ဒေဝပုတ္တသံယုတ္တံ

စာဖတ်ချိန် 61 မိနစ်

၂. ဒေဝပုတ္တသံယုတ္တံ

၁. ပဌမဝဂ္ဂေါ

၁. ပဌမကဿပသုတ္တံ

၈၂. ဧဝံ မေ သုတံ – ဧကံ သမယံ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ။ အထ ခေါ ကဿပေါ ဒေဝပုတ္တော အဘိက္ကန္တာယ ရတ္တိယာ အဘိက္ကန္တဝဏ္ဏော ကေဝလကပ္ပံ ဇေတဝနံ ဩဘာသေတွာ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ အဋ္ဌာသိ။ ဧကမန္တံ ဌိတော ခေါ ကဿပေါ ဒေဝပုတ္တော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဘိက္ခုံ ဘဂဝါ ပကာသေသိ, နော စ ဘိက္ခုနော အနုသာသ’’န္တိ။ ‘‘တေန ဟိ ကဿပ, တညေဝေတ္ထ ပဋိဘာတူ’’တိ။

‘‘သုဘာသိတဿ သိက္ခေထ၊ သမဏူပါသနဿ စ။

ဧကာသနဿ စ ရဟော၊ စိတ္တဝူပသမဿ စာ’’တိ။

ဣဒမဝေါစ ကဿပေါ ဒေဝပုတ္တော; သမနုညော သတ္ထာ အဟောသိ။ အထ ခေါ ကဿပေါ ဒေဝပုတ္တော ‘‘သမနုညော မေ သတ္ထာ’’တိ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ပဒက္ခိဏံ ကတွာ တတ္ထေဝန္တရဓါယီတိ။

၂. ဒုတိယကဿပသုတ္တံ

၈၃. သာဝတ္ထိနိဒါနံ။ ဧကမန္တံ ဌိတော ခေါ ကဿပေါ ဒေဝပုတ္တော ဘဂဝတော သန္တိကေ ဣမံ ဂါထံ အဘာသိ –

‘‘ဘိက္ခု သိယာ ဈာယီ ဝိမုတ္တစိတ္တော၊

အာကင်္ခေ စေ ဟဒယဿာနုပတ္တိံ။

လောကဿ ဉတွာ ဥဒယဗ္ဗယဉ္စ၊

သုစေတသော အနိဿိတော တဒါနိသံသော’’တိ။

၃. မာဃသုတ္တံ

၈၄. သာဝတ္ထိနိဒါနံ ။ အထ ခေါ မာဃော ဒေဝပုတ္တော အဘိက္ကန္တာယ ရတ္တိယာ အဘိက္ကန္တဝဏ္ဏော ကေဝလကပ္ပံ ဇေတဝနံ ဩဘာသေတွာ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ အဋ္ဌာသိ ။ ဧကမန္တံ ဌိတော ခေါ မာဃော ဒေဝပုတ္တော ဘဂဝန္တံ ဂါထာယ အဇ္ဈဘာသိ –

‘‘ကိံသု ဆေတွာ သုခံ သေတိ၊ ကိံသု ဆေတွာ န သောစတိ။

ကိဿဿု ဧကဓမ္မဿ၊ ဝဓံ ရောစေသိ ဂေါတမာ’’တိ။

‘‘ကောဓံ ဆေတွာ သုခံ သေတိ၊ ကောဓံ ဆေတွာ န သောစတိ။

ကောဓဿ ဝိသမူလဿ၊ မဓုရဂ္ဂဿ ဝတြဘူ။

ဝဓံ အရိယာ ပသံသန္တိ၊ တဉှိ ဆေတွာ န သောစတီ’’တိ။

၄. မာဂဓသုတ္တံ

၈၅. သာဝတ္ထိနိဒါနံ။ ဧကမန္တံ ဌိတော ခေါ မာဂဓေါ ဒေဝပုတ္တော ဘဂဝန္တံ ဂါထာယ အဇ္ဈဘာသိ –

‘‘ကတိ လောကသ္မိံ ပဇ္ဇောတာ၊ ယေဟိ လောကော ပကာသတိ။

ဘဝန္တံ ပုဋ္ဌုမာဂမ္မ၊ ကထံ ဇာနေမု တံ မယ’’န္တိ။

‘‘စတ္တာရော လောကေ ပဇ္ဇောတာ၊ ပဉ္စမေတ္ထ န ဝိဇ္ဇတိ။

ဒိဝါ တပတိ အာဒိစ္စော၊ ရတ္တိမာဘာတိ စန္ဒိမာ။

‘‘အထ အဂ္ဂိ ဒိဝါရတ္တိံ၊ တတ္ထ တတ္ထ ပကာသတိ။

သမ္ဗုဒ္ဓေါ တပတံ သေဋ္ဌော၊ ဧသာ အာဘာ အနုတ္တရာ’’တိ။

၅. ဒါမလိသုတ္တံ

၈၆. သာဝတ္ထိနိဒါနံ။ အထ ခေါ ဒါမလိ ဒေဝပုတ္တော အဘိက္ကန္တာယ ရတ္တိယာ အဘိက္ကန္တဝဏ္ဏော ကေဝလကပ္ပံ ဇေတဝနံ ဩဘာသေတွာ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ အဋ္ဌာသိ။ ဧကမန္တံ ဌိတော ခေါ ဒါမလိ ဒေဝပုတ္တော ဘဂဝတော သန္တိကေ ဣမံ ဂါထံ အဘာသိ –

‘‘ကရဏီယမေတံ ဗြာဟ္မဏေန၊ ပဓါနံ အကိလာသုနာ။

ကာမာနံ ဝိပ္ပဟာနေန၊ န တေနာသီသတေ ဘဝ’’န္တိ။

‘‘နတ္ထိ ကိစ္စံ ဗြာဟ္မဏဿ (ဒါမလီတိ ဘဂဝါ)၊

ကတကိစ္စော ဟိ ဗြာဟ္မဏော။

‘‘ယာဝ န ဂါဓံ လဘတိ နဒီသု၊

အာယူဟတိ သဗ္ဗဂတ္တေဘိ ဇန္တု။

ဂါဓဉ္စ လဒ္ဓါန ထလေ ဌိတော ယော၊

နာယူဟတီ ပါရဂတော ဟိ သောဝ [သောတိ (သီ. ဣ. က.)၊ ဟောတိ (သျာ. ကံ.)၊ သော (?)]။

‘‘ဧသူပမာ ဒါမလိ ဗြာဟ္မဏဿ၊

ခီဏာသဝဿ နိပကဿ ဈာယိနော။

ပပ္ပုယျ ဇာတိမရဏဿ အန္တံ၊

နာယူဟတီ ပါရဂတော ဟိ သော’’တိ [ဟောတီတိ (သျာ. ကံ.)]။

၆. ကာမဒသုတ္တံ

၈၇. သာဝတ္ထိနိဒါနံ ။ ဧကမန္တံ ဌိတော ခေါ ကာမဒေါ ဒေဝပုတ္တော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဒုက္ကရံ ဘဂဝါ, သုဒုက္ကရံ ဘဂဝါ’’တိ။

‘‘ဒုက္ကရံ ဝါပိ ကရောန္တိ (ကာမဒါတိ ဘဂဝါ)၊

သေခါ သီလသမာဟိတာ။

ဌိတတ္တာ အနဂါရိယုပေတဿ၊

တုဋ္ဌိ ဟောတိ သုခါဝဟာ’’တိ။

‘‘ဒုလ္လဘာ ဘဂဝါ ယဒိဒံ တုဋ္ဌီ’’တိ။

‘‘ဒုလ္လဘံ ဝါပိ လဘန္တ္န္တ္တိ (ကာမဒါတိ ဘဂဝါ)၊

စိတ္တဝူပသမေ ရတာ။

ယေသံ ဒိဝါ စ ရတ္တော စ၊

ဘာဝနာယ ရတော မနော’’တိ။

‘‘ဒုဿမာဒဟံ ဘဂဝါ ယဒိဒံ စိတ္တ’’န္တိ။

‘‘ဒုဿမာဒဟံ ဝါပိ သမာဒဟန္တ္န္တ္တိ (ကာမဒါတိ ဘဂဝါ)၊

ဣန္ဒ္ရိယူပသမေ ရတာ။

တေ ဆေတွာ မစ္စုနော ဇာလံ၊

အရိယာ ဂစ္ဆန္တိ ကာမဒါ’’တိ။

‘‘ဒုဂ္ဂမော ဘဂဝါ ဝိသမော မဂ္ဂေါ’’တိ။

‘‘ဒုဂ္ဂမေ ဝိသမေ ဝါပိ၊ အရိယာ ဂစ္ဆန္တိ ကာမဒ။

အနရိယာ ဝိသမေ မဂ္ဂေ၊ ပပတန္တိ အဝံသိရာ။

အရိယာနံ သမော မဂ္ဂေါ၊ အရိယာ ဟိ ဝိသမေ သမာ’’တိ။

၇. ပဉ္စာလစဏ္ဍသုတ္တံ

၈၈. သာဝတ္ထိနိဒါနံ ။ ဧကမန္တံ ဌိတော ခေါ ပဉ္စာလစဏ္ဍော ဒေဝပုတ္တော ဘဂဝတော သန္တိကေ ဣမံ ဂါထံ အဘာသိ –

‘‘သမ္ဗာဓေ ဝတ ဩကာသံ၊ အဝိန္ဒိ ဘူရိမေဓသော။

ယော ဈာနမဗုဇ္ဈိ [ဈာနမဗုဓါ (က. သီ.)၊ ဈာနမဗုဒ္ဓိ (သျာ. ကံ. ဣ. က.)] ဗုဒ္ဓေါ၊ ပဋိလီနနိသဘော မုနီ’’တိ။

‘‘သမ္ဗာဓေ ဝါပိ ဝိန္ဒန္တ္န္တ္တိ (ပဉ္စာလစဏ္ဍာတိ ဘဂဝါ)၊

ဓမ္မံ နိဗ္ဗာနပတ္တိယာ။

ယေ သတိံ ပစ္စလတ္ထံသု၊

သမ္မာ တေ သုသမာဟိတာ’’တိ။

၈. တာယနသုတ္တံ

၈၉. သာဝတ္ထိနိဒါနံ။ အထ ခေါ တာယနော ဒေဝပုတ္တော ပုရာဏတိတ္ထကရော အဘိက္ကန္တာယ ရတ္တိယာ အဘိက္ကန္တဝဏ္ဏော ကေဝလကပ္ပံ ဇေတဝနံ ဩဘာသေတွာ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ အဋ္ဌာသိ။ ဧကမန္တံ ဌိတော ခေါ တာယနော ဒေဝပုတ္တော ဘဂဝတော သန္တိကေ ဣမာ ဂါထာယော အဘာသိ –

‘‘ဆိန္ဒ သောတံ ပရက္ကမ္မ၊ ကာမေ ပနုဒ ဗြာဟ္မဏ။

နပ္ပဟာယ မုနီ ကာမေ၊ နေကတ္တမုပပဇ္ဇတိ။

‘‘ကယိရာ စေ ကယိရာထေနံ၊ ဒဠှမေနံ ပရက္ကမေ။

သိထိလော ဟိ ပရိဗ္ဗာဇော၊ ဘိယျော အာကိရတေ ရဇံ။

‘‘အကတံ ဒုက္ကဋံ [ဒုက္ကတံ (သီ. ဣ.)] သေယျော၊ ပစ္ဆာ တပတိ ဒုက္ကဋံ။

ကတဉ္စ သုကတံ သေယျော၊ ယံ ကတွာ နာနုတပ္ပတိ။

‘‘ကုသော ယထာ ဒုဂ္ဂဟိတော၊ ဟတ္ထမေဝါနုကန္တတိ။

သာမညံ ဒုပ္ပရာမဋ္ဌံ၊ နိရယာယူပကဍ္ဎတိ။

‘‘ယံ ကိဉ္စိ သိထိလံ ကမ္မံ၊ သံကိလိဋ္ဌဉ္စ ယံ ဝတံ။

သင်္ကဿရံ ဗြဟ္မစရိယံ၊ န တံ ဟောတိ မဟပ္ဖလ’’န္တိ။

ဣဒမဝေါစ တာယနော ဒေဝပုတ္တော; ဣဒံ ဝတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ပဒက္ခိဏံ ကတွာ တတ္ထေဝန္တရဓါယီတိ။

အထ ခေါ ဘဂဝါ တဿာ ရတ္တိယာ အစ္စယေန ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘ဣမံ, ဘိက္ခဝေ, ရတ္တိံ တာယနော နာမ ဒေဝပုတ္တော ပုရာဏတိတ္ထကရော အဘိက္ကန္တာယ ရတ္တိယာ အဘိက္ကန္တဝဏ္ဏော ကေဝလကပ္ပံ ဇေတဝနံ ဩဘာသေတွာ ယေနာဟံ တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ မံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ အဋ္ဌာသိ။ ဧကမန္တံ ဌိတော ခေါ, ဘိက္ခဝေ, တာယနော ဒေဝပုတ္တော မမ သန္တိကေ ဣမာ ဂါထာယော အဘာသိ –

‘‘ဆိန္ဒ သောတံ ပရက္ကမ္မ၊ ကာမေ ပနုဒ ဗြာဟ္မဏ။

နပ္ပဟာယ မုနီ ကာမေ၊ နေကတ္တမုပပဇ္ဇတိ။

‘‘ကယိရာ စေ ကယိရာထေနံ၊ ဒဠှမေနံ ပရက္ကမေ။

သိထိလော ဟိ ပရိဗ္ဗာဇော၊ ဘိယျော အာကိရတေ ရဇံ။

‘‘အကတံ ဒုက္ကဋံ သေယျော၊ ပစ္ဆာ တပတိ ဒုက္ကဋံ။

ကတဉ္စ သုကတံ သေယျော၊ ယံ ကတွာ နာနုတပ္ပတိ။

‘‘ကုသော ယထာ ဒုဂ္ဂဟိတော၊ ဟတ္ထမေဝါနုကန္တတိ။

သာမညံ ဒုပ္ပရာမဋ္ဌံ၊ နိရယာယူပကဍ္ဎတိ။

‘‘ယံ ကိဉ္စိ သိထိလံ ကမ္မံ၊ သံကိလိဋ္ဌဉ္စ ယံ ဝတံ။

သင်္ကဿရံ ဗြဟ္မစရိယံ၊ န တံ ဟောတိ မဟပ္ဖလ’’န္တိ။

‘‘ဣဒမဝေါစ, ဘိက္ခဝေ, တာယနော ဒေဝပုတ္တော, ဣဒံ ဝတွာ မံ အဘိဝါဒေတွာ ပဒက္ခိဏံ ကတွာ တတ္ထေဝန္တရဓါယိ။ ဥဂ္ဂဏှာထ, ဘိက္ခဝေ, တာယနဂါထာ; ပရိယာပုဏာထ, ဘိက္ခဝေ, တာယနဂါထာ; ဓါရေထ, ဘိက္ခဝေ, တာယနဂါထာ။ အတ္ထသံဟိတာ, ဘိက္ခဝေ, တာယနဂါထာ အာဒိဗြဟ္မစရိယိကာ’’တိ။

၉. စန္ဒိမသုတ္တံ

၉၀. သာဝတ္ထိနိဒါနံ ။ တေန ခေါ ပန သမယေန စန္ဒိမာ ဒေဝပုတ္တော ရာဟုနာ အသုရိန္ဒေန ဂဟိတော ဟောတိ။ အထ ခေါ စန္ဒိမာ ဒေဝပုတ္တော ဘဂဝန္တံ အနုဿရမာနော တာယံ ဝေလာယံ ဣမံ ဂါထံ အဘာသိ –

‘‘နမော တေ ဗုဒ္ဓ ဝီရတ္ထု၊ ဝိပ္ပမုတ္တောသိ သဗ္ဗဓိ။

သမ္ဗာဓပဋိပန္နောသ္မိ၊ တဿ မေ သရဏံ ဘဝါ’’တိ။

အထ ခေါ ဘဂဝါ စန္ဒိမံ ဒေဝပုတ္တံ အာရဗ္ဘ ရာဟုံ အသုရိန္ဒံ ဂါထာယ အဇ္ဈဘာသိ –

‘‘တထာဂတံ အရဟန္တံ၊ စန္ဒိမာ သရဏံ ဂတော။

ရာဟု စန္ဒံ ပမုဉ္စဿု၊ ဗုဒ္ဓါ လောကာနုကမ္ပကာ’’တိ။

အထ ခေါ ရာဟု အသုရိန္ဒော စန္ဒိမံ ဒေဝပုတ္တံ မုဉ္စိတွာ တရမာနရူပေါ ယေန ဝေပစိတ္တိ အသုရိန္ဒော တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ သံဝိဂ္ဂေါ လောမဟဋ္ဌဇာတော ဧကမန္တံ အဋ္ဌာသိ။ ဧကမန္တံ ဌိတံ ခေါ ရာဟုံ အသုရိန္ဒံ ဝေပစိတ္တိ အသုရိန္ဒော ဂါထာယ အဇ္ဈဘာသိ –

‘‘ကိံ နု သန္တရမာနောဝ၊ ရာဟု စန္ဒံ ပမုဉ္စသိ။

သံဝိဂ္ဂရူပေါ အာဂမ္မ၊ ကိံ နု ဘီတောဝ တိဋ္ဌသီ’’တိ။

‘‘သတ္တဓါ မေ ဖလေ မုဒ္ဓါ၊ ဇီဝန္တော န သုခံ လဘေ။

ဗုဒ္ဓဂါထာဘိဂီတောမှိ၊ နော စေ မုဉ္စေယျ စန္ဒိမ’’န္တိ။

၁၀. သူရိယသုတ္တံ

၉၁. သာဝတ္ထိနိဒါနံ။ တေန ခေါ ပန သမယေန သူရိယော ဒေဝပုတ္တော ရာဟုနာ အသုရိန္ဒေန ဂဟိတော ဟောတိ။ အထ ခေါ သူရိယော ဒေဝပုတ္တော ဘဂဝန္တံ အနုဿရမာနော တာယံ ဝေလာယံ ဣမံ ဂါထံ အဘာသိ –

‘‘နမော တေ ဗုဒ္ဓ ဝီရတ္ထု၊ ဝိပ္ပမုတ္တောသိ သဗ္ဗဓိ။

သမ္ဗာဓပဋိပန္နောသ္မိ၊ တဿ မေ သရဏံ ဘဝါ’’တိ။

အထ ခေါ ဘဂဝါ သူရိယံ ဒေဝပုတ္တံ အာရဗ္ဘ ရာဟုံ အသုရိန္ဒံ ဂါထာဟိ အဇ္ဈဘာသိ –

‘‘တထာဂတံ အရဟန္တံ၊ သူရိယော သရဏံ ဂတော။

ရာဟု သူရိယံ [သုရိယံ (သီ. သျာ. ကံ. ဣ.)] ပမုဉ္စဿု၊ ဗုဒ္ဓါ လောကာနုကမ္ပကာ။

‘‘ယော အန္ဓကာရေ တမသိ ပဘင်္ကရော၊

ဝေရောစနော မဏ္ဍလီ ဥဂ္ဂတေဇော။

မာ ရာဟု ဂိလီ စရမန္တလိက္ခေ၊

ပဇံ မမံ ရာဟု ပမုဉ္စ သူရိယ’’န္တိ။

အထ ခေါ ရာဟု အသုရိန္ဒော သူရိယံ ဒေဝပုတ္တံ မုဉ္စိတွာ တရမာနရူပေါ ယေန ဝေပစိတ္တိ အသုရိန္ဒော တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ သံဝိဂ္ဂေါ လောမဟဋ္ဌဇာတော ဧကမန္တံ အဋ္ဌာသိ။ ဧကမန္တံ ဌိတံ ခေါ ရာဟုံ အသုရိန္ဒံ ဝေပစိတ္တိ အသုရိန္ဒော ဂါထာယ အဇ္ဈဘာသိ –

‘‘ကိံ နု သန္တရမာနောဝ၊ ရာဟု သူရိယံ ပမုဉ္စသိ။

သံဝိဂ္ဂရူပေါ အာဂမ္မ၊ ကိံ နု ဘီတောဝ တိဋ္ဌသီ’’တိ။

‘‘သတ္တဓါ မေ ဖလေ မုဒ္ဓါ၊ ဇီဝန္တော န သုခံ လဘေ။

ဗုဒ္ဓဂါထာဘိဂီတောမှိ၊ နော စေ မုဉ္စေယျ သူရိယ’’န္တိ။

ပဌမော ဝဂ္ဂေါ။

တဿုဒ္ဒါနံ –

ဒွေ ကဿပါ စ မာဃော စ၊ မာဂဓေါ ဒါမလိ ကာမဒေါ။

ပဉ္စာလစဏ္ဍော တာယနော၊ စန္ဒိမသူရိယေန တေ ဒသာတိ။

၂. အနာထပိဏ္ဍိကဝဂ္ဂေါ

၁. စန္ဒိမသသုတ္တံ

၉၂. သာဝတ္ထိနိဒါနံ ။ အထ ခေါ စန္ဒိမသော [စန္ဒိမာသော (က.)] ဒေဝပုတ္တော အဘိက္ကန္တာယ ရတ္တိယာ အဘိက္ကန္တဝဏ္ဏော ကေဝလကပ္ပံ ဇေတဝနံ ဩဘာသေတွာ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ အဋ္ဌာသိ ။ ဧကမန္တံ ဌိတော ခေါ စန္ဒိမသော ဒေဝပုတ္တော ဘဂဝတော သန္တိကေ ဣမံ ဂါထံ အဘာသိ –

‘‘တေ ဟိ သောတ္ထိံ ဂမိဿန္တိ၊ ကစ္ဆေ ဝါမကသေ မဂါ။

ဈာနာနိ ဥပသမ္ပဇ္ဇ၊ ဧကောဒိ နိပကာ သတာ’’တိ။

‘‘တေ ဟိ ပါရံ ဂမိဿန္တိ၊ ဆေတွာ ဇာလံဝ အမ္ဗုဇော။

ဈာနာနိ ဥပသမ္ပဇ္ဇ၊ အပ္ပမတ္တာ ရဏဉ္ဇဟာ’’တိ။

၂. ဝေဏ္ဍုသုတ္တံ

၉၃. ဧကမန္တံ ဌိတော ခေါ ဝေဏ္ဍု [ဝေဏ္ဟု (သီ.)] ဒေဝပုတ္တော ဘဂဝတော သန္တိကေ ဣမံ ဂါထံ အဘာသိ –

‘‘သုခိတာဝ တေ [သုခိတာ ဝတ တေ (သီ. သျာ. ကံ.)] မနုဇာ၊ သုဂတံ ပယိရုပါသိယ။

ယုဉ္ဇံ [ယုဇ္ဇ (သီ.)၊ ယုဉ္ဇ (သျာ. ကံ. ဣ.)] ဂေါတမသာသနေ၊ အပ္ပမတ္တာ နု သိက္ခရေ’’တိ။

‘‘ယေ မေ ပဝုတ္တေ သိဋ္ဌိပဒေ [သတ္ထိပဒေ (သီ. သျာ. ကံ. ဣ.)] (ဝေဏ္ဍူတိ ဘဂဝါ)၊

အနုသိက္ခန္တိ ဈာယိနော။

ကာလေ တေ အပ္ပမဇ္ဇန္တာ၊

န မစ္စုဝသဂါ သိယု’’န္တိ။

၃. ဒီဃလဋ္ဌိသုတ္တံ

၉၄. ဧဝံ မေ သုတံ – ဧကံ သမယံ ဘဂဝါ ရာဇဂဟေ ဝိဟရတိ ဝေဠုဝနေ ကလန္ဒကနိဝါပေ။ အထ ခေါ ဒီဃလဋ္ဌိ ဒေဝပုတ္တော အဘိက္ကန္တာယ ရတ္တိယာ အဘိက္ကန္တဝဏ္ဏော ကေဝလကပ္ပံ ဝေဠုဝနံ ဩဘာသေတွာ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ အဋ္ဌာသိ။ ဧကမန္တံ ဌိတော ခေါ ဒီဃလဋ္ဌိ ဒေဝပုတ္တော ဘဂဝတော သန္တိကေ ဣမံ ဂါထံ အဘာသိ –

‘‘ဘိက္ခု သိယာ ဈာယီ ဝိမုတ္တစိတ္တော၊

အာကင်္ခေ စေ ဟဒယဿာနုပတ္တိံ။

လောကဿ ဉတွာ ဥဒယဗ္ဗယဉ္စ၊

သုစေတသော အနိဿိတော တဒါနိသံသော’’တိ။

၄. နန္ဒနသုတ္တံ

၉၅. ဧကမန္တံ ဌိတော ခေါ နန္ဒနော ဒေဝပုတ္တော ဘဂဝန္တံ ဂါထာယ အဇ္ဈဘာသိ –

‘‘ပုစ္ဆာမိ တံ ဂေါတမ ဘူရိပည၊

အနာဝဋံ ဘဂဝတော ဉာဏဒဿနံ။

ကထံဝိဓံ သီလဝန္တံ ဝဒန္တိ၊

ကထံဝိဓံ ပညဝန္တံ ဝဒန္တိ။

ကထံဝိဓေါ ဒုက္ခမတိစ္စ ဣရိယတိ၊

ကထံဝိဓံ ဒေဝတာ ပူဇယန္တီ’’တိ။

‘‘ယော သီလဝါ ပညဝါ ဘာဝိတတ္တော၊

သမာဟိတော ဈာနရတော သတီမာ။

သဗ္ဗဿ သောကာ ဝိဂတာ ပဟီနာ၊

ခီဏာသဝေါ အန္တိမဒေဟဓါရီ။

‘‘တထာဝိဓံ သီလဝန္တံ ဝဒန္တိ၊

တထာဝိဓံ ပညဝန္တံ ဝဒန္တိ။

တထာဝိဓေါ ဒုက္ခမတိစ္စ ဣရိယတိ၊

တထာဝိဓံ ဒေဝတာ ပူဇယန္တီ’’တိ။

၅. စန္ဒနသုတ္တံ

၉၆. ဧကမန္တံ ဌိတော ခေါ စန္ဒနော ဒေဝပုတ္တော ဘဂဝန္တံ ဂါထာယ အဇ္ဈဘာသိ –

‘‘ကထံသု [ကောသုဓ (သီ.)] တရတိ ဩဃံ၊ ရတ္တိန္ဒိဝမတန္ဒိတော။

အပ္ပတိဋ္ဌေ အနာလမ္ဗေ၊ ကော ဂမ္ဘီရေ န သီဒတီ’’တိ။

‘‘သဗ္ဗဒါ သီလသမ္ပန္နော၊ ပညဝါ သုသမာဟိတော။

အာရဒ္ဓဝီရိယော ပဟိတတ္တော၊ ဩဃံ တရတိ ဒုတ္တရံ။

‘‘ဝိရတော ကာမသညာယ၊ ရူပသံယောဇနာတိဂေါ။

နန္ဒီရာဂပရိက္ခီဏော၊ သော ဂမ္ဘီရေ န သီဒတီ’’တိ။

၆. ဝါသုဒတ္တသုတ္တံ

၉၇. ဧကမန္တံ ဌိတော ခေါ ဝါသုဒတ္တော ဒေဝပုတ္တော ဘဂဝတော သန္တိကေ ဣမံ ဂါထံ အဘာသိ –

‘‘သတ္တိယာ ဝိယ ဩမဋ္ဌော၊ ဍယှမာနောဝ [ဍယှမာနေဝ (သဗ္ဗတ္ထ)] မတ္ထကေ။

ကာမရာဂပ္ပဟာနာယ၊ သတော ဘိက္ခု ပရိဗ္ဗဇေ’’တိ။

‘‘သတ္တိယာ ဝိယ ဩမဋ္ဌော၊ ဍယှမာနောဝ မတ္ထကေ။

သက္ကာယဒိဋ္ဌိပ္ပဟာနာယ၊ သတော ဘိက္ခု ပရိဗ္ဗဇေ’’တိ။

၇. သုဗြဟ္မသုတ္တံ

၉၈. ဧကမန္တံ ဌိတော ခေါ သုဗြဟ္မာ ဒေဝပုတ္တော ဘဂဝန္တံ ဂါထာယ အဇ္ဈဘာသိ –

‘‘နိစ္စံ ဥတြသွာမိဒံ စိတ္တံ၊ နိစ္စံ ဥဗ္ဗိဂ္ဂမိဒံ [ဥဗ္ဗိဂ္ဂိဒံ (မဟာသတိပဋ္ဌာနသုတ္တဝဏ္ဏနာယံ)] မနော။

အနုပ္ပန္နေသု ကိစ္ဆေသု [ကိစ္စေသု (ဗဟူသု)]၊ အထော ဥပ္ပတိတေသု စ။

သစေ အတ္ထိ အနုတြသ္တံ၊ တံ မေ အက္ခာဟိ ပုစ္ဆိတော’’တိ။

‘‘နာညတြ ဗောဇ္ဈာ တပသာ [ဗောဇ္ဈင်္ဂတပသာ (သီ. သျာ. ကံ. ဣ.)]၊ နာညတ္ရိန္ဒ္ရိယသံဝရာ။

နာညတြ သဗ္ဗနိဿဂ္ဂါ၊ သောတ္ထိံ ပဿာမိ ပါဏိန’’န္တိ။

‘‘ဣဒမဝေါစ။ပေ.။ တတ္ထေဝန္တရဓါယီ’’တိ။

၈. ကကုဓသုတ္တံ

၉၉. ဧဝံ မေ သုတံ – ဧကံ သမယံ ဘဂဝါ သာကေတေ ဝိဟရတိ အဉ္ဇနဝနေ မိဂဒါယေ။ အထ ခေါ ကကုဓေါ ဒေဝပုတ္တော အဘိက္ကန္တာယ ရတ္တိယာ အဘိက္ကန္တဝဏ္ဏော ကေဝလကပ္ပံ အဉ္ဇနဝနံ ဩဘာသေတွာ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ အဋ္ဌာသိ။ ဧကမန္တံ ဌိတော ခေါ ကကုဓေါ ဒေဝပုတ္တော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘နန္ဒသိ, သမဏာ’’တိ? ‘‘ကိံ လဒ္ဓါ, အာဝုသော’’တိ? ‘‘တေန ဟိ, သမဏ, သောစသီ’’တိ? ‘‘ကိံ ဇီယိတ္ထ, အာဝုသော’’တိ? ‘‘တေန ဟိ, သမဏ, နေဝ နန္ဒသိ န စ [နေဝ (သီ. သျာ. ကံ.)] သောစသီ’’တိ? ‘‘ဧဝမာဝုသော’’တိ။

‘‘ကစ္စိ တွံ အနဃော [အနိဃော (သဗ္ဗတ္ထ)] ဘိက္ခု၊ ကစ္စိ နန္ဒီ [နန္ဒိ (သီ. သျာ. ကံ.)] န ဝိဇ္ဇတိ။

ကစ္စိ တံ ဧကမာသီနံ၊ အရတီ နာဘိကီရတီ’’တိ။

‘‘အနဃော ဝေ အဟံ ယက္ခ၊ အထော နန္ဒီ န ဝိဇ္ဇတိ။

အထော မံ ဧကမာသီနံ၊ အရတီ နာဘိကီရတီ’’တိ။

‘‘ကထံ တွံ အနဃော ဘိက္ခု၊ ကထံ နန္ဒီ န ဝိဇ္ဇတိ။

ကထံ တံ ဧကမာသီနံ၊ အရတီ နာဘိကီရတီ’’တိ။

‘‘အဃဇာတဿ ဝေ နန္ဒီ၊ နန္ဒီဇာတဿ ဝေ အဃံ။

အနန္ဒီ အနဃော ဘိက္ခု၊ ဧဝံ ဇာနာဟိ အာဝုသော’’တိ။

‘‘စိရဿံ ဝတ ပဿာမိ၊ ဗြာဟ္မဏံ ပရိနိဗ္ဗုတံ။

အနန္ဒိံ အနဃံ ဘိက္ခုံ၊ တိဏ္ဏံ လောကေ ဝိသတ္တိက’’န္တ္န္တ္တိ။

၉. ဥတ္တရသုတ္တံ

၁၀၀. ရာဇဂဟနိဒါနံ ။ ဧကမန္တံ ဌိတော ခေါ ဥတ္တရော ဒေဝပုတ္တော ဘဂဝတော သန္တိကေ ဣမံ ဂါထံ အဘာသိ –

‘‘ဥပနီယတိ ဇီဝိတမပ္ပမာယု၊

ဇရူပနီတဿ န သန္တိ တာဏာ။

ဧတံ ဘယံ မရဏေ ပေက္ခမာနော၊

ပုညာနိ ကယိရာထ သုခါဝဟာနီ’’တိ။

‘‘ဥပနီယတိ ဇီဝိတမပ္ပမာယု၊

ဇရူပနီတဿ န သန္တိ တာဏာ။

ဧတံ ဘယံ မရဏေ ပေက္ခမာနော၊

လောကာမိသံ ပဇဟေ သန္တိပေက္ခော’’တိ။

၁၀. အနာထပိဏ္ဍိကသုတ္တံ

၁၀၁. ဧကမန္တံ ဌိတော ခေါ အနာထပိဏ္ဍိကော ဒေဝပုတ္တော ဘဂဝတော သန္တိကေ ဣမာ ဂါထာယော အဘာသိ –

‘‘ဣဒဉှိ တံ ဇေတဝနံ၊ ဣသိသံဃနိသေဝိတံ။

အာဝုတ္ထံ ဓမ္မရာဇေန၊ ဣတိသဉ္ဇနနံ မမ။

‘‘ကမ္မံ ဝိဇ္ဇာ စ ဓမ္မော စ၊ သီလံ ဇီဝိတမုတ္တမံ။

ဧတေန မစ္စာ သုဇ္ဈန္တိ၊ န ဂေါတ္တေန ဓနေန ဝါ။

‘‘တသ္မာ ဟိ ပဏ္ဍိတော ပေါသော၊ သမ္ပဿံ အတ္ထမတ္တနော။

ယောနိသော ဝိစိနေ ဓမ္မံ၊ ဧဝံ တတ္ထ ဝိသုဇ္ဈတိ။

‘‘သာရိပုတ္တောဝ ပညာယ၊ သီလေန ဥပသမေန စ။

ယောပိ ပါရင်္ဂတော ဘိက္ခု၊ ဧတာဝပရမော သိယာ’’တိ။

ဣဒမဝေါစ အနာထပိဏ္ဍိကော ဒေဝပုတ္တော။ ဣဒံ ဝတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ပဒက္ခိဏံ ကတွာ တတ္ထေဝန္တရဓါယီတိ။

အထ ခေါ ဘဂဝါ တဿာ ရတ္တိယာ အစ္စယေန ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘ဣမံ, ဘိက္ခဝေ, ရတ္တိံ အညတရော ဒေဝပုတ္တော အဘိက္ကန္တာယ ရတ္တိယာ အဘိက္ကန္တဝဏ္ဏော ကေဝလကပ္ပံ ဇေတဝနံ ဩဘာသေတွာ ယေနာဟံ တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ မံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ အဋ္ဌာသိ။ ဧကမန္တံ ဌိတော ခေါ, ဘိက္ခဝေ, သော ဒေဝပုတ္တော မမ သန္တိကေ ဣမာ ဂါထာယော အဘာသိ –

‘‘ဣဒဉှိ တံ ဇေတဝနံ၊ ဣသိသံဃနိသေဝိတံ။

အာဝုတ္ထံ ဓမ္မရာဇေန၊ ဣတိသဉ္ဇနနံ မမ။

‘‘ကမ္မံ ဝိဇ္ဇာ စ ဓမ္မော စ၊ သီလံ ဇီဝိတမုတ္တမံ။

ဧတေန မစ္စာ သုဇ္ဈန္တိ၊ န ဂေါတ္တေန ဓနေန ဝါ။

‘‘တသ္မာ ဟိ ပဏ္ဍိတော ပေါသော၊ သမ္ပဿံ အတ္ထမတ္တနော။

ယောနိသော ဝိစိနေ ဓမ္မံ၊ ဧဝံ တတ္ထ ဝိသုဇ္ဈတိ။

‘‘သာရိပုတ္တောဝ ပညာယ၊ သီလေန ဥပသမေန စ။

ယောပိ ပါရင်္ဂတော ဘိက္ခု၊ ဧတာဝပရမော သိယာ’’တိ။

‘‘ဣဒမဝေါစ, ဘိက္ခဝေ, သော ဒေဝပုတ္တော။ ဣဒံ ဝတွာ မံ အဘိဝါဒေတွာ ပဒက္ခိဏံ ကတွာ တတ္ထေဝန္တရဓါယီ’’တိ။

ဧဝံ ဝုတ္တေ, အာယသ္မာ အာနန္ဒော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘သော ဟိ နူန, ဘန္တေ, အနာထပိဏ္ဍိကော ဒေဝပုတ္တော ဘဝိဿတိ။ အနာထပိဏ္ဍိကော ဂဟပတိ အာယသ္မန္တေ သာရိပုတ္တေ အဘိပ္ပသန္နော အဟောသီ’’တိ။ ‘‘သာဓု သာဓု, အာနန္ဒ, ယာဝတကံ ခေါ, အာနန္ဒ, တက္ကာယ ပတ္တဗ္ဗံ အနုပ္ပတ္တံ တံ တယာ။ အနာထပိဏ္ဍိကော ဟိ သော, အာနန္ဒ, ဒေဝပုတ္တော’’တိ။

အနာထပိဏ္ဍိကဝဂ္ဂေါ ဒုတိယော။

တဿုဒ္ဒါနံ –

စန္ဒိမသော [စန္ဒိမာသော (ဣ. က.)] စ ဝေဏ္ဍု [ဝေဏ္ဟု (သီ. က.)] စ၊ ဒီဃလဋ္ဌိ စ နန္ဒနော။

စန္ဒနော ဝါသုဒတ္တော စ၊ သုဗြဟ္မာ ကကုဓေန စ။

ဥတ္တရော နဝမော ဝုတ္တော၊ ဒသမော အနာထပိဏ္ဍိကောတိ။

၃. နာနာတိတ္ထိယဝဂ္ဂေါ

၁. သိဝသုတ္တံ

၁၀၂. ဧဝံ မေ သုတံ – ဧကံ သမယံ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ။ အထ ခေါ သိဝေါ ဒေဝပုတ္တော အဘိက္ကန္တာယ ရတ္တိယာ အဘိက္ကန္တဝဏ္ဏော ကေဝလကပ္ပံ ဇေတဝနံ ဩဘာသေတွာ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ အဋ္ဌာသိ။ ဧကမန္တံ ဌိတော ခေါ သိဝေါ ဒေဝပုတ္တော ဘဂဝတော သန္တိကေ ဣမာ ဂါထာယော အဘာသိ –