋိစ္စ သမ္ဘူတံ၊ ဟေတုဘင်္ဂါ နိရုဇ္ဈတိ။

‘‘ယထာ အညတရံ ဗီဇံ၊ ခေတ္တေ ဝုတ္တံ ဝိရူဟတိ။

ပထဝီရသဉ္စာဂမ္မ၊ သိနေဟဉ္စ တဒူဘယံ။

‘‘ဧဝံ ခန္ဓာ စ ဓါတုယော၊ ဆ စ အာယတနာ ဣမေ။

ဟေတုံ ပဋိစ္စ သမ္ဘူတာ၊ ဟေတုဘင်္ဂါ နိရုဇ္ဈရေ’’တိ။

အထ ခေါ မာရော ပါပိမာ ‘‘ဇာနာတိ မံ သေလာ ဘိက္ခုနီ’’တိ ဒုက္ခီ ဒုမ္မနော တတ္ထေဝန္တရဓါယီတိ။

၁၀. ဝဇိရာသုတ္တံ

၁၇၁. သာဝတ္ထိနိဒါနံ ။ အထ ခေါ ဝဇိရာ ဘိက္ခုနီ ပုဗ္ဗဏှသမယံ နိဝါသေတွာ ပတ္တစီဝရမာဒါယ သာဝတ္ထိံ ပိဏ္ဍာယ ပါဝိသိ။ သာဝတ္ထိယံ ပိဏ္ဍာယ စရိတွာ ပစ္ဆာဘတ္တံ ပိဏ္ဍပါတပဋိက္ကန္တာ ယေန အန္ဓဝနံ တေနုပသင်္ကမိ ဒိဝါဝိဟာရာယ။ အန္ဓဝနံ အဇ္ဈောဂါဟေတွာ အညတရသ္မိံ ရုက္ခမူလေ ဒိဝါဝိဟာရံ နိသီဒိ။ အထ ခေါ မာရော ပါပိမာ ဝဇိရာယ ဘိက္ခုနိယာ ဘယံ ဆမ္ဘိတတ္တံ လောမဟံသံ ဥပ္ပါဒေတုကာမော သမာဓိမှာ စာဝေတုကာမော ယေန ဝဇိရာ ဘိက္ခုနီ တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ ဝဇိရံ ဘိက္ခုနိံ ဂါထာယ အဇ္ဈဘာသိ –

‘‘ကေနာယံ ပကတော သတ္တော၊ ကုဝံ သတ္တဿ ကာရကော။

ကုဝံ သတ္တော သမုပ္ပန္နော၊ ကုဝံ သတ္တော နိရုဇ္ဈတီ’’တိ။

အထ ခေါ ဝဇိရာယ ဘိက္ခုနိယာ ဧတဒဟောသိ – ‘‘ကော နု ခွါယံ မနုဿော ဝါ အမနုဿော ဝါ ဂါထံ ဘာသတီ’’တိ? အထ ခေါ ဝဇိရာယ ဘိက္ခုနိယာ ဧတဒဟောသိ – ‘‘မာရော ခေါ အယံ ပါပိမာ မမ ဘယံ ဆမ္ဘိတတ္တံ လောမဟံသံ ဥပ္ပါဒေတုကာမော သမာဓိမှာ စာဝေတုကာမော ဂါထံ ဘာသတီ’’တိ။ အထ ခေါ ဝဇိရာ ဘိက္ခုနီ ‘‘မာရော အယံ ပါပိမာ’’ ဣတိ ဝိဒိတွာ, မာရံ ပါပိမန္တံ ဂါထာဟိ ပစ္စဘာသိ –

‘‘ကိံ နု သတ္တောတိ ပစ္စေသိ၊ မာရ ဒိဋ္ဌိဂတံ နု တေ။

သုဒ္ဓသင်္ခါရပုဉ္ဇောယံ၊ နယိဓ သတ္တုပလဗ္ဘတိ။

‘‘ယထာ ဟိ အင်္ဂသမ္ဘာရာ၊ ဟောတိ သဒ္ဒေါ ရထော ဣတိ။

ဧဝံ ခန္ဓေသု သန္တေသု၊ ဟောတိ သတ္တောတိ သမ္မုတိ [သမ္မတိ (သျာ. ကံ.)]။

‘‘ဒုက္ခမေဝ ဟိ သမ္ဘောတိ၊ ဒုက္ခံ တိဋ္ဌတိ ဝေတိ စ။

နာညတြ ဒုက္ခာ သမ္ဘောတိ၊ နာညံ ဒုက္ခာ နိရုဇ္ဈတီ’’တိ။

အထ ခေါ မာရော ပါပိမာ ‘‘ဇာနာတိ မံ ဝဇိရာ ဘိက္ခုနီ’’တိ ဒုက္ခီ ဒုမ္မနော တတ္ထေဝန္တရဓါယီတိ။

ဘိက္ခုနီသံယုတ္တံ သမတ္တံ။

တဿုဒ္ဒါနံ –

အာဠဝိကာ စ သောမာ စ၊ ဂေါတမီ ဝိဇယာ သဟ။

ဥပ္ပလဝဏ္ဏာ စ စာလာ၊ ဥပစာလာ သီသုပစာလာ စ။

သေလာ ဝဇိရာယ တေ ဒသာတိ။