စီဝရက္ခန္ဓကော

၈. စီဝရက္ခန္ဓကော

၂၀၂. ဇီဝကဝတ္ထု

၃၂၆. တေန သမယေန ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ ရာဇဂဟေ ဝိဟရတိ ဝေဠုဝနေ ကလန္ဒကနိဝါပေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဝေသာလီ ဣဒ္ဓါ စေဝ ဟောတိ ဖိတာ [ဖီတာ (ဗဟူသု)] စ ဗဟုဇနာ စ အာကိဏ္ဏမနုဿာ စ သုဘိက္ခာ စ; သတ္တ စ ပါသာဒသဟဿနိ သတ္တ စ ပါသာဒသတာနိ သတ္တ စ ပါသာဒါ၊ သတ္တ စ ကူဋာဂါရသဟဿာနိ သတ္တ စ ကူဋာဂါရသတာနိ သတ္တ စ ကူဋာဂါရာနိ; သတ္တ စ အာရာမသဟဿာနိ သတ္တ စ အာရာမသတာနိ သတ္တ စ အာရာမာ; သတ္တ စ ပေါက္ခရဏီသဟဿာနိ သတ္တ စ ပေါက္ခရဏီသတာနိ သတ္တ စ ပေါက္ခရဏိယော; အမ္ဗပါလီ စ ဂဏိကာ အဘိရူပါ ဟောတိ ဒဿနီယာ ပါသာဒိကာ ပရမာယ ဝဏ္ဏပေါက္ခရတာယ သမန္နာဂတာ, ပဒက္ခိဏာ [ပဒက္ခာ (သျာ.)] နစ္စေ စ ဂီတေ စ ဝါဒိတေ စ, အဘိသဋာ အတ္ထိကာနံ အတ္ထိကာနံ မနုဿာနံ ပညာသာယ စ ရတ္တိံ ဂစ္ဆတိ; တာယ စ ဝေသာလီ ဘိယျောသောမတ္တာယ ဥပသောဘတိ။ အထ ခေါ ရာဇဂဟကော နေဂမော ဝေသာလိံ အဂမာသိ ကေနစိဒေဝ ကရဏီယေန။ အဒ္ဒသာ ခေါ ရာဇဂဟကော နေဂမော ဝေသာလိံ ဣဒ္ဓဉ္စေဝ ဖိတဉ္စ ဗဟုဇနဉ္စ အာကိဏ္ဏမနုဿဉ္စ သုဘိက္ခဉ္စ; သတ္တ စ ပါသာဒသဟဿာနိ သတ္တ စ ပါသာဒသတာနိ သတ္တ စ ပါသာဒေ; သတ္တ စ ကူဋာဂါရသဟဿာနိ သတ္တ စ ကူဋာဂါရသတာနိ သတ္တ စ ကူဋာဂါရာနိ; သတ္တ စ အာရာမသဟဿာနိ သတ္တ စ အာရာမသတာနိ သတ္တ စ အာရာမေ; သတ္တ စ ပေါက္ခရဏီသဟဿာနိ သတ္တ စ ပေါက္ခရဏီသတာနိ သတ္တ စ ပေါက္ခရဏိယော ; အမ္ဗပါလိဉ္စ ဂဏိကံ အဘိရူပံ ဒဿနီယံ ပါသာဒိကံ ပရမာယ ဝဏ္ဏပေါက္ခရတာယ သမန္နာဂတံ, ပဒက္ခိဏံ [ပဒက္ခံ (သျာ.)] နစ္စေ စ ဂီတေ စ ဝါဒိတေ စ, အဘိသဋံ အတ္ထိကာနံ အတ္ထိကာနံ မနုဿာနံ ပညာသာယ စ ရတ္တိံ ဂစ္ဆန္တိံ, တာယ စ ဝေသာလိံ ဘိယျောသောမတ္တာယ ဥပသောဘန္တိံ။

၃၂၇. အထ ခေါ ရာဇဂဟကော နေဂမော ဝေသာလိယံ တံ ကရဏီယံ တီရေတွာ ပုနဒေဝ ရာဇဂဟံ ပစ္စာဂဉ္ဆိ။ ယေန ရာဇာ မာဂဓေါ သေနိယော ဗိမ္ဗိသာရော တေနုပသင်္ကမိ, ဥပသင်္ကမိတွာ ရာဇာနံ မာဂဓံ သေနိယံ ဗိမ္ဗိသာရံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဝေသာလီ, ဒေဝ, ဣဒ္ဓါ စေဝ ဖိတာ စ ဗဟုဇနာ စ အာကိဏ္ဏမနုဿာ စ သုဘိက္ခာ စ; သတ္တ စ ပါသာဒသဟဿာနိ။ပေ.။ တာယ စ ဝေသာလီ ဘိယျောသောမတ္တာယ ဥပသောဘတိ။ သာဓု, ဒေဝ, မယမ္ပိ ဂဏိကံ ဝုဋ္ဌာပေဿာမာ’’တိ [ဝုဋ္ဌာပေယျာမ (က.)]။ ‘‘တေန ဟိ, ဘဏေ, တာဒိသိံ ကုမာရိံ ဇာနာထ ယံ တုမှေ ဂဏိကံ ဝုဋ္ဌာပေယျာထာ’’တိ။ တေန ခေါ ပန သမယေန ရာဇဂဟေ သာလဝတီ နာမ ကုမာရီ အဘိရူပါ ဟောတိ ဒဿနီယာ ပါသာဒိကာ ပရမာယ ဝဏ္ဏပေါက္ခရတာယ သမန္နာဂတာ။ အထ ခေါ ရာဇဂဟကော နေဂမော သာလဝတိံ ကုမာရိံ ဂဏိကံ ဝုဋ္ဌာပေသိ။ အထ ခေါ သာလဝတီ ဂဏိကာ နစိရဿေဝ ပဒက္ခိဏာ အဟောသိ နစ္စေ စ ဂီတေ စ ဝါဒိတေ စ, အဘိသဋာ အတ္ထိကာနံ အတ္ထိကာနံ မနုဿာနံ ပဋိသတေန စ ရတ္တိံ ဂစ္ဆတိ။ အထ ခေါ သာလဝတီ ဂဏိကာ နစိရဿေဝ ဂဗ္ဘိနီ အဟောသိ။ အထ ခေါ သာလဝတိယာ ဂဏိကာယ ဧတဒဟောသိ – ‘‘ဣတ္ထီ ခေါ ဂဗ္ဘိနီ ပုရိသာနံ အမနာပါ။ သစေ မံ ကောစိ ဇာနိဿတိ သာလဝတီ ဂဏိကာ ဂဗ္ဘိနီတိ, သဗ္ဗော မေ သက္ကာရော ဘဉ္ဇိဿတိ [ ပရိဟာယိဿတိ (သီ. သျာ.)]။ ယံနူနာဟံ ဂိလာနံ ပဋိဝေဒေယျ’’န္တိ။ အထ ခေါ သာလဝတီ ဂဏိကာ ဒေါဝါရိကံ အာဏာပေသိ – ‘‘မာ, ဘဏေ ဒေါဝါရိက, ကောစိ ပုရိသော ပါဝိသိ။ ယော စ မံ ပုစ္ဆတိ, ‘ဂိလာနာ’တိ ပဋိဝေဒေဟီ’’တိ။ ‘‘ဧဝံ, အယျေ’’တိ ခေါ သော ဒေါဝါရိကော သာလဝတိယာ ဂဏိကာယ ပစ္စဿောသိ။ အထ ခေါ သာလဝတီ ဂဏိကာ တဿ ဂဗ္ဘဿ ပရိပါကမနွာယ ပုတ္တံ ဝိဇာယိ။ အထ ခေါ သာလဝတီ ဂဏိကာ ဒါသိံ အာဏာပေသိ – ‘‘ဟန္ဒ, ဇေ, ဣမံ ဒါရကံ ကတ္တရသုပ္ပေ ပက္ခိပိတွာ နီဟရိတွာ သင်္ကာရကူဋေ ဆဍ္ဍေဟီ’’တိ။ ‘‘ဧဝံ, အယျေ’’တိ ခေါ သာ ဒါသီ သာလဝတိယာ ဂဏိကာယ ပဋိဿုတွာ တံ ဒါရကံ ကတ္တရသုပ္ပေ ပက္ခိပိတွာ နီဟရိတွာ သင်္ကာရကူဋေ ဆဍ္ဍေသိ။

၃၂၈. တေန ခေါ ပန သမယေန အဘယော နာမ ရာဇကုမာရော ကာလဿေဝ ရာဇုပဋ္ဌာနံ ဂစ္ဆန္တော အဒ္ဒသ တံ ဒါရကံ ကာကေဟိ သမ္ပရိကိဏ္ဏံ , ဒိသွာန မနုဿေ ပုစ္ဆိ – ‘‘ကိံ ဧတံ, ဘဏေ, ကာကေဟိ သမ္ပရိကိဏ္ဏ’’န္တိ? ‘‘ဒါရကော, ဒေဝါ’’တိ။ ‘‘ဇီဝတိ, ဘဏေ’’တိ? ‘‘ဇီဝတိ, ဒေဝါ’’တိ။ ‘‘တေန ဟိ, ဘဏေ, တံ ဒါရကံ အမှာကံ အန္တေပုရံ နေတွာ ဓါတီနံ ဒေထ ပေါသေတု’’န္တိ။ ‘‘ဧဝံ, ဒေဝါ’’တိ ခေါ တေ မနုဿာ အဘယဿ ရာဇကုမာရဿ ပဋိဿုတွာ တံ ဒါရကံ အဘယဿ ရာဇကုမာရဿ အန္တေပုရံ နေတွာ ဓါတီနံ အဒံသု – ‘‘ပေါသေထာ’’တိ။ တဿ ဇီဝတီတိ ‘ဇီဝကော’တိ နာမံ အကံသု။ ကုမာရေန ပေါသာပိတောတိ ‘ကောမာရဘစ္စော’တိ နာမံ အကံသု။ အထ ခေါ ဇီဝကော ကောမာရဘစ္စော နစိရဿေဝ ဝိညုတံ ပါပုဏိ။ အထ ခေါ ဇီဝကော ကောမာရဘစ္စော ယေန အဘယော ရာဇကုမာရော တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ အဘယံ ရာဇကုမာရံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ကာ မေ, ဒေဝ, မာတာ, ကော ပိတာ’’တိ? ‘‘အဟမ္ပိ ခေါ တေ, ဘဏေ ဇီဝက, မာတရံ န ဇာနာမိ; အပိ စာဟံ တေ ပိတာ; မယာသိ [မယာပိ (က.)] ပေါသာပိတော’’တိ။ အထ ခေါ ဇီဝကဿ ကောမာရဘစ္စဿ ဧတဒဟောသိ – ‘‘ဣမာနိ ခေါ ရာဇကုလာနိ န သုကရာနိ အသိပ္ပေန ဥပဇီဝိတုံ။ ယံနူနာဟံ သိပ္ပံ သိက္ခေယျ’’န္တိ။

၃၂၉. တေန ခေါ ပန သမယေန တက္ကသိလာယံ [တက္ကသီလာယံ (က.)] ဒိသာပါမောက္ခော ဝေဇ္ဇော ပဋိဝသတိ။ အထ ခေါ ဇီဝကော ကောမာရဘစ္စော အဘယံ ရာဇကုမာရံ အနာပုစ္ဆာ ယေန တက္ကသိလာ တေန ပက္ကာမိ။ အနုပုဗ္ဗေန ယေန တက္ကသိလာ, ယေန ဝေဇ္ဇော တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ တံ ဝေဇ္ဇံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဣစ္ဆာမဟံ, အာစရိယ, သိပ္ပံ သိက္ခိတု’’န္တိ။ ‘‘တေန ဟိ, ဘဏေ ဇီဝက, သိက္ခဿူ’’တိ။ အထ ခေါ ဇီဝကော ကောမာရဘစ္စော ဗဟုဉ္စ ဂဏှာတိ လဟုဉ္စ ဂဏှာတိ သုဋ္ဌု စ ဥပဓါရေတိ, ဂဟိတဉ္စဿ န သမ္မုဿတိ [န ပမုဿတိ (သီ. သျာ.)]။ အထ ခေါ ဇီဝကဿ ကောမာရဘစ္စဿ သတ္တန္နံ ဝဿာနံ အစ္စယေန ဧတဒဟောသိ – ‘‘အဟံ, ခေါ ဗဟုဉ္စ ဂဏှာမိ လဟုဉ္စ ဂဏှာမိ သုဋ္ဌု စ ဥပဓါရေမိ, ဂဟိတဉ္စ မေ န သမ္မုဿတိ, သတ္တ စ မေ ဝဿာနိ အဓီယန္တဿ, နယိမဿ သိပ္ပဿ အန္တော ပညာယတိ။ ကဒါ ဣမဿ သိပ္ပဿ အန္တော ပညာယိဿတီ’’တိ။ အထ ခေါ ဇီဝကော ကောမာရဘစ္စော ယေန သော ဝေဇ္ဇော တေနုပသင်္ကမိ, ဥပသင်္ကမိတွာ တံ ဝေဇ္ဇံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အဟံ ခေါ, အာစရိယ, ဗဟုဉ္စ ဂဏှာမိ လဟုဉ္စ ဂဏှာမိ သုဋ္ဌု စ ဥပဓါရေမိ, ဂဟိတဉ္စ မေ န သမ္မုဿတိ, သတ္တ စ မေ ဝဿာနိ အဓီယန္တဿ, နယိမဿ သိပ္ပဿ အန္တော ပညာယတိ။ ကဒါ ဣမဿ သိပ္ပဿ အန္တော ပညာယိဿတီ’’တိ? ‘‘တေန ဟိ, ဘဏေ ဇီဝက, ခဏိတ္တိံ အာဒါယ တက္ကသိလာယ သမန္တာ ယောဇနံ အာဟိဏ္ဍိတွာ ယံ ကိဉ္စိ အဘေသဇ္ဇံ ပဿေယျာသိ တံ အာဟရာ’’တိ။ ‘‘ဧဝံ, အာစရိယာ’’တိ ခေါ ဇီဝကော ကောမာရဘစ္စော တဿ ဝေဇ္ဇဿ ပဋိဿုတွာ ခဏိတ္တိံ အာဒါယ တက္ကသိလာယ သမန္တာ ယောဇနံ အာဟိဏ္ဍန္တော န ကိဉ္စိ အဘေသဇ္ဇံ အဒ္ဒသ။ အထ ခေါ ဇီဝကော ကောမာရဘစ္စော ယေန သော ဝေဇ္ဇော တေနုပသင်္ကမိ, ဥပသင်္ကမိတွာ တံ ဝေဇ္ဇံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အာဟိဏ္ဍန္တောမှိ, အာစရိယ, တက္ကသိလာယ သမန္တာ ယောဇနံ, န ကိဉ္စိ [အာဟိဏ္ဋန္တော န ကိဉ္စိ (က.)] အဘေသဇ္ဇံ အဒ္ဒသ’’န္တိ။ ‘‘သုသိက္ခိတောသိ , ဘဏေ ဇီဝက။ အလံ တေ ဧတ္တကံ ဇီဝိကာယာ’’တိ ဇီဝကဿ ကောမာရဘစ္စဿ ပရိတ္တံ ပါထေယျံ ပါဒါသိ။ အထ ခေါ ဇီဝကော ကောမာရဘစ္စော တံ ပရိတ္တံ ပါထေယျံ အာဒါယ ယေန ရာဇဂဟံ တေန ပက္ကာမိ။ အထ ခေါ ဇီဝကဿ ကောမာရဘစ္စဿ တံ ပရိတ္တံ ပါထေယျံ အန္တရာမဂ္ဂေ သာကေတေ ပရိက္ခယံ အဂမာသိ။ အထ ခေါ ဇီဝကဿ ကောမာရဘစ္စဿ ဧတဒဟောသိ – ‘‘ဣမေ ခေါ မဂ္ဂါ ကန္တာရာ အပ္ပောဒကာ အပ္ပဘက္ခာ, န သုကရာ အပါထေယျေန ဂန္တုံ။ ယံနူနာဟံ ပါထေယျံ ပရိယေသေယျ’’န္တိ။

ဇီဝကဝတ္ထု နိဋ္ဌိတံ။

၂၀၃. သေဋ္ဌိဘရိယာဝတ္ထု

၃၃၀. တေန ခေါ ပန သမယေန သာကေတေ သေဋ္ဌိဘရိယာယ သတ္တဝဿိကော သီသာဗာဓေါ ဟောတိ။ ဗဟူ မဟန္တာ မဟန္တာ ဒိသာပါမောက္ခာ ဝေဇ္ဇာ အာဂန္တွာ နာသက္ခိံသု အရောဂံ ကာတုံ။ ဗဟုံ ဟိရညံ အာဒါယ အဂမံသု။ အထ ခေါ ဇီဝကော ကောမာရဘစ္စော သာကေတံ ပဝိသိတွာ မနုဿေ ပုစ္ဆိ – ‘‘ကော, ဘဏေ, ဂိလာနော, ကံ တိကိစ္ဆာမီ’’တိ? ‘‘ဧတိဿာ, အာစရိယ, သေဋ္ဌိဘရိယာယ သတ္တဝဿိကော သီသာဗာဓေါ; ဂစ္ဆ, အာစရိယ, သေဋ္ဌိဘရိယံ တိကိစ္ဆာဟီ’’တိ။ အထ ခေါ ဇီဝကော ကောမာရဘစ္စော ယေန သေဋ္ဌိဿ ဂဟပတိဿ နိဝေသနံ တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ ဒေါဝါရိကံ အာဏာပေသိ – ‘‘ဂစ္ဆ, ဘဏေ ဒေါဝါရိက, သေဋ္ဌိဘရိယာယ ပါဝဒ – ‘ဝေဇ္ဇော, အယျေ, အာဂတော, သော တံ ဒဋ္ဌုကာမော’’’တိ။ ‘‘ဧဝံ, အာစရိယာ’’တိ ခေါ သော ဒေါဝါရိကော ဇီဝကဿ ကောမာရဘစ္စဿ ပဋိဿုတွာ ယေန သေဋ္ဌိဘရိယာ တေနုပသင်္ကမိ, ဥပသင်္ကမိတွာ သေဋ္ဌိဘရိယံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဝေဇ္ဇော , အယျေ, အာဂတော; သော တံ ဒဋ္ဌုကာမော’’တိ။ ‘‘ကီဒိသော, ဘဏေ ဒေါဝါရိက, ဝေဇ္ဇော’’တိ? ‘‘ဒဟရကော, အယျေ’’တိ။ ‘‘အလံ, ဘဏေ ဒေါဝါရိက, ကိံ မေ ဒဟရကော ဝေဇ္ဇော ကရိဿတိ? ဗဟူ မဟန္တာ မဟန္တာ ဒိသာပါမောက္ခာ ဝေဇ္ဇာ အာဂန္တွာ နာသက္ခိံသု အရောဂံ ကာတုံ။ ဗဟုံ ဟိရညံ အာဒါယ အဂမံသူ’’တိ။ အထ ခေါ သော ဒေါဝါရိကော ယေန ဇီဝကော ကောမာရဘစ္စော တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ ဇီဝကံ ကောမာရဘစ္စံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘သေဋ္ဌိဘရိယာ, အာစရိယ, ဧဝမာဟ – ‘အလံ, ဘဏေ ဒေါဝါရိက, ကိံ မေ ဒဟရကော ဝေဇ္ဇော ကရိဿတိ? ဗဟူ မဟန္တာ မဟန္တာ ဒိသာပါမောက္ခာ ဝေဇ္ဇာ အာဂန္တွာ နာသက္ခိံသု အရောဂံ ကာတုံ။ ဗဟုံ ဟိရညံ အာဒါယ အဂမံသူ’’’တိ။ ‘‘ဂစ္ဆ, ဘဏေ ဒေါဝါရိက, သေဋ္ဌိဘရိယာယ ပါဝဒ – ‘ဝေဇ္ဇော, အယျေ, ဧဝမာဟ – မာ ကိရ, အယျေ, ပုရေ ကိဉ္စိ အဒါသိ။ ယဒါ အရောဂါ အဟောသိ တဒါ ယံ ဣစ္ဆေယျာသိ တံ ဒဇ္ဇေယျာသီ’’’တိ။ ‘‘ဧဝံ, အာစရိယာ’’တိ ခေါ သော ဒေါဝါရိကော ဇီဝကဿ ကောမာရဘစ္စဿ ပဋိဿုတွာ ယေန သေဋ္ဌိဘရိယာ တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ သေဋ္ဌိဘရိယံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဝေဇ္ဇော, အယျေ, ဧဝမာဟ – ‘မာ ကိရ, အယျေ, ပုရေ ကိဉ္စိ အဒါသိ။ ယဒါ အရောဂါ အဟောသိ တဒါ ယံ ဣစ္ဆေယျာသိ တံ ဒဇ္ဇေယျာသီ’’’တိ။ ‘‘တေန ဟိ, ဘဏေ ဒေါဝါရိက, ဝေဇ္ဇော အာဂစ္ဆတူ’’တိ။ ‘‘ဧဝံ, အယျေ’’တိ ခေါ သော ဒေါဝါရိကော သေဋ္ဌိဘရိယာယ ပဋိဿုတွာ ယေန ဇီဝကော ကောမာရဘစ္စော တေနုပသင်္ကမိ, ဥပသင်္ကမိတွာ ဇီဝကံ ကောမာရဘစ္စံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘သေဋ္ဌိဘရိယာ တံ, အာစရိယ, ပက္ကောသတီ’’တိ ။

အထ ခေါ ဇီဝကော ကောမာရဘစ္စော ယေန သေဋ္ဌိဘရိယာ တေနုပသင်္ကမိ, ဥပသင်္ကမိတွာ သေဋ္ဌိဘရိယာယ ဝိကာရံ သလ္လက္ခေတွာ သေဋ္ဌိဘရိယံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ပသတေန, အယျေ, သပ္ပိနာ အတ္ထော’’တိ ။ အထ ခေါ သေဋ္ဌိဘရိယာ ဇီဝကဿ ကောမာရဘစ္စဿ ပသတံ သပ္ပိံ ဒါပေသိ။ အထ ခေါ ဇီဝကော ကောမာရဘစ္စော တံ ပသတံ သပ္ပိံ နာနာဘေသဇ္ဇေဟိ နိပ္ပစိတွာ သေဋ္ဌိဘရိယံ မဉ္စကေ ဥတ္တာနံ နိပါတေတွာ [နိပဇ္ဇာပေတွာ (သီ. သျာ.)] နတ္ထုတော အဒါသိ။ အထ ခေါ တံ သပ္ပိံ နတ္ထုတော ဒိန္နံ မုခတော ဥဂ္ဂဉ္ဆိ။ အထ ခေါ သေဋ္ဌိဘရိယာ ပဋိဂ္ဂဟေ နိဋ္ဌုဘိတွာ ဒါသိံ အာဏာပေသိ – ‘‘ဟန္ဒ, ဇေ, ဣမံ သပ္ပိံ ပိစုနာ ဂဏှာဟီ’’တိ။ အထ ခေါ ဇီဝကဿ ကောမာရဘစ္စဿ ဧတဒဟောသိ – ‘‘အစ္ဆရိယံ [အစ္ဆရိယံ ဝတ ဘော (သျာ.)] ယာဝ လူခါယံ ဃရဏီ, ယတြ ဟိ နာမ ဣမံ ဆဍ္ဍနီယဓမ္မံ သပ္ပိံ ပိစုနာ ဂါဟာပေဿတိ။ ဗဟုကာနိ စ မေ မဟဂ္ဃါနိ [မဟဂ္ဃါနိ မဟဂ္ဃါနိ (သီ. သျာ.)] ဘေသဇ္ဇာနိ ဥပဂတာနိ။ ကိမ္ပိ မာယံ ကိဉ္စိ [ကဉ္စိ (သျာ.)] ဒေယျဓမ္မံ ဒဿတီ’’တိ။ အထ ခေါ သေဋ္ဌိဘရိယာ ဇီဝကဿ ကောမာရဘစ္စဿ ဝိကာရံ သလ္လက္ခေတွာ ဇီဝကံ ကောမာရဘစ္စံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ကိဿ တွံ, အာစရိယ, ဝိမနောသီ’’တိ? ဣဓ မေ ဧတဒဟောသိ – ‘‘အစ္ဆရိယံ ယာဝ လူခါယံ ဓရဏီ, ယတြ ဟိ နာမ ဣမံ ဆဍ္ဍနီယဓမ္မံ သပ္ပိံ ပိစုနာ ဂါဟာပေဿတိ။ ဗဟုကာနိ စ မေ မဟဂ္ဃါနိ သဇ္ဇာနိ ဥပဂတာနိ။ ကိမ္ပိ မာယံ ကိဉ္စိ ဒေယျဓမ္မံ ဒဿတီ’’တိ။ ‘‘မယံ ခေါ, အာစရိယ, အာဂါရိကာ နာမ ဥပဇာနာမေတဿ သံယမဿ။ ဝရမေတံ သပ္ပိ ဒါသာနံ ဝါ ကမ္မကရာနံ ဝါ ပါဒဗ္ဘဉ္ဇနံ ဝါ ပဒီပကရဏေ ဝါ အာသိတ္တံ။ မာ ခေါ တွံ, အာစရိယ, ဝိမနော အဟောသိ။ န တေ ဒေယျဓမ္မော ဟာယိဿတီ’’တိ။ အထ ခေါ ဇီဝကော ကောမာရဘစ္စော သေဋ္ဌိဘရိယာယ သတ္တဝဿိကံ သီသာဗာဓံ ဧကေနေဝ နတ္ထုကမ္မေန အပကဍ္ဎိ။ အထ ခေါ သေဋ္ဌိဘရိယာ အရောဂါ သမာနာ ဇီဝကဿ ကောမာရဘစ္စဿ စတ္တာရိ သဟဿာနိ ပါဒါသိ။ ပုတ္တော – မာတာ မေ အရောဂါ ဌိတာတိ စတ္တာရိ သဟဿာနိ ပါဒါသိ။ သုဏိသာ – သဿု မေ အရောဂါ ဌိတာတိ စတ္တာရိ သဟဿာနိ ပါဒါသိ။ သေဋ္ဌိ ဂဟပတိ – ဘရိယာ မေ အရောဂါ ဌိတာတိ စတ္တာရိ သဟဿာနိ ပါဒါသိ ဒါသဉ္စ ဒါသိဉ္စ အဿရထဉ္စ။

အထ ခေါ ဇီဝကော ကောမာရဘစ္စော တာနိ သောဠသသဟဿာနိ အာဒါယ ဒါသဉ္စ ဒါသိဉ္စ အဿရထဉ္စ ယေန ရာဇဂဟံ တေန ပက္ကာမိ။ အနုပုဗ္ဗေန ယေန ရာဇဂဟံ ယေန အဘယော ရာဇကုမာရော တေနုပသင်္ကမိ, ဥပသင်္ကမိတွာ အဘယံ ရာဇကုမာရံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဣဒံ မေ, ဒေဝ, ပဌမကမ္မံ သောဠသသဟဿာနိ ဒါသော စ ဒါသီ စ အဿရထော စ။ ပဋိဂ္ဂဏှာတု မေ ဒေဝေါ ပေါသာဝနိက’’န္တိ။ ‘‘အလံ, ဘဏေ ဇီဝက; တုယှမေဝ ဟောတု။ အမှာကညေဝ အန္တေပုရေ နိဝေသနံ မာပေဟီ’’တိ။ ‘‘ဧဝံ, ဒေဝါ’’တိ ခေါ ဇီဝကော ကောမာရဘစ္စော အဘယဿ ရာဇကုမာရဿ ပဋိဿုတွာ အဘယဿ ရာဇကုမာရဿ အန္တေပုရေ နိဝေသနံ မာပေသိ။

သေဋ္ဌိဘရိယာဝတ္ထု နိဋ္ဌိတံ။

၂၀၄. ဗိမ္ဗိသာရရာဇဝတ္ထု

၃၃၁. တေန ခေါ ပန သမယေန ရညော မာဂဓဿ သေနိယဿ ဗိမ္ဗိသာရဿ ဘဂန္ဒလာဗာဓေါ ဟောတိ။ သာဋကာ လောဟိတေန မက္ခိယန္တိ။ ဒေဝိယော ဒိသွာ ဥပ္ပဏ္ဍေန္တိ – ‘‘ဥတုနီ ဒါနိ ဒေဝေါ, ပုပ္ဖံ ဒေဝဿ ဥပ္ပန္နံ, န စိရံ [နစိရဿေဝ (သျာ.)] ဒေဝေါ ဝိဇာယိဿတီ’’တိ။ တေန ရာဇာ မင္ကု ဟောတိ ။ အထ ခေါ ရာဇာ မာဂဓေါ သေနိယော ဗိမ္ဗိသာရော အဘယံ ရာဇကုမာရံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘မယှံ ခေါ, ဘဏေ အဘယ, တာဒိသော အာဗာဓေါ, သာဋကာ လောဟိတေန မက္ခိယန္တိ, ဒေဝိယော မံ ဒိသွာ ဥပ္ပဏ္ဍေန္တိ – ‘ဥတုနီ ဒါနိ ဒေဝေါ, ပုပ္ဖံ ဒေဝဿ ဥပ္ပန္နံ, န စိရံ ဒေဝေါ ဝိဇာယိဿတီ’တိ။ ဣင်္ဃ, ဘဏေ အဘယ, တာဒိသံ ဝေဇ္ဇံ ဇာနာဟိ ယော မံ တိကိစ္ဆေယျာ’’တိ။ ‘‘အယံ, ဒေဝ, အမှာကံ ဇီဝကော ဝေဇ္ဇော တရုဏော ဘဒြကော။ သော ဒေဝံ တိကိစ္ဆိဿတီ’’တိ။ ‘‘တေန ဟိ, ဘဏေ အဘယ, ဇီဝကံ ဝေဇ္ဇံ အာဏာပေဟိ; သော မံ တိကိစ္ဆိဿတီ’’တိ။ အထ ခေါ အဘယော ရာဇကုမာရော ဇီဝကံ ကောမာရဘစ္စံ အာဏာပေသိ – ‘‘ဂစ္ဆ, ဘဏေ ဇီဝက, ရာဇာနံ တိကိစ္ဆာဟီ’’တိ။ ‘‘ဧဝံ, ဒေဝါ’’တိ ခေါ ဇီဝကော ကောမာရဘစ္စော အဘယဿ ရာဇကုမာရဿ ပဋိဿုတွာ နခေန ဘေသဇ္ဇံ အာဒါယ ယေန ရာဇာ မာဂဓေါ သေနိယော ဗိမ္ဗိသာရော တေနုပသင်္ကမိ, ဥပသင်္ကမိတွာ ရာဇာနံ မာဂဓံ သေနိယံ ဗိမ္ဗိသာရံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အာဗာဓံ တေ, ဒေဝ, ပဿာမာ’’တိ [ပဿာမီတိ (သျာ.)]။ အထ ခေါ ဇီဝကော ကောမာရဘစ္စော ရညော မာဂဓဿ သေနိယဿ ဗိမ္ဗိသာရဿ ဘဂန္ဒလာဗာဓံ ဧကေနေဝ အာလေပေန အပကဍ္ဎိ။ အထ ခေါ ရာဇာ မာဂဓေါ သေနိယော ဗိမ္ဗိသာရော အရောဂေါ သမာနော ပဉ္စ ဣတ္ထိသတာနိ သဗ္ဗာလင်္ကာရံ ဘူသာပေတွာ ဩမုဉ္စာပေတွာ ပုဉ္ဇံ ကာရာပေတွာ ဇီဝကံ ကောမာရဘစ္စံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဧတံ, ဘဏေ ဇီဝက, ပဉ္စန္နံ ဣတ္ထိသတာနံ သဗ္ဗာလင်္ကာရံ တုယှံ ဟောတူ’’တိ။ ‘‘အလံ, ဒေဝ, အဓိကာရံ မေ ဒေဝေါ သရတူ’’တိ။ ‘‘တေန ဟိ, ဘဏေ ဇီဝက, မံ ဥပဋ္ဌဟ, ဣတ္ထာဂါရဉ္စ, ဗုဒ္ဓပ္ပမုခဉ္စ ဘိက္ခုသံဃ’’န္တိ။ ‘‘ဧဝံ, ဒေဝါ’’တိ ခေါ ဇီဝကော ကောမာရဘစ္စော ရညော မာဂဓဿ သေနိယဿ ဗိမ္ဗိသာရဿ ပစ္စဿောသိ။

ဗိမ္ဗိသာရရာဇဝတ္ထု နိဋ္ဌိတံ။

၂၀၅. ရာဇဂဟသေဋ္ဌိဝတ္ထု

၃၃၂. တေန ခေါ ပန သမယေန ရာဇဂဟကဿ သေဋ္ဌိဿ သတ္တဝဿိကော သီသာဗာဓေါ ဟောတိ။ ဗဟူ မဟန္တာ မဟန္တာ ဒိသာပါမောက္ခာ ဝေဇ္ဇာ အာဂန္တွာ နာသက္ခိံသု အရောဂံ ကာတုံ။ ဗဟုံ ဟိရညံ အာဒါယ အဂမံသု။ အပိ စ, ဝေဇ္ဇေဟိ ပစ္စက္ခာတော ဟောတိ။ ဧကစ္စေ ဝေဇ္ဇာ ဧဝမာဟံသု – ‘‘ပဉ္စမံ ဒိဝသံ သေဋ္ဌိ ဂဟပတိ ကာလံ ကရိဿတီ’’တိ။ ဧကစ္စေ ဝေဇ္ဇာ ဧဝမာဟံသု – ‘‘သတ္တမံ ဒိဝသံ သေဋ္ဌိ ဂဟပတိ ကာလံ ကရိဿတီ’’တိ။ အထ ခေါ ရာဇဂဟကဿ နေဂမဿ ဧတဒဟောသိ – ‘‘အယံ ခေါ သေဋ္ဌိ ဂဟပတိ ဗဟူပကာရော ရညော စေဝ နေဂမဿ စ။ အပိ စ, ဝေဇ္ဇေဟိ ပစ္စက္ခာတော။ ဧကစ္စေ ဝေဇ္ဇာ ဧဝမာဟံသု – ‘ပဉ္စမံ ဒိဝသံ သေဋ္ဌိ ဂဟပတိ ကာလံ ကရိဿတီ’တိ။ ဧကစ္စေ ဝေဇ္ဇာ ဧဝမာဟံသု – ‘သတ္တမံ ဒိဝသံ သေဋ္ဌိ ဂဟပတိ ကာလံ ကရိဿတီ’တိ။ အယဉ္စ ရညော ဇီဝကော ဝေဇ္ဇော တရုဏော ဘဒြကော။ ယံနူန မယံ ရာဇာနံ ဇီဝကံ ဝေဇ္ဇံ ယာစေယျာမ သေဋ္ဌိံ ဂဟပတိံ တိကိစ္ဆိတု’’န္တိ။ အထ ခေါ ရာဇဂဟကော နေဂမော ယေန ရာဇာ မာဂဓေါ သေနိယော ဗိမ္ဗိသာရော တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ ရာဇာနံ မာဂဓံ သေနိယံ ဗိမ္ဗိသာရံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အယံ, ဒေဝ, သေဋ္ဌိ ဂဟပတိ ဗဟူပကာရော ဒေဝဿ စေဝ နေဂမဿ စ; အပိ စ, ဝေဇ္ဇေဟိ ပစ္စက္ခာတော။ ဧကစ္စေ ဝေဇ္ဇာ ဧဝမာဟံသု – ပဉ္စမံ ဒိဝသံ သေဋ္ဌိ ဂဟပတိ ကာလံ ကရိဿတီတိ။ ဧကစ္စေ ဝေဇ္ဇာ ဧဝမာဟံသု – သတ္တမံ ဒိဝသံ သေဋ္ဌိ ဂဟပတိ ကာလံ ကရိဿတီတိ။ သာဓု ဒေဝေါ ဇီဝကံ ဝေဇ္ဇံ အာဏာပေတု သေဋ္ဌိံ ဂဟပတိံ တိကိစ္ဆိတု’’န္တိ ။

အထ ခေါ ရာဇာ မာဂဓေါ သေနိယော ဗိမ္ဗိသာရော ဇီဝကံ ကောမာရဘစ္စံ အာဏာပေသိ – ‘‘ဂစ္ဆ, ဘဏေ ဇီဝက, သေဋ္ဌိံ ဂဟပတိံ တိကိစ္ဆာဟီ’’တိ။ ‘‘ဧဝံ, ဒေဝါ’’တိ ခေါ ဇီဝကော ကောမာရဘစ္စော ရညော မာဂဓဿ သေနိယဿ ဗိမ္ဗိသာရဿ ပဋိဿုတွာ ယေန သေဋ္ဌိ ဂဟပတိ တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ သေဋ္ဌိဿ ဂဟပတိဿ ဝိကာရံ သလ္လက္ခေတွာ သေဋ္ဌိံ ဂဟပတိံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘သစေ တွံ, ဂဟပတိ, အရောဂေါ ဘဝေယျာသိ [သစာဟံ တံ ဂဟပတိ အရောဂါပေယျံ (သီ.), သစာဟံ တံ ဂဟပတိ အရောဂံ ကရေယျံ (သျာ.)] ကိံ မေ အဿ ဒေယျဓမ္မော’’တိ? ‘‘သဗ္ဗံ သာပတေယျဉ္စ တေ, အာစရိယ, ဟောတု, အဟဉ္စ တေ ဒါသော’’တိ။ ‘‘သက္ခိဿသိ ပန တွံ, ဂဟပတိ, ဧကေန ပဿေန သတ္တမာသေ နိပဇ္ဇိတု’’န္တိ? ‘‘သက္ကောမဟံ, အာစရိယ, ဧကေန ပဿေန သတ္တမာသေ နိပဇ္ဇိတု’’န္တိ။ ‘‘သက္ခိဿသိ ပန တွံ, ဂဟပတိ, ဒုတိယေန ပဿေန သတ္တမာသေ နိပဇ္ဇိတု’’န္တိ? ‘‘သက္ကောမဟံ, အာစရိယ, ဒုတိယေန ပဿေန သတ္တမာသေ နိပဇ္ဇိတု’’န္တိ ။ ‘‘သက္ခိဿသိ ပန တွံ, ဂဟပတိ, ဥတ္တာနော သတ္တမာသေ နိပဇ္ဇိတု’’န္တိ? ‘‘သက္ကောမဟံ, အာစရိယ, ဥတ္တာနော သတ္တမာသေ နိပဇ္ဇိတု’’န္တိ။

အထ ခေါ ဇီဝကော ကောမာရဘစ္စော သေဋ္ဌိံ ဂဟပတိံ မဉ္စကေ နိပါတေတွာ [နိပဇ္ဇာပေတွာ (သီ. သျာ.)] မဉ္စကေ [မဉ္စကေန (သီ.)] သမ္ဗန္ဓိတွာ သီသစ္ဆဝိံ ဥပ္ပါဋေတွာ [ဖာလေတွာ (သီ.)] သိဗ္ဗိနိံ ဝိနာမေတွာ ဒွေ ပါဏကေ နီဟရိတွာ မဟာဇနဿ ဒဿေသိ – ‘‘ပဿထယျေ [ပဿေသျာထ (သီ.), ပဿထ (သျာ.), ပဿထယျော (က.)], ဣမေ ဒွေ ပါဏကေ, ဧကံ ခုဒ္ဒကံ ဧကံ မဟလ္လကံ။ ယေ တေ အာစရိယာ ဧဝမာဟံသု – ပဉ္စမံ ဒိဝသံ သေဋ္ဌိ ဂဟပတိ ကာလံ ကရိဿတီတိ – တေဟာယံ မဟလ္လကော ပါဏကော ဒိဋ္ဌော။ ပဉ္စမံ ဒိဝသံ သေဋ္ဌိဿ ဂဟပတိဿ မတ္ထလုင်္ဂံ ပရိယာဒိယိဿတိ။ မတ္ထလုင်္ဂဿ ပရိယာဒါနာ သေဋ္ဌိ ဂဟပတိ ကာလံ ကရိဿတိ။ သုဒိဋ္ဌော တေဟိ အာစရိယေဟိ။ ယေ တေ အာစရိယာ ဧဝမာဟံသု – သတ္တမံ ဒိဝသံ သေဋ္ဌိ ဂဟပတိ ကာလံ ကရိဿတီတိ – တေဟာယံ ခုဒ္ဒကော ပါဏကော ဒိဋ္ဌော။ သတ္တမံ ဒိဝသံ သေဋ္ဌိဿ ဂဟပတိဿ မတ္ထလုင်္ဂံ ပရိယာဒိယိဿတိ။ မတ္ထလုင်္ဂဿ ပရိယာဒါနာ သေဋ္ဌိ ဂဟပတိ ကာလံ ကရိဿတိ။ သုဒိဋ္ဌော တေဟိ အာစရိယေဟီ’’တိ။ သိဗ္ဗိနိံ သမ္ပဋိပါဋေတွာ သီသစ္ဆဝိံ သိဗ္ဗိတွာ အာလေပံ အဒါသိ။ အထ ခေါ သေဋ္ဌိ ဂဟပတိ သတ္တာဟဿ အစ္စယေန ဇီဝကံ ကောမာရဘစ္စံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘နာဟံ, အာစရိယ, သက္ကောမိ ဧကေန ပဿေန သတ္တမာသေ နိပဇ္ဇိတု’’န္တိ။ ‘‘နနု မေ တွံ, ဂဟပတိ, ပဋိဿုဏိ – သက္ကောမဟံ, အာစရိယ, ဧကေန ပဿေန သတ္တမာသေ နိပဇ္ဇိတု’’န္တိ? ‘‘သစ္စာဟံ, အာစရိယ, ပဋိဿုဏိံ, အပါဟံ မရိဿာမိ, နာဟံ သက္ကောမိ ဧကေန ပဿေန သတ္တမာသေ နိပဇ္ဇိတု’’န္တိ။ ‘‘တေန ဟိ တွံ, ဂဟပတိ, ဒုတိယေန ပဿေန သတ္တမာသေ နိပဇ္ဇာဟီ’’တိ။ အထ ခေါ သေဋ္ဌိ ဂဟပတိ သတ္တာဟဿ အစ္စယေန ဇီဝကံ ကောမာရဘစ္စံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘နာဟံ, အာစရိယ, သက္ကောမိ ဒုတိယေန ပဿေန သတ္တမာသေ နိပဇ္ဇိတု’’န္တိ။ ‘‘နနု မေ တွံ, ဂဟပတိ, ပဋိဿုဏိ – သက္ကောမဟံ, အာစရိယ, ဒုတိယေန ပဿေန သတ္တမာသေ နိပဇ္ဇိတု’’န္တိ? ‘‘သစ္စာဟံ, အာစရိယ, ပဋိဿုဏိံ, အပါဟံ မရိဿာမိ, နာဟံ, အာစရိယ, သက္ကောမိ ဒုတိယေန ပဿေန သတ္တမာသေ နိပဇ္ဇိတု’’န္တိ။ ‘‘တေန ဟိ တွံ, ဂဟပတိ, ဥတ္တာနော သတ္တမာသေ နိပဇ္ဇာဟီ’’တိ။ အထ ခေါ သေဋ္ဌိ ဂဟပတိ သတ္တာဟဿ အစ္စယေန ဇီဝကံ ကောမာရဘစ္စံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘နာဟံ, အာစရိယ, သက္ကောမိ ဥတ္တာနော သတ္တမာသေ နိပဇ္ဇိတု’’န္တိ။ ‘‘နနု မေ တွံ, ဂဟပတိ, ပဋိဿုဏိ – သက္ကောမဟံ, အာစရိယ, ဥတ္တာနော သတ္တမာသေ နိပဇ္ဇိတု’’န္တိ? ‘‘သစ္စာဟံ, အာစရိယ, ပဋိဿုဏိံ, အပါဟံ မရိဿာမိ, နာဟံ သက္ကောမိ ဥတ္တာနော သတ္တမာသေ နိပဇ္ဇိတု’’န္တိ။ ‘‘အဟံ စေ တံ, ဂဟပတိ, န ဝဒေယျံ, ဧတ္တကမ္ပိ တွံ န နိပဇ္ဇေယျာသိ, အပိ စ ပဋိကစ္စေဝ မယာ ဉာတော – တီဟိ သတ္တာဟေဟိ သေဋ္ဌိ ဂဟပတိ အရောဂေါ ဘဝိဿတီတိ။ ဥဋ္ဌေဟိ , ဂဟပတိ, အရောဂေါသိ။ ဇာနာသိ ကိံ မေ ဒေယျဓမ္မော’’တိ? ‘‘သဗ္ဗံ သာပတေယျဉ္စ တေ, အာစရိယ, ဟောတု, အဟဉ္စ တေ ဒါသော’’တိ။ ‘‘အလံ, ဂဟပတိ, မာ မေ တွံ သဗ္ဗံ သာပတေယျံ အဒါသိ, မာ စ မေ ဒါသော။ ရညော သတသဟဿံ ဒေဟိ, မယှံ သတသဟဿ’’န္တိ။ အထ ခေါ သေဋ္ဌိ ဂဟပတိ အရောဂေါ သမာနော ရညော သတသဟဿံ အဒါသိ, ဇီဝကဿ ကောမာရဘစ္စဿ သတသဟဿံ။

ရာဇဂဟသေဋ္ဌိဝတ္ထု နိဋ္ဌိတံ။

၂၀၆. သေဋ္ဌိပုတ္တဝတ္ထု

၃၃၃. တေန ခေါ ပန သမယေန ဗာရာဏသေယျကဿ သေဋ္ဌိပုတ္တဿ မောက္ခစိကာယ ကီဠန္တဿ အန္တဂဏ္ဌာဗာဓေါ ဟောတိ, ယေန ယာဂုပိ ဣတာ န သမ္မာ ပရိဏာမံ ဂစ္ဆတိ, ဘတ္တမ္ပိ ဘုတ္တံ န သမ္မာ ပရိဏာမံ ဂစ္ဆတိ, ဥစ္စာရောပိ ပဿာဝေါပိ န ပဂုဏော။ သော တေန ကိသော ဟောတိ လူခေါ ဒုဗ္ဗဏ္ဏော ဥပ္ပဏ္ဍုပ္ပဏ္ဍုကဇာတော ဓမနိသန္ထတဂတ္တော။ အထ ခေါ ဗာရာဏသေယျကဿ သေဋ္ဌိဿ ဧတဒဟောသိ – ‘‘မယှံ ခေါ ပုတ္တဿ တာဒိသော အာဗာဓေါ, ယေန ယာဂုပိ ဣတာ န သမ္မာ ပရိဏာမံ ဂစ္ဆတိ, ဘတ္တမ္ပိ ဘုတ္တံ န သမ္မာ ပရိဏာမံ ဂစ္ဆတိ, ဥစ္စာရောပိ ပဿာဝေါပိ န ပဂုဏော။ သော တေန ကိသော လူခေါ ဒုဗ္ဗဏ္ဏော ဥပ္ပဏ္ဍုပ္ပဏ္ဍုကဇာတော ဓမနိသန္ထတဂတ္တော။ ယံနူနာဟံ ရာဇဂဟံ ဂန္တွာ ရာဇာနံ ဇီဝကံ ဝေဇ္ဇံ ယာစေယျံ ပုတ္တံ မေ တိကိစ္ဆိတု’’န္တိ။ အထ ခေါ ဗာရာဏသေယျကော သေဋ္ဌိ ရာဇဂဟံ ဂန္တွာ ယေန ရာဇာ မာဂဓေါ သေနိယော ဗိမ္ဗိသာရော တေနုပသင်္ကမိ, ဥပသင်္ကမိတွာ ရာဇာနံ မာဂဓံ သေနိယံ ဗိမ္ဗိသာရံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘မယှံ ခေါ, ဒေဝ, ပုတ္တဿ တာဒိသော အာဗာဓေါ, ယေန ယာဂုပိ ဣတာ န သမ္မာ ပရိဏာမံ ဂစ္ဆတိ, ဘတ္တမ္ပိ ဘုတ္တံ န သမ္မာ ပရိဏာမံ ဂစ္ဆတိ, ဥစ္စာရောပိ ပဿာဝေါပိ န ပဂုဏော။ သော တေန ကိသော လူခေါ ဒုဗ္ဗဏ္ဏော ဥပ္ပဏ္ဍုပ္ပဏ္ဍုကဇာတော ဓမနိသန္ထတဂတ္တော။ သာဓု ဒေဝေါ ဇီဝကံ ဝေဇ္ဇံ အာဏာပေတု ပုတ္တံ မေ တိကိစ္ဆိတု’’န္တိ။

အထ ခေါ ရာဇာ မာဂဓေါ သေနိယော ဗိမ္ဗိသာရော ဇီဝကံ ကောမာရဘစ္စံ အာဏာပေသိ – ‘‘ဂစ္ဆ, ဘဏေ ဇီဝက, ဗာရာဏသိံ ဂန္တွာ ဗာရာဏသေယျကံ သေဋ္ဌိပုတ္တံ တိကိစ္ဆာဟီ’’တိ။ ‘‘ဧဝံ, ဒေဝါ’’တိ ခေါ ဇီဝကော ကောမာရဘစ္စော ရညော မာဂဓဿ သေနိယဿ ဗိမ္ဗိသာရဿ ပဋိဿုတွာ ဗာရာဏသိံ ဂန္တွာ ယေန ဗာရာဏသေယျကော သေဋ္ဌိပုတ္တော တေနုပသင်္ကမိ, ဥပသင်္ကမိတွာ ဗာရာဏသေယျကဿ သေဋ္ဌိပုတ္တဿ ဝိကာရံ သလ္လက္ခေတွာ ဇနံ ဥဿာရေတွာ တိရောကရဏိယံ ပရိက္ခိပိတွာ ထမ္ဘေ ဥဗ္ဗန္ဓိတွာ [ဥပနိဗန္ဓိတွာ (သီ. သျာ.)] ဘရိယံ ပုရတော ဌပေတွာ ဥဒရစ္ဆဝိံ ဥပ္ပါဋေတွာ အန္တဂဏ္ဌိံ နီဟရိတွာ ဘရိယာယ ဒဿေသိ – ‘‘ပဿ တေ သာမိကဿ အာဗာဓံ, ဣမိနာ ယာဂုပိ ဣတာ န သမ္မာ ပရိဏာမံ ဂစ္ဆတိ, ဘတ္တမ္ပိ ဘုတ္တံ န သမ္မာ ပရိဏာမံ ဂစ္ဆတိ, ဥစ္စာရောပိ ပဿာဝေါပိ န ပဂုဏော; ဣမိနာယံ ကိသော လူခေါ ဒုဗ္ဗဏ္ဏော ဥပ္ပဏ္ဍုပ္ပဏ္ဍုကဇာတော ဓမနိသန္ထတဂတ္တော’’တိ။ အန္တဂဏ္ဌိံ ဝိနိဝေဌေတွာ အန္တာနိ ပဋိပဝေသေတွာ ဥဒရစ္ဆဝိံ သိဗ္ဗိတွာ အာလေပံ အဒါသိ။ အထ ခေါ ဗာရာဏသေယျကော သေဋ္ဌိပုတ္တော နစိရဿေဝ အရောဂေါ အဟောသိ။ အထ ခေါ ဗာရာဏသေယျကော သေဋ္ဌိ ‘ပုတ္တော မေ အရောဂေါ ဌိတော’တိ [အရောဂါပိတောတိ (သီ.)] ဇီဝကဿ ကောမာရဘစ္စဿ သောဠသသဟဿာနိ ပါဒါသိ။ အထ ခေါ ဇီဝကော ကောမာရဘစ္စော တာနိ သောဠသသဟဿာနိ အာဒါယ ပုနဒေဝ ရာဇဂဟံ ပစ္စာဂဉ္ဆိ ။

သေဋ္ဌိပုတ္တဝတ္ထု နိဋ္ဌိတံ။

၂၀၇. ပဇ္ဇောတရာဇဝတ္ထု

၃၃၄. တေန ခေါ ပန သမယေန ရညော [ဥဇ္ဇေနိယံ ရညော (သျာ.)] ပဇ္ဇောတဿ ပဏ္ဍုရောဂါဗာဓေါ ဟောတိ။ ဗဟူ မဟန္တာ မဟန္တာ ဒိသာပါမောက္ခာ ဝေဇ္ဇာ အာဂန္တွာ နာသက္ခိံသု အရောဂံ ကာတုံ။ ဗဟုံ ဟိရညံ အာဒါယ အဂမံသု။ အထ ခေါ ရာဇာ ပဇ္ဇောတော ရညော မာဂဓဿ သေနိယဿ ဗိမ္ဗိသာရဿ သန္တိကေ ဒူတံ ပါဟေသိ – ‘‘မယှံ ခေါ တာဒိသော အာဗာဓေါ, သာဓု ဒေဝေါ ဇီဝကံ ဝေဇ္ဇံ အာဏာပေတု, သော မံ တိကိစ္ဆိဿတီ’’တိ။ အထ ခေါ ရာဇာ မာဂဓေါ သေနိယော ဗိမ္ဗိသာရော ဇီဝကံ ကောမာရဘစ္စံ အာဏာပေသိ – ‘‘ဂစ္ဆ, ဘဏေ ဇီဝက; ဥဇ္ဇေနိံ ဂန္တွာ ရာဇာနံ ပဇ္ဇောတံ တိကိစ္ဆာဟီ’’တိ။ ‘‘ဧဝံ, ဒေဝါ’’တိ ခေါ ဇီဝကော ကောမာရဘစ္စော ရညော မာဂဓဿ သေနိယဿ ဗိမ္ဗိသာရဿ ပဋိဿုတွာ ဥဇ္ဇေနိံ ဂန္တွာ ယေန ရာဇာ ပဇ္ဇောတော တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ ရညော ပဇ္ဇောတဿ ဝိကာရံ သလ္လက္ခေတွာ ရာဇာနံ ပဇ္ဇောတံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘သပ္ပိံ ဒေဟိ [ဣဒံ ပဒဒွယံ သီ. သျာ. ပေါတ္ထကေသု နတ္ထိ], သပ္ပိံ ဒေဝ, နိပ္ပစိဿာမိ။ တံ ဒေဝေါ ပိဝိဿတီ’’တိ။ ‘‘အလံ, ဘဏေ ဇီဝက, ယံ တေ သက္ကာ ဝိနာ သပ္ပိနာ အရောဂံ ကာတုံ တံ ကရောဟိ။ ဇေဂုစ္ဆံ မေ သပ္ပိ, ပဋိကူလ’’န္တိ။ အထ ခေါ ဇီဝကဿ ကောမာရဘစ္စဿ ဧတဒဟောသိ – ‘‘ဣမဿ ခေါ ရညော တာဒိသော အာဗာဓေါ , န သက္ကာ ဝိနာ သပ္ပိနာ အရောဂံ ကာတုံ။ ယံနူနာဟံ သပ္ပိံ နိပ္ပစေယျံ ကသာဝဝဏ္ဏံ ကသာဝဂန္ဓံ ကသာဝရသ’’န္တိ။ အထ ခေါ ဇီဝကော ကောမာရဘစ္စော နာနာဘေသဇ္ဇေဟိ သပ္ပိံ နိပ္ပစိ ကသာဝဝဏ္ဏံ ကသာဝဂန္ဓံ ကသာဝရသံ။ အထ ခေါ ဇီဝကဿ ကောမာရဘစ္စဿ ဧတဒဟောသိ – ‘‘ဣမဿ ခေါ ရညော သပ္ပိ ဣတံ ပရိဏာမေန္တံ ဥဒ္ဒေကံ ဒဿတိ။ စဏ္ဍောယံ ရာဇာ ဃာတာပေယျာပိ မံ။ ယံနူနာဟံ ပဋိကစ္စေဝ အာပုစ္ဆေယျ’’န္တိ။ အထ ခေါ ဇီဝကော ကောမာရဘစ္စော ယေန ရာဇာ ပဇ္ဇောတော တေနုပသင်္ကမိ, ဥပသင်္ကမိတွာ ရာဇာနံ ပဇ္ဇောတံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘မယံ ခေါ, ဒေဝ, ဝေဇ္ဇာ နာမ တာဒိသေန မုဟုတ္တေန မူလာနိ ဥဒ္ဓရာမ ဘေသဇ္ဇာနိ သံဟရာမ။ သာဓု ဒေဝေါ ဝါဟနာဂါရေသု စ ဒွါရေသု စ အာဏာပေတု – ယေန ဝါဟနေန ဇီဝကော ဣစ္ဆတိ တေန ဝါဟနေန ဂစ္ဆတု, ယေန ဒွါရေန ဣစ္ဆတိ တေန ဒွါရေန ဂစ္ဆတု, ယံ ကာလံ ဣစ္ဆတိ တံ ကာလံ ဂစ္ဆတု, ယံ ကာလံ ဣစ္ဆတိ တံ ကာလံ ပဝိသတူ’’တိ။ အထ ခေါ ရာဇာ ပဇ္ဇောတော ဝါဟနာဂါရေသု စ ဒွါရေသု စ အာဏာပေသိ – ‘‘ယေန ဝါဟနေန ဇီဝကော ဣစ္ဆတိ တေန ဝါဟနေန ဂစ္ဆတု, ယေန ဒွါရေန ဣစ္ဆတိ တေန ဒွါရေန ဂစ္ဆတု, ယံ ကာလံ ဣစ္ဆတိ တံ ကာလံ ဂစ္ဆတု, ယံ ကာလံ ဣစ္ဆတိ တံ ကာလံ ပဝိသတူ’’တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ရညော ပဇ္ဇောတဿ ဘဒ္ဒဝတိကာ နာမ ဟတ္ထိနိကာ ပညာသယောဇနိကာ ဟောတိ။ အထ ခေါ ဇီဝကော ကောမာရဘစ္စော ရညော ပဇ္ဇောတဿ သပ္ပိံ [တံ သပ္ပိံ (သျာ.)] ဥပနာမေသိ – ‘‘ကသာဝံ ဒေဝေါ ပိဝတူ’’တိ။ အထ ခေါ ဇီဝကော ကောမာရဘစ္စော ရာဇာနံ ပဇ္ဇောတံ သပ္ပိံ ပါယေတွာ ဟတ္ထိသာလံ ဂန္တွာ ဘဒ္ဒဝတိကာယ ဟတ္ထိနိကာယ နဂရမှာ နိပ္ပတိ ။

အထ ခေါ ရညော ပဇ္ဇောတဿ တံ သပ္ပိ ဣတံ ပရိဏာမေန္တံ ဥဒ္ဒေကံ အဒါသိ။ အထ ခေါ ရာဇာ ပဇ္ဇောတော မနုဿေ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဒုဋ္ဌေန, ဘဏေ, ဇီဝကေန သပ္ပိံ ပါယိတောမှိ။ တေန ဟိ, ဘဏေ, ဇီဝကံ ဝေဇ္ဇံ ဝိစိနထာ’’တိ။ ‘‘ဘဒ္ဒဝတိကာယ, ဒေဝ, ဟတ္ထိနိကာယ နဂရမှာ နိပ္ပတိတော’’တိ။ တေန ခေါ ပန သမယေန ရညော ပဇ္ဇောတဿ ကာကော နာမ ဒါသော သဋ္ဌိယောဇနိကော ဟောတိ, အမနုဿေန ပဋိစ္စ ဇာတော။ အထ ခေါ ရာဇာ ပဇ္ဇောတော ကာကံ ဒါသံ အာဏာပေသိ – ‘‘ဂစ္ဆ, ဘဏေ ကာက, ဇီဝကံ ဝေဇ္ဇံ နိဝတ္တေဟိ – ရာဇာ တံ, အာစရိယ, နိဝတ္တာပေတီတိ။ ဧတေ ခေါ, ဘဏေ ကာက, ဝေဇ္ဇာ နာမ ဗဟုမာယာ။ မာ စဿ ကိဉ္စိ ပဋိဂ္ဂဟေသီ’’တိ။

အထ ခေါ ကာကော ဒါသော ဇီဝကံ ကောမာရဘစ္စံ အန္တရာမဂ္ဂေ ကောသမ္ဗိယံ သမ္ဘာဝေသိ

ပါတရာသံ ကရောန္တံ။ အထ ခေါ ကာကော ဒါသော ဇီဝကံ ကောမာရဘစ္စံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ရာဇာ တံ, အာစရိယ, နိဝတ္တာပေတီ’’တိ။ ‘‘အာဂမေဟိ, ဘဏေ ကာက, ယာဝ ဘုဉ္ဇာမ [ဘုဉ္ဇာမိ (သီ. သျာ.)]။ ဟန္ဒ, ဘဏေ ကာက, ဘုဉ္ဇဿူ’’တိ။ ‘‘အလံ, အာစရိယ, ရညာမှိ အာဏတ္တော – ဧတေ ခေါ, ဘဏေ ကာက, ဝေဇ္ဇာ နာမ ဗဟုမာယာ, မာ စဿ ကိဉ္စိ ပဋိဂ္ဂဟေသီ’’တိ။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဇီဝကော ကောမာရဘစ္စော နခေန ဘေသဇ္ဇံ ဩလုမ္ပေတွာ အာမလကဉ္စ ခါဒတိ ပါနီယဉ္စ ပိဝတိ။ အထ ခေါ ဇီဝကော ကောမာရဘစ္စော ကာကံ ဒါသံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဟန္ဒ, ဘဏေ ကာက, အာမလကဉ္စ ခါဒ ပါနီယဉ္စ ပိဝဿူ’’တိ။ အထ ခေါ ကာကော ဒါသော – အယံ ခေါ ဝေဇ္ဇော အာမလကဉ္စ ခါဒတိ ပါနီယဉ္စ ပိဝတိ, န အရဟတိ ကိဉ္စိ ပါပကံ ဟောတုန္တိ – ဥပဍ္ဎာမလကဉ္စ ခါဒိ ပါနီယဉ္စ အပါယိ။ တဿ တံ ဥပဍ္ဎာမလကံ ခါဒိတံ တတ္ထေဝ နိစ္ဆာရေသိ။ အထ ခေါ ကာကော ဒါသော ဇီဝကံ ကောမာရဘစ္စံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အတ္ထိ မေ, အာစရိယ, ဇီဝိတ’’န္တိ? ‘‘မာ, ဘဏေ ကာက, ဘာယိ, တွံ စေဝ အရောဂေါ ဘဝိဿသိ ရာဇာ စ။ စဏ္ဍော သော ရာဇာ ဃာတာပေယျာပိ မံ, တေနာဟံ န နိဝတ္တာမီ’’တိ ဘဒ္ဒဝတိကံ ဟတ္ထိနိကံ ကာကဿ နိယျာဒေတွာ ယေန ရာဇဂဟံ တေန ပက္ကာမိ။ အနုပုဗ္ဗေန ယေန ရာဇာ မာဂဓေါ သေနိယော ဗိမ္ဗိသာရော တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ ရညော မာဂဓဿ သေနိယဿ ဗိမ္ဗိသာရဿ ဧတမတ္ထံ အာရောစေသိ။ ‘‘သုဋ္ဌု, ဘဏေ ဇီဝက, အကာသိ ယမ္ပိ န နိဝတ္တော, စဏ္ဍော သော ရာဇာ ဃာတာပေယျာပိ တ’’န္တိ။ အထ ခေါ ရာဇာ ပဇ္ဇောတော အရောဂေါ သမာနော ဇီဝကဿ ကောမာရဘစ္စဿ သန္တိကေ ဒူတံ ပါဟေသိ – ‘‘အာဂစ္ဆတု ဇီဝကော, ဝရံ ဒဿာမီ’’တိ။ ‘‘အလံ, အယျော [ဒေဝ (သျာ.)], အဓိကာရံ မေ ဒေဝေါ သရတူ’’တိ။

ပဇ္ဇောတရာဇဝတ္ထု နိဋ္ဌိတံ။

၂၀၈. သိဝေယျကဒုဿယုဂကထာ

၃၃၅. တေန ခေါ ပန သမယေန ရညော ပဇ္ဇောတဿ သိဝေယျကံ ဒုဿယုဂံ ဥပ္ပန္နံ ဟောတိ – ဗဟူနံ [ဗဟုန္နံ (သီ. သျာ.)] ဒုဿာနံ ဗဟူနံ ဒုဿယုဂါနံ ဗဟူနံ ဒုဿယုဂသတာနံ ဗဟူနံ ဒုဿယုဂသဟဿာနံ ဗဟူနံ ဒုဿယုဂသတသဟဿာနံ အဂ္ဂဉ္စ သေဋ္ဌဉ္စ မောက္ခဉ္စ ဥတ္တမဉ္စ ပဝရဉ္စ။ အထ ခေါ ရာဇာ ပဇ္ဇောတော တံ သိဝေယျကံ ဒုဿယုဂံ ဇီဝကဿ ကောမာရဘစ္စဿ ပါဟေသိ။ အထ ခေါ ဇီဝကဿ ကောမာရဘစ္စဿ ဧတဒဟောသိ – ‘‘ဣဒံ ခေါ မေ သိဝေယျကံ ဒုဿယုဂံ ရညာ ပဇ္ဇောတေန ပဟိတံ – ဗဟူနံ ဒုဿာနံ ဗဟူနံ ဒုဿယုဂါနံ ဗဟူနံ ဒုဿယုဂသတာနံ ဗဟူနံ ဒုဿယုဂသဟဿာနံ ဗဟူနံ ဒုဿယုဂသတသဟဿာနံ အဂ္ဂဉ္စ သေဋ္ဌဉ္စ မောက္ခဉ္စ ဥတ္တမဉ္စ ပဝရဉ္စ။ နယိဒံ အညော ကောစိ ပစ္စာရဟတိ အညတြ တေန ဘဂဝတာ အရဟတာ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေန, ရညာ ဝါ မာဂဓေန သေနိယေန ဗိမ္ဗိသာရေနာ’’တိ။

သိဝေယျကဒုဿယုဂကထာ နိဋ္ဌိတာ။

၂၀၉. သမတ္တိံသဝိရေစနကထာ

၃၃၆. တေန ခေါ ပန သမယေန ဘဂဝတော ကာယော ဒေါသာဘိသန္နော ဟောတိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ အာယသ္မန္တံ အာနန္ဒံ အာမန္တေသိ – ‘‘ဒေါသာဘိသန္နော ခေါ, အာနန္ဒ, တထာဂတဿ ကာယော။ ဣစ္ဆတိ တထာဂတော ဝိရေစနံ ပါတု’’န္တိ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ အာနန္ဒော ယေန ဇီဝကော ကောမာရဘစ္စော တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ ဇီဝကံ ကောမာရဘစ္စံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဒေါသာဘိသန္နော ခေါ, အာဝုသော ဇီဝက, တထာဂတဿ ကာယော။ ဣစ္ဆတိ တထာဂတော ဝိရေစနံ ပါတု’’န္တိ။ ‘‘တေန ဟိ, ဘန္တေ အာနန္ဒ, ဘဂဝတော ကာယံ ကတိပါဟံ သိနေဟေထာ’’တိ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ အာနန္ဒော ဘဂဝတော ကာယံ ကတိပါဟံ သိနေဟေတွာ ယေန ဇီဝကော ကောမာရဘစ္စော တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ ဇီဝကံ ကောမာရဘစ္စံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘သိနိဒ္ဓေါ ခေါ, အာဝုသော ဇီဝက, တထာဂတဿ ကာယော။ ယဿ ဒါနိ ကာလံ မညသီ’’တိ။ အထ ခေါ ဇီဝကဿ ကောမာရဘစ္စဿ ဧတဒဟောသိ – ‘‘န ခေါ မေတံ ပတိရူပံ ယောဟံ ဘဂဝတော ဩဠာရိကံ ဝိရေစနံ ဒဒေယျ’’န္တိ။ တီဏိ ဥပ္ပလဟတ္ထာနိ နာနာဘေသဇ္ဇေဟိ ပရိဘာဝေတွာ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ, ဥပသင်္ကမိတွာ ဧကံ ဥပ္ပလဟတ္ထံ ဘဂဝတော ဥပနာမေသိ – ‘‘ဣမံ, ဘန္တေ, ဘဂဝါ ပဌမံ ဥပ္ပလဟတ္ထံ ဥပသိင်္ဃတု။ ဣဒံ ဘဂဝန္တံ ဒသက္ခတ္တုံ ဝိရေစေဿတီ’’တိ။ ဒုတိယံ ဥပ္ပလဟတ္ထံ ဘဂဝတော ဥပနာမေသိ – ‘‘ဣမံ, ဘန္တေ, ဘဂဝါ ဒုတိယံ ဥပ္ပလဟတ္ထံ ဥပသိင်္ဃတု။ ဣဒံ ဘဂဝန္တံ ဒသက္ခတ္တုံ ဝိရေစေဿတီ’’တိ။ တတိယံ ဥပ္ပလဟတ္ထံ ဘဂဝတော ဥပနာမေသိ – ‘‘ဣမံ, ဘန္တေ , ဘဂဝါ တတိယံ ဥပ္ပလဟတ္ထံ ဥပသိင်္ဃတု။ ဣဒံ ဘဂဝန္တံ ဒသက္ခတ္တုံ ဝိရေစေဿတီ’’တိ ။ ဧဝံ ဘဂဝတော သမတ္တိံသာယ ဝိရေစနံ ဘဝိဿတီတိ။ အထ ခေါ ဇီဝကော ကောမာရဘစ္စော ဘဂဝတော သမတ္တိံသာယ ဝိရေစနံ ဒတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ပဒက္ခိဏံ ကတွာ ပက္ကာမိ။ အထ ခေါ ဇီဝကဿ ကောမာရဘစ္စဿ ဗဟိ ဒွါရကောဋ္ဌကာ နိက္ခန္တဿ ဧတဒဟောသိ – ‘‘မယာ ခေါ ဘဂဝတော သမတ္တိံသာယ ဝိရေစနံ ဒိန္နံ။ ဒေါသာဘိသန္နော တထာဂတဿ ကာယော ။ န ဘဂဝန္တံ သမတ္တိံသက္ခတ္တုံ ဝိရေစေဿတိ, ဧကူနတ္တိံသက္ခတ္တုံ ဘဂဝန္တံ ဝိရေစေဿတိ။ အပိ စ, ဘဂဝါ ဝိရိတ္တော နဟာယိဿတိ။ နဟာတံ ဘဂဝန္တံ သကိံ ဝိရေစေဿတိ။ ဧဝံ ဘဂဝတော သမတ္တိံသာယ ဝိရေစနံ ဘဝိဿတီ’’တိ။

အထ ခေါ ဘဂဝါ ဇီဝကဿ ကောမာရဘစ္စဿ စေတသာ စေတောပရိဝိတက္ကမညာယ အာယသ္မန္တံ အာနန္ဒံ အာမန္တေသိ – ‘‘ဣဓါနန္ဒ, ဇီဝကဿ ကောမာရဘစ္စဿ ဗဟိ ဒွါရကောဋ္ဌကာ နိက္ခန္တဿ ဧတဒဟောသိ – ‘မယာ ခေါ ဘဂဝတော သမတ္တိံသာယ ဝိရေစနံ ဒိန္နံ။ ဒေါသာဘိသန္နော တထာဂတဿ ကာယော။ န ဘဂဝန္တံ သမတိံသက္ခတ္တုံ ဝိရေစေဿတိ, ဧကူနတိံသက္ခတ္တုံ ဘဂဝန္တံ ဝိရေစေဿတိ။ အပိ စ, ဘဂဝါ ဝိရိတ္တော နဟာယိဿတိ။ နဟာတံ ဘဂဝန္တံ သကိံ ဝိရေစေဿတိ။ ဧဝံ ဘဂဝတော သမတ္တိံသာယ ဝိရေစနံ ဘဝိဿတီ’တိ။ တေန ဟာနန္ဒ, ဥဏှောဒကံ ပဋိယာဒေဟီ’’တိ။ ‘‘ဧဝံ, ဘန္တေ’’တိ ခေါ အာယသ္မာ အာနန္ဒော ဘဂဝတော ပဋိဿုဏိတွာ ဥဏှောဒကံ ပဋိယာဒေသိ။

အထ ခေါ ဇီဝကော ကောမာရဘစ္စော ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ, ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ ဇီဝကော ကောမာရဘစ္စော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဝိရိတ္တော, ဘန္တေ, ဘဂဝါ’’တိ? ‘‘ဝိရိတ္တောမှိ, ဇီဝကာ’’တိ။ ဣဓ မယှံ, ဘန္တေ, ဗဟိ ဒွါရကောဋ္ဌကာ နိက္ခန္တဿ ဧတဒဟောသိ – ‘‘မယာ ခေါ ဘဂဝတော သမတ္တိံသာယ ဝိရေစနံ ဒိန္နံ။ ဒေါသာဘိသန္နော တထာဂတဿ ကာယော။ န ဘဂဝန္တံ သမတ္တိံသက္ခတ္တုံ ဝိရေစေဿတိ, ဧကူနတ္တိံသက္ခတ္တုံ ဘဂဝန္တံ ဝိရေစေဿတိ။ အပိ စ, ဘဂဝါ ဝိရိတ္တော နဟာယိဿတိ။ နဟာတံ ဘဂဝန္တံ သကိံ ဝိရေစေဿတိ။ ဧဝံ ဘဂဝတော သမတ္တိံသာယ ဝိရေစနံ ဘဝိဿတီ’’တိ။ နဟာယတု, ဘန္တေ, ဘဂဝါ, နဟာယတု သုဂတောတိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဥဏှောဒကံ နဟာယိ။ နဟာတံ ဘဂဝန္တံ သကိံ ဝိရေစေသိ။ ဧဝံ ဘဂဝတော သမတ္တိံသာယ ဝိရေစနံ အဟောသိ။ အထ ခေါ ဇီဝကော ကောမာရဘစ္စော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ယာဝ, ဘန္တေ, ဘဂဝတော ကာယော ပကတတ္တော ဟောတိ, အလံ [အဟံ တာဝ ယူသပိဏ္ဋပါတေနာတိ (သီ.), အလံ ယူသပိဏ္ဋကေနာတိ (သျာ.)] ယူသပိဏ္ဍပါတေနာ’’တိ။

သမတ္တိံသဝိရေစနကထာ နိဋ္ဌိတာ။

၂၁၀. ဝရယာစနာကထာ

၃၃၇. အထ ခေါ ဘဂဝတော ကာယော နစိရဿေဝ ပကတတ္တော အဟောသိ။ အထ ခေါ ဇီဝကော ကောမာရဘစ္စော တံ သိဝေယျကံ ဒုဿယုဂံ အာဒါယ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ , ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ ဇီဝကော ကောမာရဘစ္စော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဧကာဟံ, ဘန္တေ, ဘဂဝန္တံ ဝရံ ယာစာမီ’’တိ။ ‘‘အတိက္ကန္တဝရာ ခေါ, ဇီဝက, တထာဂတာ’’တိ။ ‘‘ယဉ္စ, ဘန္တေ, ကပ္ပတိ ယဉ္စ အနဝဇ္ဇ’’န္တိ။ ‘‘ဝဒေဟိ, ဇီဝကာ’’တိ။ ‘‘ဘဂဝါ, ဘန္တေ, ပံသုကူလိကော, ဘိက္ခုသံဃော စ။ ဣဒံ မေ, ဘန္တေ, သိဝေယျကံ ဒုဿယုဂံ ရညာ ပဇ္ဇောတေန ပဟိတံ – ဗဟူနံ ဒုဿာနံ ဗဟူနံ ဒုဿယုဂါနံ ဗဟူနံ ဒုဿယုဂသတာနံ ဗဟူနံ ဒုဿယုဂသဟဿာနံ ဗဟူနံ ဒုဿယုဂသတသဟဿာနံ အဂ္ဂဉ္စ သေဋ္ဌဉ္စ မောက္ခဉ္စ ဥတ္တမဉ္စ ပဝရဉ္စ။ ပဋိဂ္ဂဏှာတု မေ, ဘန္တေ, ဘဂဝါ သိဝေယျကံ ဒုဿယုဂံ; ဘိက္ခုသံဃဿ စ ဂဟပတိစီဝရံ အနုဇာနာတူ’’တိ။ ပဋိဂ္ဂဟေသိ ဘဂဝါ သိဝေယျကံ ဒုဿယုဂံ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဇီဝကံ ကောမာရဘစ္စံ ဓမ္မိယာ ကထာယ သန္ဒဿေသိ သမာဒပေသိ သမုတ္တေဇေသိ သမ္ပဟံသေသိ။ အထ ခေါ ဇီဝကော ကောမာရဘစ္စော ဘဂဝတာ ဓမ္မိယာ ကထာယ သန္ဒဿိတော သမာဒပိတော သမုတ္တေဇိတော သမ္ပဟံသိတော ဥဋ္ဌာယာသနာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ပဒက္ခိဏံ ကတွာ ပက္ကာမိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတသ္မိံ နိဒါနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ဂဟပတိစီဝရံ။ ယော ဣစ္ဆတိ, ပံသုကူလိကော ဟောတု။ ယော ဣစ္ဆတိ, ဂဟပတိစီဝရံ သာဒိယတု။ ဣတရီတရေနပါဟံ [ပဟံ (သီ.), စာဟံ (သျာ.)], ဘိက္ခဝေ, သန္တုဋ္ဌိံ ဝဏ္ဏေမီ’’တိ။

အဿောသုံ ခေါ ရာဇဂဟေ မနုဿာ – ‘‘ဘဂဝတာ ကိရ ဘိက္ခူနံ ဂဟပတိစီဝရံ အနုညာတ’’န္တိ။ တေ စ မနုဿာ ဟဋ္ဌာ အဟေသုံ ဥဒဂ္ဂါ ‘‘ဣဒါနိ ခေါ မယံ ဒါနာနိ ဒဿာမ ပုညာနိ ကရိဿာမ, ယတော ဘဂဝတာ ဘိက္ခူနံ ဂဟပတိစီဝရံ အနုညာတ’’န္တိ။ ဧကာဟေနေဝ ရာဇဂဟေ ဗဟူနိ စီဝရသဟဿာနိ ဥပ္ပဇ္ဇိံသု။

အဿောသုံ ခေါ ဇာနပဒါ မနုဿာ – ‘‘ဘဂဝတာ ကိရ ဘိက္ခူနံ ဂဟပတိစီဝရံ အနုညာတ’’န္တိ။ တေ စ မနုဿာ ဟဋ္ဌာ အဟေသုံ ဥဒဂ္ဂါ – ‘‘ဣဒါနိ ခေါ မယံ ဒါနာနိ ဒဿာမ ပုညာနိ ကရိဿာမ, ယတော ဘဂဝတာ ဘိက္ခူနံ ဂဟပတိစီဝရံ အနုညာတ’’န္တိ။ ဇနပဒေပိ ဧကာဟေနေဝ ဗဟူနိ စီဝရသဟဿာနိ ဥပ္ပဇ္ဇိံသု။

တေန ခေါ ပန သမယေန သံဃဿ ပါဝါရော ဥပ္ပန္နော ဟောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ပါဝါရန္တိ။

ကောသေယျပါဝါရော ဥပ္ပန္နော ဟောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ကောသေယျပါဝါရန္တိ။

ကောဇဝံ ဥပ္ပန္နံ ဟောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ကောဇဝန္တိ။

ဝရယာစနာကထာ နိဋ္ဌိတာ။

ပဌမဘာဏဝါရော နိဋ္ဌိတော။

၂၁၁. ကမ္ဗလာနုဇာနနာဒိကထာ

၃၃၈. တေန ခေါ ပန သမယေန ကာသိရာဇာ ဇီဝကဿ ကောမာရဘစ္စဿ အဍ္ဎကာသိကံ ကမ္ဗလံ ပါဟေသိ ဥပဍ္ဎကာသိနံ ခမမာနံ။ အထ ခေါ ဇီဝကော ကောမာရဘစ္စော တံ အဍ္ဎကာသိကံ ကမ္ဗလံ အာဒါယ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ, ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ ဇီဝကော ကောမာရဘစ္စော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အယံ မေ, ဘန္တေ, အဍ္ဎကာသိကော ကမ္ဗလော ကာသိရညာ ပဟိတော ဥပဍ္ဎကာသိနံ ခမမာနော။ ပဋိဂ္ဂဏှာတု မေ, ဘန္တေ, ဘဂဝါ ကမ္ဗလံ, ယံ မမဿ ဒီဃရတ္တံ ဟိတာယ သုခါယာ’’တိ။ ပဋိဂ္ဂဟေသိ ဘဂဝါ ကမ္ဗလံ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဇီဝကံ ကောမာရဘစ္စံ ဓမ္မိယာ ကထာယ သန္ဒဿေသိ။ပေ.။ ပဒက္ခိဏံ ကတွာ ပက္ကာမိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတသ္မိံ နိဒါနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ကမ္ဗလ’’န္တိ။

၃၃၉. တေန ခေါ ပန သမယေန သံဃဿ ဥစ္စာဝစာနိ စီဝရာနိ ဥပ္ပန္နာနိ ဟောန္တိ။ အထ ခေါ ဘိက္ခူနံ ဧတဒဟောသိ – ‘‘ကိံ နု ခေါ ဘဂဝတာ စီဝရံ အနုညာတံ , ကိံ အနနုညာတ’’န္တိ? ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ဆ စီဝရာနိ – ခေါမံ ကပ္ပါသိကံ ကောသေယျံ ကမ္ဗလံ သာဏံ ဘင်္ဂန္တိ။

၃၄၀. တေန ခေါ ပန သမယေန ယေ တေ ဘိက္ခူ ဂဟပတိစီဝရံ သာဒိယန္တိ တေ ကုက္ကုစ္စာယန္တာ ပံသုကူလံ န သာဒိယန္တိ – ဧကံယေဝ ဘဂဝတာ စီဝရံ အနုညာတံ, န ဒွေတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ဂဟပတိစီဝရံ သာဒိယန္တေန ပံသုကူလမ္ပိ သာဒိယိတုံ; တဒုဘယေနပါဟံ, ဘိက္ခဝေ, သန္တုဋ္ဌိံ ဝဏ္ဏေမီတိ။

ကမ္ဗလာနုဇာနနာဒိကထာ နိဋ္ဌိတာ။

၂၁၂. ပံသုကူလပရိယေသနကထာ

၃၄၁. တေန ခေါ ပန သမယေန သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခူ ကောသလေသု ဇနပဒေ အဒ္ဓါနမဂ္ဂပ္ပဋိပန္နာ ဟောန္တိ။ ဧကစ္စေ ဘိက္ခူ သုသာနံ ဩက္ကမိံသု ပံသုကူလာယ, ဧကစ္စေ ဘိက္ခူ နာဂမေသုံ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ သုသာနံ ဩက္ကမိံသု ပံသုကူလာယ တေ ပံသုကူလာနိ လဘိံသု။ ယေ တေ ဘိက္ခူ နာဂမေသုံ တေ ဧဝမာဟံသု – ‘‘အမှာကမ္ပိ, အာဝုသော, ဘာဂံ ဒေထာ’’တိ။ တေ ဧဝမာဟံသု – ‘‘န မယံ, အာဝုသော, တုမှာကံ ဘာဂံ ဒဿာမ။ ကိဿ တုမှေ နာဂမိတ္ထာ’’တိ? ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, နာဂမေန္တာနံ နာကာမာ ဘာဂံ ဒါတုန္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခူ ကောသလေသု ဇနပဒေ အဒ္ဓါနမဂ္ဂပ္ပဋိပန္နာ ဟောန္တိ။ ဧကစ္စေ ဘိက္ခူ သုသာနံ ဩက္ကမိံသု ပံသုကူလာယ, ဧကစ္စေ ဘိက္ခူ အာဂမေသုံ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ သုသာနံ ဩက္ကမိံသု ပံသုကူလာယ တေ ပံသုကူလာနိ လဘိံသု။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အာဂမေသုံ တေ ဧဝမာဟံသု – ‘‘အမှာကမ္ပိ, အာဝုသော, ဘာဂံ ဒေထာ’’တိ။ တေ ဧဝမာဟံသု – ‘‘န မယံ, အာဝုသော, တုမှာကံ ဘာဂံ ဒဿာမ။ ကိဿ တုမှေ န ဩက္ကမိတ္ထာ’’တိ? ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, အာဂမေန္တာနံ အကာမာ ဘာဂံ ဒါတုန္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခူ ကောသလေသု ဇနပဒေ အဒ္ဓါနမဂ္ဂပ္ပဋိပန္နာ ဟောန္တိ။ ဧကစ္စေ ဘိက္ခူ ပဌမံ သုသာနံ ဩက္ကမိံသု ပံသုကူလာယ, ဧကစ္စေ ဘိက္ခူ ပစ္ဆာ ဩက္ကမိံသု။ ယေ တေ ဘိက္ခူ ပဌမံ သုသာနံ ဩက္ကမိံသု ပံသုကူလာယ တေ ပံသုကူလာနိ လဘိံသု။ ယေ တေ ဘိက္ခူ ပစ္ဆာ ဩက္ကမိံသု တေ န လဘိံသု။ တေ ဧဝမာဟံသု – ‘‘အမှာကမ္ပိ, အာဝုသော , ဘာဂံ ဒေထာ’’တိ။ တေ ဧဝမာဟံသု – ‘‘န မယံ, အာဝုသော, တုမှာကံ ဘာဂံ ဒဿာမ။ ကိဿ တုမှေ ပစ္ဆာ ဩက္ကမိတ္ထာ’’တိ? ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ပစ္ဆာ ဩက္ကန္တာနံ နာကာမာ ဘာဂံ ဒါတုန္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခူ ကောသလေသု ဇနပဒေ အဒ္ဓါနမဂ္ဂပ္ပဋိပန္နာ ဟောန္တိ။ တေ သဒိသာ သုသာနံ ဩက္ကမိံသု ပံသုကူလာယ။ ဧကစ္စေ ဘိက္ခူ ပံသုကူလာနိ လဘိံသု, ဧကစ္စေ ဘိက္ခူ န လဘိံသု ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ န လဘိံသု, တေ ဧဝမာဟံသု – ‘‘အမှာကမ္ပိ, အာဝုသော, ဘာဂံ ဒေထာ’’တိ။ တေ ဧဝမာဟံသု – ‘‘န မယံ, အာဝုသော, တုမှာကံ ဘာဂံ ဒဿာမ။ ကိဿ တုမှေ န လဘိတ္ထာ’’တိ? ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, သဒိသာနံ ဩက္ကန္တာနံ အကာမာ ဘာဂံ ဒါတုန္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခူ ကောသလေသု ဇနပဒေ အဒ္ဓါနမဂ္ဂပ္ပဋိပန္နာ ဟောန္တိ။ တေ ကတိကံ ကတွာ သုသာနံ ဩက္ကမိံသု ပံသုကူလာယ။ ဧကစ္စေ ဘိက္ခူ ပံသုကူလာနိ လဘိံသု, ဧကစ္စေ ဘိက္ခူ န လဘိံသု။ ယေ တေ ဘိက္ခူ န လဘိံသု တေ ဧဝမာဟံသု – ‘‘အမှာကမ္ပိ, အာဝုသော, ဘာဂံ ဒေထာ’’တိ။ တေ ဧဝမာဟံသု – ‘‘န မယံ, အာဝုသော, တုမှာကံ ဘာဂံ ဒဿာမ။ ကိဿ တုမှေ န လဘိတ္ထာ’’တိ? ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ကတိကံ ကတွာ ဩက္ကန္တာနံ အကာမာ ဘာဂံ ဒါတုန္တိ။

ပံသုကူလပရိယေသနကထာ နိဋ္ဌိတာ။

၂၁၃. စီဝရပဋိဂ္ဂါဟကသမ္မုတိကထာ

၃၄၂. တေန ခေါ ပန သမယေန မနုဿာ စီဝရံ အာဒါယ အာရာမံ အာဂစ္ဆန္တိ။ တေ ပဋိဂ္ဂါဟကံ အလဘမာနာ ပဋိဟရန္တိ။ စီဝရံ ပရိတ္တံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ ဘိက္ခုံ စီဝရပဋိဂ္ဂါဟကံ သမ္မန္နိတုံ – ယော န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆေယျ, န ဒေါသာဂတိံ ဂစ္ဆေယျ, န မောဟာဂတိံ ဂစ္ဆေယျ, န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆေယျ, ဂဟိတာဂဟိတဉ္စ ဇာနေယျ။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, သမ္မန္နိတဗ္ဗော။ ပဌမံ ဘိက္ခု ယာစိတဗ္ဗော; ယာစိတွာ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သံဃော ဉာပေတဗ္ဗော –

‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော။ ယဒိ သံဃဿ ပတ္တကလ္လံ သံဃော ဣတ္ထန္နာမံ ဘိက္ခုံ စီဝရပဋိဂ္ဂါဟကံ သမ္မန္နေယျ။ ဧသာ ဉတ္တိ။

‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော။ သံဃော ဣတ္ထန္နာမံ ဘိက္ခုံ စီဝရပဋိဂ္ဂါဟကံ သမ္မန္နတိ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော စီဝရပဋိဂ္ဂါဟကဿ သမ္မုတိ, သော တုဏှဿ; ယဿ နက္ခမတိ, သော ဘာသေယျ။

‘‘သမ္မတော သံဃေန ဣတ္ထန္နာမော ဘိက္ခု စီဝရပဋိဂ္ဂါဟကော။ ခမတိ သံဃဿ, တသ္မာ တုဏှီ, ဧဝမေတံ ဓါရယာမီ’’တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန စီဝရပဋိဂ္ဂါဟကာ ဘိက္ခူ စီဝရံ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ တတ္ထေဝ ဥဇ္ဈိတွာ ပက္ကမန္တိ။ စီဝရံ နဿတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ , ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ ဘိက္ခုံ စီဝရနိဒဟကံ သမ္မန္နိတုံ – ယော န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆေယျ, န ဒေါသာဂတိံ ဂစ္ဆေယျ, န မောဟာဂတိံ ဂစ္ဆေယျ, န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆေယျ, နိဟိတာနိဟိတဉ္စ ဇာနေယျ။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, သမ္မန္နိတဗ္ဗော။ ပဌမံ ဘိက္ခု ယာစိတဗ္ဗော; ယာစိတွာ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သံဃော ဉာပေတဗ္ဗော –

‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော။ ယဒိ သံဃဿ ပတ္တကလ္လံ, သံဃော ဣတ္ထန္နာမံ ဘိက္ခုံ စီဝရနိဒဟကံ သမ္မန္နေယျ။ ဧသာ ဉတ္တိ။ ‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော။ သံဃော ဣတ္ထန္နာမံ ဘိက္ခုံ စီဝရနိဒဟကံ သမ္မန္နတိ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော စီဝရနိဒဟကဿ သမ္မုတိ, သော တုဏှဿ; ယဿ နက္ခမတိ, သော ဘာသေယျ။

‘‘သမ္မတော သံဃေန ဣတ္ထန္နာမော ဘိက္ခု စီဝရနိဒဟကော။ ခမတိ သံဃဿ, တသ္မာ တုဏှီ, ဧဝမေတံ ဓါရယာမီ’’တိ။

စီဝရပဋိဂ္ဂါဟကသမ္မုတိကထာ နိဋ္ဌိတာ။

၂၁၄. ဘဏ္ဍာဂါရသမ္မုတိအာဒိကထာ

၃၄၃. တေန ခေါ ပန သမယေန စီဝရနိဒဟကော ဘိက္ခု မဏ္ဍပေပိ ရုက္ခမူလေပိ နိဗ္ဗကောသေပိ စီဝရံ နိဒဟတိ, ဥန္ဒူရေဟိပိ ဥပစိကာဟိပိ ခဇ္ဇန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ဘဏ္ဍာဂါရံ သမ္မန္နိတုံ, ယံ သံဃော အာကင်္ခတိ ဝိဟာရံ ဝါ အဍ္ဎယောဂံ ဝါ ပါသာဒံ ဝါ ဟမ္မိယံ ဝါ ဂုဟံ ဝါ။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, သမ္မန္နိတဗ္ဗော။ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သံဃော ဉာပေတဗ္ဗော –

‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော။ ယဒိ သံဃဿ ပတ္တကလ္လံ, သံဃော ဣတ္ထန္နာမံ ဝိဟာရံ ဘဏ္ဍာဂါရံ သမ္မန္နေယျ။ ဧသာ ဉတ္တိ။

‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော။ သံဃော ဣတ္ထန္နာမံ ဝိဟာရံ ဘဏ္ဍာဂါရံ သမ္မန္နတိ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ဣတ္ထန္နာမဿ ဝိဟာရဿ ဘဏ္ဍာဂါရဿ သမ္မုတိ, သော တုဏှဿ; ယဿ နက္ခမတိ, သော ဘာသေယျ။

‘‘သမ္မတော သံဃေန ဣတ္ထန္နာမော ဝိဟာရော ဘဏ္ဍာဂါရံ။ ခမတိ သံဃဿ , တသ္မာ တုဏှီ, ဧဝမေတံ ဓါရယာမီ’’တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန သံဃဿ ဘဏ္ဍာဂါရေ စီဝရံ အဂုတ္တံ ဟောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ ဘိက္ခုံ ဘဏ္ဍာဂါရိကံ သမ္မန္နိတုံ – ယော န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆေယျ, န ဒေါသာဂတိံ ဂစ္ဆေယျ, န မောဟာဂတိံ ဂစ္ဆေယျ, န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆေယျ, ဂုတ္တာဂုတ္တဉ္စ ဇာနေယျ။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, သမ္မန္နိတဗ္ဗော။ ပဌမံ ဘိက္ခု ယာစိတဗ္ဗော; ယာစိတွာ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သံဃော ဉာပေတဗ္ဗော –

‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော။ ယဒိ သံဃဿ ပတ္တကလ္လံ, သံဃော ဣတ္ထန္နာမံ ဘိက္ခုံ ဘဏ္ဍာဂါရိကံ သမ္မန္နေယျ။ ဧသာ ဉတ္တိ။

‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော။ သံဃော ဣတ္ထန္နာမံ ဘိက္ခုံ ဘဏ္ဍာဂါရိကံ သမ္မန္နတိ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော ဘဏ္ဍာဂါရိကဿ သမ္မုတိ, သော တုဏှဿ; ယဿ နက္ခမတိ, သော ဘာသေယျ။

‘‘သမ္မတော သံဃေန ဣတ္ထန္နာမော ဘိက္ခု ဘဏ္ဍာဂါရိကော။ ခမတိ သံဃဿ, တသ္မာ တုဏှီ, ဧဝမေတံ ဓါရယာမီ’’တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ဘဏ္ဍာဂါရိကံ ဝုဋ္ဌာပေန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ န, ဘိက္ခဝေ, ဘဏ္ဍာဂါရိကော ဝုဋ္ဌာပေတဗ္ဗော။ ယော ဝုဋ္ဌာပေယျ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာတိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန သံဃဿ ဘဏ္ဍာဂါရေ စီဝရံ ဥဿန္နံ ဟောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ , သမ္မုခီဘူတေန သံဃေန ဘာဇေတုန္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန သံဃော စီဝရံ ဘာဇေန္တော ကောလာဟလံ အကာသိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ ဘိက္ခုံ စီဝရဘာဇကံ သမ္မန္နိတုံ – ယော န ဆန္ဒာဂတိံ ဂစ္ဆေယျ, န ဒေါသာဂတိံ ဂစ္ဆေယျ, န မောဟာဂတိံ ဂစ္ဆေယျ, န ဘယာဂတိံ ဂစ္ဆေယျ, ဘာဇိတာဘာဇိတဉ္စ ဇာနေယျ။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, သမ္မန္နိတဗ္ဗော။ ပဌမံ ဘိက္ခု ယာစိတဗ္ဗော; ယာစိတွာ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သံဃော ဉာပေတဗ္ဗော –

‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော။ ယဒိ သံဃဿ ပတ္တကလ္လံ, သံဃော ဣတ္ထန္နာမံ ဘိက္ခုံ စီဝရဘာဇကံ သမ္မန္နေယျ။ ဧသာ ဉတ္တိ။

‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော။ သံဃော ဣတ္ထန္နာမံ ဘိက္ခုံ စီဝရဘာဇကံ သမ္မန္နတိ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ဣတ္ထန္နာမဿ ဘိက္ခုနော စီဝရဘာဇကဿ သမ္မုတိ, သော တုဏှဿ; ယဿ နက္ခမတိ, သော ဘာသေယျ။

‘‘သမ္မတော သံဃေန ဣတ္ထန္နာမော ဘိက္ခု စီဝရဘာဇကော။ ခမတိ သံဃဿ, တသ္မာ တုဏှီ, ဧဝမေတံ ဓါရယာမီ’’တိ။

အထ ခေါ စီဝရဘာဇကာနံ ဘိက္ခူနံ ဧတဒဟောသိ – ‘‘ကထံ နု ခေါ စီဝရံ ဘာဇေတဗ္ဗ’’န္တိ? ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ပဌမံ ဥစ္စိနိတွာ တုလယိတွာ ဝဏ္ဏာဝဏ္ဏံ ကတွာ ဘိက္ခူ ဂဏေတွာ ဝဂ္ဂံ ဗန္ဓိတွာ စီဝရပဋိဝီသံ ဌပေတုန္တိ။

အထ ခေါ စီဝရဘာဇကာနံ ဘိက္ခူနံ ဧတဒဟောသိ – ‘‘ကထံ နု ခေါ သာမဏေရာနံ စီဝရပဋိဝီသော ဒါတဗ္ဗော’’တိ? ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, သာမဏေရာနံ ဥပဍ္ဎပဋိဝီသံ ဒါတုန္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု သကေန ဘာဂေန ဥတ္တရိတုကာမော ဟောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ဥတ္တရန္တဿ သကံ ဘာဂံ ဒါတုန္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု အတိရေကဘာဂေန ဥတ္တရိတုကာမော ဟောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, အနုက္ခေပေ ဒိန္နေ အတိရေကဘာဂံ ဒါတုန္တိ။

အထ ခေါ စီဝရဘာဇကာနံ ဘိက္ခူနံ ဧတဒဟောသိ – ‘‘ကထံ နု ခေါ စီဝရပဋိဝီသော ဒါတဗ္ဗော, အာဂတပဋိပါဋိယာ [အာဂတာဂတပဋိပါဋိယာ (က.)] နု ခေါ ဥဒါဟု ယထာဝုဍ္ဎ’’န္တိ? ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ဝိကလကေ တောသေတွာ ကုသပါတံ ကာတုန္တိ။

ဘဏ္ဍာဂါရသမ္မုတိအာဒိကထာ နိဋ္ဌိတာ။

၂၁၅. စီဝရရဇနကထာ

၃၄၄. တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ ဆကဏေနပိ ပဏ္ဍုမတ္တိကာယပိ စီဝရံ ရဇန္တိ။ စီဝရံ ဒုဗ္ဗဏ္ဏံ ဟောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အနုဇာနာမိ , ဘိက္ခဝေ, ဆ ရဇနာနိ – မူလရဇနံ, ခန္ဓရဇနံ, တစရဇနံ, ပတ္တရဇနံ, ပုပ္ဖရဇနံ, ဖလရဇနန္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ သီတုဒကာယ [သီတုန္ဒိကာယ (သီ.), သီတူဒကာယ (သျာ.)] စီဝရံ ရဇန္တိ။ စီဝရံ ဒုဂ္ဂန္ဓံ ဟောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ရဇနံ ပစိတုံ စုလ္လံ ရဇနကုမ္ဘိန္တိ။ ရဇနံ ဥတ္တရိယတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ဥတ္တရာဠုမ္ပံ [ဥတ္တရာဠုပံ (ယောဇနာ), ဥတ္တရာဠုပံ (သျာ.)] ဗန္ဓိတုန္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ န ဇာနန္တိ ရဇနံ ပက္ကံ ဝါ အပက္ကံ ဝါ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ဥဒကေ ဝါ နခပိဋ္ဌိကာယ ဝါ ထေဝကံ ဒါတုန္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ ရဇနံ ဩရောပေန္တာ ကုမ္ဘိံ အာဝိဉ္ဆန္တိ [အာဝိဉ္ဇန္တိ (သီ.), အာဝဋ္ဋန္တိ (သျာ.)]။ ကုမ္ဘီ ဘိဇ္ဇတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ရဇနုဠုင်္ကံ [ရဇနာဠုင်္ကံ (ယောဇနာ)] ဒဏ္ဍကထာလကန္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူနံ ရဇနဘာဇနံ န သံဝိဇ္ဇတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ရဇနကောလမ္ဗံ ရဇနဃဋန္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ ပါတိယာပိ ပတ္တေပိ စီဝရံ ဩမဒ္ဒန္တိ။ စီဝရံ ပရိဘိဇ္ဇတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ရဇနဒေါဏိကန္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ ဆမာယ စီဝရံ ပတ္ထရန္တိ။ စီဝရံ ပံသုကိတံ ဟောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, တိဏသန္ထာရကန္တိ။

တိဏသန္ထာရကော ဥပစိကာဟိ ခဇ္ဇတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, စီဝရဝံသံ စီဝရရဇ္ဇုန္တိ။

မဇ္ဈေန လဂ္ဂေန္တိ။ ရဇနံ ဥဘတော ဂလတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ကဏ္ဏေ ဗန္ဓိတုန္တိ။

ကဏ္ဏော ဇီရတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ကဏ္ဏသုတ္တကန္တိ။

ရဇနံ ဧကတော ဂလတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, သမ္ပရိဝတ္တကံ သမ္ပရိဝတ္တကံ ရဇေတုံ, န စ အစ္ဆိန္နေ ထေဝေ ပက္ကမိတုန္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန စီဝရံ ပတ္ထိန္နံ ဟောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ဥဒကေ ဩသာရေတုန္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန စီဝရံ ဖရုသံ ဟောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အနုဇာနာမိ , ဘိက္ခဝေ, ပါဏိနာ အာကောဋေတုန္တိ ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ အစ္ဆိန္နကာနိ စီဝရာနိ ဓါရေန္တိ ဒန္တကာသာဝါနိ။ မနုဿာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – သေယျထာပိ နာမ [သေယျထာပိ (?)] ဂိဟီ ကာမဘောဂိနောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ န, ဘိက္ခဝေ, အစ္ဆိန္နကာနိ စီဝရာနိ ဓါရေတဗ္ဗာနိ။ ယော ဓါရေယျ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာတိ။

စီဝရရဇနကထာ နိဋ္ဌိတာ။

၂၁၆. ဆိန္နကစီဝရာနုဇာနနာ

၃၄၅. အထ ခေါ ဘဂဝါ ရာဇဂဟေ ယထာဘိရန္တံ ဝိဟရိတွာ ယေန ဒက္ခိဏာဂိရိ တေန စာရိကံ ပက္ကာမိ။ အဒ္ဒသာ ခေါ ဘဂဝါ မဂဓခေတ္တံ အစ္ဆိဗဒ္ဓံ [အစ္စိဗဒ္ဓံ (သီ. သျာ.), အစ္ဆိဗန္ဓံ (က.)] ပါဠိဗဒ္ဓံ မရိယာဒဗဒ္ဓံ သိင္ဃာဋကဗဒ္ဓံ, ဒိသွာန အာယသ္မန္တံ အာနန္ဒံ အာမန္တေသိ – ‘‘ပဿသိ နော တွံ, အာနန္ဒ, မဂဓခေတ္တံ အစ္ဆိဗဒ္ဓံ ပါဠိဗဒ္ဓံ မရိယာဒဗဒ္ဓံ သိင္ဃာဋကဗဒ္ဓ’’န္တိ? ‘‘ဧဝံ, ဘန္တေ’’တိ။ ‘‘ဥဿဟသိ တွံ, အာနန္ဒ, ဘိက္ခူနံ ဧဝရူပါနိ စီဝရာနိ သံဝိဒဟိတု’’န္တိ? ‘‘ဥဿဟာမိ, ဘဂဝါ’’တိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဒက္ခိဏာဂိရိသ္မိံ ယထာဘိရန္တံ ဝိဟရိတွာ ပုနဒေဝ ရာဇဂဟံ ပစ္စာဂဉ္ဆိ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ အာနန္ဒော သမ္ဗဟုလာနံ ဘိက္ခူနံ စီဝရာနိ သံဝိဒဟိတွာ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ပဿတု မေ [ပဿထ တုမှေ (က.)], ဘန္တေ, ဘဂဝါ စီဝရာနိ သံဝိဒဟိတာနီ’’တိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတသ္မိံ နိဒါနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘ပဏ္ဍိတော, ဘိက္ခဝေ, အာနန္ဒော; မဟာပညော, ဘိက္ခဝေ, အာနန္ဒော; ယတြ ဟိ နာမ မယာ သံခိတ္တေန ဘာသိတဿ ဝိတ္ထာရေန အတ္ထံ အာဇာနိဿတိ, ကုသိမ္ပိ နာမ ကရိဿတိ, အဍ္ဎကုသိမ္ပိ နာမ ကရိဿတိ, မဏ္ဍလမ္ပိ နာမ ကရိဿတိ , အဍ္ဎမဏ္ဍလမ္ပိ နာမ ကရိဿတိ, ဝိဝဋ္ဋမ္ပိ နာမ ကရိဿတိ, အနုဝိဝဋ္ဋမ္ပိ နာမ ကရိဿတိ, ဂီဝေယျကမ္ပိ နာမ ကရိဿတိ, ဇင္ဃေယျကမ္ပိ နာမ ကရိဿတိ, ဗာဟန္တမ္ပိ နာမ ကရိဿတိ, ဆိန္နကံ ဘဝိဿတိ, သတ္ထလူခံ သမဏသာရုပ္ပံ ပစ္စတ္ထိကာနဉ္စ အနဘိစ္ဆိတံ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ဆိန္နကံ သံဃာဋိံ ဆိန္နကံ ဥတ္တရာသင်္ဂံ ဆိန္နကံ အန္တရဝါသက’’န္တိ။

ဆိန္နကစီဝရာနုဇာနနာ နိဋ္ဌိတာ။

၂၁၇. တိစီဝရာနုဇာနနာ

၃၄၆. အထ ခေါ ဘဂဝါ ရာဇဂဟေ ယထာဘိရန္တံ ဝိဟရိတွာ ယေန ဝေသာလီ တေန စာရိကံ ပက္ကာမိ။ အဒ္ဒသ ခေါ ဘဂဝါ အန္တရာ စ ရာဇဂဟံ အန္တရာ စ ဝေသာလိံ အဒ္ဓါနမဂ္ဂပ္ပဋိပန္နော သမ္ဗဟုလေ ဘိက္ခူ စီဝရေဟိ ဥဗ္ဘဏ္ဍိတေ [ဥဗ္ဘဏ္ဍီကတေ (သျာ.)] သီသေပိ စီဝရဘိသိံ ကရိတွာ ခန္ဓေပိ စီဝရဘိသိံ ကရိတွာ ကဋိယာပိ စီဝရဘိသိံ ကရိတွာ အာဂစ္ဆန္တေ, ဒိသွာန ဘဂဝတော ဧတဒဟောသိ – ‘‘အတိလဟုံ ခေါ ဣမေ မောဃပုရိသာ စီဝရေ ဗာဟုလ္လာယ အာဝတ္တာ ။ ယံနူနာဟံ ဘိက္ခူနံ စီဝရေ သီမံ ဗန္ဓေယျံ, မရိယာဒံ ဌပေယျ’’န္တိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ အနုပုဗ္ဗေန စာရိကံ စရမာနော ယေန ဝေသာလီ တဒဝသရိ။ တတြ သုဒံ ဘဂဝါ ဝေသာလိယံ ဝိဟရတိ ဂေါတမကေ စေတိယေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဘဂဝါ သီတာသု ဟေမန္တိကာသု ရတ္တီသု အန္တရဋ္ဌကာသု ဟိမပါတသမယေ ရတ္တိံ အဇ္ဈောကာသေ ဧကစီဝရော နိသီဒိ။ န ဘဂဝန္တံ သီတံ အဟောသိ။ နိက္ခန္တေ ပဌမေ ယာမေ သီတံ ဘဂဝန္တံ အဟောသိ။ ဒုတိယံ ဘဂဝါ စီဝရံ ပါရုပိ။ န ဘဂဝန္တံ သီတံ အဟောသိ။ နိက္ခန္တေ မဇ္ဈိမေ ယာမေ သီတံ ဘဂဝန္တံ အဟောသိ။ တတိယံ ဘဂဝါ စီဝရံ ပါရုပိ။ န ဘဂဝန္တံ သီတံ အဟောသိ။ နိက္ခန္တေ ပစ္ဆိမေ ယာမေ ဥဒ္ဓသ္တေ အရုဏေ နန္ဒိမုခိယာ ရတ္တိယာ သီတံ ဘဂဝန္တံ အဟောသိ။ စတုတ္ထံ ဘဂဝါ စီဝရံ ပါရုပိ။ န ဘဂဝန္တံ သီတံ အဟောသိ။ အထ ခေါ ဘဂဝတော ဧတဒဟောသိ – ‘‘ယေပိ ခေါ တေ ကုလပုတ္တာ ဣမသ္မိံ ဓမ္မဝိနယေ သီတာလုကာ သီတဘီရုကာ တေပိ သက္ကောန္တိ တိစီဝရေန ယာပေတုံ။ ယံနူနာဟံ ဘိက္ခူနံ စီဝရေ သီမံ ဗန္ဓေယျံ, မရိယာဒံ ဌပေယျံ, တိစီဝရံ အနုဇာနေယျ’’န္တိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတသ္မိံ နိဒါနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘ဣဓါဟံ, ဘိက္ခဝေ, အန္တရာ စ ရာဇဂဟံ အန္တရာ စ ဝေသာလိံ အဒ္ဓါနမဂ္ဂပ္ပဋိပန္နော အဒ္ဒသံ သမ္ဗဟုလေ ဘိက္ခူ စီဝရေဟိ ဥဗ္ဘဏ္ဍိတေ သီသေပိ စီဝရဘိသိံ ကရိတွာ ခန္ဓေပိ စီဝရဘိသိံ ကရိတွာ ကဋိယာပိ စီဝရဘိသိံ ကရိတွာ အာဂစ္ဆန္တေ, ဒိသွာန မေ ဧတဒဟောသိ – ‘အတိလဟုံ ခေါ ဣမေ မောဃပုရိသာ စီဝရေ ဗာဟုလ္လာယ အာဝတ္တာ။ ယံနူနာဟံ ဘိက္ခူနံ စီဝရေ သီမံ ဗန္ဓေယျံ, မရိယာဒံ ဌပေယျ’န္တိ။ ဣဓါဟံ, ဘိက္ခဝေ, သီတာသု ဟေမန္တိကာသု ရတ္တီသု အန္တရဋ္ဌကာသု ဟိမပါတသမယေ ရတ္တိံ အဇ္ဈောကာသေ ဧကစီဝရော နိသီဒိံ။ န မံ သီတံ အဟောသိ။ နိက္ခန္တေ ပဌမေ ယာမေ သီတံ မံ အဟောသိ။ ဒုတိယာဟံ စီဝရံ ပါရုပိံ။ န မံ သီတံ အဟောသိ။ နိက္ခန္တေ မဇ္ဈိမေ ယာမေ သီတံ မံ အဟောသိ။ တတိယာဟံ စီဝရံ ပါရုပိံ။ န မံ သီတံ အဟောသိ။ နိက္ခန္တေ ပစ္ဆိမေ ယာမေ ဥဒ္ဓသ္တေ အရုဏေ နန္ဒိမုခိယာ ရတ္တိယာ သီတံ မံ အဟောသိ။ စတုတ္ထာဟံ စီဝရံ ပါရုပိံ။ န မံ သီတံ အဟောသိ။ တဿ မယှံ, ဘိက္ခဝေ, ဧတဒဟောသိ – ‘‘ယေပိ ခေါ တေ ကုလပုတ္တာ ဣမသ္မိံ ဓမ္မဝိနယေ သီတာလုကာ သီတဘီရုကာ တေပိ သက္ကောန္တိ တိစီဝရေန ယာပေတုံ။ ယံနူနာဟံ ဘိက္ခူနံ စီဝရေ သီမံ ဗန္ဓေယျံ, မရိယာဒံ ဌပေယျံ , တိစီဝရံ အနုဇာနေယျ’န္တိ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, တိစီဝရံ – ဒိဂုဏံ သံဃာဋိံ, ဧကစ္စိယံ ဥတ္တရာသင်္ဂံ, ဧကစ္စိယံ အန္တရဝါသက’’န္တိ။

တိစီဝရာနုဇာနနာ နိဋ္ဌိတာ။

၂၁၈. အတိရေကစီဝရကထာ

၃၄၇. [ပါရာ. ၄၆၁] တေန ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ဘဂဝတာ တိစီဝရံ အနုညာတန္တိ အညေနေဝ တိစီဝရေန ဂါမံ ပဝိသန္တိ, အညေန တိစီဝရေန အာရာမေ အစ္ဆန္တိ, အညေန တိစီဝရေန နဟာနံ ဩတရန္တိ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထံဟိ နာမ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ အတိရေကစီဝရံ ဓါရေဿန္တီ’’တိ။ အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတသ္မိံ နိဒါနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘န, ဘိက္ခဝေ, အတိရေကစီဝရံ ဓါရေတဗ္ဗံ။ ယော ဓါရေယျ, ယထာဓမ္မော ကာရေတဗ္ဗော’’တိ။

[ပါရာ. ၄၆၁] တေန ခေါ ပန သမယေန အာယသ္မတော အာနန္ဒဿ အတိရေကစီဝရံ ဥပ္ပန္နံ ဟောတိ။ အာယသ္မာ စ အာနန္ဒော တံ စီဝရံ အာယသ္မတော သာရိပုတ္တဿ ဒါတုကာမော ဟောတိ။ အာယသ္မာ စ သာရိပုတ္တော သာကေတေ ဝိဟရတိ။ အထ ခေါ အာယသ္မတော အာနန္ဒဿ ဧတဒဟောသိ – ‘‘ဘဂဝတာ သိက္ခာပဒံ ပညတ္တံ ‘န အတိရေကစီဝရံ ဓါရေတဗ္ဗ’န္တိ။ ဣဒဉ္စ မေ အတိရေကစီဝရံ ဥပ္ပန္နံ ။ အဟဉ္စိမံ စီဝရံ အာယသ္မတော သာရိပုတ္တဿ ဒါတုကာမော။ အာယသ္မာ စ သာရိပုတ္တော သာကေတေ ဝိဟရတိ။ ကထံ နု ခေါ မယာ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗ’’န္တိ? ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသိ။ ‘‘ကီဝစိရံ ပနာနန္ဒ, သာရိပုတ္တော အာဂစ္ဆိဿတီ’’တိ? ‘‘နဝမံ ဝါ, ဘဂဝါ, ဒိဝသံ, ဒသမံ ဝါ’’တိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတသ္မိံ နိဒါနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ဒသာဟပရမံ အတိရေကစီဝရံ ဓါရေတု’’န္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူနံ အတိရေကစီဝရံ ဥပ္ပန္နံ ဟောတိ။ အထ ခေါ ဘိက္ခူနံ ဧတဒဟောသိ – ‘‘ကထံ နု ခေါ အမှေဟိ အတိရေကစီဝရေ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗ’’န္တိ? ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, အတိရေကစီဝရံ ဝိကပ္ပေတုန္တိ။

၃၄၈. အထ ခေါ ဘဂဝါ ဝေသာလိယံ ယထာဘိရန္တံ ဝိဟရိတွာ ယေန ဗာရာဏသီ တေန စာရိကံ ပက္ကာမိ။ အနုပုဗ္ဗေန စာရိကံ စရမာနော ယေန ဗာရာဏသီ တဒဝသရိ။ တတြ သုဒံ ဘဂဝါ ဗာရာဏသိယံ ဝိဟရတိ ဣသိပတနေ မိဂဒါယေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရဿ ဘိက္ခုနော အန္တရဝါသကော ဆိဒ္ဒေါ ဟောတိ။ အထ ခေါ တဿ ဘိက္ခုနော ဧတဒဟောသိ – ‘‘ဘဂဝတာ တိစီဝရံ အနုညာတံ – ဒိဂုဏာ သံဃာဋိ, ဧကစ္စိယော ဥတ္တရာသင်္ဂေါ , ဧကစ္စိယော အန္တရဝါသကော။ အယဉ္စ မေ အန္တရဝါသကော ဆိဒ္ဒေါ။ ယံနူနာဟံ အဂ္ဂဠံ အစ္ဆုပေယျံ, သမန္တတော ဒုပဋ္ဋံ ဘဝိဿတိ, မဇ္ဈေ ဧကစ္စိယ’’န္တိ။ အထ ခေါ သော ဘိက္ခု အဂ္ဂဠံ အစ္ဆုပေသိ။ အဒ္ဒသာ ခေါ ဘဂဝါ သေနာသနစာရိကံ အာဟိဏ္ဍန္တော တံ ဘိက္ခုံ အဂ္ဂဠံ အစ္ဆုပေန္တံ [အစ္ဆုပန္တံ (က.)], ဒိသွာန ယေန သော ဘိက္ခု တေနုပသင်္ကမိ, ဥပသင်္ကမိတွာ တံ ဘိက္ခုံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ကိံ တွံ, ဘိက္ခု, ကရောသီ’’တိ? ‘‘အဂ္ဂဠံ, ဘဂဝါ, အစ္ဆုပေမီ’’တိ။ ‘‘သာဓု သာဓု, ဘိက္ခု; သာဓု ခေါ တွံ, ဘိက္ခု, အဂ္ဂဠံ အစ္ဆုပေသီ’’တိ ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတသ္မိံ နိဒါနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, အဟတာနံ ဒုဿာနံ အဟတကပ္ပါနံ ဒိဂုဏံ သံဃာဋိံ, ဧကစ္စိယံ ဥတ္တရာသင်္ဂံ, ဧကစ္စိယံ အန္တရဝါသကံ; ဥတုဒ္ဓဋာနံ ဒုဿာနံ စတုဂ္ဂုဏံ သံဃာဋိံ, ဒိဂုဏံ ဥတ္တရာသင်္ဂံ, ဒိဂုဏံ အန္တရဝါသကံ; ပံသုကူလေ ယာဝဒတ္ထံ; ပါပဏိကေ ဥဿာဟော ကရဏီယော။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, အဂ္ဂဠံ တုန္နံ ဩဝဋ္ဋိကံ ကဏ္ဍုသကံ ဒဠှီကမ္မ’’န္တိ။

အတိရေကစီဝရကထာ နိဋ္ဌိတာ။

၂၁၉. ဝိသာခါဝတ္ထု

၃၄၉. အထ ခေါ ဘဂဝါ ဗာရာဏသိယံ ယထာဘိရန္တံ ဝိဟရိတွာ ယေန သာဝတ္ထိ တေန စာရိကံ ပက္ကာမိ။ အနုပုဗ္ဗေန စာရိကံ စရမာနော ယေန သာဝတ္ထိ တဒဝသရိ။ တတြ သုဒံ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ။ အထ ခေါ ဝိသာခါ မိဂါရမာတာ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နံ ခေါ ဝိသာခံ မိဂါရမာတရံ ဘဂဝါ ဓမ္မိယာ ကထာယ သန္ဒဿေသိ သမာဒပေသိ သမုတ္တေဇေသိ သမ္ပဟံသေသိ။ အထ ခေါ ဝိသာခါ မိဂါရမာတာ, ဘဂဝတာ ဓမ္မိယာ ကထာယ သန္ဒဿိတာ သမာဒပိတာ သမုတ္တေဇိတာ သမ္ပဟံသိတာ, ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အဓိဝါသေတု မေ, ဘန္တေ, ဘဂဝါ သွာတနာယ ဘတ္တံ သဒ္ဓိံ ဘိက္ခုသံဃေနာ’’တိ။ အဓိဝါသေသိ ဘဂဝါ တုဏှီဘာဝေန။ အထ ခေါ ဝိသာခါ မိဂါရမာတာ ဘဂဝတော အဓိဝါသနံ ဝိဒိတွာ ဥဋ္ဌာယာသနာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ပဒက္ခိဏံ ကတွာ ပက္ကာမိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန တဿာ ရတ္တိယာ အစ္စယေန စာတုဒ္ဒီပိကော မဟာမေဃော ပါဝဿိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘ယထာ, ဘိက္ခဝေ, ဇေတဝနေ ဝဿတိ ဧဝံ စတူသု ဒီပေသု ဝဿတိ။ ဩဝဿာပေထ, ဘိက္ခဝေ, ကာယံ။ အယံ ပစ္ဆိမကော စာတုဒ္ဒီပိကော မဟာမေဃော’’တိ။ ‘‘ဧဝံ, ဘန္တေ’’တိ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ပဋိဿုဏိတွာ နိက္ခိတ္တစီဝရာ ကာယံ ဩဝဿာပေန္တိ။ အထ ခေါ ဝိသာခါ မိဂါရမာတာ ပဏီတံ ခါဒနီယံ ဘောဇနီယံ ပဋိယာဒါပေတွာ ဒါသိံ အာဏာပေသိ – ‘‘ဂစ္ဆ, ဇေ။ အာရာမံ ဂန္တွာ ကာလံ အာရောစေဟိ – ကာလော, ဘန္တေ, နိဋ္ဌိတံ ဘတ္တ’’န္တိ။ ‘‘ဧဝံ, အယျေ’’တိ ခေါ သာ ဒါသီ ဝိသာခါယ မိဂါရမာတုယာ ပဋိဿုဏိတွာ အာရာမံ ဂန္တွာ အဒ္ဒသ ဘိက္ခူ နိက္ခိတ္တစီဝရေ ကာယံ ဩဝဿာပေန္တေ, ဒိသွာန ‘နတ္ထိ အာရာမေ ဘိက္ခူ, အာဇီဝကာ ကာယံ ဩဝဿာပေန္တီ’တိ ယေန ဝိသာခါ မိဂါရမာတာ တေနုပသင်္ကမိ ; ဥပသင်္ကမိတွာ ဝိသာခံ မိဂါရမာတရံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘နတ္ထယျေ, အာရာမေ ဘိက္ခူ, အာဇီဝကာ ကာယံ ဩဝဿာပေန္တီ’’တိ။ အထ ခေါ ဝိသာခါယ မိဂါရမာတုယာ ပဏ္ဍိတာယ ဝိယတ္တာယ မေဓါဝိနိယာ ဧတဒဟောသိ – ‘‘နိဿံသယံ ခေါ အယျာ နိက္ခိတ္တစီဝရာ ကာယံ ဩဝဿာပေန္တိ။ သာယံ ဗာလာ မညိတ္ထ – နတ္ထိ အာရာမေ ဘိက္ခူ, အာဇီဝကာ ကာယံ ဩဝဿာပေန္တီ’’တိ, ပုန ဒါသိံ အာဏာပေသိ – ‘‘ဂစ္ဆ, ဇေ။ အာရာမံ ဂန္တွာ ကာလံ အာရောစေဟိ – ကာလော, ဘန္တေ, နိဋ္ဌိတံ ဘတ္တ’’န္တိ။ အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဂတ္တာနိ သီတိံ ကရိတွာ [သီတီကရိတွာ (သျာ.)] ကလ္လကာယာ စီဝရာနိ ဂဟေတွာ ယထာဝိဟာရံ ပဝိသိံသု။ အထ ခေါ သာ ဒါသီ အာရာမံ ဂန္တွာ ဘိက္ခူ အပဿန္တီ ‘နတ္ထိ အာရာမေ ဘိက္ခူ, သုညော အာရာမော’တိ ယေန ဝိသာခါ မိဂါရမာတာ တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ ဝိသာခံ မိဂါရမာတရံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘နတ္ထယျေ, အာရာမေ ဘိက္ခူ, သုညော အာရာမော’’တိ။ အထ ခေါ ဝိသာခါယ မိဂါရမာတုယာ ပဏ္ဍိတာယ ဝိယတ္တာယ မေဓါဝိနိယာ ဧတဒဟောသိ – ‘‘နိဿံသယံ ခေါ အယျာ ဂတ္တာနိ သီတိံ ကရိတွာ ကလ္လကာယာ စီဝရာနိ ဂဟေတွာ ယထာဝိဟာရံ ပဝိဋ္ဌာ။ သာယံ ဗာလာ မညိတ္ထ – နတ္ထိ အာရာမေ ဘိက္ခူ, သုညော အာရာမော’’တိ, ပုန ဒါသိံ အာဏာပေသိ – ‘‘ဂစ္ဆ, ဇေ။ အာရာမံ ဂန္တွာ ကာလံ အာရောစေဟိ – ကာလော, ဘန္တေ, နိဋ္ဌိတံ ဘတ္တ’’န္တိ။

၃၅၀. အထ ခေါ ဘဂဝါ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘သန္ဒဟထ [သန္နဟထ (သီ. သျာ.)], ဘိက္ခဝေ, ပတ္တစီဝရံ; ကာလော ဘတ္တဿာ’’တိ။ ‘‘ဧဝံ, ဘန္တေ’’တိ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ပစ္စဿောသုံ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ပုဗ္ဗဏှသမယံ နိဝါသေတွာ ပတ္တစီဝရမာဒါယ – သေယျထာပိ နာမ ဗလဝါ ပုရိသော သမ္မိဉ္ဇိတံ ဝါ ဗာဟံ ပသာရေယျ, ပသာရိတံ ဝါ ဗာဟံ သမိဉ္ဇေယျ, ဧဝမေဝ – ဇေတဝနေ အန္တရဟိတော ဝိသာခါယ မိဂါရမာတုယာ ကောဋ္ဌကေ ပါတုရဟောသိ။ နိသီဒိ ဘဂဝါ ပညတ္တေ အာသနေ သဒ္ဓိံ ဘိက္ခုသံဃေန။ အထ ခေါ ဝိသာခါ မိဂါရမာတာ – ‘‘အစ္ဆရိယံ ဝတ ဘော! အဗ္ဘုတံ ဝတ ဘော! တထာဂတဿ မဟိဒ္ဓိကတာ မဟာနုဘာဝတာ, ယတြ ဟိ နာမ ဇဏ္ဏုကမတ္တေသုပိ ဩဃေသု ပဝတ္တမာနေသု, ကဋိမတ္တေသုပိ ဩဃေသု ပဝတ္တမာနေသု, န ဟိ နာမ ဧကဘိက္ခုဿပိ [ပဝတ္တမာနေသု န ဧကဘိက္ခုဿပိ (?)] ပါဒါ ဝါ စီဝရာနိ ဝါ အလ္လာနိ ဘဝိဿန္တီ’’တိ – ဟဋ္ဌာ ဥဒဂ္ဂါ ဗုဒ္ဓပ္ပမုခံ ဘိက္ခုသသံဃံ ပဏီတေန ခါဒနီယေန ဘောဇနီယေန သဟတ္ထာ သန္တပ္ပေတွာ သမ္ပဝါရေတွာ ဘဂဝန္တံ ဘုတ္တာဝိံ ဩနီတပတ္တပါဏိံ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နာ ခေါ ဝိသာခါ မိဂါရမာတာ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အဋ္ဌာဟံ, ဘန္တေ, ဘဂဝန္တံ ဝရာနိ ယာစာမီ’’တိ။ ‘‘အတိက္ကန္တဝရာ ခေါ, ဝိသာခေ, တထာဂတာ’’တိ။ ‘‘ယာနိ စ, ဘန္တေ, ကပ္ပိယာနိ ယာနိ စ အနဝဇ္ဇာနီ’’တိ။ ‘‘ဝဒေဟိ, ဝိသာခေ’’တိ။ ‘‘ဣစ္ဆာမဟံ, ဘန္တေ, သံဃဿ ယာဝဇီဝံ ဝဿိကသာဋိကံ ဒါတုံ, အာဂန္တုကဘတ္တံ ဒါတုံ, ဂမိကဘတ္တံ ဒါတုံ, ဂိလာနဘတ္တံ ဒါတုံ, ဂိလာနုပဋ္ဌာကဘတ္တံ ဒါတုံ, ဂိလာနဘေသဇ္ဇံ ဒါတုံ, ဓုဝယာဂုံ ဒါတုံ, ဘိက္ခုနိသံဃဿ ဥဒကသာဋိကံ ဒါတု’’န္တိ။ ‘‘ကိံ ပန တွံ, ဝိသာခေ, အတ္ထဝသံ သမ္ပဿမာနာ တထာဂတံ အဋ္ဌ ဝရာနိ ယာစသီ’’တိ?

‘‘ဣဓါဟံ, ဘန္တေ, ဒါသိံ အာဏာပေသိံ – ‘ဂစ္ဆ, ဇေ။ အာရာမံ ဂန္တွာ ကာလံ အာရောစေဟိ – ကာလော, ဘန္တေ, နိဋ္ဌိတံ ဘတ္တ’’’န္တိ။ အထ ခေါ သာ, ဘန္တေ, ဒါသီ အာရာမံ ဂန္တွာ အဒ္ဒသ ဘိက္ခူ နိက္ခိတ္တစီဝရေ ကာယံ ဩဝဿာပေန္တေ, ဒိသွာန ‘‘နတ္ထိ အာရာမေ ဘိက္ခူ, အာဇီဝကာ ကာယံ ဩဝဿာပေန္တီ’’တိ ယေနာဟံ တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ မံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘နတ္ထယျေ, အာရာမေ ဘိက္ခူ, အာဇီဝကာ ကာယံ ဩဝဿာပေန္တီ’’တိ။ အသုစိ, ဘန္တေ, နဂ္ဂိယံ ဇေဂုစ္ဆံ ပဋိကူလံ။ ဣမာဟံ, ဘန္တေ, အတ္ထဝသံ သမ္ပဿမာနာ ဣစ္ဆာမိ သံဃဿ ယာဝဇီဝံ ဝဿိကသာဋိကံ ဒါတုံ။

‘‘ပုန စပရံ, ဘန္တေ, အာဂန္တုကော ဘိက္ခု န ဝီထိကုသလော န ဂေါစရကုသလော ကိလန္တော ပိဏ္ဍာယ စရတိ။ သော မေ အာဂန္တုကဘတ္တံ ဘုဉ္ဇိတွာ ဝီထိကုသလော ဂေါစရကုသလော အကိလန္တော ပိဏ္ဍာယ စရိဿတိ။ ဣမာဟံ, ဘန္တေ, အတ္ထဝသံ သမ္ပဿမာနာ ဣစ္ဆာမိ သံဃဿ ယာဝဇီဝံ အာဂန္တုကဘတ္တံ ဒါတုံ။

‘‘ပုန စပရံ, ဘန္တေ, ဂမိကော ဘိက္ခု အတ္တနော ဘတ္တံ ပရိယေသမာနော သတ္ထာ ဝါ ဝိဟာယိဿတိ, ယတ္ထ ဝါ ဝါသံ ဂန္တုကာမော ဘဝိဿတိ တတ္ထ ဝိကာလေ ဥပဂစ္ဆိဿတိ, ကိလန္တော အဒ္ဓါနံ ဂမိဿတိ။ သော မေ ဂမိကဘတ္တံ ဘုဉ္ဇိတွာ သတ္ထာ န ဝိဟာယိဿတိ, ယတ္ထ ဝါသံ ဂန္တုကာမော ဘဝိဿတိ တတ္ထ ကာလေ ဥပဂစ္ဆိဿတိ, အကိလန္တော အဒ္ဓါနံ ဂမိဿတိ။ ဣမာဟံ, ဘန္တေ, အတ္ထဝသံ သမ္ပဿမာနာ ဣစ္ဆာမိ သံဃဿ ယာဝဇီဝံ ဂမိကဘတ္တံ ဒါတုံ။

‘‘ပုန စပရံ, ဘန္တေ, ဂိလာနဿ ဘိက္ခုနော သပ္ပါယာနိ ဘောဇနာနိ အလဘန္တဿ အာဗာဓေါ ဝါ အဘိဝဍ္ဎိဿတိ, ကာလံကိရိယာ ဝါ ဘဝိဿတိ။ တဿ မေ ဂိလာနဘတ္တံ ဘုတ္တဿ အာဗာဓေါ န အဘိဝဍ္ဎိဿတိ, ကာလံကိရိယာ န ဘဝိဿတိ။ ဣမာဟံ, ဘန္တေ, အတ္ထဝသံ သမ္ပဿမာနာ ဣစ္ဆာမိ သံဃဿ ယာဝဇီဝံ ဂိလာနဘတ္တံ ဒါတုံ ။ ‘‘ပုန စပရံ, ဘန္တေ, ဂိလာနုပဋ္ဌာကော ဘိက္ခု အတ္တနော ဘတ္တံ ပရိယေသမာနော ဂိလာနဿ ဥဿူရေ ဘတ္တံ နီဟရိဿတိ, ဘတ္တစ္ဆေဒံ ကရိဿတိ။ သော မေ ဂိလာနုပဋ္ဌာကဘတ္တံ ဘုဉ္ဇိတွာ ဂိလာနဿ ကာလေန ဘတ္တံ နီဟရိဿတိ, ဘတ္တစ္ဆေဒံ န ကရိဿတိ။ ဣမာဟံ, ဘန္တေ, အတ္ထဝသံ သမ္ပဿမာနာ ဣစ္ဆာမိ သံဃဿ ယာဝဇီဝံ ဂိလာနုပဋ္ဌာကဘတ္တံ ဒါတုံ။

‘‘ပုန စပရံ, ဘန္တေ, ဂိလာနဿ ဘိက္ခုနော သပ္ပါယာနိ ဘေသဇ္ဇာနိ အလဘန္တဿ အာဗာဓေါ ဝါ အဘိဝဍ္ဎိဿတိ, ကာလံကိရိယာ ဝါ ဘဝိဿတိ။ တဿ မေ ဂိလာနဘေသဇ္ဇံ ပရိဘုတ္တဿ အာဗာဓေါ န အဘိဝဍ္ဎိဿတိ, ကာလံကိရိယာ န ဘဝိဿတိ။ ဣမာဟံ, ဘန္တေ, အတ္ထဝသံ သမ္ပဿမာနာ ဣစ္ဆာမိ သံဃဿ ယာဝဇီဝံ ဂိလာနဘေသဇ္ဇံ ဒါတုံ။

‘‘ပုန စပရံ, ဘန္တေ, ဘဂဝတာ အန္ဓကဝိန္ဒေ ဒသာနိသံသေ သမ္ပဿမာနေန ယာဂု အနုညာတာ။ တျာဟံ, ဘန္တေ, အာနိသံသေ သမ္ပဿမာနာ ဣစ္ဆာမိ သံဃဿ ယာဝဇီဝံ ဓုဝယာဂုံ ဒါတုံ။

‘‘ဣဓ, ဘန္တေ, ဘိက္ခုနိယော အစိရဝတိယာ နဒိယာ ဝေသိယာဟိ သဒ္ဓိံ နဂ္ဂါ ဧကတိတ္ထေ နဟာယန္တိ။ တာ, ဘန္တေ, ဝေသိယာ ဘိက္ခုနိယော ဥပ္ပဏ္ဍေသုံ – ‘ကိံ နု ခေါ နာမ တုမှာကံ, အယျေ, ဒဟရာနံ [ဒဟရာနံ ဒဟရာနံ (သီ.)] ဗြဟ္မစရိယံ စိဏ္ဏေန, နနု နာမ ကာမာ ပရိဘုဉ္ဇိတဗ္ဗာ; ယဒါ ဇိဏ္ဏာ ဘဝိဿထ တဒါ ဗြဟ္မစရိယံ စရိဿထ။ ဧဝံ တုမှာကံ ဥဘော အတ္ထာ ပရိဂ္ဂဟိတာ ဘဝိဿန္တီ’တိ။ တာ, ဘန္တေ, ဘိက္ခုနိယော ဝေသိယာဟိ ဥပ္ပဏ္ဍိယမာနာ မင်္ကူ အဟေသုံ။ အသုစိ, ဘန္တေ, မာတုဂါမဿ နဂ္ဂိယံ ဇေဂုစ္ဆံ ပဋိကူလံ။ ဣမာဟံ, ဘန္တေ, အတ္ထဝသံ သမ္ပဿမာနာ ဣစ္ဆာမိ ဘိက္ခုနိသံဃဿ ယာဝဇီဝံ ဥဒကသာဋိကံ ဒါတု’’န္တိ။

၃၅၁. ‘‘ကိံ ပန တွံ, ဝိသာခေ, အာနိသံသံ သမ္ပဿမာနာ တထာဂတံ အဋ္ဌ ဝရာနိ ယာစသီ’’တိ? ‘‘ဣဓ, ဘန္တေ, ဒိသာသု ဝဿံဝုဋ္ဌာ ဘိက္ခူ သာဝတ္ထိံ အာဂစ္ဆိဿန္တိ ဘဂဝန္တံ ဒဿနာယ။ တေ ဘဂဝန္တံ ဥပသင်္ကမိတွာ ပုစ္ဆိဿန္တိ – ‘ဣတ္ထန္နာမော, ဘန္တေ, ဘိက္ခု ကာလင်္ကတော, တဿ ကာ ဂတိ ကော အဘိသမ္ပရာယော’တိ? တံ ဘဂဝါ ဗျာကရိဿတိ သောတာပတ္တိဖလေ ဝါ သကဒါဂါမိဖလေ ဝါ အနာဂါမိဖလေ ဝါ အရဟတ္တေ ဝါ။ တျာဟံ ဥပသင်္ကမိတွာ ပုစ္ဆိဿာမိ – ‘အာဂတပုဗ္ဗာ နု ခေါ, ဘန္တေ, တေန အယျေန သာဝတ္ထီ’တိ? သစေ မေ ဝက္ခန္တိ – ‘အာဂတပုဗ္ဗာ တေန ဘိက္ခုနာ သာဝတ္ထီ’တိ နိဋ္ဌမေတ္ထ ဂစ္ဆိဿာမိ – နိဿံသယံ မေ ပရိဘုတ္တံ တေန အယျေန ဝဿိကသာဋိကာ ဝါ အာဂန္တုကဘတ္တံ ဝါ ဂမိကဘတ္တံ ဝါ ဂိလာနဘတ္တံ ဝါ ဂိလာနုပဋ္ဌာကဘတ္တံ ဝါ ဂိလာနဘေသဇ္ဇံ ဝါ ဓုဝယာဂု ဝါတိ။ တဿာ မေ တဒနုဿရန္တိယာ ပါမုဇ္ဇံ ဇာယိဿတိ, ပမုဒိတာယ ဣတိ ဇာယိဿတိ, ဣတိမနာယ ကာယော ပဿမ္ဘိဿတိ, ပဿဒ္ဓကာယာ သုခံ ဝေဒိယိဿာမိ, သုခိနိယာ စိတ္တံ သမာဓိယိဿတိ။ သာ မေ ဘဝိဿတိ ဣန္ဒ္ရိယဘာဝနာ ဗလဘာဝနာ ဗောဇ္ဈင်္ဂဘာဝနာ။ ဣမာဟံ, ဘန္တေ, အာနိသံသံ သမ္ပဿမာနာ တထာဂတံ အဋ္ဌ ဝရာနိ ယာစာမီ’’တိ။ ‘‘သာဓု သာဓု, ဝိသာခေ; သာဓု ခေါ တွံ, ဝိသာခေ, ဣမံ အာနိသံသံ သမ္ပဿမာနာ တထာဂတံ အဋ္ဌ ဝရာနိ ယာစသိ။ အနုဇာနာမိ တေ, ဝိသာခေ, အဋ္ဌ ဝရာနီ’’တိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဝိသာခံ မိဂါရမာတရံ ဣမာဟိ ဂါထာဟိ အနုမောဒိ –

‘‘ယာ အန္နပါနံ ဒဒတိပ္ပမောဒိတာ။

သီလူပပန္နာ သုဂတဿ သာဝိကာ။

ဒဒါတိ ဒါနံ အဘိဘုယျ မစ္ဆရံ။

သောဝဂ္ဂိကံ သောကနုဒံ သုခါဝဟံ။

‘‘ဒိဗ္ဗံ သာ လဘတေ အာယုံ [ဒိဗ္ဗံ ဗလံ သာ လဘတေ စ အာယုံ (သီ. သျာ.)]။

အာဂမ္မ မဂ္ဂံ ဝိရဇံ အနင်္ဂဏံ။

သာ ပုညကာမာ သုခိနီ အနာမယာ။

သဂ္ဂမှိ ကာယမှိ စိရံ ပမောဒတီ’’တိ။

၃၅၂. အထ ခေါ ဘဂဝါ ဝိသာခံ မိဂါရမာတရံ ဣမာဟိ ဂါထာဟိ အနုမောဒိတွာ ဥဋ္ဌာယာသနာ ပက္ကာမိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတသ္မိံ နိဒါနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ဝဿိကသာဋိကံ, အာဂန္တုကဘတ္တံ, ဂမိကဘတ္တံ, ဂိလာနဘတ္တံ, ဂိလာနုပဋ္ဌာကဘတ္တံ, ဂိလာနဘေသဇ္ဇံ, ဓုဝယာဂုံ, ဘိက္ခုနိသံဃဿ ဥဒကသာဋိက’’န္တိ။

ဝိသာခါဝတ္ထု နိဋ္ဌိတံ။

ဝိသာခါဘာဏဝါရော နိဋ္ဌိတော။

၂၂၀. နိသီဒနာဒိအနုဇာနနာ

၃၅၃. တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ ပဏီတာနိ ဘောဇနာနိ ဘုဉ္ဇိတွာ မုဋ္ဌဿတီ အသမ္ပဇာနာ နိဒ္ဒံ ဩက္ကမန္တိ။ တေသံ မုဋ္ဌဿတီနံ အသမ္ပဇာနာနံ နိဒ္ဒံ ဩက္ကမန္တာနံ သုပိနန္တေန အသုစိ မုစ္စတိ, သေနာသနံ အသုစိနာ မက္ခိယတိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ အာယသ္မတာ အာနန္ဒေန ပစ္ဆာသမဏေန သေနာသနစာရိကံ အာဟိဏ္ဍန္တော အဒ္ဒသ သေနာသနံ အသုစိနာ မက္ခိတံ, ဒိသွာန အာယသ္မန္တံ အာနန္ဒံ အာမန္တေသိ – ‘‘ကိံ ဧတံ, အာနန္ဒ, သေနာသနံ မက္ခိတ’’န္တိ? ‘‘ဧတရဟိ, ဘန္တေ, ဘိက္ခူ ပဏီတာနိ ဘောဇနာနိ ဘုဉ္ဇိတွာ မုဋ္ဌဿတီ အသမ္ပဇာနာ နိဒ္ဒံ ဩက္ကမန္တိ။ တေသံ မုဋ္ဌဿတီနံ အသမ္ပဇာနာနံ နိဒ္ဒံ ဩက္ကမန္တာနံ သုပိနန္တေန အသုစိ မုစ္စတိ; တယိဒံ, ဘဂဝါ, သေနာသနံ အသုစိနာ မက္ခိတ’’န္တိ။ ‘‘ဧဝမေတံ, အာနန္ဒ, ဧဝမေတံ, အာနန္ဒ။ မုစ္စတိ ဟိ, အာနန္ဒ, မုဋ္ဌဿတီနံ အသမ္ပဇာနာနံ နိဒ္ဒံ ဩက္ကမန္တာနံ သုပိနန္တေန အသုစိ။ ယေ တေ, အာနန္ဒ, ဘိက္ခူ ဥပဋ္ဌိတဿတီ သမ္ပဇာနာ နိဒ္ဒံ ဩက္ကမန္တိ, တေသံ အသုစိ န မုစ္စတိ။ ယေပိ တေ, အာနန္ဒ, ပုထုဇ္ဇနာ ကာမေသု ဝီတရာဂါ, တေသမ္ပိ အသုစိ န မုစ္စတိ။ အဋ္ဌာနမေတံ, အာနန္ဒ, အနဝကာသော ယံ အရဟတော အသုစိ မုစ္စေယျာ’’တိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတသ္မိံ နိဒါနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘ဣဓါဟံ, ဘိက္ခဝေ, အာနန္ဒေန ပစ္ဆာသမဏေန သေနာသနစာရိကံ အာဟိဏ္ဍန္တော အဒ္ဒသံ သေနာသနံ အသုစိနာ မက္ခိတံ, ဒိသွာန အာနန္ဒံ အာမန္တေသိံ ‘ကိံ ဧတံ, အာနန္ဒ, သေနာသနံ မက္ခိတ’န္တိ? ‘ဧတရဟိ, ဘန္တေ, ဘိက္ခူ ပဏီတာနိ ဘောဇနာနိ ဘုဉ္ဇိတွာ မုဋ္ဌဿတီ အသမ္ပဇာနာ နိဒ္ဒံ ဩက္ကမန္တိ။ တေသံ မုဋ္ဌဿတီနံ အသမ္ပဇာနာနံ နိဒ္ဒံ ဩက္ကမန္တာနံ သုပိနန္တေန အသုစိ မုစ္စတိ; တယိဒံ, ဘဂဝါ, သေနာသနံ အသုစိနာ မက္ခိတ’န္တိ။ ‘ဧဝမေတံ, အာနန္ဒ, ဧဝမေတံ, အာနန္ဒ, မုစ္စတိ ဟိ, အာနန္ဒ, မုဋ္ဌဿတီနံ အသမ္ပဇာနာနံ နိဒ္ဒံ ဩက္ကမန္တာနံ သုပိနန္တေန အသုစိ။ ယေ တေ, အာနန္ဒ, ဘိက္ခူ ဥပဋ္ဌိတဿတီ သမ္ပဇာနာ နိဒ္ဒံ ဩက္ကမန္တိ, တေသံ အသုစိ န မုစ္စတိ။ ယေပိ တေ, အာနန္ဒ, ပုထုဇ္ဇနာ ကာမေသု ဝီတရာဂါ တေသမ္ပိ အသုစိ န မုစ္စတိ။ အဋ္ဌာနမေတံ, အာနန္ဒ, အနဝကာသော ယံ အရဟတော အသုစိ မုစ္စေယျာ’’’တိ။

‘‘ပဉ္စိမေ, ဘိက္ခဝေ, အာဒီနဝါ မုဋ္ဌဿတိဿ အသမ္ပဇာနဿ နိဒ္ဒံ ဩက္ကမတော – ဒုက္ခံ သုပတိ, ဒုက္ခံ ပဋိဗုဇ္ဈတိ, ပါပကံ သုပိနံ ပဿတိ, ဒေဝတာ န ရက္ခန္တိ, အသုစိ မုစ္စတိ။ ဣမေ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စ အာဒီနဝါ မုဋ္ဌဿတိဿ အသမ္ပဇာနဿ နိဒ္ဒံ ဩက္ကမတော။

‘‘ပဉ္စိမေ , ဘိက္ခဝေ, အာနိသံသာ ဥပဋ္ဌိတဿတိဿ သမ္ပဇာနဿ နိဒ္ဒံ ဩက္ကမတော – သုခံ သုပတိ, သုခံ ပဋိဗုဇ္ဈတိ, န ပါပကံ သုပိနံ ပဿတိ, ဒေဝတာ ရက္ခန္တိ, အသုစိ န မုစ္စတိ။ ဣမေ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စ အာနိသံသာ ဥပဋ္ဌိတဿတိဿ သမ္ပဇာနဿ နိဒ္ဒံ ဩက္ကမတော။

‘‘အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ကာယဂုတ္တိယာ စီဝရဂုတ္တိယာ သေနာသနဂုတ္တိယာ နိသီဒန’’န္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန အတိခုဒ္ဒကံ နိသီဒနံ န သဗ္ဗံ သေနာသနံ သံဂေါပေတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ယာဝမဟန္တံ ပစ္စတ္ထရဏံ အာကင်္ခတိ တာဝမဟန္တံ ပစ္စတ္ထရဏံ ကာတုန္တိ။

၃၅၄. တေန ခေါ ပန သမယေန အာယသ္မတော အာနန္ဒဿ ဥပဇ္ဈာယဿ အာယသ္မတော ဗေလဋ္ဌသီသဿ ထုလ္လကစ္ဆာဗာဓေါ ဟောတိ။ တဿ လသိကာယ စီဝရာနိ ကာယေ လဂ္ဂန္တိ။ တာနိ ဘိက္ခူ ဥဒကေန တေမေတွာ တေမေတွာ အပကဍ္ဎန္တိ။ အဒ္ဒသာ ခေါ ဘဂဝါ သေနာသနစာရိကံ အာဟိဏ္ဍန္တော တေ ဘိက္ခူ တာနိ စီဝရာနိ ဥဒကေန တေမေတွာ တေမေတွာ အပကဍ္ဎန္တေ, ဒိသွာန ယေန တေ ဘိက္ခူ တေနုပသင်္ကမိ, ဥပင်္ကမိတွာ တေ ဘိက္ခူ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ကိံ ဣမဿ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနော အာဗာဓေါ’’တိ? ‘‘ဣမဿ, ဘန္တေ, အာယသ္မတော ထုလ္လကစ္ဆာဗာဓေါ။ လသိကာယ စီဝရာနိ ကာယေ လဂ္ဂန္တိ။ တာနိ မယံ ဥဒကေန တေမေတွာ တေမေတွာ အပကဍ္ဎာမာ’’တိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတသ္မိံ နိဒါနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ယဿ ကဏ္ဍု ဝါ ပိဠကာ ဝါ အဿာဝေါ ဝါ ထုလ္လကစ္ဆု ဝါ အာဗာဓေါ ကဏ္ဍုပ္ပဋိစ္ဆာဒိ’’န္တိ။

၃၅၅. အထ ခေါ ဝိသာခါ မိဂါရမာတာ မုခပုဉ္ဆနစောဠံ [မုခပုဉ္ဇနစောဠံ (က.)] အာဒါယ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နာ ခေါ ဝိသာခါ မိဂါရမာတာ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ပဋိဂ္ဂဏှာတု မေ, ဘန္တေ, ဘဂဝါ မုခပုဉ္ဆနစောဠံ, ယံ မမဿ ဒီဃရတ္တံ ဟိတာယ သုခါယာ’’တိ။ ပဋိဂ္ဂဟေသိ ဘဂဝါ မုခပုဉ္ဆနစောဠံ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဝိသာခံ မိဂါရမာတရံ ဓမ္မိယာ ကထာယ သန္ဒဿေသိ သမာဒပေသိ သမုတ္တေဇေသိ သမ္ပဟံသေသိ။ အထ ခေါ ဝိသာခါ မိဂါရမာတာ ဘဂဝတာ ဓမ္မိယာ ကထာယ သန္ဒဿိတာ သမာဒပိတာ သမုတ္တေဇိတာ သမ္ပဟံသိတာ ဥဋ္ဌာယာသနာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ပဒက္ခိဏံ ကတွာ ပက္ကာမိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတသ္မိံ နိဒါနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, မုခပုဉ္ဆနစောဠက’’န္တိ [မုခပုဉ္ဆနစောလန္တိ (သျာ.)]။

၃၅၆. တေန ခေါ ပန သမယေန ရောဇော မလ္လော အာယသ္မတော အာနန္ဒဿ သဟာယော ဟောတိ။ ရောဇဿ မလ္လဿ ခေါမပိလောတိကာ အာယသ္မတော အာနန္ဒဿ ဟတ္ထေ နိက္ခိတ္တာ ဟောတိ။ အာယသ္မတော စ အာနန္ဒဿ ခေါမပိလောတိကာယ အတ္ထော ဟောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဝိဿာသံ ဂဟေတုံ – သန္ဒိဋ္ဌော စ ဟောတိ, သမ္ဘတ္တော စ, အာလပိတော စ, ဇီဝတိ စ, ဇာနာတိ စ, ဂဟိတေ မေ အတ္တမနော ဘဝိဿတီတိ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ဣမေဟိ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ ဝိဿာသံ ဂဟေတုန္တိ။

၃၅၇. တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူနံ ပရိပုဏ္ဏံ ဟောတိ တိစီဝရံ။ အတ္ထော စ ဟောတိ ပရိဿာဝနေဟိပိ ထဝိကာဟိပိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ပရိက္ခာရစောဠကန္တိ။

နိသီဒနာဒိအနုဇာနနာ နိဋ္ဌိတာ။

၂၂၁. ပစ္ဆိမဝိကပ္ပနုပဂစီဝရာဒိကထာ

၃၅၈. အထ ခေါ ဘိက္ခူနံ ဧတဒဟောသိ – ‘‘ယာနိ တာနိ ဘဂဝတာ အနုညာတာနိ တိစီဝရန္တိ ဝါ ဝဿိကသာဋိကာတိ ဝါ နိသီဒနန္တိ ဝါ ပစ္စတ္ထရဏန္တိ ဝါ ကဏ္ဍုပ္ပဋိစ္ဆာဒီတိ ဝါ မုခပုဉ္ဆနစောဠန္တိ ဝါ ပရိက္ခာရစောဠန္တိ ဝါ, သဗ္ဗာနိ တာနိ အဓိဋ္ဌာတဗ္ဗာနိ နု ခေါ, ဥဒါဟု, ဝိကပ္ပေတဗ္ဗာနီ’’တိ? ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, တိစီဝရံ အဓိဋ္ဌာတုံ န ဝိကပ္ပေတုံ; ဝဿိကသာဋိကံ ဝဿာနံ စာတုမာသံ အဓိဋ္ဌာတုံ, တတော ပရံ ဝိကပ္ပေတုံ; နိသီဒနံ အဓိဋ္ဌာတုံ န ဝိကပ္ပေတုံ; ပစ္စတ္ထရဏံ အဓိဋ္ဌာတုံ န ဝိကပ္ပေတုံ; ကဏ္ဍုပ္ပဋိစ္ဆာဒိံ ယာဝအာဗာဓါ အဓိဋ္ဌာတုံ တတော ပရံ ဝိကပ္ပေတုံ; မုခပုဉ္ဆနစောဠံ အဓိဋ္ဌာတုံ န ဝိကပ္ပေတုံ; ပရိက္ခာရစောဠံ အဓိဋ္ဌာတုံ န ဝိကပ္ပေတုန္တိ။

အထ ခေါ ဘိက္ခူနံ ဧတဒဟောသိ – ‘‘ကိတ္တကံ ပစ္ဆိမံ နု ခေါ စီဝရံ ဝိကပ္ပေတဗ္ဗ’’န္တိ? ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, အာယာမေန အဋ္ဌင်္ဂုလံ သုဂတင်္ဂုလေန စတုရင်္ဂုလဝိတ္ထတံ ပစ္ဆိမံ စီဝရံ ဝိကပ္ပေတုန္တိ။

၃၅၉. တေန ခေါ ပန သမယေန အာယသ္မတော မဟာကဿပဿ ပံသုကူလကတော ဂရုကော ဟောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, သုတ္တလူခံ ကာတုန္တိ။ ဝိကဏ္ဏော ဟောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ဝိကဏ္ဏံ ဥဒ္ဓရိတုန္တိ။ သုတ္တာ ဩကိရိယန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, အနုဝါတံ ပရိဘဏ္ဍံ အာရောပေတုန္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန သံဃာဋိယာ ပတ္တာ လုဇ္ဇန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, အဋ္ဌပဒကံ ကာတုန္တိ။

၃၆၀. တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရဿ ဘိက္ခုနော တိစီဝရေ ကယိရမာနေ သဗ္ဗံ ဆိန္နကံ နပ္ပဟောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ဒွေ ဆိန္နကာနိ ဧကံ အစ္ဆိန္နကန္တိ။

ဒွေ ဆိန္နကာနိ ဧကံ အစ္ဆိန္နကံ နပ္ပဟောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ဒွေ အစ္ဆိန္နကာနိ ဧကံ ဆိန္နကန္တိ။

ဒွေ အစ္ဆိန္နကာနိ ဧကံ ဆိန္နကံ နပ္ပဟောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, အနွာဓိကမ္ပိ အာရောပေတုံ, န စ, ဘိက္ခဝေ, သဗ္ဗံ အစ္ဆိန္နကံ ဓါရေတဗ္ဗံ။ ယော ဓါရေယျ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာတိ။

၃၆၁. တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရဿ ဘိက္ခုနော ဗဟုံ စီဝရံ ဥပ္ပန္နံ ဟောတိ။ သော စ တံ စီဝရံ မာတာပိတူနံ ဒါတုကာမော ဟောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ မာတာပိတရောတိ [မာတာပိတူနံ ခေါ (သီ.)] ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဒဒမာနေ [ဝဒမာနော (က.), ဝဒမာနေ (?)] ကိံ ဝဒေယျာမ? အနုဇာနာမိ , ဘိက္ခဝေ, မာတာပိတူနံ ဒါတုံ။ န စ, ဘိက္ခဝေ, သဒ္ဓါဒေယျံ ဝိနိပါတေတဗ္ဗံ။ ယော ဝိနိပါတေယျ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာတိ။

၃၆၂. တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု အန္ဓဝနေ စီဝရံ နိက္ခိပိတွာ သန္တရုတ္တရေန ဂါမံ ပိဏ္ဍာယ ပါဝိသိ။ စောရာ တံ စီဝရံ အဝဟရိံသု။ သော ဘိက္ခု ဒုစ္စောဠော ဟောတိ လူခစီဝရော။ ဘိက္ခူ ဧဝမာဟံသု – ‘‘ကိဿ တွံ, အာဝုသော, ဒုစ္စောဠော လူခစီဝရောသီ’’တိ? ‘‘ဣဓါဟံ [သော အဟံ (ကတ္ထစိ)], အာဝုသော, အန္ဓဝနေ စီဝရံ နိက္ခိပိတွာ သန္တရုတ္တရေန ဂါမံ ပိဏ္ဍာယ ပါဝိသိံ။ စောရာ တံ စီဝရံ အဝဟရိံသု။ တေနာဟံ ဒုစ္စောဠော လူခစီဝရော’’တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ န, ဘိက္ခဝေ, သန္တရုတ္တရေန ဂါမော ပဝိသိတဗ္ဗော။ ယော ပဝိသေယျ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာတိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန အာယသ္မာ အာနန္ဒော အဿတိယာ သန္တရုတ္တရေန ဂါမံ ပိဏ္ဍာယ ပါဝိသိ။ ဘိက္ခူ အာယသ္မန္တံ အာနန္ဒံ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘နနု , အာဝုသော အာနန္ဒ, ဘဂဝတာ ပညတ္တံ – ‘န သန္တရုတ္တရေန ဂါမော ပဝိသိတဗ္ဗော’တိ? ကိဿ တွံ, အာဝုသော အာနန္ဒ, သန္တရုတ္တရေန ဂါမံ ပဝိဋ္ဌော’’တိ? ‘‘သစ္စံ, အာဝုသော, ဘဂဝတာ ပညတ္တံ – ‘န သန္တရုတ္တရေန ဂါမော ပဝိသိတဗ္ဗော’တိ။ အပိ စာဟံ အဿတိယာ ပဝိဋ္ဌော’’တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။

ပဉ္စိမေ, ဘိက္ခဝေ, ပစ္စယာ သံဃာဋိယာ နိက္ခေပါယ – ဂိလာနော ဝါ ဟောတိ, ဝဿိကသင်္ကေတံ ဝါ ဟောတိ, နဒီပါရံ ဂန္တုံ ဝါ ဟောတိ, အဂ္ဂဠဂုတ္တိဝိဟာရော ဝါ ဟောတိ, အတ္ထတကထိနံ ဝါ ဟောတိ။ ဣမေ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စ ပစ္စယာ သံဃာဋိယာ နိက္ခေပါယ။

ပဉ္စိမေ, ဘိက္ခဝေ, ပစ္စယာ ဥတ္တရာသင်္ဂဿ နိက္ခေပါယ။ပေ.။ အန္တရဝါသကဿ နိက္ခေပါယ – ဂိလာနော ဝါ ဟောတိ, ဝဿိကသင်္ကေတံ ဝါ ဟောတိ, နဒီပါရံ ဂန္တုံ ဝါ ဟောတိ, အဂ္ဂဠဂုတ္တိဝိဟာရော ဝါ ဟောတိ, အတ္ထတကထိနံ ဝါ ဟောတိ။ ဣမေ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စ ပစ္စယာ ဥတ္တရာသင်္ဂဿ အန္တရဝါသကဿ နိက္ခေပါယ။

ပဉ္စိမေ, ဘိက္ခဝေ, ပစ္စယာ ဝဿိကသာဋိကာယ နိက္ခေပါယ – ဂိလာနော ဝါ ဟောတိ, နိဿီမံ ဂန္တုံ ဝါ ဟောတိ, နဒီပါရံ ဂန္တုံ ဝါ ဟောတိ, အဂ္ဂဠဂုတ္တိဝိဟာရော ဝါ ဟောတိ, ဝဿိကသာဋိကာ အကတာ ဝါ ဟောတိ ဝိပ္ပကတာ ဝါ။ ဣမေ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စ ပစ္စယာ ဝဿိကသာဋိကာယ နိက္ခေပါယာတိ။

ပစ္ဆိမဝိကပ္ပနုပဂစီဝရာဒိကထာ နိဋ္ဌိတာ။

၂၂၂. သံဃိကစီဝရုပ္ပါဒကထာ

၃၆၃. တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ဧကော ဝဿံ ဝသိ။ တတ္ထ မနုဿာ သံဃဿ ဒေမာတိ စီဝရာနိ အဒံသု။ အထ ခေါ တဿ ဘိက္ခုနော ဧတဒဟောသိ – ‘‘ဘဂဝတာ ပညတ္တံ ‘စတုဝဂ္ဂေါ ပစ္ဆိမော သံဃော’တိ။ အဟဉ္စမှိ ဧကကော။ ဣမေ စ မနုဿာ သံဃဿ ဒေမာတိ စီဝရာနိ အဒံသု။ ယံနူနာဟံ ဣမာနိ သံဃိကာနိ စီဝရာနိ သာဝတ္ထိံ ဟရေယျ’’န္တိ။ အထ ခေါ သော ဘိက္ခု တာနိ စီဝရာနိ အာဒါယ သာဝတ္ထိံ ဂန္တွာ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသိ။ ‘‘တုယ္ဟေဝ, ဘိက္ခု, တာနိ စီဝရာနိ ယာဝ ကထိနဿ ဥဗ္ဘာရာယာ’’တိ။ ဣဓ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ဧကော ဝဿံ ဝသတိ။ တတ္ထ မနုဿာ သံဃဿ ဒေမာတိ စီဝရာနိ ဒေန္တိ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, တဿေဝ တာနိ စီဝရာနိ ယာဝ ကထိနဿ ဥဗ္ဘာရာယာတိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ဥတုကာလံ ဧကော ဝသိ။ တတ္ထ မနုဿာ သံဃဿ ဒေမာတိ စီဝရာနိ အဒံသု။ အထ ခေါ တဿ ဘိက္ခုနော ဧတဒဟောသိ – ‘‘ဘဂဝတာ ပညတ္တံ ‘စတုဝဂ္ဂေါ ပစ္ဆိမော သံဃော’တိ။ အဟဉ္စမှိ ဧကကော။ ဣမေ စ မနုဿာ သံဃဿ ဒေမာတိ စီဝရာနိ အဒံသု။ ယံနူနာဟံ ဣမာနိ သံဃိကာနိ စီဝရာနိ သာဝတ္ထိံ ဟရေယျ’’န္တိ။ အထ ခေါ သော ဘိက္ခု တာနိ စီဝရာနိ အာဒါယ သာဝတ္ထိံ ဂန္တွာ ဘိက္ခူနံ ဧတမတ္ထံ အာရောစေသိ။ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ , သမ္မုခီဘူတေန သံဃေန ဘာဇေတုံ။ ဣဓ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ဥတုကာလံ ဧကော ဝသတိ။ တတ္ထ မနုဿာ သံဃဿ ဒေမာတိ စီဝရာနိ ဒေန္တိ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, တေန ဘိက္ခုနာ တာနိ စီဝရာနိ အဓိဋ္ဌာတုံ – ‘‘မယှိမာနိ စီဝရာနီ’’တိ။ တဿ စေ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနော တံ စီဝရံ အနဓိဋ္ဌိတေ အညော ဘိက္ခု အာဂစ္ဆတိ, သမကော ဒါတဗ္ဗော ဘာဂေါ။ တေဟိ စေ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခူဟိ တံ စီဝရံ ဘာဇိယမာနေ, အပါတိတေ ကုသေ, အညော ဘိက္ခု အာဂစ္ဆတိ, သမကော ဒါတဗ္ဗော ဘာဂေါ။ တေဟိ စေ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခူဟိ တံ စီဝရံ ဘာဇိယမာနေ, ပါတိတေ ကုသေ, အညော ဘိက္ခု အာဂစ္ဆတိ, နာကာမာ ဒါတဗ္ဗော ဘာဂေါတိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဒွေ ဘာတိကာ ထေရာ, အာယသ္မာ စ ဣသိဒါသော အာယသ္မာ စ ဣသိဘဋော, သာဝတ္ထိယံ ဝဿံဝုဋ္ဌာ အညတရံ ဂါမကာဝါသံ အဂမံသု။ မနုဿာ စိရဿာပိ ထေရာ အာဂတာတိ သစီဝရာနိ ဘတ္တာနိ အဒံသု။ အာဝါသိကာ ဘိက္ခူ ထေရေ ပုစ္ဆိံသု – ‘‘ဣမာနိ, ဘန္တေ, သံဃိကာနိ စီဝရာနိ ထေရေ အာဂမ္မ ဥပ္ပန္နာနိ, သာဒိယိဿန္တိ ထေရာ ဘာဂ’’န္တိ။ ထေရာ ဧဝမာဟံသု – ‘‘ယထာ ခေါ မယံ, အာဝုသော, ဘဂဝတာ ဓမ္မံ ဒေသိတံ အာဇာနာမ, တုမှာကံယေဝ တာနိ စီဝရာနိ ယာဝ ကထိနဿ ဥဗ္ဘာရာယာ’’တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန တယော ဘိက္ခူ ရာဇဂဟေ ဝဿံ ဝသန္တိ။ တတ္ထ မနုဿာ သံဃဿ

ဒေမာတိ စီဝရာနိ ဒေန္တိ။ အထ ခေါ တေသံ ဘိက္ခူနံ ဧတဒဟောသိ – ‘‘ဘဂဝတာ ပညတ္တံ ‘စတုဝဂ္ဂေါ ပစ္ဆိမော သံဃော’တိ။ မယဉ္စမှာ တယော ဇနာ။ ဣမေ စ မနုဿာ သံဃဿ ဒေမာတိ စီဝရာနိ ဒေန္တိ။ ကထံ နု ခေါ အမှေဟိ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗ’’န္တိ? တေန ခေါ ပန သမယေန သမ္ဗဟုလာ ထေရာ, အာယသ္မာ စ နိလဝါသီ အာယသ္မာ စ သာဏဝါသီ အာယသ္မာ စ ဂေါတကော အာယသ္မာ စ ဘဂု အာယသ္မာ စ ဖဠိကသန္တာနော, ပါဋလိပုတ္တေ ဝိဟရန္တိ ကုက္ကုဋာရာမေ။ အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ပါဋလိပုတ္တံ ဂန္တွာ ထေရေ ပုစ္ဆိံသု။ ထေရာ ဧဝမာဟံသု – ‘‘ယထာ ခေါ မယံ အာဝုသော ဘဂဝတာ ဓမ္မံ ဒေသိတံ အာဇာနာမ, တုမှာကံယေဝ တာနိ စီဝရာနိ ယာဝ ကထိနဿ ဥဗ္ဘာရာယာ’’တိ။

သံဃိကစီဝရုပ္ပါဒကထာ နိဋ္ဌိတာ။

၂၂၃. ဥပနန္ဒသကျပုတ္တဝတ္ထု

၃၆၄. တေန ခေါ ပန သမယေန အာယသ္မာ ဥပနန္ဒော သကျပုတ္တော သာဝတ္ထိယံ ဝဿံဝုဋ္ဌော အညတရံ ဂါမကာဝါသံ အဂမာသိ။ တတ္ထ စ ဘိက္ခူ စီဝရံ ဘာဇေတုကာမာ သန္နိပတိံသု။ တေ ဧဝမာဟံသု – ‘‘ဣမာနိ ခေါ, အာဝုသော, သံဃိကာနိ စီဝရာနိ ဘာဇိယိဿန္တိ, သာဒိယိဿသိ ဘာဂ’’န္တိ? ‘‘အာမာဝုသော, သာဒိယိဿာမီ’’တိ။ တတော စီဝရဘာဂံ ဂဟေတွာ အညံ အာဝါသံ အဂမာသိ။ တတ္ထပိ ဘိက္ခူ စီဝရံ ဘာဇေတုကာမာ သန္နိပတိံသု။ တေပိ ဧဝမာဟံသု – ‘‘ဣမာနိ ခေါ, အာဝုသော, သံဃိကာနိ စီဝရာနိ ဘာဇိယိဿန္တိ, သာဒိယိဿသိ ဘာဂ’’န္တိ? ‘‘အာမာဝုသော, သာဒိယိဿာမီ’’တိ။ တတောပိ စီဝရဘာဂံ ဂဟေတွာ အညံ အာဝါသံ အဂမာသိ။ တတ္ထပိ ဘိက္ခူ စီဝရံ ဘာဇေတုကာမာ သန္နိပတိံသု။ တေပိ ဧဝမာဟံသု – ‘‘ဣမာနိ ခေါ, အာဝုသော, သံဃိကာနိ စီဝရာနိ ဘာဇိယိဿန္တိ, သာဒိယိဿသိ ဘာဂ’’န္တိ? ‘‘အာမာဝုသော, သာဒိယိဿာမီ’’တိ။ တတောပိ စီဝရဘာဂံ ဂဟေတွာ မဟန္တံ စီဝရဘဏ္ဍိကံ အာဒါယ ပုနဒေဝ သာဝတ္ထိံ ပစ္စာဂဉ္ဆိ။ ဘိက္ခူ ဧဝမာဟံသု – ‘‘မဟာပုညောသိ တွံ , အာဝုသော ဥပနန္ဒ, ဗဟုံ တေ စီဝရံ ဥပ္ပန္န’’န္တိ။ ‘‘ကုတော မေ , အာဝုသော, ပုညံ? ဣဓါဟံ, အာဝုသော, သာဝတ္ထိယံ ဝဿံဝုဋ္ဌော အညတရံ ဂါမကာဝါသံ အဂမာသိံ။ တတ္ထ ဘိက္ခူ စီဝရံ ဘာဇေတုကာမာ သန္နိပတိံသု။ တေ မံ ဧဝမာဟံသု – ‘ဣမာနိ ခေါ, အာဝုသော, သံဃိကာနိ စီဝရာနိ ဘာဇိယိဿန္တိ, သာဒိယိဿသိ ဘာဂ’န္တိ? ‘အာမာဝုသော, သာဒိယိဿာမီ’တိ။ တတော စီဝရဘာဂံ ဂဟေတွာ အညံ အာဝါသံ အဂမာသိံ။ တတ္ထပိ ဘိက္ခူ စီဝရံ ဘာဇေတုကာမာ သန္နိပတိံသု။ တေပိ မံ ဧဝမာဟံသု – ‘ဣမာနိ ခေါ, အာဝုသော, သံဃိကာနိ စီဝရာနိ ဘာဇိယိဿန္တိ, သာဒိယိဿသိ ဘာဂ’’’န္တိ? ‘အာမာဝုသော, သာဒိယိဿာမီ’တိ။ တတောပိ စီဝရဘာဂံ ဂဟေတွာ အညံ အာဝါသံ အဂမာသိံ။ တတ္ထပိ ဘိက္ခူ စီဝရံ ဘာဇေတုကာမာ သန္နိပတိံသု။ တေပိ မံ ဧဝမာဟံသု – ‘ဣမာနိ ခေါ, အာဝုသော, သံဃိကာနိ စီဝရာနိ ဘာဇိယိဿန္တိ, သာဒိယိဿသိ ဘာဂ’န္တိ? ‘အာမာဝုသော, သာဒိယိဿာမီ’တိ။ တတောပိ စီဝရဘာဂံ အဂ္ဂဟေသိံ။ ဧဝံ မေ ဗဟုံ စီဝရံ ဥပ္ပန္နန္တိ။ ‘‘ကိံ ပန တွံ, အာဝုသော ဥပနန္ဒ, အညတြ ဝဿံဝုဋ္ဌော အညတြ စီဝရဘာဂံ သာဒိယီ’’တိ? ‘‘ဧဝမာဝုသော’’တိ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ။ပေ.။ တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထံဟိ နာမ အာယသ္မာ ဥပနန္ဒော သကျပုတ္တော အညတြ ဝဿံဝုဋ္ဌော အညတြ စီဝရဘာဂံ သာဒိယိဿတီ’’တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ပေ.။ ‘‘သစ္စံ ကိရ တွံ, ဥပနန္ဒ, အညတြ ဝဿံဝုဋ္ဌော အညတြ စီဝရဘာဂံ သာဒိယီ’’တိ? ‘‘သစ္စံ ဘဂဝါ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ။ပေ.။ ကထံဟိ နာမ တွံ, မောဃပုရိသ, အညတြ ဝဿံဝုဋ္ဌော အညတြ စီဝရဘာဂံ သာဒိယိဿသိ။ နေတံ, မောဃပုရိသ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ။ပေ.။ ဝိဂရဟိတွာ။ပေ.။ ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘န, ဘိက္ခဝေ, အညတြ ဝဿံဝုဋ္ဌေန အညတြ စီဝရဘာဂေါ သာဒိတဗ္ဗော။ ယော သာဒိယေယျ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန အာယသ္မာ ဥပနန္ဒော သကျပုတ္တော ဧကော ဒွီသု အာဝါသေသု ဝဿံ ဝသိ – ‘‘ဧဝံ မေ ဗဟုံ စီဝရံ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတီ’’တိ။ အထ ခေါ တေသံ ဘိက္ခူနံ ဧတဒဟောသိ – ‘‘ကထံ နု ခေါ အာယသ္မတော ဥပနန္ဒဿ သကျပုတ္တဿ စီဝရပဋိဝီသော ဒါတဗ္ဗော’’တိ? ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ဒေထ, ဘိက္ခဝေ, မောဃပုရိသဿ ဧကာဓိပ္ပါယံ။ ဣဓ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ဧကော ဒွီသု အာဝါသေသု ဝဿံ ဝသတိ – ‘‘ဧဝံ မေ ဗဟုံ စီဝရံ ဥပ္ပဇ္ဇိဿတီ’’တိ။ သစေ အမုတြ ဥပဍ္ဎံ အမုတြ ဥပဍ္ဎံ ဝသတိ, အမုတြ ဥပဍ္ဎော အမုတြ ဥပဍ္ဎော စီဝရပဋိဝီသော ဒါတဗ္ဗော။ ယတ္ထ ဝါ ပန ဗဟုတရံ ဝသတိ, တတော စီဝရပဋိဝီသော ဒါတဗ္ဗောတိ။

ဥပနန္ဒသကျပုတ္တဝတ္ထု နိဋ္ဌိတံ။

၂၂၄. ဂိလာနဝတ္ထုကထာ

၃၆၅. တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရဿ ဘိက္ခုနော ကုစ္ဆိဝိကာရာဗာဓေါ ဟောတိ။ သော သကေ မုတ္တကရီသေ ပလိပန္နော သေတိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ အာယသ္မတာ အာနန္ဒေန ပစ္ဆာသမဏေန သေနာသနစာရိကံ အာဟိဏ္ဍန္တော ယေန တဿ ဘိက္ခုနော ဝိဟာရော တေနုပသင်္ကမိ။ အဒ္ဒသာ ခေါ ဘဂဝါ တံ ဘိက္ခုံ သကေ မုတ္တကရီသေ ပလိပန္နံ သယမာနံ, ဒိသွာန ယေန သော ဘိက္ခု တေနုပသင်္ကမိ, ဥပသင်္ကမိတွာ တံ ဘိက္ခုံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ကိံ တေ, ဘိက္ခု, အာဗာဓေါ’’တိ? ‘‘ကုစ္ဆိဝိကာရော မေ, ဘဂဝါ’’တိ။ ‘‘အတ္ထိ ပန တေ, ဘိက္ခု, ဥပဋ္ဌာကော’’တိ? ‘‘နတ္ထိ, ဘဂဝါ’’တိ ။ ‘‘ကိဿ တံ ဘိက္ခူ န ဥပဋ္ဌေန္တီ’’တိ? ‘‘အဟံ ခေါ, ဘန္တေ, ဘိက္ခူနံ အကာရကော; တေန မံ ဘိက္ခူ န ဥပဋ္ဌေန္တီ’’တိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ အာယသ္မန္တံ အာနန္ဒံ အာမန္တေသိ – ‘‘ဂစ္ဆာနန္ဒ, ဥဒကံ အာဟရ, ဣမံ ဘိက္ခုံ နဟာပေဿာမာ’’တိ။ ‘‘ဧဝံ, ဘန္တေ’’တိ ခေါ အာယသ္မာ အာနန္ဒော ဘဂဝတော ပဋိဿုဏိတွာ ဥဒကံ အာဟရိ။ ဘဂဝါ ဥဒကံ အာသိဉ္စိ။ အာယသ္မာ အာနန္ဒော ပရိဓေါဝိ။ ဘဂဝါ သီသတော အဂ္ဂဟေသိ။ အာယသ္မာ အာနန္ဒော ပါဒတော ဥစ္စာရေတွာ မဉ္စကေ နိပါတေသုံ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတသ္မိံ နိဒါနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဘိက္ခုသသံဃံ သန္နိပါတာပေတွာ ဘိက္ခူ ပဋိပုစ္ဆိ – ‘‘အတ္ထိ, ဘိက္ခဝေ, အမုကသ္မိံ ဝိဟာရေ ဘိက္ခု ဂိလာနော’’တိ? ‘‘အတ္ထိ, ဘဂဝါ’’တိ။ ‘‘ကိံ တဿ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနော အာဗာဓေါ’’တိ? ‘‘တဿ, ဘန္တေ, အာယသ္မတော ကုစ္ဆိဝိကာရာဗာဓေါ’’တိ။ ‘‘အတ္ထိ ပန, ဘိက္ခဝေ, တဿ ဘိက္ခုနော ဥပဋ္ဌာကော’’တိ? ‘‘နတ္ထိ, ဘဂဝါ’’တိ ။ ‘‘ကိဿ တံ ဘိက္ခူ န ဥပဋ္ဌေန္တီ’’တိ? ‘‘ဧသော, ဘန္တေ, ဘိက္ခု ဘိက္ခူနံ အကာရကော; တေန တံ ဘိက္ခူ န ဥပဋ္ဌေန္တီ’’တိ။ ‘‘နတ္ထိ ဝေါ, ဘိက္ခဝေ, မာတာ, နတ္ထိ ပိတာ, ယေ ဝေါ ဥပဋ္ဌဟေယျုံ။ တုမှေ စေ, ဘိက္ခဝေ, အညမညံ န ဥပဋ္ဌဟိဿထ, အထ ကော စရဟိ ဥပဋ္ဌဟိဿတိ? ယော, ဘိက္ခဝေ, မံ ဥပဋ္ဌဟေယျ သော ဂိလာနံ ဥပဋ္ဌဟေယျ။ သစေ ဥပဇ္ဈာယော ဟောတိ, ဥပဇ္ဈာယေန ယာဝဇီဝံ ဥပဋ္ဌာတဗ္ဗော; ဝုဋ္ဌာနမဿ အာဂမေတဗ္ဗံ။ သစေ အာစရိယော ဟောတိ, အာစရိယေန ယာဝဇီဝံ ဥပဋ္ဌာတဗ္ဗော; ဝုဋ္ဌာနမဿ အာဂမေတဗ္ဗံ။ သစေ သဒ္ဓိဝိဟာရိကော ဟောတိ , သဒ္ဓိဝိဟာရိကေန ယာဝဇီဝံ ဥပဋ္ဌာတဗ္ဗော; ဝုဋ္ဌာနမဿ အာဂမေတဗ္ဗံ။ သစေ အန္တေဝါသိကော ဟောတိ, အန္တေဝါသိကေန ယာဝဇီဝံ ဥပဋ္ဌာတဗ္ဗော; ဝုဋ္ဌာနမဿ အာဂမေတဗ္ဗံ။ သစေ သမာနုပဇ္ဈာယကော ဟောတိ, သမာနုပဇ္ဈာယကေန ယာဝဇီဝံ ဥပဋ္ဌာတဗ္ဗော ; ဝုဋ္ဌာနမဿ အာဂမေတဗ္ဗံ။ သစေ သမာနာစရိယကော ဟောတိ, သမာနာစရိယကေန ယာဝဇီဝံ ဥပဋ္ဌာတဗ္ဗော; ဝုဋ္ဌာနမဿ အာဂမေတဗ္ဗံ။ သစေ န ဟောတိ ဥပဇ္ဈာယော ဝါ အာစရိယော ဝါ သဒ္ဓိဝိဟာရိကော ဝါ အန္တေဝါသိကော ဝါ သမာနုပဇ္ဈာယကော ဝါ သမာနာစရိယကော ဝါ သံဃေန ဥပဋ္ဌာတဗ္ဗော။ နော စေ ဥပဋ္ဌဟေယျ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ’’။

၃၆၆. ပဉ္စဟိ, ဘိက္ခဝေ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဂိလာနော ဒူပဋ္ဌော ဟောတိ – အသပ္ပါယကာရီ ဟောတိ, သပ္ပါယေ မတ္တံ န ဇာနာတိ, ဘေသဇ္ဇံ န ပဋိသေဝိတာ ဟောတိ, အတ္ထကာမဿ ဂိလာနုပဋ္ဌာကဿ ယထာဘူတံ အာဗာဓံ နာဝိကတ္တာ ဟောတိ ‘အဘိက္ကမန္တံ ဝါ အဘိက္ကမတီတိ, ပဋိက္ကမန္တံ ဝါ ပဋိက္ကမတီတိ, ဌိတံ ဝါ ဌိတော’တိ, ဥပ္ပန္နာနံ သာရီရိကာနံ ဝေဒနာနံ ဒုက္ခာနံ တိဗ္ဗာနံ ခရာနံ ကဋုကာနံ အသာတာနံ အမနာပါနံ ပါဏဟရာနံ အနဓိဝါသကဇာတိကော ဟောတိ။ ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဂိလာနော ဒူပဋ္ဌော ဟောတိ။

ပဉ္စဟိ, ဘိက္ခဝေ , အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဂိလာနော သူပဋ္ဌော ဟောတိ – သပ္ပါယကာရီ ဟောတိ, သပ္ပါယေ မတ္တံ ဇာနာတိ, ဘေသဇ္ဇံ ပဋိသေဝိတာ ဟောတိ, အတ္ထကာမဿ ဂိလာနုပဋ္ဌာကဿ ယထာဘူတံ အာဗာဓံ အာဝိကတ္တာ ဟောတိ ‘အဘိက္ကမန္တံ ဝါ အဘိက္ကမတီတိ, ပဋိက္ကမန္တံ ဝါ ပဋိက္ကမတီတိ, ဌိတံ ဝါ ဌိတော’တိ, ဥပ္ပန္နာနံ သာရီရိကာနံ ဝေဒနာနံ ဒုက္ခာနံ တိဗ္ဗာနံ ခရာနံ ကဋုကာနံ အသာတာနံ အမနာပါနံ ပါဏဟရာနံ အဓိဝါသကဇာတိကော ဟောတိ။ ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဂိလာနော သူပဋ္ဌော ဟောတိ။

ပဉ္စဟိ, ဘိက္ခဝေ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဂိလာနုပဋ္ဌာကော နာလံ ဂိလာနံ ဥပဋ္ဌာတုံ – န ပဋိဗလော ဟောတိ ဘေသဇ္ဇံ သံဝိဓါတုံ, သပ္ပါယာသပ္ပါယံ န ဇာနာတိ, အသပ္ပါယံ ဥပနာမေတိ သပ္ပါယံ အပနာမေတိ, အာမိသန္တရော ဂိလာနံ ဥပဋ္ဌာတိ နော မေတ္တစိတ္တော, ဇေဂုစ္ဆီ ဟောတိ ဥစ္စာရံ ဝါ ပဿာဝံ ဝါ ခေဠံ ဝါ ဝန္တံ ဝါ နီဟာတုံ, န ပဋိဗလော ဟောတိ ဂိလာနံ ကာလေန ကာလံ ဓမ္မိယာ ကထာယ သန္ဒဿေတုံ သမာဒပေတုံ သမုတ္တေဇေတုံ သမ္ပဟံသေတုံ။ ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဂိလာနုပဋ္ဌာကော နာလံ ဂိလာနံ ဥပဋ္ဌာတုံ။

ပဉ္စဟိ , ဘိက္ခဝေ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဂိလာနုပဋ္ဌာကော အလံ ဂိလာနံ ဥပဋ္ဌာတုံ – ပဋိဗလော ဟောတိ ဘေသဇ္ဇံ သံဝိဓါတုံ, သပ္ပါယာသပ္ပါယံ ဇာနာတိ, အသပ္ပါယံ အပနာမေတိ သပ္ပါယံ ဥပနာမေတိ, မေတ္တစိတ္တော ဂိလာနံ ဥပဋ္ဌာတိ နော အာမိသန္တရော, အဇေဂုစ္ဆီ ဟောတိ ဥစ္စာရံ ဝါ ပဿာဝံ ဝါ ခေဠံ ဝါ ဝန္တံ ဝါ နီဟာတုံ, ပဋိဗလော ဟောတိ ဂိလာနံ ကာလေန ကာလံ ဓမ္မိယာ ကထာယ သန္ဒဿေတုံ သမာဒပေတုံ သမုတ္တေဇေတုံ သမ္ပဟံသေတုံ။ ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော ဂိလာနုပဋ္ဌာကော အလံ ဂိလာနံ ဥပဋ္ဌာတုန္တိ။

ဂိလာနဝတ္ထုကထာ နိဋ္ဌိတာ။

၂၂၅. မတသန္တကကထာ

၃၆၇. တေန ခေါ ပန သမယေန ဒွေ ဘိက္ခူ ကောသလေသု ဇနပဒေ အဒ္ဓါနမဂ္ဂပ္ပဋိပန္နာ ဟောန္တိ။ တေ အညတရံ အာဝါသံ ဥပဂစ္ဆိံသု။ တတ္ထ အညတရော ဘိက္ခု ဂိလာနော ဟောတိ။ အထ ခေါ တေသံ ဘိက္ခူနံ ဧတဒဟောသိ – ‘‘ဘဂဝတာ ခေါ, အာဝုသော, ဂိလာနုပဋ္ဌာနံ ဝဏ္ဏိတံ။ ဟန္ဒ, မယံ, အာဝုသော, ဣမံ ဘိက္ခုံ ဥပဋ္ဌဟေမာ’’တိ။ တေ တံ ဥပဋ္ဌဟိံသု။ သော တေဟိ ဥပဋ္ဌဟိယမာနော ကာလမကာသိ။ အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ တဿ ဘိက္ခုနော ပတ္တစီဝရမာဒါယ သာဝတ္ထိံ ဂန္တွာ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘ဘိက္ခုဿ, ဘိက္ခဝေ, ကာလင်္ကတေ သံဃော သာမီ ပတ္တစီဝရေ, အပိစ ဂိလာနုပဋ္ဌာကာ ဗဟူပကာရာ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, သံဃေန တိစီဝရဉ္စ ပတ္တဉ္စ ဂိလာနုပဋ္ဌာကာနံ ဒါတုံ။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဒါတဗ္ဗံ။ တေန ဂိလာနုပဋ္ဌာကေန ဘိက္ခုနာ သသံဃံ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘ဣတ္ထန္နာမော, ဘန္တေ, ဘိက္ခု ကာလင်္ကတော။ ဣဒံ တဿ တိစီဝရဉ္စ ပတ္တော စာ’’’တိ။ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သံဃော ဉာပေတဗ္ဗော –

‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော။ ဣတ္ထန္နာမော ဘိက္ခု ကာလင်္ကတော။ ဣဒံ တဿ တိစီဝရဉ္စ ပတ္တော စ။ ယဒိ သံဃဿ ပတ္တကလ္လံ, သံဃော ဣမံ တိစီဝရဉ္စ ပတ္တဉ္စ ဂိလာနုပဋ္ဌာကာနံ ဒဒေယျ။ ဧသာ ဉတ္တိ။

‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော။ ဣတ္ထန္နာမော ဘိက္ခု ကာလင်္ကတော။ ဣဒံ တဿ တိစီဝရဉ္စ ပတ္တော စ။ သံဃော ဣမံ တိစီဝရဉ္စ ပတ္တဉ္စ ဂိလာနုပဋ္ဌာကာနံ ဒေတိ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ဣမဿ တိစီဝရဿ စ ပတ္တဿ စ ဂိလာနုပဋ္ဌာကာနံ ဒါနံ, သော တုဏှဿ; ယဿ နက္ခမတိ, သော ဘာသေယျ။

‘‘ဒိန္နံ ဣဒံ သံဃေန တိစီဝရဉ္စ ပတ္တော စ ဂိလာနုပဋ္ဌာကာနံ။ ခမတိ သံဃဿ, တသ္မာ တုဏှီ, ဧဝမေတံ ဓါရယာမီ’’တိ ။

၃၆၈. တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော သာမဏေရော ကာလင်္ကတော ဟောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ သာမဏေရဿ, ဘိက္ခဝေ, ကာလင်္ကတေ သံဃော သာမီ ပတ္တစီဝရေ, အပိ စ ဂိလာနုပဋ္ဌာကာ ဗဟူပကာရာ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, သံဃေန စီဝရဉ္စ ပတ္တဉ္စ ဂိလာနုပဋ္ဌာကာနံ ဒါတုံ။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဒါတဗ္ဗံ။ တေန ဂိလာနုပဋ္ဌာကေန ဘိက္ခုနာ သသံဃံ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘‘ဣတ္ထန္နာမော, ဘန္တေ, သာမဏေရော ကာလင်္ကတော, ဣဒံ တဿ စီဝရဉ္စ ပတ္တော စာ’’တိ။ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သံဃော ဉာပေတဗ္ဗော –

‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော။ ဣတ္ထန္နာမော သာမဏေရော ကာလင်္ကတော။ ဣဒံ တဿ စီဝရဉ္စ ပတ္တော စ။ ယဒိ သံဃဿ ပတ္တကလ္လံ, သံဃော ဣမံ စီဝရဉ္စ ပတ္တဉ္စ ဂိလာနုပဋ္ဌာကာနံ ဒဒေယျ။ ဧသာ ဉတ္တိ။

‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော။ ဣတ္ထန္နာမော သာမဏေရော ကာလင်္ကတော။ ဣဒံ တဿ စီဝရဉ္စ ပတ္တော စ။ သံဃော ဣမံ စီဝရဉ္စ ပတ္တဉ္စ ဂိလာနုပဋ္ဌာကာနံ ဒေတိ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ဣမဿ စီဝရဿ စ ပတ္တဿ စ ဂိလာနုပဋ္ဌာကာနံ ဒါနံ, သော တုဏှဿ; ယဿ နက္ခမတိ, သော ဘာသေယျ။

‘‘ဒိန္နံ ဣဒံ သံဃေန စီဝရဉ္စ ပတ္တော စ ဂိလာနုပဋ္ဌာကာနံ။ ခမတိ သံဃဿ, တသ္မာ တုဏှီ, ဧဝမေတံ ဓါရယာမီ’’တိ။

၃၆၉. တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု စ သာမဏေရော စ ဂိလာနံ ဥပဋ္ဌဟိံသု။ သော တေဟိ ဥပဋ္ဌဟိယမာနော ကာလမကာသိ။ အထ ခေါ တဿ ဂိလာနုပဋ္ဌာကဿ ဘိက္ခုနော ဧတဒဟောသိ – ‘‘ကထံ နု ခေါ ဂိလာနုပဋ္ဌာကဿ သာမဏေရဿ စီဝရပဋိဝီသော ဒါတဗ္ဗော’’တိ ? ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ဂိလာနုပဋ္ဌာကဿ သာမဏေရဿ သမကံ ပဋိဝီသံ ဒါတုန္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ဗဟုဘဏ္ဍော ဗဟုပရိက္ခာရော ကာလင်္ကတော ဟောတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ဘိက္ခုဿ, ဘိက္ခဝေ, ကာလင်္ကတေ သံဃော သာမီ ပတ္တစီဝရေ, အပိ စ ဂိလာနုပဋ္ဌာကာ ဗဟူပကာရာ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, သံဃေန တိစီဝရဉ္စ ပတ္တဉ္စ ဂိလာနုပဋ္ဌာကာနံ ဒါတုံ။ ယံ တတ္ထ လဟုဘဏ္ဍံ လဟုပရိက္ခာရံ တံ သမ္မုခီဘူတေန သံဃေန ဘာဇေတုံ။ ယံ တတ္ထ ဂရုဘဏ္ဍံ ဂရုပရိက္ခာရံ တံ အာဂတာနာဂတဿ စာတုဒ္ဒိသဿ သံဃဿ အဝိဿဇ္ဇိကံ အဝေဘင်္ဂိကန္တိ။

မတသန္တကကထာ နိဋ္ဌိတာ။

၂၂၆. နဂ္ဂိယပဋိက္ခေပကထာ

၃၇၀. တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု နဂ္ဂေါ ဟုတွာ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ, ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဘဂဝါ, ဘန္တေ, အနေကပရိယာယေန အပ္ပိစ္ဆဿ သန္တုဋ္ဌဿ သလ္လေခဿ ဓုတဿ ပါသာဒိကဿ အပစယဿ ဝီရိယာရမ္ဘဿ ဝဏ္ဏဝါဒီ။ ဣဒံ, ဘန္တေ, နဂ္ဂိယံ အနေကပရိယာယေန အပ္ပိစ္ဆတာယ သန္တုဋ္ဌိတာယ သလ္လေခါယ ဓုတတာယ [ဓုတတ္တာယ (က.)] ပါသာဒိကတာယ အပစယာယ ဝီရိယာရမ္ဘာယ သံဝတ္တတိ။ သာဓု, ဘန္တေ, ဘဂဝါ ဘိက္ခူနံ နဂ္ဂိယံ အနုဇာနာတူ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ – ‘‘အနနုစ္ဆဝိကံ, မောဃပုရိသ, အနနုလောမိကံ အပ္ပတိရူပံ အဿာမဏကံ အကပ္ပိယံ အကရဏီယံ။ ကထံဟိ နာမ တွံ, မောဃပုရိသ, နဂ္ဂိယံ တိတ္ထိယသမာဒါနံ သမာဒိယိဿသိ။ နေတံ, မောဃပုရိသ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ။ပေ.။’’ ဝိဂရဟိတွာ ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘န, ဘိက္ခဝေ, နဂ္ဂိယံ တိတ္ထိယသမာဒါနံ သမာဒိယိတဗ္ဗံ။ ယော သမာဒိယေယျ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿာ’’တိ။

နဂ္ဂိယပဋိက္ခေပကထာ နိဋ္ဌိတာ။

၂၂၇. ကုသစီရာဒိပဋိက္ခေပကထာ

၃၇၁. တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ကုသစီရံ နိဝါသေတွာ။ပေ.။ ဝါကစီရံ နိဝါသေတွာ။ပေ.။ ဖလကစီရံ နိဝါသေတွာ။ပေ.။ ကေသကမ္ဗလံ နိဝါသေတွာ။ပေ.။ ဝါဠကမ္ဗလံ နိဝါသေတွာ။ပေ.။ ဥလူကပက္ခံ နိဝါသေတွာ။ပေ.။ အဇိနက္ခိပံ နိဝါသေတွာ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဘဂဝါ, ဘန္တေ, အနေကပရိယာယေန အပ္ပိစ္ဆဿ သန္တုဋ္ဌဿ သလ္လေခဿ ဓုတဿ ပါသာဒိကဿ အပစယဿ ဝီရိယာရမ္ဘဿ ဝဏ္ဏဝါဒီ။ ဣဒံ, ဘန္တေ, အဇိနက္ခိပံ အနေကပရိယာယေန အပ္ပိစ္ဆတာယ သန္တုဋ္ဌိတာယ သလ္လေခါယ ဓုတတာယ ပါသာဒိကတာယ အပစယာယ ဝီရိယာရမ္ဘာယ သံဝတ္တတိ။ သာဓု, ဘန္တေ , ဘဂဝါ ဘိက္ခူနံ အဇိနက္ခိပံ အနုဇာနာတူ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ – ‘‘အနနုစ္ဆဝိကံ, မောဃပုရိသ, အနနုလောမိကံ အပ္ပတိရူပံ အဿာမဏကံ အကပ္ပိယံ အကရဏီယံ။ ကထံဟိ နာမ တွံ, မောဃပုရိသ, အဇိနက္ခိပံ တိတ္ထိယဓဇံ ဓါရေဿသိ။ နေတံ, မောဃပုရိသ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ။ပေ.။ ဝိဂရဟိတွာ။ပေ.။ ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘န, ဘိက္ခဝေ, အဇိနက္ခိပံ တိတ္ထိယဓဇံ ဓါရေတဗ္ဗံ။ ယော ဓါရေယျ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿာ’’တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု အက္ကနာဠံ နိဝါသေတွာ။ပေ.။ ပေါတ္ထကံ နိဝါသေတွာ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ, ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဘဂဝါ, ဘန္တေ, အနေကပရိယာယေန အပ္ပိစ္ဆဿ သန္တုဋ္ဌဿ သလ္လေခဿ ဓုတဿ ပါသာဒိကဿ အပစယဿ ဝီရိယာရမ္ဘဿ, ဝဏ္ဏဝါဒီ။ အယံ, ဘန္တေ, ပေါတ္ထကော အနေကပရိယာယေန အပ္ပိစ္ဆတာယ သန္တုဋ္ဌိတာယ သလ္လေခါယ ဓုတတာယ ပါသာဒိကတာယ အပစယာယ ဝီရိယာရမ္ဘာယ သံဝတ္တတိ။ သာဓု, ဘန္တေ, ဘဂဝါ ဘိက္ခူနံ ပေါတ္ထကံ အနုဇာနာတူ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ – ‘‘အနနုစ္ဆဝိကံ, မောဃပုရိသ, အနနုလောမိကံ အပ္ပတိရူပံ အဿာမဏကံ အကပ္ပိယံ အကရဏီယံ။ ကထံဟိ နာမ တွံ, မောဃပုရိသ, ပေါတ္ထကံ နိဝါသေဿသိ။ နေတံ, မောဃပုရိသ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ။ပေ.။ ဝိဂရဟိတွာ။ပေ.။ ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘န, ဘိက္ခဝေ, ပေါတ္ထကော နိဝါသေတဗ္ဗော။ ယော နိဝါသေယျ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။

ကုသစီရာဒိပဋိက္ခေပကထာ နိဋ္ဌိတာ။

၂၂၈. သဗ္ဗနီလကာဒိပဋိက္ခေပကထာ

၃၇၂. တေန ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ သဗ္ဗနီလကာနိ စီဝရာနိ ဓါရေန္တိ။ပေ.။ သဗ္ဗဣတကာနိ စီဝရာနိ ဓါရေန္တိ။ပေ.။ သဗ္ဗလောဟိတကာနိ စီဝရာနိ ဓါရေန္တိ။ပေ.။ သဗ္ဗမဉ္ဇိဋ္ဌကာနိ [သဗ္ဗမဉ္ဇေဋ္ဌကာနိ (သီ. သျာ.)] စီဝရာနိ ဓါရေန္တိ။ပေ.။ သဗ္ဗကဏှာနိ စီဝရာနိ ဓါရေန္တိ ။ပေ.။ သဗ္ဗမဟာရင်္ဂရတ္တာနိ စီဝရာနိ ဓါရေန္တိ။ပေ.။ သဗ္ဗမဟာနာမရတ္တာနိ စီဝရာနိ ဓါရေန္တိ။ပေ.။ အစ္ဆိန္နဒသာနိ စီဝရာနိ ဓါရေန္တိ။ပေ.။ ဒီဃဒသာနိ စီဝရာနိ ဓါရေန္တိ။ပေ.။ ပုပ္ဖဒသာနိ စီဝရာနိ ဓါရေန္တိ။ပေ.။ ဖဏဒသာနိ [ဖလဒသာနိ (က.)] စီဝရာနိ ဓါရေန္တိ။ပေ.။ ကဉ္စုကံ ဓါရေန္တိ။ပေ.။ တိရီဋကံ ဓါရေန္တိ။ပေ.။ ဝေဌနံ ဓါရေန္တိ။ မနုဿာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထံဟိ နာမ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ ဝေဌနံ ဓါရေဿန္တိ, သေယျထာပိ ဂိဟီ ကာမဘောဂိနော’’တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ ။ န, ဘိက္ခဝေ, သဗ္ဗနီလကာနိ စီဝရာနိ ဓါရေတဗ္ဗာနိ, န သဗ္ဗဣတကာနိ စီဝရာနိ ဓါရေတဗ္ဗာနိ, န သဗ္ဗလောဟိတကာနိ စီဝရာနိ ဓါရေတဗ္ဗာနိ, န သဗ္ဗမဉ္ဇိဋ္ဌကာနိ စီဝရာနိ ဓါရေတဗ္ဗာနိ, န သဗ္ဗကဏှာနိ စီဝရာနိ ဓါရေတဗ္ဗာနိ, န သဗ္ဗမဟာရင်္ဂရတ္တာနိ စီဝရာနိ ဓါရေတဗ္ဗာနိ, န သဗ္ဗမဟာနာမရတ္တာနိ စီဝရာနိ ဓါရေတဗ္ဗာနိ, န အစ္ဆိန္နဒသာနိ စီဝရာနိ ဓါရေတဗ္ဗာနိ, န ဒီဃဒသာနိ စီဝရာနိ ဓါရေတဗ္ဗာနိ, န ပုပ္ဖဒသာနိ စီဝရာနိ ဓါရေတဗ္ဗာနိ, န ဖဏဒသာနိ စီဝရာနိ ဓါရေတဗ္ဗာနိ, န ကဉ္စုကံ ဓါရေတဗ္ဗံ, န တိရီဋကံ ဓါရေတဗ္ဗံ, န ဝေဌနံ ဓါရေတဗ္ဗံ။ ယော ဓါရေယျ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာတိ။

သဗ္ဗနီလကာဒိပဋိက္ခေပကထာ နိဋ္ဌိတာ။

၂၂၉. ဝဿံဝုဋ္ဌာနံ အနုပ္ပန္နစီဝရကထာ

၃၇၃. တေန ခေါ ပန သမယေန ဝဿံဝုဋ္ဌာ ဘိက္ခူ အနုပ္ပန္နေ စီဝရေ ပက္ကမန္တိပိ, ဝိဗ္ဘမန္တိပိ, ကာလမ္ပိ ကရောန္တိ, သာမဏေရာပိ ပဋိဇာနန္တိ, သိက္ခံ ပစ္စက္ခာတကာပိ ပဋိဇာနန္တိ, အန္တိမဝတ္ထုံ အဇ္ဈာပန္နကာပိ ပဋိဇာနန္တိ, ဥမ္မတ္တကာပိ ပဋိဇာနန္တိ, ခိတ္တစိတ္တာပိ ပဋိဇာနန္တိ, ဝေဒနာဋ္ဋာပိ ပဋိဇာနန္တိ, အာပတ္တိယာ အဒဿနေ ဥက္ခိတ္တကာပိ ပဋိဇာနန္တိ, အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ ဥက္ခိတ္တကာပိ ပဋိဇာနန္တိ, ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ ဥက္ခိတ္တကာပိ ပဋိဇာနန္တိ, ပဏ္ဍကာပိ ပဋိဇာနန္တိ, ထေယျသံဝါသကာပိ ပဋိဇာနန္တိ, တိတ္ထိယပက္ကန္တကာပိ ပဋိဇာနန္တိ, တိရစ္ဆာနဂတာပိ ပဋိဇာနန္တိ, မာတုဃာတကာပိ ပဋိဇာနန္တိ, ပိတုဃာတကာပိ ပဋိဇာနန္တိ, အရဟန္တဃာတကာပိ ပဋိဇာနန္တိ, ဘိက္ခုနိဒူသကာပိ ပဋိဇာနန္တိ, သံဃဘေဒကာပိ ပဋိဇာနန္တိ, လောဟိတုပ္ပါဒကာပိ ပဋိဇာနန္တိ, ဥဘတောဗျဉ္ဇနကာပိ ပဋိဇာနန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။

၃၇၄. ဣဓ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဝဿံဝုဋ္ဌော ဘိက္ခု အနုပ္ပန္နေ စီဝရေ ပက္ကမတိ, သန္တေ ပတိရူပေ ဂါဟကေ ဒါတဗ္ဗံ။

ဣဓ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဝဿံဝုဋ္ဌော ဘိက္ခု အနုပ္ပန္နေ စီဝရေ ဝိဗ္ဘမတိ, ကာလံ ကရောတိ, သာမဏေရော ပဋိဇာနာတိ, သိက္ခံ ပစ္စက္ခာတကော ပဋိဇာနာတိ , အန္တိမဝတ္ထုံ အဇ္ဈာပန္နကော ပဋိဇာနာတိ, သံဃော သာမီ။

ဣဓ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဝဿံဝုဋ္ဌော ဘိက္ခု အနုပ္ပန္နေ စီဝရေ ဥမ္မတ္တကော ပဋိဇာနာတိ, ခိတ္တစိတ္တော ပဋိဇာနာတိ, ဝေဒနာဋ္ဋော ပဋိဇာနာတိ, အာပတ္တိယာ အဒဿနေ ဥက္ခိတ္တကော ပဋိဇာနာတိ, အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ ဥက္ခိတ္တကော ပဋိဇာနာတိ, ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ ဥက္ခိတ္တကော ပဋိဇာနာတိ, သန္တေ ပတိရူပေ ဂါဟကေ ဒါတဗ္ဗံ။

ဣဓ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဝဿံဝုဋ္ဌော ဘိက္ခု အနုပ္ပန္နေ စီဝရေ ပဏ္ဍကော ပဋိဇာနာတိ, ထေယျသံဝါသကော ပဋိဇာနာတိ, တိတ္ထိယပက္ကန္တကော ပဋိဇာနာတိ, တိရစ္ဆာနဂတော ပဋိဇာနာတိ, မာတုဃာတကော ပဋိဇာနာတိ, ပိတုဃာတကော ပဋိဇာနာတိ, အရဟန္တဃာတကော ပဋိဇာနာတိ, ဘိက္ခုနိဒူသကော ပဋိဇာနာတိ, သံဃဘေဒကော ပဋိဇာနာတိ, လောဟိတုပ္ပါဒကော ပဋိဇာနာတိ, ဥဘတောဗျဉ္ဇနကော ပဋိဇာနာတိ, သံဃော သာမီ။

၃၇၅. ဣဓ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဝဿံဝုဋ္ဌော ဘိက္ခု ဥပ္ပန္နေ စီဝရေ အဘာဇိတေ ပက္ကမတိ, သန္တေ ပတိရူပေ ဂါဟကေ ဒါတဗ္ဗံ။

ဣဓ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဝဿံဝုဋ္ဌော ဘိက္ခု ဥပ္ပန္နေ စီဝရေ အဘာဇိတေ ဝိဗ္ဘမတိ, ကာလံ ကရောတိ, သာမဏေရော ပဋိဇာနာတိ, သိက္ခံ ပစ္စက္ခာတကော ပဋိဇာနာတိ, အန္တိမဝတ္ထုံ အဇ္ဈာပန္နကော ပဋိဇာနာတိ, သံဃော သာမီ။

ဣဓ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဝဿံဝုဋ္ဌော ဘိက္ခု ဥပ္ပန္နေ စီဝရေ အဘာဇိတေ ဥမ္မတ္တကော ပဋိဇာနာတိ။ ခိတ္တစိတ္တော ပဋိဇာနာတိ, ဝေဒနာဋ္ဋော ပဋိဇာနာတိ, အာပတ္တိယာ အဒဿနေ ဥက္ခိတ္တကော ပဋိဇာနာတိ, အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ ဥက္ခိတ္တကော ပဋိဇာနာတိ, ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ ဥက္ခိတ္တကော ပဋိဇာနာတိ, သန္တေ ပတိရူပေ ဂါဟကေ ဒါတဗ္ဗံ။

ဣဓ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဝဿံဝုဋ္ဌော ဘိက္ခု ဥပ္ပန္နေ စီဝရေ အဘာဇိတေ ပဏ္ဍကော ပဋိဇာနာတိ, ထေယျသံဝါသကော ပဋိဇာနာတိ, တိတ္ထိယပက္ကန္တကော ပဋိဇာနာတိ, တိရစ္ဆာနဂတော ပဋိဇာနာတိ, မာတုဃာတကော ပဋိဇာနာတိ, ပိတုဃာတကော ပဋိဇာနာတိ, အရဟန္တဃာတကော ပဋိဇာနာတိ, ဘိက္ခုနိဒူသကော ပဋိဇာနာတိ, သံဃဘေဒကော ပဋိဇာနာတိ, လောဟိတုပ္ပါဒကော ပဋိဇာနာတိ, ဥဘတောဗျဉ္ဇနကော ပဋိဇာနာတိ, သံဃော သာမီ။

ဝဿံ ဝုဋ္ဌာနံ အနုပ္ပန္နစီဝရကထာ နိဋ္ဌိတာ။

၂၃၀. သံဃေ ဘိန္နေ စီဝရုပ္ပါဒကထာ

၃၇၆. ဣဓ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဝဿံဝုဋ္ဌာနံ ဘိက္ခူနံ အနုပ္ပန္နေ စီဝရေ သံဃော ဘိဇ္ဇတိ။ တတ္ထ မနုဿာ ဧကသ္မိံ ပက္ခေ ဥဒကံ ဒေန္တိ, ဧကသ္မိံ ပက္ခေ စီဝရံ ဒေန္တိ – သံဃဿ ဒေမာတိ။ သံဃဿေဝေတံ။

ဣဓ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဝဿံဝုဋ္ဌာနံ ဘိက္ခူနံ အနုပ္ပန္နေ စီဝရေ သံဃော ဘိဇ္ဇတိ။ တတ္ထ မနုဿာ ဧကသ္မိံ ပက္ခေ ဥဒကံ ဒေန္တိ, တသ္မိံယေဝ ပက္ခေ စီဝရံ ဒေန္တိ – သံဃဿ ဒေမာတိ။ သံဃဿေဝေတံ။

ဣဓ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဝဿံဝုဋ္ဌာနံ ဘိက္ခူနံ အနုပ္ပန္နေ စီဝရေ သံဃော ဘိဇ္ဇတိ။ တတ္ထ မနုဿာ ဧကသ္မိံ ပက္ခေ ဥဒကံ ဒေန္တိ, ဧကသ္မိံ ပက္ခေ စီဝရံ ဒေန္တိ – ပက္ခဿ ဒေမာတိ။ ပက္ခဿေဝေတံ။

ဣဓ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဝဿံဝုဋ္ဌာနံ ဘိက္ခူနံ အနုပ္ပန္နေ စီဝရေ သံဃော ဘိဇ္ဇတိ။ တတ္ထ မနုဿာ ဧကသ္မိံ ပက္ခေ ဥဒကံ ဒေန္တိ, တသ္မိံယေဝ ပက္ခေ စီဝရံ ဒေန္တိ – ပက္ခဿ ဒေမာတိ။ ပက္ခဿေဝေတံ။

ဣဓ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဝဿံဝုဋ္ဌာနံ ဘိက္ခူနံ ဥပ္ပန္နေ စီဝရေ အဘာဇိတေ သံဃော ဘိဇ္ဇတိ။ သဗ္ဗေသံ သမကံ ဘာဇေတဗ္ဗန္တိ။

သံဃေ ဘိန္နေ စီဝရုပ္ပါဒကထာ နိဋ္ဌိတာ။

၂၃၁. ဒုဂ္ဂဟိတသုဂ္ဂဟိတာဒိကထာ

၃၇၇. တေန ခေါ ပန သမယေန အာယသ္မာ ရေဝတော အညတရဿ ဘိက္ခုနော ဟတ္ထေ အာယသ္မတော သာရိပုတ္တဿ စီဝရံ ပါဟေသိ – ‘‘ဣမံ စီဝရံ ထေရဿ ဒေဟီ’’တိ။ အထ ခေါ သော ဘိက္ခု အန္တရာမဂ္ဂေ အာယသ္မတော ရေဝတဿ ဝိဿာသာ တံ စီဝရံ အဂ္ဂဟေသိ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ ရေဝတော အာယသ္မတာ သာရိပုတ္တေန သမာဂန္တွာ ပုစ္ဆိ – ‘‘အဟံ, ဘန္တေ, ထေရဿ စီဝရံ ပါဟေသိံ။ သမ္ပတ္တံ တံ စီဝရ’’န္တိ? ‘‘နာဟံ တံ, အာဝုသော, စီဝရံ ပဿာမီ’’တိ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ ရေဝတော တံ ဘိက္ခုံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အဟံ, အာဝုသော , အာယသ္မတော ဟတ္ထေ ထေရဿ စီဝရံ ပါဟေသိံ။ ကဟံ တံ စီဝရ’’န္တိ? ‘‘အဟံ, ဘန္တေ, အာယသ္မတော ဝိဿာသာ တံ စီဝရံ အဂ္ဂဟေသိ’’န္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။

၃၇၈. ဣဓ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ဘိက္ခုဿ ဟတ္ထေ စီဝရံ ပဟိဏတိ – ‘‘ဣမံ စီဝရံ ဣတ္ထန္နာမဿ ဒေဟီ’’တိ။ သော အန္တရာမဂ္ဂေ ယော ပဟိဏတိ တဿ ဝိဿာသာ ဂဏှာတိ။ သုဂ္ဂဟိတံ။ ယဿ ပဟိယျတိ တဿ ဝိဿာသာ ဂဏှာတိ။ ဒုဂ္ဂဟိတံ။

ဣဓ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ဘိက္ခုဿ ဟတ္ထေ စီဝရံ ပဟိဏတိ – ‘‘ဣမံ စီဝရံ ဣတ္ထန္နာမဿ ဒေဟီ’’တိ။ သော အန္တရာမဂ္ဂေ ယဿ ပဟိယျတိ တဿ ဝိဿာသာ ဂဏှာတိ။ ဒုဂ္ဂဟိတံ။ ယော ပဟိဏတိ တဿ ဝိဿာသာ ဂဏှာတိ။ သုဂ္ဂဟိတံ။

ဣဓ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ဘိက္ခုဿ ဟတ္ထေ စီဝရံ ပဟိဏတိ – ‘‘ဣမံ စီဝရံ ဣတ္ထန္နာမဿ ဒေဟီ’’တိ။ သော အန္တရာမဂ္ဂေ သုဏာတိ – ယော ပဟိဏတိ သော ကာလင်္ကတောတိ။ တဿ မတကစီဝရံ အဓိဋ္ဌာတိ။ သွာဓိဋ္ဌိတံ။ ယဿ ပဟိယျတိ တဿ ဝိဿာသာ ဂဏှာတိ။ ဒုဂ္ဂဟိတံ။

ဣဓ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ဘိက္ခုဿ ဟတ္ထေ စီဝရံ ပဟိဏတိ – ‘‘ဣမံ စီဝရံ ဣတ္ထန္နာမဿ ဒေဟီ’’တိ။ သော အန္တရာမဂ္ဂေ သုဏာတိ – ယဿ ပဟိယျတိ သော ကာလင်္ကတောတိ။ တဿ မတကစီဝရံ အဓိဋ္ဌာတိ။ ဒွါဓိဋ္ဌိတံ။ ယော ပဟိဏတိ တဿ ဝိဿာသာ ဂဏှာတိ။ သုဂ္ဂဟိတံ။

ဣဓ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ဘိက္ခုဿ ဟတ္ထေ စီဝရံ ပဟိဏတိ – ‘‘ဣမံ စီဝရံ ဣတ္ထန္နာမဿ ဒေဟီ’’တိ။ သော အန္တရာမဂ္ဂေ သုဏာတိ – ဥဘော ကာလင်္ကတာတိ။ ယော ပဟိဏတိ တဿ မတကစီဝရံ အဓိဋ္ဌာတိ။ သွာဓိဋ္ဌိတံ။ ယဿ ပဟိယျတိ တဿ မတကစီဝရံ အဓိဋ္ဌာတိ။ ဒွါဓိဋ္ဌိတံ။

ဣဓ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ဘိက္ခုဿ ဟတ္ထေ စီဝရံ ပဟိဏတိ – ‘‘ဣမံ စီဝရံ ဣတ္ထန္နာမဿ ဒမ္မီ’’တိ။ သော အန္တရာမဂ္ဂေ ယော ပဟိဏတိ တဿ ဝိဿာသာ ဂဏှာတိ။ ဒုဂ္ဂဟိတံ။ ယဿ ပဟိယျတိ တဿ ဝိဿာသာ ဂဏှာတိ။ သုဂ္ဂဟိတံ။

ဣဓ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ဘိက္ခုဿ ဟတ္ထေ စီဝရံ ပဟိဏတိ – ‘‘ဣမံ စီဝရံ ဣတ္ထန္နာမဿ ဒမ္မီ’’တိ။ သော အန္တရာမဂ္ဂေ ယဿ ပဟိယျတိ တဿ ဝိဿာသာ ဂဏှာတိ။ သုဂ္ဂဟိတံ။ ယော ပဟိဏတိ တဿ ဝိဿာသာ ဂဏှာတိ။ ဒုဂ္ဂဟိတံ။

ဣဓ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ဘိက္ခုဿ ဟတ္ထေ စီဝရံ ပဟိဏတိ – ‘‘ဣမံ စီဝရံ ဣတ္ထန္နာမဿ ဒမ္မီ’’တိ။ သော အန္တရာမဂ္ဂေ သုဏာတိ – ‘‘ယော ပဟိဏတိ သော ကာလင်္ကတော’’တိ။ တဿ မတကစီဝရံ အဓိဋ္ဌာတိ။ ဒွါဓိဋ္ဌိတံ။ ယဿ ပဟိယျတိ တဿ ဝိဿာသာ ဂဏှာတိ။ သုဂ္ဂဟိတံ။

ဣဓ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ဘိက္ခုဿ ဟတ္ထေ စီဝရံ ပဟိဏတိ – ‘‘ဣမံ စီဝရံ ဣတ္ထန္နာမဿ ဒမ္မီ’’တိ။ သော အန္တရာမဂ္ဂေ သုဏာတိ – ‘‘ယဿ ပဟိယျတိ သော ကာလင်္ကတော’’တိ။ တဿ မတကစီဝရံ အဓိဋ္ဌာတိ။ သွာဓိဋ္ဌိတံ။ ယော ပဟိဏတိ တဿ ဝိဿာသာ ဂဏှာတိ။ ဒုဂ္ဂဟိတံ။

ဣဓ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ဘိက္ခုဿ ဟတ္ထေ စီဝရံ ပဟိဏတိ – ‘‘ဣမံ စီဝရံ ဣတ္ထန္နာမဿ ဒမ္မီ’’တိ။ သော အန္တရာမဂ္ဂေ သုဏာတိ ‘‘ဥဘော ကာလင်္ကတာ’’တိ။ ယော ပဟိဏတိ တဿ မတကစီဝရံ အဓိဋ္ဌာတိ။ ဒွါဓိဋ္ဌိတံ။ ယဿ ပဟိယျတိ တဿ မတကစီဝရံ အဓိဋ္ဌာတိ။ သွာဓိဋ္ဌိတံ။

ဒုဂ္ဂဟိတသုဂ္ဂဟိတာဒိကထာ နိဋ္ဌိတာ။

၂၃၂. အဋ္ဌစီဝရမာတိကာ

၃၇၉. အဋ္ဌိမာ , ဘိက္ခဝေ, မာတိကာ စီဝရဿ ဥပ္ပါဒါယ – သီမာယ ဒေတိ , ကတိကာယ ဒေတိ, ဘိက္ခာပညတ္တိယာ ဒေတိ, သံဃဿ ဒေတိ, ဥဘတောသံဃဿ ဒေတိ, ဝဿံဝုဋ္ဌသံဃဿ ဒေတိ, အာဒိဿ ဒေတိ, ပုဂ္ဂလဿ ဒေတိ။

သီမာယ ဒေတိ – ယာဝတိကာ ဘိက္ခူ အန္တောသီမဂတာ တေဟိ ဘာဇေတဗ္ဗံ။ ကတိကာယ ဒေတိ – သမ္ဗဟုလာ အာဝါသာ သမာနလာဘာ ဟောန္တိ ဧကသ္မိံ အာဝါသေ ဒိန္နေ သဗ္ဗတ္ထ ဒိန္နံ ဟောတိ။ ဘိက္ခာပညတ္တိယာ ဒေတိ, ယတ္ထ သံဃဿ ဓုဝကာရာ ကရိယျန္တိ, တတ္ထ ဒေတိ။ သံဃဿ ဒေတိ, သမ္မုခီဘူတေန သံဃေန ဘာဇေတဗ္ဗံ။ ဥဘတောသံဃဿ ဒေတိ, ဗဟုကာပိ ဘိက္ခူ ဟောန္တိ, ဧကာ ဘိက္ခုနီ ဟောတိ, ဥပဍ္ဎံ ဒါတဗ္ဗံ, ဗဟုကာပိ ဘိက္ခုနိယော ဟောန္တိ, ဧကော ဘိက္ခု ဟောတိ, ဥပဍ္ဎံ ဒါတဗ္ဗံ။ ဝဿံဝုဋ္ဌသံဃဿ ဒေတိ, ယာဝတိကာ ဘိက္ခူ တသ္မိံ အာဝါသေ ဝဿံဝုဋ္ဌာ, တေဟိ ဘာဇေတဗ္ဗံ။ အာဒိဿ ဒေတိ, ယာဂုယာ ဝါ ဘတ္တေ ဝါ ခါဒနီယေ ဝါ စီဝရေ ဝါ သေနာသနေ ဝါ ဘေသဇ္ဇေ ဝါ ။ ပုဂ္ဂလဿ ဒေတိ, ‘‘ဣမံ စီဝရံ ဣတ္ထန္နာမဿ ဒမ္မီ’’တိ။

အဋ္ဌစီဝရမာတိကာ နိဋ္ဌိတာ။

စီဝရက္ခန္ဓကော အဋ္ဌမော။

၂၃၃. တဿုဒ္ဒါနံ

ရာဇဂဟကော နေဂမော၊ ဒိသွာ ဝေသာလိယံ ဂဏိံ။

ပုန ရာဇဂဟံ ဂန္တွာ၊ ရညော တံ ပဋိဝေဒယိ။

ပုတ္တော သာလဝတိကာယ၊ အဘယဿ ဟိ အတြဇော။

ဇီဝတီတိ ကုမာရေန၊ သင်္ခါတော ဇီဝကော ဣတိ။

သော ဟိ တက္ကသီလံ ဂန္တွာ၊ ဥဂ္ဂဟေတွာ မဟာဘိသော။

သတ္တဝဿိကအာဗာဓံ၊ နတ္ထုကမ္မေန နာသယိ။

ရညော ဘဂန္ဒလာဗာဓံ၊ အာလေပေန အပါကဍ္ဎိ။

မမဉ္စ ဣတ္ထာဂါရဉ္စ၊ ဗုဒ္ဓသသံဃံ စုပဋ္ဌဟိ။

ရာဇဂဟကော စ သေဋ္ဌိ၊ အန္တဂဏ္ဌိ တိကိစ္ဆိတံ။

ပဇ္ဇောတဿ မဟာရောဂံ၊ ဃတပါနေန နာသယိ။

အဓိကာရဉ္စ သိဝေယျံ၊ အဘိသန္နံ သိနေဟတိ။

တီဟိ ဥပ္ပလဟတ္ထေဟိ၊ သမတ္တိံသဝိရေစနံ။

ပကတတ္တံ ဝရံ ယာစိ၊ သိဝေယျဉ္စ ပဋိဂ္ဂဟိ။

စီဝရဉ္စ ဂိဟိဒါနံ၊ အနုညာသိ တထာဂတော။

ရာဇဂဟေ ဇနပဒေ ဗဟုံ၊ ဥပ္ပဇ္ဇိ စီဝရံ။

ပါဝါရော ကောသိယဉ္စေဝ၊ ကောဇဝေါ အဍ္ဎကာသိကံ။

ဥစ္စာဝစာ စ သန္တုဋ္ဌိ၊ နာဂမေသာဂမေသုံ စ။

ပဌမံ ပစ္ဆာ သဒိသာ၊ ကတိကာ စ ပဋိဟရုံ။

ဘဏ္ဍာဂါရံ အဂုတ္တဉ္စ၊ ဝုဋ္ဌာပေန္တိ တထေဝ စ။

ဥဿန္နံ ကောလာဟလဉ္စ၊ ကထံ ဘာဇေ ကထံ ဒဒေ။

သကာတိရေကဘာဂေန၊ ပဋိဝီသော ကထံ ဒဒေ။

ဆကဏေန သီတုဒကာ [သီတုန္ဒီ စ (သီ.)၊ သီတုဏှိ စ (ကတ္ထစိ)]၊ ဥတ္တရိတု န ဇာနရေ။

အာရောပေန္တာ ဘာဇနဉ္စ၊ ပါတိယာ စ ဆမာယ စ။

ဥပစိကာမဇ္ဈေ ဇီရန္တိ၊ ဧကတော ပတ္ထိန္နေန စ။

ဖရုသာစ္ဆိန္နစ္ဆိဗန္ဓာ ၊ အဒ္ဒသာသိ ဥဗ္ဘဏ္ဍိတေ။

ဝီမံသိတွာ သကျမုနိ၊ အနုညာသိ တိစီဝရံ။

အညေန အတိရေကေန၊ ဥပ္ပဇ္ဇိ ဆိဒ္ဒမေဝ စ။

စာတုဒ္ဒီပေါ ဝရံ ယာစိ၊ ဒါတုံ ဝဿိကသာဋိကံ။

အာဂန္တုဂမိဂိလာနံ၊ ဥပဋ္ဌာကဉ္စ ဘေသဇ္ဇံ။

ဓုဝံ ဥဒကသာဋိဉ္စ၊ ပဏီတံ အတိခုဒ္ဒကံ။

ထုလ္လကစ္ဆုမုခံ ခေါမံ၊ ပရိပုဏ္ဏံ အဓိဋ္ဌာနံ။

ပစ္ဆိမံ ကတော ဂရုကော၊ ဝိကဏ္ဏော သုတ္တမောကိရိ။

လုဇ္ဇန္တိ နပ္ပဟောန္တိ၊ စ အနွာဓိကံ ဗဟူနိ စ။

အန္ဓဝနေ အဿတိယာ၊ ဧကော ဝဿံ ဥတုမှိ စ။

ဒွေ ဘာတုကာ ရာဇဂဟေ၊ ဥပနန္ဒော ပုန ဒွိသု။

ကုစ္ဆိဝိကာရော ဂိလာနော၊ ဥဘော စေဝ ဂိလာနကာ [ဂိလာယနာ (က.)]။

နဂ္ဂါ ကုသာ ဝါကစီရံ၊ ဖလကော ကေသကမ္ဗလံ။

ဝါဠဥလူကပက္ခဉ္စ၊ အဇိနံ အက္ကနာဠကံ။

ပေါတ္ထကံ နီလဣတဉ္စ၊ လောဟိတံ မဉ္ဇိဋ္ဌေန စ။

ကဏှာ မဟာရင်္ဂနာမ၊ အစ္ဆိန္နဒသိကာ တထာ။

ဒီဃပုပ္ဖဖဏဒသာ ၊ ကဉ္စုတိရီဋဝေဌနံ။

အနုပ္ပန္နေ ပက္ကမတိ၊ သံဃော ဘိဇ္ဇတိ တာဝဒေ။

ပက္ခေ ဒဒန္တိ သံဃဿ၊ အာယသ္မာ ရေဝတော ပဟိ။

ဝိဿာသဂါဟာဓိဋ္ဌာတိ၊ အဋ္ဌ စီဝရမာတိကာတိ။

ဣမမှိ ခန္ဓကေ ဝတ္ထူ ဆန္နဝုတိ။

စီဝရက္ခန္ဓကော နိဋ္ဌိတော။