ပန္နရသမဝဂ္ဂ

၁၅. ပန္နရသမဝဂ္ဂ

(၁၄၅) ၁. ပစ္စယတာကထာ

၇၁၁. ပစ္စယတာ ဝဝတ္ထိတာတိ? အာမန္တာ။ နနု ဝီမံသာ ဟေတု, သော စ အဓိပတီတိ? အာမန္တာ ။ ဟဉ္စိ ဝီမံသာ ဟေတု, သော စ အဓိပတိ, တေန ဝတ ရေ ဝတ္တဗ္ဗေ – ‘‘ဟေတုပစ္စယေန ပစ္စယော, အဓိပတိပစ္စယေန ပစ္စယော’’တိ။

နနု ဆန္ဒာဓိပတိ သဟဇာတာနံ ဓမ္မာနံ အဓိပတီတိ? အာမန္တာ။ ဟဉ္စိ ဆန္ဒာဓိပတိ သဟဇာတာနံ ဓမ္မာနံ အဓိပတိ, တေန ဝတ ရေ ဝတ္တဗ္ဗေ – ‘‘အဓိပတိပစ္စယေန ပစ္စယော, သဟဇာတပစ္စယေန ပစ္စယော’’တိ။

၇၁၂. နနု ဝီရိယာဓိပတိ သဟဇာတာနံ ဓမ္မာနံ အဓိပတီတိ? အာမန္တာ။ ဟဉ္စိ ဝီရိယာဓိပတိ သဟဇာတာနံ ဓမ္မာနံ အဓိပတိ, တေန ဝတ ရေ ဝတ္တဗ္ဗေ – ‘‘အဓိပတိပစ္စယေန ပစ္စယော, သဟဇာတပစ္စယေန ပစ္စယော’’တိ။

နနု ဝီရိယာဓိပတိ သဟဇာတာနံ ဓမ္မာနံ အဓိပတိ, တဉ္စ ဣန္ဒ္ရိယန္တိ? အာမန္တာ။ ဟဉ္စိ ဝီရိယာဓိပတိ သဟဇာတာနံ ဓမ္မာနံ အဓိပတိ, တဉ္စ ဣန္ဒ္ရိယံ, တေန ဝတ ရေ ဝတ္တဗ္ဗေ – ‘‘အဓိပတိပစ္စယေန ပစ္စယော, ဣန္ဒ္ရိယပစ္စယေန ပစ္စယော’’တိ။

နနု ဝီရိယာဓိပတိ သဟဇာတာနံ ဓမ္မာနံ အဓိပတိ, တဉ္စ မဂ္ဂင်္ဂန္တိ? အာမန္တာ။ ဟဉ္စိ ဝီရိယာဓိပတိ သဟဇာတာနံ ဓမ္မာနံ အဓိပတိ, တဉ္စ မဂ္ဂင်္ဂံ, တေန ဝတ ရေ ဝတ္တဗ္ဗေ – ‘‘အဓိပတိပစ္စယေန ပစ္စယော, မဂ္ဂပစ္စယေန ပစ္စယော’’တိ။

၇၁၃. နနု စိတ္တာဓိပတိ သဟဇာတာနံ ဓမ္မာနံ အဓိပတီတိ? အာမန္တာ ။ ဟဉ္စိ စိတ္တာဓိပတိ သဟဇာတာနံ ဓမ္မာနံ အဓိပတိ, တေန ဝတ ရေ ဝတ္တဗ္ဗေ – ‘‘အဓိပတိပစ္စယေန ပစ္စယော, သဟဇာတပစ္စယေန ပစ္စယော’’တိ။

နနု စိတ္တာဓိပတိ သဟဇာတာနံ ဓမ္မာနံ အဓိပတိ, သော စ အာဟာရောတိ? အာမန္တာ။ ဟဉ္စိ စိတ္တာဓိပတိ သဟဇာတာနံ ဓမ္မာနံ အဓိပတိ, သော စ အာဟာရော, တေန ဝတ ရေ ဝတ္တဗ္ဗေ – ‘‘အဓိပတိပစ္စယေန ပစ္စယော, အာဟာရပစ္စယေန ပစ္စယော’’တိ။

နနု စိတ္တာဓိပတိ သဟဇာတာနံ ဓမ္မာနံ အဓိပတိ, တဉ္စ ဣန္ဒ္ရိယန္တိ? အာမန္တာ။ ဟဉ္စိ စိတ္တာဓိပတိ သဟဇာတာနံ ဓမ္မာနံ အဓိပတိ, တဉ္စ ဣန္ဒ္ရိယံ, တေန ဝတ ရေ ဝတ္တဗ္ဗေ – ‘‘အဓိပတိပစ္စယေန ပစ္စယော, ဣန္ဒ္ရိယပစ္စယေန ပစ္စယော’’တိ။

၇၁၄. နနု ဝီမံသာဓိပတိ သဟဇာတာနံ ဓမ္မာနံ အဓိပတီတိ? အာမန္တာ။ ဟဉ္စိ ဝီမံသာဓိပတိ သဟဇာတာနံ ဓမ္မာနံ အဓိပတိ, တေန ဝတ ရေ ဝတ္တဗ္ဗေ – ‘‘အဓိပတိပစ္စယေန ပစ္စယော, သဟဇာတပစ္စယေန ပစ္စယော’’တိ။

နနု ဝီမံသာဓိပတိ သဟဇာတာနံ ဓမ္မာနံ အဓိပတိ, တဉ္စ ဣန္ဒ္ရိယန္တိ? အာမန္တာ။ ဟဉ္စိ ဝီမံသာဓိပတိ သဟဇာတာနံ ဓမ္မာနံ အဓိပတိ, တဉ္စ ဣန္ဒ္ရိယံ, တေန ဝတ ရေ ဝတ္တဗ္ဗေ – ‘‘အဓိပတိပစ္စယေန ပစ္စယော, ဣန္ဒ္ရိယပစ္စယေန ပစ္စယော’’တိ။

နနု ဝီမံသာဓိပတိ သဟဇာတာနံ ဓမ္မာနံ အဓိပတိ, တဉ္စ မဂ္ဂင်္ဂန္တိ? အာမန္တာ။ ဟဉ္စိ ဝီမံသာဓိပတိ သဟဇာတာနံ ဓမ္မာနံ အဓိပတိ , တဉ္စ မဂ္ဂင်္ဂံ, တေန ဝတ ရေ ဝတ္တဗ္ဗေ – ‘‘အဓိပတိပစ္စယေန ပစ္စယော, မဂ္ဂပစ္စယေန ပစ္စယော’’တိ။

၇၁၅. နနု အရိယံ ဓမ္မံ ဂရုံ ကတွာ ဥပ္ပဇ္ဇတိ ပစ္စဝေက္ခဏာ, တဉ္စာရမ္မဏန္တိ? အာမန္တာ။ ဟဉ္စိ အရိယံ ဓမ္မံ ဂရုံ ကတွာ ဥပ္ပဇ္ဇတိ ပစ္စဝေက္ခဏာ, တဉ္စာရမ္မဏံ, တေန ဝတ ရေ ဝတ္တဗ္ဗေ – ‘‘အဓိပတိပစ္စယေန ပစ္စယော, အာရမ္မဏပစ္စယေန ပစ္စယော’’တိ။

၇၁၆. နနု ပုရိမာ ပုရိမာ ကုသလာ ဓမ္မာ ပစ္ဆိမာနံ ပစ္ဆိမာနံ ကုသလာနံ ဓမ္မာနံ အနန္တရပစ္စယေန ပစ္စယော, သာ စ အာသေဝနာတိ? အာမန္တာ။ ဟဉ္စိ ပုရိမာ ပုရိမာ ကုသလာ ဓမ္မာ ပစ္ဆိမာနံ ပစ္ဆိမာနံ ကုသလာနံ ဓမ္မာနံ အနန္တရပစ္စယေန ပစ္စယော, သာ စ အာသေဝနာ, တေန ဝတ ရေ ဝတ္တဗ္ဗေ – ‘‘အနန္တရပစ္စယေန ပစ္စယော, အာသေဝနပစ္စယေန ပစ္စယော’’တိ။

နနု ပုရိမာ ပုရိမာ အကုသလာ ဓမ္မာ ပစ္ဆိမာနံ ပစ္ဆိမာနံ အကုသလာနံ ဓမ္မာနံ အနန္တရပစ္စယေန ပစ္စယော, သာ စ အာသေဝနာတိ? အာမန္တာ။ ဟဉ္စိ ပုရိမာ ပုရိမာ အကုသလာ ဓမ္မာ ပစ္ဆိမာနံ ပစ္ဆိမာနံ အကုသလာနံ ဓမ္မာနံ အနန္တရပစ္စယေန ပစ္စယော, သာ စ အာသေဝနာ, တေန ဝတ ရေ ဝတ္တဗ္ဗေ – ‘‘အနန္တရပစ္စယေန ပစ္စယော, အာသေဝနပစ္စယေန ပစ္စယော’’တိ။

နနု ပုရိမာ ပုရိမာ ကိရိယာဗျာကတာ ဓမ္မာ ပစ္ဆိမာနံ ပစ္ဆိမာနံ ကိရိယာဗျာကတာနံ ဓမ္မာနံ အနန္တရပစ္စယေန ပစ္စယော, သာ စ အာသေဝနာတိ? အာမန္တာ။ ဟဉ္စိ ပုရိမာ ပုရိမာ ကိရိယာဗျာကတာ ဓမ္မာ ပစ္ဆိမာနံ ပစ္ဆိမာနံ ကိရိယာဗျာကတာနံ ဓမ္မာနံ အနန္တရပစ္စယေန ပစ္စယော, သာ စ အာသေဝနာ, တေန ဝတ ရေ ဝတ္တဗ္ဗေ – ‘‘အနန္တရပစ္စယေန ပစ္စယော, အာသေဝနပစ္စယေန ပစ္စယော’’တိ။

၇၁၇. န ဝတ္တဗ္ဗံ – ‘‘ပစ္စယတာ ဝဝတ္ထိတာ’’တိ? အာမန္တာ။ ဟေတုပစ္စယေန ပစ္စယော ဟောတိ, အာရမ္မဏပစ္စယေန ပစ္စယော ဟောတိ, အနန္တရပစ္စယေန ပစ္စယော ဟောတိ, သမနန္တရပစ္စယေန ပစ္စယော ဟောတီတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ တေန ဟိ ပစ္စယတာ ဝဝတ္ထိတာတိ။

ပစ္စယတာကထာ နိဋ္ဌိတာ။

၁၅. ပန္နရသမဝဂ္ဂေါ

(၁၄၆) ၂. အညမညပစ္စယကထာ

၇၁၈. အဝိဇ္ဇာပစ္စယာဝ သင်္ခါရာ, န ဝတ္တဗ္ဗံ – ‘‘သင်္ခါရပစ္စယာပိ အဝိဇ္ဇာ’’တိ? အာမန္တာ။ နနု အဝိဇ္ဇာ သင်္ခါရေန သဟဇာတာတိ? အာမန္တာ ။ ဟဉ္စိ အဝိဇ္ဇာ သင်္ခါရေန သဟဇာတာ, တေန ဝတ ရေ ဝတ္တဗ္ဗေ – ‘‘အဝိဇ္ဇာပစ္စယာပိ သင်္ခါရာ, သင်္ခါရပစ္စယာပိ အဝိဇ္ဇာ’’တိ။

တဏှာပစ္စယာဝ ဥပါဒါနံ, န ဝတ္တဗ္ဗံ – ‘‘ဥပါဒါနပစ္စယာပိ တဏှာ’’တိ? အာမန္တာ။ နနု တဏှာ ဥပါဒါနေန သဟဇာတာတိ? အာမန္တာ။ ဟဉ္စိ တဏှာ ဥပါဒါနေန သဟဇာတာ, တေန ဝတ ရေ ဝတ္တဗ္ဗေ – ‘‘တဏှာပစ္စယာပိ ဥပါဒါနံ, ဥပါဒါနပစ္စယာပိ တဏှာ’’တိ။

၇၁၉. ‘‘ဇရာမရဏပစ္စယာ , ဘိက္ခဝေ, ဇာတိ, ဇာတိပစ္စယာ ဘဝေါ’’တိ – အတ္ထေဝ သုတ္တန္တောတိ ? နတ္ထိ။ တေန ဟိ အဝိဇ္ဇာပစ္စယာဝ သင်္ခါရာ, န ဝတ္တဗ္ဗံ – ‘‘သင်္ခါရပစ္စယာပိ အဝိဇ္ဇာ’’တိ။ တဏှာပစ္စယာဝ ဥပါဒါနံ, န ဝတ္တဗ္ဗံ – ‘‘ဥပါဒါနပစ္စယာပိ တဏှာ’’တိ။

‘‘ဝိညာဏပစ္စယာ, ဘိက္ခဝေ, နာမရူပံ, နာမရူပပစ္စယာပိ ဝိညာဏ’’န္တိ [ဒီ. နိ. ၂.၅၈, ထောကံ ပန ဝိသဒိသံ] – အတ္ထေဝ သုတ္တန္တောတိ? အာမန္တာ။ တေန ဟိ အဝိဇ္ဇာပစ္စယာပိ သင်္ခါရာ, သင်္ခါရပစ္စယာပိ အဝိဇ္ဇာ; တဏှာပစ္စယာပိ ဥပါဒါနံ, ဥပါဒါနပစ္စယာပိ တဏှာတိ။

အညမညပစ္စယကထာ နိဋ္ဌိတာ။

၁၅. ပန္နရသမဝဂ္ဂေါ

(၁၄၇) ၃. အဒ္ဓါကထာ

၇၂၀. အဒ္ဓါ ပရိနိပ္ဖန္နောတိ? အာမန္တာ။ ရူပန္တိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။ ဝေဒနာ။ပေ.။ သညာ။ပေ.။ သင်္ခါရာ။ပေ.။ ဝိညာဏန္တိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။ အတီတော အဒ္ဓါ ပရိနိပ္ဖန္နောတိ? အာမန္တာ။ ရူပန္တိ ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။ ဝေဒနာ။ပေ.။ သညာ။ပေ.။ သင်္ခါရာ။ပေ.။ ဝိညာဏန္တိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။ အနာဂတော အဒ္ဓါ ပရိနိပ္ဖန္နောတိ? အာမန္တာ။ ရူပန္တိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။ ဝေဒနာ။ပေ.။ သညာ။ပေ.။ သင်္ခါရာ။ပေ.။ ဝိညာဏန္တိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။ ပစ္စုပ္ပန္နော အဒ္ဓါ ပရိနိပ္ဖန္နောတိ? အာမန္တာ။ ရူပန္တိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။ ဝေဒနာ။ပေ.။ သညာ။ပေ.။ သင်္ခါရာ။ပေ.။ ဝိညာဏန္တိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။။

အတီတံ ရူပံ ဝေဒနာ သညာ သင်္ခါရာ ဝိညာဏံ အတီတော အဒ္ဓါတိ? အာမန္တာ။ အတီတာ ပဉ္စဒ္ဓါတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။ အနာဂတံ ရူပံ ဝေဒနာ သညာ သင်္ခါရာ ဝိညာဏံ အနာဂတော အဒ္ဓါတိ? အာမန္တာ။ အနာဂတာ ပဉ္စဒ္ဓါတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။ ပစ္စုပ္ပန္နံ ရူပံ ဝေဒနာ သညာ သင်္ခါရာ ဝိညာဏံ ပစ္စုပ္ပန္နော အဒ္ဓါတိ? အာမန္တာ။ ပစ္စုပ္ပန္နာ ပဉ္စဒ္ဓါတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။။

အတီတာ ပဉ္စက္ခန္ဓာ အတီတော အဒ္ဓါ, အနာဂတာ ပဉ္စက္ခန္ဓာ အနာဂတော အဒ္ဓါ, ပစ္စုပ္ပန္နာ ပဉ္စက္ခန္ဓာ ပစ္စုပ္ပန္နော အဒ္ဓါတိ? အာမန္တာ။ ပန္နရသဒ္ဓါတိ ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။။

အတီတာနိ ဒွါဒသာယတနာနိ အတီတော အဒ္ဓါ, အနာဂတာနိ ဒွါဒသာယတနာနိ အနာဂတော အဒ္ဓါ, ပစ္စုပ္ပန္နာနိ ဒွါဒသာယတနာနိ ပစ္စုပ္ပန္နော အဒ္ဓါတိ? အာမန္တာ။ ဆတ္တိံသ အဒ္ဓါတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။။

အတီတာ အဋ္ဌာရသ ဓါတုယော အတီတော အဒ္ဓါ, အနာဂတာ အဋ္ဌာရသ ဓါတုယော အနာဂတော အဒ္ဓါ, ပစ္စုပ္ပန္နာ အဋ္ဌာရသ ဓါတုယော ပစ္စုပ္ပန္နော အဒ္ဓါတိ? အာမန္တာ။ စတုပညာသ အဒ္ဓါတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။။

အတီတာနိ ဗာဝီသတိန္ဒ္ရိယာနိ အတီတော အဒ္ဓါ, အနာဂတာနိ ဗာဝီသတိန္ဒ္ရိယာနိ အနာဂတော အဒ္ဓါ, ပစ္စုပ္ပန္နာနိ ဗာဝီသတိန္ဒ္ရိယာနိ ပစ္စုပ္ပန္နော အဒ္ဓါတိ? အာမန္တာ။ ဆသဋ္ဌိ အဒ္ဓါတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။။

၇၂၁. န ဝတ္တဗ္ဗံ – ‘‘အဒ္ဓါ ပရိနိပ္ဖန္နောတိ? အာမန္တာ။ နနု ဝုတ္တံ ဘဂဝတာ – ‘‘တီဏိမာနိ, ဘိက္ခဝေ, ကထာဝတ္ထူနိ! ကတမာနိ တီဏိ? အတီတံ ဝါ, ဘိက္ခဝေ, အဒ္ဓါနံ အာရဗ္ဘ ကထံ ကထေယျ – ‘ဧဝံ အဟောသိ အတီတမဒ္ဓါန’န္တိ; အနာဂတံ ဝါ, ဘိက္ခဝေ, အဒ္ဓါနံ အာရဗ္ဘ ကထံ ကထေယျ – ‘ဧဝံ ဘဝိဿတိ အနာဂတမဒ္ဓါန’န္တိ; ဧတရဟိ ဝါ, ဘိက္ခဝေ, ပစ္စုပ္ပန္နံ အဒ္ဓါနံ အာရဗ္ဘ ကထံ ကထေယျ – ‘ဧဝံ ဟောတိ ဧတရဟိ ပစ္စုပ္ပန္န’န္တိ။ ဣမာနိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, တီဏိ ကထာဝတ္ထူနီ’’တိ [အ. နိ. ၃.၆၈; ဒီ. နိ. ၃.၃၀၅]။ အတ္ထေဝ သုတ္တန္တောတိ? အာမန္တာ။ တေန ဟိ အဒ္ဓါ ပရိနိပ္ဖန္နောတိ။

အဒ္ဓါကထာ နိဋ္ဌိတာ။

၁၅. ပန္နရသမဝဂ္ဂေါ

(၁၄၈) ၄. ခဏလယမုဟုတ္တကထာ

၇၂၂. ခဏော ပရိနိပ္ဖန္နော, လယော ပရိနိပ္ဖန္နော, မုဟုတ္တံ ပရိနိပ္ဖန္နန္တိ? အာမန္တာ။ ရူပန္တိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။ ဝေဒနာ။ သညာ။ သင်္ခါရာ။ ဝိညာဏန္တိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။။

၇၂၃. န ဝတ္တဗ္ဗံ – ‘‘မုဟုတ္တံ ပရိနိပ္ဖန္နန္တိ? အာမန္တာ။ နနု ဝုတ္တံ ဘဂဝတာ – ‘‘တီဏိမာနိ, ဘိက္ခဝေ, ကထာဝတ္ထူနိ! ကတမာနိ တီဏိ? အတီတံ ဝါ, ဘိက္ခဝေ, အဒ္ဓါနံ အာရဗ္ဘ ကထံ ကထေယျ – ‘ဧဝံ အဟောသိ အတီတမဒ္ဓါန’န္တိ; အနာဂတံ ဝါ, ဘိက္ခဝေ, အဒ္ဓါနံ အာရဗ္ဘ ကထံ ကထေယျ – ‘ဧဝံ ဘဝိဿတိ အနာဂတမဒ္ဓါန’န္တိ; ဧတရဟိ ဝါ, ဘိက္ခဝေ, ပစ္စုပ္ပန္နံ အဒ္ဓါနံ အာရဗ္ဘ ကထံ ကထေယျ – ‘ဧဝံ ဟောတိ ဧတရဟိ ပစ္စုပ္ပန္န’န္တိ။ ဣမာနိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, တီဏိ ကထာဝတ္ထူနီ’’တိ။ အတ္ထေဝ သုတ္တန္တောတိ? အာမန္တာ။ တေန ဟိ မုဟုတ္တံ ပရိနိပ္ဖန္နန္တိ။

ခဏလယမုဟုတ္တကထာ နိဋ္ဌိတာ။

၁၅. ပန္နရသမဝဂ္ဂေါ

(၁၄၉) ၅. အာသဝကထာ

၇၂၄. စတ္တာရော အာသဝါ အနာသဝါတိ? အာမန္တာ။ မဂ္ဂေါ ဖလံ နိဗ္ဗာနံ, သောတာပတ္တိမဂ္ဂေါ သောတာပတ္တိဖလံ။ပေ.။ ဗောဇ္ဈင်္ဂေါတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။။

၇၂၅. န ဝတ္တဗ္ဗံ – ‘‘စတ္တာရော အာသဝါ အနာသဝါတိ? အာမန္တာ။ အတ္ထညေဝ အာသဝါ ယေဟိ အာသဝေဟိ တေ အာသဝါ သာသဝါ ဟောန္တီတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ တေန ဟိ စတ္တာရော အာသဝါ အနာသဝါတိ။

အာသဝကထာ နိဋ္ဌိတာ။

၁၅. ပန္နရသမဝဂ္ဂေါ

(၁၅၀) ၆. ဇရာမရဏကထာ

၇၂၆. လောကုတ္တရာနံ ဓမ္မာနံ ဇရာမရဏံ လောကုတ္တရန္တိ? အာမန္တာ။ မဂ္ဂေါ ဖလံ နိဗ္ဗာနံ, သောတာပတ္တိမဂ္ဂေါ သောတာပတ္တိဖလံ။ပေ.။ ဗောဇ္ဈင်္ဂေါတိ ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။ သောတာပတ္တိမဂ္ဂဿ ဇရာမရဏံ သောတာပတ္တိမဂ္ဂေါတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။ သောတာပတ္တိမဂ္ဂဿ ဇရာမရဏံ သောတာပတ္တိမဂ္ဂေါတိ? အာမန္တာ။ သောတာပတ္တိဖလဿ ဇရာမရဏံ သောတာပတ္တိဖလန္တိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ ။ပေ.။ သကဒါဂါမိမဂ္ဂဿ။ပေ.။ သကဒါဂါမိဖလဿ။ပေ.။ အနာဂါမိမဂ္ဂဿ။ပေ.။ အနာဂါမိဖလဿ။ပေ.။ အရဟတ္တမဂ္ဂဿ ဇရာမရဏံ အရဟတ္တမဂ္ဂေါတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။ အရဟတ္တမဂ္ဂဿ ဇရာမရဏံ အရဟတ္တမဂ္ဂေါတိ? အာမန္တာ။ အရဟတ္တဖလဿ ဇရာမရဏံ အရဟတ္တဖလန္တိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။ သတိပဋ္ဌာနာနံ။ သမ္မပ္ပဓါနာနံ။ ဣဒ္ဓိပါဒါနံ။ ဣန္ဒ္ရိယာနံ။ ဗလာနံ။ ဗောဇ္ဈင်္ဂါနံ ဇရာမရဏံ ဗောဇ္ဈင်္ဂေါတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။။

၇၂၇. န ဝတ္တဗ္ဗံ – ‘‘လောကုတ္တရာနံ ဓမ္မာနံ ဇရာမရဏံ လောကုတ္တရန္တိ? အာမန္တာ။ လောကိယန္တိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ တေန ဟိ လောကုတ္တရန္တိ။

ဇရာမရဏကထာ နိဋ္ဌိတာ။

၁၅. ပန္နရသမဝဂ္ဂေါ

(၁၅၁) ၇. သညာဝေဒယိတကထာ

၇၂၈. သညာဝေဒယိတနိရောဓသမာပတ္တိ လောကုတ္တရာတိ? အာမန္တာ။ မဂ္ဂေါ ဖလံ နိဗ္ဗာနံ, သောတာပတ္တိမဂ္ဂေါ သောတာပတ္တိဖလံ။ပေ.။ ဗောဇ္ဈင်္ဂေါတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။။

၇၂၉. န ဝတ္တဗ္ဗံ – ‘‘သညာဝေဒယိတနိရောဓသမာပတ္တိ လောကုတ္တရာတိ? အာမန္တာ။ လောကိယာတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ တေန ဟိ လောကုတ္တရာတိ။

သညာဝေဒယိတကထာ နိဋ္ဌိတာ။

၁၅. ပန္နရသမဝဂ္ဂေါ

(၁၅၂) ၈. ဒုတိယသညာဝေဒယိတကထာ

၇၃၀. သညာဝေဒယိတနိရောဓသမာပတ္တိ လောကိယာတိ? အာမန္တာ။ ရူပန္တိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။ ဝေဒနာ။ သညာ။ သင်္ခါရာ။ ဝိညာဏန္တိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။ ကာမာဝစရာတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။ ရူပါဝစရာတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။ အရူပါဝစရာတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။။

၇၃၁. န ဝတ္တဗ္ဗံ – ‘‘သညာဝေဒယိတနိရောဓသမာပတ္တိ လောကိယာတိ? အာမန္တာ။ လောကုတ္တရာတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ တေန ဟိ လောကိယာတိ။

ဒုတိယသညာဝေဒယိတကထာ နိဋ္ဌိတာ။

၁၅. ပန္နရသမဝဂ္ဂေါ

(၁၅၃) ၉. တတိယသညာဝေဒယိတကထာ

၇၃၂. သညာဝေဒယိတနိရောဓံ သမာပန္နော ကာလံ ကရေယျာတိ? အာမန္တာ။ အတ္ထိ သညာဝေဒယိတနိရောဓံ သမာပန္နဿ မာရဏန္တိယော ဖဿော, မာရဏန္တိယာ ဝေဒနာ, မာရဏန္တိယာ သညာ, မာရဏန္တိယာ စေတနာ , မာရဏန္တိယံ စိတ္တန္တိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။ နတ္ထိ သညာဝေဒယိတနိရောဓံ သမာပန္နဿ မာရဏန္တိယော ဖဿော, မာရဏန္တိယာ ဝေဒနာ, မာရဏန္တိယာ သညာ, မာရဏန္တိယာ စေတနာ, မာရဏန္တိယံ စိတ္တန္တိ? အာမန္တာ။ ဟဉ္စိ နတ္ထိ သညာဝေဒယိတနိရောဓံ သမာပန္နဿ မာရဏန္တိယော ဖဿော, မာရဏန္တိယာ ဝေဒနာ, မာရဏန္တိယာ သညာ, မာရဏန္တိယာ စေတနာ, မာရဏန္တိယံ စိတ္တံ, နော စ ဝတ ရေ ဝတ္တဗ္ဗေ – ‘‘သညာဝေဒယိတနိရောဓံ သမာပန္နော ကာလံ ကရေယျာ’’တိ။

သညာဝေဒယိတနိရောဓံ သမာပန္နော ကာလံ ကရေယျာတိ? အာမန္တာ။ အတ္ထိ သညာဝေဒယိတနိရောဓံ သမာပန္နဿ ဖဿော ဝေဒနာ သညာ စေတနာ စိတ္တန္တိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။ နတ္ထိ သညာဝေဒယိတနိရောဓံ သမာပန္နဿ ဖဿော ဝေဒနာ သညာ စေတနာ စိတ္တန္တိ? အာမန္တာ။ အဖဿကဿ ကာလံ ကိရိယာ, အဝေဒနကဿ ကာလံ ကိရိယာ။ပေ.။ အစိတ္တကဿ ကာလံ ကိရိယာတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။ နနု သဖဿကဿ ကာလံ ကိရိယာ။ပေ.။ သစိတ္တကဿ ကာလံ ကိရိယာတိ? အာမန္တာ။ ဟဉ္စိ သဖဿကဿ ကာလံ ကိရိယာ။ပေ.။ သစိတ္တကဿ ကာလံ ကိရိယာ, နော စ ဝတ ရေ ဝတ္တဗ္ဗေ – ‘‘သညာဝေဒယိတနိရောဓံ သမာပန္နော ကာလံ ကရေယျာ’’တိ။

သညာဝေဒယိတနိရောဓံ သမာပန္နော ကာလံ ကရေယျာတိ? အာမန္တာ။ သညာဝေဒယိတနိရောဓံ သမာပန္နဿ ကာယေ ဝိသံ ကမေယျ, သတ္ထံ ကမေယျ, အဂ္ဂိ ကမေယျာတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။ သညာဝေဒယိတနိရောဓံ သမာပန္နဿ ကာယေ ဝိသံ န ကမေယျ, သတ္ထံ န ကမေယျ, အဂ္ဂိ န ကမေယျာတိ? အာမန္တာ။ ဟဉ္စိ သညာဝေဒယိတနိရောဓံ သမာပန္နဿ ကာယေ ဝိသံ န ကမေယျ, သတ္ထံ န ကမေယျ, အဂ္ဂိ န ကမေယျ, နော စ ဝတ ရေ ဝတ္တဗ္ဗေ – ‘‘သညာဝေဒယိတနိရောဓံ သမာပန္နော ကာလံ ကရေယျာ’’တိ။

သညာဝေဒယိတနိရောဓံ သမာပန္နော ကာလံ ကရေယျာတိ? အာမန္တာ။ သညာဝေဒယိတနိရောဓံ သမာပန္နဿ ကာယေ ဝိသံ ကမေယျ, သတ္ထံ ကမေယျ, အဂ္ဂိ ကမေယျာတိ? အာမန္တာ။ န နိရောဓံ သမာပန္နောတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။။

၇၃၃. သညာဝေဒယိတနိရောဓံ သမာပန္နော န ကာလံ ကရေယျာတိ? အာမန္တာ။ အတ္ထိ သော နိယာမော ယေန နိယာမေန နိယတော သညာဝေဒယိတနိရောဓံ သမာပန္နော န ကာလံ ကရေယျာတိ? နတ္ထိ။ ဟဉ္စိ နတ္ထိ သော နိယာမော ယေန နိယာမေန နိယတော သညာဝေဒယိတနိရောဓံ သမာပန္နော န ကာလံ ကရေယျ, နော စ ဝတ ရေ ဝတ္တဗ္ဗေ – ‘‘သညာဝေဒယိတနိရောဓံ သမာပန္နော န ကာလံ ကရေယျာတိ။

၇၃၄. စက္ခုဝိညာဏသမင္ဂီ န ကာလံ ကရေယျာတိ? အာမန္တာ။ အတ္ထိ သော နိယာမော ယေန နိယာမေန နိယတော စက္ခုဝိညာဏသမင္ဂီ န ကာလံ ကရေယျာတိ? နတ္ထိ။ ဟဉ္စိ နတ္ထိ သော နိယာမော ယေန နိယာမေန နိယတော စက္ခုဝိညာဏသမင္ဂီ န ကာလံ ကရေယျ, နော စ ဝတ ရေ ဝတ္တဗ္ဗေ – ‘‘စက္ခုဝိညာဏသမင္ဂီ န ကာလံ ကရေယျာ’’တိ။

တတိယသညာဝေဒယိတကထာ နိဋ္ဌိတာ။

၁၅. ပန္နရသမဝဂ္ဂေါ

(၁၅၄) ၁၀. အသညသတ္တုပိကကထာ

၇၃၅. သညာဝေဒယိတနိရောဓသမာပတ္တိ အသညသတ္တုပိကာတိ? အာမန္တာ။ အတ္ထိ သညာဝေဒယိတနိရောဓံ သမာပန္နဿ အလောဘော ကုသလမူလံ , အဒေါသော ကုသလမူလံ, အမောဟော ကုသလမူလံ, သဒ္ဓါ ဝီရိယံ သတိ သမာဓိ ပညာတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။ နတ္ထိ သညာဝေဒယိတနိရောဓံ သမာပန္နဿ အလောဘော ကုသလမူလံ , အဒေါသော ကုသလမူလံ။ပေ.။ ပညာတိ? အာမန္တာ။ ဟဉ္စိ နတ္ထိ သညာဝေဒယိတနိရောဓံ သမာပန္နဿ အလောဘော ကုသလမူလံ, အဒေါသော ကုသလမူလံ, အမောဟော ကုသလမူလံ, သဒ္ဓါ ဝီရိယံ သတိ သမာဓိ ပညာ, နော စ ဝတ ရေ ဝတ္တဗ္ဗေ – ‘‘သညာဝေဒယိတနိရောဓသမာပတ္တိ အသညသတ္တုပိကာ’’တိ။

သညာဝေဒယိတနိရောဓသမာပတ္တိ အသညသတ္တုပိကာတိ? အာမန္တာ။ အတ္ထိ သညာဝေဒယိတနိရောဓံ သမာပန္နဿ ဖဿော ဝေဒနာ သညာ စေတနာ စိတ္တန္တိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။ နတ္ထိ သညာဝေဒယိတနိရောဓံ သမာပန္နဿ ဖဿော ဝေဒနာ သညာ စေတနာ စိတ္တန္တိ? အာမန္တာ။ အဖဿကဿ မဂ္ဂဘာဝနာ။ပေ.။ အစိတ္တကဿ မဂ္ဂဘာဝနာတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။ နနု သဖဿကဿ မဂ္ဂဘာဝနာ။ပေ.။ သစိတ္တကဿ မဂ္ဂဘာဝနာတိ? အာမန္တာ။ ဟဉ္စိ သဖဿကဿ မဂ္ဂဘာဝနာ။ပေ.။ သစိတ္တကဿ မဂ္ဂဘာဝနာ, နော စ ဝတ ရေ ဝတ္တဗ္ဗေ – ‘‘သညာဝေဒယိတနိရောဓသမာပတ္တိ အသညသတ္တုပိကာ’’တိ။

သညာဝေဒယိတနိရောဓသမာပတ္တိ အသညသတ္တုပိကာတိ? အာမန္တာ။ ယေ ကေစိ သညာဝေဒယိတနိရောဓံ သမာပဇ္ဇန္တိ, သဗ္ဗေ တေ အသညသတ္တုပိကာတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။။

၇၃၆. န ဝတ္တဗ္ဗံ – ‘‘သညာဝေဒယိတနိရောဓသမာပတ္တိ အသညသတ္တုပိကာ’’တိ? အာမန္တာ။ နနု ဣဓါပိ အသညီ တတြာပိ အသညီတိ? အာမန္တာ။ ဟဉ္စိ ဣဓါပိ အသညီ တတြာပိ အသညီ, တေန ဝတ ရေ ဝတ္တဗ္ဗေ – ‘‘သညာဝေဒယိတနိရောဓသမာပတ္တိ အသညသတ္တုပိကာ’’တိ။

အသညသတ္တုပိကကထာ နိဋ္ဌိတာ။

၁၅. ပန္နရသမဝဂ္ဂေါ

(၁၅၅) ၁၁. ကမ္မူပစယကထာ

၇၃၇. အညံ ကမ္မံ အညော ကမ္မူပစယောတိ? အာမန္တာ။ အညော ဖဿော, အညော ဖဿူပစယော; အညာ ဝေဒနာ, အညော ဝေဒနူပစယော; အညာ သညာ, အညော သညူပစယော; အညာ စေတနာ, အညော စေတနူပစယော; အညံ စိတ္တံ, အညော စိတ္တူပစယော; အညာ သဒ္ဓါ, အညော သဒ္ဓူပစယော; အညံ ဝီရိယံ, အညော ဝီရိယူပစယော; အညာ သတိ, အညော သတူပစယော ; အညော သမာဓိ, အညော သမာဓူပစယော; အညာ ပညာ, အညော ပညူပစယော; အညော ရာဂေါ, အညော ရာဂူပစယော။ပေ.။ အညံ အနောတ္တပ္ပံ, အညော အနောတ္တပ္ပူပစယောတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။။

၇၃၈. အညံ ကမ္မံ, အညော ကမ္မူပစယောတိ? အာမန္တာ။ ကမ္မူပစယော ကမ္မေန သဟဇာတောတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။။

ကမ္မူပစယော ကမ္မေန သဟဇာတောတိ, အာမန္တာ။ ကုသလေန ကမ္မေန သဟဇာတော ကမ္မူပစယော ကုသလောတိ, န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။။

ကုသလေန ကမ္မေန သဟဇာတော ကမ္မူပစယော ကုသလောတိ? အာမန္တာ။ သုခါယ ဝေဒနာယ သမ္ပယုတ္တေန ကမ္မေန သဟဇာတော ကမ္မူပစယော သုခါယ ဝေဒနာယ သမ္ပယုတ္တောတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။ ဒုက္ခာယ ဝေဒနာယ။ပေ.။ အဒုက္ခမသုခါယ ဝေဒနာယ သမ္ပယုတ္တေန ကမ္မေန သဟဇာတော ကမ္မူပစယော အဒုက္ခမသုခါယ ဝေဒနာယ သမ္ပယုတ္တောတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။။

၇၃၉. ကမ္မူပစယော ကမ္မေန သဟဇာတောတိ? အာမန္တာ။ အကုသလေန ကမ္မေန သဟဇာတော ကမ္မူပစယော အကုသလောတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။။

အကုသလေန ကမ္မေန သဟဇာတော ကမ္မူပစယော အကုသလောတိ? အာမန္တာ။ သုခါယ ဝေဒနာယ သမ္ပယုတ္တေန ကမ္မေန သဟဇာတော ကမ္မူပစယော သုခါယ ဝေဒနာယ သမ္ပယုတ္တောတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။ ဒုက္ခာယ ဝေဒနာယ။ပေ.။ အဒုက္ခမသုခါယ ဝေဒနာယ သမ္ပယုတ္တေန ကမ္မေန သဟဇာတော ကမ္မူပစယော အဒုက္ခမသုခါယ ဝေဒနာယ သမ္ပယုတ္တောတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။။

၇၄၀. ကမ္မံ စိတ္တေန သဟဇာတံ, ကမ္မံ သာရမ္မဏန္တိ? အာမန္တာ။ ကမ္မူပစယော စိတ္တေန သဟဇာတော, ကမ္မူပစယော သာရမ္မဏောတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။ ကမ္မူပစယော စိတ္တေန သဟဇာတော , ကမ္မူပစယော အနာရမ္မဏောတိ ? အာမန္တာ။ ကမ္မံ စိတ္တေန သဟဇာတံ, ကမ္မံ အနာရမ္မဏန္တိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။။

ကမ္မံ စိတ္တေန သဟဇာတံ, စိတ္တံ ဘိဇ္ဇမာနံ ကမ္မံ ဘိဇ္ဇတီတိ? အာမန္တာ။ ကမ္မူပစယော စိတ္တေန သဟဇာတော, စိတ္တံ ဘိဇ္ဇမာနံ ကမ္မူပစယော ဘိဇ္ဇတီတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။။

ကမ္မူပစယော စိတ္တေန သဟဇာတော, စိတ္တံ ဘိဇ္ဇမာနံ ကမ္မူပစယော န ဘိဇ္ဇတီတိ? အာမန္တာ။ ကမ္မံ စိတ္တေန သဟဇာတံ, စိတ္တံ ဘိဇ္ဇမာနံ ကမ္မံ န ဘိဇ္ဇတီတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။။

၇၄၁. ကမ္မမှိ ကမ္မူပစယောတိ? အာမန္တာ။ တညေဝ ကမ္မံ သော ကမ္မူပစယောတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။။

ကမ္မမှိ ကမ္မူပစယော, ကမ္မူပစယတော ဝိပါကော နိဗ္ဗတ္တတီတိ? အာမန္တာ။ တညေဝ ကမ္မံ, သော ကမ္မူပစယော, သော ကမ္မဝိပါကောတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။။

ကမ္မမှိ ကမ္မူပစယော, ကမ္မူပစယတော ဝိပါကော နိဗ္ဗတ္တတိ, ဝိပါကော သာရမ္မဏောတိ? အာမန္တာ။ ကမ္မူပစယော သာရမ္မဏောတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။ ကမ္မူပစယော အနာရမ္မဏောတိ? အာမန္တာ။ ဝိပါကော အနာရမ္မဏောတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။။

၇၄၂. အညံ ကမ္မံ အညော ကမ္မူပစယောတိ, အာမန္တာ။ နနု ဝုတ္တံ ဘဂဝတာ – ‘‘ဣဓ, ပုဏ္ဏ, ဧကစ္စော သဗျာဗဇ္ဈမ္ပိ အဗျာဗဇ္ဈမ္ပိ [သဗျာပဇ္ဈမ္ပိ အဗျာပဇ္ဈမ္ပိ (က.) မ. နိ. ၂.၈၁ ပဿိတဗ္ဗံ] ကာယသင်္ခါရံ အဘိသင်္ခရောတိ, သဗျာဗဇ္ဈမ္ပိ အဗျာဗဇ္ဈမ္ပိ ဝစီသင်္ခါရံ။ပေ.။ မနောသင်္ခါရံ အဘိသင်္ခရောတိ, သော သဗျာဗဇ္ဈမ္ပိ အဗျာဗဇ္ဈမ္ပိ ကာယသင်္ခါရံ အဘိသင်္ခရိတွာ, သဗျာဗဇ္ဈမ္ပိ အဗျာဗဇ္ဈမ္ပိ ဝစီသင်္ခါရံ။ပေ.။ မနောသင်္ခါရံ အဘိသင်္ခရိတွာ သဗျာဗဇ္ဈမ္ပိ အဗျာဗဇ္ဈမ္ပိ လောကံ ဥပပဇ္ဇတိ။ တမေနံ သဗျာဗဇ္ဈမ္ပိ အဗျာဗဇ္ဈမ္ပိ လောကံ ဥပပန္နံ သမာနံ သဗျာဗဇ္ဈာပိ အဗျာဗဇ္ဈာပိ ဖဿာ ဖုသန္တိ။ သော သဗျာဗဇ္ဈေဟိပိ အဗျာဗဇ္ဈေဟိပိ ဖဿေဟိ ဖုဋ္ဌော သမာနော သဗျာဗဇ္ဈမ္ပိ အဗျာဗဇ္ဈမ္ပိ ဝေဒနံ ဝေဒေတိ ဝေါကိဏ္ဏသုခဒုက္ခံ, သေယျထာပိ မနုဿာ ဧကစ္စေ စ ဒေဝါ ဧကစ္စေ စ ဝိနိပါတိကာ။ ဣတိ ခေါ, ပုဏ္ဏ, ဘူတာ ဘူတဿ ဥပပတ္တိ ဟောတိ, ယံ ကရောတိ တေန ဥပပဇ္ဇတိ, ဥပပန္နမေတံ ဖဿာ ဖုသန္တိ။ ဧဝမ္ပာဟံ, ပုဏ္ဏ, ‘ကမ္မဒါယာဒါ သတ္တာ’တိ ဝဒါမီ’’တိ [မ. နိ. ၂.၈၁]။ အတ္ထေဝ သုတ္တန္တောတိ? အာမန္တာ။ တေန ဟိ န ဝတ္တဗ္ဗံ – ‘‘အညံ ကမ္မံ, အညော ကမ္မူပစယော’’တိ။

ကမ္မူပစယကထာ နိဋ္ဌိတာ။

ပန္နရသမဝဂ္ဂေါ။

တဿုဒ္ဒါနံ –

ပစ္စယတာ ဝဝတ္ထိတာ, ပဋိစ္စသမုပ္ပါဒေါ, အဒ္ဓါ, ခဏော လယော မုဟုတ္တံ, စတ္တာရော အာသဝါ အနာသဝါ, လောကုတ္တရာနံ ဓမ္မာနံ ဇရာမရဏံ လောကုတ္တရာ, သညာဝေဒယိတနိရောဓသမာပတ္တိ လောကုတ္တရာ, သညာဝေဒယိတနိရောဓသမာပတ္တိ လောကိယာ, သညာဝေဒယိတနိရောဓံ သမာပန္နော ကာလံ ကရေယျ, သွေဝ မဂ္ဂေါ အသညသတ္တုပပတ္တိယာ , အညံ ကမ္မံ အညော ကမ္မူပစယောတိ။

တတိယော ပဏ္ဏာသကော။

တဿုဒ္ဒါနံ –

အနုသယာ, သံဝရော, ကပ္ပော, မူလဉ္စ ဝဝတ္ထိတာတိ။