ဧကုတ္တရိကနယ

ဧကုတ္တရိကနယ

၁. ဧကကဝါရော

၃၂၁. အာပတ္တိကရာ ဓမ္မာ ဇာနိတဗ္ဗာ။ အနာပတ္တိကရာ ဓမ္မာ ဇာနိတဗ္ဗာ။ အာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။ အနာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။ လဟုကာ အာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။ ဂရုကာ အာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။ သာဝသေသာ အာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။ အနဝသေသာ အာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။ ဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။ အဒုဋ္ဌုလ္လာ အာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။ သပ္ပဋိကမ္မာ အာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။ အပ္ပဋိကမ္မာ အာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။ ဒေသနာဂါမိနီ အာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။ အဒေသနာဂါမိနီ အာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။ အန္တရာယိကာ အာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။ အနန္တရာယိကာ အာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။ သာဝဇ္ဇပညတ္တိ အာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။ အနဝဇ္ဇပညတ္တိ အာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။ ကိရိယတော သမုဋ္ဌိတာ အာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။ အကိရိယတော သမုဋ္ဌိတာ အာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။ ကိရိယာကိရိယတော သမုဋ္ဌိတာ အာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။ ပုဗ္ဗာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။ အပရာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။ ပုဗ္ဗာပတ္တီနံ အန္တရာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။ အပရာပတ္တီနံ အန္တရာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။ ဒေသိတာ ဂဏနူပဂါ အာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။ ဒေသိတာ န ဂဏနူပဂါ အာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။ ပညတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။ အနုပညတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။ အနုပ္ပန္နပညတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။ သဗ္ဗတ္ထပညတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။ ပဒေသပညတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။ သာဓါရဏပညတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ ။ အသာဓါရဏပညတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။ ဧကတောပညတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။ ဥဘတောပညတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။ ထုလ္လဝဇ္ဇာ အာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။ အထုလ္လဝဇ္ဇာ အာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။ ဂိဟိပဋိသံယုတ္တာ အာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။ န ဂိဟိပဋိသံယုတ္တာ အာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။ နိယတာ အာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။ အနိယတာ အာပတ္တိ ဇာနိတဗ္ဗာ။ အာဒိကရော ပုဂ္ဂလော ဇာနိတဗ္ဗော။ အနာဒိကရော ပုဂ္ဂလော ဇာနိတဗ္ဗော။ အဓိစ္စာပတ္တိကော ပုဂ္ဂလော ဇာနိတဗ္ဗော။ အဘိဏှာပတ္တိကော ပုဂ္ဂလော ဇာနိတဗ္ဗော။ စောဒကော ပုဂ္ဂလော ဇာနိတဗ္ဗော။ စုဒိတကော ပုဂ္ဂလော ဇာနိတဗ္ဗော။ အဓမ္မစောဒကော ပုဂ္ဂလော ဇာနိတဗ္ဗော။ အဓမ္မစုဒိတကော ပုဂ္ဂလော ဇာနိတဗ္ဗော။ ဓမ္မစောဒကော ပုဂ္ဂလော ဇာနိတဗ္ဗော။ ဓမ္မစုဒိတကော ပုဂ္ဂလော ဇာနိတဗ္ဗော ။ နိယတော ပုဂ္ဂလော ဇာနိတဗ္ဗော။ အနိယတော ပုဂ္ဂလော ဇာနိတဗ္ဗော။ အဘဗ္ဗာပတ္တိကော ပုဂ္ဂလော ဇာနိတဗ္ဗော။ ဘဗ္ဗာပတ္တိကော ပုဂ္ဂလော ဇာနိတဗ္ဗော။ ဥက္ခိတ္တကော ပုဂ္ဂလော ဇာနိတဗ္ဗော။ အနုက္ခိတ္တကော ပုဂ္ဂလော ဇာနိတဗ္ဗော။ နာသိတကော ပုဂ္ဂလော ဇာနိတဗ္ဗော။ အနာသိတကော ပုဂ္ဂလော ဇာနိတဗ္ဗော။ သမာနသံဝါသကော ပုဂ္ဂလော ဇာနိတဗ္ဗော။ အသမာနသံဝါသကော ပုဂ္ဂလော ဇာနိတဗ္ဗော။ ဌပနံ ဇာနိတဗ္ဗန္တိ။

ဧကကံ နိဋ္ဌိတံ။

တဿုဒ္ဒါနံ –

ကရာ အာပတ္တိ လဟုကာ၊ သာဝသေသာ စ ဒုဋ္ဌုလ္လာ။

ပဋိကမ္မဒေသနာ စ၊ အန္တရာ ဝဇ္ဇကိရိယံ။

ကိရိယာကိရိယံ ပုဗ္ဗာ၊ အန္တရာ ဂဏနူပဂါ။

ပညတ္တိ အနာနုပ္ပန္န၊ သဗ္ဗသာဓါရဏာ စ ဧကတော [ပညတ္တာနုပ္ပန္နာ သဗ္ဗာ၊ သာဓါရဏာ စ ဧကတော (သျာ.)]။

ထုလ္လဂိဟိနိယတာ စ၊ အာဒိ အဓိစ္စစောဒကော။

အဓမ္မဓမ္မနိယတော၊ အဘဗ္ဗောက္ခိတ္တနာသိတာ။

သမာနံ ဌပနဉ္စေဝ၊ ဥဒ္ဒါနံ ဧကကေ ဣဒန္တိ။

၂. ဒုကဝါရော

၃၂၂. အတ္ထာပတ္တိ သညာ ဝိမောက္ခာ, အတ္ထာပတ္တိ နော သညာဝိမောက္ခာ။ အတ္ထာပတ္တိ လဒ္ဓသမာပတ္တိကဿ, အတ္ထာပတ္တိ န လဒ္ဓသမာပတ္တိကဿ။ အတ္ထာပတ္တိ သဒ္ဓမ္မပဋိသညုတ္တာ, အတ္ထာပတ္တိ အသဒ္ဓမ္မပဋိသညုတ္တာ။ အတ္ထာပတ္တိ သပရိက္ခာရပဋိသညုတ္တာ, အတ္ထာပတ္တိ ပရပရိက္ခာရပဋိသညုတ္တာ။ အတ္ထာပတ္တိ သပုဂ္ဂလပဋိသညုတ္တာ, အတ္ထာပတ္တိ ပရပုဂ္ဂလပဋိသညုတ္တာ။ အတ္ထိ သစ္စံ ဘဏန္တော ဂရုကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ, မုသာ ဘဏန္တော လဟုကံ။ အတ္ထိ မုသာ ဘဏန္တော ဂရုကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ, သစ္စံ ဘဏန္တော လဟုကံ။ အတ္ထာပတ္တိ ဘူမိဂတော အာပဇ္ဇတိ, နော ဝေဟာသဂတော။ အတ္ထာပတ္တိ ဝေဟာသဂတော အာပဇ္ဇတိ, နော ဘူမိဂတော။ အတ္ထာပတ္တိ နိက္ခမန္တော အာပဇ္ဇတိ, နော ပဝိသန္တော။ အတ္ထာပတ္တိ ပဝိသန္တော အာပဇ္ဇတိ, နော နိက္ခမန္တော။ အတ္ထာပတ္တိ အာဒိယန္တော အာပဇ္ဇတိ, အတ္ထာပတ္တိ အနာဒိယန္တော အာပဇ္ဇတိ။ အတ္ထာပတ္တိ သမာဒိယန္တော အာပဇ္ဇတိ , အတ္ထာပတ္တိ န သမာဒိယန္တော အာပဇ္ဇတိ။ အတ္ထာပတ္တိ ကရောန္တော အာပဇ္ဇတိ, အတ္ထာပတ္တိ န ကရောန္တော အာပဇ္ဇတိ။ အတ္ထာပတ္တိ ဒေန္တော အာပဇ္ဇတိ, အတ္ထာပတ္တိ န ဒေန္တော အာပဇ္ဇတိ။ (အတ္ထာပတ္တိ ဒေသေန္တော အာပဇ္ဇတိ, အတ္ထာပတ္တိ န ဒေသေန္တော အာပဇ္ဇတိ။) [( ) (နတ္ထိ ကတ္ထစိ)] အတ္ထာပတ္တိ ပဋိဂ္ဂဏှန္တော အာပဇ္ဇတိ, အတ္ထာပတ္တိ န ပဋိဂ္ဂဏှန္တော အာပဇ္ဇတိ။ အတ္ထာပတ္တိ ပရိဘောဂေန အာပဇ္ဇတိ, အတ္ထာပတ္တိ န ပရိဘောဂေန အာပဇ္ဇတိ။ အတ္ထာပတ္တိ ရတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ, နော ဒိဝါ။ အတ္ထာပတ္တိ ဒိဝါ အာပဇ္ဇတိ, နော ရတ္တိံ။ အတ္ထာပတ္တိ အရုဏုဂ္ဂေ အာပဇ္ဇတိ, အတ္ထာပတ္တိ န အရုဏုဂ္ဂေ အာပဇ္ဇတိ။ အတ္ထာပတ္တိ ဆိန္ဒန္တော အာပဇ္ဇတိ, အတ္ထာပတ္တိ န ဆိန္ဒန္တော အာပဇ္ဇတိ။ အတ္ထာပတ္တိ ဆာဒေန္တော အာပဇ္ဇတိ, အတ္ထာပတ္တိ န ဆာဒေန္တော အာပဇ္ဇတိ။ အတ္ထာပတ္တိ ဓါရေန္တော အာပဇ္ဇတိ, အတ္ထာပတ္တိ န ဓါရေန္တော အာပဇ္ဇတိ။

ဒွေ ဥပေါသထာ – စာတုဒ္ဒသိကော စ ပန္နရသိကော စ။ ဒွေ ပဝါရဏာ – စာတုဒ္ဒသိကာ စ ပန္နရသိကာ စ။ ဒွေ ကမ္မာနိ – အပလောကနကမ္မံ, ဉတ္တိကမ္မံ။ အပရာနိပိ ဒွေ ကမ္မာနိ – ဉတ္တိဒုတိယကမ္မံ, ဉတ္တိစတုတ္ထကမ္မံ။ ဒွေ ကမ္မဝတ္ထူနိ – အပလောကနကမ္မဿ ဝတ္ထု, ဉတ္တိကမ္မဿ ဝတ္ထု။ အပရာနိပိ ဒွေ ကမ္မဝတ္ထူနိ – ဉတ္တိဒုတိယကမ္မဿ ဝတ္ထု, ဉတ္တိစတုတ္ထကမ္မဿ ဝတ္ထု။ ဒွေ ကမ္မဒေါသာ – အပလောကနကမ္မဿ ဒေါသော, ဉတ္တိကမ္မဿ ဒေါသော။ အပရေပိ ဒွေ ကမ္မဒေါသာ – ဉတ္တိဒုတိယကမ္မဿ ဒေါသော, ဉတ္တိစတုတ္ထကမ္မဿ ဒေါသော။ ဒွေ ကမ္မသမ္ပတ္တိယော – အပလောကနကမ္မဿ သမ္ပတ္တိ, ဉတ္တိကမ္မဿ သမ္ပတ္တိ။ အပရာပိ ဒွေ ကမ္မသမ္ပတ္တိယော – ဉတ္တိဒုတိယကမ္မဿ သမ္ပတ္တိ, ဉတ္တိစတုတ္ထကမ္မဿ သမ္ပတ္တိ။ ဒွေ နာနာသံဝါသကဘူမိယော – အတ္တနာ ဝါ အတ္တာနံ နာနာသံဝါသကံ ကရောတိ, သမဂ္ဂေါ ဝါ နံ သံဃော ဥက္ခိပတိ အဒဿနေ ဝါ အပ္ပဋိကမ္မေ ဝါ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ ဝါ။ ဒွေ သမာနသံဝါသကဘူမိယော – အတ္တနာ ဝါ အတ္တာနံ သမာနသံဝါသကံ ကရောတိ, သမဂ္ဂေါ ဝါ နံ သံဃော ဥက္ခိတ္တံ ဩသာရေတိ ဒဿနေ ဝါ ပဋိကမ္မေ ဝါ ပဋိနိဿဂ္ဂေ ဝါ။ ဒွေ ပါရာဇိကာ – ဘိက္ခူနဉ္စ ဘိက္ခုနီနဉ္စ။ ဒွေ သံဃာဒိသေသာ, ဒွေ ထုလ္လစ္စယာ, ဒွေ ပါစိတ္တိယာ, ဒွေ ပါဋိဒေသနီယာ, ဒွေ ဒုက္ကဋာ, ဒွေ ဒုဗ္ဘာသိတာ – ဘိက္ခူနဉ္စ ဘိက္ခုနီနဉ္စ။ သတ္တ အာပတ္တိယော, သတ္တ အာပတ္တိက္ခန္ဓာ။ ဒွီဟာကာရေဟိ သံဃော ဘိဇ္ဇတိ – ကမ္မေန ဝါ သလာကဂ္ဂါဟေန ဝါ။

ဒွေ ပုဂ္ဂလာ န ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗာ – အဒ္ဓါနဟီနော, အင်္ဂဟီနော။ အပရေပိ ဒွေ ပုဂ္ဂလာ န ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗာ – ဝတ္ထုဝိပန္နော, ကရဏဒုက္ကဋကော။ အပရေပိ ဒွေ ပုဂ္ဂလာ န ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗာ – အပရိပူရော ပရိပူရော နော စ ယာစတိ။ ဒွိန္နံ ပုဂ္ဂလာနံ နိဿာယ န ဝတ္ထဗ္ဗံ – အလဇ္ဇိဿ စ ဗာလဿ စ။ ဒွိန္နံ ပုဂ္ဂလာနံ နိဿယော န ဒါတဗ္ဗော – အလဇ္ဇိဿ စ လဇ္ဇိနော စ န ယာစတိ။ ဒွိန္နံ ပုဂ္ဂလာနံ နိဿယော ဒါတဗ္ဗော – ဗာလဿ စ လဇ္ဇိဿ စ ယာစတိ။ ဒွေ ပုဂ္ဂလာ အဘဗ္ဗာ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိတုံ – ဗုဒ္ဓါ စ ပစ္စေကဗုဒ္ဓါ စ။ ဒွေ ပုဂ္ဂလာ ဘဗ္ဗာ, အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိတုံ – ဘိက္ခူ စ ဘိက္ခုနိယော စ။ ဒွေ ပုဂ္ဂလာ အဘဗ္ဗာ သဉ္စိစ္စ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိတုံ – ဘိက္ခူ စ ဘိက္ခုနိယော စ အရိယပုဂ္ဂလာ။ ဒွေ ပုဂ္ဂလာ ဘဗ္ဗာ သဉ္စိစ္စ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိတုံ – ဘိက္ခူ စ ဘိက္ခုနိယော စ ပုထုဇ္ဇနာ။ ဒွေ ပုဂ္ဂလာ အဘဗ္ဗာ သဉ္စိစ္စ သာတိသာရံ ဝတ္ထုံ အဇ္ဈာစရိတုံ – ဘိက္ခူ စ ဘိက္ခုနိယော စ အရိယပုဂ္ဂလာ။ ဒွေ ပုဂ္ဂလာ ဘဗ္ဗာ သဉ္စိစ္စ သာတိသာရံ ဝတ္ထုံ အဇ္ဈာစရိတုံ – ဘိက္ခူ စ ဘိက္ခုနိယော စ ပုထုဇ္ဇနာ။

ဒွေ ပဋိက္ကောသာ – ကာယေန ဝါ ပဋိက္ကောသတိ ဝါစာယ ဝါ ပဋိက္ကောသတိ။ ဒွေ နိဿာရဏာ – အတ္ထိ ပုဂ္ဂလော အပ္ပတ္တော နိဿာရဏံ တံ စေ သံဃော နိဿာရေတိ ဧကစ္စော သုနိဿာရိတော, ဧကစ္စော ဒုန္နိဿာရိတော။ ဒွေ ဩသာရဏာ – အတ္ထိ ပုဂ္ဂလော အပ္ပတ္တော ဩသာရဏံ တံ စေ သံဃော ဩသာရေတိ ဧကစ္စော သောသာရိတော, ဧကစ္စော ဒေါသာရိတော။ ဒွေ ပဋိညာ – ကာယေန ဝါ ပဋိဇာနာတိ ဝါစာယ ဝါ ပဋိဇာနာတိ။ ဒွေ ပဋိဂ္ဂဟာ – ကာယေန ဝါ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ ကာယပဋိဗဒ္ဓေန ဝါ ပဋိဂ္ဂဏှာတိ။ ဒွေ ပဋိက္ခေပါ – ကာယေန ဝါ ပဋိက္ခိပတိ ဝါစာယ ဝါ ပဋိက္ခိပတိ။ ဒွေ ဥပဃာတိကာ – သိက္ခူပဃာတိကာ စ ဘောဂူပဃာတိကာ စ။ ဒွေ စောဒနာ – ကာယေန ဝါ စောဒေတိ ဝါစာယ ဝါ စောဒေတိ။ ဒွေ ကထိနဿ ပလိဗောဓါ – အာဝါသပလိဗောဓေါ စ စီဝရပလိဗောဓေါ စ။ ဒွေ ကထိနဿ အပလိဗောဓါ – အာဝါသအပလိဗောဓေါ စ စီဝရအပလိဗောဓေါ စ။ ဒွေ စီဝရာနိ – ဂဟပတိကဉ္စ ပံသုကူလဉ္စ။ ဒွေ ပတ္တာ – အယောပတ္တော မတ္တိကာပတ္တော။ ဒွေ မဏ္ဍလာနိ – တိပုမယံ, သီသမယံ။ ဒွေ ပတ္တဿ အဓိဋ္ဌာနာ – ကာယေန ဝါ အဓိဋ္ဌေတိ ဝါစာယ ဝါ အဓိဋ္ဌေတိ။ ဒွေ စီဝရဿ အဓိဋ္ဌာနာ – ကာယေန ဝါ အဓိဋ္ဌေတိ ဝါစာယ ဝါ အဓိဋ္ဌေတိ။ ဒွေ ဝိကပ္ပနာ – သမ္မုခါဝိကပ္ပနာ စ ပရမ္မုခါဝိကပ္ပနာ စ။ ဒွေ ဝိနယာ – ဘိက္ခူနဉ္စ ဘိက္ခုနီနဉ္စ။ ဒွေ ဝေနယိကာ – ပညတ္တဉ္စ ပညတ္တာနုလောမဉ္စ။ ဒွေ ဝိနယဿ သလ္လေခါ – အကပ္ပိယေ သေတုဃာတော, ကပ္ပိယေ မတ္တကာရိတာ။ ဒွီဟာကာရေဟိ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ – ကာယေန ဝါ အာပဇ္ဇတိ ဝါစာယ ဝါ အာပဇ္ဇတိ။ ဒွီဟာကာရေဟိ အာပတ္တိယာ ဝုဋ္ဌာတိ – ကာယေန ဝါ ဝုဋ္ဌာတိ ဝါစာယ ဝါ ဝုဋ္ဌာတိ။ ဒွေ ပရိဝါသာ – ပဋိစ္ဆန္နပရိဝါသော, အပ္ပဋိစ္ဆန္နပရိဝါသော။ အပရေပိ ဒွေ ပရိဝါသာ – သုဒ္ဓန္တပရိဝါသော သမောဓါနပရိဝါသော။ ဒွေ မာနတ္တာ – ပဋိစ္ဆန္နမာနတ္တံ, အပ္ပဋိစ္ဆန္နမာနတ္တံ။ အပရေပိ ဒွေ မာနတ္တာ – ပက္ခမာနတ္တံ, သမောဓါနမာနတ္တံ။ ဒွိန္နံ ပုဂ္ဂလာနံ ရတ္တိစ္ဆေဒေါ – ပါရိဝါသိကဿ စ မာနတ္တစာရိကဿ စ။ ဒွေ အနာဒရိယာနိ – ပုဂ္ဂလာနာဒရိယဉ္စ ဓမ္မာနာဒရိယဉ္စ။ ဒွေ လောဏာနိ – ဇာတိမဉ္စ ကာရိမဉ္စ [ဇာတိမယဉ္စ ခါရိမယဉ္စ (သျာ.)]။ အပရာနိပိ ဒွေ လောဏာနိ – သာမုဒ္ဒံ ကာဠလောဏံ။ အပရာနိပိ ဒွေ လောဏာနိ – သိန္ဓဝံ, ဥဗ္ဘိဒံ [ဥဗ္ဘိရံ (ဣတိပိ)]။ အပရာနိပိ ဒွေ လောဏာနိ – ရောမကံ, ပက္ကာလကံ။ ဒွေ ပရိဘောဂါ – အဗ္ဘန္တရပရိဘောဂေါ စ ဗာဟိရပရိဘောဂေါ စ။ ဒွေ အက္ကောသာ – ဟီနော စ အက္ကောသော ဥက္ကဋ္ဌော စ အက္ကောသော။ ဒွီဟာကာရေဟိ ပေသုညံ ဟောတိ – ပိယကမ္ယဿ ဝါ ဘေဒါဓိပ္ပါယဿ ဝါ။ ဒွီဟာကာရေဟိ ဂဏဘောဇနံ ပသဝတိ – နိမန္တနတော ဝါ ဝိညတ္တိတော ဝါ။ ဒွေ ဝဿူပနာယိကာ – ပုရိမိကာ, ပစ္ဆိမိကာ။ ဒွေ အဓမ္မိကာနိ ပါတိမောက္ခဋ္ဌပနာနိ။ ဒွေ ဓမ္မိကာနိ ပါတိမောက္ခဋ္ဌပနာနိ။

[အ. နိ. ၂.၉၉ အာဒယော] ဒွေ ပုဂ္ဂလာ ဗာလာ – ယော စ အနာဂတံ ဘာရံ ဝဟတိ, ယော စ အာဂတံ ဘာရံ န ဝဟတိ။ ဒွေ ပုဂ္ဂလာ ပဏ္ဍိတာ – ယော စ အနာဂတံ ဘာရံ န ဝဟတိ, ယော စ အာဂတံ ဘာရံ ဝဟတိ။ အပရေပိ ဒွေ ပုဂ္ဂလာ ဗာလာ – ယော စ အကပ္ပိယေ ကပ္ပိယသညီ, ယော စ ကပ္ပိယေ အကပ္ပိယသညီ။ ဒွေ ပုဂ္ဂလာ ပဏ္ဍိတာ – ယော စ အကပ္ပိယေ အကပ္ပိယသညီ, ယော စ ကပ္ပိယေ ကပ္ပိယသညီ။ အပရေပိ ဒွေ ပုဂ္ဂလာ ဗာလာ – ယော စ အနာပတ္တိယာ အာပတ္တိသညီ, ယော စ အာပတ္တိယာ အနာပတ္တိသညီ။ ဒွေ ပုဂ္ဂလာ ပဏ္ဍိတာ – ယော စ အာပတ္တိယာ အာပတ္တိသညီ, ယော စ အနာပတ္တိယာ အနာပတ္တိသညီ။ အပရေပိ ဒွေ ပုဂ္ဂလာ ဗာလာ – ယော စ အဓမ္မေ ဓမ္မသညီ, ယော စ ဓမ္မေ အဓမ္မသညီ။ ဒွေ ပုဂ္ဂလာ ပဏ္ဍိတာ – ယော စ အဓမ္မေ အဓမ္မသညီ, ယော စ ဓမ္မေ ဓမ္မသညီ။ အပရေပိ ဒွေ ပုဂ္ဂလာ ဗာလာ – ယော စ အဝိနယေ ဝိနယသညီ, ယော စ ဝိနယေ အဝိနယသညီ။ ဒွေ ပုဂ္ဂလာ ပဏ္ဍိတာ – ယော စ အဝိနယေ အဝိနယသညီ, ယော စ ဝိနယေ ဝိနယသညီ။

[အ. နိ. ၂.၁၀၉] ဒွိန္နံ ပုဂ္ဂလာနံ အာသဝါ ဝဍ္ဎန္တိ – ယော စ န ကုက္ကုစ္စာယိတဗ္ဗံ ကုက္ကုစ္စာယတိ, ယော စ ကုက္ကုစ္စာယိတဗ္ဗံ ကုက္ကုစ္စာယတိ။ ဒွိန္နံ ပုဂ္ဂလာနံ အာသဝါ န ဝဍ္ဎန္တိ – ယော စ ကုက္ကုစ္စာယိတဗ္ဗံ န ကုက္ကုစ္စာယတိ, ယော စ ကုက္ကုစ္စာယိတဗ္ဗံ ကုက္ကုစ္စာယတိ။ အပရေသမ္ပိ ဒွိန္နံ ပုဂ္ဂလာနံ အာသဝါ ဝဍ္ဎန္တိ – ယော စ အကပ္ပိယေ ကပ္ပိယသညီ, ယော စ ကပ္ပိယေ အကပ္ပိယသညီ။ ဒွိန္နံ ပုဂ္ဂလာနံ အာသဝါ န ဝဍ္ဎန္တိ – ယော စ အကပ္ပိယေ အကပ္ပိယသညီ, ယော စ ကပ္ပိယေ ကပ္ပိယသညီ။ အပရေသမ္ပိ ဒွိန္နံ ပုဂ္ဂလာနံ အာသဝါ ဝဍ္ဎန္တိ – ယော စ အနာပတ္တိယာ အာပတ္တိသညီ, ယော စ အာပတ္တိယာ အနာပတ္တိသညီ။ ဒွိန္နံ ပုဂ္ဂလာနံ အာသဝါ န ဝဍ္ဎန္တိ – ယော စ အနာပတ္တိယာ အနာပတ္တိသညီ, ယော စ အာပတ္တိယာ အာပတ္တိသညီ။ အပရေသမ္ပိ ဒွိန္နံ ပုဂ္ဂလာနံ အာသဝါ ဝဍ္ဎန္တိ – ယော စ အဓမ္မေ ဓမ္မသညီ, ယော စ ဓမ္မေ အဓမ္မသညီ။ ဒွိန္နံ ပုဂ္ဂလာနံ အာသဝါ န ဝဍ္ဎန္တိ – ယော စ အဓမ္မေ အဓမ္မသညီ, ယော စ ဓမ္မေ ဓမ္မသညီ။ အပရေသမ္ပိ ဒွိန္နံ ပုဂ္ဂလာနံ အာသဝါ ဝဍ္ဎန္တိ – ယော စ အဝိနယေ ဝိနယသညီ, ယော စ ဝိနယေ အဝိနယသညီ။ ဒွိန္နံ ပုဂ္ဂလာနံ အာသဝါ န ဝဍ္ဎန္တိ – ယော စ အဝိနယေ အဝိနယသညီ, ယော စ ဝိနယေ ဝိနယသညီ။

ဒုကာ နိဋ္ဌိတာ။

တဿုဒ္ဒါနံ –

သညာ လဒ္ဓါ စ သဒ္ဓမ္မာ၊ ပရိက္ခာရာ စ ပုဂ္ဂလာ။

သစ္စံ ဘူမိ နိက္ခမန္တော၊ အာဒိယန္တော သမာဒိယံ။

ကရောန္တော ဒေန္တော ဂဏှန္တော၊ ပရိဘောဂေန ရတ္တိ စ။

အရုဏာဆိန္ဒံ ဆာဒေန္တော၊ ဓါရေန္တော စ ဥပေါသထာ။

ပဝါရဏာ ကမ္မာပရာ၊ ဝတ္ထု အပရာ ဒေါသာ စ။

အပရာ ဒွေ စ သမ္ပတ္တိ၊ နာနာ သမာနမေဝ စ။

ပါရာဇိသံဃထုလ္လစ္စယ၊ ပါစိတ္တိ ပါဋိဒေသနာ။

ဒုက္ကဋာ ဒုဗ္ဘာသိတာ စေဝ၊ သတ္တ အာပတ္တိက္ခန္ဓာ စ။

ဘိဇ္ဇတိ ဥပသမ္ပဒါ၊ တထေဝ အပရေ ဒုဝေ။

န ဝတ္ထဗ္ဗံ န ဒါတဗ္ဗံ၊ အဘဗ္ဗာဘဗ္ဗမေဝ စ။

သဉ္စိစ္စ သာတိသာရာ စ၊ ပဋိက္ကောသာ နိဿာရဏာ။

ဩသာရဏာ ပဋိညာ စ၊ ပဋိဂ္ဂဟာ ပဋိက္ခိပါ။

ဥပဃာတိ စောဒနာ စ၊ ကထိနာ စ ဒုဝေ တထာ။

စီဝရာ ပတ္တမဏ္ဍလာ၊ အဓိဋ္ဌာနာ တထေဝ ဒွေ။

ဝိကပ္ပနာ စ ဝိနယာ၊ ဝေနယိကာ စ သလ္လေခါ။

အာပဇ္ဇတိ စ ဝုဋ္ဌာတိ၊ ပရိဝါသာပရေ ဒုဝေ။

ဒွေ မာနတ္တာ အပရေ စ၊ ရတ္တိစ္ဆေဒေါ အနာဒရိ။

ဒွေ လောဏာ တယော အပရေ၊ ပရိဘောဂက္ကောသေန စ။

ပေသုညော စ ဂဏာဝဿ၊ ဌပနာ ဘာရကပ္ပိယံ။

အနာပတ္တိ အဓမ္မဓမ္မာ၊ ဝိနယေ အာသဝေ တထာတိ။

၃. တိကဝါရော

၃၂၃. အတ္ထာပတ္တိ တိဋ္ဌန္တေ ဘဂဝတိ အာပဇ္ဇတိ, နော ပရိနိဗ္ဗုတေ; အတ္ထာပတ္တိ ပရိနိဗ္ဗုတေ ဘဂဝတိ အာပဇ္ဇတိ, နော တိဋ္ဌန္တေ; အတ္ထာပတ္တိ တိဋ္ဌန္တေပိ ဘဂဝတိ အာပဇ္ဇတိ ပရိနိဗ္ဗုတေပိ။ အတ္ထာပတ္တိ ကာလေ အာပဇ္ဇတိ, နော ဝိကာလေ; အတ္ထာပတ္တိ ဝိကာလေ အာပဇ္ဇတိ, နော ကာလေ; အတ္ထာပတ္တိ ကာလေ စေဝ အာပဇ္ဇတိ ဝိကာလေ စ။ အတ္ထာပတ္တိ ရတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ, နော ဒိဝါ; အတ္ထာပတ္တိ ဒိဝါ အာပဇ္ဇတိ, နော ရတ္တိံ; အတ္ထာပတ္တိ ရတ္တိဉ္စေဝ အာပဇ္ဇတိ ဒိဝါ စ။ အတ္ထာပတ္တိ ဒသဝဿော အာပဇ္ဇတိ, နော ဦနဒသဝဿော; အတ္ထာပတ္တိ ဦနဒသဝဿော အာပဇ္ဇတိ, နော ဒသဝဿော; အတ္ထာပတ္တိ ဒသဝဿော စေဝ အာပဇ္ဇတိ ဦနဒသဝဿော စ။ အတ္ထာပတ္တိ ပဉ္စဝဿော အာပဇ္ဇတိ, နော ဦနပဉ္စဝဿော; အတ္ထာပတ္တိ ဦနပဉ္စဝဿော အာပဇ္ဇတိ, နော ပဉ္စဝဿော; အတ္ထာပတ္တိ ပဉ္စဝဿော စေဝ အာပဇ္ဇတိ ဦနပဉ္စဝဿော စ။ အတ္ထာပတ္တိ ကုသလစိတ္တော အာပဇ္ဇတိ; အတ္ထာပတ္တိ အကုသလစိတ္တော အာပဇ္ဇတိ; အတ္ထာပတ္တိ အဗျာကတစိတ္တော အာပဇ္ဇတိ။ အတ္ထာပတ္တိ သုခဝေဒနာသမင္ဂီ အာပဇ္ဇတိ; အတ္ထာပတ္တိ ဒုက္ခဝေဒနာသမင္ဂီ အာပဇ္ဇတိ; အတ္ထာပတ္တိ အဒုက္ခမသုခဝေဒနာသမင္ဂီ အာပဇ္ဇတိ။ တီဏိ စောဒနာဝတ္ထူနိ – ဒိဋ္ဌေန, သုတေန, ပရိသင်္ကာယ။ တယော သလာကဂ္ဂါဟာ – ဂုဠှကော, ဝိဝဋကော [ဝိဝဋ္ဋကော (က.)], သကဏ္ဏဇပ္ပကော။ တယော ပဋိက္ခေပါ – မဟိစ္ဆတာ, အသန္တုဋ္ဌိတာ [အသန္တုဋ္ဌတာ (သျာ.)], အသလ္လေခတာ။ တယော အနုညာတာ – အပ္ပိစ္ဆတာ, သန္တုဋ္ဌိတာ, သလ္လေခတာ။ အပရေပိ တယော ပဋိက္ခေပါ – မဟိစ္ဆတာ, အသန္တုဋ္ဌိတာ, အမတ္တညုတာ။ တယော အနုညာတာ – အပ္ပိစ္ဆတာ, သန္တုဋ္ဌိတာ, မတ္တညုတာ။ တိဿော ပညတ္တိယော – ပညတ္တိ, အနုပညတ္တိ, အနုပ္ပန္နပညတ္တိ။ အပရာပိ တိဿော ပညတ္တိယော – သဗ္ဗတ္ထပညတ္တိ, ပဒေသပညတ္တိ, သာဓါရဏပညတ္တိ။ အပရာပိ တိဿော ပညတ္တိယော – အသာဓါရဏပညတ္တိ, ဧကတောပညတ္တိ, ဥဘတောပညတ္တိ။

အတ္ထာပတ္တိ ဗာလော အာပဇ္ဇတိ, နော ပဏ္ဍိတော; အတ္ထာပတ္တိ ပဏ္ဍိတော အာပဇ္ဇတိ, နော ဗာလော; အတ္ထာပတ္တိ ဗာလော စေဝ အာပဇ္ဇတိ ပဏ္ဍိတော စ။ အတ္ထာပတ္တိ ကာဠေ အာပဇ္ဇတိ, နော ဇုဏှေ; အတ္ထာပတ္တိ ဇုဏှေ အာပဇ္ဇတိ, နော ကာဠေ; အတ္ထာပတ္တိ ကာဠေ စေဝ အာပဇ္ဇတိ ဇုဏှေ စ။ အတ္ထိ ကာဠေ ကပ္ပတိ, နော ဇုဏှေ; အတ္ထိ ဇုဏှေ ကပ္ပတိ, နော ကာဠေ; အတ္ထိ ကာဠေ စေဝ ကပ္ပတိ ဇုဏှေ စ။ အတ္ထာပတ္တိ ဟေမန္တေ အာပဇ္ဇတိ, နော ဂိမှေ နော ဝဿေ; အတ္ထာပတ္တိ ဂိမှေ အာပဇ္ဇတိ, နော ဟေမန္တေ နော ဝဿေ; အတ္ထာပတ္တိ ဝဿေ အာပဇ္ဇတိ, နော ဟေမန္တေ နော ဂိမှေ။ အတ္ထာပတ္တိ သံဃော အာပဇ္ဇတိ, န ဂဏော န ပုဂ္ဂလော; အတ္ထာပတ္တိ ဂဏော အာပဇ္ဇတိ, န သံဃော န ပုဂ္ဂလော; အတ္ထာပတ္တိ ပုဂ္ဂလော အာပဇ္ဇတိ, န သံဃော န ဂဏော။ အတ္ထိ သံဃဿ ကပ္ပတိ, န ဂဏဿ န ပုဂ္ဂလဿ; အတ္ထိ ဂဏဿ ကပ္ပတိ, န သံဃဿ န ပုဂ္ဂလဿ; အတ္ထိ ပုဂ္ဂလဿ ကပ္ပတိ, န သံဃဿ န ဂဏဿ။ တိဿော ဆာဒနာ ဝတ္ထုံ ဆာဒေတိ, နော အာပတ္တိံ; အာပတ္တိံ ဆာဒေတိ, နော ဝတ္ထုံ; ဝတ္ထုဉ္စေဝ ဆာဒေတိ အာပတ္တိဉ္စ။ တိဿော ပဋိစ္ဆာဒိယော – ဇန္တာဃရပဋိစ္ဆာဒိ, ဥဒကပဋိစ္ဆာဒိ, ဝတ္ထပဋိစ္ဆာဒိ။ [အ. နိ. ၃.၁၃၂] တီဏိ ပဋိစ္ဆန္နာနိ ဝဟန္တိ, နော ဝိဝဋာနိ – မာတုဂါမော ပဋိစ္ဆန္နော ဝဟတိ, နော ဝိဝဋော; ဗြာဟ္မဏာနံ မန္တာ ပဋိစ္ဆန္နာ ဝဟန္တိ, နော ဝိဝဋာ; မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိ ပဋိစ္ဆန္နာ ဝဟတိ, နော ဝိဝဋာ။ တီဏိ ဝိဝဋာနိ ဝိရောစန္တိ, နော ပဋိစ္ဆန္နာနိ – စန္ဒမဏ္ဍလံ ဝိဝဋံ ဝိရောစတိ, နော ပဋိစ္ဆန္နံ; သူရိယမဏ္ဍလံ ဝိဝဋံ ဝိရောစတိ, နော ပဋိစ္ဆန္နံ; တထာဂတပ္ပဝေဒိတော ဓမ္မဝိနယော ဝိဝဋော ဝိရောစတိ, နော ပဋိစ္ဆန္နော။ တယော သေနာသနဂ္ဂါဟာ – ပုရိမကော , ပစ္ဆိမကော, အန္တရာမုတ္တကော။ အတ္ထာပတ္တိ ဂိလာနော အာပဇ္ဇတိ, နော အဂိလာနော; အတ္ထာပတ္တိ အဂိလာနော အာပဇ္ဇတိ, နော ဂိလာနော; အတ္ထာပတ္တိ ဂိလာနော စေဝ အာပဇ္ဇတိ အဂိလာနော စ။

တီဏိ အဓမ္မိကာနိ ပါတိမောက္ခဋ္ဌပနာနိ။ တီဏိ ဓမ္မိကာနိ ပါတိမောက္ခဋ္ဌပနာနိ။ တယော ပရိဝါသာ – ပဋိစ္ဆန္နပရိဝါသော, အပ္ပဋိစ္ဆန္နပရိဝါသော, သုဒ္ဓန္တပရိဝါသော။ တယော မာနတ္တာ – ပဋိစ္ဆန္နမာနတ္တံ, အပ္ပဋိစ္ဆန္နမာနတ္တံ, ပက္ခမာနတ္တံ။ တယော ပါရိဝါသိကဿ ဘိက္ခုနော ရတ္တိစ္ဆေဒါ – သဟဝါသော, ဝိပ္ပဝါသော, အနာရောစနာ။ အတ္ထာပတ္တိ အန္တော အာပဇ္ဇတိ, နော ဗဟိ; အတ္ထာပတ္တိ ဗဟိ အာပဇ္ဇတိ, နော အန္တော; အတ္ထာပတ္တိ အန္တော စေဝ အာပဇ္ဇတိ ဗဟိ စ။ အတ္ထာပတ္တိ အန္တောသီမာယ အာပဇ္ဇတိ, နော ဗဟိသီမာယ; အတ္ထာပတ္တိ ဗဟိသီမာယ အာပဇ္ဇတိ, နော အန္တောသီမာယ; အတ္ထာပတ္တိ အန္တောသီမာယ စေဝ အာပဇ္ဇတိ ဗဟိသီမာယ စ။ တီဟာကာရေဟိ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ – ကာယေန အာပဇ္ဇတိ, ဝါစာယ အာပဇ္ဇတိ, ကာယေန ဝါစာယ အာပဇ္ဇတိ။ အပရေဟိပိ တီဟာကာရေဟိ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ – သံဃမဇ္ဈေ, ဂဏမဇ္ဈေ, ပုဂ္ဂလဿ သန္တိကေ။ တီဟာကာရေဟိ အာပတ္တိယာ ဝုဋ္ဌာတိ – ကာယေန ဝုဋ္ဌာတိ, ဝါစာယ ဝုဋ္ဌာတိ, ကာယေန ဝါစာယ ဝုဋ္ဌာတိ။ အပရေဟိပိ တီဟာကာရေဟိ အာပတ္တိယာ ဝုဋ္ဌာတိ – သံဃမဇ္ဈေ, ဂဏမဇ္ဈေ, ပုဂ္ဂလဿ သန္တိကေ။ တီဏိ အဓမ္မိကာနိ အမူဠှဝိနယဿ ဒါနာနိ။ တီဏိ ဓမ္မိကာနိ အမူဠှဝိနယဿ ဒါနာနိ။

[စူဠဝ. ၆] တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော အာကင်္ခမာနော သံဃော တဇ္ဇနီယကမ္မံ ကရေယျ – ဘဏ္ဍနကာရကော ဟောတိ ကလဟကာရကော ဝိဝါဒကာရကော ဘဿကာရကော သံဃေ အဓိကရဏကာရကော, ဗာလော ဟောတိ အဗျတ္တော, အာပတ္တိဗဟုလော အနပဒါနော ဂိဟိသံသဋ္ဌော ဝိဟရတိ အနနုလောမိကေဟိ ဂိဟိသံသဂ္ဂေဟိ။ [စူဠဝ. ၁၅] တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော အာကင်္ခမာနော သံဃော နိယဿကမ္မံ ကရေယျ – ဘဏ္ဍနကာရကော ဟောတိ။ပေ.။ သံဃေ အဓိကရဏကာရကော, ဗာလော ဟောတိ အဗျတ္တော, အာပတ္တိဗဟုလော အနပဒါနော ဂိဟိသံသဋ္ဌော ဝိဟရတိ အနနုလောမိကေဟိ ဂိဟိသံသဂ္ဂေဟိ။ [စူဠဝ. ၂၇] တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော အာကင်္ခမာနော သံဃော ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ ကရေယျ – ဘဏ္ဍနကာရကော ဟောတိ။ပေ.။ သံဃေ အဓိကရဏကာရကော, ဗာလော ဟောတိ အဗျတ္တော, အာပတ္တိဗဟုလော အနပဒါနော ကုလဒူကကော ဟောတိ ပါပသမာစာရော ပါပသမာစာရာ ဒိဿန္တိ စေဝ သုယျန္တိ စ။ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော အာကင်္ခမာနော သံဃော ပဋိသာရဏီယကမ္မံ ကရေယျ – ဘဏ္ဍနကာရကော ဟောတိ။ပေ.။ သံဃေ အဓိကရဏကာရကော, ဗာလော ဟောတိ အဗျတ္တော, အာပတ္တိ ဗဟုလော အနပဒါနော ဂိဟီ အက္ကောသတိ ပရိဘာသတိ။ [စူဠဝ. ၅၀] တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော အာကင်္ခမာနော သံဃော အာပတ္တိယာ အဒဿနေ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကရေယျ – ဘဏ္ဍနကာရကော ဟောတိ။ပေ.။ သံဃေ အဓိကရဏကာရကော, ဗာလော ဟောတိ အဗျတ္တော, အာပတ္တိဗဟုလော အနပဒါနော အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိတွာ န ဣစ္ဆတိ အာပတ္တိံ ပဿိတုံ။ [စူဠဝ. ၅၉] တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော အာကင်္ခမာနော သံဃော အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကရေယျ – ဘဏ္ဍနကာရကော ဟောတိ။ပေ.။ သံဃေ အဓိကရဏကာရကော, ဗာလော ဟောတိ အဗျတ္တော, အာပတ္တိဗဟုလော အနပဒါနော အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိတွာ န ဣစ္ဆတိ အာပတ္တိံ ပဋိကာတုံ။ [စူဠဝ. ၆၉] တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော အာကင်္ခမာနော သံဃော ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကရေယျ – ဘဏ္ဍနကာရကော ဟောတိ။ပေ.။ သံဃေ အဓိကရဏကာရကော, ဗာလော ဟောတိ အဗျတ္တော, အာပတ္တိဗဟုလော အနပဒါနော န ဣစ္ဆတိ ပါပိကံ ဒိဋ္ဌိံ ပဋိနိဿဇ္ဇိတုံ။

တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော အာကင်္ခမာနော သံဃော အာဂါဠ္ဟာယ စေတေယျ – ဘဏ္ဍနကာရကော ဟောတိ ကလဟကာရကော ဝိဝါဒကာရကော ဘဿကာရကော သံဃေ အဓိကရဏကာရကော, ဗာလော ဟောတိ အဗျတ္တော အာပတ္တိဗဟုလော အနပဒါနော, ဂိဟိသံသဋ္ဌော ဝိဟရတိ အနနုလောမိကေဟိ ဂိဟိသံသဂ္ဂေဟိ။ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ – အလဇ္ဇီ စ ဟောတိ, ဗာလော စ, အပကတတ္တော စ။ အပရေဟိပိ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ – အဓိသီလေ သီလဝိပန္နော ဟောတိ, အဇ္ဈာစာရေ အာစာရဝိပန္နော ဟောတိ, အတိဒိဋ္ဌိယာ ဒိဋ္ဌိဝိပန္နော ဟောတိ။ အပရေဟိပိ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ – ကာယိကေန ဒဝေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, ဝါစသိကေန ဒဝေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, ကာယိကဝါစသိကေန ဒဝေန သမန္နာဂတော ဟောတိ။ အပရေဟိပိ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ – ကာယိကေန အနာစာရေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, ဝါစသိကေန အနာစာရေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, ကာယိကဝါစသိကေန အနာစာရေန သမန္နာဂတော ဟောတိ။ အပရေဟိပိ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ – ကာယိကေန ဥပဃာတိကေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, ဝါစသိကေန ဥပဃာတိကေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, ကာယိကဝါစသိကေန ဥပဃာတိကေန သမန္နာဂတော ဟောတိ။ အပရေဟိပိ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ – ကာယိကေန မိစ္ဆာဇီဝေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, ဝါစသိကေန မိစ္ဆာဇီဝေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, ကာယိကဝါစသိကေန မိစ္ဆာဇီဝေန သမန္နာဂတော ဟောတိ။ အပရေဟိပိ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ – အာပတ္တိံ အာပန္နော ကမ္မကတော ဥပသမ္ပာဒေတိ, နိဿယံ ဒေတိ, သာမဏေရံ ဥပဋ္ဌာပေတိ။ အပရေဟိပိ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ – ယာယ အာပတ္တိယာ သံဃေန ကမ္မံ ကတံ ဟောတိ တံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ, အညံ ဝါ တာဒိသိကံ, တတော ဝါ ပါပိဋ္ဌတရံ။ အပရေဟိပိ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ – ဗုဒ္ဓဿ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ, ဓမ္မဿ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ, သံဃဿ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ။

တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော သံဃမဇ္ဈေ ဥပေါသထံ ဌပေန္တဿ – ‘‘အလံ, ဘိက္ခု, မာ ဘဏ္ဍနံ မာ ကလဟံ မာ ဝိဂ္ဂဟံ မာ ဝိဝါဒ’’န္တိ ဩမဒ္ဒိတွာ သံဃေန ဥပေါသထော ကာတဗ္ဗော – အလဇ္ဇီ စ ဟောတိ, ဗာလော စ, အပကတတ္တော စ။ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော သံဃမဇ္ဈေ ပဝါရဏံ ဌပေန္တဿ – ‘‘အလံ, ဘိက္ခု, မာ ဘဏ္ဍနံ မာ ကလဟံ မာ ဝိဂ္ဂဟံ မာ ဝိဝါဒ’’န္တိ ဩမဒ္ဒိတွာ သံဃေန ပဝါရေတဗ္ဗံ – အလဇ္ဇီ စ ဟောတိ, ဗာလော စ, အပကတတ္တော စ။ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော န ကာစိ သံဃသမ္မုတိ ဒါတဗ္ဗာ – အလဇ္ဇီ စ ဟောတိ, ဗာလော စ, အပကတတ္တော စ။ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ သံဃေ န ဝေါဟရိတဗ္ဗံ [သံဃော န ဝေါဟရိတဗ္ဗော (သျာ.)] – အလဇ္ဇီ စ ဟောတိ, ဗာလော စ, အပကတတ္တော စ။ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု န ကိသ္မိံ စိ ပစ္စေကဋ္ဌာနေ ဌပေတဗ္ဗော – အလဇ္ဇီ စ ဟောတိ, ဗာလော စ, အပကတတ္တော စ။ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော နိဿာယ န ဝတ္ထဗ္ဗံ – အလဇ္ဇီ စ ဟောတိ, ဗာလော စ, အပကတတ္တော စ။ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော နိဿယော န ဒါတဗ္ဗော – အလဇ္ဇီ စ ဟောတိ, ဗာလော စ, အပကတတ္တော စ။ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ဩကာသကမ္မံ ကာရာပေန္တဿ နာလံ ဩကာသကမ္မံ ကာတုံ – အလဇ္ဇီ စ ဟောတိ, ဗာလော စ, အပကတတ္တော စ။ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော သဝစနီယံ နာဒါတဗ္ဗံ – အလဇ္ဇီ စ ဟောတိ, ဗာလော စ, အပကတတ္တော စ။ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ဝိနယော န ပုစ္ဆိတဗ္ဗော – အလဇ္ဇီ စ ဟောတိ, ဗာလော စ, အပကတတ္တော စ။ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ ဝိနယော န ပုစ္ဆိတဗ္ဗော – အလဇ္ဇီ စ ဟောတိ, ဗာလော စ, အပကတတ္တော စ။ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ဝိနယော န ဝိဿဇ္ဇေတဗ္ဗော – အလဇ္ဇီ စ ဟောတိ, ဗာလော စ, အပကတတ္တော စ။ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ ဝိနယော န ဝိဿဇ္ဇေတဗ္ဗော – အလဇ္ဇီ စ ဟောတိ, ဗာလော စ, အပကတတ္တော စ။ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော အနုယောဂေါ န ဒါတဗ္ဗော – အလဇ္ဇီ စ ဟောတိ, ဗာလော စ, အပကတတ္တော စ။ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ သဒ္ဓိံ ဝိနယော န သာကစ္ဆိတဗ္ဗော [သာကစ္ဆာတဗ္ဗော (က.)] – အလဇ္ဇီ စ ဟောတိ, ဗာလော စ, အပကတတ္တော စ။ တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ န ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗံ န နိဿယော ဒါတဗ္ဗော န သာမဏေရော ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗော – အလဇ္ဇီ စ ဟောတိ, ဗာလော စ, အပကတတ္တော စ။

တယော ဥပေါသထာ – စာတုဒ္ဒသိကော, ပန္နရသိကော, သာမဂ္ဂိဥပေါသထော။ အပရေပိ တယော ဥပေါသထာ – သံဃေဥပေါသထော, ဂဏေဥပေါသထော, ပုဂ္ဂလေဥပေါသထော။ အပရေပိ တယော ဥပေါသထာ – သုတ္တုဒ္ဒေသောဥပေါသထော, ပါရိသုဒ္ဓိဥပေါသထော, အဓိဋ္ဌာနုပေါသထော။ တိဿော ပဝါရဏာ – စာတုဒ္ဒသိကာ, ပန္နရသိကာ, သာမဂ္ဂိပဝါရဏာ။ အပရာပိ တိဿော ပဝါရဏာ – သံဃေပဝါရဏာ, ဂဏေပဝါရဏာ, ပုဂ္ဂလေပဝါရဏာ။ အပရာပိ တိဿော ပဝါရဏာ – တေဝါစိကာပဝါရဏာ , ဒွေဝါစိကာပဝါရဏာ, သမာနဝဿိကာပဝါရဏာ။

တယော အာပါယိကာ နေရယိကာ – ဣဒမပ္ပဟာယ, ယော စ အဗြဟ္မစာရီ ဗြဟ္မစာရိပဋိညော, ယော စ သုဒ္ဓံ ဗြဟ္မစာရိံ ပရိသုဒ္ဓဗြဟ္မစရိယံ စရန္တံ အမူလကေန အဗြဟ္မစရိယေန အနုဒ္ဓံသေတိ, ယော စာယံ ဧဝံဝါဒီ ဧဝံဒိဋ္ဌိ [ဧဝံဒိဋ္ဌီ (သီ.)] – ‘‘နတ္ထိ ကာမေသု ဒေါသော’’တိ သော ကာမေသု ပါတဗျတံ အာပဇ္ဇတိ။ [အ. နိ. ၃.၇၀] တီဏိ အကုသလမူလာနိ – လောဘော အကုသလမူလံ, ဒေါသော အကုသလမူလံ, မောဟော အကုသလမူလံ။ [အ. နိ. ၃.၇၀] တီဏိ ကုသလမူလာနိ – အလောဘော ကုသလမူလံ, အဒေါသော ကုသလမူလံ, အမောဟော ကုသလမူလံ။ တီဏိ ဒုစ္စရိတာနိ – ကာယဒုစ္စရိတံ, ဝစီဒုစ္စရိတံ, မနောဒုစ္စရိတံ။ တီဏိ သုစရိတာနိ – ကာယသုစရိတံ, ဝစီသုစရိတံ, မနောသုစရိတံ။ တယော အတ္ထဝသေ ပဋိစ္စ ဘဂဝတာ ကုလေသု တိကဘောဇနံ ပညတ္တံ – ဒုမ္မင်္ကူနံ ပုဂ္ဂလာနံ နိဂ္ဂဟာယ, ပေသလာနံ ဘိက္ခူနံ ဖာသုဝိဟာရာယ, ‘‘မာ ပါပိစ္ဆာ ပက္ခံ နိဿာယ သသံဃံ ဘိန္ဒေယျု’’န္တိ ကုလာနုဒ္ဒယတာယ စ။ [စူဠဝ. ၃၅၀] တီဟိ အသဒ္ဓမ္မေဟိ အဘိဘူတော ပရိယာဒိန္နစိတ္တော ဒေဝဒတ္တော အာပါယိကော နေရယိကော ကပ္ပဋ္ဌော အတေကိစ္ဆော ပါပိစ္ဆတာ ပါပမိတ္တတာ ဩရမတ္တကေန ဝိသေသာဓိဂမေန အန္တရာ ဝေါသာနံ အာပါဒိ။ တိဿော သမ္မုတိယော – ဒဏ္ဍသမ္မုတိ, သိက္ကာသမ္မုတိ, ဒဏ္ဍသိက္ကာသမ္မုတိ။ တိဿော ပါဒုကာ ဓုဝဋ္ဌာနိကာ အသင်္ကမနီယာ – ဝစ္စပါဒုကာ, ပဿာဝပါဒုကာ, အာစမနပါဒုကာ။ တိဿော ပါဒဃံသနိယော – သက္ခရံ, ကထလာ, သမုဒ္ဒဖေဏကောတိ။

တိကံ နိဋ္ဌိတံ။

တဿုဒ္ဒါနံ –

တိဋ္ဌန္တေ ကာလေ ရတ္တိဉ္စ၊ ဒသ ပဉ္စ ကုသလေန။

ဝေဒနာ စောဒနာ ဝတ္ထု၊ သလာကာ ဒွေ ပဋိက္ခိပါ။

ပညတ္တိ အပရေ ဒွေ စ၊ ဗာလော ကာဠေ စ ကပ္ပတိ။

ဟေမန္တေ သံဃော သံဃဿ၊ ဆာဒနာ စ ပဋိစ္ဆာဒိ။

ပဋိစ္ဆန္နာ ဝိဝဋာ စ၊ သေနာသနဂိလာယနာ။

ပါတိမောက္ခံ ပရိဝါသံ၊ မာနတ္တာ ပါရိဝါသိကာ။

အန္တော အန္တော စ သီမာယ၊ အာပဇ္ဇတိ ပုနာပရေ။

ဝုဋ္ဌာတိ အပရေ စေဝ၊ အမူဠှဝိနယာ ဒုဝေ။

တဇ္ဇနီယာ နိယဿာ စ၊ ပဗ္ဗာဇပဋိသာရဏီ။

အဒဿနာ ပဋိကမ္မေ၊ အနိဿဂ္ဂေ စ ဒိဋ္ဌိယာ။

အာဂါဠှကမ္မာဓိသီလေ၊ ဒဝါနာစာရ ဃာတိကာ။

အာဇီဝါပန္နာ တာဒိသိကာ၊ အဝဏ္ဏုပေါသထေန စ။

ပဝါရဏာ သမ္မုတိ စ၊ ဝေါဟာရပစ္စေကေန စ။

န ဝတ္ထဗ္ဗံ န ဒါတဗ္ဗံ၊ ဩကာသံ န ကရေ တထာ။

န ကရေ သဝစနီယံ၊ န ပုစ္ဆိတဗ္ဗကာ ဒုဝေ။

န ဝိဿဇ္ဇေ ဒုဝေ စေဝ၊ အနုယောဂမ္ပိ နော ဒဒေ။

သာကစ္ဆာ ဥပသမ္ပဒါ၊ နိဿယသာမဏေရာ စ။

ဥပေါသထတိကာ တီဏိ၊ ပဝါရဏတိကာ တယော။

အာပါယိကာ အကုသလာ၊ ကုသလာ စရိတာ ဒုဝေ။

တိကဘောဇနသဒ္ဓမ္မေ၊ သမ္မုတိ ပါဒုကေန စ။

ပါဒဃံသနိကာ စေဝ၊ ဥဒ္ဒါနံ တိကကေ ဣဒန္တိ။

၄. စတုက္ကဝါရော

၃၂၄. အတ္ထာပတ္တိ သကဝါစာယ အာပဇ္ဇတိ, ပရဝါစာယ ဝုဋ္ဌာတိ; အတ္ထာပတ္တိ ပရဝါစာယ အာပဇ္ဇတိ, သကဝါစာယ ဝုဋ္ဌာတိ; အတ္ထာပတ္တိ သကဝါစာယ အာပဇ္ဇတိ, သကဝါစာယ ဝုဋ္ဌာတိ; အတ္ထာပတ္တိ ပရဝါစာယ အာပဇ္ဇတိ, ပရဝါစာယ ဝုဋ္ဌာတိ။ အတ္ထာပတ္တိ ကာယေန အာပဇ္ဇတိ, ဝါစာယ ဝုဋ္ဌာတိ; အတ္ထာပတ္တိ ဝါစာယ အာပဇ္ဇတိ, ကာယေန ဝုဋ္ဌာတိ; အတ္ထာပတ္တိ ကာယေန အာပဇ္ဇတိ, ကာယေန ဝုဋ္ဌာတိ; အတ္ထာပတ္တိ ဝါစာယ အာပဇ္ဇတိ, ဝါစာယ ဝုဋ္ဌာတိ။ အတ္ထာပတ္တိ ပသုတ္တော အာပဇ္ဇတိ, ပဋိဗုဒ္ဓေါ ဝုဋ္ဌာတိ; အတ္ထာပတ္တိ ပဋိဗုဒ္ဓေါ အာပဇ္ဇတိ, ပသုတ္တော ဝုဋ္ဌာတိ; အတ္ထာပတ္တိ ပသုတ္တော အာပဇ္ဇတိ, ပသုတ္တော ဝုဋ္ဌာတိ; အတ္ထာပတ္တိ ပဋိဗုဒ္ဓေါ အာပဇ္ဇတိ, ပဋိဗုဒ္ဓေါ ဝုဋ္ဌာတိ။ အတ္ထာပတ္တိ အစိတ္တကော အာပဇ္ဇတိ, သစိတ္တကော ဝုဋ္ဌာတိ; အတ္ထာပတ္တိ သစိတ္တကော အာပဇ္ဇတိ, အစိတ္တကော ဝုဋ္ဌာတိ; အတ္ထာပတ္တိ အစိတ္တကော အာပဇ္ဇတိ, အစိတ္တကော ဝုဋ္ဌာတိ; အတ္ထာပတ္တိ သစိတ္တကော အာပဇ္ဇတိ, သစိတ္တကော ဝုဋ္ဌာတိ။ အတ္ထာပတ္တိ အာပဇ္ဇန္တော ဒေသေတိ; ဒေသေန္တော အာပဇ္ဇတိ; အတ္ထာပတ္တိ အာပဇ္ဇန္တော ဝုဋ္ဌာတိ; ဝုဋ္ဌဟန္တော အာပဇ္ဇတိ။ အတ္ထာပတ္တိ ကမ္မေန အာပဇ္ဇတိ, အကမ္မေန ဝုဋ္ဌာတိ; အတ္ထာပတ္တိ အကမ္မေန အာပဇ္ဇတိ, ကမ္မေန ဝုဋ္ဌာတိ; အတ္ထာပတ္တိ ကမ္မေန အာပဇ္ဇတိ, ကမ္မေန ဝုဋ္ဌာတိ; အတ္ထာပတ္တိ အကမ္မေန အာပဇ္ဇတိ, အကမ္မေန ဝုဋ္ဌာတိ။

[အ. နိ. ၄.၂၅၀; ဒီ. နိ. ၃.၃၁၃; ဝိဘ. ၉၃၉] စတ္တာရော အနရိယဝေါဟာရာ – အဒိဋ္ဌေ ဒိဋ္ဌဝါဒိတာ, အဿုတေ သုတဝါဒိတာ, အမုတေ မုတဝါဒိတာ, အဝိညာတေ ဝိညာတဝါဒိတာ။ စတ္တာရော အရိယဝေါဟာရာ – အဒိဋ္ဌေ အဒိဋ္ဌဝါဒိတာ, အဿုတေ အဿုတဝါဒိတာ, အမုတေ အမုတဝါဒိတာ, အဝိညာတေ အဝိညာတဝါဒိတာ။ အပရေပိ စတ္တာရော အနရိယဝေါဟာရာ – ဒိဋ္ဌေ အဒိဋ္ဌဝါဒိတာ, သုတေ အဿုတဝါဒိတာ, မုတေ အမုတဝါဒိတာ, ဝိညာတေ အဝိညာတဝါဒိတာ။ စတ္တာရော အရိယဝေါဟာရာ – ဒိဋ္ဌေ ဒိဋ္ဌဝါဒိတာ, သုတေ သုတဝါဒိတာ, မုတေ မုတဝါဒိတာ, ဝိညာတေ ဝိညာတဝါဒိတာ။

စတ္တာရော ပါရာဇိကာ ဘိက္ခူနံ ဘိက္ခုနီဟိ သာဓါရဏာ; စတ္တာရော ပါရာဇိကာ ဘိက္ခုနီနံ ဘိက္ခူဟိ အသာဓါရဏာ။ စတ္တာရော ပရိက္ခာရာ – အတ္ထိ ပရိက္ခာရော ရက္ခိတဗ္ဗော ဂေါပေတဗ္ဗော မမာယိတဗ္ဗော ပရိဘုဉ္ဇိတဗ္ဗော; အတ္ထိ ပရိက္ခာရော ရက္ခိတဗ္ဗော ဂေါပေတဗ္ဗော မမာယိတဗ္ဗော, န ပရိဘုဉ္ဇိတဗ္ဗော; အတ္ထိ ပရိက္ခာရော ရက္ခိတဗ္ဗော ဂေါပေတဗ္ဗော, န မမာယိတဗ္ဗော န ပရိဘုဉ္ဇိတဗ္ဗော; အတ္ထိ ပရိက္ခာရော န ရက္ခိတဗ္ဗော န ဂေါပေတဗ္ဗော, န မမာယိတဗ္ဗော န ပရိဘုဉ္ဇိတဗ္ဗော။ အတ္ထာပတ္တိ သမ္မုခါ အာပဇ္ဇတိ, ပရမ္မုခါ ဝုဋ္ဌာတိ; အတ္ထာပတ္တိ ပရမ္မုခါ အာပဇ္ဇတိ , သမ္မုခါ ဝုဋ္ဌာတိ; အတ္ထာပတ္တိ သမ္မုခါ အာပဇ္ဇတိ, သမ္မုခါ ဝုဋ္ဌာတိ; အတ္ထာပတ္တိ ပရမ္မုခါ အာပဇ္ဇတိ, ပရမ္မုခါ ဝုဋ္ဌာတိ။ အတ္ထာပတ္တိ အဇာနန္တော အာပဇ္ဇတိ, ဇာနန္တော ဝုဋ္ဌာတိ; အတ္ထာပတ္တိ ဇာနန္တော အာပဇ္ဇတိ, အဇာနန္တော ဝုဋ္ဌာတိ; အတ္ထာပတ္တိ အဇာနန္တော အာပဇ္ဇတိ, အဇာနန္တော ဝုဋ္ဌာတိ; အတ္ထာပတ္တိ ဇာနန္တော အာပဇ္ဇတိ, ဇာနန္တော ဝုဋ္ဌာတိ။

စတူဟာကာရေဟိ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ – ကာယေန အာပဇ္ဇတိ, ဝါစာယ အာပဇ္ဇတိ, ကာယေန ဝါစာယ အာပဇ္ဇတိ, ကမ္မဝါစာယ အာပဇ္ဇတိ။ အပရေဟိပိ စတူဟာကာရေဟိ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ – သံဃမဇ္ဈေ, ဂဏမဇ္ဈေ, ပုဂ္ဂလဿ သန္တိကေ, လိင်္ဂပါတုဘာဝေန။ စတူဟာကာရေဟိ အာပတ္တိယာ ဝုဋ္ဌာတိ – ကာယေန ဝုဋ္ဌာတိ, ဝါစာယ ဝုဋ္ဌာတိ, ကာယေန ဝါစာယ ဝုဋ္ဌာတိ, ကမ္မဝါစာယ ဝုဋ္ဌာတိ။ အပရေဟိပိ စတူဟာကာရေဟိ အာပတ္တိယာ ဝုဋ္ဌာတိ – သံဃမဇ္ဈေ, ဂဏမဇ္ဈေ, ပုဂ္ဂလဿ သန္တိကေ, လိင်္ဂပါတုဘာဝေန။ သဟ ပဋိလာဘေန ပုရိမံ ဇဟတိ, ပစ္ဆိမေ ပတိဋ္ဌာတိ, ဝိညတ္တိယော ပဋိပ္ပဿမ္ဘန္တိ, ပဏ္ဏတ္တိယော နိရုဇ္ဈန္တိ။ သဟ ပဋိလာဘေန ပစ္ဆိမံ ဇဟတိ, ပုရိမေ ပတိဋ္ဌာတိ, ဝိညတ္တိယော ပဋိပ္ပဿမ္ဘန္တိ, ပပ္ဏတ္တိယော နိရုဇ္ဈန္တိ။ စတဿော စောဒနာ – သီလဝိပတ္တိယာ စောဒေတိ , အာစာရဝိပတ္တိယာ စောဒေတိ, ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တိယာ စောဒေတိ, အာဇီဝဝိပတ္တိယာ စောဒေတိ။ စတ္တာရော ပရိဝါသာ – ပဋိစ္ဆန္နပရိဝါသော , အပ္ပဋိစ္ဆန္နပရိဝါသော, သုဒ္ဓန္တပရိဝါသော, သမောဓါနပရိဝါသော။ စတ္တာရော မာနတ္တာ – ပဋိစ္ဆန္နမာနတ္တံ, အပ္ပဋိစ္ဆန္နမာနတ္တံ, ပက္ခမာနတ္တံ, သမောဓါနမာနတ္တံ။ စတ္တာရော မာနတ္တစာရိကဿ ဘိက္ခုနော ရတ္တိစ္ဆေဒါ – သဟဝါသော, ဝိပ္ပဝါသော, အနာရောစနာ, ဦနေ ဂဏေ စရတိ။ စတ္တာရော သာမုက္ကံသာ ။ စတ္တာရော ပဋိဂ္ဂဟိတပရိဘောဂါ – ယာဝကာလိကံ, ယာမကာလိကံ, သတ္တာဟကာလိကံ, ယာဝဇီဝိကံ။ စတ္တာရိ မဟာဝိကဋာနိ – ဂူထော, မုတ္တံ, ဆာရိကာ, မတ္တိကာ။ စတ္တာရိ ကမ္မာနိ – အပလောကနကမ္မံ, ဉတ္တိကမ္မံ, ဉတ္တိဒုတိယကမ္မံ, ဉတ္တိစတုတ္ထကမ္မံ။ အပရာနိပိ စတ္တာရိ ကမ္မာနိ – အဓမ္မေန ဝဂ္ဂကမ္မံ, အဓမ္မေန သမဂ္ဂကမ္မံ, ဓမ္မေန ဝဂ္ဂကမ္မံ, ဓမ္မေန သမဂ္ဂကမ္မံ။ စတဿော ဝိပတ္တိယော – သီလဝိပတ္တိ, အာစာရဝိပတ္တိ, ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တိ, အာဇီဝဝိပတ္တိ။ စတ္တာရိ အဓိကရဏာနိ – ဝိဝါဒါဓိကရဏံ, အနုဝါဒါဓိကရဏံ, အာပတ္တာဓိကရဏံ, ကိစ္စာဓိကရဏံ။ [အ. နိ. ၄.၂၁၁] စတ္တာရော ပရိသဒူသနာ – ဘိက္ခု ဒုဿီလော ပါပဓမ္မော ပရိသဒူသနော, ဘိက္ခုနီ ဒုဿီလာ ပါပဓမ္မာ ပရိသဒူသနာ, ဥပါသကော ဒုဿီလော ပါပဓမ္မော ပရိသဒူသနော, ဥပါသိကာ ဒုဿီလာ ပါပဓမ္မာ ပရိသဒူသနာ။ စတ္တာရော ပရိသသောဘနာ [ပရိသသောဘဏာ (သျာ. က.)] – ဘိက္ခု သီလဝါ ကလျာဏဓမ္မော ပရိသသောဘနော, ဘိက္ခုနီ သီလဝတီ ကလျာဏဓမ္မာ ပရိသသောဘနာ, ဥပါသကော သီလဝါ ကလျာဏဓမ္မော ပရိသသောဘနော, ဥပါသိကာ သီလဝတီ ကလျာဏဓမ္မာ ပရိသသောဘနာ။

အတ္ထာပတ္တိ အာဂန္တုကော အာပဇ္ဇတိ, နော အာဝါသိကော; အတ္ထာပတ္တိ အာဝါသိကော အာပဇ္ဇတိ, နော အာဂန္တုကော; အတ္ထာပတ္တိ အာဂန္တုကော စေဝ အာပဇ္ဇတိ အာဝါသိကော စ အတ္ထာပတ္တိ နေဝ အာဂန္တုကော အာပဇ္ဇတိ, နော အာဝါသိကော။ အတ္ထာပတ္တိ ဂမိကော အာပဇ္ဇတိ, နော အာဝါသိကော; အတ္ထာပတ္တိ အာဝါသိကော အာပဇ္ဇတိ, နော ဂမိကော; အတ္ထာပတ္တိ ဂမိကော စေဝ အာပဇ္ဇတိ အာဝါသိကော စ; အတ္ထာပတ္တိ နေဝ ဂမိကော အာပဇ္ဇတိ နော အာဝါသိကော။ အတ္ထိ ဝတ္ထုနာနတ္တတာ နော အာပတ္တိနာနတ္တတာ, အတ္ထိ အာပတ္တိနာနတ္တတာ နော ဝတ္ထုနာနတ္တတာ, အတ္ထိ ဝတ္ထုနာနတ္တတာ စေဝ အာပတ္တိနာနတ္တတာ စ, အတ္ထိ နေဝ ဝတ္ထုနာနတ္တတာ နော အာပတ္တိနာနတ္တတာ။ အတ္ထိ ဝတ္ထုသဘာဂတာ နော အာပတ္တိသဘာဂတာ, အတ္ထိ အာပတ္တိသဘာဂတာ နော ဝတ္ထုသဘာဂတာ, အတ္ထိ ဝတ္ထုသဘာဂတာ စေဝ အာပတ္တိသဘာဂတာ စ အတ္ထိ နေဝ ဝတ္ထုသဘာဂတာ နော အာပတ္တိသဘာဂတာ။ အတ္ထာပတ္တိ ဥပဇ္ဈာယော အာပဇ္ဇတိ နော သဒ္ဓိဝိဟာရိကော, အတ္ထာပတ္တိ သဒ္ဓိဝိဟာရိကော အာပဇ္ဇတိ နော ဥပဇ္ဈာယော, အတ္ထာပတ္တိ ဥပဇ္ဈာယော စေဝ အာပဇ္ဇတိ သဒ္ဓိဝိဟာရိကော စ, အတ္ထာပတ္တိ နေဝ ဥပဇ္ဈာယော အာပဇ္ဇတိ နော သဒ္ဓိဝိဟာရိကော။ အတ္ထာပတ္တိ အာစရိယော အာပဇ္ဇတိ နော အန္တေဝါသိကော, အတ္ထာပတ္တိ အန္တေဝါသိကော အာပဇ္ဇတိ နော အာစရိယော, အတ္ထာပတ္တိ အာစရိယော စေဝ အာပဇ္ဇတိ အန္တေဝါသိကော စ, အတ္ထာပတ္တိ နေဝ အာစရိယော အာပဇ္ဇတိ နော အန္တေဝါသိကော။ စတ္တာရော ပစ္စယာ အနာပတ္တိ ဝဿစ္ဆေဒဿ – သံဃော ဝါ ဘိန္နော ဟောတိ, သသံဃံ ဝါ ဘိန္ဒိတုကာမာ ဟောန္တိ, ဇီဝိတန္တရာယော ဝါ ဟောတိ, ဗြဟ္မစရိယန္တရာယော ဝါ ဟောတိ။ စတ္တာရိ ဝစီဒုစ္စရိတာနိ – မုသာဝါဒေါ, ပိသုဏာ ဝါစာ, ဖရုသာ ဝါစာ, သမ္ဖပ္ပလာပေါ။ စတ္တာရိ ဝစီသုစရိတာနိ – သစ္စဝါစာ, အပိသုဏာ ဝါစာ, သဏှာ ဝါစာ, မန္တာ ဘာသာ။ အတ္ထိ အာဒိယန္တော ဂရုကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ, ပယောဇေန္တော လဟုကံ; အတ္ထိ အာဒိယန္တော လဟုကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ, ပယောဇေန္တော ဂရုကံ, အတ္ထိ အာဒိယန္တောပိ ပယောဇေန္တောပိ ဂရုကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ; အတ္ထိ အာဒိယန္တောပိ ပယောဇေန္တောပိ လဟုကံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။

အတ္ထိ ပုဂ္ဂလော အဘိဝါဒနာရဟော, နော ပစ္စုဋ္ဌာနာရဟော; အတ္ထိ ပုဂ္ဂလော ပစ္စုဋ္ဌာနာရဟော, နော အဘိဝါဒနာရဟော; အတ္ထိ ပုဂ္ဂလော အဘိဝါဒနာရဟော စေဝ ပစ္စုဋ္ဌာနာရဟော စ; အတ္ထိ ပုဂ္ဂလော နေဝ အဘိဝါဒနာရဟော နော ပစ္စုဋ္ဌာနာရဟော။ အတ္ထိ ပုဂ္ဂလော အာသနာရဟော, နော အဘိဝါဒနာရဟော; အတ္ထိ ပုဂ္ဂလော အဘိဝါဒနာရဟော, နော အာသနာရဟော; အတ္ထိ ပုဂ္ဂလော အာသနာရဟော စေဝ အဘိဝါဒနာရဟော စ; အတ္ထိ ပုဂ္ဂလော နေဝ အာသနာရဟော နော အဘိဝါဒနာရဟော။ အတ္ထာပတ္တိ ကာလေ အာပဇ္ဇတိ, နော ဝိကာလေ; အတ္ထာပတ္တိ ဝိကာလေ အာပဇ္ဇတိ, နော ကာလေ; အတ္ထာပတ္တိ ကာလေ စေဝ အာပဇ္ဇတိ ဝိကာလေ စ; အတ္ထာပတ္တိ နေဝ ကာလေ အာပဇ္ဇတိ နော ဝိကာလေ။ အတ္ထိ ပဋိဂ္ဂဟိတံ ကာလေ ကပ္ပတိ, နော ဝိကာလေ; အတ္ထိ ပဋိဂ္ဂဟိတံ ဝိကာလေ ကပ္ပတိ, နော ကာလေ; အတ္ထိ ပဋိဂ္ဂဟိတံ ကာလေ စေဝ ကပ္ပတိ ဝိကာလေ စ; အတ္ထိ ပဋိဂ္ဂဟိတံ နေဝ ကာလေ ကပ္ပတိ နော ဝိကာလေ။ အတ္ထာပတ္တိ ပစ္စန္တိမေသု ဇနပဒေသု အာပဇ္ဇတိ, နော မဇ္ဈိမေသု; အတ္ထာပတ္တိ မဇ္ဈိမေသု ဇနပဒေသု အာပဇ္ဇတိ, နော ပစ္စန္တိမေသု; အတ္ထာပတ္တိ ပစ္စန္တိမေသု စေဝ ဇနပဒေသု အာပဇ္ဇတိ မဇ္ဈိမေသု စ; အတ္ထာပတ္တိ နေဝ ပစ္စန္တိမေသု ဇနပဒေသု အာပဇ္ဇတိ နော မဇ္ဈိမေသု။ အတ္ထိ ပစ္စန္တိမေသု ဇနပဒေသု ကပ္ပတိ, နော မဇ္ဈိမေသု; အတ္ထိ မဇ္ဈိမေသု ဇနပဒေသု ကပ္ပတိ, နော ပစ္စန္တိမေသု; အတ္ထိ ပစ္စန္တိမေသု စေဝ ဇနပဒေသု ကပ္ပတိ မဇ္ဈိမေသု စ; အတ္ထိ နေဝ ပစ္စန္တိမေသု ဇနပဒေသု ကပ္ပတိ နော မဇ္ဈိမေသု။ အတ္ထာပတ္တိ အန္တော အာပဇ္ဇတိ, နော ဗဟိ; အတ္ထာပတ္တိ ဗဟိ အာပဇ္ဇတိ, နော အန္တော; အတ္ထာပတ္တိ အန္တော စေဝ အာပဇ္ဇတိ ဗဟိ စ; အတ္ထာပတ္တိ နေဝ အန္တော အာပဇ္ဇတိ နော ဗဟိ။ အတ္ထာပတ္တိ အန္တောသီမာယ အာပဇ္ဇတိ, နော ဗဟိသီမာယ; အတ္ထာပတ္တိ ဗဟိသီမာယ အာပဇ္ဇတိ, နော အန္တောသီမာယ; အတ္ထာပတ္တိ အန္တောသီမာယ စေဝ အာပဇ္ဇတိ ဗဟိသီမာယ စ; အတ္ထာပတ္တိ နေဝ အန္တောသီမာယ အာပဇ္ဇတိ နော ဗဟိသီမာယ။ အတ္ထာပတ္တိ ဂါမေ အာပဇ္ဇတိ, နော အရညေ; အတ္ထာပတ္တိ အရညေ အာပဇ္ဇတိ, နော ဂါမေ; အတ္ထာပတ္တိ ဂါမေ စေဝ အာပဇ္ဇတိ အရညေ စ; အတ္ထာပတ္တိ နေဝ ဂါမေ အာပဇ္ဇတိ နော အရညေ။

စတဿော စောဒနာ – ဝတ္ထုသန္ဒဿနာ, အာပတ္တိသန္ဒဿနာ, သံဝါသပဋိက္ခေပေါ , သာမီစိပဋိက္ခေပေါ။ စတ္တာရော ပုဗ္ဗကိစ္စာ။ စတ္တာရော ပတ္တကလ္လာ။ စတ္တာရိ အနညပါစိတ္တိယာနိ။ စတဿော ဘိက္ခုသမ္မုတိယော။ [အ. နိ. ၄.၁၇; ဝိဘ. ၉၃၉; ဒီ. နိ. ၃.၃၁၁] စတ္တာရိ အဂတိဂမနာနိ – ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ဒေါသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, မောဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ။ စတ္တာရိ နာဂတိဂမနာနိ – န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, န ဒေါသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, န မောဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ။ စတူဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော အလဇ္ဇီ ဘိက္ခု သသံဃံ ဘိန္ဒတိ – ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆန္တော, ဒေါသာဂတိံ ဂစ္ဆန္တော, မောဟာဂတိံ ဂစ္ဆန္တော, ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆန္တော။ စတူဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ပေသလော ဘိက္ခု ဘိန္နံ သသံဃံ သမဂ္ဂံ ကရောတိ – န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆန္တော, န ဒေါသာဂတိံ ဂစ္ဆန္တော, န မောဟာဂတိံ ဂစ္ဆန္တော, န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆန္တော။ စတူဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ဝိနယော န ပုစ္ဆိတဗ္ဗော – ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ဒေါသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, မောဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ , ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ။ စတူဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ ဝိနယော န ပုစ္ဆိတဗ္ဗော – ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ဒေါသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, မောဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ။ စတူဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ဝိနယော န ဝိဿဇ္ဇေတဗ္ဗော – ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ဒေါသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, မောဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ။ စတူဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ ဝိနယော န ဝိဿဇ္ဇေတဗ္ဗော – ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ဒေါသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, မောဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ။ စတူဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော အနုယောဂေါ န ဒါတဗ္ဗော – ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ , ဒေါသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, မောဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ။ စတူဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေ ဘိက္ခုနာ သဒ္ဓိံ ဝိနယော န သာကစ္ဆိတဗ္ဗော – ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ဒေါသာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, မောဟာဂတိံ ဂစ္ဆတိ, ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆတိ။ အတ္ထာပတ္တိ ဂိလာနော အာပဇ္ဇတိ, နော အဂိလာနော; အတ္ထာပတ္တိ အဂိလာနော အာပဇ္ဇတိ, နော ဂိလာနော; အတ္ထာပတ္တိ ဂိလာနော စေဝ အာပဇ္ဇတိ အဂိလာနော စ; အတ္ထာပတ္တိ နေဝ ဂိလာနော အာပဇ္ဇတိ နော အဂိလာနော။ စတ္တာရိ အဓမ္မိကာနိ ပါတိမောက္ခဋ္ဌပနာနိ။ စတ္တာရိ ဓမ္မိကာနိ ပါတိမောက္ခဋ္ဌပနာနိ။

စတုက္ကံ နိဋ္ဌိတံ။

တဿုဒ္ဒါနံ –

သကဝါစာယ ကာယေန၊ ပသုတ္တော စ အစိတ္တကော။

အာပဇ္ဇန္တော စ ကမ္မေန၊ ဝေါဟာရာ စတုရော တထာ။

ဘိက္ခူနံ ဘိက္ခုနီနဉ္စ၊ ပရိက္ခာရော စ သမ္မုခါ။

အဇာနကာယေ မဇ္ဈေ စ၊ ဝုဋ္ဌာတိ ဒုဝိဓါ တထာ။

ပဋိလာဘေန စောဒနာ၊ ပရိဝါသာ စ ဝုစ္စတိ။

မာနတ္တစာရိကာ စာပိ၊ သာမုက္ကံသာ ပဋိဂ္ဂဟိ။

မဟာဝိကဋကမ္မာနိ၊ ပုန ကမ္မေ ဝိပတ္တိယော။

အဓိကရဏာ ဒုဿီလာ စ၊ သောဘနာဂန္တုကေန စ။

ဂမိကော ဝတ္ထုနာနတ္တာ၊ သဘာဂုပဇ္ဈာယေန စ။

အာစရိယော ပစ္စယာ ဝါ၊ ဒုစ္စရိတံ သုစရိတံ။

အာဒိယန္တော ပုဂ္ဂလော စ၊ အရဟော အာသနေန စ။

ကာလေ စ ကပ္ပတိ စေဝ၊ ပစ္စန္တိမေသု ကပ္ပတိ။

အန္တော အန္တော စ သီမာယ၊ ဂါမေ စ စောဒနာယ စ။

ပုဗ္ဗကိစ္စံ ပတ္တကလ္လံ၊ အနညာ သမ္မုတိယော စ။

အဂတိ နာဂတိ စေဝ၊ အလဇ္ဇီ ပေသလေန စ။

ပုစ္ဆိတဗ္ဗာ ဒုဝေ စေဝ၊ ဝိဿဇ္ဇေယျာ တထာ ဒုဝေ။

အနုယောဂေါ စ သာကစ္ဆာ၊ ဂိလာနော ဌပနေန စာတိ။

၅. ပဉ္စကဝါရော

၃၂၅. ပဉ္စ အာပတ္တိယော။ ပဉ္စ အာပတ္တိက္ခန္ဓာ။ ပဉ္စ ဝိနီတဝတ္ထူနိ။ ပဉ္စ ကမ္မာနိ အာနန္တရိကာနိ။ ပဉ္စ ပုဂ္ဂလာ နိယတာ။ ပဉ္စ ဆေဒနကာ အာပတ္တိယော။ ပဉ္စဟာကာရေဟိ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ပဉ္စ အာပတ္တိယော။ မုသာဝါဒပစ္စယာ ပဉ္စဟာကာရေဟိ ကမ္မံ န ဥပေတိ – သယံ ဝါ ကမ္မံ န ကရောတိ, ပရံ ဝါ န အဇ္ဈေသတိ, ဆန္ဒံ ဝါ ပါရိသုဒ္ဓိံ ဝါ န ဒေတိ, ကယိရမာနေ ကမ္မေ ပဋိက္ကောသတိ, ကတေ ဝါ ပန ကမ္မေ အဓမ္မဒိဋ္ဌိ ဟောတိ။ ပဉ္စဟာကာရေဟိ ကမ္မံ ဥပေတိ – သယံ ဝါ ကမ္မံ ကရောတိ, ပရံ ဝါ အဇ္ဈေသတိ, ဆန္ဒံ ဝါ ပါရိသုဒ္ဓိံ ဝါ ဒေတိ, ကယိရမာနေ ကမ္မေ နပ္ပဋိက္ကောသတိ, ကတေ ဝါ ပန ကမ္မေ ဓမ္မဒိဋ္ဌိ ဟောတိ။ ပဉ္စ ပိဏ္ဍပါတိကဿ ဘိက္ခုနော ကပ္ပန္တိ – အနာမန္တစာရော, ဂဏဘောဇနံ, ပရမ္ပရဘောဇနံ, အနဓိဋ္ဌာနံ, အဝိကပ္ပနာ။ [အ. နိ. ၅.၁၀၂] ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု ဥဿင်္ကိတပရိသင်္ကိတော ဟောတိ – ပါပဘိက္ခုပိ အကုပ္ပဓမ္မောပိ ဝေသိယာဂေါစရော ဝါ ဟောတိ, ဝိဓဝါဂေါစရော ဝါ ဟောတိ, ထုလ္လကုမာရိဂေါစရော ဝါ ဟောတိ, ပဏ္ဍကဂေါစရော ဝါ ဟောတိ, ဘိက္ခုနိဂေါစရော ဝါ ဟောတိ။ ပဉ္စ တေလာနိ – တိလတေလံ, သာသပတေလံ, မဓုကတေလံ, ဧရဏ္ဍကတေလံ, ဝသာတေလံ။ ပဉ္စ ဝသာနိ – အစ္ဆဝသံ, မစ္ဆဝသံ, သုသုကာဝသံ, သူကရဝသံ, ဂဒြဘဝသံ။ [အ. နိ. ၅.၁၃၀; ဒီ. နိ. ၃.၃၁၆] ပဉ္စ ဗျသနာနိ – ဉာတိဗျသနံ, ဘောဂဗျသနံ, ရောဂဗျသနံ, သီလဗျသနံ, ဒိဋ္ဌိဗျသနံ။ [အ. နိ. ၅.၁၃၀; ဒီ. နိ. ၃.၃၁၆] ပဉ္စ သမ္ပဒါ – ဉာတိသမ္ပဒါ, ဘောဂသမ္ပဒါ, အရောဂသမ္ပဒါ, သီလသမ္ပဒါ, ဒိဋ္ဌိသမ္ပဒါ။ ပဉ္စ နိဿယပဋိပ္ပဿဒ္ဓိယော ဥပဇ္ဈာယမှာ – ဥပဇ္ဈာယော ပက္ကန္တော ဝါ ဟောတိ, ဝိဗ္ဘန္တော ဝါ, ကာလင်္ကတော ဝါ, ပက္ခသင်္ကန္တော ဝါ, အာဏတ္တိယေဝ ပဉ္စမီ။ ပဉ္စ ပုဂ္ဂလာ န ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗာ – အဒ္ဓါနဟီနော, အင်္ဂဟီနော, ဝတ္ထုဝိပန္နော, ကရဏဒုက္ကဋကော, အပရိပူရော။ ပဉ္စ ပံသုကူလာနိ – သောသာနိကံ, ပါပဏိကံ, ဥန္ဒူရက္ခာယိကံ, ဥပစိကက္ခာယိကံ, အဂ္ဂိဒဍ္ဎံ။ အပရာနိပိ ပဉ္စ ပံသုကူလာနိ – ဂေါခါယိကံ, အဇက္ခာယိကံ, ထူပစီဝရံ, အာဘိသေကိကံ, ဂတပဋိယာဂတံ [ဘတပဋိယာဘတံ (က.)]။ ပဉ္စ အဝဟာရာ – ထေယျာဝဟာရော, ပသယ္ဟာဝဟာရော, ပရိကပ္ပါဝဟာရော , ပဋိစ္ဆန္နာဝဟာရော, ကုသာဝဟာရော။ ပဉ္စ မဟာစောရာ သန္တော သံဝိဇ္ဇမာနာ လောကသ္မိံ။ ပဉ္စ အဝိဿဇ္ဇနိယာနိ။ ပဉ္စ အဝေဘင်္ဂိယာနိ။ ပဉ္စာပတ္တိယော ကာယတော သမုဋ္ဌန္တိ, န ဝါစတော န စိတ္တတော။ ပဉ္စာပတ္တိယော ကာယတော စ ဝါစတော စ သမုဋ္ဌန္တိ, စိတ္တတော။ ပဉ္စာပတ္တိယော ဒေသနာဂါမိနိယော။ ပဉ္စ သံဃာ ။ ပဉ္စ ပါတိမောက္ခုဒ္ဒေသာ။ သဗ္ဗပစ္စန္တိမေသု ဇနပဒေသု ဝိနယဓရပဉ္စမေန ဂဏေန ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗံ။ ပဉ္စာနိသံသာ ကထိနတ္ထာရေ။ ပဉ္စ ကမ္မာနိ။ ယာဝတတိယကေ ပဉ္စ အာပတ္တိယော။ ပဉ္စဟာကာရေဟိ အဒိန္နံ အာဒိယန္တဿ အာပတ္တိ ပါရာဇိကဿ။ ပဉ္စဟာကာရေဟိ အဒိန္နံ အာဒိယန္တဿ အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။ ပဉ္စဟာကာရေဟိ အဒိန္နံ အာဒိယန္တဿ အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ ပဉ္စ အကပ္ပိယာနိ န ပရိဘုဉ္ဇိတဗ္ဗာနိ – အဒိန္နဉ္စ ဟောတိ, အဝိဒိတဉ္စ ဟောတိ, အကပ္ပိယဉ္စ ဟောတိ, အပ္ပဋိဂ္ဂဟိတဉ္စ ဟောတိ, အကတာတိရိတ္တဉ္စ ဟောတိ။ ပဉ္စ ကပ္ပိယာနိ ပရိဘုဉ္ဇိတဗ္ဗာနိ – ဒိန္နဉ္စ ဟောတိ, ဝိဒိတဉ္စ ဟောတိ, ကပ္ပိယဉ္စ ဟောတိ, ပဋိဂ္ဂဟိတဉ္စ ဟောတိ, ကတာတိရိတ္တဉ္စ ဟောတိ။ ပဉ္စ ဒါနာနိ အပုညာနိ ပုညသမ္မတာနိ လောကသ္မိံ [လောကဿ (သျာ.)] – မဇ္ဇဒါနံ, သမဇ္ဇဒါနံ, ဣတ္ထိဒါနံ, ဥသဘဒါနံ, စိတ္တကမ္မဒါနံ။ ပဉ္စ ဥပ္ပန္နာ ဒုပ္ပဋိဝိနောဒယာ [ဝိနောဒိယာ (သျာ.)] – ဥပ္ပန္နော ရာဂေါ ဒုပ္ပဋိဝိနောဒယော, ဥပ္ပန္နော ဒေါသော ဒုပ္ပဋိဝိနောဒယော, ဥပ္ပန္နော မောဟော ဒုပ္ပဋိဝိနောဒယော, ဥပ္ပန္နံ ပဋိဘာနံ ဒုပ္ပဋိဝိနောဒယံ, ဥပ္ပန္နံ ဂမိယစိတ္တံ ဒုပ္ပဋိဝိနောဒယံ ။ ပဉ္စာနိသံသာ သမ္မဇ္ဇနိယာ – သကစိတ္တံ ပသီဒတိ, ပရစိတ္တံ ပသီဒတိ, ဒေဝတာ အတ္တမနာ ဟောန္တိ, ပါသာဒိကသံဝတ္တနိကကမ္မံ ဥပစိနတိ, ကာယဿ ဘေဒါ ပရံ မရဏာ သုဂတိံ သဂ္ဂံ လောကံ ဥပပဇ္ဇတိ။ အပရေပိ ပဉ္စာနိသံသာ သမ္မဇ္ဇနိယာ – သကစိတ္တံ ပသီဒတိ, ပရစိတ္တံ ပသီဒတိ, ဒေဝတာ အတ္တမနာ ဟောန္တိ, သတ္ထုသာသနံ ကတံ ဟောတိ, ပစ္ဆိမာ ဇနတာ ဒိဋ္ဌာနုဂတိံ အာပဇ္ဇတိ။

ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဝိနယဓရော ‘‘ဗာလော’’ တွေဝ သင်္ခံ ဂစ္ဆတိ – အတ္တနော ဘာသပရိယန္တံ န ဥဂ္ဂဏှာတိ, ပရဿ ဘာသပရိယန္တံ န ဥဂ္ဂဏှာတိ, အတ္တနော ဘာသပရိယန္တံ န ဥဂ္ဂဟေတွာ ပရဿ ဘာသပရိယန္တံ န ဥဂ္ဂဟေတွာ အဓမ္မေန ကာရေတိ အပ္ပဋိညာယ။ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဝိနယဓရော ‘‘ပဏ္ဍိတော’’ တွေဝ သင်္ခံ ဂစ္ဆတိ – အတ္တနော ဘာသပရိယန္တံ ဥဂ္ဂဏှာတိ, ပရဿ ဘာသပရိယန္တံ ဥဂ္ဂဏှာတိ, အတ္တနော ဘာသပရိယန္တံ ဥဂ္ဂဟေတွာ ပရဿ ဘာသပရိယန္တံ ဥဂ္ဂဟေတွာ ဓမ္မေန ကာရေတိ ပဋိညာယ။ အပရေဟိပိ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဝိနယဓရော ဗာလော တွေဝ သင်္ခံ ဂစ္ဆတိ – အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, အာပတ္တိယာ မူလံ န ဇာနာတိ, အာပတ္တိသမုဒယံ န ဇာနာတိ, အာပတ္တိနိရောဓံ န ဇာနာတိ, အာပတ္တိနိရောဓဂါမိနိံ ပဋိပဒံ န ဇာနာတိ။ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဝိနယဓရော ပဏ္ဍိတော တွေဝ သင်္ခံ ဂစ္ဆတိ – အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, အာပတ္တိယာ မူလံ ဇာနာတိ, အာပတ္တိသမုဒယံ ဇာနာတိ, အာပတ္တိနိရောဓံ ဇာနာတိ , အာပတ္တိနိရောဓဂါမိနိံ ပဋိပဒံ ဇာနာတိ။ အပရေဟိပိ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဝိနယဓရော ဗာလော တွေဝ သင်္ခံ ဂစ္ဆတိ – အဓိကရဏံ န ဇာနာတိ, အဓိကရဏဿ မူလံ န ဇာနာတိ, အဓိကရဏသမုဒယံ န ဇာနာတိ, အဓိကရဏနိရောဓံ န ဇာနာတိ, အဓိကရဏနိရောဓဂါမိနိံ ပဋိပဒံ န ဇာနာတိ။ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဝိနယဓရော ပဏ္ဍိတော တွေဝ သင်္ခံ ဂစ္ဆတိ – အဓိကရဏံ ဇာနာတိ , အဓိကရဏဿ မူလံ ဇာနာတိ, အဓိကရဏသမုဒယံ ဇာနာတိ, အဓိကရဏနိရောဓံ ဇာနာတိ, အဓိကရဏနိရောဓဂါမိနိံ ပဋိပဒံ ဇာနာတိ။ အပရေဟိပိ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဝိနယဓရော ဗာလော တွေဝ သင်္ခံ ဂစ္ဆတိ – ဝတ္ထုံ န ဇာနာတိ, နိဒါနံ န ဇာနာတိ, ပညတ္တိံ န ဇာနာတိ, အနုပညတ္တိံ န ဇာနာတိ, အနုသန္ဓိဝစနပထံ န ဇာနာတိ။ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဝိနယဓရော ပဏ္ဍိတော တွေဝ သင်္ခံ ဂစ္ဆတိ – ဝတ္ထုံ ဇာနာတိ, နိဒါနံ ဇာနာတိ, ပညတ္တိံ ဇာနာတိ, အနုပညတ္တိံ ဇာနာတိ, အနုသန္ဓိဝစနပထံ ဇာနာတိ။ အပရေဟိပိ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဝိနယဓရော ဗာလော တွေဝ သင်္ခံ ဂစ္ဆတိ – ဉတ္တိံ န ဇာနာတိ, ဉတ္တိယာ ကရဏံ န ဇာနာတိ, န ပုဗ္ဗကုသလော ဟောတိ, န အပရကုသလော ဟောတိ, အကာလညူ စ ဟောတိ။ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဝိနယဓရော ပဏ္ဍိတော တွေဝ သင်္ခံ ဂစ္ဆတိ – ဉတ္တိံ ဇာနာတိ, ဉတ္တိယာ ကရဏံ ဇာနာတိ, ပုဗ္ဗကုသလော ဟောတိ, အပရကုသလော ဟောတိ, ကာလညူ စ ဟောတိ။ အပရေဟိပိ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဝိနယဓရော ဗာလော တွေဝ သင်္ခံ ဂစ္ဆတိ – အာပတ္တာနာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, လဟုကဂရုကံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, သာဝသေသာနဝသေသံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, ဒုဋ္ဌုလ္လာဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, အာစရိယပရမ္ပရာ ခေါ ပနဿ န သုဂ္ဂဟိတာ ဟောတိ န သုမနသိကတာ န သူပဓါရိတာ။ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဝိနယဓရော ပဏ္ဍိတောတွေဝ သင်္ခံ ဂစ္ဆတိ – အာပတ္တာနာပတ္တိံ ဇာနာတိ, လဟုကဂရုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, သာဝသေသာနဝသေသံ အာပတ္တိံ ဇာနတိ, ဒုဋ္ဌုလ္လာဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, အာစရိယပရမ္ပရာ ခေါ ပနဿ သုဂ္ဂဟိတာ ဟောတိ သုမနသိကတာ သူပဓါရိတာ။ အပရေဟိပိ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဝိနယဓရော ဗာလော တွေဝ သင်္ခံ ဂစ္ဆတိ – အာပတ္တာနာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, လဟုကဂရုကံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, သာဝသေသာနဝသေသံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, ဒုဋ္ဌုလ္လာဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, ဥဘယာနိ ခေါ ပနဿ ပါတိမောက္ခာနိ န ဝိတ္ထာရေန သွာဂတာနိ ဟောန္တိ န သုဝိဘတ္တာနိ န သုပ္ပဝတ္တီနိ န သုဝိနိစ္ဆိတာနိ သုတ္တသော အနုဗျဉ္ဇနသော။ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဝိနယဓရော ပဏ္ဍိတော တွေဝ သင်္ခံ ဂစ္ဆတိ – အာပတ္တာနာပတ္တိံ ဇာနာတိ, လဟုကဂရုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, သာဝသေသာနဝသေသံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, ဒုဋ္ဌုလ္လာဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, ဥဘယာနိ ခေါ ပနဿ ပါတိမောက္ခာနိ ဝိတ္ထာရေန သွာဂတာနိ ဟောန္တိ သုဝိဘတ္တာနိ သုပ္ပဝတ္တီနိ သုဝိနိစ္ဆိတာနိ သုတ္တသော အနုဗျဉ္ဇနသော။ အပရေဟိပိ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဝိနယဓရော ဗာလော တွေဝ သင်္ခံ ဂစ္ဆတိ – အာပတ္တာနာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, လဟုကဂရုကံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, သာဝသေသာနဝသေသံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, ဒုဋ္ဌုလ္လာဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, အဓိကရဏေ စ န ဝိနိစ္ဆယကုသလော ဟောတိ။ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဝိနယဓရော ပဏ္ဍိတော တွေဝ သင်္ခံ ဂစ္ဆတိ – အာပတ္တာနာပတ္တိံ ဇာနာတိ, လဟုကဂရုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, သာဝသေသာနဝသေသံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, ဒုဋ္ဌုလ္လာဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, အဓိကရဏေ စ ဝိနိစ္ဆယကုသလော ဟောတိ။

[အ. နိ. ၅.၁၈၁; ပရိ. ၄၄၃] ပဉ္စ အာရညိကာ – မန္ဒတ္တာ မောမူဟတ္တာ အာရညိကော ဟောတိ, ပါပိစ္ဆော ဣစ္ဆာပကတော အာရညိကော ဟောတိ, ဥမ္မာဒါ စိတ္တက္ခေပါ အာရညိကော ဟောတိ, ဝဏ္ဏိတံ ဗုဒ္ဓေဟိ ဗုဒ္ဓသာဝကေဟီတိ အာရညိကော ဟောတိ, အပိ စ အပ္ပိစ္ဆညေဝ နိဿာယ သန္တုဋ္ဌိညေဝ နိဿာယ သလ္လေခညေဝ နိဿာယ ပဝိဝေကညေဝ နိဿာယ ဣဒမတ္ထိတညေဝ [ဣဒမဋ္ဌိတညေဝ (သီ. သျာ.)] နိဿာယ အာရညိကော ဟောတိ။ ပဉ္စ ပိဏ္ဍပါတိကာ။ပေ.။ ပဉ္စ ပံသုကူလိကာ။ပေ.။ ပဉ္စ ရုက္ခမူလိကာ။ပေ.။ ပဉ္စ သောသာနိကာ။ပေ.။ ပဉ္စ အဗ္ဘောကာသိကာ။ပေ.။ ပဉ္စ တေစီဝရိကာ။ပေ.။ ပဉ္စ သပဒါနစာရိကာ။ပေ.။ ပဉ္စ နေသဇ္ဇိကာ။ပေ.။ ပဉ္စ ယထာသန္ထတိကာ။ပေ.။ ပဉ္စ ဧကာသနိကာ။ပေ.။ ပဉ္စ ခလုပစ္ဆာဘတ္တိကာ။ပေ.။ ပဉ္စ ပတ္တပိဏ္ဍိကာ – မန္ဒတ္တာ မောမူဟတ္တာ ပတ္တပိဏ္ဍိကော ဟောတိ, ပါပိစ္ဆော ဣစ္ဆာပကတော ပတ္တပိဏ္ဍိကော ဟောတိ, ဥမ္မာဒါ စိတ္တက္ခေပါ ပတ္တပိဏ္ဍိကော ဟောတိ, ဝဏ္ဏိတံ ဗုဒ္ဓေဟိ ဗုဒ္ဓသာဝကေဟီတိ ပတ္တပိဏ္ဍိကော ဟောတိ, အပိ စ အပ္ပိစ္ဆညေဝ နိဿာယ သန္တုဋ္ဌိညေဝ နိဿာယ သလ္လေခညေဝ နိဿာယ ပဝိဝေကညေဝ နိဿာယ ဣဒမတ္ထိတညေဝ နိဿာယ ပတ္တပိဏ္ဍိကော ဟောတိ။

[ပရိ. ၄၁၇] ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ နာနိဿိတေန ဝတ္ထဗ္ဗံ – ဥပေါသထံ န ဇာနာတိ, ဥပေါသထကမ္မံ န ဇာနာတိ, ပါတိမောက္ခံ န ဇာနာတိ, ပါတိမောက္ခုဒ္ဒေသံ န ဇာနာတိ, ဦနပဉ္စဝဿော ဟောတိ။ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ အနိဿိတေန ဝတ္ထဗ္ဗံ – ဥပေါသထံ ဇာနာတိ, ဥပေါသထကမ္မံ ဇာနာတိ, ပါတိမောက္ခံ ဇာနာတိ, ပါတိမောက္ခုဒ္ဒေသံ ဇာနာတိ, ပဉ္စဝဿော ဝါ ဟောတိ အတိရေကပဉ္စဝဿော ဝါ။ အပရေဟိပိ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ နာနိဿိတေန ဝတ္ထဗ္ဗံ – ပဝါရဏံ န ဇာနာတိ, ပဝါရဏာကမ္မံ န ဇာနာတိ, ပါတိမောက္ခံ န ဇာနာတိ, ပါတိမောက္ခုဒ္ဒေသံ န ဇာနာတိ, ဦနပဉ္စဝဿော ဟောတိ။ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ အနိဿိတေန ဝတ္ထဗ္ဗံ – ပဝါရဏံ ဇာနာတိ, ပဝါရဏာကမ္မံ ဇာနာတိ, ပါတိမောက္ခံ ဇာနာတိ, ပါတိမောက္ခုဒ္ဒေသံ ဇာနာတိ, ပဉ္စဝဿော ဝါ ဟောတိ အတိရေကပဉ္စဝဿော ဝါ။ အပရေဟိပိ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ နာနိဿိတေန ဝတ္ထဗ္ဗံ – အာပတ္တာနာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, လဟုကဂရုကံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, သာဝသေသာနဝသေသံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, ဒုဋ္ဌုလ္လာဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, ဦနပဉ္စဝဿော ဟောတိ။ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ အနိဿိတေန ဝတ္ထဗ္ဗံ – အာပတ္တာနာပတ္တိံ ဇာနာတိ, လဟုကဂရုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, သာဝသေသာနဝသေသံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, ဒုဋ္ဌုလ္လာဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, ပဉ္စဝဿော ဝါ ဟောတိ အတိရေကပဉ္စဝဿော ဝါ။ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတာယ ဘိက္ခုနိယာ နာနိဿိတာယ ဝတ္ထဗ္ဗံ – ဥပေါသထံ န ဇာနာတိ, ဥပေါသထကမ္မံ န ဇာနာတိ, ပါတိမောက္ခံ န ဇာနာတိ, ပါတိမောက္ခုဒ္ဒေသံ န ဇာနာတိ, ဦနပဉ္စဝဿာ ဟောတိ။ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတာယ ဘိက္ခုနိယာ အနိဿိတာယ ဝတ္ထဗ္ဗံ – ဥပေါသထံ ဇာနာတိ, ဥပေါသထကမ္မံ ဇာနာတိ, ပါတိမောက္ခံ ဇာနာတိ, ပါတိမောက္ခုဒ္ဒေသံ ဇာနာတိ, ပဉ္စဝဿာ ဝါ ဟောတိ အတိရေကပဉ္စဝဿာ ဝါ။ အပရေဟိပိ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတာယ ဘိက္ခုနိယာ နာနိဿိတာယ ဝတ္ထဗ္ဗံ – ပဝါရဏံ န ဇာနာတိ, ပဝါရဏာကမ္မံ န ဇာနာတိ, ပါတိမောက္ခံ န ဇာနာတိ, ပါတိမောက္ခုဒ္ဒေသံ န ဇာနာတိ, ဦနပဉ္စဝဿာ ဟောတိ။ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတာယ ဘိက္ခုနိယာ အနိဿိတာယ ဝတ္ထဗ္ဗံ – ပဝါရဏံ ဇာနာတိ, ပဝါရဏာကမ္မံ ဇာနာတိ, ပါတိမောက္ခံ ဇာနာတိ, ပါတိမောက္ခုဒ္ဒေသံ ဇာနာတိ, ပဉ္စဝဿာ ဝါ ဟောတိ အတိရေကပဉ္စဝဿာ ဝါ။ အပရေဟိပိ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတာယ ဘိက္ခုနိယာ နာနိဿိတာယ ဝတ္ထဗ္ဗံ – အာပတ္တာနာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, လဟုကဂရုကံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, သာဝသေသာနဝသေသံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, ဒုဋ္ဌုလ္လာဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, ဦနပဉ္စဝဿာ ဟောတိ။ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတာယ ဘိက္ခုနိယာ အနိဿိတာယ ဝတ္ထဗ္ဗံ – အာပတ္တာနာပတ္တိံ ဇာနာတိ, လဟုကဂရုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, သာဝသေသာနဝသေသံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, ဒုဋ္ဌုလ္လာဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, ပဉ္စဝဿာ ဝါ ဟောတိ အတိရေကပဉ္စဝဿာ ဝါ။

ပဉ္စ အာဒီနဝါ အပါသာဒိကေ – အတ္တာပိ အတ္တာနံ ဥပဝဒတိ, အနုဝိစ္စပိ ဝိညူ ဂရဟန္တိ, ပါပကော ကိတ္တိသဒ္ဒေါ အဗ္ဘုဂ္ဂစ္ဆတိ, သမ္မူဠ္ဟော ကာလံ ကရောတိ, ကာယဿ ဘေဒါ ပရံ မရဏာ အပါယံ ဒုဂ္ဂတိံ ဝိနိပါတံ နိရယံ ဥပပဇ္ဇတိ။ ပဉ္စာနိသံသာ ပါသာဒိကေ – အတ္တာပိ အတ္တာနံ န ဥပဝဒတိ, အနုဝိစ္စပိ ဝိညူ ပသံသန္တိ, ကလျာဏော ကိတ္တိသဒ္ဒေါ အဗ္ဘုဂ္ဂစ္ဆတိ, အသမ္မူဠ္ဟော ကာလံ ကရောတိ, ကာယဿ ဘေဒါ ပရံ မရဏာ သုဂတိံ သဂ္ဂံ လောကံ ဥပပဇ္ဇတိ။ အပရေပိ ပဉ္စ အာဒီနဝါ အပါသာဒိကေ – အပ္ပသန္နာ န ပသီဒန္တိ, ပသန္နာနံ ဧကစ္စာနံ အညထတ္တံ ဟောတိ, သတ္ထုသာသနံ အကတံ ဟောတိ, ပစ္ဆိမာ ဇနတာ ဒိဋ္ဌာနုဂတိံ နာပဇ္ဇတိ, စိတ္တမဿ န ပသီဒတိ။ ပဉ္စာနိသံသာ ပါသာဒိကေ – အပ္ပသန္နာ ပသီဒန္တိ, ပသန္နာနံ ဘိယျောဘာဝါယ ဟောတိ, သတ္ထုသာသနံ ကတံ ဟောတိ, ပစ္ဆိမာ ဇနတာ ဒိဋ္ဌာနုဂတိံ အာပဇ္ဇတိ, စိတ္တမဿ ပသီဒတိ။ ပဉ္စ အာဒီနဝါ ကုလူပကေ – အနာမန္တစာရေ အာပဇ္ဇတိ, ရဟော နိသဇ္ဇာယ အာပဇ္ဇတိ, ပဋိစ္ဆန္နေ အာသနေ အာပဇ္ဇတိ, မာတုဂါမဿ ဥတ္တရိဆပ္ပဉ္စဝါစာဟိ ဓမ္မံ ဒေသေန္တော အာပဇ္ဇတိ, ကာမသင်္ကပ္ပဗဟုလော စ ဝိဟရတိ။ ပဉ္စ အာဒီနဝါ ကုလူပကဿ ဘိက္ခုနော – အတိဝေလံ ကုလေသု သံသဋ္ဌဿ ဝိဟရတော မာတုဂါမဿ အဘိဏှဒဿနံ, ဒဿနေ သတိ သံသဂ္ဂေါ, သံသဂ္ဂေ သတိ ဝိဿာသော, ဝိဿာသေ သတိ ဩတာရော, ဩတိဏ္ဏစိတ္တဿေတံ ဘိက္ခုနော ပါဋိကင်္ခံ အနဘိရတော ဝါ ဗြဟ္မစရိယံ စရိဿတိ အညတရံ ဝါ သံကိလိဋ္ဌံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိဿတိ သိက္ခံ ဝါ ပစ္စက္ခာယ ဟီနာယာဝတ္တိဿတိ။

[ပါစိ. ၉၂] ပဉ္စ ဗီဇဇာတာနိ – မူလဗီဇံ, ခန္ဓဗီဇံ, ဖဠုဗီဇံ, အဂ္ဂဗီဇံ, ဗီဇဗီဇညေဝ [ဗီဇဗီဇမေဝ (က.)] ပဉ္စမံ။ ပဉ္စဟိ သမဏကပ္ပေဟိ ဖလံ ပရိဘုဉ္ဇိတဗ္ဗံ – အဂ္ဂိပရိဇိတံ, သတ္ထပရိဇိတံ, နခပရိဇိတံ, အဗီဇံ, နိဗ္ဗတ္တဗီဇညေဝ [နိဗ္ဗဋ္ဋဗီဇညေဝ (သီ.), နိဗ္ဗဋဗီဇညေဝ (သျာ.), နိပ္ပဋ္ဋဗီဇညေဝ (က.)] ပဉ္စမံ။ ပဉ္စ ဝိသုဒ္ဓိယော – နိဒါနံ ဥဒ္ဒိသိတွာ အဝသေသံ သုတေန သာဝေတဗ္ဗံ, အယံ ပဌမာ ဝိသုဒ္ဓိ; နိဒါနံ ဥဒ္ဒိသိတွာ စတ္တာရိ ပါရာဇိကာနိ ဥဒ္ဒိသိတွာ အဝသေသံ သုတေန သာဝေတဗ္ဗံ, အယံ ဒုတိယာ ဝိသုဒ္ဓိ; နိဒါနံ ဥဒ္ဒိသိတွာ စတ္တာရိ ပါရာဇိကာနိ ဥဒ္ဒိသိတွာ တေရသ သံဃာဒိသေသေ ဥဒ္ဒိသိတွာ အဝသေသံ သုတေန သာဝေတဗ္ဗံ, အယံ တတိယာ ဝိသုဒ္ဓိ; နိဒါနံ ဥဒ္ဒိသိတွာ စတ္တာရိ ပါရာဇိကာနိ ဥဒ္ဒိသိတွာ တေရသ သံဃာဒိသေသေ ဥဒ္ဒိသိတွာ ဒွေ အနိယတေ ဥဒ္ဒိသိတွာ အဝသေသံ သုတေန သာဝေတဗ္ဗံ, အယံ စတုတ္ထာ ဝိသုဒ္ဓိ; ဝိတ္ထာရေနေဝ ပဉ္စမီ။ အပရာပိ ပဉ္စ ဝိသုဒ္ဓိယော – သုတ္တုဒ္ဒေသော, ပါရိသုဒ္ဓိဥပေါသထော, အဓိဋ္ဌာနုပေါသထော, ပဝါရဏာ, သာမဂ္ဂီဥပေါသထောယေဝ ပဉ္စမော။ ပဉ္စာနိသံသာ ဝိနယဓရေ – အတ္တနော သီလက္ခန္ဓော သုဂုတ္တော ဟောတိ သုရက္ခိတော, ကုက္ကုစ္စပကတာနံ ပဋိသရဏံ ဟောတိ, ဝိသာရဒေါ သံဃမဇ္ဈေ ဝေါဟရတိ, ပစ္စတ္ထိကေ သဟဓမ္မေန သုနိဂ္ဂဟိတံ နိဂ္ဂဏှာတိ, သဒ္ဓမ္မဋ္ဌိတိယာ ပဋိပန္နော ဟောတိ။ ပဉ္စ အဓမ္မိကာနိ ပါတိမောက္ခဋ္ဌပနာနိ ။ ပဉ္စ ဓမ္မိကာနိ ပါတိမောက္ခဋ္ဌပနာနီတိ။

ပဉ္စကံ နိဋ္ဌိတံ။

တဿုဒ္ဒါနံ –

အာပတ္တိ အာပတ္တိက္ခန္ဓာ၊ ဝိနီတာနန္တရေန စ။

ပုဂ္ဂလာ ဆေဒနာ စေဝ၊ အာပဇ္ဇတိ စ ပစ္စယာ။

န ဥပေတိ ဥပေတိ စ၊ ကပ္ပန္တုသင်္ကိတေလဉ္စ။

ဝသံ ဗျသနာ သမ္ပဒါ၊ ပဿဒ္ဓိ ပုဂ္ဂလေန စ။

သောသာနိကံ ခါယိတဉ္စ၊ ထေယျံ စောရော စ ဝုစ္စတိ။

အဝိဿဇ္ဇိ အဝေဘင်္ဂိ၊ ကာယတော ကာယဝါစတော။

ဒေသနာ သသံဃံ ဥဒ္ဒေသံ၊ ပစ္စန္တိကထိနေန စ။

ကမ္မာနိ ယာဝတတိယံ၊ ပါရာဇိထုလ္လဒုက္ကဋံ။

အကပ္ပိယံ ကပ္ပိယဉ္စ၊ အပုညဒုဝိနောဒယာ။

သမ္မဇ္ဇနီ အပရေ စ၊ ဘာသံ အာပတ္တိမေဝ စ။

အဓိကရဏံ ဝတ္ထု ဉတ္တိ၊ အာပတ္တာ ဥဘယာနိ စ။

လဟုကဋ္ဌမကာ ဧတေ၊ ကဏှသုက္ကာ ဝိဇာနထ။

အရညံ ပိဏ္ဍပါတဉ္စ၊ ပံသုရုက္ခသုသာနိကာ။

အဗ္ဘောကာသော စီဝရဉ္စ၊ သပဒါနော နိသဇ္ဇိကော။

သန္ထတိ ခလု ပစ္ဆာပိ၊ ပတ္တပိဏ္ဍိကမေဝ စ။

ဥပေါသထံ ပဝါရဏံ၊ အာပတ္တာနာပတ္တိပိ စ။

ကဏှသုက္ကပဒါ ဧတေ၊ ဘိက္ခုနီနမ္ပိ တေ တထာ။

အပါသာဒိကပါသာဒိ၊ တထေဝ အပရေ ဒုဝေ။

ကုလူပကေ အတိဝေလံ၊ ဗီဇံ သမဏကပ္ပိ စ။

ဝိသုဒ္ဓိ အပရေ စေဝ၊ ဝိနယာဓမ္မိကေန စ။

ဓမ္မိကာ စ တထာ ဝုတ္တာ၊ နိဋ္ဌိတာ သုဒ္ဓိပဉ္စကာတိ။

၆. ဆက္ကဝါရော

၃၂၆. [ဒီ. နိ. ၃.၃၂၄] ဆ အဂါရဝါ။ ဆ ဂါရဝါ။ ဆ ဝိနီတဝတ္ထူနိ။ ဆ သာမီစိယော။ ဆ အာပတ္တိသမုဋ္ဌာနာ။ ဆစ္ဆေဒနကာ အာပတ္တိယော။ ဆဟာကာရေဟိ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ။ ဆာနိသံသာ ဝိနယဓရေ။ ဆ ပရမာနိ။ ဆာရတ္တံ တိစီဝရေန ဝိပ္ပဝသိတဗ္ဗံ။ ဆ စီဝရာနိ ။ ဆ ရဇနာနိ။ ဆ အာပတ္တိယော ကာယတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌန္တိ န ဝါစတော။ ဆ အာပတ္တိယော ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌန္တိ န ကာယတော။ ဆ အာပတ္တိယော ကာယတော စ ဝါစတော စ စိတ္တတော စ သမုဋ္ဌန္တိ။ ဆ ကမ္မာနိ။ ဆ ဝိဝါဒမူလာနိ။ ဆ အနုဝါဒမူလာနိ။ ဆ သာရဏီယာ ဓမ္မာ ဒီဃသော။ ဆ ဝိဒတ္ထိယော, သုဂတဝိဒတ္ထိယာ, တိရိယံ ဆ ဝိဒတ္ထိယော။ ဆ နိဿယပဋိပ္ပဿဒ္ဓိယော အာစရိယမှာ။ ဆ နဟာနေ အနုပညတ္တိယော – ဝိပ္ပကတစီဝရံ အာဒါယ ပက္ကမတိ, ဝိပ္ပကတစီဝရံ သမာဒါယ ပက္ကမတိ။

[မဟာဝ. ၈၅ အာဒယော] ဆဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗံ နိဿယော ဒါတဗ္ဗော သာမဏေရော ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗော – အသေက္ခေန သီလက္ခန္ဓေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, အသေက္ခေန သမာဓိက္ခန္ဓေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, အသေက္ခေန ပညက္ခန္ဓေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, အသေက္ခေန ဝိမုတ္တိက္ခန္ဓေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, အသေက္ခေန ဝိမုတ္တိဉာဏဒဿနက္ခန္ဓေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, ဒသဝဿော ဝါ ဟောတိ အတိရေကဒသဝဿော ဝါ။

အပရေဟိပိ ဆဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗံ နိဿယော ဒါတဗ္ဗော သာမဏေရော ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗော – အတ္တနာ အသေက္ခေန သီလက္ခန္ဓေ သမန္နာဂတော ဟောတိ, ပရံ အသေက္ခေ သီလက္ခန္ဓေ သမာဒပေတာ; အတ္တနာ အသေက္ခေန သမာဓိက္ခန္ဓေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, ပရံ အသေက္ခေ သမာဓိက္ခန္ဓေ သမာဒပေတာ; အတ္တနာ အသေက္ခေန ပညက္ခန္ဓေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, ပရံ အသေက္ခေ ပညက္ခန္ဓေ သမာဒပေတာ; အတ္တနာ အသေက္ခေန ဝိမုတ္တိက္ခန္ဓေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, ပရံ အသေက္ခေ ဝိမုတ္တိက္ခန္ဓေ သမာဒပေတာ; အတ္တနာ အသေက္ခေန ဝိမုတ္တိဉာဏဒဿနက္ခန္ဓေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, ပရံ အသေက္ခေ ဝိမုတ္တိဉာဏဒဿနက္ခန္ဓေ သမာဒပေတာ; ဒသဝဿော ဝါ ဟောတိ အတိရေကဒသဝဿော ဝါ။

အပရေဟိပိ ဆဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗံ နိဿယော ဒါတဗ္ဗော သာမဏေရော ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗော – သဒ္ဓေါ ဟောတိ, ဟိရိမာ ဟောတိ, ဩတ္တပ္ပီ ဟောတိ, အာရဒ္ဓဝီရိယော ဟောတိ , ဥပဋ္ဌိတဿတိ ဟောတိ, ဒသဝဿော ဝါ ဟောတိ အတိရေကဒသဝဿော ဝါ။

အပရေဟိပိ ဆဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗံ နိဿယော ဒါတဗ္ဗော သာမဏေရော ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗော – န အဓိသီလေ သီလဝိပန္နော ဟောတိ, န အဇ္ဈာစာရေ အာစာရဝိပန္နော ဟောတိ, န အတိဒိဋ္ဌိယာ ဒိဋ္ဌိဝိပန္နော ဟောတိ, ဗဟုဿုတော ဟောတိ, ပညဝါ ဟောတိ, ဒသဝဿော ဝါ ဟောတိ အတိရေကဒသဝဿော ဝါ။

အပရေဟိပိ ဆဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗံ နိဿယော ဒါတဗ္ဗော သာမဏေရော ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗော – ပဋိဗလော ဟောတိ အန္တေဝါသိံ ဝါ သဒ္ဓိဝိဟာရိံ ဝါ ဂိလာနံ ဥပဋ္ဌာတုံ ဝါ ဥပဋ္ဌာပေတုံ ဝါ, အနဘိရတံ ဝူပကာသေတုံ ဝါ ဝူပကာသာပေတုံ ဝါ [အနဘိရတိံ (က.)], ဥပ္ပန္နံ ကုက္ကုစ္စံ ဓမ္မတော ဝိနောဒေတုံ [ဝိနောဒေတုံ ဝါ ဝိနောဒါပေတုံ ဝါ (သျာ.) မဟာဝ. ၈၅], အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, အာပတ္တိဝုဋ္ဌာနံ ဇာနာတိ, ဒသဝဿော ဝါ ဟောတိ အတိရေကဒသဝဿော ဝါ။

အပရေဟိပိ ဆဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗံ နိဿယော ဒါတဗ္ဗော သာမဏေရော ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗော – ပဋိဗလော ဟောတိ အန္တေဝါသိံ ဝါ သဒ္ဓိဝိဟာရိံ ဝါ အာဘိသမာစာရိကာယ သိက္ခာယ သိက္ခာပေတုံ, အာဒိဗြဟ္မစာရိယကာယ သိက္ခာယ ဝိနေတုံ, အဘိဓမ္မေ ဝိနေတုံ, အဘိဝိနယေ ဝိနေတုံ, ဥပ္ပန္နံ ဒိဋ္ဌိဂတံ ဓမ္မတော ဝိဝေစေတုံ, ဒသဝဿော ဝါ ဟောတိ အတိရေကဒသဝဿော ဝါ။

အပရေဟိပိ ဆဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗံ နိဿယော ဒါတဗ္ဗော သာမဏေရော ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗော – အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, အနာပတ္တိံ ဇာနာတိ, လဟုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, ဂရုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, ဥဘယာနိ ခေါ ပနဿ ပါတိမောက္ခာနိ ဝိတ္ထာရေန သွာဂတာနိ ဟောန္တိ သုဝိဘတ္တာနိ သုပ္ပဝတ္တီနိ သုဝိနိစ္ဆိတာနိ သုတ္တသော အနုဗျဉ္ဇနသော, ဒသဝဿော ဝါ ဟောတိ အတိရေကဒသဝဿော ဝါ။

ဆ အဓမ္မိကာနိ ပါတိမောက္ခဋ္ဌပနာနိ, ဆ ဓမ္မိကာနိ ပါတိမောက္ခဋ္ဌပနာနီတိ။

ဆက္ကံ နိဋ္ဌိတံ။

တဿုဒ္ဒါနံ –

အဂါရဝါ ဂါရဝါ စ၊ ဝိနီတာ သာမီစိပိ စ။

သမုဋ္ဌာနာ ဆေဒနာ စေဝ၊ အာကာရာနိသံသေန စ။

ပရမာနိ စ ဆာရတ္တံ၊ စီဝရံ ရဇနာနိ စ။

ကာယတော စိတ္တတော စာပိ၊ ဝါစတော စိတ္တတောပိ စ။

ကာယဝါစာစိတ္တတော စ၊ ကမ္မဝိဝါဒမေဝ စ။

အနုဝါဒါ ဒီဃသော စ၊ တိရိယံ နိဿယေန စ။

အနုပညတ္တိ အာဒါယ၊ သမာဒါယ တထေဝ စ။

အသေက္ခေ သမာဒပေတာ၊ သဒ္ဓေါ အဓိသီလေန စ။

ဂိလာနာဘိသမာစာရီ၊ အာပတ္တာဓမ္မဓမ္မိကာတိ။

၇. သတ္တကဝါရော

၃၂၇. သတ္တာပတ္တိယော ။ သတ္တာပတ္တိက္ခန္ဓာ။ သတ္တ ဝိနီတဝတ္ထူနိ။ သတ္တ သာမီစိယော။ သတ္တ အဓမ္မိကာ ပဋိညာတကရဏာ။ သတ္တ ဓမ္မိကာ ပဋိညာတကရဏာ။ သတ္တန္နံ အနာပတ္တိ သတ္တာဟကရဏီယေန ဂန္တုံ။ သတ္တာနိသံသာ ဝိနယဓရေ။ သတ္တ ပရမာနိ ။ သတ္တမေ အရုဏုဂ္ဂမနေ နိဿဂ္ဂိယံ ဟောတိ။ သတ္တ သမထာ။ သတ္တ ကမ္မာနိ။ သတ္တ အာမကဓညာနိ။ တိရိယံ သတ္တန္တရာ။ ဂဏဘောဇနေ သတ္တ အနုပညတ္တိယော။ ဘေသဇ္ဇာနိ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ သတ္တာဟပရမံ သန္နိဓိကာရကံ ပရိဘုဉ္ဇိတဗ္ဗာနိ။ ကတစီဝရံ အာဒါယ ပက္ကမတိ။ ကတစီဝရံ သမာဒါယ ပက္ကမတိ။ ဘိက္ခုဿ န ဟောတိ အာပတ္တိ ဒဋ္ဌဗ္ဗာ။ ဘိက္ခုဿ ဟောတိ အာပတ္တိ ဒဋ္ဌဗ္ဗာ။ ဘိက္ခုဿ ဟောတိ အာပတ္တိ ဒဋ္ဌဗ္ဗာ [ပဋိကာတဗ္ဗာ (သဗ္ဗတ္ထ) အဋ္ဌကထာ စ စမ္ပေယျက္ခန္ဓကေ အဓမ္မကမ္မာဒိကထာ စ ဩလောကေတဗ္ဗာ]။ သတ္တ အဓမ္မိကာနိ ပါတိမောက္ခဋ္ဌပနာနိ။ သတ္တ ဓမ္မိကာနိ ပါတိမောက္ခဋ္ဌပနာနိ။

[အ. နိ. ၇.၇၅] သတ္တဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု ဝိနယဓရော ဟောတိ – အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, အနာပတ္တိံ ဇာနာတိ, လဟုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, ဂရုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, သီလဝါ ဟောတိ, ပါတိမောက္ခသံဝရသံဝုတော ဝိဟရတိ အာစာရဂေါစရသမ္ပန္နော အဏုမတ္တေသု ဝဇ္ဇေသု ဘယဒဿာဝီ သမာဒါယ သိက္ခတိ သိက္ခာပဒေသု, စတုန္နံ ဈာနာနံ အာဘိစေတသိကာနံ ဒိဋ္ဌဓမ္မသုခဝိဟာရာနံ နိကာမလာဘီ ဟောတိ အကိစ္ဆလာဘီ အကသိရလာဘီ, အာသဝါနဉ္စ ခယာ အနာသဝံ စေတောဝိမုတ္တိံ ပညာဝိမုတ္တိံ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတွာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။

အပရေဟိပိ သတ္တဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု ဝိနယဓရော ဟောတိ – အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, အနာပတ္တိံ ဇာနာတိ, လဟုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, ဂရုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, ဗဟုဿုတော ဟောတိ သုတဓရော သုတသန္နိစယော ယေ တေ ဓမ္မာ အာဒိကလျာဏာ မဇ္ဈေကလျာဏာ ပရိယောသာနကလျာဏာ သာတ္ထံ သဗျဉ္ဇနံ ကေဝလပရိပုဏ္ဏံ ပရိသုဒ္ဓံ ဗြဟ္မစရိယံ အဘိဝဒန္တိ တထာရူပဿ ဓမ္မာ ဗဟုဿုတာ ဟောန္တိ ဓါတာ [ဓတာ (သီ. သျာ.)] ဝစသာ ပရိစိတာ မနသာနုပေက္ခိတာ ဒိဋ္ဌိယာ သုပ္ပဋိဝိဒ္ဓါ, စတုန္နံ ဈာနာနံ အာဘိစေတသိကာနံ ဒိဋ္ဌဓမ္မသုခဝိဟာရာနံ နိကာမလာဘီ ဟောတိ အကိစ္ဆလာဘီ အကသိရလာဘီ, အာသဝါနဉ္စ ခယာ အနာသဝံ စေတောဝိမုတ္တိံ ပညာဝိမုတ္တိံ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတွာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။

အပရေဟိပိ သတ္တဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု ဝိနယဓရော ဟောတိ – အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, အနာပတ္တိံ ဇာနာတိ, လဟုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, ဂရုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, ဥဘယာနိ ခေါ ပနဿ ပါတိမောက္ခာနိ ဝိတ္ထာရေန သွာဂတာနိ ဟောန္တိ သုဝိဘတ္တာနိ သုပ္ပဝတ္တီနိ သုဝိနိစ္ဆိတာနိ သုတ္တသော အနုဗျဉ္ဇနသော, စတုန္နံ ဈာနာနံ အာဘိစေတသိကာနံ ဒိဋ္ဌဓမ္မသုခဝိဟာရာနံ နိကာမလာဘီ ဟောတိ အကိစ္ဆလာဘီ အကသိရလာဘီ, အာသဝါနဉ္စ ခယာ အနာသဝံ စေတောဝိမုတ္တိံ ပညာဝိမုတ္တိံ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတွာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။

အပရေဟိပိ သတ္တဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု ဝိနယဓရော ဟောတိ – အာပတ္တိံ ဇာနာတိ; အနာပတ္တိံ ဇာနာတိ; လဟုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ; ဂရုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ; အနေကဝိဟိတံ ပုဗ္ဗေနိဝါသံ အနုဿရတိ, သေယျထိဒံ – ဧကမ္ပိ ဇာတိံ ဒွေပိ ဇာတိယော တိဿောပိ ဇာတိယော စတဿောပိ ဇာတိယော ပဉ္စပိ ဇာတိယော ဒသပိ ဇာတိယော ဝီသမ္ပိ ဇာတိယော တိံသမ္ပိ ဇာတိယော စတ္တာလီသမ္ပိ ဇာတိယော ပညာသမ္ပိ ဇာတိယော ဇာတိသတမ္ပိ ဇာတိသဟဿမ္ပိ ဇာတိသတသဟဿမ္ပိ အနေကေပိ သံဝဋ္ဋကပ္ပေ အနေကေပိ ဝိဝဋ္ဋကပ္ပေ အနေကေပိ သံဝဋ္ဋဝိဝဋ္ဋကပ္ပေ – ‘‘အမုတြာသိံ ဧဝံနာမော ဧဝံဂေါတ္တော ဧဝံဝဏ္ဏော ဧဝမာဟာရော ဧဝံသုခဒုက္ခပ္ပဋိသံဝေဒီ ဧဝမာယုပရိယန္တော, သော တတော စုတော အမုတြ ဥဒပါဒိံ; တတြာပါသိံ ဧဝံနာမော ဧဝံဂေါတ္တော ဧဝံဝဏ္ဏော ဧဝမာဟာရော ဧဝံသုခဒုက္ခပ္ပဋိသံဝေဒီ ဧဝမာယုပရိယန္တော, သော တတော စုတော ဣဓူပပန္နော’’တိ ဣတိ သာကာရံ သဥဒ္ဒေသံ အနေကဝိဟိတံ ပုဗ္ဗေနိဝါသံ အနုဿရတိ; ဒိဗ္ဗေန စက္ခုနာ ဝိသုဒ္ဓေန အတိက္ကန္တမာနုသကေန [အတိက္ကန္တမာနုဿကေန (က.)] သတ္တေ ပဿတိ စဝမာနေ ဥပပဇ္ဇမာနေ ဟီနေ ပဏီတေ သုဝဏ္ဏေ ဒုဗ္ဗဏ္ဏေ, သုဂတေ ဒုဂ္ဂတေ ယထာကမ္မူပဂေ သတ္တေ ပဇာနာတိ – ‘‘ဣမေ ဝတ ဘောန္တော သတ္တာ ကာယဒုစ္စရိတေန သမန္နာဂတာ ဝစီဒုစ္စရိတေန သမန္နာဂတာ မနောဒုစ္စရိတေန သမန္နာဂတာ အရိယာနံ ဥပဝါဒကာ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိကာ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိကမ္မသမာဒါနာ, တေ ကာယဿ ဘေဒါ ပရံ မရဏာ အပါယံ ဒုဂ္ဂတိံ ဝိနိပါတံ နိရယံ ဥပပန္နာ, ဣမေ ဝါ ပန ဘောန္တော သတ္တာ ကာယသုစရိတေန သမန္နာဂတာ ဝစီသုစရိတေန သမန္နာဂတာ မနောသုစရိတေန သမန္နာဂတာ အရိယာနံ အနုပဝါဒကာ သမ္မာဒိဋ္ဌိကာ သမ္မာဒိဋ္ဌိကမ္မသမာဒါနာ, တေ ကာယဿ ဘေဒါ ပရံ မရဏာ သုဂတိံ သဂ္ဂံ လောကံ ဥပပန္နာ’’တိ ဣတိ ဒိဗ္ဗေန စက္ခုနာ ဝိသုဒ္ဓေန အတိက္ကန္တမာနုသကေန သတ္တေ ပဿတိ စဝမာနေ ဥပပဇ္ဇမာနေ ဟီနေ ပဏီတေ သုဝဏ္ဏေ ဒုဗ္ဗဏ္ဏေ သုဂတေ ဒုဂ္ဂတေ ယထာကမ္မူပဂေ သတ္တေ ပဇာနာတိ; အာသဝါနဉ္စ ခယာ အနာသဝံ စေတောဝိမုတ္တိံ ပညာဝိမုတ္တိံ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတွာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။

သတ္တဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဝိနယဓရော သောဘတိ – အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, အနာပတ္တိံ ဇာနာတိ, လဟုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, ဂရုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, သီလဝါ ဟောတိ။ပေ.။ သမာဒါယ သိက္ခတိ သိက္ခာပဒေသု, စတုန္နံ ဈာနာနံ အာဘိစေတသိကာနံ ဒိဋ္ဌဓမ္မသုခဝိဟာရာနံ နိကာမလာဘီ ဟောတိ အကိစ္ဆလာဘီ အကသိရလာဘီ, အာသဝါနဉ္စ ခယာ အနာသဝံ စေတောဝိမုတ္တိံ ပညာဝိမုတ္တိံ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတွာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။

အပရေဟိပိ သတ္တဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဝိနယဓရော။ သောဘတိ – အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, အနာပတ္တိံ ဇာနာတိ, လဟုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, ဂရုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, ဗဟုဿုတော ဟောတိ။ပေ.။ ဒိဋ္ဌိယာ သုပ္ပဋိဝိဒ္ဓေါ စတုန္နံ ဈာနာနံ အာဘိစေတသိကာနံ ဒိဋ္ဌဓမ္မသုခဝိဟာရာနံ နိကာမလာဘီ ဟောတိ အကိစ္ဆလာဘီ အကသိရလာဘီ, အာသဝါနဉ္စ ခယာ အနာသဝံ စေတောဝိမုတ္တိံ ပညာဝိမုတ္တိံ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတွာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။

အပရေဟိပိ သတ္တဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဝိနယဓရော သောဘတိ – အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, အနာပတ္တိံ ဇာနာတိ, လဟုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, ဂရုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, ဥဘယာနိ ခေါ ပနဿ ပါတိမောက္ခာနိ ဝိတ္ထာရေန သွာဂတာနိ ဟောန္တိ သုဝိဘတ္တာနိ သုပ္ပဝတ္တီနိ သုဝိနိစ္ဆိတာနိ သုတ္တသော အနုဗျဉ္ဇနသော, စတုန္နံ ဈာနာနံ အာဘိစေတသိကာနံ ဒိဋ္ဌဓမ္မသုခဝိဟာရာနံ နိကာမလာဘီ ဟောတိ အကိစ္ဆလာဘီ အကသိရလာဘီ, အာသဝါနဉ္စ ခယာ အနာသဝံ စေတောဝိမုတ္တိံ ပညာဝိမုတ္တိံ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတွာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။

အပရေဟိပိ သတ္တဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဝိနယဓရော သောဘတိ – အာပတ္တိံ ဇာနာတိ; အနာပတ္တိံ ဇာနာတိ; လဟုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ; ဂရုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ; အနေကဝိဟိတံ ပုဗ္ဗေနိဝါသံ အနုဿရတိ, သေယျထိဒံ – ဧကမ္ပိ ဇာတိံ ဒွေပိ ဇာတိယော။ပေ.။ ဣတိ သာကာရံ သဥဒ္ဒေသံ အနေကဝိဟိတံ ပုဗ္ဗေနိဝါသံ အနုဿရတိ, ဒိဗ္ဗေန စက္ခုနာ ဝိသုဒ္ဓေန အတိက္ကန္တမာနုသကေန သတ္တေ ပဿတိ စဝမာနေ ဥပပဇ္ဇမာနေ ဟီနေ ပဏီတေ သုဝဏ္ဏေ ဒုဗ္ဗဏ္ဏေ သုဂတေ ဒုဂ္ဂတေ ယထာကမ္မူပဂေ သတ္တေ ပဇာနာတိ။ပေ.။ ဣတိ ဒိဗ္ဗေန စက္ခုနာ ဝိသုဒ္ဓေန အတိက္ကန္တမာနုသကေန သတ္တေ ပဿတိ စဝမာနေ ဥပပဇ္ဇမာနေ ဟီနေ ပဏီတေ သုဝဏ္ဏေ ဒုဗ္ဗဏ္ဏေ သုဂတေ ဒုဂ္ဂတေ ယထာကမ္မူပဂေ သတ္တေ ပဇာနာတိ; အာသဝါနဉ္စ ခယာ အနာသဝံ စေတောဝိမုတ္တိံ ပညာဝိမုတ္တိံ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတွာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။

[ဒီ. နိ. ၃.၃၃၀] သတ္တ အသဒ္ဓမ္မာ – အဿဒ္ဓေါ ဟောတိ, အဟိရိကော ဟောတိ, အနောတ္တပ္ပီ ဟောတိ, အပ္ပဿုတော ဟောတိ, ကုသီတော ဟောတိ, မုဋ္ဌဿတိ ဟောတိ, ဒုပ္ပညော ဟောတိ။

[ဒီ. နိ. ၃.၃၃၀] သတ္တ သဒ္ဓမ္မာ – သဒ္ဓေါ ဟောတိ, ဟိရိမာ ဟောတိ, ဩတ္တပ္ပီ ဟောတိ, ဗဟုဿုတော ဟောတိ, အာရဒ္ဓဝီရိယော ဟောတိ, ဥပဋ္ဌိတဿတိ ဟောတိ, ပညဝါ ဟောတီတိ။

သတ္တကံ နိဋ္ဌိတံ။

တဿုဒ္ဒါနံ –

အာပတ္တိ အာပတ္တိက္ခန္ဓာ၊ ဝိနီတာ သာမီစိပိ စ။

အဓမ္မိကာ ဓမ္မိကာ စ၊ အနာပတ္တိ စ သတ္တာဟံ။

အာနိသံသာ ပရမာနိ၊ အရုဏသမထေန စ။

ကမ္မာ အာမကဓညာ စ၊ တိရိယံ ဂဏဘောဇနေ။

သတ္တာဟပရမံ အာဒါယ၊ သမာဒါယ တထေဝ စ။

န ဟောတိ ဟောတိ ဟောတိ စ၊ အဓမ္မာ ဓမ္မိကာနိ စ။

စတုရော ဝိနယဓရာ၊ စတုဘိက္ခူ စ သောဘနေ။

သတ္တ စေဝ အသဒ္ဓမ္မာ၊ သတ္တ သဒ္ဓမ္မာ ဒေသိတာတိ။

၈. အဋ္ဌကဝါရော

၃၂၈. အဋ္ဌာနိသံသေ သမ္ပဿမာနေန န သော ဘိက္ခု အာပတ္တိယာ အဒဿနေ ဥက္ခိပိတဗ္ဗော။ အဋ္ဌာနိသံသေ သမ္ပဿမာနေန ပရေသမ္ပိ သဒ္ဓါယ သာ အာပတ္တိ ဒေသေတဗ္ဗာ။ အဋ္ဌ ယာဝတတိယကာ။ အဋ္ဌဟာကာရေဟိ ကုလာနိ ဒူသေတိ။ အဋ္ဌ မာတိကာ စီဝရဿ ဥပ္ပါဒါယ။ အဋ္ဌ မာတိကာ ကထိနဿ ဥဗ္ဘာရာယ။ အဋ္ဌ ပါနာနိ။ [စူဠဝ. ၃၄၈; အ. နိ. ၈.၇] အဋ္ဌဟိ အသဒ္ဓမ္မေဟိ အဘိဘူတော ပရိယာဒိန္နစိတ္တော ဒေဝဒတ္တော အာပါယိကော နေရယိကော ကပ္ပဋ္ဌော အတေကိစ္ဆော ။ အဋ္ဌ လောကဓမ္မာ။ အဋ္ဌ ဂရုဓမ္မာ။ အဋ္ဌ ပါဋိဒေသနီယာ။ အဋ္ဌင်္ဂိကော မုသာဝါဒေါ ။ အဋ္ဌ ဥပေါသထင်္ဂါနိ။ အဋ္ဌ ဒူတေယျင်္ဂါနိ။ အဋ္ဌ တိတ္ထိယဝတ္တာနိ။ အဋ္ဌ အစ္ဆရိယာ အဗ္ဘုတဓမ္မာ မဟာသမုဒ္ဒေ။ အဋ္ဌ အစ္ဆရိယာ အဗ္ဘုတဓမ္မာ ဣမသ္မိံ ဓမ္မဝိနယေ။ အဋ္ဌ အနတိရိတ္တာ။ အဋ္ဌ အတိရိတ္တာ။ အဋ္ဌမေ အရုဏုဂ္ဂမနေ နိဿဂ္ဂိယံ ဟောတိ။ အဋ္ဌ ပါရာဇိကာ။ အဋ္ဌမံ ဝတ္ထုံ ပရိပူရေန္တီ နာသေတဗ္ဗာ။ အဋ္ဌမံ ဝတ္ထုံ ပရိပူရေန္တိယာ ဒေသိတာပိ အဒေသိတာ ဟောတိ။ အဋ္ဌဝါစိကာ ဥပသမ္ပဒါ။ အဋ္ဌန္နံ ပစ္စုဋ္ဌာတဗ္ဗံ။ အဋ္ဌန္နံ အာသနံ ဒါတဗ္ဗံ။ ဥပါသိကာ အဋ္ဌ ဝရာနိ ယာစတိ။ အဋ္ဌဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု ဘိက္ခုနောဝါဒကော သမ္မန္နိတဗ္ဗော [သမ္မနိတဗ္ဗော (က.)]။ အဋ္ဌာနိသံသာ ဝိနယဓရေ။ အဋ္ဌ ပရမာနိ။ တဿပါပိယသိကကမ္မကတေန ဘိက္ခုနာ အဋ္ဌသု ဓမ္မေသု သမ္မာ ဝတ္တိတဗ္ဗံ။ အဋ္ဌ အဓမ္မိကာနိ ပါတိမောက္ခဋ္ဌပနာနိ အဋ္ဌ ဓမ္မိကာနိ ပါတိမောက္ခဋ္ဌပနာနီတိ။

အဋ္ဌကံ နိဋ္ဌိတံ။

တဿုဒ္ဒါနံ –

န သော ဘိက္ခု ပရေသမ္ပိ၊ ယာဝတတိယဒူသနာ။

မာတိကာ ကထိနုဗ္ဘာရာ၊ ပါနာ အဘိဘူတေန စ။

လောကဓမ္မာ ဂရုဓမ္မာ၊ ပါဋိဒေသနီယာ မုသာ။

ဥပေါသထာ စ ဒူတင်္ဂါ၊ တိတ္ထိယာ သမုဒ္ဒေပိ စ။

အဗ္ဘုတာ အနတိရိတ္တံ၊ အတိရိတ္တံ နိဿဂ္ဂိယံ။

ပါရာဇိကဋ္ဌမံ ဝတ္ထု၊ အဒေသိတူပသမ္ပဒါ။

ပစ္စုဋ္ဌာနာသနဉ္စေဝ၊ ဝရံ ဩဝါဒကေန စ။

အာနိသံသာ ပရမာနိ၊ အဋ္ဌဓမ္မေသု ဝတ္တနာ။

အဓမ္မိကာ ဓမ္မိကာ စ၊ အဋ္ဌကာ သုပ္ပကာသိတာတိ။

၉. နဝကဝါရော

၃၂၉. နဝ အာဃာတဝတ္ထူနိ။ နဝ အာဃာတပဋိဝိနယာ။ နဝ ဝိနီတဝတ္ထူနိ။ နဝ ပဌမာပတ္တိကာ။ နဝဟိ သံဃော ဘိဇ္ဇတိ။ နဝ ပဏီတဘောဇနာနိ ။ နဝမံသေဟိ ဒုက္ကဋံ။ နဝ ပါတိမောက္ခုဒ္ဒေသာ။ နဝ ပရမာနိ။ နဝ တဏှာမူလကာ ဓမ္မာ။ နဝ ဝိဓမာနာ။ နဝ စီဝရာနိ အဓိဋ္ဌာတဗ္ဗာနိ။ နဝ စီဝရာနိ န ဝိကပ္ပေတဗ္ဗာနိ။ ဒီဃသော နဝ ဝိဒတ္ထိယော သုဂတဝိဒတ္ထိယာ။ နဝ အဓမ္မိကာနိ ဒါနာနိ။ နဝ အဓမ္မိကာ ပဋိဂ္ဂဟာ။ နဝ အဓမ္မိကာ ပရိဘောဂါ – တီဏိ ဓမ္မိကာနိ ဒါနာနိ, တယော ဓမ္မိကာ ပဋိဂ္ဂဟာ, တယော ဓမ္မိကာ ပရိဘောဂါ။ နဝ အဓမ္မိကာ သညတ္တိယော [ပညတ္တိယော (သဗ္ဗတ္ထ) အဋ္ဌကထာ စ သမထက္ခန္ဓကေ ကဏှပက္ခနဝကဉ္စ ဩလောကေတဗ္ဗံ]။ နဝ ဓမ္မိကာ သညတ္တိယော။ အဓမ္မကမ္မေ ဒွေ နဝကာနိ။ ဓမ္မကမ္မေ ဒွေ နဝကာနိ။ နဝ အဓမ္မိကာနိ ပါတိမောက္ခဋ္ဌပနာနိ။ နဝ ဓမ္မိကာနိ ပါတိမောက္ခဋ္ဌပနာနီတိ။

နဝကံ နိဋ္ဌိတံ။

တဿုဒ္ဒါနံ –

အာဃာတဝတ္ထုဝိနယာ၊ ဝိနီတာ ပဌမေန စ။

ဘိဇ္ဇတိ စ ပဏီတဉ္စ၊ မံသုဒ္ဒေသပရမာနိ စ။

တဏှာ မာနာ အဓိဋ္ဌာနာ၊ ဝိကပ္ပေ စ ဝိဒတ္ထိယော။

ဒါနာ ပဋိဂ္ဂဟာ ဘောဂါ၊ တိဝိဓါ ပုန ဓမ္မိကာ။

အဓမ္မဓမ္မသညတ္တိ၊ ဒုဝေ ဒွေ နဝကာနိ စ။

ပါတိမောက္ခဋ္ဌပနာနိ၊ အဓမ္မဓမ္မိကာနိ စာတိ။

၁၀. ဒသကဝါရော

၃၃၀. ဒသ အာဃာတဝတ္ထူနိ။ ဒသ အာဃာတပဋိဝိနယာ။ ဒသ ဝိနီတဝတ္ထူနိ။ ဒသဝတ္ထုကာ မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိ။ ဒသဝတ္ထုကာ သမ္မာဒိဋ္ဌိ။ ဒသ အန္တဂ္ဂါဟိကာ ဒိဋ္ဌိ။ ဒသ မိစ္ဆတ္တာ။ ဒသ သမ္မတ္တာ။ ဒသ အကုသလကမ္မပထာ။ ဒသ ကုသလကမ္မပထာ။ ဒသ အဓမ္မိကာ သလာကဂ္ဂါဟာ။ ဒသ ဓမ္မိကာ သလာကဂ္ဂါဟာ။ သာမဏေရာနံ ဒသ သိက္ခာပဒါနိ။ ဒသဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော သာမဏေရော နာသေတဗ္ဗော။

ဒသဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဝိနယဓရော ဗာလော တွေဝ သင်္ခံ ဂစ္ဆတိ – အတ္တနော ဘာသပရိယန္တံ န ဥဂ္ဂဏှာတိ, ပရဿ ဘာသပရိယန္တံ န ဥဂ္ဂဏှာတိ , အတ္တနော ဘာသပရိယန္တံ အနုဂ္ဂဟေတွာ ပရဿ ဘာသပရိယန္တံ အနုဂ္ဂဟေတွာ အဓမ္မေန ကာရေတိ, အပ္ပဋိညာယ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, အာပတ္တိယာ မူလံ န ဇာနာတိ, အာပတ္တိသမုဒယံ န ဇာနာတိ, အာပတ္တိနိရောဓံ န ဇာနာတိ, အာပတ္တိနိရောဓဂါမိနိံ ပဋိပဒံ န ဇာနာတိ။

ဒသဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဝိနယဓရော ပဏ္ဍိတော တွေဝ သင်္ခံ ဂစ္ဆတိ – အတ္တနော ဘာသပရိယန္တံ ဥဂ္ဂဏှာတိ, ပရဿ ဘာသပရိယန္တံ ဥဂ္ဂဏှာတိ, အတ္တနော ဘာသပရိယန္တံ ဥဂ္ဂဟေတွာ ပရဿ ဘာသပရိယန္တံ ဥဂ္ဂဟေတွာ ဓမ္မေန ကာရေတိ, ပဋိညာယ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, အာပတ္တိယာ မူလံ ဇာနာတိ, အာပတ္တိသမုဒယံ ဇာနာတိ, အာပတ္တိနိရောဓံ ဇာနာတိ, အာပတ္တိနိရောဓဂါမိနိံ ပဋိပဒံ ဇာနာတိ။

အပရေဟိပိ ဒသဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဝိနယဓရော ဗာလော တွေဝ သင်္ခံ ဂစ္ဆတိ – အဓိကရဏံ န ဇာနာတိ, အဓိကရဏဿ မူလံ န ဇာနာတိ, အဓိကရဏသမုဒယံ န ဇာနာတိ, အဓိကရဏနိရောဓံ န ဇာနာတိ, အဓိကရဏနိရောဓဂါမိနိံ ပဋိပဒံ န ဇာနာတိ, ဝတ္ထုံ န ဇာနာတိ, နိဒါနံ [ဥဒ္ဒါနံ (က.)] န ဇာနာတိ, ပညတ္တိံ န ဇာနာတိ, အနုပညတ္တိံ န ဇာနာတိ , အနုသန္ဓိဝစနပထံ န ဇာနာတိ။

ဒသဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဝိနယဓရော ပဏ္ဍိတော တွေဝ သင်္ခံ ဂစ္ဆတိ – အဓိကရဏံ ဇာနာတိ, အဓိကရဏဿ မူလံ ဇာနာတိ, အဓိကရဏသမုဒယံ ဇာနာတိ, အဓိကရဏနိရောဓံ ဇာနာတိ, အဓိကရဏနိရောဓဂါမိနိံ ပဋိပဒံ ဇာနာတိ, ဝတ္ထုံ ဇာနာတိ, နိဒါနံ ဇာနာတိ, ပညတ္တိံ ဇာနာတိ, အနုပညတ္တိံ ဇာနာတိ, အနုသန္ဓိဝစနပထံ ဇာနာတိ။

အပရေဟိပိ ဒသဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဝိနယဓရော ဗာလော တွေဝ သင်္ခံ ဂစ္ဆတိ – ဉတ္တိံ န ဇာနာတိ, ဉတ္တိယာ ကရဏံ န ဇာနာတိ, န ပုဗ္ဗကုသလော ဟောတိ, န အပရကုသလော ဟောတိ, အကာလညူ စ ဟောတိ, အာပတ္တာနာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, လဟုကဂရုကံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, သာဝသေသာနဝသေသံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, ဒုဋ္ဌုလ္လာဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, အာစရိယပရမ္ပရာ ခေါ ပနဿ န သုဂ္ဂဟိတာ ဟောတိ န သုမနသိကတာ န သူပဓါရိတာ။

ဒသဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဝိနယဓရော ပဏ္ဍိတော တွေဝ သင်္ခံ ဂစ္ဆတိ – ဉတ္တိံ ဇာနာတိ, ဉတ္တိယာ ကရဏံ ဇာနာတိ, ပုဗ္ဗကုသလော ဟောတိ, အပရကုသလော ဟောတိ, ကာလညူ စ ဟောတိ, အာပတ္တာနာပတ္တိံ ဇာနာတိ, လဟုကဂရုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, သာဝသေသာနဝသေသံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, ဒုဋ္ဌုလ္လာဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, အာစရိယပရမ္ပရာ ခေါ ပနဿ သုဂ္ဂဟိတာ ဟောတိ သုမနသိကတာ သူပဓါရိတာ။

အပရေဟိပိ ဒသဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဝိနယဓရော ဗာလော တွေဝ သင်္ခံ ဂစ္ဆတိ – အာပတ္တာနာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, လဟုကဂရုကံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, သာဝသေသာနဝသေသံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, ဒုဋ္ဌုလ္လာဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, ဥဘယာနိ ခေါ ပနဿ ပါတိမောက္ခာနိ ဝိတ္ထာရေန န သွာဂတာနိ ဟောန္တိ န သုဝိဘတ္တာနိ န သုပ္ပဝတ္တီနိ န သုဝိနိစ္ဆိတာနိ သုတ္တသော အနုဗျဉ္ဇနသော , အာပတ္တာနာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, လဟုကဂရုကံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, သာဝသေသာနဝသေသံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, ဒုဋ္ဌုလ္လာဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, အဓိကရဏေ စ န ဝိနိစ္ဆယကုသလော ဟောတိ။

ဒသဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဝိနယဓရော ပဏ္ဍိတော တွေဝ သင်္ခံ ဂစ္ဆတိ – အာပတ္တာနာပတ္တိံ ဇာနာတိ, လဟုကဂရုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, သာဝသေသာနဝသေသံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, ဒုဋ္ဌုလ္လာဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, ဥဘယာနိ ခေါ ပနဿ ပါတိမောက္ခာနိ ဝိတ္ထာရေန သွာဂတာနိ ဟောန္တိ သုဝိဘတ္တာနိ သုပ္ပဝတ္တီနိ သုဝိနိစ္ဆိတာနိ သုတ္တသော အနုဗျဉ္ဇနသော, အာပတ္တာနာပတ္တိံ ဇာနာတိ, လဟုကဂရုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, သာဝသေသာနဝသေသံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, ဒုဋ္ဌုလ္လာဒုဋ္ဌုလ္လံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, အဓိကရဏေ စ ဝိနိစ္ဆယကုသလော ဟောတိ။

[အ. နိ. ၁၀.၃၃] ဒသဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဘိက္ခု ဥဗ္ဗာဟိကာယ သမ္မန္နိတဗ္ဗော။ ဒသ အတ္ထဝသေ ပဋိစ္စ တထာဂတေန သာဝကာနံ သိက္ခာပဒံ ပညတ္တံ။ ဒသ အာဒီနဝါ ရာဇန္တေပုရပ္ပဝေသနေ။ ဒသ ဒါနဝတ္ထူနိ။ ဒသ ရတနာနိ။ ဒသဝဂ္ဂေါ ဘိက္ခုသံဃော။ ဒသဝဂ္ဂေန ဂဏေန ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗံ။ ဒသ ပံသုကူလာနိ။ ဒသ စီဝရဓါရဏာ [စီဝရဓါရဏာနိ (သျာ.)]။ ဒသာဟပရမံ အတိရေကစီဝရံ ဓါရေတဗ္ဗံ ။ ဒသ သုက္ကာနိ။ ဒသ ဣတ္ထိယော။ ဒသ ဘရိယာယော။ ဝေသာလိယာ ဒသ ဝတ္ထူနိ ဒီပေန္တိ။ ဒသ ပုဂ္ဂလာ အဝန္ဒိယာ။ ဒသ အက္ကောသဝတ္ထူနိ။ ဒသဟာကာရေဟိ ပေသုညံ ဥပသံဟရတိ။ ဒသ သေနာသနာနိ။ ဒသ ဝရာနိ ယာစိံသု။ ဒသ အဓမ္မိကာနိ ပါတိမောက္ခဋ္ဌပနာနိ။ ဒသ ဓမ္မိကာနိ ပါတိမောက္ခဋ္ဌပနာနိ။ ဒသာနိသံသာ ယာဂုယာ။ ဒသ မံသာ အကပ္ပိယာ။ ဒသ ပရမာနိ။ ဒသဝဿေန ဘိက္ခုနာ ဗျတ္တေန ပဋိဗလေန ပဗ္ဗာဇေတဗ္ဗံ ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗံ နိဿယော ဒါတဗ္ဗော သာမဏေရော ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗော။ ဒသဝဿာယ ဘိက္ခုနိယာ ဗျတ္တာယ ပဋိဗလာယ ပဗ္ဗာဇေတဗ္ဗံ ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗံ နိဿယော ဒါတဗ္ဗော သာမဏေရီ ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗာ။ ဒသဝဿာယ ဘိက္ခုနိယာ ဗျတ္တာယ ပဋိဗလာယ ဝုဋ္ဌာပနသမ္မုတိ သာဒိတဗ္ဗာ။ ဒသဝဿာယ ဂိဟိဂတာယ သိက္ခာ ဒါတဗ္ဗာတိ။

ဒသကံ နိဋ္ဌိတံ။

တဿုဒ္ဒါနံ –

အာဃာတံ ဝိနယံ ဝတ္ထု၊ မိစ္ဆာ သမ္မာ စ အန္တဂါ။

မိစ္ဆတ္တာ စေဝ သမ္မတ္တာ၊ အကုသလာ ကုသလာပိ စ။

သလာကာ အဓမ္မာ ဓမ္မာ၊ သာမဏေရာ စ နာသနာ။

ဘာသာဓိကရဏဉ္စေဝ၊ ဉတ္တိလဟုကမေဝ စ။

လဟုကာ ဂရုကာ ဧတေ၊ ကဏှသုက္ကာ ဝိဇာနထ။

ဥဗ္ဗာဟိကာ စ သိက္ခာ စ၊ အန္တေပုရေ စ ဝတ္ထူနိ။

ရတနံ ဒသဝဂ္ဂေါ စ၊ တထေဝ ဥပသမ္ပဒါ။

ပံသုကူလဓါရဏာ စ၊ ဒသာဟသုက္ကဣတ္ထိယော။

ဘရိယာ ဒသ ဝတ္ထူနိ၊ အဝန္ဒိယက္ကောသေန စ။

ပေသုညဉ္စေဝ သေနာနိ၊ ဝရာနိ စ အဓမ္မိကာ။

ဓမ္မိကာ ယာဂုမံသာ စ၊ ပရမာ ဘိက္ခု ဘိက္ခုနီ။

ဝုဋ္ဌာပနာ ဂိဟိဂတာ၊ ဒသကာ သုပ္ပကာသိတာတိ။

၁၁. ဧကာဒသကဝါရော

၃၃၁. ဧကာဒ ပုဂ္ဂလာ အနုပသမ္ပန္နာ န ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗာ, ဥပသမ္ပန္နာ နာသေတဗ္ဗာ။ ဧကာဒသ ပါဒုကာ အကပ္ပိယာ။ ဧကာဒသ ပတ္တာ အကပ္ပိယာ။ ဧကာဒသ စီဝရာနိ အကပ္ပိယာနိ။ ဧကာဒသ ယာဝတတိယကာ။ ဘိက္ခုနီနံ ဧကာဒသ အန္တရာယိကာ ဓမ္မာ ပုစ္ဆိတဗ္ဗာ။ ဧကာဒသ စီဝရာနိ အဓိဋ္ဌာတဗ္ဗာနိ။ ဧကာဒသ စီဝရာနိ န ဝိကပ္ပေတဗ္ဗာနိ။ ဧကာဒသေ အရုဏုဂ္ဂမနေ နိဿဂ္ဂိယံ ဟောတိ။ ဧကာဒသ ဂဏ္ဌိကာ ကပ္ပိယာ။ ဧကာဒသ ဝိဓါ [ဝီထာ (သျာ.)] ကပ္ပိယာ။ ဧကာဒသ ပထဝီ အကပ္ပိယာ။ ဧကာဒသ ပထဝီ ကပ္ပိယာ။ ဧကာဒသ နိဿယပဋိပ္ပဿဒ္ဓိယော။ ဧကာဒသ ပုဂ္ဂလာ အဝန္ဒိယာ။ ဧကာဒသ ပရမာနိ။ ဧကာဒသ ဝရာနိ ယာစိံသု။ ဧကာဒသ သီမာဒေါသာ။ အက္ကောသကပရိဘာသကေ ပုဂ္ဂလေ ဧကာဒသာဒီနဝါ ပါဋိကင်္ခါ။ [အ. နိ. ၁၁.၁၅; မိ. ပ. ၄.၄.၆] မေတ္တာယ စေတောဝိမုတ္တိယာ အာသေဝိတာယ ဘာဝိတာယ ဗဟုလီကတာယ ယာနီကတာယ ဝတ္ထုကတာယ အနုဋ္ဌိတာယ ပရိစိတာယ သုသမာရဒ္ဓါယ ဧကာဒသာနိသံသာ ပါဋိကင်္ခါ ။ သုခံ သုပတိ, သုခံ ပဋိဗုဇ္ဈတိ, န ပါပကံ သုပိနံ ပဿတိ, မနုဿာနံ ပိယော ဟောတိ, အမနုဿာနံ ပိယော ဟောတိ, ဒေဝတာ ရက္ခန္တိ, နာဿ အဂ္ဂိ ဝါ ဝိသံ ဝါ သတ္ထံ ဝါ ကမတိ, တုဝဋ္ဋံ စိတ္တံ သမာဓိယတိ, မုခဝဏ္ဏော ဝိပ္ပသီဒတိ, အသမ္မူဠ္ဟော ကာလင်္ကရောတိ, ဥတ္တရိ အပ္ပဋိဝိဇ္ဈန္တော ဗြဟ္မလောကူပဂေါ ဟောတိ – မေတ္တာယ စေတောဝိမုတ္တိယာ အာသေဝိတာယ ဘာဝိတာယ ဗဟုလီကတာယ ယာနီကတာယ ဝတ္ထုကတာယ အနုဋ္ဌိတာယ ပရိစိတာယ သုသမာရဒ္ဓါယ ဣမေ ဧကာဒသာနိသံသာ ပါဋိကင်္ခါတိ။

ဧကာဒသကံ နိဋ္ဌိတံ။

တဿုဒ္ဒါနံ –

နာသေတဗ္ဗာ ပါဒုကာ စ၊ ပတ္တာ စ စီဝရာနိ စ။

တတိယာ ပုစ္ဆိတဗ္ဗာ စ၊ အဓိဋ္ဌာနဝိကပ္ပနာ။

အရုဏာ ဂဏ္ဌိကာ ဝိဓါ၊ အကပ္ပိယာ စ ကပ္ပိယံ။

နိဿယာဝန္ဒိယာ စေဝ၊ ပရမာနိ ဝရာနိ စ။

သီမာဒေါသာ စ အက္ကောသာ၊ မေတ္တာယေကာဒသာ ကတာတိ။

ဧကုတ္တရိကနယော။

တဿုဒ္ဒါနံ –

ဧကကာ စ ဒုကာ စေဝ၊ တိကာ စ စတုပဉ္စကာ။

ဆသတ္တဋ္ဌနဝကာ စ၊ ဒသ ဧကာဒသာနိ စ။

ဟိတာယ သဗ္ဗသတ္တာနံ၊ ဉာတဓမ္မေန တာဒိနာ။

ဧကုတ္တရိကာ ဝိမလာ၊ မဟာဝီရေန ဒေသိတာတိ။

ဧကုတ္တရိကနယော နိဋ္ဌိတော။