ဝီသတိမဝဂ္ဂ

၂၀. ဝီသတိမဝဂ္ဂ

(၁၉၄) ၁. အသဉ္စိစ္စကထာ

၈၅၇. အသဉ္စိစ္စ မာတရံ ဇီဝိတာ ဝေါရောပေတွာ အာနန္တရိကော ဟောတီတိ? အာမန္တာ။ အသဉ္စိစ္စ ပါဏံ ဟန္တွာ ပါဏာတိပါတီ ဟောတီတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။ အသဉ္စိစ္စ မာတရံ ဇီဝိတာ ဝေါရောပေတွာ အာနန္တရိကော ဟောတီတိ? အာမန္တာ။ အသဉ္စိစ္စ အဒိန္နံ အာဒိယိတွာ။ပေ.။ မုသာ ဘဏိတွာ မုသာဝါဒီ ဟောတီတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။။

အသဉ္စိစ္စ ပါဏံ ဟန္တွာ ပါဏာတိပါတီ န ဟောတီတိ? အာမန္တာ။ အသဉ္စိစ္စ မာတရံ ဇီဝိတာ ဝေါရောပေတွာ အာနန္တရိကော န ဟောတီတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။ အသဉ္စိစ္စ အဒိန္နံ အာဒိယိတွာ။ပေ.။ မုသာ ဘဏိတွာ မုသာဝါဒီ န ဟောတီတိ? အာမန္တာ။ အသဉ္စိစ္စ မာတရံ ဇီဝိတာ ဝေါရောပေတွာ အာနန္တရိကော န ဟောတီတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။။

၈၅၈. အသဉ္စိစ္စ မာတရံ ဇီဝိတာ ဝေါရောပေတွာ အာနန္တရိကော ဟောတီတိ? အာမန္တာ။ ‘‘အသဉ္စိစ္စ မာတရံ ဇီဝိတာ ဝေါရောပေတွာ အာနန္တရိကော ဟောတီ’’တိ – အတ္ထေဝ သုတ္တန္တောတိ? နတ္ထိ။ ‘‘သဉ္စိစ္စ မာတရံ ဇီဝိတာ ဝေါရောပေတွာ အာနန္တရိကော ဟောတီ’’တိ – အတ္ထေဝ သုတ္တန္တောတိ? အာမန္တာ။ ဟဉ္စိ ‘‘သဉ္စိစ္စ မာတရံ ဇီဝိတာ ဝေါရောပေတွာ အာနန္တရိကော ဟောတီ’’တိ – အတ္ထေဝ သုတ္တန္တော, နော စ ဝတ ရေ ဝတ္တဗ္ဗေ – ‘‘အသဉ္စိစ္စ မာတရံ ဇီဝိတာ ဝေါရောပေတွာ အာနန္တရိကော ဟောတီ’’တိ။

၈၅၉. န ဝတ္တဗ္ဗံ – ‘‘မာတုဃာတကော အာနန္တရိကော’’တိ? အာမန္တာ။ နနု မာတာ ဇီဝိတာ ဝေါရောပိတာတိ? အာမန္တာ။ ဟဉ္စိ မာတာ ဇီဝိတာ ဝေါရောပိတာ, တေန ဝတ ရေ ဝတ္တဗ္ဗေ – ‘‘မာတုဃာတကော အာနန္တရိကော’’တိ။

န ဝတ္တဗ္ဗံ – ‘‘ပိတုဃာတကော အာနန္တရိကော’’တိ? အာမန္တာ ။ နနု ပိတာ ဇီဝိတာ ဝေါရောပိတောတိ? အာမန္တာ။ ဟဉ္စိ ပိတာ ဇီဝိတာ ဝေါရောပိတော, တေန ဝတ ရေ ဝတ္တဗ္ဗေ – ‘‘ပိတုဃာတကော အာနန္တရိကော’’တိ။

န ဝတ္တဗ္ဗံ – ‘‘အရဟန္တဃာတကော အာနန္တရိကော’’တိ? အာမန္တာ။ နနု အရဟာ ဇီဝိတာ ဝေါရောပိတောတိ? အာမန္တာ။ ဟဉ္စိ အရဟာ ဇီဝိတာ ဝေါရောပိတော, တေန ဝတ ရေ ဝတ္တဗ္ဗေ – ‘‘အရဟန္တဃာတကော အာနန္တရိကော’’တိ။

န ဝတ္တဗ္ဗံ – ‘‘ရုဟိရုပ္ပါဒကော အာနန္တရိကော’’တိ? အာမန္တာ။ နနု တထာဂတဿ လောဟိတံ ဥပ္ပါဒိတန္တိ? အာမန္တာ။ ဟဉ္စိ တထာဂတဿ လောဟိတံ ဥပ္ပါဒိတံ, တေန ဝတ ရေ ဝတ္တဗ္ဗေ – ‘‘ရုဟိရုပ္ပါဒကော အာနန္တရိကော’’တိ။

၈၆၀. သံဃဘေဒကော အာနန္တရိကောတိ? အာမန္တာ။ သဗ္ဗေ သံဃဘေဒကာ အာနန္တရိကာတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။ သဗ္ဗေ သံဃဘေဒကာ အာနန္တရိကာတိ? အာမန္တာ။ ဓမ္မသညီ သံဃဘေဒကော အာနန္တရိကောတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။။

၈၆၁. ဓမ္မသညီ သံဃဘေဒကော အာနန္တရိကောတိ? အာမန္တာ။ နနု ဝုတ္တံ ဘဂဝတာ – ‘‘အတ္ထုပါလိ, သံဃဘေဒကော အာပါယိကော နေရယိကော ကပ္ပဋ္ဌော အတေကိစ္ဆော; အတ္ထုပါလိ, သံဃဘေဒကော န အာပါယိကော န နေရယိကော န ကပ္ပဋ္ဌော န အတေကိစ္ဆော’’တိ! အတ္ထေဝ သုတ္တန္တောတိ? အာမန္တာ ။ တေန ဟိ န ဝတ္တဗ္ဗံ – ‘‘ဓမ္မသညီ သံဃဘေဒကော အာနန္တရိကော’’တိ။

၈၆၂. န ဝတ္တဗ္ဗံ – ‘‘ဓမ္မသညီ သံဃဘေဒကော အာနန္တရိကော’’တိ? အာမန္တာ ။ နနု ဝုတ္တံ ဘဂဝတာ –

‘‘အာပါယိကော နေရယိကော၊ ကပ္ပဋ္ဌော သံဃဘေဒကော။

ဝဂ္ဂရတော အဓမ္မဋ္ဌော၊ ယောဂက္ခေမာ ပဓံသတိ။

သသံဃံ သမဂ္ဂံ ဘေတွာန၊ ကပ္ပံ နိရယမှိ ပစ္စတီ’’တိ [စူဠဝ. ၃၅၄; အ. နိ. ၁၀.၃၉; ဣတိဝု. ၁၈]။

အတ္ထေဝ သုတ္တန္တောတိ? အာမန္တာ။ တေန ဟိ သံဃဘေဒကော အာနန္တရိကောတိ။

အသဉ္စိစ္စကထာ နိဋ္ဌိတာ။

၂၀. ဝီသတိမဝဂ္ဂေါ

(၁၉၅) ၂. ဉာဏကထာ

၈၆၃. နတ္ထိ ပုထုဇ္ဇနဿ ဉာဏန္တိ? အာမန္တာ။ နတ္ထိ ပုထုဇ္ဇနဿ ပညာ ပဇာနနာ ဝိစယော ပဝိစယော ဓမ္မဝိစယော သလ္လက္ခဏာ ဥပလက္ခဏာ ပစ္စုပလက္ခဏာတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။ နနု အတ္ထိ ပုထုဇ္ဇနဿ ပညာ ပဇာနနာ ဝိစယော။ပေ.။ ပစ္စုပလက္ခဏာတိ? အာမန္တာ။ ဟဉ္စိ အတ္ထိ ပုထုဇ္ဇနဿ ပညာ ပဇာနနာ ဝိစယော။ပေ.။ ပစ္စုပလက္ခဏာ, နော စ ဝတ ရေ ဝတ္တဗ္ဗေ – ‘‘နတ္ထိ ပုထုဇ္ဇနဿ ဉာဏ’’န္တိ။

၈၆၄. နတ္ထိ ပုထုဇ္ဇနဿ ဉာဏန္တိ? အာမန္တာ။ ပုထုဇ္ဇနော ပဌမံ ဈာနံ သမာပဇ္ဇေယျာတိ? အာမန္တာ။ ဟဉ္စိ ပုထုဇ္ဇနော ပဌမံ ဈာနံ သမာပဇ္ဇေယျ, နော စ ဝတ ရေ ဝတ္တဗ္ဗေ – ‘‘နတ္ထိ ပုထုဇ္ဇနဿ ဉာဏ’’န္တိ။

ပုထုဇ္ဇနော ဒုတိယံ ဈာနံ။ပေ.။ တတိယံ ဈာနံ။ပေ.။ စတုတ္ထံ ဈာနံ။ပေ.။ အာကာသာနဉ္စာယတနံ သမာပဇ္ဇေယျ, ဝိညာဏဉ္စာယတနံ အာကိဉ္စညာယတနံ နေဝသညာနာသညာယတနံ သမာပဇ္ဇေယျ, ပုထုဇ္ဇနော ဒါနံ ဒဒေယျ ။ပေ.။ စီဝရံ ဒဒေယျ, ပိဏ္ဍပါတံ ဒဒေယျ, သေနာသနံ ဒဒေယျ, ဂိလာနပစ္စယဘေသဇ္ဇပရိက္ခာရံ ဒဒေယျာတိ? အာမန္တာ။ ဟဉ္စိ ပုထုဇ္ဇနော ဂိလာနပစ္စယဘေသဇ္ဇပရိက္ခာရံ ဒဒေယျ, နော စ ဝတ ရေ ဝတ္တဗ္ဗေ – နတ္ထိ ပုထုဇ္ဇနဿ ဉာဏ’’န္တိ။

၈၆၅. အတ္ထိ ပုထုဇ္ဇနဿ ဉာဏန္တိ? အာမန္တာ။ ပုထုဇ္ဇနော တေန ဉာဏေန ဒုက္ခံ ပရိဇာနာတိ , သမုဒယံ ပဇဟတိ, နိရောဓံ သစ္ဆိကရောတိ, မဂ္ဂံ ဘာဝေတီတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။။

ဉာဏကထာ နိဋ္ဌိတာ။

၂၀. ဝီသတိမဝဂ္ဂေါ

(၁၉၆) ၃. နိရယပါလကထာ

၈၆၆. နတ္ထိ နိရယေသု နိရယပါလာတိ? အာမန္တာ။ နတ္ထိ နိရယေသု ကမ္မကာရဏာတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။ အတ္ထိ နိရယေသု ကမ္မကာရဏာတိ? အာမန္တာ။ အတ္ထိ နိရယေသု နိရယပါလာတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။။

အတ္ထိ မနုဿေသု ကမ္မကာရဏာ, အတ္ထိ စ ကာရဏိကာတိ? အာမန္တာ။ အတ္ထိ နိရယေသု ကမ္မကာရဏာ, အတ္ထိ စ ကာရဏိကာတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။ အတ္ထိ နိရယေသု ကမ္မကာရဏာ, နတ္ထိ စ ကာရဏိကာတိ? အာမန္တာ။ အတ္ထိ မနုဿေသု ကမ္မကာရဏာ, နတ္ထိ စ ကာရဏိကာတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။။

၈၆၇. အတ္ထိ နိရယေသု နိရယပါလာတိ? အာမန္တာ။ နနု ဝုတ္တံ ဘဂဝတာ –

‘‘န ဝေဿဘူ နောပိ စ ပေတ္တိရာဇာ၊

သောမော ယမော ဝေဿဝဏော စ ရာဇာ။

သကာနိ ကမ္မာနိ ဟနန္တိ တတ္ထ၊ ဣတော ပဏုန္နံ [ပဏုဏ္ဏံ (သျာ. က.)၊ ပနုန္နံ (သီ.)] ပရလောကပတ္တ’’န္တိ။

အတ္ထေဝ သုတ္တန္တောတိ? အာမန္တာ။ တေန ဟိ နတ္ထိ နိရယေသု နိရယပါလာတိ။

၈၆၈. နတ္ထိ နိရယေသု နိရယပါလာတိ? အာမန္တာ။ နနု ဝုတ္တံ ဘဂဝတာ – ‘‘တမေနံ, ဘိက္ခဝေ , နိရယပါလာ ပဉ္စဝိဓဗန္ဓနံ နာမ ကာရဏံ ကာရေန္တိ [ကရောန္တိ (မ. နိ. ၃.၂၅၀; အ. နိ. ၃.၃၆)] – တတ္တံ အယောခီလံ ဟတ္ထေ ဂမေန္တိ, တတ္တံ အယောခီလံ ဒုတိယေ ဟတ္ထေ ဂမေန္တိ, တတ္တံ အယောခီလံ ပါဒေ ဂမေန္တိ, တတ္တံ အယောခီလံ ဒုတိယေ ပါဒေ ဂမေန္တိ, တတ္တံ အယောခီလံ မဇ္ဈေဥရသ္မိံ ဂမေန္တိ; သော တတ္ထ ဒုက္ခာ တိဗ္ဗာ ကဋုကာ ဝေဒနာ ဝေဒေတိ; န စ တာဝ ကာလံ ကရောတိ ယာဝ န တံ ပါပကမ္မံ ဗျန္တီဟောတီ’’တိ [မ. နိ. ၃.၂၅၀; အ. နိ. ၃.၃၆]! အတ္ထေဝ သုတ္တန္တောတိ? အာမန္တာ။ တေန ဟိ အတ္ထိ နိရယေသု နိရယပါလာတိ။

နတ္ထိ နိရယေသု နိရယပါလာတိ? အာမန္တာ။ နနု ဝုတ္တံ ဘဂဝတာ – ‘‘တမေနံ, ဘိက္ခဝေ, နိရယပါလာ သံဝေသေတွာ ကုဌာရီဟိ [ကုဓါရီဟိ (သဗ္ဗတ္ထ)] တစ္ဆန္တိ။ပေ.။ တမေနံ, ဘိက္ခဝေ, နိရယပါလာ ဥဒ္ဓမ္ပာဒံ အဓေါသိရံ ဌပေတွာ ဝါသီဟိ တစ္ဆန္တိ။ပေ.။ တမေနံ , ဘိက္ခဝေ, နိရယပါလာ ရထေ ယောဇေတွာ အာဒိတ္တာယ ပထဝိယာ သမ္ပဇ္ဇလိတာယ သဇောတိဘူတာယ [သဉ္ဇောတိဘူတာယ (သျာ.)] သာရေန္တိပိ ပစ္စာသာရေန္တိပိ။ပေ.။ တမေနံ, ဘိက္ခဝေ, နိရယပါလာ မဟန္တံ အင်္ဂါရပဗ္ဗတံ အာဒိတ္တံ သမ္ပဇ္ဇလိတံ သဇောတိဘူတံ အာရောပေန္တိပိ ဩရောပေန္တိပိ။ပေ.။ တမေနံ, ဘိက္ခဝေ, နိရယပါလာ ဥဒ္ဓမ္ပာဒံ အဓေါသိရံ ဂဟေတွာ တတ္တာယ လောဟကုမ္ဘိယာ ပက္ခိပန္တိ အာဒိတ္တာယ သမ္ပဇ္ဇလိတာယ သဇောတိဘူတာယ။ သော တတ္ထ ဖေဏုဒ္ဒေဟကံ ပစ္စတိ, သော တတ္ထ ဖေဏုဒ္ဒေဟကံ ပစ္စမာနော သကိမ္ပိ ဥဒ္ဓံ ဂစ္ဆတိ, သကိမ္ပိ အဓေါ ဂစ္ဆတိ, သကိမ္ပိ တိရိယံ ဂစ္ဆတိ။ သော တတ္ထ ဒုက္ခာ တိဗ္ဗာ ကဋုကာ ဝေဒနာ ဝေဒယတိ, န စ တာဝ ကာလံ ကရောတိ ယာဝ န တံ ပါပကမ္မံ ဗျန္တီဟောတိ။ တမေနံ, ဘိက္ခဝေ, နိရယပါလာ မဟာနိရယေ ပက္ခိပန္တိ! သော ခေါ ပန, ဘိက္ခဝေ, မဟာနိရယော –

‘‘စတုက္ကဏ္ဏော စတုဒွါရော၊ ဝိဘတ္တော ဘာဂသော မိတော။

အယောပါကာရပရိယန္တော၊ အယသာ ပဋိကုဇ္ဇိတော။

‘‘တဿ အယောမယာ ဘူမိ၊ ဇလိတာ တေဇသာ ယုတာ။

သမန္တာ ယောဇနသတံ၊ ဖရိတွာ တိဋ္ဌတိ သဗ္ဗဒါ’’တိ [မ. နိ. ၃.၂၅၀; အ. နိ. ၃.၃၆; ပေ. ဝ. ၇၁]။

အတ္ထေဝ သုတ္တန္တောတိ? အာမန္တာ။ တေန ဟိ အတ္ထိ နိရယေသု နိရယပါလာတိ။

နိရယပါလကထာ နိဋ္ဌိတာ။

၂၀. ဝီသတိမဝဂ္ဂေါ

(၁၉၇) ၄. တိရစ္ဆာနကထာ

၈၆၉. အတ္ထိ ဒေဝေသု တိရစ္ဆာနဂတာတိ? အာမန္တာ။ အတ္ထိ တိရစ္ဆာနဂတေသု ဒေဝါတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။ အတ္ထိ ဒေဝေသု တိရစ္ဆာနဂတာတိ? အာမန္တာ ။ ဒေဝလောကော တိရစ္ဆာနယောနီတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။ အတ္ထိ ဒေဝေသု တိရစ္ဆာနဂတာတိ? အာမန္တာ။ အတ္ထိ တတ္ထ ကီဋာ ပဋင်္ဂါ မကသာ မက္ခိကာ အဟီ ဝိစ္ဆိကာ သတပဒီ ဂဏ္ဍုပ္ပါဒါတိ [ဂဏ္ဍုပါဒါတိ (သျာ. ကံ. ဣ.)]? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။။

၈၇၀. နတ္ထိ ဒေဝေသု တိရစ္ဆာနဂတာတိ? အာမန္တာ။ နနု အတ္ထိ တတ္ထ ဧရာဝဏော နာမ ဟတ္ထိနာဂေါ သဟဿယုတ္တံ ဒိဗ္ဗံ ယာနန္တိ? အာမန္တာ။ ဟဉ္စိ အတ္ထိ တတ္ထ ဧရာဝဏော နာမ ဟတ္ထိနာဂေါ သဟဿယုတ္တံ ဒိဗ္ဗံ ယာနံ, တေန ဝတ ရေ ဝတ္တဗ္ဗေ – ‘‘အတ္ထိ ဒေဝေသု တိရစ္ဆာနဂတာ’’တိ။

၈၇၁. အတ္ထိ ဒေဝေသု တိရစ္ဆာနဂတာတိ? အာမန္တာ။ အတ္ထိ တတ္ထ ဟတ္ထိဗန္ဓာ အဿဗန္ဓာ [ဟတ္ထိဘဏ္ဍာ အဿဘဏ္ဍာ (?)] ယာဝသိကာ ကာရဏိကာ ဘတ္တကာရကာတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ တေန ဟိ နတ္ထိ ဒေဝေသု တိရစ္ဆာနဂတာတိ။

တိရစ္ဆာနကထာ နိဋ္ဌိတာ။

၂၀. ဝီသတိမဝဂ္ဂေါ

(၁၉၈) ၅. မဂ္ဂကထာ

၈၇၂. ပဉ္စင်္ဂိကော မဂ္ဂေါတိ? အာမန္တာ။ နနု အဋ္ဌင်္ဂိကော မဂ္ဂေါ ဝုတ္တော ဘဂဝတာ, သေယျထိဒံ – သမ္မာဒိဋ္ဌိ။ပေ.။ သမ္မာသမာဓီတိ? အာမန္တာ။ ဟဉ္စိ အဋ္ဌင်္ဂိကော မဂ္ဂေါ ဝုတ္တော ဘဂဝတာ , သေယျထိဒံ – သမ္မာဒိဋ္ဌိ ။ပေ.။ သမ္မာသမာဓိ, နော စ ဝတ ရေ ဝတ္တဗ္ဗေ – ‘‘ပဉ္စင်္ဂိကော မဂ္ဂေါ’’တိ။

ပဉ္စင်္ဂိကော မဂ္ဂေါတိ? အာမန္တာ။ နနု ဝုတ္တံ ဘဂဝတာ –

‘‘မဂ္ဂါနံ အဋ္ဌင်္ဂိကော သေဋ္ဌော၊ သစ္စာနံ စတုရော ပဒါ။

ဝိရာဂေါ သေဋ္ဌော ဓမ္မာနံ၊ ဒွိပဒါနဉ္စ စက္ခုမာ’’တိ [ဓ. ပ. ၂၇၃ ဓမ္မပဒေ]။

အတ္ထေဝ သုတ္တန္တောတိ? အာမန္တာ။ တေန ဟိ အဋ္ဌင်္ဂိကော မဂ္ဂေါတိ။

၈၇၃. သမ္မာဝါစာ မဂ္ဂင်္ဂံ, သာ စ န မဂ္ဂေါတိ? အာမန္တာ။ သမ္မာဒိဋ္ဌိ မဂ္ဂင်္ဂံ, သာ စ န မဂ္ဂေါတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။ သမ္မာဝါစာ မဂ္ဂင်္ဂံ, သာ စ န မဂ္ဂေါတိ? အာမန္တာ။ သမ္မာသင်္ကပ္ပော။ပေ.။ သမ္မာဝါယာမော။ပေ.။ သမ္မာသတိ။ပေ.။ သမ္မာသမာဓိ မဂ္ဂင်္ဂံ, သော စ န မဂ္ဂေါတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။။

သမ္မာကမ္မန္တော။ပေ.။ သမ္မာအာဇီဝေါ မဂ္ဂင်္ဂံ, သော စ န မဂ္ဂေါတိ? အာမန္တာ။ သမ္မာဒိဋ္ဌိ။ပေ.။ သမ္မာသမာဓိ မဂ္ဂင်္ဂံ, သော စ န မဂ္ဂေါတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။။

သမ္မာဒိဋ္ဌိ မဂ္ဂင်္ဂံ, သာ စ မဂ္ဂေါတိ? အာမန္တာ။ သမ္မာဝါစာ မဂ္ဂင်္ဂံ, သာ စ မဂ္ဂေါတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။ သမ္မာဒိဋ္ဌိ မဂ္ဂင်္ဂံ, သာ စ မဂ္ဂေါတိ? အာမန္တာ။ သမ္မာကမ္မန္တော။ပေ.။ သမ္မာအာဇီဝေါ မဂ္ဂင်္ဂံ, သော စ မဂ္ဂေါတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။။

သမ္မာသင်္ကပ္ပော။ပေ.။ သမ္မာဝါယာမော။ပေ.။ သမ္မာသတိ။ပေ.။ သမ္မာသမာဓိ မဂ္ဂင်္ဂံ, သော စ မဂ္ဂေါတိ? အာမန္တာ။ သမ္မာဝါစာ။ပေ.။ သမ္မာကမ္မန္တော။ပေ.။ သမ္မာအာဇီဝေါ မဂ္ဂင်္ဂံ, သော စ မဂ္ဂေါတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။။

၈၇၄. အရိယော အဋ္ဌင်္ဂိကော မဂ္ဂေါတိ? အာမန္တာ။ နနု ဝုတ္တံ ဘဂဝတာ – ‘‘ပုဗ္ဗေဝ ခေါ ပနဿ ကာယကမ္မံ ဝစီကမ္မံ အာဇီဝေါ သုပရိသုဒ္ဓေါ ဟောတိ; ဧဝမဿာယံ အရိယော အဋ္ဌင်္ဂိကော မဂ္ဂေါ ဘာဝနာပါရိပူရိံ ဂစ္ဆတီ’’တိ [မ. နိ. ၃.၄၃၁]! အတ္ထေဝ သုတ္တန္တောတိ? အာမန္တာ။ တေန ဟိ ပဉ္စင်္ဂိကော မဂ္ဂေါတိ။

၈၇၅. ပဉ္စင်္ဂိကော မဂ္ဂေါတိ? အာမန္တာ။ နနု ဝုတ္တံ ဘဂဝတာ – ‘‘ယသ္မိံ ခေါ, သုဘဒ္ဒ, ဓမ္မဝိနယေ အရိယော အဋ္ဌင်္ဂိကော မဂ္ဂေါ န ဥပလဗ္ဘတိ, သမဏောပိ တတ္ထ န ဥပလဗ္ဘတိ, ဒုတိယောပိ တတ္ထ သမဏော န ဥပလဗ္ဘတိ, တတိယောပိ တတ္ထ သမဏော န ဥပလဗ္ဘတိ, စတုတ္ထောပိ တတ္ထ သမဏော န ဥပလဗ္ဘတိ။ ယသ္မိဉ္စ ခေါ, သုဘဒ္ဒ, ဓမ္မဝိနယေ အရိယော အဋ္ဌင်္ဂိကော မဂ္ဂေါ ဥပလဗ္ဘတိ, သမဏောပိ တတ္ထ ဥပလဗ္ဘတိ, ဒုတိယောပိ။ပေ.။ တတိယောပိ။ပေ.။ စတုတ္ထောပိ တတ္ထ သမဏော ဥပလဗ္ဘတိ။ ဣမသ္မိံ ခေါ, သုဘဒ္ဒ, ဓမ္မဝိနယေ အရိယော အဋ္ဌင်္ဂိကော မဂ္ဂေါ ဥပလဗ္ဘတိ။ ဣဓေဝ, သုဘဒ္ဒ , သမဏော, ဣဓ ဒုတိယော သမဏော, ဣဓ တတိယော သမဏော, ဣဓ စတုတ္ထော သမဏော။ သုညာ ပရပ္ပဝါဒါ သမဏေဘိ အညေဟီ’’တိ [ဒီ. နိ. ၂.၂၁၄]! အတ္ထေဝ သုတ္တန္တောတိ? အာမန္တာ။ တေန ဟိ အဋ္ဌင်္ဂိကော မဂ္ဂေါတိ။

မဂ္ဂကထာ နိဋ္ဌိတာ။

၂၀. ဝီသတိမဝဂ္ဂေါ

(၁၉၉) ၆. ဉာဏကထာ

၈၇၆. ဒွါဒသဝတ္ထုကံ ဉာဏံ လောကုတ္တရန္တိ? အာမန္တာ။ ဒွါဒသ လောကုတ္တရဉာဏာနီတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။ ဒွါဒသ လောကုတ္တရဉာဏာနီတိ? အာမန္တာ။ ဒွါဒသ သောတာပတ္တိမဂ္ဂါတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။ ဒွါဒသ သောတာပတ္တိမဂ္ဂါတိ? အာမန္တာ။ ဒွါဒသ သောတာပတ္တိဖလာနီတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။ ဒွါဒသ သကဒါဂါမိမဂ္ဂါ။ပေ.။ အနာဂါမိမဂ္ဂါ။ပေ.။ အရဟတ္တမဂ္ဂါတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။ ဒွါဒသ အရဟတ္တမဂ္ဂါတိ? အာမန္တာ။ ဒွါဒသ အရဟတ္တဖလာနီတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။။

၈၇၇. န ဝတ္တဗ္ဗံ – ‘‘ဒွါဒသဝတ္ထုကံ ဉာဏံ လောကုတ္တရ’’န္တိ? အာမန္တာ။ နနု ဝုတ္တံ ဘဂဝတာ – ‘‘ဣဒံ ဒုက္ခံ အရိယသစ္စ’’န္တိ မေ, ဘိက္ခဝေ, ပုဗ္ဗေ အနနုဿုတေသု ဓမ္မေသု စက္ခုံ ဥဒပါဒိ, ဉာဏံ ဥဒပါဒိ, ပညာ ဥဒပါဒိ, ဝိဇ္ဇာ ဥဒပါဒိ, အာလောကော ဥဒပါဒိ။ ‘တံ ခေါ ပနိဒံ ဒုက္ခံ အရိယသစ္စံ ပရိညေယျ’န္တိ မေ, ဘိက္ခဝေ။ပေ.။ ပရိညာတန္တိ မေ, ဘိက္ခဝေ။ပေ.။ ‘ဣဒံ ဒုက္ခသမုဒယံ [ဒုက္ခသမုဒယော (သျာ. ကံ. ဣ.)] အရိယသစ္စ’န္တိ မေ, ဘိက္ခဝေ။ပေ.။ ‘တံ ခေါ ပနိဒံ ဒုက္ခသမုဒယံ အရိယသစ္စံ ပဟာတဗ္ဗ’န္တိ မေ, ဘိက္ခဝေ။ပေ.။ ပဟီနန္တိ မေ, ဘိက္ခဝေ။ပေ.။ ‘ဣဒံ ဒုက္ခနိရောဓံ [ဒုက္ခနိရောဓါ (သျာ. ကံ. ဣ.)] အရိယသစ္စ’န္တိ မေ, ဘိက္ခဝေ။ပေ.။ ‘တံ ခေါ ပနိဒံ ဒုက္ခနိရောဓံ အရိယသစ္စံ သစ္ဆိကာတဗ္ဗ’န္တိ မေ, ဘိက္ခဝေ။ပေ.။ သစ္ဆိကတန္တိ မေ, ဘိက္ခဝေ။ပေ.။ ‘ဣဒံ ဒုက္ခနိရောဓဂါမိနီ ပဋိပဒါ အရိယသစ္စ’န္တိ မေ, ဘိက္ခဝေ။ပေ.။ ‘တံ ခေါ ပနိဒံ ဒုက္ခနိရောဓဂါမိနီ ပဋိပဒါ အရိယသစ္စံ ဘာဝေတဗ္ဗ’န္တိ မေ, ဘိက္ခဝေ။ပေ.။ ဘာဝိတန္တိ မေ, ဘိက္ခဝေ, ပုဗ္ဗေ အနနုဿုတေသု ဓမ္မေသု စက္ခုံ ဥဒပါဒိ။ပေ.။ အာလောကော ဥဒပါဒီ’’တိ [မဟာဝ. ၁၅; သံ. နိ. ၅.၁၀၈၁; ပဋိ. မ. ၂.၃၀]! အတ္ထေဝ သုတ္တန္တောတိ? အာမန္တာ။ တေန ဟိ ဒွါဒသဝတ္ထုကံ ဉာဏံ လောကုတ္တရန္တိ။

ဉာဏကထာ နိဋ္ဌိတာ။

ဝီသတိမဝဂ္ဂေါ။

တဿုဒ္ဒါနံ –

မာတုဃာတကော အာနန္တရိကော ပိတုဃာတကော အာနန္တရိကော အရဟန္တဃာတကော အာနန္တရိကော ရုဟိရုပ္ပါဒကော အာနန္တရိကော သံဃဘေဒကော အာနန္တရိကော, နတ္ထိ ပုထုဇ္ဇနဿ ဉာဏံ, နတ္ထိ နိရယေသု နိရယပါလာ, အတ္ထိ ဒေဝေသု တိရစ္ဆာနဂတာ, ပဉ္စင်္ဂိကော မဂ္ဂေါ, ဒွါဒသဝတ္ထုကံ ဉာဏံ လောကုတ္တရန္တိ။

စတုတ္ထော ပဏ္ဏာသကော။

တဿုဒ္ဒါနံ –

နိဂ္ဂဟော, ပုညသဉ္စယော, အဋ္ဌာသိ, အတီတေန စ မာတုဃာတကော။