တေရသမဝဂ္ဂ

၁၃. တေရသမဝဂ္ဂ

(၁၂၆) ၁. ကပ္ပဋ္ဌကထာ

၆၅၄. ကပ္ပဋ္ဌော ကပ္ပံ တိဋ္ဌေယျာတိ? အာမန္တာ။ ကပ္ပော စ သဏ္ဌာတိ ဗုဒ္ဓေါ စ လောကေ ဥပ္ပဇ္ဇတီတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။။ ကပ္ပဋ္ဌော ကပ္ပံ တိဋ္ဌေယျာတိ? အာမန္တာ။ ကပ္ပော စ သဏ္ဌာတိ သံဃော စ ဘိဇ္ဇတီတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။ ကပ္ပဋ္ဌော ကပ္ပံ တိဋ္ဌေယျာတိ? အာမန္တာ။ ကပ္ပော စ သဏ္ဌာတိ ကပ္ပဋ္ဌော စ ကပ္ပဋ္ဌိယံ ကမ္မံ ကရောတီတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။ ကပ္ပဋ္ဌော ကပ္ပံ တိဋ္ဌေယျာတိ? အာမန္တာ။ ကပ္ပော စ သဏ္ဌာတိ ကပ္ပဋ္ဌော စ ပုဂ္ဂလော ကာလံ ကရောတီတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။။

၆၅၅. ကပ္ပဋ္ဌော ကပ္ပံ တိဋ္ဌေယျာတိ? အာမန္တာ။ အတီတံ ကပ္ပံ တိဋ္ဌေယျ, အနာဂတံ ကပ္ပံ တိဋ္ဌေယျာတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။ ကပ္ပဋ္ဌော ကပ္ပံ တိဋ္ဌေယျာတိ? အာမန္တာ။ ဒွေ ကပ္ပေ တိဋ္ဌေယျ။ တယော ကပ္ပေ တိဋ္ဌေယျ။ စတ္တာရော ကပ္ပေ တိဋ္ဌေယျာတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။။

၆၅၆. ကပ္ပဋ္ဌော ကပ္ပံ တိဋ္ဌေယျာတိ? အာမန္တာ။ ကပ္ပဋ္ဌော ကပ္ပေ ဍယှန္တေ ကတ္ထ ဂစ္ဆတီတိ? အညံ လောကဓါတုံ ဂစ္ဆတီတိ။ မတော ဂစ္ဆတိ, ဝေဟာသံ ဂစ္ဆတီတိ? မတော ဂစ္ဆတီတိ။ ကပ္ပဋ္ဌိယံ ကမ္မံ အပရာပရိယဝေပက္ကန္တိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။ [ဝေဟာသံ ဂစ္ဆတီတိ (?) အယံ ဟိ ပရဝါဒိဿ ပဋိညာယေဝ, ကထာ. ၆၂၁-၆၂၃ နဝမပန္တိယံ ဝိယ] ဝေဟာသံ ဂစ္ဆတီတိ? အာမန္တာ [ဝေဟာသံ ဂစ္ဆတီတိ (?) အယံ ဟိ ပရဝါဒိဿ ပဋိညာယေဝ, ကထာ. ၆၂၁-၆၂၃ နဝမပန္တိယံ ဝိယ]။ ကပ္ပဋ္ဌော ဣဒ္ဓိမာတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။ ကပ္ပဋ္ဌော ဣဒ္ဓိမာတိ? အာမန္တာ။ ကပ္ပဋ္ဌေန ဆန္ဒိဒ္ဓိပါဒေါ ဘာဝိတော ဝီရိယိဒ္ဓိပါဒေါ ဘာဝိတော စိတ္တိဒ္ဓိပါဒေါ ဘာဝိတော ဝီမံသိဒ္ဓိပါဒေါ ဘာဝိတောတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။။

၆၅၇. န ဝတ္တဗ္ဗံ – ‘‘ကပ္ပဋ္ဌော ကပ္ပံ တိဋ္ဌေယျာ’’တိ? အာမန္တာ။ နနု ဝုတ္တံ ဘဂဝတာ –

‘‘အာပါယိကော နေရယိကော၊ ကပ္ပဋ္ဌော သံဃဘေဒကော။

ဝဂ္ဂရတော အဓမ္မဋ္ဌော၊ ယောဂက္ခေမာ ပဓံသတိ။

သသံဃံ သမဂ္ဂံ ဘေတွာန [ဘိန္ဒိတွာ (သီ. က.)]၊ ကပ္ပံ နိရယမှိ ပစ္စတီ’’တိ [စူဠဝ. ၃၅၄; အ. နိ. ၁၀.၃၉; ဣတိဝု. ၁၈]။

အတ္ထေဝ သုတ္တန္တောတိ? အာမန္တာ။ တေန ဟိ ကပ္ပဋ္ဌော ကပ္ပံ တိဋ္ဌေယျာတိ။

ကပ္ပဋ္ဌကထာ နိဋ္ဌိတာ။

၁၃. တေရသမဝဂ္ဂေါ

(၁၂၇) ၂. ကုသလပဋိလာဘကထာ

၆၅၈. ကပ္ပဋ္ဌော ကုသလံ စိတ္တံ န ပဋိလဘေယျာတိ? အာမန္တာ။ ကပ္ပဋ္ဌော ဒါနံ ဒဒေယျာတိ? အာမန္တာ။ ဟဉ္စိ ကပ္ပဋ္ဌော ဒါနံ ဒဒေယျ, နော စ ဝတ ရေ ဝတ္တဗ္ဗေ – ‘‘ကပ္ပဋ္ဌော ကုသလံ စိတ္တံ န ပဋိလဘေယျာ’’တိ။

ကပ္ပဋ္ဌော ကုသလံ စိတ္တံ န ပဋိလဘေယျာတိ? အာမန္တာ။ ကပ္ပဋ္ဌော စီဝရံ ဒဒေယျ။ပေ.။ ပိဏ္ဍပါတံ ဒဒေယျ။ပေ.။ သေနာသနံ ဒဒေယျ။ပေ.။ ဂိလာနပစ္စယဘေသဇ္ဇပရိက္ခာရံ ဒဒေယျ ။ ခါဒနီယံ ဒဒေယျ။ ဘောဇနီယံ ဒဒေယျ။ ပါနီယံ ဒဒေယျ။ စေတိယံ ဝန္ဒေယျ။ စေတိယေ မာလံ အာရောပေယျ။ ဂန္ဓံ အာရောပေယျ။ ဝိလေပနံ အာရောပေယျ။ပေ.။ စေတိယံ အဘိဒက္ခိဏံ [ပဒက္ခိဏံ (ဣ.)] ကရေယျာတိ? အာမန္တာ။ ဟဉ္စိ ကပ္ပဋ္ဌော စေတိယံ အဘိဒက္ခိဏံ ကရေယျ, နော စ ဝတ ရေ ဝတ္တဗ္ဗေ – ‘‘ကပ္ပဋ္ဌော ကုသလံ စိတ္တံ န ပဋိလဘေယျာ’’တိ။ပေ.။။

၆၅၉. ကပ္ပဋ္ဌော ကုသလံ စိတ္တံ ပဋိလဘေယျာတိ? အာမန္တာ။ တတော ဝုဋ္ဌာနံ ကုသလံ စိတ္တံ ပဋိလဘေယျာတိ? အာမန္တာ။ ရူပါဝစရံ။ပေ.။ အရူပါဝစရံ။ပေ.။ လောကုတ္တရံ ကုသလံ စိတ္တံ ပဋိလဘေယျာတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။။

ကုသလပဋိလာဘကထာ နိဋ္ဌိတာ။

၁၃. တေရသမဝဂ္ဂေါ

(၁၂၈) ၃. အနန္တရာပယုတ္တကထာ

၆၆၀. အနန္တရာပယုတ္တော ပုဂ္ဂလော သမ္မတ္တနိယာမံ ဩက္ကမေယျာတိ? အာမန္တာ။ မိစ္ဆတ္တနိယာမဉ္စ သမ္မတ္တနိယာမဉ္စ ဥဘော ဩက္ကမေယျာတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။ အနန္တရာပယုတ္တော ပုဂ္ဂလော သမ္မတ္တနိယာမံ ဩက္ကမေယျာတိ? အာမန္တာ။ နနု တံ ကမ္မံ ပယုတ္တံ ကုက္ကုစ္စံ ဥပ္ပါဒိတံ ဝိပ္ပဋိသာရိယံ ဇနိတန္တိ? အာမန္တာ။ ဟဉ္စိ တံ ကမ္မံ ပယုတ္တံ ကုက္ကုစ္စံ ဥပ္ပါဒိတံ ဝိပ္ပဋိသာရိယံ ဇနိတံ, နော စ ဝတ ရေ ဝတ္တဗ္ဗေ – ‘‘အနန္တရာပယုတ္တော ပုဂ္ဂလော သမ္မတ္တနိယာမံ ဩက္ကမေယျာ’’တိ။

၆၆၁. အနန္တရာပယုတ္တော ပုဂ္ဂလော အဘဗ္ဗော သမ္မတ္တနိယာမံ ဩက္ကမိတုန္တိ? အာမန္တာ။ မာတာ ဇီဝိတာ ဝေါရောပိတာ။ ပိတာ ဇီဝိတာ ဝေါရောပိတော။ အရဟာ ဇီဝိတာ ဝေါရောပိတော။ ဒုဋ္ဌေန စိတ္တေန တထာဂတဿ လောဟိတံ ဥပ္ပါဒိတံ။ သံဃော ဘိန္နောတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။။

အနန္တရာပယုတ္တော ပုဂ္ဂလော တံ ကမ္မံ ပဋိသံဟရိတွာ ကုက္ကုစ္စံ ပဋိဝိနောဒေတွာ ဝိပ္ပဋိသာရိယံ ပဋိဝိနေတွာ [ပဋိဝိနောဒေတွာ (သီ. ဣ. က.)] အဘဗ္ဗော သမ္မတ္တနိယာမံ ဩက္ကမိတုန္တိ? အာမန္တာ။ မာတာ ဇီဝိတာ ဝေါရောပိတာ။ ပိတာ ဇီဝိတာ ဝေါရောပိတော။ပေ.။ သံဃော ဘိန္နောတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။။

အနန္တရာပယုတ္တော ပုဂ္ဂလော တံ ကမ္မံ ပဋိသံဟရိတွာ ကုက္ကုစ္စံ ပဋိဝိနောဒေတွာ ဝိပ္ပဋိသာရိယံ ပဋိဝိနေတွာ အဘဗ္ဗော သမ္မတ္တနိယာမံ ဩက္ကမိတုန္တိ? အာမန္တာ။ နနု တံ ကမ္မံ ပဋိသံဟဋံ ကုက္ကုစ္စံ ပဋိဝိနောဒိတံ ဝိပ္ပဋိသာရိယံ ပဋိဝိနီတန္တိ? အာမန္တာ။ ဟဉ္စိ တံ ကမ္မံ ပဋိသံဟဋံ ကုက္ကုစ္စံ ပဋိဝိနောဒိတံ ဝိပ္ပဋိသာရိယံ ပဋိဝိနီတံ, နော စ ဝတ ရေ ဝတ္တဗ္ဗေ – ‘‘အနန္တရာပယုတ္တော ပုဂ္ဂလော တံ ကမ္မံ ပဋိသံဟရိတွာ ကုက္ကုစ္စံ ပဋိဝိနောဒေတွာ ဝိပ္ပဋိသာရိယံ ပဋိဝိနေတွာ အဘဗ္ဗော သမ္မတ္တနိယာမံ ဩက္ကမိတု’’န္တိ။

၆၆၂. အနန္တရာပယုတ္တော ပုဂ္ဂလော သမ္မတ္တနိယာမံ ဩက္ကမေယျာတိ? အာမန္တာ။ နနု တံ ကမ္မံ ပယုတ္တော အာသီတိ? အာမန္တာ။ ဟဉ္စိ တံ ကမ္မံ ပယုတ္တော အာသိ, နော စ ဝတ ရေ ဝတ္တဗ္ဗေ – ‘‘အနန္တရာပယုတ္တော ပုဂ္ဂလော သမ္မတ္တနိယာမံ ဩက္ကမေယျာ’’တိ။

အနန္တရာပယုတ္တကထာ နိဋ္ဌိတာ။

၁၃. တေရသမဝဂ္ဂေါ

(၁၂၉) ၄. နိယတဿ နိယာမကထာ

၆၆၃. နိယတော နိယာမံ ဩက္ကမတီတိ? အာမန္တာ။ မိစ္ဆတ္တနိယတော သမ္မတ္တနိယာမံ ဩက္ကမတိ, သမ္မတ္တနိယတော မိစ္ဆတ္တနိယာမံ ဩက္ကမတီတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။။

နိယတော နိယာမံ ဩက္ကမတီတိ? အာမန္တာ။ ပုဗ္ဗေ မဂ္ဂံ ဘာဝေတွာ ပစ္ဆာ နိယာမံ ဩက္ကမတီတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။ ပုဗ္ဗေ သောတာပတ္တိမဂ္ဂံ ဘာဝေတွာ ပစ္ဆာ သောတာပတ္တိနိယာမံ ဩက္ကမတီတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။ ပုဗ္ဗေ သကဒါဂါမိ။ပေ.။ အနာဂါမိ။ပေ.။ အရဟတ္တမဂ္ဂံ ဘာဝေတွာ ပစ္ဆာ အရဟတ္တနိယာမံ ဩက္ကမတီတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။။

ပုဗ္ဗေ သတိပဋ္ဌာနံ။ပေ.။ သမ္မပ္ပဓါနံ။ ဣဒ္ဓိပါဒံ။ ဣန္ဒ္ရိယံ။ ဗလံ။ ဗောဇ္ဈင်္ဂံ ဘာဝေတွာ ပစ္ဆာ နိယာမံ ဩက္ကမတီတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။။

၆၆၄. န ဝတ္တဗ္ဗံ – ‘‘နိယတော နိယာမံ ဩက္ကမတီ’’တိ? အာမန္တာ။ ဘဗ္ဗော ဗောဓိသတ္တော တာယ ဇာတိယာ ဓမ္မံ နာဘိသမေတုန္တိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ တေန ဟိ နိယတော နိယာမံ ဩက္ကမတီတိ။

နိယတဿ နိယာမကထာ နိဋ္ဌိတာ။

၁၃. တေရသမဝဂ္ဂေါ

(၁၃၀) ၅. နိဝုတကထာ

၆၆၅. နိဝုတော နီဝရဏံ ဇဟတီတိ? အာမန္တာ။ ရတ္တော ရာဂံ ဇဟတိ, ဒုဋ္ဌော ဒေါသံ ဇဟတိ, မူဠ္ဟော မောဟံ ဇဟတိ, ကိလိဋ္ဌော ကိလေသေ ဇဟတီတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။ ရာဂေန ရာဂံ ဇဟတိ, ဒေါသေန ဒေါသံ ဇဟတိ, မောဟေန မောဟံ ဇဟတိ, ကိလေသေဟိ ကိလေသေ ဇဟတီတိ ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။။

ရာဂေါ စိတ္တသမ္ပယုတ္တော, မဂ္ဂေါ စိတ္တသမ္ပယုတ္တောတိ? အာမန္တာ။ ဒွိန္နံ ဖဿာနံ။ပေ.။ ဒွိန္နံ စိတ္တာနံ သမောဓါနံ ဟောတီတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။ ရာဂေါ အကုသလော, မဂ္ဂေါ ကုသလောတိ? အာမန္တာ။ ကုသလာကုသလာ သာဝဇ္ဇာနဝဇ္ဇာ ဟီနပဏီတာ ကဏှသုက္ကသပ္ပဋိဘာဂါ ဓမ္မာ သမ္မုခီဘာဝံ အာဂစ္ဆန္တီတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။။

၆၆၆. ကုသလာကုသလာ သာဝဇ္ဇာနဝဇ္ဇာ ဟီနပဏီတာ ကဏှသုက္ကသပ္ပဋိဘာဂါ ဓမ္မာ သမ္မုခီဘာဝံ အာဂစ္ဆန္တီတိ? အာမန္တာ။ နနု ဝုတ္တံ ဘဂဝတာ – ‘‘စတ္တာရိမာနိ, ဘိက္ခဝေ, သုဝိဒူရဝိဒူရာနိ! ကတမာနိ စတ္တာရိ? နဘဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, ပထဝီ စ – ဣဒံ ပဌမံ သုဝိဒူရဝိဒူရံ။ပေ.။ တသ္မာ သတံ ဓမ္မော အသဗ္ဘိ အာရကာ’’တိ။ အတ္ထေဝ သုတ္တန္တောတိ? အာမန္တာ။ တေန ဟိ န ဝတ္တဗ္ဗံ – ‘‘ကုသလာကုသလာ။ပေ.။ သမ္မုခီဘာဝံ အာဂစ္ဆန္တီ’’တိ။

နိဝုတော နီဝရဏံ ဇဟတီတိ? အာမန္တာ။ နနု ဝုတ္တံ ဘဂဝတာ – ‘‘သော ဧဝံ သမာဟိတေ စိတ္တေ ပရိသုဒ္ဓေ ပရိယောဒါတေ အနင်္ဂဏေ ဝိဂတူပက္ကိလေသေ မုဒုဘူတေ ကမ္မနိယေ ဌိတေ အာနေဉ္ဇပ္ပတ္တေ အာသဝါနံ ခယဉာဏာယ စိတ္တံ အဘိနိန္နာမေတီ’’တိ! အတ္ထေဝ သုတ္တန္တောတိ? အာမန္တာ။ တေန ဟိ န ဝတ္တဗ္ဗံ – ‘‘နိဝုတော နီဝရဏံ ဇဟတီ’’တိ။ပေ.။။

၆၆၇. န ဝတ္တဗ္ဗံ – ‘‘နိဝုတော နီဝရဏံ ဇဟတီ’’တိ? အာမန္တာ။ နနု ဝုတ္တံ ဘဂဝတာ – ‘‘တဿ ဧဝံ ဇာနတော ဧဝံ ပဿတော ကာမာသဝါပိ စိတ္တံ ဝိမုစ္စတိ။ပေ.။ အဝိဇ္ဇာသဝါပိ စိတ္တံ ဝိမုစ္စတီ’’တိ! အတ္ထေဝ သုတ္တန္တောတိ ? အာမန္တာ။ တေန ဟိ နိဝုတော နီဝရဏံ ဇဟတီတိ။

နိဝုတကထာ နိဋ္ဌိတာ။

၁၃. တေရသမဝဂ္ဂေါ

(၁၃၁) ၆. သမ္မုခီဘူတကထာ

၆၆၈. သမ္မုခီဘူတော သံယောဇနံ ဇဟတီတိ? အာမန္တာ။ ရတ္တော ရာဂံ ဇဟတိ, ဒုဋ္ဌော ဒေါသံ ဇဟတိ, မူဠ္ဟော မောဟံ ဇဟတိ, ကိလိဋ္ဌော ကိလေသေ ဇဟတီတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။ ရာဂေန ရာဂံ ဇဟတိ, ဒေါသေန ဒေါသံ ဇဟတိ, မောဟေန မောဟံ ဇဟတိ, ကိလေသေဟိ ကိလေသေ ဇဟတီတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။။

ရာဂေါ စိတ္တသမ္ပယုတ္တော, မဂ္ဂေါ စိတ္တသမ္ပယုတ္တောတိ? အာမန္တာ။ ဒွိန္နံ ဖဿာနံ။ပေ.။ ဒွိန္နံ စိတ္တာနံ သမောဓါနံ ဟောတီတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။ ရာဂေါ အကုသလော, မဂ္ဂေါ ကုသလောတိ? အာမန္တာ။ ကုသလာကုသလာ သာဝဇ္ဇာနဝဇ္ဇာ ဟီနပဏီတာ ကဏှသုက္ကသပ္ပဋိဘာဂါ ဓမ္မာ သမ္မုခီဘာဝံ အာဂစ္ဆန္တီတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။။

၆၆၉. ကုသလာကုသလာ။ပေ.။ သမ္မုခီဘာဝံ အာဂစ္ဆန္တီတိ? အာမန္တာ။ နနု ဝုတ္တံ ဘဂဝတာ – ‘‘စတ္တာရိမာနိ, ဘိက္ခဝေ, သုဝိဒူရဝိဒူရာနိ! ကတမာနိ စတ္တာရိ? နဘဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, ပထဝီ စ – ဣဒံ ပဌမံ သုဝိဒူရဝိဒူရံ။ပေ.။ တသ္မာ သတံ ဓမ္မော အသဗ္ဘိ အာရကာ’’တိ။ အတ္ထေဝ သုတ္တန္တောတိ? အာမန္တာ။ တေန ဟိ န ဝတ္တဗ္ဗံ – ‘‘ကုသလာကုသလာ။ပေ.။ သမ္မုခီဘာဝံ အာဂစ္ဆန္တီ’’တိ။

သမ္မုခီဘူတော သံယောဇနံ ဇဟတီတိ? အာမန္တာ။ နနု ဝုတ္တံ ဘဂဝတာ – ‘‘သော ဧဝံ သမာဟိတေ စိတ္တေ။ပေ.။ အာသဝါနံ ခယဉာဏာယ စိတ္တံ အဘိနိန္နာမေတီ’’တိ! အတ္ထေဝ သုတ္တန္တောတိ? အာမန္တာ။ တေန ဟိ န ဝတ္တဗ္ဗံ – ‘‘သမ္မုခီဘူတော သံယောဇနံ ဇဟတီ’’တိ။

၆၇၀. န ဝတ္တဗ္ဗံ – ‘‘သမ္မုခီဘူတော သံယောဇနံ ဇဟတီ’’တိ? အာမန္တာ။ နနု ဝုတ္တံ ဘဂဝတာ – ‘‘တဿ ဧဝံ ဇာနတော ဧဝံ ပဿတော ကာမာသဝါပိ စိတ္တံ ဝိမုစ္စတိ။ပေ.။ အဝိဇ္ဇာသဝါပိ စိတ္တံ ဝိမုစ္စတီ’’တိ! အတ္ထေဝ သုတ္တန္တောတိ? အာမန္တာ။ တေန ဟိ သမ္မုခီဘူတော သံယောဇနံ ဇဟတီတိ။

သမ္မုခီဘူတကထာ နိဋ္ဌိတာ။

၁၃. တေရသမဝဂ္ဂေါ

(၁၃၂) ၇. သမာပန္နော အဿာဒေတိကထာ

၆၇၁. သမာပန္နော အဿာဒေတိ, ဈာနနိကန္တိ ဈာနာရမ္မဏာတိ? အာမန္တာ။ တံ ဈာနံ တဿ ဈာနဿ အာရမ္မဏန္တိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။ တံ ဈာနံ တဿ ဈာနဿ အာရမ္မဏန္တိ? အာမန္တာ။ တေန ဖဿေန တံ ဖဿံ ဖုသတိ, တာယ ဝေဒနာယ တံ ဝေဒနံ ဝေဒေတိ, တာယ သညာယ တံ သညံ သဉ္ဇာနာတိ, တာယ စေတနာယ တံ စေတနံ စေတေတိ, တေန စိတ္တေန တံ စိတ္တံ စိန္တေတိ, တေန ဝိတက္ကေန တံ ဝိတက္ကံ ဝိတက္ကေတိ, တေန ဝိစာရေန တံ ဝိစာရံ ဝိစာရေတိ , တာယ ဣတိယာ တံ ဣတိ ပိယာယတိ, တာယ သတိယာ တံ သတိံ သရတိ, တာယ ပညာယ တံ ပညံ ပဇာနာတီတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။။

ဈာနနိကန္တိ စိတ္တသမ္ပယုတ္တာ, ဈာနံ စိတ္တသမ္ပယုတ္တန္တိ? အာမန္တာ။ ဒွိန္နံ ဖဿာနံ။ပေ.။ ဒွိန္နံ စိတ္တာနံ သမောဓါနံ ဟောတီတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။။

ဈာနနိကန္တိ အကုသလံ, ဈာနံ ကုသလန္တိ? အာမန္တာ။ ကုသလာကုသလာ သာဝဇ္ဇာနဝဇ္ဇာ ဟီနပဏီတာ ကဏှသုက္ကသပ္ပဋိဘာဂါ ဓမ္မာ သမ္မုခီဘာဝံ အာဂစ္ဆန္တီတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။။

၆၇၂. ကုသလာကုသလာ သာဝဇ္ဇာနဝဇ္ဇာ ဟီနပဏီတာ ကဏှသုက္ကသပ္ပဋိဘာဂါ ဓမ္မာ သမ္မုခီဘာဝံ အာဂစ္ဆန္တီတိ? အာမန္တာ။ နနု ဝုတ္တံ ဘဂဝတာ – ‘‘စတ္တာရိမာနိ, ဘိက္ခဝေ, သုဝိဒူရဝိဒူရာနိ! ကတမာနိ စတ္တာရိ? နဘဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, ပထဝီ စ – ဣဒံ ပဌမံ သုဝိဒူရဝိဒူရံ။ပေ.။ တသ္မာ သတံ ဓမ္မော အသဗ္ဘိ အာရကာ’’တိ။ အတ္ထေဝ သုတ္တန္တောတိ? အာမန္တာ။ တေန ဟိ န ဝတ္တဗ္ဗံ – ‘‘ကုသလာကုသလာ သာဝဇ္ဇာနဝဇ္ဇာ ဟီနပဏီတာ ကဏှသုက္ကသပ္ပဋိဘာဂါ ဓမ္မာ သမ္မုခီဘာဝံ အာဂစ္ဆန္တီ’’တိ။

၆၇၃. န ဝတ္တဗ္ဗံ – ‘‘သမာပန္နော အဿာဒေတိ, ဈာနနိကန္တိ ဈာနာရမ္မဏာ’’တိ? အာမန္တာ။ နနု ဝုတ္တံ ဘဂဝတာ – ‘‘ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ဝိဝိစ္စေဝ ကာမေဟိ ဝိဝိစ္စ အကုသလေဟိ ဓမ္မေဟိ ပဌမံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ, သော တံ အဿာဒေတိ တံ နိကာမေတိ တေန စ ဝိတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ; ဝိတက္ကဝိစာရာနံ ဝူပသမာ။ပေ.။ ဒုတိယံ ဈာနံ။ပေ.။ တတိယံ ဈာနံ။ပေ.။ စတုတ္ထံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ , သော တံ အဿာဒေတိ တံ နိကာမေတိ တေန စ ဝိတ္တိံ အာပဇ္ဇတီ’’တိ [အ. နိ. ၄.၁၂၃]! အတ္ထေဝ သုတ္တန္တောတိ? အာမန္တာ။ တေန ဟိ သမာပန္နော အဿာဒေတိ, ဈာနနိကန္တိ ဈာနာရမ္မဏာတိ။

သမာပန္နော အဿာဒေတိကထာ နိဋ္ဌိတာ။

၁၃. တေရသမဝဂ္ဂေါ

(၁၃၃) ၈. အသာတရာဂကထာ

၆၇၄. အတ္ထိ အသာတရာဂေါတိ? အာမန္တာ။ ဒုက္ခာဘိနန္ဒိနော သတ္တာ, အတ္ထိ ကေစိ ဒုက္ခံ ပတ္ထေန္တိ ပိဟေန္တိ ဧသန္တိ ဂဝေသန္တိ ပရိယေသန္တိ, ဒုက္ခံ အဇ္ဈောသာယ တိဋ္ဌန္တီတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။ နနု သုခါဘိနန္ဒိနော သတ္တာ, အတ္ထိ ကေစိ သုခံ ပတ္ထေန္တိ ပိဟေန္တိ ဧသန္တိ ဂဝေသန္တိ ပရိယေသန္တိ, သုခံ အဇ္ဈောသာယ တိဋ္ဌန္တီတိ? အာမန္တာ။ ဟဉ္စိ သုခါဘိနန္ဒိနော သတ္တာ, အတ္ထိ ကေစိ သုခံ ပတ္ထေန္တိ ပိဟေန္တိ ဧသန္တိ ဂဝေသန္တိ ပရိယေသန္တိ, သုခံ အဇ္ဈောသာယ တိဋ္ဌန္တိ, နော စ ဝတ ရေ ဝတ္တဗ္ဗေ – ‘‘အတ္ထိ အသာတရာဂေါ’’တိ။

အတ္ထိ အသာတရာဂေါတိ? အာမန္တာ။ ဒုက္ခာယ ဝေဒနာယ ရာဂါနုသယော အနုသေတိ, သုခါယ ဝေဒနာယ ပဋိဃာနုသယော အနုသေတီတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။ နနု သုခါယ ဝေဒနာယ ရာဂါနုသယော အနုသေတိ, ဒုက္ခာယ ဝေဒနာယ ပဋိဃာနုသယော အနုသေတီတိ? အာမန္တာ။ ဟဉ္စိ သုခါယ ဝေဒနာယ ရာဂါနုသယော အနုသေတိ, ဒုက္ခာယ ဝေဒနာယ ပဋိဃာနုသယော အနုသေတိ, နော စ ဝတ ရေ ဝတ္တဗ္ဗေ – ‘‘အတ္ထိ အသာတရာဂေါ’’တိ။

၆၇၅. န ဝတ္တဗ္ဗံ – ‘‘အတ္ထိ အသာတရာဂေါ’’တိ? အာမန္တာ။ နနု ဝုတ္တံ ဘဂဝတာ – ‘‘သော ဧဝံ အနုရောဓဝိရောဓံ သမာပန္နော ယံ ကိဉ္စိ ဝေဒနံ ဝေဒယတိ သုခံ ဝါ ဒုက္ခံ ဝါ အဒုက္ခမသုခံ ဝါ, သော တံ ဝေဒနံ အဘိနန္ဒတိ အဘိဝဒတိ အဇ္ဈောသာယ တိဋ္ဌတီ’’တိ [မ. နိ. ၃.၄၀၉ မဟာတဏှာသင်္ခယေ]! အတ္ထေဝ သုတ္တန္တောတိ? အာမန္တာ။ တေန ဟိ အတ္ထိ အသာတရာဂေါတိ။

အသာတရာဂကထာ နိဋ္ဌိတာ။

၁၃. တေရသမဝဂ္ဂေါ

(၁၃၄) ၉. ဓမ္မတဏှာ အဗျာကတာတိကထာ

၆၇၆. ဓမ္မတဏှာ အဗျာကတာတိ? အာမန္တာ။ ဝိပါကာဗျာကတာ ကိရိယာဗျာကတာ ရူပံ နိဗ္ဗာနံ စက္ခာယတနံ။ပေ.။ ဖောဋ္ဌဗ္ဗာယတနန္တိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။။

ဓမ္မတဏှာ အဗျာကတာတိ? အာမန္တာ။ ရူပတဏှာ အဗျာကတာတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ ။ပေ.။ ဓမ္မတဏှာ အဗျာကတာတိ? အာမန္တာ။ သဒ္ဒတဏှာ။ပေ.။ ဂန္ဓတဏှာ။ပေ.။ ရသတဏှာ။ပေ.။ ဖောဋ္ဌဗ္ဗတဏှာ အဗျာကတာတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။။

ရူပတဏှာ အကုသလာတိ? အာမန္တာ။ ဓမ္မတဏှာ အကုသလာတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။ သဒ္ဒတဏှာ။ပေ.။ ဖောဋ္ဌဗ္ဗတဏှာ အကုသလာတိ? အာမန္တာ။ ဓမ္မတဏှာ အကုသလာတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။။

၆၇၇. ဓမ္မတဏှာ အဗျာကတာတိ? အာမန္တာ။ နနု တဏှာ အကုသလာ ဝုတ္တာ ဘဂဝတာတိ? အာမန္တာ။ ဟဉ္စိ တဏှာ အကုသလာ ဝုတ္တာ ဘဂဝတာ, နော စ ဝတ ရေ ဝတ္တဗ္ဗေ – ‘‘ဓမ္မတဏှာ အဗျာကတာ’’တိ။

ဓမ္မတဏှာ အဗျာကတာတိ? အာမန္တာ။ နနု လောဘော အကုသလော ဝုတ္တော ဘဂဝတာ, ဓမ္မတဏှာ လောဘောတိ? အာမန္တာ။ ဟဉ္စိ လောဘော အကုသလော ဝုတ္တော ဘဂဝတာ, ဓမ္မတဏှာ လောဘော, နော စ ဝတ ရေ ဝတ္တဗ္ဗေ – ‘‘ဓမ္မတဏှာ အဗျာကတာ’’တိ။

၆၇၈. ဓမ္မတဏှာ လောဘော အဗျာကတောတိ? အာမန္တာ ။ ရူပတဏှာ လောဘော အဗျာကတောတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။ ဓမ္မတဏှာ လောဘော အဗျာကတောတိ? အာမန္တာ။ သဒ္ဒတဏှာ။ပေ.။ ဖောဋ္ဌဗ္ဗတဏှာ လောဘော အဗျာကတောတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။။

ရူပတဏှာ လောဘော အကုသလောတိ? အာမန္တာ။ ဓမ္မတဏှာ လောဘော အကုသလောတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။ သဒ္ဒတဏှာ။ပေ.။ ဖောဋ္ဌဗ္ဗတဏှာ လောဘော အကုသလောတိ? အာမန္တာ။ ဓမ္မတဏှာ လောဘော အကုသလောတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။။

၆၇၉. ဓမ္မတဏှာ အဗျာကတာတိ? အာမန္တာ။ နနု ဝုတ္တံ ဘဂဝတာ – ‘‘ယာယံ တဏှာ ပေါနောဗ္ဘဝိကာ နန္ဒီရာဂသဟဂတာ တတြတတြာဘိနန္ဒိနီ, သေယျထိဒံ – ကာမတဏှာ, ဘဝတဏှာ, ဝိဘဝတဏှာ’’တိ [မဟာဝ. ၁၄; ဒီ. နိ. ၂.၄၀၀]! အတ္ထေဝ သုတ္တန္တောတိ ? အာမန္တာ။ တေန ဟိ န ဝတ္တဗ္ဗံ – ‘‘ဓမ္မတဏှာ အဗျာကတာ’’တိ။

၆၈၀. န ဝတ္တဗ္ဗံ – ‘‘ဓမ္မတဏှာ အဗျာကတာ’’တိ? အာမန္တာ။ နနု သာ ဓမ္မတဏှာတိ? အာမန္တာ။ ဟဉ္စိ သာ ဓမ္မတဏှာ, တေန ဝတ ရေ ဝတ္တဗ္ဗေ – ‘‘ဓမ္မတဏှာ အဗျာကတာ’’တိ။

ဓမ္မတဏှာ အဗျာကတာတိကထာ နိဋ္ဌိတာ။

၁၃. တေရသမဝဂ္ဂေါ

(၁၃၅) ၁၀. ဓမ္မတဏှာ န ဒုက္ခသမုဒယောတိကထာ

၆၈၁. ဓမ္မတဏှာ န ဒုက္ခသမုဒယောတိ? အာမန္တာ။ ရူပတဏှာ န ဒုက္ခသမုဒယောတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။ ဓမ္မတဏှာ န ဒုက္ခသမုဒယောတိ? အာမန္တာ။ သဒ္ဒတဏှာ။ပေ.။ ဂန္ဓတဏှာ။ပေ.။ ရသတဏှာ။ပေ.။ ဖောဋ္ဌဗ္ဗတဏှာ န ဒုက္ခသမုဒယောတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။။

ရူပတဏှာ ဒုက္ခသမုဒယောတိ? အာမန္တာ။ ဓမ္မတဏှာ ဒုက္ခသမုဒယောတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။ သဒ္ဒတဏှာ။ပေ.။ ဂန္ဓတဏှာ။ပေ.။ ရသတဏှာ။ပေ.။ ဖောဋ္ဌဗ္ဗတဏှာ ဒုက္ခသမုဒယောတိ? အာမန္တာ။ ဓမ္မတဏှာ ဒုက္ခသမုဒယောတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။။

၆၈၂. ဓမ္မတဏှာ န ဒုက္ခသမုဒယောတိ? အာမန္တာ။ နနု တဏှာ ဒုက္ခသမုဒယော ဝုတ္တော ဘဂဝတာတိ? အာမန္တာ။ ဟဉ္စိ တဏှာ ဒုက္ခသမုဒယော ဝုတ္တော ဘဂဝတာ, နော စ ဝတ ရေ ဝတ္တဗ္ဗေ – ‘‘ဓမ္မတဏှာ န ဒုက္ခသမုဒယော’’တိ။ ဓမ္မတဏှာ န ဒုက္ခသမုဒယောတိ? အာမန္တာ။ နနု လောဘော ဒုက္ခသမုဒယော ဝုတ္တော ဘဂဝတာ, ဓမ္မတဏှာ လောဘောတိ? အာမန္တာ။ ဟဉ္စိ လောဘော ဒုက္ခသမုဒယော ဝုတ္တော ဘဂဝတာ, ဓမ္မတဏှာ လောဘော, နော စ ဝတ ရေ ဝတ္တဗ္ဗေ – ‘‘ဓမ္မတဏှာ န ဒုက္ခသမုဒယော’’တိ။

၆၈၃. ဓမ္မတဏှာ လောဘော, န ဒုက္ခသမုဒယောတိ? အာမန္တာ။ ရူပတဏှာ လောဘော, န ဒုက္ခသမုဒယောတိ ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။ ဓမ္မတဏှာ လောဘော, န ဒုက္ခသမုဒယောတိ? အာမန္တာ။ သဒ္ဒတဏှာ။ပေ.။ ဂန္ဓတဏှာ။ပေ.။ ရသတဏှာ။ပေ.။ ဖောဋ္ဌဗ္ဗတဏှာ လောဘော, န ဒုက္ခသမုဒယောတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။။

ရူပတဏှာ လောဘော ဒုက္ခသမုဒယောတိ? အာမန္တာ။ ဓမ္မတဏှာ လောဘော ဒုက္ခသမုဒယောတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။ သဒ္ဒတဏှာ။ပေ.။ ဖောဋ္ဌဗ္ဗတဏှာ လောဘော ဒုက္ခသမုဒယောတိ? အာမန္တာ။ ဓမ္မတဏှာ လောဘော ဒုက္ခသမုဒယောတိ? န ဟေဝံ ဝတ္တဗ္ဗေ။ပေ.။။

၆၈၄. ဓမ္မတဏှာ န ဒုက္ခသမုဒယောတိ? အာမန္တာ။ နနု ဝုတ္တံ ဘဂဝတာ – ‘‘ယာယံ တဏှာ ပေါနောဗ္ဘဝိကာ နန္ဒီရာဂသဟဂတာ တတြတတြာဘိနန္ဒိနီ, သေယျထိဒံ – ကာမတဏှာ, ဘဝတဏှာ, ဝိဘဝတဏှာ’’တိ! အတ္ထေဝ သုတ္တန္တောတိ? အာမန္တာ။ တေန ဟိ န ဝတ္တဗ္ဗံ – ‘‘ဓမ္မတဏှာ န ဒုက္ခသမုဒယော’’တိ။

၆၈၅. န ဝတ္တဗ္ဗံ – ‘‘ဓမ္မတဏှာ န ဒုက္ခသမုဒယော’’တိ? အာမန္တာ။ နနု သာ ဓမ္မတဏှာတိ? အာမန္တာ။ ဟဉ္စိ သာ ဓမ္မတဏှာ, တေန ဝတ ရေ ဝတ္တဗ္ဗေ – ‘‘ဓမ္မတဏှာ န ဒုက္ခသမုဒယော’’တိ။

ဓမ္မတဏှာ န ဒုက္ခသမုဒယောတိကထာ နိဋ္ဌိတာ။

တေရသမဝဂ္ဂေါ။

တဿုဒ္ဒါနံ –

ကပ္ပဋ္ဌော ကပ္ပံ တိဋ္ဌေယျ, ကပ္ပဋ္ဌော ကုသလံ စိတ္တံ န ပဋိလဘေယျ, အနန္တရာပယုတ္တော ပုဂ္ဂလော သမ္မတ္တနိယာမံ ဩက္ကမေယျ, နိယတော နိယာမံ ဩက္ကမတိ, နိဝုတော နီဝရဏံ ဇဟတိ, သမ္မုခီဘူတော သံယောဇနံ ဇဟတိ, ဈာနနိကန္တိ, အသာတရာဂေါ, ဓမ္မတဏှာ အဗျာကတာ, ဓမ္မတဏှာ န ဒုက္ခသမုဒယောတိ။