၂. ဥဒုမ္ဗရိကသုတ္တံ
နိဂြောဓပရိဗ္ဗာဇကဝတ္ထု
၄၉. ဧဝံ မေ သုတံ – ဧကံ သမယံ ဘဂဝါ ရာဇဂဟေ ဝိဟရတိ ဂိဇ္ဈကူဋေ ပဗ္ဗတေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန နိဂြောဓေါ ပရိဗ္ဗာဇကော ဥဒုမ္ဗရိကာယ ပရိဗ္ဗာဇကာရာမေ ပဋိဝသတိ မဟတိယာ ပရိဗ္ဗာဇကပရိသာယ သဒ္ဓိံ တိံသမတ္တေဟိ ပရိဗ္ဗာဇကသတေဟိ။ အထ ခေါ သန္ဓာနော ဂဟပတိ ဒိဝါ ဒိဝဿ [ဒိဝါဒိဝဿေဝ (သီ. သျာ. ဣ.)] ရာဇဂဟာ နိက္ခမိ ဘဂဝန္တံ ဒဿနာယ။ အထ ခေါ သန္ဓာနဿ ဂဟပတိဿ ဧတဒဟောသိ – ‘‘အကာလော ခေါ ဘဂဝန္တံ ဒဿနာယ။ ပဋိသလ္လီနော ဘဂဝါ။ မနောဘာဝနီယာနမ္ပိ ဘိက္ခူနံ အသမယော ဒဿနာယ။ ပဋိသလ္လီနာ မနောဘာဝနီယာ ဘိက္ခူ။ ယံနူနာဟံ ယေန ဥဒုမ္ဗရိကာယ ပရိဗ္ဗာဇကာရာမော, ယေန နိဂြောဓေါ ပရိဗ္ဗာဇကော တေနုပသင်္ကမေယျ’’န္တိ။ အထ ခေါ သန္ဓာနော ဂဟပတိ ယေန ဥဒုမ္ဗရိကာယ ပရိဗ္ဗာဇကာရာမော, တေနုပသင်္ကမိ။
၅၀. တေန ခေါ ပန သမယေန နိဂြောဓေါ ပရိဗ္ဗာဇကော မဟတိယာ ပရိဗ္ဗာဇကပရိသာယ သဒ္ဓိံ နိသိန္နော ဟောတိ ဥန္နာဒိနိယာ ဥစ္စာသဒ္ဒမဟာသဒ္ဒါယ အနေကဝိဟိတံ တိရစ္ဆာနကထံ ကထေန္တိယာ။ သေယျထိဒံ – ရာဇကထံ စောရကထံ မဟာမတ္တကထံ သေနာကထံ ဘယကထံ ယုဒ္ဓကထံ အန္နကထံ ပါနကထံ ဝတ္ထကထံ သယနကထံ မာလာကထံ ဂန္ဓကထံ ဉာတိကထံ ယာနကထံ ဂါမကထံ နိဂမကထံ နဂရကထံ ဇနပဒကထံ ဣတ္ထိကထံ သူရကထံ ဝိသိခါကထံ ကုမ္ဘဋ္ဌာနကထံ ပုဗ္ဗပေတကထံ နာနတ္တကထံ လောကက္ခာယိကံ သမုဒ္ဒက္ခာယိကံ ဣတိဘဝါဘဝကထံ ဣတိ ဝါ။
၅၁. အဒ္ဒသာ ခေါ နိဂြောဓေါ ပရိဗ္ဗာဇကော သန္ဓာနံ ဂဟပတိံ ဒူရတောဝ အာဂစ္ဆန္တံ။ ဒိသွာ သကံ ပရိသံ သဏ္ဌာပေသိ – ‘‘အပ္ပသဒ္ဒါ ဘောန္တော ဟောန္တု, မာ ဘောန္တော သဒ္ဒမကတ္ထ။ အယံ သမဏဿ ဂေါတမဿ သာဝကော အာဂစ္ဆတိ သန္ဓာနော ဂဟပတိ။ ယာဝတာ ခေါ ပန သမဏဿ ဂေါတမဿ သာဝကာ ဂိဟီ ဩဒါတဝသနာ ရာဇဂဟေ ပဋိဝသန္တိ, အယံ တေသံ အညတရော သန္ဓာနော ဂဟပတိ။ အပ္ပသဒ္ဒကာမာ ခေါ ပနေတေ အာယသ္မန္တော အပ္ပသဒ္ဒဝိနီတာ , အပ္ပသဒ္ဒဿ ဝဏ္ဏဝါဒိနော။ အပ္ပေဝ နာမ အပ္ပသဒ္ဒံ ပရိသံ ဝိဒိတွာ ဥပသင်္ကမိတဗ္ဗံ မညေယျာ’’တိ။ ဧဝံ ဝုတ္တေ တေ ပရိဗ္ဗာဇကာ တုဏှီ အဟေသုံ။
၅၂. အထ ခေါ သန္ဓာနော ဂဟပတိ ယေန နိဂြောဓေါ ပရိဗ္ဗာဇကော တေနုပသင်္ကမိ, ဥပသင်္ကမိတွာ နိဂြောဓေန ပရိဗ္ဗာဇကေန သဒ္ဓိံ သမ္မောဒိ။ သမ္မောဒနီယံ ကထံ သာရဏီယံ ဝီတိသာရေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ သန္ဓာနော ဂဟပတိ နိဂြောဓံ ပရိဗ္ဗာဇကံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အညထာ ခေါ ဣမေ ဘောန္တော အညတိတ္ထိယာ ပရိဗ္ဗာဇကာ သင်္ဂမ္မ သမာဂမ္မ ဥန္နာဒိနော ဥစ္စာသဒ္ဒမဟာသဒ္ဒါ အနေကဝိဟိတံ တိရစ္ဆာနကထံ အနုယုတ္တာ ဝိဟရန္တိ။ သေယျထိဒံ – ရာဇကထံ။ပေ.။ ဣတိဘဝါဘဝကထံ ဣတိ ဝါ။ အညထာ ခေါ [စ (သီ. ဣ.)] ပန သော ဘဂဝါ အရညဝနပတ္ထာနိ ပန္တာနိ သေနာသနာနိ ပဋိသေဝတိ အပ္ပသဒ္ဒါနိ အပ္ပနိဂ္ဃောသာနိ ဝိဇနဝါတာနိ မနုဿရာဟဿေယျကာနိ ပဋိသလ္လာနသာရုပ္ပါနီ’’တိ။
၅၃. ဧဝံ ဝုတ္တေ နိဂြောဓေါ ပရိဗ္ဗာဇကော သန္ဓာနံ ဂဟပတိံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ယဂ္ဃေ ဂဟပတိ, ဇာနေယျာသိ, ကေန သမဏော ဂေါတမော သဒ္ဓိံ သလ္လပတိ, ကေန သာကစ္ဆံ သမာပဇ္ဇတိ, ကေန ပညာဝေယျတ္တိယံ သမာပဇ္ဇတိ? သုညာဂါရဟတာ သမဏဿ ဂေါတမဿ ပညာ အပရိသာဝစရော သမဏော ဂေါတမော နာလံ သလ္လာပါယ။ သော အန္တမန္တာနေဝ သေဝတိ [အန္တပန္တာနေဝ (သျာ.)]။ သေယျထာပိ နာမ ဂေါကာဏာ ပရိယန္တစာရိနီ အန္တမန္တာနေဝ သေဝတိ။ ဧဝမေဝ သုညာဂါရဟတာ သမဏဿ ဂေါတမဿ ပညာ; အပရိသာဝစရော သမဏော ဂေါတမော; နာလံ သလ္လာပါယ။ သော အန္တမန္တာနေဝ သေဝတိ။ ဣင်္ဃ, ဂဟပတိ, သမဏော ဂေါတမော ဣမံ ပရိသံ အာဂစ္ဆေယျ, ဧကပဉ္ဟေနေဝ နံ သံသာဒေယျာမ [သံဟရေယျာမ (က.)], တုစ္ဆကုမ္ဘီဝ နံ မညေ ဩရောဓေယျာမာ’’တိ။
၅၄. အဿောသိ ခေါ ဘဂဝါ ဒိဗ္ဗာယ သောတဓါတုယာ ဝိသုဒ္ဓါယ အတိက္ကန္တမာနုသိကာယ သန္ဓာနဿ ဂဟပတိဿ နိဂြောဓေန ပရိဗ္ဗာဇကေန သဒ္ဓိံ ဣမံ ကထာသလ္လာပံ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဂိဇ္ဈကူဋာ ပဗ္ဗတာ ဩရောဟိတွာ ယေန သုမာဂဓါယ တီရေ မောရနိဝါပေါ တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ သုမာဂဓါယ တီရေ မောရနိဝါပေ အဗ္ဘောကာသေ စင်္ကမိ။ အဒ္ဒသာ ခေါ နိဂြောဓေါ ပရိဗ္ဗာဇကော ဘဂဝန္တံ သုမာဂဓါယ တီရေ မောရနိဝါပေ အဗ္ဘောကာသေ စင်္ကမန္တံ။ ဒိသွာန သကံ ပရိသံ သဏ္ဌာပေသိ – ‘‘အပ္ပသဒ္ဒါ ဘောန္တော ဟောန္တု, မာ ဘောန္တော သဒ္ဒမကတ္ထ, အယံ သမဏော ဂေါတမော သုမာဂဓါယ တီရေ မောရနိဝါပေ အဗ္ဘောကာသေ စင်္ကမတိ။ အပ္ပသဒ္ဒကာမော ခေါ ပန သော အာယသ္မာ, အပ္ပသဒ္ဒဿ ဝဏ္ဏဝါဒီ။ အပ္ပေဝ နာမ အပ္ပသဒ္ဒံ ပရိသံ ဝိဒိတွာ ဥပသင်္ကမိတဗ္ဗံ မညေယျ။ သစေ သမဏော ဂေါတမော ဣမံ ပရိသံ အာဂစ္ဆေယျ, ဣမံ တံ ပဉ္ဟံ ပုစ္ဆေယျာမ – ‘ကော နာမ သော, ဘန္တေ, ဘဂဝတော ဓမ္မော, ယေန ဘဂဝါ သာဝကေ ဝိနေတိ, ယေန ဘဂဝတာ သာဝကာ ဝိနီတာ အဿာသပ္ပတ္တာ ပဋိဇာနန္တိ အဇ္ဈာသယံ အာဒိဗြဟ္မစရိယ’န္တိ? ဧဝံ ဝုတ္တေ တေ ပရိဗ္ဗာဇကာ တုဏှီ အဟေသုံ။
တပေါဇိဂုစ္ဆာဝါဒေါ
၅၅. အထ ခေါ ဘဂဝါ ယေန နိဂြောဓေါ ပရိဗ္ဗာဇကော တေနုပသင်္ကမိ။ အထ ခေါ နိဂြောဓေါ ပရိဗ္ဗာဇကော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဧတု ခေါ, ဘန္တေ, ဘဂဝါ, သွာဂတံ, ဘန္တေ, ဘဂဝတော။ စိရဿံ ခေါ, ဘန္တေ, ဘဂဝါ ဣမံ ပရိယာယမကာသိ ယဒိဒံ ဣဓါဂမနာယ။ နိသီဒတု, ဘန္တေ, ဘဂဝါ, ဣဒမာသနံ ပညတ္တ’’န္တိ။ နိသီဒိ ဘဂဝါ ပညတ္တေ အာသနေ။ နိဂြောဓေါပိ ခေါ ပရိဗ္ဗာဇကော အညတရံ နီစာသနံ ဂဟေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နံ ခေါ နိဂြောဓံ ပရိဗ္ဗာဇကံ ဘဂဝါ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ကာယ နုတ္ထ, နိဂြောဓ, ဧတရဟိ ကထာယ သန္နိသိန္နာ, ကာ စ ပန ဝေါ အန္တရာကထာ ဝိပ္ပကတာ’’တိ? ဧဝံ ဝုတ္တေ, နိဂြောဓေါ ပရိဗ္ဗာဇကော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ, ‘‘ဣဓ မယံ, ဘန္တေ, အဒ္ဒသာမ ဘဂဝန္တံ သုမာဂဓါယ တီရေ မောရနိဝါပေ အဗ္ဘောကာသေ စင်္ကမန္တံ, ဒိသွာန ဧဝံ အဝေါစုမှာ – ‘သစေ သမဏော ဂေါတမော ဣမံ ပရိသံ အာဂစ္ဆေယျ, ဣမံ တံ ပဉ္ဟံ ပုစ္ဆေယျာမ – ကော နာမ သော, ဘန္တေ, ဘဂဝတော ဓမ္မော, ယေန ဘဂဝါ သာဝကေ ဝိနေတိ, ယေန ဘဂဝတာ သာဝကာ ဝိနီတာ အဿာသပ္ပတ္တာ ပဋိဇာနန္တိ အဇ္ဈာသယံ အာဒိဗြဟ္မစရိယ’န္တိ? အယံ ခေါ နော, ဘန္တေ, အန္တရာကထာ ဝိပ္ပကတာ; အထ ဘဂဝါ အနုပ္ပတ္တော’’တိ။
၅၆. ‘‘ဒုဇ္ဇာနံ ခေါ ဧတံ, နိဂြောဓ, တယာ အညဒိဋ္ဌိကေန အညခန္တိကေန အညရုစိကေန အညတြာယောဂေန အညတြာစရိယကေန, ယေနာဟံ သာဝကေ ဝိနေမိ , ယေန မယာ သာဝကာ ဝိနီတာ အဿာသပ္ပတ္တာ ပဋိဇာနန္တိ အဇ္ဈာသယံ အာဒိဗြဟ္မစရိယံ။ ဣင်္ဃ တွံ မံ, နိဂြောဓ, သကေ အာစရိယကေ အဓိဇေဂုစ္ဆေ ပဉ္ဟံ ပုစ္ဆ – ‘ကထံ သန္တာ နု ခေါ, ဘန္တေ, တပေါဇိဂုစ္ဆာ ပရိပုဏ္ဏာ ဟောတိ, ကထံ အပရိပုဏ္ဏာ’တိ? ဧဝံ ဝုတ္တေ တေ ပရိဗ္ဗာဇကာ ဥန္နာဒိနော ဥစ္စာသဒ္ဒမဟာသဒ္ဒါ အဟေသုံ – ‘‘အစ္ဆရိယံ ဝတ ဘော, အဗ္ဘုတံ ဝတ ဘော, သမဏဿ ဂေါတမဿ မဟိဒ္ဓိကတာ မဟာနုဘာဝတာ, ယတြ ဟိ နာမ သကဝါဒံ ဌပေဿတိ, ပရဝါဒေန ပဝါရေဿတီ’’တိ။
၅၇. အထ ခေါ နိဂြောဓေါ ပရိဗ္ဗာဇကော တေ ပရိဗ္ဗာဇကေ အပ္ပသဒ္ဒေ ကတွာ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘မယံ ခေါ, ဘန္တေ, တပေါဇိဂုစ္ဆာဝါဒါ [တရောဇိဂုစ္ဆံသာရောဒါ (က.)] တပေါဇိဂုစ္ဆာသာရာ တပေါဇိဂုစ္ဆာအလ္လီနာ ဝိဟရာမ ။ ကထံ သန္တာ နု ခေါ, ဘန္တေ, တပေါဇိဂုစ္ဆာ ပရိပုဏ္ဏာ ဟောတိ, ကထံ အပရိပုဏ္ဏာ’’တိ?
‘‘ဣဓ, နိဂြောဓ, တပဿီ အစေလကော ဟောတိ မုတ္တာစာရော, ဟတ္ထာပလေခနော [ဟတ္ထာဝလေခနော (သျာ.)], န ဧဟိဘဒ္ဒန္တိကော, န တိဋ္ဌဘဒ္ဒန္တိကော, နာဘိဟဋံ , န ဥဒ္ဒိဿကတံ, န နိမန္တနံ သာဒိယတိ, သော န ကုမ္ဘိမုခါ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ, န ကဠောပိမုခါ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ, န ဧဠကမန္တရံ, န ဒဏ္ဍမန္တရံ, န မုသလမန္တရံ, န ဒွိန္နံ ဘုဉ္ဇမာနာနံ, န ဂဗ္ဘိနိယာ, န ပါယမာနာယ, န ပုရိသန္တရဂတာယ, န သင်္ကိတ္တီသု, န ယတ္ထ သာ ဥပဋ္ဌိတော ဟောတိ, န ယတ္ထ မက္ခိကာ သဏ္ဍသဏ္ဍစာရိနီ, န မစ္ဆံ, န မံသံ, န သုရံ, န မေရယံ, န ထုသောဒကံ ပိဝတိ, သော ဧကာဂါရိကော ဝါ ဟောတိ ဧကာလောပိကော, ဒွါဂါရိကော ဝါ ဟောတိ ဒွါလောပိကော, သတ္တာဂါရိကော ဝါ ဟောတိ သတ္တာလောပိကော, ဧကိဿာပိ ဒတ္တိယာ ယာပေတိ, ဒွီဟိပိ ဒတ္တီဟိ ယာပေတိ, သတ္တဟိပိ ဒတ္တီဟိ ယာပေတိ; ဧကာဟိကမ္ပိ အာဟာရံ အာဟာရေတိ, ဒွီဟိကမ္ပိ [ဒွါဟိကံပိ (သီ. သျာ.)] အာဟာရံ အာဟာရေတိ, သတ္တာဟိကမ္ပိ အာဟာရံ အာဟာရေတိ, ဣတိ ဧဝရူပံ အဒ္ဓမာသိကမ္ပိ ပရိယာယဘတ္တဘောဇနာနုယောဂမနုယုတ္တော ဝိဟရတိ။ သော သာကဘက္ခော ဝါ ဟောတိ, သာမာကဘက္ခော ဝါ ဟောတိ, နီဝါရဘက္ခော ဝါ ဟောတိ, ဒဒ္ဒုလဘက္ခော ဝါ ဟောတိ, ဟဋဘက္ခော ဝါ ဟောတိ, ကဏဘက္ခော ဝါ ဟောတိ, အာစာမဘက္ခော ဝါ ဟောတိ, ပိညာကဘက္ခော ဝါ ဟောတိ, တိဏဘက္ခော ဝါ ဟောတိ, ဂေါမယဘက္ခော ဝါ ဟောတိ; ဝနမူလဖလာဟာရော ယာပေတိ ပဝတ္တဖလဘောဇီ။ သော သာဏာနိပိ ဓါရေတိ , မသာဏာနိပိ ဓါရေတိ, ဆဝဒုဿာနိပိ ဓါရေတိ, ပံသုကူလာနိပိ ဓါရေတိ, တိရီဋာနိပိ ဓါရေတိ, အဇိနမ္ပိ ဓါရေတိ, အဇိနက္ခိပမ္ပိ ဓါရေတိ, ကုသစီရမ္ပိ ဓါရေတိ, ဝါကစီရမ္ပိ ဓါရေတိ, ဖလကစီရမ္ပိ ဓါရေတိ, ကေသကမ္ဗလမ္ပိ ဓါရေတိ, ဝါဠကမ္ဗလမ္ပိ ဓါရေတိ, ဥလူကပက္ခမ္ပိ ဓါရေတိ, ကေသမဿုလောစကောပိ ဟောတိ ကေသမဿုလောစနာနုယောဂမနုယုတ္တော , ဥဗ္ဘဋ္ဌကောပိ [ဥဘဋ္ဌကောပိ (သျာ.), ဥဗ္ဘဋ္ဌိကောပိ (က.)] ဟောတိ အာသနပဋိက္ခိတ္တော, ဥက္ကုဋိကောပိ ဟောတိ ဥက္ကုဋိကပ္ပဓါနမနုယုတ္တော, ကဏ္ဋကာပဿယိကောပိ ဟောတိ ကဏ္ဋကာပဿယေ သေယျံ ကပ္ပေတိ, ဖလကသေယျမ္ပိ ကပ္ပေတိ, ထဏ္ဍိလသေယျမ္ပိ ကပ္ပေတိ, ဧကပဿယိကောပိ ဟောတိ ရဇောဇလ္လဓရော, အဗ္ဘောကာသိကောပိ ဟောတိ ယထာသန္ထတိကော, ဝေကဋိကောပိ ဟောတိ ဝိကဋဘောဇနာနုယောဂမနုယုတ္တော, အပါနကောပိ ဟောတိ အပါနကတ္တမနုယုတ္တော, သာယတတိယကမ္ပိ ဥဒကောရောဟနာနုယောဂမနုယုတ္တော ဝိဟရတိ။ တံ ကိံ မညသိ, နိဂြောဓ, ယဒိ ဧဝံ သန္တေ တပေါဇိဂုစ္ဆာ ပရိပုဏ္ဏာ ဝါ ဟောတိ အပရိပုဏ္ဏာ ဝါ’’တိ? ‘‘အဒ္ဓါ ခေါ, ဘန္တေ, ဧဝံ သန္တေ တပေါဇိဂုစ္ဆာ ပရိပုဏ္ဏာ ဟောတိ, နော အပရိပုဏ္ဏာ’’တိ။ ‘‘ဧဝံ ပရိပုဏ္ဏာယပိ ခေါ အဟံ, နိဂြောဓ, တပေါဇိဂုစ္ဆာယ အနေကဝိဟိတေ ဥပက္ကိလေသေ ဝဒါမီ’’တိ။
ဥပက္ကိလေသော
၅၈. ‘‘ယထာ ကထံ ပန, ဘန္တေ, ဘဂဝါ ဧဝံ ပရိပုဏ္ဏာယ တပေါဇိဂုစ္ဆာယ အနေကဝိဟိတေ ဥပက္ကိလေသေ ဝဒတီ’’တိ? ‘‘ဣဓ, နိဂြောဓ, တပဿီ တပံ သမာဒိယတိ, သော တေန တပသာ အတ္တမနော ဟောတိ ပရိပုဏ္ဏသင်္ကပ္ပော။ ယမ္ပိ, နိဂြောဓ, တပဿီ တပံ သမာဒိယတိ, သော တေန တပသာ အတ္တမနော ဟောတိ ပရိပုဏ္ဏသင်္ကပ္ပော။ အယမ္ပိ ခေါ, နိဂြောဓ, တပဿိနော ဥပက္ကိလေသော ဟောတိ။
‘‘ပုန စပရံ, နိဂြောဓ, တပဿီ တပံ သမာဒိယတိ, သော တေန တပသာ အတ္တာနုက္ကံသေတိ ပရံ ဝမ္ဘေတိ။ ယမ္ပိ, နိဂြောဓ, တပဿီ တပံ သမာဒိယတိ, သော တေန တပသာ အတ္တာနုက္ကံသေတိ ပရံ ဝမ္ဘေတိ။ အယမ္ပိ ခေါ, နိဂြောဓ, တပဿိနော ဥပက္ကိလေသော ဟောတိ။
‘‘ပုန စပရံ, နိဂြောဓ, တပဿီ တပံ သမာဒိယတိ, သော တေန တပသာ မဇ္ဇတိ မုစ္ဆတိ ပမာဒမာပဇ္ဇတိ [မဒမာပဇ္ဇတိ (သျာ.)]။ ယမ္ပိ, နိဂြောဓ, တပဿီ တပံ သမာဒိယတိ, သော တေန တပသာ မဇ္ဇတိ မုစ္ဆတိ ပမာဒမာပဇ္ဇတိ။ အယမ္ပိ ခေါ, နိဂြောဓ, တပဿိနော ဥပက္ကိလေသော ဟောတိ။
၅၉. ‘‘ပုန စပရံ, နိဂြောဓ, တပဿီ တပံ သမာဒိယတိ, သော တေန တပသာ လာဘသက္ကာရသိလောကံ အဘိနိဗ္ဗတ္တေတိ, သော တေန လာဘသက္ကာရသိလောကေန အတ္တမနော ဟောတိ ပရိပုဏ္ဏသင်္ကပ္ပော။ ယမ္ပိ, နိဂြောဓ, တပဿီ တပံ သမာဒိယတိ, သော တေန တပသာ လာဘသက္ကာရသိလောကံ အဘိနိဗ္ဗတ္တေတိ, သော တေန လာဘသက္ကာရသိလောကေန အတ္တမနော ဟောတိ ပရိပုဏ္ဏသင်္ကပ္ပော။ အယမ္ပိ ခေါ, နိဂြောဓ, တပဿိနော ဥပက္ကိလေသော ဟောတိ။
‘‘ပုန စပရံ, နိဂြောဓ, တပဿီ တပံ သမာဒိယတိ, သော တေန တပသာ လာဘသက္ကာရသိလောကံ အဘိနိဗ္ဗတ္တေတိ, သော တေန လာဘသက္ကာရသိလောကေန အတ္တာနုက္ကံသေတိ ပရံ ဝမ္ဘေတိ။ ယမ္ပိ, နိဂြောဓ, တပဿီ တပံ သမာဒိယတိ, သော တေန တပသာ လာဘသက္ကာရသိလောကံ အဘိနိဗ္ဗတ္တေတိ, သော တေန လာဘသက္ကာရသိလောကေန အတ္တာနုက္ကံသေတိ ပရံ ဝမ္ဘေတိ။ အယမ္ပိ ခေါ, နိဂြောဓ, တပဿိနော ဥပက္ကိလေသော ဟောတိ။
‘‘ပုန စပရံ, နိဂြောဓ, တပဿီ တပံ သမာဒိယတိ, သော တေန တပသာ လာဘသက္ကာရသိလောကံ အဘိနိဗ္ဗတ္တေတိ, သော တေန လာဘသက္ကာရသိလောကေန မဇ္ဇတိ မုစ္ဆတိ ပမာဒမာပဇ္ဇတိ။ ယမ္ပိ, နိဂြောဓ, တပဿီ တပံ သမာဒိယတိ, သော တေန တပသာ လာဘသက္ကာရသိလောကံ အဘိနိဗ္ဗတ္တေတိ, သော တေန လာဘသက္ကာရသိလောကေန မဇ္ဇတိ မုစ္ဆတိ ပမာဒမာပဇ္ဇတိ။ အယမ္ပိ ခေါ, နိဂြောဓ, တပဿိနော ဥပက္ကိလေသော ဟောတိ။
၆၀. ‘‘ပုန စပရံ, နိဂြောဓ, တပဿီ ဘောဇနေသု ဝေါဒါသံ အာပဇ္ဇတိ – ‘ဣဒံ မေ ခမတိ, ဣဒံ မေ နက္ခမတီ’တိ။ သော ယဉ္စ [ယံ ဟိ (သီ. ဣ.)] ခွဿ နက္ခမတိ, တံ သာပေက္ခော ပဇဟတိ။ ယံ ပနဿ ခမတိ, တံ ဂဓိတော [ဂထိတော (သီ. ဣ.)] မုစ္ဆိတော အဇ္ဈာပန္နော အနာဒီနဝဒဿာဝီ အနိဿရဏပညော ပရိဘုဉ္ဇတိ။ပေ.။ အယမ္ပိ ခေါ, နိဂြောဓ, တပဿိနော ဥပက္ကိလေသော ဟောတိ။
‘‘ပုန စပရံ, နိဂြောဓ, တပဿီ တပံ သမာဒိယတိ လာဘသက္ကာရသိလောကနိကန္တိဟေတု – ‘သက္ကရိဿန္တိ မံ ရာဇာနော ရာဇမဟာမတ္တာ ခတ္တိယာ ဗြာဟ္မဏာ ဂဟပတိကာ တိတ္ထိယာ’တိ။ပေ.။ အယမ္ပိ ခေါ, နိဂြောဓ, တပဿိနော ဥပက္ကိလေသော ဟောတိ။
၆၁. ‘‘ပုန စပရံ, နိဂြောဓ, တပဿီ အညတရံ သမဏံ ဝါ ဗြာဟ္မဏံ ဝါ အပသာဒေတာ [အပသာရေတာ (က.)] ဟောတိ – ‘ကိံ ပနာယံ သမ္ဗဟုလာဇီဝေါ [ဗဟုလာဇီဝေါ (သီ. ဣ.)] သဗ္ဗံ သံဘက္ခေတိ။ သေယျထိဒံ – မူလဗီဇံ ခန္ဓဗီဇံ ဖဠုဗီဇံ အဂ္ဂဗီဇံ ဗီဇဗီဇမေဝ ပဉ္စမံ, အသနိဝိစက္ကံ ဒန္တကူဋံ, သမဏပ္ပဝါဒေနာ’တိ။ပေ.။ အယမ္ပိ ခေါ, နိဂြောဓ, တပဿိနော ဥပက္ကိလေသော ဟောတိ။
‘‘ပုန စပရံ, နိဂြောဓ, တပဿီ ပဿတိ အညတရံ သမဏံ ဝါ ဗြာဟ္မဏံ ဝါ ကုလေသု သက္ကရိယမာနံ ဂရုကရိယမာနံ မာနိယမာနံ ပူဇိယမာနံ။ ဒိသွာ တဿ ဧဝံ ဟောတိ – ‘ဣမဉှိ နာမ သမ္ဗဟုလာဇီဝံ ကုလေသု သက္ကရောန္တိ ဂရုံ ကရောန္တိ မာနေန္တိ ပူဇေန္တိ။ မံ ပန တပသ္သိံ လူခါဇီဝိံ ကုလေသု န သက္ကရောန္တိ န ဂရုံ ကရောန္တိ န မာနေန္တိ န ပူဇေန္တီ’တိ, ဣတိ သော ဣဿာမစ္ဆရိယံ ကုလေသု ဥပ္ပါဒေတာ ဟောတိ။ပေ.။ အယမ္ပိ ခေါ, နိဂြောဓ, တပဿိနော ဥပက္ကိလေသော ဟောတိ။
၆၂. ‘‘ပုန စပရံ, နိဂြောဓ, တပဿီ အာပါထကနိသာဒီ ဟောတိ။ပေ.။ အယမ္ပိ ခေါ, နိဂြောဓ, တပဿိနော ဥပက္ကိလေသော ဟောတိ။
‘‘ပုန စပရံ, နိဂြောဓ, တပဿီ အတ္တာနံ အဒဿယမာနော ကုလေသု စရတိ – ‘ဣဒမ္ပိ မေ တပသ္မိံ ဣဒမ္ပိ မေ တပသ္မိ’န္တိ။ပေ.။ အယမ္ပိ ခေါ, နိဂြောဓ, တပဿိနော ဥပက္ကိလေသော ဟောတိ။
‘‘ပုန စပရံ, နိဂြောဓ, တပဿီ ကိဉ္စိဒေဝ ပဋိစ္ဆန္နံ သေဝတိ။ သော ‘ခမတိ တေ ဣဒ’န္တိ ပုဋ္ဌော သမာနော အက္ခမမာနံ အာဟ – ‘ခမတီ’တိ။ ခမမာနံ အာဟ – ‘နက္ခမတီ’တိ။ ဣတိ သော သမ္ပဇာနမုသာ ဘာသိတာ ဟောတိ။ပေ.။ အယမ္ပိ ခေါ, နိဂြောဓ, တပဿိနော ဥပက္ကိလေသော ဟောတိ။
‘‘ပုန စပရံ, နိဂြောဓ, တပဿီ တထာဂတဿ ဝါ တထာဂတသာဝကဿ ဝါ ဓမ္မံ ဒေသေန္တဿ သန္တံယေဝ ပရိယာယံ အနုညေယျံ နာနုဇာနာတိ။ပေ.။ အယမ္ပိ ခေါ, နိဂြောဓ, တပဿိနော ဥပက္ကိလေသော ဟောတိ။
၆၃. ‘‘ပုန စပရံ, နိဂြောဓ, တပဿီ ကောဓနော ဟောတိ ဥပနာဟီ။ ယမ္ပိ, နိဂြောဓ, တပဿီ ကောဓနော ဟောတိ ဥပနာဟီ။ အယမ္ပိ ခေါ, နိဂြောဓ, တပဿိနော ဥပက္ကိလေသော ဟောတိ။
‘‘ပုန စပရံ, နိဂြောဓ, တပဿီ မက္ခီ ဟောတိ ပဠာသီ [ပလာသီ (သီ. သျာ. ဣ.)] ။ပေ.။ ဣဿုကီ ဟောတိ မစ္ဆရီ။ သဌော ဟောတိ မာယာဝီ။ ထဒ္ဓေါ ဟောတိ အတိမာနီ။ ပါပိစ္ဆော ဟောတိ ပါပိကာနံ ဣစ္ဆာနံ ဝသံ ဂတော။ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိကော ဟောတိ အန္တဂ္ဂါဟိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ သမန္နာဂတော။ သန္ဒိဋ္ဌိပရာမာသီ ဟောတိ အာဓါနဂ္ဂါဟီ ဒုပ္ပဋိနိဿဂ္ဂီ။ ယမ္ပိ, နိဂြောဓ, တပဿီ သန္ဒိဋ္ဌိပရာမာသီ ဟောတိ အာဓါနဂ္ဂါဟီ ဒုပ္ပဋိနိဿဂ္ဂီ။ အယမ္ပိ ခေါ, နိဂြောဓ, တပဿိနော ဥပက္ကိလေသော ဟောတိ။
‘‘တံ ကိံ မညသိ, နိဂြောဓ, ယဒိမေ တပေါဇိဂုစ္ဆာ [တပေါဇိဂုစ္ဆာယ (?)] ဥပက္ကိလေသာ ဝါ အနုပက္ကိလေသာ ဝါ’’တိ? ‘‘အဒ္ဓါ ခေါ ဣမေ, ဘန္တေ, တပေါဇိဂုစ္ဆာ [တပေါဇိဂုစ္ဆာယ (?)] ဥပက္ကိလေသာ [ဥပက္ကိလေသာ ဟောတိ (က.)], နော အနုပက္ကိလေသာ။ ဌာနံ ခေါ ပနေတံ, ဘန္တေ, ဝိဇ္ဇတိ ယံ ဣဓေကစ္စော တပဿီ သဗ္ဗေဟေဝ ဣမေဟိ ဥပက္ကိလေသေဟိ သမန္နာဂတော အဿ; ကော ပန ဝါဒေါ အညတရညတရေနာ’’တိ။
ပရိသုဒ္ဓပပဋိကပ္ပတ္တကထာ
၆၄. ‘‘ဣဓ, နိဂြောဓ, တပဿီ တပံ သမာဒိယတိ, သော တေန တပသာ န အတ္တမနော ဟောတိ န ပရိပုဏ္ဏသင်္ကပ္ပော။ ယမ္ပိ, နိဂြောဓ, တပဿီ တပံ သမာဒိယတိ, သော တေန တပသာ န အတ္တမနော ဟောတိ န ပရိပုဏ္ဏသင်္ကပ္ပော။ ဧဝံ သော တသ္မိံ ဌာနေ ပရိသုဒ္ဓေါ ဟောတိ။
‘‘ပုန စပရံ, နိဂြောဓ, တပဿီ တပံ သမာဒိယတိ, သော တေန တပသာ န အတ္တာနုက္ကံသေတိ န ပရံ ဝမ္ဘေတိ။ပေ.။ ဧဝံ သော တသ္မိံ ဌာနေ ပရိသုဒ္ဓေါ ဟောတိ။
‘‘ပုန စပရံ, နိဂြောဓ, တပဿီ တပံ သမာဒိယတိ, သော တေန တပသာ န မဇ္ဇတိ န မုစ္ဆတိ န ပမာဒမာပဇ္ဇတိ။ပေ.။ ဧဝံ သော တသ္မိံ ဌာနေ ပရိသုဒ္ဓေါ ဟောတိ။
၆၅. ‘‘ပုန စပရံ, နိဂြောဓ, တပဿီ တပံ သမာဒိယတိ, သော တေန တပသာ လာဘသက္ကာရသိလောကံ အဘိနိဗ္ဗတ္တေတိ, သော တေန လာဘသက္ကာရသိလောကေန န အတ္တမနော ဟောတိ န ပရိပုဏ္ဏသင်္ကပ္ပော။ပေ.။ ဧဝံ သော တသ္မိံ ဌာနေ ပရိသုဒ္ဓေါ ဟောတိ။
‘‘ပုန စပရံ, နိဂြောဓ, တပဿီ တပံ သမာဒိယတိ, သော တေန တပသာ လာဘသက္ကာရသိလောကံ အဘိနိဗ္ဗတ္တေတိ, သော တေန လာဘသက္ကာရသိလောကေန န အတ္တာနုက္ကံသေတိ န ပရံ ဝမ္ဘေတိ။ပေ.။ ဧဝံ သော တသ္မိံ ဌာနေ ပရိသုဒ္ဓေါ ဟောတိ။
‘‘ပုန စပရံ, နိဂြောဓ, တပဿီ တပံ သမာဒိယတိ, သော တေန တပသာ လာဘသက္ကာရသိလောကံ အဘိနိဗ္ဗတ္တေတိ, သော တေန လာဘသက္ကာရသိလောကေန န မဇ္ဇတိ န မုစ္ဆတိ န ပမာဒမာပဇ္ဇတိ။ပေ.။ ဧဝံ သော တသ္မိံ ဌာနေ ပရိသုဒ္ဓေါ ဟောတိ။
၆၆. ‘‘ပုန စပရံ, နိဂြောဓ, တပဿီ ဘောဇနေသု န ဝေါဒါသံ အာပဇ္ဇတိ – ‘ဣဒံ မေ ခမတိ, ဣဒံ မေ နက္ခမတီ’တိ။ သော ယဉ္စ ခွဿ နက္ခမတိ, တံ အနပေက္ခော ပဇဟတိ။ ယံ ပနဿ ခမတိ , တံ အဂဓိတော အမုစ္ဆိတော အနဇ္ဈာပန္နော အာဒီနဝဒဿာဝီ နိဿရဏပညော ပရိဘုဉ္ဇတိ။ပေ.။ ဧဝံ သော တသ္မိံ ဌာနေ ပရိသုဒ္ဓေါ ဟောတိ။
‘‘ပုန စပရံ, နိဂြောဓ, တပဿီ န တပံ သမာဒိယတိ လာဘသက္ကာရသိလောကနိကန္တိဟေတု – ‘သက္ကရိဿန္တိ မံ ရာဇာနော ရာဇမဟာမတ္တာ ခတ္တိယာ ဗြာဟ္မဏာ ဂဟပတိကာ တိတ္ထိယာ’တိ။ပေ.။ ဧဝံ သော တသ္မိံ ဌာနေ ပရိသုဒ္ဓေါ ဟောတိ။
၆၇. ‘‘ပုန စပရံ, နိဂြောဓ, တပဿီ အညတရံ သမဏံ ဝါ ဗြာဟ္မဏံ ဝါ နာပသာဒေတာ ဟောတိ – ‘ကိံ ပနာယံ သမ္ဗဟုလာဇီဝေါ သဗ္ဗံ သံဘက္ခေတိ။ သေယျထိဒံ – မူလဗီဇံ ခန္ဓဗီဇံ ဖဠုဗီဇံ အဂ္ဂဗီဇံ ဗီဇဗီဇမေဝ ပဉ္စမံ, အသနိဝိစက္ကံ ဒန္တကူဋံ, သမဏပ္ပဝါဒေနာ’တိ။ပေ.။ ဧဝံ သော တသ္မိံ ဌာနေ ပရိသုဒ္ဓေါ ဟောတိ။
‘‘ပုန စပရံ, နိဂြောဓ, တပဿီ ပဿတိ အညတရံ သမဏံ ဝါ ဗြာဟ္မဏံ ဝါ ကုလေသု သက္ကရိယမာနံ ဂရု ကရိယမာနံ မာနိယမာနံ ပူဇိယမာနံ။ ဒိသွာ တဿ န ဧဝံ ဟောတိ – ‘ဣမဉှိ နာမ သမ္ဗဟုလာဇီဝံ ကုလေသု သက္ကရောန္တိ ဂရုံ ကရောန္တိ မာနေန္တိ ပူဇေန္တိ။ မံ ပန တပသ္သိံ လူခါဇီဝိံ ကုလေသု န သက္ကရောန္တိ န ဂရုံ ကရောန္တိ န မာနေန္တိ န ပူဇေန္တီ’တိ, ဣတိ သော ဣဿာမစ္ဆရိယံ ကုလေသု နုပ္ပါဒေတာ ဟောတိ။ပေ.။ ဧဝံ သော တသ္မိံ ဌာနေ ပရိသုဒ္ဓေါ ဟောတိ။
၆၈. ‘‘ပုန စပရံ, နိဂြောဓ, တပဿီ န အာပါထကနိသာဒီ ဟောတိ။ပေ.။ ဧဝံ သော တသ္မိံ ဌာနေ ပရိသုဒ္ဓေါ ဟောတိ။
‘‘ပုန စပရံ, နိဂြောဓ, တပဿီ န အတ္တာနံ အဒဿယမာနော ကုလေသု စရတိ – ‘ဣဒမ္ပိ မေ တပသ္မိံ, ဣဒမ္ပိ မေ တပသ္မိ’န္တိ။ပေ.။ ဧဝံ သော တသ္မိံ ဌာနေ ပရိသုဒ္ဓေါ ဟောတိ။
‘‘ပုန စပရံ, နိဂြောဓ, တပဿီ န ကဉ္စိဒေဝ ပဋိစ္ဆန္နံ သေဝတိ, သော – ‘ခမတိ တေ ဣဒ’န္တိ ပုဋ္ဌော သမာနော အက္ခမမာနံ အာဟ – ‘နက္ခမတီ’တိ။ ခမမာနံ အာဟ – ‘ခမတီ’တိ။ ဣတိ သော သမ္ပဇာနမုသာ န ဘာသိတာ ဟောတိ။ပေ.။ ဧဝံ သော တသ္မိံ ဌာနေ ပရိသုဒ္ဓေါ ဟောတိ။
‘‘ပုန စပရံ, နိဂြောဓ, တပဿီ တထာဂတဿ ဝါ တထာဂတသာဝကဿ ဝါ ဓမ္မံ ဒေသေန္တဿ သန္တံယေဝ ပရိယာယံ အနုညေယျံ အနုဇာနာတိ။ပေ.။ ဧဝံ သော တသ္မိံ ဌာနေ ပရိသုဒ္ဓေါ ဟောတိ။
၆၉. ‘‘ပုန စပရံ, နိဂြောဓ, တပဿီ အက္ကောဓနော ဟောတိ အနုပနာဟီ။ ယမ္ပိ, နိဂြောဓ, တပဿီ အက္ကောဓနော ဟောတိ အနုပနာဟီ ဧဝံ သော တသ္မိံ ဌာနေ ပရိသုဒ္ဓေါ ဟောတိ။
‘‘ပုန စပရံ, နိဂြောဓ, တပဿီ အမက္ခီ ဟောတိ အပဠာသီ။ပေ.။ အနိဿုကီ ဟောတိ အမစ္ဆရီ။ အသဌော ဟောတိ အမာယာဝီ။ အတ္ထဒ္ဓေါ ဟောတိ အနတိမာနီ။ န ပါပိစ္ဆော ဟောတိ န ပါပိကာနံ ဣစ္ဆာနံ ဝသံ ဂတော။ န မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိကော ဟောတိ န အန္တဂ္ဂါဟိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ သမန္နာဂတော။ န သန္ဒိဋ္ဌိပရာမာသီ ဟောတိ န အာဓါနဂ္ဂါဟီ သုပ္ပဋိနိဿဂ္ဂီ။ ယမ္ပိ, နိဂြောဓ, တပဿီ န သန္ဒိဋ္ဌိပရာမာသီ ဟောတိ န အာဓါနဂ္ဂါဟီ သုပ္ပဋိနိဿဂ္ဂီ။ ဧဝံ သော တသ္မိံ ဌာနေ ပရိသုဒ္ဓေါ ဟောတိ။
‘‘တံ ကိံ မညသိ, နိဂြောဓ, ယဒိ ဧဝံ သန္တေ တပေါဇိဂုစ္ဆာ ပရိသုဒ္ဓါ ဝါ ဟောတိ အပရိသုဒ္ဓါ ဝါ’’တိ? ‘‘အဒ္ဓါ ခေါ, ဘန္တေ, ဧဝံ သန္တေ တပေါဇိဂုစ္ဆာ ပရိသုဒ္ဓါ ဟောတိ နော အပရိသုဒ္ဓါ, အဂ္ဂပ္ပတ္တာ စ သာရပ္ပတ္တာ စာ’’တိ။ ‘‘န ခေါ, နိဂြောဓ, ဧတ္တာဝတာ တပေါဇိဂုစ္ဆာ အဂ္ဂပ္ပတ္တာ စ ဟောတိ သာရပ္ပတ္တာ စ; အပိ စ ခေါ ပပဋိကပ္ပတ္တာ [ပပ္ပဋိကပတ္တာ (က.)] ဟောတီ’’တိ။
ပရိသုဒ္ဓတစပ္ပတ္တကထာ
၇၀. ‘‘ကိတ္တာဝတာ ပန, ဘန္တေ, တပေါဇိဂုစ္ဆာ အဂ္ဂပ္ပတ္တာ စ ဟောတိ သာရပ္ပတ္တာ စ? သာဓု မေ, ဘန္တေ, ဘဂဝါ တပေါဇိဂုစ္ဆာယ အဂ္ဂညေဝ ပါပေတု, သာရညေဝ ပါပေတူ’’တိ။ ‘‘ဣဓ, နိဂြောဓ, တပဿီ စာတုယာမသံဝရသံဝုတော ဟောတိ။ ကထဉ္စ, နိဂြောဓ, တပဿီ စာတုယာမသံဝရသံဝုတော ဟောတိ? ဣဓ, နိဂြောဓ, တပဿီ န ပါဏံ အတိပါတေတိ [အတိပါပေတိ (က. သီ. ဣ. က.)], န ပါဏံ အတိပါတယတိ, န ပါဏမတိပါတယတော သမနုညော ဟောတိ ။ န အဒိန္နံ အာဒိယတိ, န အဒိန္နံ အာဒိယာပေတိ, န အဒိန္နံ အာဒိယတော သမနုညော ဟောတိ။ န မုသာ ဘဏတိ, န မုသာ ဘဏာပေတိ, န မုသာ ဘဏတော သမနုညော ဟောတိ။ န ဘာဝိတမာသီသတိ [န ဘာဝိတမာသိံ သတိ (သီ. သျာ. ဣ.)], န ဘာဝိတမာသီသာပေတိ, န ဘာဝိတမာသီသတော သမနုညော ဟောတိ။ ဧဝံ ခေါ, နိဂြောဓ, တပဿီ စာတုယာမသံဝရသံဝုတော ဟောတိ။
‘‘ယတော ခေါ, နိဂြောဓ, တပဿီ စာတုယာမသံဝရသံဝုတော ဟောတိ, အဒုံ စဿ ဟောတိ တပဿိတာယ။ သော အဘိဟရတိ နော ဟီနာယာဝတ္တတိ။ သော ဝိဝိတ္တံ သေနာသနံ ဘဇတိ အရညံ ရုက္ခမူလံ ပဗ္ဗတံ ကန္ဒရံ ဂိရိဂုဟံ သုသာနံ ဝနပတ္ထံ အဗ္ဘောကာသံ ပလာလပုဉ္ဇံ။ သော ပစ္ဆာဘတ္တံ ပိဏ္ဍပါတပ္ပဋိက္ကန္တော နိသီဒတိ ပလ္လင်္ကံ အာဘုဇိတွာ ဥဇုံ ကာယံ ပဏိဓါယ ပရိမုခံ သတိံ ဥပဋ္ဌပေတွာ။ သော အဘိဇ္ဈံ လောကေ ပဟာယ ဝိဂတာဘိဇ္ဈေန စေတသာ ဝိဟရတိ, အဘိဇ္ဈာယ စိတ္တံ ပရိသောဓေတိ။ ဗျာပါဒပ္ပဒေါသံ ပဟာယ အဗျာပန္နစိတ္တော ဝိဟရတိ သဗ္ဗပါဏဘူတဟိတာနုကမ္ပီ, ဗျာပါဒပ္ပဒေါသာ စိတ္တံ ပရိသောဓေတိ။ ထိနမိဒ္ဓံ [ထီနမိဒ္ဓံ (သီ. သျာ. ဣ.)] ပဟာယ ဝိဂတထိနမိဒ္ဓေါ ဝိဟရတိ အာလောကသညီ သတော သမ္ပဇာနော, ထိနမိဒ္ဓါ စိတ္တံ ပရိသောဓေတိ။ ဥဒ္ဓစ္စကုက္ကုစ္စံ ပဟာယ အနုဒ္ဓတော ဝိဟရတိ အဇ္ဈတ္တံ ဝူပသန္တစိတ္တော, ဥဒ္ဓစ္စကုက္ကုစ္စာ စိတ္တံ ပရိသောဓေတိ။ ဝိစိကိစ္ဆံ ပဟာယ တိဏ္ဏဝိစိကိစ္ဆော ဝိဟရတိ အကထံကထီ ကုသလေသု ဓမ္မေသု, ဝိစိကိစ္ဆာယ စိတ္တံ ပရိသောဓေတိ။
၇၁. ‘‘သော ဣမေ ပဉ္စ နီဝရဏေ ပဟာယ စေတသော ဥပက္ကိလေသေ ပညာယ ဒုဗ္ဗလီကရဏေ မေတ္တာသဟဂတေန စေတသာ ဧကံ ဒိသံ ဖရိတွာ ဝိဟရတိ။ တထာ ဒုတိယံ။ တထာ တတိယံ။ တထာ စတုတ္ထံ။ ဣတိ ဥဒ္ဓမဓေါ တိရိယံ သဗ္ဗဓိ သဗ္ဗတ္တတာယ သဗ္ဗာဝန္တံ လောကံ မေတ္တာသဟဂတေန စေတသာ ဝိပုလေန မဟဂ္ဂတေန အပ္ပမာဏေန အဝေရေန အဗျာပဇ္ဇေန ဖရိတွာ ဝိဟရတိ။ ကရုဏာသဟဂတေန စေတသာ။ပေ.။ မုဒိတာသဟဂတေန စေတသာ။ပေ.။ ဥပေက္ခာသဟဂတေန စေတသာ ဧကံ ဒိသံ ဖရိတွာ ဝိဟရတိ။ တထာ ဒုတိယံ။ တထာ တတိယံ။ တထာ စတုတ္ထံ။ ဣတိ ဥဒ္ဓမဓေါ တိရိယံ သဗ္ဗဓိ သဗ္ဗတ္တတာယ သဗ္ဗာဝန္တံ လောကံ ဥပေက္ခာသဟဂတေန စေတသာ ဝိပုလေန မဟဂ္ဂတေန အပ္ပမာဏေန အဝေရေန အဗျာပဇ္ဇေန ဖရိတွာ ဝိဟရတိ။
‘‘တံ ကိံ မညသိ, နိဂြောဓ။ ယဒိ ဧဝံ သန္တေ တပေါဇိဂုစ္ဆာ ပရိသုဒ္ဓါ ဝါ ဟောတိ အပရိသုဒ္ဓါ ဝါ’’တိ? ‘‘အဒ္ဓါ ခေါ, ဘန္တေ, ဧဝံ သန္တေ တပေါဇိဂုစ္ဆာ ပရိသုဒ္ဓါ ဟောတိ နော အပရိသုဒ္ဓါ, အဂ္ဂပ္ပတ္တာ စ သာရပ္ပတ္တာ စာ’’တိ။ ‘‘န ခေါ, နိဂြောဓ, ဧတ္တာဝတာ တပေါဇိဂုစ္ဆာ အဂ္ဂပ္ပတ္တာ စ ဟောတိ သာရပ္ပတ္တာ စ; အပိ စ ခေါ တစပ္ပတ္တာ ဟောတီ’’တိ။
ပရိသုဒ္ဓဖေဂ္ဂုပ္ပတ္တကထာ
၇၂. ‘‘ကိတ္တာဝတာ ပန, ဘန္တေ, တပေါဇိဂုစ္ဆာ အဂ္ဂပ္ပတ္တာ စ ဟောတိ သာရပ္ပတ္တာ စ? သာဓု မေ, ဘန္တေ, ဘဂဝါ တပေါဇိဂုစ္ဆာယ အဂ္ဂညေဝ ပါပေတု, သာရညေဝ ပါပေတူ’’တိ။ ‘‘ဣဓ, နိဂြောဓ, တပဿီ စာတုယာမသံဝရသံဝုတော ဟောတိ။ ကထဉ္စ, နိဂြောဓ, တပဿီ စာတုယာမသံဝရသံဝုတော ဟောတိ။ပေ.။ ယတော ခေါ, နိဂြောဓ, တပဿီ စာတုယာမသံဝရသံဝုတော ဟောတိ, အဒုံ စဿ ဟောတိ တပဿိတာယ။ သော အဘိဟရတိ နော ဟီနာယာဝတ္တတိ။ သော ဝိဝိတ္တံ သေနာသနံ ဘဇတိ။ပေ.။ သော ဣမေ ပဉ္စ နီဝရဏေ ပဟာယ စေတသော ဥပက္ကိလေသေ ပညာယ ဒုဗ္ဗလီကရဏေ မေတ္တာသဟဂတေန စေတသာ။ပေ.။ ကရုဏာသဟဂတေန စေတသာ။ပေ.။ မုဒိတာသဟဂတေန စေတသာ။ပေ.။ ဥပေက္ခာသဟဂတေန စေတသာ ဝိပုလေန မဟဂ္ဂတေန အပ္ပမာဏေန အဝေရေန အဗျာပဇ္ဇေန ဖရိတွာ ဝိဟရတိ။ သော အနေကဝိဟိတံ ပုဗ္ဗေနိဝါသံ အနုဿရတိ သေယျထိဒံ – ဧကမ္ပိ ဇာတိံ ဒွေပိ ဇာတိယော တိဿောပိ ဇာတိယော စတဿောပိ ဇာတိယော ပဉ္စပိ ဇာတိယော ဒသပိ ဇာတိယော ဝီသမ္ပိ ဇာတိယော တိံသမ္ပိ ဇာတိယော စတ္တာလီသမ္ပိ ဇာတိယော ပညာသမ္ပိ ဇာတိယော ဇာတိသတမ္ပိ ဇာတိသဟဿမ္ပိ ဇာတိသတသဟဿမ္ပိ အနေကေပိ သံဝဋ္ဋကပ္ပေ အနေကေပိ ဝိဝဋ္ဋကပ္ပေ အနေကေပိ သံဝဋ္ဋဝိဝဋ္ဋကပ္ပေ – ‘အမုတြာသိံ ဧဝံနာမော ဧဝံဂေါတ္တော ဧဝံဝဏ္ဏော ဧဝမာဟာရော ဧဝံသုခဒုက္ခပ္ပဋိသံဝေဒီ ဧဝမာယုပရိယန္တော, သော တတော စုတော အမုတြ ဥဒပါဒိံ, တတြာပါသိံ ဧဝံနာမော ဧဝံဂေါတ္တော ဧဝံဝဏ္ဏော ဧဝမာဟာရော ဧဝံသုခဒုက္ခပ္ပဋိသံဝေဒီ ဧဝမာယုပရိယန္တော, သော တတော စုတော ဣဓူပပန္နော’တိ။ ဣတိ သာကာရံ သဥဒ္ဒေသံ အနေကဝိဟိတံ ပုဗ္ဗေနိဝါသံ အနုဿရတိ။
‘‘တံ ကိံ မညသိ, နိဂြောဓ, ယဒိ ဧဝံ သန္တေ တပေါဇိဂုစ္ဆာ ပရိသုဒ္ဓါ ဝါ ဟောတိ အပရိသုဒ္ဓါ ဝါ’’တိ? ‘‘အဒ္ဓါ ခေါ, ဘန္တေ, ဧဝံ သန္တေ တပေါဇိဂုစ္ဆာ ပရိသုဒ္ဓါ ဟောတိ, နော အပရိသုဒ္ဓါ, အဂ္ဂပ္ပတ္တာ စ သာရပ္ပတ္တာ စာ’’တိ။ ‘‘န ခေါ, နိဂြောဓ, ဧတ္တာဝတာ တပေါဇိဂုစ္ဆာ အဂ္ဂပ္ပတ္တာ စ ဟောတိ သာရပ္ပတ္တာ စ; အပိ စ ခေါ ဖေဂ္ဂုပ္ပတ္တာ ဟောတီ’’တိ။
ပရိသုဒ္ဓအဂ္ဂပ္ပတ္တသာရပ္ပတ္တကထာ
၇၃. ‘‘ကိတ္တာဝတာ ပန, ဘန္တေ, တပေါဇိဂုစ္ဆာ အဂ္ဂပ္ပတ္တာ စ ဟောတိ သာရပ္ပတ္တာ စ? သာဓု မေ, ဘန္တေ, ဘဂဝါ တပေါဇိဂုစ္ဆာယ အဂ္ဂညေဝ ပါပေတု, သာရညေဝ ပါပေတူ’’တိ။ ‘‘ဣဓ, နိဂြောဓ, တပဿီ စာတုယာမသံဝရသံဝုတော ဟောတိ။ ကထဉ္စ, နိဂြောဓ, တပဿီ စာတုယာမသံဝရသံဝုတော ဟောတိ။ပေ.။ ယတော ခေါ, နိဂြောဓ, တပဿီ စာတုယာမသံဝရသံဝုတော ဟောတိ, အဒုံ စဿ ဟောတိ တပဿိတာယ။ သော အဘိဟရတိ နော ဟီနာယာဝတ္တတိ။ သော ဝိဝိတ္တံ သေနာသနံ ဘဇတိ။ပေ.။ သော ဣမေ ပဉ္စ နီဝရဏေ ပဟာယ စေတသော ဥပက္ကိလေသေ ပညာယ ဒုဗ္ဗလီကရဏေ မေတ္တာသဟဂတေန စေတသာ။ပေ.။ ဥပေက္ခာသဟဂတေန စေတသာ ဝိပုလေန မဟဂ္ဂတေန အပ္ပမာဏေန အဝေရေန အဗျာပဇ္ဇေန ဖရိတွာ ဝိဟရတိ။ သော အနေကဝိဟိတံ ပုဗ္ဗေနိဝါသံ အနုဿရတိ။ သေယျထိဒံ – ဧကမ္ပိ ဇာတိံ ဒွေပိ ဇာတိယော တိဿောပိ ဇာတိယော စတဿောပိ ဇာတိယော ပဉ္စပိ ဇာတိယော။ပေ.။ ဣတိ သာကာရံ သဥဒ္ဒေသံ အနေကဝိဟိတံ ပုဗ္ဗေနိဝါသံ အနုဿရတိ။ သော ဒိဗ္ဗေန စက္ခုနာ ဝိသုဒ္ဓေန အတိက္ကန္တမာနုသကေန သတ္တေ ပဿတိ စဝမာနေ ဥပပဇ္ဇမာနေ ဟီနေ ပဏီတေ သုဝဏ္ဏေ ဒုဗ္ဗဏ္ဏေ သုဂတေ ဒုဂ္ဂတေ, ယထာကမ္မူပဂေ သတ္တေ ပဇာနာတိ – ‘ဣမေ ဝတ ဘောန္တော သတ္တာ ကာယဒုစ္စရိတေန သမန္နာဂတာ ဝစီဒုစ္စရိတေန သမန္နာဂတာ မနောဒုစ္စရိတေန သမန္နာဂတာ အရိယာနံ ဥပဝါဒကာ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိကာ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိကမ္မသမာဒါနာ။ တေ ကာယဿ ဘေဒါ ပရံ မရဏာ အပါယံ ဒုဂ္ဂတိံ ဝိနိပါတံ နိရယံ ဥပပန္နာ။ ဣမေ ဝါ ပန ဘောန္တော သတ္တာ ကာယသုစရိတေန သမန္နာဂတာ ဝစီသုစရိတေန သမန္နာဂတာ မနောသုစရိတေန သမန္နာဂတာ အရိယာနံ အနုပဝါဒကာ သမ္မာဒိဋ္ဌိကာ သမ္မာဒိဋ္ဌိကမ္မသမာဒါနာ။ တေ ကာယဿ ဘေဒါ ပရံ မရဏာ သုဂတိံ သဂ္ဂံ လောကံ ဥပပန္နာ’တိ။ ဣတိ ဒိဗ္ဗေန စက္ခုနာ ဝိသုဒ္ဓေန အတိက္ကန္တမာနုသကေန သတ္တေ ပဿတိ စဝမာနေ ဥပပဇ္ဇမာနေ ဟီနေ ပဏီတေ သုဝဏ္ဏေ ဒုဗ္ဗဏ္ဏေ သုဂတေ ဒုဂ္ဂတေ, ယထာကမ္မူပဂေ သတ္တေ ပဇာနာတိ။
‘‘တံ ကိံ မညသိ, နိဂြောဓ, ယဒိ ဧဝံ သန္တေ တပေါဇိဂုစ္ဆာ ပရိသုဒ္ဓါ ဝါ ဟောတိ အပရိသုဒ္ဓါ ဝါ’’တိ? ‘‘အဒ္ဓါ ခေါ, ဘန္တေ, ဧဝံ သန္တေ တပေါဇိဂုစ္ဆာ ပရိသုဒ္ဓါ ဟောတိ နော အပရိသုဒ္ဓါ, အဂ္ဂပ္ပတ္တာ စ သာရပ္ပတ္တာ စာ’’တိ။
၇၄. ‘‘ဧတ္တာဝတာ ခေါ, နိဂြောဓ, တပေါဇိဂုစ္ဆာ အဂ္ဂပ္ပတ္တာ စ ဟောတိ သာရပ္ပတ္တာ စ။ ဣတိ ခေါ, နိဂြောဓ [ဣတိ နိဂြောဓ (သျာ.)], ယံ မံ တွံ အဝစာသိ – ‘ကော နာမ သော, ဘန္တေ, ဘဂဝတော ဓမ္မော, ယေန ဘဂဝါ သာဝကေ ဝိနေတိ, ယေန ဘဂဝတာ သာဝကာ ဝိနီတာ အဿာသပ္ပတ္တာ ပဋိဇာနန္တိ အဇ္ဈာသယံ အာဒိဗြဟ္မစရိယ’န္တိ။ ဣတိ ခေါ တံ, နိဂြောဓ, ဌာနံ ဥတ္တရိတရဉ္စ ပဏီတတရဉ္စ, ယေနာဟံ သာဝကေ ဝိနေမိ, ယေန မယာ သာဝကာ ဝိနီတာ အဿာသပ္ပတ္တာ ပဋိဇာနန္တိ အဇ္ဈာသယံ အာဒိဗြဟ္မစရိယ’’န္တိ။
ဧဝံ ဝုတ္တေ, တေ ပရိဗ္ဗာဇကာ ဥန္နာဒိနော ဥစ္စာသဒ္ဒမဟာသဒ္ဒါ အဟေသုံ – ‘‘ဧတ္ထ မယံ အနဿာမ သာစရိယကာ, န မယံ ဣတော ဘိယျော ဥတ္တရိတရံ ပဇာနာမာ’’တိ။
နိဂြောဓဿ ပဇ္ဈာယနံ
၇၅. ယဒါ အညာသိ သန္ဓာနော ဂဟပတိ – ‘‘အညဒတ္ထု ခေါ ဒါနိမေ အညတိတ္ထိယာ ပရိဗ္ဗာဇကာ ဘဂဝတော ဘာသိတံ သုဿူသန္တိ, သောတံ ဩဒဟန္တိ, အညာစိတ္တံ ဥပဋ္ဌာပေန္တီ’’တိ။ အထ [အထ နံ (က.)] နိဂြောဓံ ပရိဗ္ဗာဇကံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဣတိ ခေါ, ဘန္တေ နိဂြောဓ, ယံ မံ တွံ အဝစာသိ – ‘ယဂ္ဃေ, ဂဟပတိ, ဇာနေယျာသိ, ကေန သမဏော ဂေါတမော သဒ္ဓိံ သလ္လပတိ, ကေန သာကစ္ဆံ သမာပဇ္ဇတိ, ကေန ပညာဝေယျတ္တိယံ သမာပဇ္ဇတိ, သုညာဂါရဟတာ သမဏဿ ဂေါတမဿ ပညာ, အပရိသာဝစရော သမဏော ဂေါတမော နာလံ သလ္လာပါယ, သော အန္တမန္တာနေဝ သေဝတိ; သေယျထာပိ နာမ ဂေါကာဏာ ပရိယန္တစာရိနီ အန္တမန္တာနေဝ သေဝတိ။ ဧဝမေဝ သုညာဂါရဟတာ သမဏဿ ဂေါတမဿ ပညာ, အပရိသာဝစရော သမဏော ဂေါတမော နာလံ သလ္လာပါယ; သော အန္တမန္တာနေဝ သေဝတိ; ဣင်္ဃ, ဂဟပတိ, သမဏော ဂေါတမော ဣမံ ပရိသံ အာဂစ္ဆေယျ, ဧကပဉ္ဟေနေဝ နံ သံသာဒေယျာမ, တုစ္ဆကုမ္ဘီဝ နံ မညေ ဩရောဓေယျာမာ’တိ။ အယံ ခေါ သော, ဘန္တေ, ဘဂဝါ အရဟံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေါ ဣဓါနုပ္ပတ္တော, အပရိသာဝစရံ ပန နံ ကရောထ, ဂေါကာဏံ ပရိယန္တစာရိနိံ ကရောထ, ဧကပဉ္ဟေနေဝ နံ သံသာဒေထ, တုစ္ဆကုမ္ဘီဝ နံ ဩရောဓေထာ’’တိ။ ဧဝံ ဝုတ္တေ, နိဂြောဓေါ ပရိဗ္ဗာဇကော တုဏှီဘူတော မင္ကုဘူတော ပတ္တက္ခန္ဓော အဓေါမုခေါ ပဇ္ဈာယန္တော အပ္ပဋိဘာနော နိသီဒိ။
၇၆. အထ ခေါ ဘဂဝါ နိဂြောဓံ ပရိဗ္ဗာဇကံ တုဏှီဘူတံ မင္ကုဘူတံ ပတ္တက္ခန္ဓံ အဓေါမုခံ ပဇ္ဈာယန္တံ အပ္ပဋိဘာနံ ဝိဒိတွာ နိဂြောဓံ ပရိဗ္ဗာဇကံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘သစ္စံ ကိရ, နိဂြောဓ, ဘာသိတာ တေ ဧသာ ဝါစာ’’တိ? ‘‘သစ္စံ , ဘန္တေ, ဘာသိတာ မေ ဧသာ ဝါစာ, ယထာဗာလေန ယထာမူဠ္ဟေန ယထာအကုသလေနာ’’တိ။ ‘‘တံ ကိံ မညသိ, နိဂြောဓ။ ကိန္တိ တေ သုတံ ပရိဗ္ဗာဇကာနံ ဝုဍ္ဎာနံ မဟလ္လကာနံ အာစရိယပါစရိယာနံ ဘာသမာနာနံ – ‘ယေ တေ အဟေသုံ အတီတမဒ္ဓါနံ အရဟန္တော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓါ, ဧဝံ သု တေ ဘဂဝန္တော သံဂမ္မ သမာဂမ္မ ဥန္နာဒိနော ဥစ္စာသဒ္ဒမဟာသဒ္ဒါ အနေကဝိဟိတံ တိရစ္ဆာနကထံ အနုယုတ္တာ ဝိဟရန္တိ။ သေယျထိဒံ – ရာဇကထံ စောရကထံ။ပေ.။ ဣတိဘဝါဘဝကထံ ဣတိ ဝါ။ သေယျထာပိ တွံ ဧတရဟိ သာစရိယကော။ ဥဒါဟု, ဧဝံ သု တေ ဘဂဝန္တော အရညဝနပတ္ထာနိ ပန္တာနိ သေနာသနာနိ ပဋိသေဝန္တိ အပ္ပသဒ္ဒါနိ အပ္ပနိဂ္ဃောသာနိ ဝိဇနဝါတာနိ မနုဿရာဟဿေယျကာနိ ပဋိသလ္လာနသာရုပ္ပါနိ, သေယျထာပါဟံ ဧတရဟီ’တိ။
‘‘သုတံ မေတံ, ဘန္တေ။ ပရိဗ္ဗာဇကာနံ ဝုဍ္ဎာနံ မဟလ္လကာနံ အာစရိယပါစရိယာနံ ဘာသမာနာနံ – ‘ယေ တေ အဟေသုံ အတီတမဒ္ဓါနံ အရဟန္တော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓါ , န ဧဝံ သု [နာဿု (သီ. ဣ.)] တေ ဘဂဝန္တော သံဂမ္မ သမာဂမ္မ ဥန္နာဒိနော ဥစ္စာသဒ္ဒမဟာသဒ္ဒါ အနေကဝိဟိတံ တိရစ္ဆာနကထံ အနုယုတ္တာ ဝိဟရန္တိ။ သေယျထိဒံ – ရာဇကထံ စောရကထံ။ပေ.။ ဣတိဘဝါဘဝကထံ ဣတိ ဝါ, သေယျထာပါဟံ ဧတရဟိ သာစရိယကော။ ဧဝံ သု တေ ဘဂဝန္တော အရညဝနပတ္ထာနိ ပန္တာနိ သေနာသနာနိ ပဋိသေဝန္တိ အပ္ပသဒ္ဒါနိ အပ္ပနိဂ္ဃောသာနိ ဝိဇနဝါတာနိ မနုဿရာဟဿေယျကာနိ ပဋိသလ္လာနသာရုပ္ပါနိ, သေယျထာပိ ဘဂဝါ ဧတရဟီ’’’တိ။
‘‘တဿ တေ, နိဂြောဓ, ဝိညုဿ သတော မဟလ္လကဿ န ဧတဒဟောသိ – ‘ဗုဒ္ဓေါ သော ဘဂဝါ ဗောဓါယ ဓမ္မံ ဒေသေတိ, ဒန္တော သော ဘဂဝါ ဒမထာယ ဓမ္မံ ဒေသေတိ, သန္တော သော ဘဂဝါ သမထာယ ဓမ္မံ ဒေသေတိ, တိဏ္ဏော သော ဘဂဝါ တရဏာယ ဓမ္မံ ဒေသေတိ, ပရိနိဗ္ဗုတော သော ဘဂဝါ ပရိနိဗ္ဗာနာယ ဓမ္မံ ဒေသေတီ’’’တိ?
ဗြဟ္မစရိယပရိယောသာနသစ္ဆိကိရိယာ
၇၇. ဧဝံ ဝုတ္တေ, နိဂြောဓေါ ပရိဗ္ဗာဇကော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အစ္စယော မံ, ဘန္တေ, အစ္စဂမာ ယထာဗာလံ ယထာမူဠှံ ယထာအကုသလံ, ယွာဟံ ဧဝံ ဘဂဝန္တံ အဝစာသိံ။ တဿ မေ, ဘန္တေ, ဘဂဝါ အစ္စယံ အစ္စယတော ပဋိဂ္ဂဏှာတု အာယတိံ သံဝရာယာ’’တိ။ ‘‘တဂ္ဃ တွံ [တံ (သီ. သျာ. ဣ.)], နိဂြောဓ, အစ္စယော အစ္စဂမာ ယထာဗာလံ ယထာမူဠှံ ယထာအကုသလံ, ယော မံ တွံ ဧဝံ အဝစာသိ။ ယတော စ ခေါ တွံ, နိဂြောဓ, အစ္စယံ အစ္စယတော ဒိသွာ ယထာဓမ္မံ ပဋိကရောသိ, တံ တေ မယံ ပဋိဂ္ဂဏှာမ။ ဝုဒ္ဓိ ဟေသာ, နိဂြောဓ, အရိယဿ ဝိနယေ, ယော အစ္စယံ အစ္စယတော ဒိသွာ ယထာဓမ္မံ ပဋိကရောတိ အာယတိံ သံဝရံ အာပဇ္ဇတိ။ အဟံ ခေါ ပန, နိဂြောဓ, ဧဝံ ဝဒါမိ –
‘ဧတု ဝိညူ ပုရိသော အသဌော အမာယာဝီ ဥဇုဇာတိကော, အဟမနုသာသာမိ အဟံ ဓမ္မံ ဒေသေမိ။ ယထာနုသိဋ္ဌံ တထာ [ယထာနုသိဋ္ဌံ (?)] ပဋိပဇ္ဇမာနော, ယဿတ္ထာယ ကုလပုတ္တာ သမ္မဒေဝ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇန္တိ, တဒနုတ္တရံ ဗြဟ္မစရိယပရိယောသာနံ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတွာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရိဿတိ သတ္တဝဿာနိ။ တိဋ္ဌန္တု, နိဂြောဓ, သတ္တ ဝဿာနိ။ ဧတု ဝိညူ ပုရိသော အသဌော အမာယာဝီ ဥဇုဇာတိကော, အဟမနုသာသာမိ အဟံ ဓမ္မံ ဒေသေမိ။ ယထာနုသိဋ္ဌံ တထာ ပဋိပဇ္ဇမာနော, ယဿတ္ထာယ ကုလပုတ္တာ သမ္မဒေဝ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇန္တိ, တဒနုတ္တရံ ဗြဟ္မစရိယပရိယောသာနံ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတွာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရိဿတိ ဆ ဝဿာနိ။ ပဉ္စ ဝဿာနိ။ စတ္တာရိ ဝဿာနိ။ တီဏိ ဝဿာနိ။ ဒွေ ဝဿာနိ။ ဧကံ ဝဿံ။ တိဋ္ဌတု, နိဂြောဓ, ဧကံ ဝဿံ။ ဧတု ဝိညူ ပုရိသော အသဌော အမာယာဝီ ဥဇုဇာတိကော အဟမနုသာသာမိ အဟံ ဓမ္မံ ဒေသေမိ။ ယထာနုသိဋ္ဌံ တထာ ပဋိပဇ္ဇမာနော, ယဿတ္ထာယ ကုလပုတ္တာ သမ္မဒေဝ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇန္တိ, တဒနုတ္တရံ ဗြဟ္မစရိယပရိယောသာနံ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတွာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရိဿတိ သတ္တ မာသာနိ။ တိဋ္ဌန္တု, နိဂြောဓ, သတ္တ မာသာနိ။ ဆ မာသာနိ။ ပဉ္စ မာသာနိ ။ စတ္တာရိ မာသာနိ။ တီဏိ မာသာနိ။ ဒွေ မာသာနိ။ ဧကံ မာသံ။ အဍ္ဎမာသံ။ တိဋ္ဌတု, နိဂြောဓ, အဍ္ဎမာသော။ ဧတု ဝိညူ ပုရိသော အသဌော အမာယာဝီ ဥဇုဇာတိကော, အဟမနုသာသာမိ အဟံ ဓမ္မံ ဒေသေမိ။ ယထာနုသိဋ္ဌံ တထာ ပဋိပဇ္ဇမာနော, ယဿတ္ထာယ ကုလပုတ္တာ သမ္မဒေဝ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇန္တိ, တဒနုတ္တရံ ဗြဟ္မစရိယပရိယောသာနံ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတွာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရိဿတိ သတ္တာဟံ’။
ပရိဗ္ဗာဇကာနံ ပဇ္ဈာယနံ
၇၈. ‘‘သိယာ ခေါ ပန တေ, နိဂြောဓ, ဧဝမဿ – ‘အန္တေဝါသိကမ္ယတာ နော သမဏော ဂေါတမော ဧဝမာဟာ’တိ။ န ခေါ ပနေတံ, နိဂြောဓ, ဧဝံ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ ယော ဧဝ ဝေါ [တေ (သီ. သျာ.)] အာစရိယော, သော ဧဝ ဝေါ အာစရိယော ဟောတု။ သိယာ ခေါ ပန တေ, နိဂြောဓ, ဧဝမဿ – ‘ဥဒ္ဒေသာ နော စာဝေတုကာမော သမဏော ဂေါတမော ဧဝမာဟာ’တိ။ န ခေါ ပနေတံ, နိဂြောဓ , ဧဝံ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ ယော ဧဝ ဝေါ ဥဒ္ဒေသော သော ဧဝ ဝေါ ဥဒ္ဒေသော ဟောတု။ သိယာ ခေါ ပန တေ, နိဂြောဓ, ဧဝမဿ – ‘အာဇီဝါ နော စာဝေတုကာမော သမဏော ဂေါတမော ဧဝမာဟာ’တိ။ န ခေါ ပနေတံ, နိဂြောဓ, ဧဝံ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ ယော ဧဝ ဝေါ အာဇီဝေါ, သော ဧဝ ဝေါ အာဇီဝေါ ဟောတု။ သိယာ ခေါ ပန တေ, နိဂြောဓ, ဧဝမဿ – ‘ယေ နော ဓမ္မာ အကုသလာ အကုသလသင်္ခါတာ သာစရိယကာနံ, တေသု ပတိဋ္ဌာပေတုကာမော သမဏော ဂေါတမော ဧဝမာဟာ’တိ။ န ခေါ ပနေတံ, နိဂြောဓ, ဧဝံ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ အကုသလာ စေဝ ဝေါ တေ ဓမ္မာ [ဝေါဓမ္မာ (က.), တေ ဓမ္မာ (သျာ.)] ဟောန္တု အကုသလသင်္ခါတာ စ သာစရိယကာနံ။ သိယာ ခေါ ပန တေ , နိဂြောဓ, ဧဝမဿ – ‘ယေ နော ဓမ္မာ ကုသလာ ကုသလသင်္ခါတာ သာစရိယကာနံ, တေဟိ ဝိဝေစေတုကာမော သမဏော ဂေါတမော ဧဝမာဟာ’တိ။ န ခေါ ပနေတံ, နိဂြောဓ, ဧဝံ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ ကုသလာ စေဝ ဝေါ တေ ဓမ္မာ ဟောန္တု ကုသလသင်္ခါတာ စ သာစရိယကာနံ။ ဣတိ ခွါဟံ, နိဂြောဓ, နေဝ အန္တေဝါသိကမ္ယတာ ဧဝံ ဝဒါမိ, နပိ ဥဒ္ဒေသာ စာဝေတုကာမော ဧဝံ ဝဒါမိ, နပိ အာဇီဝါ စာဝေတုကာမော ဧဝံ ဝဒါမိ, နပိ ယေ ဝေါ ဓမ္မာ [နပိ ယေ ခေါ ဓမ္မာ (သီ.), နပိ ယေ တေ ဓမ္မာ (သျာ.), နပိ ယေ စ ဝေါ ဓမ္မာ (က.)] အကုသလာ အကုသလသင်္ခါတာ သာစရိယကာနံ, တေသု ပတိဋ္ဌာပေတုကာမော ဧဝံ ဝဒါမိ, နပိ ယေ ဝေါ ဓမ္မာ [နပိ ယေ ခေါ ဓမ္မာ (သီ.), နပိ ယေ တေ ဓမ္မာ (သျာ.), နပိ ယေ စ ဝေါ ဓမ္မာ (က.)] ကုသလာ ကုသလသင်္ခါတာ သာစရိယကာနံ, တေဟိ ဝိဝေစေတုကာမော ဧဝံ ဝဒါမိ။ သန္တိ စ ခေါ, နိဂြောဓ, အကုသလာ ဓမ္မာ အပ္ပဟီနာ သံကိလေသိကာ ပေါနောဗ္ဘဝိကာ [ပေါနောဘဝိကာ (က.)] သဒရာ [သဒ္ဒရာ (ဣ. က.), သဒရထာ (သျာ. က.)] ဒုက္ခဝိပါကာ အာယတိံ ဇာတိဇရာမရဏိယာ, ယေသာဟံ ပဟာနာယ ဓမ္မံ ဒေသေမိ။ ယထာပဋိပန္နာနံ ဝေါ သံကိလေသိကာ ဓမ္မာ ပဟီယိဿန္တိ, ဝေါဒါနီယာ ဓမ္မာ အဘိဝဍ္ဎိဿန္တိ, ပညာပါရိပူရိံ ဝေပုလ္လတ္တဉ္စ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတွာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရိဿထာ’’တိ။
၇၉. ဧဝံ ဝုတ္တေ, တေ ပရိဗ္ဗာဇကာ တုဏှီဘူတာ မင္ကုဘူတာ ပတ္တက္ခန္ဓာ အဓေါမုခါ ပဇ္ဈာယန္တာ အပ္ပဋိဘာနာ နိသီဒိံသု ယထာ တံ မာရေန ပရိယုဋ္ဌိတစိတ္တာ။ အထ ခေါ ဘဂဝတော ဧတဒဟောသိ – ‘‘သဗ္ဗေ ပိမေ မောဃပုရိသာ ဖုဋ္ဌာ ပါပိမတာ။ ယတြ ဟိ နာမ ဧကဿပိ န ဧဝံ ဘဝိဿတိ – ‘ဟန္ဒ မယံ အညာဏတ္ထမ္ပိ သမဏေ ဂေါတမေ ဗြဟ္မစရိယံ စရာမ, ကိံ ကရိဿတိ သတ္တာဟော’’’တိ? အထ ခေါ ဘဂဝါ ဥဒုမ္ဗရိကာယ ပရိဗ္ဗာဇကာရာမေ သီဟနာဒံ နဒိတွာ ဝေဟာသံ အဗ္ဘုဂ္ဂန္တွာ ဂိဇ္ဈကူဋေ ပဗ္ဗတေ ပစ္စုပဋ္ဌာသိ [ပစ္စုဋ္ဌာသိ (သီ. သျာ. ဣ.)]။ သန္ဓာနော ပန ဂဟပတိ တာဝဒေဝ ရာဇဂဟံ ပါဝိသီတိ။
ဥဒုမ္ဗရိကသုတ္တံ နိဋ္ဌိတံ ဒုတိယံ။