မဟာဂေါဝိန္ဒသုတ္တံ

၆. မဟာဂေါဝိန္ဒသုတ္တံ

၂၉၃. ဧဝံ မေ သုတံ – ဧကံ သမယံ ဘဂဝါ ရာဇဂဟေ ဝိဟရတိ ဂိဇ္ဈကူဋေ ပဗ္ဗတေ။ အထ ခေါ ပဉ္စသိခေါ ဂန္ဓဗ္ဗပုတ္တော အဘိက္ကန္တာယ ရတ္တိယာ အဘိက္ကန္တဝဏ္ဏော ကေဝလကပ္ပံ ဂိဇ္ဈကူဋံ ပဗ္ဗတံ ဩဘာသေတွာ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ အဋ္ဌာသိ။ ဧကမန္တံ ဌိတော ခေါ ပဉ္စသိခေါ ဂန္ဓဗ္ဗပုတ္တော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ယံ ခေါ မေ, ဘန္တေ, ဒေဝါနံ တာဝတိံသာနံ သမ္မုခါ သုတံ သမ္မုခါ ပဋိဂ္ဂဟိတံ, အာရောစေမိ တံ ဘဂဝတော’’တိ။ ‘‘အာရောစေဟိ မေ တွံ, ပဉ္စသိခါ’’တိ ဘဂဝါ အဝေါစ။

ဒေဝသဘာ

၂၉၄. ‘‘ပုရိမာနိ, ဘန္တေ, ဒိဝသာနိ ပုရိမတရာနိ တဒဟုပေါသထေ ပန္နရသေ ပဝါရဏာယ ပုဏ္ဏာယ ပုဏ္ဏမာယ ရတ္တိယာ ကေဝလကပ္ပါ စ ဒေဝါ တာဝတိံသာ သုဓမ္မာယံ သဘာယံ သန္နိသိန္နာ ဟောန္တိ သန္နိပတိတာ; မဟတီ စ ဒိဗ္ဗပရိသာ သမန္တတော နိသိန္နာ ဟောန္တိ, စတ္တာရော စ မဟာရာဇာနော စတုဒ္ဒိသာ နိသိန္နာ ဟောန္တိ; ပုရတ္ထိမာယ ဒိသာယ ဓတရဋ္ဌော မဟာရာဇာ ပစ္ဆိမာဘိမုခေါ နိသိန္နော ဟောတိ ဒေဝေ ပုရက္ခတွာ; ဒက္ခိဏာယ ဒိသာယ ဝိရူဠှကော မဟာရာဇာ ဥတ္တရာဘိမုခေါ နိသိန္နော ဟောတိ ဒေဝေ ပုရက္ခတွာ; ပစ္ဆိမာယ ဒိသာယ ဝိရူပက္ခော မဟာရာဇာ ပုရတ္ထာဘိမုခေါ နိသိန္နော ဟောတိ ဒေဝေ ပုရက္ခတွာ; ဥတ္တရာယ ဒိသာယ ဝေဿဝဏော မဟာရာဇာ ဒက္ခိဏာဘိမုခေါ နိသိန္နော ဟောတိ ဒေဝေ ပုရက္ခတွာ။ ယဒါ ဘန္တေ, ကေဝလကပ္ပါ စ ဒေဝါ တာဝတိံသာ သုဓမ္မာယံ သဘာယံ သန္နိသိန္နာ ဟောန္တိ သန္နိပတိတာ, မဟတီ စ ဒိဗ္ဗပရိသာ သမန္တတော နိသိန္နာ ဟောန္တိ, စတ္တာရော စ မဟာရာဇာနော စတုဒ္ဒိသာ နိသိန္နာ ဟောန္တိ, ဣဒံ နေသံ ဟောတိ အာသနသ္မိံ; အထ ပစ္ဆာ အမှာကံ အာသနံ ဟောတိ။

‘‘ယေ တေ, ဘန္တေ, ဒေဝါ ဘဂဝတိ ဗြဟ္မစရိယံ စရိတွာ အဓုနူပပန္နာ တာဝတိံသကာယံ, တေ အညေ ဒေဝေ အတိရောစန္တိ ဝဏ္ဏေန စေဝ ယသသာ စ။ တေန သုဒံ, ဘန္တေ, ဒေဝါ တာဝတိံသာ အတ္တမနာ ဟောန္တိ ပမုဒိတာ ဣတိသောမနဿဇာတာ; ‘ဒိဗ္ဗာ ဝတ, ဘော, ကာယာ ပရိပူရေန္တိ, ဟာယန္တိ အသုရကာယာ’တိ။

၂၉၅. ‘‘အထ ခေါ, ဘန္တေ, သက္ကော ဒေဝါနမိန္ဒော ဒေဝါနံ တာဝတိံသာနံ သမ္ပသာဒံ ဝိဒိတွာ ဣမာဟိ ဂါထာဟိ အနုမောဒိ –

‘မောဒန္တိ ဝတ ဘော ဒေဝါ၊ တာဝတိံသာ သဟိန္ဒကာ။

တထာဂတံ နမဿန္တာ၊ ဓမ္မဿ စ သုဓမ္မတံ။

နဝေ ဒေဝေ စ ပဿန္တာ၊ ဝဏ္ဏဝန္တေ ယသဿိနေ။

သုဂတသ္မိံ ဗြဟ္မစရိယံ၊ စရိတွာန ဣဓါဂတေ။

တေ အညေ အတိရောစန္တိ၊ ဝဏ္ဏေန ယသသာယုနာ။

သာဝကာ ဘူရိပညဿ၊ ဝိသေသူပဂတာ ဣဓ။

ဣဒံ ဒိသွာန နန္ဒန္တိ၊ တာဝတိံသာ သဟိန္ဒကာ။

တထာဂတံ နမဿန္တာ၊ ဓမ္မဿ စ သုဓမ္မတ’န္တိ။

‘‘တေန သုဒံ , ဘန္တေ, ဒေဝါ တာဝတိံသာ ဘိယျောသော မတ္တာယ အတ္တမနာ ဟောန္တိ ပမုဒိတာ ဣတိသောမနဿဇာတာ; ‘ဒိဗ္ဗာ ဝတ, ဘော, ကာယာ ပရိပူရေန္တိ, ဟာယန္တိ အသုရကာယာ’’’တိ။

အဋ္ဌ ယထာဘုစ္စဝဏ္ဏာ

၂၉၆. ‘‘အထ ခေါ, ဘန္တေ, သက္ကော ဒေဝါနမိန္ဒော ဒေဝါနံ တာဝတိံသာနံ သမ္ပသာဒံ ဝိဒိတွာ ဒေဝေ တာဝတိံသေ အာမန္တေသိ – ‘ဣစ္ဆေယျာထ နော တုမှေ, မာရိသာ, တဿ ဘဂဝတော အဋ္ဌ ယထာဘုစ္စေ ဝဏ္ဏေ သောတု’န္တိ? ‘ဣစ္ဆာမ မယံ, မာရိသ, တဿ ဘဂဝတော အဋ္ဌ ယထာဘုစ္စေ ဝဏ္ဏေ သောတု’န္တိ။ အထ ခေါ, ဘန္တေ, သက္ကော ဒေဝါနမိန္ဒော ဒေဝါနံ တာဝတိံသာနံ ဘဂဝတော အဋ္ဌ ယထာဘုစ္စေ ဝဏ္ဏေ ပယိရုဒါဟာသိ – ‘တံ ကိံ မညန္တိ, ဘောန္တော ဒေဝါ တာဝတိံသာ? ယာဝဉ္စ သော ဘဂဝါ ဗဟုဇနဟိတာယ ပဋိပန္နော ဗဟုဇနသုခါယ လောကာနုကမ္ပာယ အတ္ထာယ ဟိတာယ သုခါယ ဒေဝမနုဿာနံ။ ဧဝံ ဗဟုဇနဟိတာယ ပဋိပန္နံ ဗဟုဇနသုခါယ လောကာနုကမ္ပာယ အတ္ထာယ ဟိတာယ သုခါယ ဒေဝမနုဿာနံ ဣမိနာပင်္ဂေန သမန္နာဂတံ သတ္ထာရံ နေဝ အတီတံသေ သမနုပဿာမ, န ပနေတရဟိ, အညတြ တေန ဘဂဝတာ။

‘‘သွာက္ခာတော ခေါ ပန တေန ဘဂဝတာ ဓမ္မော သန္ဒိဋ္ဌိကော အကာလိကော ဧဟိပဿိကော ဩပနေယျိကော ပစ္စတ္တံ ဝေဒိတဗ္ဗော ဝိညူဟိ။ ဧဝံ ဩပနေယျိကဿ ဓမ္မဿ ဒေသေတာရံ ဣမိနာပင်္ဂေန သမန္နာဂတံ သတ္ထာရံ နေဝ အတီတံသေ သမနုပဿာမ, န ပနေတရဟိ, အညတြ တေန ဘဂဝတာ။

‘‘ဣဒံ ကုသလန္တိ ခေါ ပန တေန ဘဂဝတာ သုပညတ္တံ, ဣဒံ အကုသလန္တိ သုပညတ္တံ။ ဣဒံ သာဝဇ္ဇံ ဣဒံ အနဝဇ္ဇံ, ဣဒံ သေဝိတဗ္ဗံ ဣဒံ န သေဝိတဗ္ဗံ, ဣဒံ ဟီနံ ဣဒံ ပဏီတံ, ဣဒံ ကဏှသုက္ကသပ္ပဋိဘာဂန္တိ သုပညတ္တံ။ ဧဝံ ကုသလာကုသလသာဝဇ္ဇာနဝဇ္ဇသေဝိတဗ္ဗာသေဝိတဗ္ဗဟီန-ပဏီတကဏှသုက္ကသပ္ပဋိဘာဂါနံ ဓမ္မာနံ ပညပေတာရံ ဣမိနာပင်္ဂေန သမန္နာဂတံ သတ္ထာရံ နေဝ အတီတံသေ သမနုပဿာမ, န ပနေတရဟိ, အညတြ တေန ဘဂဝတာ။

‘‘သုပညတ္တာ ခေါ ပန တေန ဘဂဝတာ သာဝကာနံ နိဗ္ဗာနဂါမိနီ ပဋိပဒါ, သံသန္ဒတိ နိဗ္ဗာနဉ္စ ပဋိပဒါ စ။ သေယျထာပိ နာမ ဂင်္ဂေါဒကံ ယမုနောဒကေန သံသန္ဒတိ သမေတိ, ဧဝမေဝ သုပညတ္တာ တေန ဘဂဝတာ သာဝကာနံ နိဗ္ဗာနဂါမိနီ ပဋိပဒါ, သံသန္ဒတိ နိဗ္ဗာနဉ္စ ပဋိပဒါ စ။ ဧဝံ နိဗ္ဗာနဂါမိနိယာ ပဋိပဒါယ ပညပေတာရံ ဣမိနာပင်္ဂေန သမန္နာဂတံ သတ္ထာရံ နေဝ အတီတံသေ သမနုပဿာမ, န ပနေတရဟိ, အညတြ တေန ဘဂဝတာ။

‘‘အဘိနိပ္ဖန္နော [အဘိနိပ္ပန္နော (ဣ. က.)] ခေါ ပန တဿ ဘဂဝတော လာဘော အဘိနိပ္ဖန္နော သိလောကော, ယာဝ မညေ ခတ္တိယာ သမ္ပိယာယမာနရူပါ ဝိဟရန္တိ, ဝိဂတမဒေါ ခေါ ပန သော ဘဂဝါ အာဟာရံ အာဟာရေတိ။ ဧဝံ ဝိဂတမဒံ အာဟာရံ အာဟရယမာနံ ဣမိနာပင်္ဂေန သမန္နာဂတံ သတ္ထာရံ နေဝ အတီတံသေ သမနုပဿာမ, န ပနေတရဟိ, အညတြ တေန ဘဂဝတာ။

‘‘လဒ္ဓသဟာယော ခေါ ပန သော ဘဂဝါ သေခါနဉ္စေဝ ပဋိပန္နာနံ ခီဏာသဝါနဉ္စ ဝုသိတဝတံ။ တေ ဘဂဝါ အပနုဇ္ဇ ဧကာရာမတံ အနုယုတ္တော ဝိဟရတိ။ ဧဝံ ဧကာရာမတံ အနုယုတ္တံ ဣမိနာပင်္ဂေန သမန္နာဂတံ သတ္ထာရံ နေဝ အတီတံသေ သမနုပဿာမ, န ပနေတရဟိ, အညတြ တေန ဘဂဝတာ။

‘‘ယထာဝါဒီ ခေါ ပန သော ဘဂဝါ တထာကာရီ, ယထာကာရီ တထာဝါဒီ, ဣတိ ယထာဝါဒီ တထာကာရီ, ယထာကာရီ တထာဝါဒီ။ ဧဝံ ဓမ္မာနုဓမ္မပ္ပဋိပန္နံ ဣမိနာပင်္ဂေန သမန္နာဂတံ သတ္ထာရံ နေဝ အတီတံသေ သမနုပဿာမ, န ပနေတရဟိ, အညတြ တေန ဘဂဝတာ။

‘‘တိဏ္ဏဝိစိကိစ္ဆော ခေါ ပန သော ဘဂဝါ ဝိဂတကထံကထော ပရိယောသိတသင်္ကပ္ပော အဇ္ဈာသယံ အာဒိဗြဟ္မစရိယံ။ ဧဝံ တိဏ္ဏဝိစိကိစ္ဆံ ဝိဂတကထံကထံ ပရိယောသိတသင်္ကပ္ပံ အဇ္ဈာသယံ အာဒိဗြဟ္မစရိယံ ဣမိနာပင်္ဂေန သမန္နာဂတံ သတ္ထာရံ နေဝ အတီတံသေ သမနုပဿာမ, န ပနေတရဟိ, အညတြ တေန ဘဂဝတာ’တိ။

၂၉၇. ‘‘ဣမေ ခေါ, ဘန္တေ, သက္ကော ဒေဝါနမိန္ဒော ဒေဝါနံ တာဝတိံသာနံ ဘဂဝတော အဋ္ဌ ယထာဘုစ္စေ ဝဏ္ဏေ ပယိရုဒါဟာသိ။ တေန သုဒံ, ဘန္တေ, ဒေဝါ တာဝတိံသာ ဘိယျောသော မတ္တာယ အတ္တမနာ ဟောန္တိ ပမုဒိတာ ဣတိသောမနဿဇာတာ ဘဂဝတော အဋ္ဌ ယထာဘုစ္စေ ဝဏ္ဏေ သုတွာ။ တတြ, ဘန္တေ, ဧကစ္စေ ဒေဝါ ဧဝမာဟံသု – ‘အဟော ဝတ, မာရိသာ, စတ္တာရော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓါ လောကေ ဥပ္ပဇ္ဇေယျုံ ဓမ္မဉ္စ ဒေသေယျုံ ယထရိဝ ဘဂဝါ။ တဒဿ ဗဟုဇနဟိတာယ ဗဟုဇနသုခါယ လောကာနုကမ္ပာယ အတ္ထာယ ဟိတာယ သုခါယ ဒေဝမနုဿာန’န္တိ။ ဧကစ္စေ ဒေဝါ ဧဝမာဟံသု – ‘တိဋ္ဌန္တု, မာရိသာ, စတ္တာရော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓါ, အဟော ဝတ, မာရိသာ, တယော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓါ လောကေ ဥပ္ပဇ္ဇေယျုံ ဓမ္မဉ္စ ဒေသေယျုံ ယထရိဝ ဘဂဝါ။ တဒဿ ဗဟုဇနဟိတာယ ဗဟုဇနသုခါယ လောကာနုကမ္ပာယ အတ္ထာယ ဟိတာယ သုခါယ ဒေဝမနုဿာန’န္တိ။ ဧကစ္စေ ဒေဝါ ဧဝမာဟံသု – ‘တိဋ္ဌန္တု, မာရိသာ, တယော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓါ, အဟော ဝတ, မာရိသာ, ဒွေ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓါ လောကေ ဥပ္ပဇ္ဇေယျုံ ဓမ္မဉ္စ ဒေသေယျုံ ယထရိဝ ဘဂဝါ။ တဒဿ ဗဟုဇနဟိတာယ ဗဟုဇနသုခါယ လောကာနုကမ္ပာယ အတ္ထာယ ဟိတာယ သုခါယ ဒေဝမနုဿာန’န္တိ။

၂၉၈. ‘‘ဧဝံ ဝုတ္တေ , ဘန္တေ, သက္ကော ဒေဝါနမိန္ဒော ဒေဝေ တာဝတိံသေ ဧတဒဝေါစ – ‘အဋ္ဌာနံ ခေါ ဧတံ, မာရိသာ, အနဝကာသော, ယံ ဧကိဿာ လောကဓါတုယာ ဒွေ အရဟန္တော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓါ အပုဗ္ဗံ အစရိမံ ဥပ္ပဇ္ဇေယျုံ, နေတံ ဌာနံ ဝိဇ္ဇတိ။ အဟော ဝတ, မာရိသာ, သော ဘဂဝါ အပ္ပါဗာဓေါ အပ္ပါတင္ကော စိရံ ဒီဃမဒ္ဓါနံ တိဋ္ဌေယျ။ တဒဿ ဗဟုဇနဟိတာယ ဗဟုဇနသုခါယ လောကာနုကမ္ပာယ အတ္ထာယ ဟိတာယ သုခါယ ဒေဝမနုဿာန’န္တိ။ အထ ခေါ, ဘန္တေ, ယေနတ္ထေန ဒေဝါ တာဝတိံသာ သုဓမ္မာယံ သဘာယံ သန္နိသိန္နာ ဟောန္တိ သန္နိပတိတာ, တံ အတ္ထံ စိန္တယိတွာ တံ အတ္ထံ မန္တယိတွာ ဝုတ္တဝစနာပိ တံ စတ္တာရော မဟာရာဇာနော တသ္မိံ အတ္ထေ ဟောန္တိ။ ပစ္စာနုသိဋ္ဌဝစနာပိ တံ စတ္တာရော မဟာရာဇာနော တသ္မိံ အတ္ထေ ဟောန္တိ, သကေသု သကေသု အာသနေသု ဌိတာ အဝိပက္ကန္တာ။

တေ ဝုတ္တဝါက္ယာ ရာဇာနော၊ ပဋိဂ္ဂယ္ဟာနုသာသနိံ။

ဝိပ္ပသန္နမနာ သန္တာ၊ အဋ္ဌံသု သမှိ အာသနေတိ။

၂၉၉. ‘‘အထ ခေါ, ဘန္တေ, ဥတ္တရာယ ဒိသာယ ဥဠာရော အာလောကော သဉ္ဇာယိ, ဩဘာသော ပါတုရဟောသိ အတိက္ကမ္မေဝ ဒေဝါနံ ဒေဝါနုဘာဝံ။ အထ ခေါ, ဘန္တေ, သက္ကော ဒေဝါနမိန္ဒော ဒေဝေ တာဝတိံသေ အာမန္တေသိ – ‘ယထာ ခေါ, မာရိသာ, နိမိတ္တာနိ ဒိဿန္တိ, ဥဠာရော အာလောကော သဉ္ဇာယတိ, ဩဘာသော ပါတုဘဝတိ , ဗြဟ္မာ ပါတုဘဝိဿတိ; ဗြဟ္မုနော ဟေတံ ပုဗ္ဗနိမိတ္တံ ပါတုဘာဝါယ, ယဒိဒံ အာလောကော သဉ္ဇာယတိ ဩဘာသော ပါတုဘဝတီတိ။

‘ယထာ နိမိတ္တာ ဒိဿန္တိ၊ ဗြဟ္မာ ပါတုဘဝိဿတိ။

ဗြဟ္မုနော ဟေတံ နိမိတ္တံ၊ ဩဘာသော ဝိပုလော မဟာ’တိ။

သနင္ကုမာရကထာ

၃၀၀. ‘‘အထ ခေါ, ဘန္တေ, ဒေဝါ တာဝတိံသာ ယထာသကေသု အာသနေသု နိသီဒိံသု – ‘ဩဘာသမေတံ ဉဿာမ, ယံဝိပါကော ဘဝိဿတိ, သစ္ဆိကတွာဝ နံ ဂမိဿာမာ’တိ။ စတ္တာရောပိ မဟာရာဇာနော ယထာသကေသု အာသနေသု နိသီဒိံသု – ‘ဩဘာသမေတံ ဉဿာမ, ယံဝိပါကော ဘဝိဿတိ, သစ္ဆိကတွာဝ နံ ဂမိဿာမာ’တိ။ ဣဒံ သုတွာ ဒေဝါ တာဝတိံသာ ဧကဂ္ဂါ သမာပဇ္ဇိံသု – ‘ဩဘာသမေတံ ဉဿာမ, ယံဝိပါကော ဘဝိဿတိ, သစ္ဆိကတွာဝ နံ ဂမိဿာမာ’တိ။

‘‘ယဒါ, ဘန္တေ, ဗြဟ္မာ သနင္ကုမာရော ဒေဝါနံ တာဝတိံသာနံ ပါတုဘဝတိ, ဩဠာရိကံ အတ္တဘာဝံ အဘိနိမ္မိနိတွာ ပါတုဘဝတိ။ ယော ခေါ ပန, ဘန္တေ, ဗြဟ္မုနော ပကတိဝဏ္ဏော, အနဘိသမ္ဘဝနီယော သော ဒေဝါနံ တာဝတိံသာနံ စက္ခုပထသ္မိံ။ ယဒါ, ဘန္တေ, ဗြဟ္မာ သနင္ကုမာရော ဒေဝါနံ တာဝတိံသာနံ ပါတုဘဝတိ, သော အညေ ဒေဝေ အတိရောစတိ ဝဏ္ဏေန စေဝ ယသသာ စ။ သေယျထာပိ, ဘန္တေ, သောဝဏ္ဏော ဝိဂ္ဂဟော မာနုသံ ဝိဂ္ဂဟံ အတိရောစတိ, ဧဝမေဝ ခေါ, ဘန္တေ, ယဒါ ဗြဟ္မာ သနင္ကုမာရော ဒေဝါနံ တာဝတိံသာနံ ပါတုဘဝတိ, သော အညေ ဒေဝေ အတိရောစတိ ဝဏ္ဏေန စေဝ ယသသာ စ။ ယဒါ, ဘန္တေ, ဗြဟ္မာ သနင္ကုမာရော ဒေဝါနံ တာဝတိံသာနံ ပါတုဘဝတိ, န တဿံ ပရိသာယံ ကောစိ ဒေဝေါ အဘိဝါဒေတိ ဝါ ပစ္စုဋ္ဌေတိ ဝါ အာသနေန ဝါ နိမန္တေတိ။ သဗ္ဗေဝ တုဏှီဘူတာ ပဉ္ဇလိကာ ပလ္လင်္ကေန နိသီဒန္တိ – ‘ယဿဒါနိ ဒေဝဿ ပလ္လင်္ကံ ဣစ္ဆိဿတိ ဗြဟ္မာ သနင္ကုမာရော, တဿ ဒေဝဿ ပလ္လင်္ကေ နိသီဒိဿတီ’တိ။ ယဿ ခေါ ပန, ဘန္တေ, ဒေဝဿ ဗြဟ္မာ သနင္ကုမာရော ပလ္လင်္ကေ နိသီဒတိ, ဥဠာရံ သော လဘတိ ဒေဝေါ ဝေဒပဋိလာဘံ, ဥဠာရံ သော လဘတိ ဒေဝေါ သောမနဿပဋိလာဘံ ။ သေယျထာပိ, ဘန္တေ, ရာဇာ ခတ္တိယော မုဒ္ဓါဝသိတ္တော အဓုနာဘိသိတ္တော ရဇ္ဇေန, ဥဠာရံ သော လဘတိ ဝေဒပဋိလာဘံ, ဥဠာရံ သော လဘတိ သောမနဿပဋိလာဘံ, ဧဝမေဝ ခေါ, ဘန္တေ, ယဿ ဒေဝဿ ဗြဟ္မာ သနင္ကုမာရော ပလ္လင်္ကေ နိသီဒတိ, ဥဠာရံ သော လဘတိ ဒေဝေါ ဝေဒပဋိလာဘံ, ဥဠာရံ သော လဘတိ ဒေဝေါ သောမနဿပဋိလာဘံ။ အထ, ဘန္တေ, ဗြဟ္မာ သနင္ကုမာရော ဒေဝါနံ တာဝတိံသာနံ သမ္ပသာဒံ ဝိဒိတွာ အန္တရဟိတော ဣမာဟိ ဂါထာဟိ အနုမောဒိ –

‘မောဒန္တိ ဝတ ဘော ဒေဝါ၊ တာဝတိံသာ သဟိန္ဒကာ။

တထာဂတံ နမဿန္တာ၊ ဓမ္မဿ စ သုဓမ္မတံ။

‘နဝေ ဒေဝေ စ ပဿန္တာ၊ ဝဏ္ဏဝန္တေ ယသဿိနေ။

သုဂတသ္မိံ ဗြဟ္မစရိယံ၊ စရိတွာန ဣဓါဂတေ။

‘တေ အညေ အတိရောစန္တိ၊ ဝဏ္ဏေန ယသသာယုနာ။

သာဝကာ ဘူရိပညဿ၊ ဝိသေသူပဂတာ ဣဓ။

‘ဣဒံ ဒိသွာန နန္ဒန္တိ၊ တာဝတိံသာ သဟိန္ဒကာ။

တထာဂတံ နမဿန္တာ၊ ဓမ္မဿ စ သုဓမ္မတ’န္တိ။

၃၀၁. ‘‘ဣမမတ္ထံ, ဘန္တေ, ဗြဟ္မာ သနင္ကုမာရော အဘာသိတ္ထ။ ဣမမတ္ထံ, ဘန္တေ , ဗြဟ္မုနော သနင္ကုမာရဿ ဘာသတော အဋ္ဌင်္ဂသမန္နာဂတော သရော ဟောတိ ဝိဿဋ္ဌော စ ဝိညေယျော စ မဉ္ဇု စ သဝနီယော စ ဗိန္ဒု စ အဝိသာရီ စ ဂမ္ဘီရော စ နိန္နာဒီ စ။ ယထာပရိသံ ခေါ ပန, ဘန္တေ, ဗြဟ္မာ သနင္ကုမာရော သရေန ဝိညာပေတိ, န စဿ ဗဟိဒ္ဓါ ပရိသာယ ဃောသော နိစ္ဆရတိ။ ယဿ ခေါ ပန, ဘန္တေ, ဧဝံ အဋ္ဌင်္ဂသမန္နာဂတော သရော ဟောတိ, သော ဝုစ္စတိ ‘ဗြဟ္မဿရော’တိ။ အထ ခေါ, ဘန္တေ, ဒေဝါ တာဝတိံသာ ဗြဟ္မာနံ သနင္ကုမာရံ ဧတဒဝေါစုံ – ‘သာဓု, မဟာဗြဟ္မေ, ဧတဒေဝ မယံ သင်္ခါယ မောဒါမ; အတ္ထိ စ သက္ကေန ဒေဝါနမိန္ဒေန တဿ ဘဂဝတော အဋ္ဌ ယထာဘုစ္စာ ဝဏ္ဏာ ဘာသိတာ; တေ စ မယံ သင်္ခါယ မောဒါမာ’တိ။

အဋ္ဌ ယထာဘုစ္စဝဏ္ဏာ

၃၀၂. ‘‘အထ , ဘန္တေ, ဗြဟ္မာ သနင္ကုမာရော သက္ကံ ဒေဝါနမိန္ဒံ ဧတဒဝေါစ – ‘သာဓု, ဒေဝါနမိန္ဒ, မယမ္ပိ တဿ ဘဂဝတော အဋ္ဌ ယထာဘုစ္စေ ဝဏ္ဏေ သုဏေယျာမာ’တိ။ ‘ဧဝံ မဟာဗြဟ္မေ’တိ ခေါ, ဘန္တေ, သက္ကော ဒေဝါနမိန္ဒော ဗြဟ္မုနော သနင္ကုမာရဿ ဘဂဝတော အဋ္ဌ ယထာဘုစ္စေ ဝဏ္ဏေ ပယိရုဒါဟာသိ။

‘‘တံ ကိံ မညတိ, ဘဝံ မဟာဗြဟ္မာ? ယာဝဉ္စ သော ဘဂဝါ ဗဟုဇနဟိတာယ ပဋိပန္နော ဗဟုဇနသုခါယ လောကာနုကမ္ပာယ အတ္ထာယ ဟိတာယ သုခါယ ဒေဝမနုဿာနံ။ ဧဝံ ဗဟုဇနဟိတာယ ပဋိပန္နံ ဗဟုဇနသုခါယ လောကာနုကမ္ပာယ အတ္ထာယ ဟိတာယ သုခါယ ဒေဝမနုဿာနံ ဣမိနာပင်္ဂေန သမန္နာဂတံ သတ္ထာရံ နေဝ အတီတံသေ သမနုပဿာမ, န ပနေတရဟိ, အညတြ တေန ဘဂဝတာ။

‘‘သွာက္ခာတော ခေါ ပန တေန ဘဂဝတာ ဓမ္မော သန္ဒိဋ္ဌိကော အကာလိကော ဧဟိပဿိကော ဩပနေယျိကော ပစ္စတ္တံ ဝေဒိတဗ္ဗော ဝိညူဟိ။ ဧဝံ ဩပနေယျိကဿ ဓမ္မဿ ဒေသေတာရံ ဣမိနာပင်္ဂေန သမန္နာဂတံ သတ္ထာရံ နေဝ အတီတံသေ သမနုပဿာမ, န ပနေတရဟိ, အညတြ တေန ဘဂဝတာ။

‘‘ဣဒံ ကုသလ’န္တိ ခေါ ပန တေန ဘဂဝတာ သုပညတ္တံ, ‘ဣဒံ အကုသလ’န္တိ သုပညတ္တံ, ‘ဣဒံ သာဝဇ္ဇံ ဣဒံ အနဝဇ္ဇံ, ဣဒံ သေဝိတဗ္ဗံ ဣဒံ န သေဝိတဗ္ဗံ, ဣဒံ ဟီနံ ဣဒံ ပဏီတံ, ဣဒံ ကဏှသုက္ကသပ္ပဋိဘာဂ’န္တိ သုပညတ္တံ။ ဧဝံ ကုသလာကုသလသာဝဇ္ဇာနဝဇ္ဇသေဝိတဗ္ဗာသေဝိတဗ္ဗဟီနပဏီတကဏှသုက္ကသပ္ပဋိဘာဂါနံ ဓမ္မာနံ ပညာပေတာရံ။ ဣမိနာပင်္ဂေန သမန္နာဂတံ သတ္ထာရံ နေဝ အတီတံသေ သမနုပဿာမ, န ပနေတရဟိ, အညတြ တေန ဘဂဝတာ။

‘‘သုပညတ္တာ ခေါ ပန တေန ဘဂဝတာ သာဝကာနံ နိဗ္ဗာနဂါမိနီ ပဋိပဒါ သံသန္ဒတိ နိဗ္ဗာနဉ္စ ပဋိပဒါ စ။ သေယျထာပိ နာမ ဂင်္ဂေါဒကံ ယမုနောဒကေန သံသန္ဒတိ သမေတိ, ဧဝမေဝ သုပညတ္တာ တေန ဘဂဝတာ သာဝကာနံ နိဗ္ဗာနဂါမိနီ ပဋိပဒါ သံသန္ဒတိ နိဗ္ဗာနဉ္စ ပဋိပဒါ စ။ ဧဝံ နိဗ္ဗာနဂါမိနိယာ ပဋိပဒါယ ပညာပေတာရံ ဣမိနာပင်္ဂေန သမန္နာဂတံ သတ္ထာရံ နေဝ အတီတံသေ သမနုပဿာမ, န ပနေတရဟိ, အညတြ တေန ဘဂဝတာ။

‘‘အဘိနိပ္ဖန္နော ခေါ ပန တဿ ဘဂဝတော လာဘော အဘိနိပ္ဖန္နော သိလောကော, ယာဝ မညေ ခတ္တိယာ သမ္ပိယာယမာနရူပါ ဝိဟရန္တိ။ ဝိဂတမဒေါ ခေါ ပန သော ဘဂဝါ အာဟာရံ အာဟာရေတိ။ ဧဝံ ဝိဂတမဒံ အာဟာရံ အာဟရယမာနံ ဣမိနာပင်္ဂေန သမန္နာဂတံ သတ္ထာရံ နေဝ အတီတံသေ သမနုပဿာမ, န ပနေတရဟိ, အညတြ တေန ဘဂဝတာ။

‘‘လဒ္ဓသဟာယော ခေါ ပန သော ဘဂဝါ သေခါနဉ္စေဝ ပဋိပန္နာနံ ခီဏာသဝါနဉ္စ ဝုသိတဝတံ, တေ ဘဂဝါ အပနုဇ္ဇ ဧကာရာမတံ အနုယုတ္တော ဝိဟရတိ။ ဧဝံ ဧကာရာမတံ အနုယုတ္တံ ဣမိနာပင်္ဂေန သမန္နာဂတံ သတ္ထာရံ နေဝ အတီတံသေ သမနုပဿာမ, န ပနေတရဟိ, အညတြ တေန ဘဂဝတာ။

‘‘ယထာဝါဒီ ခေါ ပန သော ဘဂဝါ တထာကာရီ, ယထာကာရီ တထာဝါဒီ; ဣတိ ယထာဝါဒီ တထာကာရီ, ယထာကာရီ တထာဝါဒီ။ ဧဝံ ဓမ္မာနုဓမ္မပ္ပဋိပ္ပန္နံ ဣမိနာပင်္ဂေန သမန္နာဂတံ သတ္ထာရံ နေဝ အတီတံသေ သမနုပဿာမ, န ပနေတရဟိ, အညတြ တေန ဘဂဝတာ။

‘‘တိဏ္ဏဝိစိကိစ္ဆော ခေါ ပန သော ဘဂဝါ ဝိဂတကထံကထော ပရိယောသိတသင်္ကပ္ပော အဇ္ဈာသယံ အာဒိဗြဟ္မစရိယံ ။ ဧဝံ တိဏ္ဏဝိစိကိစ္ဆံ ဝိဂတကထံကထံ ပရိယောသိတသင်္ကပ္ပံ အဇ္ဈာသယံ အာဒိဗြဟ္မစရိယံ။ ဣမိနာပင်္ဂေန သမန္နာဂတံ သတ္ထာရံ နေဝ အတီတံသေ သမနုပဿာမ, န ပနေတရဟိ, အညတြ တေန ဘဂဝတာ’တိ။

၃၀၃. ‘‘ဣမေ ခေါ, ဘန္တေ, သက္ကော ဒေဝါနမိန္ဒော ဗြဟ္မုနော သနင္ကုမာရဿ ဘဂဝတော အဋ္ဌ ယထာဘုစ္စေ ဝဏ္ဏေ ပယိရုဒါဟာသိ။ တေန သုဒံ, ဘန္တေ, ဗြဟ္မာ သနင္ကုမာရော အတ္တမနော ဟောတိ ပမုဒိတော ဣတိသောမနဿဇာတော ဘဂဝတော အဋ္ဌ ယထာဘုစ္စေ ဝဏ္ဏေ သုတွာ။ အထ, ဘန္တေ, ဗြဟ္မာ သနင္ကုမာရော ဩဠာရိကံ အတ္တဘာဝံ အဘိနိမ္မိနိတွာ ကုမာရဝဏ္ဏီ ဟုတွာ ပဉ္စသိခေါ ဒေဝါနံ တာဝတိံသာနံ ပါတုရဟောသိ ။ သော ဝေဟာသံ အဗ္ဘုဂ္ဂန္တွာ အာကာသေ အန္တလိက္ခေ ပလ္လင်္ကေန နိသီဒိ။ သေယျထာပိ, ဘန္တေ, ဗလဝါ ပုရိသော သုပစ္စတ္ထတေ ဝါ ပလ္လင်္ကေ သမေ ဝါ ဘူမိဘာဂေ ပလ္လင်္ကေန နိသီဒေယျ, ဧဝမေဝ ခေါ, ဘန္တေ, ဗြဟ္မာ သနင္ကုမာရော ဝေဟာသံ အဗ္ဘုဂ္ဂန္တွာ အာကာသေ အန္တလိက္ခေ ပလ္လင်္ကေန နိသီဒိတွာ ဒေဝေ တာဝတိံသေ အာမန္တေသိ –

ဂေါဝိန္ဒဗြာဟ္မဏဝတ္ထု

၃၀၄. ‘‘တံ ကိံ မညန္တိ, ဘောန္တော ဒေဝါ တာဝတိံသာ, ယာဝ ဒီဃရတ္တံ မဟာပညောဝ သော ဘဂဝါ အဟောသိ။ ဘူတပုဗ္ဗံ, ဘော, ရာဇာ ဒိသမ္ပတိ နာမ အဟောသိ။ ဒိသမ္ပတိဿ ရညော ဂေါဝိန္ဒော နာမ ဗြာဟ္မဏော ပုရောဟိတော အဟောသိ။ ဒိသမ္ပတိဿ ရညော ရေဏု နာမ ကုမာရော ပုတ္တော အဟောသိ။ ဂေါဝိန္ဒဿ ဗြာဟ္မဏဿ ဇောတိပါလော နာမ မာဏဝေါ ပုတ္တော အဟောသိ။ ဣတိ ရေဏု စ ရာဇပုတ္တော ဇောတိပါလော စ မာဏဝေါ အညေ စ ဆ ခတ္တိယာ ဣစ္စေတေ အဋ္ဌ သဟာယာ အဟေသုံ။ အထ ခေါ, ဘော, အဟောရတ္တာနံ အစ္စယေန ဂေါဝိန္ဒော ဗြာဟ္မဏော ကာလမကာသိ။ ဂေါဝိန္ဒေ ဗြာဟ္မဏေ ကာလင်္ကတေ ရာဇာ ဒိသမ္ပတိ ပရိဒေဝေသိ – ‘‘ယသ္မိံ ဝတ, ဘော, မယံ သမယေ ဂေါဝိန္ဒေ ဗြာဟ္မဏေ သဗ္ဗကိစ္စာနိ သမ္မာ ဝေါဿဇ္ဇိတွာ ပဉ္စဟိ ကာမဂုဏေဟိ သမပ္ပိတာ သမင္ဂီဘူတာ ပရိစာရေမ, တသ္မိံ နော သမယေ ဂေါဝိန္ဒော ဗြာဟ္မဏော ကာလင်္ကတော’’တိ။ ဧဝံ ဝုတ္တေ ဘော ရေဏု ရာဇပုတ္တော ရာဇာနံ ဒိသမ္ပတိံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘မာ ခေါ တွံ, ဒေဝ, ဂေါဝိန္ဒေ ဗြာဟ္မဏေ ကာလင်္ကတေ အတိဗာဠှံ ပရိဒေဝေသိ။ အတ္ထိ, ဒေဝ, ဂေါဝိန္ဒဿ ဗြာဟ္မဏဿ ဇောတိပါလော နာမ မာဏဝေါ ပုတ္တော ပဏ္ဍိတတရော စေဝ ပိတရာ, အလမတ္ထဒသတရော စေဝ ပိတရာ; ယေပိဿ ပိတာ အတ္ထေ အနုသာသိ, တေပိ ဇောတိပါလဿေဝ မာဏဝဿ အနုသာသနိယာ’’တိ။ ‘‘ဧဝံ ကုမာရာ’’တိ? ‘‘ဧဝံ ဒေဝါ’’တိ။

မဟာဂေါဝိန္ဒဝတ္ထု

၃၀၅. ‘‘အထ ခေါ, ဘော, ရာဇာ ဒိသမ္ပတိ အညတရံ ပုရိသံ အာမန္တေသိ – ‘‘ဧဟိ တွံ, အမ္ဘော ပုရိသ, ယေန ဇောတိပါလော နာမ မာဏဝေါ တေနုပသင်္ကမ; ဥပသင်္ကမိတွာ ဇောတိပါလံ မာဏဝံ ဧဝံ ဝဒေဟိ – ‘ဘဝမတ္ထု ဘဝန္တံ ဇောတိပါလံ, ရာဇာ ဒိသမ္ပတိ ဘဝန္တံ ဇောတိပါလံ မာဏဝံ အာမန္တယတိ, ရာဇာ ဒိသမ္ပတိ ဘောတော ဇောတိပါလဿ မာဏဝဿ ဒဿနကာမော’’’တိ။ ‘‘ဧဝံ, ဒေဝါ’’တိ ခေါ, ဘော, သော ပုရိသော ဒိသမ္ပတိဿ ရညော ပဋိဿုတွာ ယေန ဇောတိပါလော မာဏဝေါ တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ ဇောတိပါလံ မာဏဝံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဘဝမတ္ထု ဘဝန္တံ ဇောတိပါလံ, ရာဇာ ဒိသမ္ပတိ ဘဝန္တံ ဇောတိပါလံ မာဏဝံ အာမန္တယတိ , ရာဇာ ဒိသမ္ပတိ ဘောတော ဇောတိပါလဿ မာဏဝဿ ဒဿနကာမော’’တိ။ ‘‘ဧဝံ, ဘော’’တိ ခေါ ဘော ဇောတိပါလော မာဏဝေါ တဿ ပုရိသဿ ပဋိဿုတွာ ယေန ရာဇာ ဒိသမ္ပတိ တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ ဒိသမ္ပတိနာ ရညာ သဒ္ဓိံ သမ္မောဒိ; သမ္မောဒနီယံ ကထံ သာရဏီယံ ဝီတိသာရေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နံ ခေါ, ဘော, ဇောတိပါလံ မာဏဝံ ရာဇာ ဒိသမ္ပတိ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အနုသာသတု နော ဘဝံ ဇောတိပါလော, မာ နော ဘဝံ ဇောတိပါလော အနုသာသနိယာ ပစ္စဗျာဟာသိ။ ပေတ္တိကေ တံ ဌာနေ ဌပေဿာမိ, ဂေါဝိန္ဒိယေ အဘိသိဉ္စိဿာမီ’’တိ။ ‘‘ဧဝံ, ဘော’’တိ ခေါ, ဘော, သော ဇောတိပါလော မာဏဝေါ ဒိသမ္ပတိဿ ရညော ပစ္စဿောသိ။ အထ ခေါ, ဘော, ရာဇာ ဒိသမ္ပတိ ဇောတိပါလံ မာဏဝံ ဂေါဝိန္ဒိယေ အဘိသိဉ္စိ, တံ ပေတ္တိကေ ဌာနေ ဌပေသိ။ အဘိသိတ္တော ဇောတိပါလော မာဏဝေါ ဂေါဝိန္ဒိယေ ပေတ္တိကေ ဌာနေ ဌပိတော ယေပိဿ ပိတာ အတ္ထေ အနုသာသိ တေပိ အတ္ထေ အနုသာသတိ, ယေပိဿ ပိတာ အတ္ထေ နာနုသာသိ, တေပိ အတ္ထေ အနုသာသတိ; ယေပိဿ ပိတာ ကမ္မန္တေ အဘိသမ္ဘောသိ, တေပိ ကမ္မန္တေ အဘိသမ္ဘောတိ, ယေပိဿ ပိတာ ကမ္မန္တေ နာဘိသမ္ဘောသိ, တေပိ ကမ္မန္တေ အဘိသမ္ဘောတိ။ တမေနံ မနုဿာ ဧဝမာဟံသု – ‘‘ဂေါဝိန္ဒော ဝတ, ဘော, ဗြာဟ္မဏော, မဟာဂေါဝိန္ဒော ဝတ, ဘော, ဗြာဟ္မဏော’’တိ။ ဣမိနာ ခေါ ဧဝံ, ဘော, ပရိယာယေန ဇောတိပါလဿ မာဏဝဿ ဂေါဝိန္ဒော မဟာဂေါဝိန္ဒောတွေဝ သမညာ ဥဒပါဒိ။

ရဇ္ဇသံဝိဘဇနံ

၃၀၆. ‘‘အထ ခေါ, ဘော, မဟာဂေါဝိန္ဒော ဗြာဟ္မဏော ယေန တေ ဆ ခတ္တိယာ တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ တေ ဆ ခတ္တိယေ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဒိသမ္ပတိ ခေါ, ဘော, ရာဇာ ဇိဏ္ဏော ဝုဒ္ဓေါ မဟလ္လကော အဒ္ဓဂတော ဝယောအနုပ္ပတ္တော, ကော နု ခေါ ပန, ဘော, ဇာနာတိ ဇီဝိတံ? ဌာနံ ခေါ ပနေတံ ဝိဇ္ဇတိ, ယံ ဒိသမ္ပတိမှိ ရညေ ကာလင်္ကတေ ရာဇကတ္တာရော ရေဏုံ ရာဇပုတ္တံ ရဇ္ဇေ အဘိသိဉ္စေယျုံ။ အာယန္တု, ဘောန္တော, ယေန ရေဏု ရာဇပုတ္တော တေနုပသင်္ကမထ; ဥပသင်္ကမိတွာ ရေဏုံ ရာဇပုတ္တံ ဧဝံ ဝဒေထ – ‘‘မယံ ခေါ ဘောတော ရေဏုဿ သဟာယာ ပိယာ မနာပါ အပ္ပဋိကူလာ, ယံသုခေါ ဘဝံ တံသုခါ မယံ, ယံဒုက္ခော ဘဝံ တံဒုက္ခာ မယံ။ ဒိသမ္ပတိ ခေါ, ဘော, ရာဇာ ဇိဏ္ဏော ဝုဒ္ဓေါ မဟလ္လကော အဒ္ဓဂတော ဝယောအနုပ္ပတ္တော, ကော နု ခေါ ပန, ဘော, ဇာနာတိ ဇီဝိတံ? ဌာနံ ခေါ ပနေတံ ဝိဇ္ဇတိ, ယံ ဒိသမ္ပတိမှိ ရညေ ကာလင်္ကတေ ရာဇကတ္တာရော ဘဝန္တံ ရေဏုံ ရဇ္ဇေ အဘိသိဉ္စေယျုံ။ သစေ ဘဝံ ရေဏု ရဇ္ဇံ လဘေထ, သံဝိဘဇေထ နော ရဇ္ဇေနာ’’တိ။ ‘‘ဧဝံ ဘော’’တိ ခေါ, ဘော, တေ ဆ ခတ္တိယာ မဟာဂေါဝိန္ဒဿ ဗြာဟ္မဏဿ ပဋိဿုတွာ ယေန ရေဏု ရာဇပုတ္တော တေနုပသင်္ကမိံသု; ဥပသင်္ကမိတွာ ရေဏုံ ရာဇပုတ္တံ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘မယံ ခေါ ဘောတော ရေဏုဿ သဟာယာ ပိယာ မနာပါ အပ္ပဋိကူလာ ; ယံသုခေါ ဘဝံ တံသုခါ မယံ, ယံဒုက္ခော ဘဝံ တံဒုက္ခာ မယံ။ ဒိသမ္ပတိ ခေါ, ဘော, ရာဇာ ဇိဏ္ဏော ဝုဒ္ဓေါ မဟလ္လကော အဒ္ဓဂတော ဝယောအနုပ္ပတ္တော, ကော နု ခေါ ပန ဘော ဇာနာတိ ဇီဝိတံ? ဌာနံ ခေါ ပနေတံ ဝိဇ္ဇတိ, ယံ ဒိသမ္ပတိမှိ ရညေ ကာလင်္ကတေ ရာဇကတ္တာရော ဘဝန္တံ ရေဏုံ ရဇ္ဇေ အဘိသိဉ္စေယျုံ။ သစေ ဘဝံ ရေဏု ရဇ္ဇံ လဘေထ, သံဝိဘဇေထ နော ရဇ္ဇေနာ’’တိ။ ‘‘ကော နု ခေါ, ဘော, အညော မမ ဝိဇိတေ သုခေါ ဘဝေထ [သုခါ ဘဝေယျာထ (က.), သုခံ ဘဝေယျာထ, သုခမေဓေယျာထ (သီ. ဣ.),သုခ မေဓေထ (?)], အညတြ ဘဝန္တေဘိ? သစာဟံ, ဘော, ရဇ္ဇံ လဘိဿာမိ, သံဝိဘဇိဿာမိ ဝေါ ရဇ္ဇေနာ’’’တိ။

၃၀၇. ‘‘အထ ခေါ, ဘော, အဟောရတ္တာနံ အစ္စယေန ရာဇာ ဒိသမ္ပတိ ကာလမကာသိ။ ဒိသမ္ပတိမှိ ရညေ ကာလင်္ကတေ ရာဇကတ္တာရော ရေဏုံ ရာဇပုတ္တံ ရဇ္ဇေ အဘိသိဉ္စိံသု။ အဘိသိတ္တော ရေဏု ရဇ္ဇေန ပဉ္စဟိ ကာမဂုဏေဟိ သမပ္ပိတော သမင္ဂီဘူတော ပရိစာရေတိ။ အထ ခေါ, ဘော, မဟာဂေါဝိန္ဒော ဗြာဟ္မဏော ယေန တေ ဆ ခတ္တိယာ တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ တေ ဆ ခတ္တိယေ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဒိသမ္ပတိ ခေါ, ဘော, ရာဇာ ကာလင်္ကတော။ အဘိသိတ္တော ရေဏု ရဇ္ဇေန ပဉ္စဟိ ကာမဂုဏေဟိ သမပ္ပိတော သမင္ဂီဘူတော ပရိစာရေတိ။ ကော နု ခေါ ပန, ဘော, ဇာနာတိ, မဒနီယာ ကာမာ? အာယန္တု, ဘောန္တော, ယေန ရေဏု ရာဇာ တေနုပသင်္ကမထ; ဥပသင်္ကမိတွာ ရေဏုံ ရာဇာနံ ဧဝံ ဝဒေထ – ဒိသမ္ပတိ ခေါ, ဘော, ရာဇာ ကာလင်္ကတော, အဘိသိတ္တော ဘဝံ ရေဏု ရဇ္ဇေန, သရတိ ဘဝံ တံ ဝစန’’’န္တိ?

၃၀၈. ‘‘‘ဧဝံ , ဘော’’တိ ခေါ, ဘော, တေ ဆ ခတ္တိယာ မဟာဂေါဝိန္ဒဿ ဗြာဟ္မဏဿ ပဋိဿုတွာ ယေန ရေဏု ရာဇာ တေနုပသင်္ကမိံသု; ဥပသင်္ကမိတွာ ရေဏုံ ရာဇာနံ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘ဒိသမ္ပတိ ခေါ, ဘော, ရာဇာ ကာလင်္ကတော, အဘိသိတ္တော ဘဝံ ရေဏု ရဇ္ဇေန, သရတိ ဘဝံ တံ ဝစန’’န္တိ? ‘‘သရာမဟံ, ဘော, တံ ဝစနံ [ဝစနန္တိ (သျာ. က.)]။ ကော နု ခေါ, ဘော, ပဟောတိ ဣမံ မဟာပထဝိံ ဥတ္တရေန အာယတံ ဒက္ခိဏေန သကဋမုခံ သတ္တဓါ သမံ သုဝိဘတ္တံ ဝိဘဇိတု’’န္တိ? ‘‘ကော နု ခေါ, ဘော, အညော ပဟောတိ, အညတြ မဟာဂေါဝိန္ဒေန ဗြာဟ္မဏေနာ’’တိ? အထ ခေါ, ဘော, ရေဏု ရာဇာ အညတရံ ပုရိသံ အာမန္တေသိ – ‘‘ဧဟိ တွံ, အမ္ဘော ပုရိသ, ယေန မဟာဂေါဝိန္ဒော ဗြာဟ္မဏော တေနုပသင်္ကမ; ဥပသင်္ကမိတွာ မဟာဂေါဝိန္ဒံ ဗြာဟ္မဏံ ဧဝံ ဝဒေဟိ – ‘ရာဇာ တံ, ဘန္တေ, ရေဏု အာမန္တေတီ’’’တိ။ ‘‘ဧဝံ ဒေဝါ’’တိ ခေါ, ဘော, သော ပုရိသော ရေဏုဿ ရညော ပဋိဿုတွာ ယေန မဟာဂေါဝိန္ဒော ဗြာဟ္မဏော တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ မဟာဂေါဝိန္ဒံ ဗြာဟ္မဏံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ရာဇာ တံ, ဘန္တေ, ရေဏု အာမန္တေတီ’’တိ။ ‘‘ဧဝံ, ဘော’’တိ ခေါ, ဘော, မဟာဂေါဝိန္ဒော ဗြာဟ္မဏော တဿ ပုရိသဿ ပဋိဿုတွာ ယေန ရေဏု ရာဇာ တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ ရေဏုနာ ရညာ သဒ္ဓိံ သမ္မောဒိ။ သမ္မောဒနီယံ ကထံ သာရဏီယံ ဝီတိသာရေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နံ ခေါ, ဘော, မဟာဂေါဝိန္ဒံ ဗြာဟ္မဏံ ရေဏု ရာဇာ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဧတု, ဘဝံ ဂေါဝိန္ဒော, ဣမံ မဟာပထဝိံ ဥတ္တရေန အာယတံ ဒက္ခိဏေန သကဋမုခံ သတ္တဓါ သမံ သုဝိဘတ္တံ ဝိဘဇတူ’’တိ။ ‘‘ဧဝံ, ဘော’’တိ ခေါ မဟာဂေါဝိန္ဒော ဗြာဟ္မဏော ရေဏုဿ ရညော ပဋိဿုတွာ ဣမံ မဟာပထဝိံ ဥတ္တရေန အာယတံ ဒက္ခိဏေန သကဋမုခံ သတ္တဓါ သမံ သုဝိဘတ္တံ ဝိဘဇိ။ သဗ္ဗာနိ သကဋမုခါနိ ပဋ္ဌပေသိ [အဋ္ဌပေသိ (သီ. ဣ.)]။ တတြ သုဒံ မဇ္ဈေ ရေဏုဿ ရညော ဇနပဒေါ ဟောတိ။

၃၀၉. ဒန္တပုရံ ကလိင်္ဂါနံ [ကာလိင်္ဂါနံ (သျာ. ဣ. က.)], အဿကာနဉ္စ ပေါတနံ။

မဟေသယံ [မာဟိဿတိ (သီ. သျာ. ဣ.)] အဝန္တီနံ၊ သောဝီရာနဉ္စ ရောရုကံ။

မိထိလာ စ ဝိဒေဟာနံ၊ စမ္ပာ အင်္ဂေသု မာပိတာ။

ဗာရာဏသီ စ ကာသီနံ၊ ဧတေ ဂေါဝိန္ဒမာပိတာတိ။

၃၁၀. ‘‘အထ ခေါ, ဘော, တေ ဆ ခတ္တိယာ ယထာသကေန လာဘေန အတ္တမနာ အဟေသုံ ပရိပုဏ္ဏသင်္ကပ္ပါ – ‘‘ယံ ဝတ နော အဟောသိ ဣစ္ဆိတံ, ယံ အာကင္ခိတံ, ယံ အဓိပ္ပေတံ, ယံ အဘိပတ္ထိတံ, တံ နော လဒ္ဓ’’န္တိ။

‘‘သတ္တဘူ ဗြဟ္မဒတ္တော စ၊ ဝေဿဘူ ဘရတော သဟ။

ရေဏု ဒွေ ဓတရဋ္ဌာ စ၊ တဒါသုံ သတ္တ ဘာရဓါ’တိ။

ပဌမဘာဏဝါရော နိဋ္ဌိတော။

ကိတ္တိသဒ္ဒအဗ္ဘုဂ္ဂမနံ

၃၁၁. ‘‘အထ ခေါ, ဘော, တေ ဆ ခတ္တိယာ ယေန မဟာဂေါဝိန္ဒော ဗြာဟ္မဏော တေနုပသင်္ကမိံသု; ဥပသင်္ကမိတွာ မဟာဂေါဝိန္ဒံ ဗြာဟ္မဏံ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘ယထာ ခေါ ဘဝံ ဂေါဝိန္ဒော ရေဏုဿ ရညော သဟာယော ပိယော မနာပေါ အပ္ပဋိကူလော။ ဧဝမေဝ ခေါ ဘဝံ ဂေါဝိန္ဒော အမှာကမ္ပိ သဟာယော ပိယော မနာပေါ အပ္ပဋိကူလော, အနုသာသတု နော ဘဝံ ဂေါဝိန္ဒော; မာ နော ဘဝံ ဂေါဝိန္ဒော အနုသာသနိယာ ပစ္စဗျာဟာသီ’’တိ။ ‘‘ဧဝံ, ဘော’’တိ ခေါ မဟာဂေါဝိန္ဒော ဗြာဟ္မဏော တေသံ ဆန္နံ ခတ္တိယာနံ ပစ္စဿောသိ။ အထ ခေါ, ဘော, မဟာဂေါဝိန္ဒော ဗြာဟ္မဏော သတ္တ စ ရာဇာနော ခတ္တိယေ မုဒ္ဓါဝသိတ္တေ ရဇ္ဇေ [မုဒ္ဓါဘိသိတ္တေ ရဇ္ဇေန (သျာ.)] အနုသာသိ, သတ္တ စ ဗြာဟ္မဏမဟာသာလေ သတ္တ စ နှာတကသတာနိ မန္တေ ဝါစေသိ။

၃၁၂. ‘‘အထ ခေါ, ဘော, မဟာဂေါဝိန္ဒဿ ဗြာဟ္မဏဿ အပရေန သမယေန ဧဝံ ကလျာဏော ကိတ္တိသဒ္ဒေါ အဗ္ဘုဂ္ဂစ္ဆိ [အဗ္ဘုဂ္ဂဉ္ဆိ (သီ. ဣ.)] – ‘‘သက္ခိ မဟာဂေါဝိန္ဒော ဗြာဟ္မဏော ဗြဟ္မာနံ ပဿတိ, သက္ခိ မဟာဂေါဝိန္ဒော ဗြာဟ္မဏော ဗြဟ္မုနာ သာကစ္ဆေတိ သလ္လပတိ မန္တေတီ’’တိ။ အထ ခေါ, ဘော, မဟာဂေါဝိန္ဒဿ ဗြာဟ္မဏဿ ဧတဒဟောသိ – ‘‘မယှံ ခေါ ဧဝံ ကလျာဏော ကိတ္တိသဒ္ဒေါ အဗ္ဘုဂ္ဂတော – ‘သက္ခိ မဟာဂေါဝိန္ဒော ဗြာဟ္မဏော ဗြဟ္မာနံ ပဿတိ, သက္ခိ မဟာဂေါဝိန္ဒော ဗြာဟ္မဏော ဗြဟ္မုနာ သာကစ္ဆေတိ သလ္လပတိ မန္တေတီ’တိ။ န ခေါ ပနာဟံ ဗြဟ္မာနံ ပဿာမိ, န ဗြဟ္မုနာ သာကစ္ဆေမိ, န ဗြဟ္မုနာ သလ္လပါမိ , န ဗြဟ္မုနာ မန္တေမိ။ သုတံ ခေါ ပန မေတံ ဗြာဟ္မဏာနံ ဝုဒ္ဓါနံ မဟလ္လကာနံ အာစရိယပါစရိယာနံ ဘာသမာနာနံ – ‘ယော ဝဿိကေ စတ္တာရော မာသေ ပဋိသလ္လီယတိ, ကရုဏံ ဈာနံ ဈာယတိ, သော ဗြဟ္မာနံ ပဿတိ ဗြဟ္မုနာ သာကစ္ဆေတိ ဗြဟ္မုနာ သလ္လပတိ ဗြဟ္မုနာ မန္တေတီ’တိ။ ယံနူနာဟံ ဝဿိကေ စတ္တာရော မာသေ ပဋိသလ္လီယေယျံ, ကရုဏံ ဈာနံ ဈာယေယျ’’န္တိ။

၃၁၃. ‘‘အထ ခေါ, ဘော, မဟာဂေါဝိန္ဒော ဗြာဟ္မဏော ယေန ရေဏု ရာဇာ တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ ရေဏုံ ရာဇာနံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘မယှံ ခေါ, ဘော, ဧဝံ ကလျာဏော ကိတ္တိသဒ္ဒေါ အဗ္ဘုဂ္ဂတော – ‘သက္ခိ မဟာဂေါဝိန္ဒော ဗြာဟ္မဏော ဗြဟ္မာနံ ပဿတိ, သက္ခိ မဟာဂေါဝိန္ဒော ဗြာဟ္မဏော ဗြဟ္မုနာ သာကစ္ဆေတိ သလ္လပတိ မန္တေတီ’တိ။ န ခေါ ပနာဟံ, ဘော, ဗြဟ္မာနံ ပဿာမိ, န ဗြဟ္မုနာ သာကစ္ဆေမိ, န ဗြဟ္မုနာ သလ္လပါမိ, န ဗြဟ္မုနာ မန္တေမိ။ သုတံ ခေါ ပန မေတံ ဗြာဟ္မဏာနံ ဝုဒ္ဓါနံ မဟလ္လကာနံ အာစရိယပါစရိယာနံ ဘာသမာနာနံ – ‘ယော ဝဿိကေ စတ္တာရော မာသေ ပဋိသလ္လီယတိ, ကရုဏံ ဈာနံ ဈာယတိ, သော ဗြဟ္မာနံ ပဿတိ, ဗြဟ္မုနာ သာကစ္ဆေတိ ဗြဟ္မုနာ သလ္လပတိ ဗြဟ္မုနာ မန္တေတီ’တိ။ ဣစ္ဆာမဟံ, ဘော, ဝဿိကေ စတ္တာရော မာသေ ပဋိသလ္လီယိတုံ, ကရုဏံ ဈာနံ ဈာယိတုံ; နမှိ ကေနစိ ဥပသင်္ကမိတဗ္ဗော အညတြ ဧကေန ဘတ္တာဘိဟာရေနာ’’တိ။ ‘‘ယဿဒါနိ ဘဝံ ဂေါဝိန္ဒော ကာလံ မညတီ’’တိ။

၃၁၄. ‘‘အထ ခေါ, ဘော, မဟာဂေါဝိန္ဒော ဗြာဟ္မဏော ယေန တေ ဆ ခတ္တိယာ တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ တေ ဆ ခတ္တိယေ ဧတဒဝေါစ – ‘‘မယှံ ခေါ, ဘော, ဧဝံ ကလျာဏော ကိတ္တိသဒ္ဒေါ အဗ္ဘုဂ္ဂတော – ‘သက္ခိ မဟာဂေါဝိန္ဒော ဗြာဟ္မဏော ဗြဟ္မာနံ ပဿတိ, သက္ခိ မဟာဂေါဝိန္ဒော ဗြာဟ္မဏော ဗြဟ္မုနာ သာကစ္ဆေတိ သလ္လပတိ မန္တေတီ’တိ။ န ခေါ ပနာဟံ, ဘော, ဗြဟ္မာနံ ပဿာမိ, န ဗြဟ္မုနာ သာကစ္ဆေမိ, န ဗြဟ္မုနာ သလ္လပါမိ, န ဗြဟ္မုနာ မန္တေမိ။ သုတံ ခေါ ပန မေတံ ဗြာဟ္မဏာနံ ဝုဒ္ဓါနံ မဟလ္လကာနံ အာစရိယပါစရိယာနံ ဘာသမာနာနံ, ‘ယော ဝဿိကေ စတ္တာရော မာသေ ပဋိသလ္လီယတိ, ကရုဏံ ဈာနံ ဈာယတိ, သော ဗြဟ္မာနံ ပဿတိ ဗြဟ္မုနာ သာကစ္ဆေတိ ဗြဟ္မုနာ သလ္လပတိ ဗြဟ္မုနာ မန္တေတီ’တိ။ ဣစ္ဆာမဟံ, ဘော, ဝဿိကေ စတ္တာရော မာသေ ပဋိသလ္လီယိတုံ, ကရုဏံ ဈာနံ ဈာယိတုံ; နမှိ ကေနစိ ဥပသင်္ကမိတဗ္ဗော အညတြ ဧကေန ဘတ္တာဘိဟာရေနာ’’တိ။ ‘‘ယဿဒါနိ ဘဝံ ဂေါဝိန္ဒော ကာလံ မညတီ’’’တိ။

၃၁၅. ‘‘အထ ခေါ, ဘော, မဟာဂေါဝိန္ဒော ဗြာဟ္မဏော ယေန တေ သတ္တ စ ဗြာဟ္မဏမဟာသာလာ သတ္တ စ နှာတကသတာနိ တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ တေ သတ္တ စ ဗြာဟ္မဏမဟာသာလေ သတ္တ စ နှာတကသတာနိ ဧတဒဝေါစ – ‘‘မယှံ ခေါ, ဘော, ဧဝံ ကလျာဏော ကိတ္တိသဒ္ဒေါ အဗ္ဘုဂ္ဂတော – ‘သက္ခိ မဟာဂေါဝိန္ဒော ဗြာဟ္မဏော ဗြဟ္မာနံ ပဿတိ, သက္ခိ မဟာဂေါဝိန္ဒော ဗြာဟ္မဏော ဗြဟ္မုနာ သာကစ္ဆေတိ သလ္လပတိ မန္တေတီ’တိ။ န ခေါ ပနာဟံ, ဘော, ဗြဟ္မာနံ ပဿာမိ, န ဗြဟ္မုနာ သာကစ္ဆေမိ, န ဗြဟ္မုနာ သလ္လပါမိ, န ဗြဟ္မုနာ မန္တေမိ။ သုတံ ခေါ ပန မေတံ ဗြာဟ္မဏာနံ ဝုဒ္ဓါနံ မဟလ္လကာနံ အာစရိယပါစရိယာနံ ဘာသမာနာနံ – ‘ယော ဝဿိကေ စတ္တာရော မာသေ ပဋိသလ္လီယတိ, ကရုဏံ ဈာနံ ဈာယတိ, သော ဗြဟ္မာနံ ပဿတိ, ဗြဟ္မုနာ သာကစ္ဆေတိ, ဗြဟ္မုနာ သလ္လပတိ, ဗြဟ္မုနာ မန္တေတီ’တိ။ တေန ဟိ, ဘော, ယထာသုတေ ယထာပရိယတ္တေ မန္တေ ဝိတ္ထာရေန သဇ္ဈာယံ ကရောထ, အညမညဉ္စ မန္တေ ဝါစေထ; ဣစ္ဆာမဟံ, ဘော, ဝဿိကေ စတ္တာရော မာသေ ပဋိသလ္လီယိတုံ, ကရုဏံ ဈာနံ ဈာယိတုံ; နမှိ ကေနစိ ဥပသင်္ကမိတဗ္ဗော အညတြ ဧကေန ဘတ္တာဘိဟာရေနာ’’တိ။ ‘‘ယဿ ဒါနိ ဘဝံ ဂေါဝိန္ဒော ကာလံ မညတီ’’တိ။

၃၁၆. ‘‘အထ ခေါ, ဘော, မဟာဂေါဝိန္ဒော ဗြာဟ္မဏော ယေန စတ္တာရီသာ ဘရိယာ သာဒိသိယော တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ စတ္တာရီသာ ဘရိယာ သာဒိသိယော ဧတဒဝေါစ – ‘‘မယှံ ခေါ, ဘောတီ, ဧဝံ ကလျာဏော ကိတ္တိသဒ္ဒေါ အဗ္ဘုဂ္ဂတော – ‘သက္ခိ မဟာဂေါဝိန္ဒော ဗြာဟ္မဏော ဗြဟ္မာနံ ပဿတိ, သက္ခိ မဟာဂေါဝိန္ဒော ဗြာဟ္မဏော ဗြဟ္မုနာ သာကစ္ဆေတိ သလ္လပတိ မန္တေတီ’တိ။ န ခေါ ပနာဟံ, ဘောတီ, ဗြဟ္မာနံ ပဿာမိ, န ဗြဟ္မုနာ သာကစ္ဆေမိ, န ဗြဟ္မုနာ သလ္လပါမိ, န ဗြဟ္မုနာ မန္တေမိ။ သုတံ ခေါ ပန မေတံ ဗြာဟ္မဏာနံ ဝုဒ္ဓါနံ မဟလ္လကာနံ အာစရိယပါစရိယာနံ ဘာသမာနာနံ ‘ယော ဝဿိကေ စတ္တာရော မာသေ ပဋိသလ္လီယတိ, ကရုဏံ ဈာနံ ဈာယတိ, သော ဗြဟ္မာနံ ပဿတိ, ဗြဟ္မုနာ သာကစ္ဆေတိ, ဗြဟ္မုနာ သလ္လပတိ, ဗြဟ္မုနာ မန္တေတီတိ, ဣစ္ဆာမဟံ, ဘောတီ, ဝဿိကေ စတ္တာရော မာသေ ပဋိသလ္လီယိတုံ, ကရုဏံ ဈာနံ ဈာယိတုံ; နမှိ ကေနစိ ဥပသင်္ကမိတဗ္ဗော အညတြ ဧကေန ဘတ္တာဘိဟာရေနာ’’တိ။ ‘‘ယဿ ဒါနိ ဘဝံ ဂေါဝိန္ဒော ကာလံ မညတီ’’’တိ။

၃၁၇. ‘‘အထ ခေါ, ဘော, မဟာဂေါဝိန္ဒော ဗြာဟ္မဏော ပုရတ္ထိမေန နဂရဿ နဝံ သန္ဓာဂါရံ ကာရာပေတွာ ဝဿိကေ စတ္တာရော မာသေ ပဋိသလ္လီယိ, ကရုဏံ ဈာနံ ဈာယိ; နာဿုဓ ကောစိ ဥပသင်္ကမတိ [ဥပသင်္ကမိ (ဣ.)] အညတြ ဧကေန ဘတ္တာဘိဟာရေန။ အထ ခေါ, ဘော, မဟာဂေါဝိန္ဒဿ ဗြာဟ္မဏဿ စတုန္နံ မာသာနံ အစ္စယေန အဟုဒေဝ ဥက္ကဏ္ဌနာ အဟု ပရိတဿနာ – ‘‘သုတံ ခေါ ပန မေတံ ဗြာဟ္မဏာနံ ဝုဒ္ဓါနံ မဟလ္လကာနံ အာစရိယပါစရိယာနံ ဘာသမာနာနံ – ‘ယော ဝဿိကေ စတ္တာရော မာသေ ပဋိသလ္လီယတိ, ကရုဏံ ဈာနံ ဈာယတိ, သော ဗြဟ္မာနံ ပဿတိ, ဗြဟ္မုနာ သာကစ္ဆေတိ ဗြဟ္မုနာ သလ္လပတိ ဗြဟ္မုနာ မန္တေတီ’တိ။ န ခေါ ပနာဟံ ဗြဟ္မာနံ ပဿာမိ, န ဗြဟ္မုနာ သာကစ္ဆေမိ န ဗြဟ္မုနာ သလ္လပါမိ န ဗြဟ္မုနာ မန္တေမီ’’’တိ။

ဗြဟ္မုနာ သာကစ္ဆာ

၃၁၈. ‘‘အထ ခေါ, ဘော, ဗြဟ္မာ သနင္ကုမာရော မဟာဂေါဝိန္ဒဿ ဗြာဟ္မဏဿ စေတသာ စေတောပရိဝိတက္ကမညာယ သေယျထာပိ နာမ ဗလဝါ ပုရိသော သမိဉ္ဇိတံ ဝါ ဗာဟံ ပသာရေယျ, ပသာရိတံ ဝါ ဗာဟံ သမိဉ္ဇေယျ, ဧဝမေဝ, ဗြဟ္မလောကေ အန္တရဟိတော မဟာဂေါဝိန္ဒဿ ဗြာဟ္မဏဿ သမ္မုခေ ပါတုရဟောသိ။ အထ ခေါ, ဘော, မဟာဂေါဝိန္ဒဿ ဗြာဟ္မဏဿ အဟုဒေဝ ဘယံ အဟု ဆမ္ဘိတတ္တံ အဟု လောမဟံသော ယထာ တံ အဒိဋ္ဌပုဗ္ဗံ ရူပံ ဒိသွာ။ အထ ခေါ, ဘော, မဟာဂေါဝိန္ဒော ဗြာဟ္မဏော ဘီတော သံဝိဂ္ဂေါ လောမဟဋ္ဌဇာတော ဗြဟ္မာနံ သနင္ကုမာရံ ဂါထာယ အဇ္ဈဘာသိ –

‘‘‘ဝဏ္ဏဝါ ယသဝါ သိရိမာ၊ ကော နု တ္ဝမသိ မာရိသ။

အဇာနန္တာ တံ ပုစ္ဆာမ၊ ကထံ ဇာနေမု တံ မယ’’န္တိ။

‘‘မံ ဝေ ကုမာရံ ဇာနန္တိ၊ ဗြဟ္မလောကေ သနန္တနံ [သနန္တိစ (က.)]။

သဗ္ဗေ ဇာနန္တိ မံ ဒေဝါ၊ ဧဝံ ဂေါဝိန္ဒ ဇာနဟိ’’။

‘‘‘အာသနံ ဥဒကံ ပဇ္ဇံ၊ မဓုသာကဉ္စ [မဓုပါကဉ္စ (သီ. သျာ. ဣ.)] ဗြဟ္မုနော။

အဂ္ဃေ ဘဝန္တံ ပုစ္ဆာမ၊ အဂ္ဃံ ကုရုတု နော ဘဝံ’’။

‘‘ပဋိဂ္ဂဏှာမ တေ အဂ္ဃံ၊ ယံ တွံ ဂေါဝိန္ဒ ဘာသသိ။

ဒိဋ္ဌဓမ္မဟိတတ္ထာယ၊ သမ္ပရာယ သုခါယ စ။

ကတာဝကာသော ပုစ္ဆဿု၊ ယံ ကိဉ္စိ အဘိပတ္ထိတ’’န္တိ။

၃၁၉. ‘‘အထ ခေါ, ဘော, မဟာဂေါဝိန္ဒဿ ဗြာဟ္မဏဿ ဧတဒဟောသိ – ‘‘ကတာဝကာသော ခေါမှိ ဗြဟ္မုနာ သနင္ကုမာရေန။ ကိံ နု ခေါ အဟံ ဗြဟ္မာနံ သနင္ကုမာရံ ပုစ္ဆေယျံ ဒိဋ္ဌဓမ္မိကံ ဝါ အတ္ထံ သမ္ပရာယိကံ ဝါ’တိ? အထ ခေါ, ဘော, မဟာဂေါဝိန္ဒဿ ဗြာဟ္မဏဿ ဧတဒဟောသိ – ‘ကုသလော ခေါ အဟံ ဒိဋ္ဌဓမ္မိကာနံ အတ္ထာနံ, အညေပိ မံ ဒိဋ္ဌဓမ္မိကံ အတ္ထံ ပုစ္ဆန္တိ။ ယံနူနာဟံ ဗြဟ္မာနံ သနင္ကုမာရံ သမ္ပရာယိကညေဝ အတ္ထံ ပုစ္ဆေယျ’န္တိ။ အထ ခေါ, ဘော, မဟာဂေါဝိန္ဒော ဗြာဟ္မဏော ဗြဟ္မာနံ သနင္ကုမာရံ ဂါထာယ အဇ္ဈဘာသိ –

‘‘ပုစ္ဆာမိ ဗြဟ္မာနံ သနင္ကုမာရံ၊

ကင္ခီ အကင္ခိံ ပရဝေဒိယေသု။

ကတ္ထဋ္ဌိတော ကိမှိ စ သိက္ခမာနော၊

ပပ္ပောတိ မစ္စော အမတံ ဗြဟ္မလောက’’န္တိ။

‘‘ဟိတွာ မမတ္တံ မနုဇေသု ဗြဟ္မေ၊

ဧကောဒိဘူတော ကရုဏေဓိမုတ္တော [ကရုဏာဓိမုတ္တော (သီ. သျာ. ဣ.)]။

နိရာမဂန္ဓော ဝိရတော မေထုနသ္မာ၊

ဧတ္ထဋ္ဌိတော ဧတ္ထ စ သိက္ခမာနော။

ပပ္ပောတိ မစ္စော အမတံ ဗြဟ္မလောက’’န္တိ။

၃၂၀. ‘‘ဟိတွာ မမတ္တ’န္တိ အဟံ ဘောတော အာဇာနာမိ။ ဣဓေကစ္စော အပ္ပံ ဝါ ဘောဂက္ခန္ဓံ ပဟာယ မဟန္တံ ဝါ ဘောဂက္ခန္ဓံ ပဟာယ အပ္ပံ ဝါ ဉာတိပရိဝဋ္ဋံ ပဟာယ မဟန္တံ ဝါ ဉာတိပရိဝဋ္ဋံ ပဟာယ ကေသမဿုံ ဩဟာရေတွာ ကာသာယာနိ ဝတ္ထာနိ အစ္ဆာဒေတွာ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇတိ, ‘ဣတိ ဟိတွာ မမတ္တ’န္တိ အဟံ ဘောတော အာဇာနာမိ။ ‘ဧကောဒိဘူတော’တိ အဟံ ဘောတော အာဇာနာမိ။ ဣဓေကစ္စော ဝိဝိတ္တံ သေနာသနံ ဘဇတိ အရညံ ရုက္ခမူလံ ပဗ္ဗတံ ကန္ဒရံ ဂိရိဂုဟံ သုသာနံ ဝနပတ္ထံ အဗ္ဘောကာသံ ပလာလပုဉ္ဇံ, ဣတိ ဧကောဒိဘူတော’တိ အဟံ ဘောတော အာဇာနာမိ။ ‘ကရုဏေဓိမုတ္တော’တိ အဟံ ဘောတော အာဇာနာမိ။ ဣဓေကစ္စော ကရုဏာသဟဂတေန စေတသာ ဧကံ ဒိသံ ဖရိတွာ ဝိဟရတိ, တထာ ဒုတိယံ, တထာ တတိယံ, တထာ စတုတ္ထံ။ ဣတိ ဥဒ္ဓမဓေါတိရိယံ သဗ္ဗဓိ သဗ္ဗတ္တတာယ သဗ္ဗာဝန္တံ လောကံ ကရုဏာသဟဂတေန စေတသာ ဝိပုလေန မဟဂ္ဂတေန အပ္ပမာဏေန အဝေရေန အဗျာပဇ္ဇေန ဖရိတွာ ဝိဟရတိ။ ဣတိ ‘ကရုဏေဓိမုတ္တော’တိ အဟံ ဘောတော အာဇာနာမိ။ အာမဂန္ဓေ စ ခေါ အဟံ ဘောတော ဘာသမာနဿ န အာဇာနာမိ။

‘‘ကေ အာမဂန္ဓာ မနုဇေသု ဗြဟ္မေ၊

ဧတေ အဝိဒွါ ဣဓ ဗြူဟိ ဓီရ။

ကေနာဝဋာ [ကေနာဝုဋာ (သျာ.)] ဝါတိ ပဇာ ကုရုတု [ကုရုရူ (သျာ.)၊ ကုရုဋ္ဌရူ (ဣ.)၊ ကုရူရု (?)]၊

အာပါယိကာ နိဝုတဗြဟ္မလောကာ’’တိ။

‘‘ကောဓေါ မောသဝဇ္ဇံ နိကတိ စ ဒုဗ္ဘော၊

ကဒရိယတာ အတိမာနော ဥသူယာ။

ဣစ္ဆာ ဝိဝိစ္ဆာ ပရဟေဌနာ စ၊

လောဘော စ ဒေါသော စ မဒေါ စ မောဟော။

ဧတေသု ယုတ္တာ အနိရာမဂန္ဓာ၊

အာပါယိကာ နိဝုတဗြဟ္မလောကာ’’တိ။

‘‘ယထာ ခေါ အဟံ ဘောတော အာမဂန္ဓေ ဘာသမာနဿ အာဇာနာမိ။ တေ န သုနိမ္မဒယာ အဂါရံ အဇ္ဈာဝသတာ။ ပဗ္ဗဇိဿာမဟံ, ဘော, အဂါရသ္မာ အနဂါရိယ’’န္တိ။ ‘‘ယဿဒါနိ ဘဝံ ဂေါဝိန္ဒော ကာလံ မညတီ’’တိ။

ရေဏုရာဇအာမန္တနာ

၃၂၁. ‘‘အထ ခေါ, ဘော, မဟာဂေါဝိန္ဒော ဗြာဟ္မဏော ယေန ရေဏု ရာဇာ တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ ရေဏုံ ရာဇာနံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အညံ ဒါနိ ဘဝံ ပုရောဟိတံ ပရိယေသတု, ယော ဘောတော ရဇ္ဇံ အနုသာသိဿတိ။ ဣစ္ဆာမဟံ, ဘော , အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇိတုံ။ ယထာ ခေါ ပန မေ သုတံ ဗြဟ္မုနော အာမဂန္ဓေ ဘာသမာနဿ, တေ န သုနိမ္မဒယာ အဂါရံ အဇ္ဈာဝသတာ။ ပဗ္ဗဇိဿာမဟံ, ဘော, အဂါရသ္မာ အနဂါရိယ’’န္တိ။

‘‘အာမန္တယာမိ ရာဇာနံ၊ ရေဏုံ ဘူမိပတိံ အဟံ။

တွံ ပဇာနဿု ရဇ္ဇေန၊ နာဟံ ပေါရောဟိစ္စေ ရမေ’’။

‘‘သစေ တေ ဦနံ ကာမေဟိ၊ အဟံ ပရိပူရယာမိ တေ။

ယော တံ ဟိံသတိ ဝါရေမိ၊ ဘူမိသေနာပတိ အဟံ။

တုဝံ ပိတာ အဟံ ပုတ္တော၊ မာ နော ဂေါဝိန္ဒ ပါဇဟိ’’ [ပါဇေဟိ (အဋ္ဌကထာယံ သံဝဏ္ဏိတပါဌန္တရံ)]။

‘‘နမတ္ထိ ဦနံ ကာမေဟိ၊ ဟိံသိတာ မေ န ဝိဇ္ဇတိ။

အမနုဿဝစော သုတွာ၊ တသ္မာဟံ န ဂဟေ ရမေ’’။

‘‘အမနုဿော ကထံဝဏ္ဏော၊ ကိံ တေ အတ္ထံ အဘာသထ။

ယဉ္စ သုတွာ ဇဟာသိ နော၊ ဂေဟေ အမှေ စ ကေဝလီ’’။

‘‘ဥပဝုတ္ထဿ မေ ပုဗ္ဗေ၊ ယိဋ္ဌုကာမဿ မေ သတော။

အဂ္ဂိ ပဇ္ဇလိတော အာသိ၊ ကုသပတ္တပရိတ္ထတော’’။

‘‘တတော မေ ဗြဟ္မာ ပါတုရဟု၊ ဗြဟ္မလောကာ သနန္တနော။

သော မေ ပဉ္ဟံ ဝိယာကာသိ၊ တံ သုတွာ န ဂဟေ ရမေ’’။

‘‘သဒ္ဒဟာမိ အဟံ ဘောတော၊ ယံ တွံ ဂေါဝိန္ဒ ဘာသသိ။

အမနုဿဝစော သုတွာ၊ ကထံ ဝတ္တေထ အညထာ။

‘‘တေ တံ အနုဝတ္တိဿာမ၊ သတ္ထာ ဂေါဝိန္ဒ နော ဘဝံ။

မဏိ ယထာ ဝေဠုရိယော၊ အကာစော ဝိမလော သုဘော။

ဧဝံ သုဒ္ဓါ စရိဿာမ၊ ဂေါဝိန္ဒဿာနုသာသနေ’’တိ။

‘‘‘သစေ ဘဝံ ဂေါဝိန္ဒော အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇိဿတိ, မယမ္ပိ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇိဿာမ။ အထ ယာ တေ ဂတိ, သာ နော ဂတိ ဘဝိဿတီ’’တိ။

ဆ ခတ္တိယအာမန္တနာ

၃၂၂. ‘‘အထ ခေါ, ဘော, မဟာဂေါဝိန္ဒော ဗြာဟ္မဏော ယေန တေ ဆ ခတ္တိယာ တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ တေ ဆ ခတ္တိယေ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အညံ ဒါနိ ဘဝန္တော ပုရောဟိတံ ပရိယေသန္တု, ယော ဘဝန္တာနံ ရဇ္ဇေ အနုသာသိဿတိ။ ဣစ္ဆာမဟံ, ဘော, အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇိတုံ။ ယထာ ခေါ ပန မေ သုတံ ဗြဟ္မုနော အာမဂန္ဓေ ဘာသမာနဿ, တေ န သုနိမ္မဒယာ အဂါရံ အဇ္ဈာဝသတာ။ ပဗ္ဗဇိဿာမဟံ, ဘော, အဂါရသ္မာ အနဂါရိယ’’န္တိ။ အထ ခေါ, ဘော, တေ ဆ ခတ္တိယာ ဧကမန္တံ အပက္ကမ္မ ဧဝံ သမစိန္တေသုံ – ‘‘ဣမေ ခေါ ဗြာဟ္မဏာ နာမ ဓနလုဒ္ဓါ; ယံနူန မယံ မဟာဂေါဝိန္ဒံ ဗြာဟ္မဏံ ဓနေန သိက္ခေယျာမာ’’တိ။ တေ မဟာဂေါဝိန္ဒံ ဗြာဟ္မဏံ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧဝမာဟံသု – ‘‘သံဝိဇ္ဇတိ ခေါ, ဘော, ဣမေသု သတ္တသု ရဇ္ဇေသု ပဟူတံ သာပတေယျံ, တတော ဘောတော ယာဝတကေန အတ္ထော, တာဝတကံ အာဟရီယတ’’န္တိ။ ‘‘အလံ, ဘော, မမပိဒံ ပဟူတံ သာပတေယျံ ဘဝန္တာနံယေဝ ဝါဟသာ။ တမဟံ သဗ္ဗံ ပဟာယ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇိဿာမိ။ ယထာ ခေါ ပန မေ သုတံ ဗြဟ္မုနော အာမဂန္ဓေ ဘာသမာနဿ, တေ န သုနိမ္မဒယာ အဂါရံ အဇ္ဈာဝသတာ, ပဗ္ဗဇိဿာမဟံ, ဘော, အဂါရသ္မာ အနဂါရိယ’’န္တိ။ အထ ခေါ, ဘော, တေ ဆ ခတ္တိယာ ဧကမန္တံ အပက္ကမ္မ ဧဝံ သမစိန္တေသုံ – ‘‘ဣမေ ခေါ ဗြာဟ္မဏာ နာမ ဣတ္ထိလုဒ္ဓါ; ယံနူန မယံ မဟာဂေါဝိန္ဒံ ဗြာဟ္မဏံ ဣတ္ထီဟိ သိက္ခေယျာမာ’’တိ။ တေ မဟာဂေါဝိန္ဒံ ဗြာဟ္မဏံ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧဝမာဟံသု – ‘‘သံဝိဇ္ဇန္တိ ခေါ, ဘော, ဣမေသု သတ္တသု ရဇ္ဇေသု ပဟူတာ ဣတ္ထိယော, တတော ဘောတော ယာဝတိကာဟိ အတ္ထော, တာဝတိကာ အာနီယတ’’န္တိ။ ‘‘အလံ, ဘော, မမပိမာ [မမပိတာ (က.), မမပိ (သီ.)] စတ္တာရီသာ ဘရိယာ သာဒိသိယော။ တာပါဟံ သဗ္ဗာ ပဟာယ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇိဿာမိ။ ယထာ ခေါ ပန မေ သုတံ ဗြဟ္မုနော အာမဂန္ဓေ ဘာသမာနဿ, တေ န သုနိမ္မဒယာ အဂါရံ အဇ္ဈာဝသတာ, ပဗ္ဗဇိဿာမဟံ, ဘော, အဂါရသ္မာ အနဂါရိယန္တိ’’။

၃၂၃. ‘‘သစေ ဘဝံ ဂေါဝိန္ဒော အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇိဿတိ, မယမ္ပိ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇိဿာမ, အထ ယာ တေ ဂတိ, သာ နော ဂတိ ဘဝိဿတီတိ။

‘‘သစေ ဇဟထ ကာမာနိ၊ ယတ္ထ သတ္တော ပုထုဇ္ဇနော။

အာရမ္ဘဝ္ဟော ဒဠ္ဟာ ဟောထ၊ ခန္တိဗလသမာဟိတာ။

‘‘ဧသ မဂ္ဂေါ ဥဇုမဂ္ဂေါ၊ ဧသ မဂ္ဂေါ အနုတ္တရော။

သဒ္ဓမ္မော သဗ္ဘိ ရက္ခိတော၊ ဗြဟ္မလောကူပပတ္တိယာတိ။

‘‘တေန ဟိ ဘဝံ ဂေါဝိန္ဒော သတ္တ ဝဿာနိ အာဂမေတု။ သတ္တန္နံ ဝဿာနံ အစ္စယေန မယမ္ပိ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇိဿာမ, အထ ယာ တေ ဂတိ, သာ နော ဂတိ ဘဝိဿတီ’’တိ။

‘‘‘အတိစိရံ ခေါ, ဘော, သတ္တ ဝဿာနိ, နာဟံ သက္ကောမိ, ဘဝန္တေ, သတ္တ ဝဿာနိ အာဂမေတုံ။ ကော နု ခေါ ပန, ဘော, ဇာနာတိ ဇီဝိတာနံ! ဂမနီယော သမ္ပရာယော, မန္တာယံ [မန္တာယ (ဗဟူသု)] ဗောဒ္ဓဗ္ဗံ, ကတ္တဗ္ဗံ ကုသလံ, စရိတဗ္ဗံ ဗြဟ္မစရိယံ, နတ္ထိ ဇာတဿ အမရဏံ။ ယထာ ခေါ ပန မေ သုတံ ဗြဟ္မုနော အာမဂန္ဓေ ဘာသမာနဿ, တေ န သုနိမ္မဒယာ အဂါရံ အဇ္ဈာဝသတာ, ပဗ္ဗဇိဿာမဟံ, ဘော, အဂါရသ္မာ အနဂါရိယ’’’န္တိ။ ‘‘တေန ဟိ ဘဝံ ဂေါဝိန္ဒော ဆဗ္ဗဿာနိ အာဂမေတု။ပေ.။ ပဉ္စ ဝဿာနိ အာဂမေတု။ စတ္တာရိ ဝဿာနိ အာဂမေတု။ တီဏိ ဝဿာနိ အာဂမေတု။ ဒွေ ဝဿာနိ အာဂမေတု။ ဧကံ ဝဿံ အာဂမေတု, ဧကဿ ဝဿဿ အစ္စယေန မယမ္ပိ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇိဿာမ, အထ ယာ တေ ဂတိ, သာ နော ဂတိ ဘဝိဿတီ’’တိ။

‘‘‘အတိစိရံ ခေါ, ဘော, ဧကံ ဝဿံ, နာဟံ သက္ကောမိ ဘဝန္တေ ဧကံ ဝဿံ အာဂမေတုံ။ ကော နု ခေါ ပန, ဘော, ဇာနာတိ ဇီဝိတာနံ! ဂမနီယော သမ္ပရာယော, မန္တာယံ ဗောဒ္ဓဗ္ဗံ, ကတ္တဗ္ဗံ ကုသလံ , စရိတဗ္ဗံ ဗြဟ္မစရိယံ, နတ္ထိ ဇာတဿ အမရဏံ။ ယထာ ခေါ ပန မေ သုတံ ဗြဟ္မုနော အာမဂန္ဓေ ဘာသမာနဿ, တေ န သုနိမ္မဒယာ အဂါရံ အဇ္ဈာဝသတာ, ပဗ္ဗဇိဿာမဟံ, ဘော, အဂါရသ္မာ အနဂါရိယ’’န္တိ။ ‘‘တေန ဟိ ဘဝံ ဂေါဝိန္ဒော သတ္တ မာသာနိ အာဂမေတု, သတ္တန္နံ မာသာနံ အစ္စယေန မယမ္ပိ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇိဿာမ, အထ ယာ တေ ဂတိ, သာ နော ဂတိ ဘဝိဿတီ’’တိ။

‘‘‘အတိစိရံ ခေါ, ဘော, သတ္တ မာသာနိ, နာဟံ သက္ကောမိ ဘဝန္တေ သတ္တ မာသာနိ အာဂမေတုံ။ ကော နု ခေါ ပန, ဘော, ဇာနာတိ ဇီဝိတာနံ။ ဂမနီယော သမ္ပရာယော, မန္တာယံ ဗောဒ္ဓဗ္ဗံ , ကတ္တဗ္ဗံ ကုသလံ, စရိတဗ္ဗံ ဗြဟ္မစရိယံ, နတ္ထိ ဇာတဿ အမရဏံ။ ယထာ ခေါ ပန မေ သုတံ ဗြဟ္မုနော အာမဂန္ဓေ ဘာသမာနဿ, တေ န သုနိမ္မဒယာ အဂါရံ အဇ္ဈာဝသတာ, ပဗ္ဗဇိဿာမဟံ, ဘော, အဂါရသ္မာ အနဂါရိယ’’န္တိ။

‘‘‘တေန ဟိ ဘဝံ ဂေါဝိန္ဒော ဆ မာသာနိ အာဂမေတု။ပေ.။ ပဉ္စ မာသာနိ အာဂမေတု။ စတ္တာရိ မာသာနိ အာဂမေတု။ တီဏိ မာသာနိ အာဂမေတု။ ဒွေ မာသာနိ အာဂမေတု။ ဧကံ မာသံ အာဂမေတု။ အဒ္ဓမာသံ အာဂမေတု, အဒ္ဓမာသဿ အစ္စယေန မယမ္ပိ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇိဿာမ, အထ ယာ တေ ဂတိ, သာ နော ဂတိ ဘဝိဿတီ’’တိ။

‘‘‘အတိစိရံ ခေါ, ဘော, အဒ္ဓမာသော, နာဟံ သက္ကောမိ ဘဝန္တေ အဒ္ဓမာသံ အာဂမေတုံ။ ကော နု ခေါ ပန, ဘော, ဇာနာတိ ဇီဝိတာနံ! ဂမနီယော သမ္ပရာယော, မန္တာယံ ဗောဒ္ဓဗ္ဗံ, ကတ္တဗ္ဗံ ကုသလံ, စရိတဗ္ဗံ ဗြဟ္မစရိယံ, နတ္ထိ ဇာတဿ အမရဏံ။ ယထာ ခေါ ပန မေ သုတံ ဗြဟ္မုနော အာမဂန္ဓေ ဘာသမာနဿ, တေ န သုနိမ္မဒယာ အဂါရံ အဇ္ဈာဝသတာ, ပဗ္ဗဇိဿာမဟံ, ဘော, အဂါရသ္မာ အနဂါရိယ’’န္တိ။ ‘‘တေန ဟိ ဘဝံ ဂေါဝိန္ဒော သတ္တာဟံ အာဂမေတု, ယာဝ မယံ သကေ ပုတ္တဘာတရော ရဇ္ဇေန [ရဇ္ဇေ (သျာ.)] အနုသာသိဿာမ, သတ္တာဟဿ အစ္စယေန မယမ္ပိ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇိဿာမ, အထ ယာ တေ ဂတိ, သာ နော ဂတိ ဘဝိဿတီ’’တိ။ ‘‘န စိရံ ခေါ, ဘော, သတ္တာဟံ, အာဂမေဿာမဟံ ဘဝန္တေ သတ္တာဟ’’န္တိ။

ဗြာဟ္မဏမဟာသာလာဒီနံ အာမန္တနာ

၃၂၄. ‘‘အထ ခေါ, ဘော, မဟာဂေါဝိန္ဒော ဗြာဟ္မဏော ယေန တေ သတ္တ စ ဗြာဟ္မဏမဟာသာလာ သတ္တ စ နှာတကသတာနိ တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ တေ သတ္တ စ ဗြာဟ္မဏမဟာသာလေ သတ္တ စ နှာတကသတာနိ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အညံ ဒါနိ ဘဝန္တော အာစရိယံ ပရိယေသန္တု, ယော ဘဝန္တာနံ မန္တေ ဝါစေဿတိ။ ဣစ္ဆာမဟံ, ဘော, အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇိတုံ။ ယထာ ခေါ ပန မေ သုတံ ဗြဟ္မုနော အာမဂန္ဓေ ဘာသမာနဿ။ တေ န သုနိမ္မဒယာ အဂါရံ အဇ္ဈာဝသတာ, ပဗ္ဗဇိဿာမဟံ, ဘော, အဂါရသ္မာ အနဂါရိယ’’န္တိ။ ‘‘မာ ဘဝံ ဂေါဝိန္ဒော အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇိ။ ပဗ္ဗဇ္ဇာ, ဘော, အပ္ပေသက္ခာ စ အပ္ပလာဘာ စ; ဗြဟ္မညံ မဟေသက္ခဉ္စ မဟာလာဘဉ္စာ’’တိ။ ‘‘မာ ဘဝန္တော ဧဝံ အဝစုတ္ထ – ‘‘ပဗ္ဗဇ္ဇာ အပ္ပေသက္ခာ စ အပ္ပလာဘာ စ, ဗြဟ္မညံ မဟေသက္ခဉ္စ မဟာလာဘဉ္စာ’’တိ။ ကော နု ခေါ, ဘော, အညတြ မယာ မဟေသက္ခတရော ဝါ မဟာလာဘတရော ဝါ! အဟဉှိ, ဘော, ဧတရဟိ ရာဇာဝ ရညံ ဗြဟ္မာဝ ဗြာဟ္မဏာနံ [ဗြဟ္မာနံ (သီ. ဣ. က.)] ဒေဝတာဝ ဂဟပတိကာနံ။ တမဟံ သဗ္ဗံ ပဟာယ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇိဿာမိ။ ယထာ ခေါ ပန မေ သုတံ ဗြဟ္မုနော အာမဂန္ဓေ ဘာသမာနဿ, တေ န သုနိမ္မဒယာ အဂါရံ အဇ္ဈာဝသတာ။ ပဗ္ဗဇိဿာမဟံ, ဘော, အဂါရသ္မာ အနဂါရိယ’’န္တိ။ ‘‘သစေ ဘဝံ ဂေါဝိန္ဒော အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇိဿတိ, မယမ္ပိ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇိဿာမ, အထ ယာ တေ ဂတိ, သာ နော ဂတိ ဘဝိဿတီ’’တိ။

ဘရိယာနံ အာမန္တနာ

၃၂၅. ‘‘အထ ခေါ, ဘော, မဟာဂေါဝိန္ဒော ဗြာဟ္မဏော ယေန စတ္တာရီသာ ဘရိယာ သာဒိသိယော တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ စတ္တာရီသာ ဘရိယာ သာဒိသိယော ဧတဒဝေါစ – ‘‘ယာ ဘောတီနံ ဣစ္ဆတိ, သကာနိ ဝါ ဉာတိကုလာနိ ဂစ္ဆတု အညံ ဝါ ဘတ္တာရံ ပရိယေသတု။ ဣစ္ဆာမဟံ, ဘောတီ, အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇိတုံ။ ယထာ ခေါ ပန မေ သုတံ ဗြဟ္မုနော အာမဂန္ဓေ ဘာသမာနဿ, တေ န သုနိမ္မဒယာ အဂါရံ အဇ္ဈာဝသတာ။ ပဗ္ဗဇိဿာမဟံ, ဘောတီ, အဂါရသ္မာ အနဂါရိယ’’န္တိ။ ‘‘တ္ဝညေဝ နော ဉာတိ ဉာတိကာမာနံ, တွံ ပန ဘတ္တာ ဘတ္တုကာမာနံ။ သစေ ဘဝံ ဂေါဝိန္ဒော အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇိဿတိ, မယမ္ပိ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇိဿာမ, အထ ယာ တေ ဂတိ, သာ နော ဂတိ ဘဝိဿတီ’’တိ။

မဟာဂေါဝိန္ဒပဗ္ဗဇ္ဇာ

၃၂၆. ‘‘အထ ခေါ, ဘော, မဟာဂေါဝိန္ဒော ဗြာဟ္မဏော တဿ သတ္တာဟဿ အစ္စယေန ကေသမဿုံ ဩဟာရေတွာ ကာသာယာနိ ဝတ္ထာနိ အစ္ဆာဒေတွာ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇိ။ ပဗ္ဗဇိတံ ပန မဟာဂေါဝိန္ဒံ ဗြာဟ္မဏံ သတ္တ စ ရာဇာနော ခတ္တိယာ မုဒ္ဓါဝသိတ္တာ သတ္တ စ ဗြာဟ္မဏမဟာသာလာ သတ္တ စ နှာတကသတာနိ စတ္တာရီသာ စ ဘရိယာ သာဒိသိယော အနေကာနိ စ ခတ္တိယသဟဿာနိ အနေကာနိ စ ဗြာဟ္မဏသဟဿာနိ အနေကာနိ စ ဂဟပတိသဟဿာနိ အနေကေဟိ စ ဣတ္ထာဂါရေဟိ ဣတ္ထိယော ကေသမဿုံ ဩဟာရေတွာ ကာသာယာနိ ဝတ္ထာနိ အစ္ဆာဒေတွာ မဟာဂေါဝိန္ဒံ ဗြာဟ္မဏံ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇိတံ အနုပဗ္ဗဇိံသု။ တာယ သုဒံ, ဘော, ပရိသာယ ပရိဝုတော မဟာဂေါဝိန္ဒော ဗြာဟ္မဏော ဂါမနိဂမရာဇဓါနီသု စာရိကံ စရတိ။ ယံ ခေါ ပန, ဘော, တေန သမယေန မဟာဂေါဝိန္ဒော ဗြာဟ္မဏော ဂါမံ ဝါ နိဂမံ ဝါ ဥပသင်္ကမတိ, တတ္ထ ရာဇာဝ ဟောတိ ရညံ, ဗြဟ္မာဝ ဗြာဟ္မဏာနံ, ဒေဝတာဝ ဂဟပတိကာနံ။ တေန ခေါ ပန သမယေန မနုဿာ ခိပန္တိ ဝါ ဥပက္ခလန္တိ ဝါ တေ ဧဝမာဟံသု – ‘‘နမတ္ထု မဟာဂေါဝိန္ဒဿ ဗြာဟ္မဏဿ, နမတ္ထု သတ္တ ပုရောဟိတဿာ’’’တိ။

၃၂၇. ‘‘မဟာဂေါဝိန္ဒော, ဘော, ဗြာဟ္မဏော မေတ္တာသဟဂတေန စေတသာ ဧကံ ဒိသံ ဖရိတွာ ဝိဟာသိ, တထာ ဒုတိယံ, တထာ တတိယံ, တထာ စတုတ္ထံ။ ဣတိ ဥဒ္ဓမဓေါ တိရိယံ သဗ္ဗဓိ သဗ္ဗတ္တတာယ သဗ္ဗာဝန္တံ လောကံ မေတ္တာသဟဂတေန စေတသာ ဝိပုလေန မဟဂ္ဂတေန အပ္ပမာဏေန အဝေရေန အဗျာပဇ္ဇေန ဖရိတွာ ဝိဟာသိ။ ကရုဏာသဟဂတေန စေတသာ။ပေ.။ မုဒိတာသဟဂတေန စေတသာ။ပေ.။ ဥပေက္ခာသဟဂတေန စေတသာ။ပေ.။ အဗျာပဇ္ဇေန ဖရိတွာ ဝိဟာသိ သာဝကာနဉ္စ ဗြဟ္မလောကသဟဗျတာယ မဂ္ဂံ ဒေသေသိ။

၃၂၈. ‘‘ယေ ခေါ ပန, ဘော, တေန သမယေန မဟာဂေါဝိန္ဒဿ ဗြာဟ္မဏဿ သာဝကာ သဗ္ဗေန သဗ္ဗံ သာသနံ အာဇာနိံသု။ တေ ကာယဿ ဘေဒါ ပရံ မရဏာ သုဂတိံ ဗြဟ္မလောကံ ဥပပဇ္ဇိံသု။ ယေ န သဗ္ဗေန သဗ္ဗံ သာသနံ အာဇာနိံသု, တေ ကာယဿ ဘေဒါ ပရံ မရဏာ အပ္ပေကစ္စေ ပရနိမ္မိတဝသဝတ္တီနံ ဒေဝါနံ သဟဗျတံ ဥပပဇ္ဇိံသု; အပ္ပေကစ္စေ နိမ္မာနရတီနံ ဒေဝါနံ သဟဗျတံ ဥပပဇ္ဇိံသု; အပ္ပေကစ္စေ တုသိတာနံ ဒေဝါနံ သဟဗျတံ ဥပပဇ္ဇိံသု; အပ္ပေကစ္စေ ယာမာနံ ဒေဝါနံ သဟဗျတံ ဥပပဇ္ဇိံသု; အပ္ပေကစ္စေ တာဝတိံသာနံ ဒေဝါနံ သဟဗျတံ ဥပပဇ္ဇိံသု; အပ္ပေကစ္စေ စာတုမဟာရာဇိကာနံ ဒေဝါနံ သဟဗျတံ ဥပပဇ္ဇိံသု; ယေ သဗ္ဗနိဟီနံ ကာယံ ပရိပူရေသုံ တေ ဂန္ဓဗ္ဗကာယံ ပရိပူရေသုံ။ ဣတိ ခေါ, ဘော [ပန (သျာ. က.)], သဗ္ဗေသံယေဝ တေသံ ကုလပုတ္တာနံ အမောဃာ ပဗ္ဗဇ္ဇာ အဟောသိ အဝဉ္ဈာ သဖလာ သဥဒြယာ’’’တိ။

၃၂၉. ‘‘သရတိ တံ ဘဂဝါ’’တိ? ‘‘သရာမဟံ, ပဉ္စသိခ။ အဟံ တေန သမယေန မဟာဂေါဝိန္ဒော ဗြာဟ္မဏော အဟောသိံ။ အဟံ တေသံ သာဝကာနံ ဗြဟ္မလောကသဟဗျတာယ မဂ္ဂံ ဒေသေသိံ။ တံ ခေါ ပန မေ, ပဉ္စသိခ, ဗြဟ္မစရိယံ န နိဗ္ဗိဒါယ န ဝိရာဂါယ န နိရောဓါယ န ဥပသမာယ န အဘိညာယ န သမ္ဗောဓါယ န နိဗ္ဗာနာယ သံဝတ္တတိ, ယာဝဒေဝ ဗြဟ္မလောကူပပတ္တိယာ။

ဣဒံ ခေါ ပန မေ, ပဉ္စသိခ, ဗြဟ္မစရိယံ ဧကန္တနိဗ္ဗိဒါယ ဝိရာဂါယ နိရောဓါယ ဥပသမာယ အဘိညာယ သမ္ဗောဓါယ နိဗ္ဗာနာယ သံဝတ္တတိ။ ကတမဉ္စ တံ, ပဉ္စသိခ, ဗြဟ္မစရိယံ ဧကန္တနိဗ္ဗိဒါယ ဝိရာဂါယ နိရောဓါယ ဥပသမာယ အဘိညာယ သမ္ဗောဓါယ နိဗ္ဗာနာယ သံဝတ္တတိ? အယမေဝ အရိယော အဋ္ဌင်္ဂိကော မဂ္ဂေါ။ သေယျထိဒံ – သမ္မာဒိဋ္ဌိ သမ္မာသင်္ကပ္ပော သမ္မာဝါစာ သမ္မာကမ္မန္တော သမ္မာအာဇီဝေါ သမ္မာဝါယာမော သမ္မာသတိ သမ္မာသမာဓိ။ ဣဒံ ခေါ တံ, ပဉ္စသိခ, ဗြဟ္မစရိယံ ဧကန္တနိဗ္ဗိဒါယ ဝိရာဂါယ နိရောဓါယ ဥပသမာယ အဘိညာယ သမ္ဗောဓါယ နိဗ္ဗာနာယ သံဝတ္တတိ။

၃၃၀. ‘‘ယေ ခေါ ပန မေ, ပဉ္စသိခ, သာဝကာ သဗ္ဗေန သဗ္ဗံ သာသနံ အာဇာနန္တိ, တေ အာသဝါနံ ခယာ အနာသဝံ စေတောဝိမုတ္တိံ ပညာဝိမုတ္တိံ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတွာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရန္တိ; ယေ န သဗ္ဗေန သဗ္ဗံ သာသနံ အာဇာနန္တိ, တေ ပဉ္စန္နံ ဩရမ္ဘာဂိယာနံ သံယောဇနာနံ ပရိက္ခယာ ဩပပါတိကာ ဟောန္တိ တတ္ထ ပရိနိဗ္ဗာယိနော အနာဝတ္တိဓမ္မာ တသ္မာ လောကာ။ ယေ န သဗ္ဗေန သဗ္ဗံ သာသနံ အာဇာနန္တိ, အပ္ပေကစ္စေ တိဏ္ဏံ သံယောဇနာနံ ပရိက္ခယာ ရာဂဒေါသမောဟာနံ တနုတ္တာ သကဒါဂါမိနော ဟောန္တိ သကိဒေဝ ဣမံ လောကံ အာဂန္တွာ ဒုက္ခဿန္တံ ကရိဿန္တိ [ကရောန္တိ (သီ. ဣ.)]။ ယေ န သဗ္ဗေန သဗ္ဗံ သာသနံ အာဇာနန္တိ, အပ္ပေကစ္စေ တိဏ္ဏံ သံယောဇနာနံ ပရိက္ခယာ သောတာပန္နာ ဟောန္တိ အဝိနိပါတဓမ္မာ နိယတာ သမ္ဗောဓိပရာယဏာ။ ဣတိ ခေါ, ပဉ္စသိခ, သဗ္ဗေသံယေဝ ဣမေသံ ကုလပုတ္တာနံ အမောဃာ ပဗ္ဗဇ္ဇာ [ပဗ္ဗဇာ အဟောသိ (က.)] အဝဉ္ဈာ သဖလာ သဥဒြယာ’’တိ။

ဣဒမဝေါစ ဘဂဝါ။ အတ္တမနော ပဉ္စသိခေါ ဂန္ဓဗ္ဗပုတ္တော ဘဂဝတော ဘာသိတံ အဘိနန္ဒိတွာ အနုမောဒိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ပဒက္ခိဏံ ကတွာ တတ္ထေဝန္တရဓါယီတိ။

မဟာဂေါဝိန္ဒသုတ္တံ နိဋ္ဌိတံ ဆဋ္ဌံ။