သာမညဖလသုတ္တံ

၂. သာမညဖလသုတ္တံ

ရာဇာမစ္စကထာ

၁၅၀. ဧဝံ မေ သုတံ – ဧကံ သမယံ ဘဂဝါ ရာဇဂဟေ ဝိဟရတိ ဇီဝကဿ ကောမာရဘစ္စဿ အမ္ဗဝနေ မဟတာ ဘိက္ခုသံဃေန သဒ္ဓိံ အဍ္ဎတေဠသေဟိ ဘိက္ခုသတေဟိ။ တေန ခေါ ပန သမယေန ရာဇာ မာဂဓေါ အဇာတသတ္တု ဝေဒေဟိပုတ္တော တဒဟုပေါသထေ ပန္နရသေ ကောမုဒိယာ စာတုမာသိနိယာ ပုဏ္ဏာယ ပုဏ္ဏမာယ ရတ္တိယာ ရာဇာမစ္စပရိဝုတော ဥပရိပါသာဒဝရဂတော နိသိန္နော ဟောတိ။ အထ ခေါ ရာဇာ မာဂဓေါ အဇာတသတ္တု ဝေဒေဟိပုတ္တော တဒဟုပေါသထေ ဥဒါနံ ဥဒါနေသိ – ‘‘ရမဏီယာ ဝတ ဘော ဒေါသိနာ ရတ္တိ, အဘိရူပါ ဝတ ဘော ဒေါသိနာ ရတ္တိ, ဒဿနီယာ ဝတ ဘော ဒေါသိနာ ရတ္တိ, ပါသာဒိကာ ဝတ ဘော ဒေါသိနာ ရတ္တိ, လက္ခညာ ဝတ ဘော ဒေါသိနာ ရတ္တိ။ ကံ နု ခွဇ္ဇ သမဏံ ဝါ ဗြာဟ္မဏံ ဝါ ပယိရုပါသေယျာမ, ယံ နော ပယိရုပါသတော စိတ္တံ ပသီဒေယျာ’’တိ?

၁၅၁. ဧဝံ ဝုတ္တေ, အညတရော ရာဇာမစ္စော ရာဇာနံ မာဂဓံ အဇာတသတ္တုံ ဝေဒေဟိပုတ္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အယံ, ဒေဝ, ပူရဏော ကဿပေါ သင်္ဃီ စေဝ ဂဏီ စ ဂဏာစရိယော စ ဉာတော ယသဿီ တိတ္ထကရော သာဓုသမ္မတော ဗဟုဇနဿ ရတ္တညူ စိရပဗ္ဗဇိတော အဒ္ဓဂတော ဝယောအနုပ္ပတ္တော။ တံ ဒေဝေါ ပူရဏံ ကဿပံ ပယိရုပါသတု။ အပ္ပေဝ နာမ ဒေဝဿ ပူရဏံ ကဿပံ ပယိရုပါသတော စိတ္တံ ပသီဒေယျာ’’တိ။ ဧဝံ ဝုတ္တေ, ရာဇာ မာဂဓေါ အဇာတသတ္တု ဝေဒေဟိပုတ္တော တုဏှီ အဟောသိ။

၁၅၂. အညတရောပိ ခေါ ရာဇာမစ္စော ရာဇာနံ မာဂဓံ အဇာတသတ္တုံ ဝေဒေဟိပုတ္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အယံ, ဒေဝ, မက္ခလိ ဂေါသာလော သင်္ဃီ စေဝ ဂဏီ စ ဂဏာစရိယော စ ဉာတော ယသဿီ တိတ္ထကရော သာဓုသမ္မတော ဗဟုဇနဿ ရတ္တညူ စိရပဗ္ဗဇိတော အဒ္ဓဂတော ဝယောအနုပ္ပတ္တော။ တံ ဒေဝေါ မက္ခလိံ ဂေါသာလံ ပယိရုပါသတု။ အပ္ပေဝ နာမ ဒေဝဿ မက္ခလိံ ဂေါသာလံ ပယိရုပါသတော စိတ္တံ ပသီဒေယျာ’’တိ။ ဧဝံ ဝုတ္တေ, ရာဇာ မာဂဓေါ အဇာတသတ္တု ဝေဒေဟိပုတ္တော တုဏှီ အဟောသိ။

၁၅၃. အညတရောပိ ခေါ ရာဇာမစ္စော ရာဇာနံ မာဂဓံ အဇာတသတ္တုံ ဝေဒေဟိပုတ္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အယံ, ဒေဝ, အဇိတော ကေသကမ္ဗလော သင်္ဃီ စေဝ ဂဏီ စ ဂဏာစရိယော စ ဉာတော ယသဿီ တိတ္ထကရော သာဓုသမ္မတော ဗဟုဇနဿ ရတ္တညူ စိရပဗ္ဗဇိတော အဒ္ဓဂတော ဝယောအနုပ္ပတ္တော။ တံ ဒေဝေါ အဇိတံ ကေသကမ္ဗလံ ပယိရုပါသတု။ အပ္ပေဝ နာမ ဒေဝဿ အဇိတံ ကေသကမ္ဗလံ ပယိရုပါသတော စိတ္တံ ပသီဒေယျာ’’တိ။ ဧဝံ ဝုတ္တေ, ရာဇာ မာဂဓေါ အဇာတသတ္တု ဝေဒေဟိပုတ္တော တုဏှီ အဟောသိ။

၁၅၄. အညတရောပိ ခေါ ရာဇာမစ္စော ရာဇာနံ မာဂဓံ အဇာတသတ္တုံ ဝေဒေဟိပုတ္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အယံ, ဒေဝ, ပကုဓေါ [ပကုဒ္ဓေါ (သီ.)] ကစ္စာယနော သင်္ဃီ စေဝ ဂဏီ စ ဂဏာစရိယော စ ဉာတော ယသဿီ တိတ္ထကရော သာဓုသမ္မတော ဗဟုဇနဿ ရတ္တညူ စိရပဗ္ဗဇိတော အဒ္ဓဂတော ဝယောအနုပ္ပတ္တော။ တံ ဒေဝေါ ပကုဓံ ကစ္စာယနံ ပယိရုပါသတု။ အပ္ပေဝ နာမ ဒေဝဿ ပကုဓံ ကစ္စာယနံ ပယိရုပါသတော စိတ္တံ ပသီဒေယျာ’’တိ။ ဧဝံ ဝုတ္တေ, ရာဇာ မာဂဓေါ အဇာတသတ္တု ဝေဒေဟိပုတ္တော တုဏှီ အဟောသိ။

၁၅၅. အညတရောပိ ခေါ ရာဇာမစ္စော ရာဇာနံ မာဂဓံ အဇာတသတ္တုံ ဝေဒေဟိပုတ္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အယံ, ဒေဝ, သဉ္စယော [သဉ္ဇယော (သီ. သျာ.)] ဗေလဋ္ဌပုတ္တော [ဗေလ္လဋ္ဌိပုတ္တော (သီ.), ဝေလဋ္ဌပုတ္တော (သျာ.)] သင်္ဃီ စေဝ ဂဏီ စ ဂဏာစရိယော စ ဉာတော ယသဿီ တိတ္ထကရော သာဓုသမ္မတော ဗဟုဇနဿ ရတ္တညူ စိရပဗ္ဗဇိတော အဒ္ဓဂတော ဝယောအနုပ္ပတ္တော။ တံ ဒေဝေါ သဉ္စယံ ဗေလဋ္ဌပုတ္တံ ပယိရုပါသတု။ အပ္ပေဝ နာမ ဒေဝဿ သဉ္စယံ ဗေလဋ္ဌပုတ္တံ ပယိရုပါသတော စိတ္တံ ပသီဒေယျာ’’တိ။ ဧဝံ ဝုတ္တေ, ရာဇာ မာဂဓေါ အဇာတသတ္တု ဝေဒေဟိပုတ္တော တုဏှီ အဟောသိ။

၁၅၆. အညတရောပိ ခေါ ရာဇာမစ္စော ရာဇာနံ မာဂဓံ အဇာတသတ္တုံ ဝေဒေဟိပုတ္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အယံ, ဒေဝ, နိဂဏ္ဌော နာဋပုတ္တော [နာထပုတ္တော (သီ.), နာတပုတ္တော (ဣ.)] သင်္ဃီ စေဝ ဂဏီ စ ဂဏာစရိယော စ ဉာတော ယသဿီ တိတ္ထကရော သာဓုသမ္မတော ဗဟုဇနဿ ရတ္တညူ စိရပဗ္ဗဇိတော အဒ္ဓဂတော ဝယောအနုပ္ပတ္တော။ တံ ဒေဝေါ နိဂဏ္ဌံ နာဋပုတ္တံ ပယိရုပါသတု။ အပ္ပေဝ နာမ ဒေဝဿ နိဂဏ္ဌံ နာဋပုတ္တံ ပယိရုပါသတော စိတ္တံ ပသီဒေယျာ’’တိ။ ဧဝံ ဝုတ္တေ, ရာဇာ မာဂဓေါ အဇာတသတ္တု ဝေဒေဟိပုတ္တော တုဏှီ အဟောသိ။

ကောမာရဘစ္စဇီဝကကထာ

၁၅၇. တေန ခေါ ပန သမယေန ဇီဝကော ကောမာရဘစ္စော ရညော မာဂဓဿ အဇာတသတ္တုဿ ဝေဒေဟိပုတ္တဿ အဝိဒူရေ တုဏှီဘူတော နိသိန္နော ဟောတိ။ အထ ခေါ ရာဇာ မာဂဓေါ အဇာတသတ္တု ဝေဒေဟိပုတ္တော ဇီဝကံ ကောမာရဘစ္စံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘တွံ ပန, သမ္မ ဇီဝက, ကိံ တုဏှီ’’တိ? ‘‘အယံ, ဒေဝ, ဘဂဝါ အရဟံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေါ အမှာကံ အမ္ဗဝနေ ဝိဟရတိ မဟတာ ဘိက္ခုသံဃေန သဒ္ဓိံ အဍ္ဎတေဠသေဟိ ဘိက္ခုသတေဟိ။ တံ ခေါ ပန ဘဂဝန္တံ [ဘဂဝန္တံ ဂေါတမံ (သီ. က. ဣ.)] ဧဝံ ကလျာဏော ကိတ္တိသဒ္ဒေါ အဗ္ဘုဂ္ဂတော – ‘ဣတိပိ သော ဘဂဝါ အရဟံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေါ ဝိဇ္ဇာစရဏသမ္ပန္နော သုဂတော လောကဝိဒူ အနုတ္တရော ပုရိသဒမ္မသာရထိ သတ္ထာ ဒေဝမနုဿာနံ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ’တိ။ တံ ဒေဝေါ ဘဂဝန္တံ ပယိရုပါသတု။ အပ္ပေဝ နာမ ဒေဝဿ ဘဂဝန္တံ ပယိရုပါသတော စိတ္တံ ပသီဒေယျာ’တိ။

၁၅၈. ‘‘တေန ဟိ, သမ္မ ဇီဝက, ဟတ္ထိယာနာနိ ကပ္ပါပေဟီ’’တိ။ ‘‘ဧဝံ, ဒေဝါ’’တိ ခေါ ဇီဝကော ကောမာရဘစ္စော ရညော မာဂဓဿ အဇာတသတ္တုဿ ဝေဒေဟိပုတ္တဿ ပဋိဿုဏိတွာ ပဉ္စမတ္တာနိ ဟတ္ထိနိကာသတာနိ ကပ္ပါပေတွာ ရညော စ အာရောဟဏီယံ နာဂံ, ရညော မာဂဓဿ အဇာတသတ္တုဿ ဝေဒေဟိပုတ္တဿ ပဋိဝေဒေသိ – ‘‘ကပ္ပိတာနိ ခေါ တေ, ဒေဝ, ဟတ္ထိယာနာနိ, ယဿဒါနိ ကာလံ မညသီ’’တိ။

၁၅၉. အထ ခေါ ရာဇာ မာဂဓေါ အဇာတသတ္တု ဝေဒေဟိပုတ္တော ပဉ္စသု ဟတ္ထိနိကာသတေသု ပစ္စေကာ ဣတ္ထိယော အာရောပေတွာ အာရောဟဏီယံ နာဂံ အဘိရုဟိတွာ ဥက္ကာသု ဓါရိယမာနာသု ရာဇဂဟမှာ နိယျာသိ မဟစ္စရာဇာနုဘာဝေန, ယေန ဇီဝကဿ ကောမာရဘစ္စဿ အမ္ဗဝနံ တေန ပါယာသိ။

အထ ခေါ ရညော မာဂဓဿ အဇာတသတ္တုဿ ဝေဒေဟိပုတ္တဿ အဝိဒူရေ အမ္ဗဝနဿ အဟုဒေဝ ဘယံ, အဟု ဆမ္ဘိတတ္တံ, အဟု လောမဟံသော။ အထ ခေါ ရာဇာ မာဂဓေါ အဇာတသတ္တု ဝေဒေဟိပုတ္တော ဘီတော သံဝိဂ္ဂေါ လောမဟဋ္ဌဇာတော ဇီဝကံ ကောမာရဘစ္စံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ကစ္စိ မံ, သမ္မ ဇီဝက, န ဝဉ္စေသိ? ကစ္စိ မံ, သမ္မ ဇီဝက, န ပလမ္ဘေသိ? ကစ္စိ မံ, သမ္မ ဇီဝက, န ပစ္စတ္ထိကာနံ ဒေသိ ? ကထံဟိ နာမ တာဝ မဟတော ဘိက္ခုသံဃဿ အဍ္ဎတေဠသာနံ ဘိက္ခုသတာနံ နေဝ ခိပိတသဒ္ဒေါ ဘဝိဿတိ, န ဥက္ကာသိတသဒ္ဒေါ န နိဂ္ဃောသော’’တိ။

‘‘မာ ဘာယိ, မဟာရာဇ, မာ ဘာယိ, မဟာရာဇ။ န တံ ဒေဝ, ဝဉ္စေမိ; န တံ, ဒေဝ, ပလမ္ဘာမိ ; န တံ, ဒေဝ, ပစ္စတ္ထိကာနံ ဒေမိ။ အဘိက္ကမ, မဟာရာဇ, အဘိက္ကမ, မဟာရာဇ, ဧတေ မဏ္ဍလမာဠေ ဒီပါ [ပဒီပါ (သီ. သျာ.)] ဈာယန္တီ’’တိ။

သာမညဖလပုစ္ဆာ

၁၆၀. အထ ခေါ ရာဇာ မာဂဓေါ အဇာတသတ္တု ဝေဒေဟိပုတ္တော ယာဝတိကာ နာဂဿ ဘူမိ နာဂေန ဂန္တွာ, နာဂါ ပစ္စောရောဟိတွာ, ပတ္တိကောဝ [ပဒိကောဝ (သျာ.)] ယေန မဏ္ဍလမာဠဿ ဒွါရံ တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ ဇီဝကံ ကောမာရဘစ္စံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ကဟံ ပန, သမ္မ ဇီဝက, ဘဂဝါ’’တိ? ‘‘ဧသော, မဟာရာဇ, ဘဂဝါ; ဧသော, မဟာရာဇ, ဘဂဝါ မဇ္ဈိမံ ထမ္ဘံ နိဿာယ ပုရတ္ထာဘိမုခေါ နိသိန္နော ပုရက္ခတော ဘိက္ခုသံဃဿာ’’တိ။

၁၆၁. အထ ခေါ ရာဇာ မာဂဓေါ အဇာတသတ္တု ဝေဒေဟိပုတ္တော ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ ဧကမန္တံ အဋ္ဌာသိ။ ဧကမန္တံ ဌိတော ခေါ ရာဇာ မာဂဓေါ အဇာတသတ္တု ဝေဒေဟိပုတ္တော တုဏှီဘူတံ တုဏှီဘူတံ ဘိက္ခုသသံဃံ အနုဝိလောကေတွာ ရဟဒမိဝ ဝိပ္ပသန္နံ ဥဒါနံ ဥဒါနေသိ – ‘‘ဣမိနာ မေ ဥပသမေန ဥဒယဘဒ္ဒေါ [ဥဒါယိဘဒ္ဒေါ (သီ. ဣ.)] ကုမာရော သမန္နာဂတော ဟောတု, ယေနေတရဟိ ဥပသမေန ဘိက္ခုသံဃော သမန္နာဂတော’’တိ။ ‘‘အဂမာ ခေါ တွံ, မဟာရာဇ, ယထာပေမ’’န္တိ။ ‘‘ပိယော မေ, ဘန္တေ, ဥဒယဘဒ္ဒေါ ကုမာရော။ ဣမိနာ မေ, ဘန္တေ, ဥပသမေန ဥဒယဘဒ္ဒေါ ကုမာရော သမန္နာဂတော ဟောတု ယေနေတရဟိ ဥပသမေန ဘိက္ခုသံဃော သမန္နာဂတော’’တိ။

၁၆၂. အထ ခေါ ရာဇာ မာဂဓေါ အဇာတသတ္တု ဝေဒေဟိပုတ္တော ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ, ဘိက္ခုသံဃဿ အဉ္ဇလိံ ပဏာမေတွာ , ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ ရာဇာ မာဂဓေါ အဇာတသတ္တု ဝေဒေဟိပုတ္တော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ပုစ္ဆေယျာမဟံ, ဘန္တေ, ဘဂဝန္တံ ကိဉ္စိဒေဝ ဒေသံ [ကိဉ္စိဒေဝ ဒေသံ လေသမတ္တံ (သျာ. ကံ. က.)]; သစေ မေ ဘဂဝါ ဩကာသံ ကရောတိ ပဉ္ဟဿ ဝေယျာကရဏာယာ’’တိ။ ‘‘ပုစ္ဆ, မဟာရာဇ, ယဒါကင်္ခသီ’’တိ။

၁၆၃. ‘‘ယထာ နု ခေါ ဣမာနိ, ဘန္တေ, ပုထုသိပ္ပါယတနာနိ, သေယျထိဒံ – ဟတ္ထာရောဟာ အဿာရောဟာ ရထိကာ ဓနုဂ္ဂဟာ စေလကာ စလကာ ပိဏ္ဍဒါယကာ ဥဂ္ဂါ ရာဇပုတ္တာ ပက္ခန္ဒိနော မဟာနာဂါ သူရာ စမ္မယောဓိနော ဒါသိကပုတ္တာ အာဠာရိကာ ကပ္ပကာ နှာပကာ [နဟာပိကာ (သီ.), နှာပိကာ (သျာ.)] သူဒါ မာလာကာရာ ရဇကာ ပေသကာရာ နဠကာရာ ကုမ္ဘကာရာ ဂဏကာ မုဒ္ဒိကာ, ယာနိ ဝါ ပနညာနိပိ ဧဝံဂတာနိ ပုထုသိပ္ပါယတနာနိ, တေ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ သန္ဒိဋ္ဌိကံ သိပ္ပဖလံ ဥပဇီဝန္တိ; တေ တေန အတ္တာနံ သုခေန္တိ ဣဏေန္တိ [ဣနေန္တိ (ကတ္ထစိ)], မာတာပိတရော သုခေန္တိ ဣဏေန္တိ, ပုတ္တဒါရံ သုခေန္တိ ဣဏေန္တိ, မိတ္တာမစ္စေ သုခေန္တိ ဣဏေန္တိ, သမဏဗြာဟ္မဏေသု [သမဏေသု ဗြာဟ္မဏေသု (က.)] ဥဒ္ဓဂ္ဂိကံ ဒက္ခိဏံ ပတိဋ္ဌပေန္တိ သောဝဂ္ဂိကံ သုခဝိပါကံ သဂ္ဂသံဝတ္တနိကံ။ သက္ကာ နု ခေါ, ဘန္တေ, ဧဝမေဝ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ သန္ဒိဋ္ဌိကံ သာမညဖလံ ပညပေတု’’န္တိ?

၁၆၄. ‘‘အဘိဇာနာသိ နော တွံ, မဟာရာဇ, ဣမံ ပဉ္ဟံ အညေ သမဏဗြာဟ္မဏေ ပုစ္ဆိတာ’’တိ ? ‘‘အဘိဇာနာမဟံ, ဘန္တေ, ဣမံ ပဉ္ဟံ အညေ သမဏဗြာဟ္မဏေ ပုစ္ဆိတာ’’တိ။ ‘‘ယထာ ကထံ ပန တေ, မဟာရာဇ, ဗျာကရိံသု, သစေ တေ အဂရု ဘာသဿူ’’တိ။ ‘‘န ခေါ မေ, ဘန္တေ, ဂရု, ယတ္ထဿ ဘဂဝါ နိသိန္နော, ဘဂဝန္တရူပေါ ဝါ’’တိ [စာတိ (သီ. က.)]။ ‘‘တေန ဟိ, မဟာရာဇ, ဘာသဿူ’’တိ။

ပူရဏကဿပဝါဒေါ

၁၆၅. ‘‘ဧကမိဒါဟံ, ဘန္တေ, သမယံ ယေန ပူရဏော ကဿပေါ တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ ပူရဏေန ကဿပေန သဒ္ဓိံ သမ္မောဒိံ။ သမ္မောဒနီယံ ကထံ သာရဏီယံ ဝီတိသာရေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိံ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ အဟံ, ဘန္တေ, ပူရဏံ ကဿပံ ဧတဒဝေါစံ – ‘ယထာ နု ခေါ ဣမာနိ, ဘော ကဿပ, ပုထုသိပ္ပါယတနာနိ, သေယျထိဒံ – ဟတ္ထာရောဟာ အဿာရောဟာ ရထိကာ ဓနုဂ္ဂဟာ စေလကာ စလကာ ပိဏ္ဍဒါယကာ ဥဂ္ဂါ ရာဇပုတ္တာ ပက္ခန္ဒိနော မဟာနာဂါ သူရာ စမ္မယောဓိနော ဒါသိကပုတ္တာ အာဠာရိကာ ကပ္ပကာ နှာပကာ သူဒါ မာလာကာရာ ရဇကာ ပေသကာရာ နဠကာရာ ကုမ္ဘကာရာ ဂဏကာ မုဒ္ဒိကာ, ယာနိ ဝါ ပနညာနိပိ ဧဝံဂတာနိ ပုထုသိပ္ပါယတနာနိ- တေ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ သန္ဒိဋ္ဌိကံ သိပ္ပဖလံ ဥပဇီဝန္တိ; တေ တေန အတ္တာနံ သုခေန္တိ ဣဏေန္တိ, မာတာပိတရော သုခေန္တိ ဣဏေန္တိ, ပုတ္တဒါရံ သုခေန္တိ ဣဏေန္တိ, မိတ္တာမစ္စေ သုခေန္တိ ဣဏေန္တိ, သမဏဗြာဟ္မဏေသု ဥဒ္ဓဂ္ဂိကံ ဒက္ခိဏံ ပတိဋ္ဌပေန္တိ သောဝဂ္ဂိကံ သုခဝိပါကံ သဂ္ဂသံဝတ္တနိကံ။ သက္ကာ နု ခေါ, ဘော ကဿပ, ဧဝမေဝ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ သန္ဒိဋ္ဌိကံ သာမညဖလံ ပညပေတု’န္တိ?

၁၆၆. ‘‘ဧဝံ ဝုတ္တေ, ဘန္တေ, ပူရဏော ကဿပေါ မံ ဧတဒဝေါစ – ‘ကရောတော ခေါ, မဟာရာဇ, ကာရယတော, ဆိန္ဒတော ဆေဒါပယတော, ပစတော ပါစာပယတော သောစယတော, သောစာပယတော, ကိလမတော ကိလမာပယတော, ဖန္ဒတော ဖန္ဒာပယတော, ပါဏမတိပါတာပယတော, အဒိန္နံ အာဒိယတော, သန္ဓိံ ဆိန္ဒတော, နိလ္လောပံ ဟရတော, ဧကာဂါရိကံ ကရောတော, ပရိပန္ထေ တိဋ္ဌတော, ပရဒါရံ ဂစ္ဆတော, မုသာ ဘဏတော, ကရောတော န ကရီယတိ ပါပံ။ ခုရပရိယန္တေန စေပိ စက္ကေန ယော ဣမိဿာ ပထဝိယာ ပါဏေ ဧကံ မံသခလံ ဧကံ မံသပုဉ္ဇံ ကရေယျ, နတ္ထိ တတောနိဒါနံ ပါပံ, နတ္ထိ ပါပဿ အာဂမော။ ဒက္ခိဏံ စေပိ ဂင်္ဂါယ တီရံ ဂစ္ဆေယျ ဟနန္တော ဃာတေန္တော ဆိန္ဒန္တော ဆေဒါပေန္တော ပစန္တော ပါစာပေန္တော, နတ္ထိ တတောနိဒါနံ ပါပံ, နတ္ထိ ပါပဿ အာဂမော။ ဥတ္တရဉ္စေပိ ဂင်္ဂါယ တီရံ ဂစ္ဆေယျ ဒဒန္တော ဒါပေန္တော ယဇန္တော ယဇာပေန္တော, နတ္ထိ တတောနိဒါနံ ပုညံ, နတ္ထိ ပုညဿ အာဂမော။ ဒါနေန ဒမေန သံယမေန သစ္စဝဇ္ဇေန နတ္ထိ ပုညံ, နတ္ထိ ပုညဿ အာဂမော’တိ။ ဣတ္ထံ ခေါ မေ, ဘန္တေ, ပူရဏော ကဿပေါ သန္ဒိဋ္ဌိကံ သာမညဖလံ ပုဋ္ဌော သမာနော အကိရိယံ ဗျာကာသိ။

‘‘သေယျထာပိ, ဘန္တေ, အမ္ဗံ ဝါ ပုဋ္ဌော လဗုဇံ ဗျာကရေယျ , လဗုဇံ ဝါ ပုဋ္ဌော အမ္ဗံ ဗျာကရေယျ; ဧဝမေဝ ခေါ မေ, ဘန္တေ, ပူရဏော ကဿပေါ သန္ဒိဋ္ဌိကံ သာမညဖလံ ပုဋ္ဌော သမာနော အကိရိယံ ဗျာကာသိ။ တဿ မယှံ, ဘန္တေ, ဧတဒဟောသိ – ‘ကထံဟိ နာမ မာဒိသော သမဏံ ဝါ ဗြာဟ္မဏံ ဝါ ဝိဇိတေ ဝသန္တံ အပသာဒေတဗ္ဗံ မညေယျာ’တိ။ သော ခေါ အဟံ, ဘန္တေ, ပူရဏဿ ကဿပဿ ဘာသိတံ နေဝ အဘိနန္ဒိံ နပ္ပဋိက္ကောသိံ။ အနဘိနန္ဒိတွာ အပ္ပဋိကောသိတွာ အနတ္တမနော, အနတ္တမနဝါစံ အနိစ္ဆာရေတွာ, တမေဝ ဝါစံ အနုဂ္ဂဏှန္တော အနိက္ကုဇ္ဇန္တော [အနိက္ကုဇ္ဇေန္တော (သျာ. ကံ. က.)] ဥဋ္ဌာယာသနာ ပက္ကမိံ [ပက္ကာမိံ (သီ. သျာ. ကံ. ဣ.)]။

မက္ခလိဂေါသာလဝါဒေါ

၁၆၇. ‘‘ဧကမိဒါဟံ, ဘန္တေ, သမယံ ယေန မက္ခလိ ဂေါသာလော တေနုပသင်္ကမိံ; ဥပသင်္ကမိတွာ မက္ခလိနာ ဂေါသာလေန သဒ္ဓိံ သမ္မောဒိံ။ သမ္မောဒနီယံ ကထံ သာရဏီယံ ဝီတိသာရေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိံ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ အဟံ, ဘန္တေ, မက္ခလိံ ဂေါသာလံ ဧတဒဝေါစံ – ‘ယထာ နု ခေါ ဣမာနိ, ဘော ဂေါသာလ, ပုထုသိပ္ပါယတနာနိ။ပေ.။ သက္ကာ နု ခေါ, ဘော ဂေါသာလ, ဧဝမေဝ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ သန္ဒိဋ္ဌိကံ သာမညဖလံ ပညပေတု’န္တိ?

၁၆၈. ‘‘ဧဝံ ဝုတ္တေ, ဘန္တေ, မက္ခလိ ဂေါသာလော မံ ဧတဒဝေါစ – ‘နတ္ထိ မဟာရာဇ ဟေတု နတ္ထိ ပစ္စယော သတ္တာနံ သံကိလေသာယ, အဟေတူ [အဟေတု (ကတ္ထစိ)] အပစ္စယာ သတ္တာ သံကိလိဿန္တိ။ နတ္ထိ ဟေတု, နတ္ထိ ပစ္စယော သတ္တာနံ ဝိသုဒ္ဓိယာ, အဟေတူ အပစ္စယာ သတ္တာ ဝိသုဇ္ဈန္တိ။ နတ္ထိ အတ္တကာရေ, နတ္ထိ ပရကာရေ, နတ္ထိ ပုရိသကာရေ, နတ္ထိ ဗလံ, နတ္ထိ ဝီရိယံ, နတ္ထိ ပုရိသထာမော, နတ္ထိ ပုရိသပရက္ကမော ။ သဗ္ဗေ သတ္တာ သဗ္ဗေ ပါဏာ သဗ္ဗေ ဘူတာ သဗ္ဗေ ဇီဝါ အဝသာ အဗလာ အဝီရိယာ နိယတိသင်္ဂတိဘာဝပရိဏတာ ဆသွေဝါဘိဇာတီသု သုခဒုက္ခံ [သုခဉ္စ ဒုက္ခဉ္စ (သျာ.)] ပဋိသံဝေဒေန္တိ။ စုဒ္ဒသ ခေါ ပနိမာနိ ယောနိပမုခသတသဟဿာနိ သဋ္ဌိ စ သတာနိ ဆ စ သတာနိ ပဉ္စ စ ကမ္မုနော သတာနိ ပဉ္စ စ ကမ္မာနိ တီဏိ စ ကမ္မာနိ ကမ္မေ စ အဍ္ဎကမ္မေ စ ဒွဋ္ဌိပဋိပဒါ ဒွဋ္ဌန္တရကပ္ပါ ဆဠာဘိဇာတိယော အဋ္ဌ ပုရိသဘူမိယော ဧကူနပညာသ အာဇီဝကသတေ ဧကူနပညာသ ပရိဗ္ဗာဇကသတေ ဧကူနပညာသ နာဂါဝါသသတေ ဝီသေ ဣန္ဒ္ရိယသတေ တိံသေ နိရယသတေ ဆတ္တိံသ ရဇောဓါတုယော သတ္တ သညီဂဗ္ဘာ သတ္တ အသညီဂဗ္ဘာ သတ္တ နိဂဏ္ဌိဂဗ္ဘာ သတ္တ ဒေဝါ သတ္တ မာနုသာ သတ္တ ပိသာစာ သတ္တ သရာ သတ္တ ပဝုဋာ [သပုဋာ (က.), ပဗုဋာ (သီ.)] သတ္တ ပဝုဋသတာနိ သတ္တ ပပါတာ သတ္တ ပပါတသတာနိ သတ္တ သုပိနာ သတ္တ သုပိနသတာနိ စုလ္လာသီတိ မဟာကပ္ပိနော [မဟာကပ္ပုနော (က. သီ. ဣ.)] သတသဟဿာနိ, ယာနိ ဗာလေ စ ပဏ္ဍိတေ စ သန္ဓာဝိတွာ သံသရိတွာ ဒုက္ခဿန္တံ ကရိဿန္တိ။ တတ္ထ နတ္ထိ ‘‘ဣမိနာဟံ သီလေန ဝါ ဝတေန ဝါ တပေန ဝါ ဗြဟ္မစရိယေန ဝါ အပရိပက္ကံ ဝါ ကမ္မံ ပရိပါစေဿာမိ, ပရိပက္ကံ ဝါ ကမ္မံ ဖုဿ ဖုဿ ဗျန္တိံ ကရိဿာမီ’တိ ဟေဝံ နတ္ထိ။ ဒေါဏမိတေ သုခဒုက္ခေ ပရိယန္တကတေ သံသာရေ , နတ္ထိ ဟာယနဝဍ္ဎနေ, နတ္ထိ ဥက္ကံသာဝကံသေ။ သေယျထာပိ နာမ သုတ္တဂုဠေ ခိတ္တေ နိဗ္ဗေဌိယမာနမေဝ ပလေတိ, ဧဝမေဝ ဗာလေ စ ပဏ္ဍိတေ စ သန္ဓာဝိတွာ သံသရိတွာ ဒုက္ခဿန္တံ ကရိဿန္တီ’တိ။

၁၆၉. ‘‘ဣတ္ထံ ခေါ မေ, ဘန္တေ, မက္ခလိ ဂေါသာလော သန္ဒိဋ္ဌိကံ သာမညဖလံ ပုဋ္ဌော သမာနော သံသာရသုဒ္ဓိံ ဗျာကာသိ။ သေယျထာပိ, ဘန္တေ, အမ္ဗံ ဝါ ပုဋ္ဌော လဗုဇံ ဗျာကရေယျ, လဗုဇံ ဝါ ပုဋ္ဌော အမ္ဗံ ဗျာကရေယျ; ဧဝမေဝ ခေါ မေ, ဘန္တေ, မက္ခလိ ဂေါသာလော သန္ဒိဋ္ဌိကံ သာမညဖလံ ပုဋ္ဌော သမာနော သံသာရသုဒ္ဓိံ ဗျာကာသိ။ တဿ မယှံ, ဘန္တေ, ဧတဒဟောသိ – ‘ကထံဟိ နာမ မာဒိသော သမဏံ ဝါ ဗြာဟ္မဏံ ဝါ ဝိဇိတေ ဝသန္တံ အပသာဒေတဗ္ဗံ မညေယျာ’တိ။ သော ခေါ အဟံ, ဘန္တေ, မက္ခလိဿ ဂေါသာလဿ ဘာသိတံ နေဝ အဘိနန္ဒိံ နပ္ပဋိက္ကောသိံ။ အနဘိနန္ဒိတွာ အပ္ပဋိက္ကောသိတွာ အနတ္တမနော, အနတ္တမနဝါစံ အနိစ္ဆာရေတွာ, တမေဝ ဝါစံ အနုဂ္ဂဏှန္တော အနိက္ကုဇ္ဇန္တော ဥဋ္ဌာယာသနာ ပက္ကမိံ။

အဇိတကေသကမ္ဗလဝါဒေါ

၁၇၀. ‘‘ဧကမိဒါဟံ, ဘန္တေ, သမယံ ယေန အဇိတော ကေသကမ္ဗလော တေနုပသင်္ကမိံ; ဥပသင်္ကမိတွာ အဇိတေန ကေသကမ္ဗလေန သဒ္ဓိံ သမ္မောဒိံ။ သမ္မောဒနီယံ ကထံ သာရဏီယံ ဝီတိသာရေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိံ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ အဟံ, ဘန္တေ, အဇိတံ ကေသကမ္ဗလံ ဧတဒဝေါစံ – ‘ယထာ နု ခေါ ဣမာနိ, ဘော အဇိတ, ပုထုသိပ္ပါယတနာနိ။ပေ.။ သက္ကာ နု ခေါ, ဘော အဇိတ, ဧဝမေဝ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ သန္ဒိဋ္ဌိကံ သာမညဖလံ ပညပေတု’န္တိ?

၁၇၁. ‘‘ဧဝံ ဝုတ္တေ, ဘန္တေ, အဇိတော ကေသကမ္ဗလော မံ ဧတဒဝေါစ – ‘နတ္ထိ, မဟာရာဇ, ဒိန္နံ , နတ္ထိ ယိဋ္ဌံ, နတ္ထိ ဟုတံ, နတ္ထိ သုကတဒုက္ကဋာနံ ကမ္မာနံ ဖလံ ဝိပါကော, နတ္ထိ အယံ လောကော [ပရလောကော (သျာ.)], နတ္ထိ ပရော လောကော, နတ္ထိ မာတာ, နတ္ထိ ပိတာ, နတ္ထိ သတ္တာ ဩပပါတိကာ, နတ္ထိ လောကေ သမဏဗြာဟ္မဏာ သမ္မဂ္ဂတာ [သမဂ္ဂတာ (က.), သမဂ္ဂတာ (သျာ.)] သမ္မာပဋိပန္နာ, ယေ ဣမဉ္စ လောကံ ပရဉ္စ လောကံ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတွာ ပဝေဒေန္တိ။ စာတုမဟာဘူတိကော အယံ ပုရိသော, ယဒါ ကာလင်္ကရောတိ, ပထဝီ ပထဝိကာယံ အနုပေတိ အနုပဂစ္ဆတိ, အာပေါ အာပေါကာယံ အနုပေတိ အနုပဂစ္ဆတိ, တေဇော တေဇောကာယံ အနုပေတိ အနုပဂစ္ဆတိ, ဝါယော ဝါယောကာယံ အနုပေတိ အနုပဂစ္ဆတိ, အာကာသံ ဣန္ဒ္ရိယာနိ သင်္ကမန္တိ။ အာသန္ဒိပဉ္စမာ ပုရိသာ မတံ အာဒါယ ဂစ္ဆန္တိ။ ယာဝါဠာဟနာ ပဒါနိ ပညာယန္တိ။ ကာပေါတကာနိ အဋ္ဌီနိ ဘဝန္တိ, ဘဿန္တာ အာဟုတိယော။ ဒတ္တုပညတ္တံ ယဒိဒံ ဒါနံ။ တေသံ တုစ္ဆံ မုသာ ဝိလာပေါ ယေ ကေစိ အတ္ထိကဝါဒံ ဝဒန္တိ။ ဗာလေ စ ပဏ္ဍိတေ စ ကာယဿ ဘေဒါ ဥစ္ဆိဇ္ဇန္တိ ဝိနဿန္တိ, န ဟောန္တိ ပရံ မရဏာ’တိ။

၁၇၂. ‘‘ဣတ္ထံ ခေါ မေ, ဘန္တေ, အဇိတော ကေသကမ္ဗလော သန္ဒိဋ္ဌိကံ သာမညဖလံ ပုဋ္ဌော သမာနော ဥစ္ဆေဒံ ဗျာကာသိ။ သေယျထာပိ, ဘန္တေ, အမ္ဗံ ဝါ ပုဋ္ဌော လဗုဇံ ဗျာကရေယျ , လဗုဇံ ဝါ ပုဋ္ဌော အမ္ဗံ ဗျာကရေယျ; ဧဝမေဝ ခေါ မေ, ဘန္တေ, အဇိတော ကေသကမ္ဗလော သန္ဒိဋ္ဌိကံ သာမညဖလံ ပုဋ္ဌော သမာနော ဥစ္ဆေဒံ ဗျာကာသိ။ တဿ မယှံ, ဘန္တေ, ဧတဒဟောသိ – ‘ကထံဟိ နာမ မာဒိသော သမဏံ ဝါ ဗြာဟ္မဏံ ဝါ ဝိဇိတေ ဝသန္တံ အပသာဒေတဗ္ဗံ မညေယျာ’တိ။ သော ခေါ အဟံ, ဘန္တေ, အဇိတဿ ကေသကမ္ဗလဿ ဘာသိတံ နေဝ အဘိနန္ဒိံ နပ္ပဋိက္ကောသိံ။ အနဘိနန္ဒိတွာ အပ္ပဋိက္ကောသိတွာ အနတ္တမနော အနတ္တမနဝါစံ အနိစ္ဆာရေတွာ တမေဝ ဝါစံ အနုဂ္ဂဏှန္တော အနိက္ကုဇ္ဇန္တော ဥဋ္ဌာယာသနာ ပက္ကမိံ။

ပကုဓကစ္စာယနဝါဒေါ

၁၇၃. ‘‘ဧကမိဒါဟံ, ဘန္တေ, သမယံ ယေန ပကုဓေါ ကစ္စာယနော တေနုပသင်္ကမိံ; ဥပသင်္ကမိတွာ ပကုဓေန ကစ္စာယနေန သဒ္ဓိံ သမ္မောဒိံ။ သမ္မောဒနီယံ ကထံ သာရဏီယံ ဝီတိသာရေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိံ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ အဟံ, ဘန္တေ, ပကုဓံ ကစ္စာယနံ ဧတဒဝေါစံ – ‘ယထာ နု ခေါ ဣမာနိ, ဘော ကစ္စာယန, ပုထုသိပ္ပါယတနာနိ။ပေ.။ သက္ကာ နု ခေါ, ဘော ကစ္စာယန, ဧဝမေဝ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ သန္ဒိဋ္ဌိကံ သာမညဖလံ ပညပေတု’န္တိ?

၁၇၄. ‘‘ဧဝံ ဝုတ္တေ, ဘန္တေ, ပကုဓေါ ကစ္စာယနော မံ ဧတဒဝေါစ – ‘သတ္တိမေ, မဟာရာဇ, ကာယာ အကဋာ အကဋဝိဓါ အနိမ္မိတာ အနိမ္မာတာ ဝဉ္ဈာ ကူဋဋ္ဌာ ဧသိကဋ္ဌာယိဋ္ဌိတာ။ တေ န ဣဉ္ဇန္တိ , န ဝိပရိဏမန္တိ, န အညမညံ ဗျာဗာဓေန္တိ, နာလံ အညမညဿ သုခါယ ဝါ ဒုက္ခာယ ဝါ သုခဒုက္ခာယ ဝါ။ ကတမေ သတ္တ? ပထဝိကာယော, အာပေါကာယော, တေဇောကာယော, ဝါယောကာယော, သုခေ, ဒုက္ခေ, ဇီဝေ သတ္တမေ – ဣမေ သတ္တ ကာယာ အကဋာ အကဋဝိဓါ အနိမ္မိတာ အနိမ္မာတာ ဝဉ္ဈာ ကူဋဋ္ဌာ ဧသိကဋ္ဌာယိဋ္ဌိတာ။ တေ န ဣဉ္ဇန္တိ, န ဝိပရိဏမန္တိ, န အညမညံ ဗျာဗာဓေန္တိ, နာလံ အညမညဿ သုခါယ ဝါ ဒုက္ခာယ ဝါ သုခဒုက္ခာယ ဝါ။ တတ္ထ နတ္ထိ ဟန္တာ ဝါ ဃာတေတာ ဝါ, သောတာ ဝါ သာဝေတာ ဝါ, ဝိညာတာ ဝါ ဝိညာပေတာ ဝါ။ ယောပိ တိဏှေန သတ္ထေန သီသံ ဆိန္ဒတိ, န ကောစိ ကိဉ္စိ [ကဉ္စိ (ကံ.)] ဇီဝိတာ ဝေါရောပေတိ; သတ္တန္နံ တွေဝ [သတ္တန္နံ ယေဝ (သီ. သျာ. ကံ. ဣ.)] ကာယာနမန္တရေန သတ္ထံ ဝိဝရမနုပတတီ’တိ။

၁၇၅. ‘‘ဣတ္ထံ ခေါ မေ, ဘန္တေ, ပကုဓေါ ကစ္စာယနော သန္ဒိဋ္ဌိကံ သာမညဖလံ ပုဋ္ဌော သမာနော အညေန အညံ ဗျာကာသိ။ သေယျထာပိ, ဘန္တေ, အမ္ဗံ ဝါ ပုဋ္ဌော လဗုဇံ ဗျာကရေယျ, လဗုဇံ ဝါ ပုဋ္ဌော အမ္ဗံ ဗျာကရေယျ; ဧဝမေဝ ခေါ မေ, ဘန္တေ, ပကုဓေါ ကစ္စာယနော သန္ဒိဋ္ဌိကံ သာမညဖလံ ပုဋ္ဌော သမာနော အညေန အညံ ဗျာကာသိ။ တဿ မယှံ, ဘန္တေ, ဧတဒဟောသိ – ‘ကထံဟိ နာမ မာဒိသော သမဏံ ဝါ ဗြာဟ္မဏံ ဝါ ဝိဇိတေ ဝသန္တံ အပသာဒေတဗ္ဗံ မညေယျာ’တိ။ သော ခေါ အဟံ, ဘန္တေ, ပကုဓဿ ကစ္စာယနဿ ဘာသိတံ နေဝ အဘိနန္ဒိံ နပ္ပဋိက္ကောသိံ, အနဘိနန္ဒိတွာ အပ္ပဋိက္ကောသိတွာ အနတ္တမနော, အနတ္တမနဝါစံ အနိစ္ဆာရေတွာ တမေဝ ဝါစံ အနုဂ္ဂဏှန္တော အနိက္ကုဇ္ဇန္တော ဥဋ္ဌာယာသနာ ပက္ကမိံ။

နိဂဏ္ဌနာဋပုတ္တဝါဒေါ

၁၇၆. ‘‘ဧကမိဒါဟံ, ဘန္တေ, သမယံ ယေန နိဂဏ္ဌော နာဋပုတ္တော တေနုပသင်္ကမိံ ; ဥပသင်္ကမိတွာ နိဂဏ္ဌေန နာဋပုတ္တေန သဒ္ဓိံ သမ္မောဒိံ။ သမ္မောဒနီယံ ကထံ သာရဏီယံ ဝီတိသာရေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိံ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ အဟံ, ဘန္တေ, နိဂဏ္ဌံ နာဋပုတ္တံ ဧတဒဝေါစံ – ‘ယထာ နု ခေါ ဣမာနိ, ဘော အဂ္ဂိဝေဿန, ပုထုသိပ္ပါယတနာနိ။ပေ.။ သက္ကာ နု ခေါ, ဘော အဂ္ဂိဝေဿန, ဧဝမေဝ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ သန္ဒိဋ္ဌိကံ သာမညဖလံ ပညပေတု’န္တိ?

၁၇၇. ‘‘ဧဝံ ဝုတ္တေ, ဘန္တေ, နိဂဏ္ဌော နာဋပုတ္တော မံ ဧတဒဝေါစ – ‘ဣဓ, မဟာရာဇ, နိဂဏ္ဌော စာတုယာမသံဝရသံဝုတော ဟောတိ။ ကထဉ္စ, မဟာရာဇ, နိဂဏ္ဌော စာတုယာမသံဝရသံဝုတော ဟောတိ? ဣဓ, မဟာရာဇ, နိဂဏ္ဌော သဗ္ဗဝါရိဝါရိတော စ ဟောတိ, သဗ္ဗဝါရိယုတ္တော စ, သဗ္ဗဝါရိဓုတော စ, သဗ္ဗဝါရိဖုဋော စ။ ဧဝံ ခေါ, မဟာရာဇ, နိဂဏ္ဌော စာတုယာမသံဝရသံဝုတော ဟောတိ ။ ယတော ခေါ, မဟာရာဇ, နိဂဏ္ဌော ဧဝံ စာတုယာမသံဝရသံဝုတော ဟောတိ; အယံ ဝုစ္စတိ, မဟာရာဇ, နိဂဏ္ဌော [နိဂဏ္ဌော နာဋပုတ္တော (သျာ. က.)] ဂတတ္တော စ ယတတ္တော စ ဌိတတ္တော စာ’တိ။

၁၇၈. ‘‘ဣတ္ထံ ခေါ မေ, ဘန္တေ, နိဂဏ္ဌော နာဋပုတ္တော သန္ဒိဋ္ဌိကံ သာမညဖလံ ပုဋ္ဌော သမာနော စာတုယာမသံဝရံ ဗျာကာသိ။ သေယျထာပိ, ဘန္တေ, အမ္ဗံ ဝါ ပုဋ္ဌော လဗုဇံ ဗျာကရေယျ, လဗုဇံ ဝါ ပုဋ္ဌော အမ္ဗံ ဗျာကရေယျ; ဧဝမေဝ ခေါ မေ, ဘန္တေ, နိဂဏ္ဌော နာဋပုတ္တော သန္ဒိဋ္ဌိကံ သာမညဖလံ ပုဋ္ဌော သမာနော စာတုယာမသံဝရံ ဗျာကာသိ။ တဿ မယှံ, ဘန္တေ, ဧတဒဟောသိ – ‘ကထံဟိ နာမ မာဒိသော သမဏံ ဝါ ဗြာဟ္မဏံ ဝါ ဝိဇိတေ ဝသန္တံ အပသာဒေတဗ္ဗံ မညေယျာ’တိ ။ သော ခေါ အဟံ, ဘန္တေ, နိဂဏ္ဌဿ နာဋပုတ္တဿ ဘာသိတံ နေဝ အဘိနန္ဒိံ နပ္ပဋိက္ကောသိံ။ အနဘိနန္ဒိတွာ အပ္ပဋိက္ကောသိတွာ အနတ္တမနော အနတ္တမနဝါစံ အနိစ္ဆာရေတွာ တမေဝ ဝါစံ အနုဂ္ဂဏှန္တော အနိက္ကုဇ္ဇန္တော ဥဋ္ဌာယာသနာ ပက္ကမိံ။

သဉ္စယဗေလဋ္ဌပုတ္တဝါဒေါ

၁၇၉. ‘‘ဧကမိဒါဟံ, ဘန္တေ, သမယံ ယေန သဉ္စယော ဗေလဋ္ဌပုတ္တော တေနုပသင်္ကမိံ; ဥပသင်္ကမိတွာ သဉ္စယေန ဗေလဋ္ဌပုတ္တေန သဒ္ဓိံ သမ္မောဒိံ။ သမ္မောဒနီယံ ကထံ သာရဏီယံ ဝီတိသာရေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိံ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ အဟံ ဘန္တေ, သဉ္စယံ ဗေလဋ္ဌပုတ္တံ ဧတဒဝေါစံ – ‘ယထာ နု ခေါ ဣမာနိ, ဘော သဉ္စယ, ပုထုသိပ္ပါယတနာနိ။ပေ.။ သက္ကာ နု ခေါ, ဘော သဉ္စယ, ဧဝမေဝ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ သန္ဒိဋ္ဌိကံ သာမညဖလံ ပညပေတု’န္တိ?

၁၈၀. ‘‘ဧဝံ ဝုတ္တေ, ဘန္တေ, သဉ္စယော ဗေလဋ္ဌပုတ္တော မံ ဧတဒဝေါစ – ‘အတ္ထိ ပရော လောကောတိ ဣတိ စေ မံ ပုစ္ဆသိ, အတ္ထိ ပရော လောကောတိ ဣတိ စေ မေ အဿ, အတ္ထိ ပရော လောကောတိ ဣတိ တေ နံ ဗျာကရေယျံ။ ဧဝန္တိပိ မေ နော, တထာတိပိ မေ နော, အညထာတိပိ မေ နော, နောတိပိ မေ နော, နော နောတိပိ မေ နော။ နတ္ထိ ပရော လောကော။ပေ.။ အတ္ထိ စ နတ္ထိ စ ပရော လောကော။ပေ.။ နေဝတ္ထိ န နတ္ထိ ပရော လောကော။ပေ.။ အတ္ထိ သတ္တာ ဩပပါတိကာ။ပေ.။ နတ္ထိ သတ္တာ ဩပပါတိကာ။ပေ.။ အတ္ထိ စ နတ္ထိ စ သတ္တာ ဩပပါတိကာ။ပေ.။ နေဝတ္ထိ န နတ္ထိ သတ္တာ ဩပပါတိကာ။ပေ.။ အတ္ထိ သုကတဒုက္ကဋာနံ ကမ္မာနံ ဖလံ ဝိပါကော။ပေ.။ နတ္ထိ သုကတဒုက္ကဋာနံ ကမ္မာနံ ဖလံ ဝိပါကော။ပေ.။အတ္ထိ စ နတ္ထိ စ သုကတဒုက္ကဋာနံ ကမ္မာနံ ဖလံ ဝိပါကော။ပေ.။ နေဝတ္ထိ န နတ္ထိ သုကတဒုက္ကဋာနံ ကမ္မာနံ ဖလံ ဝိပါကော။ပေ.။ ဟောတိ တထာဂတော ပရံ မရဏာ။ပေ.။ န ဟောတိ တထာဂတော ပရံ မရဏာ။ပေ.။ ဟောတိ စ န စ ဟောတိ တထာဂတော ပရံ မရဏာ။ပေ.။ နေဝ ဟောတိ န န ဟောတိ တထာဂတော ပရံ မရဏာတိ ဣတိ စေ မံ ပုစ္ဆသိ, နေဝ ဟောတိ န န ဟောတိ တထာဂတော ပရံ မရဏာတိ ဣတိ စေ မေ အဿ, နေဝ ဟောတိ န န ဟောတိ တထာဂတော ပရံ မရဏာတိ ဣတိ တေ နံ ဗျာကရေယျံ။ ဧဝန္တိပိ မေ နော, တထာတိပိ မေ နော, အညထာတိပိ မေ နော, နောတိပိ မေ နော, နော နောတိပိ မေ နော’တိ။

၁၈၁. ‘‘ဣတ္ထံ ခေါ မေ, ဘန္တေ, သဉ္စယော ဗေလဋ္ဌပုတ္တော သန္ဒိဋ္ဌိကံ သာမညဖလံ ပုဋ္ဌော သမာနော ဝိက္ခေပံ ဗျာကာသိ။ သေယျထာပိ, ဘန္တေ, အမ္ဗံ ဝါ ပုဋ္ဌော လဗုဇံ ဗျာကရေယျ, လဗုဇံ ဝါ ပုဋ္ဌော အမ္ဗံ ဗျာကရေယျ; ဧဝမေဝ ခေါ မေ, ဘန္တေ, သဉ္စယော ဗေလဋ္ဌပုတ္တော သန္ဒိဋ္ဌိကံ သာမညဖလံ ပုဋ္ဌော သမာနော ဝိက္ခေပံ ဗျာကာသိ။ တဿ မယှံ, ဘန္တေ, ဧတဒဟောသိ – ‘အယဉ္စ ဣမေသံ သမဏဗြာဟ္မဏာနံ သဗ္ဗဗာလော သဗ္ဗမူဠ္ဟော။ ကထံဟိ နာမ သန္ဒိဋ္ဌိကံ သာမညဖလံ ပုဋ္ဌော သမာနော ဝိက္ခေပံ ဗျာကရိဿတီ’တိ။ တဿ မယှံ, ဘန္တေ, ဧတဒဟောသိ – ‘ကထံဟိ နာမ မာဒိသော သမဏံ ဝါ ဗြာဟ္မဏံ ဝါ ဝိဇိတေ ဝသန္တံ အပသာဒေတဗ္ဗံ မညေယျာ’တိ။ သော ခေါ အဟံ, ဘန္တေ, သဉ္စယဿ ဗေလဋ္ဌပုတ္တဿ ဘာသိတံ နေဝ အဘိနန္ဒိံ နပ္ပဋိက္ကောသိံ။ အနဘိနန္ဒိတွာ အပ္ပဋိက္ကောသိတွာ အနတ္တမနော အနတ္တမနဝါစံ အနိစ္ဆာရေတွာ တမေဝ ဝါစံ အနုဂ္ဂဏှန္တော အနိက္ကုဇ္ဇန္တော ဥဋ္ဌာယာသနာ ပက္ကမိံ။

ပဌမသန္ဒိဋ္ဌိကသာမညဖလံ

၁၈၂. ‘‘သောဟံ, ဘန္တေ, ဘဂဝန္တမ္ပိ ပုစ္ဆာမိ – ‘ယထာ နု ခေါ ဣမာနိ, ဘန္တေ, ပုထုသိပ္ပါယတနာနိ သေယျထိဒံ – ဟတ္ထာရောဟာ အဿာရောဟာ ရထိကာ ဓနုဂ္ဂဟာ စေလကာ စလကာ ပိဏ္ဍဒါယကာ ဥဂ္ဂါ ရာဇပုတ္တာ ပက္ခန္ဒိနော မဟာနာဂါ သူရာ စမ္မယောဓိနော ဒါသိကပုတ္တာ အာဠာရိကာ ကပ္ပကာ နှာပကာ သူဒါ မာလာကာရာ ရဇကာ ပေသကာရာ နဠကာရာ ကုမ္ဘကာရာ ဂဏကာ မုဒ္ဒိကာ, ယာနိ ဝါ ပနညာနိပိ ဧဝံဂတာနိ ပုထုသိပ္ပါယတနာနိ, တေ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ သန္ဒိဋ္ဌိကံ သိပ္ပဖလံ ဥပဇီဝန္တိ, တေ တေန အတ္တာနံ သုခေန္တိ ဣဏေန္တိ, မာတာပိတရော သုခေန္တိ ဣဏေန္တိ, ပုတ္တဒါရံ သုခေန္တိ ဣဏေန္တိ, မိတ္တာမစ္စေ သုခေန္တိ ဣဏေန္တိ, သမဏဗြာဟ္မဏေသု ဥဒ္ဓဂ္ဂိကံ ဒက္ခိဏံ ပတိဋ္ဌပေန္တိ သောဝဂ္ဂိကံ သုခဝိပါကံ သဂ္ဂသံဝတ္တနိကံ။ သက္ကာ နု ခေါ မေ , ဘန္တေ, ဧဝမေဝ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ သန္ဒိဋ္ဌိကံ သာမညဖလံ ပညပေတု’န္တိ?

၁၈၃. ‘‘သက္ကာ, မဟာရာဇ။ တေန ဟိ, မဟာရာဇ, တညေဝေတ္ထ ပဋိပုစ္ဆိဿာမိ။ ယထာ တေ ခမေယျ, တထာ နံ ဗျာကရေယျာသိ။ တံ ကိံ မညသိ, မဟာရာဇ, ဣဓ တေ အဿ ပုရိသော ဒါသော ကမ္မကာရော [ကမ္မကရော (သီ. သျာ. ကံ. ဣ.)] ပုဗ္ဗုဋ္ဌာယီ ပစ္ဆာနိပါတီ ကိင်္ကာရပဋိဿာဝီ မနာပစာရီ ပိယဝါဒီ မုခုလ္လောကကော [မုခုလ္လောကိကော (သျာ. ကံ. က.)]။ တဿ ဧဝမဿ – ‘အစ္ဆရိယံ, ဝတ ဘော, အဗ္ဘုတံ, ဝတ ဘော, ပုညာနံ ဂတိ, ပုညာနံ ဝိပါကော။ အယဉှိ ရာဇာ မာဂဓေါ အဇာတသတ္တု ဝေဒေဟိပုတ္တော မနုဿော ; အဟမ္ပိ မနုဿော။ အယဉှိ ရာဇာ မာဂဓေါ အဇာတသတ္တု ဝေဒေဟိပုတ္တော ပဉ္စဟိ ကာမဂုဏေဟိ သမပ္ပိတော သမင္ဂီဘူတော ပရိစာရေတိ, ဒေဝေါ မညေ။ အဟံ ပနမှိဿ ဒါသော ကမ္မကာရော ပုဗ္ဗုဋ္ဌာယီ ပစ္ဆာနိပါတီ ကိင်္ကာရပဋိဿာဝီ မနာပစာရီ ပိယဝါဒီ မုခုလ္လောကကော။ သော ဝတဿာဟံ ပုညာနိ ကရေယျံ။ ယံနူနာဟံ ကေသမဿုံ ဩဟာရေတွာ ကာသာယာနိ ဝတ္ထာနိ အစ္ဆာဒေတွာ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇေယျ’န္တိ။ သော အပရေန သမယေန ကေသမဿုံ ဩဟာရေတွာ ကာသာယာနိ ဝတ္ထာနိ အစ္ဆာဒေတွာ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇေယျ။ သော ဧဝံ ပဗ္ဗဇိတော သမာနော ကာယေန သံဝုတော ဝိဟရေယျ, ဝါစာယ သံဝုတော ဝိဟရေယျ, မနသာ သံဝုတော ဝိဟရေယျ, ဃာသစ္ဆာဒနပရမတာယ သန္တုဋ္ဌော, အဘိရတော ပဝိဝေကေ။ တံ စေ တေ ပုရိသာ ဧဝမာရောစေယျုံ – ‘ယဂ္ဃေ ဒေဝ ဇာနေယျာသိ, ယော တေ သော ပုရိသော [ယော တေ ပုရိသော (သီ. က.)] ဒါသော ကမ္မကာရော ပုဗ္ဗုဋ္ဌာယီ ပစ္ဆာနိပါတီ ကိင်္ကာရပဋိဿာဝီ မနာပစာရီ ပိယဝါဒီ မုခုလ္လောကကော; သော, ဒေဝ, ကေသမဿုံ ဩဟာရေတွာ ကာသာယာနိ ဝတ္ထာနိ အစ္ဆာဒေတွာ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇိတော။ သော ဧဝံ ပဗ္ဗဇိတော သမာနော ကာယေန သံဝုတော ဝိဟရတိ, ဝါစာယ သံဝုတော ဝိဟရတိ, မနသာ သံဝုတော ဝိဟရတိ, ဃာသစ္ဆာဒနပရမတာယ သန္တုဋ္ဌော, အဘိရတော ပဝိဝေကေ’တိ။ အပိ နု တွံ ဧဝံ ဝဒေယျာသိ – ‘ဧတု မေ, ဘော, သော ပုရိသော, ပုနဒေဝ ဟောတု ဒါသော ကမ္မကာရော ပုဗ္ဗုဋ္ဌာယီ ပစ္ဆာနိပါတီ ကိင်္ကာရပဋိဿာဝီ မနာပစာရီ ပိယဝါဒီ မုခုလ္လောကကော’တိ?

၁၈၄. ‘‘နော ဟေတံ, ဘန္တေ။ အထ ခေါ နံ မယမေဝ အဘိဝါဒေယျာမပိ , ပစ္စုဋ္ဌေယျာမပိ, အာသနေနပိ နိမန္တေယျာမ, အဘိနိမန္တေယျာမပိ နံ စီဝရပိဏ္ဍပါတသေနာသနဂိလာနပ္ပစ္စယဘေသဇ္ဇပရိက္ခာရေဟိ, ဓမ္မိကမ္ပိဿ ရက္ခာဝရဏဂုတ္တိံ သံဝိဒဟေယျာမာ’’တိ။

၁၈၅. ‘‘တံ ကိံ မညသိ, မဟာရာဇ, ယဒိ ဧဝံ သန္တေ ဟောတိ ဝါ သန္ဒိဋ္ဌိကံ သာမညဖလံ နော ဝါ’’တိ? ‘‘အဒ္ဓါ ခေါ, ဘန္တေ, ဧဝံ သန္တေ ဟောတိ သန္ဒိဋ္ဌိကံ သာမညဖလ’’န္တိ။ ‘‘ဣဒံ ခေါ တေ, မဟာရာဇ, မယာ ပဌမံ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ သန္ဒိဋ္ဌိကံ သာမညဖလံ ပညတ္တ’’န္တိ။

ဒုတိယသန္ဒိဋ္ဌိကသာမညဖလံ

၁၈၆. ‘‘သက္ကာ ပန, ဘန္တေ, အညမ္ပိ ဧဝမေဝ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ သန္ဒိဋ္ဌိကံ သာမညဖလံ ပညပေတု’’န္တိ? ‘‘သက္ကာ, မဟာရာဇ။ တေန ဟိ, မဟာရာဇ, တညေဝေတ္ထ ပဋိပုစ္ဆိဿာမိ။ ယထာ တေ ခမေယျ, တထာ နံ ဗျာကရေယျာသိ။ တံ ကိံ မညသိ, မဟာရာဇ, ဣဓ တေ အဿ ပုရိသော ကဿကော ဂဟပတိကော ကရကာရကော ရာသိဝဍ္ဎကော။ တဿ ဧဝမဿ – ‘အစ္ဆရိယံ ဝတ ဘော, အဗ္ဘုတံ ဝတ ဘော, ပုညာနံ ဂတိ, ပုညာနံ ဝိပါကော။ အယဉှိ ရာဇာ မာဂဓေါ အဇာတသတ္တု ဝေဒေဟိပုတ္တော မနုဿော, အဟမ္ပိ မနုဿော။ အယဉှိ ရာဇာ မာဂဓေါ အဇာတသတ္တု ဝေဒေဟိပုတ္တော ပဉ္စဟိ ကာမဂုဏေဟိ သမပ္ပိတော သမင္ဂီဘူတော ပရိစာရေတိ, ဒေဝေါ မညေ။ အဟံ ပနမှိဿ ကဿကော ဂဟပတိကော ကရကာရကော ရာသိဝဍ္ဎကော။ သော ဝတဿာဟံ ပုညာနိ ကရေယျံ။ ယံနူနာဟံ ကေသမဿုံ ဩဟာရေတွာ ကာသာယာနိ ဝတ္ထာနိ အစ္ဆာဒေတွာ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇေယျ’န္တိ။

‘‘သော အပရေန သမယေန အပ္ပံ ဝါ ဘောဂက္ခန္ဓံ ပဟာယ မဟန္တံ ဝါ ဘောဂက္ခန္ဓံ ပဟာယ, အပ္ပံ ဝါ ဉာတိပရိဝဋ္ဋံ ပဟာယ မဟန္တံ ဝါ ဉာတိပရိဝဋ္ဋံ ပဟာယ ကေသမဿုံ ဩဟာရေတွာ ကာသာယာနိ ဝတ္ထာနိ အစ္ဆာဒေတွာ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇေယျ။ သော ဧဝံ ပဗ္ဗဇိတော သမာနော ကာယေန သံဝုတော ဝိဟရေယျ, ဝါစာယ သံဝုတော ဝိဟရေယျ, မနသာ သံဝုတော ဝိဟရေယျ, ဃာသစ္ဆာဒနပရမတာယ သန္တုဋ္ဌော, အဘိရတော ပဝိဝေကေ။ တံ စေ တေ ပုရိသာ ဧဝမာရောစေယျုံ – ‘ယဂ္ဃေ, ဒေဝ ဇာနေယျာသိ, ယော တေ သော ပုရိသော [ယော တေ ပုရိသော (သီ.)] ကဿကော ဂဟပတိကော ကရကာရကော ရာသိဝဍ္ဎကော; သော ဒေဝ ကေသမဿုံ ဩဟာရေတွာ ကာသာယာနိ ဝတ္ထာနိ အစ္ဆာဒေတွာ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇိတော။ သော ဧဝံ ပဗ္ဗဇိတော သမာနော ကာယေန သံဝုတော ဝိဟရတိ, ဝါစာယ သံဝုတော ဝိဟရတိ, မနသာ သံဝုတော ဝိဟရတိ, ဃာသစ္ဆာဒနပရမတာယ သန္တုဋ္ဌော, အဘိရတော ပဝိဝေကေ’’တိ။ အပိ နု တွံ ဧဝံ ဝဒေယျာသိ – ‘ဧတု မေ, ဘော, သော ပုရိသော, ပုနဒေဝ ဟောတု ကဿကော ဂဟပတိကော ကရကာရကော ရာသိဝဍ္ဎကော’တိ?

၁၈၇. ‘‘နော ဟေတံ, ဘန္တေ။ အထ ခေါ နံ မယမေဝ အဘိဝါဒေယျာမပိ, ပစ္စုဋ္ဌေယျာမပိ, အာသနေနပိ နိမန္တေယျာမ, အဘိနိမန္တေယျာမပိ နံ စီဝရပိဏ္ဍပါတသေနာသနဂိလာနပ္ပစ္စယဘေသဇ္ဇပရိက္ခာရေဟိ, ဓမ္မိကမ္ပိဿ ရက္ခာဝရဏဂုတ္တိံ သံဝိဒဟေယျာမာ’’တိ။

၁၈၈. ‘‘တံ ကိံ မညသိ, မဟာရာဇ? ယဒိ ဧဝံ သန္တေ ဟောတိ ဝါ သန္ဒိဋ္ဌိကံ သာမညဖလံ နော ဝါ’’တိ? ‘‘အဒ္ဓါ ခေါ, ဘန္တေ, ဧဝံ သန္တေ ဟောတိ သန္ဒိဋ္ဌိကံ သာမညဖလ’’န္တိ ။ ‘‘ဣဒံ ခေါ တေ, မဟာရာဇ, မယာ ဒုတိယံ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ သန္ဒိဋ္ဌိကံ သာမညဖလံ ပညတ္တ’’န္တိ။

ပဏီတတရသာမညဖလံ

၁၈၉. ‘‘သက္ကာ ပန, ဘန္တေ, အညမ္ပိ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ သန္ဒိဋ္ဌိကံ သာမညဖလံ ပညပေတုံ ဣမေဟိ သန္ဒိဋ္ဌိကေဟိ သာမညဖလေဟိ အဘိက္ကန္တတရဉ္စ ပဏီတတရဉ္စာ’’တိ? ‘‘သက္ကာ, မဟာရာဇ။ တေန ဟိ, မဟာရာဇ, သုဏောဟိ, သာဓုကံ မနသိ ကရောဟိ, ဘာသိဿာမီ’’တိ။ ‘‘ဧဝံ, ဘန္တေ’’တိ ခေါ ရာဇာ မာဂဓေါ အဇာတသတ္တု ဝေဒေဟိပုတ္တော ဘဂဝတော ပစ္စဿောသိ။

၁၉၀. ဘဂဝါ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဣဓ, မဟာရာဇ, တထာဂတော လောကေ ဥပ္ပဇ္ဇတိ အရဟံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေါ ဝိဇ္ဇာစရဏသမ္ပန္နော သုဂတော လောကဝိဒူ အနုတ္တရော ပုရိသဒမ္မသာရထိ သတ္ထာ ဒေဝမနုဿာနံ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ။ သော ဣမံ လောကံ သဒေဝကံ သမာရကံ သဗြဟ္မကံ သဿမဏဗြာဟ္မဏိံ ပဇံ သဒေဝမနုဿံ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတွာ ပဝေဒေတိ။ သော ဓမ္မံ ဒေသေတိ အာဒိကလျာဏံ မဇ္ဈေကလျာဏံ ပရိယောသာနကလျာဏံ သာတ္ထံ သဗျဉ္ဇနံ, ကေဝလပရိပုဏ္ဏံ ပရိသုဒ္ဓံ ဗြဟ္မစရိယံ ပကာသေတိ။

၁၉၁. ‘‘တံ ဓမ္မံ သုဏာတိ ဂဟပတိ ဝါ ဂဟပတိပုတ္တော ဝါ အညတရသ္မိံ ဝါ ကုလေ ပစ္စာဇာတော။ သော တံ ဓမ္မံ သုတွာ တထာဂတေ သဒ္ဓံ ပဋိလဘတိ။ သော တေန သဒ္ဓါပဋိလာဘေန သမန္နာဂတော ဣတိ ပဋိသဉ္စိက္ခတိ – ‘သမ္ဗာဓေါ ဃရာဝါသော ရဇောပထော, အဗ္ဘောကာသော ပဗ္ဗဇ္ဇာ။ နယိဒံ သုကရံ အဂါရံ အဇ္ဈာဝသတာ ဧကန္တပရိပုဏ္ဏံ ဧကန္တပရိသုဒ္ဓံ သင်္ခလိခိတံ ဗြဟ္မစရိယံ စရိတုံ။ ယံနူနာဟံ ကေသမဿုံ ဩဟာရေတွာ ကာသာယာနိ ဝတ္ထာနိ အစ္ဆာဒေတွာ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇေယျ’န္တိ။

၁၉၂. ‘‘သော အပရေန သမယေန အပ္ပံ ဝါ ဘောဂက္ခန္ဓံ ပဟာယ မဟန္တံ ဝါ ဘောဂက္ခန္ဓံ ပဟာယ အပ္ပံ ဝါ ဉာတိပရိဝဋ္ဋံ ပဟာယ မဟန္တံ ဝါ ဉာတိပရိဝဋ္ဋံ ပဟာယ ကေသမဿုံ ဩဟာရေတွာ ကာသာယာနိ ဝတ္ထာနိ အစ္ဆာဒေတွာ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇတိ။

၁၉၃. ‘‘သော ဧဝံ ပဗ္ဗဇိတော သမာနော ပါတိမောက္ခသံဝရသံဝုတော ဝိဟရတိ အာစာရဂေါစရသမ္ပန္နော, အဏုမတ္တေသု ဝဇ္ဇေသု ဘယဒဿာဝီ, သမာဒါယ သိက္ခတိ သိက္ခာပဒေသု, ကာယကမ္မဝစီကမ္မေန သမန္နာဂတော ကုသလေန, ပရိသုဒ္ဓါဇီဝေါ သီလသမ္ပန္နော, ဣန္ဒ္ရိယေသု ဂုတ္တဒွါရော [ဂုတ္တဒွါရော, ဘောဇနေ မတ္တညူ (က.)], သတိသမ္ပဇညေန သမန္နာဂတော, သန္တုဋ္ဌော။

စူဠသီလံ

၁၉၄. ‘‘ကထဉ္စ, မဟာရာဇ, ဘိက္ခု သီလသမ္ပန္နော ဟောတိ? ဣဓ, မဟာရာဇ, ဘိက္ခု ပါဏာတိပါတံ ပဟာယ ပါဏာတိပါတာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ။ နိဟိတဒဏ္ဍော နိဟိတသတ္ထော လဇ္ဇီ ဒယာပန္နော သဗ္ဗပါဏဘူတဟိတာနုကမ္ပီ ဝိဟရတိ။ ဣဒမ္ပိဿ ဟောတိ သီလသ္မိံ။

‘‘အဒိန္နာဒါနံ ပဟာယ အဒိန္နာဒါနာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ ဒိန္နာဒါယီ ဒိန္နပါဋိကင္ခီ, အထေနေန သုစိဘူတေန အတ္တနာ ဝိဟရတိ။ ဣဒမ္ပိဿ ဟောတိ သီလသ္မိံ။

‘‘အဗြဟ္မစရိယံ ပဟာယ ဗြဟ္မစာရီ ဟောတိ အာရာစာရီ ဝိရတော မေထုနာ ဂါမဓမ္မာ။ ဣဒမ္ပိဿ ဟောတိ သီလသ္မိံ။

‘‘မုသာဝါဒံ ပဟာယ မုသာဝါဒါ ပဋိဝိရတော ဟောတိ သစ္စဝါဒီ သစ္စသန္ဓော ထေတော ပစ္စယိကော အဝိသံဝါဒကော လောကဿ။ ဣဒမ္ပိဿ ဟောတိ သီလသ္မိံ။

‘‘ပိသုဏံ ဝါစံ ပဟာယ ပိသုဏာယ ဝါစာယ ပဋိဝိရတော ဟောတိ; ဣတော သုတွာ န အမုတြ အက္ခာတာ ဣမေသံ ဘေဒါယ; အမုတြ ဝါ သုတွာ န ဣမေသံ အက္ခာတာ, အမူသံ ဘေဒါယ။ ဣတိ ဘိန္နာနံ ဝါ သန္ဓာတာ, သဟိတာနံ ဝါ အနုပ္ပဒါတာ, သမဂ္ဂါရာမော သမဂ္ဂရတော သမဂ္ဂနန္ဒီ သမဂ္ဂကရဏိံ ဝါစံ ဘာသိတာ ဟောတိ။ ဣဒမ္ပိဿ ဟောတိ သီလသ္မိံ။

‘‘ဖရုသံ ဝါစံ ပဟာယ ဖရုသာယ ဝါစာယ ပဋိဝိရတော ဟောတိ; ယာ သာ ဝါစာ နေလာ ကဏ္ဏသုခါ ပေမနီယာ ဟဒယင်္ဂမာ ပေါရီ ဗဟုဇနကန္တာ ဗဟုဇနမနာပါ တထာရူပိံ ဝါစံ ဘာသိတာ ဟောတိ။ ဣဒမ္ပိဿ ဟောတိ သီလသ္မိံ။

‘‘သမ္ဖပ္ပလာပံ ပဟာယ သမ္ဖပ္ပလာပါ ပဋိဝိရတော ဟောတိ ကာလဝါဒီ ဘူတဝါဒီ အတ္ထဝါဒီ ဓမ္မဝါဒီ ဝိနယဝါဒီ, နိဓါနဝတိံ ဝါစံ ဘာသိတာ ဟောတိ ကာလေန သာပဒေသံ ပရိယန္တဝတိံ အတ္ထသံဟိတံ။ ဣဒမ္ပိဿ ဟောတိ သီလသ္မိံ။

‘‘ဗီဇဂါမဘူတဂါမသမာရမ္ဘာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ။ပေ.။ ဧကဘတ္တိကော ဟောတိ ရတ္တူပရတော ဝိရတော ဝိကာလဘောဇနာ။ နစ္စဂီတဝါဒိတဝိသူကဒဿနာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ။ မာလာဂန္ဓဝိလေပနဓါရဏမဏ္ဍနဝိဘူသနဋ္ဌာနာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ။ ဥစ္စာသယနမဟာသယနာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ။ ဇာတရူပရဇတပဋိဂ္ဂဟဏာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ။ အာမကဓညပဋိဂ္ဂဟဏာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ။ အာမကမံသပဋိဂ္ဂဟဏာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ။ ဣတ္ထိကုမာရိကပဋိဂ္ဂဟဏာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ။ ဒါသိဒါသပဋိဂ္ဂဟဏာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ။ အဇေဠကပဋိဂ္ဂဟဏာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ။ ကုက္ကုဋသူကရပဋိဂ္ဂဟဏာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ။ ဟတ္ထိဂဝဿဝဠဝပဋိဂ္ဂဟဏာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ။ ခေတ္တဝတ္ထုပဋိဂ္ဂဟဏာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ ။ ဒူတေယျပဟိဏဂမနာနုယောဂါ ပဋိဝိရတော ဟောတိ။ ကယဝိက္ကယာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ။ တုလာကူဋကံသကူဋမာနကူဋာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ။ ဥက္ကောဋနဝဉ္စနနိကတိသာစိယောဂါ ပဋိဝိရတော ဟောတိ။ ဆေဒနဝဓဗန္ဓနဝိပရာမောသအာလောပသဟသာကာရာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ။ ဣဒမ္ပိဿ ဟောတိ သီလသ္မိံ။

စူဠသီလံ နိဋ္ဌိတံ။

မဇ္ဈိမသီလံ

၁၉၅. ‘‘ယထာ ဝါ ပနေကေ ဘောန္တော သမဏဗြာဟ္မဏာ သဒ္ဓါဒေယျာနိ ဘောဇနာနိ ဘုဉ္ဇိတွာ တေ ဧဝရူပံ ဗီဇဂါမဘူတဂါမသမာရမ္ဘံ အနုယုတ္တာ ဝိဟရန္တိ။ သေယျထိဒံ – မူလဗီဇံ ခန္ဓဗီဇံ ဖဠုဗီဇံ အဂ္ဂဗီဇံ ဗီဇဗီဇမေဝ ပဉ္စမံ, ဣတိ ဧဝရူပါ ဗီဇဂါမဘူတဂါမသမာရမ္ဘာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ။ ဣဒမ္ပိဿ ဟောတိ သီလသ္မိံ။

၁၉၆. ‘‘ယထာ ဝါ ပနေကေ ဘောန္တော သမဏဗြာဟ္မဏာ သဒ္ဓါဒေယျာနိ ဘောဇနာနိ ဘုဉ္ဇိတွာ တေ ဧဝရူပံ သန္နိဓိကာရပရိဘောဂံ အနုယုတ္တာ ဝိဟရန္တိ။ သေယျထိဒံ – အန္နသန္နိဓိံ ပါနသန္နိဓိံ ဝတ္ထသန္နိဓိံ ယာနသန္နိဓိံ သယနသန္နိဓိံ ဂန္ဓသန္နိဓိံ အာမိသသန္နိဓိံ, ဣတိ ဝါ ဣတိ ဧဝရူပါ သန္နိဓိကာရပရိဘောဂါ ပဋိဝိရတော ဟောတိ။ ဣဒမ္ပိဿ ဟောတိ သီလသ္မိံ။

၁၉၇. ‘‘ယထာ ဝါ ပနေကေ ဘောန္တော သမဏဗြာဟ္မဏာ သဒ္ဓါဒေယျာနိ ဘောဇနာနိ ဘုဉ္ဇိတွာ တေ ဧဝရူပံ ဝိသူကဒဿနံ အနုယုတ္တာ ဝိဟရန္တိ။ သေယျထိဒံ – နစ္စံ ဂီတံ ဝါဒိတံ ပေက္ခံ အက္ခာနံ ပါဏိဿရံ ဝေတာဠံ ကုမ္ဘထူဏံ သောဘနကံ စဏ္ဍာလံ ဝံသံ ဓေါဝနံ ဟတ္ထိယုဒ္ဓံ အဿယုဒ္ဓံ မဟိံသယုဒ္ဓံ ဥသဘယုဒ္ဓံ အဇယုဒ္ဓံ မေဏ္ဍယုဒ္ဓံ ကုက္ကုဋယုဒ္ဓံ ဝဋ္ဋကယုဒ္ဓံ ဒဏ္ဍယုဒ္ဓံ မုဋ္ဌိယုဒ္ဓံ နိဗ္ဗုဒ္ဓံ ဥယျောဓိကံ ဗလဂ္ဂံ သေနာဗ္ယူဟံ အနီကဒဿနံ ဣတိ ဝါ ဣတိ ဧဝရူပါ ဝိသူကဒဿနာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ။ ဣဒမ္ပိဿ ဟောတိ သီလသ္မိံ။

၁၉၈. ‘‘ယထာ ဝါ ပနေကေ ဘောန္တော သမဏဗြာဟ္မဏာ သဒ္ဓါဒေယျာနိ ဘောဇနာနိ ဘုဉ္ဇိတွာ တေ ဧဝရူပံ ဇူတပ္ပမာဒဋ္ဌာနာနုယောဂံ အနုယုတ္တာ ဝိဟရန္တိ။ သေယျထိဒံ – အဋ္ဌပဒံ ဒသပဒံ အာကာသံ ပရိဟာရပထံ သန္တိကံ ခလိကံ ဃဋိကံ သလာကဟတ္ထံ အက္ခံ ပင်္ဂစီရံ ဝင်္ကကံ မောက္ခစိကံ စိင်္ဂုလိကံ ပတ္တာဠှကံ ရထကံ ဓနုကံ အက္ခရိကံ မနေသိကံ ယထာဝဇ္ဇံ ဣတိ ဝါ ဣတိ ဧဝရူပါ ဇူတပ္ပမာဒဋ္ဌာနာနုယောဂါ ပဋိဝိရတော ဟောတိ။ ဣဒမ္ပိဿ ဟောတိ သီလသ္မိံ။

၁၉၉. ‘‘ယထာ ဝါ ပနေကေ ဘောန္တော သမဏဗြာဟ္မဏာ သဒ္ဓါဒေယျာနိ ဘောဇနာနိ ဘုဉ္ဇိတွာ တေ ဧဝရူပံ ဥစ္စာသယနမဟာသယနံ အနုယုတ္တာ ဝိဟရန္တိ။ သေယျထိဒံ – အာသန္ဒိံ ပလ္လင်္ကံ ဂေါနကံ စိတ္တကံ ပဋိကံ ပဋလိကံ တူလိကံ ဝိကတိကံ ဥဒ္ဒလောမိံ ဧကန္တလောမိံ ကဋ္ဋိဿံ ကောသေယျံ ကုတ္တကံ ဟတ္ထတ္ထရံ အဿတ္ထရံ ရထတ္ထရံ အဇိနပ္ပဝေဏိံ ကဒလိမိဂပဝရပစ္စတ္ထရဏံ သဥတ္တရစ္ဆဒံ ဥဘတောလောဟိတကူပဓါနံ ဣတိ ဝါ ဣတိ ဧဝရူပါ ဥစ္စာသယနမဟာသယနာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ။ ဣဒမ္ပိဿ ဟောတိ သီလသ္မိံ။

၂၀၀. ‘‘ယထာ ဝါ ပနေကေ ဘောန္တော သမဏဗြာဟ္မဏာ သဒ္ဓါဒေယျာနိ ဘောဇနာနိ ဘုဉ္ဇိတွာ တေ ဧဝရူပံ မဏ္ဍနဝိဘူသနဋ္ဌာနာနုယောဂံ အနုယုတ္တာ ဝိဟရန္တိ။ သေယျထိဒံ – ဥစ္ဆာဒနံ ပရိမဒ္ဒနံ နှာပနံ သမ္ဗာဟနံ အာဒါသံ အဉ္ဇနံ မာလာဂန္ဓဝိလေပနံ မုခစုဏ္ဏံ မုခလေပနံ ဟတ္ထဗန္ဓံ သိခါဗန္ဓံ ဒဏ္ဍံ နာဠိကံ အသိံ [ခဂ္ဂံ (သီ. ဣ.), အသိံ ခဂ္ဂံ (သျာ. ကံ.), ခဂ္ဂံ အသိံ (က.)] ဆတ္တံ စိတ္ရုပါဟနံ ဥဏှီသံ မဏိံ ဝါလဗီဇနိံ ဩဒါတာနိ ဝတ္ထာနိ ဒီဃဒသာနိ ဣတိ ဝါ ဣတိ ဧဝရူပါ မဏ္ဍနဝိဘူသနဋ္ဌာနာနုယောဂါ ပဋိဝိရတော ဟောတိ။ ဣဒမ္ပိဿ ဟောတိ သီလသ္မိံ။

၂၀၁. ‘‘ယထာ ဝါ ပနေကေ ဘောန္တော သမဏဗြာဟ္မဏာ သဒ္ဓါဒေယျာနိ ဘောဇနာနိ ဘုဉ္ဇိတွာ တေ ဧဝရူပံ တိရစ္ဆာနကထံ အနုယုတ္တာ ဝိဟရန္တိ။ သေယျထိဒံ – ရာဇကထံ စောရကထံ မဟာမတ္တကထံ သေနာကထံ ဘယကထံ ယုဒ္ဓကထံ အန္နကထံ ပါနကထံ ဝတ္ထကထံ သယနကထံ မာလာကထံ ဂန္ဓကထံ ဉာတိကထံ ယာနကထံ ဂါမကထံ နိဂမကထံ နဂရကထံ ဇနပဒကထံ ဣတ္ထိကထံ [ဣတ္ထိကထံ ပုရိသကထံ ကုမာရကထံ ကုမာရိကထံ (က.)] သူရကထံ ဝိသိခါကထံ ကုမ္ဘဋ္ဌာနကထံ ပုဗ္ဗပေတကထံ နာနတ္တကထံ လောကက္ခာယိကံ သမုဒ္ဒက္ခာယိကံ ဣတိဘဝါဘဝကထံ ဣတိ ဝါ ဣတိ ဧဝရူပါယ တိရစ္ဆာနကထာယ ပဋိဝိရတော ဟောတိ။ ဣဒမ္ပိဿ ဟောတိ သီလသ္မိံ။

၂၀၂. ‘‘ယထာ ဝါ ပနေကေ ဘောန္တော သမဏဗြာဟ္မဏာ သဒ္ဓါဒေယျာနိ ဘောဇနာနိ ဘုဉ္ဇိတွာ တေ ဧဝရူပံ ဝိဂ္ဂါဟိကကထံ အနုယုတ္တာ ဝိဟရန္တိ။ သေယျထိဒံ – န တွံ ဣမံ ဓမ္မဝိနယံ အာဇာနာသိ, အဟံ ဣမံ ဓမ္မဝိနယံ အာဇာနာမိ, ကိံ တွံ ဣမံ ဓမ္မဝိနယံ အာဇာနိဿသိ, မိစ္ဆာ ပဋိပန္နော တ္ဝမသိ, အဟမသ္မိ သမ္မာ ပဋိပန္နော, သဟိတံ မေ, အသဟိတံ တေ, ပုရေ ဝစနီယံ ပစ္ဆာ အဝစ, ပစ္ဆာ ဝစနီယံ ပုရေ အဝစ, အဓိစိဏ္ဏံ တေ ဝိပရာဝတ္တံ, အာရောပိတော တေ ဝါဒေါ, နိဂ္ဂဟိတော တ္ဝမသိ, စရ ဝါဒပ္ပမောက္ခာယ, နိဗ္ဗေဌေဟိ ဝါ သစေ ပဟောသီတိ ဣတိ ဝါ ဣတိ ဧဝရူပါယ ဝိဂ္ဂါဟိကကထာယ ပဋိဝိရတော ဟောတိ။ ဣဒမ္ပိဿ ဟောတိ သီလသ္မိံ။

၂၀၃. ‘‘ယထာ ဝါ ပနေကေ ဘောန္တော သမဏဗြာဟ္မဏာ သဒ္ဓါဒေယျာနိ ဘောဇနာနိ ဘုဉ္ဇိတွာ တေ ဧဝရူပံ ဒူတေယျပဟိဏဂမနာနုယောဂံ အနုယုတ္တာ ဝိဟရန္တိ။ သေယျထိဒံ – ရညံ, ရာဇမဟာမတ္တာနံ, ခတ္တိယာနံ, ဗြာဟ္မဏာနံ, ဂဟပတိကာနံ, ကုမာရာနံ – ‘ဣဓ ဂစ္ဆ, အမုတြာဂစ္ဆ, ဣဒံ ဟရ, အမုတြ ဣဒံ အာဟရာ’တိ ဣတိ ဝါ ဣတိ ဧဝရူပါ ဒူတေယျပဟိဏဂမနာနုယောဂါ ပဋိဝိရတော ဟောတိ။ ဣဒမ္ပိဿ ဟောတိ သီလသ္မိံ။

၂၀၄. ‘‘ယထာ ဝါ ပနေကေ ဘောန္တော သမဏဗြာဟ္မဏာ သဒ္ဓါဒေယျာနိ ဘောဇနာနိ ဘုဉ္ဇိတွာ တေ ကုဟကာ စ ဟောန္တိ လပကာ စ နေမိတ္တိကာ စ နိပ္ပေသိကာ စ လာဘေန လာဘံ နိဇိဂီံသိတာရော စ။ ဣတိ ဧဝရူပါ ကုဟနလပနာ ပဋိဝိရတော ဟောတိ။ ဣဒမ္ပိဿ ဟောတိ သီလသ္မိံ’’။

မဇ္ဈိမသီလံ နိဋ္ဌိတံ။

မဟာသီလံ

၂၀၅. ‘‘ယထာ ဝါ ပနေကေ ဘောန္တော သမဏဗြာဟ္မဏာ သဒ္ဓါဒေယျာနိ ဘောဇနာနိ ဘုဉ္ဇိတွာ တေ ဧဝရူပါယ တိရစ္ဆာနဝိဇ္ဇာယ မိစ္ဆာဇီဝေန ဇီဝိတံ ကပ္ပေန္တိ။ သေယျထိဒံ – အင်္ဂံ နိမိတ္တံ ဥပ္ပါတံ သုပိနံ လက္ခဏံ မူသိကစ္ဆိန္နံ အဂ္ဂိဟောမံ ဒဗ္ဗိဟောမံ ထုသဟောမံ ကဏဟောမံ တဏ္ဍုလဟောမံ သပ္ပိဟောမံ တေလဟောမံ မုခဟောမံ လောဟိတဟောမံ အင်္ဂဝိဇ္ဇာ ဝတ္ထုဝိဇ္ဇာ ခတ္တဝိဇ္ဇာ သိဝဝိဇ္ဇာ ဘူတဝိဇ္ဇာ ဘူရိဝိဇ္ဇာ အဟိဝိဇ္ဇာ ဝိသဝိဇ္ဇာ ဝိစ္ဆိကဝိဇ္ဇာ မူသိကဝိဇ္ဇာ သကုဏဝိဇ္ဇာ ဝါယသဝိဇ္ဇာ ပက္ကဇ္ဈာနံ သရပရိတ္တာဏံ မိဂစက္ကံ ဣတိ ဝါ ဣတိ ဧဝရူပါယ တိရစ္ဆာနဝိဇ္ဇာယ မိစ္ဆာဇီဝါ ပဋိဝိရတော ဟောတိ။ ဣဒမ္ပိဿ ဟောတိ သီလသ္မိံ။

၂၀၆. ‘‘ယထာ ဝါ ပနေကေ ဘောန္တော သမဏဗြာဟ္မဏာ သဒ္ဓါဒေယျာနိ ဘောဇနာနိ ဘုဉ္ဇိတွာ တေ ဧဝရူပါယ တိရစ္ဆာနဝိဇ္ဇာယ မိစ္ဆာဇီဝေန ဇီဝိတံ ကပ္ပေန္တိ။ သေယျထိဒံ – မဏိလက္ခဏံ ဝတ္ထလက္ခဏံ ဒဏ္ဍလက္ခဏံ သတ္ထလက္ခဏံ အသိလက္ခဏံ ဥသုလက္ခဏံ ဓနုလက္ခဏံ အာဝုဓလက္ခဏံ ဣတ္ထိလက္ခဏံ ပုရိသလက္ခဏံ ကုမာရလက္ခဏံ ကုမာရိလက္ခဏံ ဒါသလက္ခဏံ ဒါသိလက္ခဏံ ဟတ္ထိလက္ခဏံ အဿလက္ခဏံ မဟိံသလက္ခဏံ ဥသဘလက္ခဏံ ဂေါလက္ခဏံ အဇလက္ခဏံ မေဏ္ဍလက္ခဏံ ကုက္ကုဋလက္ခဏံ ဝဋ္ဋကလက္ခဏံ ဂေါဓါလက္ခဏံ ကဏ္ဏိကလက္ခဏံ ကစ္ဆပလက္ခဏံ မိဂလက္ခဏံ ဣတိ ဝါ ဣတိ ဧဝရူပါယ တိရစ္ဆာနဝိဇ္ဇာယ မိစ္ဆာဇီဝါ ပဋိဝိရတော ဟောတိ။ ဣဒမ္ပိဿ ဟောတိ သီလသ္မိံ။

၂၀၇. ‘‘ယထာ ဝါ ပနေကေ ဘောန္တော သမဏဗြာဟ္မဏာ သဒ္ဓါဒေယျာနိ ဘောဇနာနိ ဘုဉ္ဇိတွာ တေ ဧဝရူပါယ တိရစ္ဆာနဝိဇ္ဇာယ မိစ္ဆာဇီဝေန ဇီဝိတံ ကပ္ပေန္တိ။ သေယျထိဒံ – ရညံ နိယျာနံ ဘဝိဿတိ, ရညံ အနိယျာနံ ဘဝိဿတိ, အဗ္ဘန္တရာနံ ရညံ ဥပယာနံ ဘဝိဿတိ, ဗာဟိရာနံ ရညံ အပယာနံ ဘဝိဿတိ, ဗာဟိရာနံ ရညံ ဥပယာနံ ဘဝိဿတိ, အဗ္ဘန္တရာနံ ရညံ အပယာနံ ဘဝိဿတိ, အဗ္ဘန္တရာနံ ရညံ ဇယော ဘဝိဿတိ, ဗာဟိရာနံ ရညံ ပရာဇယော ဘဝိဿတိ, ဗာဟိရာနံ ရညံ ဇယော ဘဝိဿတိ, အဗ္ဘန္တရာနံ ရညံ ပရာဇယော ဘဝိဿတိ, ဣတိ ဣမဿ ဇယော ဘဝိဿတိ, ဣမဿ ပရာဇယော ဘဝိဿတိ ဣတိ ဝါ ဣတိ ဧဝရူပါယ တိရစ္ဆာနဝိဇ္ဇာယ မိစ္ဆာဇီဝါ ပဋိဝိရတော ဟောတိ။ ဣဒမ္ပိဿ ဟောတိ သီလသ္မိံ။

၂၀၈. ‘‘ယထာ ဝါ ပနေကေ ဘောန္တော သမဏဗြာဟ္မဏာ သဒ္ဓါဒေယျာနိ ဘောဇနာနိ ဘုဉ္ဇိတွာ တေ ဧဝရူပါယ တိရစ္ဆာနဝိဇ္ဇာယ မိစ္ဆာဇီဝေန ဇီဝိတံ ကပ္ပေန္တိ။ သေယျထိဒံ – စန္ဒဂ္ဂါဟော ဘဝိဿတိ, သူရိယဂ္ဂါဟော ဘဝိဿတိ, နက္ခတ္တဂ္ဂါဟော ဘဝိဿတိ, စန္ဒိမသူရိယာနံ ပထဂမနံ ဘဝိဿတိ, စန္ဒိမသူရိယာနံ ဥပ္ပထဂမနံ ဘဝိဿတိ, နက္ခတ္တာနံ ပထဂမနံ ဘဝိဿတိ, နက္ခတ္တာနံ ဥပ္ပထဂမနံ ဘဝိဿတိ , ဥက္ကာပါတော ဘဝိဿတိ, ဒိသာဍာဟော ဘဝိဿတိ, ဘူမိစာလော ဘဝိဿတိ, ဒေဝဒုဒြဘိ ဘဝိဿတိ, စန္ဒိမသူရိယနက္ခတ္တာနံ ဥဂ္ဂမနံ ဩဂမနံ သံကိလေသံ ဝေါဒါနံ ဘဝိဿတိ, ဧဝံဝိပါကော စန္ဒဂ္ဂါဟော ဘဝိဿတိ, ဧဝံဝိပါကော သူရိယဂ္ဂါဟော ဘဝိဿတိ, ဧဝံဝိပါကော နက္ခတ္တဂ္ဂါဟော ဘဝိဿတိ, ဧဝံဝိပါကံ စန္ဒိမသူရိယာနံ ပထဂမနံ ဘဝိဿတိ, ဧဝံဝိပါကံ စန္ဒိမသူရိယာနံ ဥပ္ပထဂမနံ ဘဝိဿတိ, ဧဝံဝိပါကံ နက္ခတ္တာနံ ပထဂမနံ ဘဝိဿတိ, ဧဝံဝိပါကံ နက္ခတ္တာနံ ဥပ္ပထဂမနံ ဘဝိဿတိ, ဧဝံဝိပါကော ဥက္ကာပါတော ဘဝိဿတိ, ဧဝံဝိပါကော ဒိသာဍာဟော ဘဝိဿတိ, ဧဝံဝိပါကော ဘူမိစာလော ဘဝိဿတိ, ဧဝံဝိပါကော ဒေဝဒုဒြဘိ ဘဝိဿတိ, ဧဝံဝိပါကံ စန္ဒိမသူရိယနက္ခတ္တာနံ ဥဂ္ဂမနံ ဩဂမနံ သံကိလေသံ ဝေါဒါနံ ဘဝိဿတိ ဣတိ ဝါ ဣတိ ဧဝရူပါယ တိရစ္ဆာနဝိဇ္ဇာယ မိစ္ဆာဇီဝါ ပဋိဝိရတော ဟောတိ။ ဣဒမ္ပိဿ ဟောတိ သီလသ္မိံ။

၂၀၉. ‘‘ယထာ ဝါ ပနေကေ ဘောန္တော သမဏဗြာဟ္မဏာ သဒ္ဓါဒေယျာနိ ဘောဇနာနိ ဘုဉ္ဇိတွာ တေ ဧဝရူပါယ တိရစ္ဆာနဝိဇ္ဇာယ မိစ္ဆာဇီဝေန ဇီဝိတံ ကပ္ပေန္တိ။ သေယျထိဒံ – သုဝုဋ္ဌိကာ ဘဝိဿတိ, ဒုဗ္ဗုဋ္ဌိကာ ဘဝိဿတိ, သုဘိက္ခံ ဘဝိဿတိ, ဒုဗ္ဘိက္ခံ ဘဝိဿတိ, ခေမံ ဘဝိဿတိ, ဘယံ ဘဝိဿတိ, ရောဂေါ ဘဝိဿတိ, အာရောဂ္ယံ ဘဝိဿတိ, မုဒ္ဒါ, ဂဏနာ, သင်္ခါနံ, ကာဝေယျံ, လောကာယတံ ဣတိ ဝါ ဣတိ ဧဝရူပါယ တိရစ္ဆာနဝိဇ္ဇာယ မိစ္ဆာဇီဝါ ပဋိဝိရတော ဟောတိ။ ဣဒမ္ပိဿ ဟောတိ သီလသ္မိံ။

၂၁၀. ‘‘ယထာ ဝါ ပနေကေ ဘောန္တော သမဏဗြာဟ္မဏာ သဒ္ဓါဒေယျာနိ ဘောဇနာနိ ဘုဉ္ဇိတွာ တေ ဧဝရူပါယ တိရစ္ဆာနဝိဇ္ဇာယ မိစ္ဆာဇီဝေန ဇီဝိတံ ကပ္ပေန္တိ။ သေယျထိဒံ – အာဝါဟနံ ဝိဝါဟနံ သံဝရဏံ ဝိဝရဏံ သင်္ကိရဏံ ဝိကိရဏံ သုဘဂကရဏံ ဒုဗ္ဘဂကရဏံ ဝိရုဒ္ဓဂဗ္ဘကရဏံ ဇိဝှာနိဗန္ဓနံ ဟနုသံဟနနံ ဟတ္ထာဘိဇပ္ပနံ ဟနုဇပ္ပနံ ကဏ္ဏဇပ္ပနံ အာဒါသပဉ္ဟံ ကုမာရိကပဉ္ဟံ ဒေဝပဉ္ဟံ အာဒိစ္စုပဋ္ဌာနံ မဟတုပဋ္ဌာနံ အဗ္ဘုဇ္ဇလနံ သိရိဝှာယနံ ဣတိ ဝါ ဣတိ ဧဝရူပါယ တိရစ္ဆာနဝိဇ္ဇာယ မိစ္ဆာဇီဝါ ပဋိဝိရတော ဟောတိ။ ဣဒမ္ပိဿ ဟောတိ သီလသ္မိံ။

၂၁၁. ‘‘ယထာ ဝါ ပနေကေ ဘောန္တော သမဏဗြာဟ္မဏာ သဒ္ဓါဒေယျာနိ ဘောဇနာနိ ဘုဉ္ဇိတွာ တေ ဧဝရူပါယ တိရစ္ဆာနဝိဇ္ဇာယ မိစ္ဆာဇီဝေန ဇီဝိတံ ကပ္ပေန္တိ ။ သေယျထိဒံ – သန္တိကမ္မံ ပဏိဓိကမ္မံ ဘူတကမ္မံ ဘူရိကမ္မံ ဝဿကမ္မံ ဝေါဿကမ္မံ ဝတ္ထုကမ္မံ ဝတ္ထုပရိကမ္မံ အာစမနံ နှာပနံ ဇုဟနံ ဝမနံ ဝိရေစနံ ဥဒ္ဓံဝိရေစနံ အဓေါဝိရေစနံ သီသဝိရေစနံ ကဏ္ဏတေလံ နေတ္တတပ္ပနံ နတ္ထုကမ္မံ အဉ္ဇနံ ပစ္စဉ္ဇနံ သာလာကိယံ သလ္လကတ္တိယံ ဒါရကတိကိစ္ဆာ, မူလဘေသဇ္ဇာနံ အနုပ္ပဒါနံ, ဩသဓီနံ ပဋိမောက္ခော ဣတိ ဝါ ဣတိ ဧဝရူပါယ တိရစ္ဆာနဝိဇ္ဇာယ မိစ္ဆာဇီဝါ ပဋိဝိရတော ဟောတိ။ ဣဒမ္ပိဿ ဟောတိ သီလသ္မိံ။

၂၁၂. ‘‘သ ခေါ သော, မဟာရာဇ, ဘိက္ခု ဧဝံ သီလသမ္ပန္နော န ကုတောစိ ဘယံ သမနုပဿတိ, ယဒိဒံ သီလသံဝရတော။ သေယျထာပိ – မဟာရာဇ, ရာဇာ ခတ္တိယော မုဒ္ဓါဘိသိတ္တော နိဟတပစ္စာမိတ္တော န ကုတောစိ ဘယံ သမနုပဿတိ, ယဒိဒံ ပစ္စတ္ထိကတော; ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ဘိက္ခု ဧဝံ သီလသမ္ပန္နော န ကုတောစိ ဘယံ သမနုပဿတိ, ယဒိဒံ သီလသံဝရတော။ သော ဣမိနာ အရိယေန သီလက္ခန္ဓေန သမန္နာဂတော အဇ္ဈတ္တံ အနဝဇ္ဇသုခံ ပဋိသံဝေဒေတိ။ ဧဝံ ခေါ, မဟာရာဇ, ဘိက္ခု သီလသမ္ပန္နော ဟောတိ။

မဟာသီလံ နိဋ္ဌိတံ။

ဣန္ဒ္ရိယသံဝရော

၂၁၃. ‘‘ကထဉ္စ, မဟာရာဇ, ဘိက္ခု ဣန္ဒ္ရိယေသု ဂုတ္တဒွါရော ဟောတိ? ဣဓ, မဟာရာဇ, ဘိက္ခု စက္ခုနာ ရူပံ ဒိသွာ န နိမိတ္တဂ္ဂါဟီ ဟောတိ နာနုဗျဉ္ဇနဂ္ဂါဟီ။ ယတွာဓိကရဏမေနံ စက္ခုန္ဒ္ရိယံ အသံဝုတံ ဝိဟရန္တံ အဘိဇ္ဈာ ဒေါမနဿာ ပါပကာ အကုသလာ ဓမ္မာ အနွာဿဝေယျုံ, တဿ သံဝရာယ ပဋိပဇ္ဇတိ, ရက္ခတိ စက္ခုန္ဒ္ရိယံ, စက္ခုန္ဒ္ရိယေ သံဝရံ အာပဇ္ဇတိ။ သောတေန သဒ္ဒံ သုတွာ။ပေ.။ ဃာနေန ဂန္ဓံ ဃာယိတွာ။ပေ.။ ဇိဝှာယ ရသံ သာယိတွာ။ပေ.။ ကာယေန ဖောဋ္ဌဗ္ဗံ ဖုသိတွာ။ပေ.။ မနသာ ဓမ္မံ ဝိညာယ န နိမိတ္တဂ္ဂါဟီ ဟောတိ နာနုဗျဉ္ဇနဂ္ဂါဟီ။ ယတွာဓိကရဏမေနံ မနိန္ဒ္ရိယံ အသံဝုတံ ဝိဟရန္တံ အဘိဇ္ဈာ ဒေါမနဿာ ပါပကာ အကုသလာ ဓမ္မာ အနွာဿဝေယျုံ, တဿ သံဝရာယ ပဋိပဇ္ဇတိ, ရက္ခတိ မနိန္ဒ္ရိယံ, မနိန္ဒ္ရိယေ သံဝရံ အာပဇ္ဇတိ။ သော ဣမိနာ အရိယေန ဣန္ဒ္ရိယသံဝရေန သမန္နာဂတော အဇ္ဈတ္တံ အဗျာသေကသုခံ ပဋိသံဝေဒေတိ။ ဧဝံ ခေါ, မဟာရာဇ, ဘိက္ခု ဣန္ဒ္ရိယေသု ဂုတ္တဒွါရော ဟောတိ။

သတိသမ္ပဇညံ

၂၁၄. ‘‘ကထဉ္စ , မဟာရာဇ, ဘိက္ခု သတိသမ္ပဇညေန သမန္နာဂတော ဟောတိ? ဣဓ, မဟာရာဇ, ဘိက္ခု အဘိက္ကန္တေ ပဋိက္ကန္တေ သမ္ပဇာနကာရီ ဟောတိ, အာလောကိတေ ဝိလောကိတေ သမ္ပဇာနကာရီ ဟောတိ, သမိဉ္ဇိတေ ပသာရိတေ သမ္ပဇာနကာရီ ဟောတိ, သံဃာဋိပတ္တစီဝရဓါရဏေ သမ္ပဇာနကာရီ ဟောတိ, အသိတေ ဣတေ ခါယိတေ သာယိတေ သမ္ပဇာနကာရီ ဟောတိ, ဥစ္စာရပဿာဝကမ္မေ သမ္ပဇာနကာရီ ဟောတိ, ဂတေ ဌိတေ နိသိန္နေ သုတ္တေ ဇာဂရိတေ ဘာသိတေ တုဏှီဘာဝေ သမ္ပဇာနကာရီ ဟောတိ။ ဧဝံ ခေါ, မဟာရာဇ , ဘိက္ခု သတိသမ္ပဇညေန သမန္နာဂတော ဟောတိ။

သန္တောသော

၂၁၅. ‘‘ကထဉ္စ, မဟာရာဇ, ဘိက္ခု သန္တုဋ္ဌော ဟောတိ? ဣဓ, မဟာရာဇ, ဘိက္ခု သန္တုဋ္ဌော ဟောတိ ကာယပရိဟာရိကေန စီဝရေန, ကုစ္ဆိပရိဟာရိကေန ပိဏ္ဍပါတေန ။ သော ယေန ယေနေဝ ပက္ကမတိ, သမာဒါယေဝ ပက္ကမတိ။ သေယျထာပိ, မဟာရာဇ, ပက္ခီ သကုဏော ယေန ယေနေဝ ဍေတိ, သပတ္တဘာရောဝ ဍေတိ။ ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ဘိက္ခု သန္တုဋ္ဌော ဟောတိ ကာယပရိဟာရိကေန စီဝရေန ကုစ္ဆိပရိဟာရိကေန ပိဏ္ဍပါတေန။ သော ယေန ယေနေဝ ပက္ကမတိ, သမာဒါယေဝ ပက္ကမတိ။ ဧဝံ ခေါ, မဟာရာဇ, ဘိက္ခု သန္တုဋ္ဌော ဟောတိ။

နီဝရဏပ္ပဟာနံ

၂၁၆. ‘‘သော ဣမိနာ စ အရိယေန သီလက္ခန္ဓေန သမန္နာဂတော, ဣမိနာ စ အရိယေန ဣန္ဒ္ရိယသံဝရေန သမန္နာဂတော, ဣမိနာ စ အရိယေန သတိသမ္ပဇညေန သမန္နာဂတော, ဣမာယ စ အရိယာယ သန္တုဋ္ဌိယာ သမန္နာဂတော, ဝိဝိတ္တံ သေနာသနံ ဘဇတိ အရညံ ရုက္ခမူလံ ပဗ္ဗတံ ကန္ဒရံ ဂိရိဂုဟံ သုသာနံ ဝနပတ္ထံ အဗ္ဘောကာသံ ပလာလပုဉ္ဇံ။ သော ပစ္ဆာဘတ္တံ ပိဏ္ဍပါတပ္ပဋိက္ကန္တော နိသီဒတိ ပလ္လင်္ကံ အာဘုဇိတွာ ဥဇုံ ကာယံ ပဏိဓါယ ပရိမုခံ သတိံ ဥပဋ္ဌပေတွာ။

၂၁၇. ‘‘သော အဘိဇ္ဈံ လောကေ ပဟာယ ဝိဂတာဘိဇ္ဈေန စေတသာ ဝိဟရတိ, အဘိဇ္ဈာယ စိတ္တံ ပရိသောဓေတိ။ ဗျာပါဒပဒေါသံ ပဟာယ အဗျာပန္နစိတ္တော ဝိဟရတိ သဗ္ဗပါဏဘူတဟိတာနုကမ္ပီ, ဗျာပါဒပဒေါသာ စိတ္တံ ပရိသောဓေတိ။ ထိနမိဒ္ဓံ ပဟာယ ဝိဂတထိနမိဒ္ဓေါ ဝိဟရတိ အာလောကသညီ, သတော သမ္ပဇာနော, ထိနမိဒ္ဓါ စိတ္တံ ပရိသောဓေတိ။ ဥဒ္ဓစ္စကုက္ကုစ္စံ ပဟာယ အနုဒ္ဓတော ဝိဟရတိ, အဇ္ဈတ္တံ ဝူပသန္တစိတ္တော, ဥဒ္ဓစ္စကုက္ကုစ္စာ စိတ္တံ ပရိသောဓေတိ။ ဝိစိကိစ္ဆံ ပဟာယ တိဏ္ဏဝိစိကိစ္ဆော ဝိဟရတိ, အကထံကထီ ကုသလေသု ဓမ္မေသု, ဝိစိကိစ္ဆာယ စိတ္တံ ပရိသောဓေတိ။

၂၁၈. ‘‘သေယျထာပိ , မဟာရာဇ, ပုရိသော ဣဏံ အာဒါယ ကမ္မန္တေ ပယောဇေယျ။ တဿ တေ ကမ္မန္တာ သမိဇ္ဈေယျုံ။ သော ယာနိ စ ပေါရာဏာနိ ဣဏမူလာနိ, တာနိ စ ဗျန္တိံ ကရေယျ [ဗျန္တီကရေယျ (သီ. သျာ. ကံ.)], သိယာ စဿ ဥတ္တရိံ အဝသိဋ္ဌံ ဒါရဘရဏာယ။ တဿ ဧဝမဿ – ‘အဟံ ခေါ ပုဗ္ဗေ ဣဏံ အာဒါယ ကမ္မန္တေ ပယောဇေသိံ။ တဿ မေ တေ ကမ္မန္တာ သမိဇ္ဈိံသု။ သောဟံ ယာနိ စ ပေါရာဏာနိ ဣဏမူလာနိ, တာနိ စ ဗျန္တိံ အကာသိံ, အတ္ထိ စ မေ ဥတ္တရိံ အဝသိဋ္ဌံ ဒါရဘရဏာယာ’တိ။ သော တတောနိဒါနံ လဘေထ ပါမောဇ္ဇံ, အဓိဂစ္ဆေယျ သောမနဿံ။

၂၁၉. ‘‘သေယျထာပိ, မဟာရာဇ, ပုရိသော အာဗာဓိကော အဿ ဒုက္ခိတော ဗာဠှဂိလာနော; ဘတ္တဉ္စဿ နစ္ဆာဒေယျ, န စဿ ကာယေ ဗလမတ္တာ။ သော အပရေန သမယေန တမှာ အာဗာဓါ မုစ္စေယျ; ဘတ္တံ စဿ ဆာဒေယျ, သိယာ စဿ ကာယေ ဗလမတ္တာ။ တဿ ဧဝမဿ – ‘အဟံ ခေါ ပုဗ္ဗေ အာဗာဓိကော အဟောသိံ ဒုက္ခိတော ဗာဠှဂိလာနော; ဘတ္တဉ္စ မေ နစ္ဆာဒေသိ, န စ မေ အာသိ [န စဿ မေ (က.)] ကာယေ ဗလမတ္တာ။ သောမှိ ဧတရဟိ တမှာ အာဗာဓါ မုတ္တော; ဘတ္တဉ္စ မေ ဆာဒေတိ, အတ္ထိ စ မေ ကာယေ ဗလမတ္တာ’တိ။ သော တတောနိဒါနံ လဘေထ ပါမောဇ္ဇံ, အဓိဂစ္ဆေယျ သောမနဿံ။

၂၂၀. ‘‘သေယျထာပိ, မဟာရာဇ, ပုရိသော ဗန္ဓနာဂါရေ ဗဒ္ဓေါ အဿ။ သော အပရေန သမယေန တမှာ ဗန္ဓနာဂါရာ မုစ္စေယျ သောတ္ထိနာ အဗ္ဘယေန [ဥဗ္ဗယေန (သီ. က.)], န စဿ ကိဉ္စိ ဘောဂါနံ ဝယော။ တဿ ဧဝမဿ – ‘အဟံ ခေါ ပုဗ္ဗေ ဗန္ဓနာဂါရေ ဗဒ္ဓေါ အဟောသိံ, သောမှိ ဧတရဟိ တမှာ ဗန္ဓနာဂါရာ မုတ္တော သောတ္ထိနာ အဗ္ဘယေန။ နတ္ထိ စ မေ ကိဉ္စိ ဘောဂါနံ ဝယော’တိ။ သော တတောနိဒါနံ လဘေထ ပါမောဇ္ဇံ, အဓိဂစ္ဆေယျ သောမနဿံ။

၂၂၁. ‘‘သေယျထာပိ, မဟာရာဇ, ပုရိသော ဒါသော အဿ အနတ္တာဓီနော ပရာဓီနော န ယေနကာမံဂမော။ သော အပရေန သမယေန တမှာ ဒါသဗျာ မုစ္စေယျ အတ္တာဓီနော အပရာဓီနော ဘုဇိဿော ယေနကာမံဂမော။ တဿ ဧဝမဿ – ‘အဟံ ခေါ ပုဗ္ဗေ ဒါသော အဟောသိံ အနတ္တာဓီနော ပရာဓီနော န ယေနကာမံဂမော။ သောမှိ ဧတရဟိ တမှာ ဒါသဗျာ မုတ္တော အတ္တာဓီနော အပရာဓီနော ဘုဇိဿော ယေနကာမံဂမော’တိ။ သော တတောနိဒါနံ လဘေထ ပါမောဇ္ဇံ, အဓိဂစ္ဆေယျ သောမနဿံ။

၂၂၂. ‘‘သေယျထာပိ, မဟာရာဇ, ပုရိသော သဓနော သဘောဂေါ ကန္တာရဒ္ဓါနမဂ္ဂံ ပဋိပဇ္ဇေယျ ဒုဗ္ဘိက္ခံ သပ္ပဋိဘယံ။ သော အပရေန သမယေန တံ ကန္တာရံ နိတ္ထရေယျ သောတ္ထိနာ, ဂါမန္တံ အနုပါပုဏေယျ ခေမံ အပ္ပဋိဘယံ။ တဿ ဧဝမဿ – ‘အဟံ ခေါ ပုဗ္ဗေ သဓနော သဘောဂေါ ကန္တာရဒ္ဓါနမဂ္ဂံ ပဋိပဇ္ဇိံ ဒုဗ္ဘိက္ခံ သပ္ပဋိဘယံ။ သောမှိ ဧတရဟိ တံ ကန္တာရံ နိတ္ထိဏ္ဏော သောတ္ထိနာ, ဂါမန္တံ အနုပ္ပတ္တော ခေမံ အပ္ပဋိဘယ’န္တိ။ သော တတောနိဒါနံ လဘေထ ပါမောဇ္ဇံ, အဓိဂစ္ဆေယျ သောမနဿံ။

၂၂၃. ‘‘ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ဘိက္ခု ယထာ ဣဏံ ယထာ ရောဂံ ယထာ ဗန္ဓနာဂါရံ ယထာ ဒါသဗျံ ယထာ ကန္တာရဒ္ဓါနမဂ္ဂံ, ဧဝံ ဣမေ ပဉ္စ နီဝရဏေ အပ္ပဟီနေ အတ္တနိ သမနုပဿတိ။

၂၂၄. ‘‘သေယျထာပိ, မဟာရာဇ, ယထာ အာဏဏ္ယံ ယထာ အာရောဂ္ယံ ယထာ ဗန္ဓနာမောက္ခံ ယထာ ဘုဇိဿံ ယထာ ခေမန္တဘူမိံ; ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ဘိက္ခု ဣမေ ပဉ္စ နီဝရဏေ ပဟီနေ အတ္တနိ သမနုပဿတိ။

၂၂၅. ‘‘တဿိမေ ပဉ္စ နီဝရဏေ ပဟီနေ အတ္တနိ သမနုပဿတော ပါမောဇ္ဇံ ဇာယတိ, ပမုဒိတဿ ဣတိ ဇာယတိ, ဣတိမနဿ ကာယော ပဿမ္ဘတိ, ပဿဒ္ဓကာယော သုခံ ဝေဒေတိ, သုခိနော စိတ္တံ သမာဓိယတိ။

ပဌမဇ္ဈာနံ

၂၂၆. ‘‘သော ဝိဝိစ္စေဝ ကာမေဟိ, ဝိဝိစ္စ အကုသလေဟိ ဓမ္မေဟိ သဝိတက္ကံ သဝိစာရံ ဝိဝေကဇံ ဣတိသုခံ ပဌမံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ သော ဣမမေဝ ကာယံ ဝိဝေကဇေန ဣတိသုခေန အဘိသန္ဒေတိ ပရိသန္ဒေတိ ပရိပူရေတိ ပရိပ္ဖရတိ, နာဿ ကိဉ္စိ သဗ္ဗာဝတော ကာယဿ ဝိဝေကဇေန ဣတိသုခေန အပ္ဖုဋံ ဟောတိ။

၂၂၇. ‘‘သေယျထာပိ , မဟာရာဇ, ဒက္ခော နှာပကော ဝါ နှာပကန္တေဝါသီ ဝါ ကံသထာလေ နှာနီယစုဏ္ဏာနိ အာကိရိတွာ ဥဒကေန ပရိပ္ဖောသကံ ပရိပ္ဖောသကံ သန္နေယျ, သာယံ နှာနီယပိဏ္ဍိ သ္နေဟာနုဂတာ သ္နေဟပရေတာ သန္တရဗာဟိရာ ဖုဋာ သ္နေဟေန, န စ ပဂ္ဃရဏီ; ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ဘိက္ခု ဣမမေဝ ကာယံ ဝိဝေကဇေန ဣတိသုခေန အဘိသန္ဒေတိ ပရိသန္ဒေတိ ပရိပူရေတိ ပရိပ္ဖရတိ, နာဿ ကိဉ္စိ သဗ္ဗာဝတော ကာယဿ ဝိဝေကဇေန ဣတိသုခေန အပ္ဖုဋံ ဟောတိ။ ဣဒမ္ပိ ခေါ, မဟာရာဇ, သန္ဒိဋ္ဌိကံ သာမညဖလံ ပုရိမေဟိ သန္ဒိဋ္ဌိကေဟိ သာမညဖလေဟိ အဘိက္ကန္တတရဉ္စ ပဏီတတရဉ္စ။

ဒုတိယဇ္ဈာနံ

၂၂၈. ‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, ဘိက္ခု ဝိတက္ကဝိစာရာနံ ဝူပသမာ အဇ္ဈတ္တံ သမ္ပသာဒနံ စေတသော ဧကောဒိဘာဝံ အဝိတက္ကံ အဝိစာရံ သမာဓိဇံ ဣတိသုခံ ဒုတိယံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ သော ဣမမေဝ ကာယံ သမာဓိဇေန ဣတိသုခေန အဘိသန္ဒေတိ ပရိသန္ဒေတိ ပရိပူရေတိ ပရိပ္ဖရတိ, နာဿ ကိဉ္စိ သဗ္ဗာဝတော ကာယဿ သမာဓိဇေန ဣတိသုခေန အပ္ဖုဋံ ဟောတိ။

၂၂၉. ‘‘သေယျထာပိ, မဟာရာဇ, ဥဒကရဟဒေါ ဂမ္ဘီရော ဥဗ္ဘိဒေါဒကော [ဥဗ္ဘိတောဒကော (သျာ. ကံ. က.)] တဿ နေဝဿ ပုရတ္ထိမာယ ဒိသာယ ဥဒကဿ အာယမုခံ, န ဒက္ခိဏာယ ဒိသာယ ဥဒကဿ အာယမုခံ, န ပစ္ဆိမာယ ဒိသာယ ဥဒကဿ အာယမုခံ, န ဥတ္တရာယ ဒိသာယ ဥဒကဿ အာယမုခံ, ဒေဝေါ စ န ကာလေနကာလံ သမ္မာဓါရံ အနုပ္ပဝေစ္ဆေယျ။ အထ ခေါ တမှာဝ ဥဒကရဟဒါ သီတာ ဝါရိဓါရာ ဥဗ္ဘိဇ္ဇိတွာ တမေဝ ဥဒကရဟဒံ သီတေန ဝါရိနာ အဘိသန္ဒေယျ ပရိသန္ဒေယျ ပရိပူရေယျ ပရိပ္ဖရေယျ, နာဿ ကိဉ္စိ သဗ္ဗာဝတော ဥဒကရဟဒဿ သီတေန ဝါရိနာ အပ္ဖုဋံ အဿ။ ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ဘိက္ခု ဣမမေဝ ကာယံ သမာဓိဇေန ဣတိသုခေန အဘိသန္ဒေတိ ပရိသန္ဒေတိ ပရိပူရေတိ ပရိပ္ဖရတိ, နာဿ ကိဉ္စိ သဗ္ဗာဝတော ကာယဿ သမာဓိဇေန ဣတိသုခေန အပ္ဖုဋံ ဟောတိ။ ဣဒမ္ပိ ခေါ, မဟာရာဇ, သန္ဒိဋ္ဌိကံ သာမညဖလံ ပုရိမေဟိ သန္ဒိဋ္ဌိကေဟိ သာမညဖလေဟိ အဘိက္ကန္တတရဉ္စ ပဏီတတရဉ္စ။

တတိယဇ္ဈာနံ

၂၃၀. ‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, ဘိက္ခု ဣတိယာ စ ဝိရာဂါ ဥပေက္ခကော စ ဝိဟရတိ သတော သမ္ပဇာနော, သုခဉ္စ ကာယေန ပဋိသံဝေဒေတိ, ယံ တံ အရိယာ အာစိက္ခန္တိ – ‘ဥပေက္ခကော သတိမာ သုခဝိဟာရီ’တိ, တတိယံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ သော ဣမမေဝ ကာယံ နိပ္ပီတိကေန သုခေန အဘိသန္ဒေတိ ပရိသန္ဒေတိ ပရိပူရေတိ ပရိပ္ဖရတိ, နာဿ ကိဉ္စိ သဗ္ဗာဝတော ကာယဿ နိပ္ပီတိကေန သုခေန အပ္ဖုဋံ ဟောတိ။

၂၃၁. ‘‘သေယျထာပိ, မဟာရာဇ, ဥပ္ပလိနိယံ ဝါ ပဒုမိနိယံ ဝါ ပုဏ္ဍရီကိနိယံ ဝါ အပ္ပေကစ္စာနိ ဥပ္ပလာနိ ဝါ ပဒုမာနိ ဝါ ပုဏ္ဍရီကာနိ ဝါ ဥဒကေ ဇာတာနိ ဥဒကေ သံဝဍ္ဎာနိ ဥဒကာနုဂ္ဂတာနိ အန္တောနိမုဂ္ဂပေါသီနိ, တာနိ ယာဝ စဂ္ဂါ ယာဝ စ မူလာ သီတေန ဝါရိနာ အဘိသန္နာနိ ပရိသန္နာနိ [အဘိသန္ဒာနိ ပရိသန္ဒာနိ (က.)] ပရိပူရာနိ ပရိပ္ဖုဋာနိ [ပရိပ္ဖုဋ္ဌာနိ (ဣ.)], နာဿ ကိဉ္စိ သဗ္ဗာဝတံ ဥပ္ပလာနံ ဝါ ပဒုမာနံ ဝါ ပုဏ္ဍရီကာနံ ဝါ သီတေန ဝါရိနာ အပ္ဖုဋံ အဿ; ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ဘိက္ခု ဣမမေဝ ကာယံ နိပ္ပီတိကေန သုခေန အဘိသန္ဒေတိ ပရိသန္ဒေတိ ပရိပူရေတိ ပရိပ္ဖရတိ, နာဿ ကိဉ္စိ သဗ္ဗာဝတော ကာယဿ နိပ္ပီတိကေန သုခေန အပ္ဖုဋံ ဟောတိ။ ဣဒမ္ပိ ခေါ, မဟာရာဇ, သန္ဒိဋ္ဌိကံ သာမညဖလံ ပုရိမေဟိ သန္ဒိဋ္ဌိကေဟိ သာမညဖလေဟိ အဘိက္ကန္တတရဉ္စ ပဏီတတရဉ္စ။

စတုတ္ထဇ္ဈာနံ

၂၃၂. ‘‘ပုန စပရံ, မဟာရာဇ, ဘိက္ခု သုခဿ စ ပဟာနာ ဒုက္ခဿ စ ပဟာနာ, ပုဗ္ဗေဝ သောမနဿဒေါမနဿာနံ အတ္ထင်္ဂမာ အဒုက္ခမသုခံ ဥပေက္ခာသတိပါရိသုဒ္ဓိံ စတုတ္ထံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ, သော ဣမမေဝ ကာယံ ပရိသုဒ္ဓေန စေတသာ ပရိယောဒါတေန ဖရိတွာ နိသိန္နော ဟောတိ, နာဿ ကိဉ္စိ သဗ္ဗာဝတော ကာယဿ ပရိသုဒ္ဓေန စေတသာ ပရိယောဒါတေန အပ္ဖုဋံ ဟောတိ။

၂၃၃. ‘‘သေယျထာပိ , မဟာရာဇ, ပုရိသော ဩဒါတေန ဝတ္ထေန သသီသံ ပါရုပိတွာ နိသိန္နော အဿ, နာဿ ကိဉ္စိ သဗ္ဗာဝတော ကာယဿ ဩဒါတေန ဝတ္ထေန အပ္ဖုဋံ အဿ; ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ဘိက္ခု ဣမမေဝ ကာယံ ပရိသုဒ္ဓေန စေတသာ ပရိယောဒါတေန ဖရိတွာ နိသိန္နော ဟောတိ, နာဿ ကိဉ္စိ သဗ္ဗာဝတော ကာယဿ ပရိသုဒ္ဓေန စေတသာ ပရိယောဒါတေန အပ္ဖုဋံ ဟောတိ။ ဣဒမ္ပိ ခေါ, မဟာရာဇ, သန္ဒိဋ္ဌိကံ သာမညဖလံ ပုရိမေဟိ သန္ဒိဋ္ဌိကေဟိ သာမညဖလေဟိ အဘိက္ကန္တတရဉ္စ ပဏီတတရဉ္စ။

ဝိပဿနာဉာဏံ

၂၃၄. ‘‘သော [ပုန စပရံ မဟာရာဇ ဘိက္ခု သော (က.)] ဧဝံ သမာဟိတေ စိတ္တေ ပရိသုဒ္ဓေ ပရိယောဒါတေ အနင်္ဂဏေ ဝိဂတူပက္ကိလေသေ မုဒုဘူတေ ကမ္မနိယေ ဌိတေ အာနေဉ္ဇပ္ပတ္တေ ဉာဏဒဿနာယ စိတ္တံ အဘိနီဟရတိ အဘိနိန္နာမေတိ။ သော ဧဝံ ပဇာနာတိ – ‘အယံ ခေါ မေ ကာယော ရူဣ စာတုမဟာဘူတိကော မာတာပေတ္တိကသမ္ဘဝေါ ဩဒနကုမ္မာသူပစယော အနိစ္စုစ္ဆာဒန-ပရိမဒ္ဒန-ဘေဒန-ဝိဒ္ဓံသန-ဓမ္မော; ဣဒဉ္စ ပန မေ ဝိညာဏံ ဧတ္ထ သိတံ ဧတ္ထ ပဋိဗဒ္ဓ’န္တိ။

၂၃၅. ‘‘သေယျထာပိ, မဟာရာဇ, မဏိ ဝေဠုရိယော သုဘော ဇာတိမာ အဋ္ဌံသော သုပရိကမ္မကတော အစ္ဆော ဝိပ္ပသန္နော အနာဝိလော သဗ္ဗာကာရသမ္ပန္နော။ တတြာဿ သုတ္တံ အာဝုတံ နီလံ ဝါ ဣတံ ဝါ လောဟိတံ ဝါ [ဣတကံ ဝါ လောဟိတကံ ဝါ (က.)] ဩဒါတံ ဝါ ပဏ္ဍုသုတ္တံ ဝါ။ တမေနံ စက္ခုမာ ပုရိသော ဟတ္ထေ ကရိတွာ ပစ္စဝေက္ခေယျ – ‘အယံ ခေါ မဏိ ဝေဠုရိယော သုဘော ဇာတိမာ အဋ္ဌံသော သုပရိကမ္မကတော အစ္ဆော ဝိပ္ပသန္နော အနာဝိလော သဗ္ဗာကာရသမ္ပန္နော; တတ္ရိဒံ သုတ္တံ အာဝုတံ နီလံ ဝါ ဣတံ ဝါ လောဟိတံ ဝါ ဩဒါတံ ဝါ ပဏ္ဍုသုတ္တံ ဝါ’တိ။ ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ဘိက္ခု ဧဝံ သမာဟိတေ စိတ္တေ ပရိသုဒ္ဓေ ပရိယောဒါတေ အနင်္ဂဏေ ဝိဂတူပက္ကိလေသေ မုဒုဘူတေ ကမ္မနိယေ ဌိတေ အာနေဉ္ဇပ္ပတ္တေ ဉာဏဒဿနာယ စိတ္တံ အဘိနီဟရတိ အဘိနိန္နာမေတိ။ သော ဧဝံ ပဇာနာတိ – ‘အယံ ခေါ မေ ကာယော ရူဣ စာတုမဟာဘူတိကော မာတာပေတ္တိကသမ္ဘဝေါ ဩဒနကုမ္မာသူပစယော အနိစ္စုစ္ဆာဒနပရိမဒ္ဒနဘေဒနဝိဒ္ဓံသနဓမ္မော; ဣဒဉ္စ ပန မေ ဝိညာဏံ ဧတ္ထ သိတံ ဧတ္ထ ပဋိဗဒ္ဓ’န္တိ။ ဣဒမ္ပိ ခေါ, မဟာရာဇ , သန္ဒိဋ္ဌိကံ သာမညဖလံ ပုရိမေဟိ သန္ဒိဋ္ဌိကေဟိ သာမညဖလေဟိ အဘိက္ကန္တတရဉ္စ ပဏီတတရဉ္စ။

မနောမယိဒ္ဓိဉာဏံ

၂၃၆. ‘‘သော ဧဝံ သမာဟိတေ စိတ္တေ ပရိသုဒ္ဓေ ပရိယောဒါတေ အနင်္ဂဏေ ဝိဂတူပက္ကိလေသေ မုဒုဘူတေ ကမ္မနိယေ ဌိတေ အာနေဉ္ဇပ္ပတ္တေ မနောမယံ ကာယံ အဘိနိမ္မာနာယ စိတ္တံ အဘိနီဟရတိ အဘိနိန္နာမေတိ။ သော ဣမမှာ ကာယာ အညံ ကာယံ အဘိနိမ္မိနာတိ ရူပိံ မနောမယံ သဗ္ဗင်္ဂပစ္စင္ဂိံ အဟီနိန္ဒ္ရိယံ။

၂၃၇. ‘‘သေယျထာပိ, မဟာရာဇ, ပုရိသော မုဉ္ဇမှာ ဤသိကံ ပဝါဟေယျ [ပဗ္ဗာဟေယျ (သျာ. က.)]။ တဿ ဧဝမဿ – ‘အယံ မုဉ္ဇော, အယံ ဤသိကာ, အညော မုဉ္ဇော, အညာ ဤသိကာ, မုဉ္ဇမှာ တွေဝ ဤသိကာ ပဝါဠ္ဟာ’တိ [ပဗ္ဗာဠ္ဟာတိ (သျာ. က.)]။ သေယျထာ ဝါ ပန, မဟာရာဇ, ပုရိသော အသိံ ကောသိယာ ပဝါဟေယျ။ တဿ ဧဝမဿ – ‘အယံ အသိ, အယံ ကောသိ, အညော အသိ, အညာ ကောသိ, ကောသိယာ တွေဝ အသိ ပဝါဠ္ဟော’’တိ။ သေယျထာ ဝါ ပန, မဟာရာဇ, ပုရိသော အဟိံ ကရဏ္ဍာ ဥဒ္ဓရေယျ။ တဿ ဧဝမဿ – ‘အယံ အဟိ, အယံ ကရဏ္ဍော။ အညော အဟိ, အညော ကရဏ္ဍော, ကရဏ္ဍာ တွေဝ အဟိ ဥဗ္ဘတော’တိ [ဥဒ္ဓရိတော (သျာ. ကံ.)]။ ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ဘိက္ခု ဧဝံ သမာဟိတေ စိတ္တေ ပရိသုဒ္ဓေ ပရိယောဒါတေ အနင်္ဂဏေ ဝိဂတူပက္ကိလေသေ မုဒုဘူတေ ကမ္မနိယေ ဌိတေ အာနေဉ္ဇပ္ပတ္တေ မနောမယံ ကာယံ အဘိနိမ္မာနာယ စိတ္တံ အဘိနီဟရတိ အဘိနိန္နာမေတိ။ သော ဣမမှာ ကာယာ အညံ ကာယံ အဘိနိမ္မိနာတိ ရူပိံ မနောမယံ သဗ္ဗင်္ဂပစ္စင္ဂိံ အဟီနိန္ဒ္ရိယံ။ ဣဒမ္ပိ ခေါ, မဟာရာဇ, သန္ဒိဋ္ဌိကံ သာမညဖလံ ပုရိမေဟိ သန္ဒိဋ္ဌိကေဟိ သာမညဖလေဟိ အဘိက္ကန္တတရဉ္စ ပဏီတတရဉ္စ။

ဣဒ္ဓိဝိဓဉာဏံ

၂၃၈. ‘‘သော ဧဝံ သမာဟိတေ စိတ္တေ ပရိသုဒ္ဓေ ပရိယောဒါတေ အနင်္ဂဏေ ဝိဂတူပက္ကိလေသေ မုဒုဘူတေ ကမ္မနိယေ ဌိတေ အာနေဉ္ဇပ္ပတ္တေ ဣဒ္ဓိဝိဓါယ စိတ္တံ အဘိနီဟရတိ အဘိနိန္နာမေတိ ။ သော အနေကဝိဟိတံ ဣဒ္ဓိဝိဓံ ပစ္စနုဘောတိ – ဧကောပိ ဟုတွာ ဗဟုဓါ ဟောတိ, ဗဟုဓါပိ ဟုတွာ ဧကော ဟောတိ; အာဝိဘာဝံ တိရောဘာဝံ တိရောကုဋ္ဋံ တိရောပါကာရံ တိရောပဗ္ဗတံ အသဇ္ဇမာနော ဂစ္ဆတိ သေယျထာပိ အာကာသေ။ ပထဝိယာပိ ဥမ္မုဇ္ဇနိမုဇ္ဇံ ကရောတိ သေယျထာပိ ဥဒကေ။ ဥဒကေပိ အဘိဇ္ဇမာနေ ဂစ္ဆတိ [အဘိဇ္ဇမာနော (သီ. က.)] သေယျထာပိ ပထဝိယာ ။ အာကာသေပိ ပလ္လင်္ကေန ကမတိ သေယျထာပိ ပက္ခီ သကုဏော။ ဣမေပိ စန္ဒိမသူရိယေ ဧဝံမဟိဒ္ဓိကေ ဧဝံမဟာနုဘာဝေ ပါဏိနာ ပရာမသတိ ပရိမဇ္ဇတိ။ ယာဝ ဗြဟ္မလောကာပိ ကာယေန ဝသံ ဝတ္တေတိ။

၂၃၉. ‘‘သေယျထာပိ, မဟာရာဇ, ဒက္ခော ကုမ္ဘကာရော ဝါ ကုမ္ဘကာရန္တေဝါသီ ဝါ သုပရိကမ္မကတာယ မတ္တိကာယ ယံ ယဒေဝ ဘာဇနဝိကတိံ အာကင်္ခေယျ, တံ တဒေဝ ကရေယျ အဘိနိပ္ဖာဒေယျ။ သေယျထာ ဝါ ပန, မဟာရာဇ, ဒက္ခော ဒန္တကာရော ဝါ ဒန္တကာရန္တေဝါသီ ဝါ သုပရိကမ္မကတသ္မိံ ဒန္တသ္မိံ ယံ ယဒေဝ ဒန္တဝိကတိံ အာကင်္ခေယျ, တံ တဒေဝ ကရေယျ အဘိနိပ္ဖာဒေယျ။ သေယျထာ ဝါ ပန, မဟာရာဇ, ဒက္ခော သုဝဏ္ဏကာရော ဝါ သုဝဏ္ဏကာရန္တေဝါသီ ဝါ သုပရိကမ္မကတသ္မိံ သုဝဏ္ဏသ္မိံ ယံ ယဒေဝ သုဝဏ္ဏဝိကတိံ အာကင်္ခေယျ, တံ တဒေဝ ကရေယျ အဘိနိပ္ဖာဒေယျ။ ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ဘိက္ခု ဧဝံ သမာဟိတေ စိတ္တေ ပရိသုဒ္ဓေ ပရိယောဒါတေ အနင်္ဂဏေ ဝိဂတူပက္ကိလေသေ မုဒုဘူတေ ကမ္မနိယေ ဌိတေ အာနေဉ္ဇပ္ပတ္တေ ဣဒ္ဓိဝိဓါယ စိတ္တံ အဘိနီဟရတိ အဘိနိန္နာမေတိ။ သော အနေကဝိဟိတံ ဣဒ္ဓိဝိဓံ ပစ္စနုဘောတိ – ဧကောပိ ဟုတွာ ဗဟုဓါ ဟောတိ, ဗဟုဓါပိ ဟုတွာ ဧကော ဟောတိ; အာဝိဘာဝံ တိရောဘာဝံ တိရောကုဋ္ဋံ တိရောပါကာရံ တိရောပဗ္ဗတံ အသဇ္ဇမာနော ဂစ္ဆတိ သေယျထာပိ အာကာသေ။ ပထဝိယာပိ ဥမ္မုဇ္ဇနိမုဇ္ဇံ ကရောတိ သေယျထာပိ ဥဒကေ။ ဥဒကေပိ အဘိဇ္ဇမာနေ ဂစ္ဆတိ သေယျထာပိ ပထဝိယာ။ အာကာသေပိ ပလ္လင်္ကေန ကမတိ သေယျထာပိ ပက္ခီ သကုဏော။ ဣမေပိ စန္ဒိမသူရိယေ ဧဝံမဟိဒ္ဓိကေ ဧဝံမဟာနုဘာဝေ ပါဏိနာ ပရာမသတိ ပရိမဇ္ဇတိ။ ယာဝ ဗြဟ္မလောကာပိ ကာယေန ဝသံ ဝတ္တေတိ။ ဣဒမ္ပိ ခေါ, မဟာရာဇ, သန္ဒိဋ္ဌိကံ သာမညဖလံ ပုရိမေဟိ သန္ဒိဋ္ဌိကေဟိ သာမညဖလေဟိ အဘိက္ကန္တတရဉ္စ ပဏီတတရဉ္စ။

ဒိဗ္ဗသောတဉာဏံ

၂၄၀. ‘‘သော ဧဝံ သမာဟိတေ စိတ္တေ ပရိသုဒ္ဓေ ပရိယောဒါတေ အနင်္ဂဏေ ဝိဂတူပက္ကိလေသေ မုဒုဘူတေ ကမ္မနိယေ ဌိတေ အာနေဉ္ဇပ္ပတ္တေ ဒိဗ္ဗာယ သောတဓါတုယာ စိတ္တံ အဘိနီဟရတိ အဘိနိန္နာမေတိ။ သော ဒိဗ္ဗာယ သောတဓါတုယာ ဝိသုဒ္ဓါယ အတိက္ကန္တမာနုသိကာယ ဥဘော သဒ္ဒေ သုဏာတိ ဒိဗ္ဗေ စ မာနုသေ စ ယေ ဒူရေ သန္တိကေ စ။

၂၄၁. ‘‘သေယျထာပိ , မဟာရာဇ, ပုရိသော အဒ္ဓါနမဂ္ဂပ္ပဋိပန္နော။ သော သုဏေယျ ဘေရိသဒ္ဒမ္ပိ မုဒိင်္ဂသဒ္ဒမ္ပိ [မုတိင်္ဂသဒ္ဒမ္ပိ (သီ. ဣ.)] သင်္ခပဏဝဒိန္ဒိမသဒ္ဒမ္ပိ [သင်္ခပဏဝဒေဏ္ဍိမသဒ္ဒမ္ပိ (သီ. ဣ.), သင်္ခသဒ္ဒံပိ ပဏဝသဒ္ဒံပိ ဒေန္ဒိမသဒ္ဒံပိ (သျာ. ကံ.)]။ တဿ ဧဝမဿ – ‘ဘေရိသဒ္ဒေါ’ ဣတိပိ, ‘မုဒိင်္ဂသဒ္ဒေါ’ ဣတိပိ, ‘သင်္ခပဏဝဒိန္ဒိမသဒ္ဒေါ’ ဣတိပိ [သင်္ခသဒ္ဒေါ ဣတိပိ ပဏဝသဒ္ဒေါ ဣတိပိ ဒေန္ဒိမသဒ္ဒေါ ဣတိပိ (သျာ. ကံ.)]။ ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ဘိက္ခု ဧဝံ သမာဟိတေ စိတ္တေ ပရိသုဒ္ဓေ ပရိယောဒါတေ အနင်္ဂဏေ ဝိဂတူပက္ကိလေသေ မုဒုဘူတေ ကမ္မနိယေ ဌိတေ အာနေဉ္ဇပ္ပတ္တေ ဒိဗ္ဗာယ သောတဓါတုယာ စိတ္တံ အဘိနီဟရတိ အဘိနိန္နာမေတိ။ သော ဒိဗ္ဗာယ သောတဓါတုယာ ဝိသုဒ္ဓါယ အတိက္ကန္တမာနုသိကာယ ဥဘော သဒ္ဒေ သုဏာတိ ဒိဗ္ဗေ စ မာနုသေ စ ယေ ဒူရေ သန္တိကေ စ။ ဣဒမ္ပိ ခေါ, မဟာရာဇ, သန္ဒိဋ္ဌိကံ သာမညဖလံ ပုရိမေဟိ သန္ဒိဋ္ဌိကေဟိ သာမညဖလေဟိ အဘိက္ကန္တတရဉ္စ ပဏီတတရဉ္စ။

စေတောပရိယဉာဏံ

၂၄၂. ‘‘သော ဧဝံ သမာဟိတေ စိတ္တေ ပရိသုဒ္ဓေ ပရိယောဒါတေ အနင်္ဂဏေ ဝိဂတူပက္ကိလေသေ မုဒုဘူတေ ကမ္မနိယေ ဌိတေ အာနေဉ္ဇပ္ပတ္တေ စေတောပရိယဉာဏာယ စိတ္တံ အဘိနီဟရတိ အဘိနိန္နာမေတိ။ သော ပရသတ္တာနံ ပရပုဂ္ဂလာနံ စေတသာ စေတော ပရိစ္စ ပဇာနာတိ – သရာဂံ ဝါ စိတ္တံ ‘သရာဂံ စိတ္တ’န္တိ ပဇာနာတိ, ဝီတရာဂံ ဝါ စိတ္တံ ‘ဝီတရာဂံ စိတ္တ’န္တိ ပဇာနာတိ, သဒေါသံ ဝါ စိတ္တံ ‘သဒေါသံ စိတ္တ’န္တိ ပဇာနာတိ, ဝီတဒေါသံ ဝါ စိတ္တံ ‘ဝီတဒေါသံ စိတ္တ’န္တိ ပဇာနာတိ, သမောဟံ ဝါ စိတ္တံ ‘သမောဟံ စိတ္တ’န္တိ ပဇာနာတိ, ဝီတမောဟံ ဝါ စိတ္တံ ‘ဝီတမောဟံ စိတ္တ’န္တိ ပဇာနာတိ, သင္ခိတ္တံ ဝါ စိတ္တံ ‘သင္ခိတ္တံ စိတ္တ’န္တိ ပဇာနာတိ, ဝိက္ခိတ္တံ ဝါ စိတ္တံ ‘ဝိက္ခိတ္တံ စိတ္တ’န္တိ ပဇာနာတိ, မဟဂ္ဂတံ ဝါ စိတ္တံ ‘မဟဂ္ဂတံ စိတ္တ’န္တိ ပဇာနာတိ, အမဟဂ္ဂတံ ဝါ စိတ္တံ ‘အမဟဂ္ဂတံ စိတ္တ’န္တိ ပဇာနာတိ, သဥတ္တရံ ဝါ စိတ္တံ ‘သဥတ္တရံ စိတ္တ’န္တိ ပဇာနာတိ, အနုတ္တရံ ဝါ စိတ္တံ ‘အနုတ္တရံ စိတ္တ’န္တိ ပဇာနာတိ, သမာဟိတံ ဝါ စိတ္တံ ‘သမာဟိတံ စိတ္တ’န္တိ ပဇာနာတိ, အသမာဟိတံ ဝါ စိတ္တံ ‘အသမာဟိတံ စိတ္တ’န္တိ ပဇာနာတိ , ဝိမုတ္တံ ဝါ စိတ္တံ ‘ဝိမုတ္တံ စိတ္တ’န္တိ ပဇာနာတိ, အဝိမုတ္တံ ဝါ စိတ္တံ ‘အဝိမုတ္တံ စိတ္တ’န္တိ ပဇာနာတိ။

၂၄၃. ‘‘သေယျထာပိ , မဟာရာဇ, ဣတ္ထီ ဝါ ပုရိသော ဝါ ဒဟရော ယုဝါ မဏ္ဍနဇာတိကော အာဒါသေ ဝါ ပရိသုဒ္ဓေ ပရိယောဒါတေ အစ္ဆေ ဝါ ဥဒကပတ္တေ သကံ မုခနိမိတ္တံ ပစ္စဝေက္ခမာနော သကဏိကံ ဝါ ‘သကဏိက’န္တိ ဇာနေယျ, အကဏိကံ ဝါ ‘အကဏိက’န္တိ ဇာနေယျ; ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ဘိက္ခု ဧဝံ သမာဟိတေ စိတ္တေ ပရိသုဒ္ဓေ ပရိယောဒါတေ အနင်္ဂဏေ ဝိဂတူပက္ကိလေသေ မုဒုဘူတေ ကမ္မနိယေ ဌိတေ အာနေဉ္ဇပ္ပတ္တေ စေတောပရိယဉာဏာယ စိတ္တံ အဘိနီဟရတိ အဘိနိန္နာမေတိ။ သော ပရသတ္တာနံ ပရပုဂ္ဂလာနံ စေတသာ စေတော ပရိစ္စ ပဇာနာတိ – သရာဂံ ဝါ စိတ္တံ ‘သရာဂံ စိတ္တ’န္တိ ပဇာနာတိ, ဝီတရာဂံ ဝါ စိတ္တံ ‘ဝီတရာဂံ စိတ္တ’န္တိ ပဇာနာတိ, သဒေါသံ ဝါ စိတ္တံ ‘သဒေါသံ စိတ္တ’န္တိ ပဇာနာတိ, ဝီတဒေါသံ ဝါ စိတ္တံ ‘ဝီတဒေါသံ စိတ္တ’န္တိ ပဇာနာတိ, သမောဟံ ဝါ စိတ္တံ ‘သမောဟံ စိတ္တ’န္တိ ပဇာနာတိ, ဝီတမောဟံ ဝါ စိတ္တံ ‘ဝီတမောဟံ စိတ္တ’န္တိ ပဇာနာတိ, သင္ခိတ္တံ ဝါ စိတ္တံ ‘သင္ခိတ္တံ စိတ္တ’န္တိ ပဇာနာတိ, ဝိက္ခိတ္တံ ဝါ စိတ္တံ ‘ဝိက္ခိတ္တံ စိတ္တ’န္တိ ပဇာနာတိ, မဟဂ္ဂတံ ဝါ စိတ္တံ ‘မဟဂ္ဂတံ စိတ္တ’န္တိ ပဇာနာတိ, အမဟဂ္ဂတံ ဝါ စိတ္တံ ‘အမဟဂ္ဂတံ စိတ္တ’န္တိ ပဇာနာတိ, သဥတ္တရံ ဝါ စိတ္တံ ‘သဥတ္တရံ စိတ္တ’န္တိ ပဇာနာတိ, အနုတ္တရံ ဝါ စိတ္တံ ‘အနုတ္တရံ စိတ္တ’န္တိ ပဇာနာတိ, သမာဟိတံ ဝါ စိတ္တံ ‘သမာဟိတံ စိတ္တ’န္တိ ပဇာနာတိ, အသမာဟိတံ ဝါ စိတ္တံ ‘အသမာဟိတံ စိတ္တ’န္တိ ပဇာနာတိ, ဝိမုတ္တံ ဝါ စိတ္တံ ‘ဝိမုတ္တံ စိတ္တ’’န္တိ ပဇာနာတိ, အဝိမုတ္တံ ဝါ စိတ္တံ ‘အဝိမုတ္တံ စိတ္တ’န္တိ ပဇာနာတိ။ ဣဒမ္ပိ ခေါ, မဟာရာဇ, သန္ဒိဋ္ဌိကံ သာမညဖလံ ပုရိမေဟိ သန္ဒိဋ္ဌိကေဟိ သာမညဖလေဟိ အဘိက္ကန္တတရဉ္စ ပဏီတတရဉ္စ။

ပုဗ္ဗေနိဝါသာနုဿတိဉာဏံ

၂၄၄. ‘‘သော ဧဝံ သမာဟိတေ စိတ္တေ ပရိသုဒ္ဓေ ပရိယောဒါတေ အနင်္ဂဏေ ဝိဂတူပက္ကိလေသေ မုဒုဘူတေ ကမ္မနိယေ ဌိတေ အာနေဉ္ဇပ္ပတ္တေ ပုဗ္ဗေနိဝါသာနုဿတိဉာဏာယ စိတ္တံ အဘိနီဟရတိ အဘိနိန္နာမေတိ။ သော အနေကဝိဟိတံ ပုဗ္ဗေနိဝါသံ အနုဿရတိ, သေယျထိဒံ – ဧကမ္ပိ ဇာတိံ ဒွေပိ ဇာတိယော တိဿောပိ ဇာတိယော စတဿောပိ ဇာတိယော ပဉ္စပိ ဇာတိယော ဒသပိ ဇာတိယော ဝီသမ္ပိ ဇာတိယော တိံသမ္ပိ ဇာတိယော စတ္တာလီသမ္ပိ ဇာတိယော ပညာသမ္ပိ ဇာတိယော ဇာတိသတမ္ပိ ဇာတိသဟဿမ္ပိ ဇာတိသတသဟဿမ္ပိ အနေကေပိ သံဝဋ္ဋကပ္ပေ အနေကေပိ ဝိဝဋ္ဋကပ္ပေ အနေကေပိ သံဝဋ္ဋဝိဝဋ္ဋကပ္ပေ, ‘အမုတြာသိံ ဧဝံနာမော ဧဝံဂေါတ္တော ဧဝံဝဏ္ဏော ဧဝမာဟာရော ဧဝံသုခဒုက္ခပ္ပဋိသံဝေဒီ ဧဝမာယုပရိယန္တော, သော တတော စုတော အမုတြ ဥဒပါဒိံ; တတြာပါသိံ ဧဝံနာမော ဧဝံဂေါတ္တော ဧဝံဝဏ္ဏော ဧဝမာဟာရော ဧဝံသုခဒုက္ခပ္ပဋိသံဝေဒီ ဧဝမာယုပရိယန္တော, သော တတော စုတော ဣဓူပပန္နော’တိ။ ဣတိ သာကာရံ သဥဒ္ဒေသံ အနေကဝိဟိတံ ပုဗ္ဗေနိဝါသံ အနုဿရတိ။

၂၄၅. ‘‘သေယျထာပိ, မဟာရာဇ, ပုရိသော သကမှာ ဂါမာ အညံ ဂါမံ ဂစ္ဆေယျ, တမှာပိ ဂါမာ အညံ ဂါမံ ဂစ္ဆေယျ။ သော တမှာ ဂါမာ သကံယေဝ ဂါမံ ပစ္စာဂစ္ဆေယျ။ တဿ ဧဝမဿ – ‘အဟံ ခေါ သကမှာ ဂါမာ အမုံ ဂါမံ အဂစ္ဆိံ [အဂဉ္ဆိံ (သျာ. ကံ.)], တတြာပိ ဧဝံ အဋ္ဌာသိံ, ဧဝံ နိသီဒိံ, ဧဝံ အဘာသိံ, ဧဝံ တုဏှီ အဟောသိံ, တမှာပိ ဂါမာ အမုံ ဂါမံ အဂစ္ဆိံ, တတြာပိ ဧဝံ အဋ္ဌာသိံ, ဧဝံ နိသီဒိံ, ဧဝံ အဘာသိံ, ဧဝံ တုဏှီ အဟောသိံ, သောမှိ တမှာ ဂါမာ သကံယေဝ ဂါမံ ပစ္စာဂတော’တိ။ ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ဘိက္ခု ဧဝံ သမာဟိတေ စိတ္တေ ပရိသုဒ္ဓေ ပရိယောဒါတေ အနင်္ဂဏေ ဝိဂတူပက္ကိလေသေ မုဒုဘူတေ ကမ္မနိယေ ဌိတေ အာနေဉ္ဇပ္ပတ္တေ ပုဗ္ဗေနိဝါသာနုဿတိဉာဏာယ စိတ္တံ အဘိနီဟရတိ အဘိနိန္နာမေတိ။ သော အနေကဝိဟိတံ ပုဗ္ဗေနိဝါသံ အနုဿရတိ, သေယျထိဒံ – ဧကမ္ပိ ဇာတိံ ဒွေပိ ဇာတိယော တိဿောပိ ဇာတိယော စတဿောပိ ဇာတိယော ပဉ္စပိ ဇာတိယော ဒသပိ ဇာတိယော ဝီသမ္ပိ ဇာတိယော တိံသမ္ပိ ဇာတိယော စတ္တာလီသမ္ပိ ဇာတိယော ပညာသမ္ပိ ဇာတိယော ဇာတိသတမ္ပိ ဇာတိသဟဿမ္ပိ ဇာတိသတသဟဿမ္ပိ အနေကေပိ သံဝဋ္ဋကပ္ပေ အနေကေပိ ဝိဝဋ္ဋကပ္ပေ အနေကေပိ သံဝဋ္ဋဝိဝဋ္ဋကပ္ပေ, ‘အမုတြာသိံ ဧဝံနာမော ဧဝံဂေါတ္တော ဧဝံဝဏ္ဏော ဧဝမာဟာရော ဧဝံသုခဒုက္ခပ္ပဋိသံဝေဒီ ဧဝမာယုပရိယန္တော, သော တတော စုတော အမုတြ ဥဒပါဒိံ; တတြာပါသိံ ဧဝံနာမော ဧဝံဂေါတ္တော ဧဝံဝဏ္ဏော ဧဝမာဟာရော ဧဝံသုခဒုက္ခပ္ပဋိသံဝေဒီ ဧဝမာယုပရိယန္တော, သော တတော စုတော ဣဓူပပန္နော’တိ, ဣတိ သာကာရံ သဥဒ္ဒေသံ အနေကဝိဟိတံ ပုဗ္ဗေနိဝါသံ အနုဿရတိ။ ဣဒမ္ပိ ခေါ, မဟာရာဇ, သန္ဒိဋ္ဌိကံ သာမညဖလံ ပုရိမေဟိ သန္ဒိဋ္ဌိကေဟိ သာမညဖလေဟိ အဘိက္ကန္တတရဉ္စ ပဏီတတရဉ္စ။

ဒိဗ္ဗစက္ခုဉာဏံ

၂၄၆. ‘‘သော ဧဝံ သမာဟိတေ စိတ္တေ ပရိသုဒ္ဓေ ပရိယောဒါတေ အနင်္ဂဏေ ဝိဂတူပက္ကိလေသေ မုဒုဘူတေ ကမ္မနိယေ ဌိတေ အာနေဉ္ဇပ္ပတ္တေ သတ္တာနံ စုတူပပါတဉာဏာယ စိတ္တံ အဘိနီဟရတိ အဘိနိန္နာမေတိ။ သော ဒိဗ္ဗေန စက္ခုနာ ဝိသုဒ္ဓေန အတိက္ကန္တမာနုသကေန သတ္တေ ပဿတိ စဝမာနေ ဥပပဇ္ဇမာနေ ဟီနေ ပဏီတေ သုဝဏ္ဏေ ဒုဗ္ဗဏ္ဏေ သုဂတေ ဒုဂ္ဂတေ, ယထာကမ္မူပဂေ သတ္တေ ပဇာနာတိ – ‘ဣမေ ဝတ ဘောန္တော သတ္တာ ကာယဒုစ္စရိတေန သမန္နာဂတာ ဝစီဒုစ္စရိတေန သမန္နာဂတာ မနောဒုစ္စရိတေန သမန္နာဂတာ အရိယာနံ ဥပဝါဒကာ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိကာ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိကမ္မသမာဒါနာ။ တေ ကာယဿ ဘေဒါ ပရံ မရဏာ အပါယံ ဒုဂ္ဂတိံ ဝိနိပါတံ နိရယံ ဥပပန္နာ။ ဣမေ ဝါ ပန ဘောန္တော သတ္တာ ကာယသုစရိတေန သမန္နာဂတာ ဝစီသုစရိတေန သမန္နာဂတာ မနောသုစရိတေန သမန္နာဂတာ အရိယာနံ အနုပဝါဒကာ သမ္မာဒိဋ္ဌိကာ သမ္မာဒိဋ္ဌိကမ္မသမာဒါနာ, တေ ကာယဿ ဘေဒါ ပရံ မရဏာ သုဂတိံ သဂ္ဂံ လောကံ ဥပပန္နာ’တိ။ ဣတိ ဒိဗ္ဗေန စက္ခုနာ ဝိသုဒ္ဓေန အတိက္ကန္တမာနုသကေန သတ္တေ ပဿတိ စဝမာနေ ဥပပဇ္ဇမာနေ ဟီနေ ပဏီတေ သုဝဏ္ဏေ ဒုဗ္ဗဏ္ဏေ သုဂတေ ဒုဂ္ဂတေ, ယထာကမ္မူပဂေ သတ္တေ ပဇာနာတိ။

၂၄၇. ‘‘သေယျထာပိ, မဟာရာဇ, မဇ္ဈေ သိင္ဃာဋကေ ပါသာဒေါ။ တတ္ထ စက္ခုမာ ပုရိသော ဌိတော ပဿေယျ မနုဿေ ဂေဟံ ပဝိသန္တေပိ နိက္ခမန္တေပိ ရထိကာယပိ ဝီထိံ သဉ္စရန္တေ [ရထိယာဣ ရထိံ သဉ္စရန္တေ (သီ.), ရထိယာယ ဝိထိံ သဉ္စရန္တေပိ (သျာ.)] မဇ္ဈေ သိင္ဃာဋကေ နိသိန္နေပိ။ တဿ ဧဝမဿ – ‘ဧတေ မနုဿာ ဂေဟံ ပဝိသန္တိ, ဧတေ နိက္ခမန္တိ, ဧတေ ရထိကာယ ဝီထိံ သဉ္စရန္တိ, ဧတေ မဇ္ဈေ သိင္ဃာဋကေ နိသိန္နာ’တိ။ ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ဘိက္ခု ဧဝံ သမာဟိတေ စိတ္တေ ပရိသုဒ္ဓေ ပရိယောဒါတေ အနင်္ဂဏေ ဝိဂတူပက္ကိလေသေ မုဒုဘူတေ ကမ္မနိယေ ဌိတေ အာနေဉ္ဇပ္ပတ္တေ သတ္တာနံ စုတူပပါတဉာဏာယ စိတ္တံ အဘိနီဟရတိ အဘိနိန္နာမေတိ။ သော ဒိဗ္ဗေန စက္ခုနာ ဝိသုဒ္ဓေန အတိက္ကန္တမာနုသကေန သတ္တေ ပဿတိ စဝမာနေ ဥပပဇ္ဇမာနေ ဟီနေ ပဏီတေ သုဝဏ္ဏေ ဒုဗ္ဗဏ္ဏေ သုဂတေ ဒုဂ္ဂတေ, ယထာကမ္မူပဂေ သတ္တေ ပဇာနာတိ – ‘ဣမေ ဝတ ဘောန္တော သတ္တာ ကာယဒုစ္စရိတေန သမန္နာဂတာ ဝစီဒုစ္စရိတေန သမန္နာဂတာ မနောဒုစ္စရိတေန သမန္နာဂတာ အရိယာနံ ဥပဝါဒကာ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိကာ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိကမ္မသမာဒါနာ, တေ ကာယဿ ဘေဒါ ပရံ မရဏာ အပါယံ ဒုဂ္ဂတိံ ဝိနိပါတံ နိရယံ ဥပပန္နာ။ ဣမေ ဝါ ပန ဘောန္တော သတ္တာ ကာယသုစရိတေန သမန္နာဂတာ ဝစီသုစရိတေန သမန္နာဂတာ မနောသုစရိတေန သမန္နာဂတာ အရိယာနံ အနုပဝါဒကာ သမ္မာဒိဋ္ဌိကာ သမ္မာဒိဋ္ဌိကမ္မသမာဒါနာ။ တေ ကာယဿ ဘေဒါ ပရံ မရဏာ သုဂတိံ သဂ္ဂံ လောကံ ဥပပန္နာ’တိ။ ဣတိ ဒိဗ္ဗေန စက္ခုနာ ဝိသုဒ္ဓေန အတိက္ကန္တမာနုသကေန သတ္တေ ပဿတိ စဝမာနေ ဥပပဇ္ဇမာနေ ဟီနေ ပဏီတေ သုဝဏ္ဏေ ဒုဗ္ဗဏ္ဏေ သုဂတေ ဒုဂ္ဂတေ; ယထာကမ္မူပဂေ သတ္တေ ပဇာနာတိ။ ‘ဣဒမ္ပိ ခေါ, မဟာရာဇ, သန္ဒိဋ္ဌိကံ သာမညဖလံ ပုရိမေဟိ သန္ဒိဋ္ဌိကေဟိ သာမညဖလေဟိ အဘိက္ကန္တတရဉ္စ ပဏီတတရဉ္စ။

အာသဝက္ခယဉာဏံ

၂၄၈. ‘‘သော ဧဝံ သမာဟိတေ စိတ္တေ ပရိသုဒ္ဓေ ပရိယောဒါတေ အနင်္ဂဏေ ဝိဂတူပက္ကိလေသေ မုဒုဘူတေ ကမ္မနိယေ ဌိတေ အာနေဉ္ဇပ္ပတ္တေ အာသဝါနံ ခယဉာဏာယ စိတ္တံ အဘိနီဟရတိ အဘိနိန္နာမေတိ။ သော ဣဒံ ဒုက္ခန္တိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ , အယံ ဒုက္ခသမုဒယောတိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ, အယံ ဒုက္ခနိရောဓေါတိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ, အယံ ဒုက္ခနိရောဓဂါမိနီ ပဋိပဒါတိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ။ ဣမေ အာသဝါတိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ, အယံ အာသဝသမုဒယောတိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ, အယံ အာသဝနိရောဓေါတိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ, အယံ အာသဝနိရောဓဂါမိနီ ပဋိပဒါတိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ။ တဿ ဧဝံ ဇာနတော ဧဝံ ပဿတော ကာမာသဝါပိ စိတ္တံ ဝိမုစ္စတိ, ဘဝါသဝါပိ စိတ္တံ ဝိမုစ္စတိ, အဝိဇ္ဇာသဝါပိ စိတ္တံ ဝိမုစ္စတိ, ‘ဝိမုတ္တသ္မိံ ဝိမုတ္တမိ’တိ ဉာဏံ ဟောတိ, ‘ခီဏာ ဇာတိ, ဝုသိတံ ဗြဟ္မစရိယံ, ကတံ ကရဏီယံ, နာပရံ ဣတ္ထတ္တာယာ’တိ ပဇာနာတိ။

၂၄၉. ‘‘သေယျထာပိ, မဟာရာဇ, ပဗ္ဗတသင်္ခေပေ ဥဒကရဟဒေါ အစ္ဆော ဝိပ္ပသန္နော အနာဝိလော။ တတ္ထ စက္ခုမာ ပုရိသော တီရေ ဌိတော ပဿေယျ သိပ္ပိသမ္ဗုကမ္ပိ သက္ခရကထလမ္ပိ မစ္ဆဂုမ္ဗမ္ပိ စရန္တမ္ပိ တိဋ္ဌန္တမ္ပိ။ တဿ ဧဝမဿ – ‘အယံ ခေါ ဥဒကရဟဒေါ အစ္ဆော ဝိပ္ပသန္နော အနာဝိလော။ တတ္ရိမေ သိပ္ပိသမ္ဗုကာပိ သက္ခရကထလာပိ မစ္ဆဂုမ္ဗာပိ စရန္တိပိ တိဋ္ဌန္တိဣ’တိ။ ဧဝမေဝ ခေါ, မဟာရာဇ, ဘိက္ခု ဧဝံ သမာဟိတေ စိတ္တေ ပရိသုဒ္ဓေ ပရိယောဒါတေ အနင်္ဂဏေ ဝိဂတူပက္ကိလေသေ မုဒုဘူတေ ကမ္မနိယေ ဌိတေ အာနေဉ္ဇပ္ပတ္တေ အာသဝါနံ ခယဉာဏာယ စိတ္တံ အဘိနီဟရတိ အဘိနိန္နာမေတိ။ ‘သော ဣဒံ ဒုက္ခ’န္တိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ, ‘အယံ ဒုက္ခသမုဒယော’တိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ , ‘အယံ ဒုက္ခနိရောဓေါ’တိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ, ‘အယံ ဒုက္ခနိရောဓဂါမိနီ ပဋိပဒါ’တိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ။ ‘ဣမေ အာသဝါတိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ, ‘အယံ အာသဝသမုဒယော’တိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ, ‘အယံ အာသဝနိရောဓေါ’တိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ, ‘အယံ အာသဝနိရောဓဂါမိနီ ပဋိပဒါတိ ယထာဘူတံ ပဇာနာတိ။ တဿ ဧဝံ ဇာနတော ဧဝံ ပဿတော ကာမာသဝါပိ စိတ္တံ ဝိမုစ္စတိ, ဘဝါသဝါပိ စိတ္တံ ဝိမုစ္စတိ, အဝိဇ္ဇာသဝါပိ စိတ္တံ ဝိမုစ္စတိ, ‘ဝိမုတ္တသ္မိံ ဝိမုတ္တမိတိ ဉာဏံ ဟောတိ, ‘ခီဏာ ဇာတိ, ဝုသိတံ ဗြဟ္မစရိယံ, ကတံ ကရဏီယံ, နာပရံ ဣတ္ထတ္တာယာ’တိ ပဇာနာတိ။ ဣဒံ ခေါ, မဟာရာဇ, သန္ဒိဋ္ဌိကံ သာမညဖလံ ပုရိမေဟိ သန္ဒိဋ္ဌိကေဟိ သာမညဖလေဟိ အဘိက္ကန္တတရဉ္စ ပဏီတတရဉ္စ။ ဣမသ္မာ စ ပန, မဟာရာဇ, သန္ဒိဋ္ဌိကာ သာမညဖလာ အညံ သန္ဒိဋ္ဌိကံ သာမညဖလံ ဥတ္တရိတရံ ဝါ ပဏီတတရံ ဝါ နတ္ထီ’’တိ။

အဇာတသတ္တုဥပါသကတ္တပဋိဝေဒနာ

၂၅၀. ဧဝံ ဝုတ္တေ, ရာဇာ မာဂဓေါ အဇာတသတ္တု ဝေဒေဟိပုတ္တော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အဘိက္ကန္တံ, ဘန္တေ, အဘိက္ကန္တံ, ဘန္တေ။ သေယျထာပိ, ဘန္တေ, နိက္ကုဇ္ဇိတံ ဝါ ဥက္ကုဇ္ဇေယျ, ပဋိစ္ဆန္နံ ဝါ ဝိဝရေယျ, မူဠှဿ ဝါ မဂ္ဂံ အာစိက္ခေယျ, အန္ဓကာရေ ဝါ တေလပဇ္ဇောတံ ဓါရေယျ ‘စက္ခုမန္တော ရူပါနိ ဒက္ခန္တီ’တိ; ဧဝမေဝံ, ဘန္တေ, ဘဂဝတာ အနေကပရိယာယေန ဓမ္မော ပကာသိတော ။ ဧသာဟံ, ဘန္တေ, ဘဂဝန္တံ သရဏံ ဂစ္ဆာမိ ဓမ္မဉ္စ ဘိက္ခုသံဃဉ္စ။ ဥပါသကံ မံ ဘဂဝါ ဓါရေတု အဇ္ဇတဂ္ဂေ ပါဏုပေတံ သရဏံ ဂတံ။ အစ္စယော မံ, ဘန္တေ, အစ္စဂမာ ယထာဗာလံ ယထာမူဠှံ ယထာအကုသလံ, ယောဟံ ပိတရံ ဓမ္မိကံ ဓမ္မရာဇာနံ ဣဿရိယကာရဏာ ဇီဝိတာ ဝေါရောပေသိံ။ တဿ မေ, ဘန္တေ ဘဂဝါ အစ္စယံ အစ္စယတော ပဋိဂ္ဂဏှာတု အာယတိံ သံဝရာယာ’’တိ။

၂၅၁. ‘‘တဂ္ဃ တွံ, မဟာရာဇ, အစ္စယော အစ္စဂမာ ယထာဗာလံ ယထာမူဠှံ ယထာအကုသလံ, ယံ တွံ ပိတရံ ဓမ္မိကံ ဓမ္မရာဇာနံ ဇီဝိတာ ဝေါရောပေသိ။ ယတော စ ခေါ တွံ, မဟာရာဇ, အစ္စယံ အစ္စယတော ဒိသွာ ယထာဓမ္မံ ပဋိကရောသိ, တံ တေ မယံ ပဋိဂ္ဂဏှာမ။ ဝုဒ္ဓိဟေသာ, မဟာရာဇ, အရိယဿ ဝိနယေ, ယော အစ္စယံ အစ္စယတော ဒိသွာ ယထာဓမ္မံ ပဋိကရောတိ, အာယတိံ သံဝရံ အာပဇ္ဇတီ’’တိ။

၂၅၂. ဧဝံ ဝုတ္တေ, ရာဇာ မာဂဓေါ အဇာတသတ္တု ဝေဒေဟိပုတ္တော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဟန္ဒ စ ဒါနိ မယံ, ဘန္တေ, ဂစ္ဆာမ ဗဟုကိစ္စာ မယံ ဗဟုကရဏီယာ’’တိ။ ‘‘ယဿဒါနိ တွံ, မဟာရာဇ, ကာလံ မညသီ’’တိ။ အထ ခေါ ရာဇာ မာဂဓေါ အဇာတသတ္တု ဝေဒေဟိပုတ္တော ဘဂဝတော ဘာသိတံ အဘိနန္ဒိတွာ အနုမောဒိတွာ ဥဋ္ဌာယာသနာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ပဒက္ခိဏံ ကတွာ ပက္ကာမိ။

၂၅၃. အထ ခေါ ဘဂဝါ အစိရပက္ကန္တဿ ရညော မာဂဓဿ အဇာတသတ္တုဿ ဝေဒေဟိပုတ္တဿ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘ခတာယံ, ဘိက္ခဝေ, ရာဇာ။ ဥပဟတာယံ, ဘိက္ခဝေ, ရာဇာ။ သစာယံ, ဘိက္ခဝေ, ရာဇာ ပိတရံ ဓမ္မိကံ ဓမ္မရာဇာနံ ဇီဝိတာ န ဝေါရောပေဿထ, ဣမသ္မိညေဝ အာသနေ ဝိရဇံ ဝီတမလံ ဓမ္မစက္ခုံ ဥပ္ပဇ္ဇိဿထာ’’တိ။ ဣဒမဝေါစ ဘဂဝါ။ အတ္တမနာ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဘာသိတံ အဘိနန္ဒုန္တိ။

သာမညဖလသုတ္တံ နိဋ္ဌိတံ ဒုတိယံ။