စမ္မက္ခန္ဓက

၅. စမ္မက္ခန္ဓက

၁၄၇. သောဏကောဠိဝိသဝတ္ထု

၂၄၂. တေန သမယေန ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ ရာဇဂဟေ ဝိဟရတိ ဂိဇ္ဈကူဋေ ပဗ္ဗတေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန ရာဇာ မာဂဓေါ သေနိယော ဗိမ္ဗိသာရော အသီတိယာ ဂါမသဟဿေသု ဣဿရိယာဓိပစ္စံ ရဇ္ဇံ ကာရေတိ။ တေန ခေါ ပန သမယေန စမ္ပာယံ သောဏော နာမ ကောဠိဝိသော [ကောဠိဝီသော (သီ.)] သေဋ္ဌိပုတ္တော သုခုမာလော ဟောတိ။ တဿ ပါဒတလေသု လောမာနိ ဇာတာနိ ဟောန္တိ။ အထ ခေါ ရာဇာ မာဂဓေါ သေနိယော ဗိမ္ဗိသာရော တာနိ အသီတိ ဂါမိကသဟဿာနိ သန္နိပါတာပေတွာ ကေနစိဒေဝ ကရဏီယေန သောဏဿ ကောဠိဝိသဿ သန္တိကေ ဒူတံ ပါဟေသိ – အာဂစ္ဆတု သောဏော, ဣစ္ဆာမိ သောဏဿ အာဂတန္တိ။ အထ ခေါ သောဏဿ ကောဠိဝိသဿ မာတာပိတရော သောဏံ ကောဠိဝိသံ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘ရာဇာ တေ, တာတ သောဏ, ပါဒေ ဒက္ခိတုကာမော။ မာ ခေါ တွံ, တာတ သောဏ, ယေန ရာဇာ တေန ပါဒေ အဘိပ္ပသာရေယျာသိ။ ရညော ပုရတော ပလ္လင်္ကေန နိသီဒ။ နိသိန္နဿ တေ ရာဇာ ပါဒေ ဒက္ခိဿတီ’’တိ။ အထ ခေါ သောဏံ ကောဠိဝိသံ သိဝိကာယ အာနေသုံ။ အထ ခေါ သောဏော ကောဠိဝိသော ယေန ရာဇာ မာဂဓေါ သေနိယော ဗိမ္ဗိသာရော တေနုပသင်္ကမိ, ဥပသင်္ကမိတွာ ရာဇာနံ မာဂဓံ သေနိယံ ဗိမ္ဗိသာရံ အဘိဝါဒေတွာ ရညော ပုရတော ပလ္လင်္ကေန နိသီဒိ။ အဒ္ဒသာ ခေါ ရာဇာ မာဂဓေါ သေနိယော ဗိမ္ဗိသာရော သောဏဿ ကောဠိဝိသဿ ပါဒတလေသု လောမာနိ ဇာတာနိ။ အထ ခေါ ရာဇာ မာဂဓေါ သေနိယော ဗိမ္ဗိသာရော တာနိ အသီတိ ဂါမိကသဟဿာနိ ဒိဋ္ဌဓမ္မိကေ အတ္ထေ အနုသာသိတွာ ဥယျောဇေသိ – ‘‘တုမှေ ခွတ္ထ, ဘဏေ, မယာ ဒိဋ္ဌဓမ္မိကေ အတ္ထေ အနုသာသိတာ; ဂစ္ဆထ, တံ ဘဂဝန္တံ ပယိရုပါသထ; သော နော ဘဂဝါ သမ္ပရာယိကေ အတ္ထေ အနုသာသိဿတီ’’တိ။

အထ ခေါ တာနိ အသီတိ ဂါမိကသဟဿာနိ ယေန ဂိဇ္ဈကူဋော ပဗ္ဗတော တေနုပသင်္ကမိံသု။ တေန ခေါ ပန သမယေန အာယသ္မာ သာဂတော ဘဂဝတော ဥပဋ္ဌာကော ဟောတိ။ အထ ခေါ တာနိ အသီတိ ဂါမိကသဟဿာနိ ယေနာယသ္မာ သာဂတော တေနုပသင်္ကမိံသု, ဥပသင်္ကမိတွာ အာယသ္မန္တံ သာဂတံ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘ဣမာနိ, ဘန္တေ, အသီတိ ဂါမိကသဟဿာနိ ဣဓူပသင်္ကန္တာနိ ဘဂဝန္တံ ဒဿနာယ; သာဓု မယံ, ဘန္တေ, လဘေယျာမ ဘဂဝန္တံ ဒဿနာယာ’’တိ။ ‘‘တေန ဟိ တုမှေ အာယသ္မန္တော မုဟုတ္တံ ဣဓေဝ တာဝ ဟောထ, ယာဝါဟံ ဘဂဝန္တံ ပဋိဝေဒေမီ’’တိ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ သာဂတော တေသံ အသီတိယာ ဂါမိကသဟဿာနံ ပုရတော ပေက္ခမာနာနံ ပါဋိကာယ နိမုဇ္ဇိတွာ ဘဂဝတော ပုရတော ဥမ္မုဇ္ဇိတွာ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဣမာနိ, ဘန္တေ, အသီတိ ဂါမိကသဟဿာနိ ဣဓူပသင်္ကန္တာနိ ဘဂဝန္တံ ဒဿနာယ; ယဿ ဒါနိ, ဘန္တေ, ဘဂဝါ ကာလံ မညတီ’’တိ။ ‘‘တေန ဟိ တွံ, သာဂတ, ဝိဟာရပစ္ဆာယာယံ အာသနံ ပညပေဟီ’’တိ။ ‘‘ဧဝံ, ဘန္တေ’’တိ ခေါ အာယသ္မာ သာဂတော ဘဂဝတော ပဋိဿုဏိတွာ ဣဌံ ဂဟေတွာ ဘဂဝတော ပုရတော နိမုဇ္ဇိတွာ တေသံ အသီတိယာ ဂါမိကသဟဿာနံ ပုရတော ပေက္ခမာနာနံ ပါဋိကာယ ဥမ္မုဇ္ဇိတွာ ဝိဟာရပစ္ဆာယာယံ အာသနံ ပညပေတိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဝိဟာရာ နိက္ခမိတွာ ဝိဟာရပစ္ဆာယာယံ ပညတ္တေ အာသနေ နိသီဒိ။ အထ ခေါ တာနိ အသီတိ ဂါမိကသဟဿာနိ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိံသု, ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိံသု။ အထ ခေါ တာနိ အသီတိ ဂါမိကသဟဿာနိ အာယသ္မန္တံယေဝ သာဂတံ သမန္နာဟရန္တိ, နော တထာ ဘဂဝန္တံ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ တေသံ အသီတိယာ ဂါမိကသဟဿာနံ စေတသာ စေတောပရိဝိတက္ကမညာယ အာယသ္မန္တံ သာဂတံ အာမန္တေသိ – ‘‘တေန ဟိ တွံ, သာဂတ, ဘိယျောသောမတ္တာယ ဥတ္တရိမနုဿဓမ္မံ ဣဒ္ဓိပါဋိဟာရိယံ ဒဿေဟီ’’တိ။ ‘‘ဧဝံ, ဘန္တေ’’တိ ခေါ အာယသ္မာ သာဂတော ဘဂဝတော ပဋိဿုဏိတွာ ဝေဟာသံ အဗ္ဘုဂ္ဂန္တွာ အာကာသေ အန္တလိက္ခေ စင်္ကမတိပိ, တိဋ္ဌတိပိ, နိသီဒတိပိ, သေယျမ္ပိ ကပ္ပေတိ, ဓူမာယတိပိ [ဓူပါယတိပိ (သီ.), ပဓူပါယတိပိ (သျာ.)] ပဇ္ဇလတိပိ, အန္တရဓါယတိပိ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ သာဂတော အာကာသေ အန္တလိက္ခေ အနေကဝိဟိတံ ဥတ္တရိမနုဿဓမ္မံ ဣဒ္ဓိပါဋိဟာရိယံ ဒဿေတွာ ဘဂဝတော ပါဒေသု သိရသာ နိပတိတွာ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘သတ္ထာ မေ, ဘန္တေ, ဘဂဝါ; သာဝကောဟမသ္မိ။ သတ္ထာ မေ, ဘန္တေ, ဘဂဝါ; သာဝကောဟမသ္မီ’’တိ။ အထ ခေါ တာနိ အသီတိ ဂါမိကသဟဿာနိ ‘‘အစ္ဆရိယံ ဝတ ဘော! အဗ္ဘုတံ ဝတ ဘော! သာဝကောပိ နာမ ဧဝံ မဟိဒ္ဓိကော ဘဝိဿတိ, ဧဝံ မဟာနုဘာဝေါ, အဟော နူန သတ္ထာ’’တိ ဘဂဝန္တံယေဝ သမန္နာဟရန္တိ, နော တထာ အာယသ္မန္တံ သာဂတံ။

အထ ခေါ ဘဂဝါ တေသံ အသီတိယာ ဂါမိကသဟဿာနံ စေတသာ စေတောပရိဝိတက္ကမညာယ အနုပုဗ္ဗိံ ကထံ ကထေသိ, သေယျထိဒံ – ဒါနကထံ သီလကထံ သဂ္ဂကထံ , ကာမာနံ အာဒီနဝံ ဩကာရံ သံကိလေသံ, နေက္ခမ္မေ အာနိသံသံ ပကာသေသိ။ ယဒါ တေ ဘဂဝါ အညာသိ ကလ္လစိတ္တေ, မုဒုစိတ္တေ, ဝိနီဝရဏစိတ္တေ, ဥဒဂ္ဂစိတ္တေ, ပသန္နစိတ္တေ, အထ ယာ ဗုဒ္ဓါနံ သာမုက္ကံသိကာ ဓမ္မဒေသနာ, တံ ပကာသေသိ – ဒုက္ခံ, သမုဒယံ, နိရောဓံ, မဂ္ဂံ။ သေယျထာပိ နာမ သုဒ္ဓံ ဝတ္ထံ အပဂတကာဠကံ သမ္မဒေဝ ရဇနံ ပဋိဂ္ဂဏှေယျ, ဧဝမေဝံ တေသံ အသီတိယာ ဂါမိကသဟဿာနံ တသ္မိံယေဝ အာသနေ ဝိရဇံ ဝီတမလံ ဓမ္မစက္ခုံ ဥဒပါဒိ – ‘‘ယံကိဉ္စိ သမုဒယဓမ္မံ, သဗ္ဗံ တံ နိရောဓဓမ္မ’’န္တိ။ တေ ဒိဋ္ဌဓမ္မာ ပတ္တဓမ္မာ ဝိဒိတဓမ္မာ ပရိယောဂါဠှဓမ္မာ တိဏ္ဏဝိစိကိစ္ဆာ ဝိဂတကထံကထာ ဝေသာရဇ္ဇပ္ပတ္တာ အပရပ္ပစ္စယာ သတ္ထုသာသနေ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘အဘိက္ကန္တံ, ဘန္တေ, အဘိက္ကန္တံ, ဘန္တေ။ သေယျထာပိ, ဘန္တေ, နိက္ကုဇ္ဇိတံ ဝါ ဥက္ကုဇ္ဇေယျ, ပဋိစ္ဆန္နံ ဝါ ဝိဝရေယျ, မူဠှဿ ဝါ မဂ္ဂံ အာစိက္ခေယျ, အန္ဓကာရေ ဝါ တေလပဇ္ဇောတံ ဓါရေယျ – ‘‘စက္ခုမန္တော ရူပါနိ ဒက္ခန္တီ’’တိ, ဧဝမေဝံ ဘဂဝတာ အနေကပရိယာယေန ဓမ္မော ပကာသိတော။ ဧတေ မယံ, ဘန္တေ, ဘဂဝန္တံ သရဏံ ဂစ္ဆာမ။ ဓမ္မဉ္စ, ဘိက္ခုသံဃဉ္စ။ ဥပါသကေ နော ဘဂဝါ ဓါရေတု အဇ္ဇတဂ္ဂေ ပါဏုပေတေ သရဏံ ဂတေ’’တိ။

သောဏဿ ပဗ္ဗဇ္ဇာ

၂၄၃. အထ ခေါ သောဏဿ ကောဠိဝိသဿ ဧတဒဟောသိ ‘‘ယထာ ယထာ ခေါ အဟံ ဘဂဝတာ ဓမ္မံ ဒေသိတံ အာဇာနာမိ, နယိဒံ သုကရံ အဂါရံ အဇ္ဈာဝသတာ ဧကန္တပရိပုဏ္ဏံ ဧကန္တပရိသုဒ္ဓံ သင်္ခလိခိတံ ဗြဟ္မစရိယံ စရိတုံ; ယံနူနာဟံ ကေသမဿုံ ဩဟာရေတွာ ကာသာယာနိ ဝတ္ထာနိ အစ္ဆာဒေတွာ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇေယျ’’န္တိ။ အထ ခေါ တာနိ အသီတိ ဂါမိကသဟဿာနိ ဘဂဝတော ဘာသိတံ အဘိနန္ဒိတွာ အနုမောဒိတွာ ဥဋ္ဌာယာသနာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ပဒက္ခိဏံ ကတွာ ပက္ကမိသုံ။ အထ ခေါ သောဏော ကောဠိဝိသော အစိရပက္ကန္တေသု တေသု အသီတိယာ ဂါမိကသဟဿေသု ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ, ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ သောဏော ကောဠိဝိသော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ယထာ ယထာဟံ, ဘန္တေ, ဘဂဝတာ ဓမ္မံ ဒေသိတံ အာဇာနာမိ, နယိဒံ သုကရံ အဂါရံ အဇ္ဈာဝသတာ ဧကန္တပရိပုဏ္ဏံ ဧကန္တပရိသုဒ္ဓံ သင်္ခလိခိတံ ဗြဟ္မစရိယံ စရိတုံ။ ဣစ္ဆာမဟံ, ဘန္တေ, ကေသမဿုံ ဩဟာရေတွာ ကာသာယာနိ ဝတ္ထာနိ အစ္ဆာဒေတွာ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇိတုံ။ ပဗ္ဗာဇေတု မံ, ဘန္တေ, ဘဂဝါ’’တိ။ အလတ္ထ ခေါ သောဏော ကောဠိဝိသော ဘဂဝတော သန္တိကေ ပဗ္ဗဇ္ဇံ, အလတ္ထ ဥပသမ္ပဒံ။ အစိရုပသမ္ပန္နော စ ပနာယသ္မာ သောဏော သီတဝနေ ဝိဟရတိ။ တဿ အစ္စာရဒ္ဓဝီရိယဿ စင်္ကမတော ပါဒါ ဘိဇ္ဇိံသု။ စင်္ကမော လောဟိတေန ဖုဋော ဟောတိ, သေယျထာပိ ဂဝါဃာတနံ။ [ဣတော ပရံ ယာဝ ဣမဿ ဝတ္ထုဿ အဝသာနံ တာဝ ပါဌော အ. နိ. ၆.၅၅ အာဒယော] အထ ခေါ အာယသ္မတော သောဏဿ ရဟောဂတဿ ပဋိသလ္လီနဿ ဧဝံ စေတသော ပရိဝိတက္ကော ဥဒပါဒိ – ‘‘ယေ ခေါ ကေစိ ဘဂဝတော သာဝကာ အာရဒ္ဓဝီရိယာ ဝိဟရန္တိ, အဟံ တေသံ အညတရော။ အထ စ ပန မေ နာနုပါဒါယ အာသဝေဟိ စိတ္တံ ဝိမုစ္စတိ။ သံဝိဇ္ဇန္တိ ခေါ ပန မေ ကုလေ ဘောဂါ; သက္ကာ ဘောဂေ စ ဘုဉ္ဇိတုံ, ပုညာနိ စ ကာတုံ။ ယံနူနာဟံ ဟီနာယာဝတ္တိတွာ ဘောဂေ စ ဘုဉ္ဇေယျံ, ပုညာနိ စ ကရေယျ’’န္တိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ အာယသ္မတော သောဏဿ စေတသာ စေတောပရိဝိတက္ကမညာယ – သေယျထာပိ နာမ ဗလဝါ ပုရိသော သမိဉ္ဇိတံ ဝါ ဗာဟံ ပသာရေယျ, ပသာရိတံ ဝါ ဗာဟံ သမိဉ္ဇေယျ ဧဝမေဝ – ဂိဇ္ဈကူဋေ ပဗ္ဗတေ အန္တရဟိတော သီတဝနေ ပါတုရဟောသိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ သမ္ဗဟုလေဟိ ဘိက္ခူဟိ သဒ္ဓိံ သေနာသနစာရိကံ အာဟိဏ္ဍန္တော ယေနာယသ္မတော သောဏဿ စင်္ကမော တေနုပသင်္ကမိ။ အဒ္ဒသာ ခေါ ဘဂဝါ အာယသ္မတော သောဏဿ စင်္ကမံ လောဟိတေန ဖုဋံ, ဒိသွာန ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘ကဿ နွာယံ, ဘိက္ခဝေ, စင်္ကမော လောဟိတေန ဖုဋော, သေယျထာပိ ဂဝါဃာတန’’န္တိ? ‘‘အာယသ္မတော, ဘန္တေ, သောဏဿ အစ္စာရဒ္ဓဝီရိယဿ စင်္ကမတော ပါဒါ ဘိဇ္ဇိံသု။ တဿာယံ စင်္ကမော လောဟိတေန ဖုဋော, သေယျထာပိ ဂဝါဃာတန’’န္တိ။

အထ ခေါ ဘဂဝါ ယေနာယသ္မတော သောဏဿ ဝိဟာရော တေနုပသင်္ကမိ, ဥပသင်္ကမိတွာ ပညတ္တေ အာသနေ နိသီဒိ။ အာယသ္မာပိ ခေါ သောဏော ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နံ ခေါ အာယသ္မန္တံ သောဏံ ဘဂဝါ ဧတဒဝေါစ – ‘‘နနု တေ, သောဏ, ရဟောဂတဿ ပဋိသလ္လီနဿ ဧဝံ စေတသော ပရိဝိတက္ကော ဥဒပါဒိ – ‘ယေ ခေါ ကေစိ ဘဂဝတော သာဝကာ အာရဒ္ဓဝီရိယာ ဝိဟရန္တိ, အဟံ တေသံ အညတရော။ အထ စ ပန မေ နာနုပါဒါယ အာသဝေဟိ စိတ္တံ ဝိမုစ္စတိ။ သံဝိဇ္ဇန္တိ ခေါ ပန မေ ကုလေ ဘောဂါ; သက္ကာ ဘောဂေ စ ဘုဉ္ဇိတုံ, ပုညာနိ စ ကာတုံ။ ယံနူနာဟံ ဟီနာယာဝတ္တိတွာ ဘောဂေ စ ဘုဉ္ဇေယျံ, ပုညာနိ စ ကရေယျ’’’န္တိ? ‘‘ဧဝံ, ဘန္တေ’’တိ ။ ‘‘တံ ကိံ မညသိ, သောဏ, ကုသလော တွံ ပုဗ္ဗေ အဂါရိကဘူတော ဝီဏာယ တန္တိဿရေ’’တိ? ‘‘ဧဝံ, ဘန္တေ’’တိ။ ‘‘တံ ကိံ မညသိ, သောဏ, ယဒါ တေ ဝီဏာယ တန္တိယော အစ္စာယတာ ဟောန္တိ, အပိ နု တေ ဝီဏာ တသ္မိံ သမယေ သရဝတီ ဝါ ဟောတိ, ကမ္မညာ ဝါ’’တိ? ‘‘နော ဟေတံ, ဘန္တေ’’တိ။ ‘‘တံ ကိံ မညသိ, သောဏ, ယဒါ တေ ဝီဏာယ တန္တိယော အတိသိထိလာ ဟောန္တိ, အပိ နု တေ ဝီဏာ တသ္မိံ သမယေ သရဝတီ ဝါ ဟောတိ, ကမ္မညာ ဝါ’’တိ? ‘‘နော ဟေတံ, ဘန္တေ’’တိ။ ‘‘တံ ကိံ မညသိ, သောဏ, ယဒါ တေ ဝီဏာယ တန္တိယော နေဝ အစ္စာယတာ ဟောန္တိ နာတိသိထိလာ, သမေ ဂုဏေ ပတိဋ္ဌိတာ, အပိ နု တေ ဝီဏာ တသ္မိံ သမယေ သရဝတီ ဝါ ဟောတိ, ကမ္မညာ ဝါ’’တိ? ‘‘ဧဝံ, ဘန္တေ’’တိ။ ‘‘ဧဝမေဝ ခေါ, သောဏ, အစ္စာရဒ္ဓဝီရိယံ ဥဒ္ဓစ္စာယ သံဝတ္တတိ , အတိလီနဝီရိယံ ကောသဇ္ဇာယ သံဝတ္တတိ။ တသ္မာတိဟ တွံ, သောဏ, ဝီရိယသမတံ အဓိဋ္ဌဟ, ဣန္ဒ္ရိယာနဉ္စ သမတံ ပဋိဝိဇ္ဈ, တတ္ထ စ နိမိတ္တံ ဂဏှာဟီ’’တိ။ ‘‘ဧဝံ, ဘန္တေ’’တိ ခေါ အာယသ္မာ သောဏော ဘဂဝတော ပစ္စဿောသိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ အာယသ္မန္တံ သောဏံ ဣမိနာ ဩဝါဒေန ဩဝဒိတွာ – သေယျထာပိ နာမ ဗလဝါ ပုရိသော သမ္မိဉ္ဇိတံ ဝါ ဗာဟံ ပသာရေယျ, ပသာရိတံ ဝါ ဗာဟံ သမိဉ္ဇေယျ ဧဝမေဝ – သီတဝနေ အာယသ္မတော သောဏဿ သမ္မုခေ အန္တရဟိတော ဂိဇ္ဈကူဋေ ပဗ္ဗတေ ပါတုရဟောသိ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ သောဏော အပရေန သမယေန ဝီရိယသမတံ အဓိဋ္ဌာသိ, ဣန္ဒ္ရိယာနဉ္စ သမတံ ပဋိဝိဇ္ဈိ, တတ္ထ စ နိမိတ္တံ အဂ္ဂဟေသိ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ သောဏော, ဧကော ဝူပကဋ္ဌော အပ္ပမတ္တော အာတာဣ ပဟိတတ္တော ဝိဟရန္တော, န စိရဿေဝ – ယဿတ္ထာယ ကုလပုတ္တာ သမ္မဒေဝ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇန္တိ – တဒနုတ္တရံ ဗြဟ္မစရိယပရိယောသာနံ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတွာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟာသိ။ ‘ခီဏာ ဇာတိ, ဝုသိတံ ဗြဟ္မစရိယံ, ကတံ ကရဏီယံ, နာပရံ ဣတ္ထတ္တာယာ’တိ အဘိညာသိ။ အညတရော စ ပနာယသ္မာ သောဏော အရဟတံ အဟောသိ။

၂၄၄. အထ ခေါ အာယသ္မတော သောဏဿ အရဟတ္တပ္ပတ္တဿ ဧတဒဟောသိ – ‘‘ယံနူနာဟံ ဘဂဝတော သန္တိကေ အညံ ဗျာကရေယျ’’န္တိ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ သောဏော ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ, ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ အာယသ္မာ သောဏော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ယော သော, ဘန္တေ, ဘိက္ခု အရဟံ ခီဏာသဝေါ ဝုသိတဝါ ကတကရဏီယော ဩဟိတဘာရော အနုပ္ပတ္တသဒတ္ထော ပရိက္ခီဏဘဝသညောဇနော သမ္မဒညာ ဝိမုတ္တော, သော ဆဋ္ဌာနာနိ အဓိမုတ္တော ဟောတိ – နေက္ခမ္မာဓိမုတ္တော ဟောတိ, ပဝိဝေကာဓိမုတ္တော ဟောတိ, အဗျာပဇ္ဇာဓိမုတ္တော ဟောတိ, ဥပါဒါနက္ခယာဓိမုတ္တော ဟောတိ, တဏှက္ခယာဓိမုတ္တော ဟောတိ , အသမ္မောဟာဓိမုတ္တော ဟောတိ။

‘‘သိယာ ခေါ ပန, ဘန္တေ, ဣဓေကစ္စဿ အာယသ္မတော ဧဝမဿ – ‘ကေဝလံ သဒ္ဓါမတ္တကံ နူန အယမာယသ္မာ နိဿာယ နေက္ခမ္မာဓိမုတ္တော’တိ, န ခေါ ပနေတံ, ဘန္တေ, ဧဝံ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ ခီဏာသဝေါ, ဘန္တေ, ဘိက္ခု, ဝုသိတဝါ, ကတကရဏီယော, ကရဏီယမတ္တာနံ အသမနုပဿန္တော ကတဿ ဝါ ပဋိစယံ ခယာ ရာဂဿ ဝီတရာဂတ္တာ နေက္ခမ္မာဓိမုတ္တော ဟောတိ, ခယာ ဒေါသဿ ဝီတဒေါသတ္တာ နေက္ခမ္မာဓိမုတ္တော ဟောတိ, ခယာ မောဟဿ ဝီတမောဟတ္တာ နေက္ခမ္မာဓိမုတ္တော ဟောတိ။

‘‘သိယာ ခေါ ပန, ဘန္တေ, ဣဓေကစ္စဿ အာယသ္မတော ဧဝမဿ – ‘လာဘသက္ကာရသိလောကံ နူန အယမာယသ္မာ နိကာမယမာနော ပဝိဝေကာဓိမုတ္တော’တိ။ န ခေါ ပနေတံ, ဘန္တေ, ဧဝံ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ ခီဏာသဝေါ, ဘန္တေ, ဘိက္ခု, ဝုသိတဝါ, ကတကရဏီယော, ကရဏီယမတ္တာနံ [ကရဏီယံ အတ္တနော (အင်္ဂုတ္တရပါဠိယံ)] အသမနုပဿန္တော ကတဿ ဝါ ပဋိစယံ, ခယာ ရာဂဿ ဝီတရာဂတ္တာ ပဝိဝေကာဓိမုတ္တော ဟောတိ, ခယာ ဒေါသဿ ဝီတဒေါသတ္တာ ပဝိဝေကာဓိမုတ္တော ဟောတိ, ခယာ မောဟဿ ဝီတမောဟတ္တာ ပဝိဝေကာဓိမုတ္တော ဟောတိ။

‘‘သိယာ ခေါ ပန, ဘန္တေ, ဣဓေကစ္စဿ အာယသ္မတော ဧဝမဿ – ‘သီလဗ္ဗတပရာမာသံ နူန အယမာယသ္မာ သာရတော ပစ္စာဂစ္ဆန္တော အဗျာပဇ္ဇာဓိမုတ္တော’တိ။ န ခေါ ပနေတံ, ဘန္တေ, ဧဝံ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ ခီဏာသဝေါ, ဘန္တေ, ဘိက္ခု, ဝုသိတဝါ, ကတကရဏီယော, ကရဏီယမတ္တာနံ အသမနုပဿန္တော ကတဿ ဝါ ပဋိစယံ, ခယာ ရာဂဿ ဝီတရာဂတ္တာ အဗျာပဇ္ဇာဓိမုတ္တော ဟောတိ, ခယာ ဒေါသဿ ဝီတဒေါသတ္တာ အဗျာပဇ္ဇာဓိမုတ္တော ဟောတိ, ခယာ မောဟဿ ဝီတမောဟတ္တာ အဗျာပဇ္ဇာဓိမုတ္တော ဟောတိ။

‘‘ခယာ ရာဂဿ ဝီတရာဂတ္တာ ဥပါဒါနက္ခယာဓိမုတ္တော ဟောတိ, ခယာ ဒေါသဿ ဝီတဒေါသတ္တာ ဥပါဒါနက္ခယာဓိမုတ္တော ဟောတိ, ခယာ မောဟဿ ဝီတမောဟတ္တာ ဥပါဒါနက္ခယာဓိမုတ္တော ဟောတိ။

‘‘ခယာ ရာဂဿ ဝီတရာဂတ္တာ တဏှက္ခယာဓိမုတ္တော ဟောတိ, ခယာ ဒေါသဿ ဝီတဒေါသတ္တာ တဏှက္ခယာဓိမုတ္တော ဟောတိ, ခယာ မောဟဿ ဝီတမောဟတ္တာ တဏှက္ခယာဓိမုတ္တော ဟောတိ။

‘‘ခယာ ရာဂဿ ဝီတရာဂတ္တာ အသမ္မောဟာဓိမုတ္တော ဟောတိ, ခယာ ဒေါသဿ ဝီတဒေါသတ္တာ အသမ္မောဟာဓိမုတ္တော ဟောတိ, ခယာ မောဟဿ ဝီတမောဟတ္တာ အသမ္မောဟာဓိမုတ္တော ဟောတိ။

‘‘ဧဝံ သမ္မာ ဝိမုတ္တစိတ္တဿ, ဘန္တေ, ဘိက္ခုနော ဘုသာ စေပိ စက္ခုဝိညေယျာ ရူပါ စက္ခုဿ အာပါထံ အာဂစ္ဆန္တိ, နေဝဿ စိတ္တံ ပရိယာဒိယန္တိ။ အမိဿီကတမေဝဿ စိတ္တံ ဟောတိ, ဌိတံ, အာနေဉ္ဇပ္ပတ္တံ, ဝယဉ္စဿာနုပဿတိ။ ဘုသာ စေပိ သောတဝိညေယျာ သဒ္ဒါ။ပေ.။ ဃာနဝိညေယျာ ဂန္ဓာ။ ဇိဝှာဝိညေယျာ ရသာ။ ကာယဝိညေယျာ ဖောဋ္ဌဗ္ဗာ။ မနောဝိညေယျာ ဓမ္မာ မနဿ အာပါထံ အာဂစ္ဆန္တိ, နေဝဿ စိတ္တံ ပရိယာဒိယန္တိ; အမိဿီကတမေဝဿ စိတ္တံ ဟောတိ, ဌိတံ, အာနေဉ္ဇပ္ပတ္တံ, ဝယဉ္စဿာနုပဿတိ။ သေယျထာပိ, ဘန္တေ, သေလော ပဗ္ဗတော အစ္ဆိဒ္ဒေါ အသုသိရော ဧကဂ္ဃနော, ပုရတ္ထိမာယ စေပိ ဒိသာယ အာဂစ္ဆေယျ ဘုသာ ဝါတဝုဋ္ဌိ, နေဝ နံ သင်္ကမ္ပေယျ န သမ္ပကမ္ပေယျ န သမ္ပဝေဓေယျ; ပစ္ဆိမာယ စေပိ ဒိသာယ အာဂစ္ဆေယျ ဘုသာ ဝါတဝုဋ္ဌိ။ပေ.။ ဥတ္တရာယ စေပိ ဒိသာယ။ပေ.။ ဒက္ခိဏာယ စေပိ ဒိသာယ အာဂစ္ဆေယျ ဘုသာ ဝါတဝုဋ္ဌိ, နေဝ နံ သင်္ကမ္ပေယျ န သမ္ပကမ္ပေယျ န သမ္ပဝေဓေယျ, ဧဝမေဝ ခေါ, ဘန္တေ, ဧဝံ သမ္မာ ဝိမုတ္တစိတ္တဿ ဘိက္ခုနော ဘုသာ စေပိ စက္ခုဝိညေယျာ ရူပါ စက္ခုဿ အာပါထံ အာဂစ္ဆန္တိ, နေဝဿ စိတ္တံ ပရိယာဒိယန္တိ; အမိဿီကတမေဝဿ စိတ္တံ ဟောတိ, ဌိတံ, အာနေဉ္ဇပ္ပတ္တံ, ဝယဉ္စဿာနုပဿတိ။ ဘုသာ စေပိ သောတဝိညေယျာ သဒ္ဒါ။ပေ.။ ဃာနဝိညေယျာ ဂန္ဓာ။ ဇိဝှာဝိညေယျာ ရသာ။ ကာယဝိညေယျာ ဖောဋ္ဌဗ္ဗာ။ မနောဝိညေယျာ ဓမ္မာ မနဿ အာပါထံ အာဂစ္ဆန္တိ, နေဝဿ စိတ္တံ ပရိယာဒိယန္တိ; အမိဿီကတမေဝဿ စိတ္တံ ဟောတိ, ဌိတံ, အာနေဉ္ဇပ္ပတ္တံ, ဝယဉ္စဿာနုပဿတီ’’တိ။

နေက္ခမ္မံ အဓိမုတ္တဿ၊ ပဝိဝေကဉ္စ စေတသော။

အဗျာပဇ္ဇာဓိမုတ္တဿ၊ ဥပါဒါနက္ခယဿ စ။

တဏှက္ခယာဓိမုတ္တဿ ၊ အသမ္မောဟဉ္စ စေတသော။

ဒိသွာ အာယတနုပ္ပါဒံ၊ သမ္မာ စိတ္တံ ဝိမုစ္စတိ။

တဿ သမ္မာဝိမုတ္တဿ၊ သန္တစိတ္တဿ ဘိက္ခုနော။

ကတဿ ပဋိစယော နတ္ထိ၊ ကရဏီယံ န ဝိဇ္ဇတိ။

သေလော ယထာ ဧကဂ္ဃနော၊ ဝါတေန န သမီရတိ။

ဧဝံ ရူပါ ရသာ သဒ္ဒါ၊ ဂန္ဓာ ဖဿာ စ ကေဝလာ။

ဣဋ္ဌာ ဓမ္မာ အနိဋ္ဌာ စ၊ န ပဝေဓေန္တိ တာဒိနော။

ဌိတံ စိတ္တံ ဝိပ္ပမုတ္တံ၊ ဝယဉ္စဿာနုပဿတီတိ။

သောဏကောဠိဝိသဝတ္ထု နိဋ္ဌိတံ။

၁၄၈. ဒိဂုဏာဒိဥပါဟနပဋိက္ခေပေါ

၂၄၅. အထ ခေါ ဘဂဝါ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘ဧဝံ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ကုလပုတ္တာ အညံ ဗျာကရောန္တိ, အတ္ထော စ ဝုတ္တော, အတ္တာ စ အနုပနီတော။ အထ စ, ပနိဓေကစ္စေ မောဃပုရိသာ ဟသမာနကံ, မညေ, အညံ ဗျာကရောန္တိ, တေ ပစ္ဆာ ဝိဃာတံ အာပဇ္ဇန္တီ’’တိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ အာယသ္မန္တံ သောဏံ အာမန္တေသိ – ‘‘တွံ ခေါသိ, သောဏ, သုခုမာလော။ အနုဇာနာမိ တေ, သောဏ, ဧကပလာသိကံ ဥပါဟန’’န္တိ။ ‘‘အဟံ ခေါ, ဘန္တေ, အသီတိသကဋဝါဟေ ဟိရညံ ဩဟာယ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇိတော, သတ္တဟတ္ထိကဉ္စ အနီကံ။ အထာဟံ ဘန္တေ ဧကပလာသိကံ စေ ဥပါဟနံ ပရိဟရိဿာမိ, တဿ မေ ဘဝိဿန္တိ ဝတ္တာရော ‘သောဏော ကောဠိဝိသော အသီတိသကဋဝါဟေ ဟိရညံ ဩဟာယ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇိတော, သတ္တဟတ္ထိကဉ္စ အနီကံ။ သော ဒါနာယံ ဧကပလာသိကာသု ဥပါဟနာသု သတ္တော’တိ။ သစေ ဘဂဝါ ဘိက္ခုသံဃဿ အနုဇာနိဿတိ အဟမ္ပိ ပရိဘုဉ္ဇိဿာမိ; နော စေ ဘဂဝါ ဘိက္ခုသံဃဿ အနုဇာနိဿတိ, အဟမ္ပိ န ပရိဘုဉ္ဇိဿာမီ’’တိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတသ္မိံ နိဒါနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ဧကပလာသိကံ ဥပါဟနံ။ န, ဘိက္ခဝေ, ဒိဂုဏာ ဥပါဟနာ ဓါရေတဗ္ဗာ။ န တိဂုဏာ ဥပါဟနာ ဓါရေတဗ္ဗာ။ န ဂုဏင်္ဂုဏူပါဟနာ [ဂဏင်္ဂဏူပါဟနာ (ဗဟူသု)] ဓါရေတဗ္ဗာ။ ယော ဓါရေယျ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။

ဒိဂုဏာဒိဥပါဟနပဋိက္ခေပေါ နိဋ္ဌိတော။

၁၄၉. သဗ္ဗနီလိကာဒိပဋိက္ခေပေါ

၂၄၆. တေန ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ သဗ္ဗနီလိကာ ဥပါဟနာယော ဓါရေန္တိ။ပေ.။ သဗ္ဗဣတိကာ ဥပါဟနာယော ဓါရေန္တိ။ သဗ္ဗလောဟိတိကာ ဥပါဟနာယော ဓါရေန္တိ။ သဗ္ဗမဉ္ဇိဋ္ဌိကာ [သဗ္ဗမဉ္ဇေဋ္ဌိကာ (က.)] ဥပါဟနာယော ဓါရေန္တိ ။ သဗ္ဗကဏှာ ဥပါဟနာယော ဓါရေန္တိ။ သဗ္ဗမဟာရင်္ဂရတ္တာ ဥပါဟနာယော ဓါရေန္တိ။ သဗ္ဗမဟာနာမရတ္တာ ဥပါဟနာယော ဓါရေန္တိ။ မနုဿာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ, ‘‘သေယျထာပိ ဂိဟီ ကာမဘောဂိနော’’တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ န, ဘိက္ခဝေ, သဗ္ဗနီလိကာ ဥပါဟနာ ဓါရေတဗ္ဗာ။ပေ.။ န သဗ္ဗဣတိကာ ဥပါဟနာ ဓါရေတဗ္ဗာ, န သဗ္ဗလောဟိတိကာ ဥပါဟနာ ဓါရေတဗ္ဗာ, န သဗ္ဗမဉ္ဇိဋ္ဌိကာ ဥပါဟနာ ဓါရေတဗ္ဗာ, န သဗ္ဗကဏှာ ဥပါဟနာ ဓါရေတဗ္ဗာ, န သဗ္ဗမဟာရင်္ဂရတ္တာ ဥပါဟနာ ဓါရေတဗ္ဗာ, န သဗ္ဗမဟာနာမရတ္တာ ဥပါဟနာ ဓါရေတဗ္ဗာ။ ယော ဓါရေယျ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာတိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ နီလကဝဒ္ဓိကာ [ဝဋ္ဋိကာ (သီ.)] ဥပါဟနာယော ဓါရေန္တိ, ဣတကဝဒ္ဓိကာ ဥပါဟနာယော ဓါရေန္တိ, လောဟိတကဝဒ္ဓိကာ ဥပါဟနာယော ဓါရေန္တိ, မဉ္ဇိဋ္ဌိကဝဒ္ဓိကာ ဥပါဟနာယော ဓါရေန္တိ, ကဏှဝဒ္ဓိကာ ဥပါဟနာယော ဓါရေန္တိ, မဟာရင်္ဂရတ္တဝဒ္ဓိကာ ဥပါဟနာယော ဓါရေန္တိ, မဟာနာမရတ္တဝဒ္ဓိကာ ဥပါဟနာယော ဓါရေန္တိ။ မနုဿာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ, ‘‘သေယျထာပိ ဂိဟီ ကာမဘောဂိနော’’တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ န, ဘိက္ခဝေ, နီလကဝဒ္ဓိကာ ဥပါဟနာ ဓါရေတဗ္ဗာ။ပေ.။ န ဣတကဝဒ္ဓိကာ ဥပါဟနာ ဓါရေတဗ္ဗာ, န လောဟိတကဝဒ္ဓိကာ ဥပါဟနာ ဓါရေတဗ္ဗာ, န မဉ္ဇိဋ္ဌိကဝဒ္ဓိကာ ဥပါဟနာ ဓါရေတဗ္ဗာ, န ကဏှဝဒ္ဓိကာ ဥပါဟနာ ဓါရေတဗ္ဗာ, န မဟာရင်္ဂရတ္တဝဒ္ဓိကာ ဥပါဟနာ ဓါရေတဗ္ဗာ, န မဟာနာမရတ္တဝဒ္ဓိကာ ဥပါဟနာ ဓါရေတဗ္ဗာ။ ယော ဓါရေယျ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာတိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ခလ္လကဗဒ္ဓါ [။ဗန္ဓာ (က.)] ဥပါဟနာယော ဓါရေန္တိ။ပေ.။ ပုဋဗဒ္ဓါ ဥပါဟနာယော ဓါရေန္တိ, ပါလိဂုဏ္ဌိမာ ဥပါဟနာယော ဓါရေန္တိ, တူလပုဏ္ဏိကာ ဥပါဟနာယော ဓါရေန္တိ , တိတ္တိရပတ္တိကာ ဥပါဟနာယော ဓါရေန္တိ, မေဏ္ဍဝိသာဏဝဒ္ဓိကာ ဥပါဟနာယော ဓါရေန္တိ, အဇဝိသာဏဝဒ္ဓိကာ ဥပါဟနာယော ဓါရေန္တိ, ဝိစ္ဆိကာဠိကာ ဥပါဟနာယော ဓါရေန္တိ, မောရပိဉ္ဆ [မောရပိဉ္ဇ (သီ. သျာ.)] ပရိသိဗ္ဗိတာ ဥပါဟနာယော ဓါရေန္တိ, စိတြာ ဥပါဟနာယော ဓါရေန္တိ။ မနုဿာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ, ‘‘သေယျထာပိ ဂိဟီ ကာမဘောဂိနော’’တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ န, ဘိက္ခဝေ , ခလ္လကဗဒ္ဓါ ဥပါဟနာ ဓါရေတဗ္ဗာ။ပေ.။ န ပုဋဗဒ္ဓါ ဥပါဟနာ ဓါရေတဗ္ဗာ, န ပါလိဂုဏ္ဌိမာ ဥပါဟနာ ဓါရေတဗ္ဗာ, န တူလပုဏ္ဏိကာ ဥပါဟနာ ဓါရေတဗ္ဗာ, န တိတ္တိရပတ္တိကာ ဥပါဟနာ ဓါရေတဗ္ဗာ, န မေဏ္ဍဝိသာဏဝဒ္ဓိကာ ဥပါဟနာ ဓါရေတဗ္ဗာ, န အဇဝိသာဏဝဒ္ဓိကာ ဥပါဟနာ ဓါရေတဗ္ဗာ, န ဝိစ္ဆိကာဠိကာ ဥပါဟနာ ဓါရေတဗ္ဗာ, န မောရပိဉ္ဆပရိသိဗ္ဗိတာ ဥပါဟနာ ဓါရေတဗ္ဗာ, န စိတြာ ဥပါဟနာ ဓါရေတဗ္ဗာ။ ယော ဓါရေယျ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာတိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ သီဟစမ္မပရိက္ခဋာ ဥပါဟနာယော ဓါရေန္တိ။ပေ.။ ဗျဂ္ဃစမ္မပရိက္ခဋာ ဥပါဟနာယော ဓါရေန္တိ, ဒီပိစမ္မပရိက္ခဋာ ဥပါဟနာယော ဓါရေန္တိ, အဇိနစမ္မပရိက္ခဋာ ဥပါဟနာယော ဓါရေန္တိ, ဥဒ္ဒစမ္မပရိက္ခဋာ ဥပါဟနာယော ဓါရေန္တိ, မဇ္ဇာရစမ္မပရိက္ခဋာ ဥပါဟနာယော ဓါရေန္တိ, ကာဠကစမ္မပရိက္ခဋာ ဥပါဟနာယော ဓါရေန္တိ, လုဝကစမ္မပရိက္ခဋာ [ဥလူကစမ္မပရိက္ခဋာ (ယောဇနာ)] ဥပါဟနာယော ဓါရေန္တိ။ မနုဿာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ, ‘‘သေယျထာပိ ဂိဟီ ကာမဘောဂိနော’’တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ န, ဘိက္ခဝေ, သီဟစမ္မပရိက္ခဋာ ဥပါဟနာ ဓါရေတဗ္ဗာ။ပေ.။ န ဗျဂ္ဃစမ္မပရိက္ခဋာ ဥပါဟနာ ဓါရေတဗ္ဗာ, န ဒီပိစမ္မပရိက္ခဋာ ဥပါဟနာ ဓါရေတဗ္ဗာ, န အဇိနစမ္မပရိက္ခဋာ ဥပါဟနာ ဓါရေတဗ္ဗာ, န ဥဒ္ဒစမ္မပရိက္ခဋာ ဥပါဟနာ ဓါရေတဗ္ဗာ, န မဇ္ဇာရစမ္မပရိက္ခဋာ ဥပါဟနာ ဓါရေတဗ္ဗာ, န ကာဠကစမ္မပရိက္ခဋာ ဥပါဟနာ ဓါရေတဗ္ဗာ, န လုဝကစမ္မပရိက္ခဋာ ဥပါဟနာ ဓါရေတဗ္ဗာ။ ယော ဓါရေယျ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာတိ။

သဗ္ဗနီလိကာဒိပဋိက္ခေပေါ နိဋ္ဌိတော။

၁၅၀. ဩမုက္ကဂုဏင်္ဂုဏူပါဟနာနုဇာနနာ

၂၄၇. အထ ခေါ ဘဂဝါ ပုဗ္ဗဏှသမယံ နိဝါသေတွာ ပတ္တစီဝရမာဒါယ ရာဇဂဟံ ပိဏ္ဍာယ ပါဝိသိ, အညတရေန ဘိက္ခုနာ ပစ္ဆာသမဏေန။ အထ ခေါ သော ဘိက္ခု ခဉ္ဇမာနော ဘဂဝန္တံ ပိဋ္ဌိတော ပိဋ္ဌိတော အနုဗန္ဓိ။ အဒ္ဒသာ ခေါ အညတရော ဥပါသကော ဂုဏင်္ဂုဏူပါဟနာ အာရောဟိတွာ ဘဂဝန္တံ ဒူရတောဝ အာဂစ္ဆန္တံ; ဒိသွာ ဥပါဟနာ အာရောဟိတွာ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ယေန သော ဘိက္ခု တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ တံ ဘိက္ခုံ အဘိဝါဒေတွာ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ကိဿ, ဘန္တေ, အယျော ခဉ္ဇတီ’’တိ ? ‘‘ပါဒါ မေ, အာဝုသော, ဖလိတာ’’တိ [ဖာလိတာတိ (က.)]။ ‘‘ဟန္ဒ, ဘန္တေ, ဥပါဟနာယော’’တိ။ ‘‘အလံ , အာဝုသော, ပဋိက္ခိတ္တာ ဘဂဝတာ ဂုဏင်္ဂုဏူပါဟနာ’’တိ။ ‘‘ဂဏှာဟေတာ, ဘိက္ခု, ဥပါဟနာယော’’တိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတသ္မိံ နိဒါနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ဩမုက္ကံ ဂုဏင်္ဂုဏူပါဟနံ။ န, ဘိက္ခဝေ, နဝါ ဂုဏင်္ဂုဏူပါဟနာ ဓါရေတဗ္ဗာ။ ယော ဓါရေယျ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။

ဩမုက္ကဂုဏင်္ဂုဏူပါဟနာနုဇာနနာ နိဋ္ဌိတာ။

၁၅၁. အဇ္ဈာရာမေ ဥပါဟနပဋိက္ခေပေါ

၂၄၈. တေန ခေါ ပန သမယေန ဘဂဝါ အဇ္ဈောကာသေ အနုပါဟနော စင်္ကမတိ။ သတ္ထာ အနုပါဟနော စင်္ကမတီတိ, ထေရာပိ ဘိက္ခူ အနုပါဟနာ စင်္ကမန္တိ။ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ, သတ္ထရိ အနုပါဟနေ စင်္ကမမာနေ, ထေရေသုပိ ဘိက္ခူသု အနုပါဟနေသု စင်္ကမမာနေသု, သဥပါဟနာ စင်္ကမန္တိ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ။ပေ.။ တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထံဟိ နာမ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ, သတ္ထရိ အနုပါဟနေ စင်္ကမမာနေ, ထေရေသုပိ ဘိက္ခူသု အနုပါဟနေသု စင်္ကမမာနေသု, သဥပါဟနာ စင်္ကမိဿန္တီ’’တိ။ အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ပေ.။ ‘‘သစ္စံ ကိရ, ဘိက္ခဝေ, ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ, သတ္ထရိ အနုပါဟနေ စင်္ကမမာနေ, ထေရေသုပိ ဘိက္ခူသု အနုပါဟနေသု စင်္ကမမာနေသု, သဥပါဟနာ စင်္ကမန္တီ’’တိ? ‘‘သစ္စံ, ဘဂဝါ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ။ပေ.။ ‘‘ကထံဟိ နာမ တေ, ဘိက္ခဝေ, မောဃပုရိသာ, သတ္ထရိ အနုပါဟနေ စင်္ကမမာနေ, ထေရေသုပိ ဘိက္ခူသု အနုပါဟနေသု စင်္ကမမာနေသု, သဥပါဟနာ စင်္ကမိဿန္တိ။ ဣမေ ဟိ နာမ, ဘိက္ခဝေ , ဂိဟီ ဩဒါတဝတ္ထဝသနကာ အဘိဇီဝနိကဿ သိပ္ပဿ ကာရဏာ အာစရိယေသု သဂါရဝါ သပ္ပတိဿာ သဘာဂဝုတ္တိကာ ဝိဟရိဿန္တိ။ ဣဓ ခေါ တံ, ဘိက္ခဝေ, သောဘေထ, ယံ တုမှေ ဧဝံ သွာက္ခာတေ ဓမ္မဝိနယေ ပဗ္ဗဇိတာ သမာနာ အာစရိယေသု အာစရိယမတ္တေသု ဥပဇ္ဈာယေသု ဥပဇ္ဈာယမတ္တေသု အဂါရဝါ အပ္ပတိဿာ အသဘာဂဝုတ္တိကာ [သဂါရဝါ သဂ္ဂတိဿာ သဘာဂဝုတ္တိကာ (က.)] ဝိဟရေယျာထ။ နေတံ, ဘိက္ခဝေ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ။ပေ.။ ဝိဂရဟိတွာ။ပေ.။ ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘န, ဘိက္ခဝေ, အာစရိယေသု အာစရိယမတ္တေသု ဥပဇ္ဈာယေသု ဥပဇ္ဈာယမတ္တေသု အနုပါဟနေသု စင်္ကမမာနေသု သဥပါဟနေန စင်္ကမိတဗ္ဗံ။ ယော စင်္ကမေယျ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ ။ န စ, ဘိက္ခဝေ, အဇ္ဈာရာမေ ဥပါဟနာ ဓါရေတဗ္ဗာ။ ယော ဓါရေယျ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။

၂၄၉. တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရဿ ဘိက္ခုနော ပါဒခိလာဗာဓေါ ဟောတိ။ တံ ဘိက္ခူ ပရိဂ္ဂဟေတွာ ဥစ္စာရမ္ပိ ပဿာဝမ္ပိ နိက္ခာမေန္တိ။ အဒ္ဒသာ ခေါ ဘဂဝါ သေနာသနစာရိကံ အာဟိဏ္ဍန္တော တေ ဘိက္ခူ တံ ဘိက္ခုံ ပရိဂ္ဂဟေတွာ ဥစ္စာရမ္ပိ ပဿာဝမ္ပိ နိက္ခာမေန္တေ, ဒိသွာန ယေန တေ ဘိက္ခူ တေနုပသင်္ကမိ, ဥပသင်္ကမိတွာ တေ ဘိက္ခူ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ကိံ ဣမဿ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနော အာဗာဓေါ’’တိ? ‘‘ဣမဿ, ဘန္တေ, အာယသ္မတော ပါဒခိလာဗာဓေါ; ဣမံ မယံ ပရိဂ္ဂဟေတွာ ဥစ္စာရမ္ပိ ပဿာဝမ္ပိ နိက္ခာမေမာ’’တိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတသ္မိံ နိဒါနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ယဿ ပါဒါ ဝါ ဒုက္ခာ, ပါဒါ ဝါ ဖလိတာ, ပါဒခိလော ဝါ အာဗာဓေါ [ပါဒခိလာဗာဓေါ ဝါ (သျာ.)] ဥပါဟနံ ဓါရေတု’’န္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ အဓေါတေဟိ ပါဒေဟိ မဉ္စမ္ပိ ဣဌမ္ပိ အဘိရုဟန္တိ; စီဝရမ္ပိ သေနာသနမ္ပိ ဒုဿတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ‘ဣဒါနိ မဉ္စံ ဝါ ဣဌံ ဝါ အဘိရုဟိဿာမီ’’တိ ဥပါဟနံ ဓါရေတုန္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ ရတ္တိယာ ဥပေါသထဂ္ဂမ္ပိ သန္နိသဇ္ဇမ္ပိ ဂစ္ဆန္တာ အန္ဓကာရေ ခါဏုမ္ပိ ကဏ္ဋကမ္ပိ အက္ကမန္တိ; ပါဒါ ဒုက္ခာ ဟောန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, အဇ္ဈာရာမေ ဥပါဟနံ ဓါရေတုံ, ဥက္ကံ, ပဒီပံ, ကတ္တရဒဏ္ဍန္တိ။

အဇ္ဈာရာမေ ဥပါဟနပဋိက္ခေပေါ နိဋ္ဌိတော။

၁၅၂. ကဋ္ဌပါဒုကာဒိပဋိက္ခေပေါ

၂၅၀. တေန ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ရတ္တိယာ ပစ္စူသသမယံ ပစ္စုဋ္ဌာယ ကဋ္ဌပါဒုကာယော အဘိရုဟိတွာ အဇ္ဈောကာသေ စင်္ကမန္တိ, ဥစ္စာသဒ္ဒါ မဟာသဒ္ဒါ ခဋခဋသဒ္ဒါ, အနေကဝိဟိတံ တိရစ္ဆာနကထံ ကထေန္တာ, သေယျထိဒံ [ဣမာ တိရစ္ဆာနကထာယော ပါစိ. ၅၀၈; ဒီ. နိ. ၁.၇; မ. နိ. ၂.၂၂၃; သံ. နိ. ၅.၁၀၈၀; အ. နိ. ၁၀.၆၉ အာဒယော] – ရာဇကထံ, စောရကထံ, မဟာမတ္တကထံ, သေနာကထံ, ဘယကထံ, ယုဒ္ဓကထံ, အန္နကထံ, ပါနကထံ, ဝတ္ထကထံ, သယနကထံ, မာလာကထံ, ဂန္ဓကထံ, ဉာတိကထံ, ယာနကထံ, ဂါမကထံ, နိဂမကထံ, နဂရကထံ, ဇနပဒကထံ, ဣတ္ထိကထံ [ဣတ္ထိကထံ ပုရိသကထံ (က.)], သူရကထံ, ဝိသိခါကထံ, ကုမ္ဘဋ္ဌာနကထံ , ပုဗ္ဗပေတကထံ, နာနတ္တကထံ, လောကက္ခာယိကံ, သမုဒ္ဒက္ခာယိကံ, ဣတိဘဝါဘဝကထံ ဣတိ ဝါ; ကီဋကမ္ပိ အက္ကမိတွာ မာရေန္တိ, ဘိက္ခူပိ သမာဓိမှာ စာဝေန္တိ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ။ပေ.။ တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထံဟိ နာမ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ရတ္တိယာ ပစ္စူသသမယံ ပစ္စုဋ္ဌာယ ကဋ္ဌပါဒုကာယော အဘိရုဟိတွာ အဇ္ဈောကာသေ စင်္ကမိဿန္တိ, ဥစ္စာသဒ္ဒါ မဟာသဒ္ဒါ ခဋခဋသဒ္ဒါ အနေကဝိဟိတံ တိရစ္ဆာနကထံ ကထေန္တာ, သေယျထိဒံ – ရာဇကထံ, စောရကထံ။ပေ.။ ဣတိဘဝါဘဝကထံ ဣတိ ဝါ, ကီဋကမ္ပိ အက္ကမိတွာ မာရေဿန္တိ, ဘိက္ခူပိ သမာဓိမှာ စာဝေဿန္တီ’’တိ။ အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ပေ.။ ‘‘သစ္စံ ကိရ, ဘိက္ခဝေ, ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ရတ္တိယာ ပစ္စူသသမယံ ပစ္စုဋ္ဌာယ ကဋ္ဌပါဒုကာယော အဘိရုဟိတွာ အဇ္ဈောကာသေ စင်္ကမန္တိ, ဥစ္စာသဒ္ဒါ မဟာသဒ္ဒါ ခဋခဋသဒ္ဒါ, အနေကဝိဟိတံ တိရစ္ဆာနကထံ ကထေန္တာ, သေယျထိဒံ, – ရာဇကထံ, စောရကထံ။ပေ.။ ဣတိဘဝါဘဝကထံ ဣတိ ဝါ, ကီဋကမ္ပိ အက္ကမိတွာ မာရေန္တိ, ဘိက္ခူပိ သမာဓိမှာ စာဝေန္တီ’’တိ? ‘‘သစ္စံ, ဘဂဝါ’’တိ။ပေ.။ ဝိဂရဟိတွာ ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘န, ဘိက္ခဝေ, ကဋ္ဌပါဒုကာ ဓါရေတဗ္ဗာ။ ယော ဓါရေယျ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။

အထ ခေါ ဘဂဝါ ရာဇဂဟေ ယထာဘိရန္တံ ဝိဟရိတွာ ယေန ဗာရာဏသီ တေန စာရိကံ ပက္ကာမိ။ အနုပုဗ္ဗေန စာရိကံ စရမာနော ယေန ဗာရာဏသီ တဒဝသရိ။ တတြ သုဒံ ဘဂဝါ ဗာရာဏသိယံ ဝိဟရတိ ဣသိပတနေ မိဂဒါယေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ – ဘဂဝတာ ကဋ္ဌပါဒုကာ ပဋိက္ခိတ္တာတိ – တာလတရုဏေ ဆေဒါပေတွာ တာလပတ္တပါဒုကာယော ဓါရေန္တိ; တာနိ တာလတရုဏာနိ ဆိန္နာနိ မိလာယန္တိ။ မနုဿာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထံဟိ နာမ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ တာလတရုဏေ ဆေဒါပေတွာ တာလပတ္တပါဒုကာယော ဓါရေဿန္တိ; တာနိ တာလတရုဏာနိ ဆိန္နာနိ မိလာယန္တိ; ဧကိန္ဒ္ရိယံ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ ဇီဝံ ဝိဟေဌေန္တီ’’တိ။ အဿောသုံ ခေါ ဘိက္ခူ တေသံ မနုဿာနံ ဥဇ္ဈာယန္တာနံ ခိယျန္တာနံ ဝိပါစေန္တာနံ။ အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ပေ.။ ‘‘သစ္စံ ကိရ, ဘိက္ခဝေ, ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ တာလတရုဏေ ဆေဒါပေတွာ တာလပတ္တပါဒုကာယော ဓါရေန္တိ; တာနိ တာလတရုဏာနိ ဆိန္နာနိ မိလာယန္တီ’’တိ? သစ္စံ ဘဂဝါတိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ။ပေ.။ ကထံဟိ နာမ တေ, ဘိက္ခဝေ, မောဃပုရိသာ တာလတရုဏေ ဆေဒါပေတွာ တာလပတ္တပါဒုကာယော ဓါရေဿန္တိ; တာနိ တာလတရုဏာနိ ဆိန္နာနိ မိလာယန္တိ။ ဇီဝသညိနော ဟိ, ဘိက္ခဝေ, မနုဿာ ရုက္ခသ္မိံ။ နေတံ, ဘိက္ခဝေ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ။ပေ.။ ဝိဂရဟိတွာ ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘န, ဘိက္ခဝေ, တာလပတ္တပါဒုကာ ဓါရေတဗ္ဗာ။ ယော ဓါရေယျ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ‘ဘဂဝတာ တာလပတ္တပါဒုကာ ပဋိက္ခိတ္တာ’တိ ဝေဠုတရုဏေ ဆေဒါပေတွာ ဝေဠုပတ္တပါဒုကာယော ဓါရေန္တိ။ တာနိ ဝေဠုတရုဏာနိ ဆိန္နာနိ မိလာယန္တိ။ မနုဿာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထံဟိ နာမ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ ဝေဠုတရုဏေ ဆေဒါပေတွာ ဝေဠုပတ္တပါဒုကာယော ဓါရေဿန္တိ။ တာနိ ဝေဠုတရုဏာနိ ဆိန္နာနိ မိလာယန္တိ။ ဧကိန္ဒ္ရိယံ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ ဇီဝံ ဝိဟေဌေန္တီ’’တိ။ အဿောသုံ ခေါ ဘိက္ခူ တေသံ မနုဿာနံ ဥဇ္ဈာယန္တာနံ ခိယျန္တာနံ ဝိပါစေန္တာနံ။ အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ပေ.။ ဇီဝသညိနော ဟိ, ဘိက္ခဝေ, မနုဿာ ရုက္ခသ္မိံ။ပေ.။ န, ဘိက္ခဝေ, ဝေဠုပတ္တပါဒုကာ ဓါရေတဗ္ဗာ။ ယော ဓါရေယျ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာတိ။

၂၅၁. အထ ခေါ ဘဂဝါ ဗာရာဏသိယံ ယထာဘိရန္တံ ဝိဟရိတွာ ယေန ဘဒ္ဒိယံ တေန စာရိကံ ပက္ကာမိ။ အနုပုဗ္ဗေန စာရိကံ စရမာနော ယေန ဘဒ္ဒိယံ တဒဝသရိ။ တတြ သုဒံ ဘဂဝါ ဘဒ္ဒိယေ ဝိဟရတိ ဇာတိယာ ဝနေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဘဒ္ဒိယာ ဘိက္ခူ အနေကဝိဟိတံ ပါဒုကမဏ္ဍနာနုယောဂမနုယုတ္တာ ဝိဟရန္တိ, တိဏပါဒုကံ ကရောန္တိပိ ကာရာပေန္တိပိ, မုဉ္ဇပါဒုကံ ကရောန္တိပိ ကာရာပေန္တိပိ, ပဗ္ဗဇပါဒုကံ ကရောန္တိပိ ကာရာပေန္တိပိ, ဟိန္တာလပါဒုကံ ကရောန္တိပိ ကာရာပေန္တိပိ, ကမလပါဒုကံ ကရောန္တိပိ ကာရာပေန္တိပိ, ကမ္ဗလပါဒုကံ ကရောန္တိပိ ကာရာပေန္တိပိ, ရိဉ္စန္တိ ဥဒ္ဒေသံ ပရိပုစ္ဆံ အဓိသီလံ အဓိစိတ္တံ အဓိပညံ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ။ပေ.။ တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထံဟိ နာမ ဘဒ္ဒိယာ ဘိက္ခူ အနေကဝိဟိတံ ပါဒုကမဏ္ဍနာနုယောဂမနုယုတ္တာ ဝိဟရိဿန္တိ, တိဏပါဒုကံ ကရိဿန္တိပိ ကာရာပေဿန္တိပိ, မုဉ္ဇပါဒုကံ ကရိဿန္တိပိ ကာရာပေဿန္တိပိ, ပဗ္ဗဇပါဒုကံ ကရိဿန္တိပိ ကာရာပေဿန္တိပိ, ဟိန္တာလပါဒုကံ ကရိဿန္တိပိ ကာရာပေဿန္တိပိ, ကမလပါဒုကံ ကရိဿန္တိပိ ကာရာပေဿန္တိပိ, ကမ္ဗလပါဒုကံ ကရိဿန္တိပိ ကာရာပေဿန္တိပိ, ရိဉ္စိဿန္တိ ဥဒ္ဒေသံ ပရိပုစ္ဆံ အဓိသီလံ အဓိစိတ္တံ အဓိပည’’န္တိ။ အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ပေ.။ ‘‘သစ္စံ ကိရ, ဘိက္ခဝေ, ဘဒ္ဒိယာ ဘိက္ခူ အနေကဝိဟိတံ ပါဒုကမဏ္ဍနာနုယောဂမနုယုတ္တာ ဝိဟရန္တိ, တိဏပါဒုကံ ကရောန္တိပိ ကာရာပေန္တိပိ။ပေ.။ ရိဉ္စန္တိ ဥဒ္ဒေသံ ပရိပုစ္ဆံ အဓိသီလံ အဓိစိတ္တံ အဓိပည’’န္တိ? ‘‘သစ္စံ, ဘဂဝါ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ။ပေ.။ ‘‘ကထံဟိ နာမ တေ, ဘိက္ခဝေ, မောဃပုရိသာ အနေကဝိဟိတံ ပါဒုကမဏ္ဍနာနုယောဂမနုယုတ္တာ ဝိဟရိဿန္တိ, တိဏပါဒုကံ ကရိဿန္တိပိ ကာရာပေဿန္တိပိ။ပေ.။ ရိဉ္စိဿန္တိ ဥဒ္ဒေသံ ပရိပုစ္ဆံ အဓိသီလံ အဓိစိတ္တံ အဓိပညံ။ နေတံ, ဘိက္ခဝေ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ။ပေ.။ ဝိဂရဟိတွာ။ပေ.။ ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘န, ဘိက္ခဝေ, တိဏပါဒုကာ ဓါရေတဗ္ဗာ, န မုဉ္ဇပါဒုကာ ဓါရေတဗ္ဗာ, န ပဗ္ဗဇပါဒုကာ ဓါရေတဗ္ဗာ, န ဟိန္တာလပါဒုကာ ဓါရေတဗ္ဗာ, န ကမလပါဒုကာ ဓါရေတဗ္ဗာ , န ကမ္ဗလပါဒုကာ ဓါရေတဗ္ဗာ, န သောဝဏ္ဏမယာ ပါဒုကာ ဓါရေတဗ္ဗာ, န ရူပိယမယာ ပါဒုကာ ဓါရေတဗ္ဗာ, န မဏိမယာ ပါဒုကာ ဓါရေတဗ္ဗာ, န ဝေဠုရိယမယာ ပါဒုကာ ဓါရေတဗ္ဗာ, န ဖလိကမယာ ပါဒုကာ ဓါရေတဗ္ဗာ, န ကံသမယာ ပါဒုကာ ဓါရေတဗ္ဗာ, န ကာစမယာ ပါဒုကာ ဓါရေတဗ္ဗာ, န တိပုမယာ ပါဒုကာ ဓါရေတဗ္ဗာ, န သီသမယာ ပါဒုကာ ဓါရေတဗ္ဗာ, န တမ္ဗလောဟမယာ ပါဒုကာ ဓါရေတဗ္ဗာ။ ယော ဓါရေယျ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ န စ, ဘိက္ခဝေ, ကာစိ သင်္ကမနိယာ ပါဒုကာ ဓါရေတဗ္ဗာ။ ယော ဓါရေယျ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, တိဿော ပါဒုကာ ဓုဝဋ္ဌာနိယာ အသင်္ကမနိယာယော – ဝစ္စပါဒုကံ, ပဿာဝပါဒုကံ, အာစမနပါဒုက’’န္တိ။

၂၅၂. အထ ခေါ ဘဂဝါ ဘဒ္ဒိယေ ယထာဘိရန္တံ ဝိဟရိတွာ ယေန သာဝတ္ထိ တေန စာရိကံ ပက္ကာမိ။ အနုပုဗ္ဗေန စာရိကံ စရမာနော ယေန သာဝတ္ထိ တဒဝသရိ။ တတြ သုဒံ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ အစိရဝတိယာ နဒိယာ ဂါဝီနံ တရန္တီနံ ဝိသာဏေသုပိ ဂဏှန္တိ, ကဏ္ဏေသုပိ ဂဏှန္တိ, ဂီဝါယပိ ဂဏှန္တိ, ဆေပ္ပါပိ ဂဏှန္တိ, ပိဋ္ဌိမ္ပိ အဘိရုဟန္တိ, ရတ္တစိတ္တာပိ အင်္ဂဇာတံ ဆုပန္တိ, ဝစ္ဆတရိမ္ပိ ဩဂါဟေတွာ မာရေန္တိ။ မနုဿာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထံဟိ နာမ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ ဂါဝီနံ တရန္တီနံ ဝိသာဏေသုပိ ဂဟေဿန္တိ။ပေ.။ သေယျထာပိ ဂိဟီ ကာမဘောဂိနော’’တိ။ အဿောသုံ ခေါ ဘိက္ခူ တေသံ မနုဿာနံ ဥဇ္ဈာယန္တာနံ ခိယျန္တာနံ ဝိပါစေန္တာနံ။ အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ပေ.။ သစ္စံ ကိရ, ဘိက္ခဝေ,။ပေ.။ သစ္စံ ဘဂဝါတိ။ပေ.။ ဝိဂရဟိတွာ။ပေ.။ ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘န, ဘိက္ခဝေ, ဂါဝီနံ ဝိသာဏေသု ဂဟေတဗ္ဗံ, န ကဏ္ဏေသု ဂဟေတဗ္ဗံ, န ဂီဝါယ ဂဟေတဗ္ဗံ, န ဆေပ္ပါယ ဂဟေတဗ္ဗံ, န ပိဋ္ဌိ အဘိရုဟိတဗ္ဗာ ။ ယော အဘိရုဟေယျ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ န စ, ဘိက္ခဝေ, ရတ္တစိတ္တေန အင်္ဂဇာတံ ဆုပိတဗ္ဗံ။ ယော ဆုပေယျ, အာပတ္တိ ထုလ္လစ္စယဿ။ န ဝစ္ဆတရီ မာရေတဗ္ဗာ။ ယော မာရေယျ, ယထာဓမ္မော ကာရေတဗ္ဗော’’တိ။

ကဋ္ဌပါဒုကာဒိပဋိက္ခေပေါ နိဋ္ဌိတော။

၁၅၃. ယာနာဒိပဋိက္ခေပေါ

၂၅၃. တေန ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ယာနေန ယာယန္တိ, ဣတ္ထိယုတ္တေနပိ ပုရိသန္တရေန, ပုရိသယုတ္တေနပိ ဣတ္ထန္တရေန။ မနုဿာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘သေယျထာပိ ဂင်္ဂါမဟိယာယာ’’တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ န, ဘိက္ခဝေ, ယာနေန ယာယိတဗ္ဗံ ။ ယော ယာယေယျ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာတိ။ တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ကောသလေသု ဇနပဒေ သာဝတ္ထိံ ဂစ္ဆန္တော ဘဂဝန္တံ ဒဿနာယ အန္တရာမဂ္ဂေ ဂိလာနော ဟောတိ။ အထ ခေါ သော ဘိက္ခု မဂ္ဂါ ဩက္ကမ္မ အညတရသ္မိံ ရုက္ခမူလေ နိသီဒိ။ မနုဿာ တံ ဘိက္ခုံ ဒိသွာ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘ကဟံ, ဘန္တေ, အယျော ဂမိဿတီ’’တိ? ‘‘သာဝတ္ထိံ ခေါ အဟံ, အာဝုသော, ဂမိဿာမိ ဘဂဝန္တံ ဒဿနာယာ’’တိ။ ‘‘ဧဟိ, ဘန္တေ, ဂမိဿာမာ’’တိ။ ‘‘နာဟံ, အာဝုသော, သက္ကောမိ, ဂိလာနောမှီ’’တိ။ ‘‘ဧဟိ, ဘန္တေ, ယာနံ အဘိရုဟာ’’တိ။ ‘‘အလံ, အာဝုသော, ပဋိက္ခိတ္တံ ဘဂဝတာ ယာန’’န္တိ ကုက္ကုစ္စာယန္တော ယာနံ နာဘိရုဟိ။ အထ ခေါ သော ဘိက္ခု သာဝတ္ထိံ ဂန္တွာ ဘိက္ခူနံ ဧတမတ္ထံ အာရောစေသိ။ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ဂိလာနဿ ယာနန္တိ။ အထ ခေါ ဘိက္ခူနံ ဧတဒဟောသိ – ‘‘ဣတ္ထိယုတ္တံ နု ခေါ ပုရိသယုတ္တံ နု ခေါ’’တိ? ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အနုဇာနာမိ , ဘိက္ခဝေ, ပုရိသယုတ္တံ ဟတ္ထဝဋ္ဋကန္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရဿ ဘိက္ခုနော ယာနုဂ္ဃါတေန ဗာဠှတရံ အဖာသု အဟောသိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, သိဝိကံ ပါဋင်္ကိန္တိ။

ယာနာဒိပဋိက္ခေပေါ နိဋ္ဌိတော။

၁၅၄. ဥစ္စာသယနမဟာသယနပဋိက္ခေပေါ

၂၅၄. တေန ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ဥစ္စာသယနမဟာသယနာနိ ဓါရေန္တိ, သေယျထိဒံ – အာသန္ဒိံ, ပလ္လင်္ကံ, ဂေါနကံ, စိတ္တကံ, ပဋိကံ, ပဋလိကံ, တူလိကံ, ဝိကတိကံ, ဥဒ္ဓလောမိံ [ဥန္ဒလောမိံ (က.), ဥဒ္ဒလောမိံ (က.)], ဧကန္တလောမိံ, ကဋ္ဋိဿံ, ကောသေယျံ , ကုတ္တကံ, ဟတ္ထတ္ထရံ, အဿတ္ထရံ, ရထတ္ထရံ, အဇိနပဝေဏိံ, ကဒလိမိဂပဝရပစ္စတ္ထရဏံ, သဥတ္တရစ္ဆဒံ, ဥဘတောလောဟိတကူပဓါနန္တိ။ မနုဿာ ဝိဟာရစာရိကံ အာဟိဏ္ဍန္တာ ပဿိတွာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘သေယျထာပိ ဂိဟီ ကာမဘောဂိနော’’တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ န, ဘိက္ခဝေ, ဥစ္စာသယနမဟာသယနာနိ ဓါရေတဗ္ဗာနိ, သေယျထိဒံ – အာသန္ဒိ, ပလ္လင္ကော, ဂေါနကော, စိတ္တကော, ပဋိကာ, ပဋလိကာ, တူလိကာ, ဝိကတိကာ, ဥဒ္ဓလောမိ, ဧကန္တလောမိ, ကဋ္ဋိဿံ, ကောသေယျံ, ကုတ္တကံ, ဟတ္ထတ္ထရံ, အဿတ္ထရံ, ရထတ္ထရံ, အဇိနပဝေဏိ, ကဒလိမိဂပဝရပစ္စတ္ထရဏံ, သဥတ္တရစ္ဆဒံ, ဥဘတောလောဟိတကူပဓါနံ။ ယော ဓါရေယျ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာတိ။

ဥစ္စာသယနမဟာသယနပဋိက္ခေပေါ နိဋ္ဌိတော။

၁၅၅. သဗ္ဗစမ္မပဋိက္ခေပေါ

၂၅၅. တေန ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ – ဘဂဝတာ ဥစ္စာသယနမဟာသယနာနိ ပဋိက္ခိတ္တာနီတိ – မဟာစမ္မာနိ ဓါရေန္တိ, သီဟစမ္မံ ဗျဂ္ဃစမ္မံ ဒီပိစမ္မံ။ တာနိ မဉ္စပ္ပမာဏေနပိ ဆိန္နာနိ ဟောန္တိ, ဣဌပ္ပမာဏေနပိ ဆိန္နာနိ ဟောန္တိ, အန္တောပိ မဉ္စေ ပညတ္တာနိ ဟောန္တိ, ဗဟိပိ မဉ္စေ ပညတ္တာနိ ဟောန္တိ, အန္တောပိ ဣဌေ ပညတ္တာနိ ဟောန္တိ, ဗဟိပိ ဣဌေ ပညတ္တာနိ ဟောန္တိ။ မနုဿာ ဝိဟာရစာရိကံ အာဟိဏ္ဍန္တာ ပဿိတွာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘သေယျထာပိ ဂိဟီ ကာမဘောဂိနော’’တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ န, ဘိက္ခဝေ, မဟာစမ္မာနိ ဓါရေတဗ္ဗာနိ, သီဟစမ္မံ ဗျဂ္ဃစမ္မံ ဒီပိစမ္မံ။ ယော ဓါရေယျ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာတိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ – ဘဂဝတာ မဟာစမ္မာနိ ပဋိက္ခိတ္တာနီတိ – ဂေါစမ္မာနိ ဓါရေန္တိ။ တာနိ မဉ္စပ္ပမာဏေနပိ ဆိန္နာနိ ဟောန္တိ, ဣဌပ္ပမာဏေနပိ ဆိန္နာနိ ဟောန္တိ, အန္တောပိ မဉ္စေ ပညတ္တာနိ ဟောန္တိ, ဗဟိပိ မဉ္စေ ပညတ္တာနိ ဟောန္တိ, အန္တောပိ ဣဌေ ပညတ္တာနိ ဟောန္တိ, ဗဟိပိ ဣဌေ ပညတ္တာနိ ဟောန္တိ။ အညတရောပိ ပါပဘိက္ခု အညတရဿ ပါပုပါသကဿ ကုလူပကော ဟောတိ။ အထ ခေါ သော ပါပဘိက္ခု ပုဗ္ဗဏှသမယံ နိဝါသေတွာ ပတ္တစီဝရမာဒါယ ယေန တဿ ပါပုပါသကဿ နိဝေသနံ တေနုပသင်္ကမိ, ဥပသင်္ကမိတွာ ပညတ္တေ အာသနေ နိသီဒိ။ အထ ခေါ သော ပါပုပါသကော ယေန သော ပါပဘိက္ခု တေနုပသင်္ကမိ, ဥပသင်္ကမိတွာ တံ ပါပဘိက္ခုံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ တေန ခေါ ပန သမယေန တဿ ပါပုပါသကဿ ဝစ္ဆကော ဟောတိ တရုဏကော အဘိရူပေါ ဒဿနီယော ပါသာဒိကော စိတ္ရော, သေယျထာပိ ဒီပိစ္ဆာပေါ။ အထ ခေါ သော ပါပဘိက္ခု တံ ဝစ္ဆကံ သက္ကစ္စံ ဥပနိဇ္ဈာယတိ။ အထ ခေါ သော ပါပုပါသကော တံ ပါပဘိက္ခုံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ကိဿ, ဘန္တေ, အယျော ဣမံ ဝစ္ဆကံ သက္ကစ္စံ ဥပနိဇ္ဈာယတီ’’တိ? ‘‘အတ္ထော မေ, အာဝုသော, ဣမဿ ဝစ္ဆကဿ စမ္မေနာ’’တိ။ အထ ခေါ သော ပါပုပါသကော တံ ဝစ္ဆကံ ဝဓိတွာ စမ္မံ ဝိဓုနိတွာ တဿ ပါပဘိက္ခုနော ပါဒါသိ။ အထ ခေါ သော ပါပဘိက္ခု တံ စမ္မံ သံဃာဋိယာ ပဋိစ္ဆာဒေတွာ အဂမာသိ။ အထ ခေါ သာ ဂါဝီ ဝစ္ဆဂိဒ္ဓိနီ တံ ပါပဘိက္ခုံ ပိဋ္ဌိတော ပိဋ္ဌိတော အနုဗန္ဓိ။ ဘိက္ခူ ဧဝမာဟံသု – ‘‘ကိဿ တျာယံ, အာဝုသော, ဂါဝီ ပိဋ္ဌိတော ပိဋ္ဌိတော အနုဗန္ဓီ’’တိ? ‘‘အဟမ္ပိ ခေါ, အာဝုသော, န ဇာနာမိ ကေန [ကေနစိ (က.)] မ္ယာယံ ဂါဝီ ပိဋ္ဌိတော ပိဋ္ဌိတော အနုဗန္ဓီ’’တိ။ တေန ခေါ ပန သမယေန တဿ ပါပဘိက္ခုနော သံဃာဋိ လောဟိတေန မက္ခိတာ ဟောတိ။ ဘိက္ခူ ဧဝမာဟံသု – ‘‘အယံ ပန တေ, အာဝုသော, သံဃာဋိ ကိံ ကတာ’’တိ? အထ ခေါ သော ပါပဘိက္ခု ဘိက္ခူနံ ဧတမတ္ထံ အာရောစေသိ။ ‘‘ကိံ ပန တွံ, အာဝုသော, ပါဏာတိပါတေ သမာဒပေသီ’’တိ? ‘‘ဧဝမာဝုသော’’တိ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထံဟိ နာမ ဘိက္ခု ပါဏာတိပါတေ သမာဒပေဿတိ, နနု ဘဂဝတာ အနေကပရိယာယေန ပါဏာတိပါတော ဂရဟိတော, ပါဏာတိပါတာ ဝေရမဏီ ပသတ္ထာ’’တိ။ အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။

အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတသ္မိံ နိဒါနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဘိက္ခုသသံဃံ သန္နိပါတာပေတွာ တံ ပါပဘိက္ခုံ ပဋိပုစ္ဆိ – ‘‘သစ္စံ ကိရ တွံ, ဘိက္ခု, ပါဏာတိပါတေ သမာဒပေသီ’’တိ? သစ္စံ ဘဂဝါတိ။ပေ.။ ကထံဟိ နာမ တွံ, မောဃပုရိသ, ပါဏာတိပါတေ သမာဒပေဿသိ, နနု မယာ, မောဃပုရိသ, အနေကပရိယာယေန ပါဏာတိပါတော ဂရဟိတော, ပါဏာတိပါတာ ဝေရမဏီ ပသတ္ထာ။ နေတံ, မောဃပုရိသ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ။ပေ.။ ဝိဂရဟိတွာ ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘န, ဘိက္ခဝေ, ပါဏာတိပါတေ သမာဒပေတဗ္ဗံ။ ယော သမာဒပေယျ, ယထာဓမ္မော ကာရေတဗ္ဗော။ န, ဘိက္ခဝေ, ဂေါစမ္မံ ဓါရေတဗ္ဗံ။ ယော ဓါရေယျ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ န စ, ဘိက္ခဝေ, ကိဉ္စိ စမ္မံ ဓါရေတဗ္ဗံ။ ယော ဓါရေယျ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။

သဗ္ဗစမ္မပဋိက္ခေပေါ နိဋ္ဌိတော။

၁၅၆. ဂိဟိဝိကတာနုညာတာဒိ

၂၅၆. တေန ခေါ ပန သမယေန မနုဿာနံ မဉ္စမ္ပိ ဣဌမ္ပိ စမ္မောနဒ္ဓါနိ ဟောန္တိ, စမ္မဝိနဒ္ဓါနိ။ ဘိက္ခူ ကုက္ကုစ္စာယန္တာ နာဘိနိသီဒန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ဂိဟိဝိကတံ အဘိနိသီဒိတုံ, န တွေဝ အဘိနိပဇ္ဇိတုန္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဝိဟာရာ စမ္မဝဒ္ဓေဟိ ဩဂုမ္ဖိယန္တိ [ဩဂုမ္ဘိယန္တိ (က.)]။ ဘိက္ခူ ကုက္ကုစ္စာယန္တာ နာဘိနိသီဒန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ဗန္ဓနမတ္တံ အဘိနိသီဒိတုန္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ သဥပါဟနာ ဂါမံ ပဝိသန္တိ။ မနုဿာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘သေယျထာပိ ဂိဟီ ကာမဘောဂိနော’’တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ ။ န, ဘိက္ခဝေ, သဥပါဟနေန ဂါမော ပဝိသိတဗ္ဗော။ ယော ပဝိသေယျ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာတိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ဂိလာနော ဟောတိ, န သက္ကောတိ ဝိနာ ဥပါဟနေန ဂါမံ ပဝိသိတုံ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ဂိလာနေန ဘိက္ခုနာ သဥပါဟနေန ဂါမံ ပဝိသိတုန္တိ။

ဂိဟိဝိကတာနုညာတာဒိ နိဋ္ဌိတာ။

၁၅၇. သောဏကုဋိကဏ္ဏဝတ္ထု

၂၅၇. [ဥဒါ. ၄၆ သောကသုတ္တေန သံသန္ဒိတွာ ပဿိတဗ္ဗံ] တေန ခေါ ပန သမယေန အာယသ္မာ မဟာကစ္စာနော အဝန္တီသု ဝိဟရတိ ကုရရဃရေ [ကုရုရဃရေ (က.)] ပပတကေ [ပပါတေ (သီ. သျာ.) ပဝတ္ထေ (ဥဒါ. ၄၆)] ပဗ္ဗတေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန သောဏော ဥပါသကော ကုဋိကဏ္ဏော အာယသ္မတော မဟာကစ္စာနဿ ဥပဋ္ဌာကော ဟောတိ။ အထ ခေါ သောဏော ဥပါသကော ကုဋိကဏ္ဏော ယေနာယသ္မာ မဟာကစ္စာနော တေနုပသင်္ကမိ, ဥပသင်္ကမိတွာ အာယသ္မန္တံ မဟာကစ္စာနံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ သောဏော ဥပါသကော ကုဋိကဏ္ဏော အာယသ္မန္တံ မဟာကစ္စာနံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ယထာ ယထာဟံ, ဘန္တေ, အယျေန မဟာကစ္စာနေန ဓမ္မံ ဒေသိတံ အာဇာနာမိ, နယိဒံ သုကရံ အဂါရံ အဇ္ဈာဝသတာ ဧကန္တပရိပုဏ္ဏံ ဧကန္တပရိသုဒ္ဓံ သင်္ခလိခိတံ ဗြဟ္မစရိယံ စရိတုံ။ ဣစ္ဆာမဟံ, ဘန္တေ, ကေသမဿုံ ဩဟာရေတွာ ကာသာယာနိ ဝတ္ထာနိ အစ္ဆာဒေတွာ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇိတုံ ။ ပဗ္ဗာဇေတု မံ, ဘန္တေ, အယျော မဟာကစ္စာနော’’တိ။ ( ) [(ဧဝံ ဝုတ္တေ အာယသ္မာ မဟာကစ္စာယနော သောဏံ ဥပါသကံ ကုဋိကဏ္ဏံ ဧတဒဝေါစ) (သျာ. ဥဒါ. ၄၆)] ‘‘ဒုက္ကရံ ခေါ, သောဏ, ယာဝဇီဝံ ဧကသေယျံ ဧကဘတ္တံ ဗြဟ္မစရိယံ စရိတုံ။ ဣင်္ဃ, တွံ, သောဏ , တတ္ထေဝ အဂါရိကဘူတော ဗုဒ္ဓါနံ သာသနံ အနုယုဉ္ဇ, ကာလယုတ္တံ ဧကသေယျံ ဧကဘတ္တံ ဗြဟ္မစရိယ’’န္တိ။ အထ ခေါ သောဏဿ ဥပါသကဿ ကုဋိကဏ္ဏဿ ယော အဟောသိ ပဗ္ဗဇ္ဇာဘိသင်္ခါရော သော ပဋိပ္ပဿမ္ဘိ။ ဒုတိယမ္ပိ ခေါ သောဏော ဥပါသကော ကုဋိကဏ္ဏော ။ပေ.။ တတိယမ္ပိ ခေါ သောဏော ဥပါသကော ကုဋိကဏ္ဏော ယေနာယသ္မာ မဟာကစ္စာနော တေနုပသင်္ကမိ, ဥပသင်္ကမိတွာ အာယသ္မန္တံ မဟာကစ္စာနံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ သောဏော ဥပါသကော ကုဋိကဏ္ဏော အာယသ္မန္တံ မဟာကစ္စာနံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ယထာ ယထာဟံ, ဘန္တေ, အယျေန မဟာကစ္စာနေန ဓမ္မံ ဒေသိတံ အာဇာနာမိ, နယိဒံ သုကရံ အဂါရံ အဇ္ဈာဝသတာ ဧကန္တပရိပုဏ္ဏံ ဧကန္တပရိသုဒ္ဓံ သင်္ခလိခိတံ ဗြဟ္မစရိယံ စရိတုံ။ ဣစ္ဆာမဟံ, ဘန္တေ, ကေသမဿုံ ဩဟာရေတွာ ကာသာယာနိ ဝတ္ထာနိ အစ္ဆာဒေတွာ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇိတုံ။ ပဗ္ဗာဇေတု မံ, ဘန္တေ, အယျော မဟာကစ္စာနော’’တိ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ မဟာကစ္စာနော သောဏံ ဥပါသကံ ကုဋိကဏ္ဏံ ပဗ္ဗာဇေသိ။ တေန ခေါ ပန သမယေန အဝန္တိဒက္ခိဏာပထော အပ္ပဘိက္ခုကော ဟောတိ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ မဟာကစ္စာနော တိဏ္ဏံ ဝဿာနံ အစ္စယေန ကိစ္ဆေန ကသိရေန တတော တတော ဒသဝဂ္ဂံ ဘိက္ခုသသံဃံ သန္နိပါတာပေတွာ အာယသ္မန္တံ သောဏံ ဥပသမ္ပာဒေသိ။

သောဏကုဋိကဏ္ဏဝတ္ထု နိဋ္ဌိတံ။

၁၅၈. မဟာကစ္စာနဿ ပဉ္စဝရပရိဒဿနာ

အထ ခေါ အာယသ္မတော သောဏဿ ဝဿံဝုဋ္ဌဿ ရဟောဂတဿ ပဋိသလ္လီနဿ ဧဝံ စေတသော ပရိဝိတက္ကော ဥဒပါဒိ – ‘‘သုတောယေဝ ခေါ မေ သော ဘဂဝါ ဧဒိသော စ ဧဒိသော စာတိ, န စ မယာ သမ္မုခါ ဒိဋ္ဌော, ဂစ္ဆေယျာဟံ တံ ဘဂဝန္တံ ဒဿနာယ အရဟန္တံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓံ, သစေ မံ ဥပဇ္ဈာယော အနုဇာနေယျာ’’တိ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ သောဏော သာယနှသမယံ ပဋိသလ္လာနာ ဝုဋ္ဌိတော ယေနာယသ္မာ မဟာကစ္စာနော တေနုပသင်္ကမိ, ဥပသင်္ကမိတွာ အာယသ္မန္တံ မဟာကစ္စာနံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ အာယသ္မာ သောဏော အာယသ္မန္တံ မဟာကစ္စာနံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဣဓ မယှံ, ဘန္တေ, ရဟောဂတဿ ပဋိသလ္လီနဿ ဧဝံ စေတသော ပရိဝိတက္ကော ဥဒပါဒိ – ‘သုတော ယေဝ ခေါ မေ သော ဘဂဝါ ဧဒိသော စ ဧဒိသော စာတိ, န စ မယာ သမ္မုခါ ဒိဋ္ဌော, ဂစ္ဆေယျာဟံ တံ ဘဂဝန္တံ ဒဿနာယ အရဟန္တံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓံ, သစေ မံ ဥပဇ္ဈာယော အနုဇာနေယျာ’တိ; ဂစ္ဆေယျာဟံ, ဘန္တေ, တံ ဘဂဝန္တံ ဒဿနာယ အရဟန္တံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓံ, သစေ မံ ဥပဇ္ဈာယော အနုဇာနာတီ’’တိ။ ‘‘သာဓု သာဓု, သောဏ။ ဂစ္ဆ တွံ, သောဏ, တံ ဘဂဝန္တံ ဒဿနာယ အရဟန္တံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓံ။ ဒက္ခိဿသိ တွံ, သောဏ, တံ ဘဂဝန္တံ ပါသာဒိကံ ပသာဒနီယံ သန္တိန္ဒ္ရိယံ သန္တမာနသံ ဥတ္တမဒမထသမထံ အမနုပ္ပတ္တံ ဒန္တံ ဂုတ္တံ ယတိန္ဒ္ရိယံ နာဂံ။ တေန ဟိ တွံ, သောဏ, မမ ဝစနေန ဘဂဝတော ပါဒေ သိရသာ ဝန္ဒ – ‘ဥပဇ္ဈာယော မေ, ဘန္တေ, အာယသ္မာ မဟာကစ္စာနော ဘဂဝတော ပါဒေ သိရသာ ဝန္ဒတီ’’’တိ။ ဧဝဉ္စ ဝဒေဟိ – ‘‘အဝန္တိဒက္ခိဏာပထော, ဘန္တေ, အပ္ပဘိက္ခုကော, တိဏ္ဏံ မေ ဝဿာနံ အစ္စယေန ကိစ္ဆေန ကသိရေန တတော တတော ဒသဝဂ္ဂံ ဘိက္ခုသသံဃံ သန္နိပါတာပေတွာ ဥပသမ္ပဒံ အလတ္ထံ; အပ္ပေဝ နာမ ဘဂဝါ အဝန္တိဒက္ခိဏာပထေ အပ္ပတရေန ဂဏေန ဥပသမ္ပဒံ အနုဇာနေယျ။ အဝန္တိဒက္ခိဏာပထေ, ဘန္တေ, ကဏ္ဟုတ္တရာ ဘူမိ ခရာ ဂေါကဏ္ဋကဟတာ; အပ္ပေဝ နာမ ဘဂဝါ အဝန္တိဒက္ခိဏာပထေ ဂုဏင်္ဂုဏူပါဟနံ အနုဇာနေယျ။ အဝန္တိဒက္ခိဏာပထေ, ဘန္တေ, နဟာနဂရုကာ မနုဿာ ဥဒကသုဒ္ဓိကာ; အပ္ပေဝ နာမ ဘဂဝါ အဝန္တိဒက္ခိဏာပထေ ဓုဝနဟာနံ အနုဇာနေယျ။ အဝန္တိဒက္ခိဏာပထေ, ဘန္တေ, စမ္မာနိ အတ္ထရဏာနိ, ဧဠကစမ္မံ အဇစမ္မံ မိဂစမ္မံ။ သေယျထာပိ, ဘန္တေ, မဇ္ဈိမေသု ဇနပဒေသု ဧရဂူ မောရဂူ မဇ္ဇာရူ [မဇ္ဈာရူ (က.)] ဇန္တူ, ဧဝမေဝ ခေါ, ဘန္တေ, အဝန္တိဒက္ခိဏာပထေ စမ္မာနိ အတ္ထရဏာနိ, ဧဠကစမ္မံ အဇစမ္မံ မိဂစမ္မံ; အပ္ပေဝ နာမ ဘဂဝါ အဝန္တိဒက္ခိဏာပထေ စမ္မာနိ အတ္ထရဏာနိ အနုဇာနေယျ, ဧဠကစမ္မံ အဇစမ္မံ မိဂစမ္မံ။ ဧတရဟိ, ဘန္တေ, မနုဿာ နိဿီမဂတာနံ ဘိက္ခူနံ စီဝရံ ဒေန္တိ – ‘ဣမံ စီဝရံ ဣတ္ထန္နာမဿ ဒေမာ’’’တိ။ တေ အာဂန္တွာ အာရောစေန္တိ – ‘ဣတ္ထန္နာမေဟိ တေ, အာဝုသော, မနုဿေဟိ စီဝရံ ဒိန္န’န္တိ တေ ကုက္ကုစ္စာယန္တာ န သာဒိယန္တိ – ‘မာ နော နိဿဂ္ဂိယံ အဟောသီ’တိ; အပ္ပေဝ နာမ ဘဂဝါ စီဝရေ ပရိယာယံ အာစိက္ခေယျာ’’တိ။ ‘‘ဧဝံ, ဘန္တေ’’တိ ခေါ အာယသ္မာ သောဏော အာယသ္မတော မဟာကစ္စာနဿ ပဋိဿုတွာ ဥဋ္ဌာယာသနာ အာယသ္မန္တံ မဟာကစ္စာနံ အဘိဝါဒေတွာ ပဒက္ခိဏံ ကတွာ သေနာသနံ သံသာမေတွာ ပတ္တစီဝရမာဒါယ ယေန သာဝတ္ထိ တေန ပက္ကာမိ။ အနုပုဗ္ဗေန ယေန သာဝတ္ထိ ဇေတဝနံ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမော ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ, ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ အာယသ္မန္တံ အာနန္ဒံ အာမန္တေသိ – ‘‘ဣမဿ, အာနန္ဒ, အာဂန္တုကဿ ဘိက္ခုနော သေနာသနံ ပညာပေဟီ’’တိ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ အာနန္ဒော – ‘‘ယဿ ခေါ မံ ဘဂဝါ အာဏာပေတိ, ‘ဣမဿ, အာနန္ဒ, အာဂန္တုကဿ ဘိက္ခုနော သေနာသနံ ပညာပေဟီ’တိ, ဣစ္ဆတိ ဘဂဝါ တေန ဘိက္ခုနာ သဒ္ဓိံ ဧကဝိဟာရေ ဝတ္ထုံ, ဣစ္ဆတိ ဘဂဝါ အာယသ္မတာ သောဏေန သဒ္ဓိံ ဧကဝိဟာရေ ဝတ္ထု’’န္တိ – ယသ္မိံ ဝိဟာရေ ဘဂဝါ ဝိဟရတိ တသ္မိံ ဝိဟာရေ အာယသ္မတော သောဏဿ သေနာသနံ ပညာပေသိ။

၂၅၈. အထ ခေါ ဘဂဝါ ဗဟုဒေဝ ရတ္တိံ အဇ္ဈောကာသေ ဝီတိနာမေတွာ ဝိဟာရံ ပါဝိသိ။ အာယသ္မာပိ ခေါ သောဏော ဗဟုဒေဝ ရတ္တိံ အဇ္ဈောကာသေ ဝီတိနာမေတွာ ဝိဟာရံ ပါဝိသိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ရတ္တိယာ ပစ္စူသသမယံ ပစ္စုဋ္ဌာယ အာယသ္မန္တံ သောဏံ အဇ္ဈေသိ – ‘‘ပဋိဘာတု တံ, ဘိက္ခု, ဓမ္မော ဘာသိတု’’န္တိ။ ‘‘ဧဝံ, ဘန္တေ’’တိ ခေါ အာယသ္မာ သောဏော ဘဂဝတော ပဋိဿုဏိတွာ သဗ္ဗာနေဝ အဋ္ဌကဝဂ္ဂိကာနိ သရေန အဘာသိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ အာယသ္မတော သောဏဿ သရဘညပရိယောသာနေ အဗ္ဘာနုမောဒိ – ‘‘သာဓု, သာဓု, ဘိက္ခု။ သုဂ္ဂဟိတာနိ ခေါ တေ, ဘိက္ခု, အဋ္ဌကဝဂ္ဂိကာနိ , သုမနသိကတာနိ သူပဓါရိတာနိ။ ကလျာဏိယာပိ ဝါစာယ သမန္နာဂတော, ဝိဿဋ္ဌာယ, အနေလဂလာယ [အနေဠဂလာယ (က.)], အတ္ထဿ ဝိညာပနိယာ။ ကတိဝဿောသိ တွံ, ဘိက္ခူ’’တိ? ‘‘ဧကဝဿောဟံ, ဘဂဝါ’’တိ။ ‘‘ကိဿ ပန တွံ, ဘိက္ခု, ဧဝံ စိရံ အကာသီ’’တိ? ‘‘စိရံ ဒိဋ္ဌော မေ, ဘန္တေ, ကာမေသု အာဒီနဝေါ, အပိ စ သမ္ဗာဓါ ဃရာဝါသာ ဗဟုကိစ္စာ ဗဟုကရဏီယာ’’တိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတမတ္ထံ ဝိဒိတွာ တာယံ ဝေလာယံ ဣမံ ဥဒါနံ ဥဒါနေသိ –

[ဥဒါ. ၄၆ ဥဒါနေပိ] ‘‘ဒိသွာ အာဒီနဝံ လောကေ၊ ဉတွာ ဓမ္မံ နိရူပဓိံ။

အရိယော န ရမတီ ပါပေ၊ ပါပေ န ရမတီ သုစီ’’တိ။

အထ ခေါ အာယသ္မာ သောဏော – ပဋိသမ္မောဒတိ ခေါ မံ ဘဂဝါ, အယံ ခွဿ ကာလော ယံ မေ ဥပဇ္ဈာယော ပရိဒဿီတိ – ဥဋ္ဌာယာသနာ ဧကံသံ ဥတ္တရာသင်္ဂံ ကရိတွာ ဘဂဝတော ပါဒေသု သိရသာ နိပတိတွာ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဥပဇ္ဈာယော မေ, ဘန္တေ, အာယသ္မာ မဟာကစ္စာနော ဘဂဝတော ပါဒေ သိရသာ ဝန္ဒတိ, ဧဝဉ္စ ဝဒေတိ အဝန္တိဒက္ခိဏာပထော, ဘန္တေ, အပ္ပဘိက္ခုကော။ တိဏ္ဏံ မေ ဝဿာနံ အစ္စယေန ကိစ္ဆေန ကသိရေန တတော တတော ဒသဝဂ္ဂံ ဘိက္ခုသသံဃံ သန္နိပါတာပေတွာ ဥပသမ္ပဒံ အလတ္ထံ, အပ္ပေဝ နာမ ဘဂဝါ အဝန္တိဒက္ခိဏာပထေ အပ္ပတရေန ဂဏေန ဥပသမ္ပဒံ အနုဇာနေယျ။ အဝန္တိဒက္ခိဏာပထေ, ဘန္တေ, ကဏ္ဟုတ္တရာ ဘူမိ ခရာ ဂေါကဏ္ဋကဟတာ; အပ္ပေဝ နာမ ဘဂဝါ အဝန္တိဒက္ခိဏာပထေ ဂုဏင်္ဂုဏူပါဟနံ အနုဇာနေယျ။ အဝန္တိဒက္ခိဏာပထေ, ဘန္တေ, နဟာနဂရုကာ မနုဿာ ဥဒကသုဒ္ဓိကာ, အပ္ပေဝ နာမ ဘဂဝါ အဝန္တိဒက္ခိဏာပထေ ဓုဝနဟာနံ အနုဇာနေယျ။ အဝန္တိဒက္ခိဏာပထေ, ဘန္တေ, စမ္မာနိ အတ္ထရဏာနိ, ဧဠကစမ္မံ အဇစမ္မံ မိဂစမ္မံ။ သေယျထာပိ, ဘန္တေ, မဇ္ဈိမေသု ဇနပဒေသု ဧရဂူ မောရဂူ မဇ္ဇာရူ ဇန္တူ , ဧဝမေဝ ခေါ, ဘန္တေ, အဝန္တိဒက္ခိဏာပထေ စမ္မာနိ အတ္ထရဏာနိ, ဧဠကစမ္မံ အဇစမ္မံ မိဂစမ္မံ; အပ္ပေဝ နာမ ဘဂဝါ အဝန္တိဒက္ခိဏာပထေ စမ္မာနိ အတ္ထရဏာနိ အနုဇာနေယျ, ဧဠကစမ္မံ အဇစမ္မံ မိဂစမ္မံ။ ဧတရဟိ, ဘန္တေ, မနုဿာ နိဿီမဂတာနံ ဘိက္ခူနံ စီဝရံ ဒေန္တိ – ‘ဣမံ စီဝရံ ဣတ္ထန္နာမဿ ဒေမာ’တိ။ တေ အာဂန္တွာ အာရောစေန္တိ – ‘ဣတ္ထန္နာမေဟိ တေ, အာဝုသော, မနုဿေဟိ စီဝရံ ဒိန္န’န္တိ။ တေ ကုက္ကုစ္စာယန္တာ န သာဒိယန္တိ – ‘မာ နော နိဿဂ္ဂိယံ အဟောသီ’တိ; အပ္ပေဝ နာမ ဘဂဝါ စီဝရေ ပရိယာယံ အာစိက္ခေယျာ’’တိ။

၂၅၉. အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတသ္မိံ နိဒါနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘အဝန္တိဒက္ခိဏာပထော, ဘိက္ခဝေ, အပ္ပဘိက္ခုကော။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, သဗ္ဗပစ္စန္တိမေသု ဇနပဒေသု ဝိနယဓရပဉ္စမေန ဂဏေန ဥပသမ္ပဒံ။ တတ္ရိမေ ပစ္စန္တိမာ ဇနပဒါ – ပုရတ္ထိမာယ ဒိသာယ ဂဇင်္ဂလံ [ကဇင်္ဂလံ (သီ. သျာ.)] နာမ နိဂမော, တဿ ပရေန မဟာသာလာ, တတော ပရာ ပစ္စန္တိမာ ဇနပဒါ, ဩရတော မဇ္ဈေ; ပုရတ္ထိမဒက္ခိဏာယ ဒိသာယ သလ္လဝတီ [သလလဝတီ (သီ.)] နာမ နဒီ, တတော ပရာ ပစ္စန္တိမာ ဇနပဒါ, ဩရတော မဇ္ဈေ; ဒက္ခိဏာယ ဒိသာယ သေတကဏ္ဏိကံ နာမ နိဂမော, တတော ပရာ ပစ္စန္တိမာ ဇနပဒါ, ဩရတော မဇ္ဈေ; ပစ္ဆိမာယ ဒိသာယ ထူဏံ နာမ ဗြာဟ္မဏဂါမော, တတော ပရာ ပစ္စန္တိမာ ဇနပဒါ, ဩရတော မဇ္ဈေ; ဥတ္တရာယ ဒိသာယ ဥသီရဒ္ဓဇော နာမ ပဗ္ဗတော, တတော ပရာ ပစ္စန္တိမာ ဇနပဒါ, ဩရတော မဇ္ဈေ ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ဧဝရူပေသု ပစ္စန္တိမေသု ဇနပဒေသု ဝိနယဓရပဉ္စမေန ဂဏေန ဥပသမ္ပဒံ။ အဝန္တိဒက္ခိဏာပထေ, ဘိက္ခဝေ, ကဏ္ဟုတ္တရာ ဘူမိ ခရာ ဂေါကဏ္ဋကဟတာ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, သဗ္ဗပစ္စန္တိမေသု ဇနပဒေသု ဂုဏင်္ဂုဏူပါဟနံ။ အဝန္တိဒက္ခိဏာပထေ, ဘိက္ခဝေ, နဟာနဂရုကာ မနုဿာ ဥဒကသုဒ္ဓိကာ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, သဗ္ဗပစ္စန္တိမေသု ဇနပဒေသု ဓုဝနဟာနံ။ အဝန္တိဒက္ခိဏာပထေ, ဘိက္ခဝေ, စမ္မာနိ အတ္ထရဏာနိ, ဧဠကစမ္မံ အဇစမ္မံ မိဂစမ္မံ။ သေယျထာပိ, ဘိက္ခဝေ, မဇ္ဈိမေသု ဇနပဒေသု ဧရဂူ မောရဂူ မဇ္ဇာရူ ဇန္တူ, ဧဝမေဝ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, အဝန္တိဒက္ခိဏာပထေ စမ္မာနိ အတ္ထရဏာနိ, ဧဠကစမ္မံ အဇစမ္မံ မိဂစမ္မံ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, သဗ္ဗပစ္စန္တိမေသု ဇနပဒေသု စမ္မာနိ အတ္ထရဏာနိ, ဧဠကစမ္မံ အဇစမ္မံ မိဂစမ္မံ။ ဣဓ ပန, ဘိက္ခဝေ, မနုဿာ နိဿီမဂတာနံ ဘိက္ခူနံ စီဝရံ ဒေန္တိ – ‘ဣမံ စီဝရံ ဣတ္ထန္နာမဿ ဒေမာ’တိ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, သာဒိတုံ, န တာဝ တံ ဂဏနူပဂံ ယာဝ န ဟတ္ထံ ဂစ္ဆတီ’’တိ။

မဟာကစ္စာနဿ ပဉ္စဝရပရိဒဿနာ နိဋ္ဌိတာ။

စမ္မက္ခန္ဓကော ပဉ္စမော။

၁၅၉. တဿုဒ္ဒါနံ

ရာဇာ စ မာဂဓေါ သောဏော၊ အသီတိသဟဿိဿရော။

သာဂတော ဂိဇ္ဈကူဋသ္မိံ၊ ဗဟုံ ဒဿေတိ ဥတ္တရိံ။

ပဗ္ဗဇ္ဇာရဒ္ဓဘိဇ္ဇိံသု ၊ ဝီဏံ ဧကပလာသိကံ။

နီလာ ဣတာ လောဟိတိကာ၊ မဉ္ဇိဋ္ဌာ ကဏှမေဝ စ။

မဟာရင်္ဂမဟာနာမာ၊ ဝဒ္ဓိကာ စ ပဋိက္ခိပိ။

ခလ္လကာ ပုဋပါလိ စ၊ တူလတိတ္တိရမေဏ္ဍဇာ။

ဝိစ္ဆိကာ မောရစိတြာ စ၊ သီဟဗျဂ္ဃါ စ ဒီပိကာ။

အဇိနုဒ္ဒါ မဇ္ဇာရီ စ၊ ကာဠလုဝကပရိက္ခဋာ။

ဖလိတုပါဟနာ ခိလာ၊ ဓေါတခါဏုခဋခဋာ။

တာလဝေဠုတိဏံ စေဝ၊ မုဉ္ဇပဗ္ဗဇဟိန္တာလာ။

ကမလကမ္ဗလသောဝဏ္ဏာ ၊ ရူပိကာ မဏိဝေဠုရိယာ။

ဖလိကာ ကံသကာစာ စ၊ တိပုသီသဉ္စ တမ္ဗကာ။

ဂါဝီ ယာနံ ဂိလာနော စ၊ ပုရိသာယုတ္တသိဝိကာ။

သယနာနိ မဟာစမ္မာ၊ ဂေါစမ္မေဟိ စ ပါပကော။

ဂိဟီနံ စမ္မဝဒ္ဓေဟိ၊ ပဝိသန္တိ ဂိလာယနော။

မဟာကစ္စာယနော သောဏော၊ သရေန အဋ္ဌကဝဂ္ဂိကံ။

ဥပသမ္ပဒံ ပဉ္စဟိ၊ ဂုဏင်္ဂုဏာ ဓုဝသိနာ။

စမ္မတ္ထရဏာနုညာသိ၊ န တာဝ ဂဏနူပဂံ။

အဒါသိ မေ ဝရေ ပဉ္စ၊ သောဏတ္ထေရဿ နာယကောတိ။

ဣမမှိ ခန္ဓကေ ဝတ္ထူနိ တေသဋ္ဌိ။

စမ္မက္ခန္ဓကော နိဋ္ဌိတော။