ကမ္မက္ခန္ဓကံ

။ နမော တဿ ဘဂဝတော အရဟတော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓဿ။

ဝိနယပိဋကေ

စူဠဝဂ္ဂပါဠိ

၁. ကမ္မက္ခန္ဓကံ

၁. တဇ္ဇနီယကမ္မံ

၁. တေန သမယေန ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန ပဏ္ဍုကလောဟိတကာ ဘိက္ခူ အတ္တနာ ဘဏ္ဍနကာရကာ ကလဟကာရကာ ဝိဝါဒကာရကာ ဘဿကာရကာ သံဃေ အဓိကရဏကာရကာ, ယေပိ စညေ ဘိက္ခူ ဘဏ္ဍနကာရကာ ကလဟကာရကာ ဝိဝါဒကာရကာ ဘဿကာရကာ သံဃေ အဓိကရဏကာရကာ တေ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧဝံ ဝဒန္တိ – ‘‘မာ ခေါ တုမှေ, အာယသ္မန္တော, ဧသော အဇေသိ။ ဗလဝါဗလဝံ ပဋိမန္တေထ။ တုမှေ တေန ပဏ္ဍိတတရာ စ ဗျတ္တတရာ စ ဗဟုဿုတတရာ စ အလမတ္တတရာ စ [အလမတ္ထတရာ စ (သျာ. က.)]။ မာ စဿ ဘာယိတ္ထ။ မယမ္ပိ တုမှာကံ ပက္ခာ ဘဝိဿာမာ’’တိ။ တေန အနုပ္ပန္နာနိ စေဝ ဘဏ္ဍနာနိ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ ဥပ္ပန္နာနိ စ ဘဏ္ဍနာနိ ဘိယျောဘာဝါယ ဝေပုလ္လာယ သံဝတ္တန္တိ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ။ပေ.။ တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထံဟိ နာမ ပဏ္ဍုကလောဟိတကာ ဘိက္ခူ အတ္တနာ ဘဏ္ဍနကာရကာ ကလဟကာရကာ ဝိဝါဒကာရကာ ဘဿကာရကာ သံဃေ အဓိကရဏကာရကာ, ယေပိ စညေ ဘိက္ခူ ဘဏ္ဍနကာရကာ ကလဟကာရကာ ဝိဝါဒကာရကာ ဘဿကာရကာ သံဃေ အဓိကရဏကာရကာ တေ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧဝံ ဝက္ခန္တိ – ‘မာ ခေါ တုမှေ, အာယသ္မန္တော, ဧသော အဇေသိ။ ဗလဝါဗလဝံ ပဋိမန္တေထ။ တုမှေ တေန ပဏ္ဍိတတရာ စ ဗျတ္တတရာ စ ဗဟုဿုတတရာ စ အလမတ္တတရာ စ။ မာ စဿ ဘာယိတ္ထ။ မယမ္ပိ တုမှာကံ ပက္ခာ ဘဝိဿာမာ’တိ။ တေန အနုပ္ပန္နာနိ စေဝ ဘဏ္ဍနာနိ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ ဥပ္ပန္နာနိ စ ဘဏ္ဍနာနိ ဘိယျောဘာဝါယ ဝေပုလ္လာယ သံဝတ္တန္တီ’’တိ။

၂. အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတသ္မိံ နိဒါနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဘိက္ခုသသံဃံ သန္နိပါတာပေတွာ ဘိက္ခူ ပဋိပုစ္ဆိ – ‘‘သစ္စံ ကိရ, ဘိက္ခဝေ, ပဏ္ဍုကလောဟိတကာ ဘိက္ခူ အတ္တနာ ဘဏ္ဍနကာရကာ ကလဟကာရကာ ဝိဝါဒကာရကာ ဘဿကာရကာ သံဃေ အဓိကရဏကာရကာ, ယေပိ စညေ ဘိက္ခူ ဘဏ္ဍနကာရကာ ကလဟကာရကာ ဝိဝါဒကာရကာ ဘဿကာရကာ သံဃေ အဓိကရဏကာရကာ တေ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧဝံ ဝဒန္တိ – ‘မာ ခေါ တုမှေ, အာယသ္မန္တော, ဧသော အဇေသိ။ ဗလဝါဗလဝံ ပဋိမန္တေထ။ တုမှေ တေန ပဏ္ဍိတတရာ စ ဗျတ္တတရာ စ ဗဟုဿုတတရာ စ အလမတ္တတရာ စ။ မာ စဿ ဘာယိတ္ထ။ မယမ္ပိ တုမှာကံ ပက္ခာ ဘဝိဿာမာ’တိ။ တေန အနုပ္ပန္နာနိ စေဝ ဘဏ္ဍနာနိ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ, ဥပ္ပန္နာနိ စ ဘဏ္ဍနာနိ ဘိယျောဘာဝါယ ဝေပုလ္လာယ သံဝတ္တန္တီ’’တိ? ‘‘သစ္စံ ဘဂဝါ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ – ‘‘အနနုစ္ဆဝိကံ, ဘိက္ခဝေ, တေသံ မောဃပုရိသာနံ အနနုလောမိကံ အပ္ပတိရူပံ အဿာမဏကံ အကပ္ပိယံ အကရဏီယံ။ ကထံဟိ နာမ တေ, ဘိက္ခဝေ, မောဃပုရိသာ အတ္တနာ ဘဏ္ဍနကာရကာ။ပေ.။ သံဃေ အဓိကရဏကာရကာ, ယေပိ စညေ ဘိက္ခူ ဘဏ္ဍနကာရကာ။ပေ.။ သံဃေ အဓိကရဏကာရကာ တေ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧဝံ ဝက္ခန္တိ – ‘မာ ခေါ တုမှေ, အာယသ္မန္တော, ဧသော အဇေသိ။ ဗလဝါဗလဝံ ပဋိမန္တေထ။ တုမှေ တေန ပဏ္ဍိတတရာ စ ဗျတ္တတရာ စ ဗဟုဿုတတရာ စ အလမတ္တတရာ စ။ မာ စဿ ဘာယိတ္ထ။ မယမ္ပိ တုမှာကံ ပက္ခာ ဘဝိဿာမာ’တိ? တေန အနုပ္ပန္နာနိ စေဝ ဘဏ္ဍနာနိ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ, ဥပ္ပန္နာနိ စ ဘဏ္ဍနာနိ ဘိယျောဘာဝါယ ဝေပုလ္လာယ သံဝတ္တန္တိ။ နေတံ, ဘိက္ခဝေ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ ပသန္နာနံ ဝါ ဘိယျောဘာဝါယ။ အထ ခ္ဝေတံ, ဘိက္ခဝေ, အပ္ပသန္နာနဉ္စေဝ အပ္ပသာဒါယ ပသန္နာနဉ္စ ဧကစ္စာနံ အညထတ္တာယာ’’တိ။

အထ ခေါ ဘဂဝါ တေ [ပဏ္ဍုကလောဟိတကေ (သျာ.)] ဘိက္ခူ အနေကပရိယာယေန ဝိဂရဟိတွာ ဒုဗ္ဘရတာယ ဒုပ္ပောသတာယ မဟိစ္ဆတာယ အသန္တုဋ္ဌိတာယ [အသန္တုဋ္ဌတာယ (သျာ.), အသန္တုဋ္ဌိယာ (သီ.)] သင်္ဂဏိကာယ ကောသဇ္ဇဿ အဝဏ္ဏံ ဘာသိတွာ အနေကပရိယာယေန သုဘရတာယ သုပေါသတာယ အပ္ပိစ္ဆဿ သန္တုဋ္ဌဿ သလ္လေခဿ ဓုတဿ ပါသာဒိကဿ အပစယဿ ဝီရိယာရမ္ဘဿ [ဝိရိယာရမ္ဘဿ (သီ.), ဝီရိယာရဗ္ဘဿ (က.)] ဝဏ္ဏံ ဘာသိတွာ ဘိက္ခူနံ တဒနုစ္ဆဝိကံ တဒနုလောမိကံ ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘တေန ဟိ, ဘိက္ခဝေ, သံဃော ပဏ္ဍုကလောဟိတကာနံ ဘိက္ခူနံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ ကရောတု။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ကာတဗ္ဗံ။ ပဌမံ ပဏ္ဍုကလောဟိတကာ ဘိက္ခူ စောဒေတဗ္ဗာ, စောဒေတွာ သာရေတဗ္ဗာ, သာရေတွာ အာပတ္တိံ [အာပတ္တိ (သီ. သျာ.)] အာရောပေတဗ္ဗာ, အာပတ္တိံ အာရောပေတွာ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သံဃော ဉာပေတဗ္ဗော –

၃. ‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော။ ဣမေ ပဏ္ဍုကလောဟိတကာ ဘိက္ခူ အတ္တနာ ဘဏ္ဍနကာရကာ ကလဟကာရကာ ဝိဝါဒကာရကာ ဘဿကာရကာ သံဃေ အဓိကရဏကာရကာ, ယေပိ စညေ ဘိက္ခူ ဘဏ္ဍနကာရကာ ကလဟကာရကာ ဝိဝါဒကာရကာ ဘဿကာရကာ သံဃေ အဓိကရဏကာရကာ တေ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧဝံ ဝဒန္တိ – ‘မာ ခေါ တုမှေ, အာယသ္မန္တော, ဧသော အဇေသိ။ ဗလဝါဗလဝံ ပဋိမန္တေထ။ တုမှေ တေန ပဏ္ဍိတတရာ စ ဗျတ္တတရာ စ ဗဟုဿုတတရာ စ အလမတ္တတရာ စ။ မာ စဿ ဘာယိတ္ထ။ မယမ္ပိ တုမှာကံ ပက္ခာ ဘဝိဿာမာ’တိ။ တေန အနုပ္ပန္နာနိ စေဝ ဘဏ္ဍနာနိ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ, ဥပ္ပန္နာနိ စ ဘဏ္ဍနာနိ ဘိယျောဘာဝါယ ဝေပုလ္လာယ သံဝတ္တန္တိ။ ယဒိ သံဃဿ ပတ္တကလ္လံ, သံဃော ပဏ္ဍုကလောဟိတကာနံ ဘိက္ခူနံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ ကရေယျ။ ဧသာ ဉတ္တိ။

‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော။ ဣမေ ပဏ္ဍုကလောဟိတကာ ဘိက္ခူ အတ္တနာ ဘဏ္ဍနကာရကာ။ပေ.။ သံဃေ အဓိကရဏကာရကာ, ယေပိ စညေ ဘိက္ခူ ဘဏ္ဍနကာရကာ။ပေ.။ သံဃေ အဓိကရဏကာရကာ တေ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧဝံ ဝဒန္တိ – ‘မာ ခေါ တုမှေ, အာယသ္မန္တော, ဧသော အဇေသိ။ ဗလဝါဗလဝံ ပဋိမန္တေထ။ တုမှေ တေန ပဏ္ဍိတတရာ စ ဗျတ္တတရာ စ ဗဟုဿုတတရာ စ အလမတ္တတရာ စ။ မာ စဿ ဘာယိတ္ထ။ မယမ္ပိ တုမှာကံ ပက္ခာ ဘဝိဿာမာ’တိ။ တေန အနုပ္ပန္နာနိ စေဝ ဘဏ္ဍနာနိ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ, ဥပ္ပန္နာနိ စ ဘဏ္ဍနာနိ ဘိယျောဘာဝါယ ဝေပုလ္လာယ သံဝတ္တန္တိ။ သံဃော ပဏ္ဍုကလောဟိတကာနံ ဘိက္ခူနံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ ကရောတိ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ပဏ္ဍုကလောဟိတကာနံ ဘိက္ခူနံ တဇ္ဇနီယဿ ကမ္မဿ ကရဏံ, သော တုဏှဿ; ယဿ နက္ခမတိ, သော ဘာသေယျ။

‘‘ဒုတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ – သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော။ ဣမေ ပဏ္ဍုကလောဟိတကာ ဘိက္ခူ အတ္တနာ ဘဏ္ဍနကာရကာ။ပေ.။ သံဃေ အဓိကရဏကာရကာ, ယေပိ စညေ ဘိက္ခူ ဘဏ္ဍနကာရကာ။ပေ.။ သံဃေ အဓိကရဏကာရကာ တေ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧဝံ ဝဒန္တိ – ‘မာ ခေါ တုမှေ , အာယသ္မန္တော, ဧသော အဇေသိ။ ဗလဝါဗလဝံ ပဋိမန္တေထ။ တုမှေ တေန ပဏ္ဍိတတရာ စ ဗျတ္တတရာ စ ဗဟုဿုတတရာ စ အလမတ္တတရာ စ။ မာ စဿ ဘာယိတ္ထ။ မယမ္ပိ တုမှာကံ ပက္ခာ ဘဝိဿာမာ’တိ။ တေန အနုပ္ပန္နာနိ စေဝ ဘဏ္ဍနာနိ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ, ဥပ္ပန္နာနိ စ ဘဏ္ဍနာနိ ဘိယျောဘာဝါယ ဝေပုလ္လာယ သံဝတ္တန္တိ။ သံဃော ပဏ္ဍုကလောဟိတကာနံ ဘိက္ခူနံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ ကရောတိ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ပဏ္ဍုကလောဟိတကာနံ ဘိက္ခူနံ တဇ္ဇနီယဿ ကမ္မဿ ကရဏံ, သော တုဏှဿ; ယဿ နက္ခမတိ, သော ဘာသေယျ။

‘‘တတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ – သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော ။ ဣမေ ပဏ္ဍုကလောဟိတကာ ဘိက္ခူ အတ္တနာ ဘဏ္ဍနကာရကာ။ပေ.။ သံဃေ အဓိကရဏကာရကာ, ယေပိ စညေ ဘိက္ခူ ဘဏ္ဍနကာရကာ။ပေ.။ သံဃေ အဓိကရဏကာရကာ တေ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧဝံ ဝဒန္တိ – ‘မာ ခေါ တုမှေ, အာယသ္မန္တော, ဧသော အဇေသိ။ ဗလဝါဗလဝံ ပဋိမန္တေထ။ တုမှေ တေန ပဏ္ဍိတတရာ စ ဗျတ္တတရာ စ ဗဟုဿုတတရာ စ အလမတ္တတရာ စ။ မာ စဿ ဘာယိတ္ထ။ မယမ္ပိ တုမှာကံ ပက္ခာ ဘဝိဿာမာ’တိ။ တေန အနုပ္ပန္နာနိ စေဝ ဘဏ္ဍနာနိ ဥပ္ပဇ္ဇန္တိ, ဥပ္ပန္နာနိ စ ဘဏ္ဍနာနိ ဘိယျောဘာဝါယ ဝေပုလ္လာယ သံဝတ္တန္တိ။ သံဃော ပဏ္ဍုကလောဟိတကာနံ ဘိက္ခူနံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ ကရောတိ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ပဏ္ဍုကလောဟိတကာနံ ဘိက္ခူနံ တဇ္ဇနီယဿ ကမ္မဿ ကရဏံ, သော တုဏှဿ; ယဿ နက္ခမတိ, သော ဘာသေယျ။

‘‘ကတံ သံဃေန ပဏ္ဍုကလောဟိတကာနံ ဘိက္ခူနံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ။ ခမတိ သံဃဿ, တသ္မာ တုဏှီ, ဧဝမေတံ ဓါရယာမီ’’တိ။

အဓမ္မကမ္မဒွါဒသကံ

၄. ‘‘တီဟိ , ဘိက္ခဝေ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ အဓမ္မကမ္မဉ္စ [အဓမ္မကမ္မဉ္စေဝ (သျာ.)] ဟောတိ, အဝိနယကမ္မဉ္စ, ဒုဝူပသန္တဉ္စ။ အသမ္မုခါ ကတံ ဟောတိ, အပ္ပဋိပုစ္ဆာ ကတံ ဟောတိ, အပ္ပဋိညာယ ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ အဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ, အဝိနယကမ္မဉ္စ, ဒုဝူပသန္တဉ္စ။

‘‘အပရေဟိပိ, ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ အဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ, အဝိနယကမ္မဉ္စ, ဒုဝူပသန္တဉ္စ။ အနာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ, အဒေသနာဂါမိနိယာ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ, ဒေသိတာယ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ အဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ, အဝိနယကမ္မဉ္စ, ဒုဝူပသန္တဉ္စ။

‘‘အပရေဟိပိ , ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ အဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ, အဝိနယကမ္မဉ္စ, ဒုဝူပသန္တဉ္စ။ အစောဒေတွာ ကတံ ဟောတိ, အသာရေတွာ ကတံ ဟောတိ, အာပတ္တိံ အနာရောပေတွာ ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ အဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ, အဝိနယကမ္မဉ္စ, ဒုဝူပသန္တဉ္စ။

‘‘အပရေဟိပိ, ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ အဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ, အဝိနယကမ္မဉ္စ, ဒုဝူပသန္တဉ္စ။ အသမ္မုခါ ကတံ ဟောတိ, အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ အဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ, အဝိနယကမ္မဉ္စ, ဒုဝူပသန္တဉ္စ။

‘‘အပရေဟိပိ, ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ အဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ, အဝိနယကမ္မဉ္စ, ဒုဝူပသန္တဉ္စ။ အပ္ပဋိပုစ္ဆာ ကတံ ဟောတိ, အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ အဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ, အဝိနယကမ္မဉ္စ, ဒုဝူပသန္တဉ္စ။

‘‘အပရေဟိပိ, ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ အဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ, အဝိနယကမ္မဉ္စ, ဒုဝူပသန္တဉ္စ။ အပ္ပဋိညာယ ကတံ ဟောတိ, အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ အဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ, အဝိနယကမ္မဉ္စ, ဒုဝူပသန္တဉ္စ။

‘‘အပရေဟိပိ , ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ အဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ, အဝိနယကမ္မဉ္စ, ဒုဝူပသန္တဉ္စ။ အနာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ, အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ အဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ, အဝိနယကမ္မဉ္စ, ဒုဝူပသန္တဉ္စ။

‘‘အပရေဟိပိ, ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ အဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ, အဝိနယကမ္မဉ္စ, ဒုဝူပသန္တဉ္စ။ အဒေသနာဂါမိနိယာ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ, အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ အဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ, အဝိနယကမ္မဉ္စ, ဒုဝူပသန္တဉ္စ။

‘‘အပရေဟိပိ , ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ အဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ, အဝိနယကမ္မဉ္စ, ဒုဝူပသန္တဉ္စ။ ဒေသိတာယ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ, အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ အဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ, အဝိနယကမ္မဉ္စ, ဒုဝူပသန္တဉ္စ။

‘‘အပရေဟိပိ, ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ အဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ, အဝိနယကမ္မဉ္စ, ဒုဝူပသန္တဉ္စ။ အစောဒေတွာ ကတံ ဟောတိ, အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ အဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ, အဝိနယကမ္မဉ္စ, ဒုဝူပသန္တဉ္စ။

‘‘အပရေဟိပိ, ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ အဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ, အဝိနယကမ္မဉ္စ, ဒုဝူပသန္တဉ္စ။ အသာရေတွာ ကတံ ဟောတိ, အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ အဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ, အဝိနယကမ္မဉ္စ, ဒုဝူပသန္တဉ္စ။

‘‘အပရေဟိပိ, ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ အဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ, အဝိနယကမ္မဉ္စ, ဒုဝူပသန္တဉ္စ။ အာပတ္တိံ အနာရောပေတွာ ကတံ ဟောတိ, အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ , တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ အဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ, အဝိနယကမ္မဉ္စ, ဒုဝူပသန္တဉ္စ။

အဓမ္မကမ္မဒွါဒသကံ နိဋ္ဌိတံ။

ဓမ္မကမ္မဒွါဒသကံ

၅. ‘‘တီဟိ, ဘိက္ခဝေ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ ဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ, ဝိနယကမ္မဉ္စ, သုဝူပသန္တဉ္စ။ သမ္မုခါ ကတံ ဟောတိ, ပဋိပုစ္ဆာ ကတံ ဟောတိ, ပဋိညာယ ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ ဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ, ဝိနယကမ္မဉ္စ, သုဝူပသန္တဉ္စ။

‘‘အပရေဟိပိ, ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ ဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ, ဝိနယကမ္မဉ္စ, သုဝူပသန္တဉ္စ။ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ, ဒေသနာဂါမိနိယာ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ , အဒေသိတာယ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ ဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ, ဝိနယကမ္မဉ္စ, သုဝူပသန္တဉ္စ။

‘‘အပရေဟိပိ, ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ ဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ, ဝိနယကမ္မဉ္စ, သုဝူပသန္တဉ္စ။ စောဒေတွာ ကတံ ဟောတိ, သာရေတွာ ကတံ ဟောတိ, အာပတ္တိံ အာရောပေတွာ ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ ဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ, ဝိနယကမ္မဉ္စ, သုဝူပသန္တဉ္စ။

‘‘အပရေဟိပိ, ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ ဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ, ဝိနယကမ္မဉ္စ, သုဝူပသန္တဉ္စ။ သမ္မုခါ ကတံ ဟောတိ, ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ ဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ, ဝိနယကမ္မဉ္စ, သုဝူပသန္တဉ္စ။

‘‘အပရေဟိပိ, ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ ဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ, ဝိနယကမ္မဉ္စ, သုဝူပသန္တဉ္စ။ ပဋိပုစ္ဆာ ကတံ ဟောတိ, ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ ဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ, ဝိနယကမ္မဉ္စ, သုဝူပသန္တဉ္စ။

‘‘အပရေဟိပိ , ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ ဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ, ဝိနယကမ္မဉ္စ, သုဝူပသန္တဉ္စ။ ပဋိညာယ ကတံ ဟောတိ, ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ ဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ, ဝိနယကမ္မဉ္စ, သုဝူပသန္တဉ္စ။

‘‘အပရေဟိပိ, ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ ဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ, ဝိနယကမ္မဉ္စ, သုဝူပသန္တဉ္စ။ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ, ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ ဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ, ဝိနယကမ္မဉ္စ, သုဝူပသန္တဉ္စ။

‘‘အပရေဟိပိ, ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ ဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ, ဝိနယကမ္မဉ္စ, သုဝူပသန္တဉ္စ။ ဒေသနာဂါမိနိယာ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ, ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ ဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ, ဝိနယကမ္မဉ္စ, သုဝူပသန္တဉ္စ။

‘‘အပရေဟိပိ, ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ ဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ, ဝိနယကမ္မဉ္စ, သုဝူပသန္တဉ္စ။ အဒေသိတာယ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ, ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ ဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ, ဝိနယကမ္မဉ္စ, သုဝူပသန္တဉ္စ။

‘‘အပရေဟိပိ, ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ ဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ, ဝိနယကမ္မဉ္စ, သုဝူပသန္တဉ္စ။ စောဒေတွာ ကတံ ဟောတိ, ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ ဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ, ဝိနယကမ္မဉ္စ, သုဝူပသန္တဉ္စ။

‘‘အပရေဟိပိ, ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ ဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ, ဝိနယကမ္မဉ္စ, သုဝူပသန္တဉ္စ။ သာရေတွာ ကတံ ဟောတိ, ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ ဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ, ဝိနယကမ္မဉ္စ, သုဝူပသန္တဉ္စ။

‘‘အပရေဟိပိ, ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ ဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ, ဝိနယကမ္မဉ္စ, သုဝူပသန္တဉ္စ။ အာပတ္တိံ အာရောပေတွာ ကတံ ဟောတိ, ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ ဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ, ဝိနယကမ္မဉ္စ, သုဝူပသန္တဉ္စ။

ဓမ္မကမ္မဒွါဒသကံ နိဋ္ဌိတံ။

အာကင်္ခမာနဆက္ကံ

၆. [ပရိ. ၃၂၃] ‘‘တီဟိ, ဘိက္ခဝေ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော, အာကင်္ခမာနော သံဃော, တဇ္ဇနီယကမ္မံ ကရေယျ။ ဘဏ္ဍနကာရကော ဟောတိ ကလဟကာရကော ဝိဝါဒကာရကော ဘဿကာရကော သံဃေ အဓိကရဏကာရကော; ဗာလော ဟောတိ အဗျတ္တော အာပတ္တိဗဟုလော အနပဒါနော; ဂိဟိသံသဋ္ဌော ဝိဟရတိ အနနုလောမိကေဟိ ဂိဟိသံသဂ္ဂေဟိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော , အာကင်္ခမာနော သံဃော, တဇ္ဇနီယကမ္မံ ကရေယျ။

‘‘အပရေဟိပိ, ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော, အာကင်္ခမာနော သံဃော, တဇ္ဇနီယကမ္မံ ကရေယျ။ အဓိသီလေ သီလဝိပန္နော ဟောတိ, အဇ္ဈာစာရေ အာစာရဝိပန္နော ဟောတိ, အတိဒိဋ္ဌိယာ ဒိဋ္ဌိဝိပန္နော ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော, အာကင်္ခမာနော သံဃော, တဇ္ဇနီယကမ္မံ ကရေယျ။

‘‘အပရေဟိပိ, ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော, အာကင်္ခမာနော သံဃော, တဇ္ဇနီယကမ္မံ ကရေယျ။ ဗုဒ္ဓဿ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ, ဓမ္မဿ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ, သံဃဿ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော, အာကင်္ခမာနော သံဃော, တဇ္ဇနီယကမ္မံ ကရေယျ။

‘‘တိဏ္ဏံ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခူနံ, အာကင်္ခမာနော သံဃော, တဇ္ဇနီယကမ္မံ ကရေယျ။ ဧကော ဘဏ္ဍနကာရကော ဟောတိ ကလဟကာရကော ဝိဝါဒကာရကော ဘဿကာရကော သံဃေ အဓိကရဏကာရကော; ဧကော ဗာလော ဟောတိ အဗျတ္တော အာပတ္တိဗဟုလော အနပဒါနော; ဧကော ဂိဟိသံသဋ္ဌော ဝိဟရတိ အနနုလောမိကေဟိ ဂိဟိသံသဂ္ဂေဟိ – ဣမေသံ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, တိဏ္ဏံ ဘိက္ခူနံ, အာကင်္ခမာနော သံဃော, တဇ္ဇနီယကမ္မံ ကရေယျ။

‘‘အပရေသမ္ပိ , ဘိက္ခဝေ, တိဏ္ဏံ ဘိက္ခူနံ, အာကင်္ခမာနော သံဃော, တဇ္ဇနီယကမ္မံ ကရေယျ။ ဧကော အဓိသီလေ သီလဝိပန္နော ဟောတိ, ဧကော အဇ္ဈာစာရေ အာစာရဝိပန္နော ဟောတိ, ဧကော အတိဒိဋ္ဌိယာ ဒိဋ္ဌိဝိပန္နော ဟောတိ – ဣမေသံ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, တိဏ္ဏံ ဘိက္ခူနံ, အာကင်္ခမာနော သံဃော, တဇ္ဇနီယကမ္မံ ကရေယျ။

‘‘အပရေသမ္ပိ, ဘိက္ခဝေ, တိဏ္ဏံ ဘိက္ခူနံ, အာကင်္ခမာနော သံဃော, တဇ္ဇနီယကမ္မံ ကရေယျ ။ ဧကော ဗုဒ္ဓဿ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ, ဧကော ဓမ္မဿ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ, ဧကော သံဃဿ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ – ဣမေသံ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, တိဏ္ဏံ ဘိက္ခူနံ, အာကင်္ခမာနော သံဃော, တဇ္ဇနီယကမ္မံ ကရေယျ။

အာကင်္ခမာနဆက္ကံ နိဋ္ဌိတံ။

အဋ္ဌာရသဝတ္တံ

၇. ‘‘တဇ္ဇနီယကမ္မကတေန , ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနာ သမ္မာ ဝတ္တိတဗ္ဗံ။ တတြာယံ သမ္မာဝတ္တနာ – န ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗံ, န နိဿယော ဒါတဗ္ဗော, န သာမဏေရော ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗော, န ဘိက္ခုနောဝါဒကသမ္မုတိ [သမ္မတိ (သျာ.)] သာဒိတဗ္ဗာ, သမ္မတေနပိ ဘိက္ခုနိယော န ဩဝဒိတဗ္ဗာ။ ယာယ အာပတ္တိယာ သံဃေန တဇ္ဇနီယကမ္မံ ကတံ ဟောတိ သာ အာပတ္တိ န အာပဇ္ဇိတဗ္ဗာ, အညာ ဝါ တာဒိသိကာ, တတော ဝါ ပါပိဋ္ဌတရာ; ကမ္မံ န ဂရဟိတဗ္ဗံ, ကမ္မိကာ န ဂရဟိတဗ္ဗာ။ န ပကတတ္တဿ ဘိက္ခုနော ဥပေါသထော ဌပေတဗ္ဗော, န ပဝါရဏာ ဌပေတဗ္ဗာ, န သဝစနီယံ ကာတဗ္ဗံ, န အနုဝါဒေါ ပဋ္ဌပေတဗ္ဗော, န ဩကာသော ကာရေတဗ္ဗော, န စောဒေတဗ္ဗော, န သာရေတဗ္ဗော, န ဘိက္ခူဟိ [န ဘိက္ခူ ဘိက္ခူဟိ (သျာ.)] သမ္ပယောဇေတဗ္ဗ’’န္တိ။

တဇ္ဇနီယကမ္မေ အဋ္ဌာရသဝတ္တံ နိဋ္ဌိတံ။

နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗအဋ္ဌာရသကံ

၈. အထ ခေါ သံဃော ပဏ္ဍုကလောဟိတကာနံ ဘိက္ခူနံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ အကာသိ ။ တေ သံဃေန တဇ္ဇနီယကမ္မကတာ သမ္မာ ဝတ္တန္တိ, လောမံ ပါတေန္တိ , နေတ္ထာရံ ဝတ္တန္တိ, ဘိက္ခူ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧဝံ ဝဒန္တိ – ‘‘မယံ, အာဝုသော, သံဃေန တဇ္ဇနီယကမ္မကတာ သမ္မာ ဝတ္တာမ, လောမံ ပါတေမ, နေတ္ထာရံ ဝတ္တာမ, ကထံ နု ခေါ အမှေဟိ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗ’’န္တိ? ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ပေ.။။ ‘‘တေန ဟိ, ဘိက္ခဝေ, သံဃော ပဏ္ဍုကလောဟိတကာနံ ဘိက္ခူနံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတု။

ပဉ္စဟိ, ဘိက္ခဝေ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော တဇ္ဇနီယကမ္မံ နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။ ဥပသမ္ပာဒေတိ, နိဿယံ ဒေတိ, သာမဏေရံ ဥပဋ္ဌာပေတိ, ဘိက္ခုနောဝါဒကသမ္မုတိံ သာဒိယတိ, သမ္မတောပိ ဘိက္ခုနိယော ဩဝဒတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော တဇ္ဇနီယကမ္မံ နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။

[ပရိ. ၄၂၀] ‘‘အပရေဟိပိ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော တဇ္ဇနီယကမ္မံ နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။ ယာယ အာပတ္တိယာ သံဃေန တဇ္ဇနီယကမ္မံ ကတံ ဟောတိ တံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ, အညံ ဝါ တာဒိသိကံ, တတော ဝါ ပါပိဋ္ဌတရံ; ကမ္မံ ဂရဟတိ, ကမ္မိကေ ဂရဟတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော တဇ္ဇနီယကမ္မံ နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။

‘‘အဋ္ဌဟိ , ဘိက္ခဝေ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော တဇ္ဇနီယကမ္မံ နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။ ပကတတ္တဿ ဘိက္ခုနော ဥပေါသထံ ဌပေတိ, ပဝါရဏံ ဌပေတိ, သဝစနီယံ ကရောတိ, အနုဝါဒံ ပဋ္ဌပေတိ, ဩကာသံ ကာရေတိ, စောဒေတိ, သာရေတိ, ဘိက္ခူဟိ သမ္ပယောဇေတိ [ဘိက္ခူ ဘိက္ခူဟိ သမ္ပယောဇေတိ (သျာ.)] – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, အဋ္ဌဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော တဇ္ဇနီယကမ္မံ နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။

နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗအဋ္ဌာရသကံ နိဋ္ဌိတံ။

ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗအဋ္ဌာရသကံ

၉. ‘‘ပဉ္စဟိ, ဘိက္ခဝေ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော တဇ္ဇနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။ န ဥပသမ္ပာဒေတိ, န နိဿယံ ဒေတိ, န သာမဏေရံ ဥပဋ္ဌာပေတိ, န ဘိက္ခုနောဝါဒကသမ္မုတိံ သာဒိယတိ, သမ္မတောပိ ဘိက္ခုနိယော န ဩဝဒတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော တဇ္ဇနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။

‘‘အပရေဟိပိ , ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော တဇ္ဇနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။ ယာယ အာပတ္တိယာ သံဃေန တဇ္ဇနီယကမ္မံ ကတံ ဟောတိ တံ အာပတ္တိံ န အာပဇ္ဇတိ, အညံ ဝါ တာဒိသိကံ, တတော ဝါ ပါပိဋ္ဌတရံ; ကမ္မံ န ဂရဟတိ, ကမ္မိကေ န ဂရဟတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော တဇ္ဇနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။

‘‘အဋ္ဌဟိ, ဘိက္ခဝေ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော တဇ္ဇနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။

န ပကတတ္တဿ ဘိက္ခုနော ဥပေါသထံ ဌပေတိ, န ပဝါရဏံ ဌပေတိ, န သဝစနီယံ ကရောတိ, န အနုဝါဒံ ပဋ္ဌပေတိ, န ဩကာသံ ကာရေတိ, န စောဒေတိ, န သာရေတိ, န ဘိက္ခူဟိ သမ္ပယောဇေတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, အဋ္ဌဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော , တဇ္ဇနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။

ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗအဋ္ဌာရသကံ နိဋ္ဌိတံ။

၁၀. ‘‘ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။ တေဟိ, ဘိက္ခဝေ, ပဏ္ဍုကလောဟိတကေဟိ ဘိက္ခူဟိ သသံဃံ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧကံသံ ဥတ္တရာသင်္ဂံ ကရိတွာ ဝုဍ္ဎာနံ ဘိက္ခူနံ ပါဒေ ဝန္ဒိတွာ ဥက္ကုဋိကံ နိသီဒိတွာ အဉ္ဇလိံ ပဂ္ဂဟေတွာ ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘မယံ, ဘန္တေ, သံဃေန တဇ္ဇနီယကမ္မကတာ သမ္မာ ဝတ္တာမ, လောမံ ပါတေမ, နေတ္ထာရံ ဝတ္တာမ, တဇ္ဇနီယဿ ကမ္မဿ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓိံ ယာစာမာ’တိ။ ဒုတိယမ္ပိ ယာစိတဗ္ဗာ။ တတိယမ္ပိ ယာစိတဗ္ဗာ။ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သံဃော ဉာပေတဗ္ဗော –

‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော။ ဣမေ ပဏ္ဍုကလောဟိတကာ ဘိက္ခူ သံဃေန တဇ္ဇနီယကမ္မကတာ သမ္မာ ဝတ္တန္တိ, လောမံ ပါတေန္တိ, နေတ္ထာရံ ဝတ္တန္တိ , တဇ္ဇနီယဿ ကမ္မဿ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓိံ ယာစန္တိ။ ယဒိ သံဃဿ ပတ္တကလ္လံ, သံဃော ပဏ္ဍုကလောဟိတကာနံ ဘိက္ခူနံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေယျ။ ဧသာ ဉတ္တိ။

‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော။ ဣမေ ပဏ္ဍုကလောဟိတကာ ဘိက္ခူ သံဃေန တဇ္ဇနီယကမ္မကတာ သမ္မာ ဝတ္တန္တိ, လောမံ ပါတေန္တိ, နေတ္ထာရံ ဝတ္တန္တိ, တဇ္ဇနီယဿ ကမ္မဿ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓိံ ယာစန္တိ။ သံဃော ပဏ္ဍုကလောဟိတကာနံ ဘိက္ခူနံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတိ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ပဏ္ဍုကလောဟိတကာနံ ဘိက္ခူနံ တဇ္ဇနီယဿ ကမ္မဿ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓိ, သော တုဏှဿ; ယဿ နက္ခမတိ, သော ဘာသေယျ။

‘‘ဒုတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ – သုဏာတု မေ , ဘန္တေ, သံဃော။ ဣမေ ပဏ္ဍုကလောဟိတကာ ဘိက္ခူ သံဃေန တဇ္ဇနီယကမ္မကတာ သမ္မာ ဝတ္တန္တိ, လောမံ ပါတေန္တိ, နေတ္ထာရံ ဝတ္တန္တိ, တဇ္ဇနီယဿ ကမ္မဿ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓိံ ယာစန္တိ။ သံဃော ပဏ္ဍုကလောဟိတကာနံ ဘိက္ခူနံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတိ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ပဏ္ဍုကလောဟိတကာနံ ဘိက္ခူနံ တဇ္ဇနီယဿ ကမ္မဿ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓိ, သော တုဏှဿ; ယဿ နက္ခမတိ, သော ဘာသေယျ။

‘‘တတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ – သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော။ ဣမေ ပဏ္ဍုကလောဟိတကာ ဘိက္ခူ သံဃေန တဇ္ဇနီယကမ္မကတာ သမ္မာ ဝတ္တန္တိ, လောမံ ပါတေန္တိ, နေတ္ထာရံ ဝတ္တန္တိ, တဇ္ဇနီယဿ ကမ္မဿ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓိံ ယာစန္တိ။ သံဃော ပဏ္ဍုကလောဟိတကာနံ ဘိက္ခူနံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတိ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ပဏ္ဍုကလောဟိတကာနံ ဘိက္ခူနံ တဇ္ဇနီယဿ ကမ္မဿ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓိ, သော တုဏှဿ; ယဿ နက္ခမတိ, သော ဘာသေယျ။

‘‘ပဋိပ္ပဿဒ္ဓံ သံဃေန ပဏ္ဍုကလောဟိတကာနံ ဘိက္ခူနံ တဇ္ဇနီယကမ္မံ။ ခမတိ သံဃဿ,

တသ္မာ တုဏှီ, ဧဝမေတံ ဓါရယာမီ’’တိ။

တဇ္ဇနီယကမ္မံ နိဋ္ဌိတံ ပဌမံ။

၂. နိယဿကမ္မံ

၁၁. တေန ခေါ ပန သမယေန အာယသ္မာ သေယျသကော ဗာလော ဟောတိ အဗျတ္တော အာပတ္တိဗဟုလော အနပဒါနော; ဂိဟိသံသဋ္ဌော ဝိဟရတိ အနနုလောမိကေဟိ ဂိဟိသံသဂ္ဂေဟိ; အပိဿု ဘိက္ခူ ပကတာ [ပကတတ္တာ (သီ. သျာ.)] ပရိဝါသံ ဒေန္တာ မူလာယ ပဋိကဿန္တာ မာနတ္တံ ဒေန္တာ အဗ္ဘေန္တာ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ။ပေ.။ တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထံဟိ နာမ အာယသ္မာ သေယျသကော ဗာလော ဘဝိဿတိ အဗျတ္တော အာပတ္တိဗဟုလော အနပဒါနော; ဂိဟိသံသဋ္ဌော ဝိဟရိဿတိ အနနုလောမိကေဟိ ဂိဟိသံသဂ္ဂေဟိ ; အပိဿု ဘိက္ခူ ပကတာ ပရိဝါသံ ဒေန္တာ မူလာယ ပဋိကဿန္တာ မာနတ္တံ ဒေန္တာ အဗ္ဘေန္တာ’’တိ။ အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။

အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတသ္မိံ နိဒါနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဘိက္ခုသသံဃံ သန္နိပါတာပေတွာ ဘိက္ခူ ပဋိပုစ္ဆိ – ‘‘သစ္စံ ကိရ, ဘိက္ခဝေ, သေယျသကော ဘိက္ခု ဗာလော အဗျတ္တော အာပတ္တိဗဟုလော အနပဒါနော; ဂိဟိသံသဋ္ဌော ဝိဟရတိ အနနုလောမိကေဟိ ဂိဟိသံသဂ္ဂေဟိ; အပိဿု ဘိက္ခူ ပကတာ ပရိဝါသံ ဒေန္တာ မူလာယ ပဋိကဿန္တာ မာနတ္တံ ဒေန္တာ အဗ္ဘေန္တာ’’တိ? ‘‘သစ္စံ ဘဂဝါ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ – ‘‘အနနုစ္ဆဝိကံ, ဘိက္ခဝေ, တဿ မောဃပုရိသဿ အနနုလောမိကံ အပ္ပတိရူပံ အဿာမဏကံ အကပ္ပိယံ အကရဏီယံ။ ကထံဟိ နာမ သော, ဘိက္ခဝေ, မောဃပုရိသော ဗာလော ဘဝိဿတိ အဗျတ္တော အာပတ္တိဗဟုလော အနပဒါနော; ဂိဟိသံသဋ္ဌော ဝိဟရိဿတိ အနနုလောမိကေဟိ ဂိဟိသံသဂ္ဂေဟိ; အပိဿု ဘိက္ခူ ပကတာ ပရိဝါသံ ဒေန္တာ မူလာယ ပဋိကဿန္တာ မာနတ္တံ ဒေန္တာ အဗ္ဘေန္တာ။ နေတံ, ဘိက္ခဝေ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ။ပေ.။ ဝိဂရဟိတွာ။ပေ.။ ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘တေန ဟိ, ဘိက္ခဝေ, သံဃော သေယျသကဿ ဘိက္ခုနော နိယဿကမ္မံ [နိယသကမ္မံ (က.)] ကရောတု – နိဿာယ တေ ဝတ္ထဗ္ဗန္တိ။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ကာတဗ္ဗံ။ ပဌမံ သေယျသကော ဘိက္ခု စောဒေတဗ္ဗော, စောဒေတွာ သာရေတဗ္ဗော, သာရေတွာ အာပတ္တိံ အာရောပေတဗ္ဗော [အာပတ္တိ အာရောပေတဗ္ဗာ (သီ. သျာ.)], အာပတ္တိံ အာရောပေတွာ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သံဃော ဉာပေတဗ္ဗော –

၁၂. ‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော။ အယံ သေယျသကော ဘိက္ခု ဗာလော အဗျတ္တော အာပတ္တိဗဟုလော အနပဒါနော; ဂိဟိသံသဋ္ဌော ဝိဟရတိ အနနုလောမိကေဟိ ဂိဟိသံသဂ္ဂေဟိ; အပိဿု ဘိက္ခူ ပကတာ ပရိဝါသံ ဒေန္တာ မူလာယ ပဋိကဿန္တာ မာနတ္တံ ဒေန္တာ အဗ္ဘေန္တာ။ ယဒိ သံဃဿ ပတ္တကလ္လံ, သံဃော သေယျသကဿ ဘိက္ခုနော နိယဿကမ္မံ ကရေယျ – နိဿာယ တေ ဝတ္ထဗ္ဗန္တိ။ ဧသာ ဉတ္တိ။

‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော။ အယံ သေယျသကော ဘိက္ခု ဗာလော အဗျတ္တော အာပတ္တိဗဟုလော အနပဒါနော; ဂိဟိသံသဋ္ဌော ဝိဟရတိ အနနုလောမိကေဟိ ဂိဟိသံသဂ္ဂေဟိ; အပိဿု ဘိက္ခူ ပကတာ ပရိဝါသံ ဒေန္တာ မူလာယ ပဋိကဿန္တာ မာနတ္တံ ဒေန္တာ အဗ္ဘေန္တာ။ သံဃော သေယျသကဿ ဘိက္ခုနော နိယဿကမ္မံ ကရောတိ – နိဿာယ တေ ဝတ္ထဗ္ဗန္တိ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ သေယျသကဿ ဘိက္ခုနော နိယဿဿ ကမ္မဿ ကရဏံ – နိဿာယ တေ ဝတ္ထဗ္ဗန္တိ, သော တုဏှဿ; ယဿ နက္ခမတိ, သော ဘာသေယျ။

‘‘ဒုတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ။ပေ.။ တတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ – သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော။ အယံ သေယျသကော ဘိက္ခု ဗာလော အဗျတ္တော အာပတ္တိဗဟုလော အနပဒါနော; ဂိဟိသံသဋ္ဌော ဝိဟရတိ အနနုလောမိကေဟိ ဂိဟိသံသဂ္ဂေဟိ; အပိဿု ဘိက္ခူ ပကတာ ပရိဝါသံ ဒေန္တာ မူလာယ ပဋိကဿန္တာ မာနတ္တံ ဒေန္တာ အဗ္ဘေန္တာ။ သံဃော သေယျသကဿ ဘိက္ခုနော နိယဿကမ္မံ ကရောတိ – နိဿာယ တေ ဝတ္ထဗ္ဗန္တိ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ သေယျသကဿ ဘိက္ခုနော နိယဿဿ ကမ္မဿ ကရဏံ – နိဿာယ တေ ဝတ္ထဗ္ဗန္တိ, သော တုဏှဿ; ယဿ နက္ခမတိ, သော ဘာသေယျ။

‘‘ကတံ သံဃေန သေယျသကဿ ဘိက္ခုနော နိယဿကမ္မံ – နိဿာယ တေ ဝတ္ထဗ္ဗန္တိ။ ခမတိ သံဃဿ, တသ္မာ တုဏှီ, ဧဝမေတံ ဓါရယာမီ’’တိ။

အဓမ္မကမ္မဒွါဒသကံ

၁၃. ‘‘တီဟိ, ဘိက္ခဝေ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ နိယဿကမ္မံ အဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ, အဝိနယကမ္မဉ္စ, ဒုဝူပသန္တဉ္စ။ အသမ္မုခါ ကတံ ဟောတိ, အပ္ပဋိပုစ္ဆာ ကတံ ဟောတိ, အပ္ပဋိညာယ ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ နိယဿကမ္မံ အဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ, အဝိနယကမ္မဉ္စ, ဒုဝူပသန္တဉ္စ။

‘‘အပရေဟိပိ, ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ နိယဿကမ္မံ အဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ, အဝိနယကမ္မဉ္စ, ဒုဝူပသန္တဉ္စ။ အနာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ, အဒေသနာဂါမိနိယာ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ, ဒေသိတာယ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ နိယဿကမ္မံ အဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ, အဝိနယကမ္မဉ္စ, ဒုဝူပသန္တဉ္စ။

‘‘အပရေဟိပိ, ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ နိယဿကမ္မံ အဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ, အဝိနယကမ္မဉ္စ, ဒုဝူပသန္တဉ္စ။ အစောဒေတွာ ကတံ ဟောတိ, အသာရေတွာ ကတံ ဟောတိ, အာပတ္တိံ အနာရောပေတွာ ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ နိယဿကမ္မံ အဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ, အဝိနယကမ္မဉ္စ, ဒုဝူပသန္တဉ္စ။

‘‘အပရေဟိပိ, ဘိက္ခဝေ။ပေ.။ အသမ္မုခါ ကတံ ဟောတိ, အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ။ပေ.။။

‘‘အပရေဟိပိ , ဘိက္ခဝေ။ပေ.။ အပ္ပဋိပုစ္ဆာ ကတံ ဟောတိ, အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ။ပေ.။။

‘‘အပရေဟိပိ, ဘိက္ခဝေ။ပေ.။ အပ္ပဋိညာယ ကတံ ဟောတိ, အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ။ပေ.။။

‘‘အပရေဟိပိ, ဘိက္ခဝေ။ပေ.။ အနာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ, အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ။ပေ.။ ။

‘‘အပရေဟိပိ, ဘိက္ခဝေ။ပေ.။ အဒေသနာဂါမိနိယာ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ, အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ။ပေ.။။

‘‘အပရေဟိပိ, ဘိက္ခဝေ။ပေ.။ ဒေသိတာယ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ, အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ။ပေ.။။

‘‘အပရေဟိပိ, ဘိက္ခဝေ။ပေ.။ အစောဒေတွာ ကတံ ဟောတိ, အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ။ပေ.။။

‘‘အပရေဟိပိ, ဘိက္ခဝေ။ပေ.။ အသာရေတွာ ကတံ ဟောတိ, အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ။ပေ.။ ။

‘‘အပရေဟိပိ, ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ နိယဿကမ္မံ အဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ, အဝိနယကမ္မဉ္စ, ဒုဝူပသန္တဉ္စ။ အာပတ္တိံ အနာရောပေတွာ ကတံ ဟောတိ, အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ နိယဿကမ္မံ အဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ, အဝိနယကမ္မဉ္စ, ဒုဝူပသန္တဉ္စ။

အဓမ္မကမ္မဒွါဒသကံ နိဋ္ဌိတံ။

ဓမ္မကမ္မဒွါဒသကံ

၁၄. ‘‘တီဟိ, ဘိက္ခဝေ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ နိယဿကမ္မံ ဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ, ဝိနယကမ္မဉ္စ, သုဝူပသန္တဉ္စ။ သမ္မုခါ ကတံ ဟောတိ, ပဋိပုစ္ဆာ ကတံ ဟောတိ, ပဋိညာယ ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ နိယဿကမ္မံ ဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ, ဝိနယကမ္မဉ္စ, သုဝူပသန္တဉ္စ။

‘‘အပရေဟိပိ , ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ နိယဿကမ္မံ ဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ, ဝိနယကမ္မဉ္စ, သုဝူပသန္တဉ္စ။ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ, ဒေသနာဂါမိနိယာ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ, အဒေသိတာယ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ နိယဿကမ္မံ ဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ, ဝိနယကမ္မဉ္စ, သုဝူပသန္တဉ္စ။

‘‘အပရေဟိပိ, ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ နိယဿကမ္မံ ဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ, ဝိနယကမ္မဉ္စ, သုဝူပသန္တဉ္စ။ စောဒေတွာ ကတံ ဟောတိ, သာရေတွာ ကတံ ဟောတိ, အာပတ္တိံ အာရောပေတွာ ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ နိယဿကမ္မံ ဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ, ဝိနယကမ္မဉ္စ, သုဝူပသန္တဉ္စ။

‘‘အပရေဟိပိ, ဘိက္ခဝေ။ပေ.။ သမ္မုခါ ကတံ ဟောတိ, ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ။ပေ.။။

‘‘အပရေဟိပိ, ဘိက္ခဝေ။ပေ.။ ပဋိပုစ္ဆာ ကတံ ဟောတိ, ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ။ပေ.။။

‘‘အပရေဟိပိ, ဘိက္ခဝေ။ပေ.။ ပဋိညာယ ကတံ ဟောတိ, ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ။ပေ.။။

‘‘အပရေဟိပိ , ဘိက္ခဝေ။ပေ.။ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ, ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ။ပေ.။ ။

‘‘အပရေဟိပိ, ဘိက္ခဝေ။ပေ.။ ဒေသနာဂါမိနိယာ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ, ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ။ပေ.။။

‘‘အပရေဟိပိ, ဘိက္ခဝေ။ပေ.။ အဒေသိတာယ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ, ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ။ပေ.။။

‘‘အပရေဟိပိ, ဘိက္ခဝေ။ပေ.။ စောဒေတွာ ကတံ ဟောတိ, ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ။ပေ.။။

‘‘အပရေဟိပိ, ဘိက္ခဝေ။ပေ.။ သာရေတွာ ကတံ ဟောတိ, ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ။ပေ.။ ။

‘‘အပရေဟိပိ , ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ နိယဿကမ္မံ ဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ, ဝိနယကမ္မဉ္စ, သုဝူပသန္တဉ္စ။ အာပတ္တိံ အာရောပေတွာ ကတံ ဟောတိ, ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ နိယဿကမ္မံ ဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ, ဝိနယကမ္မဉ္စ, သုဝူပသန္တဉ္စ။

ဓမ္မကမ္မဒွါဒသကံ နိဋ္ဌိတံ။

အာကင်္ခမာနဆက္ကံ

၁၅. [ပရိ. ၃၂၃] ‘‘တီဟိ, ဘိက္ခဝေ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော, အာကင်္ခမာနော သံဃော, နိယဿကမ္မံ ကရေယျ။ ဘဏ္ဍနကာရကော ဟောတိ ကလဟကာရကော ဝိဝါဒကာရကော ဘဿကာရကော သံဃေ အဓိကရဏကာရကော; ဗာလော ဟောတိ အဗျတ္တော အာပတ္တိဗဟုလော အနပဒါနော; ဂိဟိသံသဋ္ဌော ဝိဟရတိ အနနုလောမိကေဟိ ဂိဟိသံသဂ္ဂေဟိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော, အာကင်္ခမာနော သံဃော, နိယဿကမ္မံ ကရေယျ။

‘‘အပရေဟိပိ, ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော, အာကင်္ခမာနော သံဃော, နိယဿကမ္မံ ကရေယျ။ အဓိသီလေ သီလဝိပန္နော ဟောတိ, အဇ္ဈာစာရေ အာစာရဝိပန္နော ဟောတိ, အတိဒိဋ္ဌိယာ ဒိဋ္ဌိဝိပန္နော ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော, အာကင်္ခမာနော သံဃော, နိယဿကမ္မံ ကရေယျ။

‘‘အပရေဟိပိ, ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော, အာကင်္ခမာနော သံဃော, နိယဿကမ္မံ ကရေယျ။ ဗုဒ္ဓဿ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ, ဓမ္မဿ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ, သံဃဿ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော, အာကင်္ခမာနော သံဃော, နိယဿကမ္မံ ကရေယျ။

‘‘တိဏ္ဏံ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခူနံ, အာကင်္ခမာနော သံဃော, နိယဿကမ္မံ ကရေယျ။ ဧကော ဘဏ္ဍနကာရကော ဟောတိ ကလဟကာရကော ဝိဝါဒကာရကော ဘဿကာရကော သံဃေ အဓိကရဏကာရကော; ဧကော ဗာလော ဟောတိ, အဗျတ္တော အာပတ္တိဗဟုလော အနပဒါနော; ဧကော ဂိဟိသံသဋ္ဌော ဝိဟရတိ အနနုလောမိကေဟိ ဂိဟိသံသဂ္ဂေဟိ – ဣမေသံ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, တိဏ္ဏံ ဘိက္ခူနံ, အာကင်္ခမာနော သံဃော, နိယဿကမ္မံ ကရေယျ။

‘‘အပရေသမ္ပိ, ဘိက္ခဝေ, တိဏ္ဏံ ဘိက္ခူနံ, အာကင်္ခမာနော သံဃော, နိယဿကမ္မံ ကရေယျ။ ဧကော အဓိသီလေ သီလဝိပန္နော ဟောတိ, ဧကော အဇ္ဈာစာရေ အာစာရဝိပန္နော ဟောတိ, ဧကော အတိဒိဋ္ဌိယာ ဒိဋ္ဌိဝိပန္နော ဟောတိ – ဣမေသံ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, တိဏ္ဏံ ဘိက္ခူနံ, အာကင်္ခမာနော သံဃော, နိယဿကမ္မံ ကရေယျ။

‘‘အပရေသမ္ပိ, ဘိက္ခဝေ, တိဏ္ဏံ ဘိက္ခူနံ, အာကင်္ခမာနော သံဃော, နိယဿကမ္မံ ကရေယျ။ ဧကော ဗုဒ္ဓဿ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ, ဧကော ဓမ္မဿ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ, ဧကော သံဃဿ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ – ဣမေသံ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, တိဏ္ဏံ ဘိက္ခူနံ, အာကင်္ခမာနော သံဃော, နိယဿကမ္မံ ကရေယျ။

အာကင်္ခမာနဆက္ကံ နိဋ္ဌိတံ။

အဋ္ဌာရသဝတ္တံ

၁၆. ‘‘နိယဿကမ္မကတေန , ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနာ သမ္မာ ဝတ္တိတဗ္ဗံ။ တတြာယံ သမ္မာဝတ္တနာ – န ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗံ, န နိဿယော ဒါတဗ္ဗော, န သာမဏေရော ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗော, န ဘိက္ခုနောဝါဒကသမ္မုတိ သာဒိတဗ္ဗာ, သမ္မတေနပိ ဘိက္ခုနိယော န ဩဝဒိတဗ္ဗာ။ ယာယ အာပတ္တိယာ သံဃေန နိယဿကမ္မံ ကတံ ဟောတိ သာ အာပတ္တိ န အာပဇ္ဇိတဗ္ဗာ, အညာ ဝါ တာဒိသိကာ, တတော ဝါ ပါပိဋ္ဌတရာ; ကမ္မံ န ဂရဟိတဗ္ဗံ, ကမ္မိကာ န ဂရဟိတဗ္ဗာ။ န ပကတတ္တဿ ဘိက္ခုနော ဥပေါသထော ဌပေတဗ္ဗော, န ပဝါရဏာ ဌပေတဗ္ဗာ, န သဝစနီယံ ကာတဗ္ဗံ, န အနုဝါဒေါ ပဋ္ဌပေတဗ္ဗော, န ဩကာသော ကာရာပေတဗ္ဗော, န စောဒေတဗ္ဗော, န သာရေတဗ္ဗော, န ဘိက္ခူဟိ သမ္ပယောဇေတဗ္ဗ’’န္တိ။

နိယဿကမ္မေ အဋ္ဌာရသဝတ္တံ နိဋ္ဌိတံ။

၁၇. အထ ခေါ သံဃော သေယျသကဿ ဘိက္ခုနော နိယဿကမ္မံ အကာသိ – နိဿာယ တေ ဝတ္ထဗ္ဗန္တိ။ သော သံဃေန နိယဿကမ္မကတော ကလျာဏမိတ္တေ သေဝမာနော ဘဇမာနော ပယိရုပါသမာနော ဥဒ္ဒိသာပေန္တော ပရိပုစ္ဆန္တော ဗဟုဿုတော ဟောတိ, အာဂတာဂမော ဓမ္မဓရော ဝိနယဓရော မာတိကာဓရော ပဏ္ဍိတော ဝိယတ္တော မေဓါဝီ လဇ္ဇီ ကုက္ကုစ္စကော သိက္ခာကာမော။ သမ္မာ ဝတ္တတိ, လောမံ ပါတေတိ, နေတ္ထာရံ ဝတ္တတိ, ဘိက္ခူ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧဝံ ဝဒေတိ – ‘‘အဟံ, အာဝုသော, သံဃေန နိယဿကမ္မကတော သမ္မာ ဝတ္တာမိ, လောမံ ပါတေမိ, နေတ္ထာရံ ဝတ္တာမိ။ ကထံ နု ခေါ မယာ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗ’’န္တိ? ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ပေ.။။ ‘‘တေန ဟိ, ဘိက္ခဝေ, သံဃော သေယျသကဿ ဘိက္ခုနော နိယဿကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတု။

နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗအဋ္ဌာရသကံ

၁၈. ‘‘ပဉ္စဟိ, ဘိက္ခဝေ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော နိယဿကမ္မံ နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။ ဥပသမ္ပာဒေတိ, နိဿယံ ဒေတိ, သာမဏေရံ ဥပဋ္ဌာပေတိ, ဘိက္ခုနောဝါဒကသမ္မုတိံ သာဒိယတိ, သမ္မတောပိ ဘိက္ခုနိယော ဩဝဒတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော နိယဿကမ္မံ နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။

[ပရိ. ၄၂၀] ‘‘အပရေဟိပိ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော နိယဿကမ္မံ နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။ ယာယ အာပတ္တိယာ သံဃေန နိယဿကမ္မံ ကတံ ဟောတိ တံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ, အညံ ဝါ တာဒိသိကံ, တတော ဝါ ပါပိဋ္ဌတရံ; ကမ္မံ ဂရဟတိ, ကမ္မိကေ ဂရဟတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော နိယဿကမ္မံ နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။

‘‘အဋ္ဌဟိ, ဘိက္ခဝေ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော နိယဿကမ္မံ နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။ ပကတတ္တဿ ဘိက္ခုနော ဥပေါသထံ ဌပေတိ, ပဝါရဏံ ဌပေတိ, သဝစနီယံ ကရောတိ, အနုဝါဒံ ပဋ္ဌပေတိ , ဩကာသံ ကာရေတိ, စောဒေတိ, သာရေတိ, ဘိက္ခူဟိ သမ္ပယောဇေတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, အဋ္ဌဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော နိယဿကမ္မံ နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။

နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗအဋ္ဌာရသကံ နိဋ္ဌိတံ။

ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗအဋ္ဌာရသကံ

၁၉. ‘‘ပဉ္စဟိ , ဘိက္ခဝေ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော နိယဿကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ ။ န ဥပသမ္ပာဒေတိ, န နိဿယံ ဒေတိ, န သာမဏေရံ ဥပဋ္ဌာပေတိ, န ဘိက္ခုနောဝါဒကသမ္မုတိံ သာဒိယတိ, သမ္မတောပိ ဘိက္ခုနိယော န ဩဝဒတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော နိယဿကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။

‘‘အပရေဟိပိ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော နိယဿကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။ ယာယ အာပတ္တိယာ သံဃေန နိယဿကမ္မံ ကတံ ဟောတိ တံ အာပတ္တိံ န အာပဇ္ဇတိ, အညံ ဝါ တာဒိသိကံ, တတော ဝါ ပါပိဋ္ဌတရံ; ကမ္မံ န ဂရဟတိ, ကမ္မိကေ န ဂရဟတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော နိယဿကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။

‘‘အဋ္ဌဟိ, ဘိက္ခဝေ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော နိယဿကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။

န ပကတတ္တဿ ဘိက္ခုနော ဥပေါသထံ ဌပေတိ, န ပဝါရဏံ ဌပေတိ, န သဝစနီယံ ကရောတိ, န အနုဝါဒံ ပဋ္ဌပေတိ, န ဩကာသံ ကာရေတိ, န စောဒေတိ, န သာရေတိ, န ဘိက္ခူဟိ သမ္ပယောဇေတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, အဋ္ဌဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော နိယဿကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။

ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗအဋ္ဌာရသကံ နိဋ္ဌိတံ။

၂၀. ‘‘ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။ တေန, ဘိက္ခဝေ, သေယျသကေန ဘိက္ခုနာ သသံဃံ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧကံသံ ဥတ္တရာသင်္ဂံ ကရိတွာ ဝုဍ္ဎာနံ ဘိက္ခူနံ ပါဒေ ဝန္ဒိတွာ ဥက္ကုဋိကံ နိသီဒိတွာ အဉ္ဇလိံ ပဂ္ဂဟေတွာ ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘အဟံ, ဘန္တေ, သံဃေန နိယဿကမ္မကတော သမ္မာ ဝတ္တာမိ, လောမံ ပါတေမိ, နေတ္ထာရံ ဝတ္တာမိ, နိယဿဿ ကမ္မဿ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓိံ ယာစာမီ’တိ။ ဒုတိယမ္ပိ ယာစိတဗ္ဗာ။ တတိယမ္ပိ ယာစိတဗ္ဗာ ။ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သံဃော ဉာပေတဗ္ဗော –

‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော။ အယံ သေယျသကော ဘိက္ခု သံဃေန နိယဿကမ္မကတော သမ္မာ ဝတ္တတိ, လောမံ ပါတေတိ, နေတ္ထာရံ ဝတ္တတိ, နိယဿဿ ကမ္မဿ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓိံ ယာစတိ။ ယဒိ သံဃဿ ပတ္တကလ္လံ, သံဃော သေယျသကဿ ဘိက္ခုနော နိယဿကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေယျ။ ဧသာ ဉတ္တိ။

‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော။ အယံ သေယျသကော ဘိက္ခု သံဃေန နိယဿကမ္မကတော သမ္မာ ဝတ္တတိ, လောမံ ပါတေတိ, နေတ္ထာရံ ဝတ္တတိ, နိယဿဿ ကမ္မဿ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓိံ ယာစတိ။ သံဃော သေယျသကဿ ဘိက္ခုနော နိယဿကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတိ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ သေယျသကဿ ဘိက္ခုနော နိယဿဿ ကမ္မဿ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓိ, သော တုဏှဿ; ယဿ နက္ခမတိ, သော ဘာသေယျ။

‘‘ဒုတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ – သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော။ အယံ သေယျသကော ဘိက္ခု သံဃေန နိယဿကမ္မကတော သမ္မာ ဝတ္တတိ, လောမံ ပါတေတိ, နေတ္ထာရံ ဝတ္တတိ, နိယဿဿ ကမ္မဿ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓိံ ယာစတိ။ သံဃော သေယျသကဿ ဘိက္ခုနော နိယဿကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတိ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ သေယျသကဿ ဘိက္ခုနော နိယဿဿ ကမ္မဿ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓိ, သော တုဏှဿ; ယဿ နက္ခမတိ, သော ဘာသေယျ။

‘‘တတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ – သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော။ အယံ သေယျသကော ဘိက္ခု သံဃေန နိယဿကမ္မကတော သမ္မာ ဝတ္တတိ, လောမံ ပါတေတိ, နေတ္ထာရံ ဝတ္တတိ, နိယဿဿ ကမ္မဿ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓိံ ယာစတိ။ သံဃော သေယျသကဿ ဘိက္ခုနော နိယဿကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတိ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ သေယျသကဿ ဘိက္ခုနော နိယဿဿ ကမ္မဿ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓိ, သော တုဏှဿ; ယဿ နက္ခမတိ, သော ဘာသေယျ။

‘‘ပဋိပ္ပဿဒ္ဓံ သံဃေန သေယျသကဿ ဘိက္ခုနော နိယဿကမ္မံ။ ခမတိ သံဃဿ, တသ္မာ တုဏှီ, ဧဝမေတံ ဓါရယာမီ’’တိ။

နိယဿကမ္မံ နိဋ္ဌိတံ ဒုတိယံ။

၃. ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ

၂၁. [ဣဒံ ဝတ္ထု ပါရာ. ၄၃၁ အာဒယော] တေန ခေါ ပန သမယေန အဿဇိပုနဗ္ဗသုကာ နာမ [နာမ ဘိက္ခူ (က.)] ကီဋာဂိရိသ္မိံ အာဝါသိကာ ဟောန္တိ အလဇ္ဇိနော ပါပဘိက္ခူ။ တေ [စူဠဝ. ၂၉၂ အာဒယော] ဧဝရူပံ အနာစာရံ အာစရန္တိ – မာလာဝစ္ဆံ ရောပေန္တိပိ ရောပါပေန္တိပိ, သိဉ္စန္တိပိ သိဉ္စာပေန္တိပိ, ဩစိနန္တိပိ ဩစိနာပေန္တိပိ, ဂန္ထေန္တိပိ ဂန္ထာပေန္တိပိ , ဧကတောဝဏ္ဋိကမာလံ ကရောန္တိပိ ကာရာပေန္တိပိ, ဥဘတောဝဏ္ဋိကမာလံ ကရောန္တိပိ ကာရာပေန္တိပိ, မဉ္ဇရိကံ ကရောန္တိပိ ကာရာပေန္တိပိ, ဝိဓူတိကံ [ဝိဓုတိကံ (သျာ.)] ကရောန္တိပိ ကာရာပေန္တိပိ, ဝဋံသကံ ကရောန္တိပိ ကာရာပေန္တိပိ, အာဝေဠံ ကရောန္တိပိ ကာရာပေန္တိပိ, ဥရစ္ဆဒံ ကရောန္တိပိ ကာရာပေန္တိပိ။ တေ ကုလိတ္ထီနံ ကုလဓီတာနံ ကုလကုမာရီနံ ကုလသုဏှာနံ ကုလဒါသီနံ ဧကတောဝဏ္ဋိကမာလံ ဟရန္တိပိ ဟရာပေန္တိပိ, ဥဘတောဝဏ္ဋိကမာလံ ဟရန္တိပိ ဟရာပေန္တိပိ, မဉ္ဇရိကံ ဟရန္တိပိ ဟရာပေန္တိပိ, ဝိဓူတိကံ ဟရန္တိပိ ဟရာပေန္တိပိ, ဝဋံသကံ ဟရန္တိပိ ဟရာပေန္တိပိ, အာဝေဠံ ဟရန္တိပိ ဟရာပေန္တိပိ, ဥရစ္ဆဒံ ဟရန္တိပိ ဟရာပေန္တိပိ။ တေ ကုလိတ္ထီဟိ ကုလဓီတာဟိ ကုလကုမာရီဟိ ကုလသုဏှာဟိ ကုလဒါသီဟိ သဒ္ဓိံ ဧကဘာဇနေပိ ဘုဉ္ဇန္တိ, ဧကထာလကေပိ ပိဝန္တိ, ဧကာသနေပိ နိသီဒန္တိ, ဧကမဉ္စေပိ တုဝဋ္ဋေန္တိ, ဧကတ္ထရဏာပိ တုဝဋ္ဋေန္တိ, ဧကပါဝုရဏာပိ တုဝဋ္ဋေန္တိ, ဧကတ္ထရဏပါဝုရဏာပိ တုဝဋ္ဋေန္တိ, ဝိကာလေပိ ဘုဉ္ဇန္တိ, မဇ္ဇမ္ပိ ပိဝန္တိ, မာလာဂန္ဓဝိလေပနမ္ပိ ဓါရေန္တိ, နစ္စန္တိပိ, ဂါယန္တိပိ, ဝါဒေန္တိပိ, လာသေန္တိပိ; နစ္စန္တိယာပိ နစ္စန္တိ, နစ္စန္တိယာပိ ဂါယန္တိ, နစ္စန္တိယာပိ ဝါဒေန္တိ, နစ္စန္တိယာပိ လာသေန္တိ; ဂါယန္တိယာပိ နစ္စန္တိ, ဂါယန္တိယာပိ ဂါယန္တိ, ဂါယန္တိယာပိ ဝါဒေန္တိ, ဂါယန္တိယာပိ လာသေန္တိ; ဝါဒေန္တိယာပိ နစ္စန္တိ, ဝါဒေန္တိယာပိ ဂါယန္တိ, ဝါဒေန္တိယာပိ ဝါဒေန္တိ, ဝါဒေန္တိယာပိ လာသေန္တိ; လာသေန္တိယာပိ နစ္စန္တိ, လာသေန္တိယာပိ ဂါယန္တိ, လာသေန္တိယာပိ ဝါဒေန္တိ, လာသေန္တိယာပိ လာသေန္တိ; အဋ္ဌပဒေပိ ကီဠန္တိ, ဒသပဒေပိ ကီဠန္တိ, အာကာသေပိ ကီဠန္တိ, ပရိဟာရပထေပိ ကီဠန္တိ, သန္တိကာယပိ ကီဠန္တိ, ခလိကာယပိ ကီဠန္တိ, ဃဋိကာယပိ ကီဠန္တိ, သလာကဟတ္ထေနပိ ကီဠန္တိ, အက္ခေနပိ ကီဠန္တိ, ပင်္ဂစီရေနပိ ကီဠန္တိ, ဝင်္ကကေနပိ ကီဠန္တိ, မောက္ခစိကာယပိ ကီဠန္တိ, စိင်္ဂုလကေနပိ ကီဠန္တိ, ပတ္တာဠှကေနပိ ကီဠန္တိ, ရထကေနပိ ကီဠန္တိ, ဓနုကေနပိ ကီဠန္တိ, အက္ခရိကာယပိ ကီဠန္တိ, မနေသိကာယပိ ကီဠန္တိ, ယထာဝဇ္ဇေနပိ ကီဠန္တိ; ဟတ္ထိသ္မိမ္ပိ သိက္ခန္တိ, အဿသ္မိမ္ပိ သိက္ခန္တိ, ရထသ္မိမ္ပိ သိက္ခန္တိ, ဓနုသ္မိမ္ပိ သိက္ခန္တိ, ထရုသ္မိမ္ပိ သိက္ခန္တိ; ဟတ္ထိဿပိ ပုရတော ဓါဝန္တိ, အဿဿပိ ပုရတော ဓါဝန္တိ, ရထဿပိ ပုရတော [ပုရတော ဓါဝန္တိ (သျာ.)] ဓါဝန္တိပိ အာဓါဝန္တိပိ; ဥဿေဠေန္တိပိ, အပ္ဖောဋေန္တိပိ , နိဗ္ဗုဇ္ဈန္တိပိ, မုဋ္ဌီဟိပိ ယုဇ္ဈန္တိ; ရင်္ဂမဇ္ဈေပိ သံဃာဋိံ ပတ္ထရိတွာ နစ္စကိံ [နစ္စန္တိံ (သီ. သျာ.)] ဧဝံ ဝဒန္တိ – ‘‘ဣဓ, ဘဂိနိ, နစ္စဿူ’’တိ; နလာဋိကမ္ပိ ဒေန္တိ; ဝိဝိဓမ္ပိ အနာစာရံ အာစရန္တိ။

၂၂. တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ကာသီသု ဝဿံဝုဋ္ဌော [ဝဿံဝုတ္ထော (သီ. သျာ.)] သာဝတ္ထိံ ဂစ္ဆန္တော ဘဂဝန္တံ ဒဿနာယ ယေန ကီဋာဂိရိ တဒဝသရိ။ အထ ခေါ သော ဘိက္ခု ပုဗ္ဗဏှသမယံ နိဝါသေတွာ ပတ္တစီဝရမာဒါယ ကီဋာဂိရိံ ပိဏ္ဍာယ ပါဝိသိ ပါသာဒိကေန အဘိက္ကန္တေန ပဋိက္ကန္တေန အာလောကိတေန ဝိလောကိတေန သမိဉ္ဇိတေန [သမ္မိဉ္ဇိတေန (သီ. သျာ. ကံ.)] ပသာရိတေန, ဩက္ခိတ္တစက္ခု ဣရိယာပထသမ္ပန္နော။ မနုဿာ တံ ဘိက္ခုံ ပဿိတွာ ဧဝမာဟံသု – ‘‘က္ဝာယံ အဗလဗလော ဝိယ မန္ဒမန္ဒော ဝိယ ဘာကုဋိကဘာကုဋိကော ဝိယ? ကော ဣမဿ ဥပဂတဿ ပိဏ္ဍကမ္ပိ ဒဿတိ? အမှာကံ ပန အယျာ အဿဇိပုနဗ္ဗသုကာ သဏှာ သခိလာ သုခသမ္ဘာသာ မိဟိတပုဗ္ဗင်္ဂမာ ဧဟိသွာဂတဝါဒိနော အဗ္ဘာကုဋိကာ ဥတ္တာနမုခါ ပုဗ္ဗဘာသိနော။ တေသံ ခေါ နာမ ပိဏ္ဍော ဒါတဗ္ဗော’’တိ။

အဒ္ဒသာ ခေါ အညတရော ဥပါသကော တံ ဘိက္ခုံ ကီဋာဂိရိသ္မိံ ပိဏ္ဍာယ စရန္တံ; ဒိသွာန ယေန သော ဘိက္ခု တေနုပသင်္ကမိ, ဥပသင်္ကမိတွာ တံ ဘိက္ခုံ အဘိဝါဒေတွာ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အပိ, ဘန္တေ, ပိဏ္ဍော လဗ္ဘတီ’’တိ? ‘‘န ခေါ, အာဝုသော, ပိဏ္ဍော လဗ္ဘတီ’’တိ။ ‘‘ဧဟိ, ဘန္တေ, ဃရံ ဂမိဿာမာ’’တိ။ အထ ခေါ သော ဥပါသကော တံ ဘိက္ခုံ ဃရံ နေတွာ ဘောဇေတွာ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ကဟံ, ဘန္တေ, အယျော ဂမိဿတီ’’တိ? ‘‘သာဝတ္ထိံ ခေါ အဟံ, အာဝုသော, ဂမိဿာမိ ဘဂဝန္တံ ဒဿနာယာ’’တိ။ ‘‘တေန ဟိ, ဘန္တေ, မမ ဝစနေန ဘဂဝတော ပါဒေ သိရသာ ဝန္ဒ, ဧဝဉ္စ ဝဒေဟိ – ‘ဒုဋ္ဌော, ဘန္တေ, ကီဋာဂိရိသ္မိံ အာဝါသော။ အဿဇိပုနဗ္ဗသုကာ နာမ ကီဋာဂိရိသ္မိံ အာဝါသိကာ အလဇ္ဇိနော ပါပဘိက္ခူ။ တေ ဧဝရူပံ အနာစာရံ အာစရန္တိ – မာလာဝစ္ဆံ ရောပေန္တိပိ ရောပါပေန္တိပိ, သိဉ္စန္တိပိ သိဉ္စာပေန္တိပိ, ဩစိနန္တိပိ, ဩစိနာပေန္တိပိ, ဂန္ထေန္တိပိ ဂန္ထာပေန္တိပိ, ဧကတောဝဏ္ဋိကမာလံ ကရောန္တိပိ ကာရာပေန္တိပိ, ဥဘတောဝဏ္ဋိကမာလံ ကရောန္တိပိ ကာရာပေန္တိပိ, မဉ္ဇရိကံ ကရောန္တိပိ ကာရာပေန္တိပိ, ဝိဓူတိကံ ကရောန္တိပိ ကာရာပေန္တိပိ, ဝဋံသကံ ကရောန္တိပိ ကာရာပေန္တိပိ, အာဝေဠံ ကရောန္တိပိ ကာရာပေန္တိပိ, ဥရစ္ဆဒံ ကရောန္တိပိ ကာရာပေန္တိပိ။ တေ ကုလိတ္ထီနံ ကုလဓီတာနံ ကုလကုမာရီနံ ကုလသုဏှာနံ ကုလဒါသီနံ ဧကတောဝဏ္ဋိကမာလံ ဟရန္တိပိ ဟရာပေန္တိပိ, ဥဘတောဝဏ္ဋိကမာလံ ဟရန္တိပိ ဟရာပေန္တိပိ, မဉ္ဇရိကံ ဟရန္တိပိ ဟရာပေန္တိပိ, ဝိဓူတိကံ ဟရန္တိပိ ဟရာပေန္တိပိ, ဝဋံသကံ ဟရန္တိပိ ဟရာပေန္တိပိ, အာဝေဠံ ဟရန္တိပိ ဟရာပေန္တိပိ, ဥရစ္ဆဒံ ဟရန္တိပိ ဟရာပေန္တိပိ။ တေ ကုလိတ္ထီဟိ ကုလဓီတာဟိ ကုလကုမာရီဟိ ကုလသုဏှာဟိ ကုလဒါသီဟိ သဒ္ဓိံ ဧကဘာဇနေပိ ဘုဉ္ဇန္တိ, ဧကထာလကေပိ ပိဝန္တိ, ဧကာသနေပိ နိသီဒန္တိ, ဧကမဉ္စေပိ တုဝဋ္ဋေန္တိ, ဧကတ္ထရဏာပိ တုဝဋ္ဋေန္တိ, ဧကပါဝုရဏာပိ တုဝဋ္ဋေန္တိ, ဧကတ္ထရဏပါဝုရဏာပိ တုဝဋ္ဋေန္တိ, ဝိကာလေပိ ဘုဉ္ဇန္တိ, မဇ္ဇမ္ပိ ပိဝန္တိ, မာလာဂန္ဓဝိလေပနမ္ပိ ဓါရေန္တိ, နစ္စန္တိပိ, ဂါယန္တိပိ, ဝါဒေန္တိပိ, လာသေန္တိပိ; နစ္စန္တိယာပိ နစ္စန္တိ, နစ္စန္တိယာပိ ဂါယန္တိ, နစ္စန္တိယာပိ ဝါဒေန္တိ, နစ္စန္တိယာပိ လာသေန္တိ။ပေ.။ (စက္ကံ ကာတဗ္ဗံ)။ လာသေန္တိယာပိ နစ္စန္တိ, လာသေန္တိယာပိ ဂါယန္တိ, လာသေန္တိယာပိ ဝါဒေန္တိ, လာသေန္တိယာပိ လာသေန္တိ; အဋ္ဌပဒေပိ ကီဠန္တိ, ဒသပဒေပိ ကီဠန္တိ, အာကာသေပိ ကီဠန္တိ, ပရိဟာရပထေပိ ကီဠန္တိ, သန္တိကာယပိ ကီဠန္တိ, ခလိကာယပိ ကီဠန္တိ, ဃဋိကာယပိ ကီဠန္တိ, သလာကဟတ္ထေနပိ ကီဠန္တိ, အက္ခေနပိ ကီဠန္တိ, ပင်္ဂစီရေနပိ ကီဠန္တိ, ဝင်္ကကေနပိ ကီဠန္တိ, မောက္ခစိကာယပိ ကီဠန္တိ, စိင်္ဂုလကေနပိ ကီဠန္တိ, ပတ္တာဠှကေနပိ ကီဠန္တိ, ရထကေနပိ ကီဠန္တိ, ဓနုကေနပိ ကီဠန္တိ, အက္ခရိကာယပိ ကီဠန္တိ, မနေသိကာယပိ ကီဠန္တိ, ယထာဝဇ္ဇေနပိ ကီဠန္တိ; ဟတ္ထိသ္မိမ္ပိ သိက္ခန္တိ, အဿသ္မိမ္ပိ သိက္ခန္တိ, ရထသ္မိမ္ပိ သိက္ခန္တိ, ဓနုသ္မိမ္ပိ သိက္ခန္တိ, ထရုသ္မိမ္ပိ သိက္ခန္တိ; ဟတ္ထိဿပိ ပုရတော ဓါဝန္တိ, အဿဿပိ ပုရတော ဓါဝန္တိ, ရထဿပိ ပုရတော ဓါဝန္တိပိ အာဓါဝန္တိပိ; ဥဿေဠေန္တိပိ, အပ္ဖောဋေန္တိပိ, နိဗ္ဗုဇ္ဈန္တိပိ, မုဋ္ဌီဟိပိ ယုဇ္ဈန္တိ; ရင်္ဂမဇ္ဈေပိ သံဃာဋိံ ပတ္ထရိတွာ နစ္စကိံ ဧဝံ ဝဒန္တိ – ‘ဣဓ, ဘဂိနိ, နစ္စဿူ’တိ; နလာဋိကမ္ပိ ဒေန္တိ; ဝိဝိဓမ္ပိ အနာစာရံ အာစရန္တိ။ ယေပိ တေ, ဘန္တေ, မနုဿာ ပုဗ္ဗေ သဒ္ဓါ အဟေသုံ ပသန္နာ တေပိ ဧတရဟိ အဿဒ္ဓါ အပ္ပသန္နာ။ ယာနိပိ တာနိ သံဃဿ ပုဗ္ဗေ ဒါနပထာနိ တာနိပိ ဧတရဟိ ဥပစ္ဆိန္နာနိ။ ရိဉ္စန္တိ ပေသလာ ဘိက္ခူ , နိဝသန္တိ ပါပဘိက္ခူ။ သာဓု, ဘန္တေ, ဘဂဝါ ကီဋာဂိရိံ ဘိက္ခူ ပဟိဏေယျ, ယထာယံ ကီဋာဂိရိသ္မိံ အာဝါသော သဏ္ဌဟေယျာ’’တိ။

‘‘ဧဝမာဝုသော’’တိ ခေါ သော ဘိက္ခု တဿ ဥပါသကဿ ပဋိဿုဏိတွာ ဥဋ္ဌာယာသနာ ယေန သာဝတ္ထိ တေန ပက္ကာမိ။ အနုပုဗ္ဗေန ယေန သာဝတ္ထိ ဇေတဝနံ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမော ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ, ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ အာစိဏ္ဏံ ခေါ ပနေတံ ဗုဒ္ဓါနံ ဘဂဝန္တာနံ အာဂန္တုကေဟိ ဘိက္ခူဟိ သဒ္ဓိံ ပဋိသမ္မောဒိတုံ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ တံ ဘိက္ခုံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ကစ္စိ, ဘိက္ခု, ခမနီယံ, ကစ္စိ ယာပနီယံ, ကစ္စိသိ အပ္ပကိလမထေန အဒ္ဓါနံ အာဂတော, ကုတော စ တွံ ဘိက္ခု အာဂစ္ဆသီ’’တိ? ‘‘ခမနီယံ, ဘဂဝါ, ယာပနီယံ ဘဂဝါ; အပ္ပကိလမထေန စ အဟံ, ဘန္တေ, အဒ္ဓါနံ အာဂတော။ ဣဓါဟံ, ဘန္တေ, ကာသီသု ဝဿံဝုဋ္ဌော သာဝတ္ထိံ အာဂစ္ဆန္တော ဘဂဝန္တံ ဒဿနာယ ယေန ကီဋာဂိရိ တဒဝသရိံ။ အထ ခွါဟံ, ဘန္တေ, ပုဗ္ဗဏှသမယံ နိဝါသေတွာ ပတ္တစီဝရမာဒါယ ကီဋာဂိရိံ ပိဏ္ဍာယ ပါဝိသိံ။ အဒ္ဒသာ ခေါ မံ, ဘန္တေ, အညတရော ဥပါသကော ကီဋာဂိရိသ္မိံ ပိဏ္ဍာယ စရန္တံ ; ဒိသွာန ယေနာဟံ တေနုပသင်္ကမိ, ဥပသင်္ကမိတွာ မံ အဘိဝါဒေတွာ ဧတဒဝေါစ – ‘အပိ, ဘန္တေ, ပိဏ္ဍော လဗ္ဘတီ’တိ။ ‘န ခေါ, အာဝုသော, ပိဏ္ဍော လဗ္ဘတီ’တိ။ ‘ဧဟိ, ဘန္တေ, ဃရံ ဂမိဿာမာ’တိ။ အထ ခေါ, ဘန္တေ, သော ဥပါသကော မံ ဃရံ နေတွာ ဘောဇေတွာ ဧတဒဝေါစ – ‘ကဟံ, ဘန္တေ, အယျော ဂမိဿတီ’တိ? ‘သာဝတ္ထိံ ခေါ အဟံ, အာဝုသော, ဂမိဿာမိ ဘဂဝန္တံ ဒဿနာယာ’တိ ။ ‘တေန ဟိ, ဘန္တေ, မမ ဝစနေန ဘဂဝတော ပါဒေ သိရသာ ဝန္ဒ, ဧဝဉ္စ ဝဒေဟိ – ဒုဋ္ဌော, ဘန္တေ, ကီဋာဂိရိသ္မိံ အာဝါသော။ အဿဇိပုနဗ္ဗသုကာ နာမ ကီဋာဂိရိသ္မိံ အာဝါသိကာ အလဇ္ဇိနော ပါပဘိက္ခူ ။ တေ ဧဝရူပံ အနာစာရံ အာစရန္တိ – မာလာဝစ္ဆံ ရောပေန္တိပိ ရောပါပေန္တိပိ။ပေ.။ ဝိဝိဓမ္ပိ အနာစာရံ အာစရန္တိ။ ယေပိ တေ, ဘန္တေ, မနုဿာ ပုဗ္ဗေ သဒ္ဓါ အဟေသုံ ပသန္နာ တေပိ ဧတရဟိ အဿဒ္ဓါ အပ္ပသန္နာ။ ယာနိပိ တာနိ သံဃဿ ပုဗ္ဗေ ဒါနပထာနိ တာနိပိ ဧတရဟိ ဥပစ္ဆိန္နာနိ။ ရိဉ္စန္တိ ပေသလာ ဘိက္ခူ, နိဝသန္တိ ပါပဘိက္ခူ။ သာဓု, ဘန္တေ, ဘဂဝါ ကီဋာဂိရိံ ဘိက္ခူ ပဟိဏေယျ, ယထာယံ ကီဋာဂိရိသ္မိံ အာဝါသော သဏ္ဌဟေယျာ’တိ။ တတော အဟံ ဘဂဝါ အာဂစ္ဆာမီ’’တိ။

၂၃. အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတသ္မိံ နိဒါနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဘိက္ခုသသံဃံ သန္နိပါတာပေတွာ ဘိက္ခူ ပဋိပုစ္ဆိ – ‘‘သစ္စံ ကိရ, ဘိက္ခဝေ, အဿဇိပုနဗ္ဗသုကာ နာမ ကီဋာဂိရိသ္မိံ အာဝါသိကာ အလဇ္ဇိနော ပါပဘိက္ခူ? တေ ဧဝရူပံ အနာစာရံ အာစရန္တိ – မာလာဝစ္ဆံ ရောပေန္တိပိ။ပေ.။ ဝိဝိဓမ္ပိ အနာစာရံ အာစရန္တိ? ယေပိ တေ မနုဿာ ပုဗ္ဗေ သဒ္ဓါ အဟေသုံ ပသန္နာ တေပိ ဧတရဟိ အဿဒ္ဓါ အပ္ပသန္နာ? ယာနိပိ တာနိ သံဃဿ ပုဗ္ဗေ ဒါနပထာနိ တာနိပိ ဧတရဟိ ဥပစ္ဆိန္နာနိ? ရိဉ္စန္တိ ပေသလာ ဘိက္ခူ နိဝသန္တိ ပါပဘိက္ခူ’’တိ? ‘‘သစ္စံ ဘဂဝါ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ – ‘‘အနနုစ္ဆဝိကံ။ပေ.။ ကထံဟိ နာမ တေ, ဘိက္ခဝေ , မောဃပုရိသာ ဧဝရူပံ အနာစာရံ အာစရိဿန္တိ – မာလာဝစ္ဆံ ရောပေဿန္တိပိ ရောပါပေဿန္တိပိ, သိဉ္စိဿန္တိပိ သိဉ္စာပေဿန္တိပိ, ဩစိနိဿန္တိပိ ဩစိနာပေဿန္တိပိ, ဂန္ထေဿန္တိပိ ဂန္ထာပေဿန္တိပိ, ဧကတောဝဏ္ဋိကမာလံ ကရိဿန္တိပိ ကာရာပေဿန္တိပိ, ဥဘတောဝဏ္ဋိကမာလံ ကရိဿန္တိပိ ကာရာပေဿန္တိပိ, မဉ္ဇရိကံ ကရိဿန္တိပိ ကာရာပေဿန္တိပိ, ဝိဓူတိကံ ကရိဿန္တိပိ ကာရာပေဿန္တိပိ, ဝဋံသကံ ကရိဿန္တိပိ ကာရာပေဿန္တိပိ, အာဝေဠံ ကရိဿန္တိပိ ကာရာပေဿန္တိပိ, ဥရစ္ဆဒံ ကရိဿန္တိပိ ကာရာပေဿန္တိပိ။ တေ ကုလိတ္ထီနံ ကုလဓီတာနံ ကုလကုမာရီနံ ကုလသုဏှာနံ ကုလဒါသီနံ ဧကတောဝဏ္ဋိကမာလံ ဟရိဿန္တိပိ ဟရာပေဿန္တိပိ, ဥဘတောဝဏ္ဋိကမာလံ ဟရိဿန္တိပိ ဟရာပေဿန္တိပိ, မဉ္ဇရိကံ ဟရိဿန္တိပိ ဟရာပေဿန္တိပိ, ဝိဓူတိကံ ဟရိဿန္တိပိ ဟရာပေဿန္တိပိ, ဝဋံသကံ ဟရိဿန္တိပိ ဟရာပေဿန္တိပိ, အာဝေဠံ ဟရိဿန္တိပိ ဟရာပေဿန္တိပိ, ဥရစ္ဆဒံ ဟရိဿန္တိပိ ဟရာပေဿန္တိပိ။ တေ ကုလိတ္ထီဟိ ကုလဓီတာဟိ ကုလကုမာရီဟိ ကုလသုဏှာဟိ ကုလဒါသီဟိ သဒ္ဓိံ ဧကဘာဇနေပိ ဘုဉ္ဇိဿန္တိ, ဧကထာလကေပိ ပိဝိဿန္တိ, ဧကာသနေပိ နိသီဒိဿန္တိ, ဧကမဉ္စေပိ တုဝဋ္ဋိဿန္တိ, ဧကတ္ထရဏာပိ တုဝဋ္ဋိဿန္တိ, ဧကပါဝုရဏာပိ တုဝဋ္ဋိဿန္တိ, ဧကတ္ထရဏပါဝုရဏာပိ တုဝဋ္ဋိဿန္တိ, ဝိကာလေပိ ဘုဉ္ဇိဿန္တိ, မဇ္ဇမ္ပိ ပိဝိဿန္တိ, မာလာဂန္ဓဝိလေပနမ္ပိ ဓါရေဿန္တိ, နစ္စိဿန္တိပိ, ဂါယိဿန္တိပိ, ဝါဒေဿန္တိပိ, လာသေဿန္တိပိ; နစ္စန္တိယာပိ နစ္စိဿန္တိ, နစ္စန္တိယာပိ ဂါယိဿန္တိ, နစ္စန္တိယာပိ ဝါဒေဿန္တိ, နစ္စန္တိယာပိ လာသေဿန္တိ; ဂါယန္တိယာပိ နစ္စိဿန္တိ , ဂါယန္တိယာပိ ဂါယိဿန္တိ, ဂါယန္တိယာပိ ဝါဒေဿန္တိ, ဂါယန္တိယာပိ လာသေဿန္တိ; ဝါဒေန္တိယာပိ နစ္စိဿန္တိ, ဝါဒေန္တိယာပိ ဂါယိဿန္တိ, ဝါဒေန္တိယာပိ ဝါဒေဿန္တိ, ဝါဒေန္တိယာပိ လာသေဿန္တိ; လာသေန္တိယာပိ နစ္စိဿန္တိ, လာသေန္တိယာပိ ဂါယိဿန္တိ, လာသေန္တိယာပိ ဝါဒေဿန္တိ; လာသေန္တိယာပိ လာသေဿန္တိ; အဋ္ဌပဒေပိ ကီဠိဿန္တိ, ဒသပဒေပိ ကီဠိဿန္တိ, အာကာသေပိ ကီဠိဿန္တိ, ပရိဟာရပထေပိ ကီဠိဿန္တိ, သန္တိကာယပိ ကီဠိဿန္တိ, ခလိကာယပိ ကီဠိဿန္တိ, ဃဋိကာယပိ ကီဠိဿန္တိ, သလာကဟတ္ထေနပိ ကီဠိဿန္တိ, အက္ခေနပိ ကီဠိဿန္တိ, ပင်္ဂစီရေနပိ ကီဠိဿန္တိ, ဝင်္ကကေနပိ ကီဠိဿန္တိ မောက္ခစိကာယပိ ကီဠိဿန္တိ, စိင်္ဂုလကေနပိ ကီဠိဿန္တိ, ပတ္တာဠှကေနပိ ကီဠိဿန္တိ, ရထကေနပိ ကီဠိဿန္တိ, ဓနုကေနပိ ကီဠိဿန္တိ, အက္ခရိကာယပိ ကီဠိဿန္တိ, မနေသိကာယပိ ကီဠိဿန္တိ, ယထာဝဇ္ဇေနပိ ကီဠိဿန္တိ; ဟတ္ထိသ္မိမ္ပိ သိက္ခိဿန္တိ, အဿသ္မိမ္ပိ သိက္ခိဿန္တိ, ရထသ္မိမ္ပိ သိက္ခိဿန္တိ, ဓနုသ္မိမ္ပိ သိက္ခိဿန္တိ, ထရုသ္မိမ္ပိ သိက္ခိဿန္တိ; ဟတ္ထိဿပိ ပုရတော ဓါဝိဿန္တိ , အဿဿပိ ပုရတော ဓါဝိဿန္တိ, ရထဿပိ ပုရတော [ပုရတော ဓါဝိဿန္တိ (သျာ.)] ဓါဝိဿန္တိပိ အာဓါဝိဿန္တိပိ; ဥဿေဠေဿန္တိပိ, အပ္ဖောဋေဿန္တိပိ, နိဗ္ဗုဇ္ဈိဿန္တိပိ, မုဋ္ဌီဟိပိ ယုဇ္ဈိဿန္တိ; ရင်္ဂမဇ္ဈေပိ သံဃာဋိံ ပတ္ထရိတွာ နစ္စကိံ ဧဝံ ဝက္ခန္တိ [ဝဒိဿန္တိ (က.)] – ‘ဣဓ, ဘဂိနိ, နစ္စဿူ’တိ; နလာဋိကမ္ပိ ဒဿန္တိ; ဝိဝိဓမ္ပိ အနာစာရံ အာစရိဿန္တိ။ နေတံ , ဘိက္ခဝေ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ။ပေ.။ ဝိဂရဟိတွာ။ပေ.။ ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ သာရိပုတ္တမောဂ္ဂလ္လာနေ အာမန္တေသိ – ‘‘ဂစ္ဆထ တုမှေ, သာရိပုတ္တာ, ကီဋာဂိရိံ ဂန္တွာ အဿဇိပုနဗ္ဗသုကာနံ ဘိက္ခူနံ ကီဋာဂိရိသ္မာ ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ ကရောထ, တုမှာကံ ဧတေ သဒ္ဓိဝိဟာရိနော’’တိ။

‘‘ကထံ မယံ, ဘန္တေ, အဿဇိပုနဗ္ဗသုကာနံ ဘိက္ခူနံ ကီဋာဂိရိသ္မာ ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ ကရောမ, စဏ္ဍာ တေ ဘိက္ခူ ဖရုသာ’’တိ? ‘‘တေန ဟိ တုမှေ, သာရိပုတ္တာ, ဗဟုကေဟိ ဘိက္ခူဟိ သဒ္ဓိံ ဂစ္ဆထာ’’တိ။ ‘‘ဧဝံ, ဘန္တေ’’တိ ခေါ သာရိပုတ္တမောဂ္ဂလ္လာနာ ဘဂဝတော ပစ္စဿောသုံ။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ကာတဗ္ဗံ – ပဌမံ အဿဇိပုနဗ္ဗသုကာ ဘိက္ခူ စောဒေတဗ္ဗာ, စောဒေတွာ သာရေတဗ္ဗာ, သာရေတွာ အာပတ္တိံ အာရောပေတဗ္ဗာ, အာပတ္တိံ အာရောပေတွာ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သံဃော ဉာပေတဗ္ဗော –

၂၄. ‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော။ ဣမေ အဿဇိပုနဗ္ဗသုကာ ဘိက္ခူ ကုလဒူသကာ ပါပသမာစာရာ။ ဣမေသံ ပါပကာ သမာစာရာ ဒိဿန္တိ စေဝ သုယျန္တိ စ။ ကုလာနိ စ ဣမေဟိ ဒုဋ္ဌာနိ ဒိဿန္တိ စေဝ သုယျန္တိ စ။ ယဒိ သံဃဿ ပတ္တကလ္လံ, သံဃော အဿဇိပုနဗ္ဗသုကာနံ ဘိက္ခူနံ ကီဋာဂိရိသ္မာ ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ ကရေယျ – န အဿဇိပုနဗ္ဗသုကေဟိ ဘိက္ခူဟိ ကီဋာဂိရိသ္မိံ ဝတ္ထဗ္ဗန္တိ။ ဧသာ ဉတ္တိ။

‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော။ ဣမေ အဿဇိပုနဗ္ဗသုကာ ဘိက္ခူ ကုလဒူသကာ ပါပသမာစာရာ။ ဣမေသံ ပါပကာ သမာစာရာ ဒိဿန္တိ စေဝ သုယျန္တိ စ။ ကုလာနိ စ ဣမေဟိ ဒုဋ္ဌာနိ ဒိဿန္တိ စေဝ သုယျန္တိ စ။ သံဃော အဿဇိပုနဗ္ဗသုကာနံ ဘိက္ခူနံ ကီဋာဂိရိသ္မာ ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ ကရောတိ – န အဿဇိပုနဗ္ဗသုကေဟိ ဘိက္ခူဟိ ကီဋာဂိရိသ္မိံ ဝတ္ထဗ္ဗန္တိ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ အဿဇိပုနဗ္ဗသုကာနံ ဘိက္ခူနံ ကီဋာဂိရိသ္မာ ပဗ္ဗာဇနီယဿ ကမ္မဿ ကရဏံ – န အဿဇိပုနဗ္ဗသုကေဟိ ဘိက္ခူဟိ ကီဋာဂိရိသ္မိံ ဝတ္ထဗ္ဗန္တိ, သော တုဏှဿ; ယဿ နက္ခမတိ, သော ဘာသေယျ။

‘‘ဒုတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ။ပေ.။ တတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ။ သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော။ ဣမေ အဿဇိပုနဗ္ဗသုကာ ဘိက္ခူ ကုလဒူသကာ ပါပသမာစာရာ။ ဣမေသံ ပါပကာ သမာစာရာ ဒိဿန္တိ စေဝ သုယျန္တိ စ။ ကုလာနိ စ ဣမေဟိ ဒုဋ္ဌာနိ ဒိဿန္တိ စေဝ သုယျန္တိ စ။ သံဃော အဿဇိပုနဗ္ဗသုကာနံ ဘိက္ခူနံ ကီဋာဂိရိသ္မာ ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ ကရောတိ – န အဿဇိပုနဗ္ဗသုကေဟိ ဘိက္ခူဟိ ကီဋာဂိရိသ္မိံ ဝတ္ထဗ္ဗန္တိ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ အဿဇိပုနဗ္ဗသုကာနံ ဘိက္ခူနံ ကီဋာဂိရိသ္မာ ပဗ္ဗာဇနီယဿ ကမ္မဿ ကရဏံ – န အဿဇိပုနဗ္ဗသုကေဟိ ဘိက္ခူဟိ ကီဋာဂိရိသ္မိံ ဝတ္ထဗ္ဗန္တိ, သော တုဏှဿ; ယဿ နက္ခမတိ, သော ဘာသေယျ။

‘‘ကတံ သံဃေန အဿဇိပုနဗ္ဗသုကာနံ ဘိက္ခူနံ ကီဋာဂိရိသ္မာ ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ – န အဿဇိပုနဗ္ဗသုကေဟိ ဘိက္ခူဟိ ကီဋာဂိရိသ္မိံ ဝတ္ထဗ္ဗန္တိ။ ခမတိ သံဃဿ, တသ္မာ တုဏှီ, ဧဝမေတံ ဓါရယာမီ’’တိ။

အဓမ္မကမ္မဒွါဒသကံ

၂၅. ‘‘တီဟိ, ဘိက္ခဝေ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ အဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ, အဝိနယကမ္မဉ္စ, ဒုဝူပသန္တဉ္စ။ အသမ္မုခါ ကတံ ဟောတိ, အပ္ပဋိပုစ္ဆာ ကတံ ဟောတိ, အပ္ပဋိညာယ ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ အဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ, အဝိနယကမ္မဉ္စ, ဒုဝူပသန္တဉ္စ။

‘‘အပရေဟိပိ , ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ အဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ, အဝိနယကမ္မဉ္စ, ဒုဝူပသန္တဉ္စ။ အနာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ, အဒေသနာဂါမိနိယာ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ, ဒေသိတာယ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ။ပေ.။ အစောဒေတွာ ကတံ ဟောတိ, အသာရေတွာ ကတံ ဟောတိ, အာပတ္တိံ အနာရောပေတွာ ကတံ ဟောတိ။ပေ.။ အသမ္မုခါ ကတံ ဟောတိ, အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ။ပေ.။ အပ္ပဋိပုစ္ဆာ ကတံ ဟောတိ, အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ။ပေ.။ အပ္ပဋိညာယ ကတံ ဟောတိ, အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ။ပေ.။ အနာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ, အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ။ပေ.။ အဒေသနာဂါမိနိယာ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ, အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ။ပေ.။ ဒေသိတာယ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ, အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ။ပေ.။ အစောဒေတွာ ကတံ ဟောတိ, အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ ။ပေ.။ အသာရေတွာ ကတံ ဟောတိ, အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ။ပေ.။ အာပတ္တိံ အနာရောပေတွာ ကတံ ဟောတိ, အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ အဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ, အဝိနယကမ္မဉ္စ, ဒုဝူပသန္တဉ္စ။

အဓမ္မကမ္မဒွါဒသကံ နိဋ္ဌိတံ။

ဓမ္မကမ္မဒွါဒသကံ

၂၆. ‘‘တီဟိ, ဘိက္ခဝေ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ ဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ, ဝိနယကမ္မဉ္စ, သုဝူပသန္တဉ္စ။ သမ္မုခါ ကတံ ဟောတိ, ပဋိပုစ္ဆာ ကတံ ဟောတိ, ပဋိညာယ ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ ဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ, ဝိနယကမ္မဉ္စ, သုဝူပသန္တဉ္စ။

‘‘အပရေဟိပိ, ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ ဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ, ဝိနယကမ္မဉ္စ, သုဝူပသန္တဉ္စ။ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ ဒေသနာဂါမိနိယာ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ အဒေသိတာယ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ။ပေ.။ စောဒေတွာ ကတံ ဟောတိ, သာရေတွာ ကတံ ဟောတိ, အာပတ္တိံ အာရောပေတွာ ကတံ ဟောတိ။ပေ.။ သမ္မုခါ ကတံ ဟောတိ, ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ။ပေ.။ ပဋိပုစ္ဆာ ကတံ ဟောတိ, ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ။ပေ.။ ပဋိညာယ ကတံ ဟောတိ, ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ။ပေ.။ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ, ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ။ပေ.။ ဒေသနာဂါမိနိယာ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ, ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ။ပေ.။ အဒေသိတာယ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ, ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ။ပေ.။ စောဒေတွာ ကတံ ဟောတိ, ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ။ပေ.။ သာရေတွာ ကတံ ဟောတိ, ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ။ပေ.။ အာပတ္တိံ အာရောပေတွာ ကတံ ဟောတိ, ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ ဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ, ဝိနယကမ္မဉ္စ, သုဝူပသန္တဉ္စ။

ဓမ္မကမ္မဒွါဒသကံ နိဋ္ဌိတံ။

အာကင်္ခမာနစုဒ္ဒသကံ

၂၇. [ပရိ. ၃၂၃] ‘‘တီဟိ, ဘိက္ခဝေ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော, အာကင်္ခမာနော သံဃော, ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ ကရေယျ။ ဘဏ္ဍနကာရကော ဟောတိ ကလဟကာရကော ဝိဝါဒကာရကော ဘဿကာရကော သံဃေ အဓိကရဏကာရကော; ဗာလော ဟောတိ အဗျတ္တော အာပတ္တိဗဟုလော အနပဒါနော; ဂိဟိသံသဋ္ဌော ဝိဟရတိ အနနုလောမိကေဟိ ဂိဟိသံသဂ္ဂေဟိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော, အာကင်္ခမာနော သံဃော, ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ ကရေယျ။

‘‘အပရေဟိပိ, ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော, အာကင်္ခမာနော သံဃော, ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ ကရေယျ။ အဓိသီလေ သီလဝိပန္နော ဟောတိ, အဇ္ဈာစာရေ အာစာရဝိပန္နော ဟောတိ, အတိဒိဋ္ဌိယာ ဒိဋ္ဌိဝိပန္နော ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော, အာကင်္ခမာနော သံဃော, ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ ကရေယျ။

‘‘အပရေဟိပိ, ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော, အာကင်္ခမာနော သံဃော, ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ ကရေယျ။ ဗုဒ္ဓဿ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ, ဓမ္မဿ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ, သံဃဿ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော, အာကင်္ခမာနော သံဃော, ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ ကရေယျ။

‘‘အပရေဟိပိ , ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော, အာကင်္ခမာနော သံဃော, ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ ကရေယျ။ ကာယိကေန ဒဝေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, ဝါစသိကေန ဒဝေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, ကာယိကဝါစသိကေန ဒဝေန သမန္နာဂတော ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော, အာကင်္ခမာနော သံဃော, ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ ကရေယျ။

‘‘အပရေဟိပိ , ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော, အာကင်္ခမာနော သံဃော, ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ ကရေယျ။ ကာယိကေန အနာစာရေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, ဝါစသိကေန အနာစာရေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, ကာယိကဝါစသိကေန အနာစာရေန သမန္နာဂတော ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော, အာကင်္ခမာနော သံဃော, ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ ကရေယျ။

‘‘အပရေဟိပိ, ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော, အာကင်္ခမာနော သံဃော, ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ ကရေယျ။ ကာယိကေန ဥပဃာတိကေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, ဝါစသိကေန ဥပဃာတိကေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, ကာယိကဝါစသိကေန ဥပဃာတိကေန သမန္နာဂတော ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော, အာကင်္ခမာနော သံဃော, ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ ကရေယျ။

‘‘အပရေဟိပိ, ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော, အာကင်္ခမာနော သံဃော, ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ ကရေယျ။ ကာယိကေန မိစ္ဆာဇီဝေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, ဝါစသိကေန မိစ္ဆာဇီဝေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, ကာယိကဝါစသိကေန မိစ္ဆာဇီဝေန သမန္နာဂတော ဟောတိ – ဣမေဟိ, ခေါ, ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော, အာကင်္ခမာနော သံဃော, ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ ကရေယျ။

‘‘တိဏ္ဏံ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခူနံ , အာကင်္ခမာနော သံဃော, ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ ကရေယျ။ ဧကော ဘဏ္ဍနကာရကော ဟောတိ ကလဟကာရကော ဝိဝါဒကာရကော ဘဿကာရကော သံဃေ အဓိကရဏကာရကော; ဧကော ဗာလော ဟောတိ အဗျတ္တော အာပတ္တိဗဟုလော အနပဒါနော; ဧကော ဂိဟိသံသဋ္ဌော ဝိဟရတိ အနနုလောမိကေဟိ ဂိဟိသံသဂ္ဂေဟိ – ဣမေသံ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, တိဏ္ဏံ ဘိက္ခူနံ, အာကင်္ခမာနော သံဃော, ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ ကရေယျ။

‘‘အပရေသမ္ပိ, ဘိက္ခဝေ, တိဏ္ဏံ ဘိက္ခူနံ, အာကင်္ခမာနော သံဃော, ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ ကရေယျ။ ဧကော အဓိသီလေ သီလဝိပန္နော ဟောတိ, ဧကော အဇ္ဈာစာရေ အာစာရဝိပန္နော ဟောတိ, ဧကော အတိဒိဋ္ဌိယာ ဒိဋ္ဌိဝိပန္နော ဟောတိ – ဣမေသံ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, တိဏ္ဏံ ဘိက္ခူနံ, အာကင်္ခမာနော သံဃော, ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ ကရေယျ။

‘‘အပရေသမ္ပိ , ဘိက္ခဝေ, တိဏ္ဏံ ဘိက္ခူနံ, အာကင်္ခမာနော သံဃော, ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ ကရေယျ။ ဧကော ဗုဒ္ဓဿ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ, ဧကော ဓမ္မဿ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ, ဧကော သံဃဿ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ – ဣမေသံ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, တိဏ္ဏံ ဘိက္ခူနံ, အာကင်္ခမာနော သံဃော, ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ ကရေယျ။

‘‘အပရေသမ္ပိ, ဘိက္ခဝေ, တိဏ္ဏံ ဘိက္ခူနံ, အာကင်္ခမာနော သံဃော, ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ ကရေယျ။ ဧကော ကာယိကေန ဒဝေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, ဧကော ဝါစသိကေန ဒဝေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, ဧကော ကာယိကဝါစသိကေန ဒဝေန သမန္နာဂတော ဟောတိ – ဣမေသံ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, တိဏ္ဏံ ဘိက္ခူနံ, အာကင်္ခမာနော သံဃော, ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ ကရေယျ။

‘‘အပရေသမ္ပိ, ဘိက္ခဝေ, တိဏ္ဏံ ဘိက္ခူနံ, အာကင်္ခမာနော သံဃော, ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ ကရေယျ။ ဧကော ကာယိကေန အနာစာရေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, ဧကော ဝါစသိကေန အနာစာရေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, ဧကော ကာယိကဝါစသိကေန အနာစာရေန သမန္နာဂတော ဟောတိ – ဣမေသံ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, တိဏ္ဏံ ဘိက္ခူနံ, အာကင်္ခမာနော သံဃော, ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ ကရေယျ။

‘‘အပရေသမ္ပိ, ဘိက္ခဝေ, တိဏ္ဏံ ဘိက္ခူနံ, အာကင်္ခမာနော သံဃော, ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ ကရေယျ။ ဧကော ကာယိကေန ဥပဃာတိကေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, ဧကော ဝါစသိကေန ဥပဃာတိကေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, ဧကော ကာယိကဝါစသိကေန ဥပဃာတိကေန သမန္နာဂတော ဟောတိ – ဣမေသံ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, တိဏ္ဏံ ဘိက္ခူနံ, အာကင်္ခမာနော သံဃော, ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ ကရေယျ။

‘‘အပရေသမ္ပိ, ဘိက္ခဝေ, တိဏ္ဏံ ဘိက္ခူနံ, အာကင်္ခမာနော သံဃော, ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ ကရေယျ။ ဧကော ကာယိကေန မိစ္ဆာဇီဝေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, ဧကော ဝါစသိကေန မိစ္ဆာဇီဝေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, ဧကော ကာယိကဝါစသိကေန မိစ္ဆာဇီဝေန သမန္နာဂတော ဟောတိ – ဣမေသံ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, တိဏ္ဏံ ဘိက္ခူနံ, အာကင်္ခမာနော သံဃော, ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ ကရေယျ။

အာကင်္ခမာနစုဒ္ဒသကံ နိဋ္ဌိတံ။

အဋ္ဌာရသဝတ္တံ

၂၈. ‘‘ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မကတေန , ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနာ သမ္မာ ဝတ္တိတဗ္ဗံ။ တတြာယံ သမ္မာဝတ္တနာ – န ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗံ, န နိဿယော ဒါတဗ္ဗော, န သာမဏေရော ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗော, န ဘိက္ခုနောဝါဒကသမ္မုတိ သာဒိတဗ္ဗာ, သမ္မတေနပိ ဘိက္ခုနိယော န ဩဝဒိတဗ္ဗာ။ ယာယ အာပတ္တိယာ သံဃေန ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ ကတံ ဟောတိ သာ အာပတ္တိ န အာပဇ္ဇိတဗ္ဗာ, အညာ ဝါ တာဒိသိကာ , တတော ဝါ ပါပိဋ္ဌတရာ; ကမ္မံ န ဂရဟိတဗ္ဗံ, ကမ္မိကာ န ဂရဟိတဗ္ဗာ။ န ပကတတ္တဿ ဘိက္ခုနော ဥပေါသထော ဌပေတဗ္ဗော, န ပဝါရဏာ ဌပေတဗ္ဗာ, န သဝစနီယံ ကာတဗ္ဗံ, န အနုဝါဒေါ ပဋ္ဌပေတဗ္ဗော, န ဩကာသော ကာရေတဗ္ဗော, န စောဒေတဗ္ဗော, န သာရေတဗ္ဗော, န ဘိက္ခူဟိ သမ္ပယောဇေတဗ္ဗ’’န္တိ။

ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မေ အဋ္ဌာရသဝတ္တံ နိဋ္ဌိတံ။

၂၉. အထ ခေါ သာရိပုတ္တမောဂ္ဂလ္လာနပ္ပမုခေါ ဘိက္ခုသံဃော ကီဋာဂိရိံ ဂန္တွာ အဿဇိပုနဗ္ဗသုကာနံ ဘိက္ခူနံ ကီဋာဂိရိသ္မာ ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ အကာသိ – န အဿဇိပုနဗ္ဗသုကေဟိ ဘိက္ခူဟိ ကီဋာဂိရိသ္မိံ ဝတ္ထဗ္ဗန္တိ။ တေ သံဃေန ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မကတာ န သမ္မာ ဝတ္တန္တိ, န လောမံ ပါတေန္တိ, န နေတ္ထာရံ ဝတ္တန္တိ; န ဘိက္ခူ ခမာပေန္တိ, အက္ကောသန္တိ, ပရိဘာသန္တိ; ဆန္ဒဂါမိတာ ဒေါသဂါမိတာ မောဟဂါမိတာ ဘယဂါမိတာ ပါပေန္တိ; ပက္ကမန္တိပိ, ဝိဗ္ဘမန္တိပိ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ။ပေ.။ တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထံဟိ နာမ အဿဇိပုနဗ္ဗသုကာ ဘိက္ခူ သံဃေန ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မကတာ န သမ္မာ ဝတ္တိဿန္တိ, န လောမံ ပါတေဿန္တိ, န နေတ္ထာရံ ဝတ္တိဿန္တိ; န ဘိက္ခူ ခမာပေဿန္တိ, အက္ကောသိဿန္တိ, ပရိဘာသိဿန္တိ; ဆန္ဒဂါမိတာ ဒေါသဂါမိတာ မောဟဂါမိတာ ဘယဂါမိတာ ပါပေဿန္တိ; ပက္ကမိဿန္တိပိ, ဝိဗ္ဘမိဿန္တိဣ’’တိ။ အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။

အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတသ္မိံ နိဒါနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဘိက္ခုသသံဃံ သန္နိပါတာပေတွာ ဘိက္ခူ ပဋိပုစ္ဆိ – ‘‘သစ္စံ ကိရ, ဘိက္ခဝေ, အဿဇိပုနဗ္ဗသုကာ ဘိက္ခူ သံဃေန ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မကတာ န သမ္မာ ဝတ္တန္တိ, န လောမံ ပါတေန္တိ, န နေတ္ထာရံ ဝတ္တန္တိ; န ဘိက္ခူ ခမာပေန္တိ, အက္ကောသန္တိ, ပရိဘာသန္တိ; ဆန္ဒဂါမိတာ ဒေါသဂါမိတာ မောဟဂါမိတာ ဘယဂါမိတာ ပါပေန္တိ; ပက္ကမန္တိပိ, ဝိဗ္ဘမန္တိဣ’’တိ? ‘‘သစ္စံ ဘဂဝါ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ – ‘‘အနနုစ္ဆဝိကံ ။ပေ.။ ကထံဟိ နာမ တေ, ဘိက္ခဝေ, မောဃပုရိသာ သံဃေန ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မကတာ န သမ္မာ ဝတ္တိဿန္တိ, န လောမံ ပါတေဿန္တိ, န နေတ္ထာရံ ဝတ္တိဿန္တိ; န ဘိက္ခူ ခမာပေဿန္တိ, အက္ကောသိဿန္တိ, ပရိဘာသိဿန္တိ; ဆန္ဒဂါမိတာ ဒေါသဂါမိတာ မောဟဂါမိတာ ဘယဂါမိတာ ပါပေဿန္တိ; ပက္ကမိဿန္တိပိ, ဝိဗ္ဘမိဿန္တိပိ။ နေတံ, ဘိက္ခဝေ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ။ပေ.။ ဝိဂရဟိတွာ။ပေ.။ ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘တေန ဟိ, ဘိက္ခဝေ, သံဃော ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတု။

နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗအဋ္ဌာရသကံ

၃၀. ‘‘ပဉ္စဟိ , ဘိက္ခဝေ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။ ဥပသမ္ပာဒေတိ, နိဿယံ ဒေတိ, သာမဏေရံ ဥပဋ္ဌာပေတိ, ဘိက္ခုနောဝါဒကသမ္မုတိံ သာဒိယတိ, သမ္မတောပိ ဘိက္ခုနိယော ဩဝဒတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။

[ပရိ. ၄၂၀] ‘‘အပရေဟိပိ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။ ယာယ အာပတ္တိယာ သံဃေန ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ ကတံ ဟောတိ တံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ, အညံ ဝါ တာဒိသိကံ, တတော ဝါ ပါပိဋ္ဌတရံ; ကမ္မံ ဂရဟတိ, ကမ္မိကေ ဂရဟတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။

‘‘အဋ္ဌဟိ, ဘိက္ခဝေ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။ ပကတတ္တဿ ဘိက္ခုနော ဥပေါသထံ ဌပေတိ, ပဝါရဏံ ဌပေတိ, သဝစနီယံ ကရောတိ, အနုဝါဒံ ပဋ္ဌပေတိ, ဩကာသံ ကာရေတိ, စောဒေတိ, သာရေတိ, ဘိက္ခူဟိ သမ္ပယောဇေတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, အဋ္ဌဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။

ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မေ နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗအဋ္ဌာရသကံ နိဋ္ဌိတံ။

ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗအဋ္ဌာရသကံ

၃၁. ‘‘ပဉ္စဟိ, ဘိက္ခဝေ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။ န ဥပသမ္ပာဒေတိ, န နိဿယံ ဒေတိ, န သာမဏေရံ ဥပဋ္ဌာပေတိ , န ဘိက္ခုနောဝါဒကသမ္မုတိံ သာဒိယတိ, သမ္မတောပိ ဘိက္ခုနိယော န ဩဝဒတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။

‘‘အပရေဟိပိ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။ ယာယ အာပတ္တိယာ သံဃေန ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ ကတံ ဟောတိ တံ အာပတ္တိံ န အာပဇ္ဇတိ, အညံ ဝါ တာဒိသိကံ, တတော ဝါ ပါပိဋ္ဌတရံ; ကမ္မံ န ဂရဟတိ, ကမ္မိကေ န ဂရဟတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။

‘‘အဋ္ဌဟိ, ဘိက္ခဝေ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။ န ပကတတ္တဿ ဘိက္ခုနော ဥပေါသထံ ဌပေတိ, န ပဝါရဏံ ဌပေတိ, န သဝစနီယံ ကရောတိ, န အနုဝါဒံ ပဋ္ဌပေတိ, န ဩကာသံ ကာရေတိ, န စောဒေတိ, န သာရေတိ, န ဘိက္ခူဟိ သမ္ပယောဇေတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, အဋ္ဌဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။

ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မေ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗအဋ္ဌာရသကံ နိဋ္ဌိတံ။

၃၂. ‘‘ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။ တေန, ဘိက္ခဝေ, ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မကတေန ဘိက္ခုနာ သသံဃံ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧကံသံ ဥတ္တရာသင်္ဂံ ကရိတွာ ဝုဍ္ဎာနံ ဘိက္ခူနံ ပါဒေ ဝန္ဒိတွာ ဥက္ကုဋိကံ နိသီဒိတွာ အဉ္ဇလိံ ပဂ္ဂဟေတွာ ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘အဟံ, ဘန္တေ, သံဃေန ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မကတော သမ္မာ ဝတ္တာမိ, လောမံ ပါတေမိ, နေတ္ထာရံ ဝတ္တာမိ, ပဗ္ဗာဇနီယဿ ကမ္မဿ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓိံ ယာစာမီ’တိ။ ဒုတိယမ္ပိ ယာစိတဗ္ဗာ။ တတိယမ္ပိ ယာစိတဗ္ဗာ။ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သံဃော ဉာပေတဗ္ဗော –

‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော။ အယံ ဣတ္ထန္နာမော ဘိက္ခု သံဃေန ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မကတော သမ္မာ ဝတ္တတိ, လောမံ ပါတေတိ, နေတ္ထာရံ ဝတ္တတိ, ပဗ္ဗာဇနီယဿ ကမ္မဿ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓိံ ယာစတိ။ ယဒိ သံဃဿ ပတ္တကလ္လံ, သံဃော ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေယျ။ ဧသာ ဉတ္တိ။

‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော။ အယံ ဣတ္ထန္နာမော ဘိက္ခု သံဃေန ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မကတော သမ္မာ ဝတ္တတိ, လောမံ ပါတေတိ, နေတ္ထာရံ ဝတ္တတိ, ပဗ္ဗာဇနီယဿ ကမ္မဿ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓိံ ယာစတိ။ သံဃော ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတိ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော ပဗ္ဗာဇနီယဿ ကမ္မဿ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓိ, သော တုဏှဿ; ယဿ နက္ခမတိ, သော ဘာသေယျ။

‘‘ဒုတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ။ပေ.။ တတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ။ သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော ။ အယံ ဣတ္ထန္နာမော ဘိက္ခု သံဃေန ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မကတော သမ္မာ ဝတ္တတိ, လောမံ ပါတေတိ, နေတ္ထာရံ ဝတ္တတိ, ပဗ္ဗာဇနီယဿ ကမ္မဿ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓိံ ယာစတိ။ သံဃော ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတိ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော ပဗ္ဗာဇနီယဿ ကမ္မဿ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓိ, သော တုဏှဿ; ယဿ နက္ခမတိ, သော ဘာသေယျ။

‘‘ပဋိပ္ပဿဒ္ဓံ သံဃေန ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ။ ခမတိ သံဃဿ, တသ္မာ

တုဏှီ, ဧဝမေတံ ဓါရယာမီ’’တိ။

ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မံ နိဋ္ဌိတံ တတိယံ။

၄. ပဋိသာရဏီယကမ္မံ

၃၃. တေန ခေါ ပန သမယေန အာယသ္မာ သုဓမ္မော မစ္ဆိကာသဏ္ဍေ စိတ္တဿ ဂဟပတိနော အာဝါသိကော ဟောတိ, နဝကမ္မိကော ဓုဝဘတ္တိကော။ ယဒါ စိတ္တော ဂဟပတိ သသံဃံ ဝါ ဂဏံ ဝါ ပုဂ္ဂလံ ဝါ နိမန္တေတုကာမော ဟောတိ တဒါ န အာယသ္မန္တံ သုဓမ္မံ အနပလောကေတွာ သသံဃံ ဝါ ဂဏံ ဝါ ပုဂ္ဂလံ ဝါ နိမန္တေတိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန သမ္ဗဟုလာ ထေရာ ဘိက္ခူ, အာယသ္မာ စ သာရိပုတ္တော, အာယသ္မာ စ မဟာမောဂ္ဂလ္လာနော, အာယသ္မာ စ မဟာကစ္စာနော, အာယသ္မာ စ မဟာကောဋ္ဌိကော , အာယသ္မာ စ မဟာကပ္ပိနော, အာယသ္မာ စ မဟာစုန္ဒော, အာယသ္မာ စ အနုရုဒ္ဓေါ, အာယသ္မာ စ ရေဝတော, အာယသ္မာ စ ဥပါလိ, အာယသ္မာ စ အာနန္ဒော, အာယသ္မာ စ ရာဟုလော, ကာသီသု စာရိကံ စရမာနာ ယေန မစ္ဆိကာသဏ္ဍော တဒဝသရုံ။

အဿောသိ ခေါ စိတ္တော ဂဟပတိ ထေရာ ကိရ ဘိက္ခူ မစ္ဆိကာသဏ္ဍံ အနုပ္ပတ္တာတိ။ အထ ခေါ စိတ္တော ဂဟပတိ ယေန ထေရာ ဘိက္ခူ တေနုပသင်္ကမိ , ဥပသင်္ကမိတွာ ထေရေ ဘိက္ခူ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နံ ခေါ စိတ္တံ ဂဟပတိံ အာယသ္မာ သာရိပုတ္တော ဓမ္မိယာ ကထာယ သန္ဒဿေသိ သမာဒပေသိ သမုတ္တေဇေသိ သမ္ပဟံသေသိ။

အထ ခေါ စိတ္တော ဂဟပတိ အာယသ္မတာ သာရိပုတ္တေန ဓမ္မိယာ ကထာယ သန္ဒဿိတော သမာဒပိတော သမုတ္တေဇိတော သမ္ပဟံသိတော ထေရေ ဘိက္ခူ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အဓိဝါသေန္တု မေ, ဘန္တေ, ထေရာ သွာတနာယ အာဂန္တုကဘတ္တ’’န္တိ။ အဓိဝါသေသုံ ခေါ ထေရာ ဘိက္ခူ [အဓိဝါသေသုံ ခေါ တေ ထေရာ ဘိက္ခူ (သျာ.)] တုဏှီဘာဝေန။

အထ ခေါ စိတ္တော ဂဟပတိ ထေရာနံ ဘိက္ခူနံ အဓိဝါသနံ ဝိဒိတွာ ဥဋ္ဌာယာသနာ ထေရေ ဘိက္ခူ အဘိဝါဒေတွာ ပဒက္ခိဏံ ကတွာ ယေနာယသ္မာ သုဓမ္မော တေနုပသင်္ကမိ, ဥပသင်္ကမိတွာ အာယသ္မန္တံ သုဓမ္မံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ အဋ္ဌာသိ။ ဧကမန္တံ ဌိတော ခေါ စိတ္တော ဂဟပတိ အာယသ္မန္တံ သုဓမ္မံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အဓိဝါသေတု မေ, ဘန္တေ, အယျော သုဓမ္မော သွာတနာယ ဘတ္တံ သဒ္ဓိံ ထေရေဟီ’’တိ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ သုဓမ္မော ‘ပုဗ္ဗေ ခွါယံ စိတ္တော ဂဟပတိ ယဒါ သသံဃံ ဝါ ဂဏံ ဝါ ပုဂ္ဂလံ ဝါ နိမန္တေတုကာမော န မံ အနပလောကေတွာ သသံဃံ ဝါ ဂဏံ ဝါ ပုဂ္ဂလံ ဝါ နိမန္တေတိ; သောဒါနိ မံ အနပလောကေတွာ ထေရေ ဘိက္ခူ နိမန္တေသိ; ဒုဋ္ဌောဒါနာယံ စိတ္တော ဂဟပတိ အနပေက္ခော ဝိရတ္တရူပေါ မယီ’တိ စိတ္တံ ဂဟပတိံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အလံ, ဂဟပတိ, နာဓိဝါသေမီ’’တိ။ ဒုတိယမ္ပိ ခေါ။ပေ.။ တတိယမ္ပိ ခေါ စိတ္တော ဂဟပတိ အာယသ္မန္တံ သုဓမ္မံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အဓိဝါသေတု မေ, ဘန္တေ, အယျော သုဓမ္မော သွာတနာယ ဘတ္တံ သဒ္ဓိံ ထေရေဟီ’’တိ။ ‘‘အလံ, ဂဟပတိ, နာဓိဝါသေမီ’’တိ။ အထ ခေါ စိတ္တော ဂဟပတိ ‘ကိံ မေ ကရိဿတိ အယျော သုဓမ္မော အဓိဝါသေန္တော ဝါ အနဓိဝါသေန္တော ဝါ’တိ အာယသ္မန္တံ သုဓမ္မံ အဘိဝါဒေတွာ ပဒက္ခိဏံ ကတွာ ပက္ကာမိ။

၃၄. အထ ခေါ စိတ္တော ဂဟပတိ တဿာ ရတ္တိယာ အစ္စယေန ထေရာနံ ဘိက္ခူနံ ပဏီတံ ခါဒနီယံ ဘောဇနီယံ ပဋိယာဒါပေသိ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ သုဓမ္မော ‘ယံနူနာဟံ စိတ္တဿ ဂဟပတိနော ထေရာနံ ဘိက္ခူနံ ပဋိယတ္တံ ပဿေယျ’န္တိ ပုဗ္ဗဏှသမယံ နိဝါသေတွာ ပတ္တစီဝရမာဒါယ ယေန စိတ္တဿ ဂဟပတိနော နိဝေသနံ တေနုပသင်္ကမိ, ဥပသင်္ကမိတွာ ပညတ္တေ အာသနေ နိသီဒိ။ အထ ခေါ စိတ္တော ဂဟပတိ ယေနာယသ္မာ သုဓမ္မော တေနုပသင်္ကမိ, ဥပသင်္ကမိတွာ အာယသ္မန္တံ သုဓမ္မံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နံ ခေါ စိတ္တံ ဂဟပတိံ အာယသ္မာ သုဓမ္မော ဧတဒဝေါစ – ‘‘ပဟူတံ ခေါ တေ ဣဒံ, ဂဟပတိ, ခါဒနီယံ ဘောဇနီယံ ပဋိယတ္တံ; ဧကာ စ ခေါ ဣဓ နတ္ထိ ယဒိဒံ တိလသင်္ဂုဠိကာ’’တိ။ ‘‘ဗဟုမှိ ဝတ, ဘန္တေ, ရတနေ ဗုဒ္ဓဝစနေ [ဘန္တေ ဗုဒ္ဓဝစနေ (သျာ.)] ဝိဇ္ဇမာနေ အယျေန သုဓမ္မေန ယဒေဝ ကိဉ္စိ ဘာသိတံ ယဒိဒံ တိလသင်္ဂုဠိကာတိ။ ဘူတပုဗ္ဗံ, ဘန္တေ, ဒက္ခိဏာပထကာ ဝါဏိဇာ ပုရတ္ထိမံ ဇနပဒံ အဂမံသု ဝါဏိဇ္ဇာယ။ တေ တတော ကုက္ကုဋိံ အာနေသုံ။ အထ ခေါ သာ, ဘန္တေ, ကုက္ကုဋီ ကာကေန သဒ္ဓိံ သံဝါသံ ကပ္ပေသိ။ သာ ပေါတကံ ဇနေသိ။ ယဒါ ခေါ သော, ဘန္တေ, ကုက္ကုဋပေါတကော ကာကဝဿံ ဝဿိတုကာမော ဟောတိ, ကာကကုက္ကုဋီတိ ဝဿတိ; ယဒါ ကုက္ကုဋိဝဿံ ဝဿိတုကာမော ဟောတိ, ကုက္ကုဋိကာကာတိ ဝဿတိ။ ဧဝမေဝ ခေါ, ဘန္တေ, ဗဟုမှိ ရတနေ ဗုဒ္ဓဝစနေ ဝိဇ္ဇမာနေ အယျေန သုဓမ္မေန ယဒေဝ ကိဉ္စိ ဘာသိတံ ယဒိဒံ တိလသံဂုဠိကာ’’တိ။ ‘‘အက္ကောသသိ မံ တွံ, ဂဟပတိ, ပရိဘာသသိ မံ တွံ, ဂဟပတိ။ ဧသော တေ, ဂဟပတိ, အာဝါသော, ပက္ကမိဿာမီ’’တိ။ ‘‘နာဟံ, ဘန္တေ, အယျံ သုဓမ္မံ အက္ကောသာမိ, ပရိဘာသာမိ [န ပရိဘာသာမိ (သီ. သျာ.)]။ ဝသတု, ဘန္တေ, အယျော သုဓမ္မော မစ္ဆိကာသဏ္ဍေ။ ရမဏီယံ အမ္ဗာဋကဝနံ။ အဟံ အယျဿ သုဓမ္မဿ ဥဿုက္ကံ ကရိဿာမိ, စီဝရပိဏ္ဍပါတသေနာသနဂိလာနပ္ပစ္စယဘေသဇ္ဇပရိက္ခာရာန’’န္တိ။ ဒုတိယမ္ပိ ခေါ။ပေ.။ တတိယမ္ပိ ခေါ အာယသ္မာ သုဓမ္မော စိတ္တံ ဂဟပတိံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အက္ကောသသိ မံ တွံ, ဂဟပတိ, ပရိဘာသသိ မံ တွံ, ဂဟပတိ။ ဧသော တေ, ဂဟပတိ, အာဝါသော, ပက္ကမိဿာမီ’’တိ။ ‘‘ကဟံ, ဘန္တေ, အယျော သုဓမ္မော ဂမိဿတီ’’တိ? ‘‘သာဝတ္ထိံ ခေါ အဟံ, ဂဟပတိ, ဂမိဿာမိ ဘဂဝန္တံ ဒဿနာယာ’’တိ။ ‘‘တေန ဟိ, ဘန္တေ, ယဉ္စ အတ္တနာ ဘဏိတံ, ယဉ္စ မယာ ဘဏိတံ တံ သဗ္ဗံ ဘဂဝတော အာရောစေဟိ။ အနစ္ဆရိယံ ခေါ ပနေတံ, ဘန္တေ, ယံ အယျော သုဓမ္မော ပုနဒေဝ မစ္ဆိကာသဏ္ဍံ ပစ္စာဂစ္ဆေယျာ’’တိ။

၃၅. အထ ခေါ အာယသ္မာ သုဓမ္မော သေနာသနံ သံသာမေတွာ ပတ္တစီဝရမာဒါယ ယေန သာဝတ္ထိ တေန ပက္ကာမိ။ အနုပုဗ္ဗေန ယေန သာဝတ္ထိ ဇေတဝနံ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမော ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ, ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ အာယသ္မာ သုဓမ္မော ယဉ္စ အတ္တနာ ဘဏိတံ ယဉ္စ စိတ္တေန ဂဟပတိနာ ဘဏိတံ တံ သဗ္ဗံ ဘဂဝတော အာရောစေသိ။

ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ – ‘‘အနနုစ္ဆဝိကံ, မောဃပုရိသ, အနနုလောမိကံ အပ္ပတိရူပံ အဿာမဏကံ အကပ္ပိယံ အကရဏီယံ။ ကထံဟိ နာမ တွံ, မောဃပုရိသ, စိတ္တံ ဂဟပတိံ သဒ္ဓံ ပသန္နံ ဒါယကံ ကာရကံ သင္ဃုပဋ္ဌာကံ ဟီနေန ခုံသေဿသိ, ဟီနေန ဝမ္ဘေဿသိ? နေတံ, မောဃပုရိသ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ။ပေ.။ ဝိဂရဟိတွာ။ပေ.။ ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – တေန ဟိ, ဘိက္ခဝေ, သံဃော သုဓမ္မဿ ဘိက္ခုနော ပဋိသာရဏီယကမ္မံ ကရောတု – စိတ္တော တေ ဂဟပတိ ခမာပေတဗ္ဗောတိ။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ကာတဗ္ဗံ – ပဌမံ သုဓမ္မော ဘိက္ခု စောဒေတဗ္ဗော, စောဒေတွာ သာရေတဗ္ဗော, သာရေတွာ အာပတ္တိံ အာရောပေတဗ္ဗော, အာပတ္တိံ အာရောပေတွာ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သံဃော ဉာပေတဗ္ဗော –

၃၆. ‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော။ အယံ သုဓမ္မော ဘိက္ခု စိတ္တံ ဂဟပတိံ သဒ္ဓံ ပသန္နံ ဒါယကံ ကာရကံ သင္ဃုပဋ္ဌာကံ ဟီနေန ခုံသေတိ, ဟီနေန ဝမ္ဘေတိ။ ယဒိ သံဃဿ ပတ္တကလ္လံ, သံဃော သုဓမ္မဿ ဘိက္ခုနော ပဋိသာရဏီယကမ္မံ ကရေယျ – စိတ္တော တေ ဂဟပတိ ခမာပေတဗ္ဗောတိ။ ဧသာ ဉတ္တိ။

‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော။ အယံ သုဓမ္မော ဘိက္ခု စိတ္တံ ဂဟပတိံ သဒ္ဓံ ပသန္နံ ဒါယကံ ကာရကံ သင္ဃုပဋ္ဌာကံ ဟီနေန ခုံသေတိ, ဟီနေန ဝမ္ဘေတိ။ သံဃော သုဓမ္မဿ ဘိက္ခုနော ပဋိသာရဏီယကမ္မံ ကရောတိ – စိတ္တော တေ ဂဟပတိ ခမာပေတဗ္ဗောတိ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ သုဓမ္မဿ ဘိက္ခုနော ပဋိသာရဏီယဿ ကမ္မဿ ကရဏံ – စိတ္တော တေ ဂဟပတိ ခမာပေတဗ္ဗောတိ, သော တုဏှဿ; ယဿ နက္ခမတိ, သော ဘာသေယျ။

‘‘ဒုတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ။ပေ.။ တတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ – သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော။ အယံ သုဓမ္မော ဘိက္ခု စိတ္တံ ဂဟပတိံ သဒ္ဓံ ပသန္နံ ဒါယကံ ကာရကံ သင္ဃုပဋ္ဌာကံ ဟီနေန ခုံသေတိ, ဟီနေန ဝမ္ဘေတိ။ သံဃော သုဓမ္မဿ ဘိက္ခုနော ပဋိသာရဏီယကမ္မံ ကရောတိ – စိတ္တော တေ ဂဟပတိ ခမာပေတဗ္ဗောတိ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ သုဓမ္မဿ ဘိက္ခုနော ပဋိသာရဏီယဿ ကမ္မဿ ကရဏံ – စိတ္တော တေ ဂဟပတိ ခမာပေတဗ္ဗောတိ, သော တုဏှဿ; ယဿ နက္ခမတိ, သော ဘာသေယျ။

‘‘ကတံ သံဃေန သုဓမ္မဿ ဘိက္ခုနော ပဋိသာရဏီယကမ္မံ – စိတ္တော တေ ဂဟပတိ ခမာပေတဗ္ဗောတိ။ ခမတိ သံဃဿ, တသ္မာ တုဏှီ, ဧဝမေတံ ဓါရယာမီ’’တိ။

အဓမ္မကမ္မဒွါဒသကံ

၃၇. ‘‘တီဟိ , ဘိက္ခဝေ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ ပဋိသာရဏီယကမ္မံ အဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ, အဝိနယကမ္မဉ္စ, ဒုဝူပသန္တဉ္စ။ အသမ္မုခါ ကတံ ဟောတိ, အပ္ပဋိပုစ္ဆာ ကတံ ဟောတိ, အပ္ပဋိညာယ ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ ပဋိသာရဏီယကမ္မံ အဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ, အဝိနယကမ္မဉ္စ, ဒုဝူပသန္တဉ္စ။

‘‘အပရေဟိပိ, ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ ပဋိသာရဏီယကမ္မံ အဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ, အဝိနယကမ္မဉ္စ, ဒုဝူပသန္တဉ္စ။ အနာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ, အဒေသနာဂါမိနိယာ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ, ဒေသိတာယ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ။ပေ.။ အစောဒေတွာ ကတံ ဟောတိ, အသာရေတွာ ကတံ ဟောတိ, အာပတ္တိံ အနာရောပေတွာ ကတံ ဟောတိ။ပေ.။ အသမ္မုခါ ကတံ ဟောတိ, အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ။ပေ.။ အပ္ပဋိပုစ္ဆာ ကတံ ဟောတိ, အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ။ပေ.။ အပ္ပဋိညာယ ကတံ ဟောတိ, အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ။ပေ.။ အနာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ, အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ။ပေ.။ အဒေသနာဂါမိနိယာ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ, အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ။ပေ.။ ဒေသိတာယ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ, အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ။ပေ.။ အစောဒေတွာ ကတံ ဟောတိ, အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ။ပေ.။ အသာရေတွာ ကတံ ဟောတိ , အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ။ပေ.။ အာပတ္တိံ အနာရောပေတွာ ကတံ ဟောတိ, အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ ပဋိသာရဏီယကမ္မံ အဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ, အဝိနယကမ္မဉ္စ, ဒုဝူပသန္တဉ္စ။

ပဋိသာရဏီယကမ္မေ အဓမ္မကမ္မဒွါဒသကံ နိဋ္ဌိတံ။

ဓမ္မကမ္မဒွါဒသကံ

၃၈. ‘‘တီဟိ, ဘိက္ခဝေ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ ပဋိသာရဏီယကမ္မံ ဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ, ဝိနယကမ္မဉ္စ, သုဝူပသန္တဉ္စ။ သမ္မုခါ ကတံ ဟောတိ, ပဋိပုစ္ဆာ ကတံ ဟောတိ, ပဋိညာယ ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ ပဋိသာရဏီယကမ္မံ ဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ, ဝိနယကမ္မဉ္စ, သုဝူပသန္တဉ္စ။

‘‘အပရေဟိပိ , ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ ပဋိသာရဏီယကမ္မံ ဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ, ဝိနယကမ္မဉ္စ, သုဝူပသန္တဉ္စ။ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ, ဒေသနာဂါမိနိယာ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ, အဒေသိတာယ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ။ပေ.။ စောဒေတွာ ကတံ ဟောတိ, သာရေတွာ ကတံ ဟောတိ, အာပတ္တိံ အာရောပေတွာ ကတံ ဟောတိ။ပေ.။ သမ္မုခါ ကတံ ဟောတိ, ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ။ပေ.။ ပဋိပုစ္ဆာ ကတံ ဟောတိ, ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ။ပေ.။ ပဋိညာယ ကတံ ဟောတိ, ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ။ပေ.။ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ, ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ။ပေ.။ ဒေသနာဂါမိနိယာ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ, ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ။ပေ.။ အဒေသိတာယ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ, ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ။ပေ.။ စောဒေတွာ ကတံ ဟောတိ, ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ။ပေ.။ သာရေတွာ ကတံ ဟောတိ, ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ။ပေ.။ အာပတ္တိံ အာရောပေတွာ ကတံ ဟောတိ, ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ ပဋိသာရဏီယကမ္မံ ဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ, ဝိနယကမ္မဉ္စ, သုဝူပသန္တဉ္စ။

ပဋိသာရဏီယကမ္မေ ဓမ္မကမ္မဒွါဒသကံ နိဋ္ဌိတံ။

အာကင်္ခမာနစတုက္ကံ

၃၉. ‘‘ပဉ္စဟိ, ဘိက္ခဝေ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော, အာကင်္ခမာနော သံဃော, ပဋိသာရဏီယကမ္မံ ကရေယျ။ ဂိဟီနံ အလာဘာယ ပရိသက္ကတိ, ဂိဟီနံ အနတ္ထာယ ပရိသက္ကတိ, ဂိဟီနံ အနာဝါသာယ [အဝါသာယ (သီ.)] ပရိသက္ကတိ, ဂိဟီ အက္ကောသတိ ပရိဘာသတိ, ဂိဟီ ဂိဟီဟိ ဘေဒေတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော, အာကင်္ခမာနော သံဃော, ပဋိသာရဏီယကမ္မံ ကရေယျ။

‘‘အပရေဟိပိ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော, အာကင်္ခမာနော သံဃော, ပဋိသာရဏီယကမ္မံ ကရေယျ။ ဂိဟီနံ ဗုဒ္ဓဿ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ , ဂိဟီနံ ဓမ္မဿ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ, ဂိဟီနံ သံဃဿ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ, ဂိဟီ ဟီနေန ခုံသေတိ ဟီနေန ဝမ္ဘေတိ, ဂိဟီနံ ဓမ္မိကံ ပဋိဿဝံ န သစ္စာပေတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော, အာကင်္ခမာနော သံဃော, ပဋိသာရဏီယကမ္မံ ကရေယျ။

‘‘ပဉ္စန္နံ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခူနံ, အာကင်္ခမာနော သံဃော, ပဋိသာရဏီယကမ္မံ ကရေယျ။ ဧကော ဂိဟီနံ အလာဘာယ ပရိသက္ကတိ, ဧကော ဂိဟီနံ အနတ္ထာယ ပရိသက္ကတိ, ဧကော ဂိဟီနံ အနာဝါသာယ ပရိသက္ကတိ, ဧကော ဂိဟီ အက္ကောသတိ ပရိဘာသတိ, ဧကော ဂိဟီ ဂိဟီဟိ ဘေဒေတိ – ဣမေသံ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စန္နံ ဘိက္ခူနံ, အာကင်္ခမာနော သံဃော, ပဋိသာရဏီယကမ္မံ ကရေယျ။

‘‘အပရေသမ္ပိ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စန္နံ ဘိက္ခူနံ, အာကင်္ခမာနော သံဃော, ပဋိသာရဏီယကမ္မံ ကရေယျ။ ဧကော ဂိဟီနံ ဗုဒ္ဓဿ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ, ဧကော ဂိဟီနံ ဓမ္မဿ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ, ဧကော ဂိဟီနံ သံဃဿ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ, ဧကော ဂိဟီ ဟီနေန ခုံသေတိ ဟီနေန ဝမ္ဘေတိ, ဧကော ဂိဟီနံ ဓမ္မိကံ ပဋိဿဝံ န သစ္စာပေတိ – ဣမေသံ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စန္နံ ဘိက္ခူနံ, အာကင်္ခမာနော သံဃော, ပဋိသာရဏီယကမ္မံ ကရေယျ။

အာကင်္ခမာနစတုက္ကံ နိဋ္ဌိတံ။

အဋ္ဌာရသဝတ္တံ

၄၀. ‘‘ပဋိသာရဏီယကမ္မကတေန, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနာ သမ္မာ ဝတ္တိတဗ္ဗံ။ တတြာယံ သမ္မာဝတ္တနာ – န ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗံ, န နိဿယော ဒါတဗ္ဗော, န သာမဏေရော ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗော, န ဘိက္ခုနောဝါဒကသမ္မုတိ သာဒိတဗ္ဗာ, သမ္မတေနပိ ဘိက္ခုနိယော န ဩဝဒိတဗ္ဗာ။ ယာယ အာပတ္တိယာ သံဃေန ပဋိသာရဏီယကမ္မံ ကတံ ဟောတိ သာ အာပတ္တိ န အာပဇ္ဇိတဗ္ဗာ, အညာ ဝါ တာဒိသိကာ , တတော ဝါ ပါပိဋ္ဌတရာ; ကမ္မံ န ဂရဟိတဗ္ဗံ, ကမ္မိကာ န ဂရဟိတဗ္ဗာ။ န ပကတတ္တဿ ဘိက္ခုနော ဥပေါသထော ဌပေတဗ္ဗော, န ပဝါရဏာ ဌပေတဗ္ဗာ, န သဝစနီယံ ကာတဗ္ဗံ, န အနုဝါဒေါ ပဋ္ဌပေတဗ္ဗော, န ဩကာသော ကာရေတဗ္ဗော , န စောဒေတဗ္ဗော, န သာရေတဗ္ဗော, န ဘိက္ခူဟိ သမ္ပယောဇေတဗ္ဗ’’န္တိ။

ပဋိသာရဏီယကမ္မေ အဋ္ဌာရသဝတ္တံ နိဋ္ဌိတံ။

၄၁. အထ ခေါ သံဃော သုဓမ္မဿ ဘိက္ခုနော ပဋိသာရဏီယကမ္မံ အကာသိ – ‘‘စိတ္တော တေ ဂဟပတိ ခမာပေတဗ္ဗော’’တိ။ သော သံဃေန ပဋိသာရဏီယကမ္မကတော မစ္ဆိကာသဏ္ဍံ ဂန္တွာ မင္ကုဘူတော နာသက္ခိ စိတ္တံ ဂဟပတိံ ခမာပေတုံ။ ပုနဒေဝ သာဝတ္ထိံ ပစ္စာဂဉ္ဆိ။ ဘိက္ခူ ဧဝမာဟံသု – ‘‘ခမာပိတော တယာ, အာဝုသော သုဓမ္မ, စိတ္တော ဂဟပတီ’’တိ? ‘‘ဣဓါဟံ, အာဝုသော, မစ္ဆိကာသဏ္ဍံ ဂန္တွာ မင္ကုဘူတော နာသက္ခိံ စိတ္တံ ဂဟပတိံ ခမာပေတု’’န္တိ။ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ပေ.။။ ‘‘တေန ဟိ, ဘိက္ခဝေ, သံဃော သုဓမ္မဿ ဘိက္ခုနော အနုဒူတံ ဒေတု – စိတ္တံ ဂဟပတိံ ခမာပေတုံ။ ဧဝဉ္စ ပန ဘိက္ခဝေ ဒါတဗ္ဗော – ပဌမံ ဘိက္ခု ယာစိတဗ္ဗော, ယာစိတွာ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သံဃော ဉာပေတဗ္ဗော –

‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော။ ယဒိ သံဃဿ ပတ္တကလ္လံ, သံဃော ဣတ္ထန္နာမံ ဘိက္ခုံ သုဓမ္မဿ ဘိက္ခုနော အနုဒူတံ ဒဒေယျ စိတ္တံ ဂဟပတိံ ခမာပေတုံ။ ဧသာ ဉတ္တိ။

‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော။ သံဃော ဣတ္ထန္နာမံ ဘိက္ခုံ သုဓမ္မဿ ဘိက္ခုနော အနုဒူတံ ဒေတိ စိတ္တံ ဂဟပတိံ ခမာပေတုံ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော သုဓမ္မဿ ဘိက္ခုနော အနုဒူတဿ ဒါနံ စိတ္တံ ဂဟပတိံ ခမာပေတုံ, သော တုဏှဿ; ယဿ နက္ခမတိ, သော ဘာသေယျ။

‘‘ဒိန္နော သံဃေန ဣတ္ထန္နာမော ဘိက္ခု သုဓမ္မဿ ဘိက္ခုနော အနုဒူတော စိတ္တံ ဂဟပတိံ ခမာပေတုံ။ ခမတိ သံဃဿ, တသ္မာ တုဏှီ, ဧဝမေတံ ဓါရယာမီ’’တိ။

၄၂. ‘‘တေန, ဘိက္ခဝေ, သုဓမ္မေန ဘိက္ခုနာ အနုဒူတေန ဘိက္ခုနာ သဒ္ဓိံ မစ္ဆိကာသဏ္ဍံ ဂန္တွာ စိတ္တော ဂဟပတိ ခမာပေတဗ္ဗော – ‘ခမ, ဂဟပတိ, ပသာဒေမိ တ’န္တိ။ ဧဝဉ္စေ ဝုစ္စမာနော ခမတိ, ဣစ္စေတံ ကုသလံ။ နော စေ ခမတိ, အနုဒူတေန ဘိက္ခုနာ ဝတ္တဗ္ဗော – ‘ခမ, ဂဟပတိ, ဣမဿ ဘိက္ခုနော, ပသာဒေတိ တ’န္တိ။ ဧဝဉ္စေ ဝုစ္စမာနော ခမတိ, ဣစ္စေတံ ကုသလံ။ နော စေ ခမတိ, အနုဒူတေန ဘိက္ခုနာ ဝတ္တဗ္ဗော – ‘ခမ, ဂဟပတိ, ဣမဿ ဘိက္ခုနော, အဟံ တံ ပသာဒေမီ’တိ။ ဧဝဉ္စေ ဝုစ္စမာနော ခမတိ, ဣစ္စေတံ ကုသလံ။ နော စေ ခမတိ, အနုဒူတေန ဘိက္ခုနာ ဝတ္တဗ္ဗော – ‘ခမ, ဂဟပတိ, ဣမဿ ဘိက္ခုနော, သံဃဿ ဝစနေနာ’တိ။ ဧဝဉ္စေ ဝုစ္စမာနော ခမတိ, ဣစ္စေတံ ကုသလံ။ နော စေ ခမတိ, အနုဒူတေန ဘိက္ခုနာ သုဓမ္မော ဘိက္ခု [သုဓမ္မံ ဘိက္ခုံ။ သာ အာပတ္တိ ဒေသာပေတဗ္ဗာတိ (သီ. သျာ.)] စိတ္တဿ ဂဟပတိနော ဒဿနူပစာရံ အဝိဇဟာပေတွာ သဝနူပစာရံ အဝိဇဟာပေတွာ ဧကံသံ ဥတ္တရာသင်္ဂံ ကာရာပေတွာ ဥက္ကုဋိကံ နိသီဒါပေတွာ အဉ္ဇလိံ ပဂ္ဂဏှာပေတွာ တံ အာပတ္တိံ ဒေသာပေတဗ္ဗော’’တိ [သုဓမ္မံ ဘိက္ခုံ။ သာ အာပတ္တိ ဒေသာပေတဗ္ဗာတိ (သီ. သျာ.)]။

အထ ခေါ အာယသ္မာ သုဓမ္မော အနုဒူတေန ဘိက္ခုနာ သဒ္ဓိံ မစ္ဆိကာသဏ္ဍံ ဂန္တွာ စိတ္တံ ဂဟပတိံ ခမာပေသိ။ သော သမ္မာ ဝတ္တတိ, လောမံ ပါတေတိ, နေတ္ထာရံ ဝတ္တတိ, ဘိက္ခူ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧဝံ ဝဒေတိ – ‘‘အဟံ, အာဝုသော, သံဃေန ပဋိသာရဏီယကမ္မကတော သမ္မာ ဝတ္တာမိ, လောမံ ပါတေမိ, နေတ္ထာရံ ဝတ္တာမိ။ ကထံ နု ခေါ မယာ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗ’’န္တိ? ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ပေ.။ ‘‘တေန ဟိ, ဘိက္ခဝေ, သံဃော သုဓမ္မဿ ဘိက္ခုနော ပဋိသာရဏီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတု။

နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗအဋ္ဌာရသကံ

၄၃. ‘‘ပဉ္စဟိ, ဘိက္ခဝေ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ပဋိသာရဏီယကမ္မံ နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။ ဥပသမ္ပာဒေတိ, နိဿယံ ဒေတိ, သာမဏေရံ ဥပဋ္ဌာပေတိ, ဘိက္ခုနောဝါဒကသမ္မုတိံ သာဒိယတိ, သမ္မတောပိ ဘိက္ခုနိယော ဩဝဒတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ပဋိသာရဏီယကမ္မံ နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။

[ပရိ. ၄၂၀] ‘‘အပရေဟိပိ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ပဋိသာရဏီယကမ္မံ နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။ ယာယ အာပတ္တိယာ သံဃေန ပဋိသာရဏီယကမ္မံ ကတံ ဟောတိ တံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ, အညံ ဝါ တာဒိသိကံ, တတော ဝါ ပါပိဋ္ဌတရံ; ကမ္မံ ဂရဟတိ, ကမ္မိကေ ဂရဟတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ပဋိသာရဏီယကမ္မံ နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။

‘‘အဋ္ဌဟိ, ဘိက္ခဝေ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ပဋိသာရဏီယကမ္မံ နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။ ပကတတ္တဿ ဘိက္ခုနော ဥပေါသထံ ဌပေတိ, ပဝါရဏံ ဌပေတိ, သဝစနီယံ ကရောတိ, အနုဝါဒံ ပဋ္ဌပေတိ, ဩကာသံ ကာရေတိ, စောဒေတိ , သာရေတိ, ဘိက္ခူဟိ သမ္ပယောဇေတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, အဋ္ဌဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ပဋိသာရဏီယကမ္မံ နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ’’။

ပဋိသာရဏီယကမ္မေ နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗအဋ္ဌာရသကံ နိဋ္ဌိတံ။

ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗအဋ္ဌာရသကံ

၄၄. ‘‘ပဉ္စဟိ, ဘိက္ခဝေ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ပဋိသာရဏီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။ န ဥပသမ္ပာဒေတိ, န နိဿယံ ဒေတိ, န သာမဏေရံ ဥပဋ္ဌာပေတိ, န ဘိက္ခုနောဝါဒကသမ္မုတိံ သာဒိယတိ, သမ္မတောပိ ဘိက္ခုနိယော န ဩဝဒတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ပဋိသာရဏီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။

‘‘အပရေဟိပိ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ပဋိသာရဏီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။ ယာယ အာပတ္တိယာ သံဃေန ပဋိသာရဏီယကမ္မံ ကတံ ဟောတိ တံ အာပတ္တိံ န အာပဇ္ဇတိ, အညံ ဝါ တာဒိသိကံ, တတော ဝါ ပါပိဋ္ဌတရံ; ကမ္မံ န ဂရဟတိ, ကမ္မိကေ န ဂရဟတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ပဋိသာရဏီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။

‘‘အဋ္ဌဟိ, ဘိက္ခဝေ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ပဋိသာရဏီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။ န ပကတတ္တဿ ဘိက္ခုနော ဥပေါသထံ ဌပေတိ, န ပဝါရဏံ ဌပေတိ, န သဝစနီယံ ကရောတိ, န အနုဝါဒံ ပဋ္ဌပေတိ, န ဩကာသံ ကာရေတိ, န စောဒေတိ, န သာရေတိ, န ဘိက္ခူဟိ သမ္ပယောဇေတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, အဋ္ဌဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော ပဋိသာရဏီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။

ပဋိသာရဏီယကမ္မေ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗအဋ္ဌာရသကံ နိဋ္ဌိတံ။

၄၅. ‘‘ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။ တေန [တေန ဟိ (သျာ. က.)], ဘိက္ခဝေ, သုဓမ္မေန ဘိက္ခုနာ သသံဃံ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧကံသံ ဥတ္တရာသင်္ဂံ ကရိတွာ ဝုဍ္ဎာနံ ဘိက္ခူနံ ပါဒေ ဝန္ဒိတွာ ဥက္ကုဋိကံ နိသီဒိတွာ အဉ္ဇလိံ ပဂ္ဂဟေတွာ ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘အဟံ, ဘန္တေ, သံဃေန ပဋိသာရဏီယကမ္မကတော သမ္မာ ဝတ္တာမိ, လောမံ ပါတေမိ, နေတ္ထာရံ ဝတ္တာမိ, ပဋိသာရဏီယဿ ကမ္မဿ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓိံ ယာစာမီ’တိ ။ ဒုတိယမ္ပိ ယာစိတဗ္ဗာ။ တတိယမ္ပိ ယာစိတဗ္ဗာ။ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သံဃော ဉာပေတဗ္ဗော –

‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော။ အယံ သုဓမ္မော ဘိက္ခု သံဃေန ပဋိသာရဏီယကမ္မကတော သမ္မာ ဝတ္တတိ, လောမံ ပါတေတိ, နေတ္ထာရံ ဝတ္တတိ, ပဋိသာရဏီယဿ ကမ္မဿ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓိံ ယာစတိ။ ယဒိ သံဃဿ ပတ္တကလ္လံ, သံဃော သုဓမ္မဿ ဘိက္ခုနော ပဋိသာရဏီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေယျ။ ဧသာ ဉတ္တိ။

‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော။ အယံ သုဓမ္မော ဘိက္ခု သံဃေန ပဋိသာရဏီယကမ္မကတော သမ္မာ ဝတ္တတိ, လောမံ ပါတေတိ, နေတ္ထာရံ ဝတ္တတိ, ပဋိသာရဏီယဿ ကမ္မဿ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓိံ ယာစတိ။ သံဃော သုဓမ္မဿ ဘိက္ခုနော ပဋိသာရဏီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတိ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ သုဓမ္မဿ ဘိက္ခုနော ပဋိသာရဏီယဿ ကမ္မဿ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓိ, သော တုဏှဿ; ယဿ နက္ခမတိ, သော ဘာသေယျ။

‘‘ဒုတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ။ပေ.။ တတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ – သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော။ အယံ သုဓမ္မော ဘိက္ခု သံဃေန ပဋိသာရဏီယကမ္မကတော သမ္မာ ဝတ္တတိ, လောမံ ပါတေတိ, နေတ္ထာရံ ဝတ္တတိ, ပဋိသာရဏီယဿ ကမ္မဿ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓိံ ယာစတိ။ သံဃော သုဓမ္မဿ ဘိက္ခုနော ပဋိသာရဏီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတိ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ သုဓမ္မဿ ဘိက္ခုနော ပဋိသာရဏီယဿ ကမ္မဿ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓိ, သော တုဏှဿ; ယဿ နက္ခမတိ, သော ဘာသေယျ။

‘‘ပဋိပ္ပဿဒ္ဓံ သံဃေန သုဓမ္မဿ ဘိက္ခုနော ပဋိသာရဏီယကမ္မံ။ ခမတိ သံဃဿ, တသ္မာ တုဏှီ, ဧဝမေတံ ဓါရယာမီ’’တိ။

ပဋိသာရဏီယကမ္မံ နိဋ္ဌိတံ စတုတ္ထံ။

၅. အာပတ္တိယာ အဒဿနေ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ

၄၆. တေန သမယေန ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ ကောသမ္ဗိယံ ဝိဟရတိ ဃောသိတာရာမေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန အာယသ္မာ ဆန္နော အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိတွာ န ဣစ္ဆတိ အာပတ္တိံ ပဿိတုံ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ။ပေ.။ တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထံဟိ နာမ အာယသ္မာ ဆန္နော အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိတွာ န ဣစ္ဆိဿတိ အာပတ္တိံ ပဿိတု’’န္တိ။ အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။

အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတသ္မိံ နိဒါနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဘိက္ခုသသံဃံ သန္နိပါတာပေတွာ ဘိက္ခူ ပဋိပုစ္ဆိ – ‘‘သစ္စံ ကိရ, ဘိက္ခဝေ, ဆန္နော ဘိက္ခု အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိတွာ န ဣစ္ဆတိ အာပတ္တိံ ပဿိတု’’န္တိ? ‘‘သစ္စံ ဘဂဝါ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ – ‘‘အနနုစ္ဆဝိကံ။ပေ.။ ကထံဟိ နာမ သော, ဘိက္ခဝေ, မောဃပုရိသော အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိတွာ န ဣစ္ဆိဿတိ အာပတ္တိံ ပဿိတုံ? နေတံ, ဘိက္ခဝေ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ။ပေ.။ ဝိဂရဟိတွာ။ပေ.။ ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – တေန ဟိ, ဘိက္ခဝေ, သံဃော ဆန္နဿ ဘိက္ခုနော, အာပတ္တိယာ အဒဿနေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကရောတု – အသမ္ဘောဂံ သံဃေန။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ကာတဗ္ဗံ – ပဌမံ ဆန္နော ဘိက္ခု စောဒေတဗ္ဗော, စောဒေတွာ သာရေတဗ္ဗော, သာရေတွာ အာပတ္တိံ အာရောပေတဗ္ဗော, အာပတ္တိံ အာရောပေတွာ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သံဃော ဉာပေတဗ္ဗော –

၄၇. ‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော။ အယံ ဆန္နော ဘိက္ခု အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိတွာ န ဣစ္ဆတိ အာပတ္တိံ ပဿိတုံ။ ယဒိ သံဃဿ ပတ္တကလ္လံ, သံဃော ဆန္နဿ ဘိက္ခုနော, အာပတ္တိယာ အဒဿနေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကရေယျ – အသမ္ဘောဂံ သံဃေန။ ဧသာ ဉတ္တိ။

‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော။ အယံ ဆန္နော ဘိက္ခု အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိတွာ န ဣစ္ဆတိ အာပတ္တိံ ပဿိတုံ။ သံဃော ဆန္နဿ ဘိက္ခုနော, အာပတ္တိယာ အဒဿနေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကရောတိ – အသမ္ဘောဂံ သံဃေန။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ဆန္နဿ ဘိက္ခုနော, အာပတ္တိယာ အဒဿနေ, ဥက္ခေပနီယဿ ကမ္မဿ ကရဏံ – အသမ္ဘောဂံ သံဃေန, သော တုဏှဿ; ယဿ နက္ခမတိ, သော ဘာသေယျ။

‘‘ဒုတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ။ပေ.။ တတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ – သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော။ အယံ ဆန္နော ဘိက္ခု အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိတွာ န ဣစ္ဆတိ အာပတ္တိံ ပဿိတုံ။ သံဃော ဆန္နဿ ဘိက္ခုနော, အာပတ္တိယာ အဒဿနေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကရောတိ – အသမ္ဘောဂံ သံဃေန။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ဆန္နဿ ဘိက္ခုနော, အာပတ္တိယာ အဒဿနေ, ဥက္ခေပနီယဿ ကမ္မဿ ကရဏံ – အသမ္ဘောဂံ သံဃေန, သော တုဏှဿ; ယဿ နက္ခမတိ, သော ဘာသေယျ။

‘‘ကတံ သံဃေန ဆန္နဿ ဘိက္ခုနော, အာပတ္တိယာ အဒဿနေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ – အသမ္ဘောဂံ သံဃေန။ ခမတိ သံဃဿ, တသ္မာ တုဏှီ, ဧဝမေတံ ဓါရယာမီတိ။

‘‘အာဝါသပရမ္ပရဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, သံသထ – ‘ဆန္နော ဘိက္ခု သံဃေန အာပတ္တိယာ [ဆန္နော ဘိက္ခု အာပတ္တိယာ (သီ. က.)] အဒဿနေ ဥက္ခေပနီယကမ္မကတော – အသမ္ဘောဂံ သံဃေနာ’တိ။

အဓမ္မကမ္မဒွါဒသကံ

၄၈. ‘‘တီဟိ, ဘိက္ခဝေ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ, အာပတ္တိယာ အဒဿနေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ အဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ, အဝိနယကမ္မဉ္စ, ဒုဝူပသန္တဉ္စ။ အသမ္မုခါ ကတံ ဟောတိ, အပ္ပဋိပုစ္ဆာ ကတံ ဟောတိ, အပ္ပဋိညာယ ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ, အာပတ္တိယာ အဒဿနေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ အဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ, အဝိနယကမ္မဉ္စ, ဒုဝူပသန္တဉ္စ။

‘‘အပရေဟိပိ, ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ, အာပတ္တိယာ အဒဿနေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ အဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ, အဝိနယကမ္မဉ္စ, ဒုဝူပသန္တဉ္စ။ အနာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ, အဒေသနာဂါမိနိယာ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ, ဒေသိတာယ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ။ပေ.။ အစောဒေတွာ ကတံ ဟောတိ, အသာရေတွာ ကတံ ဟောတိ, အာပတ္တိံ အနာရောပေတွာ ကတံ ဟောတိ။ပေ.။ အသမ္မုခါ ကတံ ဟောတိ, အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ။ပေ.။ အပ္ပဋိပုစ္ဆာ ကတံ ဟောတိ, အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ။ပေ.။ အပ္ပဋိညာယ ကတံ ဟောတိ, အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ။ပေ.။ အနာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ, အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ။ပေ.။ အဒေသနာဂါမိနိယာ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ, အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ။ပေ.။ ဒေသိတာယ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ, အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ။ပေ.။ အစောဒေတွာ ကတံ ဟောတိ, အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ။ပေ.။ အသာရေတွာ ကတံ ဟောတိ, အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ။ပေ.။ အာပတ္တိံ အနာရောပေတွာ ကတံ ဟောတိ, အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ, အာပတ္တိယာ အဒဿနေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ အဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ, အဝိနယကမ္မဉ္စ, ဒုဝူပသန္တဉ္စ။

အာပတ္တိယာ အဒဿနေ ဥက္ခေပနီယကမ္မေ အဓမ္မကမ္မဒွါဒသကံ နိဋ္ဌိတံ။

ဓမ္မကမ္မဒွါဒသကံ

၄၉. ‘‘တီဟိ , ဘိက္ခဝေ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ, အာပတ္တိယာ အဒဿနေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ, ဝိနယကမ္မဉ္စ, သုဝူပသန္တဉ္စ။ သမ္မုခါ ကတံ ဟောတိ, ပဋိပုစ္ဆာ ကတံ ဟောတိ, ပဋိညာယ ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ, အာပတ္တိယာ အဒဿနေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ, ဝိနယကမ္မဉ္စ, သုဝူပသန္တဉ္စ။

‘‘အပရေဟိပိ, ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ။ပေ.။။ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ, ဒေသနာဂါမိနိယာ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ, အဒေသိတာယ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ။ပေ.။ စောဒေတွာ ကတံ ဟောတိ, သာရေတွာ ကတံ ဟောတိ, အာပတ္တိံ အာရောပေတွာ ကတံ ဟောတိ။ပေ.။ သမ္မုခါ ကတံ ဟောတိ, ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ။ပေ.။ ပဋိပုစ္ဆာ ကတံ ဟောတိ, ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ။ပေ.။ ပဋိညာယ ကတံ ဟောတိ, ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ။ပေ.။ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ, ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ။ပေ.။ ဒေသနာဂါမိနိယာ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ, ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ။ပေ.။ အဒေသိတာယ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ, ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ။ပေ.။ စောဒေတွာ ကတံ ဟောတိ, ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ။ပေ.။ သာရေတွာ ကတံ ဟောတိ, ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ။ပေ.။ အာပတ္တိံ အာရောပေတွာ ကတံ ဟောတိ, ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ, အာပတ္တိယာ အဒဿနေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ, ဝိနယကမ္မဉ္စ, သုဝူပသန္တဉ္စ။

အာပတ္တိယာ အဒဿနေ ဥက္ခေပနီယကမ္မေ ဓမ္မကမ္မဒွါဒသကံ နိဋ္ဌိတံ။

အာကင်္ခမာနဆက္ကံ

၅၀. [ပရိ. ၃၂၃] ‘‘တီဟိ , ဘိက္ခဝေ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော, အာကင်္ခမာနော သံဃော, အာပတ္တိယာ အဒဿနေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကရေယျ။ ဘဏ္ဍနကာရကော ဟောတိ ကလဟကာရကော ဝိဝါဒကာရကော ဘဿကာရကော သံဃေ အဓိကရဏကာရကော ; ဗာလော ဟောတိ အဗျတ္တော အာပတ္တိဗဟုလော အနပဒါနော; ဂိဟိသံသဋ္ဌော ဝိဟရတိ အနနုလောမိကေဟိ ဂိဟိသံသဂ္ဂေဟိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော, အာကင်္ခမာနော သံဃော, အာပတ္တိယာ အဒဿနေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကရေယျ။

‘‘အပရေဟိပိ, ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော, အာကင်္ခမာနော သံဃော, အာပတ္တိယာ အဒဿနေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကရေယျ။ အဓိသီလေ သီလဝိပန္နော ဟောတိ, အဇ္ဈာစာရေ အာစာရဝိပန္နော ဟောတိ, အတိဒိဋ္ဌိယာ ဒိဋ္ဌိဝိပန္နော ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော, အာကင်္ခမာနော သံဃော, အာပတ္တိယာ အဒဿနေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကရေယျ။

‘‘အပရေဟိပိ, ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော, အာကင်္ခမာနော သံဃော, အာပတ္တိယာ အဒဿနေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကရေယျ။ ဗုဒ္ဓဿ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ, ဓမ္မဿ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ, သံဃဿ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော, အာကင်္ခမာနော သံဃော, အာပတ္တိယာ အဒဿနေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကရေယျ။

‘‘တိဏ္ဏံ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခူနံ, အာကင်္ခမာနော သံဃော, အာပတ္တိယာ အဒဿနေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကရေယျ။ ဧကော ဘဏ္ဍနကာရကော ဟောတိ ကလဟကာရကော ဝိဝါဒကာရကော ဘဿကာရကော သံဃေ အဓိကရဏကာရကော; ဧကော ဗာလော ဟောတိ အဗျတ္တော အာပတ္တိဗဟုလော အနပဒါနော; ဧကော ဂိဟိသံသဋ္ဌော ဝိဟရတိ အနနုလောမိကေဟိ ဂိဟိသံသဂ္ဂေဟိ – ဣမေသံ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, တိဏ္ဏံ ဘိက္ခူနံ, အာကင်္ခမာနော သံဃော, အာပတ္တိယာ အဒဿနေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကရေယျ။

‘‘အပရေသမ္ပိ, ဘိက္ခဝေ, တိဏ္ဏံ ဘိက္ခူနံ, အာကင်္ခမာနော သံဃော, အာပတ္တိယာ အဒဿနေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကရေယျ။ ဧကော အဓိသီလေ သီလဝိပန္နော ဟောတိ , ဧကော အဇ္ဈာစာရေ အာစာရဝိပန္နော ဟောတိ, ဧကော အတိဒိဋ္ဌိယာ ဒိဋ္ဌိဝိပန္နော ဟောတိ – ဣမေသံ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, တိဏ္ဏံ ဘိက္ခူနံ, အာကင်္ခမာနော သံဃော, အာပတ္တိယာ အဒဿနေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကရေယျ။

‘‘အပရေသမ္ပိ, ဘိက္ခဝေ, တိဏ္ဏံ ဘိက္ခူနံ, အာကင်္ခမာနော သံဃော, အာပတ္တိယာ အဒဿနေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကရေယျ။ ဧကော ဗုဒ္ဓဿ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ, ဧကော ဓမ္မဿ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ, ဧကော သံဃဿ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ – ဣမေသံ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, တိဏ္ဏံ ဘိက္ခူနံ, အာကင်္ခမာနော သံဃော, အာပတ္တိယာ အဒဿနေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကရေယျ။

အာပတ္တိယာ အဒဿနေ ဥက္ခေပနီယကမ္မေ

အာကင်္ခမာနဆက္ကံ နိဋ္ဌိတံ။

တေစတ္တာလီသဝတ္တံ

၅၁. ‘‘အာပတ္တိယာ အဒဿနေ ဥက္ခေပနီယကမ္မကတေန, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနာ သမ္မာ ဝတ္တိတဗ္ဗံ ။ တတြာယံ သမ္မာဝတ္တနာ – န ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗံ, န နိဿယော ဒါတဗ္ဗော, န သာမဏေရော ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗော, န ဘိက္ခုနောဝါဒကသမ္မုတိ သာဒိတဗ္ဗာ, သမ္မတေနပိ ဘိက္ခုနိယော န ဩဝဒိတဗ္ဗာ။ ယာယ အာပတ္တိယာ သံဃေန, အာပတ္တိယာ အဒဿနေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကတံ ဟောတိ သာ အာပတ္တိ န အာပဇ္ဇိတဗ္ဗာ, အညာ ဝါ တာဒိသိကာ, တတော ဝါ ပါပိဋ္ဌတရာ; ကမ္မံ န ဂရဟိတဗ္ဗံ, ကမ္မိကာ န ဂရဟိတဗ္ဗာ ။ န ပကတတ္တဿ ဘိက္ခုနော အဘိဝါဒနံ, ပစ္စုဋ္ဌာနံ, အဉ္ဇလိကမ္မံ, သာမီစိကမ္မံ, အာသနာဘိဟာရော, သေယျာဘိဟာရော, ပါဒေါဒကံ, ပါဒဣဌံ ပါဒကထလိကံ, ပတ္တစီဝရပ္ပဋိဂ္ဂဟဏံ, နဟာနေ ပိဋ္ဌိပရိကမ္မံ သာဒိတဗ္ဗံ။ န ပကတတ္တော ဘိက္ခု သီလဝိပတ္တိယာ အနုဒ္ဓံသေတဗ္ဗော, န အာစာရဝိပတ္တိယာ အနုဒ္ဓံသေတဗ္ဗော, န ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တိယာ အနုဒ္ဓံသေတဗ္ဗော, န အာဇီဝဝိပတ္တိယာ အနုဒ္ဓံသေတဗ္ဗော, န ဘိက္ခု ဘိက္ခူဟိ ဘေဒေတဗ္ဗော [န ဘိက္ခူ ဘိက္ခူဟိ ဘေဒေတဗ္ဗာ (သျာ.)], န ဂိဟိဒ္ဓဇော ဓါရေတဗ္ဗော, န တိတ္ထိယဒ္ဓဇော ဓါရေတဗ္ဗော, န တိတ္ထိယာ သေဝိတဗ္ဗာ; ဘိက္ခူ သေဝိတဗ္ဗာ, ဘိက္ခုသိက္ခာယ သိက္ခိတဗ္ဗံ [ဘိက္ခုသိက္ခာ သိက္ခိတဗ္ဗာ (သျာ.)]။ န ပကတတ္တေန ဘိက္ခုနာ သဒ္ဓိံ ဧကစ္ဆန္နေ အာဝါသေ ဝတ္ထဗ္ဗံ, န ဧကစ္ဆန္နေ အနာဝါသေ ဝတ္ထဗ္ဗံ, န ဧကစ္ဆန္နေ အာဝါသေ ဝါ အနာဝါသေ ဝါ ဝတ္ထဗ္ဗံ, ပကတတ္တံ ဘိက္ခုံ ဒိသွာ အာသနာ ဝုဋ္ဌာတဗ္ဗံ, န ပကတတ္တော ဘိက္ခု အာသာဒေတဗ္ဗော အန္တော ဝါ ဗဟိ ဝါ။ န ပကတတ္တဿ ဘိက္ခုနော ဥပေါသထော ဌပေတဗ္ဗော, န ပဝါရဏာ ဌပေတဗ္ဗာ, န သဝစနီယံ ကာတဗ္ဗံ, န အနုဝါဒေါ ပဋ္ဌပေတဗ္ဗော, န ဩကာသော ကာရေတဗ္ဗော, န စောဒေတဗ္ဗော, န သာရေတဗ္ဗော, န ဘိက္ခူဟိ သမ္ပယောဇေတဗ္ဗ’’န္တိ။

အာပတ္တိယာ အဒဿနေ ဥက္ခေပနီယကမ္မေ

တေစတ္တာလီသဝတ္တံ နိဋ္ဌိတံ။

၅၂. အထ ခေါ သံဃော ဆန္နဿ ဘိက္ခုနော, အာပတ္တိယာ အဒဿနေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ အကာသိ – အသမ္ဘောဂံ သံဃေန။ သော သံဃေန, အာပတ္တိယာ အဒဿနေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မကတော တမှာ အာဝါသာ အညံ အာဝါသံ အဂမာသိ။ တတ္ထ ဘိက္ခူ နေဝ အဘိဝါဒေသုံ, န ပစ္စုဋ္ဌေသုံ, န အဉ္ဇလိကမ္မံ န သာမီစိကမ္မံ အကံသု, န သက္ကရိံသု, န ဂရု ကရိံသု [န ဂရုကရိံသု (က.)], န မာနေသုံ, န ပူဇေသုံ။ သော ဘိက္ခူဟိ အသက္ကရိယမာနော အဂရုကရိယမာနော အမာနိယမာနော အပူဇိယမာနော အသက္ကာရပကတော တမှာပိ အာဝါသာ အညံ အာဝါသံ အဂမာသိ။ တတ္ထပိ ဘိက္ခူ နေဝ အဘိဝါဒေသုံ, န ပစ္စုဋ္ဌေသုံ, န အဉ္ဇလိကမ္မံ န သာမီစိကမ္မံ အကံသု, န သက္ကရိံသု, န ဂရုံ ကရိံသု, န မာနေသုံ, န ပူဇေသုံ။ သော ဘိက္ခူဟိ အသက္ကရိယမာနော အဂရုကရိယမာနော အမာနိယမာနော အပူဇိယမာနော အသက္ကာရပကတော တမှာပိ အာဝါသာ အညံ အာဝါသံ အဂမာသိ။ တတ္ထပိ ဘိက္ခူ နေဝ အဘိဝါဒေသုံ, န ပစ္စုဋ္ဌေသုံ, န အဉ္ဇလိကမ္မံ န သာမီစိကမ္မံ အကံသု, န သက္ကရိံသု, န ဂရုံ ကရိံသု, န မာနေသုံ, န ပူဇေသုံ။ သော ဘိက္ခူဟိ အသက္ကရိယမာနော အဂရုကရိယမာနော အမာနိယမာနော အပူဇိယမာနော အသက္ကာရပကတော ပုနဒေဝ ကောသမ္ဗိံ ပစ္စာဂဉ္ဆိ။ သော သမ္မာ ဝတ္တတိ, လောမံ ပါတေတိ, နေတ္ထာရံ ဝတ္တတိ, ဘိက္ခူ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧဝံ ဝဒေတိ – ‘‘အဟံ, အာဝုသော, သံဃေန, အာပတ္တိယာ အဒဿနေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မကတော သမ္မာ ဝတ္တာမိ, လောမံ ပါတေမိ, နေတ္ထာရံ ဝတ္တာမိ။ ကထံ နု ခေါ မယာ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗ’’န္တိ? ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ပေ.။။ ‘‘တေန ဟိ, ဘိက္ခဝေ, သံဃော ဆန္နဿ ဘိက္ခုနော, အာပတ္တိယာ အဒဿနေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတု။

နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗ-တေစတ္တာလီသကံ

၅၃. ‘‘ပဉ္စဟိ , ဘိက္ခဝေ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော, အာပတ္တိယာ အဒဿနေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။ ဥပသမ္ပာဒေတိ, နိဿယံ ဒေတိ, သာမဏေရံ ဥပဋ္ဌာပေတိ, ဘိက္ခုနောဝါဒကသမ္မုတိံ သာဒိယတိ, သမ္မတောပိ ဘိက္ခုနိယော ဩဝဒတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော, အာပတ္တိယာ အဒဿနေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။

[ပရိ. ၄၂၀] ‘‘အပရေဟိပိ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော, အာပတ္တိယာ အဒဿနေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။ ယာယ အာပတ္တိယာ သံဃေန, အာပတ္တိယာ အဒဿနေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကတံ ဟောတိ တံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ, အညံ ဝါ တာဒိသိကံ, တတော ဝါ ပါပိဋ္ဌတရံ; ကမ္မံ ဂရဟတိ, ကမ္မိကေ ဂရဟတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော, အာပတ္တိယာ အဒဿနေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။

‘‘အပရေဟိပိ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော, အာပတ္တိယာ အဒဿနေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။ ပကတတ္တဿ ဘိက္ခုနော အဘိဝါဒနံ, ပစ္စုဋ္ဌာနံ, အဉ္ဇလိကမ္မံ, သာမီစိကမ္မံ, အာသနာဘိဟာရံ သာဒိယတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော, အာပတ္တိယာ အဒဿနေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။

‘‘အပရေဟိပိ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော, အာပတ္တိယာ အဒဿနေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။ ပကတတ္တဿ ဘိက္ခုနော သေယျာဘိဟာရံ, ပါဒေါဒကံ ပါဒဣဌံ, ပါဒကထလိကံ, ပတ္တစီဝရပ္ပဋိဂ္ဂဟဏံ , နဟာနေ ပိဋ္ဌိပရိကမ္မံ သာဒိယတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ , ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော, အာပတ္တိယာ အဒဿနေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။

‘‘အပရေဟိပိ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော, အာပတ္တိယာ အဒဿနေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။ ပကတတ္တံ ဘိက္ခုံ သီလဝိပတ္တိယာ အနုဒ္ဓံသေတိ, အာစာရဝိပတ္တိယာ အနုဒ္ဓံသေတိ, ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တိယာ အနုဒ္ဓံသေတိ, အာဇီဝဝိပတ္တိယာ အနုဒ္ဓံသေတိ, ဘိက္ခုံ [ဘိက္ခူ (သီ. သျာ.)] ဘိက္ခူဟိ ဘေဒေတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော, အာပတ္တိယာ အဒဿနေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။

‘‘အပရေဟိပိ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော, အာပတ္တိယာ အဒဿနေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။ ဂိဟိဒ္ဓဇံ ဓါရေတိ, တိတ္ထိယဒ္ဓဇံ ဓါရေတိ, တိတ္ထိယေ သေဝတိ; ဘိက္ခူ န သေဝတိ, ဘိက္ခုသိက္ခာယ န သိက္ခတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော, အာပတ္တိယာ အဒဿနေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။

‘‘အပရေဟိပိ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော, အာပတ္တိယာ အဒဿနေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။ ပကတတ္တေန ဘိက္ခုနာ သဒ္ဓိံ ဧကစ္ဆန္နေ အာဝါသေ ဝသတိ, ဧကစ္ဆန္နေ အနာဝါသေ ဝသတိ, ဧကစ္ဆန္နေ အာဝါသေ ဝါ အနာဝါသေ ဝါ ဝသတိ; ပကတတ္တံ ဘိက္ခုံ ဒိသွာ အာသနာ န ဝုဋ္ဌာတိ; ပကတတ္တံ ဘိက္ခုံ အာသာဒေတိ အန္တော ဝါ ဗဟိ ဝါ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော, အာပတ္တိယာ အဒဿနေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။

‘‘အဋ္ဌဟိ, ဘိက္ခဝေ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော, အာပတ္တိယာ အဒဿနေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။ ပကတတ္တဿ ဘိက္ခုနော ဥပေါသထံ ဌပေတိ, ပဝါရဏံ ဌပေတိ, သဝစနီယံ ကရောတိ, အနုဝါဒံ ပဋ္ဌပေတိ, ဩကာသံ ကာရေတိ, စောဒေတိ, သာရေတိ, ဘိက္ခူဟိ သမ္ပယောဇေတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, အဋ္ဌဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော, အာပတ္တိယာ အဒဿနေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။

အာပတ္တိယာ အဒဿနေ ဥက္ခေပနီယကမ္မေ

နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗ-တေစတ္တာလီသကံ နိဋ္ဌိတံ။

ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗ-တေစတ္တာလီသကံ

၅၄. ‘‘ပဉ္စဟိ , ဘိက္ခဝေ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော, အာပတ္တိယာ အဒဿနေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။ န ဥပသမ္ပာဒေတိ, န နိဿယံ ဒေတိ, န သာမဏေရံ ဥပဋ္ဌာပေတိ, န ဘိက္ခုနောဝါဒကသမ္မုတိံ သာဒိယတိ, သမ္မတောပိ ဘိက္ခုနိယော န ဩဝဒတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော, အာပတ္တိယာ အဒဿနေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။

‘‘အပရေဟိပိ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော, အာပတ္တိယာ အဒဿနေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။ ယာယ အာပတ္တိယာ သံဃေန အာပတ္တိယာ အဒဿနေ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကတံ ဟောတိ တံ အာပတ္တိံ န အာပဇ္ဇတိ, အညံ ဝါ တာဒိသိကံ, တတော ဝါ ပါပိဋ္ဌတရံ; ကမ္မံ န ဂရဟတိ, ကမ္မိကေ န ဂရဟတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော, အာပတ္တိယာ အဒဿနေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။

‘‘အပရေဟိပိ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော, အာပတ္တိယာ အဒဿနေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။ န ပကတတ္တဿ ဘိက္ခုနော အဘိဝါဒနံ, ပစ္စုဋ္ဌာနံ, အဉ္ဇလိကမ္မံ, သာမီစိကမ္မံ, အာသနာဘိဟာရံ သာဒိယတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော, အာပတ္တိယာ အဒဿနေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။

‘‘အပရေဟိပိ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော, အာပတ္တိယာ အဒဿနေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။ န ပကတတ္တဿ ဘိက္ခုနော သေယျာဘိဟာရံ, ပါဒေါဒကံ ပါဒဣဌံ, ပါဒကထလိကံ, ပတ္တစီဝရပ္ပဋိဂ္ဂဟဏံ, နဟာနေ ပိဋ္ဌိပရိကမ္မံ သာဒိယတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော, အာပတ္တိယာ အဒဿနေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။

‘‘အပရေဟိပိ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော, အာပတ္တိယာ အဒဿနေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။ န ပကတတ္တံ ဘိက္ခုံ သီလဝိပတ္တိယာ အနုဒ္ဓံသေတိ, န အာစာရဝိပတ္တိယာ အနုဒ္ဓံသေတိ, န ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တိယာ အနုဒ္ဓံသေတိ, န အာဇီဝဝိပတ္တိယာ အနုဒ္ဓံသေတိ, န ဘိက္ခုံ ဘိက္ခူဟိ ဘေဒေတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော, အာပတ္တိယာ အဒဿနေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။

‘‘အပရေဟိပိ , ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော, အာပတ္တိယာ အဒဿနေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။ န ဂိဟိဒ္ဓဇံ ဓါရေတိ, န တိတ္ထိယဒ္ဓဇံ ဓါရေတိ, န တိတ္ထိယေ သေဝတိ, ဘိက္ခူ သေဝတိ, ဘိက္ခုသိက္ခာယ သိက္ခတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော, အာပတ္တိယာ အဒဿနေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။

‘‘အပရေဟိပိ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော, အာပတ္တိယာ အဒဿနေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။ န ပကတတ္တေန ဘိက္ခုနာ သဒ္ဓိံ ဧကစ္ဆန္နေ အာဝါသေ ဝသတိ, န ဧကစ္ဆန္နေ အနာဝါသေ ဝသတိ, န ဧကစ္ဆန္နေ အာဝါသေ ဝါ အနာဝါသေ ဝါ ဝသတိ, ပကတတ္တံ ဘိက္ခုံ ဒိသွာ အာသနာ ဝုဋ္ဌာတိ, န ပကတတ္တံ ဘိက္ခုံ အာသာဒေတိ အန္တော ဝါ ဗဟိ ဝါ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော, အာပတ္တိယာ အဒဿနေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။

‘‘အဋ္ဌဟိ, ဘိက္ခဝေ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော, အာပတ္တိယာ အဒဿနေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။ န ပကတတ္တဿ ဘိက္ခုနော ဥပေါသထံ ဌပေတိ, န ပဝါရဏံ ဌပေတိ, န သဝစနီယံ ကရောတိ, န အနုဝါဒံ ပဋ္ဌပေတိ, န ဩကာသံ ကာရေတိ, န စောဒေတိ, န သာရေတိ, န ဘိက္ခူဟိ သမ္ပယောဇေတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, အဋ္ဌဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော, အာပတ္တိယာ အဒဿနေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။

အာပတ္တိယာ အဒဿနေ ဥက္ခေပနီယကမ္မေ

ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗတေစတ္တာလီသကံ နိဋ္ဌိတံ။

၅၅. ‘‘ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။ တေန, ဘိက္ခဝေ, ဆန္နေန ဘိက္ခုနာ သသံဃံ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧကံသံ ဥတ္တရာသင်္ဂံ ကရိတွာ ဝုဍ္ဎာနံ ဘိက္ခူနံ ပါဒေ ဝန္ဒိတွာ ဥက္ကုဋိကံ နိသီဒိတွာ အဉ္ဇလိံ ပဂ္ဂဟေတွာ ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘အဟံ, ဘန္တေ, သံဃေန, အာပတ္တိယာ အဒဿနေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မကတော သမ္မာ ဝတ္တာမိ, လောမံ ပါတေမိ, နေတ္ထာရံ ဝတ္တာမိ, အာပတ္တိယာ အဒဿနေ ဥက္ခေပနီယဿ ကမ္မဿ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓိံ ယာစာမီ’တိ။ ဒုတိယမ္ပိ ယာစိတဗ္ဗာ။ တတိယမ္ပိ ယာစိတဗ္ဗာ။ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သံဃော ဉာပေတဗ္ဗော –

‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော။ အယံ ဆန္နော ဘိက္ခု သံဃေန, အာပတ္တိယာ အဒဿနေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မကတော သမ္မာ ဝတ္တတိ, လောမံ ပါတေတိ, နေတ္ထာရံ ဝတ္တတိ, အာပတ္တိယာ အဒဿနေ ဥက္ခေပနီယဿ ကမ္မဿ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓိံ ယာစတိ ။ ယဒိ သံဃဿ ပတ္တကလ္လံ, သံဃော ဆန္နဿ ဘိက္ခုနော, အာပတ္တိယာ အဒဿနေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေယျ။ ဧသာ ဉတ္တိ။

‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော။ အယံ ဆန္နော ဘိက္ခု သံဃေန, အာပတ္တိယာ အဒဿနေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မကတော သမ္မာ ဝတ္တတိ, လောမံ ပါတေတိ, နေတ္ထာရံ ဝတ္တတိ, အာပတ္တိယာ အဒဿနေ, ဥက္ခေပနီယဿ ကမ္မဿ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓိံ ယာစတိ။ သံဃော ဆန္နဿ ဘိက္ခုနော, အာပတ္တိယာ အဒဿနေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတိ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ဆန္နဿ ဘိက္ခုနော, အာပတ္တိယာ အဒဿနေ, ဥက္ခေပနီယဿ ကမ္မဿ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓိ, သော တုဏှဿ; ယဿ နက္ခမတိ, သော ဘာသေယျ။

‘‘ဒုတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ။ပေ.။ တတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ – သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော။ အယံ ဆန္နော ဘိက္ခု သံဃေန, အာပတ္တိယာ အဒဿနေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မကတော သမ္မာ ဝတ္တတိ, လောမံ ပါတေတိ, နေတ္ထာရံ ဝတ္တတိ, အာပတ္တိယာ အဒဿနေ, ဥက္ခေပနီယဿ ကမ္မဿ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓိံ ယာစတိ။ သံဃော ဆန္နဿ ဘိက္ခုနော, အာပတ္တိယာ အဒဿနေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတိ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ဆန္နဿ ဘိက္ခုနော, အာပတ္တိယာ အဒဿနေ, ဥက္ခေပနီယဿ ကမ္မဿ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓိ, သော တုဏှဿ; ယဿ နက္ခမတိ, သော ဘာသေယျ။

‘‘ပဋိပ္ပဿဒ္ဓံ သံဃေန ဆန္နဿ ဘိက္ခုနော, အာပတ္တိယာ အဒဿနေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ။ ခမတိ သံဃဿ, တသ္မာ တုဏှီ, ဧဝမေတံ ဓါရယာမီ’’တိ။

အာပတ္တိယာ အဒဿနေ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ နိဋ္ဌိတံ ပဉ္စမံ။

၆. အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ

၅၆. တေန သမယေန ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ ကောသမ္ဗိယံ ဝိဟရတိ ဃောသိတာရာမေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန အာယသ္မာ ဆန္နော အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိတွာ န ဣစ္ဆတိ အာပတ္တိံ ပဋိကာတုံ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ။ပေ.။ တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထံဟိ နာမ အာယသ္မာ ဆန္နော အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိတွာ န ဣစ္ဆိဿတိ အာပတ္တိံ ပဋိကာတု’’န္တိ? အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။

အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတသ္မိံ နိဒါနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဘိက္ခုသသံဃံ သန္နိပါတာပေတွာ ဘိက္ခူ ပဋိပုစ္ဆိ – ‘‘သစ္စံ ကိရ, ဘိက္ခဝေ, ဆန္နော ဘိက္ခု အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိတွာ န ဣစ္ဆတိ အာပတ္တိံ ပဋိကာတု’’န္တိ? ‘‘သစ္စံ ဘဂဝါ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ – ‘‘အနနုစ္ဆဝိကံ။ပေ.။ ကထံဟိ နာမ သော, ဘိက္ခဝေ, မောဃပုရိသော အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိတွာ န ဣစ္ဆိဿတိ အာပတ္တိံ ပဋိကာတုံ။ နေတံ, ဘိက္ခဝေ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ။ပေ.။ ဝိဂရဟိတွာ။ပေ.။ ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – တေန ဟိ, ဘိက္ခဝေ, သံဃော ဆန္နဿ ဘိက္ခုနော, အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကရောတု – အသမ္ဘောဂံ သံဃေန။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ကာတဗ္ဗံ – ပဌမံ ဆန္နော ဘိက္ခု စောဒေတဗ္ဗော, စောဒေတွာ သာရေတဗ္ဗော, သာရေတွာ အာပတ္တိံ အာရောပေတဗ္ဗော, အာပတ္တိံ အာရောပေတွာ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သံဃော ဉာပေတဗ္ဗော –

‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော။ အယံ ဆန္နော ဘိက္ခု အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိတွာ န ဣစ္ဆတိ အာပတ္တိံ ပဋိကာတုံ။ ယဒိ သံဃဿ ပတ္တကလ္လံ, သံဃော ဆန္နဿ ဘိက္ခုနော, အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကရေယျ – အသမ္ဘောဂံ သံဃေန။ ဧသာ ဉတ္တိ။

‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော။ အယံ ဆန္နော ဘိက္ခု အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိတွာ န ဣစ္ဆတိ အာပတ္တိံ ပဋိကာတုံ။ သံဃော ဆန္နဿ ဘိက္ခုနော, အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကရောတိ – အသမ္ဘောဂံ သံဃေန။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ဆန္နဿ ဘိက္ခုနော, အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ, ဥက္ခေပနီယဿ ကမ္မဿ ကရဏံ – အသမ္ဘောဂံ သံဃေန, သော တုဏှဿ; ယဿ နက္ခမတိ, သော ဘာသေယျ။

‘‘ဒုတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ။ပေ.။ တတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ – သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော။ အယံ ဆန္နော ဘိက္ခု အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇိတွာ န ဣစ္ဆတိ အာပတ္တိံ ပဋိကာတုံ။ သံဃော ဆန္နဿ ဘိက္ခုနော, အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကရောတိ – အသမ္ဘောဂံ သံဃေန။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ဆန္နဿ ဘိက္ခုနော, အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ, ဥက္ခေပနီယဿ ကမ္မဿ ကရဏံ – အသမ္ဘောဂံ သံဃေန, သော တုဏှဿ; ယဿ နက္ခမတိ, သော ဘာသေယျ။

‘‘ကတံ သံဃေန ဆန္နဿ ဘိက္ခုနော, အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ – အသမ္ဘောဂံ သံဃေန။ ခမတိ သံဃဿ, တသ္မာ တုဏှီ, ဧဝမေတံ ဓါရယာမီတိ။

‘‘အာဝါသပရမ္ပရဉ္စ , ဘိက္ခဝေ, သံသထ – ‘ဆန္နော ဘိက္ခု, သံဃေန အာပတ္တိယာ [ဆန္နော ဘိက္ခု အာပတ္တိယာ (သီ. က.)] အပ္ပဋိကမ္မေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မကတော – အသမ္ဘောဂံ သံဃေနာ’တိ။

အဓမ္မကမ္မဒွါဒသကံ

၅၇. ‘‘တီဟိ, ဘိက္ခဝေ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ, အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ အဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ, အဝိနယကမ္မဉ္စ, ဒုဝူပသန္တဉ္စ။ အသမ္မုခါ ကတံ ဟောတိ, အပ္ပဋိပုစ္ဆာ ကတံ ဟောတိ, အပ္ပဋိညာယ ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ, အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ အဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ, အဝိနယကမ္မဉ္စ, ဒုဝူပသန္တဉ္စ။

‘‘အပရေဟိပိ, ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ, အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ အဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ, အဝိနယကမ္မဉ္စ, ဒုဝူပသန္တဉ္စ။ အနာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ, အဒေသနာဂါမိနိယာ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ, ဒေသိတာယ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ။ပေ.။ အစောဒေတွာ ကတံ ဟောတိ, အသာရေတွာ ကတံ ဟောတိ, အာပတ္တိံ အနာရောပေတွာ ကတံ ဟောတိ။ပေ.။ အသမ္မုခါ ကတံ ဟောတိ, အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ။ပေ.။ အပ္ပဋိပုစ္ဆာ ကတံ ဟောတိ, အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ။ပေ.။ အပ္ပဋိညာယ ကတံ ဟောတိ, အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ။ပေ.။ အနာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ, အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ။ပေ.။ အဒေသနာဂါမိနိယာ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ, အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ။ပေ.။ ဒေသိတာယ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ, အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ။ပေ.။ အစောဒေတွာ ကတံ ဟောတိ, အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ။ပေ.။ အသာရေတွာ ကတံ ဟောတိ, အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ။ပေ.။ အာပတ္တိံ အနာရောပေတွာ ကတံ ဟောတိ, အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ, အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ အဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ, အဝိနယကမ္မဉ္စ, ဒုဝူပသန္တဉ္စ။

အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ ဥက္ခေပနီယကမ္မေ

အဓမ္မကမ္မဒွါဒသကံ နိဋ္ဌိတံ။

ဓမ္မကမ္မဒွါဒသကံ

၅၈. ‘‘တီဟိ , ဘိက္ခဝေ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ, အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ, ဝိနယကမ္မဉ္စ, သုဝူပသန္တဉ္စ။ သမ္မုခါ ကတံ ဟောတိ, ပဋိပုစ္ဆာ ကတံ ဟောတိ, ပဋိညာယ ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ, အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ, ဝိနယကမ္မဉ္စ, သုဝူပသန္တဉ္စ။

‘‘အပရေဟိပိ, ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ, အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ, ဝိနယကမ္မဉ္စ, သုဝူပသန္တဉ္စ။ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ, ဒေသနာဂါမိနိယာ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ, အဒေသိတာယ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ။ပေ.။ စောဒေတွာ ကတံ ဟောတိ, သာရေတွာ ကတံ ဟောတိ, အာပတ္တိံ အာရောပေတွာ ကတံ ဟောတိ။ပေ.။ သမ္မုခါ ကတံ ဟောတိ, ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ။ပေ.။ ပဋိပုစ္ဆာ ကတံ ဟောတိ, ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ။ပေ.။ ပဋိညာယ ကတံ ဟောတိ, ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ။ပေ.။ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ, ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ။ပေ.။ ဒေသနာဂါမိနိယာ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ, ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ။ပေ.။ အဒေသိတာယ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ, ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ။ပေ.။ စောဒေတွာ ကတံ ဟောတိ, ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ။ပေ.။ သာရေတွာ ကတံ ဟောတိ, ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ။ပေ.။ အာပတ္တိံ အာရောပေတွာ ကတံ ဟောတိ, ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ, အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ, ဝိနယကမ္မဉ္စ, သုဝူပသန္တဉ္စ။

အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ ဥက္ခေပနီယကမ္မေ

ဓမ္မကမ္မဒွါဒသကံ နိဋ္ဌိတံ။

အာကင်္ခမာနဆက္ကံ

၅၉. [ပရိ. ၃၂၃] ‘‘တီဟိ , ဘိက္ခဝေ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော, အာကင်္ခမာနော သံဃော, အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကရေယျ။ ဘဏ္ဍနကာရကော ဟောတိ ကလဟကာရကော ဝိဝါဒကာရကော ဘဿကာရကော သံဃေ အဓိကရဏကာရကော; ဗာလော ဟောတိ အဗျတ္တော အာပတ္တိဗဟုလော အနပဒါနော; ဂိဟိသံသဋ္ဌော ဝိဟရတိ အနနုလောမိကေဟိ ဂိဟိသံသဂ္ဂေဟိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော, အာကင်္ခမာနော သံဃော, အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကရေယျ။

‘‘အပရေဟိပိ, ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော, အာကင်္ခမာနော သံဃော, အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကရေယျ ။ အဓိသီလေ သီလဝိပန္နော ဟောတိ, အဇ္ဈာစာရေ အာစာရဝိပန္နော ဟောတိ, အတိဒိဋ္ဌိယာ ဒိဋ္ဌိဝိပန္နော ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော, အာကင်္ခမာနော သံဃော, အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကရေယျ။

‘‘အပရေဟိပိ, ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော, အာကင်္ခမာနော သံဃော, အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကရေယျ။ ဗုဒ္ဓဿ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ, ဓမ္မဿ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ, သံဃဿ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော, အာကင်္ခမာနော သံဃော, အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကရေယျ။

‘‘တိဏ္ဏံ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခူနံ, အာကင်္ခမာနော သံဃော, အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကရေယျ။ ဧကော ဘဏ္ဍနကာရကော ဟောတိ ကလဟကာရကော ဝိဝါဒကာရကော ဘဿကာရကော သံဃေ အဓိကရဏကာရကော; ဧကော ဗာလော ဟောတိ အဗျတ္တော အာပတ္တိဗဟုလော အနပဒါနော; ဧကော ဂိဟိသံသဋ္ဌော ဝိဟရတိ အနနုလောမိကေဟိ ဂိဟိသံသဂ္ဂေဟိ – ဣမေသံ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, တိဏ္ဏံ ဘိက္ခူနံ, အာကင်္ခမာနော သံဃော, အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကရေယျ။

‘‘အပရေသမ္ပိ, ဘိက္ခဝေ, တိဏ္ဏံ ဘိက္ခူနံ, အာကင်္ခမာနော သံဃော, အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကရေယျ။ ဧကော အဓိသီလေ သီလဝိပန္နော ဟောတိ, ဧကော အဇ္ဈာစာရေ အာစာရဝိပန္နော ဟောတိ, ဧကော အတိဒိဋ္ဌိယာ ဒိဋ္ဌိဝိပန္နော ဟောတိ – ဣမေသံ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, တိဏ္ဏံ ဘိက္ခူနံ, အာကင်္ခမာနော သံဃော, အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကရေယျ။

‘‘အပရေသမ္ပိ, ဘိက္ခဝေ, တိဏ္ဏံ ဘိက္ခူနံ, အာကင်္ခမာနော သံဃော, အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကရေယျ။ ဧကော ဗုဒ္ဓဿ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ, ဧကော ဓမ္မဿ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ, ဧကော သံဃဿ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ – ဣမေသံ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, တိဏ္ဏံ ဘိက္ခူနံ, အာကင်္ခမာနော သံဃော, အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကရေယျ။

အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ ဥက္ခေပနီယကမ္မေ

အာကင်္ခမာနဆက္ကံ နိဋ္ဌိတံ။

တေစတ္တာလီသဝတ္တံ

၆၀. ‘‘အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ ဥက္ခေပနီယကမ္မကတေန, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနာ သမ္မာ ဝတ္တိတဗ္ဗံ။ တတြာယံ သမ္မာဝတ္တနာ – န ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗံ, န နိဿယော ဒါတဗ္ဗော, န သာမဏေရော ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗော, န ဘိက္ခုနောဝါဒကသမ္မုတိ သာဒိတဗ္ဗာ, သမ္မတေနပိ ဘိက္ခုနိယော န ဩဝဒိတဗ္ဗာ။ ယာယ အာပတ္တိယာ သံဃေန, အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကတံ ဟောတိ သာ အာပတ္တိ န အာပဇ္ဇိတဗ္ဗာ, အညာ ဝါ တာဒိသိကာ, တတော ဝါ ပါပိဋ္ဌတရာ; ကမ္မံ န ဂရဟိတဗ္ဗံ, ကမ္မိကာ န ဂရဟိတဗ္ဗာ။ န ပကတတ္တဿ ဘိက္ခုနော အဘိဝါဒနံ, ပစ္စုဋ္ဌာနံ, အဉ္ဇလိကမ္မံ, သာမီစိကမ္မံ, အာသနာဘိဟာရော, သေယျာဘိဟာရော, ပါဒေါဒကံ ပါဒဣဌံ, ပါဒကထလိကံ, ပတ္တစီဝရပ္ပဋိဂ္ဂဟဏံ, နဟာနေ ပိဋ္ဌိပရိကမ္မံ သာဒိတဗ္ဗံ။ န ပကတတ္တော ဘိက္ခု သီလဝိပတ္တိယာ အနုဒ္ဓံသေတဗ္ဗော , န အာစာရဝိပတ္တိယာ အနုဒ္ဓံသေတဗ္ဗော, န ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တိယာ အနုဒ္ဓံသေတဗ္ဗော, န အာဇီဝဝိပတ္တိယာ အနုဒ္ဓံသေတဗ္ဗော, န ဘိက္ခု ဘိက္ခူဟိ ဘေဒေတဗ္ဗော။ န ဂိဟိဒ္ဓဇော ဓါရေတဗ္ဗော, န တိတ္ထိယဒ္ဓဇော ဓါရေတဗ္ဗော, န တိတ္ထိယာ သေဝိတဗ္ဗာ; ဘိက္ခူ သေဝိတဗ္ဗာ, ဘိက္ခုသိက္ခာယ သိက္ခိတဗ္ဗံ။ န ပကတတ္တေန ဘိက္ခုနာ သဒ္ဓိံ ဧကစ္ဆန္နေ အာဝါသေ ဝတ္ထဗ္ဗံ, န ဧကစ္ဆန္နေ အနာဝါသေ ဝတ္ထဗ္ဗံ, န ဧကစ္ဆန္နေ အာဝါသေ ဝါ အနာဝါသေ ဝါ ဝတ္ထဗ္ဗံ, ပကတတ္တံ ဘိက္ခုံ ဒိသွာ အာသနာ ဝုဋ္ဌာတဗ္ဗံ, န ပကတတ္တော ဘိက္ခု အာသာဒေတဗ္ဗော အန္တော ဝါ ဗဟိ ဝါ။ န ပကတတ္တဿ ဘိက္ခုနော ဥပေါသထော ဌပေတဗ္ဗော, န ပဝါရဏာ ဌပေတဗ္ဗာ, န သဝစနီယံ ကာတဗ္ဗံ, န အနုဝါဒေါ ပဋ္ဌပေတဗ္ဗော, န ဩကာသော ကာရေတဗ္ဗော, န စောဒေတဗ္ဗော, န သာရေတဗ္ဗော, န ဘိက္ခူဟိ သမ္ပယောဇေတဗ္ဗ’’န္တိ။

အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ ဥက္ခေပနီယကမ္မေ

တေစတ္တာလီသဝတ္တံ နိဋ္ဌိတံ။

၆၁. အထ ခေါ သံဃော ဆန္နဿ ဘိက္ခုနော, အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ အကာသိ – အသမ္ဘောဂံ သံဃေန။ သော သံဃေန, အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မကတော တမှာ အာဝါသာ အညံ အာဝါသံ အဂမာသိ။ တတ္ထ ဘိက္ခူ နေဝ အဘိဝါဒေသုံ, န ပစ္စုဋ္ဌေသုံ, န အဉ္ဇလိကမ္မံ န သာမီစိကမ္မံ အကံသု, န သက္ကရိံသု, န ဂရုံ ကရိံသု, န မာနေသုံ, န ပူဇေသုံ။ သော ဘိက္ခူဟိ အသက္ကရိယမာနော အဂရုကရိယမာနော အမာနိယမာနော အပူဇိယမာနော အသက္ကာရပကတော တမှာပိ အာဝါသာ အညံ အာဝါသံ အဂမာသိ။ တတ္ထပိ ဘိက္ခူ နေဝ အဘိဝါဒေသုံ, န ပစ္စုဋ္ဌေသုံ, န အဉ္ဇလိကမ္မံ န သာမီစိကမ္မံ အကံသု, န သက္ကရိံသု, န ဂရုံ ကရိံသု, န မာနေသုံ, န ပူဇေသုံ။ သော ဘိက္ခူဟိ အသက္ကရိယမာနော အဂရုကရိယမာနော အမာနိယမာနော အပူဇိယမာနော အသက္ကာရပကတော တမှာပိ အာဝါသာ အညံ အာဝါသံ အဂမာသိ။ တတ္ထပိ ဘိက္ခူ နေဝ အဘိဝါဒေသုံ, န ပစ္စုဋ္ဌေသုံ, န အဉ္ဇလိကမ္မံ န သာမီစိကမ္မံ အကံသု, န သက္ကရိံသု, န ဂရုံ ကရိံသု, န မာနေသုံ, န ပူဇေသုံ။ သော ဘိက္ခူဟိ အသက္ကရိယမာနော အဂရုကရိယမာနော အမာနိယမာနော အပူဇိယမာနော အသက္ကာရပကတော ပုနဒေဝ ကောသမ္ဗိံ ပစ္စာဂဉ္ဆိ။ သော သမ္မာ ဝတ္တတိ, လောမံ ပါတေတိ, နေတ္ထာရံ ဝတ္တတိ, ဘိက္ခူ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧဝံ ဝဒေတိ – ‘‘အဟံ, အာဝုသော, သံဃေန, အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မကတော သမ္မာ ဝတ္တာမိ, လောမံ ပါတေမိ, နေတ္ထာရံ ဝတ္တာမိ။ ကထံ နု ခေါ မယာ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗ’’န္တိ? ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ပေ.။။ ‘‘တေန ဟိ, ဘိက္ခဝေ, သံဃော ဆန္နဿ ဘိက္ခုနော, အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတု။

နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗတေစတ္တာလီသကံ

၆၂. ‘‘ပဉ္စဟိ , ဘိက္ခဝေ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော, အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။ ဥပသမ္ပာဒေတိ, နိဿယံ ဒေတိ, သာမဏေရံ ဥပဋ္ဌာပေတိ, ဘိက္ခုနောဝါဒကသမ္မုတိံ သာဒိယတိ, သမ္မတောပိ ဘိက္ခုနိယော ဩဝဒတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော, အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။

[ပရိ. ၄၂၀] ‘‘အပရေဟိပိ , ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော, အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။ ယာယ အာပတ္တိယာ သံဃေန, အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကတံ ဟောတိ တံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ, အညံ ဝါ တာဒိသိကံ, တတော ဝါ ပါပိဋ္ဌတရံ; ကမ္မံ ဂရဟတိ, ကမ္မိကေ ဂရဟတိ။ပေ.။ ပကတတ္တဿ ဘိက္ခုနော အဘိဝါဒနံ, ပစ္စုဋ္ဌာနံ, အဉ္ဇလိကမ္မံ, သာမီစိကမ္မံ, အာသနာဘိဟာရံ သာဒိယတိ။ပေ.။ ပကတတ္တဿ ဘိက္ခုနော သေယျာဘိဟာရံ, ပါဒေါဒကံ ပါဒဣဌံ, ပါဒကထလိကံ, ပတ္တစီဝရပ္ပဋိဂ္ဂဟဏံ, နဟာနေ ပိဋ္ဌိပရိကမ္မံ သာဒိယတိ။ပေ.။ ပကတတ္တံ ဘိက္ခုံ သီလဝိပတ္တိယာ အနုဒ္ဓံသေတိ, အာစာရဝိပတ္တိယာ အနုဒ္ဓံသေတိ, ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တိယာ အနုဒ္ဓံသေတိ, အာဇီဝဝိပတ္တိယာ အနုဒ္ဓံသေတိ, ဘိက္ခုံ ဘိက္ခူဟိ ဘေဒေတိ။ပေ.။ ဂိဟိဒ္ဓဇံ ဓါရေတိ, တိတ္ထိယဒ္ဓဇံ ဓါရေတိ, တိတ္ထိယေ သေဝတိ, ဘိက္ခူ န သေဝတိ, ဘိက္ခုသိက္ခာယ န သိက္ခတိ။ပေ.။ ပကတတ္တေန ဘိက္ခုနာ သဒ္ဓိံ ဧကစ္ဆန္နေ အာဝါသေ ဝသတိ, ဧကစ္ဆန္နေ အနာဝါသေ ဝသတိ, ဧကစ္ဆန္နေ အာဝါသေ ဝါ အနာဝါသေ ဝါ ဝသတိ, ပကတတ္တံ ဘိက္ခုံ ဒိသွာ အာသနာ န ဝုဋ္ဌာတိ, ပကတတ္တံ ဘိက္ခုံ အာသာဒေတိ အန္တော ဝါ ဗဟိ ဝါ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော, အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ , ဥက္ခေပနီယကမ္မံ နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။

‘‘အဋ္ဌဟိ, ဘိက္ခဝေ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော, အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။ ပကတတ္တဿ ဘိက္ခုနော ဥပေါသထံ ဌပေတိ, ပဝါရဏံ ဌပေတိ, သဝစနီယံ ကရောတိ, အနုဝါဒံ ပဋ္ဌပေတိ, ဩကာသံ ကာရေတိ, စောဒေတိ, သာရေတိ, ဘိက္ခူဟိ သမ္ပယောဇေတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, အဋ္ဌဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော, အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။

အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ ဥက္ခေပနီယကမ္မေ

နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗတေစတ္တာလီသကံ နိဋ္ဌိတံ။

ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗတေစတ္တာလီသကံ

၆၃. ‘‘ပဉ္စဟိ, ဘိက္ခဝေ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော, အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။ န ဥပသမ္ပာဒေတိ, န နိဿယံ ဒေတိ, န သာမဏေရံ ဥပဋ္ဌာပေတိ, န ဘိက္ခုနောဝါဒကသမ္မုတိံ သာဒိယတိ, သမ္မတောပိ ဘိက္ခုနိယော န ဩဝဒတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော, အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။

‘‘အပရေဟိပိ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော, အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။ ယာယ အာပတ္တိယာ သံဃေန, အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကတံ ဟောတိ တံ အာပတ္တိံ န အာပဇ္ဇတိ, အညံ ဝါ တာဒိသိကံ, တတော ဝါ ပါပိဋ္ဌတရံ ; ကမ္မံ န ဂရဟတိ, ကမ္မိကေ န ဂရဟတိ။ပေ.။ န ပကတတ္တဿ ဘိက္ခုနော အဘိဝါဒနံ, ပစ္စုဋ္ဌာနံ, အဉ္ဇလိကမ္မံ, သာမီစိကမ္မံ, အာသနာဘိဟာရံ သာဒိယတိ။ပေ.။ န ပကတတ္တဿ ဘိက္ခုနော သေယျာဘိဟာရံ, ပါဒေါဒကံ ပါဒဣဌံ, ပါဒကထလိကံ, ပတ္တစီဝရပ္ပဋိဂ္ဂဟဏံ, နဟာနေ ပိဋ္ဌိပရိကမ္မံ သာဒိယတိ။ပေ.။ န ပကတတ္တံ ဘိက္ခုံ သီလဝိပတ္တိယာ အနုဒ္ဓံသေတိ, န အာစာရဝိပတ္တိယာ အနုဒ္ဓံသေတိ, န ဒိဋ္ဌိဝိပတ္တိယာ အနုဒ္ဓံသေတိ, န အာဇီဝဝိပတ္တိယာ အနုဒ္ဓံသေတိ, န ဘိက္ခုံ ဘိက္ခူဟိ ဘေဒေတိ။ပေ.။ န ဂိဟိဒ္ဓဇံ ဓါရေတိ, န တိတ္ထိယဒ္ဓဇံ ဓါရေတိ, န တိတ္ထိယေ သေဝတိ, ဘိက္ခူ သေဝတိ, ဘိက္ခုသိက္ခာယ သိက္ခတိ။ပေ.။ န ပကတတ္တေန ဘိက္ခုနာ သဒ္ဓိံ ဧကစ္ဆန္နေ အာဝါသေ ဝသတိ, န ဧကစ္ဆန္နေ အနာဝါသေ ဝသတိ, န ဧကစ္ဆန္နေ အာဝါသေ ဝါ အနာဝါသေ ဝါ ဝသတိ, ပကတတ္တံ ဘိက္ခုံ ဒိသွာ အာသနာ ဝုဋ္ဌာတိ, န ပကတတ္တံ ဘိက္ခုံ အာသာဒေတိ အန္တော ဝါ ဗဟိ ဝါ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော, အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။

‘‘အဋ္ဌဟိ , ဘိက္ခဝေ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော, အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။ န ပကတတ္တဿ ဘိက္ခုနော ဥပေါသထံ ဌပေတိ, န ပဝါရဏံ ဌပေတိ, န သဝစနီယံ ကရောတိ, န အနုဝါဒံ ပဋ္ဌပေတိ, န ဩကာသံ ကာရေတိ, န စောဒေတိ, န သာရေတိ, န ဘိက္ခူဟိ သမ္ပယောဇေတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, အဋ္ဌဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော, အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။

အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ ဥက္ခေပနီယကမ္မေ

ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗတေစတ္တာလီသကံ နိဋ္ဌိတံ။

၆၄. ‘‘ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။ တေန ဘိက္ခဝေ, ဆန္နေန ဘိက္ခုနာ သသံဃံ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧကံသံ ဥတ္တရာသင်္ဂံ ကရိတွာ ဝုဍ္ဎာနံ ဘိက္ခူနံ ပါဒေ ဝန္ဒိတွာ ဥက္ကုဋိကံ နိသီဒိတွာ အဉ္ဇလိံ ပဂ္ဂဟေတွာ ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘အဟံ, ဘန္တေ, သံဃေန, အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မကတော သမ္မာ ဝတ္တာမိ, လောမံ ပါတေမိ, နေတ္ထာရံ ဝတ္တာမိ, အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ ဥက္ခေပနီယဿ ကမ္မဿ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓိံ ယာစာမီ’တိ။ ဒုတိယမ္ပိ ယာစိတဗ္ဗာ။ တတိယမ္ပိ ယာစိတဗ္ဗာ။ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သံဃော ဉာပေတဗ္ဗော –

‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော။ အယံ ဆန္နော ဘိက္ခု သံဃေန, အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မကတော သမ္မာ ဝတ္တတိ, လောမံ ပါတေတိ, နေတ္ထာရံ ဝတ္တတိ, အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ ဥက္ခေပနီယဿ ကမ္မဿ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓိံ ယာစတိ။ ယဒိ သံဃဿ ပတ္တကလ္လံ, သံဃော ဆန္နဿ ဘိက္ခုနော , အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေယျ။ ဧသာ ဉတ္တိ။

‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော။ အယံ ဆန္နော ဘိက္ခု သံဃေန, အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မကတော သမ္မာ ဝတ္တတိ, လောမံ ပါတေတိ, နေတ္ထာရံ ဝတ္တတိ, အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ ဥက္ခေပနီယဿ ကမ္မဿ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓိံ ယာစတိ။ သံဃော ဆန္နဿ ဘိက္ခုနော, အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတိ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ဆန္နဿ ဘိက္ခုနော, အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ, ဥက္ခေပနီယဿ ကမ္မဿ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓိ, သော တုဏှဿ; ယဿ နက္ခမတိ, သော ဘာသေယျ။

‘‘ဒုတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ။ပေ.။ တတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ – သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော။ အယံ ဆန္နော ဘိက္ခု သံဃေန, အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မကတော သမ္မာ ဝတ္တတိ, လောမံ ပါတေတိ, နေတ္ထာရံ ဝတ္တတိ, အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ, ဥက္ခေပနီယဿ ကမ္မဿ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓိံ ယာစတိ။ သံဃော ဆန္နဿ ဘိက္ခုနော, အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတိ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ဆန္နဿ ဘိက္ခုနော, အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ, ဥက္ခေပနီယဿ ကမ္မဿ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓိ, သော တုဏှဿ; ယဿ နက္ခမတိ, သော ဘာသေယျ။

‘‘ပဋိပ္ပဿဒ္ဓံ သံဃေန ဆန္နဿ ဘိက္ခုနော, အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ။ ခမတိ သံဃဿ, တသ္မာ တုဏှီ, ဧဝမေတံ ဓါရယာမီ’’တိ။

အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ နိဋ္ဌိတံ ဆဋ္ဌံ။

၇. ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ

၆၅. [ဣဒံ ဝတ္ထု ပါစိ. ၄၁၇; မ. နိ. ၂၃၄ အာဒယော] တေန သမယေန ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန အရိဋ္ဌဿ နာမ ဘိက္ခုနော ဂဒ္ဓဗာဓိပုဗ္ဗဿ [ဂန္ဓဗာဓိပုဗ္ဗဿ (က.)] ဧဝရူပံ ပါပကံ ဒိဋ္ဌိဂတံ ဥပ္ပန္နံ ဟောတိ – ‘‘တထာဟံ ဘဂဝတာ ဓမ္မံ ဒေသိတံ အာဇာနာမိ ယထာ ယေမေ အန္တရာယိကာ ဓမ္မာ ဝုတ္တာ ဘဂဝတာ တေ ပဋိသေဝတော နာလံ အန္တရာယာယာ’’တိ။ အဿောသုံ ခေါ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခူ အရိဋ္ဌဿ နာမ ကိရ ဘိက္ခုနော ဂဒ္ဓဗာဓိပုဗ္ဗဿ ဧဝရူပံ ပါပကံ ဒိဋ္ဌိဂတံ ဥပ္ပန္နံ – ‘‘တထာဟံ ဘဂဝတာ ဓမ္မံ ဒေသိတံ အာဇာနာမိ ယထာ ယေမေ အန္တရာယိကာ ဓမ္မာ ဝုတ္တာ ဘဂဝတာ တေ ပဋိသေဝတော နာလံ အန္တရာယာယာ’’တိ။ အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ယေန အရိဋ္ဌော ဘိက္ခု ဂဒ္ဓဗာဓိပုဗ္ဗော တေနုပသင်္ကမိံသု။ ဥပသင်္ကမိတွာ အရိဋ္ဌံ ဘိက္ခုံ ဂဒ္ဓဗာဓိပုဗ္ဗံ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘သစ္စံ ကိရ တေ, အာဝုသော အရိဋ္ဌ, ဧဝရူပံ ပါပကံ ဒိဋ္ဌိဂတံ ဥပ္ပန္နံ – တထာဟံ ဘဂဝတာ ဓမ္မံ ဒေသိတံ အာဇာနာမိ ယထာ ယေမေ အန္တရာယိကာ ဓမ္မာ ဝုတ္တာ ဘဂဝတာ တေ ပဋိသေဝတော နာလံ အန္တရာယာယာ’’တိ? ‘‘ဧဝံဗျာ ခေါ အဟံ, အာဝုသော, ဘဂဝတာ ဓမ္မံ ဒေသိတံ အာဇာနာမိ, ယထာ ယေမေ အန္တရာယိကာ ဓမ္မာ ဝုတ္တာ ဘဂဝတာ တေ ပဋိသေဝတော နာလံ အန္တရာယာယာ’’တိ။

‘‘မာဝုသော အရိဋ္ဌ, ဧဝံ အဝစ။ မာ ဘဂဝန္တံ အဗ္ဘာစိက္ခိ။ န ဟိ သာဓု ဘဂဝတော အဗ္ဘက္ခာနံ [အဗ္ဘာစိက္ခနံ (က.)]။ န ဟိ ဘဂဝါ ဧဝံ ဝဒေယျ။ အနေကပရိယာယေနာဝုသော အရိဋ္ဌ, အန္တရာယိကာ ဓမ္မာ အန္တရာယိကာ ဝုတ္တာ ဘဂဝတာ။ အလဉ္စ ပန တေ ပဋိသေဝတော အန္တရာယာယ။ အပ္ပဿာဒါ ကာမာ ဝုတ္တာ ဘဂဝတာ, ဗဟုဒုက္ခာ ဗဟုပါယာသာ [ဗဟူပါယာသာ (သီ. သျာ.)], အာဒီနဝေါ ဧတ္ထ ဘိယျော။ အဋ္ဌိကင်္ကလူပမာ ကာမာ ဝုတ္တာ ဘဂဝတာ, ဗဟုဒုက္ခာ ဗဟူပါယာသာ, အာဒီနဝေါ ဧတ္ထ ဘိယျော။ မံသပေသူပမာ ကာမာ ဝုတ္တာ ဘဂဝတာ။ပေ.။ တိဏုက္ကူပမာ ကာမာ ဝုတ္တာ ဘဂဝတာ။ပေ.။ အင်္ဂါရကာသူပမာ ကာမာ ဝုတ္တာ ဘဂဝတာ။ သုပိနကူပမာ ကာမာ ဝုတ္တာ ဘဂဝတာ။ ယာစိတကူပမာ ကာမာ ဝုတ္တာ ဘဂဝတာ။ ရုက္ခဖလူပမာ ကာမာ ဝုတ္တာ ဘဂဝတာ။ အသိသူနူပမာ ကာမာ ဝုတ္တာ ဘဂဝတာ။ သတ္တိသူလူပမာ ကာမာ ဝုတ္တာ ဘဂဝတာ။ သပ္ပသိရူပမာ ကာမာ ဝုတ္တာ ဘဂဝတာ, ဗဟုဒုက္ခာ ဗဟူပါယာသာ, အာဒီနဝေါ ဧတ္ထ ဘိယျော’’တိ။

ဧဝမ္ပိ ခေါ အရိဋ္ဌော ဘိက္ခု ဂဒ္ဓဗာဓိပုဗ္ဗော တေဟိ ဘိက္ခူဟိ ဝုစ္စမာနော တထေဝ တံ ပါပကံ ဒိဋ္ဌိဂတံ ထာမသာ ပရာမာသာ အဘိနိဝိဿ ဝေါဟရတိ – ‘‘ဧဝံဗျာ ခေါ အဟံ, အာဝုသော, ဘဂဝတာ ဓမ္မံ ဒေသိတံ အာဇာနာမိ, ယထာ ယေမေ အန္တရာယိကာ ဓမ္မာ ဝုတ္တာ ဘဂဝတာ တေ ပဋိသေဝတော နာလံ အန္တရာယာယာ’’တိ။ ယတော စ ခေါ တေ ဘိက္ခူ နာသက္ခိံသု အရိဋ္ဌံ ဘိက္ခုံ ဂဒ္ဓဗာဓိပုဗ္ဗံ ဧတသ္မာ ပါပကာ ဒိဋ္ဌိဂတာ ဝိဝေစေတုံ, အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိံသု, ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတသ္မိံ နိဒါနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဘိက္ခုသသံဃံ သန္နိပါတာပေတွာ အရိဋ္ဌံ ဘိက္ခုံ ဂဒ္ဓဗာဓိပုဗ္ဗံ ပဋိပုစ္ဆိ – ‘‘သစ္စံ ကိရ တေ, အရိဋ္ဌ, ဧဝရူပံ ပါပကံ ဒိဋ္ဌိဂတံ ဥပ္ပန္နံ – တထာဟံ ဘဂဝတာ ဓမ္မံ ဒေသိတံ အာဇာနာမိ ယထာ ယေမေ အန္တရာယိကာ ဓမ္မာ ဝုတ္တာ ဘဂဝတာ တေ ပဋိသေဝတော နာလံ အန္တရာယာယာ’’တိ? ‘‘ဧဝံဗျာ ခေါ အဟံ, ဘန္တေ, ဘဂဝတာ ဓမ္မံ ဒေသိတံ အာဇာနာမိ, ယထာ ယေမေ အန္တရာယိကာ ဓမ္မာ ဝုတ္တာ ဘဂဝတာ တေ ပဋိသေဝတော နာလံ အန္တရာယာယာ’’တိ။

‘‘ကဿ နု ခေါ နာမ တွံ, မောဃပုရိသ, မယာ ဧဝံ ဓမ္မံ ဒေသိတံ အာဇာနာသိ? နနု မယာ, မောဃပုရိသ, အနေကပရိယာယေန အန္တရာယိကာ ဓမ္မာ အန္တရာယိကာ ဝုတ္တာ? အလဉ္စ ပန တေ ပဋိသေဝတော အန္တရာယာယ။ အပ္ပဿာဒါ ကာမာ ဝုတ္တာ မယာ, ဗဟုဒုက္ခာ ဗဟုပါယာသာ, အာဒီနဝေါ ဧတ္ထ ဘိယျော။ အဋ္ဌိကင်္ကလူပမာ ကာမာ ဝုတ္တာ မယာ, ဗဟုဒုက္ခာ ဗဟုပါယာသာ, အာဒီနဝေါ ဧတ္ထ ဘိယျော။ မံသပေသူပမာ ကာမာ ဝုတ္တာ မယာ။ပေ.။ တိဏုက္ကူပမာ ကာမာ ဝုတ္တာ မယာ။ အင်္ဂါရကာသူပမာ ကာမာ ဝုတ္တာ မယာ။ သုပိနကူပမာ ကာမာ ဝုတ္တာ မယာ။ပေ.။ ယာစိတကူပမာ ကာမာ ဝုတ္တာ မယာ။ ရုက္ခဖလူပမာ ကာမာ ဝုတ္တာ မယာ။ အသိသူနူပမာ ကာမာ ဝုတ္တာ မယာ။ သတ္တိသူလူပမာ ကာမာ ဝုတ္တာ မယာ။ သပ္ပသိရူပမာ ကာမာ ဝုတ္တာ မယာ, ဗဟုဒုက္ခာ ဗဟုပါယာသာ, အာဒီနဝေါ ဧတ္ထ ဘိယျော။ အထ စ ပန တွံ, မောဃပုရိသ, အတ္တနာ ဒုဂ္ဂဟိတေန [ဒုဂ္ဂဟိတေန ဒိဋ္ဌိဂတေန (သျာ.)] အမှေ စေဝ အဗ္ဘာစိက္ခသိ, အတ္တာနဉ္စ ခဏသိ , ဗဟုဉ္စ အပုညံ ပသဝသိ။ တဉှိ တေ, မောဃပုရိသ, ဘဝိဿတိ ဒီဃရတ္တံ အဟိတာယ ဒုက္ခာယ။ နေတံ, မောဃပုရိသ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ။ပေ.။ ဝိဂရဟိတွာ။ပေ.။ ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – တေန ဟိ, ဘိက္ခဝေ, သံဃော အရိဋ္ဌဿ ဘိက္ခုနော ဂဒ္ဓဗာဓိပုဗ္ဗဿ, ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကရောတု – အသမ္ဘောဂံ သံဃေန။ ဧဝဉ္စ ပန ဘိက္ခဝေ ကာတဗ္ဗံ – ပဌမံ အရိဋ္ဌော ဘိက္ခု စောဒေတဗ္ဗော, စောဒေတွာ သာရေတဗ္ဗော, သာရေတွာ အာပတ္တိံ အာရောပေတဗ္ဗော, အာပတ္တိံ အာရောပေတွာ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သံဃော ဉာပေတဗ္ဗော –

၆၆. ‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော။ အရိဋ္ဌဿ ဘိက္ခုနော ဂဒ္ဓဗာဓိပုဗ္ဗဿ ဧဝရူပံ ပါပကံ ဒိဋ္ဌိဂတံ ဥပ္ပန္နံ – တထာဟံ ဘဂဝတာ ဓမ္မံ ဒေသိတံ အာဇာနာမိ ယထာ ယေမေ အန္တရာယိကာ ဓမ္မာ ဝုတ္တာ ဘဂဝတာ တေ ပဋိသေဝတော နာလံ အန္တရာယာယာတိ။ သော တံ ဒိဋ္ဌိံ န ပဋိနိဿဇ္ဇတိ။ ယဒိ သံဃဿ ပတ္တကလ္လံ, သံဃော အရိဋ္ဌဿ ဘိက္ခုနော ဂဒ္ဓဗာဓိပုဗ္ဗဿ, ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကရေယျ – အသမ္ဘောဂံ သံဃေန။ ဧသာ ဉတ္တိ။

‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော။ အရိဋ္ဌဿ ဘိက္ခုနော ဂဒ္ဓဗာဓိပုဗ္ဗဿ ဧဝရူပံ ပါပကံ ဒိဋ္ဌိဂတံ ဥပ္ပန္နံ – တထာဟံ ဘဂဝတာ ဓမ္မံ ဒေသိတံ အာဇာနာမိ ယထာ ယေမေ အန္တရာယိကာ ဓမ္မာ ဝုတ္တာ ဘဂဝတာ တေ ပဋိသေဝတော နာလံ အန္တရာယာယာတိ။ သော တံ ဒိဋ္ဌိံ န ပဋိနိဿဇ္ဇတိ ။ သံဃော အရိဋ္ဌဿ ဘိက္ခုနော ဂဒ္ဓဗာဓိပုဗ္ဗဿ, ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကရောတိ – အသမ္ဘောဂံ သံဃေန။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ အရိဋ္ဌဿ ဘိက္ခုနော ဂဒ္ဓဗာဓိပုဗ္ဗဿ, ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ, ဥက္ခေပနီယဿ ကမ္မဿ ကရဏံ – အသမ္ဘောဂံ သံဃေန, သော တုဏှဿ; ယဿ နက္ခမတိ, သော ဘာသေယျ။

‘‘ဒုတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ။ပေ.။ တတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ – သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော။ အရိဋ္ဌဿ ဘိက္ခုနော ဂဒ္ဓဗာဓိပုဗ္ဗဿ ဧဝရူပံ ပါပကံ ဒိဋ္ဌိဂတံ ဥပ္ပန္နံ – တထာဟံ ဘဂဝတာ ဓမ္မံ ဒေသိတံ အာဇာနာမိ ယထာ ယေမေ အန္တရာယိကာ ဓမ္မာ ဝုတ္တာ ဘဂဝတာ တေ ပဋိသေဝတော နာလံ အန္တရာယာယာတိ။ သော တံ ဒိဋ္ဌိံ န ပဋိနိဿဇ္ဇတိ။ သံဃော အရိဋ္ဌဿ ဘိက္ခုနော ဂဒ္ဓဗာဓိပုဗ္ဗဿ, ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကရောတိ – အသမ္ဘောဂံ သံဃေန။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ အရိဋ္ဌဿ ဘိက္ခုနော ဂဒ္ဓဗာဓိပုဗ္ဗဿ, ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ, ဥက္ခေပနီယဿ ကမ္မဿ ကရဏံ – အသမ္ဘောဂံ သံဃေန, သော တုဏှဿ; ယဿ နက္ခမတိ, သော ဘာသေယျ။

‘‘ကတံ သံဃေန အရိဋ္ဌဿ ဘိက္ခုနော ဂဒ္ဓဗာဓိပုဗ္ဗဿ, ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ – အသမ္ဘောဂံ သံဃေန။ ခမတိ သံဃဿ, တသ္မာ တုဏှီ, ဧဝမေတံ ဓါရယာမီတိ။

‘‘အာဝါသပရမ္ပရဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, သံသထ – ‘အရိဋ္ဌော ဘိက္ခု ဂဒ္ဓဗာဓိပုဗ္ဗော, သံဃေန ပါပိကာယ [ဂဒ္ဓဗာဓိပုဗ္ဗော ပါပိကာယ (သီ. က.)] ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ , ဥက္ခေပနီယကမ္မကတော – အသမ္ဘောဂံ သံဃေနာ’’’တိ။

အဓမ္မကမ္မဒွါဒသကံ

၆၇. ‘‘တီဟိ, ဘိက္ခဝေ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ, ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ အဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ, အဝိနယကမ္မဉ္စ, ဒုဝူပသန္တဉ္စ။ အသမ္မုခါ ကတံ ဟောတိ, အပ္ပဋိပုစ္ဆာ ကတံ ဟောတိ, အပ္ပဋိညာယ ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ, ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ အဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ, အဝိနယကမ္မဉ္စ, ဒုဝူပသန္တဉ္စ။

‘‘အပရေဟိပိ, ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ, ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ အဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ, အဝိနယကမ္မဉ္စ, ဒုဝူပသန္တဉ္စ။ အနာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ, အဒေသနာဂါမိနိယာ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ, ဒေသိတာယ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ။ပေ.။ အစောဒေတွာ ကတံ ဟောတိ, အသာရေတွာ ကတံ ဟောတိ, အာပတ္တိံ အနာရောပေတွာ ကတံ ဟောတိ။ပေ.။ အသမ္မုခါ ကတံ ဟောတိ, အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ။ပေ.။ အပ္ပဋိပုစ္ဆာ ကတံ ဟောတိ, အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ။ပေ.။ အပ္ပဋိညာယ ကတံ ဟောတိ, အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ။ပေ.။ အနာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ, အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ။ပေ.။ အဒေသနာဂါမိနိယာ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ, အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ။ပေ.။ ဒေသိတာယ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ, အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ။ပေ.။ အစောဒေတွာ ကတံ ဟောတိ, အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ။ပေ.။ အသာရေတွာ ကတံ ဟောတိ, အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ။ပေ.။ အာပတ္တိံ အနာရောပေတွာ ကတံ ဟောတိ, အဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, ဝဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ , တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ, ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ အဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ, အဝိနယကမ္မဉ္စ, ဒုဝူပသန္တဉ္စ။

ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ ဥက္ခေပနီယကမ္မေ

အဓမ္မကမ္မဒွါဒသကံ နိဋ္ဌိတံ။

ဓမ္မကမ္မဒွါဒသကံ

၆၈. ‘‘တီဟိ , ဘိက္ခဝေ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ, ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ, ဝိနယကမ္မဉ္စ, သုဝူပသန္တဉ္စ။ သမ္မုခါ ကတံ ဟောတိ, ပဋိပုစ္ဆာ ကတံ ဟောတိ, ပဋိညာယ ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ, ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ, ဝိနယကမ္မဉ္စ, သုဝူပသန္တဉ္စ။

‘‘အပရေဟိပိ , ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ, ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ, ဝိနယကမ္မဉ္စ, သုဝူပသန္တဉ္စ။ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ, ဒေသနာဂါမိနိယာ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ, အဒေသိတာယ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ။ပေ.။ စောဒေတွာ ကတံ ဟောတိ, သာရေတွာ ကတံ ဟောတိ, အာပတ္တိံ အာရောပေတွာ ကတံ ဟောတိ။ပေ.။ သမ္မုခါ ကတံ ဟောတိ, ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ။ပေ.။ ပဋိပုစ္ဆာ ကတံ ဟောတိ, ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ။ပေ.။ ပဋိညာယ ကတံ ဟောတိ, ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ။ပေ.။ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ, ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ။ပေ.။ ဒေသနာဂါမိနိယာ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ, ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ။ပေ.။ အဒေသိတာယ အာပတ္တိယာ ကတံ ဟောတိ, ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ။ပေ.။ စောဒေတွာ ကတံ ဟောတိ, ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ။ပေ.။ သာရေတွာ ကတံ ဟောတိ, ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ။ပေ.။ အာပတ္တိံ အာရောပေတွာ ကတံ ဟောတိ, ဓမ္မေန ကတံ ဟောတိ, သမဂ္ဂေန ကတံ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ, ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ဓမ္မကမ္မဉ္စ ဟောတိ, ဝိနယကမ္မဉ္စ, သုဝူပသန္တဉ္စ။

ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ ဥက္ခေပနီယကမ္မေ

ဓမ္မကမ္မဒွါဒသကံ နိဋ္ဌိတံ။

အာကင်္ခမာနဆက္ကံ

၆၉. [ပရိ. ၃၂၃] ‘‘တီဟိ , ဘိက္ခဝေ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော, အာကင်္ခမာနော သံဃော, ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကရေယျ။ ဘဏ္ဍနကာရကော ဟောတိ ကလဟကာရကော ဝိဝါဒကာရကော ဘဿကာရကော သံဃေ အဓိကရဏကာရကော; ဗာလော ဟောတိ အဗျတ္တော အာပတ္တိဗဟုလော အနပဒါနော ; ဂိဟိသံသဋ္ဌော ဝိဟရတိ အနနုလောမိကေဟိ ဂိဟိသံသဂ္ဂေဟိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော, အာကင်္ခမာနော သံဃော, ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကရေယျ။

‘‘အပရေဟိပိ , ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော, အာကင်္ခမာနော သံဃော, ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကရေယျ။ အဓိသီလေ သီလဝိပန္နော ဟောတိ, အဇ္ဈာစာရေ အာစာရဝိပန္နော ဟောတိ, အတိဒိဋ္ဌိယာ ဒိဋ္ဌိဝိပန္နော ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော, အာကင်္ခမာနော သံဃော, ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကရေယျ။

‘‘အပရေဟိပိ, ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော, အာကင်္ခမာနော သံဃော, ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကရေယျ။ ဗုဒ္ဓဿ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ, ဓမ္မဿ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ, သံဃဿ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, တီဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော, အာကင်္ခမာနော သံဃော, ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကရေယျ။

‘‘တိဏ္ဏံ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခူနံ, အာကင်္ခမာနော သံဃော, ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကရေယျ။ ဧကော ဘဏ္ဍနကာရကော ဟောတိ ကလဟကာရကော ဝိဝါဒကာရကော ဘဿကာရကော သံဃေ အဓိကရဏကာရကော; ဧကော ဗာလော ဟောတိ အဗျတ္တော အာပတ္တိဗဟုလော အနပဒါနော; ဧကော ဂိဟိသံသဋ္ဌော ဝိဟရတိ အနနုလောမိကေဟိ ဂိဟိသံသဂ္ဂေဟိ – ဣမေသံ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, တိဏ္ဏံ ဘိက္ခူနံ, အာကင်္ခမာနော သံဃော, ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကရေယျ။

‘‘အပရေသမ္ပိ, ဘိက္ခဝေ, တိဏ္ဏံ ဘိက္ခူနံ, အာကင်္ကမာနော သံဃော, ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကရေယျ။ ဧကော အဓိသီလေ သီလဝိပန္နော ဟောတိ, ဧကော အဇ္ဈာစာရေ အာစာရဝိပန္နော ဟောတိ, ဧကော အတိဒိဋ္ဌိယာ ဒိဋ္ဌိဝိပန္နော ဟောတိ – ဣမေသံ ခေါ, ဘိက္ခဝေ , တိဏ္ဏံ ဘိက္ခူနံ, အာကင်္ခမာနော သံဃော, ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကရေယျ။

‘‘အပရေသမ္ပိ, ဘိက္ခဝေ, တိဏ္ဏံ ဘိက္ခူနံ, အာကင်္ခမာနော သံဃော, ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကရေယျ။ ဧကော ဗုဒ္ဓဿ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ, ဧကော ဓမ္မဿ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ, ဧကော သံဃဿ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ – ဣမေသံ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, တိဏ္ဏံ ဘိက္ခူနံ, အာကင်္ခမာနော သံဃော, ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကရေယျ။

ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂေ ဥက္ခေပနီယကမ္မေ

အာကင်္ခမာနဆက္ကံ နိဋ္ဌိတံ။

တေစတ္တာလီသဝတ္တံ

၇၀. ‘‘ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ ဥက္ခေပနီယကမ္မကတေန, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနာ သမ္မာ ဝတ္တိတဗ္ဗံ။ တတြာယံ သမ္မာဝတ္တနာ – န ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗံ, န နိဿယော ဒါတဗ္ဗော, န သာမဏေရော ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗော, န ဘိက္ခုနောဝါဒကသမ္မုတိ သာဒိတဗ္ဗာ, သမ္မတေနပိ ဘိက္ခုနိယော န ဩဝဒိတဗ္ဗာ။ ယာယ အာပတ္တိယာ သံဃေန, ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကတံ ဟောတိ သာ အာပတ္တိ န အာပဇ္ဇိတဗ္ဗာ, အညာ ဝါ တာဒိသိကာ, တတော ဝါ ပါပိဋ္ဌတရာ; ကမ္မံ န ဂရဟိတဗ္ဗံ, ကမ္မိကာ န ဂရဟိတဗ္ဗာ။ပေ.။ န ပကတတ္တဿ ဘိက္ခုနော ဥပေါသထော ဌပေတဗ္ဗော, န ပဝါရဏာ ဌပေတဗ္ဗာ, န သဝစနီယံ ကာတဗ္ဗံ, န အနုဝါဒေါ ပဋ္ဌပေတဗ္ဗော, န ဩကာသော ကာရေတဗ္ဗော, န စောဒေတဗ္ဗော, န သာရေတဗ္ဗော, န ဘိက္ခူဟိ သမ္ပယောဇေတဗ္ဗ’’န္တိ။

ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ ဥက္ခေပနီယကမ္မေ

တေစတ္တာလီသဝတ္တံ နိဋ္ဌိတံ။

၇၁. အထ ခေါ သံဃော အရိဋ္ဌဿ ဘိက္ခုနော ဂဒ္ဓဗာဓိပုဗ္ဗဿ, ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ အကာသိ – အသမ္ဘောဂံ သံဃေန။ သော သံဃေန, ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မကတော ဝိဗ္ဘမိ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ။ပေ.။ တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထံဟိ နာမ အရိဋ္ဌော ဘိက္ခု ဂဒ္ဓဗာဓိပုဗ္ဗော သံဃေန , ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မကတော ဝိဗ္ဘမိဿတီ’’တိ? အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။

အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတသ္မိံ နိဒါနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဘိက္ခုသသံဃံ သန္နိပါတာပေတွာ ဘိက္ခူ ပဋိပုစ္ဆိ – ‘‘သစ္စံ ကိရ, ဘိက္ခဝေ, အရိဋ္ဌော ဘိက္ခု ဂဒ္ဓဗာဓိပုဗ္ဗော သံဃေန, ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မကတော ဝိဗ္ဘမတီ’’တိ [ဝိဗ္ဘမီတိ (သီ. က.)]? ‘‘သစ္စံ ဘဂဝါ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ – ‘‘အနနုစ္ဆဝိကံ။ပေ.။ ကထံဟိ နာမ သော, ဘိက္ခဝေ, မောဃပုရိသော သံဃေန, ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မကတော ဝိဗ္ဘမိဿတိ? နေတံ, ဘိက္ခဝေ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ။ပေ.။ ဝိဂရဟိတွာ။ပေ.။ ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘တေန ဟိ, ဘိက္ခဝေ, သံဃော, ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတု။

နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗတေစတ္တာလီသကံ

၇၂. ‘‘ပဉ္စဟိ, ဘိက္ခဝေ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော, ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။ ဥပသမ္ပာဒေတိ, နိဿယံ ဒေတိ, သာမဏေရံ ဥပဋ္ဌာပေတိ, ဘိက္ခုနောဝါဒကသမ္မုတိံ သာဒိယတိ, သမ္မတောပိ ဘိက္ခုနိယော ဩဝဒတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော, ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။

[ပရိ. ၄၂၀] ‘‘အပရေဟိပိ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော, ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။ ယာယ အာပတ္တိယာ သံဃေန ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကတံ ဟောတိ တံ အာပတ္တိံ အာပဇ္ဇတိ, အညံ ဝါ တာဒိသိကံ, တတော ဝါ ပါပိဋ္ဌတရံ; ကမ္မံ ဂရဟတိ, ကမ္မိကေ ဂရဟတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော, ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။ပေ.။ ။

‘‘အဋ္ဌဟိ, ဘိက္ခဝေ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော, ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။ ပကတတ္တဿ ဘိက္ခုနော ဥပေါသထံ ဌပေတိ, ပဝါရဏံ ဌပေတိ, သဝစနီယံ ကရောတိ, အနုဝါဒံ ပဋ္ဌပေတိ, ဩကာသံ ကာရေတိ, စောဒေတိ, သာရေတိ , ဘိက္ခူဟိ သမ္ပယောဇေတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, အဋ္ဌဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော, ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။

ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ ဥက္ခေပနီယကမ္မေ

နပ္ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗတေစတ္တာလီသကံ နိဋ္ဌိတံ။

ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗတေစတ္တာလီသကံ

၇၃. ‘‘ပဉ္စဟိ , ဘိက္ခဝေ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော, ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။ န ဥပသမ္ပာဒေတိ, န နိဿယံ ဒေတိ, န သာမဏေရံ ဥပဋ္ဌာပေတိ, န ဘိက္ခုနောဝါဒကသမ္မုတိံ သာဒိယတိ, သမ္မတောပိ ဘိက္ခုနိယော န ဩဝဒတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော, ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။

‘‘အပရေဟိပိ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော, ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။ ယာယ အာပတ္တိယာ သံဃေန, ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ကတံ ဟောတိ တံ အာပတ္တိံ န အာပဇ္ဇတိ, အညံ ဝါ တာဒိသိကံ , တတော ဝါ ပါပိဋ္ဌတရံ; ကမ္မံ န ဂရဟတိ, ကမ္မိကေ န ဂရဟတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော, ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။ပေ.။။

‘‘အဋ္ဌဟိ, ဘိက္ခဝေ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော, ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။ န ပကတတ္တဿ ဘိက္ခုနော ဥပေါသထံ ဌပေတိ, န ပဝါရဏံ ဌပေတိ, န သဝစနီယံ ကရောတိ, န အနုဝါဒံ ပဋ္ဌပေတိ, န ဩကာသံ ကာရေတိ, န စောဒေတိ, န သာရေတိ, န ဘိက္ခူဟိ သမ္ပယောဇေတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, အဋ္ဌဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဘိက္ခုနော, ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ’’။

ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ ဥက္ခေပနီယကမ္မေ

ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗတေစတ္တာလီသကံ နိဋ္ဌိတံ။

၇၄. ‘‘ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတဗ္ဗံ။ တေန, ဘိက္ခဝေ, ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မကတေန ဘိက္ခုနာ သသံဃံ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧကံသံ ဥတ္တရာသင်္ဂံ ကရိတွာ ဝုဍ္ဎာနံ ဘိက္ခူနံ ပါဒေ ဝန္ဒိတွာ ဥက္ကုဋိကံ နိသီဒိတွာ အဉ္ဇလိံ ပဂ္ဂဟေတွာ ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘အဟံ, ဘန္တေ, သံဃေန, ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မကတော သမ္မာ ဝတ္တာမိ, လောမံ ပါတေမိ, နေတ္ထာရံ ဝတ္တာမိ, ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ, ဥက္ခေပနီယဿ ကမ္မဿ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓိံ ယာစာမီ’တိ။ ဒုတိယမ္ပိ ယာစိတဗ္ဗာ။ တတိယမ္ပိ ယာစိတဗ္ဗာ။ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သံဃော ဉာပေတဗ္ဗော –

‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော။ အယံ ဣတ္ထန္နာမော ဘိက္ခု သံဃေန, ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မကတော သမ္မာ ဝတ္တတိ, လောမံ ပါတေတိ, နေတ္ထာရံ ဝတ္တတိ, ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ, ဥက္ခေပနီယဿ ကမ္မဿ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓိံ ယာစတိ။ ယဒိ သံဃဿ ပတ္တကလ္လံ, သံဃော ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော, ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေယျ။ ဧသာ ဉတ္တိ။

‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော။ အယံ ဣတ္ထန္နာမော ဘိက္ခု သံဃေန, ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မကတော သမ္မာ ဝတ္တတိ, လောမံ ပါတေတိ, နေတ္ထာရံ ဝတ္တတိ, ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ , ဥက္ခေပနီယဿ ကမ္မဿ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓိံ ယာစတိ။ သံဃော ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော, ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတိ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော, ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ, ဥက္ခေပနီယဿ ကမ္မဿ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓိ, သော တုဏှဿ; ယဿ နက္ခမတိ, သော ဘာသေယျ။

‘‘ဒုတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ။ပေ.။ တတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ – သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော။ အယံ ဣတ္ထန္နာမော ဘိက္ခု သံဃေန, ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မကတော သမ္မာ ဝတ္တတိ, လောမံ ပါတေတိ, နေတ္ထာရံ ဝတ္တတိ, ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ ဥက္ခေပနီယဿ ကမ္မဿ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓိံ ယာစတိ။ သံဃော ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော, ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေတိ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော, ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ, ဥက္ခေပနီယဿ ကမ္မဿ ပဋိပ္ပဿဒ္ဓိ, သော တုဏှဿ; ယဿ နက္ခမတိ, သော ဘာသေယျ။

‘‘ပဋိပ္ပဿဒ္ဓံ သံဃေန ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော, ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ, ဥက္ခေပနီယကမ္မံ။ ခမတိ သံဃဿ, တသ္မာ တုဏှီ, ဧဝမေတံ ဓါရယာမီ’’တိ။

ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ ဥက္ခေပနီယကမ္မံ နိဋ္ဌိတံ သတ္တမံ။

ကမ္မက္ခန္ဓကော ပဌမော။

ဣမမှိ ခန္ဓကေ ဝတ္ထူ သတ္တ။

တဿုဒ္ဒါနံ –

ပဏ္ဍုလောဟိတကာ ဘိက္ခူ၊ သယံ ဘဏ္ဍနကာရကာ။

တာဒိသေ ဥပသင်္ကမ္မ၊ ဥဿဟိံသု စ ဘဏ္ဍနေ။

အနုပ္ပန္နာပိ ဇာယန္တိ [အနုပ္ပန္နာနိ ဇာယန္တိ (သီ. သျာ.)]၊ ဥပ္ပန္နာနိပိ ဝဍ္ဎရေ [ဥပ္ပန္နာနိ ပဝဍ္ဎရေ (သီ.)၊ ဥပ္ပန္နာပိ ပဝဍ္ဎန္တိ (က.)]။

အပ္ပိစ္ဆာ ပေသလာ ဘိက္ခူ၊ ဥဇ္ဈာယန္တိ ပဒဿတော [ပရီသတော (သျာ.)၊ ပရဿတော (သီ.)]။

သဒ္ဓမ္မဋ္ဌိတိကော ဗုဒ္ဓေါ၊ သယမ္ဘူ အဂ္ဂပုဂ္ဂလော။

အာဏာပေသိ တဇ္ဇနီယကမ္မံ သာဝတ္ထိယံ ဇိနော။

အသမ္မုခါပ္ပဋိပုစ္ဆာပ္ပဋိညာယ ကတဉ္စ ယံ။

အနာပတ္တိ အဒေသနေ၊ ဒေသိတာယ ကတဉ္စ ယံ။

အစောဒေတွာ အသာရေတွာ၊ အနာရောပေတွာ စ ယံ ကတံ။

အသမ္မုခါ အဓမ္မေန၊ ဝဂ္ဂေန စာပိ [ဝဂ္ဂေနာပိ စ (သီ. သျာ.)] ယံ ကတံ။

အပ္ပဋိပုစ္ဆာ အဓမ္မေန၊ ပုန ဝဂ္ဂေန [ဝဂ္ဂေနာပိ စ (သီ. သျာ.)] ယံ ကတံ။

အပ္ပဋိညာယ အဓမ္မေန၊ ဝဂ္ဂေန စာပိ [ဝဂ္ဂေနာပိ စ (သီ. သျာ.)] ယံ ကတံ။

အနာပတ္တိ [အနာပတ္တိယာ (သီ. သျာ.)] အဓမ္မေန၊ ဝဂ္ဂေန

စာပိ [ဝဂ္ဂေနာပိ စ (သီ. သျာ.)] ယံ ကတံ။

အဒေသနာဂါမိနိယာ၊ အဓမ္မဝဂ္ဂမေဝ စ။

ဒေသိတာယ အဓမ္မေန၊ ဝဂ္ဂေနာပိ တထေဝ စ။

အစောဒေတွာ အဓမ္မေန၊ ဝဂ္ဂေနာပိ တထေဝ စ။

အသာရေတွာ အဓမ္မေန၊ ဝဂ္ဂေနာပိ တထေဝ စ။

အနာရောပေတွာ အဓမ္မေန၊ ဝဂ္ဂေနာပိ တထေဝ စ။

ကဏှဝါရနယေနေဝ၊ သုက္ကဝါရံ ဝိဇာနိယာ။

သံဃော အာကင်္ခမာနော စ ယဿ တဇ္ဇနိယံ ကရေ။

ဘဏ္ဍနံ ဗာလော သံသဋ္ဌော၊ အဓိသီလေ အဇ္ဈာစာရေ။

အတိဒိဋ္ဌိဝိပန္နဿ၊ သံဃော တဇ္ဇနိယံ ကရေ။

ဗုဒ္ဓဓမ္မဿ သံဃဿ၊ အဝဏ္ဏံ ယော စ ဘာသတိ။

တိဏ္ဏန္နမ္ပိ စ ဘိက္ခူနံ၊ သံဃော တဇ္ဇနိယံ ကရေ။

ဘဏ္ဍနံ ကာရကော ဧကော၊ ဗာလော သံသဂ္ဂနိဿိတော။

အဓိသီလေ အဇ္ဈာစာရေ၊ တထေဝ အတိဒိဋ္ဌိယာ။

ဗုဒ္ဓဓမ္မဿ သံဃဿ၊ အဝဏ္ဏံ ယော စ ဘာသတိ။

တဇ္ဇနီယကမ္မကတော၊ ဧဝံ သမ္မာနုဝတ္တနာ။

ဥပသမ္ပဒနိဿယာ၊ သာမဏေရံ ဥပဋ္ဌနာ။

ဩဝါဒသမ္မတေနာပိ၊ န ကရေ တဇ္ဇနီကတော။

နာပဇ္ဇေ တဉ္စ အာပတ္တိံ၊ တာဒိသဉ္စ တတော ပရံ။

ကမ္မဉ္စ ကမ္မိကေ စာပိ၊ န ဂရဟေ တထာဝိဓေါ။

ဥပေါသထံ ပဝါရဏံ၊ ပကတတ္တဿ နဋ္ဌပေ။

သဝစနိံ [န သဝစနိယံ (သီ. သျာ.)] အနုဝါဒေါ၊ ဩကာသော စောဒနေန စ။

သာရဏံ သမ္ပယောဂဉ္စ၊ န ကရေယျ တထာဝိဓေါ။

ဥပသမ္ပဒနိဿယာ၊ သာမဏေရံ ဥပဋ္ဌနာ။

ဩဝါဒသမ္မတေနာပိ၊ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ [ပဉ္စအင်္ဂေါ (က.)] န သမ္မတိ။

တဉ္စာပဇ္ဇတိ အာပတ္တိံ၊ တာဒိသဉ္စ တတော ပရံ။

ကမ္မဉ္စ ကမ္မိကေ စာပိ၊ ဂရဟန္တော န သမ္မတိ။

ဥပေါသထံ ပဝါရဏံ၊ သဝစနီယာ စ နောဝါဒေါ။

ဩကာသော စောဒနဉ္စေဝ၊ သာရဏာ သမ္ပယောဇနာ။

ဣမေဟဋ္ဌင်္ဂေဟိ ယော ယုတ္တော၊ တဇ္ဇနာနုပသမ္မတိ။

ကဏှဝါရနယေနေဝ၊ သုက္ကဝါရံ ဝိဇာနိယာ။

ဗာလော အာပတ္တိဗဟုလော၊ သံသဋ္ဌောပိ စ သေယျသော။

နိယဿကမ္မံ သမ္ဗုဒ္ဓေါ၊ အာဏာပေသိ မဟာမုနိ။

ကီဋာဂိရိသ္မိံ ဒွေ ဘိက္ခူ၊ အဿဇိပုနဗ္ဗသုကာ။

အနာစာရဉ္စ ဝိဝိဓံ၊ အာစရိံသု အသညတာ။

ပဗ္ဗာဇနီယံ သမ္ဗုဒ္ဓေါ၊ ကမ္မံ သာဝတ္ထိယံ ဇိနော။

မစ္ဆိကာသဏ္ဍေ သုဓမ္မော၊ စိတ္တဿာဝါသိကော အဟု။

ဇာတိဝါဒေန ခုံသေတိ၊ သုဓမ္မော စိတ္တုပါသကံ။

ပဋိသာရဏီယကမ္မံ၊ အာဏာပေသိ တထာဂတော။

ကောသမ္ဗိယံ ဆန္နံ ဘိက္ခုံ၊ နိစ္ဆန္တာပတ္တိံ ပဿိတုံ။

အဒဿနေ ဥက္ခိပိတုံ၊ အာဏာပေသိ ဇိနုတ္တမော။

ဆန္နော တံယေဝ အာပတ္တိံ၊ ပဋိကာတုံ န ဣစ္ဆတိ။

ဥက္ခေပနာပ္ပဋိကမ္မေ၊ အာဏာပေသိ ဝိနာယကော။

ပါပဒိဋ္ဌိ အရိဋ္ဌဿ၊ အာသိ အညာဏနိဿိတာ။

ဒိဋ္ဌိယာပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ [ဒိဋ္ဌိအပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ (က.)]၊ ဥက္ခေပံ ဇိနဘာသိတံ။

နိယဿကမ္မံ ပဗ္ဗဇ္ဇံ [ပဗ္ဗာဇံ (က.)]၊ တထေဝ ပဋိသာရဏီ။

အဒဿနာပ္ပဋိကမ္မေ ၊ အနိဿဂ္ဂေ စ ဒိဋ္ဌိယာ။

ဒဝါနာစာရူပဃာတိ၊ မိစ္ဆာအာဇီဝမေဝ စ။

ပဗ္ဗာဇနီယကမ္မမှိ၊ အတိရေကပဒါ ဣမေ။

အလာဘာဝဏ္ဏာ ဒွေ ပဉ္စ၊ ဒွေ ပဉ္စကာတိ နာမကာ [ဒွေ ပဉ္စကောတိ နာမကော (က.)]။

ပဋိသာရဏီယကမ္မမှိ၊ အတိရေကပဒါ ဣမေ။

တဇ္ဇနီယံ နိယဿဉ္စ၊ ဒုဝေ ကမ္မာပိ သာဒိသာ [ကမ္မေသု သဒိသံ (က.)]။

ပဗ္ဗဇ္ဇာ [ပဗ္ဗာဇာ (က.)] ပဋိသာရီ စ၊ အတ္ထိ ပဒါတိရိတ္တတာ။

တယော ဥက္ခေပနာ ကမ္မာ၊ သဒိသာ တေ ဝိဘတ္တိတော။

တဇ္ဇနီယနယေနာပိ၊ သေသကမ္မံ ဝိဇာနိယာတိ။

ကမ္မက္ခန္ဓကံ နိဋ္ဌိတံ။