မူလပရိယာယဝဂ္ဂေါ

။ နမော တဿ ဘဂဝတော အရဟတော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓဿ။

မဇ္ဈိမနိကာယော

မူလပဏ္ဏာသပါဠိ

၁. မူလပရိယာယဝဂ္ဂေါ

၁. မူလပရိယာယသုတ္တံ

၁. ဧဝံ မေ သုတံ – ဧကံ သမယံ ဘဂဝါ ဥက္ကဋ္ဌာယံ ဝိဟရတိ သုဘဂဝနေ သာလရာဇမူလေ။ တတြ ခေါ ဘဂဝါ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘ဘိက္ခဝေါ’’တိ။ ‘‘ဘဒန္တေ’’တိ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ပစ္စဿောသုံ။ ဘဂဝါ ဧတဒဝေါစ – ‘‘သဗ္ဗဓမ္မမူလပရိယာယံ ဝေါ, ဘိက္ခဝေ, ဒေသေဿာမိ။ တံ သုဏာထ, သာဓုကံ မနသိ ကရောထ, ဘာသိဿာမီ’’တိ။ ‘‘ဧဝံ, ဘန္တေ’’တိ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ပစ္စဿောသုံ။ ဘဂဝါ ဧတဒဝေါစ –

၂. ‘‘ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, အဿုတဝါ ပုထုဇ္ဇနော အရိယာနံ အဒဿာဝီ အရိယဓမ္မဿ အကောဝိဒေါ အရိယဓမ္မေ အဝိနီတော, သပ္ပုရိသာနံ အဒဿာဝီ သပ္ပုရိသဓမ္မဿ အကောဝိဒေါ သပ္ပုရိသဓမ္မေ အဝိနီတော – ပထဝိံ [ပဌဝိံ (သီ. သျာ. ကံ. ဣ.)] ပထဝိတော သဉ္ဇာနာတိ; ပထဝိံ ပထဝိတော သညတွာ ပထဝိံ မညတိ, ပထဝိယာ မညတိ, ပထဝိတော မညတိ, ပထဝိံ မေတိ မညတိ , ပထဝိံ အဘိနန္ဒတိ။ တံ ကိဿ ဟေတု? ‘အပရိညာတံ တဿာ’တိ ဝဒါမိ။

‘‘အာပံ အာပတော သဉ္ဇာနာတိ; အာပံ အာပတော သညတွာ အာပံ မညတိ, အာပသ္မိံ မညတိ, အာပတော မညတိ, အာပံ မေတိ မညတိ, အာပံ အဘိနန္ဒတိ။ တံ ကိဿ ဟေတု? ‘အပရိညာတံ တဿာ’တိ ဝဒါမိ။

‘‘တေဇံ တေဇတော သဉ္ဇာနာတိ; တေဇံ တေဇတော သညတွာ တေဇံ မညတိ, တေဇသ္မိံ မညတိ, တေဇတော မညတိ, တေဇံ မေတိ မညတိ, တေဇံ အဘိနန္ဒတိ။ တံ ကိဿ ဟေတု? ‘အပရိညာတံ တဿာ’တိ ဝဒါမိ။

‘‘ဝါယံ ဝါယတော သဉ္ဇာနာတိ; ဝါယံ ဝါယတော သညတွာ ဝါယံ မညတိ, ဝါယသ္မိံ မညတိ, ဝါယတော မညတိ, ဝါယံ မေတိ မညတိ, ဝါယံ အဘိနန္ဒတိ။ တံ ကိဿ ဟေတု? ‘အပရိညာတံ တဿာ’တိ ဝဒါမိ။

၃. ‘‘ဘူတေ ဘူတတော သဉ္ဇာနာတိ; ဘူတေ ဘူတတော သညတွာ ဘူတေ မညတိ, ဘူတေသု မညတိ, ဘူတတော မညတိ, ဘူတေ မေတိ မညတိ, ဘူတေ အဘိနန္ဒတိ။ တံ ကိဿ ဟေတု? ‘အပရိညာတံ တဿာ’တိ ဝဒါမိ။

‘‘ဒေဝေ ဒေဝတော သဉ္ဇာနာတိ; ဒေဝေ ဒေဝတော သညတွာ ဒေဝေ မညတိ, ဒေဝေသု မညတိ, ဒေဝတော မညတိ, ဒေဝေ မေတိ မညတိ, ဒေဝေ အဘိနန္ဒတိ။ တံ ကိဿ ဟေတု? ‘အပရိညာတံ တဿာ’တိ ဝဒါမိ။

‘‘ပဇာပတိံ ပဇာပတိတော သဉ္ဇာနာတိ; ပဇာပတိံ ပဇာပတိတော သညတွာ ပဇာပတိံ မညတိ, ပဇာပတိသ္မိံ မညတိ, ပဇာပတိတော မညတိ, ပဇာပတိံ မေတိ မညတိ, ပဇာပတိံ အဘိနန္ဒတိ။ တံ ကိဿ ဟေတု? ‘အပရိညာတံ တဿာ’တိ ဝဒါမိ။

‘‘ဗြဟ္မံ ဗြဟ္မတော သဉ္ဇာနာတိ; ဗြဟ္မံ ဗြဟ္မတော သညတွာ ဗြဟ္မံ မညတိ , ဗြဟ္မသ္မိံ မညတိ, ဗြဟ္မတော မညတိ, ဗြဟ္မံ မေတိ မညတိ, ဗြဟ္မံ အဘိနန္ဒတိ။ တံ ကိဿ ဟေတု? ‘အပရိညာတံ တဿာ’တိ ဝဒါမိ။

‘‘အာဘဿရေ အာဘဿရတော သဉ္ဇာနာတိ; အာဘဿရေ အာဘဿရတော သညတွာ အာဘဿရေ မညတိ, အာဘဿရေသု မညတိ, အာဘဿရတော မညတိ, အာဘဿရေ မေတိ မညတိ, အာဘဿရေ အဘိနန္ဒတိ။ တံ ကိဿ ဟေတု? ‘အပရိညာတံ တဿာ’တိ ဝဒါမိ။

‘‘သုဘကိဏှေ သုဘကိဏှတော သဉ္ဇာနာတိ; သုဘကိဏှေ သုဘကိဏှတော သညတွာ သုဘကိဏှေ မညတိ, သုဘကိဏှေသု မညတိ, သုဘကိဏှတော မညတိ, သုဘကိဏှေ မေတိ မညတိ, သုဘကိဏှေ အဘိနန္ဒတိ။ တံ ကိဿ ဟေတု? ‘အပရိညာတံ တဿာ’တိ ဝဒါမိ။

‘‘ဝေဟပ္ဖလေ ဝေဟပ္ဖလတော သဉ္ဇာနာတိ; ဝေဟပ္ဖလေ ဝေဟပ္ဖလတော သညတွာ ဝေဟပ္ဖလေ မညတိ, ဝေဟပ္ဖလေသု မညတိ, ဝေဟပ္ဖလတော မညတိ, ဝေဟပ္ဖလေ မေတိ မညတိ, ဝေဟပ္ဖလေ အဘိနန္ဒတိ။ တံ ကိဿ ဟေတု? ‘အပရိညာတံ တဿာ’တိ ဝဒါမိ။

‘‘အဘိဘုံ အဘိဘူတော သဉ္ဇာနာတိ; အဘိဘုံ အဘိဘူတော သညတွာ အဘိဘုံ မညတိ, အဘိဘုသ္မိံ မညတိ, အဘိဘူတော မညတိ, အဘိဘုံ မေတိ မညတိ, အဘိဘုံ အဘိနန္ဒတိ။ တံ ကိဿ ဟေတု? ‘အပရိညာတံ တဿာ’တိ ဝဒါမိ။

၄. ‘‘အာကာသာနဉ္စာယတနံ အာကာသာနဉ္စာယတနတော သဉ္ဇာနာတိ; အာကာသာနဉ္စာယတနံ အာကာသာနဉ္စာယတနတော သညတွာ အာကာသာနဉ္စာယတနံ မညတိ, အာကာသာနဉ္စာယတနသ္မိံ မညတိ, အာကာသာနဉ္စာယတနတော မညတိ, အာကာသာနဉ္စာယတနံ မေတိ မညတိ, အာကာသာနဉ္စာယတနံ အဘိနန္ဒတိ။ တံ ကိဿ ဟေတု? ‘အပရိညာတံ တဿာ’တိ ဝဒါမိ။

‘‘ဝိညာဏဉ္စာယတနံ ဝိညာဏဉ္စာယတနတော သဉ္ဇာနာတိ; ဝိညာဏဉ္စာယတနံ ဝိညာဏဉ္စာယတနတော သညတွာ ဝိညာဏဉ္စာယတနံ မညတိ, ဝိညာဏဉ္စာယတနသ္မိံ မညတိ, ဝိညာဏဉ္စာယတနတော မညတိ, ဝိညာဏဉ္စာယတနံ မေတိ မညတိ, ဝိညာဏဉ္စာယတနံ အဘိနန္ဒတိ။ တံ ကိဿ ဟေတု? ‘အပရိညာတံ တဿာ’တိ ဝဒါမိ။

‘‘အာကိဉ္စညာယတနံ အာကိဉ္စညာယတနတော သဉ္ဇာနာတိ; အာကိဉ္စညာယတနံ အာကိဉ္စညာယတနတော သညတွာ အာကိဉ္စညာယတနံ မညတိ, အာကိဉ္စညာယတနသ္မိံ မညတိ, အာကိဉ္စညာယတနတော မညတိ, အာကိဉ္စညာယတနံ မေတိ မညတိ, အာကိဉ္စညာယတနံ အဘိနန္ဒတိ။ တံ ကိဿ ဟေတု? ‘အပရိညာတံ တဿာ’တိ ဝဒါမိ။

‘‘နေဝသညာနာသညာယတနံ နေဝသညာနာသညာယတနတော သဉ္ဇာနာတိ; နေဝသညာနာသညာယတနံ နေဝသညာနာသညာယတနတော သညတွာ နေဝသညာနာသညာယတနံ မညတိ, နေဝသညာနာသညာယတနသ္မိံ မညတိ, နေဝသညာနာသညာယတနတော မညတိ, နေဝသညာနာသညာယတနံ မေတိ မညတိ, နေဝသညာနာသညာယတနံ အဘိနန္ဒတိ။ တံ ကိဿ ဟေတု? ‘အပရိညာတံ တဿာ’တိ ဝဒါမိ။

၅. ‘‘ဒိဋ္ဌံ ဒိဋ္ဌတော သဉ္ဇာနာတိ; ဒိဋ္ဌံ ဒိဋ္ဌတော သညတွာ ဒိဋ္ဌံ မညတိ, ဒိဋ္ဌသ္မိံ မညတိ, ဒိဋ္ဌတော မညတိ, ဒိဋ္ဌံ မေတိ မညတိ, ဒိဋ္ဌံ အဘိနန္ဒတိ။ တံ ကိဿ ဟေတု? ‘အပရိညာတံ တဿာ’တိ ဝဒါမိ။

‘‘သုတံ သုတတော သဉ္ဇာနာတိ; သုတံ သုတတော သညတွာ သုတံ မညတိ, သုတသ္မိံ မညတိ, သုတတော မညတိ, သုတံ မေတိ မညတိ, သုတံ အဘိနန္ဒတိ။ တံ ကိဿ ဟေတု? ‘အပရိညာတံ တဿာ’တိ ဝဒါမိ။

‘‘မုတံ မုတတော သဉ္ဇာနာတိ; မုတံ မုတတော သညတွာ မုတံ မညတိ, မုတသ္မိံ မညတိ, မုတတော မညတိ, မုတံ မေတိ မညတိ, မုတံ အဘိနန္ဒတိ။ တံ ကိဿ ဟေတု? ‘အပရိညာတံ တဿာ’တိ ဝဒါမိ။

‘‘ဝိညာတံ ဝိညာတတော သဉ္ဇာနာတိ; ဝိညာတံ ဝိညာတတော သညတွာ ဝိညာတံ မညတိ, ဝိညာတသ္မိံ မညတိ, ဝိညာတတော မညတိ, ဝိညာတံ မေတိ မညတိ, ဝိညာတံ အဘိနန္ဒတိ။ တံ ကိဿ ဟေတု? ‘အပရိညာတံ တဿာ’တိ ဝဒါမိ။

၆. ‘‘ဧကတ္တံ ဧကတ္တတော သဉ္ဇာနာတိ; ဧကတ္တံ ဧကတ္တတော သညတွာ ဧကတ္တံ မညတိ, ဧကတ္တသ္မိံ မညတိ, ဧကတ္တတော မညတိ, ဧကတ္တံ မေတိ မညတိ, ဧကတ္တံ အဘိနန္ဒတိ။ တံ ကိဿ ဟေတု? ‘အပရိညာတံ တဿာ’တိ ဝဒါမိ။

‘‘နာနတ္တံ နာနတ္တတော သဉ္ဇာနာတိ; နာနတ္တံ နာနတ္တတော သညတွာ နာနတ္တံ မညတိ, နာနတ္တသ္မိံ မညတိ, နာနတ္တတော မညတိ, နာနတ္တံ မေတိ မညတိ, နာနတ္တံ အဘိနန္ဒတိ။ တံ ကိဿ ဟေတု? ‘အပရိညာတံ တဿာ’တိ ဝဒါမိ။

‘‘သဗ္ဗံ သဗ္ဗတော သဉ္ဇာနာတိ; သဗ္ဗံ သဗ္ဗတော သညတွာ သဗ္ဗံ မညတိ, သဗ္ဗသ္မိံ မညတိ, သဗ္ဗတော မညတိ, သဗ္ဗံ မေတိ မညတိ, သဗ္ဗံ အဘိနန္ဒတိ။ တံ ကိဿ ဟေတု? ‘အပရိညာတံ တဿာ’တိ ဝဒါမိ။

‘‘နိဗ္ဗာနံ နိဗ္ဗာနတော သဉ္ဇာနာတိ; နိဗ္ဗာနံ နိဗ္ဗာနတော သညတွာ နိဗ္ဗာနံ မညတိ, နိဗ္ဗာနသ္မိံ မညတိ , နိဗ္ဗာနတော မညတိ, နိဗ္ဗာနံ မေတိ မညတိ, နိဗ္ဗာနံ အဘိနန္ဒတိ။ တံ ကိဿ ဟေတု? ‘အပရိညာတံ တဿာ’တိ ဝဒါမိ။

ပုထုဇ္ဇနဝသေန ပဌမနယဘူမိပရိစ္ဆေဒေါ နိဋ္ဌိတော။

၇. ‘‘ယောပိ သော, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု သေက္ခော [သေခေါ (သီ. သျာ. ကံ. ဣ.)] အပ္ပတ္တမာနသော အနုတ္တရံ ယောဂက္ခေမံ ပတ္ထယမာနော ဝိဟရတိ, သောပိ ပထဝိံ ပထဝိတော အဘိဇာနာတိ; ပထဝိံ ပထဝိတော အဘိညာယ [အဘိညတွာ (က.)] ပထဝိံ မာ မညိ [ဝါ မညတိ], ပထဝိယာ မာ မညိ, ပထဝိတော မာ မညိ, ပထဝိံ မေတိ မာ မညိ, ပထဝိံ မာဘိနန္ဒိ [ဝါ အဘိနန္ဒတိ (သီ.) ဋီကာ ဩလောကေတဗ္ဗာ]။ တံ ကိဿ ဟေတု? ‘ပရိညေယျံ တဿာ’တိ ဝဒါမိ။

‘‘အာပံ။ပေ.။ တေဇံ။ ဝါယံ။ ဘူတေ။ ဒေဝေ။ ပဇာပတိံ။ ဗြဟ္မံ။ အာဘဿရေ။ သုဘကိဏှေ။ ဝေဟပ္ဖလေ။ အဘိဘုံ။ အာကာသာနဉ္စာယတနံ။ ဝိညာဏဉ္စာယတနံ။ အာကိဉ္စညာယတနံ။ နေဝသညာနာသညာယတနံ။ ဒိဋ္ဌံ။ သုတံ။ မုတံ။ ဝိညာတံ။ ဧကတ္တံ။ နာနတ္တံ။ သဗ္ဗံ။ နိဗ္ဗာနံ နိဗ္ဗာနတော အဘိဇာနာတိ; နိဗ္ဗာနံ နိဗ္ဗာနတော အဘိညာယ နိဗ္ဗာနံ မာ မညိ, နိဗ္ဗာနသ္မိံ မာ မညိ, နိဗ္ဗာနတော မာ မညိ, နိဗ္ဗာနံ မေတိ မာ မညိ, နိဗ္ဗာနံ မာဘိနန္ဒိ။ တံ ကိဿ ဟေတု? ‘ပရိညေယျံ တဿာ’တိ ဝဒါမိ။

သေက္ခဝသေန [သတ္ထာရဝသေန (သီ.), သတ္ထုဝသေန (သျာ. က.)] ဒုတိယနယဘူမိပရိစ္ဆေဒေါ နိဋ္ဌိတော။

၈. ‘‘ယောပိ သော, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု အရဟံ ခီဏာသဝေါ ဝုသိတဝါ ကတကရဏီယော ဩဟိတဘာရော အနုပ္ပတ္တသဒတ္ထော ပရိက္ခီဏဘဝသံယောဇနော သမ္မဒညာ ဝိမုတ္တော, သောပိ ပထဝိံ ပထဝိတော အဘိဇာနာတိ; ပထဝိံ ပထဝိတော အဘိညာယ ပထဝိံ န မညတိ, ပထဝိယာ န မညတိ, ပထဝိတော န မညတိ, ပထဝိံ မေတိ န မညတိ, ပထဝိံ နာဘိနန္ဒတိ။ တံ ကိဿ ဟေတု? ‘ပရိညာတံ တဿာ’တိ ဝဒါမိ။

‘‘အာပံ။ပေ.။ တေဇံ။ ဝါယံ။ ဘူတေ။ ဒေဝေ။ ပဇာပတိံ။ ဗြဟ္မံ။ အာဘဿရေ။ သုဘကိဏှေ။ ဝေဟပ္ဖလေ။ အဘိဘုံ။ အာကာသာနဉ္စာယတနံ။ ဝိညာဏဉ္စာယတနံ။ အာကိဉ္စညာယတနံ။ နေဝသညာနာသညာယတနံ။ ဒိဋ္ဌံ။ သုတံ။ မုတံ။ ဝိညာတံ။ ဧကတ္တံ။ နာနတ္တံ။ သဗ္ဗံ။ နိဗ္ဗာနံ နိဗ္ဗာနတော အဘိဇာနာတိ; နိဗ္ဗာနံ နိဗ္ဗာနတော အဘိညာယ နိဗ္ဗာနံ န မညတိ, နိဗ္ဗာနသ္မိံ န မညတိ, နိဗ္ဗာနတော န မညတိ, နိဗ္ဗာနံ မေတိ န မညတိ, နိဗ္ဗာနံ နာဘိနန္ဒတိ။ တံ ကိဿ ဟေတု? ‘ပရိညာတံ တဿာ’တိ ဝဒါမိ။

ခီဏာသဝဝသေန တတိယနယဘူမိပရိစ္ဆေဒေါ နိဋ္ဌိတော။

၉. ‘‘ယောပိ သော, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု အရဟံ ခီဏာသဝေါ ဝုသိတဝါ ကတကရဏီယော ဩဟိတဘာရော အနုပ္ပတ္တသဒတ္ထော ပရိက္ခီဏဘဝသံယောဇနော သမ္မဒညာ ဝိမုတ္တော, သောပိ ပထဝိံ ပထဝိတော အဘိဇာနာတိ; ပထဝိံ ပထဝိတော အဘိညာယ ပထဝိံ န မညတိ, ပထဝိယာ န မညတိ, ပထဝိတော န မညတိ, ပထဝိံ မေတိ န မညတိ, ပထဝိံ နာဘိနန္ဒတိ။ တံ ကိဿ ဟေတု? ခယာ ရာဂဿ, ဝီတရာဂတ္တာ။

‘‘အာပံ။ပေ.။ တေဇံ။ ဝါယံ။ ဘူတေ။ ဒေဝေ။ ပဇာပတိံ။ ဗြဟ္မံ။ အာဘဿရေ။ သုဘကိဏှေ။ ဝေဟပ္ဖလေ။ အဘိဘုံ။ အာကာသာနဉ္စာယတနံ။ ဝိညာဏဉ္စာယတနံ။ အာကိဉ္စညာယတနံ ။ နေဝသညာနာသညာယတနံ ။ ဒိဋ္ဌံ။ သုတံ။ မုတံ။ ဝိညာတံ။ ဧကတ္တံ။ နာနတ္တံ။ သဗ္ဗံ။ နိဗ္ဗာနံ နိဗ္ဗာနတော အဘိဇာနာတိ; နိဗ္ဗာနံ နိဗ္ဗာနတော အဘိညာယ နိဗ္ဗာနံ န မညတိ, နိဗ္ဗာနသ္မိံ န မညတိ, နိဗ္ဗာနတော န မညတိ, နိဗ္ဗာနံ မေတိ န မညတိ, နိဗ္ဗာနံ နာဘိနန္ဒတိ။ တံ ကိဿ ဟေတု? ခယာ ရာဂဿ, ဝီတရာဂတ္တာ။

ခီဏာသဝဝသေန စတုတ္ထနယဘူမိပရိစ္ဆေဒေါ နိဋ္ဌိတော။

၁၀. ‘‘ယောပိ သော, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု အရဟံ ခီဏာသဝေါ ဝုသိတဝါ ကတကရဏီယော ဩဟိတဘာရော အနုပ္ပတ္တသဒတ္ထော ပရိက္ခီဏဘဝသံယောဇနော သမ္မဒညာ ဝိမုတ္တော, သောပိ ပထဝိံ ပထဝိတော အဘိဇာနာတိ; ပထဝိံ ပထဝိတော အဘိညာယ ပထဝိံ န မညတိ, ပထဝိယာ န မညတိ, ပထဝိတော န မညတိ, ပထဝိံ မေတိ န မညတိ, ပထဝိံ နာဘိနန္ဒတိ။ တံ ကိဿ ဟေတု? ခယာ ဒေါသဿ, ဝီတဒေါသတ္တာ။

‘‘အာပံ။ပေ.။ တေဇံ။ ဝါယံ။ ဘူတေ။ ဒေဝေ။ ပဇာပတိံ။ ဗြဟ္မံ။ အာဘဿရေ။ သုဘကိဏှေ။ ဝေဟပ္ဖလေ။ အဘိဘုံ။ အာကာသာနဉ္စာယတနံ။ ဝိညာဏဉ္စာယတနံ။ အာကိဉ္စညာယတနံ။ နေဝသညာနာသညာယတနံ။ ဒိဋ္ဌံ။ သုတံ။ မုတံ။ ဝိညာတံ။ ဧကတ္တံ။ နာနတ္တံ။ သဗ္ဗံ။ နိဗ္ဗာနံ နိဗ္ဗာနတော အဘိဇာနာတိ; နိဗ္ဗာနံ နိဗ္ဗာနတော အဘိညာယ နိဗ္ဗာနံ န မညတိ, နိဗ္ဗာနသ္မိံ န မညတိ, နိဗ္ဗာနတော န မညတိ, နိဗ္ဗာနံ မေတိ န မညတိ, နိဗ္ဗာနံ နာဘိနန္ဒတိ။ တံ ကိဿ ဟေတု? ခယာ ဒေါသဿ, ဝီတဒေါသတ္တာ။

ခီဏာသဝဝသေန ပဉ္စမနယဘူမိပရိစ္ဆေဒေါ နိဋ္ဌိတော။

၁၁. ‘‘ယောပိ သော, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု အရဟံ ခီဏာသဝေါ ဝုသိတဝါ ကတကရဏီယော ဩဟိတဘာရော အနုပ္ပတ္တသဒတ္ထော ပရိက္ခီဏဘဝသံယောဇနော သမ္မဒညာ ဝိမုတ္တော, သောပိ ပထဝိံ ပထဝိတော အဘိဇာနာတိ; ပထဝိံ ပထဝိတော အဘိညာယ ပထဝိံ န မညတိ, ပထဝိယာ န မညတိ, ပထဝိတော န မညတိ, ပထဝိံ မေတိ န မညတိ, ပထဝိံ နာဘိနန္ဒတိ။ တံ ကိဿ ဟေတု? ခယာ မောဟဿ, ဝီတမောဟတ္တာ။

‘‘အာပံ။ပေ.။ တေဇံ။ ဝါယံ။ ဘူတေ။ ဒေဝေ။ ပဇာပတိံ။ ဗြဟ္မံ။ အာဘဿရေ။ သုဘကိဏှေ။ ဝေဟပ္ဖလေ။ အဘိဘုံ။ အာကာသာနဉ္စာယတနံ။ ဝိညာဏဉ္စာယတနံ။ အာကိဉ္စညာယတနံ ။ နေဝသညာနာသညာယတနံ။ ဒိဋ္ဌံ။ သုတံ။ မုတံ။ ဝိညာတံ။ ဧကတ္တံ။ နာနတ္တံ။ သဗ္ဗံ။ နိဗ္ဗာနံ နိဗ္ဗာနတော အဘိဇာနာတိ; နိဗ္ဗာနံ နိဗ္ဗာနတော အဘိညာယ နိဗ္ဗာနံ န မညတိ, နိဗ္ဗာနသ္မိံ န မညတိ, နိဗ္ဗာနတော န မညတိ, နိဗ္ဗာနံ မေတိ န မညတိ, နိဗ္ဗာနံ နာဘိနန္ဒတိ။ တံ ကိဿ ဟေတု? ခယာ မောဟဿ, ဝီတမောဟတ္တာ။

ခီဏာသဝဝသေန ဆဋ္ဌနယဘူမိပရိစ္ဆေဒေါ နိဋ္ဌိတော။

၁၂. ‘‘တထာဂတောပိ, ဘိက္ခဝေ, အရဟံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေါ ပထဝိံ ပထဝိတော အဘိဇာနာတိ; ပထဝိံ ပထဝိတော အဘိညာယ ပထဝိံ န မညတိ, ပထဝိယာ န မညတိ, ပထဝိတော န မညတိ, ပထဝိံ မေတိ န မညတိ, ပထဝိံ နာဘိနန္ဒတိ ။ တံ ကိဿ ဟေတု? ‘ပရိညာတန္တံ တထာဂတဿာ’တိ ဝဒါမိ။

‘‘အာပံ။ပေ.။ တေဇံ။ ဝါယံ။ ဘူတေ။ ဒေဝေ။ ပဇာပတိံ။ ဗြဟ္မံ။ အာဘဿရေ။ သုဘကိဏှေ။ ဝေဟပ္ဖလေ။ အဘိဘုံ။ အာကာသာနဉ္စာယတနံ။ ဝိညာဏဉ္စာယတနံ ။ အာကိဉ္စညာယတနံ။ နေဝသညာနာသညာယတနံ။ ဒိဋ္ဌံ။ သုတံ။ မုတံ။ ဝိညာတံ။ ဧကတ္တံ။ နာနတ္တံ။ သဗ္ဗံ။ နိဗ္ဗာနံ နိဗ္ဗာနတော အဘိဇာနာတိ; နိဗ္ဗာနံ နိဗ္ဗာနတော အဘိညာယ နိဗ္ဗာနံ န မညတိ, နိဗ္ဗာနသ္မိံ န မညတိ, နိဗ္ဗာနတော န မညတိ, နိဗ္ဗာနံ မေတိ န မညတိ, နိဗ္ဗာနံ နာဘိနန္ဒတိ။ တံ ကိဿ ဟေတု? ‘ပရိညာတန္တံ တထာဂတဿာ’တိ ဝဒါမိ။

တထာဂတဝသေန သတ္တမနယဘူမိပရိစ္ဆေဒေါ နိဋ္ဌိတော။

၁၃. ‘‘တထာဂတောပိ , ဘိက္ခဝေ, အရဟံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေါ ပထဝိံ ပထဝိတော အဘိဇာနာတိ; ပထဝိံ ပထဝိတော အဘိညာယ ပထဝိံ န မညတိ, ပထဝိယာ န မညတိ, ပထဝိတော န မညတိ, ပထဝိံ မေတိ န မညတိ, ပထဝိံ နာဘိနန္ဒတိ။ တံ ကိဿ ဟေတု? ‘နန္ဒီ [နန္ဒိ (သီ. သျာ.)] ဒုက္ခဿ မူလ’န္တိ – ဣတိ ဝိဒိတွာ ‘ဘဝါ ဇာတိ ဘူတဿ ဇရာမရဏ’န္တိ။ တသ္မာတိဟ, ဘိက္ခဝေ, ‘တထာဂတော သဗ္ဗသော တဏှာနံ ခယာ ဝိရာဂါ နိရောဓါ စာဂါ ပဋိနိဿဂ္ဂါ အနုတ္တရံ သမ္မာသမ္ဗောဓိံ အဘိသမ္ဗုဒ္ဓေါ’တိ ဝဒါမိ။

‘‘အာပံ ။ပေ.။ တေဇံ။ ဝါယံ။ ဘူတေ။ ဒေဝေ။ ပဇာပတိံ။ ဗြဟ္မံ။ အာဘဿရေ။ သုဘကိဏှေ။ ဝေဟပ္ဖလေ။ အဘိဘုံ။ အာကာသာနဉ္စာယတနံ။ ဝိညာဏဉ္စာယတနံ။ အာကိဉ္စညာယတနံ။ နေဝသညာနာသညာယတနံ။ ဒိဋ္ဌံ။ သုတံ။ မုတံ။ ဝိညာတံ။ ဧကတ္တံ။ နာနတ္တံ။ သဗ္ဗံ။ နိဗ္ဗာနံ နိဗ္ဗာနတော အဘိဇာနာတိ; နိဗ္ဗာနံ နိဗ္ဗာနတော အဘိညာယ နိဗ္ဗာနံ န မညတိ, နိဗ္ဗာနသ္မိံ န မညတိ, နိဗ္ဗာနတော န မညတိ, နိဗ္ဗာနံ မေတိ န မညတိ, နိဗ္ဗာနံ နာဘိနန္ဒတိ။ တံ ကိဿ ဟေတု? ‘နန္ဒီ ဒုက္ခဿ မူလ’န္တိ – ဣတိ ဝိဒိတွာ ‘ဘဝါ ဇာတိ ဘူတဿ ဇရာမရဏ’န္တိ။ တသ္မာတိဟ, ဘိက္ခဝေ, ‘တထာဂတော သဗ္ဗသော တဏှာနံ ခယာ ဝိရာဂါ နိရောဓါ စာဂါ ပဋိနိဿဂ္ဂါ အနုတ္တရံ သမ္မာသမ္ဗောဓိံ အဘိသမ္ဗုဒ္ဓေါ’တိ ဝဒါမီ’’တိ။

တထာဂတဝသေန အဋ္ဌမနယဘူမိပရိစ္ဆေဒေါ နိဋ္ဌိတော။

ဣဒမဝေါစ ဘဂဝါ။ န တေ ဘိက္ခူ [န အတ္တမနာ တေဘိက္ခူ (သျာ.), တေ ဘိက္ခူ (ဣ. က.)] ဘဂဝတော ဘာသိတံ အဘိနန္ဒုန္တိ။

မူလပရိယာယသုတ္တံ နိဋ္ဌိတံ ပဌမံ။

၂. သဗ္ဗာသဝသုတ္တံ

၁၄. ဧဝံ မေ သုတံ – ဧကံ သမယံ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ။ တတြ ခေါ ဘဂဝါ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘ဘိက္ခဝေါ’’တိ။ ‘‘ဘဒန္တေ’’တိ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ပစ္စဿောသုံ။ ဘဂဝါ ဧတဒဝေါစ – ‘‘သဗ္ဗာသဝသံဝရပရိယာယံ ဝေါ, ဘိက္ခဝေ, ဒေသေဿာမိ။ တံ သုဏာထ , သာဓုကံ မနသိ ကရောထ, ဘာသိဿာမီ’’တိ။ ‘‘ဧဝံ, ဘန္တေ’’တိ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ပစ္စဿောသုံ။ ဘဂဝါ ဧတဒဝေါစ –

၁၅. ‘‘ဇာနတော အဟံ, ဘိက္ခဝေ, ပဿတော အာသဝါနံ ခယံ ဝဒါမိ, နော အဇာနတော နော အပဿတော။ ကိဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, ဇာနတော ကိဉ္စ ပဿတော အာသဝါနံ ခယံ ဝဒါမိ? ယောနိသော စ မနသိကာရံ အယောနိသော စ မနသိကာရံ။ အယောနိသော, ဘိက္ခဝေ, မနသိကရောတော အနုပ္ပန္နာ စေဝ အာသဝါ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ, ဥပ္ပန္နာ စ အာသဝါ ပဝဍ္ဎန္တိ; ယောနိသော စ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, မနသိကရောတော အနုပ္ပန္နာ စေဝ အာသဝါ န ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ, ဥပ္ပန္နာ စ အာသဝါ ပဟီယန္တိ။

၁၆. ‘‘အတ္ထိ, ဘိက္ခဝေ, အာသဝါ ဒဿနာ ပဟာတဗ္ဗာ, အတ္ထိ အာသဝါ သံဝရာ ပဟာတဗ္ဗာ, အတ္ထိ အာသဝါ ပဋိသေဝနာ ပဟာတဗ္ဗာ, အတ္ထိ အာသဝါ အဓိဝါသနာ ပဟာတဗ္ဗာ, အတ္ထိ အာသဝါ ပရိဝဇ္ဇနာ ပဟာတဗ္ဗာ, အတ္ထိ အာသဝါ ဝိနောဒနာ ပဟာတဗ္ဗာ, အတ္ထိ အာသဝါ ဘာဝနာ ပဟာတဗ္ဗာ။

ဒဿနာ ပဟာတဗ္ဗာသဝါ

၁၇. ‘‘ကတမေ စ, ဘိက္ခဝေ, အာသဝါ ဒဿနာ ပဟာတဗ္ဗာ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ , အဿုတဝါ ပုထုဇ္ဇနော – အရိယာနံ အဒဿာဝီ အရိယဓမ္မဿ အကောဝိဒေါ အရိယဓမ္မေ အဝိနီတော, သပ္ပုရိသာနံ အဒဿာဝီ သပ္ပုရိသဓမ္မဿ အကောဝိဒေါ သပ္ပုရိသဓမ္မေ အဝိနီတော – မနသိကရဏီယေ ဓမ္မေ နပ္ပဇာနာတိ, အမနသိကရဏီယေ ဓမ္မေ နပ္ပဇာနာတိ။ သော မနသိကရဏီယေ ဓမ္မေ အပ္ပဇာနန္တော အမနသိကရဏီယေ ဓမ္မေ အပ္ပဇာနန္တော, ယေ ဓမ္မာ န မနသိကရဏီယာ, တေ ဓမ္မေ မနသိ ကရောတိ, ယေ ဓမ္မာ မနသိကရဏီယာ တေ ဓမ္မေ န မနသိ ကရောတိ။

‘‘ကတမေ စ, ဘိက္ခဝေ, ဓမ္မာ န မနသိကရဏီယာ ယေ ဓမ္မေ မနသိ ကရောတိ? ယဿ, ဘိက္ခဝေ, ဓမ္မေ မနသိကရောတော အနုပ္ပန္နော ဝါ ကာမာသဝေါ ဥပ္ပဇ္ဇတိ, ဥပ္ပန္နော ဝါ ကာမာသဝေါ ပဝဍ္ဎတိ; အနုပ္ပန္နော ဝါ ဘဝါသဝေါ ဥပ္ပဇ္ဇတိ, ဥပ္ပန္နော ဝါ ဘဝါသဝေါ ပဝဍ္ဎတိ; အနုပ္ပန္နော ဝါ အဝိဇ္ဇာသဝေါ ဥပ္ပဇ္ဇတိ, ဥပ္ပန္နော ဝါ အဝိဇ္ဇာသဝေါ ပဝဍ္ဎတိ – ဣမေ ဓမ္မာ န မနသိကရဏီယာ ယေ ဓမ္မေ မနသိ ကရောတိ။

‘‘ကတမေ စ, ဘိက္ခဝေ, ဓမ္မာ မနသိကရဏီယာ ယေ ဓမ္မေ န မနသိ ကရောတိ? ယဿ, ဘိက္ခဝေ, ဓမ္မေ မနသိကရောတော အနုပ္ပန္နော ဝါ ကာမာသဝေါ န ဥပ္ပဇ္ဇတိ, ဥပ္ပန္နော ဝါ ကာမာသဝေါ ပဟီယတိ; အနုပ္ပန္နော ဝါ ဘဝါသဝေါ န ဥပ္ပဇ္ဇတိ, ဥပ္ပန္နော ဝါ ဘဝါသဝေါ ပဟီယတိ; အနုပ္ပန္နော ဝါ အဝိဇ္ဇာသဝေါ န ဥပ္ပဇ္ဇတိ, ဥပ္ပန္နော ဝါ အဝိဇ္ဇာသဝေါ ပဟီယတိ – ဣမေ ဓမ္မာ မနသိကရဏီယာ ယေ ဓမ္မေ န မနသိ ကရောတိ။

‘‘တဿ အမနသိကရဏီယာနံ ဓမ္မာနံ မနသိကာရာ မနသိကရဏီယာနံ ဓမ္မာနံ အမနသိကာရာ အနုပ္ပန္နာ စေဝ အာသဝါ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ ဥပ္ပန္နာ စ အာသဝါ ပဝဍ္ဎန္တိ။

၁၈. ‘‘သော ဧဝံ အယောနိသော မနသိ ကရောတိ – ‘အဟောသိံ နု ခေါ အဟံ အတီတမဒ္ဓါနံ? န နု ခေါ အဟောသိံ အတီတမဒ္ဓါနံ? ကိံ နု ခေါ အဟောသိံ အတီတမဒ္ဓါနံ? ကထံ နု ခေါ အဟောသိံ အတီတမဒ္ဓါနံ? ကိံ ဟုတွာ ကိံ အဟောသိံ နု ခေါ အဟံ အတီတမဒ္ဓါနံ? ဘဝိဿာမိ နု ခေါ အဟံ အနာဂတမဒ္ဓါနံ? န နု ခေါ ဘဝိဿာမိ အနာဂတမဒ္ဓါနံ? ကိံ နု ခေါ ဘဝိဿာမိ အနာဂတမဒ္ဓါနံ? ကထံ နု ခေါ ဘဝိဿာမိ အနာဂတမဒ္ဓါနံ? ကိံ ဟုတွာ ကိံ ဘဝိဿာမိ နု ခေါ အဟံ အနာဂတမဒ္ဓါန’န္တိ? ဧတရဟိ ဝါ ပစ္စုပ္ပန္နမဒ္ဓါနံ [ပစ္စုပ္ပန္နမဒ္ဓါနံ အာရဗ္ဘ (သျာ.)] အဇ္ဈတ္တံ ကထံကထီ ဟောတိ – ‘အဟံ နု ခေါသ္မိ? နော နု ခေါသ္မိ? ကိံ နု ခေါသ္မိ? ကထံ နု ခေါသ္မိ? အယံ နု ခေါ သတ္တော ကုတော အာဂတော? သော ကုဟိံ ဂါမီ ဘဝိဿတီ’တိ?

၁၉. ‘‘တဿ ဧဝံ အယောနိသော မနသိကရောတော ဆန္နံ ဒိဋ္ဌီနံ အညတရာ ဒိဋ္ဌိ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ ‘အတ္ထိ မေ အတ္တာ’တိ ဝါ အဿ [ဝါဿ (သီ. သျာ. ဣ.)] သစ္စတော ထေတတော ဒိဋ္ဌိ ဥပ္ပဇ္ဇတိ; ‘နတ္ထိ မေ အတ္တာ’တိ ဝါ အဿ သစ္စတော ထေတတော ဒိဋ္ဌိ ဥပ္ပဇ္ဇတိ; ‘အတ္တနာဝ အတ္တာနံ သဉ္ဇာနာမီ’တိ ဝါ အဿ သစ္စတော ထေတတော ဒိဋ္ဌိ ဥပ္ပဇ္ဇတိ; ‘အတ္တနာဝ အနတ္တာနံ သဉ္ဇာနာမီ’တိ ဝါ အဿ သစ္စတော ထေတတော ဒိဋ္ဌိ ဥပ္ပဇ္ဇတိ; ‘အနတ္တနာဝ အတ္တာနံ သဉ္ဇာနာမီ’တိ ဝါ အဿ သစ္စတော ထေတတော ဒိဋ္ဌိ ဥပ္ပဇ္ဇတိ; အထ ဝါ ပနဿ ဧဝံ ဒိဋ္ဌိ ဟောတိ – ‘ယော မေ အယံ အတ္တာ ဝဒေါ ဝေဒေယျော တတြ တတြ ကလျာဏပါပကာနံ ကမ္မာနံ ဝိပါကံ ပဋိသံဝေဒေတိ သော ခေါ ပန မေ အယံ အတ္တာ နိစ္စော ဓုဝေါ သဿတော အဝိပရိဏာမဓမ္မော သဿတိသမံ တထေဝ ဌဿတီ’တိ။ ဣဒံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ , ဒိဋ္ဌိဂတံ ဒိဋ္ဌိဂဟနံ ဒိဋ္ဌိကန္တာရံ ဒိဋ္ဌိဝိသူကံ ဒိဋ္ဌိဝိပ္ဖန္ဒိတံ ဒိဋ္ဌိသံယောဇနံ။ ဒိဋ္ဌိသံယောဇနသံယုတ္တော, ဘိက္ခဝေ, အဿုတဝါ ပုထုဇ္ဇနော န ပရိမုစ္စတိ ဇာတိယာ ဇရာယ မရဏေန သောကေဟိ ပရိဒေဝေဟိ ဒုက္ခေဟိ ဒေါမနဿေဟိ ဥပါယာသေဟိ; ‘န ပရိမုစ္စတိ ဒုက္ခသ္မာ’တိ ဝဒါမိ။

၂၀. ‘‘သုတဝါ စ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, အရိယသာဝကော – အရိယာနံ ဒဿာဝီ အရိယဓမ္မဿ ကောဝိဒေါ အရိယဓမ္မေ သုဝိနီတော, သပ္ပုရိသာနံ ဒဿာဝီ သပ္ပုရိသဓမ္မဿ ကောဝိဒေါ သပ္ပုရိသဓမ္မေ သုဝိနီတော – မနသိကရဏီယေ ဓမ္မေ ပဇာနာတိ အမနသိကရဏီယေ ဓမ္မေ ပဇာနာတိ။ သော မနသိကရဏီယေ ဓမ္မေ ပဇာနန္တော အမနသိကရဏီယေ ဓမ္မေ ပဇာနန္တော ယေ ဓမ္မာ န မနသိကရဏီယာ တေ ဓမ္မေ န မနသိ ကရောတိ, ယေ ဓမ္မာ မနသိကရဏီယာ တေ ဓမ္မေ မနသိ ကရောတိ။

‘‘ကတမေ စ, ဘိက္ခဝေ, ဓမ္မာ န မနသိကရဏီယာ ယေ ဓမ္မေ န မနသိ ကရောတိ? ယဿ, ဘိက္ခဝေ, ဓမ္မေ မနသိကရောတော အနုပ္ပန္နော ဝါ ကာမာသဝေါ ဥပ္ပဇ္ဇတိ, ဥပ္ပန္နော ဝါ ကာမာသဝေါ ပဝဍ္ဎတိ; အနုပ္ပန္နော ဝါ ဘဝါသဝေါ ဥပ္ပဇ္ဇတိ, ဥပ္ပန္နော ဝါ ဘဝါသဝေါ ပဝဍ္ဎတိ; အနုပ္ပန္နော ဝါ အဝိဇ္ဇာသဝေါ ဥပ္ပဇ္ဇတိ, ဥပ္ပန္နော ဝါ အဝိဇ္ဇာသဝေါ ပဝဍ္ဎတိ – ဣမေ ဓမ္မာ န မနသိကရဏီယာ, ယေ ဓမ္မေ န မနသိ ကရောတိ။

‘‘ကတမေ စ, ဘိက္ခဝေ, ဓမ္မာ မနသိကရဏီယာ ယေ ဓမ္မေ မနသိ ကရောတိ? ယဿ, ဘိက္ခဝေ, ဓမ္မေ မနသိကရောတော အနုပ္ပန္နော ဝါ ကာမာသဝေါ န ဥပ္ပဇ္ဇတိ, ဥပ္ပန္နော ဝါ ကာမာသဝေါ ပဟီယတိ; အနုပ္ပန္နော ဝါ ဘဝါသဝေါ န ဥပ္ပဇ္ဇတိ , ဥပ္ပန္နော ဝါ ဘဝါသဝေါ ပဟီယတိ; အနုပ္ပန္နော ဝါ အဝိဇ္ဇာသဝေါ န ဥပ္ပဇ္ဇတိ, ဥပ္ပန္နော ဝါ အဝိဇ္ဇာသဝေါ ပဟီယတိ – ဣမေ ဓမ္မာ မနသိကရဏီယာ ယေ ဓမ္မေ မနသိ ကရောတိ။

‘‘တဿ အမနသိကရဏီယာနံ ဓမ္မာနံ အမနသိကာရာ မနသိကရဏီယာနံ ဓမ္မာနံ မနသိကာရာ အနုပ္ပန္နာ စေဝ အာသဝါ န ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ, ဥပ္ပန္နာ စ အာသဝါ ပဟီယန္တိ။

၂၁. ‘‘သော ‘ဣဒံ ဒုက္ခ’န္တိ ယောနိသော မနသိ ကရောတိ, ‘အယံ ဒုက္ခသမုဒယော’တိ ယောနိသော မနသိ ကရောတိ, ‘အယံ ဒုက္ခနိရောဓေါ’တိ ယောနိသော မနသိ ကရောတိ, ‘အယံ ဒုက္ခနိရောဓဂါမိနီ ပဋိပဒါ’တိ ယောနိသော မနသိ ကရောတိ။ တဿ ဧဝံ ယောနိသော မနသိကရောတော တီဏိ သံယောဇနာနိ ပဟီယန္တိ – သက္ကာယဒိဋ္ဌိ, ဝိစိကိစ္ဆာ, သီလဗ္ဗတပရာမာသော။ ဣမေ ဝုစ္စန္တိ, ဘိက္ခဝေ, အာသဝါ ဒဿနာ ပဟာတဗ္ဗာ။

သံဝရာ ပဟာတဗ္ဗာသဝါ

၂၂. ‘‘ကတမေ စ, ဘိက္ခဝေ, အာသဝါ သံဝရာ ပဟာတဗ္ဗာ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ပဋိသင်္ခါ ယောနိသော စက္ခုန္ဒ္ရိယသံဝရသံဝုတော ဝိဟရတိ။ ယဉှိဿ, ဘိက္ခဝေ, စက္ခုန္ဒ္ရိယသံဝရံ အသံဝုတဿ ဝိဟရတော ဥပ္ပဇ္ဇေယျုံ အာသဝါ ဝိဃာတပရိဠာဟာ, စက္ခုန္ဒ္ရိယသံဝရံ သံဝုတဿ ဝိဟရတော ဧဝံသ တေ အာသဝါ ဝိဃာတပရိဠာဟာ န ဟောန္တိ။ ပဋိသင်္ခါ ယောနိသော သောတိန္ဒ္ရိယသံဝရသံဝုတော ဝိဟရတိ။ပေ.။ ဃာနိန္ဒ္ရိယသံဝရသံဝုတော ဝိဟရတိ။ပေ.။ ဇိဝ္ဟိန္ဒ္ရိယသံဝရသံဝုတော ဝိဟရတိ။ပေ.။ ကာယိန္ဒ္ရိယသံဝရသံဝုတော ဝိဟရတိ။ပေ.။ မနိန္ဒ္ရိယသံဝရသံဝုတော ဝိဟရတိ။ ယဉှိဿ, ဘိက္ခဝေ , မနိန္ဒ္ရိယသံဝရံ အသံဝုတဿ ဝိဟရတော ဥပ္ပဇ္ဇေယျုံ အာသဝါ ဝိဃာတပရိဠာဟာ, မနိန္ဒ္ရိယသံဝရံ သံဝုတဿ ဝိဟရတော ဧဝံသ တေ အာသဝါ ဝိဃာတပရိဠာဟာ န ဟောန္တိ။

‘‘ယဉှိဿ, ဘိက္ခဝေ, သံဝရံ အသံဝုတဿ ဝိဟရတော ဥပ္ပဇ္ဇေယျုံ အာသဝါ ဝိဃာတပရိဠာဟာ , သံဝရံ သံဝုတဿ ဝိဟရတော ဧဝံသ တေ အာသဝါ ဝိဃာတပရိဠာဟာ န ဟောန္တိ။ ဣမေ ဝုစ္စန္တိ, ဘိက္ခဝေ, အာသဝါ သံဝရာ ပဟာတဗ္ဗာ။

ပဋိသေဝနာ ပဟာတဗ္ဗာသဝါ

၂၃. ‘‘ကတမေ စ, ဘိက္ခဝေ, အာသဝါ ပဋိသေဝနာ ပဟာတဗ္ဗာ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ပဋိသင်္ခါ ယောနိသော စီဝရံ ပဋိသေဝတိ – ‘ယာဝဒေဝ သီတဿ ပဋိဃာတာယ, ဥဏှဿ ပဋိဃာတာယ, ဍံသမကသဝါတာတပသရီံသပ- [သိရိံသပ (သီ. သျာ. ဣ.)] သမ္ဖဿာနံ ပဋိဃာတာယ, ယာဝဒေဝ ဟိရိကောဣနပ္ပဋိစ္ဆာဒနတ္ထံ’။

‘‘ပဋိသင်္ခါ ယောနိသော ပိဏ္ဍပါတံ ပဋိသေဝတိ – ‘နေဝ ဒဝါယ, န မဒါယ, န မဏ္ဍနာယ, န ဝိဘူသနာယ, ယာဝဒေဝ ဣမဿ ကာယဿ ဌိတိယာ ယာပနာယ, ဝိဟိံသူပရတိယာ, ဗြဟ္မစရိယာနုဂ္ဂဟာယ, ဣတိ ပုရာဏဉ္စ ဝေဒနံ ပဋိဟင်္ခါမိ နဝဉ္စ ဝေဒနံ န ဥပ္ပါဒေဿာမိ, ယာတြာ စ မေ ဘဝိဿတိ အနဝဇ္ဇတာ စ ဖာသုဝိဟာရော စ’ [စာတိ (သီ.)]။

‘‘ပဋိသင်္ခါ ယောနိသော သေနာသနံ ပဋိသေဝတိ – ‘ယာဝဒေဝ သီတဿ ပဋိဃာတာယ, ဥဏှဿ ပဋိဃာတာယ, ဍံသမကသဝါတာတပသရီံသပသမ္ဖဿာနံ ပဋိဃာတာယ, ယာဝဒေဝ ဥတုပရိဿယဝိနောဒနပဋိသလ္လာနာရာမတ္ထံ’။

‘‘ပဋိသင်္ခါ ယောနိသော ဂိလာနပ္ပစ္စယဘေသဇ္ဇပရိက္ခာရံ ပဋိသေဝတိ – ‘ယာဝဒေဝ ဥပ္ပန္နာနံ ဝေယျာဗာဓိကာနံ ဝေဒနာနံ ပဋိဃာတာယ, အဗျာဗဇ္ဈပရမတာယ’ [အဗျာပဇ္ဈပရမတာယ (သီ. သျာ. ဣ.), အဗျာပဇ္ဇပရမတာယ (က.)]။

‘‘ယဉှိဿ, ဘိက္ခဝေ, အပ္ပဋိသေဝတော ဥပ္ပဇ္ဇေယျုံ အာသဝါ ဝိဃာတပရိဠာဟာ, ပဋိသေဝတော ဧဝံသ တေ အာသဝါ ဝိဃာတပရိဠာဟာ န ဟောန္တိ။ ဣမေ ဝုစ္စန္တိ, ဘိက္ခဝေ, အာသဝါ ပဋိသေဝနာ ပဟာတဗ္ဗာ။

အဓိဝါသနာ ပဟာတဗ္ဗာသဝါ

၂၄. ‘‘ကတမေ စ, ဘိက္ခဝေ, အာသဝါ အဓိဝါသနာ ပဟာတဗ္ဗာ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ပဋိသင်္ခါ ယောနိသော ခမော ဟောတိ သီတဿ ဥဏှဿ, ဇိဃစ္ဆာယ ပိပါသာယ။ ဍံသမကသဝါတာတပသရီံသပသမ္ဖဿာနံ, ဒုရုတ္တာနံ ဒုရာဂတာနံ ဝစနပထာနံ, ဥပ္ပန္နာနံ သာရီရိကာနံ ဝေဒနာနံ ဒုက္ခာနံ တိဗ္ဗာနံ [တိပ္ပါနံ (သီ. သျာ. ဣ.)] ခရာနံ ကဋုကာနံ အသာတာနံ အမနာပါနံ ပါဏဟရာနံ အဓိဝါသကဇာတိကော ဟောတိ။

‘‘ယဉှိဿ, ဘိက္ခဝေ, အနဓိဝါသယတော ဥပ္ပဇ္ဇေယျုံ အာသဝါ ဝိဃာတပရိဠာဟာ, အဓိဝါသယတော ဧဝံသ တေ အာသဝါ ဝိဃာတပရိဠာဟာ န ဟောန္တိ။ ဣမေ ဝုစ္စန္တိ, ဘိက္ခဝေ, အာသဝါ အဓိဝါသနာ ပဟာတဗ္ဗာ။

ပရိဝဇ္ဇနာ ပဟာတဗ္ဗာသဝါ

၂၅. ‘‘ကတမေ စ, ဘိက္ခဝေ, အာသဝါ ပရိဝဇ္ဇနာ ပဟာတဗ္ဗာ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ပဋိသင်္ခါ ယောနိသော စဏ္ဍံ ဟတ္ထိံ ပရိဝဇ္ဇေတိ, စဏ္ဍံ အဿံ ပရိဝဇ္ဇေတိ, စဏ္ဍံ ဂေါဏံ ပရိဝဇ္ဇေတိ, စဏ္ဍံ ကုက္ကုရံ ပရိဝဇ္ဇေတိ, အဟိံ ခါဏုံ ကဏ္ဋကဋ္ဌာနံ သောဗ္ဘံ ပပါတံ စန္ဒနိကံ ဩဠိဂလ္လံ။ ယထာရူပေ အနာသနေ နိသိန္နံ ယထာရူပေ အဂေါစရေ စရန္တံ ယထာရူပေ ပါပကေ မိတ္တေ ဘဇန္တံ ဝိညူ သဗြဟ္မစာရီ ပါပကေသု ဌာနေသု ဩကပ္ပေယျုံ, သော တဉ္စ အနာသနံ တဉ္စ အဂေါစရံ တေ စ ပါပကေ မိတ္တေ ပဋိသင်္ခါ ယောနိသော ပရိဝဇ္ဇေတိ။

‘‘ယဉှိဿ, ဘိက္ခဝေ, အပရိဝဇ္ဇယတော ဥပ္ပဇ္ဇေယျုံ အာသဝါ ဝိဃာတပရိဠာဟာ, ပရိဝဇ္ဇယတော ဧဝံသ တေ အာသဝါ ဝိဃာတပရိဠာဟာ န ဟောန္တိ။ ဣမေ ဝုစ္စန္တိ, ဘိက္ခဝေ, အာသဝါ ပရိဝဇ္ဇနာ ပဟာတဗ္ဗာ။

ဝိနောဒနာ ပဟာတဗ္ဗာသဝါ

၂၆. ‘‘ကတမေ စ, ဘိက္ခဝေ, အာသဝါ ဝိနောဒနာ ပဟာတဗ္ဗာ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ပဋိသင်္ခါ ယောနိသော ဥပ္ပန္နံ ကာမဝိတက္ကံ နာဓိဝါသေတိ ပဇဟတိ ဝိနောဒေတိ ဗျန္တီကရောတိ အနဘာဝံ ဂမေတိ, ဥပ္ပန္နံ ဗျာပါဒဝိတက္ကံ။ပေ.။ ဥပ္ပန္နံ ဝိဟိံသာဝိတက္ကံ။ပေ.။ ဥပ္ပန္နုပ္ပန္နေ ပါပကေ အကုသလေ ဓမ္မေ နာဓိဝါသေတိ ပဇဟတိ ဝိနောဒေတိ ဗျန္တီကရောတိ အနဘာဝံ ဂမေတိ။

‘‘ယဉှိဿ, ဘိက္ခဝေ, အဝိနောဒယတော ဥပ္ပဇ္ဇေယျုံ အာသဝါ ဝိဃာတပရိဠာဟာ, ဝိနောဒယတော ဧဝံသ တေ အာသဝါ ဝိဃာတပရိဠာဟာ န ဟောန္တိ။ ဣမေ ဝုစ္စန္တိ, ဘိက္ခဝေ, အာသဝါ ဝိနောဒနာ ပဟာတဗ္ဗာ။

ဘာဝနာ ပဟာတဗ္ဗာသဝါ

၂၇. ‘‘ကတမေ စ, ဘိက္ခဝေ, အာသဝါ ဘာဝနာ ပဟာတဗ္ဗာ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ပဋိသင်္ခါ ယောနိသော သတိသမ္ဗောဇ္ဈင်္ဂံ ဘာဝေတိ ဝိဝေကနိဿိတံ ဝိရာဂနိဿိတံ နိရောဓနိဿိတံ ဝေါဿဂ္ဂပရိဏာမိံ; ပဋိသင်္ခါ ယောနိသော ဓမ္မဝိစယသမ္ဗောဇ္ဈင်္ဂံ ဘာဝေတိ။ပေ.။ ဝီရိယသမ္ဗောဇ္ဈင်္ဂံ ဘာဝေတိ။ ဣတိသမ္ဗောဇ္ဈင်္ဂံ ဘာဝေတိ။ ပဿဒ္ဓိသမ္ဗောဇ္ဈင်္ဂံ ဘာဝေတိ။ သမာဓိသမ္ဗောဇ္ဈင်္ဂံ ဘာဝေတိ။ ဥပေက္ခာသမ္ဗောဇ္ဈင်္ဂံ ဘာဝေတိ ဝိဝေကနိဿိတံ ဝိရာဂနိဿိတံ နိရောဓနိဿိတံ ဝေါဿဂ္ဂပရိဏာမိံ။

‘‘ယဉှိဿ, ဘိက္ခဝေ , အဘာဝယတော ဥပ္ပဇ္ဇေယျုံ အာသဝါ ဝိဃာတပရိဠာဟာ, ဘာဝယတော ဧဝံသ တေ အာသဝါ ဝိဃာတပရိဠာဟာ န ဟောန္တိ။ ဣမေ ဝုစ္စန္တိ, ဘိက္ခဝေ, အာသဝါ ဘာဝနာ ပဟာတဗ္ဗာ။

၂၈. ‘‘ယတော ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနော ယေ အာသဝါ ဒဿနာ ပဟာတဗ္ဗာ တေ ဒဿနာ ပဟီနာ ဟောန္တိ, ယေ အာသဝါ သံဝရာ ပဟာတဗ္ဗာ တေ သံဝရာ ပဟီနာ ဟောန္တိ, ယေ အာသဝါ ပဋိသေဝနာ ပဟာတဗ္ဗာ တေ ပဋိသေဝနာ ပဟီနာ ဟောန္တိ, ယေ အာသဝါ အဓိဝါသနာ ပဟာတဗ္ဗာ တေ အဓိဝါသနာ ပဟီနာ ဟောန္တိ, ယေ အာသဝါ ပရိဝဇ္ဇနာ ပဟာတဗ္ဗာ တေ ပရိဝဇ္ဇနာ ပဟီနာ ဟောန္တိ, ယေ အာသဝါ ဝိနောဒနာ ပဟာတဗ္ဗာ တေ ဝိနောဒနာ ပဟီနာ ဟောန္တိ, ယေ အာသဝါ ဘာဝနာ ပဟာတဗ္ဗာ တေ ဘာဝနာ ပဟီနာ ဟောန္တိ; အယံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ – ‘ဘိက္ခု သဗ္ဗာသဝသံဝရသံဝုတော ဝိဟရတိ, အစ္ဆေစ္ဆိ [အစ္ဆေဇ္ဇိ (က.)] တဏှံ, ဝိဝတ္တယိ [ဝါဝတ္တယိ (သီ. ဣ.)] သံယောဇနံ, သမ္မာ မာနာဘိသမယာ အန္တမကာသိ ဒုက္ခဿာ’’’တိ။

ဣဒမဝေါစ ဘဂဝါ။ အတ္တမနာ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဘာသိတံ အဘိနန္ဒုန္တိ။

သဗ္ဗာသဝသုတ္တံ နိဋ္ဌိတံ ဒုတိယံ။

၃. ဓမ္မဒါယာဒသုတ္တံ

၂၉. ဧဝံ မေ သုတံ – ဧကံ သမယံ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ။ တတြ ခေါ ဘဂဝါ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘ဘိက္ခဝေါ’’တိ။ ‘‘ဘဒန္တေ’’တိ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ပစ္စဿောသုံ။ ဘဂဝါ ဧတဒဝေါစ –

‘‘ဓမ္မဒါယာဒါ မေ, ဘိက္ခဝေ, ဘဝထ, မာ အာမိသဒါယာဒါ။ အတ္ထိ မေ တုမှေသု အနုကမ္ပာ – ‘ကိန္တိ မေ သာဝကာ ဓမ္မဒါယာဒါ ဘဝေယျုံ, နော အာမိသဒါယာဒါ’တိ။ တုမှေ စ မေ, ဘိက္ခဝေ, အာမိသဒါယာဒါ ဘဝေယျာထ နော ဓမ္မဒါယာဒါ, တုမှေပိ တေန အာဒိယာ [အာဒိဿာ (သီ. သျာ. ဣ.)] ဘဝေယျာထ – ‘အာမိသဒါယာဒါ သတ္ထုသာဝကာ ဝိဟရန္တိ, နော ဓမ္မဒါယာဒါ’တိ; အဟမ္ပိ တေန အာဒိယော ဘဝေယျံ – ‘အာမိသဒါယာဒါ သတ္ထုသာဝကာ ဝိဟရန္တိ, နော ဓမ္မဒါယာဒါ’တိ။ တုမှေ စ မေ, ဘိက္ခဝေ, ဓမ္မဒါယာဒါ ဘဝေယျာထ, နော အာမိသဒါယာဒါ, တုမှေပိ တေန န အာဒိယာ ဘဝေယျာထ – ‘ဓမ္မဒါယာဒါ သတ္ထုသာဝကာ ဝိဟရန္တိ, နော အာမိသဒါယာဒါ’တိ; အဟမ္ပိ တေန န အာဒိယော ဘဝေယျံ – ‘ဓမ္မဒါယာဒါ သတ္ထုသာဝကာ ဝိဟရန္တိ, နော အာမိသဒါယာဒါ’တိ။ တသ္မာတိဟ မေ, ဘိက္ခဝေ, ဓမ္မဒါယာဒါ ဘဝထ, မာ အာမိသဒါယာဒါ။ အတ္ထိ မေ တုမှေသု အနုကမ္ပာ – ‘ကိန္တိ မေ သာဝကာ ဓမ္မဒါယာဒါ ဘဝေယျုံ, နော အာမိသဒါယာဒါ’တိ။

၃၀. ‘‘ဣဓါဟံ, ဘိက္ခဝေ, ဘုတ္တာဝီ အဿံ ပဝါရိတော ပရိပုဏ္ဏော ပရိယောသိတော သုဟိတော ယာဝဒတ္ထော; သိယာ စ မေ ပိဏ္ဍပါတော အတိရေကဓမ္မော ဆဍ္ဍနီယဓမ္မော [ဆဍ္ဍိယဓမ္မော (သီ. သျာ. ဣ.)]။ အထ ဒွေ ဘိက္ခူ အာဂစ္ဆေယျုံ ဇိဃစ္ဆာဒုဗ္ဗလ္ယ- [ဇိဃစ္ဆာဒုဗ္ဗလ္လ (သီ. ဣ.)] ပရေတာ ။ တျာဟံ ဧဝံ ဝဒေယျံ – ‘အဟံ ခေါမှိ, ဘိက္ခဝေ, ဘုတ္တာဝီ ပဝါရိတော ပရိပုဏ္ဏော ပရိယောသိတော သုဟိတော ယာဝဒတ္ထော; အတ္ထိ စ မေ အယံ ပိဏ္ဍပါတော အတိရေကဓမ္မော ဆဍ္ဍနီယဓမ္မော။ သစေ အာကင်္ခထ, ဘုဉ္ဇထ, နော စေ တုမှေ ဘုဉ္ဇိဿထ [သစေ တုမှေ န ဘုဉ္ဇိဿထ (သီ. သျာ. ဣ.)], ဣဒါနာဟံ အပ္ပဟရိတေ ဝါ ဆဍ္ဍေဿာမိ, အပ္ပါဏကေ ဝါ ဥဒကေ ဩပိလာပေဿာမီ’တိ။ တတ္ရေကဿ ဘိက္ခုနော ဧဝမဿ – ‘ဘဂဝါ ခေါ ဘုတ္တာဝီ ပဝါရိတော ပရိပုဏ္ဏော ပရိယောသိတော သုဟိတော ယာဝဒတ္ထော; အတ္ထိ စာယံ ဘဂဝတော ပိဏ္ဍပါတော အတိရေကဓမ္မော ဆဍ္ဍနီယဓမ္မော။ သစေ မယံ န ဘုဉ္ဇိဿာမ, ဣဒါနိ ဘဂဝါ အပ္ပဟရိတေ ဝါ ဆဍ္ဍေဿတိ, အပ္ပါဏကေ ဝါ ဥဒကေ ဩပိလာပေဿတိ’ ။ ဝုတ္တံ ခေါ ပနေတံ ဘဂဝတာ – ‘ဓမ္မဒါယာဒါ မေ, ဘိက္ခဝေ, ဘဝထ, မာ အာမိသဒါယာဒါ’တိ။ အာမိသညတရံ ခေါ ပနေတံ, ယဒိဒံ ပိဏ္ဍပါတော။ ယံနူနာဟံ ဣမံ ပိဏ္ဍပါတံ အဘုဉ္ဇိတွာ ဣမိနာဝ ဇိဃစ္ဆာဒုဗ္ဗလ္ယေန ဧဝံ ဣမံ ရတ္တိန္ဒိဝံ [ရတ္တိဒိဝံ (က.)] ဝီတိနာမေယျ’’န္တိ။ သော တံ ပိဏ္ဍပါတံ အဘုဉ္ဇိတွာ တေနေဝ ဇိဃစ္ဆာဒုဗ္ဗလ္ယေန ဧဝံ တံ ရတ္တိန္ဒိဝံ ဝီတိနာမေယျ။ အထ ဒုတိယဿ ဘိက္ခုနော ဧဝမဿ – ‘ဘဂဝါ ခေါ ဘုတ္တာဝီ ပဝါရိတော ပရိပုဏ္ဏော ပရိယောသိတော သုဟိတော ယာဝဒတ္ထော; အတ္ထိ စာယံ ဘဂဝတော ပိဏ္ဍပါတော အတိရေကဓမ္မော ဆဍ္ဍနီယဓမ္မော။ သစေ မယံ န ဘုဉ္ဇိဿာမ, ဣဒါနိ ဘဂဝါ အပ္ပဟရိတေ ဝါ ဆဍ္ဍေဿတိ, အပ္ပါဏကေ ဝါ ဥဒကေ ဩပိလာပေဿတိ။ ယံနူနာဟံ ဣမံ ပိဏ္ဍပါတံ ဘုဉ္ဇိတွာ ဇိဃစ္ဆာဒုဗ္ဗလ္ယံ ပဋိဝိနောဒေတွာ [ပဋိဝိနေတွာ (သီ. သျာ. ဣ.)] ဧဝံ ဣမံ ရတ္တိန္ဒိဝံ ဝီတိနာမေယျ’န္တိ။ သော တံ ပိဏ္ဍပါတံ ဘုဉ္ဇိတွာ ဇိဃစ္ဆာဒုဗ္ဗလ္ယံ ပဋိဝိနောဒေတွာ ဧဝံ တံ ရတ္တိန္ဒိဝံ ဝီတိနာမေယျ။ ကိဉ္စာပိ သော, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု တံ ပိဏ္ဍပါတံ ဘုဉ္ဇိတွာ ဇိဃစ္ဆာဒုဗ္ဗလ္ယံ ပဋိဝိနောဒေတွာ ဧဝံ တံ ရတ္တိန္ဒိဝံ ဝီတိနာမေယျ, အထ ခေါ အသုယေဝ မေ ပုရိမော ဘိက္ခု ပုဇ္ဇတရော စ ပါသံသတရော စ။ တံ ကိဿ ဟေတု? တဉှိ တဿ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနော ဒီဃရတ္တံ အပ္ပိစ္ဆတာယ သန္တုဋ္ဌိယာ သလ္လေခါယ သုဘရတာယ ဝီရိယာရမ္ဘာယ သံဝတ္တိဿတိ။ တသ္မာတိဟ မေ, ဘိက္ခဝေ, ဓမ္မဒါယာဒါ ဘဝထ, မာ အာမိသဒါယာဒါ။ အတ္ထိ မေ တုမှေသု အနုကမ္ပာ – ‘ကိန္တိ မေ သာဝကာ ဓမ္မဒါယာဒါ ဘဝေယျုံ, နော အာမိသဒါယာဒါ’’’တိ။

ဣဒမဝေါစ ဘဂဝါ။ ဣဒံ ဝတွာန [ဝတွာ (သီ. ဣ.) ဧဝမီဒိသေသု ဌာနေသု] သုဂတော ဥဋ္ဌာယာသနာ ဝိဟာရံ ပါဝိသိ။

၃၁. တတြ ခေါ အာယသ္မာ သာရိပုတ္တော အစိရပက္ကန္တဿ ဘဂဝတော ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘အာဝုသော ဘိက္ခဝေ’’တိ။ ‘‘အာဝုသော’’တိ ခေါ တေ ဘိက္ခူ အာယသ္မတော သာရိပုတ္တဿ ပစ္စဿောသုံ။ အာယသ္မာ သာရိပုတ္တော ဧတဒဝေါစ –

‘‘ကိတ္တာဝတာ နု ခေါ, အာဝုသော, သတ္ထု ပဝိဝိတ္တဿ ဝိဟရတော သာဝကာ ဝိဝေကံ နာနုသိက္ခန္တိ, ကိတ္တာဝတာ စ ပန သတ္ထု ပဝိဝိတ္တဿ ဝိဟရတော သာဝကာ ဝိဝေကမနုသိက္ခန္တီ’’တိ? ‘‘ဒူရတောပိ ခေါ မယံ, အာဝုသော, အာဂစ္ဆာမ အာယသ္မတော သာရိပုတ္တဿ သန္တိကေ ဧတဿ ဘာသိတဿ အတ္ထမညာတုံ။ သာဓု ဝတာယသ္မန္တံယေဝ သာရိပုတ္တံ ပဋိဘာတု ဧတဿ ဘာသိတဿ အတ္ထော; အာယသ္မတော သာရိပုတ္တဿ သုတွာ ဘိက္ခူ ဓါရေဿန္တီ’’တိ။ ‘‘တေန ဟာဝုသော, သုဏာထ, သာဓုကံ မနသိ ကရောထ, ဘာသိဿာမီ’’တိ။ ‘‘ဧဝမာဝုသော’’တိ ခေါ တေ ဘိက္ခူ အာယသ္မတော သာရိပုတ္တဿ ပစ္စဿောသုံ။ အာယသ္မာ သာရိပုတ္တော ဧတဒဝေါစ –

‘‘ကိတ္တာဝတာ နု ခေါ, အာဝုသော, သတ္ထု ပဝိဝိတ္တဿ ဝိဟရတော သာဝကာ ဝိဝေကံ နာနုသိက္ခန္တိ? ဣဓါဝုသော, သတ္ထု ပဝိဝိတ္တဿ ဝိဟရတော သာဝကာ ဝိဝေကံ နာနုသိက္ခန္တိ, ယေသဉ္စ ဓမ္မာနံ သတ္ထာ ပဟာနမာဟ, တေ စ ဓမ္မေ နပ္ပဇဟန္တိ, ဗာဟုလိကာ [ဗာဟုလ္လိကာ (သျာ.)] စ ဟောန္တိ, သာထလိကာ, ဩက္ကမနေ ပုဗ္ဗင်္ဂမာ, ပဝိဝေကေ နိက္ခိတ္တဓုရာ။ တတြာဝုသော, ထေရာ ဘိက္ခူ တီဟိ ဌာနေဟိ ဂါရယ္ဟာ ဘဝန္တိ။ ‘သတ္ထု ပဝိဝိတ္တဿ ဝိဟရတော သာဝကာ ဝိဝေကံ နာနုသိက္ခန္တီ’တိ – ဣမိနာ ပဌမေန ဌာနေန ထေရာ ဘိက္ခူ ဂါရယ္ဟာ ဘဝန္တိ။ ‘ယေသဉ္စ ဓမ္မာနံ သတ္ထာ ပဟာနမာဟ တေ စ ဓမ္မေ နပ္ပဇဟန္တီ’တိ – ဣမိနာ ဒုတိယေန ဌာနေန ထေရာ ဘိက္ခူ ဂါရယ္ဟာ ဘဝန္တိ။ ‘ဗာဟုလိကာ စ, သာထလိကာ, ဩက္ကမနေ ပုဗ္ဗင်္ဂမာ, ပဝိဝေကေ နိက္ခိတ္တဓုရာ’တိ – ဣမိနာ တတိယေန ဌာနေန ထေရာ ဘိက္ခူ ဂါရယ္ဟာ ဘဝန္တိ။ ထေရာ, အာဝုသော, ဘိက္ခူ ဣမေဟိ တီဟိ ဌာနေဟိ ဂါရယ္ဟာ ဘဝန္တိ။ တတြာဝုသော, မဇ္ဈိမာ ဘိက္ခူ။ပေ.။ နဝါ ဘိက္ခူ တီဟိ ဌာနေဟိ ဂါရယ္ဟာ ဘဝန္တိ။ ‘သတ္ထု ပဝိဝိတ္တဿ ဝိဟရတော သာဝကာ ဝိဝေကံ နာနုသိက္ခန္တီ’တိ – ဣမိနာ ပဌမေန ဌာနေန နဝါ ဘိက္ခူ ဂါရယ္ဟာ ဘဝန္တိ။ ‘ယေသဉ္စ ဓမ္မာနံ သတ္ထာ ပဟာနမာဟ တေ စ ဓမ္မေ နပ္ပဇဟန္တီ’တိ – ဣမိနာ ဒုတိယေန ဌာနေန နဝါ ဘိက္ခူ ဂါရယ္ဟာ ဘဝန္တိ။ ‘ဗာဟုလိကာ စ ဟောန္တိ, သာထလိကာ, ဩက္ကမနေ ပုဗ္ဗင်္ဂမာ, ပဝိဝေကေ နိက္ခိတ္တဓုရာ’တိ – ဣမိနာ တတိယေန ဌာနေန နဝါ ဘိက္ခူ ဂါရယ္ဟာ ဘဝန္တိ။ နဝါ, အာဝုသော, ဘိက္ခူ ဣမေဟိ တီဟိ ဌာနေဟိ ဂါရယ္ဟာ ဘဝန္တိ။ ဧတ္တာဝတာ ခေါ, အာဝုသော, သတ္ထု ပဝိဝိတ္တဿ ဝိဟရတော သာဝကာ ဝိဝေကံ နာနုသိက္ခန္တိ။

၃၂. ‘‘ကိတ္တာဝတာ စ, ပနာဝုသော, သတ္ထု ပဝိဝိတ္တဿ ဝိဟရတော သာဝကာ ဝိဝေကမနုသိက္ခန္တိ ? ဣဓါဝုသော, သတ္ထု ပဝိဝိတ္တဿ ဝိဟရတော သာဝကာ ဝိဝေကမနုသိက္ခန္တိ – ယေသဉ္စ ဓမ္မာနံ သတ္ထာ ပဟာနမာဟ တေ စ ဓမ္မေ ပဇဟန္တိ; န စ ဗာဟုလိကာ ဟောန္တိ, န သာထလိကာ ဩက္ကမနေ နိက္ခိတ္တဓုရာ ပဝိဝေကေ ပုဗ္ဗင်္ဂမာ။ တတြာဝုသော, ထေရာ ဘိက္ခူ တီဟိ ဌာနေဟိ ပါသံသာ ဘဝန္တိ။ ‘သတ္ထု ပဝိဝိတ္တဿ ဝိဟရတော သာဝကာ ဝိဝေကမနုသိက္ခန္တီ’တိ – ဣမိနာ ပဌမေန ဌာနေန ထေရာ ဘိက္ခူ ပါသံသာ ဘဝန္တိ။ ‘ယေသဉ္စ ဓမ္မာနံ သတ္ထာ ပဟာနမာဟ တေ စ ဓမ္မေ ပဇဟန္တီ’တိ – ဣမိနာ ဒုတိယေန ဌာနေန ထေရာ ဘိက္ခူ ပါသံသာ ဘဝန္တိ။ ‘န စ ဗာဟုလိကာ, န သာထလိကာ ဩက္ကမနေ နိက္ခိတ္တဓုရာ ပဝိဝေကေ ပုဗ္ဗင်္ဂမာ’တိ – ဣမိနာ တတိယေန ဌာနေန ထေရာ ဘိက္ခူ ပါသံသာ ဘဝန္တိ။ ထေရာ, အာဝုသော, ဘိက္ခူ ဣမေဟိ တီဟိ ဌာနေဟိ ပါသံသာ ဘဝန္တိ ။ တတြာဝုသော, မဇ္ဈိမာ ဘိက္ခူ။ပေ.။ နဝါ ဘိက္ခူ တီဟိ ဌာနေဟိ ပါသံသာ ဘဝန္တိ။ ‘သတ္ထု ပဝိဝိတ္တဿ ဝိဟရတော သာဝကာ ဝိဝေကမနုသိက္ခန္တီ’တိ – ဣမိနာ ပဌမေန ဌာနေန နဝါ ဘိက္ခူ ပါသံသာ ဘဝန္တိ။ ‘ယေသဉ္စ ဓမ္မာနံ သတ္ထာ ပဟာနမာဟ တေ စ ဓမ္မေ ပဇဟန္တီ’တိ – ဣမိနာ ဒုတိယေန ဌာနေန နဝါ ဘိက္ခူ ပါသံသာ ဘဝန္တိ။ ‘န စ ဗာဟုလိကာ, န သာထလိကာ ဩက္ကမနေ နိက္ခိတ္တဓုရာ ပဝိဝေကေ ပုဗ္ဗင်္ဂမာ’တိ – ဣမိနာ တတိယေန ဌာနေန နဝါ ဘိက္ခူ ပါသံသာ ဘဝန္တိ။ နဝါ, အာဝုသော, ဘိက္ခူ ဣမေဟိ တီဟိ ဌာနေဟိ ပါသံသာ ဘဝန္တိ။ ဧတ္တာဝတာ ခေါ, အာဝုသော, သတ္ထု ပဝိဝိတ္တဿ ဝိဟရတော သာဝကာ ဝိဝေကမနုသိက္ခန္တိ။

၃၃. ‘‘တတြာဝုသော, လောဘော စ ပါပကော ဒေါသော စ ပါပကော။ လောဘဿ စ ပဟာနာယ ဒေါသဿ စ ပဟာနာယ အတ္ထိ မဇ္ဈိမာ ပဋိပဒါ စက္ခုကရဏီ ဉာဏကရဏီ ဥပသမာယ အဘိညာယ သမ္ဗောဓါယ နိဗ္ဗာနာယ သံဝတ္တတိ။ ကတမာ စ သာ, အာဝုသော, မဇ္ဈိမာ ပဋိပဒါ စက္ခုကရဏီ ဉာဏကရဏီ ဥပသမာယ အဘိညာယ သမ္ဗောဓါယ နိဗ္ဗာနာယ သံဝတ္တတိ? အယမေဝ အရိယော အဋ္ဌင်္ဂိကော မဂ္ဂေါ, သေယျထိဒံ [သေယျထီဒံ (သီ. သျာ. ဣ.)] – သမ္မာဒိဋ္ဌိ သမ္မာသင်္ကပ္ပော သမ္မာဝါစာ သမ္မာကမ္မန္တော သမ္မာအာဇီဝေါ သမ္မာဝါယာမော သမ္မာသတိ သမ္မာသမာဓိ။ အယံ ခေါ သာ, အာဝုသော, မဇ္ဈိမာ ပဋိပဒါ စက္ခုကရဏီ ဉာဏကရဏီ ဥပသမာယ အဘိညာယ သမ္ဗောဓါယ နိဗ္ဗာနာယ သံဝတ္တတိ။

‘‘တတြာဝုသော, ကောဓေါ စ ပါပကော ဥပနာဟော စ ပါပကော။ပေ.။ မက္ခော စ ပါပကော ပဠာသော စ ပါပကော, ဣဿာ စ ပါပိကာ မစ္ဆေရဉ္စ ပါပကံ, မာယာ စ ပါပိကာ သာဌေယျဉ္စ ပါပကံ, ထမ္ဘော စ ပါပကော သာရမ္ဘော စ ပါပကော, မာနော စ ပါပကော အတိမာနော စ ပါပကော, မဒေါ စ ပါပကော ပမာဒေါ စ ပါပကော။ မဒဿ စ ပဟာနာယ ပမာဒဿ စ ပဟာနာယ အတ္ထိ မဇ္ဈိမာ ပဋိပဒါ စက္ခုကရဏီ ဉာဏကရဏီ ဥပသမာယ အဘိညာယ သမ္ဗောဓါယ နိဗ္ဗာနာယ သံဝတ္တတိ။ ကတမာ စ သာ, အာဝုသော, မဇ္ဈိမာ ပဋိပဒါ စက္ခုကရဏီ ဉာဏကရဏီ ဥပသမာယ အဘိညာယ သမ္ဗောဓါယ နိဗ္ဗာနာယ သံဝတ္တတိ? အယမေဝ အရိယော အဋ္ဌင်္ဂိကော မဂ္ဂေါ, သေယျထိဒံ – သမ္မာဒိဋ္ဌိ သမ္မာသင်္ကပ္ပော သမ္မာဝါစာ သမ္မာကမ္မန္တော သမ္မာအာဇီဝေါ သမ္မာဝါယာမော သမ္မာသတိ သမ္မာသမာဓိ။ အယံ ခေါ သာ, အာဝုသော, မဇ္ဈိမာ ပဋိပဒါ စက္ခုကရဏီ ဉာဏကရဏီ ဥပသမာယ အဘိညာယ သမ္ဗောဓါယ နိဗ္ဗာနာယ သံဝတ္တတီ’’တိ။

ဣဒမဝေါစာယသ္မာ သာရိပုတ္တော။ အတ္တမနာ တေ ဘိက္ခူ အာယသ္မတော သာရိပုတ္တဿ ဘာသိတံ အဘိနန္ဒုန္တိ။

ဓမ္မဒါယာဒသုတ္တံ နိဋ္ဌိတံ တတိယံ။

၄. ဘယဘေရဝသုတ္တံ

၃၄. ဧဝံ မေ သုတံ – ဧကံ သမယံ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ။ အထ ခေါ ဇာဏုဿောဏိ ဗြာဟ္မဏော ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝတာ သဒ္ဓိံ သမ္မောဒိ။ သမ္မောဒနီယံ ကထံ သာရဏီယံ [သာရာဏီယံ (သီ. သျာ. ဣ.)] ဝီတိသာရေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ ဇာဏုဿောဏိ ဗြာဟ္မဏော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ယေမေ, ဘော ဂေါတမ, ကုလပုတ္တာ ဘဝန္တံ ဂေါတမံ ဥဒ္ဒိဿ သဒ္ဓါ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇိတာ, ဘဝံ တေသံ ဂေါတမော ပုဗ္ဗင်္ဂမော, ဘဝံ တေသံ ဂေါတမော ဗဟုကာရော, ဘဝံ တေသံ ဂေါတမော သမာဒပေတာ [သမာဒါပေတာ (?)]; ဘောတော စ ပန ဂေါတမဿ သာ ဇနတာ ဒိဋ္ဌာနုဂတိံ အာပဇ္ဇတီ’’တိ။ ‘‘ဧဝမေတံ, ဗြာဟ္မဏ, ဧဝမေတံ, ဗြာဟ္မဏ! ယေ တေ, ဗြာဟ္မဏ, ကုလပုတ္တာ မမံ ဥဒ္ဒိဿ သဒ္ဓါ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇိတာ, အဟံ တေသံ ပုဗ္ဗင်္ဂမော, အဟံ တေသံ ဗဟုကာရော, အဟံ တေသံ သမာဒပေတာ; မမ စ ပန သာ ဇနတာ ဒိဋ္ဌာနုဂတိံ အာပဇ္ဇတီ’’တိ။ ‘‘ဒုရဘိသမ္ဘဝါနိ ဟိ ခေါ, ဘော ဂေါတမ, အရညဝနပတ္ထာနိ ပန္တာနိ သေနာသနာနိ, ဒုက္ကရံ ပဝိဝေကံ, ဒုရဘိရမံ ဧကတ္တေ, ဟရန္တိ မညေ မနော ဝနာနိ သမာဓိံ အလဘမာနဿ ဘိက္ခုနော’’တိ ။ ‘‘ဧဝမေတံ, ဗြာဟ္မဏ, ဧဝမေတံ, ဗြာဟ္မဏ! ဒုရဘိသမ္ဘဝါနိ ဟိ ခေါ, ဗြာဟ္မဏ, အရညဝနပတ္ထာနိ ပန္တာနိ သေနာသနာနိ, ဒုက္ကရံ ပဝိဝေကံ, ဒုရဘိရမံ ဧကတ္တေ, ဟရန္တိ မညေ မနော ဝနာနိ သမာဓိံ အလဘမာနဿ ဘိက္ခုနော’’တိ။

၃၅. ‘‘မယှမ္ပိ ခေါ, ဗြာဟ္မဏ, ပုဗ္ဗေဝ သမ္ဗောဓါ အနဘိသမ္ဗုဒ္ဓဿ ဗောဓိသတ္တဿေဝ သတော ဧတဒဟောသိ – ‘ဒုရဘိသမ္ဘဝါနိ ဟိ ခေါ အရညဝနပတ္ထာနိ ပန္တာနိ သေနာသနာနိ, ဒုက္ကရံ ပဝိဝေကံ, ဒုရဘိရမံ ဧကတ္တေ, ဟရန္တိ မညေ မနော ဝနာနိ သမာဓိံ အလဘမာနဿ ဘိက္ခုနော’တိ။ တဿ မယှံ ဗြာဟ္မဏ, ဧတဒဟောသိ – ‘ယေ ခေါ ကေစိ သမဏာ ဝါ ဗြာဟ္မဏာ ဝါ အပရိသုဒ္ဓကာယကမ္မန္တာ အရညဝနပတ္ထာနိ ပန္တာနိ သေနာသနာနိ ပဋိသေဝန္တိ, အပရိသုဒ္ဓကာယကမ္မန္တသန္ဒောသဟေတု ဟဝေ တေ ဘောန္တော သမဏဗြာဟ္မဏာ အကုသလံ ဘယဘေရဝံ အဝှာယန္တိ။ န ခေါ ပနာဟံ အပရိသုဒ္ဓကာယကမ္မန္တော အရညဝနပတ္ထာနိ ပန္တာနိ သေနာသနာနိ ပဋိသေဝါမိ; ပရိသုဒ္ဓကာယကမ္မန္တောဟမသ္မိ။ ယေ ဟိ ဝေါ အရိယာ ပရိသုဒ္ဓကာယကမ္မန္တာ အရညဝနပတ္ထာနိ ပန္တာနိ သေနာသနာနိ ပဋိသေဝန္တိ တေသမဟံ အညတရော’တိ။ ဧတမဟံ, ဗြာဟ္မဏ, ပရိသုဒ္ဓကာယကမ္မတံ အတ္တနိ သမ္ပဿမာနော ဘိယျော ပလ္လောမမာပါဒိံ အရညေ ဝိဟာရာယ။

၃၆. ‘‘တဿ မယှံ, ဗြာဟ္မဏ, ဧတဒဟောသိ – ‘ယေ ခေါ ကေစိ သမဏာ ဝါ ဗြာဟ္မဏာ ဝါ အပရိသုဒ္ဓဝစီကမ္မန္တာ။ပေ.။ အပရိသုဒ္ဓမနောကမ္မန္တာ ။ပေ.။ အပရိသုဒ္ဓါဇီဝါ အရညဝနပတ္ထာနိ ပန္တာနိ သေနာသနာနိ ပဋိသေဝန္တိ, အပရိသုဒ္ဓါဇီဝသန္ဒောသဟေတု ဟဝေ တေ ဘောန္တော သမဏဗြာဟ္မဏာ အကုသလံ ဘယဘေရဝံ အဝှာယန္တိ။ န ခေါ ပနာဟံ အပရိသုဒ္ဓါဇီဝေါ အရညဝနပတ္ထာနိ ပန္တာနိ သေနာသနာနိ ပဋိသေဝါမိ; ပရိသုဒ္ဓါဇီဝေါဟမသ္မိ။ ယေ ဟိ ဝေါ အရိယာ ပရိသုဒ္ဓါဇီဝါ အရညဝနပတ္ထာနိ ပန္တာနိ သေနာသနာနိ ပဋိသေဝန္တိ တေသမဟံ အညတရော’တိ။ ဧတမဟံ, ဗြာဟ္မဏ, ပရိသုဒ္ဓါဇီဝတံ အတ္တနိ သမ္ပဿမာနော ဘိယျော ပလ္လောမမာပါဒိံ အရညေ ဝိဟာရာယ။

၃၇. ‘‘တဿ မယှံ, ဗြာဟ္မဏ, ဧတဒဟောသိ – ‘ယေ ခေါ ကေစိ သမဏာ ဝါ ဗြာဟ္မဏာ ဝါ အဘိဇ္ဈာလူ ကာမေသု တိဗ္ဗသာရာဂါ အရညဝနပတ္ထာနိ ပန္တာနိ သေနာသနာနိ ပဋိသေဝန္တိ, အဘိဇ္ဈာလုကာမေသုတိဗ္ဗသာရာဂသန္ဒောသဟေတု ဟဝေ တေ ဘောန္တော သမဏဗြာဟ္မဏာ အကုသလံ ဘယဘေရဝံ အဝှာယန္တိ။ န ခေါ ပနာဟံ အဘိဇ္ဈာလု ကာမေသု တိဗ္ဗသာရာဂေါ အရညဝနပတ္ထာနိ ပန္တာနိ သေနာသနာနိ ပဋိသေဝါမိ; အနဘိဇ္ဈာလူဟမသ္မိ။ ယေ ဟိ ဝေါ အရိယာ အနဘိဇ္ဈာလူ အရညဝနပတ္ထာနိ ပန္တာနိ သေနာသနာနိ ပဋိသေဝန္တိ , တေသမဟံ အညတရော’တိ။ ဧတမဟံ, ဗြာဟ္မဏ, အနဘိဇ္ဈာလုတံ အတ္တနိ သမ္ပဿမာနော ဘိယျော ပလ္လောမမာပါဒိံ အရညေ ဝိဟာရာယ။

၃၈. ‘‘တဿ မယှံ, ဗြာဟ္မဏ, ဧတဒဟောသိ – ‘ယေ ခေါ ကေစိ သမဏာ ဝါ ဗြာဟ္မဏာ ဝါ ဗျာပန္နစိတ္တာ ပဒုဋ္ဌမနသင်္ကပ္ပါ အရညဝနပတ္ထာနိ ပန္တာနိ သေနာသနာနိ ပဋိသေဝန္တိ, ဗျာပန္နစိတ္တပဒုဋ္ဌမနသင်္ကပ္ပသန္ဒောသဟေတု ဟဝေ တေ ဘောန္တော သမဏဗြာဟ္မဏာ အကုသလံ ဘယဘေရဝံ အဝှာယန္တိ။ န ခေါ ပနာဟံ ဗျာပန္နစိတ္တော ပဒုဋ္ဌမနသင်္ကပ္ပော အရညဝနပတ္ထာနိ ပန္တာနိ သေနာသနာနိ ပဋိသေဝါမိ; မေတ္တစိတ္တောဟမသ္မိ။ ယေ ဟိ ဝေါ အရိယာ မေတ္တစိတ္တာ အရညဝနပတ္ထာနိ ပန္တာနိ သေနာသနာနိ ပဋိသေဝန္တိ တေသမဟံ အညတရော’တိ။ ဧတမဟံ, ဗြာဟ္မဏ, မေတ္တစိတ္တတံ အတ္တနိ သမ္ပဿမာနော ဘိယျော ပလ္လောမမာပါဒိံ အရညေ ဝိဟာရာယ။

၃၉. ‘‘တဿ မယှံ, ဗြာဟ္မဏ, ဧတဒဟောသိ – ‘ယေ ခေါ ကေစိ သမဏာ ဝါ ဗြာဟ္မဏာ ဝါ ထီနမိဒ္ဓပရိယုဋ္ဌိတာ အရညဝနပတ္ထာနိ ပန္တာနိ သေနာသနာနိ ပဋိသေဝန္တိ, ထီနမိဒ္ဓပရိယုဋ္ဌာနသန္ဒောသဟေတု ဟဝေ တေ ဘောန္တော သမဏဗြာဟ္မဏာ အကုသလံ ဘယဘေရဝံ အဝှာယန္တိ။ န ခေါ ပနာဟံ ထီနမိဒ္ဓပရိယုဋ္ဌိတော အရညဝနပတ္ထာနိ ပန္တာနိ သေနာသနာနိ ပဋိသေဝါမိ; ဝိဂတထီနမိဒ္ဓေါဟမသ္မိ။ ယေ ဟိ ဝေါ အရိယာ ဝိဂတထီနမိဒ္ဓါ အရညဝနပတ္ထာနိ ပန္တာနိ သေနာသနာနိ ပဋိသေဝန္တိ တေသမဟံ အညတရော’တိ။ ဧတမဟံ, ဗြာဟ္မဏ, ဝိဂတထီနမိဒ္ဓတံ အတ္တနိ သမ္ပဿမာနော ဘိယျော ပလ္လောမမာပါဒိံ အရညေ ဝိဟာရာယ။

၄၀. ‘‘တဿ မယှံ, ဗြာဟ္မဏ, ဧတဒဟောသိ – ‘ယေ ခေါ ကေစိ သမဏာ ဝါ ဗြာဟ္မဏာ ဝါ ဥဒ္ဓတာ အဝူပသန္တစိတ္တာ အရညဝနပတ္ထာနိ ပန္တာနိ သေနာသနာနိ ပဋိသေဝန္တိ, ဥဒ္ဓတအဝူပသန္တစိတ္တသန္ဒောသဟေတု ဟဝေ တေ ဘောန္တော သမဏဗြာဟ္မဏာ အကုသလံ ဘယဘေရဝံ အဝှာယန္တိ။ န ခေါ ပနာဟံ ဥဒ္ဓတော အဝူပသန္တစိတ္တော အရညဝနပတ္ထာနိ ပန္တာနိ သေနာသနာနိ ပဋိသေဝါမိ; ဝူပသန္တစိတ္တောဟမသ္မိ။ ယေ ဟိ ဝေါ အရိယာ ဝူပသန္တစိတ္တာ အရညဝနပတ္ထာနိ ပန္တာနိ သေနာသနာနိ ပဋိသေဝန္တိ, တေသမဟံ အညတရော’တိ။ ဧတမဟံ, ဗြာဟ္မဏ, ဝူပသန္တစိတ္တတံ အတ္တနိ သမ္ပဿမာနော ဘိယျော ပလ္လောမမာပါဒိံ အရညေ ဝိဟာရာယ။

၄၁. ‘‘တဿ မယှံ, ဗြာဟ္မဏ, ဧတဒဟောသိ – ‘ယေ ခေါ ကေစိ သမဏာ ဝါ ဗြာဟ္မဏာ ဝါ ကင္ခီ ဝိစိကိစ္ဆီ အရညဝနပတ္ထာနိ ပန္တာနိ သေနာသနာနိ ပဋိသေဝန္တိ, ကင္ခိဝိစိကိစ္ဆိသန္ဒောသဟေတု ဟဝေ တေ ဘောန္တော သမဏဗြာဟ္မဏာ အကုသလံ ဘယဘေရဝံ အဝှာယန္တိ။ န ခေါ ပနာဟံ ကင္ခီ ဝိစိကိစ္ဆီ အရညဝနပတ္ထာနိ ပန္တာနိ သေနာသနာနိ ပဋိသေဝါမိ; တိဏ္ဏဝိစိကိစ္ဆောဟမသ္မိ။ ယေ ဟိ ဝေါ အရိယာ တိဏ္ဏဝိစိကိစ္ဆာ အရညဝနပတ္ထာနိ ပန္တာနိ သေနာသနာနိ ပဋိသေဝန္တိ တေသမဟံ အညတရော’တိ။ ဧတမဟံ, ဗြာဟ္မဏ, တိဏ္ဏဝိစိကိစ္ဆတံ အတ္တနိ သမ္ပဿမာနော ဘိယျော ပလ္လောမမာပါဒိံ အရညေ ဝိဟာရာယ။

၄၂. ‘‘တဿ မယှံ, ဗြာဟ္မဏ, ဧတဒဟောသိ – ‘ယေ ခေါ ကေစိ သမဏာ ဝါ ဗြာဟ္မဏာ ဝါ အတ္တုက္ကံသကာ ပရဝမ္ဘီ အရညဝနပတ္ထာနိ ပန္တာနိ သေနာသနာနိ ပဋိသေဝန္တိ, အတ္တုက္ကံသနပရဝမ္ဘနသန္ဒောသဟေတု ဟဝေ တေ ဘောန္တော သမဏဗြာဟ္မဏာ အကုသလံ ဘယဘေရဝံ အဝှာယန္တိ ။ န ခေါ ပနာဟံ အတ္တုက္ကံသကော ပရဝမ္ဘီ အရညဝနပတ္ထာနိ ပန္တာနိ သေနာသနာနိ ပဋိသေဝါမိ ; အနတ္တုက္ကံသကော အပရဝမ္ဘီဟမသ္မိ။ ယေ ဟိ ဝေါ အရိယာ အနတ္တုက္ကံသကာ အပရဝမ္ဘီ အရညဝနပတ္ထာနိ ပန္တာနိ သေနာသနာနိ ပဋိသေဝန္တိ တေသမဟံ အညတရော’တိ။ ဧတမဟံ, ဗြာဟ္မဏ, အနတ္တုက္ကံသကတံ အပရဝမ္ဘိတံ အတ္တနိ သမ္ပဿမာနော ဘိယျော ပလ္လောမမာပါဒိံ အရညေ ဝိဟာရာယ။

၄၃. ‘‘တဿ မယှံ, ဗြာဟ္မဏ, ဧတဒဟောသိ – ‘ယေ ခေါ ကေစိ သမဏာ ဝါ ဗြာဟ္မဏာ ဝါ ဆမ္ဘီ ဘီရုကဇာတိကာ အရညဝနပတ္ထာနိ ပန္တာနိ သေနာသနာနိ ပဋိသေဝန္တိ, ဆမ္ဘိဘီရုကဇာတိကသန္ဒောသဟေတု ဟဝေ တေ ဘောန္တော သမဏဗြာဟ္မဏာ အကုသလံ ဘယဘေရဝံ အဝှာယန္တိ။ န ခေါ ပနာဟံ ဆမ္ဘီ ဘီရုကဇာတိကော အရညဝနပတ္ထာနိ ပန္တာနိ သေနာသနာနိ ပဋိသေဝါမိ; ဝိဂတလောမဟံသောဟမသ္မိ။ ယေ ဟိ ဝေါ အရိယာ ဝိဂတလောမဟံသာ အရညဝနပတ္ထာနိ ပန္တာနိ သေနာသနာနိ ပဋိသေဝန္တိ တေသမဟံ အညတရော’တိ။ ဧတမဟံ, ဗြာဟ္မဏ, ဝိဂတလောမဟံသတံ အတ္တနိ သမ္ပဿမာနော ဘိယျော ပလ္လောမမာပါဒိံ အရညေ ဝိဟာရာယ။

၄၄. ‘‘တဿ မယှံ, ဗြာဟ္မဏ, ဧတဒဟောသိ – ‘ယေ ခေါ ကေစိ သမဏာ ဝါ ဗြာဟ္မဏာ ဝါ လာဘသက္ကာရသိလောကံ နိကာမယမာနာ အရညဝနပတ္ထာနိ ပန္တာနိ သေနာသနာနိ ပဋိသေဝန္တိ, လာဘသက္ကာရသိလောကနိကာမန [နိကာမယမာန (သီ. သျာ.)] သန္ဒောသဟေတု ဟဝေ တေ ဘောန္တော သမဏဗြာဟ္မဏာ အကုသလံ ဘယဘေရဝံ အဝှာယန္တိ။ န ခေါ ပနာဟံ လာဘသက္ကာရသိလောကံ နိကာမယမာနော အရညဝနပတ္ထာနိ ပန္တာနိ သေနာသနာနိ ပဋိသေဝါမိ; အပ္ပိစ္ဆောဟမသ္မိ။ ယေ ဟိ ဝေါ အရိယာ အပ္ပိစ္ဆာ အရညဝနပတ္ထာနိ ပန္တာနိ သေနာသနာနိ ပဋိသေဝန္တိ တေသမဟံ အညတရော’တိ။ ဧတမဟံ, ဗြာဟ္မဏ, အပ္ပိစ္ဆတံ အတ္တနိ သမ္ပဿမာနော ဘိယျော ပလ္လောမမာပါဒိံ အရညေ ဝိဟာရာယ။

၄၅. ‘‘တဿ မယှံ, ဗြာဟ္မဏ, ဧတဒဟောသိ – ‘ယေ ခေါ ကေစိ သမဏာ ဝါ ဗြာဟ္မဏာ ဝါ ကုသီတာ ဟီနဝီရိယာ အရညဝနပတ္ထာနိ ပန္တာနိ သေနာသနာနိ ပဋိသေဝန္တိ , ကုသီတဟီနဝီရိယသန္ဒောသဟေတု ဟဝေ တေ ဘောန္တော သမဏဗြာဟ္မဏာ အကုသလံ ဘယဘေရဝံ အဝှာယန္တိ။ န ခေါ ပနာဟံ ကုသီတော ဟီနဝီရိယော အရညဝနပတ္ထာနိ ပန္တာနိ သေနာသနာနိ ပဋိသေဝါမိ; အာရဒ္ဓဝီရိယောဟမသ္မိ။ ယေ ဟိ ဝေါ အရိယာ အာရဒ္ဓဝီရိယာ အရညဝနပတ္ထာနိ ပန္တာနိ သေနာသနာနိ ပဋိသေဝန္တိ တေသမဟံ အညတရော’တိ။ ဧတမဟံ, ဗြာဟ္မဏ, အာရဒ္ဓဝီရိယတံ အတ္တနိ သမ္ပဿမာနော ဘိယျော ပလ္လောမမာပါဒိံ အရညေ ဝိဟာရာယ။

၄၆. ‘‘တဿ မယှံ, ဗြာဟ္မဏ, ဧတဒဟောသိ – ‘ယေ ခေါ ကေစိ သမဏာ ဝါ ဗြာဟ္မဏာ ဝါ မုဋ္ဌဿတီ အသမ္ပဇာနာ အရညဝနပတ္ထာနိ ပန္တာနိ သေနာသနာနိ ပဋိသေဝန္တိ, မုဋ္ဌဿတိအသမ္ပဇာနသန္ဒောသဟေတု ဟဝေ တေ ဘောန္တော သမဏဗြာဟ္မဏာ အကုသလံ ဘယဘေရဝံ အဝှာယန္တိ။ န ခေါ ပနာဟံ မုဋ္ဌဿတိ အသမ္ပဇာနော အရညဝနပတ္ထာနိ ပန္တာနိ သေနာသနာနိ ပဋိသေဝါမိ; ဥပဋ္ဌိတဿတိဟမသ္မိ။ ယေ ဟိ ဝေါ အရိယာ ဥပဋ္ဌိတဿတီ အရညဝနပတ္ထာနိ ပန္တာနိ သေနာသနာနိ ပဋိသေဝန္တိ တေသမဟံ အညတရော’တိ။ ဧတမဟံ, ဗြာဟ္မဏ, ဥပဋ္ဌိတဿတိတံ အတ္တနိ သမ္ပဿမာနော ဘိယျော ပလ္လောမမာပါဒိံ အရညေ ဝိဟာရာယ။

၄၇. ‘‘တဿ မယှံ, ဗြာဟ္မဏ, ဧတဒဟောသိ – ‘ယေ ခေါ ကေစိ သမဏာ ဝါ ဗြာဟ္မဏာ ဝါ အသမာဟိတာ ဝိဗ္ဘန္တစိတ္တာ အရညဝနပတ္ထာနိ ပန္တာနိ သေနာသနာနိ ပဋိသေဝန္တိ, အသမာဟိတဝိဗ္ဘန္တစိတ္တသန္ဒောသဟေတု ဟဝေ တေ ဘောန္တော သမဏဗြာဟ္မဏာ အကုသလံ ဘယဘေရဝံ အဝှာယန္တိ။ န ခေါ ပနာဟံ အသမာဟိတော ဝိဗ္ဘန္တစိတ္တော အရညဝနပတ္ထာနိ ပန္တာနိ သေနာသနာနိ ပဋိသေဝါမိ; သမာဓိသမ္ပန္နောဟမသ္မိ။ ယေ ဟိ ဝေါ အရိယာ သမာဓိသမ္ပန္နာ အရညဝနပတ္ထာနိ ပန္တာနိ သေနာသနာနိ ပဋိသေဝန္တိ တေသမဟံ အညတရော’တိ။ ဧတမဟံ, ဗြာဟ္မဏ, သမာဓိသမ္ပဒံ အတ္တနိ သမ္ပဿမာနော ဘိယျော ပလ္လောမမာပါဒိံ အရညေ ဝိဟာရာယ။

၄၈. ‘‘တဿ မယှံ, ဗြာဟ္မဏ, ဧတဒဟောသိ – ‘ယေ ခေါ ကေစိ သမဏာ ဝါ ဗြာဟ္မဏာ ဝါ ဒုပ္ပညာ ဧဠမူဂါ အရညဝနပတ္ထာနိ ပန္တာနိ သေနာသနာနိ ပဋိသေဝန္တိ, ဒုပ္ပညဧဠမူဂသန္ဒောသဟေတု ဟဝေ တေ ဘောန္တော သမဏဗြာဟ္မဏာ အကုသလံ ဘယဘေရဝံ အဝှာယန္တိ။ န ခေါ ပနာဟံ ဒုပ္ပညော ဧဠမူဂေါ အရညဝနပတ္ထာနိ ပန္တာနိ သေနာသနာနိ ပဋိသေဝါမိ; ပညာသမ္ပန္နောဟမသ္မိ။ ယေ ဟိ ဝေါ အရိယာ ပညာသမ္ပန္နာ အရညဝနပတ္ထာနိ ပန္တာနိ သေနာသနာနိ ပဋိသေဝန္တိ တေသမဟံ အညတရော’တိ။ ဧတမဟံ, ဗြာဟ္မဏ, ပညာသမ္ပဒံ အတ္တနိ သမ္ပဿမာနော ဘိယျော ပလ္လောမမာပါဒိံ အရညေ ဝိဟာရာယ။

သောဠသပရိယာယံ နိဋ္ဌိတံ။

၄၉. ‘‘တဿ မယှံ, ဗြာဟ္မဏ, ဧတဒဟောသိ – ‘ယံနူနာဟံ ယာ တာ ရတ္တိယော အဘိညာတာ အဘိလက္ခိတာ – စာတုဒ္ဒသီ ပဉ္စဒသီ အဋ္ဌမီ စ ပက္ခဿ – တထာရူပါသု ရတ္တီသု ယာနိ တာနိ အာရာမစေတိယာနိ ဝနစေတိယာနိ ရုက္ခစေတိယာနိ ဘိံသနကာနိ သလောမဟံသာနိ တထာရူပေသု သေနာသနေသု ဝိဟရေယျံ အပ္ပေဝ နာမာဟံ ဘယဘေရဝံ ပဿေယျ’န္တိ။ သော ခေါ အဟံ, ဗြာဟ္မဏ, အပရေန သမယေန ယာ တာ ရတ္တိယော အဘိညာတာ အဘိလက္ခိတာ – စာတုဒ္ဒသီ ပဉ္စဒသီ အဋ္ဌမီ စ ပက္ခဿ – တထာရူပါသု ရတ္တီသု ယာနိ တာနိ အာရာမစေတိယာနိ ဝနစေတိယာနိ ရုက္ခစေတိယာနိ ဘိံသနကာနိ သလောမဟံသာနိ တထာရူပေသု သေနာသနေသု ဝိဟရာမိ။ တတ္ထ စ မေ, ဗြာဟ္မဏ, ဝိဟရတော မဂေါ ဝါ အာဂစ္ဆတိ, မောရော ဝါ ကဋ္ဌံ ပါတေတိ, ဝါတော ဝါ ပဏ္ဏကသဋံ [ပဏ္ဏသဋံ (သီ. ဣ.)] ဧရေတိ; တဿ မယှံ ဗြာဟ္မဏ ဧတဒဟောသိ [တဿ မယှံ ဧဝံ ဟောတိ (သီ. သျာ.)] – ‘ဧတံ နူန တံ ဘယဘေရဝံ အာဂစ္ဆတီ’တိ။ တဿ မယှံ, ဗြာဟ္မဏ, ဧတဒဟောသိ – ‘ကိံ နု ခေါ အဟံ အညဒတ္ထု ဘယပဋိကင္ခီ [ဘယပါဋိကင္ခီ (သီ.)] ဝိဟရာမိ? ယံနူနာဟံ ယထာဘူတံ ယထာဘူတဿ [ယထာဘူတဿ ယထာဘူတဿ (သီ. သျာ.)] မေ တံ ဘယဘေရဝံ အာဂစ္ဆတိ, တထာဘူတံ တထာဘူတောဝ [ယထာဘူတော ယထာဘူတောဝ (သီ. သျာ.)] တံ ဘယဘေရဝံ ပဋိဝိနေယျ’န္တိ။ တဿ မယှံ, ဗြာဟ္မဏ, စင်္ကမန္တဿ တံ ဘယဘေရဝံ အာဂစ္ဆတိ။ သော ခေါ အဟံ, ဗြာဟ္မဏ, နေဝ တာဝ တိဋ္ဌာမိ န နိသီဒါမိ န နိပဇ္ဇာမိ, ယာဝ စင်္ကမန္တောဝ တံ ဘယဘေရဝံ ပဋိဝိနေမိ။ တဿ မယှံ, ဗြာဟ္မဏ, ဌိတဿ တံ ဘယဘေရဝံ အာဂစ္ဆတိ။ သော ခေါ အဟံ, ဗြာဟ္မဏ, နေဝ တာဝ စင်္ကမာမိ န နိသီဒါမိ န နိပဇ္ဇာမိ။ ယာဝ ဌိတောဝ တံ ဘယဘေရဝံ ပဋိဝိနေမိ။ တဿ မယှံ, ဗြာဟ္မဏ, နိသိန္နဿ တံ ဘယဘေရဝံ အာဂစ္ဆတိ။ သော ခေါ အဟံ, ဗြာဟ္မဏ, နေဝ တာဝ နိပဇ္ဇာမိ န တိဋ္ဌာမိ န စင်္ကမာမိ, ယာဝ နိသိန္နောဝ တံ ဘယဘေရဝံ ပဋိဝိနေမိ။ တဿ မယှံ, ဗြာဟ္မဏ, နိပန္နဿ တံ ဘယဘေရဝံ အာဂစ္ဆတိ။ သော ခေါ အဟံ, ဗြာဟ္မဏ, နေဝ တာဝ နိသီဒါမိ န တိဋ္ဌာမိ န စင်္ကမာမိ, ယာဝ နိပန္နောဝ တံ ဘယဘေရဝံ ပဋိဝိနေမိ။

၅၀. ‘‘သန္တိ ခေါ ပန, ဗြာဟ္မဏ, ဧကေ သမဏဗြာဟ္မဏာ ရတ္တိံယေဝ သမာနံ ဒိဝါတိ သဉ္ဇာနန္တိ, ဒိဝါယေဝ သမာနံ ရတ္တီတိ သဉ္ဇာနန္တိ။ ဣဒမဟံ တေသံ သမဏဗြာဟ္မဏာနံ သမ္မောဟဝိဟာရသ္မိံ ဝဒါမိ။ အဟံ ခေါ ပန, ဗြာဟ္မဏ, ရတ္တိံယေဝ သမာနံ ရတ္တီတိ သဉ္ဇာနာမိ, ဒိဝါယေဝ သမာနံ ဒိဝါတိ သဉ္ဇာနာမိ။ ယံ ခေါ တံ, ဗြာဟ္မဏ, သမ္မာ ဝဒမာနော ဝဒေယျ – ‘အသမ္မောဟဓမ္မော သတ္တော လောကေ ဥပ္ပန္နော ဗဟုဇနဟိတာယ ဗဟုဇနသုခါယ လောကာနုကမ္ပာယ အတ္ထာယ ဟိတာယ သုခါယ ဒေဝမနုဿာန’န္တိ, မမေဝ တံ သမ္မာ ဝဒမာနော ဝဒေယျ – ‘အသမ္မောဟဓမ္မော သတ္တော လောကေ ဥပ္ပန္နော ဗဟုဇနဟိတာယ ဗဟုဇနသုခါယ လောကာနုကမ္ပာယ အတ္ထာယ ဟိတာယ သုခါယ ဒေဝမနုဿာန’န္တိ။

၅၁. ‘‘အာရဒ္ဓံ ခေါ ပန မေ, ဗြာဟ္မဏ, ဝီရိယံ အဟောသိ အသလ္လီနံ, ဥပဋ္ဌိတာ သတိ အသမ္မုဋ္ဌာ [အပ္ပမ္မုဋ္ဌာ (သျာ.)], ပဿဒ္ဓေါ ကာယော အသာရဒ္ဓေါ, သမာဟိတံ စိတ္တံ ဧကဂ္ဂံ။ သော ခေါ အဟံ, ဗြာဟ္မဏ, ဝိဝိစ္စေဝ ကာမေဟိ ဝိဝိစ္စ အကုသလေဟိ ဓမ္မေဟိ သဝိတက္ကံ သဝိစာရံ ဝိဝေကဇံ ဣတိသုခံ ပဌမံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟာသိံ။ ဝိတက္ကဝိစာရာနံ ဝူပသမာ အဇ္ဈတ္တံ သမ္ပသာဒနံ စေတသော ဧကောဒိဘာဝံ အဝိတက္ကံ အဝိစာရံ သမာဓိဇံ ဣတိသုခံ ဒုတိယံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟာသိံ။ ဣတိယာ စ ဝိရာဂါ ဥပေက္ခကော စ ဝိဟာသိံ, သတော စ သမ္ပဇာနော သုခဉ္စ ကာယေန ပဋိသံဝေဒေသိံ; ယံ တံ အရိယာ အာစိက္ခန္တိ – ‘ဥပေက္ခကော သတိမာ သုခဝိဟာရီ’တိ တတိယံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟာသိံ။ သုခဿ စ ပဟာနာ ဒုက္ခဿ စ ပဟာနာ ပုဗ္ဗေဝ သောမနဿဒေါမနဿာနံ အတ္ထင်္ဂမာ အဒုက္ခမသုခံ ဥပေက္ခာသတိပါရိသုဒ္ဓိံ စတုတ္ထံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟာသိံ။

၅၂. ‘‘သော ဧဝံ သမာဟိတေ စိတ္တေ ပရိသုဒ္ဓေ ပရိယောဒါတေ အနင်္ဂဏေ ဝိဂတူပက္ကိလေသေ မုဒုဘူတေ ကမ္မနိယေ ဌိတေ အာနေဉ္ဇပ္ပတ္တေ ပုဗ္ဗေနိဝါသာနုဿတိဉာဏာယ စိတ္တံ အဘိနိန္နာမေသိံ။ သော အနေကဝိဟိတံ ပုဗ္ဗေနိဝါသံ အနုဿရာမိ, သေယျထိဒံ – ဧကမ္ပိ ဇာတိံ ဒွေပိ ဇာတိယော တိဿောပိ ဇာတိယော စတဿောပိ ဇာတိယော ပဉ္စပိ ဇာတိယော ဒသပိ ဇာတိယော ဝီသမ္ပိ ဇာတိယော တိံသမ္ပိ ဇာတိယော စတ္တာလီသမ္ပိ ဇာတိယော ပညာသမ္ပိ ဇာတိယော ဇာတိသတမ္ပိ ဇာတိသဟဿမ္ပိ ဇာတိသတသဟဿမ္ပိ အနေကေပိ သံဝဋ္ဋကပ္ပေ အနေကေပိ ဝိဝဋ္ဋကပ္ပေ အနေကေပိ သံဝဋ္ဋဝိဝဋ္ဋကပ္ပေ – ‘အမုတြာသိံ ဧဝံနာမော ဧဝံဂေါတ္တော ဧဝံဝဏ္ဏော ဧဝမာဟာရော ဧဝံသုခဒုက္ခပ္ပဋိသံဝေဒီ ဧဝမာယုပရိယန္တော, သော တတော စုတော အမုတြ ဥဒပါဒိံ; တတြာပါသိံ ဧဝံနာမော ဧဝံဂေါတ္တော ဧဝံဝဏ္ဏော ဧဝမာဟာရော ဧဝံသုခဒုက္ခပ္ပဋိသံဝေဒီ ဧဝမာယုပရိယန္တော, သော တတော စုတော ဣဓူပပန္နော’တိ။ ဣတိ သာကာရံ သဥဒ္ဒေသံ အနေကဝိဟိတံ ပုဗ္ဗေနိဝါသံ အနုဿရာမိ။ အယံ ခေါ မေ, ဗြာဟ္မဏ, ရတ္တိယာ ပဌမေ ယာမေ ပဌမာ ဝိဇ္ဇာ အဓိဂတာ, အဝိဇ္ဇာ ဝိဟတာ ဝိဇ္ဇာ ဥပ္ပန္နာ, တမော ဝိဟတော အာလောကော ဥပ္ပန္နော, ယထာ တံ အပ္ပမတ္တဿ အာတာပိနော ပဟိတတ္တဿ ဝိဟရတော။

၅၃. ‘‘သော ဧဝံ သမာဟိတေ စိတ္တေ ပရိသုဒ္ဓေ ပရိယောဒါတေ အနင်္ဂဏေ ဝိဂတူပက္ကိလေသေ မုဒုဘူတေ ကမ္မနိယေ ဌိတေ အာနေဉ္ဇပ္ပတ္တေ သတ္တာနံ စုတူပပါတဉာဏာယ စိတ္တံ အဘိနိန္နာမေသိံ။ သော ဒိဗ္ဗေန စက္ခုနာ ဝိသုဒ္ဓေန အတိက္ကန္တမာနုသကေန သတ္တေ ပဿာမိ စဝမာနေ ဥပပဇ္ဇမာနေ ဟီနေ ပဏီတေ သုဝဏ္ဏေ ဒုဗ္ဗဏ္ဏေ သုဂတေ ဒုဂ္ဂတေ ယထာကမ္မူပဂေ သတ္တေ ပဇာနာမိ – ‘ဣမေ ဝတ ဘောန္တော သတ္တာ ကာယဒုစ္စရိတေန သမန္နာဂတာ ဝစီဒုစ္စရိတေန သမန္နာဂတာ မနောဒုစ္စရိတေန သမန္နာဂတာ အရိယာနံ ဥပဝါဒကာ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိကာ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိကမ္မသမာဒါနာ; တေ ကာယဿ ဘေဒါ ပရံ မရဏာ အပါယံ ဒုဂ္ဂတိံ ဝိနိပါတံ နိရယံ ဥပပန္နာ။ ဣမေ ဝါ ပန ဘောန္တော သတ္တာ ကာယသုစရိတေန သမန္နာဂတာ ဝစီသုစရိတေန သမန္နာဂတာ မနောသုစရိတေန သမန္နာဂတာ အရိယာနံ အနုပဝါဒကာ သမ္မာဒိဋ္ဌိကာ သမ္မာဒိဋ္ဌိကမ္မသမာဒါနာ; တေ ကာယဿ ဘေဒါ ပရံ မရဏာ သုဂတိံ သဂ္ဂံ လောကံ ဥပပန္နာ’တိ။ ဣတိ ဒိဗ္ဗေန စက္ခုနာ ဝိသုဒ္ဓေန အတိက္ကန္တမာနုသကေန သတ္တေ ပဿာမိ စဝမာနေ ဥပပဇ္ဇမာနေ ဟီနေ ပဏီတေ သုဝဏ္ဏေ ဒုဗ္ဗဏ္ဏေ သုဂတေ ဒုဂ္ဂတေ ယထာကမ္မူပဂေ သတ္တေ ပဇာနာမိ။ အယံ ခေါ မေ, ဗြာဟ္မဏ, ရတ္တိယာ မဇ္ဈိမေ ယာမေ ဒုတိယာ ဝိဇ္ဇာ အဓိဂတာ, အဝိဇ္ဇာ ဝိဟတာ ဝိဇ္ဇာ ဥပ္ပန္နာ, တမော ဝိဟတော အာလောကော ဥပ္ပန္နော, ယထာ တံ အပ္ပမတ္တဿ အာတာပိနော ပဟိတတ္တဿ ဝိဟရတော။

၅၄. ‘‘သော ဧဝံ သမာဟိတေ စိတ္တေ ပရိသုဒ္ဓေ ပရိယောဒါတေ အနင်္ဂဏေ ဝိဂတူပက္ကိလေသေ မုဒုဘူတေ ကမ္မနိယေ ဌိတေ အာနေဉ္ဇပ္ပတ္တေ အာသဝါနံ ခယဉာဏာယ စိတ္တံ အဘိနိန္နာမေသိံ။ သော ‘ဣဒံ ဒုက္ခ’န္တိ ယထာဘူတံ အဗ္ဘညာသိံ, ‘အယံ ဒုက္ခသမုဒယော’တိ ယထာဘူတံ အဗ္ဘညာသိံ, ‘အယံ ဒုက္ခနိရောဓေါ’တိ ယထာဘူတံ အဗ္ဘညာသိံ, ‘အယံ ဒုက္ခနိရောဓဂါမိနီ ပဋိပဒါ’တိ ယထာဘူတံ အဗ္ဘညာသိံ။ ‘ဣမေ အာသဝါ’တိ ယထာဘူတံ အဗ္ဘညာသိံ, ‘အယံ အာသဝသမုဒယော’တိ ယထာဘူတံ အဗ္ဘညာသိံ, ‘အယံ အာသဝနိရောဓေါ’တိ ယထာဘူတံ အဗ္ဘညာသိံ, ‘အယံ အာသဝနိရောဓဂါမိနီ ပဋိပဒါ’တိ ယထာဘူတံ အဗ္ဘညာသိံ။ တဿ မေ ဧဝံ ဇာနတော ဧဝံ ပဿတော ကာမာသဝါပိ စိတ္တံ ဝိမုစ္စိတ္ထ, ဘဝါသဝါပိ စိတ္တံ ဝိမုစ္စိတ္ထ, အဝိဇ္ဇာသဝါပိ စိတ္တံ ဝိမုစ္စိတ္ထ။ ဝိမုတ္တသ္မိံ ဝိမုတ္တမိတိ ဉာဏံ အဟောသိ။ ‘ခီဏာ ဇာတိ, ဝုသိတံ ဗြဟ္မစရိယံ, ကတံ ကရဏီယံ, နာပရံ ဣတ္ထတ္တာယာ’တိ အဗ္ဘညာသိံ။ အယံ ခေါ မေ, ဗြာဟ္မဏ, ရတ္တိယာ ပစ္ဆိမေ ယာမေ တတိယာ ဝိဇ္ဇာ အဓိဂတာ, အဝိဇ္ဇာ ဝိဟတာ ဝိဇ္ဇာ ဥပ္ပန္နာ, တမော ဝိဟတော အာလောကော ဥပ္ပန္နော, ယထာ တံ အပ္ပမတ္တဿ အာတာပိနော ပဟိတတ္တဿ ဝိဟရတော။

၅၅. ‘‘သိယာ ခေါ ပန တေ, ဗြာဟ္မဏ, ဧဝမဿ – ‘အဇ္ဇာပိ နူန သမဏော ဂေါတမော အဝီတရာဂေါ အဝီတဒေါသော အဝီတမောဟော, တသ္မာ အရညဝနပတ္ထာနိ ပန္တာနိ သေနာသနာနိ ပဋိသေဝတီ’တိ။ န ခေါ ပနေတံ, ဗြာဟ္မဏ, ဧဝံ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ ဒွေ ခေါ အဟံ, ဗြာဟ္မဏ, အတ္ထဝသေ သမ္ပဿမာနော အရညဝနပတ္ထာနိ ပန္တာနိ သေနာသနာနိ ပဋိသေဝါမိ – အတ္တနော စ ဒိဋ္ဌဓမ္မသုခဝိဟာရံ သမ္ပဿမာနော, ပစ္ဆိမဉ္စ ဇနတံ အနုကမ္ပမာနော’’တိ။

၅၆. ‘‘အနုကမ္ပိတရူပါ ဝတာယံ ဘောတာ ဂေါတမေန ပစ္ဆိမာ ဇနတာ , ယထာ တံ အရဟတာ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေန။ အဘိက္ကန္တံ, ဘော ဂေါတမ! အဘိက္ကန္တံ, ဘော ဂေါတမ! သေယျထာပိ, ဘော ဂေါတမ, နိက္ကုဇ္ဇိတံ ဝါ ဥက္ကုဇ္ဇေယျ, ပဋိစ္ဆန္နံ ဝါ ဝိဝရေယျ, မူဠှဿ ဝါ မဂ္ဂံ အာစိက္ခေယျ, အန္ဓကာရေ ဝါ တေလပဇ္ဇောတံ ဓါရေယျ – ‘စက္ခုမန္တော ရူပါနိ ဒက္ခန္တီ’တိ; ဧဝမေဝံ ဘောတာ ဂေါတမေန အနေကပရိယာယေန ဓမ္မော ပကာသိတော။ ဧသာဟံ ဘဝန္တံ ဂေါတမံ သရဏံ ဂစ္ဆာမိ ဓမ္မဉ္စ ဘိက္ခုသံဃဉ္စ။ ဥပါသကံ မံ ဘဝံ ဂေါတမော ဓါရေတု အဇ္ဇတဂ္ဂေ ပါဏုပေတံ သရဏံ ဂတ’’န္တိ။

ဘယဘေရဝသုတ္တံ နိဋ္ဌိတံ စတုတ္ထံ။

၅. အနင်္ဂဏသုတ္တံ

၅၇. ဧဝံ မေ သုတံ – ဧကံ သမယံ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ။ တတြ ခေါ အာယသ္မာ သာရိပုတ္တော ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘အာဝုသော, ဘိက္ခဝေ’’တိ။ ‘‘အာဝုသော’’တိ ခေါ တေ ဘိက္ခူ အာယသ္မတော သာရိပုတ္တဿ ပစ္စဿောသုံ။ အာယသ္မာ သာရိပုတ္တော ဧတဒဝေါစ –

‘‘စတ္တာရောမေ, အာဝုသော, ပုဂ္ဂလာ သန္တော သံဝိဇ္ဇမာနာ လောကသ္မိံ။ ကတမေ စတ္တာရော? ဣဓါဝုသော, ဧကစ္စော ပုဂ္ဂလော သာင်္ဂဏောဝ သမာနော ‘အတ္ထိ မေ အဇ္ဈတ္တံ အင်္ဂဏ’န္တိ ယထာဘူတံ နပ္ပဇာနာတိ။ ဣဓ ပနာဝုသော, ဧကစ္စော ပုဂ္ဂလော သာင်္ဂဏောဝ သမာနော ‘အတ္ထိ မေ အဇ္ဈတ္တံ အင်္ဂဏ’န္တိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ။ ဣဓါဝုသော, ဧကစ္စော ပုဂ္ဂလော အနင်္ဂဏောဝ သမာနော ‘နတ္ထိ မေ အဇ္ဈတ္တံ အင်္ဂဏ’န္တိ ယထာဘူတံ နပ္ပဇာနာတိ။ ဣဓ ပနာဝုသော, ဧကစ္စော ပုဂ္ဂလော အနင်္ဂဏောဝ သမာနော ‘နတ္ထိ မေ အဇ္ဈတ္တံ အင်္ဂဏ’န္တိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ။ တတြာဝုသော, ယွာယံ ပုဂ္ဂလော သာင်္ဂဏောဝ သမာနော ‘အတ္ထိ မေ အဇ္ဈတ္တံ အင်္ဂဏ’န္တိ ယထာဘူတံ နပ္ပဇာနာတိ, အယံ ဣမေသံ ဒွိန္နံ ပုဂ္ဂလာနံ သာင်္ဂဏာနံယေဝ သတံ ဟီနပုရိသော အက္ခာယတိ။ တတြာဝုသော, ယွာယံ ပုဂ္ဂလော သာင်္ဂဏောဝ သမာနော ‘အတ္ထိ မေ အဇ္ဈတ္တံ အင်္ဂဏ’န္တိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ, အယံ ဣမေသံ ဒွိန္နံ ပုဂ္ဂလာနံ သာင်္ဂဏာနံယေဝ သတံ သေဋ္ဌပုရိသော အက္ခာယတိ ။ တတြာဝုသော, ယွာယံ ပုဂ္ဂလော အနင်္ဂဏောဝ သမာနော ‘နတ္ထိ မေ အဇ္ဈတ္တံ အင်္ဂဏ’န္တိ ယထာဘူတံ နပ္ပဇာနာတိ, အယံ ဣမေသံ ဒွိန္နံ ပုဂ္ဂလာနံ အနင်္ဂဏာနံယေဝ သတံ ဟီနပုရိသော အက္ခာယတိ။ တတြာဝုသော, ယွာယံ ပုဂ္ဂလော အနင်္ဂဏောဝ သမာနော ‘နတ္ထိ မေ အဇ္ဈတ္တံ အင်္ဂဏ’န္တိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ, အယံ ဣမေသံ ဒွိန္နံ ပုဂ္ဂလာနံ အနင်္ဂဏာနံယေဝ သတံ သေဋ္ဌပုရိသော အက္ခာယတီ’’တိ။

၅၈. ဧဝံ ဝုတ္တေ, အာယသ္မာ မဟာမောဂ္ဂလ္လာနော အာယသ္မန္တံ သာရိပုတ္တံ ဧတဒဝေါစ –

‘‘ကော နု ခေါ, အာဝုသော သာရိပုတ္တ, ဟေတု ကော ပစ္စယော ယေနိမေသံ ဒွိန္နံ ပုဂ္ဂလာနံ သာင်္ဂဏာနံယေဝ သတံ ဧကော ဟီနပုရိသော အက္ခာယတိ, ဧကော သေဋ္ဌပုရိသော အက္ခာယတိ? ကော ပနာဝုသော သာရိပုတ္တ, ဟေတု ကော ပစ္စယော ယေနိမေသံ ဒွိန္နံ ပုဂ္ဂလာနံ အနင်္ဂဏာနံယေဝ သတံ ဧကော ဟီနပုရိသော အက္ခာယတိ, ဧကော သေဋ္ဌပုရိသော အက္ခာယတီ’’တိ?

၅၉. ‘‘တတြာဝုသော, ယွာယံ ပုဂ္ဂလော သာင်္ဂဏောဝ သမာနော ‘အတ္ထိ မေ အဇ္ဈတ္တံ အင်္ဂဏ’န္တိ ယထာဘူတံ နပ္ပဇာနာတိ, တဿေတံ ပါဋိကင်္ခံ – န ဆန္ဒံ ဇနေဿတိ န ဝါယမိဿတိ န ဝီရိယံ အာရဘိဿတိ တဿင်္ဂဏဿ ပဟာနာယ; သော သရာဂေါ သဒေါသော သမောဟော သာင်္ဂဏော သံကိလိဋ္ဌစိတ္တော ကာလံ ကရိဿတိ။ သေယျထာပိ, အာဝုသော, ကံသပါတိ အာဘတာ အာပဏာ ဝါ ကမ္မာရကုလာ ဝါ ရဇေန စ မလေန စ ပရိယောနဒ္ဓါ။ တမေနံ သာမိကာ န စေဝ ပရိဘုဉ္ဇေယျုံ န စ ပရိယောဒပေယျုံ [ပရိယောဒါပေယျုံ (?)], ရဇာပထေ စ နံ နိက္ခိပေယျုံ။ ဧဝဉှိ သာ, အာဝုသော, ကံသပါတိ အပရေန သမယေန သံကိလိဋ္ဌတရာ အဿ မလဂ္ဂဟိတာ’’တိ? ‘‘ဧဝမာဝုသော’’တိ။ ‘‘ဧဝမေဝ ခေါ, အာဝုသော, ယွာယံ ပုဂ္ဂလော သာင်္ဂဏောဝ သမာနော ‘အတ္ထိ မေ အဇ္ဈတ္တံ အင်္ဂဏ’န္တိ ယထာဘူတံ နပ္ပဇာနာတိ, တဿေတံ ပါဋိကင်္ခံ – န ဆန္ဒံ ဇနေဿတိ န ဝါယမိဿတိ န ဝီရိယံ အာရဘိဿတိ တဿင်္ဂဏဿ ပဟာနာယ; သော သရာဂေါ သဒေါသော သမောဟော သာင်္ဂဏော သံကိလိဋ္ဌစိတ္တော ကာလံ ကရိဿတိ။

‘‘တတြာဝုသော, ယွာယံ ပုဂ္ဂလော သာင်္ဂဏောဝ သမာနော ‘အတ္ထိ မေ အဇ္ဈတ္တံ အင်္ဂဏ’န္တိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ, တဿေတံ ပါဋိကင်္ခံ – ဆန္ဒံ ဇနေဿတိ ဝါယမိဿတိ ဝီရိယံ အာရဘိဿတိ တဿင်္ဂဏဿ ပဟာနာယ; သော အရာဂေါ အဒေါသော အမောဟော အနင်္ဂဏော အသံကိလိဋ္ဌစိတ္တော ကာလံ ကရိဿတိ။ သေယျထာပိ, အာဝုသော, ကံသပါတိ အာဘတာ အာပဏာ ဝါ ကမ္မာရကုလာ ဝါ ရဇေန စ မလေန စ ပရိယောနဒ္ဓါ။ တမေနံ သာမိကာ ပရိဘုဉ္ဇေယျုဉ္စေဝ ပရိယောဒပေယျုဉ္စ, န စ နံ ရဇာပထေ နိက္ခိပေယျုံ။ ဧဝဉှိ သာ, အာဝုသော, ကံသပါတိ အပရေန သမယေန ပရိသုဒ္ဓတရာ အဿ ပရိယောဒါတာ’’တိ? ‘‘ဧဝမာဝုသော’’တိ။ ‘‘ဧဝမေဝ ခေါ, အာဝုသော, ယွာယံ ပုဂ္ဂလော သာင်္ဂဏောဝ သမာနော ‘အတ္ထိ မေ အဇ္ဈတ္တံ အင်္ဂဏ’န္တိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ, တဿေတံ ပါဋိကင်္ခံ – ဆန္ဒံ ဇနေဿတိ ဝါယမိဿတိ ဝီရိယံ အာရဘိဿတိ တဿင်္ဂဏဿ ပဟာနာယ; သော အရာဂေါ အဒေါသော အမောဟော အနင်္ဂဏော အသံကိလိဋ္ဌစိတ္တော ကာလံ ကရိဿတိ။

‘‘တတြာဝုသော , ယွာယံ ပုဂ္ဂလော အနင်္ဂဏောဝ သမာနော ‘နတ္ထိ မေ အဇ္ဈတ္တံ အင်္ဂဏ’န္တိ ယထာဘူတံ နပ္ပဇာနာတိ, တဿေတံ ပါဋိကင်္ခံ – သုဘနိမိတ္တံ မနသိ ကရိဿတိ, တဿ သုဘနိမိတ္တဿ မနသိကာရာ ရာဂေါ စိတ္တံ အနုဒ္ဓံသေဿတိ; သော သရာဂေါ သဒေါသော သမောဟော သာင်္ဂဏော သံကိလိဋ္ဌစိတ္တော ကာလံ ကရိဿတိ။ သေယျထာပိ, အာဝုသော, ကံသပါတိ အာဘတာ အာပဏာ ဝါ ကမ္မာရကုလာ ဝါ ပရိသုဒ္ဓါ ပရိယောဒါတာ။ တမေနံ သာမိကာ န စေဝ ပရိဘုဉ္ဇေယျုံ န စ ပရိယောဒပေယျုံ, ရဇာပထေ စ နံ နိက္ခိပေယျုံ။ ဧဝဉှိ သာ, အာဝုသော, ကံသပါတိ အပရေန သမယေန သံကိလိဋ္ဌတရာ အဿ မလဂ္ဂဟိတာ’’တိ? ‘‘ဧဝမာဝုသော’’တိ။ ‘‘ဧဝမေဝ ခေါ, အာဝုသော, ယွာယံ ပုဂ္ဂလော အနင်္ဂဏောဝ သမာနော ‘နတ္ထိ မေ အဇ္ဈတ္တံ အင်္ဂဏ’န္တိ ယထာဘူတံ နပ္ပဇာနာတိ, တဿေတံ ပါဋိကင်္ခံ – သုဘနိမိတ္တံ မနသိ ကရိဿတိ, တဿ သုဘနိမိတ္တဿ မနသိကာရာ ရာဂေါ စိတ္တံ အနုဒ္ဓံသေဿတိ;သော သရာဂေါ သဒေါသော သမောဟော သာင်္ဂဏော သံကိလိဋ္ဌစိတ္တောကာလံကရိဿတိ။

‘‘တတြာဝုသော, ယွာယံ ပုဂ္ဂလော အနင်္ဂဏောဝ သမာနော ‘နတ္ထိ မေ အဇ္ဈတ္တံ အင်္ဂဏ’န္တိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ, တဿေတံ ပါဋိကင်္ခံ – သုဘနိမိတ္တံ န မနသိ ကရိဿတိ, တဿ သုဘနိမိတ္တဿ အမနသိကာရာ ရာဂေါ စိတ္တံ နာနုဒ္ဓံသေဿတိ; သော အရာဂေါ အဒေါသော အမောဟော အနင်္ဂဏော အသံကိလိဋ္ဌစိတ္တော ကာလံ ကရိဿတိ။ သေယျထာပိ, အာဝုသော, ကံသပါတိ အာဘတာ အာပဏာ ဝါ ကမ္မာရကုလာ ဝါ ပရိသုဒ္ဓါ ပရိယောဒါတာ။ တမေနံ သာမိကာ ပရိဘုဉ္ဇေယျုဉ္စေဝ ပရိယောဒပေယျုဉ္စ, န စ နံ ရဇာပထေ နိက္ခိပေယျုံ။ ဧဝဉှိ သာ, အာဝုသော, ကံသပါတိ အပရေန သမယေန ပရိသုဒ္ဓတရာ အဿ ပရိယောဒါတာ’’တိ? ‘‘ဧဝမာဝုသော’’တိ။ ‘‘ဧဝမေဝ ခေါ, အာဝုသော, ယွာယံ ပုဂ္ဂလော အနင်္ဂဏောဝ သမာနော ‘နတ္ထိ မေ အဇ္ဈတ္တံ အင်္ဂဏ’န္တိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ, တဿေတံ ပါဋိကင်္ခံ – သုဘနိမိတ္တံ န မနသိ ကရိဿတိ, တဿ သုဘနိမိတ္တဿ အမနသိကာရာ ရာဂေါ စိတ္တံ နာနုဒ္ဓံသေဿတိ; သော အရာဂေါ အဒေါသော အမောဟော အနင်္ဂဏော အသံကိလိဋ္ဌစိတ္တော ကာလံ ကရိဿတိ။

‘‘အယံ ခေါ, အာဝုသော မောဂ္ဂလ္လာန , ဟေတု အယံ ပစ္စယော ယေနိမေသံ ဒွိန္နံ ပုဂ္ဂလာနံ သာင်္ဂဏာနံယေဝ သတံ ဧကော ဟီနပုရိသော အက္ခာယတိ, ဧကော သေဋ္ဌပုရိသော အက္ခာယတိ။ အယံ ပနာဝုသော မောဂ္ဂလ္လာန, ဟေတု အယံ ပစ္စယော ယေနိမေသံ ဒွိန္နံ ပုဂ္ဂလာနံ အနင်္ဂဏာနံယေဝ သတံ ဧကော ဟီနပုရိသော အက္ခာယတိ, ဧကော သေဋ္ဌပုရိသော အက္ခာယတီ’’တိ။

၆၀. ‘‘အင်္ဂဏံ အင်္ဂဏန္တိ, အာဝုသော, ဝုစ္စတိ။ ကိဿ နု ခေါ ဧတံ, အာဝုသော, အဓိဝစနံ ယဒိဒံ အင်္ဂဏ’’န္တိ? ‘‘ပါပကာနံ ခေါ ဧတံ, အာဝုသော, အကုသလာနံ ဣစ္ဆာဝစရာနံ အဓိဝစနံ, ယဒိဒံ အင်္ဂဏ’’န္တိ။

‘‘ဌာနံ ခေါ ပနေတံ, အာဝုသော, ဝိဇ္ဇတိ ယံ ဣဓေကစ္စဿ ဘိက္ခုနော ဧဝံ ဣစ္ဆာ ဥပ္ပဇ္ဇေယျ – ‘အာပတ္တိဉ္စ ဝတ အာပန္နော အဿံ, န စ မံ ဘိက္ခူ ဇာနေယျုံ အာပတ္တိံ အာပန္နော’တိ။ ဌာနံ ခေါ ပနေတံ, အာဝုသော, ဝိဇ္ဇတိ ယံ တံ ဘိက္ခုံ ဘိက္ခူ ဇာနေယျုံ – ‘အာပတ္တိံ အာပန္နော’တိ။ ‘ဇာနန္တိ မံ ဘိက္ခူ အာပတ္တိံ အာပန္နော’တိ – ဣတိ သော ကုပိတော ဟောတိ အပ္ပတီတော။ ယော စေဝ ခေါ, အာဝုသော, ကောပေါ ယော စ အပ္ပစ္စယော – ဥဘယမေတံ အင်္ဂဏံ။

‘‘ဌာနံ ခေါ ပနေတံ, အာဝုသော, ဝိဇ္ဇတိ ယံ ဣဓေကစ္စဿ ဘိက္ခုနော ဧဝံ ဣစ္ဆာ ဥပ္ပဇ္ဇေယျ – ‘အာပတ္တိဉ္စ ဝတ အာပန္နော အဿံ, အနုရဟော မံ ဘိက္ခူ စောဒေယျုံ, နော သံဃမဇ္ဈေ’တိ။ ဌာနံ ခေါ ပနေတံ, အာဝုသော, ဝိဇ္ဇတိ ယံ တံ ဘိက္ခုံ ဘိက္ခူ သံဃမဇ္ဈေ စောဒေယျုံ, နော အနုရဟော။ ‘သံဃမဇ္ဈေ မံ ဘိက္ခူ စောဒေန္တိ, နော အနုရဟော’တိ – ဣတိ သော ကုပိတော ဟောတိ အပ္ပတီတော။ ယော စေဝ ခေါ, အာဝုသော, ကောပေါ ယော စ အပ္ပစ္စယော – ဥဘယမေတံ အင်္ဂဏံ။

‘‘ဌာနံ ခေါ ပနေတံ, အာဝုသော, ဝိဇ္ဇတိ ယံ ဣဓေကစ္စဿ ဘိက္ခုနော ဧဝံ ဣစ္ဆာ ဥပ္ပဇ္ဇေယျ – ‘အာပတ္တိဉ္စ ဝတ အာပန္နော အဿံ, သပ္ပဋိပုဂ္ဂလော မံ စောဒေယျ, နော အပ္ပဋိပုဂ္ဂလော’တိ။ ဌာနံ ခေါ ပနေတံ, အာဝုသော, ဝိဇ္ဇတိ ယံ တံ ဘိက္ခုံ အပ္ပဋိပုဂ္ဂလော စောဒေယျ, နော သပ္ပဋိပုဂ္ဂလော။ ‘အပ္ပဋိပုဂ္ဂလော မံ စောဒေတိ, နော သပ္ပဋိပုဂ္ဂလော’တိ – ဣတိ သော ကုပိတော ဟောတိ အပ္ပတီတော။ ယော စေဝ ခေါ, အာဝုသော, ကောပေါ ယော စ အပ္ပစ္စယော – ဥဘယမေတံ အင်္ဂဏံ။

‘‘ဌာနံ ခေါ ပနေတံ, အာဝုသော, ဝိဇ္ဇတိ ယံ ဣဓေကစ္စဿ ဘိက္ခုနော ဧဝံ ဣစ္ဆာ ဥပ္ပဇ္ဇေယျ – ‘အဟော ဝတ မမေဝ သတ္ထာ ပဋိပုစ္ဆိတွာ ပဋိပုစ္ဆိတွာ ဘိက္ခူနံ ဓမ္မံ ဒေသေယျ, န အညံ ဘိက္ခုံ သတ္ထာ ပဋိပုစ္ဆိတွာ ပဋိပုစ္ဆိတွာ ဘိက္ခူနံ ဓမ္မံ ဒေသေယျာ’တိ။ ဌာနံ ခေါ ပနေတံ, အာဝုသော, ဝိဇ္ဇတိ ယံ အညံ ဘိက္ခုံ သတ္ထာ ပဋိပုစ္ဆိတွာ ပဋိပုစ္ဆိတွာ ဘိက္ခူနံ ဓမ္မံ ဒေသေယျ, န တံ ဘိက္ခုံ သတ္ထာ ပဋိပုစ္ဆိတွာ ပဋိပုစ္ဆိတွာ ဘိက္ခူနံ ဓမ္မံ ဒေသေယျ။ ‘အညံ ဘိက္ခုံ သတ္ထာ ပဋိပုစ္ဆိတွာ ပဋိပုစ္ဆိတွာ ဘိက္ခူနံ ဓမ္မံ ဒေသေတိ, န မံ သတ္ထာ ပဋိပုစ္ဆိတွာ ပဋိပုစ္ဆိတွာ ဘိက္ခူနံ ဓမ္မံ ဒေသေတီ’တိ – ဣတိ သော ကုပိတော ဟောတိ အပ္ပတီတော။ ယော စေဝ ခေါ, အာဝုသော, ကောပေါ ယော စ အပ္ပစ္စယော – ဥဘယမေတံ အင်္ဂဏံ။

‘‘ဌာနံ ခေါ ပနေတံ, အာဝုသော, ဝိဇ္ဇတိ ယံ ဣဓေကစ္စဿ ဘိက္ခုနော ဧဝံ ဣစ္ဆာ ဥပ္ပဇ္ဇေယျ – ‘အဟော ဝတ မမေဝ ဘိက္ခူ ပုရက္ခတွာ ပုရက္ခတွာ ဂါမံ ဘတ္တာယ ပဝိသေယျုံ, န အညံ ဘိက္ခုံ ဘိက္ခူ ပုရက္ခတွာ ပုရက္ခတွာ ဂါမံ ဘတ္တာယ ပဝိသေယျု’န္တိ။ ဌာနံ ခေါ ပနေတံ, အာဝုသော, ဝိဇ္ဇတိ ယံ အညံ ဘိက္ခုံ ဘိက္ခူ ပုရက္ခတွာ ပုရက္ခတွာ ဂါမံ ဘတ္တာယ ပဝိသေယျုံ, န တံ ဘိက္ခုံ ဘိက္ခူ ပုရက္ခတွာ ပုရက္ခတွာ ဂါမံ ဘတ္တာယ ပဝိသေယျုံ။ ‘အညံ ဘိက္ခုံ ဘိက္ခူ ပုရက္ခတွာ ပုရက္ခတွာ ဂါမံ ဘတ္တာယ ပဝိသန္တိ, န မံ ဘိက္ခူ ပုရက္ခတွာ ပုရက္ခတွာ ဂါမံ ဘတ္တာယ ပဝိသန္တီ’တိ – ဣတိ သော ကုပိတော ဟောတိ အပ္ပတီတော။ ယော စေဝ ခေါ, အာဝုသော, ကောပေါ ယော စ အပ္ပစ္စယော – ဥဘယမေတံ အင်္ဂဏံ။

‘‘ဌာနံ ခေါ ပနေတံ, အာဝုသော, ဝိဇ္ဇတိ ယံ ဣဓေကစ္စဿ ဘိက္ခုနော ဧဝံ ဣစ္ဆာ ဥပ္ပဇ္ဇေယျ – ‘အဟော ဝတ အဟမေဝ လဘေယျံ ဘတ္တဂ္ဂေ အဂ္ဂါသနံ အဂ္ဂေါဒကံ အဂ္ဂပိဏ္ဍံ, န အညော ဘိက္ခု လဘေယျ ဘတ္တဂ္ဂေ အဂ္ဂါသနံ အဂ္ဂေါဒကံ အဂ္ဂပိဏ္ဍ’န္တိ။ ဌာနံ ခေါ ပနေတံ, အာဝုသော, ဝိဇ္ဇတိ ယံ အညော ဘိက္ခု လဘေယျ ဘတ္တဂ္ဂေ အဂ္ဂါသနံ အဂ္ဂေါဒကံ အဂ္ဂပိဏ္ဍံ, န သော ဘိက္ခု လဘေယျ ဘတ္တဂ္ဂေ အဂ္ဂါသနံ အဂ္ဂေါဒကံ အဂ္ဂပိဏ္ဍံ။ ‘အညော ဘိက္ခု လဘတိ ဘတ္တဂ္ဂေ အဂ္ဂါသနံ အဂ္ဂေါဒကံ အဂ္ဂပိဏ္ဍံ, နာဟံ လဘာမိ ဘတ္တဂ္ဂေ အဂ္ဂါသနံ အဂ္ဂေါဒကံ အဂ္ဂပိဏ္ဍ’န္တိ – ဣတိ သော ကုပိတော ဟောတိ အပ္ပတီတော။ ယော စေဝ ခေါ, အာဝုသော, ကောပေါ ယော စ အပ္ပစ္စယော – ဥဘယမေတံ အင်္ဂဏံ။

‘‘ဌာနံ ခေါ ပနေတံ, အာဝုသော, ဝိဇ္ဇတိ ယံ ဣဓေကစ္စဿ ဘိက္ခုနော ဧဝံ ဣစ္ဆာ ဥပ္ပဇ္ဇေယျ – ‘အဟော ဝတ အဟမေဝ ဘတ္တဂ္ဂေ ဘုတ္တာဝီ အနုမောဒေယျံ, န အညော ဘိက္ခု ဘတ္တဂ္ဂေ ဘုတ္တာဝီ အနုမောဒေယျာ’တိ။ ဌာနံ ခေါ ပနေတံ, အာဝုသော, ဝိဇ္ဇတိ ယံ အညော ဘိက္ခု ဘတ္တဂ္ဂေ ဘုတ္တာဝီ အနုမောဒေယျ, န သော ဘိက္ခု ဘတ္တဂ္ဂေ ဘုတ္တာဝီ အနုမောဒေယျ။ ‘အညော ဘိက္ခု ဘတ္တဂ္ဂေ ဘုတ္တာဝီ အနုမောဒတိ, နာဟံ ဘတ္တဂ္ဂေ ဘုတ္တာဝီ အနုမောဒါမီ’တိ – ဣတိ သော ကုပိတော ဟောတိ အပ္ပတီတော။ ယော စေဝ ခေါ, အာဝုသော, ကောပေါ ယော စ အပ္ပစ္စယော – ဥဘယမေတံ အင်္ဂဏံ။

‘‘ဌာနံ ခေါ ပနေတံ, အာဝုသော, ဝိဇ္ဇတိ ယံ ဣဓေကစ္စဿ ဘိက္ခုနော ဧဝံ ဣစ္ဆာ ဥပ္ပဇ္ဇေယျ – ‘အဟော ဝတ အဟမေဝ အာရာမဂတာနံ ဘိက္ခူနံ ဓမ္မံ ဒေသေယျံ, န အညော ဘိက္ခု အာရာမဂတာနံ ဘိက္ခူနံ ဓမ္မံ ဒေသေယျာ’တိ။ ဌာနံ ခေါ ပနေတံ, အာဝုသော, ဝိဇ္ဇတိ ယံ အညော ဘိက္ခု အာရာမဂတာနံ ဘိက္ခူနံ ဓမ္မံ ဒေသေယျ, န သော ဘိက္ခု အာရာမဂတာနံ ဘိက္ခူနံ ဓမ္မံ ဒေသေယျ။ ‘အညော ဘိက္ခု အာရာမဂတာနံ ဘိက္ခူနံ ဓမ္မံ ဒေသေတိ, နာဟံ အာရာမဂတာနံ ဘိက္ခူနံ ဓမ္မံ ဒေသေမီ’တိ – ဣတိ သော ကုပိတော ဟောတိ အပ္ပတီတော။ ယော စေဝ ခေါ, အာဝုသော, ကောပေါ ယော စ အပ္ပစ္စယော – ဥဘယမေတံ အင်္ဂဏံ။

‘‘ဌာနံ ခေါ ပနေတံ, အာဝုသော, ဝိဇ္ဇတိ ယံ ဣဓေကစ္စဿ ဘိက္ခုနော ဧဝံ ဣစ္ဆာ ဥပ္ပဇ္ဇေယျ – ‘အဟော ဝတ အဟမေဝ အာရာမဂတာနံ ဘိက္ခုနီနံ ဓမ္မံ ဒေသေယျံ။ပေ.။ ဥပါသကာနံ ဓမ္မံ ဒေသေယျံ။ပေ.။ ဥပါသိကာနံ ဓမ္မံ ဒေသေယျံ, န အညော ဘိက္ခု အာရာမဂတာနံ ဥပါသိကာနံ ဓမ္မံ ဒေသေယျာ’တိ။ ဌာနံ ခေါ ပနေတံ, အာဝုသော, ဝိဇ္ဇတိ ယံ အညော ဘိက္ခု အာရာမဂတာနံ ဥပါသိကာနံ ဓမ္မံ ဒေသေယျ, န သော ဘိက္ခု အာရာမဂတာနံ ဥပါသိကာနံ ဓမ္မံ ဒေသေယျ။ ‘အညော ဘိက္ခု အာရာမဂတာနံ ဥပါသိကာနံ ဓမ္မံ ဒေသေတိ, နာဟံ အာရာမဂတာနံ ဥပါသိကာနံ ဓမ္မံ ဒေသေမီ’တိ – ဣတိ သော ကုပိတော ဟောတိ အပ္ပတီတော။ ယော စေဝ ခေါ, အာဝုသော, ကောပေါ ယော စ အပ္ပစ္စယော – ဥဘယမေတံ အင်္ဂဏံ။

‘‘ဌာနံ ခေါ ပနေတံ, အာဝုသော, ဝိဇ္ဇတိ ယံ ဣဓေကစ္စဿ ဘိက္ခုနော ဧဝံ ဣစ္ဆာ ဥပ္ပဇ္ဇေယျ – ‘အဟော ဝတ မမေဝ ဘိက္ခူ သက္ကရေယျုံ ဂရုံ ကရေယျုံ [ဂရုကရေယျုံ (သီ. သျာ. ဣ.)] မာနေယျုံ ပူဇေယျုံ, န အညံ ဘိက္ခုံ ဘိက္ခူ သက္ကရေယျုံ ဂရုံ ကရေယျုံ မာနေယျုံ ပူဇေယျု’န္တိ။ ဌာနံ ခေါ ပနေတံ, အာဝုသော, ဝိဇ္ဇတိ ယံ အညံ ဘိက္ခုံ ဘိက္ခူ သက္ကရေယျုံ ဂရုံ ကရေယျုံ မာနေယျုံ ပူဇေယျုံ, န တံ ဘိက္ခုံ ဘိက္ခူ သက္ကရေယျုံ ဂရုံ ကရေယျုံ မာနေယျုံ ပူဇေယျုံ။ ‘အညံ ဘိက္ခုံ ဘိက္ခူ သက္ကရောန္တိ ဂရုံ ကရောန္တိ မာနေန္တိ ပူဇေန္တိ , န မံ ဘိက္ခူ သက္ကရောန္တိ ဂရုံ ကရောန္တိ မာနေန္တိ ပူဇေန္တီ’တိ – ဣတိ သော ကုပိတော ဟောတိ အပ္ပတီတော။ ယော စေဝ ခေါ, အာဝုသော, ကောပေါ ယော စ အပ္ပစ္စယော – ဥဘယမေတံ အင်္ဂဏံ။

‘‘ဌာနံ ခေါ ပနေတံ, အာဝုသော, ဝိဇ္ဇတိ ယံ ဣဓေကစ္စဿ ဘိက္ခုနော ဧဝံ ဣစ္ဆာ ဥပ္ပဇ္ဇေယျ – ‘အဟော ဝတ မမေဝ ဘိက္ခုနိယော။ပေ.။ ဥပါသကာ။ပေ.။ ဥပါသိကာ သက္ကရေယျုံ ဂရုံ ကရေယျုံ မာနေယျုံ ပူဇေယျုံ, န အညံ ဘိက္ခုံ ဥပါသိကာ သက္ကရေယျုံ ဂရုံ ကရေယျုံ မာနေယျုံ ပူဇေယျု’န္တိ။ ဌာနံ ခေါ ပနေတံ, အာဝုသော, ဝိဇ္ဇတိ ယံ အညံ ဘိက္ခုံ ဥပါသိကာ သက္ကရေယျုံ ဂရုံ ကရေယျုံ မာနေယျုံ ပူဇေယျုံ, န တံ ဘိက္ခုံ ဥပါသိကာ သက္ကရေယျုံ ဂရုံ ကရေယျုံ မာနေယျုံ ပူဇေယျုံ။ ‘အညံ ဘိက္ခုံ ဥပါသိကာ သက္ကရောန္တိ ဂရုံ ကရောန္တိ မာနေန္တိ ပူဇေန္တိ, န မံ ဥပါသိကာ သက္ကရောန္တိ ဂရုံ ကရောန္တိ မာနေန္တိ ပူဇေန္တီ’တိ – ဣတိ သော ကုပိတော ဟောတိ အပ္ပတီတော။ ယော စေဝ ခေါ, အာဝုသော, ကောပေါ ယော စ အပ္ပစ္စယော – ဥဘယမေတံ အင်္ဂဏံ။

‘‘ဌာနံ ခေါ ပနေတံ, အာဝုသော, ဝိဇ္ဇတိ ယံ ဣဓေကစ္စဿ ဘိက္ခုနော ဧဝံ ဣစ္ဆာ ဥပ္ပဇ္ဇေယျ – ‘အဟော ဝတ အဟမေဝ လာဘီ အဿံ ပဏီတာနံ စီဝရာနံ, န အညော ဘိက္ခု လာဘီ အဿ ပဏီတာနံ စီဝရာန’န္တိ။ ဌာနံ ခေါ ပနေတံ, အာဝုသော, ဝိဇ္ဇတိ ယံ အညော ဘိက္ခု လာဘီ အဿ ပဏီတာနံ စီဝရာနံ, န သော ဘိက္ခု လာဘီ အဿ ပဏီတာနံ စီဝရာနံ။ ‘အညော ဘိက္ခု လာဘီ [လာဘီ အဿ (က.)] ပဏီတာနံ စီဝရာနံ, နာဟံ လာဘီ [လာဘီ အဿံ (က.)] ပဏီတာနံ စီဝရာန’န္တိ – ဣတိ သော ကုပိတော ဟောတိ အပ္ပတီတော။ ယော စေဝ ခေါ, အာဝုသော, ကောပေါ ယော စ အပ္ပစ္စယော – ဥဘယမေတံ အင်္ဂဏံ။

‘‘ဌာနံ ခေါ ပနေတံ, အာဝုသော, ဝိဇ္ဇတိ ယံ ဣဓေကစ္စဿ ဘိက္ခုနော ဧဝံ ဣစ္ဆာ ဥပ္ပဇ္ဇေယျ – ‘အဟော ဝတ အဟမေဝ လာဘီ အဿံ ပဏီတာနံ ပိဏ္ဍပါတာနံ။ပေ.။ ပဏီတာနံ သေနာသနာနံ။ပေ.။ ပဏီတာနံ ဂိလာနပ္ပစ္စယဘေသဇ္ဇပရိက္ခာရာနံ, န အညော ဘိက္ခု လာဘီ အဿ ပဏီတာနံ ဂိလာနပ္ပစ္စယဘေသဇ္ဇပရိက္ခာရာန’န္တိ။ ဌာနံ ခေါ ပနေတံ, အာဝုသော, ဝိဇ္ဇတိ ယံ အညော ဘိက္ခု လာဘီ အဿ ပဏီတာနံ ဂိလာနပ္ပစ္စယဘေသဇ္ဇပရိက္ခာရာနံ, န သော ဘိက္ခု လာဘီ အဿ ပဏီတာနံ ဂိလာနပ္ပစ္စယဘေသဇ္ဇပရိက္ခာရာနံ။ ‘အညော ဘိက္ခု လာဘီ [လာဘီ အဿ (က.)] ပဏီတာနံ ဂိလာနပ္ပစ္စယဘေသဇ္ဇပရိက္ခာရာနံ, နာဟံ လာဘီ [လာဘီ အဿံ (က.)] ပဏီတာနံ ဂိလာနပ္ပစ္စယဘေသဇ္ဇပရိက္ခာရာန’န္တိ – ဣတိ သော ကုပိတော ဟောတိ အပ္ပတီတော။ ယော စေဝ ခေါ, အာဝုသော, ကောပေါ ယော စ အပ္ပစ္စယော – ဥဘယမေတံ အင်္ဂဏံ။

‘‘ဣမေသံ ခေါ ဧတံ, အာဝုသော, ပါပကာနံ အကုသလာနံ ဣစ္ဆာဝစရာနံ အဓိဝစနံ, ယဒိဒံ အင်္ဂဏ’’န္တိ။

၆၁. ‘‘ယဿ ကဿစိ, အာဝုသော, ဘိက္ခုနော ဣမေ ပါပကာ အကုသလာ ဣစ္ဆာဝစရာ အပ္ပဟီနာ ဒိဿန္တိ စေဝ သူယန္တိ စ, ကိဉ္စာပိ သော ဟောတိ အာရညိကော ပန္တသေနာသနော ပိဏ္ဍပါတိကော သပဒါနစာရီ ပံသုကူလိကော လူခစီဝရဓရော, အထ ခေါ နံ သဗြဟ္မစာရီ န စေဝ သက္ကရောန္တိ န ဂရုံ ကရောန္တိ န မာနေန္တိ န ပူဇေန္တိ။ တံ ကိဿ ဟေတု? တေ ဟိ တဿ အာယသ္မတော ပါပကာ အကုသလာ ဣစ္ဆာဝစရာ အပ္ပဟီနာ ဒိဿန္တိ စေဝ သူယန္တိ စ။ သေယျထာပိ, အာဝုသော, ကံသပါတိ အာဘတာ အာပဏာ ဝါ ကမ္မာရကုလာ ဝါ ပရိသုဒ္ဓါ ပရိယောဒါတာ။ တမေနံ သာမိကာ အဟိကုဏပံ ဝါ ကုက္ကုရကုဏပံ ဝါ မနုဿကုဏပံ ဝါ ရစယိတွာ အညိဿာ ကံသပါတိယာ ပဋိကုဇ္ဇိတွာ အန္တရာပဏံ ပဋိပဇ္ဇေယျုံ။ တမေနံ ဇနော ဒိသွာ ဧဝံ ဝဒေယျ – ‘အမ္ဘော, ကိမေဝိဒံ ဟရီယတိ ဇညဇညံ ဝိယာ’တိ? တမေနံ ဥဋ္ဌဟိတွာ အပါပုရိတွာ [အဝါပုရိတွာ (သီ.)] ဩလောကေယျ။ တဿ သဟဒဿနေန အမနာပတာ စ သဏ္ဌဟေယျ, ပါဋိကုလ္ယတာ [ပဋိကူလတာ (က.), ပါဋိကူလ္ယတာ (သျာ.)] စ သဏ္ဌဟေယျ, ဇေဂုစ္ဆတာ စ [ဇေဂုစ္ဆိတာ စ (ဣ. က.)] သဏ္ဌဟေယျ; ဇိဃစ္ဆိတာနမ္ပိ န ဘောတ္တုကမ္ယတာ အဿ, ပဂေဝ သုဟိတာနံ။ ဧဝမေဝ ခေါ, အာဝုသော, ယဿ ကဿစိ ဘိက္ခုနော ဣမေ ပါပကာ အကုသလာ ဣစ္ဆာဝစရာ အပ္ပဟီနာ ဒိဿန္တိ စေဝ သူယန္တိ စ, ကိဉ္စာပိ သော ဟောတိ အာရညိကော ပန္တသေနာသနော ပိဏ္ဍပါတိကော သပဒါနစာရီ ပံသုကူလိကော လူခစီဝရဓရော, အထ ခေါ နံ သဗြဟ္မစာရီ န စေဝ သက္ကရောန္တိ န ဂရုံ ကရောန္တိ န မာနေန္တိ န ပူဇေန္တိ။ တံ ကိဿ ဟေတု? တေ ဟိ တဿ အာယသ္မတော ပါပကာ အကုသလာ ဣစ္ဆာဝစရာ အပ္ပဟီနာ ဒိဿန္တိ စေဝ သူယန္တိ စ။

၆၂. ‘‘ယဿ ကဿစိ, အာဝုသော, ဘိက္ခုနော ဣမေ ပါပကာ အကုသလာ ဣစ္ဆာဝစရာ ပဟီနာ ဒိဿန္တိ စေဝ သူယန္တိ စ, ကိဉ္စာပိ သော ဟောတိ ဂါမန္တဝိဟာရီ နေမန္တနိကော ဂဟပတိစီဝရဓရော, အထ ခေါ နံ သဗြဟ္မစာရီ သက္ကရောန္တိ ဂရုံ ကရောန္တိ မာနေန္တိ ပူဇေန္တိ။ တံ ကိဿ ဟေတု ? တေ ဟိ တဿ အာယသ္မတော ပါပကာ အကုသလာ ဣစ္ဆာဝစရာ ပဟီနာ ဒိဿန္တိ စေဝ သူယန္တိ စ။ သေယျထာပိ, အာဝုသော, ကံသပါတိ အာဘတာ အာပဏာ ဝါ ကမ္မာရကုလာ ဝါ ပရိသုဒ္ဓါ ပရိယောဒါတာ။ တမေနံ သာမိကာ သာလီနံ ဩဒနံ ဝိစိတကာဠကံ [ဝိစိနိတကာဠကံ (က.)] အနေကသူပံ အနေကဗျဉ္ဇနံ ရစယိတွာ အညိဿာ ကံသပါတိယာ ပဋိကုဇ္ဇိတွာ အန္တရာပဏံ ပဋိပဇ္ဇေယျုံ။ တမေနံ ဇနော ဒိသွာ ဧဝံ ဝဒေယျ – ‘အမ္ဘော, ကိမေဝိဒံ ဟရီယတိ ဇညဇညံ ဝိယာ’တိ? တမေနံ ဥဋ္ဌဟိတွာ အပါပုရိတွာ ဩလောကေယျ။ တဿ သဟ ဒဿနေန မနာပတာ စ သဏ္ဌဟေယျ, အပ္ပါဋိကုလ္ယတာ စ သဏ္ဌဟေယျ, အဇေဂုစ္ဆတာ စ သဏ္ဌဟေယျ; သုဟိတာနမ္ပိ ဘောတ္တုကမ္ယတာ အဿ, ပဂေဝ ဇိဃစ္ဆိတာနံ။ ဧဝမေဝ ခေါ, အာဝုသော, ယဿ ကဿစိ ဘိက္ခုနော ဣမေ ပါပကာ အကုသလာ ဣစ္ဆာဝစရာ ပဟီနာ ဒိဿန္တိ စေဝ သူယန္တိ စ, ကိဉ္စာပိ သော ဟောတိ ဂါမန္တဝိဟာရီ နေမန္တနိကော ဂဟပတိစီဝရဓရော, အထ ခေါ နံ သဗြဟ္မစာရီ သက္ကရောန္တိ ဂရုံ ကရောန္တိ မာနေန္တိ ပူဇေန္တိ ။ တံ ကိဿ ဟေတု? တေ ဟိ တဿ အာယသ္မတော ပါပကာ အကုသလာ ဣစ္ဆာဝစရာ ပဟီနာ ဒိဿန္တိ စေဝ သူယန္တိ စာ’’တိ။

၆၃. ဧဝံ ဝုတ္တေ, အာယသ္မာ မဟာမောဂ္ဂလ္လာနော အာယသ္မန္တံ သာရိပုတ္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဥပမာ မံ, အာဝုသော သာရိပုတ္တ, ပဋိဘာတီ’’တိ။ ‘‘ပဋိဘာတု တံ, အာဝုသော မောဂ္ဂလ္လာနာ’’တိ။ ‘‘ဧကမိဒါဟံ, အာဝုသော, သမယံ ရာဇဂဟေ ဝိဟရာမိ ဂိရိဗ္ဗဇေ။ အထ ခွါဟံ, အာဝုသော, ပုဗ္ဗဏှသမယံ နိဝါသေတွာ ပတ္တစီဝရမာဒါယ ရာဇဂဟံ ပိဏ္ဍာယ ပါဝိသိံ။ တေန ခေါ ပန သမယေန သမီတိ ယာနကာရပုတ္တော ရထဿ နေမိံ တစ္ဆတိ။ တမေနံ ပဏ္ဍုပုတ္တော အာဇီဝကော ပုရာဏယာနကာရပုတ္တော ပစ္စုပဋ္ဌိတော ဟောတိ။ အထ ခေါ, အာဝုသော, ပဏ္ဍုပုတ္တဿ အာဇီဝကဿ ပုရာဏယာနကာရပုတ္တဿ ဧဝံ စေတသော ပရိဝိတက္ကော ဥဒပါဒိ – ‘အဟော ဝတာယံ သမီတိ ယာနကာရပုတ္တော ဣမိဿာ နေမိယာ ဣမဉ္စ ဝင်္ကံ ဣမဉ္စ ဇိမ္ဟံ ဣမဉ္စ ဒေါသံ တစ္ဆေယျ, ဧဝါယံ နေမိ အပဂတဝင်္ကာ အပဂတဇိမှာ အပဂတဒေါသာ သုဒ္ဓါ အဿ [သုဒ္ဓါဿ (သီ. ဣ.), သုဒ္ဓါ (က.)] သာရေ ပတိဋ္ဌိတာ’တိ ။ ယထာ ယထာ ခေါ, အာဝုသော, ပဏ္ဍုပုတ္တဿ အာဇီဝကဿ ပုရာဏယာနကာရပုတ္တဿ စေတသော ပရိဝိတက္ကော ဟောတိ, တထာ တထာ သမီတိ ယာနကာရပုတ္တော တဿာ နေမိယာ တဉ္စ ဝင်္ကံ တဉ္စ ဇိမ္ဟံ တဉ္စ ဒေါသံ တစ္ဆတိ။ အထ ခေါ, အာဝုသော, ပဏ္ဍုပုတ္တော အာဇီဝကော ပုရာဏယာနကာရပုတ္တော အတ္တမနော အတ္တမနဝါစံ နိစ္ဆာရေသိ – ‘ဟဒယာ ဟဒယံ မညေ အညာယ တစ္ဆတီ’တိ။

‘‘ဧဝမေဝ ခေါ, အာဝုသော, ယေ တေ ပုဂ္ဂလာ အဿဒ္ဓါ, ဇီဝိကတ္ထာ န သဒ္ဓါ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇိတာ, သဌာ မာယာဝိနော ကေတဗိနော [ကေဋုဘိနော (ဗဟူသု)] ဥဒ္ဓတာ ဥန္နဠာ စပလာ မုခရာ ဝိကိဏ္ဏဝါစာ, ဣန္ဒ္ရိယေသု အဂုတ္တဒွါရာ, ဘောဇနေ အမတ္တညုနော, ဇာဂရိယံ အနနုယုတ္တာ, သာမညေ အနပေက္ခဝန္တော, သိက္ခာယ န တိဗ္ဗဂါရဝါ, ဗာဟုလိကာ သာထလိကာ, ဩက္ကမနေ ပုဗ္ဗင်္ဂမာ, ပဝိဝေကေ နိက္ခိတ္တဓုရာ, ကုသီတာ ဟီနဝီရိယာ မုဋ္ဌဿတီ အသမ္ပဇာနာ အသမာဟိတာ ဝိဗ္ဘန္တစိတ္တာ ဒုပ္ပညာ ဧဠမူဂါ, တေသံ အာယသ္မာ သာရိပုတ္တော ဣမိနာ ဓမ္မပရိယာယေန ဟဒယာ ဟဒယံ မညေ အညာယ တစ္ဆတိ။

‘‘ယေ ပန တေ ကုလပုတ္တာ သဒ္ဓါ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇိတာ, အသဌာ အမာယာဝိနော အကေတဗိနော အနုဒ္ဓတာ အနုန္နဠာ အစပလာ အမုခရာ အဝိကိဏ္ဏဝါစာ, ဣန္ဒ္ရိယေသု ဂုတ္တဒွါရာ, ဘောဇနေ မတ္တညုနော, ဇာဂရိယံ အနုယုတ္တာ, သာမညေ အပေက္ခဝန္တော, သိက္ခာယ တိဗ္ဗဂါရဝါ, န ဗာဟုလိကာ န သာထလိကာ, ဩက္ကမနေ နိက္ခိတ္တဓုရာ, ပဝိဝေကေ ပုဗ္ဗင်္ဂမာ, အာရဒ္ဓဝီရိယာ ပဟိတတ္တာ ဥပဋ္ဌိတဿတီ သမ္ပဇာနာ သမာဟိတာ ဧကဂ္ဂစိတ္တာ ပညဝန္တော အနေဠမူဂါ, တေ အာယသ္မတော သာရိပုတ္တဿ ဣမံ ဓမ္မပရိယာယံ သုတွာ ပိဝန္တိ မညေ, ဃသန္တိ မညေ ဝစသာ စေဝ မနသာ စ – ‘သာဓု ဝတ, ဘော, သဗြဟ္မစာရီ အကုသလာ ဝုဋ္ဌာပေတွာ ကုသလေ ပတိဋ္ဌာပေတီ’တိ။ သေယျထာပိ, အာဝုသော, ဣတ္ထီ ဝါ ပုရိသော ဝါ ဒဟရော ယုဝါ မဏ္ဍနကဇာတိကော သီသံနှာတော ဥပ္ပလမာလံ ဝါ ဝဿိကမာလံ ဝါ အတိမုတ္တကမာလံ [အဓိမုတ္တကမာလံ (သျာ.)] ဝါ လဘိတွာ ဥဘောဟိ ဟတ္ထေဟိ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ ဥတ္တမင်္ဂေ သိရသ္မိံ ပတိဋ္ဌပေယျ, ဧဝမေဝ ခေါ, အာဝုသော, ယေ တေ ကုလပုတ္တာ သဒ္ဓါ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇိတာ, အသဌာ အမာယာဝိနော အကေတဗိနော အနုဒ္ဓတာ အနုန္နဠာ အစပလာ အမုခရာ အဝိကိဏ္ဏဝါစာ, ဣန္ဒ္ရိယေသု ဂုတ္တဒွါရာ, ဘောဇနေ မတ္တညုနော, ဇာဂရိယံ အနုယုတ္တာ, သာမညေ အပေက္ခဝန္တော, သိက္ခာယ တိဗ္ဗဂါရဝါ, န ဗာဟုလိကာ န သာထလိကာ, ဩက္ကမနေ နိက္ခိတ္တဓုရာ, ပဝိဝေကေ ပုဗ္ဗင်္ဂမာ, အာရဒ္ဓဝီရိယာ ပဟိတတ္တာ ဥပဋ္ဌိတဿတီ သမ္ပဇာနာ သမာဟိတာ ဧကဂ္ဂစိတ္တာ ပညဝန္တော အနေဠမူဂါ, တေ အာယသ္မတော သာရိပုတ္တဿ ဣမံ ဓမ္မပရိယာယံ သုတွာ ပိဝန္တိ မညေ, ဃသန္တိ မညေ ဝစသာ စေဝ မနသာ စ – ‘သာဓု ဝတ, ဘော, သဗြဟ္မစာရီ အကုသလာ ဝုဋ္ဌာပေတွာ ကုသလေ ပတိဋ္ဌာပေတီ’တိ။ ဣတိဟ တေ ဥဘော မဟာနာဂါ အညမညဿ သုဘာသိတံ သမနုမောဒိံသူ’’တိ။

အနင်္ဂဏသုတ္တံ နိဋ္ဌိတံ ပဉ္စမံ။

၆. အာကင်္ခေယျသုတ္တံ

၆၄. ဧဝံ မေ သုတံ – ဧကံ သမယံ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ။ တတြ ခေါ ဘဂဝါ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘ဘိက္ခဝေါ’’တိ။ ‘‘ဘဒန္တေ’’တိ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ပစ္စဿောသုံ။ ဘဂဝါ ဧတဒဝေါစ –

‘‘သမ္ပန္နသီလာ, ဘိက္ခဝေ, ဝိဟရထ သမ္ပန္နပါတိမောက္ခာ; ပါတိမောက္ခသံဝရသံဝုတာ ဝိဟရထ အာစာရဂေါစရသမ္ပန္နာ အဏုမတ္တေသု ဝဇ္ဇေသု ဘယဒဿာဝိနော; သမာဒါယ သိက္ခထ သိက္ခာပဒေသု။

၆၅. ‘‘အာကင်္ခေယျ စေ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု – ‘သဗြဟ္မစာရီနံ ပိယော စ အဿံ မနာပေါ စ ဂရု စ ဘာဝနီယော စာ’တိ [မနာပေါ ဂရုဘာဝနိယော စာတိ (သီ.)], သီလေသွေဝဿ ပရိပူရကာရီ အဇ္ဈတ္တံ စေတောသမထမနုယုတ္တော အနိရာကတဇ္ဈာနော ဝိပဿနာယ သမန္နာဂတော ဗြူဟေတာ သုညာဂါရာနံ။

‘‘အာကင်္ခေယျ စေ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု – ‘လာဘီ အဿံ စီဝရပိဏ္ဍပါတသေနာသနဂိလာနပ္ပစ္စယဘေသဇ္ဇပရိက္ခာရာန’န္တိ, သီလေသွေဝဿ ပရိပူရကာရီ အဇ္ဈတ္တံ စေတောသမထမနုယုတ္တော အနိရာကတဇ္ဈာနော ဝိပဿနာယ သမန္နာဂတော ဗြူဟေတာ သုညာဂါရာနံ။

‘‘အာကင်္ခေယျ စေ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု – ‘ယေသာဟံ စီဝရပိဏ္ဍပါတသေနာသန ဂိလာနပ္ပစ္စယဘေသဇ္ဇပရိက္ခာရံ ပရိဘုဉ္ဇာမိ တေသံ တေ ကာရာ မဟပ္ဖလာ အဿု မဟာနိသံသာ’တိ, သီလေသွေဝဿ ပရိပူရကာရီ အဇ္ဈတ္တံ စေတောသမထမနုယုတ္တော အနိရာကတဇ္ဈာနော ဝိပဿနာယ သမန္နာဂတော ဗြူဟေတာ သုညာဂါရာနံ။

‘‘အာကင်္ခေယျ စေ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု – ‘ယေ မံ [ယေ မေ (သီ. သျာ.)] ဉာတီ သာလောဟိတာ ပေတာ ကာလင်္ကတာ [ကာလကတာ (သီ. သျာ. ဣ.)] ပသန္နစိတ္တာ အနုဿရန္တိ တေသံ တံ မဟပ္ဖလံ အဿ မဟာနိသံသ’န္တိ, သီလေသွေဝဿ ပရိပူရကာရီ အဇ္ဈတ္တံ စေတောသမထမနုယုတ္တော အနိရာကတဇ္ဈာနော ဝိပဿနာယ သမန္နာဂတော ဗြူဟေတာ သုညာဂါရာနံ။

၆၆. ‘‘အာကင်္ခေယျ စေ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု – ‘အရတိရတိသဟော အဿံ, န စ မံ အရတိ သဟေယျ, ဥပ္ပန္နံ အရတိံ အဘိဘုယျ အဘိဘုယျ ဝိဟရေယျ’န္တိ, သီလေသွေဝဿ ပရိပူရကာရီ။ပေ.။ ဗြူဟေတာ သုညာဂါရာနံ။

‘‘အာကင်္ခေယျ စေ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု – ‘ဘယဘေရဝသဟော အဿံ, န စ မံ ဘယဘေရဝံ သဟေယျ, ဥပ္ပန္နံ ဘယဘေရဝံ အဘိဘုယျ အဘိဘုယျ ဝိဟရေယျ’န္တိ, သီလေသွေဝဿ ပရိပူရကာရီ။ပေ.။ ဗြူဟေတာ သုညာဂါရာနံ။

‘‘အာကင်္ခေယျ စေ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု – ‘စတုန္နံ ဈာနာနံ အာဘိစေတသိကာနံ ဒိဋ္ဌဓမ္မသုခဝိဟာရာနံ နိကာမလာဘီ အဿံ အကိစ္ဆလာဘီ အကသိရလာဘီ’တိ, သီလေသွေဝဿ ပရိပူရကာရီ။ပေ.။ ဗြူဟေတာ သုညာဂါရာနံ။

‘‘အာကင်္ခေယျ စေ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု – ‘ယေ တေ သန္တာ ဝိမောက္ခာ အတိက္ကမ္မ ရူပေ အာရုပ္ပါ, တေ ကာယေန ဖုသိတွာ ဝိဟရေယျ’န္တိ, သီလေသွေဝဿ ပရိပူရကာရီ။ပေ.။ ဗြူဟေတာ သုညာဂါရာနံ။

၆၇. ‘‘အာကင်္ခေယျ စေ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု – ‘တိဏ္ဏံ သံယောဇနာနံ ပရိက္ခယာ သောတာပန္နော အဿံ အဝိနိပါတဓမ္မော နိယတော သမ္ဗောဓိပရာယဏော’တိ, သီလေသွေဝဿ ပရိပူရကာရီ။ပေ.။ ဗြူဟေတာ သုညာဂါရာနံ။

‘‘အာကင်္ခေယျ စေ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု – ‘တိဏ္ဏံ သံယောဇနာနံ ပရိက္ခယာ ရာဂဒေါသမောဟာနံ တနုတ္တာ သကဒါဂါမီ အဿံ သကိဒေဝ ဣမံ လောကံ အာဂန္တွာ ဒုက္ခဿန္တံ ကရေယျ’န္တိ, သီလေသွေဝဿ ပရိပူရကာရီ။ပေ.။ ဗြူဟေတာ သုညာဂါရာနံ။

‘‘အာကင်္ခေယျ စေ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု – ‘ပဉ္စန္နံ ဩရမ္ဘာဂိယာနံ သံယောဇနာနံ ပရိက္ခယာ ဩပပါတိကော အဿံ တတ္ထ ပရိနိဗ္ဗာယီ အနာဝတ္တိဓမ္မော တသ္မာ လောကာ’တိ, သီလေသွေဝဿ ပရိပူရကာရီ။ပေ.။ ဗြူဟေတာ သုညာဂါရာနံ။

၆၈. ‘‘အာကင်္ခေယျ စေ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု – ‘အနေကဝိဟိတံ ဣဒ္ဓိဝိဓံ ပစ္စနုဘဝေယျံ – ဧကောပိ ဟုတွာ ဗဟုဓါ အဿံ, ဗဟုဓါပိ ဟုတွာ ဧကော အဿံ; အာဝိဘာဝံ တိရောဘာဝံ; တိရောကုဋ္ဋံ တိရောပါကာရံ တိရောပဗ္ဗတံ အသဇ္ဇမာနော ဂစ္ဆေယျံ, သေယျထာပိ အာကာသေ; ပထဝိယာပိ ဥမ္မုဇ္ဇနိမုဇ္ဇံ ကရေယျံ, သေယျထာပိ ဥဒကေ; ဥဒကေပိ အဘိဇ္ဇမာနေ ဂစ္ဆေယျံ, သေယျထာပိ ပထဝိယံ; အာကာသေပိ ပလ္လင်္ကေန ကမေယျံ, သေယျထာပိ ပက္ခီ သကုဏော; ဣမေပိ စန္ဒိမသူရိယေ ဧဝံမဟိဒ္ဓိကေ ဧဝံမဟာနုဘာဝေ ပါဏိနာ ပရာမသေယျံ ပရိမဇ္ဇေယျံ; ယာဝ ဗြဟ္မလောကာပိ ကာယေန ဝသံ ဝတ္တေယျ’န္တိ, သီလေသွေဝဿ ပရိပူရကာရီ။ပေ.။ ဗြူဟေတာ သုညာဂါရာနံ။

‘‘အာကင်္ခေယျ စေ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု – ‘ဒိဗ္ဗာယ သောတဓါတုယာ ဝိသုဒ္ဓါယ အတိက္ကန္တမာနုသိကာယ ဥဘော သဒ္ဒေ သုဏေယျံ – ဒိဗ္ဗေ စ မာနုသေ စ ယေ ဒူရေ သန္တိကေ စာ’တိ, သီလေသွေဝဿ ပရိပူရကာရီ။ပေ.။ ဗြူဟေတာ သုညာဂါရာနံ။

‘‘အာကင်္ခေယျ စေ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု – ‘ပရသတ္တာနံ ပရပုဂ္ဂလာနံ စေတသာ စေတော ပရိစ္စ ပဇာနေယျံ – သရာဂံ ဝါ စိတ္တံ သရာဂံ စိတ္တန္တိ ပဇာနေယျံ, ဝီတရာဂံ ဝါ စိတ္တံ ဝီတရာဂံ စိတ္တန္တိ ပဇာနေယျံ; သဒေါသံ ဝါ စိတ္တံ သဒေါသံ စိတ္တန္တိ ပဇာနေယျံ, ဝီတဒေါသံ ဝါ စိတ္တံ ဝီတဒေါသံ စိတ္တန္တိ ပဇာနေယျံ; သမောဟံ ဝါ စိတ္တံ သမောဟံ စိတ္တန္တိ ပဇာနေယျံ, ဝီတမောဟံ ဝါ စိတ္တံ ဝီတမောဟံ စိတ္တန္တိ ပဇာနေယျံ; သံခိတ္တံ ဝါ စိတ္တံ သံခိတ္တံ စိတ္တန္တိ ပဇာနေယျံ, ဝိက္ခိတ္တံ ဝါ စိတ္တံ ဝိက္ခိတ္တံ စိတ္တန္တိ ပဇာနေယျံ; မဟဂ္ဂတံ ဝါ စိတ္တံ မဟဂ္ဂတံ စိတ္တန္တိ ပဇာနေယျံ, အမဟဂ္ဂတံ ဝါ စိတ္တံ အမဟဂ္ဂတံ စိတ္တန္တိ ပဇာနေယျံ; သဥတ္တရံ ဝါ စိတ္တံ သဥတ္တရံ စိတ္တန္တိ ပဇာနေယျံ, အနုတ္တရံ ဝါ စိတ္တံ အနုတ္တရံ စိတ္တန္တိ ပဇာနေယျံ; သမာဟိတံ ဝါ စိတ္တံ သမာဟိတံ စိတ္တန္တိ ပဇာနေယျံ, အသမာဟိတံ ဝါ စိတ္တံ အသမာဟိတံ စိတ္တန္တိ ပဇာနေယျံ; ဝိမုတ္တံ ဝါ စိတ္တံ ဝိမုတ္တံ စိတ္တန္တိ ပဇာနေယျံ, အဝိမုတ္တံ ဝါ စိတ္တံ အဝိမုတ္တံ စိတ္တန္တိ ပဇာနေယျ’န္တိ, သီလေသွေဝဿ ပရိပူရကာရီ။ပေ.။ ဗြူဟေတာ သုညာဂါရာနံ။

‘‘အာကင်္ခေယျ စေ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု – ‘အနေကဝိဟိတံ ပုဗ္ဗေနိဝါသံ အနုဿရေယျံ, သေယျထိဒံ – ဧကမ္ပိ ဇာတိံ ဒွေပိ ဇာတိယော တိဿောပိ ဇာတိယော စတဿောပိ ဇာတိယော ပဉ္စပိ ဇာတိယော ဒသပိ ဇာတိယော ဝီသမ္ပိ ဇာတိယော တိံသမ္ပိ ဇာတိယော စတ္တာလီသမ္ပိ ဇာတိယော ပညာသမ္ပိ ဇာတိယော ဇာတိသတမ္ပိ ဇာတိသဟဿမ္ပိ ဇာတိ သတသဟဿမ္ပိ အနေကေပိ သံဝဋ္ဋကပ္ပေ အနေကေပိ ဝိဝဋ္ဋကပ္ပေ အနေကေပိ သံဝဋ္ဋဝိဝဋ္ဋကပ္ပေ – အမုတြာသိံ ဧဝံနာမော ဧဝံဂေါတ္တော ဧဝံဝဏ္ဏော ဧဝမာဟာရော ဧဝံသုခဒုက္ခပ္ပဋိသံဝေဒီ ဧဝမာယုပရိယန္တော, သော တတော စုတော အမုတြ ဥဒပါဒိံ; တတြာပါသိံ ဧဝံနာမော ဧဝံဂေါတ္တော ဧဝံဝဏ္ဏော ဧဝမာဟာရော ဧဝံသုခဒုက္ခပ္ပဋိသံဝေဒီ ဧဝမာယုပရိယန္တော, သော တတော စုတော ဣဓူပပန္နောတိ။ ဣတိ သာကာရံ သဥဒ္ဒေသံ အနေကဝိဟိတံ ပုဗ္ဗေနိဝါသံ အနုဿရေယျ’န္တိ, သီလေသွေဝဿ ပရိပူရကာရီ။ပေ.။ ဗြူဟေတာ သုညာဂါရာနံ။

‘‘အာကင်္ခေယျ စေ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု – ‘ဒိဗ္ဗေန စက္ခုနာ ဝိသုဒ္ဓေန အတိက္ကန္တမာနုသကေန သတ္တေ ပဿေယျံ စဝမာနေ ဥပပဇ္ဇမာနေ ဟီနေ ပဏီတေ သုဝဏ္ဏေ ဒုဗ္ဗဏ္ဏေ သုဂတေ ဒုဂ္ဂတေ ယထာကမ္မူပဂေ သတ္တေ ပဇာနေယျံ – ဣမေ ဝတ ဘောန္တော သတ္တာ ကာယဒုစ္စရိတေန သမန္နာဂတာ ဝစီဒုစ္စရိတေန သမန္နာဂတာ မနောဒုစ္စရိတေန သမန္နာဂတာ အရိယာနံ ဥပဝါဒကာ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိကာ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိကမ္မသမာဒါနာ, တေ ကာယဿ ဘေဒါ ပရံ မရဏာ အပါယံ ဒုဂ္ဂတိံ ဝိနိပါတံ နိရယံ ဥပပန္နာ; ဣမေ ဝါ ပန ဘောန္တော သတ္တာ ကာယသုစရိတေန သမန္နာဂတာ ဝစီသုစရိတေန သမန္နာဂတာ မနောသုစရိတေန သမန္နာဂတာ အရိယာနံ အနုပဝါဒကာ သမ္မာဒိဋ္ဌိကာ သမ္မာဒိဋ္ဌိကမ္မသမာဒါနာ, တေ ကာယဿ ဘေဒါ ပရံ မရဏာ သုဂတိံ သဂ္ဂံ လောကံ ဥပပန္နာတိ, ဣတိ ဒိဗ္ဗေန စက္ခုနာ ဝိသုဒ္ဓေန အတိက္ကန္တမာနုသကေန သတ္တေ ပဿေယျံ စဝမာနေ ဥပပဇ္ဇမာနေ ဟီနေ ပဏီတေ သုဝဏ္ဏေ ဒုဗ္ဗဏ္ဏေ သုဂတေ ဒုဂ္ဂတေ ယထာကမ္မူပဂေ သတ္တေ ပဇာနေယျ’န္တိ, သီလေသွေဝဿ ပရိပူရကာရီ အဇ္ဈတ္တံ စေတောသမထမနုယုတ္တော အနိရာကတဇ္ဈာနော ဝိပဿနာယ သမန္နာဂတော ဗြူဟေတာ သုညာဂါရာနံ။

၆၉. ‘‘အာကင်္ခေယျ စေ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု – ‘အာသဝါနံ ခယာ အနာသဝံ စေတောဝိမုတ္တိံ ပညာဝိမုတ္တိံ ဒိဋ္ဌေဝဓမ္မေ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတွာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရေယျ’န္တိ, သီလေသွေဝဿ ပရိပူရကာရီ အဇ္ဈတ္တံ စေတောသမထမနုယုတ္တော အနိရာကတဇ္ဈာနော ဝိပဿနာယ သမန္နာဂတော ဗြူဟေတာ သုညာဂါရာနံ။

‘‘သမ္ပန္နသီလာ, ဘိက္ခဝေ, ဝိဟရထ သမ္ပန္နပါတိမောက္ခာ; ပါတိမောက္ခသံဝရသံဝုတာ ဝိဟရထ အာစာရဂေါစရသမ္ပန္နာ အဏုမတ္တေသု ဝဇ္ဇေသု ဘယဒဿာဝိနော; သမာဒါယ သိက္ခထ သိက္ခာပဒေသူ’’တိ – ဣတိ ယံ တံ ဝုတ္တံ ဣဒမေတံ ပဋိစ္စ ဝုတ္တ’’န္တိ။

ဣဒမဝေါစ ဘဂဝါ။ အတ္တမနာ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဘာသိတံ အဘိနန္ဒုန္တိ။

အာကင်္ခေယျသုတ္တံ နိဋ္ဌိတံ ဆဋ္ဌံ။

၇. ဝတ္ထသုတ္တံ

၇၀. ဧဝံ မေ သုတံ – ဧကံ သမယံ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ။ တတြ ခေါ ဘဂဝါ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘ဘိက္ခဝေါ’’တိ။ ‘‘ဘဒန္တေ’’တိ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ပစ္စဿောသုံ။ ဘဂဝါ ဧတဒဝေါစ –

‘‘သေယျထာပိ, ဘိက္ခဝေ, ဝတ္ထံ သံကိလိဋ္ဌံ မလဂ္ဂဟိတံ; တမေနံ ရဇကော ယသ္မိံ ယသ္မိံ ရင်္ဂဇာတေ ဥပသံဟရေယျ – ယဒိ နီလကာယ ယဒိ ဣတကာယ ယဒိ လောဟိတကာယ ယဒိ မဉ္ဇိဋ္ဌကာယ [မဉ္ဇေဋ္ဌကာယ (သီ. ဣ.), မဉ္ဇေဋ္ဌိကာယ (သျာ.)] ဒုရတ္တဝဏ္ဏမေဝဿ အပရိသုဒ္ဓဝဏ္ဏမေဝဿ။ တံ ကိဿ ဟေတု? အပရိသုဒ္ဓတ္တာ, ဘိက္ခဝေ, ဝတ္ထဿ။ ဧဝမေဝ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, စိတ္တေ သံကိလိဋ္ဌေ, ဒုဂ္ဂတိ ပါဋိကင်္ခါ။ သေယျထာပိ, ဘိက္ခဝေ, ဝတ္ထံ ပရိသုဒ္ဓံ ပရိယောဒါတံ; တမေနံ ရဇကော ယသ္မိံ ယသ္မိံ ရင်္ဂဇာတေ ဥပသံဟရေယျ – ယဒိ နီလကာယ ယဒိ ဣတကာယ ယဒိ လောဟိတကာယ ယဒိ မဉ္ဇိဋ္ဌကာယ – သုရတ္တဝဏ္ဏမေဝဿ ပရိသုဒ္ဓဝဏ္ဏမေဝဿ။ တံ ကိဿ ဟေတု? ပရိသုဒ္ဓတ္တာ, ဘိက္ခဝေ, ဝတ္ထဿ။ ဧဝမေဝ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, စိတ္တေ အသံကိလိဋ္ဌေ, သုဂတိ ပါဋိကင်္ခါ။

၇၁. ‘‘ကတမေ စ, ဘိက္ခဝေ, စိတ္တဿ ဥပက္ကိလေသာ? အဘိဇ္ဈာဝိသမလောဘော စိတ္တဿ ဥပက္ကိလေသော, ဗျာပါဒေါ စိတ္တဿ ဥပက္ကိလေသော, ကောဓေါ စိတ္တဿ ဥပက္ကိလေသော, ဥပနာဟော စိတ္တဿ ဥပက္ကိလေသော, မက္ခော စိတ္တဿ ဥပက္ကိလေသော, ပဠာသော စိတ္တဿ ဥပက္ကိလေသော, ဣဿာ စိတ္တဿ ဥပက္ကိလေသော, မစ္ဆရိယံ စိတ္တဿ ဥပက္ကိလေသော, မာယာ စိတ္တဿ ဥပက္ကိလေသော, သာဌေယျံ စိတ္တဿ ဥပက္ကိလေသော, ထမ္ဘော စိတ္တဿ ဥပက္ကိလေသော, သာရမ္ဘော စိတ္တဿ ဥပက္ကိလေသော, မာနော စိတ္တဿ ဥပက္ကိလေသော, အတိမာနော စိတ္တဿ ဥပက္ကိလေသော, မဒေါ စိတ္တဿ ဥပက္ကိလေသော, ပမာဒေါ စိတ္တဿ ဥပက္ကိလေသော။

၇၂. ‘‘သ ခေါ သော, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ‘အဘိဇ္ဈာဝိသမလောဘော စိတ္တဿ ဥပက္ကိလေသော’တိ – ဣတိ ဝိဒိတွာ အဘိဇ္ဈာဝိသမလောဘံ စိတ္တဿ ဥပက္ကိလေသံ ပဇဟတိ; ‘ဗျာပါဒေါ စိတ္တဿ ဥပက္ကိလေသော’တိ – ဣတိ ဝိဒိတွာ ဗျာပါဒံ စိတ္တဿ ဥပက္ကိလေသံ ပဇဟတိ ; ‘ကောဓေါ စိတ္တဿ ဥပက္ကိလေသော’တိ – ဣတိ ဝိဒိတွာ ကောဓံ စိတ္တဿ ဥပက္ကိလေသံ ပဇဟတိ; ‘ဥပနာဟော စိတ္တဿ ဥပက္ကိလေသော’တိ – ဣတိ ဝိဒိတွာ ဥပနာဟံ စိတ္တဿ ဥပက္ကိလေသံ ပဇဟတိ; ‘မက္ခော စိတ္တဿ ဥပက္ကိလေသော’တိ – ဣတိ ဝိဒိတွာ မက္ခံ စိတ္တဿ ဥပက္ကိလေသံ ပဇဟတိ; ‘ပဠာသော စိတ္တဿ ဥပက္ကိလေသော’တိ – ဣတိ ဝိဒိတွာ ပဠာသံ စိတ္တဿ ဥပက္ကိလေသံ ပဇဟတိ; ‘ဣဿာ စိတ္တဿ ဥပက္ကိလေသော’တိ – ဣတိ ဝိဒိတွာ ဣဿံ စိတ္တဿ ဥပက္ကိလေသံ ပဇဟတိ; ‘မစ္ဆရိယံ စိတ္တဿ ဥပက္ကိလေသော’တိ – ဣတိ ဝိဒိတွာ မစ္ဆရိယံ စိတ္တဿ ဥပက္ကိလေသံ ပဇဟတိ; ‘မာယာ စိတ္တဿ ဥပက္ကိလေသော’တိ – ဣတိ ဝိဒိတွာ မာယံ စိတ္တဿ ဥပက္ကိလေသံ ပဇဟတိ; ‘သာဌေယျံ စိတ္တဿ ဥပက္ကိလေသော’တိ – ဣတိ ဝိဒိတွာ သာဌေယျံ စိတ္တဿ ဥပက္ကိလေသံ ပဇဟတိ; ‘ထမ္ဘော စိတ္တဿ ဥပက္ကိလေသော’တိ – ဣတိ ဝိဒိတွာ ထမ္ဘံ စိတ္တဿ ဥပက္ကိလေသံ ပဇဟတိ; ‘သာရမ္ဘော စိတ္တဿ ဥပက္ကိလေသော’တိ – ဣတိ ဝိဒိတွာ သာရမ္ဘံ စိတ္တဿ ဥပက္ကိလေသံ ပဇဟတိ; ‘မာနော စိတ္တဿ ဥပက္ကိလေသော’တိ – ဣတိ ဝိဒိတွာ မာနံ စိတ္တဿ ဥပက္ကိလေသံ ပဇဟတိ; ‘အတိမာနော စိတ္တဿ ဥပက္ကိလေသော’တိ – ဣတိ ဝိဒိတွာ အတိမာနံ စိတ္တဿ ဥပက္ကိလေသံ ပဇဟတိ; ‘မဒေါ စိတ္တဿ ဥပက္ကိလေသော’တိ – ဣတိ ဝိဒိတွာ မဒံ စိတ္တဿ ဥပက္ကိလေသံ ပဇဟတိ; ‘ပမာဒေါ စိတ္တဿ ဥပက္ကိလေသော’တိ – ဣတိ ဝိဒိတွာ ပမာဒံ စိတ္တဿ ဥပက္ကိလေသံ ပဇဟတိ။

၇၃. ‘‘ယတော ခေါ [ယတော စ ခေါ (သီ. သျာ.)], ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနော ‘အဘိဇ္ဈာဝိသမလောဘော စိတ္တဿ ဥပက္ကိလေသော’တိ – ဣတိ ဝိဒိတွာ အဘိဇ္ဈာဝိသမလောဘော စိတ္တဿ ဥပက္ကိလေသော ပဟီနော ဟောတိ, ‘ဗျာပါဒေါ စိတ္တဿ ဥပက္ကိလေသော’တိ – ဣတိ ဝိဒိတွာ ဗျာပါဒေါ စိတ္တဿ ဥပက္ကိလေသော ပဟီနော ဟောတိ; ‘ကောဓေါ စိတ္တဿ ဥပက္ကိလေသော’တိ – ဣတိ ဝိဒိတွာ ကောဓေါ စိတ္တဿ ဥပက္ကိလေသော ပဟီနော ဟောတိ; ‘ဥပနာဟော စိတ္တဿ ဥပက္ကိလေသော’တိ – ဣတိ ဝိဒိတွာ ဥပနာဟော စိတ္တဿ ဥပက္ကိလေသော ပဟီနော ဟောတိ; ‘မက္ခော စိတ္တဿ ဥပက္ကိလေသော’တိ – ဣတိ ဝိဒိတွာ မက္ခော စိတ္တဿ ဥပက္ကိလေသော ပဟီနော ဟောတိ; ‘ပဠာသော စိတ္တဿ ဥပက္ကိလေသော’တိ – ဣတိ ဝိဒိတွာ ပဠာသော စိတ္တဿ ဥပက္ကိလေသော ပဟီနော ဟောတိ; ‘ဣဿာ စိတ္တဿ ဥပက္ကိလေသော’တိ – ဣတိ ဝိဒိတွာ ဣဿာ စိတ္တဿ ဥပက္ကိလေသော ပဟီနော ဟောတိ; ‘မစ္ဆရိယံ စိတ္တဿ ဥပက္ကိလေသော’တိ – ဣတိ ဝိဒိတွာ မစ္ဆရိယံ စိတ္တဿ ဥပက္ကိလေသော ပဟီနော ဟောတိ; ‘မာယာ စိတ္တဿ ဥပက္ကိလေသော’တိ – ဣတိ ဝိဒိတွာ မာယာ စိတ္တဿ ဥပက္ကိလေသော ပဟီနော ဟောတိ; ‘သာဌေယျံ စိတ္တဿ ဥပက္ကိလေသော’တိ – ဣတိ ဝိဒိတွာ သာဌေယျံ စိတ္တဿ ဥပက္ကိလေသော ပဟီနော ဟောတိ; ‘ထမ္ဘော စိတ္တဿ ဥပက္ကိလေသော’တိ – ဣတိ ဝိဒိတွာ ထမ္ဘော စိတ္တဿ ဥပက္ကိလေသော ပဟီနော ဟောတိ; ‘သာရမ္ဘော စိတ္တဿ ဥပက္ကိလေသော’တိ – ဣတိ ဝိဒိတွာ သာရမ္ဘော စိတ္တဿ ဥပက္ကိလေသော ပဟီနော ဟောတိ; ‘မာနော စိတ္တဿ ဥပက္ကိလေသော’တိ – ဣတိ ဝိဒိတွာ မာနော စိတ္တဿ ဥပက္ကိလေသော ပဟီနော ဟောတိ; ‘အတိမာနော စိတ္တဿ ဥပက္ကိလေသော’တိ – ဣတိ ဝိဒိတွာ အတိမာနော စိတ္တဿ ဥပက္ကိလေသော ပဟီနော ဟောတိ; ‘မဒေါ စိတ္တဿ ဥပက္ကိလေသော’တိ – ဣတိ ဝိဒိတွာ မဒေါ စိတ္တဿ ဥပက္ကိလေသော ပဟီနော ဟောတိ; ‘ပမာဒေါ စိတ္တဿ ဥပက္ကိလေသော’တိ – ဣတိ ဝိဒိတွာ ပမာဒေါ စိတ္တဿ ဥပက္ကိလေသော ပဟီနော ဟောတိ။

၇၄. ‘‘သော ဗုဒ္ဓေ အဝေစ္စပ္ပသာဒေန သမန္နာဂတော ဟောတိ – ‘ဣတိပိ သော ဘဂဝါ အရဟံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေါ ဝိဇ္ဇာစရဏသမ္ပန္နော သုဂတော လောကဝိဒူ အနုတ္တရော ပုရိသဒမ္မသာရထိ သတ္ထာ ဒေဝမနုဿာနံ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ’တိ; ဓမ္မေ အဝေစ္စပ္ပသာဒေန သမန္နာဂတော ဟောတိ – ‘သွာက္ခာတော ဘဂဝတာ ဓမ္မော သန္ဒိဋ္ဌိကော အကာလိကော ဧဟိပဿိကော ဩပနေယျိကော ပစ္စတ္တံ ဝေဒိတဗ္ဗော ဝိညူဟီ’တိ; သံဃေ အဝေစ္စပ္ပသာဒေန သမန္နာဂတော ဟောတိ – ‘သုပ္ပဋိပန္နော ဘဂဝတော သာဝကသံဃော, ဥဇုပ္ပဋိပန္နော ဘဂဝတော သာဝကသံဃော, ဉာယပ္ပဋိပန္နော ဘဂဝတော သာဝကသံဃော, သာမီစိပ္ပဋိပန္နော ဘဂဝတော သာဝကသံဃော, ယဒိဒံ စတ္တာရိ ပုရိသယုဂါနိ, အဋ္ဌ ပုရိသပုဂ္ဂလာ။ ဧသ ဘဂဝတော သာဝကသံဃော အာဟုနေယျော ပါဟုနေယျော ဒက္ခိဏေယျော အဉ္ဇလိကရဏီယော , အနုတ္တရံ ပုညက္ခေတ္တံ လောကဿာ’တိ။

၇၅. ‘‘ယထောဓိ [ယတောဓိ (အဋ္ဌကထာယံ ပါဌန္တရံ)] ခေါ ပနဿ စတ္တံ ဟောတိ ဝန္တံ မုတ္တံ ပဟီနံ ပဋိနိဿဋ္ဌံ, သော ‘ဗုဒ္ဓေ အဝေစ္စပ္ပသာဒေန သမန္နာဂတောမှီ’တိ လဘတိ အတ္ထဝေဒံ, လဘတိ ဓမ္မဝေဒံ, လဘတိ ဓမ္မူပသံဟိတံ ပါမောဇ္ဇံ။ ပမုဒိတဿ ဣတိ ဇာယတိ, ဣတိမနဿ ကာယော ပဿမ္ဘတိ, ပဿဒ္ဓကာယော သုခံ ဝေဒေတိ, သုခိနော စိတ္တံ သမာဓိယတိ; ‘ဓမ္မေ။ပေ.။ သံဃေ အဝေစ္စပ္ပသာဒေန သမန္နာဂတောမှီ’တိ လဘတိ အတ္ထဝေဒံ, လဘတိ ဓမ္မဝေဒံ, လဘတိ ဓမ္မူပသံဟိတံ ပါမောဇ္ဇံ; ပမုဒိတဿ ဣတိ ဇာယတိ, ဣတိမနဿ ကာယော ပဿမ္ဘတိ, ပဿဒ္ဓကာယော သုခံ ဝေဒေတိ, သုခိနော စိတ္တံ သမာဓိယတိ။ ‘ယထောဓိ ခေါ ပန မေ စတ္တံ ဝန္တံ မုတ္တံ ပဟီနံ ပဋိနိဿဋ္ဌ’န္တိ လဘတိ အတ္ထဝေဒံ, လဘတိ ဓမ္မဝေဒံ, လဘတိ ဓမ္မူပသံဟိတံ ပါမောဇ္ဇံ; ပမုဒိတဿ ဣတိ ဇာယတိ, ဣတိမနဿ ကာယော ပဿမ္ဘတိ, ပဿဒ္ဓကာယော သုခံ ဝေဒေတိ, သုခိနော စိတ္တံ သမာဓိယတိ။

၇၆. ‘‘သ ခေါ သော, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ဧဝံသီလော ဧဝံဓမ္မော ဧဝံပညော သာလီနံ စေပိ ပိဏ္ဍပါတံ ဘုဉ္ဇတိ ဝိစိတကာဠကံ အနေကသူပံ အနေကဗျဉ္ဇနံ, နေဝဿ တံ ဟောတိ အန္တရာယာယ။ သေယျထာပိ, ဘိက္ခဝေ, ဝတ္ထံ သံကိလိဋ္ဌံ မလဂ္ဂဟိတံ အစ္ဆောဒကံ အာဂမ္မ ပရိသုဒ္ဓံ ဟောတိ ပရိယောဒါတံ , ဥက္ကာမုခံ ဝါ ပနာဂမ္မ ဇာတရူပံ ပရိသုဒ္ဓံ ဟောတိ ပရိယောဒါတံ, ဧဝမေဝ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ဧဝံသီလော ဧဝံဓမ္မော ဧဝံပညော သာလီနံ စေပိ ပိဏ္ဍပါတံ ဘုဉ္ဇတိ ဝိစိတကာဠကံ အနေကသူပံ အနေကဗျဉ္ဇနံ , နေဝဿ တံ ဟောတိ အန္တရာယာယ။

၇၇. ‘‘သော မေတ္တာသဟဂတေန စေတသာ ဧကံ ဒိသံ ဖရိတွာ ဝိဟရတိ, တထာ ဒုတိယံ, တထာ တတိယံ, တထာ စတုတ္ထံ [စတုတ္ထိံ (သီ. ဣ.)]။ ဣတိ ဥဒ္ဓမဓေါ တိရိယံ သဗ္ဗဓိ သဗ္ဗတ္တတာယ သဗ္ဗာဝန္တံ လောကံ မေတ္တာသဟဂတေန စေတသာ ဝိပုလေန မဟဂ္ဂတေန အပ္ပမာဏေန အဝေရေန အဗျာပဇ္ဇေန ဖရိတွာ ဝိဟရတိ; ကရုဏာသဟဂတေန စေတသာ။ပေ.။ မုဒိတာသဟဂတေန စေတသာ။ပေ.။ ဥပေက္ခာသဟဂတေန စေတသာ ဧကံ ဒိသံ ဖရိတွာ ဝိဟရတိ, တထာ ဒုတိယံ, တထာ တတိယံ, တထာ စတုတ္ထံ။ ဣတိ ဥဒ္ဓမဓေါ တိရိယံ သဗ္ဗဓိ သဗ္ဗတ္တတာယ သဗ္ဗာဝန္တံ လောကံ ဥပေက္ခာသဟဂတေန စေတသာ ဝိပုလေန မဟဂ္ဂတေန အပ္ပမာဏေန အဝေရေန အဗျာပဇ္ဇေန ဖရိတွာ ဝိဟရတိ။

၇၈. ‘‘သော ‘အတ္ထိ ဣဒံ, အတ္ထိ ဟီနံ, အတ္ထိ ပဏီတံ, အတ္ထိ ဣမဿ သညာဂတဿ ဥတ္တရိံ နိဿရဏ’န္တိ ပဇာနာတိ။ တဿ ဧဝံ ဇာနတော ဧဝံ ပဿတော ကာမာသဝါပိ စိတ္တံ ဝိမုစ္စတိ, ဘဝါသဝါပိ စိတ္တံ ဝိမုစ္စတိ, အဝိဇ္ဇာသဝါပိ စိတ္တံ ဝိမုစ္စတိ။ ဝိမုတ္တသ္မိံ ဝိမုတ္တမိတိ ဉာဏံ ဟောတိ။ ‘ခီဏာ ဇာတိ, ဝုသိတံ ဗြဟ္မစရိယံ, ကတံ ကရဏီယံ, နာပရံ ဣတ္ထတ္တာယာ’တိ ပဇာနာတိ ။ အယံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ – ‘ဘိက္ခု သိနာတော အန္တရေန သိနာနေနာ’’’တိ။

၇၉. တေန ခေါ ပန သမယေန သုန္ဒရိကဘာရဒွါဇော ဗြာဟ္မဏော ဘဂဝတော အဝိဒူရေ နိသိန္နော ဟောတိ။ အထ ခေါ သုန္ဒရိကဘာရဒွါဇော ဗြာဟ္မဏော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဂစ္ဆတိ ပန ဘဝံ ဂေါတမော ဗာဟုကံ နဒိံ သိနာယိတု’’န္တိ? ‘‘ကိံ, ဗြာဟ္မဏ, ဗာဟုကာယ နဒိယာ? ကိံ ဗာဟုကာ နဒီ ကရိဿတီ’’တိ? ‘‘လောက္ခသမ္မတာ [လောခ္ယသမ္မတာ (သီ.), မောက္ခသမ္မတာ (ဣ.)] ဟိ, ဘော ဂေါတမ, ဗာဟုကာ နဒီ ဗဟုဇနဿ, ပုညသမ္မတာ ဟိ, ဘော ဂေါတမ, ဗာဟုကာ နဒီ ဗဟုဇနဿ, ဗာဟုကာယ ပန နဒိယာ ဗဟုဇနော ပါပကမ္မံ ကတံ ပဝါဟေတီ’’တိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ သုန္ဒရိကဘာရဒွါဇံ ဗြာဟ္မဏံ ဂါထာဟိ အဇ္ဈဘာသိ –

‘‘ဗာဟုကံ အဓိကက္ကဉ္စ၊ ဂယံ သုန္ဒရိကံ မပိ [သုန္ဒရိကာမပိ (သီ. သျာ. ဣ.)၊ သုန္ဒရိကံ မဟိံ (ဣတိပိ)]။

သရဿတိံ ပယာဂဉ္စ၊ အထော ဗာဟုမတိံ နဒိံ။

နိစ္စမ္ပိ ဗာလော ပက္ခန္ဒော [ပက္ခန္နော (သီ. သျာ. ဣ.)]၊ ကဏှကမ္မော န သုဇ္ဈတိ။

‘‘ကိံ သုန္ဒရိကာ ကရိဿတိ၊ ကိံ ပယာဂါ [ပယာဂေါ (သီ. သျာ. ဣ.)] ကိံ ဗာဟုကာ နဒီ။

ဝေရိံ ကတကိဗ္ဗိသံ နရံ၊ န ဟိ နံ သောဓယေ ပါပကမ္မိနံ။

‘‘သုဒ္ဓဿ ဝေ သဒါ ဖဂ္ဂု၊ သုဒ္ဓဿုပေါသထော သဒါ။

သုဒ္ဓဿ သုစိကမ္မဿ၊ သဒါ သမ္ပဇ္ဇတေ ဝတံ။

ဣဓေဝ သိနာဟိ ဗြာဟ္မဏ၊ သဗ္ဗဘူတေသု ကရောဟိ ခေမတံ။

‘‘သစေ မုသာ န ဘဏသိ၊ သစေ ပါဏံ န ဟိံသသိ။

သစေ အဒိန္နံ နာဒိယသိ၊ သဒ္ဒဟာနော အမစ္ဆရီ။

ကိံ ကာဟသိ ဂယံ ဂန္တွာ၊ ဥဒပါနောပိ တေ ဂယာ’’တိ။

၈၀. ဧဝံ ဝုတ္တေ, သုန္ဒရိကဘာရဒွါဇော ဗြာဟ္မဏော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အဘိက္ကန္တံ, ဘော ဂေါတမ, အဘိက္ကန္တံ, ဘော ဂေါတမ! သေယျထာပိ, ဘော ဂေါတမ, နိက္ကုဇ္ဇိတံ ဝါ ဥက္ကုဇ္ဇေယျ, ပဋိစ္ဆန္နံ ဝါ ဝိဝရေယျ, မူဠှဿ ဝါ မဂ္ဂံ အာစိက္ခေယျ, အန္ဓကာရေ ဝါ တေလပဇ္ဇောတံ ဓါရေယျ – စက္ခုမန္တော ရူပါနိ ဒက္ခန္တီတိ; ဧဝမေဝံ ဘောတာ ဂေါတမေန အနေကပရိယာယေန ဓမ္မော ပကာသိတော။ ဧသာဟံ ဘဝန္တံ ဂေါတမံ သရဏံ ဂစ္ဆာမိ ဓမ္မဉ္စ ဘိက္ခုသံဃဉ္စ။ လဘေယျာဟံ ဘောတော ဂေါတမဿ သန္တိကေ ပဗ္ဗဇ္ဇံ, လဘေယျံ ဥပသမ္ပဒ’’န္တိ။ အလတ္ထ ခေါ သုန္ဒရိကဘာရဒွါဇော ဗြာဟ္မဏော ဘဂဝတော သန္တိကေ ပဗ္ဗဇ္ဇံ, အလတ္ထ ဥပသမ္ပဒံ။ အစိရူပသမ္ပန္နော ခေါ ပနာယသ္မာ ဘာရဒွါဇော ဧကော ဝူပကဋ္ဌော အပ္ပမတ္တော အာတာဣ ပဟိတတ္တော ဝိဟရန္တော နစိရဿေဝ – ယဿတ္ထာယ ကုလပုတ္တာ သမ္မဒေဝ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇန္တိ တဒနုတ္တရံ – ဗြဟ္မစရိယပရိယောသာနံ ဒိဋ္ဌေဝဓမ္မေ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတွာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟာသိ။ ‘‘ခီဏာ ဇာတိ, ဝုသိတံ ဗြဟ္မစရိယံ, ကတံ ကရဏီယံ, နာပရံ ဣတ္ထတ္တာယာ’’တိ အဗ္ဘညာသိ။ အညတရော ခေါ ပနာယသ္မာ ဘာရဒွါဇော အရဟတံ အဟောသီတိ။

ဝတ္ထသုတ္တံ နိဋ္ဌိတံ သတ္တမံ။

၈. သလ္လေခသုတ္တံ

၈၁. ဧဝံ မေ သုတံ – ဧကံ သမယံ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ မဟာစုန္ဒော သာယနှသမယံ ပဋိသလ္လာနာ ဝုဋ္ဌိတော ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ အာယသ္မာ မဟာစုန္ဒော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ယာ ဣမာ, ဘန္တေ, အနေကဝိဟိတာ ဒိဋ္ဌိယော လောကေ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ – အတ္တဝါဒပဋိသံယုတ္တာ ဝါ လောကဝါဒပဋိသံယုတ္တာ ဝါ – အာဒိမေဝ နု ခေါ, ဘန္တေ, ဘိက္ခုနော မနသိကရောတော ဧဝမေတာသံ ဒိဋ္ဌီနံ ပဟာနံ ဟောတိ, ဧဝမေတာသံ ဒိဋ္ဌီနံ ပဋိနိဿဂ္ဂေါ ဟောတီ’’တိ?

၈၂. ‘‘ယာ ဣမာ, စုန္ဒ, အနေကဝိဟိတာ ဒိဋ္ဌိယော လောကေ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ – အတ္တဝါဒပဋိသံယုတ္တာ ဝါ လောကဝါဒပဋိသံယုတ္တာ ဝါ – ယတ္ထ စေတာ ဒိဋ္ဌိယော ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ ယတ္ထ စ အနုသေန္တိ ယတ္ထ စ သမုဒါစရန္တိ တံ ‘နေတံ မမ, နေသောဟမသ္မိ, န မေ သော အတ္တာ’တိ – ဧဝမေတံ ယထာဘူတံ သမ္မပ္ပညာ ပဿတော ဧဝမေတာသံ ဒိဋ္ဌီနံ ပဟာနံ ဟောတိ, ဧဝမေတာသံ ဒိဋ္ဌီနံ ပဋိနိဿဂ္ဂေါ ဟောတိ။

‘‘ဌာနံ ခေါ ပနေတံ, စုန္ဒ, ဝိဇ္ဇတိ ယံ ဣဓေကစ္စော ဘိက္ခု ဝိဝိစ္စေဝ ကာမေဟိ ဝိဝိစ္စ အကုသလေဟိ ဓမ္မေဟိ သဝိတက္ကံ သဝိစာရံ ဝိဝေကဇံ ဣတိသုခံ ပဌမံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရေယျ။ တဿ ဧဝမဿ – ‘သလ္လေခေန ဝိဟရာမီ’တိ။ န ခေါ ပနေတေ, စုန္ဒ, အရိယဿ ဝိနယေ သလ္လေခါ ဝုစ္စန္တိ။ ဒိဋ္ဌဓမ္မသုခဝိဟာရာ ဧတေ အရိယဿ ဝိနယေ ဝုစ္စန္တိ။

‘‘ဌာနံ ခေါ ပနေတံ, စုန္ဒ, ဝိဇ္ဇတိ ယံ ဣဓေကစ္စော ဘိက္ခု ဝိတက္ကဝိစာရာနံ ဝူပသမာ အဇ္ဈတ္တံ သမ္ပသာဒနံ စေတသော ဧကောဒိဘာဝံ အဝိတက္ကံ အဝိစာရံ သမာဓိဇံ ဣတိသုခံ ဒုတိယံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရေယျ။ တဿ ဧဝမဿ – ‘သလ္လေခေန ဝိဟရာမီ’တိ။ န ခေါ ပနေတေ, စုန္ဒ, အရိယဿ ဝိနယေ သလ္လေခါ ဝုစ္စန္တိ။ ဒိဋ္ဌဓမ္မသုခဝိဟာရာ ဧတေ အရိယဿ ဝိနယေ ဝုစ္စန္တိ။

‘‘ဌာနံ ခေါ ပနေတံ, စုန္ဒ, ဝိဇ္ဇတိ ယံ ဣဓေကစ္စော ဘိက္ခု ဣတိယာ စ ဝိရာဂါ ဥပေက္ခကော စ ဝိဟရေယျ, သတော စ သမ္ပဇာနော သုခဉ္စ ကာယေန ပဋိသံဝေဒေယျ, ယံ တံ အရိယာ အာစိက္ခန္တိ – ‘ဥပေက္ခကော သတိမာ သုခဝိဟာရီ’တိ တတိယံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရေယျ။ တဿ ဧဝမဿ – ‘သလ္လေခေန ဝိဟရာမီ’တိ။ န ခေါ ပနေတေ, စုန္ဒ, အရိယဿ ဝိနယေ သလ္လေခါ ဝုစ္စန္တိ။ ဒိဋ္ဌဓမ္မသုခဝိဟာရာ ဧတေ အရိယဿ ဝိနယေ ဝုစ္စန္တိ။

‘‘ဌာနံ ခေါ ပနေတံ, စုန္ဒ, ဝိဇ္ဇတိ ယံ ဣဓေကစ္စော ဘိက္ခု သုခဿ စ ပဟာနာ ဒုက္ခဿ စ ပဟာနာ ပုဗ္ဗေဝ သောမနဿဒေါမနဿာနံ အတ္ထင်္ဂမာ အဒုက္ခမသုံ ဥပေက္ခာသတိပါရိသုဒ္ဓိံ စတုတ္ထံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရေယျ။ တဿ ဧဝမဿ – ‘သလ္လေခေန ဝိဟရာမီ’တိ။ န ခေါ ပနေတေ, စုန္ဒ, အရိယဿ ဝိနယေ သလ္လေခါ ဝုစ္စန္တိ။ ဒိဋ္ဌဓမ္မသုခဝိဟာရာ ဧတေ အရိယဿ ဝိနယေ ဝုစ္စန္တိ။

‘‘ဌာနံ ခေါ ပနေတံ, စုန္ဒ, ဝိဇ္ဇတိ ယံ ဣဓေကစ္စော ဘိက္ခု သဗ္ဗသော ရူပသညာနံ သမတိက္ကမာ, ပဋိဃသညာနံ အတ္ထင်္ဂမာ, နာနတ္တသညာနံ အမနသိကာရာ, ‘အနန္တော အာကာသော’တိ အာကာသာနဉ္စာယတနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရေယျ။ တဿ ဧဝမဿ – ‘သလ္လေခေန ဝိဟရာမီ’တိ။ န ခေါ ပနေတေ, စုန္ဒ, အရိယဿ ဝိနယေ သလ္လေခါ ဝုစ္စန္တိ။ သန္တာ ဧတေ ဝိဟာရာ အရိယဿ ဝိနယေ ဝုစ္စန္တိ။

‘‘ဌာနံ ခေါ ပနေတံ, စုန္ဒ, ဝိဇ္ဇတိ ယံ ဣဓေကစ္စော ဘိက္ခု သဗ္ဗသော အာကာသာနဉ္စာယတနံ သမတိက္ကမ္မ ‘အနန္တံ ဝိညာဏ’န္တိ ဝိညာဏဉ္စာယတနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရေယျ။ တဿ ဧဝမဿ – ‘သလ္လေခေန ဝိဟရာမီ’တိ။ န ခေါ ပနေတေ, စုန္ဒ, အရိယဿ ဝိနယေ သလ္လေခါ ဝုစ္စန္တိ။ သန္တာ ဧတေ ဝိဟာရာ အရိယဿ ဝိနယေ ဝုစ္စန္တိ။

‘‘ဌာနံ ခေါ ပနေတံ, စုန္ဒ, ဝိဇ္ဇတိ ယံ ဣဓေကစ္စော ဘိက္ခု သဗ္ဗသော ဝိညာဏဉ္စာယတနံ သမတိက္ကမ္မ ‘နတ္ထိ ကိဉ္စီ’တိ အာကိဉ္စညာယတနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရေယျ။ တဿ ဧဝမဿ – ‘သလ္လေခေန ဝိဟရာမီ’တိ။ န ခေါ ပနေတေ, စုန္ဒ, အရိယဿ ဝိနယေ သလ္လေခါ ဝုစ္စန္တိ။ သန္တာ ဧတေ ဝိဟာရာ အရိယဿ ဝိနယေ ဝုစ္စန္တိ။

‘‘ဌာနံ ခေါ ပနေတံ, စုန္ဒ, ဝိဇ္ဇတိ ယံ ဣဓေကစ္စော ဘိက္ခု သဗ္ဗသော အာကိဉ္စညာယတနံ သမတိက္ကမ္မ နေဝသညာနာသညာယတနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရေယျ။ တဿ ဧဝမဿ – ‘သလ္လေခေန ဝိဟရာမီ’တိ ။ န ခေါ ပနေတေ, စုန္ဒ, အရိယဿ ဝိနယေ သလ္လေခါ ဝုစ္စန္တိ။ သန္တာ ဧတေ ဝိဟာရာ အရိယဿ ဝိနယေ ဝုစ္စန္တိ။

၈၃. ‘‘ဣဓ ခေါ ပန ဝေါ, စုန္ဒ, သလ္လေခေါ ကရဏီယော။ ‘ပရေ ဝိဟိံသကာ ဘဝိဿန္တိ, မယမေတ္ထ အဝိဟိံသကာ ဘဝိဿာမာ’တိ သလ္လေခေါ ကရဏီယော။ ‘ပရေ ပါဏာတိပါတီ ဘဝိဿန္တိ, မယမေတ္ထ ပါဏာတိပါတာ ပဋိဝိရတာ ဘဝိဿာမာ’တိ သလ္လေခေါ ကရဏီယော။ ‘ပရေ အဒိန္နာဒါယီ ဘဝိဿန္တိ, မယမေတ္ထ အဒိန္နာဒါနာ ပဋိဝိရတာ ဘဝိဿာမာ’တိ သလ္လေခေါ ကရဏီယော။ ‘ပရေ အဗြဟ္မစာရီ ဘဝိဿန္တိ, မယမေတ္ထ ဗြဟ္မစာရီ ဘဝိဿာမာ’တိ သလ္လေခေါ ကရဏီယော။ ‘ပရေ မုသာဝါဒီ ဘဝိဿန္တိ, မယမေတ္ထ မုသာဝါဒါ ပဋိဝိရတာ ဘဝိဿာမာ’တိ သလ္လေခေါ ကရဏီယော။ ‘ပရေ ပိသုဏဝါစာ [ပိသုဏာ ဝါစာ (သီ. ဣ.)] ဘဝိဿန္တိ, မယမေတ္ထ ပိသုဏာယ ဝါစာယ ပဋိဝိရတာ ဘဝိဿာမာ’တိ သလ္လေခေါ ကရဏီယော။ ‘ပရေ ဖရုသဝါစာ [ဖရုသာ ဝါစာ (သီ. ဣ.)] ဘဝိဿန္တိ, မယမေတ္ထ ဖရုသာယ ဝါစာယ ပဋိဝိရတာ ဘဝိဿာမာ’တိ သလ္လေခေါ ကရဏီယော။ ‘ပရေ သမ္ဖပ္ပလာဣ ဘဝိဿန္တိ, မယမေတ္ထ သမ္ဖပ္ပလာပါ ပဋိဝိရတာ ဘဝိဿာမာ’တိ သလ္လေခေါ ကရဏီယော။ ‘ပရေ အဘိဇ္ဈာလူ ဘဝိဿန္တိ, မယမေတ္ထ အနဘိဇ္ဈာလူ ဘဝိဿာမာ’တိ သလ္လေခေါ ကရဏီယော။ ‘ပရေ ဗျာပန္နစိတ္တာ ဘဝိဿန္တိ, မယမေတ္ထ အဗျာပန္နစိတ္တာ ဘဝိဿာမာ’တိ သလ္လေခေါ ကရဏီယော။ ‘ပရေ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌီ ဘဝိဿန္တိ, မယမေတ္ထ သမ္မာဒိဋ္ဌီ ဘဝိဿာမာ’တိ သလ္လေခေါ ကရဏီယော။ ‘ပရေ မိစ္ဆာသင်္ကပ္ပါ ဘဝိဿန္တိ, မယမေတ္ထ သမ္မာသင်္ကပ္ပါ ဘဝိဿာမာ’တိ သလ္လေခေါ ကရဏီယော။ ‘ပရေ မိစ္ဆာဝါစာ ဘဝိဿန္တိ, မယမေတ္ထ သမ္မာဝါစာ ဘဝိဿာမာ’တိ သလ္လေခေါ ကရဏီယော။ ‘ပရေ မိစ္ဆာကမ္မန္တာ ဘဝိဿန္တိ, မယမေတ္ထ သမ္မာကမ္မန္တာ ဘဝိဿာမာ’တိ သလ္လေခေါ ကရဏီယော။ ‘ပရေ မိစ္ဆာအာဇီဝါ ဘဝိဿန္တိ, မယမေတ္ထ သမ္မာအာဇီဝါ ဘဝိဿာမာ’တိ သလ္လေခေါ ကရဏီယော။ ‘ပရေ မိစ္ဆာဝါယာမာ ဘဝိဿန္တိ, မယမေတ္ထ သမ္မာဝါယာမာ ဘဝိဿာမာ’တိ သလ္လေခေါ ကရဏီယော။ ‘ပရေ မိစ္ဆာသတီ ဘဝိဿန္တိ, မယမေတ္ထ သမ္မာသတီ ဘဝိဿာမာ’တိ သလ္လေခေါ ကရဏီယော။ ‘ပရေ မိစ္ဆာသမာဓိ ဘဝိဿန္တိ, မယမေတ္ထ သမ္မာသမာဓီ ဘဝိဿာမာ’တိ သလ္လေခေါ ကရဏီယော။ ‘ပရေ မိစ္ဆာဉာဏီ ဘဝိဿန္တိ, မယမေတ္ထ သမ္မာဉာဏီ ဘဝိဿာမာ’တိ သလ္လေခေါ ကရဏီယော။ ‘ပရေ မိစ္ဆာဝိမုတ္တီ ဘဝိဿန္တိ, မယမေတ္ထ သမ္မာဝိမုတ္တီ ဘဝိဿာမာ’တိ သလ္လေခေါ ကရဏီယော။

‘‘‘ပရေ ထီနမိဒ္ဓပရိယုဋ္ဌိတာ ဘဝိဿန္တိ, မယမေတ္ထ ဝိဂတထီနမိဒ္ဓါ ဘဝိဿာမာ’တိ သလ္လေခေါ ကရဏီယော ။ ‘ပရေ ဥဒ္ဓတာ ဘဝိဿန္တိ, မယမေတ္ထ အနုဒ္ဓတာ ဘဝိဿာမာ’တိ သလ္လေခေါ ကရဏီယော။ ‘ပရေ ဝိစိကိစ္ဆီ [ဝေစိကိစ္ဆီ (သီ. ဣ. က.)] ဘဝိဿန္တိ, မယမေတ္ထ တိဏ္ဏဝိစိကိစ္ဆာ ဘဝိဿာမာ’တိ သလ္လေခေါ ကရဏီယော။ ‘ပရေ ကောဓနာ ဘဝိဿန္တိ, မယမေတ္ထ အက္ကောဓနာ ဘဝိဿာမာ’တိ သလ္လေခေါ ကရဏီယော။ ‘ပရေ ဥပနာဟီ ဘဝိဿန္တိ, မယမေတ္ထ အနုပနာဟီ ဘဝိဿာမာ’တိ သလ္လေခေါ ကရဏီယော။ ‘ပရေ မက္ခီ ဘဝိဿန္တိ , မယမေတ္ထ အမက္ခီ ဘဝိဿာမာ’တိ သလ္လေခေါ ကရဏီယော။ ‘ပရေ ပဠာသီ ဘဝိဿန္တိ, မယမေတ္ထ အပဠာသီ ဘဝိဿာမာ’တိ သလ္လေခေါ ကရဏီယော။ ‘ပရေ ဣဿုကီ ဘဝိဿန္တိ, မယမေတ္ထ အနိဿုကီ ဘဝိဿာမာ’တိ သလ္လေခေါ ကရဏီယော။ ‘ပရေ မစ္ဆရီ ဘဝိဿန္တိ, မယမေတ္ထ အမစ္ဆရီ ဘဝိဿာမာ’တိ သလ္လေခေါ ကရဏီယော။ ‘ပရေ သဌာ ဘဝိဿန္တိ, မယမေတ္ထ အသဌာ ဘဝိဿာမာ’တိ သလ္လေခေါ ကရဏီယော။ ‘ပရေ မာယာဝီ ဘဝိဿန္တိ, မယမေတ္ထ အမာယာဝီ ဘဝိဿာမာ’တိ သလ္လေခေါ ကရဏီယော။ ‘ပရေ ထဒ္ဓါ ဘဝိဿန္တိ, မယမေတ္ထ အတ္ထဒ္ဓါ ဘဝိဿာမာ’တိ သလ္လေခေါ ကရဏီယော။ ‘ပရေ အတိမာနီ ဘဝိဿန္တိ, မယမေတ္ထ အနတိမာနီ ဘဝိဿာမာ’တိ သလ္လေခေါ ကရဏီယော။ ‘ပရေ ဒုဗ္ဗစာ ဘဝိဿန္တိ, မယမေတ္ထ သုဝစာ ဘဝိဿာမာ’တိ သလ္လေခေါ ကရဏီယော။ ‘ပရေ ပါပမိတ္တာ ဘဝိဿန္တိ, မယမေတ္ထ ကလျာဏမိတ္တာ ဘဝိဿာမာ’တိ သလ္လေခေါ ကရဏီယော။ ‘ပရေ ပမတ္တာ ဘဝိဿန္တိ, မယမေတ္ထ အပ္ပမတ္တာ ဘဝိဿာမာ’တိ သလ္လေခေါ ကရဏီယော။ ‘ပရေ အဿဒ္ဓါ ဘဝိဿန္တိ, မယမေတ္ထ သဒ္ဓါ ဘဝိဿာမာ’တိ သလ္လေခေါ ကရဏီယော။ ‘ပရေ အဟိရိကာ ဘဝိဿန္တိ, မယမေတ္ထ ဟိရိမနာ ဘဝိဿာမာ’တိ သလ္လေခေါ ကရဏီယော။ ‘ပရေ အနောတ္တာဣ [အနောတ္တပ္ပီ (က.)] ဘဝိဿန္တိ, မယမေတ္ထ ဩတ္တာဣ ဘဝိဿာမာ’တိ သလ္လေခေါ ကရဏီယော။ ‘ပရေ အပ္ပဿုတာ ဘဝိဿန္တိ, မယမေတ္ထ ဗဟုဿုတာ ဘဝိဿာမာ’တိ သလ္လေခေါ ကရဏီယော။ ‘ပရေ ကုသီတာ ဘဝိဿန္တိ, မယမေတ္ထ အာရဒ္ဓဝီရိယာ ဘဝိဿာမာ’တိ သလ္လေခေါ ကရဏီယော။ ‘ပရေ မုဋ္ဌဿတီ ဘဝိဿန္တိ, မယမေတ္ထ ဥပဋ္ဌိတဿတီ ဘဝိဿာမာ’တိ သလ္လေခေါ ကရဏီယော။ ‘ပရေ ဒုပ္ပညာ ဘဝိဿန္တိ, မယမေတ္ထ ပညာသမ္ပန္နာ ဘဝိဿာမာ’တိ သလ္လေခေါ ကရဏီယော။ ‘ပရေ သန္ဒိဋ္ဌိပရာမာသီ အာဓါနဂ္ဂါဟီ ဒုပ္ပဋိနိဿဂ္ဂီ ဘဝိဿန္တိ, မယမေတ္ထ အသန္ဒိဋ္ဌိပရာမာသီ အနာဓါနဂ္ဂါဟီ သုပ္ပဋိနိဿဂ္ဂီ ဘဝိဿာမာ’တိ သလ္လေခေါ ကရဏီယော။

၈၄. ‘‘စိတ္တုပ္ပါဒမ္ပိ ခေါ အဟံ, စုန္ဒ, ကုသလေသု ဓမ္မေသု ဗဟုကာရံ [ဗဟူပကာရံ (က.)] ဝဒါမိ, ကော ပန ဝါဒေါ ကာယေန ဝါစာယ အနုဝိဓီယနာသု! တသ္မာတိဟ, စုန္ဒ, ‘ပရေ ဝိဟိံသကာ ဘဝိဿန္တိ, မယမေတ္ထ အဝိဟိံသကာ ဘဝိဿာမာ’တိ စိတ္တံ ဥပ္ပါဒေတဗ္ဗံ။ ‘ပရေ ပါဏာတိပါတီ ဘဝိဿန္တိ, မယမေတ္ထ ပါဏာတိပါတာ ပဋိဝိရတာ ဘဝိဿာမာ’တိ စိတ္တံ ဥပ္ပါဒေတဗ္ဗံ။‘ပရေ သန္ဒိဋ္ဌိပရာမာသီ အာဓါနဂ္ဂါဟီ ဒုပ္ပဋိနိဿဂ္ဂီ ဘဝိဿန္တိ, မယမေတ္ထ အသန္ဒိဋ္ဌိပရာမာသီ အနာဓါနဂ္ဂါဟီ သုပ္ပဋိနိဿဂ္ဂီ ဘဝိဿာမာ’တိ စိတ္တံ ဥပ္ပါဒေတဗ္ဗံ။

၈၅. ‘‘သေယျထာပိ, စုန္ဒ, ဝိသမော မဂ္ဂေါ အဿ, တဿ [မဂ္ဂေါ တဿာဿ (သီ. သျာ. ဣ.)] အညော သမော မဂ္ဂေါ ပရိက္ကမနာယ; သေယျထာ ဝါ ပန, စုန္ဒ, ဝိသမံ တိတ္ထံ အဿ, တဿ အညံ သမံ တိတ္ထံ ပရိက္ကမနာယ; ဧဝမေဝ ခေါ, စုန္ဒ, ဝိဟိံသကဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ အဝိဟိံသာ ဟောတိ ပရိက္ကမနာယ, ပါဏာတိပါတိဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ ပါဏာတိပါတာ ဝေရမဏီ ဟောတိ ပရိက္ကမနာယ, အဒိန္နာဒါယိဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ အဒိန္နာဒါနာ ဝေရမဏီ ဟောတိ ပရိက္ကမနာယ, အဗြဟ္မစာရိဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ အဗြဟ္မစရိယာ ဝေရမဏီ ဟောတိ ပရိက္ကမနာယ , မုသာဝါဒိဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ မုသာဝါဒါ ဝေရမဏီ ဟောတိ ပရိက္ကမနာယ, ပိသုဏဝါစဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ ပိသုဏာယ ဝါစာယ ဝေရမဏီ ဟောတိ ပရိက္ကမနာယ, ဖရုသဝါစဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ ဖရုသာယ ဝါစာယ ဝေရမဏီ ဟောတိ ပရိက္ကမနာယ, သမ္ဖပ္ပလာပိဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ သမ္ဖပ္ပလာပါ ဝေရမဏီ ဟောတိ ပရိက္ကမနာယ, အဘိဇ္ဈာလုဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ အနဘိဇ္ဈာ ဟောတိ ပရိက္ကမနာယ, ဗျာပန္နစိတ္တဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ အဗျာပါဒေါ ဟောတိ ပရိက္ကမနာယ, မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ သမ္မာဒိဋ္ဌိ ဟောတိ ပရိက္ကမနာယ, မိစ္ဆာသင်္ကပ္ပဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ သမ္မာသင်္ကပ္ပော ဟောတိ ပရိက္ကမနာယ, မိစ္ဆာဝါစဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ သမ္မာဝါစာ ဟောတိ ပရိက္ကမနာယ, မိစ္ဆာကမ္မန္တဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ သမ္မာကမ္မန္တော ဟောတိ ပရိက္ကမနာယ, မိစ္ဆာအာဇီဝဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ သမ္မာအာဇီဝေါ ဟောတိ ပရိက္ကမနာယ, မိစ္ဆာဝါယာမဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ သမ္မာဝါယာမော ဟောတိ ပရိက္ကမနာယ, မိစ္ဆာသတိဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ သမ္မာသတိ ဟောတိ ပရိက္ကမနာယ, မိစ္ဆာသမာဓိဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ သမ္မာသမာဓိ ဟောတိ ပရိက္ကမနာယ, မိစ္ဆာဉာဏိဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ သမ္မာဉာဏံ ဟောတိ ပရိက္ကမနာယ, မိစ္ဆာဝိမုတ္တိဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ သမ္မာဝိမုတ္တိ ဟောတိ ပရိက္ကမနာယ။

‘‘ထီနမိဒ္ဓပရိယုဋ္ဌိတဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ ဝိဂတထိနမိဒ္ဓတာ ဟောတိ ပရိက္ကမနာယ, ဥဒ္ဓတဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ အနုဒ္ဓစ္စံ ဟောတိ ပရိက္ကမနာယ, ဝိစိကိစ္ဆိဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ တိဏ္ဏဝိစိကိစ္ဆတာ ဟောတိ ပရိက္ကမနာယ, ကောဓနဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ အက္ကောဓေါ ဟောတိ ပရိက္ကမနာယ, ဥပနာဟိဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ အနုပနာဟော ဟောတိ ပရိက္ကမနာယ, မက္ခိဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ အမက္ခော ဟောတိ ပရိက္ကမနာယ, ပဠာသိဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ အပဠာသော ဟောတိ ပရိက္ကမနာယ , ဣဿုကိဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ အနိဿုကိတာ ဟောတိ ပရိက္ကမနာယ, မစ္ဆရိဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ အမစ္ဆရိယံ ဟောတိ ပရိက္ကမနာယ, သဌဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ အသာဌေယျံ ဟောတိ ပရိက္ကမနာယ, မာယာဝိဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ အမာယာ [အမာယာဝိတာ (က.)] ဟောတိ ပရိက္ကမနာယ, ထဒ္ဓဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ အတ္ထဒ္ဓိယံ ဟောတိ ပရိက္ကမနာယ, အတိမာနိဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ အနတိမာနော ဟောတိ ပရိက္ကမနာယ, ဒုဗ္ဗစဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ သောဝစဿတာ ဟောတိ ပရိက္ကမနာယ, ပါပမိတ္တဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ ကလျာဏမိတ္တတာ ဟောတိ ပရိက္ကမနာယ, ပမတ္တဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ အပ္ပမာဒေါ ဟောတိ ပရိက္ကမနာယ, အဿဒ္ဓဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ သဒ္ဓါ ဟောတိ ပရိက္ကမနာယ, အဟိရိကဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ ဟိရီ ဟောတိ ပရိက္ကမနာယ, အနောတ္တာပိဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ ဩတ္တပ္ပံ ဟောတိ ပရိက္ကမနာယ, အပ္ပဿုတဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ ဗာဟုသစ္စံ ဟောတိ ပရိက္ကမနာယ, ကုသီတဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ ဝီရိယာရမ္ဘော ဟောတိ ပရိက္ကမနာယ, မုဋ္ဌဿတိဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ ဥပဋ္ဌိတဿတိတာ ဟောတိ ပရိက္ကမနာယ, ဒုပ္ပညဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ ပညာသမ္ပဒါ ဟောတိ ပရိက္ကမနာယ , သန္ဒိဋ္ဌိပရာမာသိ-အာဓါနဂ္ဂါဟိ-ဒုပ္ပဋိနိဿဂ္ဂိဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ အသန္ဒိဋ္ဌိပရာမာသိအနာဓါနဂ္ဂါဟိ-သုပ္ပဋိနိဿဂ္ဂိတာ ဟောတိ ပရိက္ကမနာယ။

၈၆. ‘‘သေယျထာပိ, စုန္ဒ, ယေ ကေစိ အကုသလာ ဓမ္မာ သဗ္ဗေ တေ အဓေါဘာဂင်္ဂမနီယာ [အဓေါဘာဝင်္ဂမနီယာ (သီ. သျာ. ဣ.)], ယေ ကေစိ ကုသလာ ဓမ္မာ သဗ္ဗေ တေ ဥပရိဘာဂင်္ဂမနီယာ [ဥပရိဘာဝင်္ဂမနီယာ (သီ. သျာ. ဣ.)], ဧဝမေဝ ခေါ, စုန္ဒ, ဝိဟိံသကဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ အဝိဟိံသာ ဟောတိ ဥပရိဘာဂါယ [ဥပရိဘာဝါယ (သီ. သျာ. က.)], ပါဏာတိပါတိဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ ပါဏာတိပါတာ ဝေရမဏီ ဟောတိ ဥပရိဘာဂါယ။ပေ.။ သန္ဒိဋ္ဌိပရာမာသိ-အာဓါနဂ္ဂါဟိ-ဒုပ္ပဋိနိဿဂ္ဂိဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ အသန္ဒိဋ္ဌိပရာမာသိ-အနာဓါနဂ္ဂါဟိ-သုပ္ပဋိနိဿဂ္ဂိတာ ဟောတိ ဥပရိဘာဂါယ။

၈၇. ‘‘သော ဝတ, စုန္ဒ, အတ္တနာ ပလိပပလိပန္နော ပရံ ပလိပပလိပန္နံ ဥဒ္ဓရိဿတီတိ နေတံ ဌာနံ ဝိဇ္ဇတိ။ သော ဝတ, စုန္ဒ, အတ္တနာ အပလိပပလိပန္နော ပရံ ပလိပပလိပန္နံ ဥဒ္ဓရိဿတီတိ ဌာနမေတံ ဝိဇ္ဇတိ။ သော ဝတ, စုန္ဒ, အတ္တနာ အဒန္တော အဝိနီတော အပရိနိဗ္ဗုတော ပရံ ဒမေဿတိ ဝိနေဿတိ ပရိနိဗ္ဗာပေဿတီတိ နေတံ ဌာနံ ဝိဇ္ဇတိ။ သော ဝတ , စုန္ဒ, အတ္တနာ ဒန္တော ဝိနီတော ပရိနိဗ္ဗုတော ပရံ ဒမေဿတိ ဝိနေဿတိ ပရိနိဗ္ဗာပေဿတီတိ ဌာနမေတံ ဝိဇ္ဇတိ။ ဧဝမေဝ ခေါ, စုန္ဒ, ဝိဟိံသကဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ အဝိဟိံသာ ဟောတိ ပရိနိဗ္ဗာနာယ, ပါဏာတိပါတိဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ ပါဏာတိပါတာ ဝေရမဏီ ဟောတိ ပရိနိဗ္ဗာနာယ။ အဒိန္နာဒါယိဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ အဒိန္နာဒါနာ ဝေရမဏီ ဟောတိ ပရိနိဗ္ဗာနာယ။ အဗြဟ္မစာရိဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ အဗြဟ္မစရိယာ ဝေရမဏီ ဟောတိ ပရိနိဗ္ဗာနာယ။ မုသာဝါဒိဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ မုသာဝါဒါ ဝေရမဏီ ဟောတိ ပရိနိဗ္ဗာနာယ။ ပိသုဏဝါစဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ ပိသုဏာယ ဝါစာယ ဝေရမဏီ ဟောတိ ပရိနိဗ္ဗာနာယ။ ဖရုသဝါစဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ ဖရုသာယ ဝါစာယ ဝေရမဏီ ဟောတိ ပရိနိဗ္ဗာနာယ။ သမ္ဖပ္ပလာပိဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ သမ္ဖပ္ပလာပါ ဝေရမဏီ ဟောတိ ပရိနိဗ္ဗာနာယ။ အဘိဇ္ဈာလုဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ အနဘိဇ္ဈာ ဟောတိ ပရိနိဗ္ဗာနာယ။ ဗျာပန္နစိတ္တဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ အဗျာပါဒေါ ဟောတိ ပရိနိဗ္ဗာနာယ။ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ သမ္မာဒိဋ္ဌိ ဟောတိ ပရိနိဗ္ဗာနာယ။ မိစ္ဆာသင်္ကပ္ပဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ သမ္မာသင်္ကပ္ပော ဟောတိ ပရိနိဗ္ဗာနာယ။ မိစ္ဆာဝါစဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ သမ္မာဝါစာ ဟောတိ ပရိနိဗ္ဗာနာယ။ မိစ္ဆာကမ္မန္တဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ သမ္မာကမ္မန္တော ဟောတိ ပရိနိဗ္ဗာနာယ။ မိစ္ဆာအာဇီဝဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ သမ္မာအာဇီဝေါ ဟောတိ ပရိနိဗ္ဗာနာယ။ မိစ္ဆာဝါယာမဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ သမ္မာဝါယာမော ဟောတိ ပရိနိဗ္ဗာနာယ။ မိစ္ဆာသတိဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ သမ္မာသတိ ဟောတိ ပရိနိဗ္ဗာနာယ။ မိစ္ဆာသမာဓိဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ သမ္မာသမာဓိ ဟောတိ ပရိနိဗ္ဗာနာယ။ မိစ္ဆာဉာဏိဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ သမ္မာဉာဏံ ဟောတိ ပရိနိဗ္ဗာနာယ။ မိစ္ဆာဝိမုတ္တိဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ သမ္မာဝိမုတ္တိ ဟောတိ ပရိနိဗ္ဗာနာယ။

‘‘ထီနမိဒ္ဓပရိယုဋ္ဌိတဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ ဝိဂတထိနမိဒ္ဓတာ ဟောတိ ပရိနိဗ္ဗာနာယ။ ဥဒ္ဓတဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ အနုဒ္ဓစ္စံ ဟောတိ ပရိနိဗ္ဗာနာယ။ ဝိစိကိစ္ဆိဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ တိဏ္ဏဝိစိကိစ္ဆတာ ဟောတိ ပရိနိဗ္ဗာနာယ။ ကောဓနဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ အက္ကောဓေါ ဟောတိ ပရိနိဗ္ဗာနာယ။ ဥပနာဟိဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ အနုပနာဟော ဟောတိ ပရိနိဗ္ဗာနာယ။ မက္ခိဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ အမက္ခော ဟောတိ ပရိနိဗ္ဗာနာယ။ ပဠာသိဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ အပဠာသော ဟောတိ ပရိနိဗ္ဗာနာယ။ ဣဿုကိဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ အနိဿုကိတာ ဟောတိ ပရိနိဗ္ဗာနာယ။ မစ္ဆရိဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ အမစ္ဆရိယံ ဟောတိ ပရိနိဗ္ဗာနာယ။ သဌဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ အသာဌေယျံ ဟောတိ ပရိနိဗ္ဗာနာယ။ မာယာဝိဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ အမာယာ ဟောတိ ပရိနိဗ္ဗာနာယ။ ထဒ္ဓဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ အတ္ထဒ္ဓိယံ ဟောတိ ပရိနိဗ္ဗာနာယ။ အတိမာနိဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ အနတိမာနော ဟောတိ ပရိနိဗ္ဗာနာယ။ ဒုဗ္ဗစဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ သောဝစဿတာ ဟောတိ ပရိနိဗ္ဗာနာယ။ ပါပမိတ္တဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ ကလျာဏမိတ္တတာ ဟောတိ ပရိနိဗ္ဗာနာယ။ ပမတ္တဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ အပ္ပမာဒေါ ဟောတိ ပရိနိဗ္ဗာနာယ။ အဿဒ္ဓဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ သဒ္ဓါ ဟောတိ ပရိနိဗ္ဗာနာယ။ အဟိရိကဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ ဟိရီ ဟောတိ ပရိနိဗ္ဗာနာယ။ အနောတ္တာပိဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ ဩတ္တပ္ပံ ဟောတိ ပရိနိဗ္ဗာနာယ။ အပ္ပဿုတဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ ဗာဟုသစ္စံ ဟောတိ ပရိနိဗ္ဗာနာယ။ ကုသီတဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ ဝီရိယာရမ္ဘော ဟောတိ ပရိနိဗ္ဗာနာယ။ မုဋ္ဌဿတိဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ ဥပဋ္ဌိတဿတိတာ ဟောတိ ပရိနိဗ္ဗာနာယ။ ဒုပ္ပညဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ ပညာသမ္ပဒါ ဟောတိ ပရိနိဗ္ဗာနာယ။ သန္ဒိဋ္ဌိပရာမာသိ-အာဓါနဂ္ဂါဟိ-ဒုပ္ပဋိနိဿဂ္ဂိဿ ပုရိသပုဂ္ဂလဿ အသန္ဒိဋ္ဌိပရာမာသိ-အနာဓါနဂ္ဂါဟိ-သုပ္ပဋိနိဿဂ္ဂိတာ ဟောတိ ပရိနိဗ္ဗာနာယ။

၈၈. ‘‘ဣတိ ခေါ, စုန္ဒ, ဒေသိတော မယာ သလ္လေခပရိယာယော, ဒေသိတော စိတ္တုပ္ပါဒပရိယာယော, ဒေသိတော ပရိက္ကမနပရိယာယော, ဒေသိတော ဥပရိဘာဂပရိယာယော, ဒေသိတော ပရိနိဗ္ဗာနပရိယာယော။ ယံ ခေါ, စုန္ဒ, သတ္ထာရာ ကရဏီယံ သာဝကာနံ ဟိတေသိနာ အနုကမ္ပကေန အနုကမ္ပံ ဥပါဒါယ, ကတံ ဝေါ တံ မယာ။ ‘ဧတာနိ, စုန္ဒ, ရုက္ခမူလာနိ, ဧတာနိ သုညာဂါရာနိ, ဈာယထ, စုန္ဒ, မာ ပမာဒတ္ထ, မာ ပစ္ဆာဝိပ္ပဋိသာရိနော အဟုဝတ္ထ’ – အယံ ခေါ အမှာကံ အနုသာသနီ’’တိ။

ဣဒမဝေါစ ဘဂဝါ။ အတ္တမနော အာယသ္မာ မဟာစုန္ဒော ဘဂဝတော ဘာသိတံ အဘိနန္ဒီတိ။

စတုတ္တာလီသပဒါ ဝုတ္တာ၊ သန္ဓယော ပဉ္စ ဒေသိတာ။

သလ္လေခေါ နာမ သုတ္တန္တော၊ ဂမ္ဘီရော သာဂရူပမောတိ။

သလ္လေခသုတ္တံ နိဋ္ဌိတံ အဋ္ဌမံ။

၉. သမ္မာဒိဋ္ဌိသုတ္တံ

၈၉. ဧဝံ မေ သုတံ – ဧကံ သမယံ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ။ တတြ ခေါ အာယသ္မာ သာရိပုတ္တော ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘အာဝုသော ဘိက္ခဝေ’’တိ။ ‘‘အာဝုသော’’တိ ခေါ တေ ဘိက္ခူ အာယသ္မတော သာရိပုတ္တဿ ပစ္စဿောသုံ။ အာယသ္မာ သာရိပုတ္တော ဧတဒဝေါစ –

‘‘‘သမ္မာဒိဋ္ဌိ [သမ္မာဒိဋ္ဌီ (သီ. သျာ.)] သမ္မာဒိဋ္ဌီ’တိ, အာဝုသော, ဝုစ္စတိ။ ကိတ္တာဝတာ နု ခေါ, အာဝုသော, အရိယသာဝကော သမ္မာဒိဋ္ဌိ ဟောတိ, ဥဇုဂတာဿ ဒိဋ္ဌိ, ဓမ္မေ အဝေစ္စပ္ပသာဒေန သမန္နာဂတော, အာဂတော ဣမံ သဒ္ဓမ္မ’’န္တိ?

‘‘ဒူရတောပိ ခေါ မယံ, အာဝုသော, အာဂစ္ဆေယျာမ အာယသ္မတော သာရိပုတ္တဿ သန္တိကေ ဧတဿ ဘာသိတဿ အတ္ထမညာတုံ။ သာဓု ဝတာယသ္မန္တံယေဝ သာရိပုတ္တံ ပဋိဘာတု ဧတဿ ဘာသိတဿ အတ္ထော။ အာယသ္မတော သာရိပုတ္တဿ သုတွာ ဘိက္ခူ ဓါရေဿန္တီ’’တိ။ ‘‘တေန ဟိ, အာဝုသော, သုဏာထ, သာဓုကံ မနသိ ကရောထ, ဘာသိဿာမီ’’တိ။ ‘‘ဧဝမာဝုသော’’တိ ခေါ တေ ဘိက္ခူ အာယသ္မတော သာရိပုတ္တဿ ပစ္စဿောသုံ။ အာယသ္မာ သာရိပုတ္တော ဧတဒဝေါစ –

‘‘ယတော ခေါ, အာဝုသော, အရိယသာဝကော အကုသလဉ္စ ပဇာနာတိ, အကုသလမူလဉ္စ ပဇာနာတိ, ကုသလဉ္စ ပဇာနာတိ, ကုသလမူလဉ္စ ပဇာနာတိ – ဧတ္တာဝတာပိ ခေါ, အာဝုသော, အရိယသာဝကော သမ္မာဒိဋ္ဌိ ဟောတိ, ဥဇုဂတာဿ ဒိဋ္ဌိ, ဓမ္မေ အဝေစ္စပ္ပသာဒေန သမန္နာဂတော, အာဂတော ဣမံ သဒ္ဓမ္မံ။ ကတမံ ပနာဝုသော, အကုသလံ, ကတမံ အကုသလမူလံ, ကတမံ ကုသလံ, ကတမံ ကုသလမူလံ? ပါဏာတိပါတော ခေါ, အာဝုသော, အကုသလံ, အဒိန္နာဒါနံ အကုသလံ, ကာမေသုမိစ္ဆာစာရော အကုသလံ, မုသာဝါဒေါ အကုသလံ, ပိသုဏာ ဝါစာ [ပိသုဏဝါစာ (က.)] အကုသလံ, ဖရုသာ ဝါစာ [ဖရုသဝါစာ (က.)] အကုသလံ, သမ္ဖပ္ပလာပေါ အကုသလံ, အဘိဇ္ဈာ အကုသလံ, ဗျာပါဒေါ အကုသလံ, မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိ အကုသလံ – ဣဒံ ဝုစ္စတာဝုသော အကုသလံ။ ကတမဉ္စာဝုသော, အကုသလမူလံ? လောဘော အကုသလမူလံ, ဒေါသော အကုသလမူလံ, မောဟော အကုသလမူလံ – ဣဒံ ဝုစ္စတာဝုသော, အကုသလမူလံ။

‘‘ကတမဉ္စာဝုသော , ကုသလံ? ပါဏာတိပါတာ ဝေရမဏီ ကုသလံ, အဒိန္နာဒါနာ ဝေရမဏီ ကုသလံ, ကာမေသုမိစ္ဆာစာရာ ဝေရမဏီ ကုသလံ, မုသာဝါဒါ ဝေရမဏီ ကုသလံ, ပိသုဏာယ ဝါစာယ ဝေရမဏီ ကုသလံ, ဖရုသာယ ဝါစာယ ဝေရမဏီ ကုသလံ, သမ္ဖပ္ပလာပါ ဝေရမဏီ ကုသလံ, အနဘိဇ္ဈာ ကုသလံ, အဗျာပါဒေါ ကုသလံ, သမ္မာဒိဋ္ဌိ ကုသလံ – ဣဒံ ဝုစ္စတာဝုသော, ကုသလံ။ ကတမဉ္စာဝုသော, ကုသလမူလံ? အလောဘော ကုသလမူလံ, အဒေါသော ကုသလမူလံ, အမောဟော ကုသလမူလံ – ဣဒံ ဝုစ္စတာဝုသော, ကုသလမူလံ။

‘‘ယတော ခေါ, အာဝုသော, အရိယသာဝကော ဧဝံ အကုသလံ ပဇာနာတိ, ဧဝံ အကုသလမူလံ ပဇာနာတိ, ဧဝံ ကုသလံ ပဇာနာတိ, ဧဝံ ကုသလမူလံ ပဇာနာတိ, သော သဗ္ဗသော ရာဂါနုသယံ ပဟာယ, ပဋိဃာနုသယံ ပဋိဝိနောဒေတွာ, ‘အသ္မီ’တိ ဒိဋ္ဌိမာနာနုသယံ သမူဟနိတွာ, အဝိဇ္ဇံ ပဟာယ ဝိဇ္ဇံ ဥပ္ပါဒေတွာ, ဒိဋ္ဌေဝဓမ္မေ ဒုက္ခဿန္တကရော ဟောတိ – ဧတ္တာဝတာပိ ခေါ, အာဝုသော, အရိယသာဝကော သမ္မာဒိဋ္ဌိ ဟောတိ, ဥဇုဂတာဿ ဒိဋ္ဌိ, ဓမ္မေ အဝေစ္စပ္ပသာဒေန သမန္နာဂတော, အာဂတော ဣမံ သဒ္ဓမ္မ’’န္တိ။

၉၀. ‘‘သာဓါဝုသော’’တိ ခေါ တေ ဘိက္ခူ အာယသ္မတော သာရိပုတ္တဿ ဘာသိတံ အဘိနန္ဒိတွာ အနုမောဒိတွာ အာယသ္မန္တံ သာရိပုတ္တံ ဥတ္တရိ [ဥတ္တရိံ (သီ. သျာ. ဣ.)] ပဉ္ဟံ အပုစ္ဆုံ [အပုစ္ဆိံသု (သျာ.)] – ‘‘သိယာ ပနာဝုသော, အညောပိ ပရိယာယော ယထာ အရိယသာဝကော သမ္မာဒိဋ္ဌိ ဟောတိ, ဥဇုဂတာဿ ဒိဋ္ဌိ, ဓမ္မေ အဝေစ္စပ္ပသာဒေန သမန္နာဂတော, အာဂတော ဣမံ သဒ္ဓမ္မ’’န္တိ?

‘‘သိယာ, အာဝုသော။ ယတော ခေါ, အာဝုသော, အရိယသာဝကော အာဟာရဉ္စ ပဇာနာတိ, အာဟာရသမုဒယဉ္စ ပဇာနာတိ, အာဟာရနိရောဓဉ္စ ပဇာနာတိ, အာဟာရနိရောဓဂါမိနိံ ပဋိပဒဉ္စ ပဇာနာတိ – ဧတ္တာဝတာပိ ခေါ, အာဝုသော, အရိယသာဝကော သမ္မာဒိဋ္ဌိ ဟောတိ, ဥဇုဂတာဿ ဒိဋ္ဌိ, ဓမ္မေ အဝေစ္စပ္ပသာဒေန သမန္နာဂတော, အာဂတော ဣမံ သဒ္ဓမ္မံ။ ကတမော ပနာဝုသော, အာဟာရော, ကတမော အာဟာရသမုဒယော, ကတမော အာဟာရနိရောဓေါ, ကတမာ အာဟာရနိရောဓဂါမိနီ ပဋိပဒါ? စတ္တာရောမေ, အာဝုသော, အာဟာရာ ဘူတာနံ ဝါ သတ္တာနံ ဌိတိယာ, သမ္ဘဝေသီနံ ဝါ အနုဂ္ဂဟာယ။ ကတမေ စတ္တာရော? ကဗဠီကာရော အာဟာရော ဩဠာရိကော ဝါ သုခုမော ဝါ, ဖဿော ဒုတိယော, မနောသဉ္စေတနာ တတိယာ, ဝိညာဏံ စတုတ္ထံ။ တဏှာသမုဒယာ အာဟာရသမုဒယော, တဏှာနိရောဓါ အာဟာရနိရောဓေါ, အယမေဝ အရိယော အဋ္ဌင်္ဂိကော မဂ္ဂေါ အာဟာရနိရောဓဂါမိနီ ပဋိပဒါ, သေယျထိဒံ – သမ္မာဒိဋ္ဌိ သမ္မာသင်္ကပ္ပော သမ္မာဝါစာ သမ္မာကမ္မန္တော , သမ္မာအာဇီဝေါ သမ္မာဝါယာမော သမ္မာသတိ သမ္မာသမာဓိ’။

‘‘ယတော ခေါ, အာဝုသော, အရိယသာဝကော ဧဝံ အာဟာရံ ပဇာနာတိ, ဧဝံ အာဟာရသမုဒယံ ပဇာနာတိ, ဧဝံ အာဟာရနိရောဓံ ပဇာနာတိ, ဧဝံ အာဟာရနိရောဓဂါမိနိံ ပဋိပဒံ ပဇာနာတိ, သော သဗ္ဗသော ရာဂါနုသယံ ပဟာယ, ပဋိဃာနုသယံ ပဋိဝိနောဒေတွာ, ‘အသ္မီ’တိ ဒိဋ္ဌိမာနာနုသယံ သမူဟနိတွာ, အဝိဇ္ဇံ ပဟာယ ဝိဇ္ဇံ ဥပ္ပါဒေတွာ, ဒိဋ္ဌေဝဓမ္မေ ဒုက္ခဿန္တကရော ဟောတိ – ဧတ္တာဝတာပိ ခေါ, အာဝုသော, အရိယသာဝကော သမ္မာဒိဋ္ဌိ ဟောတိ, ဥဇုဂတာဿ ဒိဋ္ဌိ, ဓမ္မေ အဝေစ္စပ္ပသာဒေန သမန္နာဂတော, အာဂတော ဣမံ သဒ္ဓမ္မ’’န္တိ။

၉၁. ‘‘သာဓါဝုသော’’တိ ခေါ တေ ဘိက္ခူ အာယသ္မတော သာရိပုတ္တဿ ဘာသိတံ အဘိနန္ဒိတွာ အနုမောဒိတွာ အာယသ္မန္တံ သာရိပုတ္တံ ဥတ္တရိ ပဉ္ဟံ အပုစ္ဆုံ – ‘‘သိယာ ပနာဝုသော, အညောပိ ပရိယာယော ယထာ အရိယသာဝကော သမ္မာဒိဋ္ဌိ ဟောတိ, ဥဇုဂတာဿ ဒိဋ္ဌိ, ဓမ္မေ အဝေစ္စပ္ပသာဒေန သမန္နာဂတော, အာဂတော ဣမံ သဒ္ဓမ္မ’’န္တိ?

‘‘သိယာ, အာဝုသော။ ယတော ခေါ, အာဝုသော, အရိယသာဝကော ဒုက္ခဉ္စ ပဇာနာတိ, ဒုက္ခသမုဒယဉ္စ ပဇာနာတိ, ဒုက္ခနိရောဓဉ္စ ပဇာနာတိ, ဒုက္ခနိရောဓဂါမိနိံ ပဋိပဒဉ္စ ပဇာနာတိ – ဧတ္တာဝတာပိ ခေါ, အာဝုသော, အရိယသာဝကော သမ္မာဒိဋ္ဌိ ဟောတိ, ဥဇုဂတာဿ ဒိဋ္ဌိ, ဓမ္မေ အဝေစ္စပ္ပသာဒေန သမန္နာဂတော, အာဂတော ဣမံ သဒ္ဓမ္မံ။ ကတမံ ပနာဝုသော, ဒုက္ခံ, ကတမော ဒုက္ခသမုဒယော, ကတမော ဒုက္ခနိရောဓေါ, ကတမာ ဒုက္ခနိရောဓဂါမိနီ ပဋိပဒါ? ဇာတိပိ ဒုက္ခာ, ဇရာပိ ဒုက္ခာ, မရဏမ္ပိ ဒုက္ခံ, သောကပရိဒေဝဒုက္ခဒေါမနဿုပါယာသာပိ ဒုက္ခာ, အပ္ပိယေဟိ သမ္ပယောဂေါပိ ဒုက္ခော, ပိယေဟိ ဝိပ္ပယောဂေါပိ ဒုက္ခော, ယမ္ပိစ္ဆံ န လဘတိ တမ္ပိ ဒုက္ခံ, သံခိတ္တေန ပဉ္စုပါဒါနက္ခန္ဓာ [ပဉ္စုပါဒါနက္ခန္ဓာပိ (က.)] ဒုက္ခာ – ဣဒံ ဝုစ္စတာဝုသော, ဒုက္ခံ။ ကတမော စာဝုသော, ဒုက္ခသမုဒယော? ယာယံ တဏှာ ပေါနောဗ္ဘဝိကာ နန္ဒီရာဂသဟဂတာ [ပေါနောဘဝိကာ (သီ. ဣ.)] တတြတတြာဘိနန္ဒိနီ [နန္ဒိရာဂသဟဂတာ (သီ. ဣ.)], သေယျထိဒံ, ကာမတဏှာ ဘဝတဏှာ ဝိဘဝတဏှာ – အယံ ဝုစ္စတာဝုသော, ဒုက္ခသမုဒယော။ ကတမော စာဝုသော, ဒုက္ခနိရောဓေါ? ယော တဿာယေဝ တဏှာယ အသေသဝိရာဂနိရောဓေါ စာဂေါ ပဋိနိဿဂ္ဂေါ မုတ္တိ အနာလယော – အယံ ဝုစ္စတာဝုသော, ဒုက္ခနိရောဓေါ။ ကတမာ စာဝုသော, ဒုက္ခနိရောဓဂါမိနီ ပဋိပဒါ? အယမေဝ အရိယော အဋ္ဌင်္ဂိကော မဂ္ဂေါ, သေယျထိဒံ, သမ္မာဒိဋ္ဌိ။ပေ.။ သမ္မာသမာဓိ – အယံ ဝုစ္စတာဝုသော, ဒုက္ခနိရောဓဂါမိနီ ပဋိပဒါ။

‘‘ယတော ခေါ, အာဝုသော, အရိယသာဝကော ဧဝံ ဒုက္ခံ ပဇာနာတိ, ဧဝံ ဒုက္ခသမုဒယံ ပဇာနာတိ, ဧဝံ ဒုက္ခနိရောဓံ ပဇာနာတိ, ဧဝံ ဒုက္ခနိရောဓဂါမိနိံ ပဋိပဒံ ပဇာနာတိ, သော သဗ္ဗသော ရာဂါနုသယံ ပဟာယ, ပဋိဃာနုသယံ ပဋိဝိနောဒေတွာ, ‘အသ္မီ’တိ ဒိဋ္ဌိမာနာနုသယံ သမူဟနိတွာ, အဝိဇ္ဇံ ပဟာယ ဝိဇ္ဇံ ဥပ္ပါဒေတွာ, ဒိဋ္ဌေဝဓမ္မေ ဒုက္ခဿန္တကရော ဟောတိ – ဧတ္တာဝတာပိ ခေါ, အာဝုသော, အရိယသာဝကော သမ္မာဒိဋ္ဌိ ဟောတိ, ဥဇုဂတာဿ ဒိဋ္ဌိ, ဓမ္မေ အဝေစ္စပ္ပသာဒေန သမန္နာဂတော, အာဂတော ဣမံ သဒ္ဓမ္မ’’န္တိ။

၉၂. ‘‘သာဓါဝုသော’’တိ ခေါ တေ ဘိက္ခူ အာယသ္မတော သာရိပုတ္တဿ ဘာသိတံ အဘိနန္ဒိတွာ အနုမောဒိတွာ အာယသ္မန္တံ သာရိပုတ္တံ ဥတ္တရိ ပဉ္ဟံ အပုစ္ဆုံ – ‘‘သိယာ ပနာဝုသော, အညောပိ ပရိယာယော ယထာ အရိယသာဝကော သမ္မာဒိဋ္ဌိ ဟောတိ, ဥဇုဂတာဿ ဒိဋ္ဌိ, ဓမ္မေ အဝေစ္စပ္ပသာဒေန သမန္နာဂတော, အာဂတော ဣမံ သဒ္ဓမ္မ’’န္တိ?

‘‘သိယာ, အာဝုသော။ ယတော ခေါ, အာဝုသော, အရိယသာဝကော ဇရာမရဏဉ္စ ပဇာနာတိ, ဇရာမရဏသမုဒယဉ္စ ပဇာနာတိ, ဇရာမရဏနိရောဓဉ္စ ပဇာနာတိ, ဇရာမရဏနိရောဓဂါမိနိံ ပဋိပဒဉ္စ ပဇာနာတိ – ဧတ္တာဝတာပိ ခေါ, အာဝုသော, အရိယသာဝကော သမ္မာဒိဋ္ဌိ ဟောတိ, ဥဇုဂတာဿ ဒိဋ္ဌိ, ဓမ္မေ အဝေစ္စပ္ပသာဒေန သမန္နာဂတော, အာဂတော ဣမံ သဒ္ဓမ္မံ။ ကတမံ ပနာဝုသော, ဇရာမရဏံ, ကတမော ဇရာမရဏသမုဒယော, ကတမော ဇရာမရဏနိရောဓေါ, ကတမာ ဇရာမရဏနိရောဓဂါမိနီ ပဋိပဒါ? ယာ တေသံ တေသံ သတ္တာနံ တမှိ တမှိ သတ္တနိကာယေ ဇရာ ဇီရဏတာ ခဏ္ဍိစ္စံ ပါလိစ္စံ ဝလိတ္တစတာ အာယုနော သံဟာနိ ဣန္ဒ္ရိယာနံ ပရိပါကော – အယံ ဝုစ္စတာဝုသော, ဇရာ။ ကတမဉ္စာဝုသော, မရဏံ? ယာ [ယံ (ဣ. က.), သတိပဋ္ဌာနသုတ္တေပိ] တေသံ တေသံ သတ္တာနံ တမှာ တမှာ သတ္တနိကာယာ စုတိ စဝနတာ ဘေဒေါ အန္တရဓါနံ မစ္စု မရဏံ ကာလံကိရိယာ ခန္ဓာနံ ဘေဒေါ, ကဠေဝရဿ နိက္ခေပေါ, ဇီဝိတိန္ဒ္ရိယဿုပစ္ဆေဒေါ – ဣဒံ ဝုစ္စတာဝုသော, မရဏံ။ ဣတိ အယဉ္စ ဇရာ ဣဒဉ္စ မရဏံ – ဣဒံ ဝုစ္စတာဝုသော, ဇရာမရဏံ။ ဇာတိသမုဒယာ ဇရာမရဏသမုဒယော, ဇာတိနိရောဓါ ဇရာမရဏနိရောဓေါ, အယမေဝ အရိယော အဋ္ဌင်္ဂိကော မဂ္ဂေါ ဇရာမရဏနိရောဓဂါမိနီ ပဋိပဒါ, သေယျထိဒံ – သမ္မာဒိဋ္ဌိ။ပေ.။ သမ္မာသမာဓိ။

‘‘ယတော ခေါ, အာဝုသော, အရိယသာဝကော ဧဝံ ဇရာမရဏံ ပဇာနာတိ, ဧဝံ ဇရာမရဏသမုဒံ ပဇာနာတိ, ဧဝံ ဇရာမရဏနိရောဓံ ပဇာနာတိ, ဧဝံ ဇရာမရဏနိရောဓဂါမိနိံ ပဋိပဒံ ပဇာနာတိ, သော သဗ္ဗသော ရာဂါနုသယံ ပဟာယ။ပေ.။ ဒုက္ခဿန္တကရော ဟောတိ – ဧတ္တာဝတာပိ ခေါ, အာဝုသော, အရိယသာဝကော သမ္မာဒိဋ္ဌိ ဟောတိ, ဥဇုဂတာဿ ဒိဋ္ဌိ, ဓမ္မေ အဝေစ္စပ္ပသာဒေန သမန္နာဂတော, အာဂတော ဣမံ သဒ္ဓမ္မ’’န္တိ။

၉၃. ‘‘သာဓါဝုသော’’တိ ခေါ။ပေ.။ အပုစ္ဆုံ – သိယာ ပနာဝုသော။ပေ.။ ‘‘သိယာ, အာဝုသော။ ယတော ခေါ, အာဝုသော, အရိယသာဝကော ဇာတိဉ္စ ပဇာနာတိ, ဇာတိသမုဒယဉ္စ ပဇာနာတိ, ဇာတိနိရောဓဉ္စ ပဇာနာတိ, ဇာတိနိရောဓဂါမိနိံ ပဋိပဒဉ္စ ပဇာနာတိ – ဧတ္တာဝတာပိ ခေါ, အာဝုသော, အရိယသာဝကော သမ္မာဒိဋ္ဌိ ဟောတိ, ဥဇုဂတာဿ ဒိဋ္ဌိ, ဓမ္မေ အဝေစ္စပ္ပသာဒေန သမန္နာဂတော, အာဂတော ဣမံ သဒ္ဓမ္မံ။ ကတမာ ပနာဝုသော, ဇာတိ, ကတမော ဇာတိသမုဒယော, ကတမော ဇာတိနိရောဓေါ, ကတမာ ဇာတိနိရောဓဂါမိနီ ပဋိပဒါ? ယာ တေသံ တေသံ သတ္တာနံ တမှိ တမှိ သတ္တနိကာယေ ဇာတိ သဉ္ဇာတိ ဩက္ကန္တိ အဘိနိဗ္ဗတ္တိ ခန္ဓာနံ ပါတုဘာဝေါ, အာယတနာနံ ပဋိလာဘော – အယံ ဝုစ္စတာဝုသော, ဇာတိ။ ဘဝသမုဒယာ ဇာတိသမုဒယော, ဘဝနိရောဓါ ဇာတိနိရောဓေါ, အယမေဝ အရိယော အဋ္ဌင်္ဂိကော မဂ္ဂေါ ဇာတိနိရောဓဂါမိနီ ပဋိပဒါ, သေယျထိဒံ – သမ္မာဒိဋ္ဌိ။ပေ.။ သမ္မာသမာဓိ။

‘‘ယတော ခေါ, အာဝုသော, အရိယသာဝကော ဧဝံ ဇာတိံ ပဇာနာတိ, ဧဝံ ဇာတိသမုဒယံ ပဇာနာတိ, ဧဝံ ဇာတိနိရောဓံ ပဇာနာတိ, ဧဝံ ဇာတိနိရောဓဂါမိနိံ ပဋိပဒံ ပဇာနာတိ, သော သဗ္ဗသော ရာဂါနုသယံ ပဟာယ။ပေ.။ ဒုက္ခဿန္တကရော ဟောတိ – ဧတ္တာဝတာပိ ခေါ, အာဝုသော, အရိယသာဝကော သမ္မာဒိဋ္ဌိ ဟောတိ, ဥဇုဂတာဿ ဒိဋ္ဌိ, ဓမ္မေ အဝေစ္စပ္ပသာဒေန သမန္နာဂတော, အာဂတော ဣမံ သဒ္ဓမ္မ’’န္တိ။

၉၄. ‘‘သာဓါဝုသော’’တိ ခေါ။ပေ.။ အပုစ္ဆုံ – သိယာ ပနာဝုသော။ပေ.။ ‘‘သိယာ, အာဝုသော။ ယတော ခေါ, အာဝုသော, အရိယသာဝကော ဘဝဉ္စ ပဇာနာတိ, ဘဝသမုဒယဉ္စ ပဇာနာတိ, ဘဝနိရောဓဉ္စ ပဇာနာတိ, ဘဝနိရောဓဂါမိနိံ ပဋိပဒဉ္စ ပဇာနာတိ – ဧတ္တာဝတာပိ ခေါ, အာဝုသော, အရိယသာဝကော သမ္မာဒိဋ္ဌိ ဟောတိ, ဥဇုဂတာဿ ဒိဋ္ဌိ, ဓမ္မေ အဝေစ္စပ္ပသာဒေန သမန္နာဂတော, အာဂတော ဣမံ သဒ္ဓမ္မံ။ ကတမော ပနာဝုသော, ဘဝေါ, ကတမော ဘဝသမုဒယော, ကတမော ဘဝနိရောဓေါ, ကတမာ ဘဝနိရောဓဂါမိနီ ပဋိပဒါ? တယောမေ, အာဝုသော, ဘဝါ – ကာမဘဝေါ, ရူပဘဝေါ, အရူပဘဝေါ။ ဥပါဒါနသမုဒယာ ဘဝသမုဒယော, ဥပါဒါနနိရောဓါ ဘဝနိရောဓေါ, အယမေဝ အရိယော အဋ္ဌင်္ဂိကော မဂ္ဂေါ ဘဝနိရောဓဂါမိနီ ပဋိပဒါ, သေယျထိဒံ – သမ္မာဒိဋ္ဌိ။ပေ.။ သမ္မာသမာဓိ။

‘‘ယတော ခေါ, အာဝုသော, အရိယသာဝကော ဧဝံ ဘဝံ ပဇာနာတိ, ဧဝံ ဘဝသမုဒယံ ပဇာနာတိ, ဧဝံ ဘဝနိရောဓံ ပဇာနာတိ, ဧဝံ ဘဝနိရောဓဂါမိနိံ ပဋိပဒံ ပဇာနာတိ, သော သဗ္ဗသော ရာဂါနုသယံ ပဟာယ။ပေ.။ ဒုက္ခဿန္တကရော ဟောတိ။ ဧတ္တာဝတာပိ ခေါ, အာဝုသော, အရိယသာဝကော သမ္မာဒိဋ္ဌိ ဟောတိ, ဥဇုဂတာဿ ဒိဋ္ဌိ, ဓမ္မေ အဝေစ္စပ္ပသာဒေန သမန္နာဂတော, အာဂတော ဣမံ သဒ္ဓမ္မ’’န္တိ။

၉၅. ‘‘သာဓါဝုသော’’တိ ခေါ။ပေ.။ အပုစ္ဆုံ – သိယာ ပနာဝုသော။ပေ.။ ‘‘သိယာ, အာဝုသော။ ယတော ခေါ, အာဝုသော, အရိယသာဝကော ဥပါဒါနဉ္စ ပဇာနာတိ, ဥပါဒါနသမုဒယဉ္စ ပဇာနာတိ, ဥပါဒါနနိရောဓဉ္စ ပဇာနာတိ, ဥပါဒါနနိရောဓဂါမိနိံ ပဋိပဒဉ္စ ပဇာနာတိ – ဧတ္တာဝတာပိ ခေါ, အာဝုသော, အရိယသာဝကော သမ္မာဒိဋ္ဌိ ဟောတိ, ဥဇုဂတာဿ ဒိဋ္ဌိ, ဓမ္မေ အဝေစ္စပ္ပသာဒေန သမန္နာဂတော, အာဂတော ဣမံ သဒ္ဓမ္မံ။ ကတမံ ပနာဝုသော, ဥပါဒါနံ, ကတမော ဥပါဒါနသမုဒယော, ကတမော ဥပါဒါနနိရောဓေါ, ကတမာ ဥပါဒါနနိရောဓဂါမိနီ ပဋိပဒါ? စတ္တာရိမာနိ, အာဝုသော, ဥပါဒါနာနိ – ကာမုပါဒါနံ, ဒိဋ္ဌုပါဒါနံ, သီလဗ္ဗတုပါဒါနံ, အတ္တဝါဒုပါဒါနံ။ တဏှာသမုဒယာ ဥပါဒါနသမုဒယော, တဏှာနိရောဓါ ဥပါဒါနနိရောဓေါ, အယမေဝ အရိယော အဋ္ဌင်္ဂိကော မဂ္ဂေါ ဥပါဒါနနိရောဓဂါမိနီ ပဋိပဒါ, သေယျထိဒံ – သမ္မာဒိဋ္ဌိ။ပေ.။ သမ္မာသမာဓိ။

‘‘ယတော ခေါ, အာဝုသော, အရိယသာဝကော ဧဝံ ဥပါဒါနံ ပဇာနာတိ, ဧဝံ ဥပါဒါနသမုဒယံ ပဇာနာတိ, ဧဝံ ဥပါဒါနနိရောဓံ ပဇာနာတိ, ဧဝံ ဥပါဒါနနိရောဓဂါမိနိံ ပဋိပဒံ ပဇာနာတိ, သော သဗ္ဗသော ရာဂါနုသယံ ပဟာယ။ပေ.။ ဒုက္ခဿန္တကရော ဟောတိ – ဧတ္တာဝတာပိ ခေါ, အာဝုသော, အရိယသာဝကော သမ္မာဒိဋ္ဌိ ဟောတိ, ဥဇုဂတာဿ ဒိဋ္ဌိ, ဓမ္မေ အဝေစ္စပ္ပသာဒေန သမန္နာဂတော, အာဂတော ဣမံ သဒ္ဓမ္မ’’န္တိ။

၉၆. ‘‘သာဓါဝုသော’’တိ ခေါ။ပေ.။ အပုစ္ဆုံ – သိယာ ပနာဝုသော။ပေ.။ ‘‘သိယာ, အာဝုသော။ ယတော ခေါ, အာဝုသော, အရိယသာဝကော တဏှဉ္စ ပဇာနာတိ, တဏှာသမုဒယဉ္စ ပဇာနာတိ, တဏှာနိရောဓဉ္စ ပဇာနာတိ, တဏှာနိရောဓဂါမိနိံ ပဋိပဒဉ္စ ပဇာနာတိ – ဧတ္တာဝတာပိ ခေါ, အာဝုသော, အရိယသာဝကော သမ္မာဒိဋ္ဌိ ဟောတိ, ဥဇုဂတာဿ ဒိဋ္ဌိ, ဓမ္မေ အဝေစ္စပ္ပသာဒေန သမန္နာဂတော, အာဂတော ဣမံ သဒ္ဓမ္မံ။ ကတမာ ပနာဝုသော, တဏှာ, ကတမော တဏှာသမုဒယော, ကတမော တဏှာနိရောဓေါ, ကတမာ တဏှာနိရောဓဂါမိနီ ပဋိပဒါ? ဆယိမေ, အာဝုသော, တဏှာကာယာ – ရူပတဏှာ, သဒ္ဒတဏှာ, ဂန္ဓတဏှာ, ရသတဏှာ, ဖောဋ္ဌဗ္ဗတဏှာ, ဓမ္မတဏှာ။ ဝေဒနာသမုဒယာ တဏှာသမုဒယော, ဝေဒနာနိရောဓါ တဏှာနိရောဓေါ, အယမေဝ အရိယော အဋ္ဌင်္ဂိကော မဂ္ဂေါ တဏှာနိရောဓဂါမိနီ ပဋိပဒါ, သေယျထိဒံ – သမ္မာဒိဋ္ဌိ။ပေ.။ သမ္မာသမာဓိ။

‘‘ယတော ခေါ, အာဝုသော, အရိယသာဝကော ဧဝံ တဏှံ ပဇာနာတိ, ဧဝံ တဏှာသမုဒယံ ပဇာနာတိ, ဧဝံ တဏှာနိရောဓံ ပဇာနာတိ, ဧဝံ တဏှာနိရောဓဂါမိနိံ ပဋိပဒံ ပဇာနာတိ, သော သဗ္ဗသော ရာဂါနုသယံ ပဟာယ။ပေ.။ ဒုက္ခဿန္တကရော ဟောတိ – ဧတ္တာဝတာပိ ခေါ, အာဝုသော, အရိယသာဝကော သမ္မာဒိဋ္ဌိ ဟောတိ, ဥဇုဂတာဿ ဒိဋ္ဌိ, ဓမ္မေ အဝေစ္စပ္ပသာဒေန သမန္နာဂတော, အာဂတော ဣမံ သဒ္ဓမ္မ’’န္တိ။

၉၇. ‘‘သာဓါဝုသော’’တိ ခေါ။ပေ.။ အပုစ္ဆုံ – သိယာ ပနာဝုသော။ပေ.။ ‘‘သိယာ, အာဝုသော။ ယတော ခေါ, အာဝုသော, အရိယသာဝကော ဝေဒနဉ္စ ပဇာနာတိ, ဝေဒနာသမုဒယဉ္စ ပဇာနာတိ, ဝေဒနာနိရောဓဉ္စ ပဇာနာတိ, ဝေဒနာနိရောဓဂါမိနိံ ပဋိပဒဉ္စ ပဇာနာတိ – ဧတ္တာဝတာပိ ခေါ, အာဝုသော, အရိယသာဝကော သမ္မာဒိဋ္ဌိ ဟောတိ, ဥဇုဂတာဿ ဒိဋ္ဌိ, ဓမ္မေ အဝေစ္စပ္ပသာဒေန သမန္နာဂတော, အာဂတော ဣမံ သဒ္ဓမ္မံ။ ကတမာ ပနာဝုသော, ဝေဒနာ, ကတမော ဝေဒနာသမုဒယော, ကတမော ဝေဒနာနိရောဓေါ, ကတမာ ဝေဒနာနိရောဓဂါမိနီ ပဋိပဒါ? ဆယိမေ, အာဝုသော, ဝေဒနာကာယာ – စက္ခုသမ္ဖဿဇာ ဝေဒနာ, သောတသမ္ဖဿဇာ ဝေဒနာ, ဃာနသမ္ဖဿဇာ ဝေဒနာ, ဇိဝှာသမ္ဖဿဇာ ဝေဒနာ, ကာယသမ္ဖဿဇာ ဝေဒနာ, မနောသမ္ဖဿဇာ ဝေဒနာ။ ဖဿသမုဒယာ ဝေဒနာသမုဒယော, ဖဿနိရောဓါ ဝေဒနာနိရောဓေါ, အယမေဝ အရိယော အဋ္ဌင်္ဂိကော မဂ္ဂေါ ဝေဒနာနိရောဓဂါမိနီ ပဋိပဒါ, သေယျထိဒံ – သမ္မာဒိဋ္ဌိ။ပေ.။ သမ္မာသမာဓိ။

‘‘ယတော ခေါ, အာဝုသော, အရိယသာဝကော ဧဝံ ဝေဒနံ ပဇာနာတိ, ဧဝံ ဝေဒနာသမုဒယံ ပဇာနာတိ, ဧဝံ ဝေဒနာနိရောဓံ ပဇာနာတိ, ဧဝံ ဝေဒနာနိရောဓဂါမိနိံ ပဋိပဒံ ပဇာနာတိ, သော သဗ္ဗသော ရာဂါနုသယံ ပဟာယ။ပေ.။ ဒုက္ခဿန္တကရော ဟောတိ – ဧတ္တာဝတာပိ ခေါ, အာဝုသော, အရိယသာဝကော သမ္မာဒိဋ္ဌိ ဟောတိ, ဥဇုဂတာဿ ဒိဋ္ဌိ, ဓမ္မေ အဝေစ္စပ္ပသာဒေန သမန္နာဂတော, အာဂတော ဣမံ သဒ္ဓမ္မ’’န္တိ။

၉၈. ‘‘သာဓါဝုသော’’တိ ခေါ။ပေ.။ အပုစ္ဆုံ – သိယာ ပနာဝုသော။ပေ.။ ‘‘သိယာ, အာဝုသော။ ယတော ခေါ, အာဝုသော, အရိယသာဝကော ဖဿဉ္စ ပဇာနာတိ, ဖဿသမုဒယဉ္စ ပဇာနာတိ, ဖဿနိရောဓဉ္စ ပဇာနာတိ, ဖဿနိရောဓဂါမိနိံ ပဋိပဒဉ္စ ပဇာနာတိ – ဧတ္တာဝတာပိ ခေါ, အာဝုသော, အရိယသာဝကော သမ္မာဒိဋ္ဌိ ဟောတိ, ဥဇုဂတာဿ ဒိဋ္ဌိ, ဓမ္မေ အဝေစ္စပ္ပသာဒေန သမန္နာဂတော, အာဂတော ဣမံ သဒ္ဓမ္မံ။ ကတမော ပနာဝုသော, ဖဿော, ကတမော ဖဿသမုဒယော, ကတမော ဖဿနိရောဓေါ, ကတမာ ဖဿနိရောဓဂါမိနီ ပဋိပဒါ? ဆယိမေ, အာဝုသော, ဖဿကာယာ – စက္ခုသမ္ဖဿော, သောတသမ္ဖဿော , ဃာနသမ္ဖဿော, ဇိဝှာသမ္ဖဿော, ကာယသမ္ဖဿော, မနောသမ္ဖဿော။ သဠာယတနသမုဒယာ ဖဿသမုဒယော, သဠာယတနနိရောဓါ ဖဿနိရောဓေါ, အယမေဝ အရိယော အဋ္ဌင်္ဂိကော မဂ္ဂေါ ဖဿနိရောဓဂါမိနီ ပဋိပဒါ, သေယျထိဒံ – သမ္မာဒိဋ္ဌိ။ပေ.။ သမ္မာသမာဓိ။

‘‘ယတော ခေါ, အာဝုသော, အရိယသာဝကော ဧဝံ ဖဿံ ပဇာနာတိ, ဧဝံ ဖဿသမုဒယံ ပဇာနာတိ, ဧဝံ ဖဿနိရောဓံ ပဇာနာတိ, ဧဝံ ဖဿနိရောဓဂါမိနိံ ပဋိပဒံ ပဇာနာတိ, သော သဗ္ဗသော ရာဂါနုသယံ ပဟာယ။ပေ.။ ဒုက္ခဿန္တကရော ဟောတိ – ဧတ္တာဝတာပိ ခေါ, အာဝုသော, အရိယသာဝကော သမ္မာဒိဋ္ဌိ ဟောတိ, ဥဇုဂတာဿ ဒိဋ္ဌိ, ဓမ္မေ အဝေစ္စပ္ပသာဒေန သမန္နာဂတော, အာဂတော ဣမံ သဒ္ဓမ္မ’’န္တိ။

၉၉. ‘‘သာဓါဝုသော’’တိ ခေါ။ပေ.။ အပုစ္ဆုံ – သိယာ ပနာဝုသော။ပေ.။ ‘‘သိယာ, အာဝုသော။ ယတော ခေါ, အာဝုသော, အရိယသာဝကော သဠာယတနဉ္စ ပဇာနာတိ, သဠာယတနသမုဒယဉ္စ ပဇာနာတိ, သဠာယတနနိရောဓဉ္စ ပဇာနာတိ, သဠာယတနနိရောဓဂါမိနိံ ပဋိပဒဉ္စ ပဇာနာတိ – ဧတ္တာဝတာပိ ခေါ, အာဝုသော, အရိယသာဝကော သမ္မာဒိဋ္ဌိ ဟောတိ, ဥဇုဂတာဿ ဒိဋ္ဌိ, ဓမ္မေ အဝေစ္စပ္ပသာဒေန သမန္နာဂတော, အာဂတော ဣမံ သဒ္ဓမ္မံ။ ကတမံ ပနာဝုသော, သဠာယတနံ, ကတမော သဠာယတနသမုဒယော, ကတမော သဠာယတနနိရောဓေါ, ကတမာ သဠာယတနနိရောဓဂါမိနီ ပဋိပဒါ ? ဆယိမာနိ, အာဝုသော, အာယတနာနိ – စက္ခာယတနံ, သောတာယတနံ, ဃာနာယတနံ, ဇိဝှာယတနံ, ကာယာယတနံ, မနာယတနံ။ နာမရူပသမုဒယာ သဠာယတနသမုဒယော, နာမရူပနိရောဓါ သဠာယတနနိရောဓေါ, အယမေဝ အရိယော အဋ္ဌင်္ဂိကော မဂ္ဂေါ သဠာယတနနိရောဓဂါမိနီ ပဋိပဒါ, သေယျထိဒံ – သမ္မာဒိဋ္ဌိ။ပေ.။ သမ္မာသမာဓိ။

‘‘ယတော ခေါ, အာဝုသော, အရိယသာဝကော ဧဝံ သဠာယတနံ ပဇာနာတိ, ဧဝံ သဠာယတနသမုဒယံ ပဇာနာတိ, ဧဝံ သဠာယတနနိရောဓံ ပဇာနာတိ , ဧဝံ သဠာယတနနိရောဓဂါမိနိံ ပဋိပဒံ ပဇာနာတိ, သော သဗ္ဗသော ရာဂါနုသယံ ပဟာယ။ပေ။ ဒုက္ခဿန္တကရော ဟောတိ – ဧတ္တာဝတာပိ ခေါ, အာဝုသော, အရိယသာဝကော သမ္မာဒိဋ္ဌိ ဟောတိ, ဥဇုဂတာဿ ဒိဋ္ဌိ, ဓမ္မေ အဝေစ္စပ္ပသာဒေန သမန္နာဂတော, အာဂတော ဣမံ သဒ္ဓမ္မ’’န္တိ။

၁၀၀. ‘‘သာဓါဝုသော’’တိ ခေါ။ပေ.။ အပုစ္ဆုံ – သိယာ ပနာဝုသော။ပေ.။ ‘‘သိယာ, အာဝုသော။ ယတော ခေါ, အာဝုသော, အရိယသာဝကော နာမရူပဉ္စ ပဇာနာတိ, နာမရူပသမုဒယဉ္စ ပဇာနာတိ, နာမရူပနိရောဓဉ္စ ပဇာနာတိ, နာမရူပနိရောဓဂါမိနိံ ပဋိပဒဉ္စ ပဇာနာတိ – ဧတ္တာဝတာပိ ခေါ, အာဝုသော, အရိယသာဝကော သမ္မာဒိဋ္ဌိ ဟောတိ, ဥဇုဂတာဿ ဒိဋ္ဌိ, ဓမ္မေ အဝေစ္စပ္ပသာဒေန သမန္နာဂတော, အာဂတော ဣမံ သဒ္ဓမ္မံ။ ကတမံ ပနာဝုသော, နာမရူပံ, ကတမော နာမရူပသမုဒယော, ကတမော နာမရူပနိရောဓေါ, ကတမာ နာမရူပနိရောဓဂါမိနီ ပဋိပဒါ? ဝေဒနာ, သညာ, စေတနာ, ဖဿော, မနသိကာရော – ဣဒံ ဝုစ္စတာဝုသော, နာမံ; စတ္တာရိ စ မဟာဘူတာနိ, စတုန္နဉ္စ မဟာဘူတာနံ ဥပါဒါယရူပံ – ဣဒံ ဝုစ္စတာဝုသော, ရူပံ။ ဣတိ ဣဒဉ္စ နာမံ ဣဒဉ္စ ရူပံ – ဣဒံ ဝုစ္စတာဝုသော, နာမရူပံ။ ဝိညာဏသမုဒယာ နာမရူပသမုဒယော, ဝိညာဏနိရောဓါ နာမရူပနိရောဓေါ, အယမေဝ အရိယော အဋ္ဌင်္ဂိကော မဂ္ဂေါ နာမရူပနိရောဓဂါမိနီ ပဋိပဒါ, သေယျထိဒံ – သမ္မာဒိဋ္ဌိ။ပေ.။ သမ္မာသမာဓိ။

‘‘ယတော ခေါ, အာဝုသော, အရိယသာဝကော ဧဝံ နာမရူပံ ပဇာနာတိ, ဧဝံ နာမရူပသမုဒယံ ပဇာနာတိ, ဧဝံ နာမရူပနိရောဓံ ပဇာနာတိ, ဧဝံ နာမရူပနိရောဓဂါမိနိံ ပဋိပဒံ ပဇာနာတိ, သော သဗ္ဗသော ရာဂါနုသယံ ပဟာယ။ပေ.။ ဒုက္ခဿန္တကရော ဟောတိ – ဧတ္တာဝတာပိ ခေါ, အာဝုသော, အရိယသာဝကော သမ္မာဒိဋ္ဌိ ဟောတိ, ဥဇုဂတာဿ ဒိဋ္ဌိ, ဓမ္မေ အဝေစ္စပ္ပသာဒေန သမန္နာဂတော, အာဂတော ဣမံ သဒ္ဓမ္မ’’န္တိ။

၁၀၁. ‘‘သာဓါဝုသော’’တိ ခေါ။ပေ.။ အပုစ္ဆုံ – သိယာ ပနာဝုသော။ပေ.။ ‘‘သိယာ, အာဝုသော။ ယတော ခေါ, အာဝုသော, အရိယသာဝကော ဝိညာဏဉ္စ ပဇာနာတိ, ဝိညာဏသမုဒယဉ္စ ပဇာနာတိ, ဝိညာဏနိရောဓဉ္စ ပဇာနာတိ, ဝိညာဏနိရောဓဂါမိနိံ ပဋိပဒဉ္စ ပဇာနာတိ – ဧတ္တာဝတာပိ ခေါ, အာဝုသော, အရိယသာဝကော သမ္မာဒိဋ္ဌိ ဟောတိ, ဥဇုဂတာဿ ဒိဋ္ဌိ, ဓမ္မေ အဝေစ္စပ္ပသာဒေန သမန္နာဂတော, အာဂတော ဣမံ သဒ္ဓမ္မံ။ ကတမံ ပနာဝုသော, ဝိညာဏံ, ကတမော ဝိညာဏသမုဒယော, ကတမော ဝိညာဏနိရောဓေါ, ကတမာ ဝိညာဏနိရောဓဂါမိနီ ပဋိပဒါ? ဆယိမေ, အာဝုသော, ဝိညာဏကာယာ – စက္ခုဝိညာဏံ, သောတဝိညာဏံ, ဃာနဝိညာဏံ, ဇိဝှာဝိညာဏံ, ကာယဝိညာဏံ, မနောဝိညာဏံ။ သင်္ခါရသမုဒယာ ဝိညာဏသမုဒယော, သင်္ခါရနိရောဓါ ဝိညာဏနိရောဓေါ, အယမေဝ အရိယော အဋ္ဌင်္ဂိကော မဂ္ဂေါ ဝိညာဏနိရောဓဂါမိနီ ပဋိပဒါ, သေယျထိဒံ – သမ္မာဒိဋ္ဌိ။ပေ.။ သမ္မာသမာဓိ။

‘‘ယတော ခေါ, အာဝုသော, အရိယသာဝကော ဧဝံ ဝိညာဏံ ပဇာနာတိ, ဧဝံ ဝိညာဏသမုဒယံ ပဇာနာတိ, ဧဝံ ဝိညာဏနိရောဓံ ပဇာနာတိ, ဧဝံ ဝိညာဏနိရောဓဂါမိနိံ ပဋိပဒံ ပဇာနာတိ , သော သဗ္ဗသော ရာဂါနုသယံ ပဟာယ။ပေ.။ ဒုက္ခဿန္တကရော ဟောတိ – ဧတ္တာဝတာပိ ခေါ, အာဝုသော, အရိယသာဝကော သမ္မာဒိဋ္ဌိ ဟောတိ, ဥဇုဂတာဿ ဒိဋ္ဌိ, ဓမ္မေ အဝေစ္စပ္ပသာဒေန သမန္နာဂတော, အာဂတော ဣမံ သဒ္ဓမ္မ’’န္တိ။

၁၀၂. ‘‘သာဓါဝုသော’’တိ ခေါ။ပေ.။ အပုစ္ဆုံ – သိယာ ပနာဝုသော။ပေ.။ ‘‘သိယာ, အာဝုသော။ ယတော ခေါ, အာဝုသော, အရိယသာဝကော သင်္ခါရေ စ ပဇာနာတိ, သင်္ခါရသမုဒယဉ္စ ပဇာနာတိ, သင်္ခါရနိရောဓဉ္စ ပဇာနာတိ, သင်္ခါရနိရောဓဂါမိနိံ ပဋိပဒဉ္စ ပဇာနာတိ – ဧတ္တာဝတာပိ ခေါ, အာဝုသော, အရိယသာဝကော သမ္မာဒိဋ္ဌိ ဟောတိ, ဥဇုဂတာဿ ဒိဋ္ဌိ, ဓမ္မေ အဝေစ္စပ္ပသာဒေန သမန္နာဂတော, အာဂတော ဣမံ သဒ္ဓမ္မံ။ ကတမေ ပနာဝုသော, သင်္ခါရာ, ကတမော သင်္ခါရသမုဒယော, ကတမော သင်္ခါရနိရောဓေါ, ကတမာ သင်္ခါရနိရောဓဂါမိနီ ပဋိပဒါ? တယောမေ, အာဝုသော, သင်္ခါရာ – ကာယသင်္ခါရော, ဝစီသင်္ခါရော, စိတ္တသင်္ခါရော။ အဝိဇ္ဇာသမုဒယာ သင်္ခါရသမုဒယော, အဝိဇ္ဇာနိရောဓါ သင်္ခါရနိရောဓေါ, အယမေဝ အရိယော အဋ္ဌင်္ဂိကော မဂ္ဂေါ သင်္ခါရနိရောဓဂါမိနီ ပဋိပဒါ, သေယျထိဒံ – သမ္မာဒိဋ္ဌိ။ပေ.။ သမ္မာသမာဓိ။

‘‘ယတော ခေါ, အာဝုသော, အရိယသာဝကော ဧဝံ သင်္ခါရေ ပဇာနာတိ, ဧဝံ သင်္ခါရသမုဒယံ ပဇာနာတိ, ဧဝံ သင်္ခါရနိရောဓံ ပဇာနာတိ, ဧဝံ သင်္ခါရနိရောဓဂါမိနိံ ပဋိပဒံ ပဇာနာတိ, သော သဗ္ဗသော ရာဂါနုသယံ ပဟာယ, ပဋိဃာနုသယံ ပဋိဝိနောဒေတွာ, ‘အသ္မီ’တိ ဒိဋ္ဌိမာနာနုသယံ သမူဟနိတွာ, အဝိဇ္ဇံ ပဟာယ ဝိဇ္ဇံ ဥပ္ပါဒေတွာ, ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ ဒုက္ခဿန္တကရော ဟောတိ – ဧတ္တာဝတာပိ ခေါ, အာဝုသော, အရိယသာဝကော သမ္မာဒိဋ္ဌိ ဟောတိ, ဥဇုဂတာဿ ဒိဋ္ဌိ, ဓမ္မေ အဝေစ္စပ္ပသာဒေန သမန္နာဂတော, အာဂတော ဣမံ သဒ္ဓမ္မ’’န္တိ။

၁၀၃. ‘‘သာဓါဝုသော’’တိ ခေါ။ပေ.။ အပုစ္ဆုံ – သိယာ ပနာဝုသော။ပေ.။ ‘‘သိယာ, အာဝုသော။ ယတော ခေါ, အာဝုသော, အရိယသာဝကော အဝိဇ္ဇဉ္စ ပဇာနာတိ, အဝိဇ္ဇာသမုဒယဉ္စ ပဇာနာတိ, အဝိဇ္ဇာနိရောဓဉ္စ ပဇာနာတိ, အဝိဇ္ဇာနိရောဓဂါမိနိံ ပဋိပဒဉ္စ ပဇာနာတိ – ဧတ္တာဝတာပိ ခေါ, အာဝုသော, အရိယသာဝကော သမ္မာဒိဋ္ဌိ ဟောတိ, ဥဇုဂတာဿ ဒိဋ္ဌိ, ဓမ္မေ အဝေစ္စပ္ပသာဒေန သမန္နာဂတော, အာဂတော ဣမံ သဒ္ဓမ္မံ။ ကတမာ ပနာဝုသော, အဝိဇ္ဇာ, ကတမော အဝိဇ္ဇာသမုဒယော, ကတမော အဝိဇ္ဇာနိရောဓေါ, ကတမာ အဝိဇ္ဇာနိရောဓဂါမိနီ ပဋိပဒါ? ယံ ခေါ, အာဝုသော, ဒုက္ခေ အညာဏံ, ဒုက္ခသမုဒယေ အညာဏံ, ဒုက္ခနိရောဓေ အညာဏံ, ဒုက္ခနိရောဓဂါမိနိယာ ပဋိပဒါယ အညာဏံ – အယံ ဝုစ္စတာဝုသော, အဝိဇ္ဇာ။ အာသဝသမုဒယာ အဝိဇ္ဇာသမုဒယော, အာသဝနိရောဓါ အဝိဇ္ဇာနိရောဓေါ, အယမေဝ အရိယော အဋ္ဌင်္ဂိကော မဂ္ဂေါ အဝိဇ္ဇာနိရောဓဂါမိနီ ပဋိပဒါ, သေယျထိဒံ – သမ္မာဒိဋ္ဌိ။ပေ.။ သမ္မာသမာဓိ။

‘‘ယတော ခေါ, အာဝုသော, အရိယသာဝကော ဧဝံ အဝိဇ္ဇံ ပဇာနာတိ, ဧဝံ အဝိဇ္ဇာသမုဒယံ ပဇာနာတိ, ဧဝံ အဝိဇ္ဇာနိရောဓံ ပဇာနာတိ, ဧဝံ အဝိဇ္ဇာနိရောဓဂါမိနိံ ပဋိပဒံ ပဇာနာတိ, သော သဗ္ဗသော ရာဂါနုသယံ ပဟာယ, ပဋိဃာနုသယံ ပဋိဝိနောဒေတွာ, ‘အသ္မီ’တိ ဒိဋ္ဌိမာနာနုသယံ သမူဟနိတွာ, အဝိဇ္ဇံ ပဟာယ ဝိဇ္ဇံ ဥပ္ပါဒေတွာ, ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ ဒုက္ခဿန္တကရော ဟောတိ – ဧတ္တာဝတာပိ ခေါ, အာဝုသော, အရိယသာဝကော သမ္မာဒိဋ္ဌိ ဟောတိ, ဥဇုဂတာဿ ဒိဋ္ဌိ, ဓမ္မေ အဝေစ္စပ္ပသာဒေန သမန္နာဂတော, အာဂတော ဣမံ သဒ္ဓမ္မ’’န္တိ။

၁၀၄. ‘‘သာဓါဝုသော’’တိ ခေါ တေ ဘိက္ခူ အာယသ္မတော သာရိပုတ္တဿ ဘာသိတံ အဘိနန္ဒိတွာ အနုမောဒိတွာ အာယသ္မန္တံ သာရိပုတ္တံ ဥတ္တရိ ပဉ္ဟံ အပုစ္ဆုံ – ‘‘သိယာ ပနာဝုသော, အညောပိ ပရိယာယော ယထာ အရိယသာဝကော သမ္မာဒိဋ္ဌိ ဟောတိ, ဥဇုဂတာဿ ဒိဋ္ဌိ, ဓမ္မေ အဝေစ္စပ္ပသာဒေန သမန္နာဂတော, အာဂတော ဣမံ သဒ္ဓမ္မ’’န္တိ?

‘‘သိယာ, အာဝုသော။ ယတော ခေါ, အာဝုသော, အရိယသာဝကော အာသဝဉ္စ ပဇာနာတိ, အာသဝသမုဒယဉ္စ ပဇာနာတိ, အာသဝနိရောဓဉ္စ ပဇာနာတိ, အာသဝနိရောဓဂါမိနိံ ပဋိပဒဉ္စ ပဇာနာတိ – ဧတ္တာဝတာပိ ခေါ, အာဝုသော, အရိယသာဝကော သမ္မာဒိဋ္ဌိ ဟောတိ, ဥဇုဂတာဿ ဒိဋ္ဌိ, ဓမ္မေ အဝေစ္စပ္ပသာဒေန သမန္နာဂတော, အာဂတော ဣမံ သဒ္ဓမ္မံ။ ကတမော ပနာဝုသော, အာသဝေါ, ကတမော အာသဝသမုဒယော, ကတမော အာသဝနိရောဓေါ, ကတမာ အာသဝနိရောဓဂါမိနီ ပဋိပဒါတိ? တယောမေ, အာဝုသော, အာသဝါ – ကာမာသဝေါ, ဘဝါသဝေါ, အဝိဇ္ဇာသဝေါ။ အဝိဇ္ဇာသမုဒယာ အာသဝသမုဒယော, အဝိဇ္ဇာနိရောဓါ အာသဝနိရောဓေါ, အယမေဝ အရိယော အဋ္ဌင်္ဂိကော မဂ္ဂေါ အာသဝနိရောဓဂါမိနီ ပဋိပဒါ, သေယျထိဒံ – သမ္မာဒိဋ္ဌိ။ပေ.။ သမ္မာသမာဓိ။

‘‘ယတော ခေါ, အာဝုသော, အရိယသာဝကော ဧဝံ အာသဝံ ပဇာနာတိ, ဧဝံ အာသဝသမုဒယံ ပဇာနာတိ, ဧဝံ အာသဝနိရောဓံ ပဇာနာတိ, ဧဝံ အာသဝနိရောဓဂါမိနိံ ပဋိပဒံ ပဇာနာတိ, သော သဗ္ဗသော ရာဂါနုသယံ ပဟာယ, ပဋိဃာနုသယံ ပဋိဝိနောဒေတွာ, ‘အသ္မီ’တိ ဒိဋ္ဌိမာနာနုသယံ သမူဟနိတွာ, အဝိဇ္ဇံ ပဟာယ ဝိဇ္ဇံ ဥပ္ပါဒေတွာ, ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ ဒုက္ခဿန္တကရော ဟောတိ – ဧတ္တာဝတာပိ ခေါ, အာဝုသော, အရိယသာဝကော သမ္မာဒိဋ္ဌိ ဟောတိ , ဥဇုဂတာဿ ဒိဋ္ဌိ, ဓမ္မေ အဝေစ္စပ္ပသာဒေန သမန္နာဂတော, အာဂတော ဣမံ သဒ္ဓမ္မ’’န္တိ။

ဣဒမဝေါစာယသ္မာ သာရိပုတ္တော။ အတ္တမနာ တေ ဘိက္ခူ အာယသ္မတော သာရိပုတ္တဿ ဘာသိတံ အဘိနန္ဒုန္တိ။

သမ္မာဒိဋ္ဌိသုတ္တံ နိဋ္ဌိတံ နဝမံ။ [ဣတော ပရံ ကေသုစိ ပေါတ္ထကေသု ဣမာပိ ဂါထာယော§ဧဝံ ဒိဿန္တိ –§ဒုက္ခံ ဇရာမရဏံ ဥပါဒါနံ, သဠာယတနံ နာမရူပံ။ ဝိညာဏံ ယာ သာ ပရေ, ကတမာ ပနာဝုသော ပဒါနံ။§ကိံ ဇာတိ တဏှာ စ ဝေဒနာ, အဝိဇ္ဇာယ စတုက္ကနယော။ စတ္တာရိ ပရေ ကတမာ, ပနာဝုသော ပဒါနံ ကေဝလံ။§အာဟာရော စ ဘဝေါ ဖဿော, သင်္ခါရော အာသဝပဉ္စမော။ ယာဝ ပဉ္စ ပရေ ကတမာ, ပနာဝုသော ပဒါနံ ကိံ။§ကတမန္တိ ဆဗ္ဗိဓါ ဝုတ္တံ, ကတမာနိ စတုဗ္ဗိဓါနိ။ ကတမော ပဉ္စဝိဓေါ ဝုတ္တော, သဗ္ဗေသံ ဧကသင်္ခါနံ ပဉ္စနယပဒါနိ စာတိ။ ]

၁၀. မဟာသတိပဋ္ဌာနသုတ္တံ

၁၀၅. ဧဝံ မေ သုတံ – ဧကံ သမယံ ဘဂဝါ ကုရူသု ဝိဟရတိ ကမ္မာသဓမ္မံ နာမ ကုရူနံ နိဂမော။ တတြ ခေါ ဘဂဝါ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘ဘိက္ခဝေါ’’တိ။ ‘‘ဘဒန္တေ’’တိ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ပစ္စဿောသုံ။ ဘဂဝါ ဧတဒဝေါစ –

ဥဒ္ဒေသော

၁၀၆. ‘‘ဧကာယနော အယံ, ဘိက္ခဝေ, မဂ္ဂေါ သတ္တာနံ ဝိသုဒ္ဓိယာ, သောကပရိဒေဝါနံ [ပရိဒ္ဒဝါနံ (သီ. ဣ.)] သမတိက္ကမာယ, ဒုက္ခဒေါမနဿာနံ အတ္ထင်္ဂမာယ, ဉာယဿ အဓိဂမာယ, နိဗ္ဗာနဿ သစ္ဆိကိရိယာယ, ယဒိဒံ စတ္တာရော သတိပဋ္ဌာနာ။

‘‘ကတမေ စတ္တာရော? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ကာယေ ကာယာနုပဿီ ဝိဟရတိ အာတာဣ သမ္ပဇာနော သတိမာ, ဝိနေယျ လောကေ အဘိဇ္ဈာဒေါမနဿံ; ဝေဒနာသု ဝေဒနာနုပဿီ ဝိဟရတိ အာတာဣ သမ္ပဇာနော သတိမာ, ဝိနေယျ လောကေ အဘိဇ္ဈာဒေါမနဿံ; စိတ္တေ စိတ္တာနုပဿီ ဝိဟရတိ အာတာဣ သမ္ပဇာနော သတိမာ, ဝိနေယျ လောကေ အဘိဇ္ဈာဒေါမနဿံ; ဓမ္မေသု ဓမ္မာနုပဿီ ဝိဟရတိ အာတာဣ သမ္ပဇာနော သတိမာ, ဝိနေယျ လောကေ အဘိဇ္ဈာဒေါမနဿံ။

ဥဒ္ဒေသော နိဋ္ဌိတော။

ကာယာနုပဿနာ အာနာပါနပဗ္ဗံ

၁၀၇. ‘‘ကထဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ကာယေ ကာယာနုပဿီ ဝိဟရတိ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု အရညဂတော ဝါ ရုက္ခမူလဂတော ဝါ သုညာဂါရဂတော ဝါ နိသီဒတိ, ပလ္လင်္ကံ အာဘုဇိတွာ, ဥဇုံ ကာယံ ပဏိဓါယ, ပရိမုခံ သတိံ ဥပဋ္ဌပေတွာ။ သော သတောဝ အဿသတိ, သတောဝ [သတော (သီ. သျာ.)] ပဿသတိ။ ဒီဃံ ဝါ အဿသန္တော ‘ဒီဃံ အဿသာမီ’တိ ပဇာနာတိ, ဒီဃံ ဝါ ပဿသန္တော ‘ဒီဃံ ပဿသာမီ’တိ ပဇာနာတိ, ရဿံ ဝါ အဿသန္တော ‘ရဿံ အဿသာမီ’တိ ပဇာနာတိ, ရဿံ ဝါ ပဿသန္တော ‘ရဿံ ပဿသာမီ’တိ ပဇာနာတိ, ‘သဗ္ဗကာယပဋိသံဝေဒီ အဿသိဿာမီ’တိ သိက္ခတိ, ‘သဗ္ဗကာယပဋိသံဝေဒီ ပဿသိဿာမီ’တိ သိက္ခတိ , ‘ပဿမ္ဘယံ ကာယသင်္ခါရံ အဿသိဿာမီ’တိ သိက္ခတိ, ‘ပဿမ္ဘယံ ကာယသင်္ခါရံ ပဿသိဿာမီ’တိ သိက္ခတိ။

‘‘သေယျထာပိ, ဘိက္ခဝေ, ဒက္ခော ဘမကာရော ဝါ ဘမကာရန္တေဝါသီ ဝါ ဒီဃံ ဝါ အဉ္ဆန္တော ‘ဒီဃံ အဉ္ဆာမီ’တိ ပဇာနာတိ, ရဿံ ဝါ အဉ္ဆန္တော ‘ရဿံ အဉ္ဆာမီ’တိ ပဇာနာတိ; ဧဝမေဝ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ဒီဃံ ဝါ အဿသန္တော ‘ဒီဃံ အဿသာမီ’တိ ပဇာနာတိ, ဒီဃံ ဝါ ပဿသန္တော ‘ဒီဃံ ပဿသာမီ’တိ ပဇာနာတိ, ရဿံ ဝါ အဿသန္တော ‘ရဿံ အဿသာမီ’တိ ပဇာနာတိ, ရဿံ ဝါ ပဿသန္တော ‘ရဿံ ပဿသာမီ’တိ ပဇာနာတိ; ‘သဗ္ဗကာယပဋိသံဝေဒီ အဿသိဿာမီ’တိ သိက္ခတိ, ‘သဗ္ဗကာယပဋိသံဝေဒီ ပဿသိဿာမီ’တိ သိက္ခတိ; ‘ပဿမ္ဘယံ ကာယသင်္ခါရံ အဿသိဿာမီ’တိ သိက္ခတိ, ‘ပဿမ္ဘယံ ကာယသင်္ခါရံ ပဿသိဿာမီ’တိ သိက္ခတိ။ ဣတိ အဇ္ဈတ္တံ ဝါ ကာယေ ကာယာနုပဿီ ဝိဟရတိ, ဗဟိဒ္ဓါ ဝါ ကာယေ ကာယာနုပဿီ ဝိဟရတိ, အဇ္ဈတ္တဗဟိဒ္ဓါ ဝါ ကာယေ ကာယာနုပဿီ ဝိဟရတိ; သမုဒယဓမ္မာနုပဿီ ဝါ ကာယသ္မိံ ဝိဟရတိ, ဝယဓမ္မာနုပဿီ ဝါ ကာယသ္မိံ ဝိဟရတိ, သမုဒယဝယဓမ္မာနုပဿီ ဝါ ကာယသ္မိံ ဝိဟရတိ။ ‘အတ္ထိ ကာယော’တိ ဝါ ပနဿ သတိ ပစ္စုပဋ္ဌိတာ ဟောတိ။ ယာဝဒေဝ ဉာဏမတ္တာယ ပဋိဿတိမတ္တာယ အနိဿိတော စ ဝိဟရတိ, န စ ကိဉ္စိ လောကေ ဥပါဒိယတိ။ ဧဝမ္ပိ ခေါ [ဧဝမ္ပိ (သီ. သျာ. ဣ.)], ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ကာယေ ကာယာနုပဿီ ဝိဟရတိ။

အာနာပါနပဗ္ဗံ နိဋ္ဌိတံ။

ကာယာနုပဿနာ ဣရိယာပထပဗ္ဗံ

၁၀၈. ‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ဂစ္ဆန္တော ဝါ ‘ဂစ္ဆာမီ’တိ ပဇာနာတိ, ဌိတော ဝါ ‘ဌိတောမှီ’တိ ပဇာနာတိ, နိသိန္နော ဝါ ‘နိသိန္နောမှီ’တိ ပဇာနာတိ, သယာနော ဝါ ‘သယာနောမှီ’တိ ပဇာနာတိ။ ယထာ ယထာ ဝါ ပနဿ ကာယော ပဏိဟိတော ဟောတိ တထာ တထာ နံ ပဇာနာတိ။ ဣတိ အဇ္ဈတ္တံ ဝါ ကာယေ ကာယာနုပဿီ ဝိဟရတိ, ဗဟိဒ္ဓါ ဝါ ကာယေ ကာယာနုပဿီ ဝိဟရတိ, အဇ္ဈတ္တဗဟိဒ္ဓါ ဝါ ကာယေ ကာယာနုပဿီ ဝိဟရတိ; သမုဒယဓမ္မာနုပဿီ ဝါ ကာယသ္မိံ ဝိဟရတိ, ဝယဓမ္မာနုပဿီ ဝါ ကာယသ္မိံ ဝိဟရတိ, သမုဒယဝယဓမ္မာနုပဿီ ဝါ ကာယသ္မိံ ဝိဟရတိ။ ‘အတ္ထိ ကာယော’တိ ဝါ ပနဿ သတိ ပစ္စုပဋ္ဌိတာ ဟောတိ။ ယာဝဒေဝ ဉာဏမတ္တာယ ပဋိဿတိမတ္တာယ အနိဿိတော စ ဝိဟရတိ, န စ ကိဉ္စိ လောကေ ဥပါဒိယတိ။ ဧဝမ္ပိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ကာယေ ကာယာနုပဿီ ဝိဟရတိ။

ဣရိယာပထပဗ္ဗံ နိဋ္ဌိတံ။

ကာယာနုပဿနာ သမ္ပဇာနပဗ္ဗံ

၁၀၉. ‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု အဘိက္ကန္တေ ပဋိက္ကန္တေ သမ္ပဇာနကာရီ ဟောတိ, အာလောကိတေ ဝိလောကိတေ သမ္ပဇာနကာရီ ဟောတိ, သမိဉ္ဇိတေ ပသာရိတေ သမ္ပဇာနကာရီ ဟောတိ, သံဃာဋိပတ္တစီဝရဓါရဏေ သမ္ပဇာနကာရီ ဟောတိ, အသိတေ ဣတေ ခါယိတေ သာယိတေ သမ္ပဇာနကာရီ ဟောတိ, ဥစ္စာရပဿာဝကမ္မေ သမ္ပဇာနကာရီ ဟောတိ, ဂတေ ဌိတေ နိသိန္နေ သုတ္တေ ဇာဂရိတေ ဘာသိတေ တုဏှီဘာဝေ သမ္ပဇာနကာရီ ဟောတိ။ ဣတိ အဇ္ဈတ္တံ ဝါ ကာယေ ကာယာနုပဿီ ဝိဟရတိ။ပေ.။ ဧဝမ္ပိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ကာယေ ကာယာနုပဿီ ဝိဟရတိ။

သမ္ပဇာနပဗ္ဗံ နိဋ္ဌိတံ။

ကာယာနုပဿနာ ပဋိကူလမနသိကာရပဗ္ဗံ

၁၁၀. ‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ဣမမေဝ ကာယံ ဥဒ္ဓံ ပါဒတလာ, အဓေါ ကေသမတ္ထကာ, တစပရိယန္တံ ပူရံ နာနပ္ပကာရဿ အသုစိနော ပစ္စဝေက္ခတိ – ‘အတ္ထိ ဣမသ္မိံ ကာယေ ကေသာ လောမာ နခါ ဒန္တာ တစော မံသံ နှာရု [နဟာရု (သီ. သျာ. ဣ.)] အဋ္ဌိ အဋ္ဌိမိဉ္ဇံ ဝက္ကံ ဟဒယံ ယကနံ ကိလောမကံ ပိဟကံ ပပ္ဖာသံ အန္တံ အန္တဂုဏံ ဥဒရိယံ ကရီသံ ပိတ္တံ သေမ္ဟံ ပုဗ္ဗော လောဟိတံ သေဒေါ မေဒေါ အဿု ဝသာ ခေဠော သိင္ဃာဏိကာ လသိကာ မုတ္တ’န္တိ [မုတ္တံ မတ္ထလုင်္ဂန္တိ (က.)]။

‘‘သေယျထာပိ, ဘိက္ခဝေ, ဥဘတောမုခါ ပုတောဠိ [မူတောဠီ (သီ. သျာ. ဣ.)] ပူရာ နာနာဝိဟိတဿ ဓညဿ, သေယျထိဒံ – သာလီနံ ဝီဟီနံ မုဂ္ဂါနံ မာသာနံ တိလာနံ တဏ္ဍုလာနံ။ တမေနံ စက္ခုမာ ပုရိသော မုဉ္စိတွာ ပစ္စဝေက္ခေယျ – ‘ဣမေ သာလီ ဣမေ ဝီဟီ ဣမေ မုဂ္ဂါ ဣမေ မာသာ ဣမေ တိလာ ဣမေ တဏ္ဍုလာ’တိ။ ဧဝမေဝ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ဣမမေဝ ကာယံ ဥဒ္ဓံ ပါဒတလာ, အဓေါ ကေသမတ္ထကာ, တစပရိယန္တံ ပူရံ နာနပ္ပကာရဿ အသုစိနော ပစ္စဝေက္ခတိ – ‘အတ္ထိ ဣမသ္မိံ ကာယေ ကေသာ လောမာ။ပေ.။ မုတ္တ’န္တိ။

‘‘ဣတိ အဇ္ဈတ္တံ ဝါ ကာယေ ကာယာနုပဿီ ဝိဟရတိ။ပေ.။ ဧဝမ္ပိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ကာယေ ကာယာနုပဿီ ဝိဟရတိ။

ပဋိကူလမနသိကာရပဗ္ဗံ နိဋ္ဌိတံ။

ကာယာနုပဿနာ ဓါတုမနသိကာရပဗ္ဗံ

၁၁၁. ‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ဣမမေဝ ကာယံ ယထာဌိတံ ယထာပဏိဟိတံ ဓါတုသော ပစ္စဝေက္ခတိ – ‘အတ္ထိ ဣမသ္မိံ ကာယေ ပထဝီဓါတု အာပေါဓါတု တေဇောဓါတု ဝါယောဓါတူ’တိ။

‘‘သေယျထာပိ , ဘိက္ခဝေ, ဒက္ခော ဂေါဃာတကော ဝါ ဂေါဃာတကန္တေဝါသီ ဝါ ဂါဝိံ ဝဓိတွာ စတုမဟာပထေ [စာတုမ္မဟာပထေ (သီ. သျာ. ဣ.)] ဗိလသော ဝိဘဇိတွာ နိသိန္နော အဿ။ ဧဝမေဝ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ဣမမေဝ ကာယံ ယထာဌိတံ ယထာပဏိဟိတံ ဓါတုသော ပစ္စဝေက္ခတိ – ‘အတ္ထိ ဣမသ္မိံ ကာယေ ပထဝီဓါတု အာပေါဓါတု တေဇောဓါတု ဝါယောဓါတူ’တိ။ ဣတိ အဇ္ဈတ္တံ ဝါ ကာယေ ကာယာနုပဿီ ဝိဟရတိ။ပေ.။ ဧဝမ္ပိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ , ဘိက္ခု ကာယေ ကာယာနုပဿီ ဝိဟရတိ။

ဓါတုမနသိကာရပဗ္ဗံ နိဋ္ဌိတံ။

ကာယာနုပဿနာ နဝသိဝထိကပဗ္ဗံ

၁၁၂. ‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု သေယျထာပိ ပဿေယျ သရီရံ သိဝထိကာယ ဆဍ္ဍိတံ ဧကာဟမတံ ဝါ ဒွီဟမတံ ဝါ တီဟမတံ ဝါ ဥဒ္ဓုမာတကံ ဝိနီလကံ ဝိပုဗ္ဗကဇာတံ။ သော ဣမမေဝ ကာယံ ဥပသံဟရတိ – ‘အယမ္ပိ ခေါ ကာယော ဧဝံဓမ္မော ဧဝံဘာဝီ ဧဝံအနတီတော’တိ [ဧတံ အနတီတောတိ (သီ. ဣ.)]။ ဣတိ အဇ္ဈတ္တံ ဝါ ကာယေ ကာယာနုပဿီ ဝိဟရတိ။ပေ.။ ဧဝမ္ပိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ကာယေ ကာယာနုပဿီ ဝိဟရတိ။

‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု သေယျထာပိ ပဿေယျ သရီရံ သိဝထိကာယ ဆဍ္ဍိတံ ကာကေဟိ ဝါ ခဇ္ဇမာနံ ကုလလေဟိ ဝါ ခဇ္ဇမာနံ ဂိဇ္ဈေဟိ ဝါ ခဇ္ဇမာနံ ကင်္ကေဟိ ဝါ ခဇ္ဇမာနံ သုနခေဟိ ဝါ ခဇ္ဇမာနံ ဗျဂ္ဃေဟိ ဝါ ခဇ္ဇမာနံ ဒီဣဟိ ဝါ ခဇ္ဇမာနံ သိင်္ဂါလေဟိ ဝါ [ဂိဇ္ဈေဟိ ဝါ ခဇ္ဇမာနံ, သုဝါနေဟိ ဝါ ခဇ္ဇမာနံ, သိဂါလေဟိ ဝါ (သျာ. ဣ.)] ခဇ္ဇမာနံ ဝိဝိဓေဟိ ဝါ ပါဏကဇာတေဟိ ခဇ္ဇမာနံ။ သော ဣမမေဝ ကာယံ ဥပသံဟရတိ – ‘အယမ္ပိ ခေါ ကာယော ဧဝံဓမ္မော ဧဝံဘာဝီ ဧဝံအနတီတော’တိ။ ဣတိ အဇ္ဈတ္တံ ဝါ ကာယေ ကာယာနုပဿီ ဝိဟရတိ။ပေ.။ ဧဝမ္ပိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ကာယေ ကာယာနုပဿီ ဝိဟရတိ။

‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု သေယျထာပိ ပဿေယျ သရီရံ သိဝထိကာယ ဆဍ္ဍိတံ အဋ္ဌိကသင်္ခလိကံ သမံသလောဟိတံ နှာရုသမ္ဗန္ဓံ။ပေ.။ အဋ္ဌိကသင်္ခလိကံ နိမံသလောဟိတမက္ခိတံ နှာရုသမ္ဗန္ဓံ။ပေ.။ အဋ္ဌိကသင်္ခလိကံ အပဂတမံသလောဟိတံ နှာရုသမ္ဗန္ဓံ။ပေ.။ အဋ္ဌိကာနိ အပဂတသမ္ဗန္ဓာနိ [အပဂတနှာရုသမ္ဗန္ဓာနိ (သျာ.)] ဒိသာ ဝိဒိသာ ဝိက္ခိတ္တာနိ, အညေန ဟတ္ထဋ္ဌိကံ အညေန ပါဒဋ္ဌိကံ အညေန ဂေါပ္ဖကဋ္ဌိကံ [‘‘အညေန ဂေါပ္ဖကဋ္ဌိက’’န္တိ ဣဒံ သီ. သျာ. ဣ. ပေါတ္ထကေသု နတ္ထိ] အညေန ဇင်္ဃဋ္ဌိကံ အညေန ဦရုဋ္ဌိကံ အညေန ကဋိဋ္ဌိကံ [အညေန ကဋဋ္ဌိကံ အညေန ပိဋ္ဌဋ္ဌိကံ အညေန ကဏ္ဋကဋ္ဌိကံ အညေန ဖာသုကဋ္ဌိကံ အညေန ဥရဋ္ဌိကံ အညေန အံသဋ္ဌိကံ အညေန ဗာဟုဋ္ဌိကံ (သျာ.)] အညေန ဖာသုကဋ္ဌိကံ အညေန ပိဋ္ဌိဋ္ဌိကံ အညေန ခန္ဓဋ္ဌိကံ [အညေန ကဋဋ္ဌိကံ အညေန ပိဋ္ဌဋ္ဌိကံ အညေန ကဏ္ဋကဋ္ဌိကံ အညေန ဖာသုကဋ္ဌိကံ အညေန ဥရဋ္ဌိကံ အညေန အံသဋ္ဌိကံ အညေန ဗာဟုဋ္ဌိကံ (သျာ.)] အညေန ဂီဝဋ္ဌိကံ အညေန ဟနုကဋ္ဌိကံ အညေန ဒန္တဋ္ဌိကံ အညေန သီသကဋာဟံ။ သော ဣမမေဝ ကာယံ ဥပသံဟရတိ – ‘အယမ္ပိ ခေါ ကာယော ဧဝံဓမ္မော ဧဝံဘာဝီ ဧဝံအနတီတော’တိ။ ဣတိ အဇ္ဈတ္တံ ဝါ ကာယေ ကာယာနုပဿီ ဝိဟရတိ။ပေ.။ ဧဝမ္ပိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ကာယေ ကာယာနုပဿီ ဝိဟရတိ။

‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု သေယျထာပိ ပဿေယျ သရီရံ သိဝထိကာယ ဆဍ္ဍိတံ, အဋ္ဌိကာနိ သေတာနိ သင်္ခဝဏ္ဏပဋိဘာဂါနိ [သင်္ခဝဏ္ဏူပနိဘာနိ (သီ. သျာ. ဣ.)] ။ပေ.။ အဋ္ဌိကာနိ ပုဉ္ဇကိတာနိ တေရောဝဿိကာနိ။ပေ.။ အဋ္ဌိကာနိ ပူတီနိ စုဏ္ဏကဇာတာနိ ။ သော ဣမမေဝ ကာယံ ဥပသံဟရတိ – ‘အယမ္ပိ ခေါ ကာယော ဧဝံဓမ္မော ဧဝံဘာဝီ ဧဝံအနတီတော’တိ။ ဣတိ အဇ္ဈတ္တံ ဝါ ကာယေ ကာယာနုပဿီ ဝိဟရတိ, ဗဟိဒ္ဓါ ဝါ ကာယေ ကာယာနုပဿီ ဝိဟရတိ, အဇ္ဈတ္တဗဟိဒ္ဓါ ဝါ ကာယေ ကာယာနုပဿီ ဝိဟရတိ; သမုဒယဓမ္မာနုပဿီ ဝါ ကာယသ္မိံ ဝိဟရတိ, ဝယဓမ္မာနုပဿီ ဝါ ကာယသ္မိံ ဝိဟရတိ, သမုဒယဝယဓမ္မာနုပဿီ ဝါ ကာယသ္မိံ ဝိဟရတိ။ ‘အတ္ထိ ကာယော’တိ ဝါ ပနဿ သတိ ပစ္စုပဋ္ဌိတာ ဟောတိ။ ယာဝဒေဝ ဉာဏမတ္တာယ ပဋိဿတိမတ္တာယ အနိဿိတော စ ဝိဟရတိ, န စ ကိဉ္စိ လောကေ ဥပါဒိယတိ။ ဧဝမ္ပိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ကာယေ ကာယာနုပဿီ ဝိဟရတိ။

နဝသိဝထိကပဗ္ဗံ နိဋ္ဌိတံ။

စုဒ္ဒသကာယာနုပဿနာ နိဋ္ဌိတာ။

ဝေဒနာနုပဿနာ

၁၁၃. ‘‘ကထဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ဝေဒနာသု ဝေဒနာနုပဿီ ဝိဟရတိ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု သုခံ ဝါ [သုခံ, ဒုက္ခံ, အဒုက္ခမသုခံ (သီ. သျာ. ဣ. က.)] ဝေဒနံ ဝေဒယမာနော ‘သုခံ ဝေဒနံ ဝေဒယာမီ’တိ ပဇာနာတိ; ဒုက္ခံ ဝါ [သုခံ, ဒုက္ခံ အဒုက္ခမသုခံ (သီ. သျာ. ဣ. က.)] ဝေဒနံ ဝေဒယမာနော ‘ဒုက္ခံ ဝေဒနံ ဝေဒယာမီ’တိ ပဇာနာတိ; အဒုက္ခမသုခံ ဝါ ဝေဒနံ ဝေဒယမာနော ‘အဒုက္ခမသုခံ ဝေဒနံ ဝေဒယာမီ’တိ ပဇာနာတိ; သာမိသံ ဝါ သုခံ ဝေဒနံ ဝေဒယမာနော ‘သာမိသံ သုခံ ဝေဒနံ ဝေဒယာမီ’တိ ပဇာနာတိ; နိရာမိသံ ဝါ သုခံ ဝေဒနံ ဝေဒယမာနော ‘နိရာမိသံ သုခံ ဝေဒနံ ဝေဒယာမီ’တိ ပဇာနာတိ; သာမိသံ ဝါ ဒုက္ခံ ဝေဒနံ ဝေဒယမာနော ‘သာမိသံ ဒုက္ခံ ဝေဒနံ ဝေဒယာမီ’တိ ပဇာနာတိ; နိရာမိသံ ဝါ ဒုက္ခံ ဝေဒနံ ဝေဒယမာနော ‘နိရာမိသံ ဒုက္ခံ ဝေဒနံ ဝေဒယာမီ’တိ ပဇာနာတိ; သာမိသံ ဝါ အဒုက္ခမသုခံ ဝေဒနံ ဝေဒယမာနော ‘သာမိသံ အဒုက္ခမသုခံ ဝေဒနံ ဝေဒယာမီ’တိ ပဇာနာတိ; နိရာမိသံ ဝါ အဒုက္ခမသုခံ ဝေဒနံ ဝေဒယမာနော ‘နိရာမိသံ အဒုက္ခမသုခံ ဝေဒနံ ဝေဒယာမီ’တိ ပဇာနာတိ; ဣတိ အဇ္ဈတ္တံ ဝါ ဝေဒနာသု ဝေဒနာနုပဿီ ဝိဟရတိ, ဗဟိဒ္ဓါ ဝါ ဝေဒနာသု ဝေဒနာနုပဿီ ဝိဟရတိ, အဇ္ဈတ္တဗဟိဒ္ဓါ ဝါ ဝေဒနာသု ဝေဒနာနုပဿီ ဝိဟရတိ; သမုဒယဓမ္မာနုပဿီ ဝါ ဝေဒနာသု ဝိဟရတိ, ဝယဓမ္မာနုပဿီ ဝါ ဝေဒနာသု ဝိဟရတိ, သမုဒယဝယဓမ္မာနုပဿီ ဝါ ဝေဒနာသု ဝိဟရတိ။ ‘အတ္ထိ ဝေဒနာ’တိ ဝါ ပနဿ သတိ ပစ္စုပဋ္ဌိတာ ဟောတိ။ ယာဝဒေဝ ဉာဏမတ္တာယ ပဋိဿတိမတ္တာယ အနိဿိတော စ ဝိဟရတိ , န စ ကိဉ္စိ လောကေ ဥပါဒိယတိ။ ဧဝမ္ပိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ဝေဒနာသု ဝေဒနာနုပဿီ ဝိဟရတိ။

ဝေဒနာနုပဿနာ နိဋ္ဌိတာ။

စိတ္တာနုပဿနာ

၁၁၄. ‘‘ကထဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု စိတ္တေ စိတ္တာနုပဿီ ဝိဟရတိ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု သရာဂံ ဝါ စိတ္တံ ‘သရာဂံ စိတ္တ’န္တိ ပဇာနာတိ, ဝီတရာဂံ ဝါ စိတ္တံ ‘ဝီတရာဂံ စိတ္တ’န္တိ ပဇာနာတိ; သဒေါသံ ဝါ စိတ္တံ ‘သဒေါသံ စိတ္တ’န္တိ ပဇာနာတိ, ဝီတဒေါသံ ဝါ စိတ္တံ ‘ဝီတဒေါသံ စိတ္တ’န္တိ ပဇာနာတိ; သမောဟံ ဝါ စိတ္တံ ‘သမောဟံ စိတ္တ’န္တိ ပဇာနာတိ, ဝီတမောဟံ ဝါ စိတ္တံ ‘ဝီတမောဟံ စိတ္တ’န္တိ ပဇာနာတိ; သံခိတ္တံ ဝါ စိတ္တံ ‘သံခိတ္တံ စိတ္တ’န္တိ ပဇာနာတိ, ဝိက္ခိတ္တံ ဝါ စိတ္တံ ‘ဝိက္ခိတ္တံ စိတ္တ’န္တိ ပဇာနာတိ; မဟဂ္ဂတံ ဝါ စိတ္တံ ‘မဟဂ္ဂတံ စိတ္တ’န္တိ ပဇာနာတိ, အမဟဂ္ဂတံ ဝါ စိတ္တံ ‘အမဟဂ္ဂတံ စိတ္တ’န္တိ ပဇာနာတိ; သဥတ္တရံ ဝါ စိတ္တံ ‘သဥတ္တရံ စိတ္တ’န္တိ ပဇာနာတိ, အနုတ္တရံ ဝါ စိတ္တံ ‘အနုတ္တရံ စိတ္တ’န္တိ ပဇာနာတိ; သမာဟိတံ ဝါ စိတ္တံ ‘သမာဟိတံ စိတ္တ’န္တိ ပဇာနာတိ, အသမာဟိတံ ဝါ စိတ္တံ ‘အသမာဟိတံ စိတ္တ’န္တိ ပဇာနာတိ; ဝိမုတ္တံ ဝါ စိတ္တံ ‘ဝိမုတ္တံ စိတ္တ’န္တိ ပဇာနာတိ, အဝိမုတ္တံ ဝါ စိတ္တံ ‘အဝိမုတ္တံ စိတ္တ’န္တိ ပဇာနာတိ။ ဣတိ အဇ္ဈတ္တံ ဝါ စိတ္တေ စိတ္တာနုပဿီ ဝိဟရတိ, ဗဟိဒ္ဓါ ဝါ စိတ္တေ စိတ္တာနုပဿီ ဝိဟရတိ, အဇ္ဈတ္တဗဟိဒ္ဓါ ဝါ စိတ္တေ စိတ္တာနုပဿီ ဝိဟရတိ; သမုဒယဓမ္မာနုပဿီ ဝါ စိတ္တသ္မိံ ဝိဟရတိ, ဝယဓမ္မာနုပဿီ ဝါ စိတ္တသ္မိံ ဝိဟရတိ, သမုဒယဝယဓမ္မာနုပဿီ ဝါ စိတ္တသ္မိံ ဝိဟရတိ။ ‘အတ္ထိ စိတ္တ’န္တိ ဝါ ပနဿ သတိ ပစ္စုပဋ္ဌိတာ ဟောတိ။ ယာဝဒေဝ ဉာဏမတ္တာယ ပဋိဿတိမတ္တာယ အနိဿိတော စ ဝိဟရတိ, န စ ကိဉ္စိ လောကေ ဥပါဒိယတိ ။ ဧဝမ္ပိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု စိတ္တေ စိတ္တာနုပဿီ ဝိဟရတိ။

စိတ္တာနုပဿနာ နိဋ္ဌိတာ။

ဓမ္မာနုပဿနာ နီဝရဏပဗ္ဗံ

၁၁၅. ‘‘ကထဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ဓမ္မေသု ဓမ္မာနုပဿီ ဝိဟရတိ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ဓမ္မေသု ဓမ္မာနုပဿီ ဝိဟရတိ ပဉ္စသု နီဝရဏေသု။ ကထဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ဓမ္မေသု ဓမ္မာနုပဿီ ဝိဟရတိ ပဉ္စသု နီဝရဏေသု?

‘‘ဣဓ , ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု သန္တံ ဝါ အဇ္ဈတ္တံ ကာမစ္ဆန္ဒံ ‘အတ္ထိ မေ အဇ္ဈတ္တံ ကာမစ္ဆန္ဒော’တိ ပဇာနာတိ, အသန္တံ ဝါ အဇ္ဈတ္တံ ကာမစ္ဆန္ဒံ ‘နတ္ထိ မေ အဇ္ဈတ္တံ ကာမစ္ဆန္ဒော’တိ ပဇာနာတိ; ယထာ စ အနုပ္ပန္နဿ ကာမစ္ဆန္ဒဿ ဥပ္ပါဒေါ ဟောတိ တဉ္စ ပဇာနာတိ, ယထာ စ ဥပ္ပန္နဿ ကာမစ္ဆန္ဒဿ ပဟာနံ ဟောတိ တဉ္စ ပဇာနာတိ, ယထာ စ ပဟီနဿ ကာမစ္ဆန္ဒဿ အာယတိံ အနုပ္ပါဒေါ ဟောတိ တဉ္စ ပဇာနာတိ။

‘‘သန္တံ ဝါ အဇ္ဈတ္တံ ဗျာပါဒံ ‘အတ္ထိ မေ အဇ္ဈတ္တံ ဗျာပါဒေါ’တိ ပဇာနာတိ, အသန္တံ ဝါ အဇ္ဈတ္တံ ဗျာပါဒံ ‘နတ္ထိ မေ အဇ္ဈတ္တံ ဗျာပါဒေါ’တိ ပဇာနာတိ; ယထာ စ အနုပ္ပန္နဿ ဗျာပါဒဿ ဥပ္ပါဒေါ ဟောတိ တဉ္စ ပဇာနာတိ, ယထာ စ ဥပ္ပန္နဿ ဗျာပါဒဿ ပဟာနံ ဟောတိ တဉ္စ ပဇာနာတိ, ယထာ စ ပဟီနဿ ဗျာပါဒဿ အာယတိံ အနုပ္ပါဒေါ ဟောတိ တဉ္စ ပဇာနာတိ။

‘‘သန္တံ ဝါ အဇ္ဈတ္တံ ထီနမိဒ္ဓံ ‘အတ္ထိ မေ အဇ္ဈတ္တံ ထီနမိဒ္ဓ’န္တိ ပဇာနာတိ, အသန္တံ ဝါ အဇ္ဈတ္တံ ထီနမိဒ္ဓံ ‘နတ္ထိ မေ အဇ္ဈတ္တံ ထီနမိဒ္ဓ’န္တိ ပဇာနာတိ, ယထာ စ အနုပ္ပန္နဿ ထီနမိဒ္ဓဿ ဥပ္ပါဒေါ ဟောတိ တဉ္စ ပဇာနာတိ, ယထာ စ ဥပ္ပန္နဿ ထီနမိဒ္ဓဿ ပဟာနံ ဟောတိ တဉ္စ ပဇာနာတိ, ယထာ စ ပဟီနဿ ထီနမိဒ္ဓဿ အာယတိံ အနုပ္ပါဒေါ ဟောတိ တဉ္စ ပဇာနာတိ။

‘‘သန္တံ ဝါ အဇ္ဈတ္တံ ဥဒ္ဓစ္စကုက္ကုစ္စံ ‘အတ္ထိ မေ အဇ္ဈတ္တံ ဥဒ္ဓစ္စကုက္ကုစ္စ’န္တိ ပဇာနာတိ, အသန္တံ ဝါ အဇ္ဈတ္တံ ဥဒ္ဓစ္စကုက္ကုစ္စံ ‘နတ္ထိ မေ အဇ္ဈတ္တံ ဥဒ္ဓစ္စကုက္ကုစ္စ’န္တိ ပဇာနာတိ; ယထာ စ အနုပ္ပန္နဿ ဥဒ္ဓစ္စကုက္ကုစ္စဿ ဥပ္ပါဒေါ ဟောတိ တဉ္စ ပဇာနာတိ, ယထာ စ ဥပ္ပန္နဿ ဥဒ္ဓစ္စကုက္ကုစ္စဿ ပဟာနံ ဟောတိ တဉ္စ ပဇာနာတိ, ယထာ စ ပဟီနဿ ဥဒ္ဓစ္စကုက္ကုစ္စဿ အာယတိံ အနုပ္ပါဒေါ ဟောတိ တဉ္စ ပဇာနာတိ။

‘‘သန္တံ ဝါ အဇ္ဈတ္တံ ဝိစိကိစ္ဆံ ‘အတ္ထိ မေ အဇ္ဈတ္တံ ဝိစိကိစ္ဆာ’တိ ပဇာနာတိ, အသန္တံ ဝါ အဇ္ဈတ္တံ ဝိစိကိစ္ဆံ ‘နတ္ထိ မေ အဇ္ဈတ္တံ ဝိစိကိစ္ဆာ’တိ ပဇာနာတိ; ယထာ စ အနုပ္ပန္နာယ ဝိစိကိစ္ဆာယ ဥပ္ပါဒေါ ဟောတိ တဉ္စ ပဇာနာတိ, ယထာ စ ဥပ္ပန္နာယ ဝိစိကိစ္ဆာယ ပဟာနံ ဟောတိ တဉ္စ ပဇာနာတိ, ယထာ စ ပဟီနာယ ဝိစိကိစ္ဆာယ အာယတိံ အနုပ္ပါဒေါ ဟောတိ တဉ္စ ပဇာနာတိ။

‘‘ဣတိ အဇ္ဈတ္တံ ဝါ ဓမ္မေသု ဓမ္မာနုပဿီ ဝိဟရတိ, ဗဟိဒ္ဓါ ဝါ ဓမ္မေသု ဓမ္မာနုပဿီ ဝိဟရတိ, အဇ္ဈတ္တဗဟိဒ္ဓါ ဝါ ဓမ္မေသု ဓမ္မာနုပဿီ ဝိဟရတိ; သမုဒယဓမ္မာနုပဿီ ဝါ ဓမ္မေသု ဝိဟရတိ, ဝယဓမ္မာနုပဿီ ဝါ ဓမ္မေသု ဝိဟရတိ , သမုဒယဝယဓမ္မာနုပဿီ ဝါ ဓမ္မေသု ဝိဟရတိ။ ‘အတ္ထိ ဓမ္မာ’တိ ဝါ ပနဿ သတိ ပစ္စုပဋ္ဌိတာ ဟောတိ။ ယာဝဒေဝ ဉာဏမတ္တာယ ပဋိဿတိမတ္တာယ အနိဿိတော စ ဝိဟရတိ, န စ ကိဉ္စိ လောကေ ဥပါဒိယတိ။ ဧဝမ္ပိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ဓမ္မေသု ဓမ္မာနုပဿီ ဝိဟရတိ ပဉ္စသု နီဝရဏေသု။

နီဝရဏပဗ္ဗံ နိဋ္ဌိတံ။

ဓမ္မာနုပဿနာ ခန္ဓပဗ္ဗံ

၁၁၆. ‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ဓမ္မေသု ဓမ္မာနုပဿီ ဝိဟရတိ ပဉ္စသု ဥပါဒါနက္ခန္ဓေသု။ ကထဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ဓမ္မေသု ဓမ္မာနုပဿီ ဝိဟရတိ ပဉ္စသု ဥပါဒါနက္ခန္ဓေသု? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု – ‘ဣတိ ရူပံ, ဣတိ ရူပဿ သမုဒယော, ဣတိ ရူပဿ အတ္ထင်္ဂမော; ဣတိ ဝေဒနာ, ဣတိ ဝေဒနာယ သမုဒယော, ဣတိ ဝေဒနာယ အတ္ထင်္ဂမော; ဣတိ သညာ, ဣတိ သညာယ သမုဒယော, ဣတိ သညာယ အတ္ထင်္ဂမော; ဣတိ သင်္ခါရာ, ဣတိ သင်္ခါရာနံ သမုဒယော, ဣတိ သင်္ခါရာနံ အတ္ထင်္ဂမော; ဣတိ ဝိညာဏံ, ဣတိ ဝိညာဏဿ သမုဒယော, ဣတိ ဝိညာဏဿ အတ္ထင်္ဂမော’တိ; ဣတိ အဇ္ဈတ္တံ ဝါ ဓမ္မေသု ဓမ္မာနုပဿီ ဝိဟရတိ, ဗဟိဒ္ဓါ ဝါ ဓမ္မေသု ဓမ္မာနုပဿီ ဝိဟရတိ, အဇ္ဈတ္တဗဟိဒ္ဓါ ဝါ ဓမ္မေသု ဓမ္မာနုပဿီ ဝိဟရတိ; သမုဒယဓမ္မာနုပဿီ ဝါ ဓမ္မေသု ဝိဟရတိ, ဝယဓမ္မာနုပဿီ ဝါ ဓမ္မေသု ဝိဟရတိ, သမုဒယဝယဓမ္မာနုပဿီ ဝါ ဓမ္မေသု ဝိဟရတိ။ ‘အတ္ထိ ဓမ္မာ’တိ ဝါ ပနဿ သတိ ပစ္စုပဋ္ဌိတာ ဟောတိ။ ယာဝဒေဝ ဉာဏမတ္တာယ ပဋိဿတိမတ္တာယ အနိဿိတော စ ဝိဟရတိ, န စ ကိဉ္စိ လောကေ ဥပါဒိယတိ။ ဧဝမ္ပိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ဓမ္မေသု ဓမ္မာနုပဿီ ဝိဟရတိ ပဉ္စသု ဥပါဒါနက္ခန္ဓေသု။

ခန္ဓပဗ္ဗံ နိဋ္ဌိတံ။

ဓမ္မာနုပဿနာ အာယတနပဗ္ဗံ

၁၁၇. ‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ဓမ္မေသု ဓမ္မာနုပဿီ ဝိဟရတိ ဆသု အဇ္ဈတ္တိကဗာဟိရေသု အာယတနေသု။ ကထဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ဓမ္မေသု ဓမ္မာနုပဿီ ဝိဟရတိ ဆသု အဇ္ဈတ္တိကဗာဟိရေသု အာယတနေသု?

‘‘ဣဓ , ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု စက္ခုဉ္စ ပဇာနာတိ, ရူပေ စ ပဇာနာတိ, ယဉ္စ တဒုဘယံ ပဋိစ္စ ဥပ္ပဇ္ဇတိ သံယောဇနံ တဉ္စ ပဇာနာတိ, ယထာ စ အနုပ္ပန္နဿ သံယောဇနဿ ဥပ္ပါဒေါ ဟောတိ တဉ္စ ပဇာနာတိ, ယထာ စ ဥပ္ပန္နဿ သံယောဇနဿ ပဟာနံ ဟောတိ တဉ္စ ပဇာနာတိ, ယထာ စ ပဟီနဿ သံယောဇနဿ အာယတိံ အနုပ္ပါဒေါ ဟောတိ တဉ္စ ပဇာနာတိ။

‘‘သောတဉ္စ ပဇာနာတိ, သဒ္ဒေ စ ပဇာနာတိ, ယဉ္စ တဒုဘယံ ပဋိစ္စ ဥပ္ပဇ္ဇတိ သံယောဇနံ တဉ္စ ပဇာနာတိ, ယထာ စ အနုပ္ပန္နဿ သံယောဇနဿ ဥပ္ပါဒေါ ဟောတိ တဉ္စ ပဇာနာတိ, ယထာ စ ဥပ္ပန္နဿ သံယောဇနဿ ပဟာနံ ဟောတိ တဉ္စ ပဇာနာတိ, ယထာ စ ပဟီနဿ သံယောဇနဿ အာယတိံ အနုပ္ပါဒေါ ဟောတိ တဉ္စ ပဇာနာတိ။

‘‘ဃာနဉ္စ ပဇာနာတိ, ဂန္ဓေ စ ပဇာနာတိ, ယဉ္စ တဒုဘယံ ပဋိစ္စ ဥပ္ပဇ္ဇတိ သံယောဇနံ တဉ္စ ပဇာနာတိ, ယထာ စ အနုပ္ပန္နဿ သံယောဇနဿ ဥပ္ပါဒေါ ဟောတိ တဉ္စ ပဇာနာတိ, ယထာ စ ဥပ္ပန္နဿ သံယောဇနဿ ပဟာနံ ဟောတိ တဉ္စ ပဇာနာတိ, ယထာ စ ပဟီနဿ သံယောဇနဿ အာယတိံ အနုပ္ပါဒေါ ဟောတိ တဉ္စ ပဇာနာတိ။

‘‘ဇိဝ္ဟဉ္စ ပဇာနာတိ, ရသေ စ ပဇာနာတိ, ယဉ္စ တဒုဘယံ ပဋိစ္စ ဥပ္ပဇ္ဇတိ သံယောဇနံ တဉ္စ ပဇာနာတိ, ယထာ စ အနုပ္ပန္နဿ သံယောဇနဿ ဥပ္ပါဒေါ ဟောတိ တဉ္စ ပဇာနာတိ, ယထာ စ ဥပ္ပန္နဿ သံယောဇနဿ ပဟာနံ ဟောတိ တဉ္စ ပဇာနာတိ, ယထာ စ ပဟီနဿ သံယောဇနဿ အာယတိံ အနုပ္ပါဒေါ ဟောတိ တဉ္စ ပဇာနာတိ။

‘‘ကာယဉ္စ ပဇာနာတိ, ဖောဋ္ဌဗ္ဗေ စ ပဇာနာတိ, ယဉ္စ တဒုဘယံ ပဋိစ္စ ဥပ္ပဇ္ဇတိ သံယောဇနံ တဉ္စ ပဇာနာတိ, ယထာ စ အနုပ္ပန္နဿ သံယောဇနဿ ဥပ္ပါဒေါ ဟောတိ တဉ္စ ပဇာနာတိ, ယထာ စ ဥပ္ပန္နဿ သံယောဇနဿ ပဟာနံ ဟောတိ တဉ္စ ပဇာနာတိ, ယထာ စ ပဟီနဿ သံယောဇနဿ အာယတိံ အနုပ္ပါဒေါ ဟောတိ တဉ္စ ပဇာနာတိ။

‘‘မနဉ္စ ပဇာနာတိ, ဓမ္မေ စ ပဇာနာတိ, ယဉ္စ တဒုဘယံ ပဋိစ္စ ဥပ္ပဇ္ဇတိ သံယောဇနံ တဉ္စ ပဇာနာတိ, ယထာ စ အနုပ္ပန္နဿ သံယောဇနဿ ဥပ္ပါဒေါ ဟောတိ တဉ္စ ပဇာနာတိ, ယထာ စ ဥပ္ပန္နဿ သံယောဇနဿ ပဟာနံ ဟောတိ တဉ္စ ပဇာနာတိ, ယထာ စ ပဟီနဿ သံယောဇနဿ အာယတိံ အနုပ္ပါဒေါ ဟောတိ တဉ္စ ပဇာနာတိ။

‘‘ဣတိ အဇ္ဈတ္တံ ဝါ ဓမ္မေသု ဓမ္မာနုပဿီ ဝိဟရတိ, ဗဟိဒ္ဓါ ဝါ ဓမ္မေသု ဓမ္မာနုပဿီ ဝိဟရတိ, အဇ္ဈတ္တဗဟိဒ္ဓါ ဝါ ဓမ္မေသု ဓမ္မာနုပဿီ ဝိဟရတိ; သမုဒယဓမ္မာနုပဿီ ဝါ ဓမ္မေသု ဝိဟရတိ, ဝယဓမ္မာနုပဿီ ဝါ ဓမ္မေသု ဝိဟရတိ, သမုဒယဝယဓမ္မာနုပဿီ ဝါ ဓမ္မေသု ဝိဟရတိ။ ‘အတ္ထိ ဓမ္မာ’တိ ဝါ ပနဿ သတိ ပစ္စုပဋ္ဌိတာ ဟောတိ။ ယာဝဒေဝ ဉာဏမတ္တာယ ပဋိဿတိမတ္တာယ အနိဿိတော စ ဝိဟရတိ န စ ကိဉ္စိ လောကေ ဥပါဒိယတိ။ ဧဝမ္ပိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ဓမ္မေသု ဓမ္မာနုပဿီ ဝိဟရတိ ဆသု အဇ္ဈတ္တိကဗာဟိရေသု အာယတနေသု။

အာယတနပဗ္ဗံ နိဋ္ဌိတံ။

ဓမ္မာနုပဿနာ ဗောဇ္ဈင်္ဂပဗ္ဗံ

၁၁၈. ‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ဓမ္မေသု ဓမ္မာနုပဿီ ဝိဟရတိ သတ္တသု ဗောဇ္ဈင်္ဂေသု။ ကထဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ဓမ္မေသု ဓမ္မာနုပဿီ ဝိဟရတိ သတ္တသု ဗောဇ္ဈင်္ဂေသု? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု သန္တံ ဝါ အဇ္ဈတ္တံ သတိသမ္ဗောဇ္ဈင်္ဂံ ‘အတ္ထိ မေ အဇ္ဈတ္တံ သတိသမ္ဗောဇ္ဈင်္ဂေါ’တိ ပဇာနာတိ, အသန္တံ ဝါ အဇ္ဈတ္တံ သတိသမ္ဗောဇ္ဈင်္ဂံ ‘နတ္ထိ မေ အဇ္ဈတ္တံ သတိသမ္ဗောဇ္ဈင်္ဂေါ’တိ ပဇာနာတိ, ယထာ စ အနုပ္ပန္နဿ သတိသမ္ဗောဇ္ဈင်္ဂဿ ဥပ္ပါဒေါ ဟောတိ တဉ္စ ပဇာနာတိ, ယထာ စ ဥပ္ပန္နဿ သတိသမ္ဗောဇ္ဈင်္ဂဿ ဘာဝနာယ ပါရိပူရီ ဟောတိ တဉ္စ ပဇာနာတိ။

‘‘သန္တံ ဝါ အဇ္ဈတ္တံ ဓမ္မဝိစယသမ္ဗောဇ္ဈင်္ဂံ ‘အတ္ထိ မေ အဇ္ဈတ္တံ ဓမ္မဝိစယသမ္ဗောဇ္ဈင်္ဂေါ’တိ ပဇာနာတိ, အသန္တံ ဝါ အဇ္ဈတ္တံ ဓမ္မဝိစယသမ္ဗောဇ္ဈင်္ဂံ ‘နတ္ထိ မေ အဇ္ဈတ္တံ ဓမ္မဝိစယသမ္ဗောဇ္ဈင်္ဂေါ’တိ ပဇာနာတိ, ယထာ စ အနုပ္ပန္နဿ ဓမ္မဝိစယသမ္ဗောဇ္ဈင်္ဂဿ ဥပ္ပါဒေါ ဟောတိ တဉ္စ ပဇာနာတိ, ယထာ စ ဥပ္ပန္နဿ ဓမ္မဝိစယသမ္ဗောဇ္ဈင်္ဂဿ ဘာဝနာယ ပါရိပူရီ ဟောတိ တဉ္စ ပဇာနာတိ။

‘‘သန္တံ ဝါ အဇ္ဈတ္တံ ဝီရိယသမ္ဗောဇ္ဈင်္ဂံ ‘အတ္ထိ မေ အဇ္ဈတ္တံ ဝီရိယသမ္ဗောဇ္ဈင်္ဂေါ’တိ ပဇာနာတိ, အသန္တံ ဝါ အဇ္ဈတ္တံ ဝီရိယသမ္ဗောဇ္ဈင်္ဂံ ‘နတ္ထိ မေ အဇ္ဈတ္တံ ဝီရိယသမ္ဗောဇ္ဈင်္ဂေါ’တိ ပဇာနာတိ, ယထာ စ အနုပ္ပန္နဿ ဝီရိယသမ္ဗောဇ္ဈင်္ဂဿ ဥပ္ပါဒေါ ဟောတိ တဉ္စ ပဇာနာတိ, ယထာ စ ဥပ္ပန္နဿ ဝီရိယသမ္ဗောဇ္ဈင်္ဂဿ ဘာဝနာယ ပါရိပူရီ ဟောတိ တဉ္စ ပဇာနာတိ။

‘‘သန္တံ ဝါ အဇ္ဈတ္တံ ဣတိသမ္ဗောဇ္ဈင်္ဂံ ‘အတ္ထိ မေ အဇ္ဈတ္တံ ဣတိသမ္ဗောဇ္ဈင်္ဂေါ’တိ ပဇာနာတိ, အသန္တံ ဝါ အဇ္ဈတ္တံ ဣတိသမ္ဗောဇ္ဈင်္ဂံ ‘နတ္ထိ မေ အဇ္ဈတ္တံ ဣတိသမ္ဗောဇ္ဈင်္ဂေါ’တိ ပဇာနာတိ , ယထာ စ အနုပ္ပန္နဿ ဣတိသမ္ဗောဇ္ဈင်္ဂဿ ဥပ္ပါဒေါ ဟောတိ တဉ္စ ပဇာနာတိ, ယထာ စ ဥပ္ပန္နဿ ဣတိသမ္ဗောဇ္ဈင်္ဂဿ ဘာဝနာယ ပါရိပူရီ ဟောတိ တဉ္စ ပဇာနာတိ။

‘‘သန္တံ ဝါ အဇ္ဈတ္တံ ပဿဒ္ဓိသမ္ဗောဇ္ဈင်္ဂံ ‘အတ္ထိ မေ အဇ္ဈတ္တံ ပဿဒ္ဓိသမ္ဗောဇ္ဈင်္ဂေါ’တိ ပဇာနာတိ, အသန္တံ ဝါ အဇ္ဈတ္တံ ပဿဒ္ဓိသမ္ဗောဇ္ဈင်္ဂံ ‘နတ္ထိ မေ အဇ္ဈတ္တံ ပဿဒ္ဓိသမ္ဗောဇ္ဈင်္ဂေါ’တိ ပဇာနာတိ, ယထာ စ အနုပ္ပန္နဿ ပဿဒ္ဓိသမ္ဗောဇ္ဈင်္ဂဿ ဥပ္ပါဒေါ ဟောတိ တဉ္စ ပဇာနာတိ, ယထာ စ ဥပ္ပန္နဿ ပဿဒ္ဓိသမ္ဗောဇ္ဈင်္ဂဿ ဘာဝနာယ ပါရိပူရီ ဟောတိ တဉ္စ ပဇာနာတိ။

‘‘သန္တံ ဝါ အဇ္ဈတ္တံ သမာဓိသမ္ဗောဇ္ဈင်္ဂံ ‘အတ္ထိ မေ အဇ္ဈတ္တံ သမာဓိသမ္ဗောဇ္ဈင်္ဂေါ’တိ ပဇာနာတိ, အသန္တံ ဝါ အဇ္ဈတ္တံ သမာဓိသမ္ဗောဇ္ဈင်္ဂံ ‘နတ္ထိ မေ အဇ္ဈတ္တံ သမာဓိသမ္ဗောဇ္ဈင်္ဂေါ’တိ ပဇာနာတိ, ယထာ စ အနုပ္ပန္နဿ သမာဓိသမ္ဗောဇ္ဈင်္ဂဿ ဥပ္ပါဒေါ ဟောတိ တဉ္စ ပဇာနာတိ, ယထာ စ ဥပ္ပန္နဿ သမာဓိသမ္ဗောဇ္ဈင်္ဂဿ ဘာဝနာယ ပါရိပူရီ ဟောတိ တဉ္စ ပဇာနာတိ။

‘‘သန္တံ ဝါ အဇ္ဈတ္တံ ဥပေက္ခာသမ္ဗောဇ္ဈင်္ဂံ ‘အတ္ထိ မေ အဇ္ဈတ္တံ ဥပေက္ခာသမ္ဗောဇ္ဈင်္ဂေါ’တိ ပဇာနာတိ, အသန္တံ ဝါ အဇ္ဈတ္တံ ဥပေက္ခာသမ္ဗောဇ္ဈင်္ဂံ ‘နတ္ထိ မေ အဇ္ဈတ္တံ ဥပေက္ခာသမ္ဗောဇ္ဈင်္ဂေါ’တိ ပဇာနာတိ, ယထာ စ အနုပ္ပန္နဿ ဥပေက္ခာသမ္ဗောဇ္ဈင်္ဂဿ ဥပ္ပါဒေါ ဟောတိ တဉ္စ ပဇာနာတိ, ယထာ စ ဥပ္ပန္နဿ ဥပေက္ခာသမ္ဗောဇ္ဈင်္ဂဿ ဘာဝနာယ ပါရိပူရီ ဟောတိ တဉ္စ ပဇာနာတိ ။

‘‘ဣတိ အဇ္ဈတ္တံ ဝါ ဓမ္မေသု ဓမ္မာနုပဿီ ဝိဟရတိ, ဗဟိဒ္ဓါ ဝါ ဓမ္မေသု ဓမ္မာနုပဿီ ဝိဟရတိ, အဇ္ဈတ္တဗဟိဒ္ဓါ ဝါ ဓမ္မေသု ဓမ္မာနုပဿီ ဝိဟရတိ; သမုဒယဓမ္မာနုပဿီ ဝါ ဓမ္မေသု ဝိဟရတိ, ဝယဓမ္မာနုပဿီ ဝါ ဓမ္မေသု ဝိဟရတိ, သမုဒယဝယဓမ္မာနုပဿီ ဝါ ဓမ္မေသု ဝိဟရတိ။ ‘အတ္ထိ ဓမ္မာ’တိ ဝါ ပနဿ သတိ ပစ္စုပဋ္ဌိတာ ဟောတိ။ ယာဝဒေဝ ဉာဏမတ္တာယ ပဋိဿတိမတ္တာယ အနိဿိတော စ ဝိဟရတိ, န စ ကိဉ္စိ လောကေ ဥပါဒိယတိ။ ဧဝမ္ပိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ဓမ္မေသု ဓမ္မာနုပဿီ ဝိဟရတိ သတ္တသု ဗောဇ္ဈင်္ဂေသု။

ဗောဇ္ဈင်္ဂပဗ္ဗံ နိဋ္ဌိတံ [ဗောဇ္ဈင်္ဂပဗ္ဗံ နိဋ္ဌိတံ။ ပဌမဘာဏဝါရံ (သျာ.)]။

ဓမ္မာနုပဿနာ သစ္စပဗ္ဗံ

၁၁၉. ‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ဓမ္မေသု ဓမ္မာနုပဿီ ဝိဟရတိ စတူသု အရိယသစ္စေသု။ ကထဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ဓမ္မေသု ဓမ္မာနုပဿီ ဝိဟရတိ စတူသု အရိယသစ္စေသု? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ‘ဣဒံ ဒုက္ခ’န္တိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ, ‘အယံ ဒုက္ခသမုဒယော’တိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ, ‘အယံ ဒုက္ခနိရောဓေါ’တိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ, ‘အယံ ဒုက္ခနိရောဓဂါမိနီ ပဋိပဒါ’တိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ။

ပဌမဘာဏဝါရော နိဋ္ဌိတော။

ဒုက္ခသစ္စနိဒ္ဒေသော

၁၂၀. ‘‘ကတမဉ္စ , ဘိက္ခဝေ, ဒုက္ခံ အရိယသစ္စံ? ဇာတိပိ ဒုက္ခာ, ဇရာပိ ဒုက္ခာ, မရဏမ္ပိ ဒုက္ခံ, သောကပရိဒေဝဒုက္ခဒေါမနဿုပါယာသာပိ ဒုက္ခာ, အပ္ပိယေဟိ သမ္ပယောဂေါပိ ဒုက္ခော, ပိယေဟိ ဝိပ္ပယောဂေါပိ ဒုက္ခော [‘‘အပ္ပိယေဟိ။ပေ.။ ဝိပ္ပယောဂေါပိ ဒုက္ခော’’တိ ပါဌော စေဝ တံနိဒ္ဒေသော စ သီ. ဣ. ပေါတ္ထကေသု န ဒိဿတိ, သုမင်္ဂလဝိလာသိနိယံပိ တံသံဝဏ္ဏနာ နတ္ထိ], ယမ္ပိစ္ဆံ န လဘတိ တမ္ပိ ဒုက္ခံ, သံခိတ္တေန ပဉ္စုပါဒါနက္ခန္ဓာ [ပဉ္စုပါဒါနက္ခန္ဓာပိ (က.)] ဒုက္ခာ။

၁၂၁. ‘‘ကတမာ စ, ဘိက္ခဝေ, ဇာတိ? ယာ တေသံ တေသံ သတ္တာနံ တမှိ တမှိ သတ္တနိကာယေ ဇာတိ သဉ္ဇာတိ ဩက္ကန္တိ အဘိနိဗ္ဗတ္တိ ခန္ဓာနံ ပါတုဘာဝေါ အာယတနာနံ ပဋိလာဘော, အယံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ, ဇာတိ။

၁၂၂. ‘‘ကတမာ စ, ဘိက္ခဝေ, ဇရာ? ယာ တေသံ တေသံ သတ္တာနံ တမှိ တမှိ သတ္တနိကာယေ ဇရာ ဇီရဏတာ ခဏ္ဍိစ္စံ ပါလိစ္စံ ဝလိတ္တစတာ အာယုနော သံဟာနိ ဣန္ဒ္ရိယာနံ ပရိပါကော, အယံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ, ဇရာ။

၁၂၃. ‘‘ကတမဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, မရဏံ? ယံ [သုမင်္ဂလဝိလာသိနီ ဩလောကေတဗ္ဗာ] တေသံ တေသံ သတ္တာနံ တမှာ တမှာ သတ္တနိကာယာ စုတိ စဝနတာ ဘေဒေါ အန္တရဓါနံ မစ္စု မရဏံ ကာလင်္ကိရိယာ ခန္ဓာနံ ဘေဒေါ ကဠေဝရဿ နိက္ခေပေါ ဇီဝိတိန္ဒ္ရိယဿုပစ္ဆေဒေါ, ဣဒံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ, မရဏံ။

၁၂၄. ‘‘ကတမော စ, ဘိက္ခဝေ, သောကော? ယော ခေါ, ဘိက္ခဝေ, အညတရညတရေန ဗျသနေန သမန္နာဂတဿ အညတရညတရေန ဒုက္ခဓမ္မေန ဖုဋ္ဌဿ သောကော သောစနာ သောစိတတ္တံ အန္တောသောကော အန္တောပရိသောကော, အယံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ, သောကော။

၁၂၅. ‘‘ကတမော စ, ဘိက္ခဝေ, ပရိဒေဝေါ? ယော ခေါ, ဘိက္ခဝေ, အညတရညတရေန ဗျသနေန သမန္နာဂတဿ အညတရညတရေန ဒုက္ခဓမ္မေန ဖုဋ္ဌဿ အာဒေဝေါ ပရိဒေဝေါ အာဒေဝနာ ပရိဒေဝနာ အာဒေဝိတတ္တံ ပရိဒေဝိတတ္တံ, အယံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ, ပရိဒေဝေါ။

၁၂၆. ‘‘ကတမဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, ဒုက္ခံ? ယံ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ကာယိကံ ဒုက္ခံ ကာယိကံ အသာတံ ကာယသမ္ဖဿဇံ ဒုက္ခံ အသာတံ ဝေဒယိတံ, ဣဒံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ, ဒုက္ခံ။

၁၂၇. ‘‘ကတမဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, ဒေါမနဿံ? ယံ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, စေတသိကံ ဒုက္ခံ စေတသိကံ အသာတံ မနောသမ္ဖဿဇံ ဒုက္ခံ အသာတံ ဝေဒယိတံ, ဣဒံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ, ဒေါမနဿံ။

၁၂၈. ‘‘ကတမော စ, ဘိက္ခဝေ, ဥပါယာသော? ယော ခေါ, ဘိက္ခဝေ, အညတရညတရေန ဗျသနေန သမန္နာဂတဿ အညတရညတရေန ဒုက္ခဓမ္မေန ဖုဋ္ဌဿ အာယာသော ဥပါယာသော အာယာသိတတ္တံ ဥပါယာသိတတ္တံ, အယံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ, ဥပါယာသော။

၁၂၉. ‘‘ကတမော စ, ဘိက္ခဝေ, အပ္ပိယေဟိ သမ္ပယောဂေါ ဒုက္ခော? ဣဓ ယဿ တေ ဟောန္တိ အနိဋ္ဌာ အကန္တာ အမနာပါ ရူပါ သဒ္ဒါ ဂန္ဓာ ရသာ ဖောဋ္ဌဗ္ဗာ ဓမ္မာ, ယေ ဝါ ပနဿ တေ ဟောန္တိ အနတ္ထကာမာ အဟိတကာမာ အဖာသုကကာမာ အယောဂက္ခေမကာမာ, ယာ တေဟိ သဒ္ဓိံ သင်္ဂတိ သမာဂမော သမောဓါနံ မိဿီဘာဝေါ, အယံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ, အပ္ပိယေဟိ သမ္ပယောဂေါ ဒုက္ခော။

၁၃၀. ‘‘ကတမော စ, ဘိက္ခဝေ, ပိယေဟိ ဝိပ္ပယောဂေါ ဒုက္ခော? ဣဓ ယဿ တေ ဟောန္တိ ဣဋ္ဌာ ကန္တာ မနာပါ ရူပါ သဒ္ဒါ ဂန္ဓာ ရသာ ဖောဋ္ဌဗ္ဗာ ဓမ္မာ, ယေ ဝါ ပနဿ တေ ဟောန္တိ အတ္ထကာမာ ဟိတကာမာ ဖာသုကကာမာ ယောဂက္ခေမကာမာ မာတာ ဝါ ပိတာ ဝါ ဘာတာ ဝါ ဘဂိနီ ဝါ မိတ္တာ ဝါ အမစ္စာ ဝါ ဉာတိသာလောဟိတာ ဝါ, ယာ တေဟိ သဒ္ဓိံ အသင်္ဂတိ အသမာဂမော အသမောဓါနံ အမိဿီဘာဝေါ, အယံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ, ပိယေဟိ ဝိပ္ပယောဂေါ ဒုက္ခော။

၁၃၁. ‘‘ကတမဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, ယမ္ပိစ္ဆံ န လဘတိ တမ္ပိ ဒုက္ခံ? ဇာတိဓမ္မာနံ, ဘိက္ခဝေ , သတ္တာနံ ဧဝံ ဣစ္ဆာ ဥပ္ပဇ္ဇတိ – ‘အဟော ဝတ မယံ န ဇာတိဓမ္မာ အဿာမ, န စ ဝတ နော ဇာတိ အာဂစ္ဆေယျာ’တိ။ န ခေါ ပနေတံ ဣစ္ဆာယ ပတ္တဗ္ဗံ, ဣဒမ္ပိ ယမ္ပိစ္ဆံ န လဘတိ တမ္ပိ ဒုက္ခံ။ ဇရာဓမ္မာနံ, ဘိက္ခဝေ, သတ္တာနံ ဧဝံ ဣစ္ဆာ ဥပ္ပဇ္ဇတိ – ‘အဟော ဝတ မယံ န ဇရာဓမ္မာ အဿာမ, န စ ဝတ နော ဇရာ အာဂစ္ဆေယျာ’တိ။ န ခေါ ပနေတံ ဣစ္ဆာယ ပတ္တဗ္ဗံ, ဣဒမ္ပိ ယမ္ပိစ္ဆံ န လဘတိ တမ္ပိ ဒုက္ခံ။ ဗျာဓိဓမ္မာနံ, ဘိက္ခဝေ, သတ္တာနံ ဧဝံ ဣစ္ဆာ ဥပ္ပဇ္ဇတိ – ‘အဟော ဝတ မယံ န ဗျာဓိဓမ္မာ အဿာမ, န စ ဝတ နော ဗျာဓိ အာဂစ္ဆေယျာ’တိ။ န ခေါ ပနေတံ ဣစ္ဆာယ ပတ္တဗ္ဗံ, ဣဒမ္ပိ ယမ္ပိစ္ဆံ န လဘတိ တမ္ပိ ဒုက္ခံ။ မရဏဓမ္မာနံ, ဘိက္ခဝေ, သတ္တာနံ ဧဝံ ဣစ္ဆာ ဥပ္ပဇ္ဇတိ – ‘အဟော ဝတ မယံ န မရဏဓမ္မာ အဿာမ, န စ ဝတ နော မရဏံ အာဂစ္ဆေယျာ’တိ။ န ခေါ ပနေတံ ဣစ္ဆာယ ပတ္တဗ္ဗံ, ဣဒမ္ပိ ယမ္ပိစ္ဆံ န လဘတိ တမ္ပိ ဒုက္ခံ။ သောကပရိဒေဝဒုက္ခဒေါမနဿုပါယာသဓမ္မာနံ, ဘိက္ခဝေ, သတ္တာနံ ဧဝံ ဣစ္ဆာ ဥပ္ပဇ္ဇတိ – ‘အဟော ဝတ မယံ န သောကပရိဒေဝဒုက္ခဒေါမနဿုပါယာသဓမ္မာ အဿာမ, န စ ဝတ နော သောကပရိဒေဝဒုက္ခဒေါမနဿုပါယာသဓမ္မာ အာဂစ္ဆေယျု’န္တိ။ န ခေါ ပနေတံ ဣစ္ဆာယ ပတ္တဗ္ဗံ, ဣဒမ္ပိ ယမ္ပိစ္ဆံ န လဘတိ တမ္ပိ ဒုက္ခံ။

၁၃၂. ‘‘ကတမေ စ, ဘိက္ခဝေ, သံခိတ္တေန ပဉ္စုပါဒါနက္ခန္ဓာ ဒုက္ခာ? သေယျထိဒံ – ရူပုပါဒါနက္ခန္ဓော, ဝေဒနုပါဒါနက္ခန္ဓော, သညုပါဒါနက္ခန္ဓော, သင်္ခါရုပါဒါနက္ခန္ဓော, ဝိညာဏုပါဒါနက္ခန္ဓော။ ဣမေ ဝုစ္စန္တိ, ဘိက္ခဝေ, သံခိတ္တေန ပဉ္စုပါဒါနက္ခန္ဓာ ဒုက္ခာ။ ဣဒံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ, ဒုက္ခံ အရိယသစ္စံ။

သမုဒယသစ္စနိဒ္ဒေသော

၁၃၃. ‘‘ကတမဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, ဒုက္ခသမုဒယံ [ဒုက္ခသမုဒယော (သျာ.)] အရိယသစ္စံ? ယာယံ တဏှာ ပေါနောဗ္ဘဝိကာ [ပေါနောဘဝိကာ (သီ. ဣ.)] နန္ဒီရာဂသဟဂတာ [နန္ဒိရာဂသဟဂတာ (သီ. သျာ. ဣ.)] တတြတတြာဘိနန္ဒိနီ။ သေယျထိဒံ – ကာမတဏှာ ဘဝတဏှာ ဝိဘဝတဏှာ။

‘‘သာ ခေါ ပနေသာ, ဘိက္ခဝေ, တဏှာ ကတ္ထ ဥပ္ပဇ္ဇမာနာ ဥပ္ပဇ္ဇတိ, ကတ္ထ နိဝိသမာနာ နိဝိသတိ? ယံ လောကေ ပိယရူပံ သာတရူပံ, ဧတ္ထေသာ တဏှာ ဥပ္ပဇ္ဇမာနာ ဥပ္ပဇ္ဇတိ, ဧတ္ထ နိဝိသမာနာ နိဝိသတိ။

‘‘ကိဉ္စ လောကေ ပိယရူပံ သာတရူပံ? စက္ခု လောကေ ပိယရူပံ သာတရူပံ, ဧတ္ထေသာ တဏှာ ဥပ္ပဇ္ဇမာနာ ဥပ္ပဇ္ဇတိ, ဧတ္ထ နိဝိသမာနာ နိဝိသတိ။ သောတံ လောကေ။ပေ.။ ဃာနံ လောကေ။ ဇိဝှာ လောကေ။ ကာယော လောကေ။ မနော လောကေ ပိယရူပံ သာတရူပံ, ဧတ္ထေသာ တဏှာ ဥပ္ပဇ္ဇမာနာ ဥပ္ပဇ္ဇတိ, ဧတ္ထ နိဝိသမာနာ နိဝိသတိ။

‘‘ရူပါ လောကေ။ သဒ္ဒါ လောကေ။ ဂန္ဓာ လောကေ။ ရသာ လောကေ။ ဖောဋ္ဌဗ္ဗာ လောကေ။ ဓမ္မာ လောကေ ပိယရူပံ သာတရူပံ, ဧတ္ထေသာ တဏှာ ဥပ္ပဇ္ဇမာနာ ဥပ္ပဇ္ဇတိ, ဧတ္ထ နိဝိသမာနာ နိဝိသတိ။

‘‘စက္ခုဝိညာဏံ လောကေ။ သောတဝိညာဏံ လောကေ။ ဃာနဝိညာဏံ လောကေ။ ဇိဝှာဝိညာဏံ လောကေ။ ကာယဝိညာဏံ လောကေ။ မနောဝိညာဏံ လောကေ ပိယရူပံ သာတရူပံ, ဧတ္ထေသာ တဏှာ ဥပ္ပဇ္ဇမာနာ ဥပ္ပဇ္ဇတိ, ဧတ္ထ နိဝိသမာနာ နိဝိသတိ။

‘‘စက္ခုသမ္ဖဿော လောကေ။ သောတသမ္ဖဿော လောကေ။ ဃာနသမ္ဖဿော လောကေ။ ဇိဝှာသမ္ဖဿော လောကေ။ ကာယသမ္ဖဿော လောကေ။ မနောသမ္ဖဿော လောကေ ပိယရူပံ သာတရူပံ, ဧတ္ထေသာ တဏှာ ဥပ္ပဇ္ဇမာနာ ဥပ္ပဇ္ဇတိ, ဧတ္ထ နိဝိသမာနာ နိဝိသတိ။

‘‘စက္ခုသမ္ဖဿဇာ ဝေဒနာ လောကေ။ သောတသမ္ဖဿဇာ ဝေဒနာ လောကေ။ ဃာနသမ္ဖဿဇာ ဝေဒနာ လောကေ။ ဇိဝှာသမ္ဖဿဇာ ဝေဒနာ လောကေ။ ကာယသမ္ဖဿဇာ ဝေဒနာ လောကေ။ မနောသမ္ဖဿဇာ ဝေဒနာ လောကေ ပိယရူပံ သာတရူပံ, ဧတ္ထေသာ တဏှာ ဥပ္ပဇ္ဇမာနာ ဥပ္ပဇ္ဇတိ, ဧတ္ထ နိဝိသမာနာ နိဝိသတိ။

‘‘ရူပသညာ လောကေ။ သဒ္ဒသညာ လောကေ။ ဂန္ဓသညာ လောကေ။ ရသသညာ လောကေ။ ဖောဋ္ဌဗ္ဗသညာ လောကေ။ ဓမ္မသညာ လောကေ ပိယရူပံ သာတရူပံ, ဧတ္ထေသာ တဏှာ ဥပ္ပဇ္ဇမာနာ ဥပ္ပဇ္ဇတိ, ဧတ္ထ နိဝိသမာနာ နိဝိသတိ။

‘‘ရူပသဉ္စေတနာ လောကေ။ သဒ္ဒသဉ္စေတနာ လောကေ။ ဂန္ဓသဉ္စေတနာ လောကေ။ ရသသဉ္စေတနာ လောကေ။ ဖောဋ္ဌဗ္ဗသဉ္စေတနာ လောကေ။ ဓမ္မသဉ္စေတနာ လောကေ ပိယရူပံ သာတရူပံ, ဧတ္ထေသာ တဏှာ ဥပ္ပဇ္ဇမာနာ ဥပ္ပဇ္ဇတိ, ဧတ္ထ နိဝိသမာနာ နိဝိသတိ။

‘‘ရူပတဏှာ လောကေ။ သဒ္ဒတဏှာ လောကေ။ ဂန္ဓတဏှာ လောကေ။ ရသတဏှာ လောကေ။ ဖောဋ္ဌဗ္ဗတဏှာ လောကေ။ ဓမ္မတဏှာ လောကေ ပိယရူပံ သာတရူပံ, ဧတ္ထေသာ တဏှာ ဥပ္ပဇ္ဇမာနာ ဥပ္ပဇ္ဇတိ, ဧတ္ထ နိဝိသမာနာ နိဝိသတိ။

‘‘ရူပဝိတက္ကော လောကေ။ သဒ္ဒဝိတက္ကော လောကေ။ ဂန္ဓဝိတက္ကော လောကေ။ ရသဝိတက္ကော လောကေ။ ဖောဋ္ဌဗ္ဗဝိတက္ကော လောကေ။ ဓမ္မဝိတက္ကော လောကေ ပိယရူပံ သာတရူပံ, ဧတ္ထေသာ တဏှာ ဥပ္ပဇ္ဇမာနာ ဥပ္ပဇ္ဇတိ, ဧတ္ထ နိဝိသမာနာ နိဝိသတိ။

‘‘ရူပဝိစာရော လောကေ။ သဒ္ဒဝိစာရော လောကေ။ ဂန္ဓဝိစာရော လောကေ။ ရသဝိစာရော လောကေ။ ဖောဋ္ဌဗ္ဗဝိစာရော လောကေ။ ဓမ္မဝိစာရော လောကေ ပိယရူပံ သာတရူပံ, ဧတ္ထေသာ တဏှာ ဥပ္ပဇ္ဇမာနာ ဥပ္ပဇ္ဇတိ, ဧတ္ထ နိဝိသမာနာ နိဝိသတိ။ ဣဒံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ, ဒုက္ခသမုဒယံ အရိယသစ္စံ။

နိရောဓသစ္စနိဒ္ဒေသော

၁၃၄. ‘‘ကတမဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, ဒုက္ခနိရောဓံ [ဒုက္ခနိရောဓေါ (သျာ.)] အရိယသစ္စံ? ယော တဿာယေဝ တဏှာယ အသေသဝိရာဂနိရောဓေါ စာဂေါ ပဋိနိဿဂ္ဂေါ မုတ္တိ အနာလယော။

‘‘သာ ခေါ ပနေသာ, ဘိက္ခဝေ, တဏှာ ကတ္ထ ပဟီယမာနာ ပဟီယတိ, ကတ္ထ နိရုဇ္ဈမာနာ နိရုဇ္ဈတိ? ယံ လောကေ ပိယရူပံ သာတရူပံ, ဧတ္ထေသာ တဏှာ ပဟီယမာနာ ပဟီယတိ, ဧတ္ထ နိရုဇ္ဈမာနာ နိရုဇ္ဈတိ။

‘‘ကိဉ္စ လောကေ ပိယရူပံ သာတရူပံ? စက္ခု လောကေ ပိယရူပံ သာတရူပံ, ဧတ္ထေသာ တဏှာ ပဟီယမာနာ ပဟီယတိ, ဧတ္ထ နိရုဇ္ဈမာနာ နိရုဇ္ဈတိ။ သောတံ လောကေ။ပေ.။ ဃာနံ လောကေ။ ဇိဝှာ လောကေ။ ကာယော လောကေ။ မနော လောကေ ပိယရူပံ သာတရူပံ, ဧတ္ထေသာ တဏှာ ပဟီယမာနာ ပဟီယတိ, ဧတ္ထ နိရုဇ္ဈမာနာ နိရုဇ္ဈတိ။

‘‘ရူပါ လောကေ။ သဒ္ဒါ လောကေ။ ဂန္ဓာ လောကေ။ ရသာ လောကေ။ ဖောဋ္ဌဗ္ဗာ လောကေ။ ဓမ္မာ လောကေ ပိယရူပံ သာတရူပံ, ဧတ္ထေသာ တဏှာ ပဟီယမာနာ ပဟီယတိ, ဧတ္ထ နိရုဇ္ဈမာနာ နိရုဇ္ဈတိ။

‘‘စက္ခုဝိညာဏံ လောကေ။ သောတဝိညာဏံ လောကေ။ ဃာနဝိညာဏံ လောကေ။ ဇိဝှာဝိညာဏံ လောကေ။ ကာယဝိညာဏံ လောကေ။ မနောဝိညာဏံ လောကေ ပိယရူပံ သာတရူပံ, ဧတ္ထေသာ တဏှာ ပဟီယမာနာ ပဟီယတိ, ဧတ္ထ နိရုဇ္ဈမာနာ နိရုဇ္ဈတိ။

‘‘စက္ခုသမ္ဖဿော လောကေ။ သောတသမ္ဖဿော လောကေ။ ဃာနသမ္ဖဿော လောကေ။ ဇိဝှာသမ္ဖဿော လောကေ။ ကာယသမ္ဖဿော လောကေ။ မနောသမ္ဖဿော လောကေ ပိယရူပံ သာတရူပံ, ဧတ္ထေသာ တဏှာ ပဟီယမာနာ ပဟီယတိ, ဧတ္ထ နိရုဇ္ဈမာနာ နိရုဇ္ဈတိ။

‘‘စက္ခုသမ္ဖဿဇာ ဝေဒနာ လောကေ။ သောတသမ္ဖဿဇာ ဝေဒနာ လောကေ။ ဃာနသမ္ဖဿဇာ ဝေဒနာ လောကေ။ ဇိဝှာသမ္ဖဿဇာ ဝေဒနာ လောကေ။ ကာယသမ္ဖဿဇာ ဝေဒနာ လောကေ။ မနောသမ္ဖဿဇာ ဝေဒနာ လောကေ ပိယရူပံ သာတရူပံ, ဧတ္ထေသာ တဏှာ ပဟီယမာနာ ပဟီယတိ, ဧတ္ထ နိရုဇ္ဈမာနာ နိရုဇ္ဈတိ။

‘‘ရူပသညာ လောကေ။ သဒ္ဒသညာ လောကေ။ ဂန္ဓသညာ လောကေ။ ရသသညာ လောကေ။ ဖောဋ္ဌဗ္ဗသညာ လောကေ။ ဓမ္မသညာ လောကေ ပိယရူပံ သာတရူပံ, ဧတ္ထေသာ တဏှာ ပဟီယမာနာ ပဟီယတိ, ဧတ္ထ နိရုဇ္ဈမာနာ နိရုဇ္ဈတိ။

‘‘ရူပသဉ္စေတနာ လောကေ။ သဒ္ဒသဉ္စေတနာ လောကေ။ ဂန္ဓသဉ္စေတနာ လောကေ။ ရသသဉ္စေတနာ လောကေ။ ဖောဋ္ဌဗ္ဗသဉ္စေတနာ လောကေ။ ဓမ္မသဉ္စေတနာ လောကေ ပိယရူပံ သာတရူပံ, ဧတ္ထေသာ တဏှာ ပဟီယမာနာ ပဟီယတိ, ဧတ္ထ နိရုဇ္ဈမာနာ နိရုဇ္ဈတိ။

‘‘ရူပတဏှာ လောကေ။ သဒ္ဒတဏှာ လောကေ။ ဂန္ဓတဏှာ လောကေ။ ရသတဏှာ လောကေ။ ဖောဋ္ဌဗ္ဗတဏှာ လောကေ။ ဓမ္မတဏှာ လောကေ ပိယရူပံ သာတရူပံ, ဧတ္ထေသာ တဏှာ ပဟီယမာနာ ပဟီယတိ, ဧတ္ထ နိရုဇ္ဈမာနာ နိရုဇ္ဈတိ။

‘‘ရူပဝိတက္ကော လောကေ။ သဒ္ဒဝိတက္ကော လောကေ။ ဂန္ဓဝိတက္ကော လောကေ။ ရသဝိတက္ကော လောကေ။ ဖောဋ္ဌဗ္ဗဝိတက္ကော လောကေ။ ဓမ္မဝိတက္ကော လောကေ ပိယရူပံ သာတရူပံ, ဧတ္ထေသာ တဏှာ ပဟီယမာနာ ပဟီယတိ, ဧတ္ထ နိရုဇ္ဈမာနာ နိရုဇ္ဈတိ။

‘‘ရူပဝိစာရော လောကေ။ သဒ္ဒဝိစာရော လောကေ။ ဂန္ဓဝိစာရော လောကေ။ ရသဝိစာရော လောကေ။ ဖောဋ္ဌဗ္ဗဝိစာရော လောကေ။ ဓမ္မဝိစာရော လောကေ ပိယရူပံ သာတရူပံ။ ဧတ္ထေသာ တဏှာ ပဟီယမာနာ ပဟီယတိ, ဧတ္ထ နိရုဇ္ဈာမာနာ နိရုဇ္ဈတိ။ ဣဒံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ, ဒုက္ခနိရောဓံ အရိယသစ္စံ။

မဂ္ဂသစ္စနိဒ္ဒေသော

၁၃၅. ‘‘ကတမဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, ဒုက္ခနိရောဓဂါမိနီ ပဋိပဒါ အရိယသစ္စံ? အယမေဝ အရိယော အဋ္ဌင်္ဂိကော မဂ္ဂေါ သေယျထိဒံ – သမ္မာဒိဋ္ဌိ သမ္မာသင်္ကပ္ပော သမ္မာဝါစာ သမ္မာကမ္မန္တော သမ္မာအာဇီဝေါ သမ္မာဝါယာမော သမ္မာသတိ သမ္မာသမာဓိ။

‘‘ကတမာ စ, ဘိက္ခဝေ, သမ္မာဒိဋ္ဌိ? ယံ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဒုက္ခေ ဉာဏံ, ဒုက္ခသမုဒယေ ဉာဏံ, ဒုက္ခနိရောဓေ ဉာဏံ, ဒုက္ခနိရောဓဂါမိနိယာ ပဋိပဒါယ ဉာဏံ။ အယံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ, သမ္မာဒိဋ္ဌိ။

‘‘ကတမော စ, ဘိက္ခဝေ, သမ္မာသင်္ကပ္ပော? နေက္ခမ္မသင်္ကပ္ပော အဗျာပါဒသင်္ကပ္ပော အဝိဟိံသာသင်္ကပ္ပော။ အယံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ, သမ္မာသင်္ကပ္ပော။

‘‘ကတမာ စ, ဘိက္ခဝေ, သမ္မာဝါစာ? မုသာဝါဒါ ဝေရမဏီ [ဝေရမဏိ (က.)], ပိသုဏာယ ဝါစာယ ဝေရမဏီ, ဖရုသာယ ဝါစာယ ဝေရမဏီ, သမ္ဖပ္ပလာပါ ဝေရမဏီ ။ အယံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ, သမ္မာဝါစာ။

‘‘ကတမော စ, ဘိက္ခဝေ, သမ္မာကမ္မန္တော? ပါဏာတိပါတာ ဝေရမဏီ, အဒိန္နာဒါနာ ဝေရမဏီ, ကာမေသုမိစ္ဆာစာရာ ဝေရမဏီ။ အယံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ, သမ္မာကမ္မန္တော။

‘‘ကတမော စ, ဘိက္ခဝေ, သမ္မာအာဇီဝေါ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, အရိယသာဝကော မိစ္ဆာအာဇီဝံ ပဟာယ သမ္မာအာဇီဝေန ဇီဝိတံ ကပ္ပေတိ။ အယံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ, သမ္မာအာဇီဝေါ။

‘‘ကတမော စ, ဘိက္ခဝေ, သမ္မာဝါယာမော? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု အနုပ္ပန္နာနံ ပါပကာနံ အကုသလာနံ ဓမ္မာနံ အနုပ္ပါဒါယ ဆန္ဒံ ဇနေတိ ဝါယမတိ ဝီရိယံ အာရဘတိ စိတ္တံ ပဂ္ဂဏှာတိ ပဒဟတိ; ဥပ္ပန္နာနံ ပါပကာနံ အကုသလာနံ ဓမ္မာနံ ပဟာနာယ ဆန္ဒံ ဇနေတိ ဝါယမတိ ဝီရိယံ အာရဘတိ စိတ္တံ ပဂ္ဂဏှာတိ ပဒဟတိ; အနုပ္ပန္နာနံ ကုသလာနံ ဓမ္မာနံ ဥပ္ပါဒါယ ဆန္ဒံ ဇနေတိ ဝါယမတိ ဝီရိယံ အာရဘတိ စိတ္တံ ပဂ္ဂဏှာတိ ပဒဟတိ; ဥပ္ပန္နာနံ ကုသလာနံ ဓမ္မာနံ ဌိတိယာ အသမ္မောသာယ ဘိယျောဘာဝါယ ဝေပုလ္လာယ ဘာဝနာယ ပါရိပူရိယာ ဆန္ဒံ ဇနေတိ ဝါယမတိ ဝီရိယံ အာရဘတိ စိတ္တံ ပဂ္ဂဏှာတိ ပဒဟတိ။ အယံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ, သမ္မာဝါယာမော။

‘‘ကတမာ စ, ဘိက္ခဝေ, သမ္မာသတိ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ကာယေ ကာယာနုပဿီ ဝိဟရတိ အာတာဣ သမ္ပဇာနော သတိမာ ဝိနေယျ လောကေ အဘိဇ္ဈာဒေါမနဿံ; ဝေဒနာသု ဝေဒနာနုပဿီ ဝိဟရတိ အာတာဣ သမ္ပဇာနော သတိမာ ဝိနေယျ လောကေ အဘိဇ္ဈာဒေါမနဿံ; စိတ္တေ စိတ္တာနုပဿီ ဝိဟရတိ အာတာဣ သမ္ပဇာနော သတိမာ ဝိနေယျ လောကေ အဘိဇ္ဈာဒေါမနဿံ; ဓမ္မေသု ဓမ္မာနုပဿီ ဝိဟရတိ အာတာဣ သမ္ပဇာနော သတိမာ ဝိနေယျ လောကေ အဘိဇ္ဈာဒေါမနဿံ။ အယံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ, သမ္မာသတိ။

‘‘ကတမော စ, ဘိက္ခဝေ, သမ္မာသမာဓိ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ဝိဝိစ္စေဝ ကာမေဟိ ဝိဝိစ္စ အကုသလေဟိ ဓမ္မေဟိ သဝိတက္ကံ သဝိစာရံ ဝိဝေကဇံ ဣတိသုခံ ပဌမံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ ဝိတက္ကဝိစာရာနံ ဝူပသမာ အဇ္ဈတ္တံ သမ္ပသာဒနံ စေတသော ဧကောဒိဘာဝံ အဝိတက္ကံ အဝိစာရံ သမာဓိဇံ ဣတိသုခံ ဒုတိယံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ ဣတိယာ စ ဝိရာဂါ ဥပေက္ခကော စ ဝိဟရတိ, သတော စ သမ္ပဇာနော, သုခဉ္စ ကာယေန ပဋိသံဝေဒေတိ, ယံ တံ အရိယာ အာစိက္ခန္တိ ‘ဥပေက္ခကော သတိမာ သုခဝိဟာရီ’တိ တတိယံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ သုခဿ စ ပဟာနာ ဒုက္ခဿ စ ပဟာနာ ပုဗ္ဗေဝ သောမနဿဒေါမနဿာနံ အတ္ထင်္ဂမာ အဒုက္ခမသုခံ ဥပေက္ခာသတိပါရိသုဒ္ဓိံ စတုတ္ထံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ အယံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ, သမ္မာသမာဓိ။ ဣဒံ ဝုစ္စတိ, ဘိက္ခဝေ, ဒုက္ခနိရောဓဂါမိနီ ပဋိပဒါ အရိယသစ္စံ။

၁၃၆. ‘‘ဣတိ အဇ္ဈတ္တံ ဝါ ဓမ္မေသု ဓမ္မာနုပဿီ ဝိဟရတိ, ဗဟိဒ္ဓါ ဝါ ဓမ္မေသု ဓမ္မာနုပဿီ ဝိဟရတိ, အဇ္ဈတ္တဗဟိဒ္ဓါ ဝါ ဓမ္မေသု ဓမ္မာနုပဿီ ဝိဟရတိ; သမုဒယဓမ္မာနုပဿီ ဝါ ဓမ္မေသု ဝိဟရတိ, ဝယဓမ္မာနုပဿီ ဝါ ဓမ္မေသု ဝိဟရတိ, သမုဒယဝယဓမ္မာနုပဿီ ဝါ ဓမ္မေသု ဝိဟရတိ။ ‘အတ္ထိ ဓမ္မာ’တိ ဝါ ပနဿ သတိ ပစ္စုပဋ္ဌိတာ ဟောတိ။ ယာဝဒေဝ ဉာဏမတ္တာယ ပဋိဿတိမတ္တာယ အနိဿိတော စ ဝိဟရတိ, န စ ကိဉ္စိ လောကေ ဥပါဒိယတိ။ ဧဝမ္ပိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ဓမ္မေသု ဓမ္မာနုပဿီ ဝိဟရတိ စတူသု အရိယသစ္စေသု။

သစ္စပဗ္ဗံ နိဋ္ဌိတံ။

ဓမ္မာနုပဿနာ နိဋ္ဌိတာ။

၁၃၇. ‘‘ယော ဟိ ကောစိ, ဘိက္ခဝေ, ဣမေ စတ္တာရော သတိပဋ္ဌာနေ ဧဝံ ဘာဝေယျ သတ္တ ဝဿာနိ, တဿ ဒွိန္နံ ဖလာနံ အညတရံ ဖလံ ပါဋိကင်္ခံ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ အညာ; သတိ ဝါ ဥပါဒိသေသေ အနာဂါမိတာ။

‘‘တိဋ္ဌန္တု, ဘိက္ခဝေ, သတ္တ ဝဿာနိ။ ယော ဟိ ကောစိ , ဘိက္ခဝေ, ဣမေ စတ္တာရော သတိပဋ္ဌာနေ ဧဝံ ဘာဝေယျ ဆ ဝဿာနိ။ပေ.။ ပဉ္စ ဝဿာနိ။ စတ္တာရိ ဝဿာနိ။ တီဏိ ဝဿာနိ။ ဒွေ ဝဿာနိ။ ဧကံ ဝဿံ။ တိဋ္ဌတု, ဘိက္ခဝေ, ဧကံ ဝဿံ။ ယော ဟိ ကောစိ, ဘိက္ခဝေ, ဣမေ စတ္တာရော သတိပဋ္ဌာနေ ဧဝံ ဘာဝေယျ သတ္တ မာသာနိ, တဿ ဒွိန္နံ ဖလာနံ အညတရံ ဖလံ ပါဋိကင်္ခံ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ အညာ; သတိ ဝါ ဥပါဒိသေသေ အနာဂါမိတာ။ တိဋ္ဌန္တု, ဘိက္ခဝေ, သတ္တ မာသာနိ။ ယော ဟိ ကောစိ, ဘိက္ခဝေ, ဣမေ စတ္တာရော သတိပဋ္ဌာနေ ဧဝံ ဘာဝေယျ ဆ မာသာနိ။ပေ.။ ပဉ္စ မာသာနိ။ စတ္တာရိ မာသာနိ။ တီဏိ မာသာနိ။ ဒွေ မာသာနိ။ ဧကံ မာသံ။ အဍ္ဎမာသံ။ တိဋ္ဌတု, ဘိက္ခဝေ, အဍ္ဎမာသော။ ယော ဟိ ကောစိ, ဘိက္ခဝေ, ဣမေ စတ္တာရော သတိပဋ္ဌာနေ ဧဝံ ဘာဝေယျ သတ္တာဟံ, တဿ ဒွိန္နံ ဖလာနံ အညတရံ ဖလံ ပါဋိကင်္ခံ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ အညာ သတိ ဝါ ဥပါဒိသေသေ အနာဂါမိတာ’’တိ။

၁၃၈. ‘‘‘ဧကာယနော အယံ, ဘိက္ခဝေ, မဂ္ဂေါ သတ္တာနံ ဝိသုဒ္ဓိယာ သောကပရိဒေဝါနံ သမတိက္ကမာယ ဒုက္ခဒေါမနဿာနံ အတ္ထင်္ဂမာယ ဉာယဿ အဓိဂမာယ နိဗ္ဗာနဿ သစ္ဆိကိရိယာယ ယဒိဒံ စတ္တာရော သတိပဋ္ဌာနာ’တိ။ ဣတိ ယံ တံ ဝုတ္တံ, ဣဒမေတံ ပဋိစ္စ ဝုတ္တ’’န္တိ။

ဣဒမဝေါစ ဘဂဝါ။ အတ္တမနာ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဘာသိတံ အဘိနန္ဒုန္တိ။

မဟာသတိပဋ္ဌာနသုတ္တံ နိဋ္ဌိတံ ဒသမံ။

မူလပရိယာယဝဂ္ဂေါ နိဋ္ဌိတော ပဌမော။

တဿုဒ္ဒါနံ – [ဣတော ပရံ ကေသုစိ ပေါတ္ထကေသု ဣမာပိ ဂါထာယော ဧဝံ ဒိဿန္တိ –§အဇရံ အမတံ အမတာဓိဂမံ, ဖလမဂ္ဂနိဒဿနံ ဒုက္ခနုဒံ။ သဟိတတ္တံ မဟာရသဟဿကရံ, ဘူတမိတိ သာရံ ဝိဝိဓံ သုဏာထ။§တဠာကံ ဝသုပူရိတံ ဃမ္မပထေ, တိဝိဓဂ္ဂိပိဠေသိတနိဗ္ဗာပနံ။ ဗျာဓိပနုဒနဩသဓယော, ပစ္ဆိမသုတ္တပဝရာ ဌပိတာ။§မဓုမန္ဒဝရသာမဒါနံ, ခိဍ္ဍာရတိ ဇနနိမနုသံဃာတံ။ တထာ သုတ္တေ ဝေယျာကရဏာ ဌပိတာ, သကျပုတ္တာနမဘိဒမနတ္ထာယ။§ပညာသံ စ ဒိယဎ္ဍသတံ, ဒွေ စ ဝေယျာကရဏံ အပရေ စ။ တေဝနာမဂတံ စ အနုပုဗ္ဗံ, ဧကမနာ နိသာမေထ မုဒဂ္ဂံ။]

မူလသုသံဝရဓမ္မဒါယာဒါ၊ ဘေရဝါနင်္ဂဏာကင်္ခေယျဝတ္ထံ။

သလ္လေခသမ္မာဒိဋ္ဌိသတိပဋ္ဌံ၊ ဝဂ္ဂဝရော အသမော သုသမတ္တော။