မဟာခန္ဓကော

။ နမော တဿ ဘဂဝတော အရဟတော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓဿ။

ဝိနယပိဋကေ

မဟာဝဂ္ဂပါဠိ

၁. မဟာခန္ဓကော

၁. ဗောဓိကထာ

၁. [ဥဒါ. ၁ အာဒယော] တေန သမယေန ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ ဥရုဝေလာယံ ဝိဟရတိ နဇ္ဇာ နေရဉ္ဇရာယ တီရေ ဗောဓိရုက္ခမူလေ ပဌမာဘိသမ္ဗုဒ္ဓေါ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဗောဓိရုက္ခမူလေ သတ္တာဟံ ဧကပလ္လင်္ကေန နိသီဒိ ဝိမုတ္တိသုခပဋိသံဝေဒီ [ဝိမုတ္တိသုခံ ပဋိသံဝေဒီ (က.)]။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ရတ္တိယာ ပဌမံ ယာမံ ပဋိစ္စသမုပ္ပါဒံ အနုလောမပဋိလောမံ မနသာကာသိ – ‘‘အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သင်္ခါရာ, သင်္ခါရပစ္စယာ ဝိညာဏံ, ဝိညာဏပစ္စယာ နာမရူပံ, နာမရူပပစ္စယာ သဠာယတနံ, သဠာယတနပစ္စယာ ဖဿော, ဖဿပစ္စယာ ဝေဒနာ, ဝေဒနာပစ္စယာ တဏှာ, တဏှာပစ္စယာ ဥပါဒါနံ, ဥပါဒါနပစ္စယာ ဘဝေါ, ဘဝပစ္စယာ ဇာတိ, ဇာတိပစ္စယာ ဇရာမရဏံ သောကပရိဒေဝဒုက္ခဒေါမနဿုပါယာသာ သမ္ဘဝန္တိ – ဧဝမေတဿ ကေဝလဿ ဒုက္ခက္ခန္ဓဿ သမုဒယော ဟောတိ။ ‘‘အဝိဇ္ဇာယတွေဝ အသေသဝိရာဂနိရောဓါ သင်္ခါရနိရောဓေါ, သင်္ခါရနိရောဓါ ဝိညာဏနိရောဓေါ, ဝိညာဏနိရောဓါ နာမရူပနိရောဓေါ, နာမရူပနိရောဓါ သဠာယတနနိရောဓေါ, သဠာယတနနိရောဓါ ဖဿနိရောဓေါ, ဖဿနိရောဓါ ဝေဒနာနိရောဓေါ, ဝေဒနာနိရောဓါ တဏှာနိရောဓေါ, တဏှာနိရောဓါ ဥပါဒါနနိရောဓေါ , ဥပါဒါနနိရောဓါ ဘဝနိရောဓေါ, ဘဝနိရောဓါ ဇာတိနိရောဓေါ, ဇာတိနိရောဓါ ဇရာမရဏံ သောကပရိဒေဝဒုက္ခဒေါမနဿုပါယာသာ နိရုဇ္ဈန္တိ – ဧဝမေတဿ ကေဝလဿ ဒုက္ခက္ခန္ဓဿ နိရောဓေါ ဟောတီ’’တိ။

အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတမတ္ထံ ဝိဒိတွာ တာယံ ဝေလာယံ ဣမံ ဥဒါနံ ဥဒါနေသိ –

‘‘ယဒါ ဟဝေ ပါတုဘဝန္တိ ဓမ္မာ။

အာတာပိနော ဈာယတော ဗြာဟ္မဏဿ။

အထဿ ကင်္ခါ ဝပယန္တိ သဗ္ဗာ။

ယတော ပဇာနာတိ သဟေတုဓမ္မ’’န္တိ။

၂. [ဥဒါ. ၂] အထ ခေါ ဘဂဝါ ရတ္တိယာ မဇ္ဈိမံ ယာမံ ပဋိစ္စသမုပ္ပါဒံ အနုလောမပဋိလောမံ မနသာကာသိ – ‘‘အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သင်္ခါရာ, သင်္ခါရပစ္စယာ ဝိညာဏံ, ဝိညာဏပစ္စယာ နာမရူပံ။ပေ.။ ဧဝမေတဿ ကေဝလဿ ဒုက္ခက္ခန္ဓဿ သမုဒယော ဟောတီ။ပေ.။ နိရောဓေါ ဟောတီ’’တိ။

အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတမတ္ထံ ဝိဒိတွာ တာယံ ဝေလာယံ ဣမံ ဥဒါနံ ဥဒါနေသိ –

‘‘ယဒါ ဟဝေ ပါတုဘဝန္တိ ဓမ္မာ။

အာတာပိနော ဈာယတော ဗြာဟ္မဏဿ။

အထဿ ကင်္ခါ ဝပယန္တိ သဗ္ဗာ။

ယတော ခယံ ပစ္စယာနံ အဝေဒီ’’တိ

၃. [ဥဒါ. ၃] အထ ခေါ ဘဂဝါ ရတ္တိယာ ပစ္ဆိမံ ယာမံ ပဋိစ္စသမုပ္ပါဒံ အနုလောမပဋိလောမံ မနသာကာသိ – ‘‘အဝိဇ္ဇာပစ္စယာ သင်္ခါရာ, သင်္ခါရပစ္စယာ ဝိညာဏံ, ဝိညာဏပစ္စယာ နာမရူပံ။ပေ.။ ဧဝမေတဿ ကေဝလဿ ဒုက္ခက္ခန္ဓဿ သမုဒယော ဟောတိ။ပေ.။ နိရောဓေါ ဟောတီ’’တိ။

အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတမတ္ထံ ဝိဒိတွာ တာယံ ဝေလာယံ ဣမံ ဥဒါနံ ဥဒါနေသိ –

‘‘ယဒါ ဟဝေ ပါတုဘဝန္တိ ဓမ္မာ။

အာတာပိနော ဈာယတော ဗြာဟ္မဏဿ။

ဝိဓူပယံ တိဋ္ဌတိ မာရသေနံ။

သူရိယောဝ [သုရိယောဝ (သီ. သျာ. ကံ.)] ဩဘာသယမန္တလိက္ခ’’န္တိ။

ဗောဓိကထာ နိဋ္ဌိတာ။

၂. အဇပါလကထာ

၄. [ဥဒါ. ၄] အထ ခေါ ဘဂဝါ သတ္တာဟဿ အစ္စယေန တမှာ သမာဓိမှာ ဝုဋ္ဌဟိတွာ ဗောဓိရုက္ခမူလာ ယေန အဇပါလနိဂြောဓေါ တေနုပသင်္ကမိ, ဥပသင်္ကမိတွာ အဇပါလနိဂြောဓမူလေ သတ္တာဟံ ဧကပလ္လင်္ကေန နိသီဒိ ဝိမုတ္တိသုခပဋိသံဝေဒီ။ အထ ခေါ အညတရော ဟုံဟုင်္ကဇာတိကော ဗြာဟ္မဏော ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ။ ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝတာ သဒ္ဓိံ သမ္မောဒိ။ သမ္မောဒနီယံ ကထံ သာရဏီယံ ဝီတိသာရေတွာ ဧကမန္တံ အဋ္ဌာသိ။ ဧကမန္တံ ဌိတော ခေါ သော ဗြာဟ္မဏော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ကိတ္တာဝတာ နု ခေါ, ဘော ဂေါတမ, ဗြာဟ္မဏော ဟောတိ, ကတမေ စ ပန ဗြာဟ္မဏကရဏာ [ဗြာဟ္မဏကာရကာ (က.) ဗြာဟ္မဏကရာဏာ (?)] ဓမ္မာ’’တိ? အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတမတ္ထံ ဝိဒိတွာ တာယံ ဝေလာယံ ဣမံ ဥဒါနံ ဥဒါနေသိ –

[နေတ္တိ. ၁၀၃] ယော ဗြာဟ္မဏော ဗာဟိတပါပဓမ္မော။

နိဟုံဟုင္ကော နိက္ကသာဝေါ ယတတ္တော။

ဝေဒန္တဂူ ဝုသိတဗြဟ္မစရိယော။

ဓမ္မေန သော ဗြဟ္မဝါဒံ ဝဒေယျ။

ယဿုဿဒါ နတ္ထိ ကုဟိဉ္စိ လောကေ’’တိ။

အဇပါလကထာ နိဋ္ဌိတာ။

၃. မုစလိန္ဒကထာ

၅. [ဥဒါ. ၁၁] အထ ခေါ ဘဂဝါ သတ္တာဟဿ အစ္စယေန တမှာ သမာဓိမှာ ဝုဋ္ဌဟိတွာ အဇပါလနိဂြောဓမူလာ ယေန မုစလိန္ဒော တေနုပသင်္ကမိ, ဥပသင်္ကမိတွာ မုစလိန္ဒမူလေ သတ္တာဟံ ဧကပလ္လင်္ကေန နိသီဒိ ဝိမုတ္တိသုခပဋိသံဝေဒီ။ တေန ခေါ ပန သမယေန မဟာ အကာလမေဃော ဥဒပါဒိ, သတ္တာဟဝဒ္ဒလိကာ သီတဝါတဒုဒ္ဒိနီ။ အထ ခေါ မုစလိန္ဒော နာဂရာဇာ သကဘဝနာ နိက္ခမိတွာ ဘဂဝတော ကာယံ သတ္တက္ခတ္တုံ ဘောဂေဟိ ပရိက္ခိပိတွာ ဥပရိမုဒ္ဓနိ မဟန္တံ ဖဏံ ကရိတွာ အဋ္ဌာသိ – ‘‘မာ ဘဂဝန္တံ သီတံ, မာ ဘဂဝန္တံ ဥဏှံ, မာ ဘဂဝန္တံ ဍံသမကသဝါတာတပသရီသပသမ္ဖဿော’’တိ [။သိရိံ သပ။ (သီ. သျာ. ကံ.)]။ အထ ခေါ မုစလိန္ဒော နာဂရာဇာ သတ္တာဟဿ အစ္စယေန ဝိဒ္ဓံ ဝိဂတဝလာဟကံ ဒေဝံ ဝိဒိတွာ ဘဂဝတော ကာယာ ဘောဂေ ဝိနိဝေဌေတွာ သကဝဏ္ဏံ ပဋိသံဟရိတွာ မာဏဝကဝဏ္ဏံ အဘိနိမ္မိနိတွာ ဘဂဝတော ပုရတော အဋ္ဌာသိ ပဉ္ဇလိကော ဘဂဝန္တံ နမဿမာနော။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတမတ္ထံ ဝိဒိတွာ တာယံ ဝေလာယံ ဣမံ ဥဒါနံ ဥဒါနေသိ –

[ကထာ. ၃၃၈ ကထာဝတ္ထုပါဠိယမ္ပိ]‘‘သုခေါ ဝိဝေကော တုဋ္ဌဿ၊ သုတဓမ္မဿ ပဿတော။

အဗျာပဇ္ဇံ သုခံ လောကေ၊ ပါဏဘူတေသု သံယမော။

[ကထာ. ၃၃၈ ကထာဝတ္ထုပါဠိယမ္ပိ]‘‘သုခါ ဝိရာဂတာ လောကေ၊ ကာမာနံ သမတိက္ကမော။

အသ္မိမာနဿ ယော ဝိနယော၊ ဧတံ ဝေ ပရမံ သုခ’’န္တိ။

မုစလိန္ဒကထာ နိဋ္ဌိတာ။

၄. ရာဇာယတနကထာ

၆. အထ ခေါ ဘဂဝါ သတ္တာဟဿ အစ္စယေန တမှာ သမာဓိမှာ ဝုဋ္ဌဟိတွာ မုစလိန္ဒမူလာ ယေန ရာဇာယတနံ တေနုပသင်္ကမိ, ဥပသင်္ကမိတွာ ရာဇာယတနမူလေ သတ္တာဟံ ဧကပလ္လင်္ကေန နိသီဒိ ဝိမုတ္တိသုခပဋိသံဝေဒီ။ တေန ခေါ ပန သမယေန တပုဿ [တပဿု (သီ.)] ဘလ္လိကာ ဝါဏိဇာ ဥက္ကလာ တံ ဒေသံ အဒ္ဓါနမဂ္ဂပ္ပဋိပန္နာ ဟောန္တိ။ အထ ခေါ တပုဿဘလ္လိကာနံ ဝါဏိဇာနံ ဉာတိသာလောဟိတာ ဒေဝတာ တပုဿဘလ္လိကေ ဝါဏိဇေ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အယံ, မာရိသာ, ဘဂဝါ ရာဇာယတနမူလေ ဝိဟရတိ ပဌမာဘိသမ္ဗုဒ္ဓေါ; ဂစ္ဆထ တံ ဘဂဝန္တံ မန္ထေန စ မဓုပိဏ္ဍိကာယ စ ပတိမာနေထ; တံ ဝေါ ဘဝိဿတိ ဒီဃရတ္တံ ဟိတာယ သုခါယာ’’တိ။ အထ ခေါ တပုဿဘလ္လိကာ ဝါဏိဇာ မန္ထဉ္စ မဓုပိဏ္ဍိကဉ္စ အာဒါယ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိံသု, ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ အဋ္ဌံသု။ ဧကမန္တံ ဌိတာ ခေါ တပုဿဘလ္လိကာ ဝါဏိဇာ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘ပဋိဂ္ဂဏှာတု နော, ဘန္တေ, ဘဂဝါ မန္ထဉ္စ မဓုပိဏ္ဍိကဉ္စ, ယံ အမှာကံ အဿ ဒီဃရတ္တံ ဟိတာယ သုခါယာ’’တိ။ အထ ခေါ ဘဂဝတော ဧတဒဟောသိ – ‘‘န ခေါ တထာဂတာ ဟတ္ထေသု ပဋိဂ္ဂဏှန္တိ။ ကိမှိ နု ခေါ အဟံ ပဋိဂ္ဂဏှေယျံ မန္ထဉ္စ မဓုပိဏ္ဍိကဉ္စာ’’တိ? အထ ခေါ စတ္တာရော မဟာရာဇာနော ဘဂဝတော စေတသာ စေတောပရိဝိတက္ကမညာယ စတုဒ္ဒိသာ စတ္တာရော သေလမယေ ပတ္တေ ဘဂဝတော ဥပနာမေသုံ – ‘‘ဣဓ, ဘန္တေ, ဘဂဝါ ပဋိဂ္ဂဏှာတု မန္ထဉ္စ မဓုပိဏ္ဍိကဉ္စာ’’တိ။ ပဋိဂ္ဂဟေသိ ဘဂဝါ ပစ္စဂ္ဃေ သေလမယေ ပတ္တေ မန္ထဉ္စ မဓုပိဏ္ဍိကဉ္စ, ပဋိဂ္ဂဟေတွာ ပရိဘုဉ္ဇိ။ အထ ခေါ တပုဿဘလ္လိကာ ဝါဏိဇာ ဘဂဝန္တံ ဩနီတပတ္တပါဏိံ ဝိဒိတွာ ဘဂဝတော ပါဒေသု သိရသာ နိပတိတွာ ဘဂဝန္တံ (ဩနီတပတ္တပါဏိံ ဝိဒိတွာ ဘဂဝတော ပါဒေသု သိရသာ နိပတိတွာ ဘဂဝန္တံ) [( ) သီ. သျာ. ပေါတ္ထကေသု နတ္ထိ] ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘ဧတေ မယံ, ဘန္တေ, ဘဂဝန္တံ သရဏံ ဂစ္ဆာမ ဓမ္မဉ္စ, ဥပါသကေ နော ဘဂဝါ ဓါရေတု အဇ္ဇတဂ္ဂေ ပါဏုပေတေ သရဏံ ဂတေ’’တိ။ တေ စ လောကေ ပဌမံ ဥပါသကာ အဟေသုံ ဒွေဝါစိကာ။

ရာဇာယတနကထာ နိဋ္ဌိတာ။

၅. ဗြဟ္မယာစနကထာ

၇. [အယံ ဗြဟ္မယာစနကထာ ဒီ. နိ. ၂.၆၄ အာဒယော; မ. နိ. ၁.၂၈၁ အာဒယော; မ. နိ. ၂.၃၃၆ အာဒယော; သံ. နိ. ၁.၁၇၂ အာဒယော] အထ ခေါ ဘဂဝါ သတ္တာဟဿ အစ္စယေန တမှာ သမာဓိမှာ ဝုဋ္ဌဟိတွာ ရာဇာယတနမူလာ ယေန အဇပါလနိဂြောဓေါ တေနုပသင်္ကမိ။ တတြ သုဒံ ဘဂဝါ အဇပါလနိဂြောဓမူလေ ဝိဟရတိ။ အထ ခေါ ဘဂဝတော ရဟောဂတဿ ပဋိသလ္လီနဿ ဧဝံ စေတသော ပရိဝိတက္ကော ဥဒပါဒိ – ‘‘အဓိဂတော ခေါ မ္ယာယံ ဓမ္မော ဂမ္ဘီရော ဒုဒ္ဒသော ဒုရနုဗောဓေါ သန္တော ပဏီတော အတက္ကာဝစရော နိပုဏော ပဏ္ဍိတဝေဒနီယော။ အာလယရာမာ ခေါ ပနာယံ ပဇာ အာလယရတာ အာလယသမ္မုဒိတာ။ အာလယရာမာယ ခေါ ပန ပဇာယ အာလယရတာယ အာလယသမ္မုဒိတာယ ဒုဒ္ဒသံ ဣဒံ ဌာနံ ယဒိဒံ ဣဒပ္ပစ္စယတာပအစ္စသမုပ္ပါဒေါ; ဣဒမ္ပိ ခေါ ဌာနံ သုဒုဒ္ဒသံ ယဒိဒံ သဗ္ဗသင်္ခါရသမထော သဗ္ဗူပဓိပဋိနိဿဂ္ဂေါ တဏှာက္ခယော ဝိရာဂေါ နိရောဓေါ နိဗ္ဗာနံ။ အဟဉ္စေဝ ခေါ ပန ဓမ္မံ ဒေသေယျံ, ပရေ စ မေ န အာဇာနေယျုံ, သော မမဿ ကိလမထော, သာ မမဿ ဝိဟေသာ’’တိ။ အပိဿု ဘဂဝန္တံ ဣမာ အနစ္ဆရိယာ ဂါထာယော ပဋိဘံသု ပုဗ္ဗေ အဿုတပုဗ္ဗာ –

‘‘ကိစ္ဆေန မေ အဓိဂတံ၊ ဟလံ ဒါနိ ပကာသိတုံ။

ရာဂဒေါသပရေတေဟိ၊ နာယံ ဓမ္မော သုသမ္ဗုဓေါ။

‘‘ပဋိသောတဂါမိံ နိပုဏံ၊ ဂမ္ဘီရံ ဒုဒ္ဒသံ အဏုံ။

ရာဂရတ္တာ န ဒက္ခန္တိ၊ တမောခန္ဓေန အာဝုဋာ [အာဝဋာ (သီ.)]’’တိ။

ဣတိဟ ဘဂဝတော ပဋိသဉ္စိက္ခတော အပ္ပောဿုက္ကတာယ စိတ္တံ နမတိ, နော ဓမ္မဒေသနာယ။

၈. အထ ခေါ ဗြဟ္မုနော သဟမ္ပတိဿ ဘဂဝတော စေတသာ စေတောပရိဝိတက္ကမညာယ ဧတဒဟောသိ – ‘‘နဿတိ ဝတ ဘော လောကော, ဝိနဿတိ ဝတ ဘော လောကော, ယတြ ဟိ နာမ တထာဂတဿ အရဟတော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓဿ အပ္ပောဿုက္ကတာယ စိတ္တံ နမတိ [နမိဿတိ (?)], နော ဓမ္မဒေသနာယာ’’တိ။ အထ ခေါ ဗြဟ္မာ သဟမ္ပတိ – သေယျထာပိ နာမ ဗလဝါ ပုရိသော သမိဉ္ဇိတံ ဝါ ဗာဟံ ပသာရေယျ, ပသာရိတံ ဝါ ဗာဟံ သမိဉ္ဇေယျ ဧဝမေဝ – ဗြဟ္မလောကေ အန္တရဟိတော ဘဂဝတော ပုရတော ပါတုရဟောသိ။ အထ ခေါ ဗြဟ္မာ သဟမ္ပတိ ဧကံသံ ဥတ္တရာသင်္ဂံ ကရိတွာ ဒက္ခိဏဇာဏုမဏ္ဍလံ ပထဝိယံ နိဟန္တွာ ယေန ဘဂဝါ တေနဉ္ဇလိံ ပဏာမေတွာ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဒေသေတု, ဘန္တေ, ဘဂဝါ ဓမ္မံ, ဒေသေတု သုဂတော ဓမ္မံ။ သန္တိ သတ္တာ အပ္ပရဇက္ခဇာတိကာ, အဿဝနတာ ဓမ္မဿ ပရိဟာယန္တိ , ဘဝိဿန္တိ ဓမ္မဿ အညာတာရော’’တိ။ ဣဒမဝေါစ ဗြဟ္မာ သဟမ္ပတိ, ဣဒံ ဝတွာန အထာပရံ ဧတဒဝေါစ –

‘‘ပါတုရဟောသိ မဂဓေသု ပုဗ္ဗေ။

ဓမ္မော အသုဒ္ဓေါ သမလေဟိ စိန္တိတော။

အပါပုရေတံ [အဝါပုရေတံ (သီ.)] အမတဿ ဒွါရံ။

သုဏန္တု ဓမ္မံ ဝိမလေနာနုဗုဒ္ဓံ။

‘‘သေလေ ယထာ ပဗ္ဗတမုဒ္ဓနိဋ္ဌိတော။

ယထာပိ ပဿေ ဇနတံ သမန္တတော။

တထူပမံ ဓမ္မမယံ သုမေဓ။

ပါသာဒမာရုယှ သမန္တစက္ခု။

သောကာဝတိဏ္ဏံ ဇနတမပေတသောကော။

အဝေက္ခဿု ဇာတိဇရာဘိဘူတံ။

‘‘ဥဋ္ဌေဟိ ဝီရ ဝိဇိတသင်္ဂါမ။

သတ္ထဝါဟ အဏဏ [အနဏ (က.)] ဝိစရ လောကေ။

ဒေသဿု [ဒေသေတု (က.)] ဘဂဝါ ဓမ္မံ။

အညာတာရော ဘဝိဿန္တီ’’တိ။

[[ ] သီ. သျာ. ပေါတ္ထကေသု နတ္ထိ, မူလပဏ္ဏာသကေသု ပါသရာသိသုတ္ထေ ဗြဟ္မယာစနာ သကိံ ယေဝ အာဂတာ] [ ဧဝံ ဝုတ္တေ ဘဂဝါ ဗြဟ္မာနံ သဟမ္ပတိံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘မယှမ္ပိ ခေါ, ဗြဟ္မေ, ဧတဒဟောသိ – ‘အဓိဂတော ခေါ မ္ယာယံ ဓမ္မော ဂမ္ဘီရော ဒုဒ္ဒသော ဒုရနုဗောဓေါ သန္တော ပဏီတော အတက္ကာဝစရော နိပုဏော ပဏ္ဍိတဝေဒနီယော။ အာလယရာမာ ခေါ ပနာယံ ပဇာ အာလယရတာ အာလယသမ္မုဒိတာ။ အာလယရာမာယ ခေါ ပန ပဇာယ အာလယရတာယ အာလယသမ္မုဒိတာယ ဒုဒ္ဒသံ ဣဒံ ဌာနံ ယဒိဒံ ဣဒပ္ပစ္စယတာပဋိစ္စသမုပ္ပါဒေါ; ဣဒမ္ပိ ခေါ ဌာနံ သုဒုဒ္ဒသံ ယဒိဒံ သဗ္ဗသင်္ခါရသမထော သဗ္ဗူပဓိပဋိနိဿဂ္ဂေါ တဏှာက္ခယော ဝိရာဂေါ နိရောဓေါ နိဗ္ဗာနံ။ အဟဉ္စေဝ ခေါ ပန ဓမ္မံ ဒေသေယျံ, ပရေ စ မေ န အာဇာနေယျုံ, သော မမဿ ကိလမထော, သာ မမဿ ဝိဟေသာ’တိ။ အပိဿု မံ, ဗြဟ္မေ, ဣမာ အနစ္ဆရိယာ ဂါထာယော ပဋိဘံသု ပုဗ္ဗေ အဿုတပုဗ္ဗာ –

‘ကိစ္ဆေန မေ အဓိဂတံ၊ ဟလံ ဒါနိ ပကာသိတုံ။

ရာဂဒေါသပရေတေဟိ၊ နာယံ ဓမ္မော သုသမ္ဗုဓေါ။

‘ပဋိသောတဂါမိံ နိပုဏံ၊ ဂမ္ဘီရံ ဒုဒ္ဒသံ အဏုံ။

ရာဂရတ္တာ န ဒက္ခန္တိ၊ တမောခန္ဓေန အာဝုဋာ’တိ။

ဣတိဟ မေ, ဗြဟ္မေ, ပဋိသဉ္စိက္ခတော အပ္ပောဿုက္ကတာယ စိတ္တံ နမတိ နော ဓမ္မဒေသနာယာ’’တိ။

ဒုတိယမ္ပိ ခေါ ဗြဟ္မာ သဟမ္ပတိ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဒေသေတု, ဘန္တေ, ဘဂဝါ ဓမ္မံ, ဒေသေတု သုဂတော ဓမ္မံ; သန္တိ သတ္တာ အပ္ပရဇက္ခဇာတိကာ, အဿဝနတာ ဓမ္မဿ ပရိဟာယန္တိ, ဘဝိဿန္တိ ဓမ္မဿ အညာတာရော’’တိ။ ဣဒမဝေါစ ဗြဟ္မာ သဟမ္ပတိ, ဣဒံ ဝတွာန အထာပရံ ဧတဒဝေါစ –

‘‘ပါတုရဟောသိ မဂဓေသု ပုဗ္ဗေ။

ဓမ္မော အသုဒ္ဓေါ သမလေဟိ စိန္တိတော။

အပါပုရေတံ အမတဿ ဒွါရံ။

သုဏန္တု ဓမ္မံ ဝိမလေနာနုဗုဒ္ဓံ။

‘‘သေလေ ယထာ ပဗ္ဗတမုဒ္ဓနိဋ္ဌိတော။

ယထာပိ ပဿေ ဇနတံ သမန္တတော။

တထူပမံ ဓမ္မမယံ သုမေဓ။

ပါသာဒမာရုယှ သမန္တစက္ခု။

သောကာဝတိဏ္ဏံ ဇနတမပေတသောကော။

အဝေက္ခဿု ဇာတိဇရာဘိဘူတံ။

‘‘ဥဋ္ဌေဟိ ဝီရ ဝိဇိတသင်္ဂါမ။

သတ္ထဝါဟ အဏဏ ဝိစရ လောကေ။

ဒေသဿု ဘဂဝါ ဓမ္မံ။

အညာတာရော ဘဝိဿန္တီ’’တိ။

ဒုတိယမ္ပိ ခေါ ဘဂဝါ ဗြဟ္မာနံ သဟမ္ပတိံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘မယှမ္ပိ ခေါ, ဗြဟ္မေ, ဧတဒဟောသိ – ‘အဓိဂတော ခေါ မ္ယာယံ ဓမ္မော ဂမ္ဘီရော ဒုဒ္ဒသော ဒုရနုဗောဓေါ သန္တော ပဏီတော အတက္ကာဝစရော နိပုဏော ပဏ္ဍိတဝေဒနီယော။ အာလယရာမာ ခေါ ပနာယံ ပဇာ အာလယရတာ အာလယသမ္မုဒိတာ။ အာလယရာမာယ ခေါ ပန ပဇာယ အာလယရတာယ အာလယသမ္မုဒိတာယ ဒုဒ္ဒသံ ဣဒံ ဌာနံ ယဒိဒံ ဣဒပ္ပစ္စယတာပဋိစ္စသမုပ္ပါဒေါ; ဣဒမ္ပိ ခေါ ဌာနံ သုဒုဒ္ဒသံ ယဒိဒံ သဗ္ဗသင်္ခါရသမထော သဗ္ဗူပဓိပဋိနိဿဂ္ဂေါ တဏှာက္ခယော ဝိရာဂေါ နိရောဓေါ နိဗ္ဗာနံ။ အဟဉ္စေဝ ခေါ ပန ဓမ္မံ ဒေသေယျံ, ပရေ စ မေ န အာဇာနေယျုံ, သော မမဿ ကိလမထော, သာ မမဿ ဝိဟေသာ’တိ။ အပိဿု မံ, ဗြဟ္မေ, ဣမာ အနစ္ဆရိယာ ဂါထာယော ပဋိဘံသု ပုဗ္ဗေ အဿုတပုဗ္ဗာ –

‘ကိစ္ဆေန မေ အဓိဂတံ၊ ဟလံ ဒါနိ ပကာသိတုံ။

ရာဂဒေါသပရေတေဟိ၊ နာယံ ဓမ္မော သုသမ္ဗုဓေါ။

‘ပဋိသောတဂါမိံ နိပုဏံ၊ ဂမ္ဘီရံ ဒုဒ္ဒသံ အဏုံ။

ရာဂရတ္တာ န ဒက္ခန္တိ၊ တမောခန္ဓေန အာဝုဋာ’တိ။

ဣတိဟ မေ, ဗြဟ္မေ, ပဋိသဉ္စိက္ခတော အပ္ပောဿုက္ကတာယ စိတ္တံ နမတိ, နော ဓမ္မဒေသနာယာ’’တိ။

တတိယမ္ပိ ခေါ ဗြဟ္မာ သဟမ္ပတိ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဒေသေတု, ဘန္တေ, ဘဂဝါ ဓမ္မံ, ဒေသေတု သုဂတော ဓမ္မံ။ သန္တိ သတ္တာ အပ္ပရဇက္ခဇာတိကာ, အဿဝနတာ ဓမ္မဿ ပရိဟာယန္တိ, ဘဝိဿန္တိ ဓမ္မဿ အညာတာရော’’တိ။ ဣဒမဝေါစ ဗြဟ္မာ သဟမ္ပတိ, ဣဒံ ဝတွာန အထာပရံ ဧတဒဝေါစ –

‘‘ပါတုရဟောသိ မဂဓေသု ပုဗ္ဗေ။

ဓမ္မော အသုဒ္ဓေါ သမလေဟိ စိန္တိတော။

အပါပုရေတံ အမတဿ ဒွါရံ။

သုဏန္တု ဓမ္မံ ဝိမလေနာနုဗုဒ္ဓံ။

‘‘သေလေ ယထာ ပဗ္ဗတမုဒ္ဓနိဋ္ဌိတော။

ယထာပိ ပဿေ ဇနတံ သမန္တတော။

တထူပမံ ဓမ္မမယံ သုမေဓ။

ပါသာဒမာရုယှ သမန္တစက္ခု။

သောကာဝတိဏ္ဏံ ဇနတမပေတသောကော။

အဝေက္ခဿု ဇာတိဇရာဘိဘူတံ။

‘‘ဥဋ္ဌေဟိ ဝီရ ဝိဇိတသင်္ဂါမ။

သတ္ထဝါဟ အဏဏ ဝိစရ လောကေ။

ဒေသဿု ဘဂဝါ ဓမ္မံ။

အညာတာရော ဘဝိဿန္တီ’’တိ။

၉. အထ ခေါ ဘဂဝါ ဗြဟ္မုနော စ အဇ္ဈေသနံ ဝိဒိတွာ သတ္တေသု စ ကာရုညတံ ပဋိစ္စ ဗုဒ္ဓစက္ခုနာ လောကံ ဝေါလောကေသိ။ အဒ္ဒသာ ခေါ ဘဂဝါ ဗုဒ္ဓစက္ခုနာ လောကံ ဝေါလောကေန္တော သတ္တေ အပ္ပရဇက္ခေ မဟာရဇက္ခေ တိက္ခိန္ဒ္ရိယေ မုဒိန္ဒ္ရိယေ သွာကာရေ ဒွါကာရေ သုဝိညာပယေ ဒုဝိညာပယေ, အပ္ပေကစ္စေ ပရလောကဝဇ္ဇဘယဒဿာဝိနေ [ဒဿာဝိနော (သီ. သျာ. ကံ.)] ဝိဟရန္တေ, အပ္ပေကစ္စေ န ပရလောကဝဇ္ဇဘယဒဿာဝိနေ ဝိဟရန္တေ။ သေယျထာပိ နာမ ဥပ္ပလိနိယံ ဝါ ပဒုမိနိယံ ဝါ ပုဏ္ဍရီကိနိယံ ဝါ အပ္ပေကစ္စာနိ ဥပ္ပလာနိ ဝါ ပဒုမာနိ ဝါ ပုဏ္ဍရီကာနိ ဝါ ဥဒကေ ဇာတာနိ ဥဒကေ သံဝဍ္ဎာနိ ဥဒကာနုဂ္ဂတာနိ အန္တော နိမုဂ္ဂပေါသီနိ , အပ္ပေကစ္စာနိ ဥပ္ပလာနိ ဝါ ပဒုမာနိ ဝါ ပုဏ္ဍရီကာနိ ဝါ ဥဒကေ ဇာတာနိ ဥဒကေ သံဝဍ္ဎာနိ သမောဒကံ ဌိတာနိ, အပ္ပေကစ္စာနိ ဥပ္ပလာနိ ဝါ ပဒုမာနိ ဝါ ပုဏ္ဍရီကာနိ ဝါ ဥဒကေ ဇာတာနိ ဥဒကေ သံဝဍ္ဎာနိ ဥဒကံ အစ္စုဂ္ဂမ္မ ဌိတာနိ [တိဋ္ဌန္တိ (သီ. သျာ.)] အနုပလိတ္တာနိ ဥဒကေန, ဧဝမေဝံ ဘဂဝါ ဗုဒ္ဓစက္ခုနာ လောကံ ဝေါလောကေန္တော အဒ္ဒသ သတ္တေ အပ္ပရဇက္ခေ မဟာရဇက္ခေ တိက္ခိန္ဒ္ရိယေ မုဒိန္ဒ္ရိယေ သွာကာရေ ဒွါကာရေ သုဝိညာပယေ ဒုဝိညာပယေ, အပ္ပေကစ္စေ ပရလောကဝဇ္ဇဘယဒဿာဝိနေ ဝိဟရန္တေ, အပ္ပေကစ္စေ န ပရလောကဝဇ္ဇဘယဒဿာဝိနေ ဝိဟရန္တေ; ဒိသွာန ဗြဟ္မာနံ သဟမ္ပတိံ ဂါထာယ ပစ္စဘာသိ –

‘‘အပါရုတာ တေသံ အမတဿ ဒွါရာ။

ယေ သောတဝန္တော ပမုဉ္စန္တု သဒ္ဓံ။

ဝိဟိံသသညီ ပဂုဏံ န ဘာသိံ။

ဓမ္မံ ပဏီတံ မနုဇေသု ဗြဟ္မေ’’တိ။

အထ ခေါ ဗြဟ္မာ သဟမ္ပတိ ‘‘ကတာဝကာသော ခေါမှိ ဘဂဝတာ ဓမ္မဒေသနာယာ’’တိ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ပဒက္ခိဏံ ကတွာ တတ္ထေဝန္တရဓါယိ။

ဗြဟ္မယာစနကထာ နိဋ္ဌိတာ။

၆. ပဉ္စဝဂ္ဂိယကထာ

၁၀. [မ. နိ. ၁.၂၈၄ အာဒယော; မ. နိ. ၂.၃၃၉ အာဒယော] အထ ခေါ ဘဂဝတော ဧတဒဟောသိ – ‘‘ကဿ နု ခေါ အဟံ ပဌမံ ဓမ္မံ ဒေသေယျံ? ကော ဣမံ ဓမ္မံ ခိပ္ပမေဝ အာဇာနိဿတီ’’တိ? အထ ခေါ ဘဂဝတော ဧတဒဟောသိ – ‘‘အယံ ခေါ အာဠာရော ကာလာမော ပဏ္ဍိတော ဗျတ္တော မေဓါဝီ ဒီဃရတ္တံ အပ္ပရဇက္ခဇာတိကော; ယံနူနာဟံ အာဠာရဿ ကာလာမဿ ပဌမံ ဓမ္မံ ဒေသေယျံ, သော ဣမံ ဓမ္မံ ခိပ္ပမေဝ အာဇာနိဿတီ’’တိ။ အထ ခေါ အန္တရဟိတာ ဒေဝတာ ဘဂဝတော အာရောစေသိ – ‘‘သတ္တာဟကာလင်္ကတော, ဘန္တေ, အာဠာရော ကာလာမော’’တိ။ ဘဂဝတောပိ ခေါ ဉာဏံ ဥဒပါဒိ – ‘‘သတ္တာဟကာလင်္ကတော အာဠာရော ကာလာမော’’တိ။ အထ ခေါ ဘဂဝတော ဧတဒဟောသိ – ‘‘မဟာဇာနိယော ခေါ အာဠာရော ကာလာမော; သစေ ဟိ သော ဣမံ ဓမ္မံ သုဏေယျ, ခိပ္ပမေဝ အာဇာနေယျာ’’တိ။ အထ ခေါ ဘဂဝတော ဧတဒဟောသိ – ‘‘ကဿ နု ခေါ အဟံ ပဌမံ ဓမ္မံ ဒေသေယျံ? ကော ဣမံ ဓမ္မံ ခိပ္ပမေဝ အာဇာနိဿတီ’’တိ? အထ ခေါ ဘဂဝတော ဧတဒဟောသိ – ‘‘အယံ ခေါ ဥဒကော [ဥဒ္ဒကော (သီ. သျာ.)] ရာမပုတ္တော ပဏ္ဍိတော ဗျတ္တော မေဓါဝီ ဒီဃရတ္တံ အပ္ပရဇက္ခဇာတိကော; ယံနူနာဟံ ဥဒကဿ ရာမပုတ္တဿ ပဌမံ ဓမ္မံ ဒေသေယျံ, သော ဣမံ ဓမ္မံ ခိပ္ပမေဝ အာဇာနိဿတီ’’တိ။ အထ ခေါ အန္တရဟိတာ ဒေဝတာ ဘဂဝတော အာရောစေသိ – ‘‘အဘိဒေါသကာလင်္ကတော, ဘန္တေ, ဥဒကော ရာမပုတ္တော’’တိ။ ဘဂဝတောပိ ခေါ ဉာဏံ ဥဒပါဒိ – ‘‘အဘိဒေါသကာလင်္ကတော ဥဒကော ရာမပုတ္တော’’တိ။ အထ ခေါ ဘဂဝတော ဧတဒဟောသိ – ‘‘မဟာဇာနိယော ခေါ ဥဒကော ရာမပုတ္တော; သစေ ဟိ သော ဣမံ ဓမ္မံ သုဏေယျ, ခိပ္ပမေဝ အာဇာနေယျာ’’တိ

အထ ခေါ ဘဂဝတော ဧတဒဟောသိ – ‘‘ကဿ နု ခေါ အဟံ ပဌမံ ဓမ္မံ ဒေသေယျံ? ကော ဣမံ ဓမ္မံ ခိပ္ပမေဝ အာဇာနိဿတီ’’တိ? အထ ခေါ ဘဂဝတော ဧတဒဟောသိ – ‘‘ဗဟုကာရာ ခေါ မေ ပဉ္စဝဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ, ယေ မံ ပဓါနပဟိတတ္တံ ဥပဋ္ဌဟိံသု; ယံနူနာဟံ ပဉ္စဝဂ္ဂိယာနံ ဘိက္ခူနံ ပဌမံ ဓမ္မံ ဒေသေယျ’’န္တိ။ အထ ခေါ ဘဂဝတော ဧတဒဟောသိ – ‘‘ကဟံ နု ခေါ ဧတရဟိ ပဉ္စဝဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ဝိဟရန္တီ’’တိ? အဒ္ဒသာ ခေါ ဘဂဝါ ဒိဗ္ဗေန စက္ခုနာ ဝိသုဒ္ဓေန အတိက္ကန္တမာနုသကေန ပဉ္စဝဂ္ဂိယေ ဘိက္ခူ ဗာရာဏသိယံ ဝိဟရန္တေ ဣသိပတနေ မိဂဒါယေ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဥရုဝေလာယံ ယထာဘိရန္တံ ဝိဟရိတွာ ယေန ဗာရာဏသီ တေန စာရိကံ ပက္ကာမိ။

၁၁. အဒ္ဒသာ ခေါ ဥပကော အာဇီဝကော ဘဂဝန္တံ အန္တရာ စ ဂယံ အန္တရာ စ ဗောဓိံ အဒ္ဓါနမဂ္ဂပ္ပဋိပန္နံ, ဒိသွာန ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဝိပ္ပသန္နာနိ ခေါ တေ, အာဝုသော, ဣန္ဒ္ရိယာနိ, ပရိသုဒ္ဓေါ ဆဝိဝဏ္ဏော ပရိယောဒါတော။ ကံသိ တွံ, အာဝုသော, ဥဒ္ဒိဿ ပဗ္ဗဇိတော? ကော ဝါ တေ သတ္ထာ? ကဿ ဝါ တွံ ဓမ္မံ ရောစေသီ’’တိ? ဧဝံ ဝုတ္တေ ဘဂဝါ ဥပကံ အာဇီဝကံ ဂါထာဟိ အဇ္ဈဘာသိ –

[ဓ. ပ. ၃၅၃; ကထာ. ၄၀၅] ‘‘သဗ္ဗာဘိဘူ သဗ္ဗဝိဒူဟမသ္မိ၊

သဗ္ဗေသု ဓမ္မေသု အနူပလိတ္တော။

သဗ္ဗဉ္ဇဟော တဏှာက္ခယေ ဝိမုတ္တော၊

သယံ အဘိညာယ ကမုဒ္ဒိသေယျံ။

[မိ. ပ. ၄.၅.၁၁ မိလိန္ဒပဉ္ဟေပိ; ကထာ. ၄၀၅] ‘‘န မေ အာစရိယော အတ္ထိ၊ သဒိသော မေ န ဝိဇ္ဇတိ။

သဒေဝကသ္မိံ လောကသ္မိံ၊ နတ္ထိ မေ ပဋိပုဂ္ဂလော။

[ကထာ. ၄၀၅ ကထာဝတ္ထုပါဠိယမ္ပိ] ‘‘အဟဉှိ အရဟာ လောကေ၊ အဟံ သတ္ထာ အနုတ္တရော။

ဧကောမှိ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေါ၊ သီတိဘူတောသ္မိ နိဗ္ဗုတော။

[ကထာ. ၄၀၅ ကထာဝတ္ထုပါဠိယမ္ပိ]‘‘ဓမ္မစက္ကံ ပဝတ္တေတုံ၊ ဂစ္ဆာမိ ကာသိနံ ပုရံ။

အန္ဓီဘူတသ္မိံ လောကသ္မိံ၊ အာဟဉ္ဆံ [အာဟညိံ (က.)] အမတဒုန္ဒုဘိ’’န္တိ။

ယထာ ခေါ တွံ, အာဝုသော, ပဋိဇာနာသိ, အရဟသိ အနန္တဇိနောတိ။

[ကထာ. ၄၀၅ ကထာဝတ္ထုပါဠိယမ္ပိ] ‘‘မာဒိသာ ဝေ ဇိနာ ဟောန္တိ၊ ယေ ပတ္တာ အာသဝက္ခယံ။

ဇိတာ မေ ပါပကာ ဓမ္မာ၊ တသ္မာဟမုပက [တသ္မာဟမုပကာ (သီ.)] ဇိနော’’တိ။

ဧဝံ ဝုတ္တေ ဥပကော အာဇီဝကော ဟုပေယျပါဝုသောတိ [ဟုဝေယျပါဝုသော (သီ.) ဟုဝေယျာဝုသော (သျာ.)] ဝတွာ သီသံ ဩကမ္ပေတွာ ဥမ္မဂ္ဂံ ဂဟေတွာ ပက္ကာမိ။

၁၂. အထ ခေါ ဘဂဝါ အနုပုဗ္ဗေန စာရိကံ စရမာနော ယေန ဗာရာဏသီ ဣသိပတနံ မိဂဒါယော, ယေန ပဉ္စဝဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ တေနုပသင်္ကမိ။ အဒ္ဒသံသု ခေါ ပဉ္စဝဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ဘဂဝန္တံ ဒူရတောဝ အာဂစ္ဆန္တံ; ဒိသွာန အညမညံ ကတိကံ [ဣဒံ ပဒံ ကေသုစိ နတ္ထိ] သဏ္ဌပေသုံ – ‘‘အယံ, အာဝုသော, သမဏော ဂေါတမော အာဂစ္ဆတိ, ဗာဟုလ္လိကော ပဓါနဝိဗ္ဘန္တော အာဝတ္တော ဗာဟုလ္လာယ။ သော နေဝ အဘိဝါဒေတဗ္ဗော, န ပစ္စုဋ္ဌာတဗ္ဗော, နာဿ ပတ္တစီဝရံ ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗံ; အပိ စ ခေါ အာသနံ ဌပေတဗ္ဗံ, သစေ သော အာကင္ခိဿတိ နိသီဒိဿတီ’’တိ။ ယထာ ယထာ ခေါ ဘဂဝါ ပဉ္စဝဂ္ဂိယေ ဘိက္ခူ ဥပသင်္ကမတိ, တထာ တထာ [တထာ တထာ တေ (သီ. သျာ.)] ပဉ္စဝဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ နာသက္ခိံသု သကာယ ကတိကာယ သဏ္ဌာတုံ ။ အသဏ္ဌဟန္တာ ဘဂဝန္တံ ပစ္စုဂ္ဂန္တွာ ဧကော ဘဂဝတော ပတ္တစီဝရံ ပဋိဂ္ဂဟေသိ, ဧကော အာသနံ ပညပေသိ, ဧကော ပါဒေါဒကံ, ဧကော ပါဒဣဌံ, ဧကော ပါဒကဌလိကံ ဥပနိက္ခိပိ။ နိသီဒိ ဘဂဝါ ပညတ္တေ အာသနေ; နိသဇ္ဇ ခေါ ဘဂဝါ ပါဒေ ပက္ခာလေသိ။ အပိဿု [အပိ စ ခေါ (ပါသရာသိသုတ္ထ)] ဘဂဝန္တံ နာမေန စ အာဝုသောဝါဒေန စ သမုဒါစရန္တိ။ ဧဝံ ဝုတ္တေ ဘဂဝါ ပဉ္စဝဂ္ဂိယေ ဘိက္ခူ ဧတဒဝေါစ – ‘‘မာ, ဘိက္ခဝေ, တထာဂတံ နာမေန စ အာဝုသောဝါဒေန စ သမုဒါစရထ [သမုဒါစရိတ္ထ (သီ. သျာ.)]။ အရဟံ, ဘိက္ခဝေ, တထာဂတော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေါ, ဩဒဟထ, ဘိက္ခဝေ, သောတံ, အမတမဓိဂတံ, အဟမနုသာသာမိ, အဟံ ဓမ္မံ ဒေသေမိ။ ယထာနုသိဋ္ဌံ တထာ ပဋိပဇ္ဇမာနာ [ယထာနုသိဋ္ဌံ ပဋိပဇ္ဇမာနာ (သျာ.)] နစိရဿေဝ – ယဿတ္ထာယ ကုလပုတ္တာ သမ္မဒေဝ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇန္တိ တဒနုတ္တရံ – ဗြဟ္မစရိယပရိယောသာနံ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတွာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရိဿထာ’’တိ။ ဧဝံ ဝုတ္တေ ပဉ္စဝဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘တာယပိ ခေါ တွံ, အာဝုသော ဂေါတမ, ဣရိယာယ [စရိယာယ (သျာ.)], တာယ ပဋိပဒါယ, တာယ ဒုက္ကရကာရိကာယ နေဝဇ္ဈဂါ ဥတ္တရိ မနုဿဓမ္မာ [ဥတ္တရိမနုဿဓမ္မံ (သျာ. က.)] အလမရိယဉာဏဒဿနဝိသေသံ, ကိံ ပန တွံ ဧတရဟိ, ဗာဟုလ္လိကော ပဓါနဝိဗ္ဘန္တော အာဝတ္တော ဗာဟုလ္လာယ, အဓိဂမိဿသိ ဥတ္တရိ မနုဿဓမ္မာ အလမရိယဉာဏဒဿနဝိသေသ’’န္တိ? ဧဝံ ဝုတ္တေ ဘဂဝါ ပဉ္စဝဂ္ဂိယေ ဘိက္ခူ ဧတဒဝေါစ – ‘‘န, ဘိက္ခဝေ, တထာဂတော ဗာဟုလ္လိကော, န ပဓါနဝိဗ္ဘန္တော, န အာဝတ္တော ဗာဟုလ္လာယ; အရဟံ, ဘိက္ခဝေ, တထာဂတော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေါ။ ဩဒဟထ, ဘိက္ခဝေ, သောတံ, အမတမဓိဂတံ, အဟမနုသာသာမိ , အဟံ ဓမ္မံ ဒေသေမိ။ ယထာနုသိဋ္ဌံ တထာ ပဋိပဇ္ဇမာနာ နစိရဿေဝ – ယဿတ္ထာယ ကုလပုတ္တာ သမ္မဒေဝ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇန္တိ တဒနုတ္တရံ – ဗြဟ္မစရိယပရိယောသာနံ ဒိဋ္ဌေဝဓမ္မေ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတွာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရိဿထာ’’တိ။ ဒုတိယမ္ပိ ခေါ ပဉ္စဝဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစုံ။ပေ.။။ ဒုတိယမ္ပိ ခေါ ဘဂဝါ ပဉ္စဝဂ္ဂိယေ ဘိက္ခူ ဧတဒဝေါစ။ပေ.။။ တတိယမ္ပိ ခေါ ပဉ္စဝဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘တာယပိ ခေါ တွံ, အာဝုသော ဂေါတမ, ဣရိယာယ, တာယ ပဋိပဒါယ, တာယ ဒုက္ကရကာရိကာယ နေဝဇ္ဈဂါ ဥတ္တရိ မနုဿဓမ္မာ အလမရိယဉာဏဒဿနဝိသေသံ, ကိံ ပန တွံ ဧတရဟိ, ဗာဟုလ္လိကော ပဓါနဝိဗ္ဘန္တော အာဝတ္တော ဗာဟုလ္လာယ, အဓိဂမိဿသိ ဥတ္တရိ မနုဿဓမ္မာ အလမရိယဉာဏဒဿနဝိသေသ’’န္တိ? ဧဝံ ဝုတ္တေ ဘဂဝါ ပဉ္စဝဂ္ဂိယေ ဘိက္ခူ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အဘိဇာနာထ မေ နော တုမှေ, ဘိက္ခဝေ, ဣတော ပုဗ္ဗေ ဧဝရူပံ ပဘာဝိတမေတ’’န္တိ [ဘာသိတမေတန္တိ (သီ. သျာ. က.) ဋီကာယော ဩလောကေတဗ္ဗာ]? ‘‘နောဟေတံ, ဘန္တေ’’။ အရဟံ, ဘိက္ခဝေ, တထာဂတော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေါ, ဩဒဟထ, ဘိက္ခဝေ, သောတံ, အမတမဓိဂတံ, အဟမနုသာသာမိ, အဟံ ဓမ္မံ ဒေသေမိ။ ယထာနုသိဋ္ဌံ တထာ ပဋိပဇ္ဇမာနာ နစိရဿေဝ – ယဿတ္ထာယ ကုလပုတ္တာ သမ္မဒေဝ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇန္တိ တဒနုတ္တရံဗြဟ္မစရိယပရိယောသာနံ ဒိဋ္ဌေဝဓမ္မေ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတွာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရိဿထာတိ။ အသက္ခိ ခေါ ဘဂဝါ ပဉ္စဝဂ္ဂိယေ ဘိက္ခူ သညာပေတုံ။ အထ ခေါ ပဉ္စဝဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ဘဂဝန္တံ သုဿူသိံသု, သောတံ ဩဒဟိံသု, အညာ စိတ္တံ ဥပဋ္ဌာပေသုံ။

၁၃. အထ ခေါ ဘဂဝါ ပဉ္စဝဂ္ဂိယေ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ –

‘‘[သံ. နိ. ၅.၁၀၈၁ အာဒယော] ဒွေမေ, ဘိက္ခဝေ , အန္တာ ပဗ္ဗဇိတေန န သေဝိတဗ္ဗာ။ ကတမေ ဒွေ [ဣဒံ ပဒဒွယံ သီ. သျာ. ပေါတ္ထကေသု နတ္ထိ]? ယော စာယံ ကာမေသု ကာမသုခလ္လိကာနုယောဂေါ ဟီနော ဂမ္မော ပေါထုဇ္ဇနိကော အနရိယော အနတ္ထသံဟိတော, ယော စာယံ အတ္တကိလမထာနုယောဂေါ ဒုက္ခော အနရိယော အနတ္ထသံဟိတော။ ဧတေ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဥဘော အန္တေ အနုပဂမ္မ, မဇ္ဈိမာ ပဋိပဒါ တထာဂတေန အဘိသမ္ဗုဒ္ဓါ, စက္ခုကရဏီ ဉာဏကရဏီ ဥပသမာယ အဘိညာယ သမ္ဗောဓါယ နိဗ္ဗာနာယ သံဝတ္တတိ။ ကတမာ စ သာ, ဘိက္ခဝေ, မဇ္ဈိမာ ပဋိပဒါ တထာဂတေန အဘိသမ္ဗုဒ္ဓါ, စက္ခုကရဏီ ဉာဏကရဏီ ဥပသမာယ အဘိညာယ သမ္ဗောဓါယ နိဗ္ဗာနာယ သံဝတ္တတိ? အယမေဝ အရိယော အဋ္ဌင်္ဂိကော မဂ္ဂေါ, သေယျထိဒံ – သမ္မာဒိဋ္ဌိ, သမ္မာသင်္ကပ္ပော, သမ္မာဝါစာ, သမ္မာကမ္မန္တော, သမ္မာအာဇီဝေါ, သမ္မာဝါယာမော, သမ္မာသတိ, သမ္မာသမာဓိ။ အယံ ခေါ သာ, ဘိက္ခဝေ, မဇ္ဈိမာ ပဋိပဒါ တထာဂတေန အဘိသမ္ဗုဒ္ဓါ, စက္ခုကရဏီ ဉာဏကရဏီ ဥပသမာယ အဘိညာယ သမ္ဗောဓါယ နိဗ္ဗာနာယ သံဝတ္တတိ။

၁၄. ‘‘ဣဒံ ခေါ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဒုက္ခံ အရိယသစ္စံ။ ဇာတိပိ ဒုက္ခာ, ဇရာပိ ဒုက္ခာ, ဗျာဓိပိ ဒုက္ခော, မရဏမ္ပိ ဒုက္ခံ, အပ္ပိယေဟိ သမ္ပယောဂေါ ဒုက္ခော, ပိယေဟိ ဝိပ္ပယောဂေါ ဒုက္ခော, ယမ္ပိစ္ဆံ န လဘတိ တမ္ပိ ဒုက္ခံ။ သံခိတ္တေန, ပဉ္စုပါဒါနက္ခန္ဓာ [ပဉ္စုပါဒါနခန္ဓာပိ (က)] ဒုက္ခာ။ ‘‘ဣဒံ ခေါ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဒုက္ခသမုဒယံ [ဧတ္ထ ‘‘ဣဒံ ဒုက္ခံ အရိယသစ္စန္တိ အာဒီသု ဒုက္ခသမုဒယော ဒုက္ခနိရောဓေါတိ ဝတ္တဗ္ဗေ ဒုက္ခသမုဒယံ ဒုက္ခနိရောဓန္တိ လိင်္ဂဝိပလ္လာသော တတော’’တိ ပဋိသမ္ဘိဒါမဂ္ဂဋ္ဌကထာယံ ဝုတ္တံ။ ဝိသုဒ္ဓိမဂ္ဂဋီကာယံ ပန ဥပ္ပါဒေါ ဘယန္တိပါဌဝဏ္ဏနာယံ ‘‘သတိပိ ဒွိန္နံ ပဒါနံ သမာနာဓိကရဏဘာဝေ လိင်္ဂဘေဒေါ ဂဟိတော, ယထာ ဒုက္ခသမုဒယော အရိယသစ္စ’’န္တိ ဝုတ္တံ။ တေသု ဒုက္ခသမုဒယော အရိယသစ္စ’’န္တိ သကလိင်္ဂိကပါဌော ‘‘ဒုက္ခနိရောဓဂါမိနီ ပဋိပဒါ အရိယသစ္စ’’န္တိ ပါဠိယာ သမေတိ။] အရိယသစ္စံ – ယာယံ တဏှာ ပေါနောဗ္ဘဝိကာ [ပေါနောဘဝိကာ (က.)] နန္ဒီရာဂသဟဂတာ [နန္ဒိရာဂသဟဂတာ (သီ. သျာ.)] တတြတတြာဘိနန္ဒိနီ, သေယျထိဒံ – ကာမတဏှာ, ဘဝတဏှာ, ဝိဘဝတဏှာ။

‘‘ဣဒံ ခေါ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဒုက္ခနိရောဓံ အရိယသစ္စံ – ယော တဿာ ယေဝ တဏှာယ အသေသဝိရာဂနိရောဓေါ, စာဂေါ, ပဋိနိဿဂ္ဂေါ, မုတ္တိ, အနာလယော။ ‘‘ဣဒံ ခေါ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဒုက္ခနိရောဓဂါမိနီ ပဋိပဒါ အရိယသစ္စံ – အယမေဝ အရိယော အဋ္ဌင်္ဂိကော မဂ္ဂေါ, သေယျထိဒံ – သမ္မာဒိဋ္ဌိ, သမ္မာသင်္ကပ္ပော, သမ္မာဝါစာ, သမ္မာကမ္မန္တော, သမ္မာအာဇီဝေါ, သမ္မာဝါယာမော, သမ္မာသတိ, သမ္မာသမာဓိ။

၁၅. ‘‘ဣဒံ ဒုက္ခံ အရိယသစ္စန္တိ မေ, ဘိက္ခဝေ, ပုဗ္ဗေ အနနုဿုတေသု ဓမ္မေသု စက္ခုံ ဥဒပါဒိ, ဉာဏံ ဥဒပါဒိ, ပညာ ဥဒပါဒိ, ဝိဇ္ဇာ ဥဒပါဒိ , အာလောကော ဥဒပါဒိ။ တံ ခေါ ပနိဒံ ဒုက္ခံ အရိယသစ္စံ ပရိညေယျန္တိ မေ, ဘိက္ခဝေ, ပုဗ္ဗေ အနနုဿုတေသု ဓမ္မေသု စက္ခုံ ဥဒပါဒိ, ဉာဏံ ဥဒပါဒိ, ပညာ ဥဒပါဒိ, ဝိဇ္ဇာ ဥဒပါဒိ, အာလောကော ဥဒပါဒိ။ တံ ခေါ ပနိဒံ ဒုက္ခံ အရိယသစ္စံ ပရိညာတန္တိ မေ, ဘိက္ခဝေ, ပုဗ္ဗေ အနနုဿုတေသု ဓမ္မေသု စက္ခုံ ဥဒပါဒိ, ဉာဏံ ဥဒပါဒိ, ပညာ ဥဒပါဒိ, ဝိဇ္ဇာ ဥဒပါဒိ, အာလောကော ဥဒပါဒိ။

‘‘ဣဒံ ဒုက္ခသမုဒယံ အရိယသစ္စန္တိ မေ, ဘိက္ခဝေ, ပုဗ္ဗေ အနနုဿုတေသု ဓမ္မေသု စက္ခုံ ဥဒပါဒိ, ဉာဏံ ဥဒပါဒိ, ပညာ ဥဒပါဒိ, ဝိဇ္ဇာ ဥဒပါဒိ, အာလောကော ဥဒပါဒိ။ တံ ခေါ ပနိဒံ ဒုက္ခသမုဒယံ အရိယသစ္စံ ပဟာတဗ္ဗန္တိ မေ, ဘိက္ခဝေ, ပုဗ္ဗေ အနနုဿုတေသု ဓမ္မေသု စက္ခုံ ဥဒပါဒိ, ဉာဏံ ဥဒပါဒိ, ပညာ ဥဒပါဒိ, ဝိဇ္ဇာ ဥဒပါဒိ, အာလောကော ဥဒပါဒိ။ တံ ခေါ ပနိဒံ ဒုက္ခသမုဒယံ အရိယသစ္စံ ပဟီနန္တိ မေ, ဘိက္ခဝေ, ပုဗ္ဗေ အနနုဿုတေသု ဓမ္မေသု စက္ခုံ ဥဒပါဒိ, ဉာဏံ ဥဒပါဒိ, ပညာ ဥဒပါဒိ, ဝိဇ္ဇာ ဥဒပါဒိ, အာလောကော ဥဒပါဒိ။

‘‘ဣဒံ ဒုက္ခနိရောဓံ အရိယသစ္စန္တိ မေ, ဘိက္ခဝေ, ပုဗ္ဗေ အနနုဿုတေသု ဓမ္မေသု စက္ခုံ ဥဒပါဒိ, ဉာဏံ ဥဒပါဒိ, ပညာ ဥဒပါဒိ, ဝိဇ္ဇာ ဥဒပါဒိ, အာလောကော ဥဒပါဒိ။ တံ ခေါ ပနိဒံ ဒုက္ခနိရောဓံ အရိယသစ္စံ သစ္ဆိကာတဗ္ဗန္တိ မေ, ဘိက္ခဝေ, ပုဗ္ဗေ အနနုဿုတေသု ဓမ္မေသု စက္ခုံ ဥဒပါဒိ, ဉာဏံ ဥဒပါဒိ, ပညာ ဥဒပါဒိ, ဝိဇ္ဇာ ဥဒပါဒိ, အာလောကော ဥဒပါဒိ။ တံ ခေါ ပနိဒံ ဒုက္ခနိရောဓံ အရိယသစ္စံ သစ္ဆိကတန္တိ မေ, ဘိက္ခဝေ, ပုဗ္ဗေ အနနုဿုတေသု ဓမ္မေသု စက္ခုံ ဥဒပါဒိ, ဉာဏံ ဥဒပါဒိ, ပညာ ဥဒပါဒိ, ဝိဇ္ဇာ ဥဒပါဒိ, အာလောကော ဥဒပါဒိ။

‘‘ဣဒံ ဒုက္ခနိရောဓဂါမိနီ ပဋိပဒါ အရိယသစ္စန္တိ မေ, ဘိက္ခဝေ, ပုဗ္ဗေ အနနုဿုတေသု ဓမ္မေသု စက္ခုံ ဥဒပါဒိ, ဉာဏံ ဥဒပါဒိ, ပညာ ဥဒပါဒိ, ဝိဇ္ဇာ ဥဒပါဒိ, အာလောကော ဥဒပါဒိ။ တံ ခေါ ပနိဒံ ဒုက္ခနိရောဓဂါမိနီ ပဋိပဒါ အရိယသစ္စံ ဘာဝေတဗ္ဗန္တိ မေ, ဘိက္ခဝေ, ပုဗ္ဗေ အနနုဿုတေသု ဓမ္မေသု စက္ခုံ ဥဒပါဒိ, ဉာဏံ ဥဒပါဒိ, ပညာ ဥဒပါဒိ, ဝိဇ္ဇာ ဥဒပါဒိ, အာလောကော ဥဒပါဒိ။ တံ ခေါ ပနိဒံ ဒုက္ခနိရောဓဂါမိနီ ပဋိပဒါ အရိယသစ္စံ ဘာဝိတန္တိ မေ, ဘိက္ခဝေ, ပုဗ္ဗေ အနနုဿုတေသု ဓမ္မေသု စက္ခုံ ဥဒပါဒိ, ဉာဏံ ဥဒပါဒိ, ပညာ ဥဒပါဒိ, ဝိဇ္ဇာ ဥဒပါဒိ, အာလောကော ဥဒပါဒိ။

၁၆. ‘‘ယာဝကီဝဉ္စ မေ, ဘိက္ခဝေ, ဣမေသု စတူသု အရိယသစ္စေသု ဧဝံ တိပရိဝဋ္ဋံ ဒွါဒသာကာရံ ယထာဘူတံ ဉာဏဒဿနံ န သုဝိသုဒ္ဓံ အဟောသိ, နေဝ တာဝါဟံ, ဘိက္ခဝေ, သဒေဝကေ လောကေ သမာရကေ သဗြဟ္မကေ သဿမဏဗြာဟ္မဏိယာ ပဇာယ သဒေဝမနုဿာယ အနုတ္တရံ သမ္မာသမ္ဗောဓိံ အဘိသမ္ဗုဒ္ဓေါတိ ပစ္စညာသိံ။ ယတော စ ခေါ မေ, ဘိက္ခဝေ, ဣမေသု စတူသု အရိယသစ္စေသု ဧဝံ တိပရိဝဋ္ဋံ ဒွါဒသာကာရံ ယထာဘူတံ ဉာဏဒဿနံ သုဝိသုဒ္ဓံ အဟောသိ, အထာဟံ, ဘိက္ခဝေ, သဒေဝကေ လောကေ သမာရကေ သဗြဟ္မကေ သဿမဏဗြာဟ္မဏိယာ ပဇာယ သဒေဝမနုဿာယ အနုတ္တရံ သမ္မာသမ္ဗောဓိံ အဘိသမ္ဗုဒ္ဓေါတိ [အဘိသမ္ဗုဒ္ဓေါ (သီ. သျာ.)] ပစ္စညာသိံ။ ဉာဏဉ္စ ပန မေ ဒဿနံ ဥဒပါဒိ – အကုပ္ပါ မေ ဝိမုတ္တိ, အယမန္တိမာ ဇာတိ, နတ္ထိ ဒါနိ ပုနဗ္ဘဝေါ’’တိ။ ဣဒမဝေါစ ဘဂဝါ အတ္တမနာ ပဉ္စဝဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဘာသိတံ အဘိနန္ဒုန္တိ [ဣဒမဝေါစ။ပေ.။ အဘိနန္ဒုန္တိဝါက္ယံ သီ. သျာ. ပေါတ္ထကေသု နတ္ထိ]။

ဣမသ္မိဉ္စ ပန ဝေယျာကရဏသ္မိံ ဘညမာနေ အာယသ္မတော ကောဏ္ဍညဿ ဝိရဇံ ဝီတမလံ ဓမ္မစက္ခုံ ဥဒပါဒိ – ‘‘ယံ ကိဉ္စိ သမုဒယဓမ္မံ သဗ္ဗံ တံ နိရောဓဓမ္မ’’န္တိ။

၁၇. ပဝတ္တိတေ စ ပန ဘဂဝတာ ဓမ္မစက္ကေ, ဘုမ္မာ ဒေဝါ သဒ္ဒမနုဿာဝေသုံ – ‘‘ဧတံ ဘဂဝတာ ဗာရာဏသိယံ ဣသိပတနေ မိဂဒါယေ အနုတ္တရံ ဓမ္မစက္ကံ ပဝတ္တိတံ, အပ္ပဋိဝတ္တိယံ သမဏေန ဝါ ဗြာဟ္မဏေန ဝါ ဒေဝေန ဝါ မာရေန ဝါ ဗြဟ္မုနာ ဝါ ကေနစိ ဝါ လောကသ္မိ’’န္တိ။ ဘုမ္မာနံ ဒေဝါနံ သဒ္ဒံ သုတွာ စာတုမဟာရာဇိကာ ဒေဝါ သဒ္ဒမနုဿာဝေသုံ။ပေ.။ စာတုမဟာရာဇိကာနံ ဒေဝါနံ သဒ္ဒံ သုတွာ တာဝတိံသာ ဒေဝါ။ပေ.။ ယာမာ ဒေဝါ။ပေ.။ တုသိတာ ဒေဝါ။ပေ.။ နိမ္မာနရတီ ဒေဝါ။ပေ.။ ပရနိမ္မိတဝသဝတ္တီ ဒေဝါ။ပေ.။ ဗြဟ္မကာယိကာ ဒေဝါ သဒ္ဒမနုဿာဝေသုံ – ‘‘ဧတံ ဘဂဝတာ ဗာရာဏသိယံ ဣသိပတနေ မိဂဒါယေ အနုတ္တရံ ဓမ္မစက္ကံ ပဝတ္တိတံ အပ္ပဋိဝတ္တိယံ သမဏေန ဝါ ဗြာဟ္မဏေန ဝါ ဒေဝေန ဝါ မာရေန ဝါ ဗြဟ္မုနာ ဝါ ကေနစိ ဝါ လောကသ္မိ’’န္တိ။ ဣတိဟ, တေန ခဏေန, တေန လယေန [တေန လယေနာတိ ပဒဒွယံ သီ. သျာ. ပေါတ္ထကေသု နတ္ထိ] တေန မုဟုတ္တေန ယာဝ ဗြဟ္မလောကာ သဒ္ဒေါ အဗ္ဘုဂ္ဂစ္ဆိ။ အယဉ္စ ဒသသဟဿိလောကဓါတု သံကမ္ပိ သမ္ပကမ္ပိ သမ္ပဝေဓိ ; အပ္ပမာဏော စ ဥဠာရော ဩဘာသော လောကေ ပါတုရဟောသိ, အတိက္ကမ္မ ဒေဝါနံ ဒေဝါနုဘာဝံ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဣမံ ဥဒါနံ ဥဒါနေသိ – ‘‘အညာသိ ဝတ, ဘော ကောဏ္ဍညော, အညာသိ ဝတ ဘော ကောဏ္ဍညော’’တိ။ ဣတိ ဟိဒံ အာယသ္မတော ကောဏ္ဍညဿ ‘အညာသိကောဏ္ဍညော’ တွေဝ နာမံ အဟောသိ။

၁၈. အထ ခေါ အာယသ္မာ အညာသိကောဏ္ဍညော ဒိဋ္ဌဓမ္မော ပတ္တဓမ္မော ဝိဒိတဓမ္မော ပရိယောဂါဠှဓမ္မော တိဏ္ဏဝိစိကိစ္ဆော ဝိဂတကထံကထော ဝေသာရဇ္ဇပ္ပတ္တော အပရပ္ပစ္စယော သတ္ထုသာသနေ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘လဘေယျာဟံ, ဘန္တေ, ဘဂဝတော သန္တိကေ ပဗ္ဗဇ္ဇံ, လဘေယျံ ဥပသမ္ပဒ’’န္တိ။ ‘‘ဧဟိ ဘိက္ခူ’’တိ ဘဂဝါ အဝေါစ – ‘‘သွာက္ခာတော ဓမ္မော, စရ ဗြဟ္မစရိယံ သမ္မာ ဒုက္ခဿ အန္တကိရိယာယာ’’တိ။ သာဝ တဿ အာယသ္မတော ဥပသမ္ပဒါ အဟောသိ။

၁၉. အထ ခေါ ဘဂဝါ တဒဝသေသေ ဘိက္ခူ ဓမ္မိယာ ကထာယ ဩဝဒိ အနုသာသိ။ အထ ခေါ အာယသ္မတော စ ဝပ္ပဿ အာယသ္မတော စ ဘဒ္ဒိယဿ ဘဂဝတာ ဓမ္မိယာ ကထာယ ဩဝဒိယမာနာနံ အနုသာသိယမာနာနံ ဝိရဇံ ဝီတမလံ ဓမ္မစက္ခုံ ဥဒပါဒိ – ယံ ကိဉ္စိ သမုဒယဓမ္မံ, သဗ္ဗံ တံ နိရောဓဓမ္မန္တိ။

တေ ဒိဋ္ဌဓမ္မာ ပတ္တဓမ္မာ ဝိဒိတဓမ္မာ ပရိယောဂါဠှဓမ္မာ တိဏ္ဏဝိစိကိစ္ဆာ ဝိဂတကထံကထာ ဝေသာရဇ္ဇပ္ပတ္တာ အပရပ္ပစ္စယာ သတ္ထုသာသနေ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘လဘေယျာမ မယံ, ဘန္တေ, ဘဂဝတော သန္တိကေ ပဗ္ဗဇ္ဇံ, လဘေယျာမ ဥပသမ္ပဒ’’န္တိ။ ‘‘ဧထ ဘိက္ခဝေါ’’တိ ဘဂဝါ အဝေါစ – ‘‘သွာက္ခာတော ဓမ္မော, စရထ ဗြဟ္မစရိယံ သမ္မာ ဒုက္ခဿ အန္တကိရိယာယာ’’တိ။ သာဝ တေသံ အာယသ္မန္တာနံ ဥပသမ္ပဒါ အဟောသိ။

အထ ခေါ ဘဂဝါ တဒဝသေသေ ဘိက္ခူ နီဟာရဘတ္တော ဓမ္မိယာ ကထာယ ဩဝဒိ အနုသာသိ။ ယံ တယော ဘိက္ခူ ပိဏ္ဍာယ စရိတွာ အာဟရန္တိ, တေန ဆဗ္ဗဂ္ဂေါ ယာပေတိ။ အထ ခေါ အာယသ္မတော စ မဟာနာမဿ အာယသ္မတော စ အဿဇိဿ ဘဂဝတာ ဓမ္မိယာ ကထာယ ဩဝဒိယမာနာနံ အနုသာသိယမာနာနံ ဝိရဇံ ဝီတမလံ ဓမ္မစက္ခုံ ဥဒပါဒိ – ယံ ကိဉ္စိ သမုဒယဓမ္မံ, သဗ္ဗံ တံ နိရောဓဓမ္မန္တိ ။ တေ ဒိဋ္ဌဓမ္မာ ပတ္တဓမ္မာ ဝိဒိတဓမ္မာ ပရိယောဂါဠှဓမ္မာ တိဏ္ဏဝိစိကိစ္ဆာ ဝိဂတကထံကထာ ဝေသာရဇ္ဇပ္ပတ္တာ အပရပ္ပစ္စယာ သတ္ထုသာသနေ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘လဘေယျာမ မယံ, ဘန္တေ, ဘဂဝတော သန္တိကေ ပဗ္ဗဇ္ဇံ, လဘေယျာမ ဥပသမ္ပဒ’’န္တိ။ ‘‘ဧထ ဘိက္ခဝေါ’’တိ ဘဂဝါ အဝေါစ – ‘‘သွာက္ခာတော ဓမ္မော, စရထ ဗြဟ္မစရိယံ သမ္မာ ဒုက္ခဿ အန္တကိရိယာယာ’’တိ။ သာဝ တေသံ အာယသ္မန္တာနံ ဥပသမ္ပဒါ အဟောသိ။

၂၀. အထ ခေါ ဘဂဝါ ပဉ္စဝဂ္ဂိယေ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ –

[သံ. နိ. ၃.၅၉ အာဒယော] ‘‘ရူပံ, ဘိက္ခဝေ, အနတ္တာ။ ရူပဉ္စ ဟိဒံ, ဘိက္ခဝေ, အတ္တာ အဘဝိဿ, နယိဒံ ရူပံ အာဗာဓါယ သံဝတ္တေယျ, လဗ္ဘေထ စ ရူပေ – ‘ဧဝံ မေ ရူပံ ဟောတု, ဧဝံ မေ ရူပံ မာ အဟောသီ’တိ။ ယသ္မာ စ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ရူပံ အနတ္တာ, တသ္မာ ရူပံ အာဗာဓါယ သံဝတ္တတိ, န စ လဗ္ဘတိ ရူပေ – ‘ဧဝံ မေ ရူပံ ဟောတု, ဧဝံ မေ ရူပံ မာ အဟောသီ’တိ။ ဝေဒနာ, အနတ္တာ။ ဝေဒနာ စ ဟိဒံ, ဘိက္ခဝေ, အတ္တာ အဘဝိဿ, နယိဒံ ဝေဒနာ အာဗာဓါယ သံဝတ္တေယျ, လဗ္ဘေထ စ ဝေဒနာယ – ‘ဧဝံ မေ ဝေဒနာ ဟောတု, ဧဝံ မေ ဝေဒနာ မာ အဟောသီ’တိ။ ယသ္မာ စ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဝေဒနာ အနတ္တာ, တသ္မာ ဝေဒနာ အာဗာဓါယ သံဝတ္တတိ, န စ လဗ္ဘတိ ဝေဒနာယ – ‘ဧဝံ မေ ဝေဒနာ ဟောတု, ဧဝံ မေ ဝေဒနာ မာ အဟောသီ’တိ။ သညာ, အနတ္တာ။ သညာ စ ဟိဒံ, ဘိက္ခဝေ, အတ္တာ အဘဝိဿ, နယိဒံ သညာ အာဗာဓါယ သံဝတ္တေယျ, လဗ္ဘေထ စ သညာယ – ‘ဧဝံ မေ သညာ ဟောတု, ဧဝံ မေ သညာ မာ အဟောသီ’တိ။ ယသ္မာ စ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, သညာ အနတ္တာ, တသ္မာ သညာ အာဗာဓါယ သံဝတ္တတိ, န စ လဗ္ဘတိ သညာယ – ‘ဧဝံ မေ သညာ ဟောတု, ဧဝံ မေ သညာ မာ အဟောသီ’တိ။ သင်္ခါရာ, အနတ္တာ။ သင်္ခါရာ စ ဟိဒံ, ဘိက္ခဝေ, အတ္တာ အဘဝိဿံသု, နယိဒံ [နယိမေ (က.)] သင်္ခါရာ အာဗာဓါယ သံဝတ္တေယျုံ, လဗ္ဘေထ စ သင်္ခါရေသု – ‘ဧဝံ မေ သင်္ခါရာ ဟောန္တု, ဧဝံ မေ သင်္ခါရာ မာ အဟေသု’န္တိ။ ယသ္မာ စ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, သင်္ခါရာ အနတ္တာ, တသ္မာ သင်္ခါရာ အာဗာဓါယ သံဝတ္တန္တိ, န စ လဗ္ဘတိ သင်္ခါရေသု – ‘ဧဝံ မေ သင်္ခါရာ ဟောန္တု, ဧဝံ မေ သင်္ခါရာ မာ အဟေသု’န္တိ။ ဝိညာဏံ, အနတ္တာ။ ဝိညာဏဉ္စ ဟိဒံ , ဘိက္ခဝေ, အတ္တာ အဘဝိဿ, နယိဒံ ဝိညာဏံ အာဗာဓါယ သံဝတ္တေယျ , လဗ္ဘေထ စ ဝိညာဏေ – ‘ဧဝံ မေ ဝိညာဏံ ဟောတု, ဧဝံ မေ ဝိညာဏံ မာ အဟောသီ’တိ။ ယသ္မာ စ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဝိညာဏံ အနတ္တာ, တသ္မာ ဝိညာဏံ အာဗာဓါယ သံဝတ္တတိ, န စ လဗ္ဘတိ ဝိညာဏေ – ‘ဧဝံ မေ ဝိညာဏံ ဟောတု, ဧဝံ မေ ဝိညာဏံ မာ အဟောသီ’တိ။

၂၁. ‘‘တံ ကိံ မညထ, ဘိက္ခဝေ, ရူပံ နိစ္စံ ဝါ အနိစ္စံ ဝါတိ? အနိစ္စံ, ဘန္တေ ။ ယံ ပနာနိစ္စံ ဒုက္ခံ ဝါ တံ သုခံ ဝါတိ? ဒုက္ခံ, ဘန္တေ။ ယံ ပနာနိစ္စံ ဒုက္ခံ ဝိပရိဏာမဓမ္မံ, ကလ္လံ နု တံ သမနုပဿိတုံ – ဧတံ မမ, ဧသောဟမသ္မိ, ဧသော မေ အတ္တာတိ? နော ဟေတံ, ဘန္တေ။ ဝေဒနာ နိစ္စာ ဝါ အနိစ္စာ ဝါတိ? အနိစ္စာ, ဘန္တေ။ ယံ ပနာနိစ္စံ ဒုက္ခံ ဝါ တံ သုခံ ဝါတိ? ဒုက္ခံ, ဘန္တေ။ ယံ ပနာနိစ္စံ ဒုက္ခံ ဝိပရိဏာမဓမ္မံ, ကလ္လံ နု တံ သမနုပဿိတုံ – ဧတံ မမ, ဧသောဟမသ္မိ, ဧသော မေ အတ္တာတိ? နော ဟေတံ, ဘန္တေ။ သညာ နိစ္စာ ဝါ အနိစ္စာ ဝါတိ? အနိစ္စာ, ဘန္တေ။ ယံ ပနာနိစ္စံ ဒုက္ခံ ဝါ တံ သုခံ ဝါတိ? ဒုက္ခံ, ဘန္တေ။ ယံ ပနာနိစ္စံ ဒုက္ခံ ဝိပရိဏာမဓမ္မံ, ကလ္လံ နု တံ သမနုပဿိတုံ – ဧတံ မမ, ဧသောဟမသ္မိ, ဧသော မေ အတ္တာတိ? နော ဟေတံ, ဘန္တေ။ သင်္ခါရာ နိစ္စာ ဝါ အနိစ္စာ ဝါတိ? အနိစ္စာ, ဘန္တေ။ ယံ ပနာနိစ္စံ, ဒုက္ခံ ဝါ တံ သုခံ ဝါတိ? ဒုက္ခံ, ဘန္တေ။ ယံ ပနာနိစ္စံ ဒုက္ခံ ဝိပရိဏာမဓမ္မံ, ကလ္လံ နု တံ သမနုပဿိတုံ – ဧတံ မမ, ဧသောဟမသ္မိ, ဧသော မေ အတ္တာတိ? နော ဟေတံ, ဘန္တေ။ ဝိညာဏံ နိစ္စံ ဝါ အနိစ္စံ ဝါတိ? အနိစ္စံ, ဘန္တေ။ ယံ ပနာနိစ္စံ, ဒုက္ခံ ဝါ တံ သုခံ ဝါတိ? ဒုက္ခံ, ဘန္တေ။ ယံ ပနာနိစ္စံ ဒုက္ခံ ဝိပရိဏာမဓမ္မံ, ကလ္လံ နု တံ သမနုပဿိတုံ – ဧတံ မမ, ဧသောဟမသ္မိ, ဧသော မေ အတ္တာတိ? နော ဟေတံ, ဘန္တေ။

၂၂. ‘‘တသ္မာတိဟ , ဘိက္ခဝေ, ယံ ကိဉ္စိ ရူပံ အတီတာနာဂတပစ္စုပ္ပန္နံ အဇ္ဈတ္တံ ဝါ ဗဟိဒ္ဓါ ဝါ ဩဠာရိကံ ဝါ သုခုမံ ဝါ ဟီနံ ဝါ ပဏီတံ ဝါ ယံ ဒူရေ [ယံ ဒူရေ ဝါ (သျာ.)] သန္တိကေ ဝါ, သဗ္ဗံ ရူပံ – နေတံ မမ, နေသောဟမသ္မိ, န မေသော အတ္တာတိ – ဧဝမေတံ ယထာဘူတံ သမ္မပ္ပညာယ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ ယာ ကာစိ ဝေဒနာ အတီတာနာဂတပစ္စုပ္ပန္နာ အဇ္ဈတ္တံ ဝါ ဗဟိဒ္ဓါ ဝါ ဩဠာရိကာ ဝါ သုခုမာ ဝါ ဟီနာ ဝါ ပဏီတာ ဝါ ယာ ဒူရေ သန္တိကေ ဝါ, သဗ္ဗာ ဝေဒနာ – နေတံ မမ, နေသောဟမသ္မိ, န မေသော အတ္တာတိ – ဧဝမေတံ ယထာဘူတံ သမ္မပ္ပညာယ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ ယာ ကာစိ သညာ အတီတာနာဂတပစ္စုပ္ပန္နာ အဇ္ဈတ္တံ ဝါ ဗဟိဒ္ဓါ ဝါ ဩဠာရိကာ ဝါ သုခုမာ ဝါ ဟီနာ ဝါ ပဏီတာ ဝါ ယာ ဒူရေ သန္တိကေ ဝါ, သဗ္ဗာ သညာ – နေတံ မမ, နေသောဟမသ္မိ, န မေသော အတ္တာတိ – ဧဝမေတံ ယထာဘူတံ သမ္မပ္ပညာယ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ ယေ ကေစိ သင်္ခါရာ အတီတာနာဂတပစ္စုပ္ပန္နာ အဇ္ဈတ္တံ ဝါ ဗဟိဒ္ဓါ ဝါ ဩဠာရိကာ ဝါ သုခုမာ ဝါ ဟီနာ ဝါ ပဏီတာ ဝါ ယေ ဒူရေ သန္တိကေ ဝါ, သဗ္ဗေ သင်္ခါရာ – နေတံ မမ, နေသောဟမသ္မိ, န မေသော အတ္တာတိ – ဧဝမေတံ ယထာဘူတံ သမ္မပ္ပညာယ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ ယံ ကိဉ္စိ ဝိညာဏံ အတီတာနာဂတပစ္စုပ္ပန္နံ အဇ္ဈတ္တံ ဝါ ဗဟိဒ္ဓါ ဝါ ဩဠာရိကံ ဝါ သုခုမံ ဝါ ဟီနံ ဝါ ပဏီတံ ဝါ ယံ ဒူရေ သန္တိကေ ဝါ, သဗ္ဗံ ဝိညာဏံ – နေတံ မမ, နေသောဟမသ္မိ, န မေသော အတ္တာတိ – ဧဝမေတံ ယထာဘူတံ သမ္မပ္ပညာယ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။

၂၃. ‘‘ဧဝံ ပဿံ, ဘိက္ခဝေ, သုတဝါ အရိယသာဝကော ရူပသ္မိမ္ပိ နိဗ္ဗိန္ဒတိ, ဝေဒနာယပိ နိဗ္ဗိန္ဒတိ, သညာယပိ နိဗ္ဗိန္ဒတိ, သင်္ခါရေသုပိ နိဗ္ဗိန္ဒတိ, ဝိညာဏသ္မိမ္ပိ နိဗ္ဗိန္ဒတိ; နိဗ္ဗိန္ဒံ ဝိရဇ္ဇတိ; ဝိရာဂါ ဝိမုစ္စတိ; ဝိမုတ္တသ္မိံ ဝိမုတ္တမိတိ ဉာဏံ ဟောတိ, ‘ခီဏာ ဇာတိ, ဝုသိတံ ဗြဟ္မစရိယံ, ကတံ ကရဏီယံ, နာပရံ ဣတ္ထတ္တာယာ’တိ ပဇာနာတီ’’တိ။

၂၄. ဣဒမဝေါစ ဘဂဝါ။ အတ္တမနာ ပဉ္စဝဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဘာသိတံ အဘိနန္ဒုန္တိ [အဘိနန္ဒုံ (သျာ.)]။ ဣမသ္မိဉ္စ ပန ဝေယျာကရဏသ္မိံ ဘညမာနေ ပဉ္စဝဂ္ဂိယာနံ ဘိက္ခူနံ အနုပါဒါယ အာသဝေဟိ စိတ္တာနိ ဝိမုစ္စိံသု။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဆ လောကေ အရဟန္တော ဟောန္တိ။

ပဉ္စဝဂ္ဂိယကထာ နိဋ္ဌိတာ။

ပဌမဘာဏဝါရော။

၇. ပဗ္ဗဇ္ဇာကထာ

၂၅. တေန ခေါ ပန သမယေန ဗာရာဏသိယံ ယသော နာမ ကုလပုတ္တော သေဋ္ဌိပုတ္တော သုခုမာလော ဟောတိ။ တဿ တယော ပါသာဒါ ဟောန္တိ – ဧကော ဟေမန္တိကော, ဧကော ဂိမှိကော, ဧကော ဝဿိကော။ သော ဝဿိကေ ပါသာဒေ စတ္တာရော မာသေ [ဝဿိကေ ပါသာဒေ ဝဿိကေ စတ္တာရော မာသေ (သီ.)] နိပ္ပုရိသေဟိ တူရိယေဟိ ပရိစာရယမာနော န ဟေဋ္ဌာပါသာဒံ ဩရောဟတိ။ အထ ခေါ ယသဿ ကုလပုတ္တဿ ပဉ္စဟိ ကာမဂုဏေဟိ သမပ္ပိတဿ သမင္ဂီဘူတဿ ပရိစာရယမာနဿ ပဋိကစ္စေဝ [ပဋိဂစ္စေဝ (သီ.)] နိဒ္ဒါ ဩက္ကမိ, ပရိဇနဿပိ နိဒ္ဒါ ဩက္ကမိ, သဗ္ဗရတ္တိယော စ တေလပဒီပေါ ဈာယတိ။ အထ ခေါ ယသော ကုလပုတ္တော ပဋိကစ္စေဝ ပဗုဇ္ဈိတွာ အဒ္ဒသ သကံ ပရိဇနံ သုပန္တံ – အညိဿာ ကစ္ဆေ ဝီဏံ, အညိဿာ ကဏ္ဌေ မုဒိင်္ဂံ, အညိဿာ ကစ္ဆေ အာဠမ္ဗရံ, အညံ ဝိကေသိကံ, အညံ ဝိက္ခေဠိကံ, အညာ ဝိပ္ပလပန္တိယော, ဟတ္ထပ္ပတ္တံ သုသာနံ မညေ။ ဒိသွာနဿ အာဒီနဝေါ ပါတုရဟောသိ, နိဗ္ဗိဒါယ စိတ္တံ သဏ္ဌာသိ။ အထ ခေါ ယသော ကုလပုတ္တော ဥဒါနံ ဥဒါနေသိ – ‘‘ဥပဒ္ဒုတံ ဝတ ဘော, ဥပဿဋ္ဌံ ဝတ ဘော’’တိ။

အထ ခေါ ယသော ကုလပုတ္တော သုဝဏ္ဏပါဒုကာယော အာရောဟိတွာ ယေန နိဝေသနဒွါရံ တေနုပသင်္ကမိ။ အမနုဿာ ဒွါရံ ဝိဝရိံသု – မာ ယသဿ ကုလပုတ္တဿ ကောစိ အန္တရာယမကာသိ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇ္ဇာယာတိ ။ အထ ခေါ ယသော ကုလပုတ္တော ယေန နဂရဒွါရံ တေနုပသင်္ကမိ။ အမနုဿာ ဒွါရံ ဝိဝရိံသု – မာ ယသဿ ကုလပုတ္တဿ ကောစိ အန္တရာယမကာသိ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇ္ဇာယာတိ။ အထ ခေါ ယသော ကုလပုတ္တော ယေန ဣသိပတနံ မိဂဒါယော တေနုပသင်္ကမိ။

၂၆. တေန ခေါ ပန သမယေန ဘဂဝါ ရတ္တိယာ ပစ္စူသသမယံ ပစ္စုဋ္ဌာယ အဇ္ဈောကာသေ စင်္ကမတိ။ အဒ္ဒသာ ခေါ ဘဂဝါ ယသံ ကုလပုတ္တံ ဒူရတောဝ အာဂစ္ဆန္တံ, ဒိသွာန စင်္ကမာ ဩရောဟိတွာ ပညတ္တေ အာသနေ နိသီဒိ။ အထ ခေါ ယသော ကုလပုတ္တော ဘဂဝတော အဝိဒူရေ ဥဒါနံ ဥဒါနေသိ – ‘‘ဥပဒ္ဒုတံ ဝတ ဘော, ဥပဿဋ္ဌံ ဝတ ဘော’’တိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ယသံ ကုလပုတ္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဣဒံ ခေါ, ယသ, အနုပဒ္ဒုတံ, ဣဒံ အနုပဿဋ္ဌံ။ ဧဟိ ယသ, နိသီဒ, ဓမ္မံ တေ ဒေသေဿာမီ’’တိ။ အထ ခေါ ယသော ကုလပုတ္တော – ဣဒံ ကိရ အနုပဒ္ဒုတံ , ဣဒံ အနုပဿဋ္ဌန္တိ ဟဋ္ဌော ဥဒဂ္ဂေါ သုဝဏ္ဏပါဒုကာဟိ ဩရောဟိတွာ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ, ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နဿ ခေါ ယသဿ ကုလပုတ္တဿ ဘဂဝါ အနုပုဗ္ဗိံ ကထံ ကထေသိ, သေယျထိဒံ – ဒါနကထံ သီလကထံ သဂ္ဂကထံ, ကာမာနံ အာဒီနဝံ ဩကာရံ သံကိလေသံ, နေက္ခမ္မေ အာနိသံသံ ပကာသေသိ။ ယဒါ ဘဂဝါ အညာသိ ယသံ ကုလပုတ္တံ ကလ္လစိတ္တံ, မုဒုစိတ္တံ, ဝိနီဝရဏစိတ္တံ, ဥဒဂ္ဂစိတ္တံ, ပသန္နစိတ္တံ, အထ ယာ ဗုဒ္ဓါနံ သာမုက္ကံသိကာ ဓမ္မဒေသနာ တံ ပကာသေသိ – ဒုက္ခံ, သမုဒယံ, နိရောဓံ, မဂ္ဂံ။ သေယျထာပိ နာမ သုဒ္ဓံ ဝတ္ထံ အပဂတကာဠကံ သမ္မဒေဝ ရဇနံ ပဋိဂ္ဂဏှေယျ, ဧဝမေဝ ယသဿ ကုလပုတ္တဿ တသ္မိံယေဝ အာသနေ ဝိရဇံ ဝီတမလံ ဓမ္မစက္ခုံ ဥဒပါဒိ – ယံ ကိဉ္စိ သမုဒယဓမ္မံ, သဗ္ဗံ တံ နိရောဓဓမ္မန္တိ။

၂၇. အထ ခေါ ယသဿ ကုလပုတ္တဿ မာတာ ပါသာဒံ အဘိရုဟိတွာ ယသံ ကုလပုတ္တံ အပဿန္တီ ယေန သေဋ္ဌိ ဂဟပတိ တေနုပသင်္ကမိ, ဥပသင်္ကမိတွာ သေဋ္ဌိံ ဂဟပတိံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ပုတ္တော တေ, ဂဟပတိ, ယသော န ဒိဿတီ’’တိ။ အထ ခေါ သေဋ္ဌိ ဂဟပတိ စတုဒ္ဒိသာ အဿဒူတေ ဥယျောဇေတွာ သာမံယေဝ ယေန ဣသိပတနံ မိဂဒါယော တေနုပသင်္ကမိ။ အဒ္ဒသာ ခေါ သေဋ္ဌိ ဂဟပတိ သုဝဏ္ဏပါဒုကာနံ နိက္ခေပံ, ဒိသွာန တံယေဝ အနုဂမာသိ [အနုဂမာ (သီ. သျာ.)]။ အဒ္ဒသာ ခေါ ဘဂဝါ သေဋ္ဌိံ ဂဟပတိံ ဒူရတောဝ အာဂစ္ဆန္တံ, ဒိသွာန ဘဂဝတော ဧတဒဟောသိ – ‘‘ယံနူနာဟံ တထာရူပံ ဣဒ္ဓါဘိသင်္ခါရံ အဘိသင်္ခရေယျံ ယထာ သေဋ္ဌိ ဂဟပတိ ဣဓ နိသိန္နော ဣဓ နိသိန္နံ ယသံ ကုလပုတ္တံ န ပဿေယျာ’’တိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ တထာရူပံ ဣဒ္ဓါဘိသင်္ခါရံ အဘိသင်္ခရေသိ။ အထ ခေါ သေဋ္ဌိ ဂဟပတိ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ, ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အပိ, ဘန္တေ, ဘဂဝါ ယသံ ကုလပုတ္တံ ပဿေယျာ’’တိ? တေန ဟိ, ဂဟပတိ, နိသီဒ, အပ္ပေဝ နာမ ဣဓ နိသိန္နော ဣဓ နိသိန္နံ ယသံ ကုလပုတ္တံ ပဿေယျာသီတိ။ အထ ခေါ သေဋ္ဌိ ဂဟပတိ – ဣဓေဝ ကိရာဟံ နိသိန္နော ဣဓ နိသိန္နံ ယသံ ကုလပုတ္တံ ပဿိဿာမီတိ ဟဋ္ဌော ဥဒဂ္ဂေါ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နဿ ခေါ သေဋ္ဌိဿ ဂဟပတိဿ ဘဂဝါ အနုပုဗ္ဗိံ ကထံ ကထေသိ, သေယျထိဒံ – ဒါနကထံ သီလကထံ သဂ္ဂကထံ, ကာမာနံ အာဒီနဝံ ဩကာရံ သံကိလေသံ, နေက္ခမ္မေ အာနိသံသံ ပကာသေသိ။ ယဒါ ဘဂဝါ အညာသိ သေဋ္ဌိံ ဂဟပတိံ ကလ္လစိတ္တံ, မုဒုစိတ္တံ, ဝိနီဝရဏစိတ္တံ, ဥဒဂ္ဂစိတ္တံ, ပသန္နစိတ္တံ, အထ ယာ ဗုဒ္ဓါနံ သာမုက္ကံသိကာ ဓမ္မဒေသနာ, တံ ပကာသေသိ – ဒုက္ခံ, သမုဒယံ, နိရောဓံ, မဂ္ဂံ။ သေယျထာပိ နာမ သုဒ္ဓံ ဝတ္ထံ အပဂတကာဠကံ သမ္မဒေဝ ရဇနံ ပဋိဂ္ဂဏှေယျ ဧဝမေဝ သေဋ္ဌိဿ ဂဟပတိဿ တသ္မိံယေဝ အာသနေ ဝိရဇံ ဝီတမလံ ဓမ္မစက္ခုံ ဥဒပါဒိ – ယံ ကိဉ္စိ သမုဒယဓမ္မံ, သဗ္ဗံ တံ နိရောဓဓမ္မန္တိ။ အထ ခေါ သေဋ္ဌိ ဂဟပတိ ဒိဋ္ဌဓမ္မော ပတ္တဓမ္မော ဝိဒိတဓမ္မော ပရိယောဂါဠှဓမ္မော တိဏ္ဏဝိစိကိစ္ဆော ဝိဂတကထံကထော ဝေသာရဇ္ဇပ္ပတ္တော အပရပ္ပစ္စယော သတ္ထုသာသနေ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အဘိက္ကန္တံ, ဘန္တေ, အဘိက္ကန္တံ, ဘန္တေ, သေယျထာပိ, ဘန္တေ, နိက္ကုဇ္ဇိတံ [နိကုဇ္ဇိတံ (က.)] ဝါ ဥက္ကုဇ္ဇေယျ, ပဋိစ္ဆန္နံ ဝါ ဝိဝရေယျ, မူဠှဿ ဝါ မဂ္ဂံ အာစိက္ခေယျ, အန္ဓကာရေ ဝါ တေလပဇ္ဇောတံ ဓါရေယျ – စက္ခုမန္တော ရူပါနိ ဒက္ခန္တီတိ – ဧဝမေဝံ ဘဂဝတာ အနေကပရိယာယေန ဓမ္မော ပကာသိတော။ ဧသာဟံ, ဘန္တေ, ဘဂဝန္တံ သရဏံ ဂစ္ဆာမိ, ဓမ္မဉ္စ, ဘိက္ခုသံဃဉ္စ။ ဥပါသကံ မံ ဘဂဝါ ဓါရေတု အဇ္ဇတဂ္ဂေ ပါဏုပေတံ သရဏံ ဂတ’’န္တိ ။ သောဝ လောကေ ပဌမံ ဥပါသကော အဟောသိ တေဝါစိကော ။

၂၈. အထ ခေါ ယသဿ ကုလပုတ္တဿ ပိတုနော ဓမ္မေ ဒေသိယမာနေ ယထာဒိဋ္ဌံ ယထာဝိဒိတံ ဘူမိံ ပစ္စဝေက္ခန္တဿ အနုပါဒါယ အာသဝေဟိ စိတ္တံ ဝိမုစ္စိ။ အထ ခေါ ဘဂဝတော ဧတဒဟောသိ – ‘‘ယသဿ ခေါ ကုလပုတ္တဿ ပိတုနော ဓမ္မေ ဒေသိယမာနေ ယထာဒိဋ္ဌံ ယထာဝိဒိတံ ဘူမိံ ပစ္စဝေက္ခန္တဿ အနုပါဒါယ အာသဝေဟိ စိတ္တံ ဝိမုတ္တံ။ အဘဗ္ဗော ခေါ ယသော ကုလပုတ္တော ဟီနာယာဝတ္တိတွာ ကာမေ ပရိဘုဉ္ဇိတုံ, သေယျထာပိ ပုဗ္ဗေ အဂါရိကဘူတော; ယံနူနာဟံ တံ ဣဒ္ဓါဘိသင်္ခါရံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေယျ’’န္တိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ တံ ဣဒ္ဓါဘိသင်္ခါရံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေသိ။ အဒ္ဒသာ ခေါ သေဋ္ဌိ ဂဟပတိ ယသံ ကုလပုတ္တံ နိသိန္နံ, ဒိသွာန ယသံ ကုလပုတ္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘မာတာ တေ တာတ, ယသ, ပရိဒေဝ [ပရိဒေဝီ (က.)] သောကသမာပန္နာ, ဒေဟိ မာတုယာ ဇီဝိတ’’န္တိ။ အထ ခေါ ယသော ကုလပုတ္တော ဘဂဝန္တံ ဥလ္လောကေသိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ သေဋ္ဌိံ ဂဟပတိံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘တံ ကိံ မညသိ, ဂဟပတိ, ယဿ သေက္ခေန ဉာဏေန သေက္ခေန ဒဿနေန ဓမ္မော ဒိဋ္ဌော ဝိဒိတော သေယျထာပိ တယာ? တဿ ယထာဒိဋ္ဌံ ယထာဝိဒိတံ ဘူမိံ ပစ္စဝေက္ခန္တဿ အနုပါဒါယ အာသဝေဟိ စိတ္တံ ဝိမုတ္တံ။ ဘဗ္ဗော နု ခေါ သော, ဂဟပတိ, ဟီနာယာဝတ္တိတွာ ကာမေ ပရိဘုဉ္ဇိတုံ သေယျထာပိ ပုဗ္ဗေ အဂါရိကဘူတော’’တိ? ‘‘နော ဟေတံ, ဘန္တေ’’။ ‘‘ယသဿ ခေါ, ဂဟပတိ, ကုလပုတ္တဿ သေက္ခေန ဉာဏေန သေက္ခေန ဒဿနေန ဓမ္မော ဒိဋ္ဌော ဝိဒိတော သေယျထာပိ တယာ။ တဿ ယထာဒိဋ္ဌံ ယထာဝိဒိတံ ဘူမိံ ပစ္စဝေက္ခန္တဿ အနုပါဒါယ အာသဝေဟိ စိတ္တံ ဝိမုတ္တံ။ အဘဗ္ဗော ခေါ, ဂဟပတိ, ယသော ကုလပုတ္တော ဟီနာယာဝတ္တိတွာ ကာမေ ပရိဘုဉ္ဇိတုံ သေယျထာပိ ပုဗ္ဗေ အဂါရိကဘူတော’’တိ။ ‘‘လာဘာ, ဘန္တေ, ယသဿ ကုလပုတ္တဿ, သုလဒ္ဓံ, ဘန္တေ, ယသဿ ကုလပုတ္တဿ, ယထာ ယသဿ ကုလပုတ္တဿ အနုပါဒါယ အာသဝေဟိ စိတ္တံ ဝိမုတ္တံ။ အဓိဝါသေတု မေ, ဘန္တေ, ဘဂဝါ အဇ္ဇတနာယ ဘတ္တံ ယသေန ကုလပုတ္တေန ပစ္ဆာသမဏေနာ’’တိ။ အဓိဝါသေသိ ဘဂဝါ တုဏှီဘာဝေန။ အထ ခေါ သေဋ္ဌိ ဂဟပတိ ဘဂဝတော အဓိဝါသနံ ဝိဒိတွာ ဥဋ္ဌာယာသနာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ပဒက္ခိဏံ ကတွာ ပက္ကာမိ။ အထ ခေါ ယသော ကုလပုတ္တော အစိရပက္ကန္တေ သေဋ္ဌိမှိ ဂဟပတိမှိ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘လဘေယျာဟံ, ဘန္တေ, ဘဂဝတော သန္တိကေ ပဗ္ဗဇ္ဇံ, လဘေယျံ ဥပသမ္ပဒ’’န္တိ။ ‘‘ဧဟိ ဘိက္ခူ’’တိ ဘဂဝါ အဝေါစ – ‘‘သွာက္ခာတော ဓမ္မော, စရ ဗြဟ္မစရိယံ သမ္မာ ဒုက္ခဿ အန္တကိရိယာယာ’’တိ။ သာဝ တဿ အာယသ္မတော ဥပသမ္ပဒါ အဟောသိ။ တေန ခေါ ပန သမယေန သတ္တ လောကေ အရဟန္တော ဟောန္တိ။

ယသဿ ပဗ္ဗဇ္ဇာ နိဋ္ဌိတာ။

၂၉. အထ ခေါ ဘဂဝါ ပုဗ္ဗဏှသမယံ နိဝါသေတွာ ပတ္တစီဝရမာဒါယ အာယသ္မတာ ယသေန ပစ္ဆာသမဏေန ယေန သေဋ္ဌိဿ ဂဟပတိဿ နိဝေသနံ တေနုပသင်္ကမိ, ဥပသင်္ကမိတွာ ပညတ္တေ အာသနေ နိသီဒိ။ အထ ခေါ အာယသ္မတော ယသဿ မာတာ စ ပုရာဏဒုတိယိကာ စ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိံသု, ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိံသု။ တာသံ ဘဂဝါ အနုပုဗ္ဗိံ ကထံ ကထေသိ, သေယျထိဒံ – ဒါနကထံ သီလကထံ သဂ္ဂကထံ, ကာမာနံ အာဒီနဝံ ဩကာရံ သံကိလေသံ, နေက္ခမ္မေ အာနိသံသံ ပကာသေသိ။ ယဒါ တာ ဘဂဝါ အညာသိ ကလ္လစိတ္တာ, မုဒုစိတ္တာ, ဝိနီဝရဏစိတ္တာ, ဥဒဂ္ဂစိတ္တာ, ပသန္နစိတ္တာ, အထ ယာ ဗုဒ္ဓါနံ သာမုက္ကံသိကာ ဓမ္မဒေသနာ တံ ပကာသေသိ – ဒုက္ခံ, သမုဒယံ, နိရောဓံ, မဂ္ဂံ ။ သေယျထာပိ နာမ သုဒ္ဓံ ဝတ္ထံ အပဂတကာဠကံ သမ္မဒေဝ ရဇနံ ပဋိဂ္ဂဏှေယျ, ဧဝမေဝ တာသံ တသ္မိံယေဝ အာသနေ ဝိရဇံ ဝီတမလံ ဓမ္မစက္ခုံ ဥဒပါဒိ – ယံ ကိဉ္စိ သမုဒယဓမ္မံ, သဗ္ဗံ တံ နိရောဓဓမ္မန္တိ။ တာ ဒိဋ္ဌဓမ္မာ ပတ္တဓမ္မာ ဝိဒိတဓမ္မာ ပရိယောဂါဠှဓမ္မာ တိဏ္ဏဝိစိကိစ္ဆာ ဝိဂတကထံကထာ ဝေသာရဇ္ဇပ္ပတ္တာ အပရပ္ပစ္စယာ သတ္ထုသာသနေ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘အဘိက္ကန္တံ, ဘန္တေ, အဘိက္ကန္တံ, ဘန္တေ။ပေ.။ ဧတာ မယံ, ဘန္တေ, ဘဂဝန္တံ သရဏံ ဂစ္ဆာမ, ဓမ္မဉ္စ, ဘိက္ခုသံဃဉ္စ။ ဥပါသိကာယော နော ဘဂဝါ ဓါရေတု အဇ္ဇတဂ္ဂေ ပါဏုပေတာ သရဏံ ဂတာ’’တိ။ တာ စ လောကေ ပဌမံ ဥပါသိကာ အဟေသုံ တေဝါစိကာ။

အထ ခေါ အာယသ္မတော ယသဿ မာတာ စ ပိတာ စ ပုရာဏဒုတိယိကာ စ ဘဂဝန္တဉ္စ အာယသ္မန္တဉ္စ ယသံ ပဏီတေန ခါဒနီယေန ဘောဇနီယေန သဟတ္ထာ သန္တပ္ပေတွာ သမ္ပဝါရေတွာ, ဘဂဝန္တံ ဘုတ္တာဝိံ ဩနီတပတ္တပါဏိံ, ဧကမန္တံ နိသီဒိံသု။ အထ ခေါ ဘဂဝါ အာယသ္မတော ယသဿ မာတရဉ္စ ပိတရဉ္စ ပုရာဏဒုတိယိကဉ္စ ဓမ္မိယာ ကထာယ သန္ဒဿေတွာ သမာဒပေတွာ သမုတ္တေဇေတွာ သမ္ပဟံသေတွာ ဥဋ္ဌာယာသနာ ပက္ကာမိ။

၃၀. အဿောသုံ ခေါ အာယသ္မတော ယသဿ စတ္တာရော ဂိဟိသဟာယကာ ဗာရာဏသိယံ သေဋ္ဌာနုသေဋ္ဌီနံ ကုလာနံ ပုတ္တာ – ဝိမလော, သုဗာဟု , ပုဏ္ဏဇိ, ဂဝမ္ပတိ – ယသော ကိရ ကုလပုတ္တော ကေသမဿုံ ဩဟာရေတွာ ကာသာယာနိ ဝတ္ထာနိ အစ္ဆာဒေတွာ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇိတောတိ။ သုတွာန နေသံ ဧတဒဟောသိ – ‘‘န ဟိ နူန သော ဩရကော ဓမ္မဝိနယော, န သာ ဩရကာ ပဗ္ဗဇ္ဇာ, ယတ္ထ ယသော ကုလပုတ္တော ကေသမဿုံ ဩဟာရေတွာ ကာသာယာနိ ဝတ္ထာနိ အစ္ဆာဒေတွာ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇိတော’’တိ။ တေ [တေ စတ္တာရော ဇနာ (က.)] ယေနာယသ္မာ ယသော တေနုပသင်္ကမိံသု, ဥပသင်္ကမိတွာ အာယသ္မန္တံ ယသံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ အဋ္ဌံသု။ အထ ခေါ အာယသ္မာ ယသော တေ စတ္တာရော ဂိဟိသဟာယကေ အာဒါယ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ, ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ အာယသ္မာ ယသော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဣမေ မေ, ဘန္တေ, စတ္တာရော ဂိဟိသဟာယကာ ဗာရာဏသိယံ သေဋ္ဌာနုသေဋ္ဌီနံ ကုလာနံ ပုတ္တာ – ဝိမလော, သုဗာဟု, ပုဏ္ဏဇိ, ဂဝမ္ပတိ။ ဣမေ [ဣမေ စတ္တာရော (က.)] ဘဂဝါ ဩဝဒတု အနုသာသတူ’’တိ ။ တေသံ ဘဂဝါ အနုပုဗ္ဗိံ ကထံ ကထေသိ, သေယျထိဒံ – ဒါနကထံ သီလကထံ သဂ္ဂကထံ ကာမာနံ အာဒီနဝံ ဩကာရံ သံကိလေသံ နေက္ခမ္မေ အာနိသံသံ ပကာသေသိ, ယဒါ တေ ဘဂဝါ အညာသိ ကလ္လစိတ္တေ မုဒုစိတ္တေ ဝိနီဝရဏစိတ္တေ ဥဒဂ္ဂစိတ္တေ ပသန္နစိတ္တေ, အထ ယာ ဗုဒ္ဓါနံ သာမုက္ကံသိကာ ဓမ္မဒေသနာ, တံ ပကာသေသိ ဒုက္ခံ သမုဒယံ နိရောဓံ မဂ္ဂံ, သေယျထာပိ နာမ သုဒ္ဓံ ဝတ္ထံ အပဂတကာဠကံ သမ္မဒေဝ ရဇနံ ပဋိဂ္ဂဏှေယျ, ဧဝမေဝ တေသံ တသ္မိံယေဝ အာသနေ ဝိရဇံ ဝီတမလံ ဓမ္မစက္ခုံ ဥဒပါဒိ ‘‘ယံ ကိဉ္စိ သမုဒယဓမ္မံ, သဗ္ဗံ တံ နိရောဓဓမ္မ’’န္တိ။ တေ ဒိဋ္ဌဓမ္မာ ပတ္တဓမ္မာ ဝိဒိတဓမ္မာ ပရိယောဂါဠှဓမ္မာ တိဏ္ဏဝိစိကိစ္ဆာ ဝိဂတကထံကထာ ဝေသာရဇ္ဇပ္ပတ္တာ အပရပ္ပစ္စယာ သတ္ထုသာသနေ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘လဘေယျာမ မယံ, ဘန္တေ, ဘဂဝတော သန္တိကေ ပဗ္ဗဇ္ဇံ, လဘေယျာမ ဥပသမ္ပဒ’’န္တိ။ ‘‘ဧထ ဘိက္ခဝေါ’’တိ ဘဂဝါ အဝေါစ – ‘‘သွာက္ခာတော ဓမ္မော, စရထ ဗြဟ္မစရိယံ သမ္မာ ဒုက္ခဿ အန္တကိရိယာယာ’’တိ။ သာဝ တေသံ အာယသ္မန္တာနံ ဥပသမ္ပဒါ အဟောသိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ တေ ဘိက္ခူ ဓမ္မိယာ ကထာယ ဩဝဒိ အနုသာသိ။ တေသံ ဘဂဝတာ ဓမ္မိယာ ကထာယ ဩဝဒိယမာနာနံ အနုသာသိယမာနာနံ အနုပါဒါယ အာသဝေဟိ စိတ္တာနိ ဝိမုစ္စိံသု။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဧကာဒသ လောကေ အရဟန္တော ဟောန္တိ။

စတုဂိဟိသဟာယကပဗ္ဗဇ္ဇာ နိဋ္ဌိတာ။

၃၁. အဿောသုံ ခေါ အာယသ္မတော ယသဿ ပညာသမတ္တာ ဂိဟိသဟာယကာ ဇာနပဒါ ပုဗ္ဗာနုပုဗ္ဗကာနံ ကုလာနံ ပုတ္တာ – ယသော ကိရ ကုလပုတ္တော ကေသမဿုံ ဩဟာရေတွာ ကာသာယာနိ ဝတ္ထာနိ အစ္ဆာဒေတွာ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇိတောတိ။ သုတွာန နေသံ ဧတဒဟောသိ – ‘‘န ဟိ နူန သော ဩရကော ဓမ္မဝိနယော, န သာ ဩရကာ ပဗ္ဗဇ္ဇာ, ယတ္ထ ယသော ကုလပုတ္တော ကေသမဿုံ ဩဟာရေတွာ ကာသာယာနိ ဝတ္ထာနိ အစ္ဆာဒေတွာ အဂါရသ္မာ အနဂါရိယံ ပဗ္ဗဇိတော’’တိ။ တေ ယေနာယသ္မာ ယသော တေနုပသင်္ကမိံသု, ဥပသင်္ကမိတွာ အာယသ္မန္တံ ယသံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ အဋ္ဌံသု။ အထ ခေါ အာယသ္မာ ယသော တေ ပညာသမတ္တေ ဂိဟိသဟာယကေ အာဒါယ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ, ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ အာယသ္မာ ယသော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဣမေ မေ, ဘန္တေ, ပညာသမတ္တာ ဂိဟိသဟာယကာ ဇာနပဒါ ပုဗ္ဗာနုပုဗ္ဗကာနံ ကုလာနံ ပုတ္တာ။ ဣမေ ဘဂဝါ ဩဝဒတု အနုသာသတူ’’တိ။ တေသံ ဘဂဝါ အနုပုဗ္ဗိံ ကထံ ကထေသိ, သေယျထိဒံ – ဒါနကထံ သီလကထံ သဂ္ဂကထံ ကာမာနံ အာဒီနဝံ ဩကာရံ သံကိလေသံ နေက္ခမ္မေ အာနိသံသံ ပကာသေသိ။ ယဒါ တေ ဘဂဝါ အညာသိ ကလ္လစိတ္တေ မုဒုစိတ္တေ ဝိနီဝရဏစိတ္တေ ဥဒဂ္ဂစိတ္တေ ပသန္နစိတ္တေ, အထ ယာ ဗုဒ္ဓါနံ သာမုက္ကံသိကာ ဓမ္မဒေသနာ, တံ ပကာသေသိ ဒုက္ခံ သမုဒယံ နိရောဓံ မဂ္ဂံ, သေယျထာပိ နာမ သုဒ္ဓံ ဝတ္ထံ အပဂတကာဠကံ သမ္မဒေဝ ရဇနံ ပဋိဂ္ဂဏှေယျ, ဧဝမေဝ တေသံ တသ္မိံယေဝ အာသနေ ဝိရဇံ ဝီတမလံ ဓမ္မစက္ခုံ ဥဒပါဒိ ယံ ကိဉ္စိ သမုဒယဓမ္မံ, သဗ္ဗံ တံ နိရောဓဓမ္မန္တိ။ တေ ဒိဋ္ဌဓမ္မာ ပတ္တဓမ္မာ ဝိဒိတဓမ္မာ ပရိယောဂါဠှဓမ္မာ တိဏ္ဏဝိစိကိစ္ဆာ ဝိဂတကထံကထာ ဝေသာရဇ္ဇပ္ပတ္တာ အပရပ္ပစ္စယာ သတ္ထုသာသနေ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘လဘေယျာမ မယံ, ဘန္တေ, ဘဂဝတော သန္တိကေ ပဗ္ဗဇ္ဇံ, လဘေယျာမ ဥပသမ္ပဒ’’န္တိ။ ‘‘ဧထ ဘိက္ခဝေါ’’တိ ဘဂဝါ အဝေါစ – ‘‘သွာက္ခာတော ဓမ္မော, စရထ ဗြဟ္မစရိယံ သမ္မာ ဒုက္ခဿ အန္တကိရိယာယာ’’တိ။ သာဝ တေသံ အာယသ္မန္တာနံ ဥပသမ္ပဒါ အဟောသိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ တေ ဘိက္ခူ ဓမ္မိယာ ကထာယ ဩဝဒိ အနုသာသိ။ တေသံ ဘဂဝတာ ဓမ္မိယာ ကထာယ ဩဝဒိယမာနာနံ အနုသာသိယမာနာနံ အနုပါဒါယ အာသဝေဟိ စိတ္တာနိ ဝိမုစ္စိံသု။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဧကသဋ္ဌိ လောကေ အရဟန္တော ဟောန္တိ။

ပညာသဂိဟိသဟာယကပဗ္ဗဇ္ဇာ နိဋ္ဌိတာ။

နိဋ္ဌိတာ စ ပဗ္ဗဇ္ဇာကထာ။

၈. မာရကထာ

၃၂. အထ ခေါ ဘဂဝါ တေ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ [သံ. နိ. ၁.၁၄၁ မာရသံယုတ္တေပိ] – ‘‘မုတ္တာဟံ, ဘိက္ခဝေ, သဗ္ဗပါသေဟိ, ယေ ဒိဗ္ဗာ ယေ စ မာနုသာ။ တုမှေပိ, ဘိက္ခဝေ , မုတ္တာ သဗ္ဗပါသေဟိ, ယေ ဒိဗ္ဗာ ယေ စ မာနုသာ။ စရထ, ဘိက္ခဝေ, စာရိကံ ဗဟုဇနဟိတာယ ဗဟုဇနသုခါယ လောကာနုကမ္ပာယ အတ္ထာယ ဟိတာယ သုခါယ ဒေဝမနုဿာနံ။ မာ ဧကေန ဒွေ အဂမိတ္ထ။ ဒေသေထ, ဘိက္ခဝေ, ဓမ္မံ အာဒိကလျာဏံ မဇ္ဈေကလျာဏံ ပရိယောသာနကလျာဏံ သာတ္ထံ သဗျဉ္ဇနံ ကေဝလပရိပုဏ္ဏံ ပရိသုဒ္ဓံ ဗြဟ္မစရိယံ ပကာသေထ။ သန္တိ သတ္တာ အပ္ပရဇက္ခဇာတိကာ , အဿဝနတာ ဓမ္မဿ ပရိဟာယန္တိ, ဘဝိဿန္တိ ဓမ္မဿ အညာတာရော။ အဟမ္ပိ, ဘိက္ခဝေ, ယေန ဥရုဝေလာ သေနာနိဂမော တေနုပသင်္ကမိဿာမိ ဓမ္မဒေသနာယာ’’တိ။

၃၃. အထ ခေါ မာရော ပါပိမာ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ, ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ ဂါထာယ အဇ္ဈဘာသိ –

‘‘ဗဒ္ဓေါသိ သဗ္ဗပါသေဟိ၊ ယေ ဒိဗ္ဗာ ယေ စ မာနုသာ။

မဟာဗန္ဓနဗဒ္ဓေါသိ၊ န မေ သမဏ မောက္ခသီ’’တိ။

‘‘မုတ္တာဟံ [မုတ္တောဟံ (သီ. သျာ.)] သဗ္ဗပါသေဟိ၊ ယေ ဒိဗ္ဗာ ယေ စ မာနုသာ။

မဟာဗန္ဓနမုတ္တောမှိ၊ နိဟတော တ္ဝမသိ အန္တကာတိ။

[သံ. နိ. ၁.၁၅၁ မာရသံယုတ္တေပိ] ‘‘အန္တလိက္ခစရော ပါသော၊ ယွာယံ စရတိ မာနသော။

တေန တံ ဗာဓယိဿာမိ၊ န မေ သမဏ မောက္ခသီတိ။

[သံ. နိ. ၁.၁၁၅၁ မာရသံယုတ္တေပိ] ‘‘ရူပါ သဒ္ဒါ ရသာ ဂန္ဓာ၊ ဖောဋ္ဌဗ္ဗာ စ မနောရမာ။

ဧတ္ထ မေ ဝိဂတော ဆန္ဒော၊ နိဟတော တ္ဝမသိ အန္တကာ’’တိ။

အထ ခေါ မာရော ပါပိမာ – ဇာနာတိ မံ ဘဂဝါ, ဇာနာတိ မံ သုဂတောတိ ဒုက္ခီ ဒုမ္မနော

တတ္ထေဝန္တရဓါယီတိ။

မာရကထာ နိဋ္ဌိတာ။

၉. ပဗ္ဗဇ္ဇူပသမ္ပဒါကထာ

၃၄. တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ နာနာဒိသာ နာနာဇနပဒါ ပဗ္ဗဇ္ဇာပေက္ခေ စ ဥပသမ္ပဒါပေက္ခေ စ အာနေန္တိ – ဘဂဝါ နေ ပဗ္ဗာဇေဿတိ ဥပသမ္ပာဒေဿတီတိ။ တတ္ထ ဘိက္ခူ စေဝ ကိလမန္တိ ပဗ္ဗဇ္ဇာပေက္ခာ စ ဥပသမ္ပဒါပေက္ခာ စ။ အထ ခေါ ဘဂဝတော ရဟောဂတဿ ပဋိသလ္လီနဿ ဧဝံ စေတသော ပရိဝိတက္ကော ဥဒပါဒိ – ‘‘ဧတရဟိ ခေါ ဘိက္ခူ နာနာဒိသာ နာနာဇနပဒါ ပဗ္ဗဇ္ဇာပေက္ခေ စ ဥပသမ္ပဒါပေက္ခေ စ အာနေန္တိ – ဘဂဝါ နေ ပဗ္ဗာဇေဿတိ ဥပသမ္ပာဒေဿတီတိ။ တတ္ထ ဘိက္ခူ စေဝ ကိလမန္တိ ပဗ္ဗဇ္ဇာပေက္ခာ စ ဥပသမ္ပဒါပေက္ခာ စ။ ယံနူနာဟံ ဘိက္ခူနံ အနုဇာနေယျံ – တုမှေဝ ဒါနိ, ဘိက္ခဝေ, တာသု တာသု ဒိသာသု တေသု တေသု ဇနပဒေသု ပဗ္ဗာဇေထ ဥပသမ္ပာဒေထာ’’တိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ သာယနှသမယံ ပဋိသလ္လာနာ ဝုဋ္ဌိတော ဧတသ္မိံ နိဒါနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘ဣဓ မယှံ, ဘိက္ခဝေ, ရဟောဂတဿ ပဋိသလ္လီနဿ ဧဝံ စေတသော ပရိဝိတက္ကော ဥဒပါဒိ – ‘ဧတရဟိ ခေါ ဘိက္ခူ နာနာဒိသာ နာနာဇနပဒါ ပဗ္ဗဇ္ဇာပေက္ခေ စ ဥပသမ္ပဒါပေက္ခေ စ အာနေန္တိ ဘဂဝါ နေ ပဗ္ဗာဇေဿတိ ဥပသမ္ပာဒေဿတီတိ, တတ္ထ ဘိက္ခူ စေဝ ကိလမန္တိ ပဗ္ဗဇ္ဇာပေက္ခာ စ ဥပသမ္ပဒါပေက္ခာ စ, ယံနူနာဟံ ဘိက္ခူနံ အနုဇာနေယျံ တုမှေဝ ဒါနိ, ဘိက္ခဝေ, တာသု တာသု ဒိသာသု တေသု တေသု ဇနပဒေသု ပဗ္ဗာဇေထ ဥပသမ္ပာဒေထာ’’’တိ, အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, တုမှေဝ ဒါနိ တာသု တာသု ဒိသာသု တေသု တေသု ဇနပဒေသု ပဗ္ဗာဇေထ ဥပသမ္ပာဒေထ။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ပဗ္ဗာဇေတဗ္ဗော ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗော –

ပဌမံ ကေသမဿုံ ဩဟာရာပေတွာ [ဩဟာရေတွာ (က.)], ကာသာယာနိ ဝတ္ထာနိ အစ္ဆာဒါပေတွာ, ဧကံသံ ဥတ္တရာသင်္ဂံ ကာရာပေတွာ, ဘိက္ခူနံ ပါဒေ ဝန္ဒာပေတွာ, ဥက္ကုဋိကံ နိသီဒါပေတွာ, အဉ္ဇလိံ ပဂ္ဂဏှာပေတွာ, ဧဝံ ဝဒေဟီတိ ဝတ္တဗ္ဗော – ဗုဒ္ဓံ သရဏံ ဂစ္ဆာမိ, ဓမ္မံ သရဏံ ဂစ္ဆာမိ, သသံဃံ သရဏံ ဂစ္ဆာမိ; ဒုတိယမ္ပိ ဗုဒ္ဓံ သရဏံ ဂစ္ဆာမိ, ဒုတိယမ္ပိ ဓမ္မံ သရဏံ ဂစ္ဆာမိ, ဒုတိယမ္ပိ သသံဃံ သရဏံ ဂစ္ဆာမိ; တတိယမ္ပိ ဗုဒ္ဓံ သရဏံ ဂစ္ဆာမိ, တတိယမ္ပိ ဓမ္မံ သရဏံ ဂစ္ဆာမိ, တတိယမ္ပိ သသံဃံ သရဏံ ဂစ္ဆာမီ’’တိ။ ‘‘အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ဣမေဟိ တီဟိ သရဏဂမနေဟိ ပဗ္ဗဇ္ဇံ ဥပသမ္ပဒ’’န္တိ။

တီဟိ သရဏဂမနေဟိ ဥပသမ္ပဒါကထာ နိဋ္ဌိတာ။

၁၀. ဒုတိယမာရကထာ

၃၅. အထ ခေါ ဘဂဝါ ဝဿံဝုဋ္ဌော [ဝဿံဝုတ္ထော (သီ.)] ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ [သံ. နိ. ၁.၁၅၅] – ‘‘မယှံ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ယောနိသော မနသိကာရာ ယောနိသော သမ္မပ္ပဓါနာ အနုတ္တရာ ဝိမုတ္တိ အနုပ္ပတ္တာ, အနုတ္တရာ ဝိမုတ္တိ သစ္ဆိကတာ ။ တုမှေပိ, ဘိက္ခဝေ, ယောနိသော မနသိကာရာ ယောနိသော သမ္မပ္ပဓါနာ အနုတ္တရံ ဝိမုတ္တိံ အနုပါပုဏာထ, အနုတ္တရံ ဝိမုတ္တိံ သစ္ဆိကရောထာ’’တိ။ အထ ခေါ မာရော ပါပိမာ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ, ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ ဂါထာယ အဇ္ဈဘာသိ –

‘‘ဗဒ္ဓေါသိ မာရပါသေဟိ၊ ယေ ဒိဗ္ဗာ ယေ စ မာနုသာ။

မဟာဗန္ဓနဗဒ္ဓေါသိ [မာရဗန္ဓနဗဒ္ဓေါသိ (သီ. သျာ.)]၊ န မေ သမဏ မောက္ခသီ’’တိ။

‘‘မုတ္တာဟံ မာရပါသေဟိ၊ ယေ ဒိဗ္ဗာ ယေ စ မာနုသာ။

မဟာဗန္ဓနမုတ္တောမှိ [မာရဗန္ဓနမုတ္တောမှိ (သီ. သျာ.)]၊ နိဟတော တ္ဝမသိ အန္တကာ’’တိ။

အထ ခေါ မာရော ပါပိမာ – ဇာနာတိ မံ ဘဂဝါ, ဇာနာတိ မံ သုဂတောတိ ဒုက္ခီ ဒုမ္မနော

တတ္ထေဝန္တရဓါယိ။

ဒုတိယမာရကထာ နိဋ္ဌိတာ။

၁၁. ဘဒ္ဒဝဂ္ဂိယဝတ္ထု

၃၆. အထ ခေါ ဘဂဝါ ဗာရာဏသိယံ ယထာဘိရန္တံ ဝိဟရိတွာ ယေန ဥရုဝေလာ တေန စာရိကံ ပက္ကာမိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ မဂ္ဂါ ဩက္ကမ္မ ယေန အညတရော ဝနသဏ္ဍော တေနုပသင်္ကမိ, ဥပသင်္ကမိတွာ တံ ဝနသဏ္ဍံ အဇ္ဈောဂါဟေတွာ အညတရသ္မိံ ရုက္ခမူလေ နိသီဒိ။ တေန ခေါ ပန သမယေန တိံသမတ္တာ ဘဒ္ဒဝဂ္ဂိယာ သဟာယကာ သပဇာပတိကာ တသ္မိံ ဝနသဏ္ဍေ ပရိစာရေန္တိ။ ဧကဿ ပဇာပတိ နာဟောသိ; တဿ အတ္ထာယ ဝေသီ အာနီတာ အဟောသိ။ အထ ခေါ သာ ဝေသီ တေသု ပမတ္တေသု ပရိစာရေန္တေသု ဘဏ္ဍံ အာဒါယ ပလာယိတ္ထ။ အထ ခေါ တေ သဟာယကာ သဟာယကဿ ဝေယျာဝစ္စံ ကရောန္တာ, တံ ဣတ္ထိံ ဂဝေသန္တာ, တံ ဝနသဏ္ဍံ အာဟိဏ္ဍန္တာ အဒ္ဒသံသု ဘဂဝန္တံ အညတရသ္မိံ ရုက္ခမူလေ နိသိန္နံ။ ဒိသွာန ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိံသု, ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘အပိ, ဘန္တေ, ဘဂဝါ ဧကံ ဣတ္ထိံ ပဿေယျာ’’တိ? ‘‘ကိံ ပန ဝေါ, ကုမာရာ, ဣတ္ထိယာ’’တိ? ‘‘ဣဓ မယံ, ဘန္တေ, တိံသမတ္တာ ဘဒ္ဒဝဂ္ဂိယာ သဟာယကာ သပဇာပတိကာ ဣမသ္မိံ ဝနသဏ္ဍေ ပရိစာရိမှာ။ ဧကဿ ပဇာပတိ နာဟောသိ; တဿ အတ္ထာယ ဝေသီ အာနီတာ အဟောသိ။ အထ ခေါ သာ, ဘန္တေ , ဝေသီ အမှေသု ပမတ္တေသု ပရိစာရေန္တေသု ဘဏ္ဍံ အာဒါယ ပလာယိတ္ထ။ တေ မယံ, ဘန္တေ, သဟာယကာ သဟာယကဿ ဝေယျာဝစ္စံ ကရောန္တာ, တံ ဣတ္ထိံ ဂဝေသန္တာ, ဣမံ ဝနသဏ္ဍံ အာဟိဏ္ဍာမာ’’တိ။ ‘‘တံ ကိံ မညထ ဝေါ, ကုမာရာ, ကတမံ နု ခေါ တုမှာကံ ဝရံ – ယံ ဝါ တုမှေ ဣတ္ထိံ ဂဝေသေယျာထ, ယံ ဝါ အတ္တာနံ ဂဝေသေယျာထာ’’တိ? ‘‘ဧတဒေဝ, ဘန္တေ, အမှာကံ ဝရံ ယံ မယံ အတ္တာနံ ဂဝေသေယျာမာ’’တိ။ ‘‘တေန ဟိ ဝေါ, ကုမာရာ, နိသီဒထ, ဓမ္မံ ဝေါ ဒေသေဿာမီ’’တိ။ ‘‘ဧဝံ, ဘန္တေ’’တိ ခေါ တေ ဘဒ္ဒဝဂ္ဂိယာ သဟာယကာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိံသု။ တေသံ ဘဂဝါ အနုပုဗ္ဗိံ ကထံ ကထေသိ, သေယျထိဒံ – ဒါနကထံ သီလကထံ သဂ္ဂကထံ ကာမာနံ အာဒီနဝံ ဩကာရံ သံကိလေသံ နေက္ခမ္မေ အာနိသံသံ ပကာသေသိ, ယဒါ တေ ဘဂဝါ အညာသိ ကလ္လစိတ္တေ မုဒုစိတ္တေ ဝိနီဝရဏစိတ္တေ ဥဒဂ္ဂစိတ္တေ ပသန္နစိတ္တေ, အထ ယာ ဗုဒ္ဓါနံ သာမုက္ကံသိကာ ဓမ္မဒေသနာ, တံ ပကာသေသိ ဒုက္ခံ သမုဒယံ နိရောဓံ မဂ္ဂံ, သေယျထာပိ နာမ သုဒ္ဓံ ဝတ္ထံ အပဂတကာဠကံ သမ္မဒေဝ ရဇနံ ပဋိဂ္ဂဏှေယျ, ဧဝမေဝ တေသံ တသ္မိံယေဝ အာသနေ ဝိရဇံ ဝီတမလံ ဓမ္မစက္ခုံ ဥဒပါဒိ ‘‘ယံ ကိဉ္စိ သမုဒယဓမ္မံ, သဗ္ဗံ တံ နိရောဓဓမ္မ’’န္တိ။ တေ ဒိဋ္ဌဓမ္မာ ပတ္တဓမ္မာ ဝိဒိတဓမ္မာ ပရိယောဂါဠှဓမ္မာ တိဏ္ဏဝိစိကိစ္ဆာ ဝိဂတကထံကထာ ဝေသာရဇ္ဇပ္ပတ္တာ အပရပ္ပစ္စယာ သတ္ထုသာသနေ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘လဘေယျာမ မယံ, ဘန္တေ, ဘဂဝတော သန္တိကေ ပဗ္ဗဇ္ဇံ, လဘေယျာမ ဥပသမ္ပဒ’’န္တိ။ ‘‘ဧထ ဘိက္ခဝေါ’’တိ ဘဂဝါ အဝေါစ – ‘‘သွာက္ခာတော ဓမ္မော, စရထ ဗြဟ္မစရိယံ သမ္မာ ဒုက္ခဿ အန္တကိရိယာယာ’’တိ။ သာဝ တေသံ အာယသ္မန္တာနံ ဥပသမ္ပဒါ အဟောသိ။

ဘဒ္ဒဝဂ္ဂိယသဟာယကာနံ ဝတ္ထု နိဋ္ဌိတံ။

ဒုတိယဘာဏဝါရော။

၁၂. ဥရုဝေလပါဋိဟာရိယကထာ

၃၇. အထ ခေါ ဘဂဝါ အနုပုဗ္ဗေန စာရိကံ စရမာနော ယေန ဥရုဝေလာ တဒဝသရိ။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဥရုဝေလာယံ တယော ဇဋိလာ ပဋိဝသန္တိ – ဥရုဝေလကဿပေါ, နဒီကဿပေါ, ဂယာကဿပေါတိ။ တေသု ဥရုဝေလကဿပေါ ဇဋိလော ပဉ္စန္နံ ဇဋိလသတာနံ နာယကော ဟောတိ, ဝိနာယကော အဂ္ဂေါ ပမုခေါ ပါမောက္ခော။ နဒီကဿပေါ ဇဋိလော တိဏ္ဏံ ဇဋိလသတာနံ နာယကော ဟောတိ, ဝိနာယကော အဂ္ဂေါ ပမုခေါ ပါမောက္ခော။ ဂယာကဿပေါ ဇဋိလော ဒွိန္နံ ဇဋိလသတာနံ နာယကော ဟောတိ, ဝိနာယကော အဂ္ဂေါ ပမုခေါ ပါမောက္ခော။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ယေန ဥရုဝေလကဿပဿ ဇဋိလဿ အဿမော တေနုပသင်္ကမိ, ဥပသင်္ကမိတွာ ဥရုဝေလကဿပံ ဇဋိလံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘သစေ တေ, ကဿပ , အဂရု, ဝသေယျာမ ဧကရတ္တံ အဂ္ယာဂါရေ’’တိ? ‘‘န ခေါ မေ, မဟာသမဏ, ဂရု, စဏ္ဍေတ္ထ နာဂရာဇာ ဣဒ္ဓိမာ အာသိဝိသော ဃောရဝိသော, သော တံ မာ ဝိဟေဌေသီ’’တိ။ ဒုတိယမ္ပိ ခေါ ဘဂဝါ ဥရုဝေလကဿပံ ဇဋိလံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘သစေ တေ, ကဿပ, အဂရု, ဝသေယျာမ ဧကရတ္တံ အဂ္ယာဂါရေ’’တိ? ‘‘န ခေါ မေ, မဟာသမဏ, ဂရု, စဏ္ဍေတ္ထ နာဂရာဇာ ဣဒ္ဓိမာ အာသိဝိသော ဃောရဝိသော, သော တံ မာ ဝိဟေဌေသီ’’တိ။ တတိယမ္ပိ ခေါ ဘဂဝါ ဥရုဝေလကဿပံ ဇဋိလံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘သစေ တေ, ကဿပ, အဂရု, ဝသေယျာမ ဧကရတ္တံ အဂ္ယာဂါရေ’’တိ? ‘‘န ခေါ မေ, မဟာသမဏ, ဂရု, စဏ္ဍေတ္ထ နာဂရာဇာ ဣဒ္ဓိမာ အာသိဝိသော ဃောရဝိသော, သော တံ မာ ဝိဟေဌေသီ’’တိ။ ‘‘အပ္ပေဝ မံ န ဝိဟေဌေယျ, ဣင်္ဃ တွံ, ကဿပ, အနုဇာနာဟိ အဂ္ယာဂါရ’’န္တိ။ ‘‘ဝိဟရ, မဟာသမဏ, ယထာသုခ’’န္တိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ အဂ္ယာဂါရံ ပဝိသိတွာ တိဏသန္ထာရကံ ပညပေတွာ နိသီဒိ ပလ္လင်္ကံ အာဘုဇိတွာ ဥဇုံ ကာယံ ပဏိဓါယ ပရိမုခံ သတိံ ဥပဋ္ဌပေတွာ။

၃၈. အဒ္ဒသာ ခေါ သော နာဂေါ ဘဂဝန္တံ ပဝိဋ္ဌံ, ဒိသွာန ဒုမ္မနော [ဒုက္ခီ ဒုမ္မနော (သီ. သျာ.)] ပဓူပါယိ [ပခူပါသိ (က.)]။ အထ ခေါ ဘဂဝတော ဧတဒဟောသိ – ‘‘ယံနူနာဟံ ဣမဿ နာဂဿ အနုပဟစ္စ ဆဝိဉ္စ စမ္မဉ္စ မံသဉ္စ နှာရုဉ္စ အဋ္ဌိဉ္စ အဋ္ဌိမိဉ္ဇဉ္စ တေဇသာ တေဇံ ပရိယာဒိယေယျ’’န္တိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ တထာရူပံ ဣဒ္ဓါဘိသင်္ခါရံ အဘိသင်္ခရိတွာ ပဓူပါယိ။ အထ ခေါ သော နာဂေါ မက္ခံ အသဟမာနော ပဇ္ဇလိ။ ဘဂဝါပိ တေဇောဓါတုံ သမာပဇ္ဇိတွာ ပဇ္ဇလိ။ ဥဘိန္နံ သဇောတိဘူတာနံ အဂ္ယာဂါရံ အာဒိတ္တံ ဝိယ ဟောတိ သမ္ပဇ္ဇလိတံ သဇောတိဘူတံ။ အထ ခေါ တေ ဇဋိလာ အဂ္ယာဂါရံ ပရိဝါရေတွာ ဧဝမာဟံသု – ‘‘အဘိရူပေါ ဝတ ဘော မဟာသမဏော နာဂေန ဝိဟေဌိယတီ’’တိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ တဿာ ရတ္တိယာ အစ္စယေန တဿ နာဂဿ အနုပဟစ္စ ဆဝိဉ္စ စမ္မဉ္စ မံသဉ္စ နှာရုဉ္စ အဋ္ဌိဉ္စ အဋ္ဌိမိဉ္ဇဉ္စ တေဇသာ တေဇံ ပရိယာဒိယိတွာ ပတ္တေ ပက္ခိပိတွာ ဥရုဝေလကဿပဿ ဇဋိလဿ ဒဿေသိ – ‘‘အယံ တေ, ကဿပ, နာဂေါ ပရိယာဒိန္နော [ပရိယာဒိဏ္ဏော (က.)] အဿ တေဇသာ တေဇော’’တိ။ အထ ခေါ ဥရုဝေလကဿပဿ ဇဋိလဿ ဧတဒဟောသိ – ‘‘မဟိဒ္ဓိကော ခေါ မဟာသမဏော မဟာနုဘာဝေါ, ယတြ ဟိ နာမ စဏ္ဍဿ နာဂရာဇဿ ဣဒ္ဓိမတော အာသိဝိသဿ ဃောရဝိသဿ တေဇသာ တေဇံ ပရိယာဒိယိဿတိ, နတွေဝ စ ခေါ အရဟာ ယထာ အဟ’’န္တိ။

၃၉.

နေရဉ္ဇရာယံ ဘဂဝါ၊ ဥရုဝေလကဿပံ ဇဋိလံ အဝေါစ။

‘‘သစေ တေ ကဿပ အဂရု၊ ဝိဟရေမု အဇ္ဇဏှော အဂ္ဂိသာလမှီ’’တိ [အဂ္ဂိသရဏမှီတိ (သီ. သျာ.)]။

‘‘န ခေါ မေ မဟာသမဏ ဂရု။

ဖာသုကာမောဝ တံ နိဝါရေမိ။

စဏ္ဍေတ္ထ နာဂရာဇာ။

ဣဒ္ဓိမာ အာသိဝိသော ဃောရဝိသော။

သော တံ မာ ဝိဟေဌေသီ’’တိ။

‘‘အပ္ပေဝ မံ န ဝိဟေဌေယျ။

ဣင်္ဃ တွံ ကဿပ အနုဇာနာဟိ အဂ္ယာဂါရ’’န္တိ။

ဒိန္နန္တိ နံ ဝိဒိတွာ။

အဘီတော [အသမ္ဘီတော (သီ.)] ပါဝိသိ ဘယမတီတော။

ဒိသွာ ဣသိံ ပဝိဋ္ဌံ၊ အဟိနာဂေါ ဒုမ္မနော ပဓူပါယိ။

သုမနမနသော အဓိမနော [အဝိမနော (ကတ္ထစိ)၊ နဝိမနော (သျာ.)]၊ မနုဿနာဂေါပိ တတ္ထ ပဓူပါယိ။

မက္ခဉ္စ အသဟမာနော၊ အဟိနာဂေါ ပါဝကောဝ ပဇ္ဇလိ။

တေဇောဓါတုသု ကုသလော၊ မနုဿနာဂေါပိ တတ္ထ ပဇ္ဇလိ။

ဥဘိန္နံ သဇောတိဘူတာနံ။

အဂ္ယာဂါရံ အာဒိတ္တံ ဟောတိ သမ္ပဇ္ဇလိတံ သဇောတိဘူတံ။

ဥဒိစ္ဆရေ ဇဋိလာ။

‘‘အဘိရူပေါ ဝတ ဘော မဟာသမဏော။

နာဂေန ဝိဟေဌိယတီ’’တိ ဘဏန္တိ။

အထ တဿာ ရတ္တိယာ [အထ ရတ္တိယာ (သီ. သျာ.)] အစ္စယေန။

ဟတာ နာဂဿ အစ္စိယော ဟောန္တိ [အဟိနာဂဿ အစ္စိယော န ဟောန္တိ (သီ. သျာ.)]။

ဣဒ္ဓိမတော ပန ဌိတာ [ဣဒ္ဓိမတော ပနုဋ္ဌိတာ (သီ.)]။

အနေကဝဏ္ဏာ အစ္စိယော ဟောန္တိ။

နီလာ အထ လောဟိတိကာ။

မဉ္ဇိဋ္ဌာ ဣတကာ ဖလိကဝဏ္ဏာယော။

အင္ဂီရသဿ ကာယေ။

အနေကဝဏ္ဏာ အစ္စိယော ဟောန္တိ။

ပတ္တမှိ ဩဒဟိတွာ။

အဟိနာဂံ ဗြာဟ္မဏဿ ဒဿေသိ။

‘‘အယံ တေ ကဿပ နာဂေါ။

ပရိယာဒိန္နော အဿ တေဇသာ တေဇော’’တိ။

အထ ခေါ ဥရုဝေလကဿပေါ ဇဋိလော ဘဂဝတော ဣမိနာ ဣဒ္ဓိပါဋိဟာရိယေန အဘိပ္ပသန္နော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဣဓေဝ, မဟာသမဏ, ဝိဟရ, အဟံ တေ [တေ ဥပဋ္ဌာမိ (ဣတိပိ)] ဓုဝဘတ္တေနာ’’တိ။

ပဌမံ ပါဋိဟာရိယံ။

၄၀. အထ ခေါ ဘဂဝါ ဥရုဝေလကဿပဿ ဇဋိလဿ အဿမဿ အဝိဒူရေ အညတရသ္မိံ ဝနသဏ္ဍေ ဝိဟာသိ။ အထ ခေါ စတ္တာရော မဟာရာဇာနော အဘိက္ကန္တာယ ရတ္တိယာ အဘိက္ကန္တဝဏ္ဏာ ကေဝလကပ္ပံ ဝနသဏ္ဍံ ဩဘာသေတွာ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိံသု, ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ စတုဒ္ဒိသာ အဋ္ဌံသု သေယျထာပိ မဟန္တာ အဂ္ဂိက္ခန္ဓာ။ အထ ခေါ ဥရုဝေလကဿပေါ ဇဋိလော တဿာ ရတ္တိယာ အစ္စယေန ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ, ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ကာလော, မဟာသမဏ, နိဋ္ဌိတံ ဘတ္တံ။ ကေ နု ခေါ တေ, မဟာသမဏ, အဘိက္ကန္တာယ ရတ္တိယာ အဘိက္ကန္တဝဏ္ဏာ ကေဝလကပ္ပံ ဝနသဏ္ဍံ ဩဘာသေတွာ ယေန တွံ တေနုပသင်္ကမိံသု , ဥပသင်္ကမိတွာ တံ အဘိဝါဒေတွာ စတုဒ္ဒိသာ အဋ္ဌံသု ‘‘သေယျထာပိ မဟန္တာ အဂ္ဂိက္ခန္ဓာ’’တိ။ ‘‘ဧတေ ခေါ, ကဿပ, စတ္တာရော မဟာရာဇာနော ယေနာဟံ တေနုပသင်္ကမိံသု ဓမ္မဿဝနာယာ’’တိ။ အထ ခေါ ဥရုဝေလကဿပဿ ဇဋိလဿ ဧတဒဟောသိ – ‘‘မဟိဒ္ဓိကော ခေါ မဟာသမဏော မဟာနုဘာဝေါ, ယတြ ဟိ နာမ စတ္တာရောပိ မဟာရာဇာနော ဥပသင်္ကမိဿန္တိ ဓမ္မဿဝနာယ, န တွေဝ စ ခေါ အရဟာ ယထာ အဟ’’န္တိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဥရုဝေလကဿပဿ ဇဋိလဿ ဘတ္တံ ဘုဉ္ဇိတွာ တသ္မိံယေဝ ဝနသဏ္ဍေ ဝိဟာသိ။

ဒုတိယံ ပါဋိဟာရိယံ။

၄၁. အထ ခေါ သက္ကော ဒေဝါနမိန္ဒော အဘိက္ကန္တာယ ရတ္တိယာ အဘိက္ကန္တဝဏ္ဏော ကေဝလကပ္ပံ ဝနသဏ္ဍံ ဩဘာသေတွာ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ , ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ အဋ္ဌာသိ သေယျထာပိ မဟာအဂ္ဂိက္ခန္ဓော, ပုရိမာဟိ ဝဏ္ဏနိဘာဟိ အဘိက္ကန္တတရော စ ပဏီတတရော စ။ အထ ခေါ ဥရုဝေလကဿပေါ ဇဋိလော တဿာ ရတ္တိယာ အစ္စယေန ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ, ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ကာလော, မဟာသမဏ, နိဋ္ဌိတံ ဘတ္တံ။ ကော နု ခေါ သော, မဟာသမဏ, အဘိက္ကန္တာယ ရတ္တိယာ အဘိက္ကန္တဝဏ္ဏော ကေဝလကပ္ပံ ဝနသဏ္ဍံ ဩဘာသေတွာ ယေန တွံ တေနုပသင်္ကမိ, ဥပသင်္ကမိတွာ တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ အဋ္ဌာသိ သေယျထာပိ မဟာအဂ္ဂိက္ခန္ဓော, ပုရိမာဟိ ဝဏ္ဏနိဘာဟိ အဘိက္ကန္တတရော စ ပဏီတတရော စာ’’တိ? ‘‘ဧသော ခေါ, ကဿပ, သက္ကော ဒေဝါနမိန္ဒော ယေနာဟံ တေနုပသင်္ကမိ ဓမ္မဿဝနာယာ’’တိ။ အထ ခေါ ဥရုဝေလကဿပဿ ဇဋိလဿ ဧတဒဟောသိ – ‘‘မဟိဒ္ဓိကော ခေါ မဟာသမဏော မဟာနုဘာဝေါ, ယတြ ဟိ နာမ သက္ကောပိ ဒေဝါနမိန္ဒော ဥပသင်္ကမိဿတိ ဓမ္မဿဝနာယ, န တွေဝ စ ခေါ အရဟာ ယထာ အဟ’’န္တိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဥရုဝေလကဿပဿ ဇဋိလဿ ဘတ္တံ ဘုဉ္ဇိတွာ တသ္မိံယေဝ ဝနသဏ္ဍေ ဝိဟာသိ။

တတိယံ ပါဋိဟာရိယံ။

၄၂. အထ ခေါ ဗြဟ္မာ သဟမ္ပတိ အဘိက္ကန္တာယ ရတ္တိယာ အဘိက္ကန္တဝဏ္ဏော ကေဝလကပ္ပံ ဝနသဏ္ဍံ ဩဘာသေတွာ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ, ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ အဋ္ဌာသိ သေယျထာပိ မဟာအဂ္ဂိက္ခန္ဓော, ပုရိမာဟိ ဝဏ္ဏနိဘာဟိ အဘိက္ကန္တတရော စ ပဏီတတရော စ။ အထ ခေါ ဥရုဝေလကဿပေါ ဇဋိလော တဿာ ရတ္တိယာ အစ္စယေန ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ, ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ကာလော, မဟာသမဏ, နိဋ္ဌိတံ ဘတ္တံ။ ကော နု ခေါ သော, မဟာသမဏ, အဘိက္ကန္တာယ ရတ္တိယာ အဘိက္ကန္တဝဏ္ဏော ကေဝလကပ္ပံ ဝနသဏ္ဍံ ဩဘာသေတွာ ယေန တွံ တေနုပသင်္ကမိ, ဥပသင်္ကမိတွာ တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ အဋ္ဌာသိ သေယျထာပိ မဟာအဂ္ဂိက္ခန္ဓော, ပုရိမာဟိ ဝဏ္ဏနိဘာဟိ အဘိက္ကန္တတရော စ ပဏီတတရော စာ’’တိ? ‘‘ဧသော ခေါ, ကဿပ, ဗြဟ္မာ သဟမ္ပတိ ယေနာဟံ တေနုပသင်္ကမိ ဓမ္မဿဝနာယာ’’တိ။ အထ ခေါ ဥရုဝေလကဿပဿ ဇဋိလဿ ဧတဒဟောသိ – ‘‘မဟိဒ္ဓိကော ခေါ မဟာသမဏော မဟာနုဘာဝေါ, ယတြ ဟိ နာမ ဗြဟ္မာပိ သဟမ္ပတိ ဥပသင်္ကမိဿတိ ဓမ္မဿဝနာယ, န တွေဝ စ ခေါ အရဟာ ယထာ အဟ’’န္တိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဥရုဝေလကဿပဿ ဇဋိလဿ ဘတ္တံ ဘုဉ္ဇိတွာ တသ္မိံယေဝ ဝနသဏ္ဍေ ဝိဟာသိ။

စတုတ္ထံ ပါဋိဟာရိယံ။

၄၃. တေန ခေါ ပန သမယေန ဥရုဝေလကဿပဿ ဇဋိလဿ မဟာယညော ပစ္စုပဋ္ဌိတော ဟောတိ, ကေဝလကပ္ပါ စ အင်္ဂမဂဓါ ပဟူတံ ခါဒနီယံ ဘောဇနီယံ အာဒါယ အဘိက္ကမိတုကာမာ ဟောန္တိ ။ အထ ခေါ ဥရုဝေလကဿပဿ ဇဋိလဿ ဧတဒဟောသိ – ‘‘ဧတရဟိ ခေါ မေ မဟာယညော ပစ္စုပဋ္ဌိတော, ကေဝလကပ္ပါ စ အင်္ဂမဂဓါ ပဟူတံ ခါဒနီယံ ဘောဇနီယံ အာဒါယ အဘိက္ကမိဿန္တိ။ သစေ မဟာသမဏော မဟာဇနကာယေ ဣဒ္ဓိပါဋိဟာရိယံ ကရိဿတိ , မဟာသမဏဿ လာဘသက္ကာရော အဘိဝဍ္ဎိဿတိ, မမ လာဘသက္ကာရော ပရိဟာယိဿတိ။ အဟော နူန မဟာသမဏော သွာတနာယ နာဂစ္ဆေယျာ’’တိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဥရုဝေလကဿပဿ ဇဋိလဿ စေတသာ စေတောပရိဝိတက္ကမညာယ ဥတ္တရကုရုံ ဂန္တွာ တတော ပိဏ္ဍပါတံ အာဟရိတွာ အနောတတ္တဒဟေ ပရိဘုဉ္ဇိတွာ တတ္ထေဝ ဒိဝါဝိဟာရံ အကာသိ။ အထ ခေါ ဥရုဝေလကဿပေါ ဇဋိလော တဿာ ရတ္တိယာ အစ္စယေန ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ, ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ကာလော, မဟာသမဏ, နိဋ္ဌိတံ ဘတ္တံ။ ကိံ နု ခေါ, မဟာသမဏ, ဟိယျော နာဂမာသိ? အပိ စ မယံ တံ သရာမ – ကိံ နု ခေါ မဟာသမဏော နာဂစ္ဆတီတိ? ခါဒနီယဿ စ ဘောဇနီယဿ စ တေ ပဋိဝီသော [ပဋိဝိံသော (သီ.), ပဋိဝိသော (သျာ.)] ဌပိတော’’တိ။ နနု တေ, ကဿပ, ဧတဒဟောသိ – ‘‘‘ဧတရဟိ ခေါ မေ မဟာယညော ပစ္စုပဋ္ဌိတော, ကေဝလကပ္ပါ စ အင်္ဂမဂဓါ ပဟူတံ ခါဒနီယံ ဘောဇနီယံ အာဒါယ အဘိက္ကမိဿန္တိ, သစေ မဟာသမဏော မဟာဇနကာယေ ဣဒ္ဓိပါဋိဟာရိယံ ကရိဿတိ, မဟာသမဏဿ လာဘသက္ကာရော အဘိဝဍ္ဎိဿတိ, မမ လာဘသက္ကာရော ပရိဟာယိဿတိ, အဟော နူန မဟာသမဏော သွာတနာယ နာဂစ္ဆေယျာ’တိ။ သော ခေါ အဟံ, ကဿပ, တဝ စေတသာ စေတောပရိဝိတက္ကံ အညာယ ဥတ္တရကုရုံ ဂန္တွာ တတော ပိဏ္ဍပါတံ အာဟရိတွာ အနောတတ္တဒဟေ ပရိဘုဉ္ဇိတွာ တတ္ထေဝ ဒိဝါဝိဟာရံ အကာသိ’’န္တိ။ အထ ခေါ ဥရုဝေလကဿပဿ ဇဋိလဿ ဧတဒဟောသိ – ‘‘မဟိဒ္ဓိကော ခေါ မဟာသမဏော မဟာနုဘာဝေါ, ယတြ ဟိ နာမ စေတသာပိ စိတ္တံ ပဇာနိဿတိ , န တွေဝ စ ခေါ အရဟာ ယထာ အဟ’’န္တိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဥရုဝေလကဿပဿ ဇဋိလဿ ဘတ္တံ ဘုဉ္ဇိတွာ တသ္မိံယေဝ ဝနသဏ္ဍေ ဝိဟာသိ။

ပဉ္စမံ ပါဋိဟာရိယံ။

၄၄. တေန ခေါ ပန သမယေန ဘဂဝတော ပံသုကူလံ ဥပ္ပန္နံ ဟောတိ။ အထ ခေါ ဘဂဝတော ဧတဒဟောသိ – ‘‘ကတ္ထ နု ခေါ အဟံ ပံသုကူလံ ဓေါဝေယျ’’န္တိ? အထ ခေါ သက္ကော ဒေဝါနမိန္ဒော ဘဂဝတော စေတသာ စေတောပရိဝိတက္ကမညာယ ပါဏိနာ ပေါက္ခရဏိံ ခဏိတွာ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဣဓ, ဘန္တေ, ဘဂဝါ ပံသုကူလံ ဓေါဝတူ’’တိ။ အထ ခေါ ဘဂဝတော ဧတဒဟောသိ – ‘‘ကိမှိ နု ခေါ အဟံ ပံသုကူလံ ပရိမဒ္ဒေယျ’’န္တိ? အထ ခေါ သက္ကော ဒေဝါနမိန္ဒော ဘဂဝတော စေတသာ စေတောပရိဝိတက္ကမညာယ မဟတိံ သိလံ ဥပနိက္ခိပိ – ဣဓ, ဘန္တေ, ဘဂဝါ ပံသုကူလံ ပရိမဒ္ဒတူတိ။ အထ ခေါ ဘဂဝတော ဧတဒဟောသိ – ‘‘ကိမှိ နု ခေါ အဟံ [အဟံ ပံသုကူလံ (က.)] အာလမ္ဗိတွာ ဥတ္တရေယျ’’န္တိ? အထ ခေါ ကကုဓေ အဓိဝတ္ထာ ဒေဝတာ ဘဂဝတော စေတသာ စေတောပရိဝိတက္ကမညာယ သာခံ ဩနာမေသိ – ဣဓ, ဘန္တေ, ဘဂဝါ အာလမ္ဗိတွာ ဥတ္တရတူတိ။ အထ ခေါ ဘဂဝတော ဧတဒဟောသိ – ‘‘ကိမှိ နု ခေါ အဟံ ပံသုကူလံ ဝိဿဇ္ဇေယျ’’န္တိ? အထ ခေါ သက္ကော ဒေဝါနမိန္ဒော ဘဂဝတော စေတသာ စေတောပရိဝိတက္ကမညာယ မဟတိံ သိလံ ဥပနိက္ခိပိ – ဣဓ, ဘန္တေ, ဘဂဝါ ပံသုကူလံ ဝိဿဇ္ဇေတူတိ။ အထ ခေါ ဥရုဝေလကဿပေါ ဇဋိလော တဿာ ရတ္တိယာ အစ္စယေန ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ, ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ကာလော , မဟာသမဏ, နိဋ္ဌိတံ ဘတ္တံ။ ကိံ နု ခေါ, မဟာသမဏ, နာယံ ပုဗ္ဗေ ဣဓ ပေါက္ခရဏီ, သာယံ ဣဓ ပေါက္ခရဏီ။ နယိမာ သိလာ ပုဗ္ဗေ ဥပနိက္ခိတ္တာ။ ကေနိမာ သိလာ ဥပနိက္ခိတ္တာ? နယိမဿ ကကုဓဿ ပုဗ္ဗေ သာခါ ဩနတာ, သာယံ သာခါ ဩနတာ’’တိ။ ဣဓ မေ, ကဿပ, ပံသုကူလံ ဥပ္ပန္နံ အဟောသိ။ တဿ မယှံ, ကဿပ, ဧတဒဟောသိ – ‘‘ကတ္ထ နု ခေါ အဟံ ပံသုကူလံ ဓေါဝေယျ’’န္တိ? အထ ခေါ, ကဿပ, သက္ကော ဒေဝါနမိန္ဒော မမ စေတသာ စေတောပရိဝိတက္ကမညာယ ပါဏိနာ ပေါက္ခရဏိံ ခဏိတွာ မံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဣဓ, ဘန္တေ, ဘဂဝါ ပံသုကူလံ ဓေါဝတူ’’တိ။ သာယံ ကဿပ အမနုဿေန ပါဏိနာ ခဏိတာ ပေါက္ခရဏီ။ တဿ မယှံ, ကဿပ, ဧတဒဟောသိ – ‘‘ကိမှိ နု ခေါ အဟံ ပံသုကူလံ ပရိမဒ္ဒေယျ’’န္တိ? အထ ခေါ, ကဿပ, သက္ကော ဒေဝါနမိန္ဒော မမ စေတသာ စေတောပရိဝိတက္ကမညာယ မဟတိံ သိလံ ဥပနိက္ခိပိ – ‘‘ဣဓ, ဘန္တေ, ဘဂဝါ ပံသုကူလံ ပရိမဒ္ဒတူ’’တိ။ သာယံ ကဿပ အမနုဿေန ဥပနိက္ခိတ္တာ သိလာ။ တဿ မယှံ, ကဿပ, ဧတဒဟောသိ – ‘‘ကိမှိ နု ခေါ အဟံ အာလမ္ဗိတွာ ဥတ္တရေယျ’’န္တိ? အထ ခေါ, ကဿပ, ကကုဓေ အဓိဝတ္ထာ ဒေဝတာ ဇ မမ စေတသာ စေတောပရိဝိတက္ကမညာယ သာခံ ဩနာမေသိ – ‘‘ဣဓ, ဘန္တေ, ဘဂဝါ အာလမ္ဗိတွာ ဥတ္တရဇ္တူ’’တိ။ သွာယံ အာဟရဟတ္ထော ကကုဓေါ။ တဿ မယှံ, ကဿပ, ဧတဒဟောသိ – ‘‘ကိမှိ နု ခေါ အဟံ ပံသုကူလံ ဝိဿဇ္ဇေယျ’’န္တိ? အထ ခေါ, ကဿပ, သက္ကော ဒေဝါနမိန္ဒော မမ စေတသာ စေတောပရိဝိတက္ကမညာယ မဟတိံ သိလံ ဥပနိက္ခိပိ – ‘‘ဣဓ, ဘန္တေ, ဘဂဝါ ပံသုကူလံ ဝိဿဇ္ဇေတူ’’တိ ။ သာယံ ကဿပ အမနုဿေန ဥပနိက္ခိတ္တာ သိလာတိ။ အထ ခေါ ဥရုဝေလကဿပဿ ဇဋိလဿ ဧတဒဟောသိ – ‘‘မဟိဒ္ဓိကော ခေါ မဟာသမဏော မဟာနုဘာဝေါ, ယတြ ဟိ နာမ သက္ကောပိ ဒေဝါနမိန္ဒော ဝေယျာဝစ္စံ ကရိဿတိ, န တွေဝ စ ခေါ အရဟာ ယထာ အဟ’’န္တိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဥရုဝေလကဿပဿ ဇဋိလဿ ဘတ္တံ ဘုဉ္ဇိတွာ တသ္မိံယေဝ ဝနသဏ္ဍေ ဝိဟာသိ။

အထ ခေါ ဥရုဝေလကဿပေါ ဇဋိလော တဿာ ရတ္တိယာ အစ္စယေန ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ, ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝတော ကာလံ အာရောစေသိ – ‘‘ကာလော, မဟာသမဏ, နိဋ္ဌိတံ ဘတ္တ’’န္တိ။ ‘‘ဂစ္ဆ တွံ, ကဿပ, အာယာမဟ’’န္တိ ဥရုဝေလကဿပံ ဇဋိလံ ဥယျောဇေတွာ ယာယ ဇမ္ဗုယာ ‘ဇမ္ဗုဒီပေါ’ ပညာယတိ, တတော ဖလံ ဂဟေတွာ ပဌမတရံ အာဂန္တွာ အဂ္ယာဂါရေ နိသီဒိ။ အဒ္ဒသာ ခေါ ဥရုဝေလကဿပေါ ဇဋိလော ဘဂဝန္တံ အဂ္ယာဂါရေ နိသိန္နံ, ဒိသွာန ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ကတမေန တွံ, မဟာသမဏ, မဂ္ဂေန အာဂတော? အဟံ တယာ ပဌမတရံ ပက္ကန္တော, သော တွံ ပဌမတရံ အာဂန္တွာ အဂ္ယာဂါရေ နိသိန္နော’’တိ။ ‘‘ဣဓါဟံ, ကဿပ, တံ ဥယျောဇေတွာ ယာယ ဇမ္ဗုယာ ‘ဇမ္ဗုဒီပေါ’ ပညာယတိ, တတော ဖလံ ဂဟေတွာ ပဌမတရံ အာဂန္တွာ အဂ္ယာဂါရေ နိသိန္နော။ ဣဒံ ခေါ, ကဿပ, ဇမ္ဗုဖလံ ဝဏ္ဏသမ္ပန္နံ ဂန္ဓသမ္ပန္နံ ရသသမ္ပန္နံ။ သစေ အာကင်္ခသိ ပရိဘုဉ္ဇာ’’တိ။ ‘‘အလံ, မဟာသမဏ, တွံယေဝ တံ အရဟသိ , တွံယေဝ တံ [တွံယေဝေတံ အာဟရသိ, တွံယေဝေတံ (သီ. သျာ.)] ပရိဘုဉ္ဇာဟီ’’တိ။ အထ ခေါ ဥရုဝေလကဿပဿ ဇဋိလဿ ဧတဒဟောသိ – ‘‘မဟိဒ္ဓိကော ခေါ မဟာသမဏော မဟာနုဘာဝေါ, ယတြ ဟိ နာမ မံ ပဌမတရံ ဥယျောဇေတွာ ယာယ ဇမ္ဗုယာ ‘ဇမ္ဗုဒီပေါ’ ပညာယတိ, တတော ဖလံ ဂဟေတွာ ပဌမတရံ အာဂန္တွာ အဂ္ယာဂါရေ နိသီဒိဿတိ, န တွေဝ စ ခေါ အရဟာ ယထာ အဟ’’န္တိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဥရုဝေလကဿပဿ ဇဋိလဿ ဘတ္တံ ဘုဉ္ဇိတွာ တသ္မိံယေဝ ဝနသဏ္ဍေ ဝိဟာသိ။

၄၅. အထ ခေါ ဥရုဝေလကဿပေါ ဇဋိလော တဿာ ရတ္တိယာ အစ္စယေန ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ, ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝတော ကာလံ အာရောစေသိ – ‘‘ကာလော, မဟာသမဏ, နိဋ္ဌိတံ ဘတ္တ’’န္တိ။ ဂစ္ဆ တွံ, ကဿပ, အာယာမဟန္တိ ဥရုဝေလကဿပံ ဇဋိလံ ဥယျောဇေတွာ ယာယ ဇမ္ဗုယာ ‘ဇမ္ဗုဒီပေါ’ ပညာယတိ, တဿာ အဝိဒူရေ အမ္ဗော။ပေ.။ တဿာ အဝိဒူရေ အာမလကီ။ပေ.။ တဿာ အဝိဒူရေ ဟရီတကီ။ပေ.။ တာဝတိံသံ ဂန္တွာ ပါရိစ္ဆတ္တကပုပ္ဖံ ဂဟေတွာ ပဌမတရံ အာဂန္တွာ အဂ္ယာဂါရေ နိသီဒိ။ အဒ္ဒသာ ခေါ ဥရုဝေလကဿပေါ ဇဋိလော ဘဂဝန္တံ အဂ္ယာဂါရေ နိသိန္နံ, ဒိသွာန ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ကတမေန တွံ, မဟာသမဏ, မဂ္ဂေန အာဂတော? အဟံ တယာ ပဌမတရံ ပက္ကန္တော, သော တွံ ပဌမတရံ အာဂန္တွာ အဂ္ယာဂါရေ နိသိန္နော’’တိ။ ‘‘ဣဓါဟံ , ကဿပ, တံ ဥယျောဇေတွာ တာဝတိံသံ ဂန္တွာ ပါရိစ္ဆတ္တကပုပ္ဖံ ဂဟေတွာ ပဌမတရံ အာဂန္တွာ အဂ္ယာဂါရေ နိသိန္နော။ ဣဒံ ခေါ, ကဿပ, ပါရိစ္ဆတ္တကပုပ္ဖံ ဝဏ္ဏသမ္ပန္နံ ဂန္ဓသမ္ပန္နံ [သုဂန္ဓိကံ (က.)]။ (သစေ အာကင်္ခသိ ဂဏှာ’’တိ။ ‘‘အလံ, မဟာသမဏ, တွံယေဝ တံ အရဟသိ, တွံယေဝ တံ ဂဏှာ’’တိ) [( ) သီ. သျာ. ပေါတ္ထကေသု နတ္ထိ]။ အထ ခေါ ဥရုဝေလကဿပဿ ဇဋိလဿ ဧတဒဟောသိ – ‘‘မဟိဒ္ဓိကော ခေါ မဟာသမဏော မဟာနုဘာဝေါ, ယတြ ဟိ နာမ မံ ပဌမတရံ ဥယျောဇေတွာ တာဝတိံသံ ဂန္တွာ ပါရိစ္ဆတ္တကပုပ္ဖံ ဂဟေတွာ ပဌမတရံ အာဂန္တွာ အဂ္ယာဂါရေ နိသီဒိဿတိ, န တွေဝ စ ခေါ အရဟာ ယထာ အဟ’’န္တိ။

၄၆. တေန ခေါ ပန သမယေန တေ ဇဋိလာ အဂ္ဂိံ ပရိစရိတုကာမာ န သက္ကောန္တိ ကဋ္ဌာနိ ဖာလေတုံ ။ အထ ခေါ တေသံ ဇဋိလာနံ ဧတဒဟောသိ – ‘‘နိဿံသယံ ခေါ မဟာသမဏဿ ဣဒ္ဓါနုဘာဝေါ, ယထာ မယံ န သက္ကောမ ကဋ္ဌာနိ ဖာလေတု’’န္တိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဥရုဝေလကဿပံ ဇဋိလံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဖာလိယန္တု, ကဿပ, ကဋ္ဌာနီ’’တိ။ ‘‘ဖာလိယန္တု, မဟာသမဏာ’’တိ။ သကိဒေဝ ပဉ္စ ကဋ္ဌသတာနိ ဖာလိယိံသု။ အထ ခေါ ဥရုဝေလကဿပဿ ဇဋိလဿ ဧတဒဟောသိ – ‘‘မဟိဒ္ဓိကော ခေါ မဟာသမဏော မဟာနုဘာဝေါ, ယတြ ဟိ နာမ ကဋ္ဌာနိပိ ဖာလိယိဿန္တိ, န တွေဝ စ ခေါ အရဟာ ယထာ အဟ’’န္တိ။

၄၇. တေန ခေါ ပန သမယေန တေ ဇဋိလာ အဂ္ဂိံ ပရိစရိတုကာမာ န သက္ကောန္တိ အဂ္ဂိံ ဥဇ္ဇလေတုံ [ဇာလေတုံ (သီ.), ဥဇ္ဇလိတုံ (က.)]။ အထ ခေါ တေသံ ဇဋိလာနံ ဧတဒဟောသိ – ‘‘နိဿံသယံ ခေါ မဟာသမဏဿ ဣဒ္ဓါနုဘာဝေါ, ယထာ မယံ န သက္ကောမ အဂ္ဂိံ ဥဇ္ဇလေတု’’န္တိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဥရုဝေလကဿပံ ဇဋိလံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဥဇ္ဇလိယန္တု, ကဿပ, အဂ္ဂီ’’တိ။ ‘‘ဥဇ္ဇလိယန္တု, မဟာသမဏာ’’တိ။ သကိဒေဝ ပဉ္စ အဂ္ဂိသတာနိ ဥဇ္ဇလိယိံသု။ အထ ခေါ ဥရုဝေလကဿပဿ ဇဋိလဿ ဧတဒဟောသိ – ‘‘မဟိဒ္ဓိကော ခေါ မဟာသမဏော မဟာနုဘာဝေါ, ယတြ ဟိ နာမ အဂ္ဂီပိ ဥဇ္ဇလိယိဿန္တိ, န တွေဝ စ ခေါ အရဟာ ယထာ အဟ’’န္တိ။

၄၈. တေန ခေါ ပန သမယေန တေ ဇဋိလာ အဂ္ဂိံ ပရိစရိတွာ န သက္ကောန္တိ အဂ္ဂိံ ဝိဇ္ဈာပေတုံ။ အထ ခေါ တေသံ ဇဋိလာနံ ဧတဒဟောသိ – ‘‘နိဿံသယံ ခေါ မဟာသမဏဿ ဣဒ္ဓါနုဘာဝေါ, ယထာ မယံ န သက္ကောမ အဂ္ဂိံ ဝိဇ္ဈာပေတု’’န္တိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဥရုဝေလကဿပံ ဇဋိလံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဝိဇ္ဈာယန္တု, ကဿပ, အဂ္ဂီ’’တိ။ ‘‘ဝိဇ္ဈာယန္တု, မဟာသမဏာ’’တိ။ သကိဒေဝ ပဉ္စ အဂ္ဂိသတာနိ ဝိဇ္ဈာယိံသု။ အထ ခေါ ဥရုဝေလကဿပဿ ဇဋိလဿ ဧတဒဟောသိ – ‘‘မဟိဒ္ဓိကော ခေါ မဟာသမဏော မဟာနုဘာဝေါ, ယတြ ဟိ နာမ အဂ္ဂီပိ ဝိဇ္ဈာယိဿန္တိ, န တွေဝ စ ခေါ အရဟာ ယထာ အဟ’’န္တိ။

၄၉. တေန ခေါ ပန သမယေန တေ ဇဋိလာ သီတာသု ဟေမန္တိကာသု ရတ္တီသု အန္တရဋ္ဌကာသု ဟိမပါတသမယေ နဇ္ဇာ နေရဉ္ဇရာယ ဥမ္မုဇ္ဇန္တိပိ, နိမုဇ္ဇန္တိပိ, ဥမ္မုဇ္ဇနနိမုဇ္ဇနမ္ပိ ကရောန္တိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ပဉ္စမတ္တာနိ မန္ဒာမုခိသတာနိ အဘိနိမ္မိနိ, ယတ္ထ တေ ဇဋိလာ ဥတ္တရိတွာ ဝိသိဗ္ဗေသုံ ။ အထ ခေါ တေသံ ဇဋိလာနံ ဧတဒဟောသိ – ‘‘နိဿံသယံ ခေါ မဟာသမဏဿ ဣဒ္ဓါနုဘာဝေါ, ယထယိမာ မန္ဒာမုခိယော နိမ္မိတာ’’တိ။ အထ ခေါ ဥရုဝေလကဿပဿ ဇဋိလဿ ဧတဒဟောသိ – ‘‘မဟိဒ္ဓိကော ခေါ မဟာသမဏော မဟာနုဘာဝေါ, ယတြ ဟိ နာမ တာဝ ဗဟူ မန္ဒာမုခိယောပိ အဘိနိမ္မိနိဿတိ, န တွေဝ စ ခေါ အရဟာ ယထာ အဟ’’န္တိ။

၅၀. တေန ခေါ ပန သမယေန မဟာ အကာလမေဃော ပါဝဿိ, မဟာ ဥဒကဝါဟကော သဉ္ဇာယိ။ ယသ္မိံ ပဒေသေ ဘဂဝါ ဝိဟရတိ, သော ပဒေသော ဥဒကေန န ဩတ္ထဋော [ဥဒကေန ဩတ္ထဋော (သီ. သျာ.)] ဟောတိ။ အထ ခေါ ဘဂဝတော ဧတဒဟောသိ – ‘‘ယံနူနာဟံ သမန္တာ ဥဒကံ ဥဿာရေတွာ မဇ္ဈေ ရေဏုဟတာယ ဘူမိယာ စင်္ကမေယျ’’န္တိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ သမန္တာ ဥဒကံ ဥဿာရေတွာ မဇ္ဈေ ရေဏုဟတာယ ဘူမိယာ စင်္ကမိ။ အထ ခေါ ဥရုဝေလကဿပေါ ဇဋိလော – မာဟေဝ ခေါ မဟာသမဏော ဥဒကေန ဝူဠ္ဟော အဟောသီတိ နာဝါယ သမ္ဗဟုလေဟိ ဇဋိလေဟိ သဒ္ဓိံ ယသ္မိံ ပဒေသေ ဘဂဝါ ဝိဟရတိ တံ ပဒေသံ အဂမာသိ။ အဒ္ဒသာ ခေါ ဥရုဝေလကဿပေါ ဇဋိလော ဘဂဝန္တံ သမန္တာ ဥဒကံ ဥဿာရေတွာ မဇ္ဈေ ရေဏုဟတာယ ဘူမိယာ စင်္ကမန္တံ, ဒိသွာန ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဣဒံ နု တွံ, မဟာသမဏာ’’တိ? ‘‘အယမဟမသ္မိ [အာမ အဟမသ္မိ (သျာ.)], ကဿပါ’’တိ ဘဂဝါ ဝေဟာသံ အဗ္ဘုဂ္ဂန္တွာ နာဝါယ ပစ္စုဋ္ဌာသိ။ အထ ခေါ ဥရုဝေလကဿပဿ ဇဋိလဿ ဧတဒဟောသိ – ‘‘မဟိဒ္ဓိကော ခေါ မဟာသမဏော မဟာနုဘာဝေါ, ယတြ ဟိ နာမ ဥဒကမ္ပိ န ပဝါဟိဿတိ [နပ္ပသဟိဿတိ (သီ.)], န တွေဝ စ ခေါ အရဟာ ယထာ အဟ’’န္တိ။

၅၁. အထ ခေါ ဘဂဝတော ဧတဒဟောသိ – ‘‘စိရမ္ပိ ခေါ ဣမဿ မောဃပုရိသဿ ဧဝံ ဘဝိဿတိ – ‘မဟိဒ္ဓိကော ခေါ မဟာသမဏော မဟာနုဘာဝေါ, န တွေဝ စ ခေါ အရဟာ ယထာ အဟ’န္တိ; ယံနူနာဟံ ဣမံ ဇဋိလံ သံဝေဇေယျ’’န္တိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဥရုဝေလကဿပံ ဇဋိလံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘နေဝ စ ခေါ တွံ, ကဿပ, အရဟာ, နာပိ အရဟတ္တမဂ္ဂသမာပန္နော။ သာပိ တေ ပဋိပဒါ နတ္ထိ, ယာယ တွံ အရဟာ ဝါ အဿသိ, အရဟတ္တမဂ္ဂံ ဝါ သမာပန္နော’’တိ။ အထ ခေါ ဥရုဝေလကဿပေါ ဇဋိလော ဘဂဝတော ပါဒေသု သိရသာ နိပတိတွာ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘လဘေယျာဟံ, ဘန္တေ, ဘဂဝတော သန္တိကေ ပဗ္ဗဇ္ဇံ, လဘေယျံ ဥပသမ္ပဒ’’န္တိ။ တွံ ခေါသိ, ကဿပ, ပဉ္စန္နံ ဇဋိလသတာနံ နာယကော ဝိနာယကော အဂ္ဂေါ ပမုခေါ ပါမောက္ခော။ တေပိ တာဝ အပလောကေဟိ, ယထာ တေ မညိဿန္တိ တထာ တေ ကရိဿန္တီတိ။ အထ ခေါ ဥရုဝေလကဿပေါ ဇဋိလော ယေန တေ ဇဋိလာ တေနုပသင်္ကမိ, ဥပသင်္ကမိတွာ တေ ဇဋိလေ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဣစ္ဆာမဟံ , ဘော, မဟာသမဏေ ဗြဟ္မစရိယံ စရိတုံ, ယထာ ဘဝန္တော မညန္တိ တထာ ကရောန္တူ’’တိ။ ‘‘စိရပဋိကာ မယံ, ဘော, မဟာသမဏေ အဘိပ္ပသန္နာ, သစေ ဘဝံ, မဟာသမဏေ ဗြဟ္မစရိယံ စရိဿတိ, သဗ္ဗေဝ မယံ မဟာသမဏေ ဗြဟ္မစရိယံ စရိဿာမာ’’တိ။ အထ ခေါ တေ ဇဋိလာ ကေသမိဿံ ဇဋာမိဿံ ခါရိကာဇမိဿံ အဂ္ဂိဟုတမိဿံ ဥဒကေ ပဝါဟေတွာ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိံသု, ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝတော ပါဒေသု သိရသာ နိပတိတွာ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘လဘေယျာမ မယံ, ဘန္တေ, ဘဂဝတော သန္တိကေ ပဗ္ဗဇ္ဇံ, လဘေယျာမ ဥပသမ္ပဒ’’န္တိ။ ‘‘ဧထ ဘိက္ခဝေါ’’တိ ဘဂဝါ အဝေါစ – ‘‘သွာက္ခာတော ဓမ္မော, စရထ ဗြဟ္မစရိယံ သမ္မာ ဒုက္ခဿ အန္တကိရိယာယာ’’တိ။ သာဝ တေသံ အာယသ္မန္တာနံ ဥပသမ္ပဒါ အဟောသိ။

၅၂. အဒ္ဒသာ ခေါ နဒီကဿပေါ ဇဋိလော ကေသမိဿံ ဇဋာမိဿံ ခါရိကာဇမိဿံ အဂ္ဂိဟုတမိဿံ ဥဒကေ ဝုယှမာနေ, ဒိသွာနဿ ဧတဒဟောသိ – ‘‘မာဟေဝ မေ ဘာတုနော ဥပသဂ္ဂေါ အဟောသီ’’တိ။ ဇဋိလေ ပါဟေသိ – ဂစ္ဆထ မေ ဘာတရံ ဇာနာထာတိ။ သာမဉ္စ တီဟိ ဇဋိလသတေဟိ သဒ္ဓိံ ယေနာယသ္မာ ဥရုဝေလကဿပေါ တေနုပသင်္ကမိ, ဥပသင်္ကမိတွာ အာယသ္မန္တံ ဥရုဝေလကဿပံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဣဒံ နု ခေါ, ကဿပ, သေယျော’’တိ? ‘‘အာမာဝုသော, ဣဒံ သေယျော’’တိ။ အထ ခေါ တေ ဇဋိလာ ကေသမိဿံ ဇဋာမိဿံ ခါရိကာဇမိဿံ အဂ္ဂိဟုတမိဿံ ဥဒကေ ပဝါဟေတွာ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိံသု, ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝတော ပါဒေသု သိရသာ နိပတိတွာ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘လဘေယျာမ မယံ, ဘန္တေ, ဘဂဝတော သန္တိကေ ပဗ္ဗဇ္ဇံ, လဘေယျာမ ဥပသမ္ပဒ’’န္တိ။ ‘‘ဧထ ဘိက္ခဝေါ’’တိ ဘဂဝါ အဝေါစ – ‘‘သွာက္ခာတော ဓမ္မော, စရထ ဗြဟ္မစရိယံ သမ္မာ ဒုက္ခဿ အန္တကိရိယာယာ’’တိ။ သာဝ တေသံ အာယသ္မန္တာနံ ဥပသမ္ပဒါ အဟောသိ။

၅၃. အဒ္ဒသာ ခေါ ဂယာကဿပေါ ဇဋိလော ကေသမိဿံ ဇဋာမိဿံ ခါရိကာဇမိဿံ အဂ္ဂိဟုတမိဿံ ဥဒကေ ဝုယှမာနေ, ဒိသွာနဿ ဧတဒဟောသိ – ‘‘မာဟေဝ မေ ဘာတူနံ ဥပသဂ္ဂေါ အဟောသီ’’တိ။ ဇဋိလေ ပါဟေသိ – ဂစ္ဆထ မေ ဘာတရော ဇာနာထာတိ။ သာမဉ္စ ဒွီဟိ ဇဋိလသတေဟိ သဒ္ဓိံ ယေနာယသ္မာ ဥရုဝေလကဿပေါ တေနုပသင်္ကမိ, ဥပသင်္ကမိတွာ အာယသ္မန္တံ ဥရုဝေလကဿပံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဣဒံ နု ခေါ, ကဿပ, သေယျော’’တိ? ‘‘အာမာဝုသော, ဣဒံ သေယျော’’တိ။ အထ ခေါ တေ ဇဋိလာ ကေသမိဿံ ဇဋာမိဿံ ခါရိကာဇမိဿံ အဂ္ဂိဟုတမိဿံ ဥဒကေ ပဝါဟေတွာ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိံသု, ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝတော ပါဒေသု သိရသာ နိပတိတွာ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘လဘေယျာမ မယံ, ဘန္တေ, ဘဂဝတော သန္တိကေ ပဗ္ဗဇ္ဇံ, လဘေယျာမ ဥပသမ္ပဒ’’န္တိ။ ‘‘ဧထ ဘိက္ခဝေါ’’တိ ဘဂဝါ အဝေါစ – ‘‘သွာက္ခာတော ဓမ္မော, စရထ ဗြဟ္မစရိယံ သမ္မာ ဒုက္ခဿ အန္တကိရိယာယာ’’တိ။ သာဝ တေသံ အာယသ္မန္တာနံ ဥပသမ္ပဒါ အဟောသိ။

ဘဂဝတော အဓိဋ္ဌာနေန ပဉ္စ ကဋ္ဌသတာနိ န ဖာလိယိံသု, ဖာလိယိံသု; အဂ္ဂီ န ဥဇ္ဇလိယိံသု, ဥဇ္ဇလိယိံသု; န ဝိဇ္ဈာယိံသု, ဝိဇ္ဈာယိံသု; ပဉ္စမန္ဒာမုခိသတာနိ အဘိနိမ္မိနိ။ ဧတေန နယေန အဍ္ဎုဍ္ဎပါဋိဟာရိယသဟဿာနိ ဟောန္တိ။

၅၄. အထ ခေါ ဘဂဝါ ဥရုဝေလာယံ ယထာဘိရန္တံ ဝိဟရိတွာ ယေန ဂယာသီသံ တေန ပက္ကာမိ မဟတာ ဘိက္ခုသံဃေန သဒ္ဓိံ ဘိက္ခုသဟဿေန သဗ္ဗေဟေဝ ပုရာဏဇဋိလေဟိ။ တတြ သုဒံ ဘဂဝါ ဂယာယံ ဝိဟရတိ ဂယာသီသေ သဒ္ဓိံ ဘိက္ခုသဟဿေန။ တတြ ခေါ ဘဂဝါ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ –

[သံ. နိ. ၄.၂၉] ‘‘သဗ္ဗံ , ဘိက္ခဝေ, အာဒိတ္တံ။ ကိဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, သဗ္ဗံ အာဒိတ္တံ? စက္ခု အာဒိတ္တံ, ရူပါ အာဒိတ္တာ, စက္ခုဝိညာဏံ အာဒိတ္တံ, စက္ခုသမ္ဖဿော အာဒိတ္တော, ယမိဒံ စက္ခုသမ္ဖဿပစ္စယာ ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဝေဒယိတံ သုခံ ဝါ ဒုက္ခံ ဝါ အဒုက္ခမသုခံ ဝါ တမ္ပိ အာဒိတ္တံ။ ကေန အာဒိတ္တံ? ရာဂဂ္ဂိနာ ဒေါသဂ္ဂိနာ မောဟဂ္ဂိနာ အာဒိတ္တံ, ဇာတိယာ ဇရာယ မရဏေန သောကေဟိ ပရိဒေဝေဟိ ဒုက္ခေဟိ ဒေါမနဿေဟိ ဥပါယာသေဟိ အာဒိတ္တန္တိ ဝဒါမိ။ သောတံ အာဒိတ္တံ, သဒ္ဒါ အာဒိတ္တာ, သောတဝိညာဏံ အာဒိတ္တံ, သောတသမ္ဖဿော အာဒိတ္တော, ယမိဒံ သောတသမ္ဖဿပစ္စယာ ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဝေဒယိတံ သုခံ ဝါ ဒုက္ခံ ဝါ အဒုက္ခမသုခံ ဝါ တမ္ပိ အာဒိတ္တံ။ ကေန အာဒိတ္တံ? ရာဂဂ္ဂိနာ ဒေါသဂ္ဂိနာ မောဟဂ္ဂိနာ အာဒိတ္တံ, ဇာတိယာ ဇရာယ မရဏေန သောကေဟိ ပရိဒေဝေဟိ ဒုက္ခေဟိ ဒေါမနဿေဟိ ဥပါယာသေဟိ အာဒိတ္တန္တိ ဝဒါမိ။ ဃာနံ အာဒိတ္တံ, ဂန္ဓာ အာဒိတ္တာ, ဃာနဝိညာဏံ အာဒိတ္တံ, ဃာနသမ္ဖဿော အာဒိတ္တော, ယမိဒံ ဃာနသမ္ဖဿပစ္စယာ ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဝေဒယိတံ သုခံ ဝါ ဒုက္ခံ ဝါ အဒုက္ခမသုခံ ဝါ တမ္ပိ အာဒိတ္တံ။ ကေန အာဒိတ္တံ? ရာဂဂ္ဂိနာ ဒေါသဂ္ဂိနာ မောဟဂ္ဂိနာ အာဒိတ္တံ, ဇာတိယာ ဇရာယ မရဏေန သောကေဟိ ပရိဒေဝေဟိ ဒုက္ခေဟိ ဒေါမနဿေဟိ ဥပါယာသေဟိ အာဒိတ္တန္တိ ဝဒါမိ။ ဇိဝှာ အာဒိတ္တာ, ရသာ အာဒိတ္တာ, ဇိဝှာဝိညာဏံ အာဒိတ္တံ ဇိဝှာသမ္ဖဿော အာဒိတ္တော, ယမိဒံ ဇိဝှာသမ္ဖဿပစ္စယာ ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဝေဒယိတံ သုခံ ဝါ ဒုက္ခံ ဝါ အဒုက္ခမသုခံ ဝါ တမ္ပိ အာဒိတ္တံ။ ကေန အာဒိတ္တံ? ရာဂဂ္ဂိနာ ဒေါသဂ္ဂိနာ မောဟဂ္ဂိနာ အာဒိတ္တံ, ဇာတိယာ ဇရာယ မရဏေန သောကေဟိ ပရိဒေဝေဟိ ဒုက္ခေဟိ ဒေါမနဿေဟိ ဥပါယာသေဟိ အာဒိတ္တန္တိ ဝဒါမိ။ ကာယော အာဒိတ္တော, ဖောဋ္ဌဗ္ဗာ အာဒိတ္တာ, ကာယဝိညာဏံ အာဒိတ္တံ ကာယသမ္ဖဿော အာဒိတ္တော, ယမိဒံ ကာယသမ္ဖဿပစ္စယာ ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဝေဒယိတံ သုခံ ဝါ ဒုက္ခံ ဝါ အဒုက္ခမသုခံ ဝါ တမ္ပိ အာဒိတ္တံ။ ကေန အာဒိတ္တံ? ရာဂဂ္ဂိနာ ဒေါသဂ္ဂိနာ မောဟဂ္ဂိနာ အာဒိတ္တံ, ဇာတိယာ ဇရာယ မရဏေန သောကေဟိ ပရိဒေဝေဟိ ဒုက္ခေဟိ ဒေါမနဿေဟိ ဥပါယာသေဟိ အာဒိတ္တန္တိ ဝဒါမိ။ မနော အာဒိတ္တော, ဓမ္မာ အာဒိတ္တာ, မနောဝိညာဏံ အာဒိတ္တံ မနောသမ္ဖဿော အာဒိတ္တော, ယမိဒံ မနောသမ္ဖဿပစ္စယာ ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဝေဒယိတံ သုခံ ဝါ ဒုက္ခံ ဝါ အဒုက္ခမသုခံ ဝါ တမ္ပိ အာဒိတ္တံ။ ကေန အာဒိတ္တံ? ရာဂဂ္ဂိနာ ဒေါသဂ္ဂိနာ မောဟဂ္ဂိနာ အာဒိတ္တံ, ဇာတိယာ ဇရာယ မရဏေန သောကေဟိ ပရိဒေဝေဟိ ဒုက္ခေဟိ ဒေါမနဿေဟိ ဥပါယာသေဟိ အာဒိတ္တန္တိ ဝဒါမိ။

‘‘ဧဝံ ပဿံ, ဘိက္ခဝေ, သုတဝါ အရိယသာဝကော စက္ခုသ္မိမ္ပိ နိဗ္ဗိန္ဒတိ, ရူပေသုပိ နိဗ္ဗိန္ဒတိ, စက္ခုဝိညာဏေပိ နိဗ္ဗိန္ဒတိ, စက္ခုသမ္ဖဿေပိ နိဗ္ဗိန္ဒတိ, ယမိဒံ စက္ခုသမ္ဖဿပစ္စယာ ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဝေဒယိတံ သုခံ ဝါ ဒုက္ခံ ဝါ အဒုက္ခမသုခံ ဝါ, တသ္မိမ္ပိ နိဗ္ဗိန္ဒတိ။ သောတသ္မိမ္ပိ နိဗ္ဗိန္ဒတိ, သဒ္ဒေသုပိ နိဗ္ဗိန္ဒတိ။ပေ.။ ဃာနသ္မိမ္ပိ နိဗ္ဗိန္ဒတိ , ဂန္ဓေသုပိ နိဗ္ဗိန္ဒတိ။ပေ.။ ဇိဝှာယပိ နိဗ္ဗိန္ဒတိ, ရသေသုပိ နိဗ္ဗိန္ဒတိ။ပေ.။ ကာယသ္မိမ္ပိ နိဗ္ဗိန္ဒတိ, ဖောဋ္ဌဗ္ဗေသုပိ နိဗ္ဗိန္ဒတိ။ပေ.။ မနသ္မိမ္ပိ နိဗ္ဗိန္ဒတိ, ဓမ္မေသုပိ နိဗ္ဗိန္ဒတိ, မနောဝိညာဏေပိ နိဗ္ဗိန္ဒတိ, မနောသမ္ဖဿေပိ နိဗ္ဗိန္ဒတိ, ယမိဒံ မနောသမ္ဖဿပစ္စယာ ဥပ္ပဇ္ဇတိ ဝေဒယိတံ သုခံ ဝါ ဒုက္ခံ ဝါ အဒုက္ခမသုခံ ဝါ တသ္မိမ္ပိ နိဗ္ဗိန္ဒတိ, နိဗ္ဗိန္ဒံ ဝိရဇ္ဇတိ, ဝိရာဂါ ဝိမုစ္စတိ, ဝိမုတ္တသ္မိံ ဝိမုတ္တမိတိ ဉာဏံ ဟောတိ။ ခီဏာ ဇာတိ, ဝုသိတံ ဗြဟ္မစရိယံ, ကတံ ကရဏီယံ, နာပရံ ဣတ္ထတ္တာယာတိ ပဇာနာတီ’’တိ။

ဣမသ္မိဉ္စ ပန ဝေယျာကရဏသ္မိံ ဘညမာနေ တဿ ဘိက္ခုသဟဿဿ အနုပါဒါယ အာသဝေဟိ စိတ္တာနိ ဝိမုစ္စိံသု။

အာဒိတ္တပရိယာယသုတ္တံ နိဋ္ဌိတံ။

ဥရုဝေလပါဋိဟာရိယံ တတိယဘာဏဝါရော နိဋ္ဌိတော။

၁၃. ဗိမ္ဗိသာရသမာဂမကထာ

၅၅. အထ ခေါ ဘဂဝါ ဂယာသီသေ ယထာဘိရန္တံ ဝိဟရိတွာ ယေန ရာဇဂဟံ တေန စာရိကံ ပက္ကာမိ, မဟတာ ဘိက္ခုသံဃေန သဒ္ဓိံ ဘိက္ခုသဟဿေန သဗ္ဗေဟေဝ ပုရာဏဇဋိလေဟိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ အနုပုဗ္ဗေန စာရိကံ စရမာနော ယေန ရာဇဂဟံ တဒဝသရိ။ တတြ သုဒံ ဘဂဝါ ရာဇဂဟေ ဝိဟရတိ လဋ္ဌိဝနေ [လဋ္ဌိဝနုယျာနေ (သျာ.)] သုပ္ပတိဋ္ဌေ စေတိယေ။ အဿောသိ ခေါ ရာဇာ မာဂဓေါ သေနိယော ဗိမ္ဗိသာရော – သမဏော ခလု ဘော ဂေါတမော သကျပုတ္တော သကျကုလာ ပဗ္ဗဇိတော ရာဇဂဟံ အနုပ္ပတ္တော ရာဇဂဟေ ဝိဟရတိ လဋ္ဌိဝနေ သုပ္ပတိဋ္ဌေ စေတိယေ။ တံ ခေါ ပန ဘဂဝန္တံ [ဘဝန္တံ (က.)] ဂေါတမံ ဧဝံ ကလျာဏော ကိတ္တိသဒ္ဒေါ အဗ္ဘုဂ္ဂတော – ဣတိပိ သော ဘဂဝါ အရဟံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေါ ဝိဇ္ဇာစရဏသမ္ပန္နော သုဂတော လောကဝိဒူ အနုတ္တရော ပုရိသဒမ္မသာရထိ သတ္ထာ ဒေဝမနုဿာနံ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ [ဘဂဝါတိ (က.)]။ သော ဣမံ လောကံ သဒေဝကံ သမာရကံ သဗြဟ္မကံ သဿမဏဗြာဟ္မဏိံ ပဇံ သဒေဝမနုဿံ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတွာ ပဝေဒေတိ။ သော ဓမ္မံ ဒေသေတိ အာဒိကလျာဏံ မဇ္ဈေကလျာဏံ ပရိယောသာနကလျာဏံ သာတ္ထံ သဗျဉ္ဇနံ ကေဝလပရိပုဏ္ဏံ ပရိသုဒ္ဓံ ဗြဟ္မစရိယံ ပကာသေတိ။ သာဓု ခေါ ပန တထာရူပါနံ အရဟတံ ဒဿနံ ဟောတီတိ။

အထ ခေါ ရာဇာ မာဂဓေါ သေနိယော ဗိမ္ဗိသာရော ဒွါဒသနဟုတေဟိ [ဒွါဒသနိယုတေဟိ (ယောဇနာ)] မာဂဓိကေဟိ ဗြာဟ္မဏဂဟပတိကေဟိ ပရိဝုတော ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ, ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ တေပိ ခေါ ဒွါဒသနဟုတာ မာဂဓိကာ ဗြာဟ္မဏဂဟပတိကာ အပ္ပေကစ္စေ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိံသု, အပ္ပေကစ္စေ ဘဂဝတာ သဒ္ဓိံ သမ္မောဒိံသု, သမ္မောဒနီယံ ကထံ သာရဏီယံ ဝီတိသာရေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိံသု, အပ္ပေကစ္စေ ယေန ဘဂဝါ တေနဉ္ဇလိံ ပဏာမေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိံသု, အပ္ပေကစ္စေ ဘဂဝတော သန္တိကေ နာမဂေါတ္တံ သာဝေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိံသု, အပ္ပေကစ္စေ တုဏှီဘူတာ ဧကမန္တံ နိသီဒိံသု။ အထ ခေါ တေသံ ဒွါဒသနဟုတာနံ [ဒွါဒသနိယုတာနံ (ယောဇနာ)] မာဂဓိကာနံ ဗြာဟ္မဏဂဟပတိကာနံ ဧတဒဟောသိ – ‘‘ကိံ နု ခေါ မဟာသမဏော ဥရုဝေလကဿပေ ဗြဟ္မစရိယံ စရတိ, ဥဒါဟု ဥရုဝေလကဿပေါ မဟာသမဏေ ဗြဟ္မစရိယံ စရတီ’’တိ? အထ ခေါ ဘဂဝါ တေသံ ဒွါဒသနဟုတာနံ မာဂဓိကာနံ ဗြာဟ္မဏဂဟပတိကာနံ စေတသာ စေတောပရိဝိတက္ကမညာယ အာယသ္မန္တံ ဥရုဝေလကဿပံ ဂါထာယ အဇ္ဈဘာသိ –

‘‘ကိမေဝ ဒိသွာ ဥရုဝေလဝါသိ၊ ပဟာသိ အဂ္ဂိံ ကိသကောဝဒါနော။

ပုစ္ဆာမိ တံ ကဿပ၊ ဧတမတ္ထံ ကထံ ပဟီနံ တဝ အဂ္ဂိဟုတ္တန္တိ။

‘‘ရူပေ စ သဒ္ဒေ စ အထော ရသေ စ။

ကာမိတ္ထိယော စာဘိဝဒန္တိ ယညာ။

ဧတံ မလန္တိ ဥပဓီသု ဉတွာ။

တသ္မာ န ယိဋ္ဌေ န ဟုတေ အရဉ္ဇိန္တိ။

‘‘ဧတ္ထေဝ တေ မနော န ရမိတ္ထ (ကဿပါတိ ဘဂဝါ)။

ရူပေသု သဒ္ဒေသု အထော ရသေသု။

အထ ကော စရဟိ ဒေဝမနုဿလောကေ။

ရတော မနော ကဿပ၊ ဗြူဟိ မေတန္တိ။

‘‘ဒိသွာ ပဒံ သန္တမနူပဓီကံ။

အကိဉ္စနံ ကာမဘဝေ အသတ္တံ။

အနညထာဘာဝိမနညနေယျံ။

တသ္မာ န ယိဋ္ဌေ န ဟုတေ အရဉ္ဇိ’’န္တိ။

၅၆. အထ ခေါ အာယသ္မာ ဥရုဝေလကဿပေါ ဥဋ္ဌာယာသနာ ဧကံသံ ဥတ္တရာသင်္ဂံ ကရိတွာ ဘဂဝတော ပါဒေသု သိရသာ နိပတိတွာ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘သတ္ထာ မေ, ဘန္တေ, ဘဂဝါ, သာဝကောဟမသ္မိ; သတ္ထာ မေ, ဘန္တေ, ဘဂဝါ, သာဝကောဟမသ္မီ’’တိ။ အထ ခေါ တေသံ ဒွါဒသနဟုတာနံ မာဂဓိကာနံ ဗြာဟ္မဏဂဟပတိကာနံ ဧတဒဟောသိ – ‘‘ဥရုဝေလကဿပေါ မဟာသမဏေ ဗြဟ္မစရိယံ စရတီ’’တိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ တေသံ ဒွါဒသနဟုတာနံ မာဂဓိကာနံ ဗြာဟ္မဏဂဟပတိကာနံ စေတသာ စေတောပရိဝိတက္ကမညာယ အနုပုဗ္ဗိံ ကထံ ကထေသိ, သေယျထိဒံ – ဒါနကထံ သီလကထံ သဂ္ဂကထံ ကာမာနံ အာဒီနဝံ ဩကာရံ သံကိလေသံ နေက္ခမ္မေ အာနိသံသံ ပကာသေသိ။ ယဒါ တေ ဘဂဝါ အညာသိ ကလ္လစိတ္တေ မုဒုစိတ္တေ ဝိနီဝရဏစိတ္တေ ဥဒဂ္ဂစိတ္တေ ပသန္နစိတ္တေ, အထ ယာ ဗုဒ္ဓါနံ သာမုက္ကံသိကာ ဓမ္မဒေသနာ, တံ ပကာသေသိ – ဒုက္ခံ, သမုဒယံ, နိရောဓံ, မဂ္ဂံ။ သေယျထာပိ နာမ သုဒ္ဓံ ဝတ္ထံ အပဂတကာဠကံ သမ္မဒေဝ ရဇနံ ပဋိဂ္ဂဏှေယျ, ဧဝမေဝ ဧကာဒသနဟုတာနံ မာဂဓိကာနံ ဗြာဟ္မဏဂဟပတိကာနံ ဗိမ္ဗိသာရပ္ပမုခါနံ တသ္မိံ ယေဝ အာသနေ ဝိရဇံ ဝီတမလံ ဓမ္မစက္ခုံ ဥဒပါဒိ – ယံ ကိဉ္စိ သမုဒယဓမ္မံ, သဗ္ဗံ တံ နိရောဓဓမ္မန္တိ။ ဧကနဟုတံ ဥပါသကတ္တံ ပဋိဝေဒေသိ။

၅၇. အထ ခေါ ရာဇာ မာဂဓေါ သေနိယော ဗိမ္ဗိသာရော ဒိဋ္ဌဓမ္မော ပတ္တဓမ္မော ဝိဒိတဓမ္မော ပရိယောဂါဠှဓမ္မော တိဏ္ဏဝိစိကိစ္ဆော ဝိဂတကထံကထော ဝေသာရဇ္ဇပ္ပတ္တော အပရပ္ပစ္စယော သတ္ထုသာသနေ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ပုဗ္ဗေ မေ, ဘန္တေ, ကုမာရဿ သတော ပဉ္စ အဿာသကာ အဟေသုံ, တေ မေ ဧတရဟိ သမိဒ္ဓါ။ ပုဗ္ဗေ မေ, ဘန္တေ, ကုမာရဿ သတော ဧတဒဟောသိ – ‘အဟော ဝတ မံ ရဇ္ဇေ အဘိသိဉ္စေယျု’န္တိ, အယံ ခေါ မေ, ဘန္တေ, ပဌမော အဿာသကော အဟောသိ, သော မေ ဧတရဟိ သမိဒ္ဓေါ။ ‘တဿ စ မေ ဝိဇိတံ အရဟံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေါ ဩက္ကမေယျာ’တိ, အယံ ခေါ မေ, ဘန္တေ, ဒုတိယော အဿာသကော အဟောသိ, သော မေ ဧတရဟိ သမိဒ္ဓေါ။ ‘တဉ္စာဟံ ဘဂဝန္တံ ပယိရုပါသေယျ’န္တိ, အယံ ခေါ မေ, ဘန္တေ, တတိယော အဿာသကော အဟောသိ, သော မေ ဧတရဟိ သမိဒ္ဓေါ။ ‘သော စ မေ ဘဂဝါ ဓမ္မံ ဒေသေယျာ’တိ, အယံ ခေါ မေ, ဘန္တေ, စတုတ္ထော အဿာသကော အဟောသိ, သော မေ ဧတရဟိ သမိဒ္ဓေါ။ ‘တဿ စာဟံ ဘဂဝတော ဓမ္မံ အာဇာနေယျ’န္တိ, အယံ ခေါ မေ, ဘန္တေ, ပဉ္စမော အဿာသကော အဟောသိ, သော မေ ဧတရဟိ သမိဒ္ဓေါ။ ပုဗ္ဗေ မေ, ဘန္တေ, ကုမာရဿ သတော ဣမေ ပဉ္စ အဿာသကာ အဟေသုံ, တေ မေ ဧတရဟိ သမိဒ္ဓါ။ အဘိက္ကန္တံ, ဘန္တေ, အဘိက္ကန္တံ, ဘန္တေ, သေယျထာပိ, ဘန္တေ, နိက္ကုဇ္ဇိတံ ဝါ ဥက္ကုဇ္ဇေယျ, ပဋိစ္ဆန္နံ ဝါ ဝိဝရေယျ, မူဠှဿ ဝါ မဂ္ဂံ အာစိက္ခေယျ, အန္ဓကာရေ ဝါ တေလပဇ္ဇောတံ ဓါရေယျ စက္ခုမန္တော ရူပါနိ ဒက္ခန္တီတိ – ဧဝမေဝံ ဘဂဝတာ အနေကပရိယာယေန ဓမ္မော ပကာသိတော။ ဧသာဟံ, ဘန္တေ, ဘဂဝန္တံ သရဏံ ဂစ္ဆာမိ, ဓမ္မဉ္စ, ဘိက္ခုသံဃဉ္စ။ ဥပါသကံ မံ [မံ ဘန္တေ (က.)], ဘဂဝါ ဓါရေတု အဇ္ဇတဂ္ဂေ ပါဏုပေတံ သရဏံ ဂတံ, အဓိဝါသေတု စ မေ, ဘန္တေ, ဘဂဝါ , သွာတနာယ ဘတ္တံ သဒ္ဓိံ ဘိက္ခုသံဃေနာ’’တိ ။ အဓိဝါသေသိ ဘဂဝါ တုဏှီဘာဝေန။ အထ ခေါ ရာဇာ မာဂဓေါ သေနိယော ဗိမ္ဗိသာရော ဘဂဝတော အဓိဝါသနံ ဝိဒိတွာ ဥဋ္ဌာယာသနာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ပဒက္ခိဏံ ကတွာ ပက္ကာမိ။ အထ ခေါ ရာဇာ မာဂဓေါ သေနိယော ဗိမ္ဗိသာရော တဿာ ရတ္တိယာ အစ္စယေန ပဏီတံ ခါဒနီယံ ဘောဇနီယံ ပဋိယာဒါပေတွာ ဘဂဝတော ကာလံ အာရောစာပေသိ – ‘‘ကာလော, ဘန္တေ, နိဋ္ဌိတံ ဘတ္တ’’န္တိ။

၅၈. အထ ခေါ ဘဂဝါ ပုဗ္ဗဏှသမယံ နိဝါသေတွာ ပတ္တစီဝရမာဒါယ ရာဇဂဟံ ပါဝိသိ မဟတာ ဘိက္ခုသံဃေန သဒ္ဓိံ ဘိက္ခုသဟဿေန သဗ္ဗေဟေဝ ပုရာဏဇဋိလေဟိ။ တေန ခေါ ပန သမယေန သက္ကော ဒေဝါနမိန္ဒော မာဏဝကဝဏ္ဏံ အဘိနိမ္မိနိတွာ ဗုဒ္ဓပ္ပမုခဿ ဘိက္ခုသံဃဿ ပုရတော ပုရတော ဂစ္ဆတိ ဣမာ ဂါထာယော ဂါယမာနော –

‘‘ဒန္တော ဒန္တေဟိ သဟ ပုရာဏဇဋိလေဟိ၊ ဝိပ္ပမုတ္တော ဝိပ္ပမုတ္တေဟိ။

သိင္ဂီနိက္ခသဝဏ္ဏော၊ ရာဇဂဟံ ပါဝိသိ ဘဂဝါ။

‘‘မုတ္တော မုတ္တေဟိ သဟ ပုရာဏဇဋိလေဟိ၊ ဝိပ္ပမုတ္တော ဝိပ္ပမုတ္တေဟိ။

သိင္ဂီနိက္ခသဝဏ္ဏော၊ ရာဇဂဟံ ပါဝိသိ ဘဂဝါ။

‘‘တိဏ္ဏော တိဏ္ဏေဟိ သဟ ပုရာဏဇဋိလေဟိ။

ဝိပ္ပမုတ္တော ဝိပ္ပမုတ္တေဟိ။

သိင္ဂီနိက္ခသုဝဏ္ဏော။

ရာဇဂဟံ ပါဝိသိ ဘဂဝါ။

‘‘သန္တော သန္တေဟိ သဟ ပုရာဏဇဋိလေဟိ။

ဝိပ္ပမုတ္တော ဝိပ္ပမုတ္တေဟိ။

သိင္ဂီနိက္ခသဝဏ္ဏော။

ရာဇဂဟံ ပါဝိသိ ဘဂဝါ။

‘‘ဒသဝါသော ဒသဗလော၊ ဒသဓမ္မဝိဒူ ဒသဘိ စုပေတော။

သော ဒသသတပရိဝါရော [ပရိဝါရကော (က.)] ရာဇဂဟံ၊ ပါဝိသိ ဘဂဝါ’’တိ။

မနုဿာ သက္ကံ ဒေဝါနမိန္ဒံ ပဿိတွာ ဧဝမာဟံသု – ‘‘အဘိရူပေါ ဝတာယံ မာဏဝကော, ဒဿနီယော ဝတာယံ မာဏဝကော, ပါသာဒိကော ဝတာယံ မာဏဝကော။ ကဿ နု ခေါ အယံ မာဏဝကော’’တိ? ဧဝံ ဝုတ္တေ သက္ကော ဒေဝါနမိန္ဒော တေ မနုဿေ ဂါထာယ အဇ္ဈဘာသိ –

‘‘ယော ဓီရော သဗ္ဗဓိ ဒန္တော၊ သုဒ္ဓေါ အပ္ပဋိပုဂ္ဂလော။

အရဟံ သုဂတော လောကေ၊ တဿာဟံ ပရိစာရကော’’တိ။

၅၉. အထ ခေါ ဘဂဝါ ယေန ရညော မာဂဓဿ သေနိယဿ ဗိမ္ဗိသာရဿ နိဝေသနံ တေနုပသင်္ကမိ, ဥပသင်္ကမိတွာ ပညတ္တေ အာသနေ နိသီဒိ သဒ္ဓိံ ဘိက္ခုသံဃေန။ အထ ခေါ ရာဇာ မာဂဓေါ သေနိယော ဗိမ္ဗိသာရော ဗုဒ္ဓပ္ပမုခံ ဘိက္ခုသသံဃံ ပဏီတေန ခါဒနီယေန ဘောဇနီယေန သဟတ္ထာ သန္တပ္ပေတွာ သမ္ပဝါရေတွာ ဘဂဝန္တံ ဘုတ္တာဝိံ ဩနီတပတ္တပါဏိံ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နဿ ခေါ ရညော မာဂဓဿ သေနိယဿ ဗိမ္ဗိသာရဿ ဧတဒဟောသိ [စူဠဝ. ၃၀၇] – ‘‘ကတ္ထ နု ခေါ ဘဂဝါ ဝိဟရေယျ? ယံ အဿ ဂါမတော နေဝ အဝိဒူရေ န အစ္စာသန္နေ, ဂမနာဂမနသမ္ပန္နံ, အတ္ထိကာနံ အတ္ထိကာနံ မနုဿာနံ အဘိက္ကမနီယံ, ဒိဝါ အပ္ပါကိဏ္ဏံ [အပ္ပကိဏ္ဏံ (သီ. သျာ.), အဗ္ဘောကိဏ္ဏံ (က.)], ရတ္တိံ အပ္ပသဒ္ဒံ အပ္ပနိဂ္ဃောသံ ဝိဇနဝါတံ, မနုဿရာဟဿေယျကံ, ပဋိသလ္လာနသာရုပ္ပ’’န္တိ။ အထ ခေါ ရညော မာဂဓဿ သေနိယဿ ဗိမ္ဗိသာရဿ ဧတဒဟောသိ – ‘‘ဣဒံ ခေါ အမှာကံ ဝေဠုဝနံ ဥယျာနံ ဂါမတော နေဝ အဝိဒူရေ န အစ္စာသန္နေ ဂမနာဂမနသမ္ပန္နံ အတ္ထိကာနံ အတ္ထိကာနံ မနုဿာနံ အဘိက္ကမနီယံ ဒိဝါ အပ္ပါကိဏ္ဏံ ရတ္တိံ အပ္ပသဒ္ဒံ အပ္ပနိဂ္ဃောသံ ဝိဇနဝါတံ မနုဿရာဟဿေယျကံ ပဋိသလ္လာနသာရုပ္ပံ။ ယံနူနာဟံ ဝေဠုဝနံ ဥယျာနံ ဗုဒ္ဓပ္ပမုခဿ ဘိက္ခုသံဃဿ ဒဒေယျ’’န္တိ။ အထ ခေါ ရာဇာ မာဂဓေါ သေနိယော ဗိမ္ဗိသာရော သောဝဏ္ဏမယံ ဘိင်္ကာရံ ဂဟေတွာ ဘဂဝတော ဩဏောဇေသိ – ‘‘ဧတာဟံ, ဘန္တေ, ဝေဠုဝနံ ဥယျာနံ ဗုဒ္ဓပ္ပမုခဿ ဘိက္ခုသံဃဿ ဒမ္မီ’’တိ။ ပဋိဂ္ဂဟေသိ ဘဂဝါ အာရာမံ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ရာဇာနံ မာဂဓံ သေနိယံ ဗိမ္ဗိသာရံ ဓမ္မိယာ ကထာယ သန္ဒဿေတွာ သမာဒပေတွာ သမုတ္တေဇေတွာ သမ္ပဟံသေတွာ ဥဋ္ဌာယာသနာ ပက္ကာမိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတသ္မိံ နိဒါနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, အာရာမ’’န္တိ။

ဗိမ္ဗိသာရသမာဂမကထာ နိဋ္ဌိတာ။

၁၄. သာရိပုတ္တမောဂ္ဂလ္လာနပဗ္ဗဇ္ဇာကထာ

၆၀. တေန ခေါ ပန သမယေန သဉ္စယော [သဉ္ဇယော (သီ. သျာ.)] ပရိဗ္ဗာဇကော ရာဇဂဟေ ပဋိဝသတိ မဟတိယာ ပရိဗ္ဗာဇကပရိသာယ သဒ္ဓိံ အဍ္ဎတေယျေဟိ ပရိဗ္ဗာဇကသတေဟိ။ တေန ခေါ ပန သမယေန သာရိပုတ္တမောဂ္ဂလ္လာနာ သဉ္စယေ ပရိဗ္ဗာဇကေ ဗြဟ္မစရိယံ စရန္တိ။ တေဟိ ကတိကာ ကတာ ဟောတိ – ယော ပဌမံ အမတံ အဓိဂစ္ဆတိ, သော ဣတရဿ အာရောစေတူတိ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ အဿဇိ ပုဗ္ဗဏှသမယံ နိဝါသေတွာ ပတ္တစီဝရမာဒါယ ရာဇဂဟံ ပိဏ္ဍာယ ပါဝိသိ ပါသာဒိကေန အဘိက္ကန္တေန ပဋိက္ကန္တေန အာလောကိတေန ဝိလောကိတေန သမိဉ္ဇိတေန ပသာရိတေန, ဩက္ခိတ္တစက္ခု ဣရိယာပထသမ္ပန္နော။ အဒ္ဒသာ ခေါ သာရိပုတ္တော ပရိဗ္ဗာဇကော အာယသ္မန္တံ အဿဇိံ ရာဇဂဟေ ပိဏ္ဍာယ စရန္တံ ပါသာဒိကေန အဘိက္ကန္တေန ပဋိက္ကန္တေန အာလောကိတေန ဝိလောကိတေန သမိဉ္ဇိတေန ပသာရိတေန ဩက္ခိတ္တစက္ခုံ ဣရိယာပထသမ္ပန္နံ။ ဒိသွာနဿ ဧတဒဟောသိ – ‘‘ယေ ဝတ လောကေ အရဟန္တော ဝါ အရဟတ္တမဂ္ဂံ ဝါ သမာပန္နာ, အယံ တေသံ ဘိက္ခု အညတရော။ ယံနူနာဟံ ဣမံ ဘိက္ခုံ ဥပသင်္ကမိတွာ ပုစ္ဆေယျံ – ‘ကံသိ တွံ, အာဝုသော, ဥဒ္ဒိဿ ပဗ္ဗဇိတော, ကော ဝါ တေ သတ္ထာ, ကဿ ဝါ တွံ ဓမ္မံ ရောစေသီ’’’တိ? အထ ခေါ သာရိပုတ္တဿ ပရိဗ္ဗာဇကဿ ဧတဒဟောသိ – ‘‘အကာလော ခေါ ဣမံ ဘိက္ခုံ ပုစ္ဆိတုံ, အန္တရဃရံ ပဝိဋ္ဌော ပိဏ္ဍာယ စရတိ။ ယံနူနာဟံ ဣမံ ဘိက္ခုံ ပိဋ္ဌိတော ပိဋ္ဌိတော အနုဗန္ဓေယျံ, အတ္ထိကေဟိ ဥပညာတံ မဂ္ဂ’’န္တိ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ အဿဇိ ရာဇဂဟေ ပိဏ္ဍာယ စရိတွာ ပိဏ္ဍပါတံ အာဒါယ ပဋိက္ကမိ။ အထ ခေါ သာရိပုတ္တောပိ ပရိဗ္ဗာဇကော ယေနာယသ္မာ အဿဇိ တေနုပသင်္ကမိ, ဥပသင်္ကမိတွာ အာယသ္မတာ အဿဇိနာ သဒ္ဓိံ သမ္မောဒိ, သမ္မောဒနီယံ ကထံ သာရဏီယံ ဝီတိသာရေတွာ ဧကမန္တံ အဋ္ဌာသိ။ ဧကမန္တံ ဌိတော ခေါ သာရိပုတ္တော ပရိဗ္ဗာဇကော အာယသ္မန္တံ အဿဇိံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဝိပ္ပသန္နာနိ ခေါ တေ, အာဝုသော, ဣန္ဒ္ရိယာနိ, ပရိသုဒ္ဓေါ ဆဝိဝဏ္ဏော ပရိယောဒါတော။ ကံသိ တွံ, အာဝုသော, ဥဒ္ဒိဿ ပဗ္ဗဇိတော, ကော ဝါ တေ သတ္ထာ, ကဿ ဝါ တွံ ဓမ္မံ ရောစေသီ’’တိ? ‘‘အတ္ထာဝုသော, မဟာသမဏော သကျပုတ္တော သကျကုလာ ပဗ္ဗဇိတော, တာဟံ ဘဂဝန္တံ ဥဒ္ဒိဿ ပဗ္ဗဇိတော, သော စ မေ ဘဂဝါ သတ္ထာ, တဿ စာဟံ ဘဂဝတော ဓမ္မံ ရောစေမီ’’တိ။ ‘‘ကိံဝါဒီ ပနာယသ္မတော သတ္ထာ, ကိမက္ခာယီ’’တိ? ‘‘အဟံ ခေါ, အာဝုသော, နဝေါ အစိရပဗ္ဗဇိတော, အဓုနာဂတော ဣမံ ဓမ္မဝိနယံ, န တာဟံ သက္ကောမိ ဝိတ္ထာရေန ဓမ္မံ ဒေသေတုံ, အပိ စ တေ သံခိတ္တေန အတ္ထံ ဝက္ခာမီ’’တိ။ အထ ခေါ သာရိပုတ္တော ပရိဗ္ဗာဇကော အာယသ္မန္တံ အဿဇိံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဟောတု, အာဝုသော –

‘‘အပ္ပံ ဝါ ဗဟုံ ဝါ ဘာသဿု၊ အတ္ထံယေဝ မေ ဗြူဟိ။

အတ္ထေနေဝ မေ အတ္ထော၊ ကိံ ကာဟသိ ဗျဉ္ဇနံ ဗဟု’’န္တိ။

အထ ခေါ အာယသ္မာ အဿဇိ သာရိပုတ္တဿ ပရိဗ္ဗာဇကဿ ဣမံ ဓမ္မပရိယာယံ အဘာသိ –

[အပ. ၁.၁.၂၈၆ ထေရာပဒါနေပိ] ‘‘ယေ ဓမ္မာ ဟေတုပ္ပဘဝါ၊ တေသံ ဟေတုံ တထာဂတော အာဟ။

တေသဉ္စ ယော နိရောဓေါ၊ ဧဝံဝါဒီ မဟာသမဏော’’တိ။

အထ ခေါ သာရိပုတ္တဿ ပရိဗ္ဗာဇကဿ ဣမံ ဓမ္မပရိယာယံ သုတွာ ဝိရဇံ ဝီတမလံ ဓမ္မစက္ခုံ ဥဒပါဒိ – ‘‘ယံ ကိဉ္စိ သမုဒယဓမ္မံ, သဗ္ဗံ တံ နိရောဓဓမ္မ’’န္တိ။

[အပ. ၁.၁.၂၈၉ ထေရာပဒါနေပိ] ဧသေဝ ဓမ္မော ယဒိ တာဝဒေဝ၊ ပစ္စဗျတ္ထ ပဒမသောကံ။

အဒိဋ္ဌံ အဗ္ဘတီတံ၊ ဗဟုကေဟိ ကပ္ပနဟုတေဟီတိ။

၆၁. အထ ခေါ သာရိပုတ္တော ပရိဗ္ဗာဇကော ယေန မောဂ္ဂလ္လာနော ပရိဗ္ဗာဇကော တေနုပသင်္ကမိ။ အဒ္ဒသာ ခေါ မောဂ္ဂလ္လာနော ပရိဗ္ဗာဇကော သာရိပုတ္တံ ပရိဗ္ဗာဇကံ ဒူရတောဝ အာဂစ္ဆန္တံ, ဒိသွာန သာရိပုတ္တံ ပရိဗ္ဗာဇကံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဝိပ္ပသန္နာနိ ခေါ တေ, အာဝုသော, ဣန္ဒ္ရိယာနိ, ပရိသုဒ္ဓေါ ဆဝိဝဏ္ဏော ပရိယောဒါတော။ ကစ္စိ နု တွံ, အာဝုသော, အမတံ အဓိဂတော’’တိ? ‘‘အာမာဝုသော, အမတံ အဓိဂတော’’တိ။ ‘‘ယထာကထံ ပန တွံ, အာဝုသော, အမတံ အဓိဂတော’’တိ? ‘‘ဣဓါဟံ, အာဝုသော, အဒ္ဒသံ အဿဇိံ ဘိက္ခုံ ရာဇဂဟေ ပိဏ္ဍာယ စရန္တံ ပါသာဒိကေန အဘိက္ကန္တေန ပဋိက္ကန္တေန အာလောကိတေန ဝိလောကိတေန သမိဉ္ဇိတေန ပသာရိတေန ဩက္ခိတ္တစက္ခုံ ဣရိယာပထသမ္ပန္နံ။ ဒိသွာန မေ ဧတဒဟောသိ – ‘ယေ ဝတ လောကေ အရဟန္တော ဝါ အရဟတ္တမဂ္ဂံ ဝါ သမာပန္နာ, အယံ တေသံ ဘိက္ခု အညတရော။ ယံနူနာဟံ ဣမံ ဘိက္ခုံ ဥပသင်္ကမိတွာ ပုစ္ဆေယျံ – ကံသိ တွံ, အာဝုသော ဥဒ္ဒိဿ ပဗ္ဗဇိတော, ကော ဝါ တေ သတ္ထာ, ကဿ ဝါ တွံ ဓမ္မံ ရောစေသီ’’’တိ။ တဿ မယှံ, အာဝုသော, ဧတဒဟောသိ – ‘‘အကာလော ခေါ ဣမံ ဘိက္ခုံ ပုစ္ဆိတုံ အန္တရဃရံ ပဝိဋ္ဌော ပိဏ္ဍာယ စရတိ, ယံနူနာဟံ ဣမံ ဘိက္ခုံ ပိဋ္ဌိတော ပိဋ္ဌိတော အနုဗန္ဓေယျံ အတ္ထိကေဟိ ဥပညာတံ မဂ္ဂ’’န္တိ။ အထ ခေါ, အာဝုသော, အဿဇိ ဘိက္ခု ရာဇဂဟေ ပိဏ္ဍာယ စရိတွာ ပိဏ္ဍပါတံ အာဒါယ ပဋိက္ကမိ။ အထ ခွါဟံ, အာဝုသော, ယေန အဿဇိ ဘိက္ခု တေနုပသင်္ကမိံ, ဥပသင်္ကမိတွာ အဿဇိနာ ဘိက္ခုနာ သဒ္ဓိံ သမ္မောဒိံ, သမ္မောဒနီယံ ကထံ သာရဏီယံ ဝီတိသာရေတွာ ဧကမန္တံ အဋ္ဌာသိံ။ ဧကမန္တံ ဌိတော ခေါ အဟံ, အာဝုသော, အဿဇိံ ဘိက္ခုံ ဧတဒဝေါစံ – ‘‘ဝိပ္ပသန္နာနိ ခေါ တေ, အာဝုသော, ဣန္ဒ္ရိယာနိ, ပရိသုဒ္ဓေါ ဆဝိဝဏ္ဏော ပရိယောဒါတော။ ‘ကံသိ တွံ, အာဝုသော, ဥဒ္ဒိဿ ပဗ္ဗဇိတော, ကော ဝါ တေ သတ္ထာ, ကဿ ဝါ တွံ ဓမ္မံ ရောစေသီ’’’တိ? ‘အတ္ထာဝုသော, မဟာသမဏော သကျပုတ္တော သကျကုလာ ပဗ္ဗဇိတော, တာဟံ ဘဂဝန္တံ ဥဒ္ဒိဿ ပဗ္ဗဇိတော, သော စ မေ ဘဂဝါ သတ္ထာ, တဿ စာဟံ ဘဂဝတော ဓမ္မံ ရောစေမီ’တိ။ ‘ကိံဝါဒီ ပနာယသ္မတော သတ္ထာ ကိမက္ခာယီ’တိ ။ ‘အဟံ ခေါ, အာဝုသော, နဝေါ အစိရပဗ္ဗဇိတော အဓုနာဂတော ဣမံ ဓမ္မဝိနယံ, န တာဟံ သက္ကောမိ ဝိတ္ထာရေန ဓမ္မံ ဒေသေတုံ, အပိ စ တေ သံခိတ္တေန အတ္ထံ ဝက္ခာမီ’’’တိ ။ အထ ခွါဟံ, အာဝုသော, အဿဇိံ ဘိက္ခုံ ဧတဒဝေါစံ – ‘‘ဟောတု, အာဝုသော,

အပ္ပံ ဝါ ဗဟုံ ဝါ ဘာသဿု၊ အတ္ထံယေဝ မေ ဗြူဟိ။

အတ္ထေနေဝ မေ အတ္ထော၊ ကိံ ကာဟသိ ဗျဉ္ဇနံ ဗဟု’’န္တိ။

အထ ခေါ, အာဝုသော, အဿဇိ ဘိက္ခု ဣမံ ဓမ္မပရိယာယံ အဘာသိ –

‘‘ယေ ဓမ္မာ ဟေတုပ္ပဘဝါ၊ တေသံ ဟေတုံ တထာဂတော အာဟ။

တေသဉ္စ ယော နိရောဓေါ၊ ဧဝံဝါဒီ မဟာသမဏော’’တိ။

အထ ခေါ မောဂ္ဂလ္လာနဿ ပရိဗ္ဗာဇကဿ ဣမံ ဓမ္မပရိယာယံ သုတွာ ဝိရဇံ ဝီတမလံ ဓမ္မစက္ခုံ ဥဒပါဒိ – ယံ ကိဉ္စိ သမုဒယဓမ္မံ, သဗ္ဗံ တံ နိရောဓဓမ္မန္တိ။

ဧသေဝ ဓမ္မော ယဒိ တာဝဒေဝ၊ ပစ္စဗျတ္ထ ပဒမသောကံ။

အဒိဋ္ဌံ အဗ္ဘတီတံ၊ ဗဟုကေဟိ ကပ္ပနဟုတေဟီတိ။

၆၂. အထ ခေါ မောဂ္ဂလ္လာနော ပရိဗ္ဗာဇကော သာရိပုတ္တံ ပရိဗ္ဗာဇကံ ဧတဒဝေါစ ‘‘ဂစ္ဆာမ မယံ, အာဝုသော, ဘဂဝတော သန္တိကေ, သော နော ဘဂဝါ သတ္ထာ’’တိ။ ‘‘ဣမာနိ ခေါ, အာဝုသော, အဍ္ဎတေယျာနိ ပရိဗ္ဗာဇကသတာနိ အမှေ နိဿာယ အမှေ သမ္ပဿန္တာ ဣဓ ဝိဟရန္တိ, တေပိ တာဝ အပလောကေမ [အပလောကာမ (က)]။ ယထာ တေ မညိဿန္တိ, တထာ တေ ကရိဿန္တီ’’တိ။ အထ ခေါ သာရိပုတ္တမောဂ္ဂလ္လာနာ ယေန တေ ပရိဗ္ဗာဇကာ တေနုပသင်္ကမိံသု, ဥပသင်္ကမိတွာ တေ ပရိဗ္ဗာဇကေ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘ဂစ္ဆာမ မယံ, အာဝုသော, ဘဂဝတော သန္တိကေ, သော နော ဘဂဝါ သတ္ထာ’’တိ။ ‘‘မယံ အာယသ္မန္တေ နိဿာယ အာယသ္မန္တေ သမ္ပဿန္တာ ဣဓ ဝိဟရာမ, သစေ အာယသ္မန္တာ မဟာသမဏေ ဗြဟ္မစရိယံ စရိဿန္တိ, သဗ္ဗေဝ မယံ မဟာသမဏေ ဗြဟ္မစရိယံ စရိဿာမာ’’တိ။ အထ ခေါ သာရိပုတ္တမောဂ္ဂလ္လာနာ ယေန သဉ္စယော ပရိဗ္ဗာဇကော တေနုပသင်္ကမိံသု, ဥပသင်္ကမိတွာ သဉ္စယံ ပရိဗ္ဗာဇကံ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘ဂစ္ဆာမ မယံ, အာဝုသော, ဘဂဝတော သန္တိကေ, သော နော ဘဂဝါ သတ္ထာ’’တိ။ ‘‘အလံ, အာဝုသော, မာ အဂမိတ္ထ, သဗ္ဗေဝ တယော ဣမံ ဂဏံ ပရိဟရိဿာမာ’’တိ။ ဒုတိယမ္ပိ ခေါ။ပေ.။ တတိယမ္ပိ ခေါ သာရိပုတ္တမောဂ္ဂလ္လာနာ သဉ္စယံ ပရိဗ္ဗာဇကံ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘ဂစ္ဆာမ မယံ, အာဝုသော, ဘဂဝတော သန္တိကေ, သော နော ဘဂဝါ သတ္ထာ’’တိ။ ‘‘အလံ, အာဝုသော, မာ အဂမိတ္ထ, သဗ္ဗေဝ တယော ဣမံ ဂဏံ ပရိဟရိဿာမာ’’တိ။ အထ ခေါ သာရိပုတ္တမောဂ္ဂလ္လာနာ တာနိ အဍ္ဎတေယျာနိ ပရိဗ္ဗာဇကသတာနိ အာဒါယ ယေန ဝေဠုဝနံ တေနုပသင်္ကမိံသု။ သဉ္စယဿ ပန ပရိဗ္ဗာဇကဿ တတ္ထေဝ ဥဏှံ လောဟိတံ မုခတော ဥဂ္ဂဉ္ဆိ။

အဒ္ဒသာ ခေါ ဘဂဝါ [ဘဂဝါတေ (က)] သာရိပုတ္တမောဂ္ဂလ္လာနေ ဒူရတောဝ အာဂစ္ဆန္တေ, ဒိသွာန ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘ဧတေ, ဘိက္ခဝေ, ဒွေ သဟာယကာ အာဂစ္ဆန္တိ, ကောလိတော ဥပတိဿော စ။ ဧတံ မေ သာဝကယုဂံ ဘဝိဿတိ အဂ္ဂံ ဘဒ္ဒယုဂ’’န္တိ။

ဂမ္ဘီရေ ဉာဏဝိသယေ၊ အနုတ္တရေ ဥပဓိသင်္ခယေ။

ဝိမုတ္တေ အပ္ပတ္တေ ဝေဠုဝနံ၊ အထ နေ သတ္ထာ ဗျာကာသိ။

ဧတေ ဒွေ သဟာယကာ၊ အာဂစ္ဆန္တိ ကောလိတော ဥပတိဿော စ။

ဧတံ မေ သာဝကယုဂံ၊ ဘဝိဿတိ အဂ္ဂံ ဘဒ္ဒယုဂန္တိ။

အထ ခေါ သာရိပုတ္တမောဂ္ဂလ္လာနာ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိံသု , ဥပသင်္ကမိတွာ

ဘဂဝတော ပါဒေသု သိရသာ နိပတိတွာ ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘လဘေယျာမ မယံ, ဘန္တေ, ဘဂဝတော သန္တိကေ ပဗ္ဗဇ္ဇံ, လဘေယျာမ ဥပသမ္ပဒ’’န္တိ။ ‘‘ဧထ ဘိက္ခဝေါ’’တိ ဘဂဝါ အဝေါစ – ‘‘သွာက္ခာတော ဓမ္မော, စရထ ဗြဟ္မစရိယံ သမ္မာ ဒုက္ခဿ အန္တကိရိယာယာ’’တိ။ သာဝ တေသံ အာယသ္မန္တာနံ ဥပသမ္ပဒါ အဟောသိ။

အဘိညာတာနံ ပဗ္ဗဇ္ဇာ

၆၃. တေန ခေါ ပန သမယေန အဘိညာတာ အဘိညာတာ မာဂဓိကာ ကုလပုတ္တာ ဘဂဝတိ ဗြဟ္မစရိယံ စရန္တိ။ မနုဿာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – အပုတ္တကတာယ ပဋိပန္နော သမဏော ဂေါတမော, ဝေဓဗျာယ ပဋိပန္နော သမဏော ဂေါတမော, ကုလုပစ္ဆေဒါယ ပဋိပန္နော သမဏော ဂေါတမော, ဣဒါနိ အနေန ဇဋိလသဟဿံ ပဗ္ဗာဇိတံ, ဣမာနိ စ အဍ္ဎတေယျာနိ ပရိဗ္ဗာဇကသတာနိ သဉ္စယာနိ [သဉ္ဇေယျာနိ (သီ.), သဉ္ဇယာနိ (သျာ.)] ပဗ္ဗာဇိတာနိ။ ဣမေ စ အဘိညာတာ အဘိညာတာ မာဂဓိကာ ကုလပုတ္တာ သမဏေ ဂေါတမေ ဗြဟ္မစရိယံ စရန္တီတိ။ အပိဿု ဘိက္ခူ ဒိသွာ ဣမာယ ဂါထာယ စောဒေန္တိ –

‘‘အာဂတော ခေါ မဟာသမဏော၊ မာဂဓါနံ ဂိရိဗ္ဗဇံ။

သဗ္ဗေ သဉ္စယေ နေတွာန [သဉ္ဇေယျကေ နေတွာ (သီ.)]၊ ကံသု ဒါနိ နယိဿတီ’’တိ။

အဿောသုံ ခေါ ဘိက္ခူ တေသံ မနုဿာနံ ဥဇ္ဈာယန္တာနံ ခိယျန္တာနံ ဝိပါစေန္တာနံ။ အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ပေ.။ န, ဘိက္ခဝေ, သော သဒ္ဒေါ စိရံ ဘဝိဿတိ, သတ္တာဟမေဝ ဘဝိဿတိ, သတ္တာဟဿ အစ္စယေန အန္တရဓါယိဿတိ။ တေန ဟိ, ဘိက္ခဝေ, ယေ တုမှေ ဣမာယ ဂါထာယ စောဒေန္တိ –

‘‘အာဂတော ခေါ မဟာသမဏော၊ မာဂဓါနံ ဂိရိဗ္ဗဇံ။

သဗ္ဗေ သဉ္စယေ နေတွာန၊ ကံသု ဒါနိ နယိဿတီ’’တိ။

တေ တုမှေ ဣမာယ ဂါထာယ ပဋိစောဒေထ –

‘‘နယန္တိ ဝေ မဟာဝီရာ၊ သဒ္ဓမ္မေန တထာဂတာ။

ဓမ္မေန နယမာနာနံ [နီယမာနာနံ (က.)]၊ ကာ ဥသူယာ [ဥဿုယာ (က.)] ဝိဇာနတ’’န္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန မနုဿာ ဘိက္ခူ ဒိသွာ ဣမာယ ဂါထာယ စောဒေန္တိ –

‘‘အာဂတော ခေါ မဟာသမဏော၊ မာဂဓါနံ ဂိရိဗ္ဗဇံ။

သဗ္ဗေ သဉ္စယေ နေတွာန၊ ကံသု ဒါနိ နယိဿတီ’’တိ။

ဘိက္ခူ တေ မနုဿေ ဣမာယ ဂါထာယ ပဋိစောဒေန္တိ –

‘‘နယန္တိ ဝေ မဟာဝီရာ၊ သဒ္ဓမ္မေန တထာဂတာ။

ဓမ္မေန နယမာနာနံ၊ ကာ ဥသူယာ ဝိဇာနတ’’န္တိ။

မနုဿာ ဓမ္မေန ကိရ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ နေန္တိ နော အဓမ္မေနာတိ သတ္တာဟမေဝ သော သဒ္ဒေါ အဟောသိ, သတ္တာဟဿ အစ္စယေန အန္တရဓါယိ။

သာရိပုတ္တမောဂ္ဂလ္လာနပဗ္ဗဇ္ဇာကထာ နိဋ္ဌိတာ။

စတုတ္ထဘာဏဝါရော နိဋ္ဌိတော။

၁၅. ဥပဇ္ဈာယဝတ္တကထာ

၆၄. တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ အနုပဇ္ဈာယကာ အနာစရိယကာ [ဣဒံ ပဒံ သီ. သျာ. ပေါတ္ထကေသု နတ္ထိ] အနောဝဒိယမာနာ အနနုသာသိယမာနာ ဒုန္နိဝတ္ထာ ဒုပ္ပါရုတာ အနာကပ္ပသမ္ပန္နာ ပိဏ္ဍာယ စရန္တိ; မနုဿာနံ [တေ မနုဿာနံ (က.)] ဘုဉ္ဇမာနာနံ ဥပရိဘောဇနေပိ ဥတ္တိဋ္ဌပတ္တံ ဥပနာမေန္တိ, ဥပရိခါဒနီယေပိ ဥတ္တိဋ္ဌပတ္တံ ဥပနာမေန္တိ, ဥပရိသာယနီယေပိ ဥတ္တိဋ္ဌပတ္တံ ဥပနာမေန္တိ, ဥပရိပါနီယေပိ ဥတ္တိဋ္ဌပတ္တံ ဥပနာမေန္တိ; သာမံ သူပမ္ပိ ဩဒနမ္ပိ ဝိညာပေတွာ ဘုဉ္ဇန္တိ; ဘတ္တဂ္ဂေပိ ဥစ္စာသဒ္ဒါ မဟာသဒ္ဒါ ဝိဟရန္တိ။ မနုဿာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထံဟိ နာမ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ ဒုန္နိဝတ္ထာ ဒုပ္ပါရုတာ အနာကပ္ပသမ္ပန္နာ ပိဏ္ဍာယ စရိဿန္တိ; မနုဿာနံ ဘုဉ္ဇမာနာနံ, ဥပရိဘောဇနေပိ ဥတ္တိဋ္ဌပတ္တံ ဥပနာမေဿန္တိ, ဥပရိခါဒနီယေပိ ဥတ္တိဋ္ဌပတ္တံ ဥပနာမေဿန္တိ, ဥပရိသာယနီယေပိ ဥတ္တိဋ္ဌပတ္တံ ဥပနာမေဿန္တိ, ဥပရိပါနီယေပိ ဥတ္တိဋ္ဌပတ္တံ ဥပနာမေဿန္တိ; သာမံ သူပမ္ပိ ဩဒနမ္ပိ ဝိညာပေတွာ ဘုဉ္ဇိဿန္တိ; ဘတ္တဂ္ဂေပိ ဥစ္စာသဒ္ဒါ မဟာသဒ္ဒါ ဝိဟရိဿန္တိ သေယျထာပိ ဗြာဟ္မဏာ ဗြာဟ္မဏဘောဇနေ’’တိ။

အဿောသုံ ခေါ ဘိက္ခူ တေသံ မနုဿာနံ ဥဇ္ဈာယန္တာနံ ခိယျန္တာနံ ဝိပါစေန္တာနံ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ သန္တုဋ္ဌာ လဇ္ဇိနော ကုက္ကုစ္စကာ သိက္ခာကာမာ, တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထံဟိ နာမ ဘိက္ခူ ဒုန္နိဝတ္ထာ ဒုပ္ပါရုတာ အနာကပ္ပသမ္ပန္နာ ပိဏ္ဍာယ စရိဿန္တိ; မနုဿာနံ ဘုဉ္ဇမာနာနံ, ဥပရိဘောဇနေပိ ဥတ္တိဋ္ဌပတ္တံ ဥပနာမေဿန္တိ, ဥပရိခါဒနီယေပိ ဥတ္တိဋ္ဌပတ္တံ ဥပနာမေဿန္တိ, ဥပရိသာယနီယေပိ ဥတ္တိဋ္ဌပတ္တံ ဥပနာမေဿန္တိ, ဥပရိပါနီယေပိ ဥတ္တိဋ္ဌပတ္တံ ဥပနာမေဿန္တိ; သာမံ သူပမ္ပိ ဩဒနမ္ပိ ဝိညာပေတွာ ဘုဉ္ဇိဿန္တိ; ဘတ္တဂ္ဂေပိ ဥစ္စာသဒ္ဒါ မဟာသဒ္ဒါ ဝိဟရိဿန္တီ’’တိ။ အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ။ပေ.။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။

အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတသ္မိံ နိဒါနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဘိက္ခုသသံဃံ သန္နိပါတာပေတွာ ဘိက္ခူ ပဋိပုစ္ဆိ – ‘‘သစ္စံ ကိရ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခူ ဒုန္နိဝတ္ထာ ဒုပ္ပါရုတာ အနာကပ္ပသမ္ပန္နာ ပိဏ္ဍာယ စရန္တိ, မနုဿာနံ ဘုဉ္ဇမာနာနံ ဥပရိ ဘောဇနေပိ ဥတ္တိဋ္ဌပတ္တံ ဥပနာမေန္တိ, ဥပရိခါဒနီယေပိ ဥတ္တိဋ္ဌပတ္တံ ဥပနာမေန္တိ, ဥပရိသာယနီယေပိ ဥတ္တိဋ္ဌပတ္တံ ဥပနာမေန္တိ, ဥပရိပါနီယေပိ ဥတ္တိဋ္ဌပတ္တံ ဥပနာမေန္တိ, သာမံ သူပမ္ပိ ဩဒနမ္ပိ ဝိညာပေတွာ ဘုဉ္ဇန္တိ, ဘတ္တဂ္ဂေပိ ဥစ္စာသဒ္ဒါ မဟာသဒ္ဒါ ဝိဟရန္တီ’’တိ? ‘‘သစ္စံ ဘဂဝါ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ – ‘‘အနနုစ္ဆဝိကံ, ဘိက္ခဝေ, တေသံ မောဃပုရိသာနံ အနနုလောမိကံ အပ္ပတိရူပံ အဿာမဏကံ အကပ္ပိယံ အကရဏီယံ။ ကထံဟိ နာမ တေ, ဘိက္ခဝေ, မောဃပုရိသာ ဒုန္နိဝတ္ထာ ဒုပ္ပါရုတာ အနာကပ္ပသမ္ပန္နာ ပိဏ္ဍာယ စရိဿန္တိ, မနုဿာနံ ဘုဉ္ဇမာနာနံ ဥပရိဘောဇနေပိ ဥတ္တိဋ္ဌပတ္တံ ဥပနာမေဿန္တိ, ဥပရိခါဒနီယေပိ ဥတ္တိဋ္ဌပတ္တံ ဥပနာမေဿန္တိ, ဥပရိသာယနီယေပိ ဥတ္တိဋ္ဌပတ္တံ ဥပနာမေဿန္တိ, ဥပရိပါနီယေပိ ဥတ္တိဋ္ဌပတ္တံ ဥပနာမေဿန္တိ, သာမံ သူပမ္ပိ ဩဒနမ္ပိ ဝိညာပေတွာ ဘုဉ္ဇိဿန္တိ, ဘတ္တဂ္ဂေပိ ဥစ္စာသဒ္ဒါ မဟာသဒ္ဒါ ဝိဟရိဿန္တိ။ နေတံ, ဘိက္ခဝေ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ, ပသန္နာနံ ဝါ ဘိယျောဘာဝါယ။ အထ ခ္ဝေတံ, ဘိက္ခဝေ, အပ္ပသန္နာနဉ္စေဝ အပ္ပသာဒါယ, ပသန္နာနဉ္စ ဧကစ္စာနံ အညထတ္တာယာ’’တိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ တေ ဘိက္ခူ အနေကပရိယာယေန ဝိဂရဟိတွာ ဒုဗ္ဘရတာယ ဒုပ္ပောသတာယ မဟိစ္ဆတာယ အသန္တုဋ္ဌိတာယ [အသန္တုဋ္ဌိယာ (သီ.), အသန္တုဋ္ဌတာယ (သျာ)] သင်္ဂဏိကာယ ကောသဇ္ဇဿ အဝဏ္ဏံ ဘာသိတွာ အနေကပရိယာယေန သုဘရတာယ သုပေါသတာယ အပ္ပိစ္ဆဿ သန္တုဋ္ဌဿ သလ္လေခဿ ဓုတဿ ပါသာဒိကဿ အပစယဿ ဝီရိယာရမ္ဘဿ [ဝိရိယာရမ္ဘဿ (သီ. သျာ.)] ဝဏ္ဏံ ဘာသိတွာ ဘိက္ခူနံ တဒနုစ္ဆဝိကံ တဒနုလောမိကံ ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ –

၆၅. ‘‘အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ဥပဇ္ဈာယံ။ ဥပဇ္ဈာယော, ဘိက္ခဝေ, သဒ္ဓိဝိဟာရိကမှိ ပုတ္တစိတ္တံ ဥပဋ္ဌပေဿတိ , သဒ္ဓိဝိဟာရိကော ဥပဇ္ဈာယမှိ ပိတုစိတ္တံ ဥပဋ္ဌပေဿတိ။ ဧဝံ တေ အညမညံ သဂါရဝါ သပ္ပတိဿာ သဘာဂဝုတ္တိနော ဝိဟရန္တာ ဣမသ္မိံ ဓမ္မဝိနယေ ဝုဍ္ဎိံ ဝိရုဠှိံ ဝေပုလ္လံ အာပဇ္ဇိဿန္တိ။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဥပဇ္ဈာယော ဂဟေတဗ္ဗော – ဧကံသံ ဥတ္တရာသင်္ဂံ ကရိတွာ ပါဒေ ဝန္ဒိတွာ ဥက္ကုဋိကံ နိသီဒိတွာ အဉ္ဇလိံ ပဂ္ဂဟေတွာ ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘ဥပဇ္ဈာယော မေ, ဘန္တေ, ဟောဟိ; ဥပဇ္ဈာယော မေ, ဘန္တေ, ဟောဟိ; ဥပဇ္ဈာယော မေ, ဘန္တေ, ဟောဟီ’တိ။ သာဟူတိ ဝါ လဟူတိ ဝါ ဩပါယိကန္တိ ဝါ ပတိရူပန္တိ ဝါ ပါသာဒိကေန သမ္ပာဒေဟီတိ ဝါ ကာယေန ဝိညာပေတိ, ဝါစာယ ဝိညာပေတိ, ကာယေန ဝါစာယ [န ဝါစာယ (က.)] ဝိညာပေတိ, ဂဟိတော ဟောတိ ဥပဇ္ဈာယော; န ကာယေန ဝိညာပေတိ, န ဝါစာယ ဝိညာပေတိ , န ကာယေန ဝါစာယ ဝိညာပေတိ, န ဂဟိတော ဟောတိ ဥပဇ္ဈာယော။

၆၆. [စူဠဝ. ၃၇၆ အာဒယော]‘‘သဒ္ဓိဝိဟာရိကေန, ဘိက္ခဝေ, ဥပဇ္ဈာယမှိ သမ္မာ ဝတ္တိတဗ္ဗံ။ တတြာယံ သမ္မာဝတ္တနာ –

‘‘ကာလဿေဝ ဝုဋ္ဌာယ ဥပါဟနာ ဩမုဉ္စိတွာ ဧကံသံ ဥတ္တရာသင်္ဂံ ကရိတွာ ဒန္တကဋ္ဌံ ဒါတဗ္ဗံ, မုခေါဒကံ ဒါတဗ္ဗံ, အာသနံ ပညပေတဗ္ဗံ။ သစေ ယာဂု ဟောတိ, ဘာဇနံ ဓေါဝိတွာ ယာဂု ဥပနာမေတဗ္ဗာ။ ယာဂုံ ဣတဿ ဥဒကံ ဒတွာ ဘာဇနံ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ နီစံ ကတွာ သာဓုကံ အပ္ပဋိဃံသန္တေန ဓေါဝိတွာ ပဋိသာမေတဗ္ဗံ။ ဥပဇ္ဈာယမှိ ဝုဋ္ဌိတေ အာသနံ ဥဒ္ဓရိတဗ္ဗံ။ သစေ သော ဒေသော ဥက္လာပေါ ဟောတိ, သော ဒေသော သမ္မဇ္ဇိတဗ္ဗော။

‘‘သစေ ဥပဇ္ဈာယော ဂါမံ ပဝိသိတုကာမော ဟောတိ, နိဝါသနံ ဒါတဗ္ဗံ, ပဋိနိဝါသနံ ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗံ, ကာယဗန္ဓနံ ဒါတဗ္ဗံ, သဂုဏံ ကတွာ သံဃာဋိယော ဒါတဗ္ဗာ, ဓေါဝိတွာ ပတ္တော သောဒကော [သဥဒကော (က.)] ဒါတဗ္ဗော။ သစေ ဥပဇ္ဈာယော ပစ္ဆာသမဏံ အာကင်္ခတိ, တိမဏ္ဍလံ ပဋိစ္ဆာဒေန္တေန ပရိမဏ္ဍလံ နိဝါသေတွာ ကာယဗန္ဓနံ ဗန္ဓိတွာ သဂုဏံ ကတွာ သံဃာဋိယော ပါရုပိတွာ ဂဏ္ဌိကံ ပဋိမုဉ္စိတွာ ဓေါဝိတွာ ပတ္တံ ဂဟေတွာ ဥပဇ္ဈာယဿ ပစ္ဆာသမဏေန ဟောတဗ္ဗံ။ နာတိဒူရေ ဂန္တဗ္ဗံ, နာစ္စာသန္နေ ဂန္တဗ္ဗံ, ပတ္တပရိယာပန္နံ ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗံ။ န ဥပဇ္ဈာယဿ ဘဏမာနဿ အန္တရန္တရာ ကထာ ဩပါတေတဗ္ဗာ။ ဥပဇ္ဈာယော အာပတ္တိသာမန္တာ ဘဏမာနော နိဝါရေတဗ္ဗော။

‘‘နိဝတ္တန္တေန ပဌမတရံ အာဂန္တွာ အာသနံ ပညပေတဗ္ဗံ, ပါဒေါဒကံ ပါဒဣဌံ ပါဒကထလိကံ ဥပနိက္ခိပိတဗ္ဗံ, ပစ္စုဂ္ဂန္တွာ ပတ္တစီဝရံ ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗံ, ပဋိနိဝါသနံ ဒါတဗ္ဗံ, နိဝါသနံ ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗံ။ သစေ စီဝရံ သိန္နံ ဟောတိ, မုဟုတ္တံ ဥဏှေ ဩတာပေတဗ္ဗံ, န စ ဥဏှေ စီဝရံ နိဒဟိတဗ္ဗံ; စီဝရံ သံဃရိတဗ္ဗံ, စီဝရံ သံဃရန္တေန စတုရင်္ဂုလံ ကဏ္ဏံ ဥဿာရေတွာ စီဝရံ သံဃရိတဗ္ဗံ – မာ မဇ္ဈေ ဘင်္ဂေါ အဟောသီတိ။ ဩဘောဂေ ကာယဗန္ဓနံ ကာတဗ္ဗံ။

‘‘သစေ ပိဏ္ဍပါတော ဟောတိ, ဥပဇ္ဈာယော စ ဘုဉ္ဇိတုကာမော ဟောတိ, ဥဒကံ ဒတွာ ပိဏ္ဍပါတော ဥပနာမေတဗ္ဗော။ ဥပဇ္ဈာယော ပါနီယေန ပုစ္ဆိတဗ္ဗော ။ ဘုတ္တာဝိဿ ဥဒကံ ဒတွာ ပတ္တံ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ နီစံ ကတွာ သာဓုကံ အပ္ပဋိဃံသန္တေန ဓေါဝိတွာ ဝေါဒကံ ကတွာ မုဟုတ္တံ ဥဏှေ ဩတာပေတဗ္ဗော, န စ ဥဏှေ ပတ္တော နိဒဟိတဗ္ဗော။ ပတ္တစီဝရံ နိက္ခိပိတဗ္ဗံ။ ပတ္တံ နိက္ခိပန္တေန ဧကေန ဟတ္ထေန ပတ္တံ ဂဟေတွာ ဧကေန ဟတ္ထေန ဟေဋ္ဌာမဉ္စံ ဝါ ဟေဋ္ဌာဣဌံ ဝါ ပရာမသိတွာ ပတ္တော နိက္ခိပိတဗ္ဗော။ န စ အနန္တရဟိတာယ ဘူမိယာ ပတ္တော နိက္ခိပိတဗ္ဗော။ စီဝရံ နိက္ခိပန္တေန ဧကေန ဟတ္ထေန စီဝရံ ဂဟေတွာ ဧကေန ဟတ္ထေန စီဝရဝံသံ ဝါ စီဝရရဇ္ဇုံ ဝါ ပမဇ္ဇိတွာ ပါရတော အန္တံ ဩရတော ဘောဂံ ကတွာ စီဝရံ နိက္ခိပိတဗ္ဗံ။ ဥပဇ္ဈာယမှိ ဝုဋ္ဌိတေ အာသနံ ဥဒ္ဓရိတဗ္ဗံ, ပါဒေါဒကံ ပါဒဣဌံ ပါဒကထလိကံ ပဋိသာမေတဗ္ဗံ။ သစေ သော ဒေသော ဥက္လာပေါ ဟောတိ, သော ဒေသော သမ္မဇ္ဇိတဗ္ဗော။

‘‘သစေ ဥပဇ္ဈာယော နဟာယိတုကာမော ဟောတိ, နဟာနံ ပဋိယာဒေတဗ္ဗံ။ သစေ သီတေန အတ္ထော ဟောတိ, သီတံ ပဋိယာဒေတဗ္ဗံ။ သစေ ဥဏှေန အတ္ထော ဟောတိ, ဥဏှံ ပဋိယာဒေတဗ္ဗံ။

‘‘သစေ ဥပဇ္ဈာယော ဇန္တာဃရံ ပဝိသိတုကာမော ဟောတိ, စုဏ္ဏံ သန္နေတဗ္ဗံ, မတ္တိကာ တေမေတဗ္ဗာ, ဇန္တာဃရဣဌံ အာဒါယ ဥပဇ္ဈာယဿ ပိဋ္ဌိတော ပိဋ္ဌိတော ဂန္တွာ ဇန္တာဃရဣဌံ ဒတွာ စီဝရံ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ ဧကမန္တံ နိက္ခိပိတဗ္ဗံ, စုဏ္ဏံ ဒါတဗ္ဗံ, မတ္တိကာ ဒါတဗ္ဗာ။ သစေ ဥဿဟတိ, ဇန္တာဃရံ ပဝိသိတဗ္ဗံ။ ဇန္တာဃရံ ပဝိသန္တေန မတ္တိကာယ မုခံ မက္ခေတွာ ပုရတော စ ပစ္ဆတော စ ပဋိစ္ဆာဒေတွာ ဇန္တာဃရံ ပဝိသိတဗ္ဗံ။ န ထေရေ ဘိက္ခူ အနုပခဇ္ဇ နိသီဒိတဗ္ဗံ။ န နဝါ ဘိက္ခူ အာသနေန ပဋိဗာဟိတဗ္ဗာ။ ဇန္တာဃရေ ဥပဇ္ဈာယဿ ပရိကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ။ ဇန္တာဃရာ နိက္ခမန္တေန ဇန္တာဃရဣဌံ အာဒါယ ပုရတော စ ပစ္ဆတော စ ပဋိစ္ဆာဒေတွာ ဇန္တာဃရာ နိက္ခမိတဗ္ဗံ။

‘‘ဥဒကေပိ ဥပဇ္ဈာယဿ ပရိကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ။ နဟာတေန ပဌမတရံ ဥတ္တရိတွာ အတ္တနော ဂတ္တံ ဝေါဒကံ ကတွာ နိဝါသေတွာ ဥပဇ္ဈာယဿ ဂတ္တတော ဥဒကံ ပမဇ္ဇိတဗ္ဗံ, နိဝါသနံ ဒါတဗ္ဗံ, သံဃာဋိ ဒါတဗ္ဗာ, ဇန္တာဃရဣဌံ အာဒါယ ပဌမတရံ အာဂန္တွာ အာသနံ ပညပေတဗ္ဗံ, ပါဒေါဒကံ ပါဒဣဌံ ပါဒကထလိကံ ဥပနိက္ခိပိတဗ္ဗံ, ဥပဇ္ဈာယော ပါနီယေန ပုစ္ဆိတဗ္ဗော။ သစေ ဥဒ္ဒိသာပေတုကာမော ဟောတိ, ဥဒ္ဒိသိတဗ္ဗော။ သစေ ပရိပုစ္ဆိတုကာမော ဟောတိ, ပရိပုစ္ဆိတဗ္ဗော။

‘‘ယသ္မိံ ဝိဟာရေ ဥပဇ္ဈာယော ဝိဟရတိ, သစေ သော ဝိဟာရော ဥက္လာပေါ ဟောတိ, သစေ ဥဿဟတိ, သောဓေတဗ္ဗော။ ဝိဟာရံ သောဓေန္တေန ပဌမံ ပတ္တစီဝရံ နီဟရိတွာ ဧကမန္တံ နိက္ခိပိတဗ္ဗံ။ နိသီဒနပစ္စတ္ထရဏံ နီဟရိတွာ ဧကမန္တံ နိက္ခိပိတဗ္ဗံ။ ဘိသိဗိဗ္ဗောဟနံ [ဘိသိဗိမ္ဗောဟနံ (သီ. သျာ.)] နီဟရိတွာ ဧကမန္တံ နိက္ခိပိတဗ္ဗံ။ မဉ္စော နီစံ ကတွာ သာဓုကံ အပ္ပဋိဃံသန္တေန, အသံဃဋ္ဋေန္တေန ကဝါဋပိဋ္ဌံ, နီဟရိတွာ ဧကမန္တံ နိက္ခိပိတဗ္ဗော။ ဣဌံ နီစံ ကတွာ သာဓုကံ အပ္ပဋိဃံသန္တေန , အသံဃဋ္ဋေန္တေန ကဝါဋပိဋ္ဌံ, နီဟရိတွာ ဧကမန္တံ နိက္ခိပိတဗ္ဗံ။ မဉ္စပဋိပါဒကာ နီဟရိတွာ ဧကမန္တံ နိက္ခိပိတဗ္ဗာ။ ခေဠမလ္လကော နီဟရိတွာ ဧကမန္တံ နိက္ခိပိတဗ္ဗော။ အပဿေနဖလကံ နီဟရိတွာ ဧကမန္တံ နိက္ခိပိတဗ္ဗံ။ ဘူမတ္ထရဏံ ယထာပညတ္တံ သလ္လက္ခေတွာ နီဟရိတွာ ဧကမန္တံ နိက္ခိပိတဗ္ဗံ။ သစေ ဝိဟာရေ သန္တာနကံ ဟောတိ, ဥလ္လောကာ ပဌမံ ဩဟာရေတဗ္ဗံ, အာလောကသန္ဓိကဏ္ဏဘာဂါ ပမဇ္ဇိတဗ္ဗာ။ သစေ ဂေရုကပရိကမ္မကတာ ဘိတ္တိ ကဏ္ဏကိတာ ဟောတိ, စောဠကံ တေမေတွာ ဣဠေတွာ ပမဇ္ဇိတဗ္ဗာ။ သစေ ကာဠဝဏ္ဏကတာ ဘူမိ ကဏ္ဏကိတာ ဟောတိ, စောဠကံ တေမေတွာ ဣဠေတွာ ပမဇ္ဇိတဗ္ဗာ။ သစေ အကတာ ဟောတိ ဘူမိ, ဥဒကေန ပရိပ္ဖောသိတွာ သမ္မဇ္ဇိတဗ္ဗာ – မာ ဝိဟာရော ရဇေန ဥဟညီတိ။ သင်္ကာရံ ဝိစိနိတွာ ဧကမန္တံ ဆဍ္ဍေတဗ္ဗံ။

‘‘ဘူမတ္ထရဏံ ဩတာပေတွာ သောဓေတွာ ပပ္ဖောဋေတွာ အတိဟရိတွာ ယထာပညတ္တံ ပညပေတဗ္ဗံ။ မဉ္စပဋိပါဒကာ ဩတာပေတွာ ပမဇ္ဇိတွာ အတိဟရိတွာ ယထာဌာနေ ဌပေတဗ္ဗာ။ မဉ္စော ဩတာပေတွာ သောဓေတွာ ပပ္ဖောဋေတွာ နီစံ ကတွာ သာဓုကံ အပ္ပဋိဃံသန္တေန, အသံဃဋ္ဋေန္တေန ကဝါဋပိဋ္ဌံ, အတိဟရိတွာ ယထာပညတ္တံ ပညပေတဗ္ဗော။ ဣဌံ ဩတာပေတွာ သောဓေတွာ ပပ္ဖောဋေတွာ နီစံ ကတွာ သာဓုကံ အပ္ပဋိဃံသန္တေန, အသံဃဋ္ဋေန္တေန ကဝါဋပိဋ္ဌံ, အတိဟရိတွာ ယထာပညတ္တံ ပညပေတဗ္ဗံ။ ဘိသိဗိဗ္ဗောဟနံ ဩတာပေတွာ သောဓေတွာ ပပ္ဖောဋေတွာ အတိဟရိတွာ ယထာပညတ္တံ ပညပေတဗ္ဗံ။ နိသီဒနပစ္စတ္ထရဏံ ဩတာပေတွာ သောဓေတွာ ပပ္ဖောဋေတွာ အတိဟရိတွာ ယထာပညတ္တံ ပညပေတဗ္ဗံ။ ခေဠမလ္လကော ဩတာပေတွာ ပမဇ္ဇိတွာ အတိဟရိတွာ ယထာဌာနေ ဌပေတဗ္ဗော။ အပဿေနဖလကံ ဩတာပေတွာ ပမဇ္ဇိတွာ အတိဟရိတွာ ယထာဌာနေ ဌပေတဗ္ဗံ။ ပတ္တစီဝရံ နိက္ခိပိတဗ္ဗံ။ ပတ္တံ နိက္ခိပန္တေန ဧကေန ဟတ္ထေန ပတ္တံ ဂဟေတွာ ဧကေန ဟတ္ထေန ဟေဋ္ဌာမဉ္စံ ဝါ ဟေဋ္ဌာဣဌံ ဝါ ပရာမသိတွာ ပတ္တော နိက္ခိပိတဗ္ဗော။ န စ အနန္တရဟိတာယ ဘူမိယာ ပတ္တော နိက္ခိပိတဗ္ဗော။ စီဝရံ နိက္ခိပန္တေန ဧကေန ဟတ္ထေန စီဝရံ ဂဟေတွာ ဧကေန ဟတ္ထေန စီဝရဝံသံ ဝါ စီဝရရဇ္ဇုံ ဝါ ပမဇ္ဇိတွာ ပါရတော အန္တံ ဩရတော ဘောဂံ ကတွာ စီဝရံ နိက္ခိပိတဗ္ဗံ။

‘‘သစေ ပုရတ္ထိမာ သရဇာ ဝါတာ ဝါယန္တိ, ပုရတ္ထိမာ ဝါတပါနာ ထကေတဗ္ဗာ။ သစေ ပစ္ဆိမာ သရဇာ ဝါတာ ဝါယန္တိ, ပစ္ဆိမာ ဝါတပါနာ ထကေတဗ္ဗာ။ သစေ ဥတ္တရာ သရဇာ ဝါတာ ဝါယန္တိ, ဥတ္တရာ ဝါတပါနာ ထကေတဗ္ဗာ။ သစေ ဒက္ခိဏာ သရဇာ ဝါတာ ဝါယန္တိ, ဒက္ခိဏာ ဝါတပါနာ ထကေတဗ္ဗာ။ သစေ သီတကာလော ဟောတိ, ဒိဝါ ဝါတပါနာ ဝိဝရိတဗ္ဗာ, ရတ္တိံ ထကေတဗ္ဗာ။ သစေ ဥဏှကာလော ဟောတိ, ဒိဝါ ဝါတပါနာ ထကေတဗ္ဗာ, ရတ္တိံ ဝိဝရိတဗ္ဗာ။

‘‘သစေ ပရိဝေဏံ ဥက္လာပံ ဟောတိ, ပရိဝေဏံ သမ္မဇ္ဇိတဗ္ဗံ။ သစေ ကောဋ္ဌကော ဥက္လာပေါ ဟောတိ, ကောဋ္ဌကော သမ္မဇ္ဇိတဗ္ဗော။ သစေ ဥပဋ္ဌာနသာလာ ဥက္လာပါ ဟောတိ, ဥပဋ္ဌာနသာလာ သမ္မဇ္ဇိတဗ္ဗာ။ သစေ အဂ္ဂိသာလာ ဥက္လာပါ ဟောတိ, အဂ္ဂိသာလာ သမ္မဇ္ဇိတဗ္ဗာ။ သစေ ဝစ္စကုဋိ ဥက္လာပါ ဟောတိ, ဝစ္စကုဋိ သမ္မဇ္ဇိတဗ္ဗာ။ သစေ ပါနီယံ န ဟောတိ, ပါနီယံ ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗံ။ သစေ ပရိဘောဇနီယံ န ဟောတိ, ပရိဘောဇနီယံ ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗံ။ သစေ အာစမနကုမ္ဘိယာ ဥဒကံ န ဟောတိ, အာစမနကုမ္ဘိယာ ဥဒကံ အာသိဉ္စိတဗ္ဗံ။

‘‘သစေ ဥပဇ္ဈာယဿ အနဘိရတိ ဥပ္ပန္နာ ဟောတိ, သဒ္ဓိဝိဟာရိကေန ဝူပကာသေတဗ္ဗော, ဝူပကာသာပေတဗ္ဗော, ဓမ္မကထာ ဝါဿ ကာတဗ္ဗာ။ သစေ ဥပဇ္ဈာယဿ ကုက္ကုစ္စံ ဥပ္ပန္နံ ဟောတိ, သဒ္ဓိဝိဟာရိကေန ဝိနောဒေတဗ္ဗံ, ဝိနောဒါပေတဗ္ဗံ, ဓမ္မကထာ ဝါဿ ကာတဗ္ဗာ။ သစေ ဥပဇ္ဈာယဿ ဒိဋ္ဌိဂတံ ဥပ္ပန္နံ ဟောတိ, သဒ္ဓိဝိဟာရိကေန ဝိဝေစေတဗ္ဗံ, ဝိဝေစာပေတဗ္ဗံ, ဓမ္မကထာ ဝါဿ ကာတဗ္ဗာ ။ သစေ ဥပဇ္ဈာယော ဂရုဓမ္မံ အဇ္ဈာပန္နော ဟောတိ ပရိဝါသာရဟော, သဒ္ဓိဝိဟာရိကေန ဥဿုက္ကံ ကာတဗ္ဗံ – ကိန္တိ နု ခေါ သံဃော ဥပဇ္ဈာယဿ ပရိဝါသံ ဒဒေယျာတိ။ သစေ ဥပဇ္ဈာယော မူလာယ ပဋိကဿနာရဟော ဟောတိ, သဒ္ဓိဝိဟာရိကေန ဥဿုက္ကံ ကာတဗ္ဗံ – ကိန္တိ နု ခေါ သံဃော ဥပဇ္ဈာယံ မူလာယ ပဋိကဿေယျာတိ။ သစေ ဥပဇ္ဈာယော မာနတ္တာရဟော ဟောတိ, သဒ္ဓိဝိဟာရိကေန ဥဿုက္ကံ ကာတဗ္ဗံ – ကိန္တိ နု ခေါ သံဃော ဥပဇ္ဈာယဿ မာနတ္တံ ဒဒေယျာတိ။ သစေ ဥပဇ္ဈာယော အဗ္ဘာနာရဟော ဟောတိ, သဒ္ဓိဝိဟာရိကေန ဥဿုက္ကံ ကာတဗ္ဗံ – ကိန္တိ နု ခေါ သံဃော ဥပဇ္ဈာယံ အဗ္ဘေယျာတိ။ သစေ သံဃော ဥပဇ္ဈာယဿ ကမ္မံ ကတ္တုကာမော ဟောတိ တဇ္ဇနီယံ ဝါ နိယဿံ [နိယသံ (က.)] ဝါ ပဗ္ဗာဇနီယံ ဝါ ပဋိသာရဏီယံ ဝါ ဥက္ခေပနီယံ ဝါ, သဒ္ဓိဝိဟာရိကေန ဥဿုက္ကံ ကာတဗ္ဗံ – ကိန္တိ နု ခေါ သံဃော ဥပဇ္ဈာယဿ ကမ္မံ န ကရေယျ လဟုကာယ ဝါ ပရိဏာမေယျာတိ။ ကတံ ဝါ ပနဿ ဟောတိ သံဃေန ကမ္မံ တဇ္ဇနီယံ ဝါ နိယဿံ ဝါ ပဗ္ဗာဇနီယံ ဝါ ပဋိသာရဏီယံ ဝါ ဥက္ခေပနီယံ ဝါ, သဒ္ဓိဝိဟာရိကေန ဥဿုက္ကံ ကာတဗ္ဗံ – ကိန္တိ နု ခေါ ဥပဇ္ဈာယော သမ္မာ ဝတ္တေယျ, လောမံ ပါတေယျ, နေတ္ထာရံ ဝတ္တေယျ, သံဃော တံ ကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေယျာတိ။

‘‘သစေ ဥပဇ္ဈာယဿ စီဝရံ ဓေါဝိတဗ္ဗံ ဟောတိ, သဒ္ဓိဝိဟာရိကေန ဓေါဝိတဗ္ဗံ, ဥဿုက္ကံ ဝါ ကာတဗ္ဗံ – ကိန္တိ နု ခေါ ဥပဇ္ဈာယဿ စီဝရံ ဓေါဝိယေထာတိ။ သစေ ဥပဇ္ဈာယဿ စီဝရံ ကာတဗ္ဗံ ဟောတိ, သဒ္ဓိဝိဟာရိကေန ကာတဗ္ဗံ, ဥဿုက္ကံ ဝါ ကာတဗ္ဗံ – ကိန္တိ နု ခေါ ဥပဇ္ဈာယဿ စီဝရံ ကရိယေထာတိ။ သစေ ဥပဇ္ဈာယဿ ရဇနံ ပစိတဗ္ဗံ ဟောတိ, သဒ္ဓိဝိဟာရိကေန ပစိတဗ္ဗံ, ဥဿုက္ကံ ဝါ ကာတဗ္ဗံ – ကိန္တိ နု ခေါ ဥပဇ္ဈာယဿ ရဇနံ ပစိယေထာတိ။ သစေ ဥပဇ္ဈာယဿ စီဝရံ ရဇိတဗ္ဗံ [ရဇေတဗ္ဗံ (သီ. သျာ.)] ဟောတိ, သဒ္ဓိဝိဟာရိကေန ရဇိတဗ္ဗံ, ဥဿုက္ကံ ဝါ ကာတဗ္ဗံ – ကိန္တိ နု ခေါ ဥပဇ္ဈာယဿ စီဝရံ ရဇိယေထာတိ။ စီဝရံ ရဇန္တေန [ရဇေန္တေန (သီ. သျာ.)] သာဓုကံ သမ္ပရိဝတ္တကံ သမ္ပရိဝတ္တကံ ရဇိတဗ္ဗံ, န စ အစ္ဆိန္နေ ထေဝေ ပက္ကမိတဗ္ဗံ။

‘‘န ဥပဇ္ဈာယံ အနာပုစ္ဆာ ဧကစ္စဿ ပတ္တော ဒါတဗ္ဗော, န ဧကစ္စဿ ပတ္တော ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗော; န ဧကစ္စဿ စီဝရံ ဒါတဗ္ဗံ, န ဧကစ္စဿ စီဝရံ ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗံ; န ဧကစ္စဿ ပရိက္ခာရော ဒါတဗ္ဗော, န ဧကစ္စဿ ပရိက္ခာရော ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗော; န ဧကစ္စဿ ကေသာ ဆေဒေတဗ္ဗာ [ဆေတ္တဗ္ဗာ (သီ.), ဆေဒိတဗ္ဗာ (က.)], န ဧကစ္စေန ကေသာ ဆေဒါပေတဗ္ဗာ; န ဧကစ္စဿ ပရိကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ, န ဧကစ္စေန ပရိကမ္မံ ကာရာပေတဗ္ဗံ; န ဧကစ္စဿ ဝေယျာဝစ္စော [ဝေယျာဝစ္စံ (ကတ္ထစိ)] ကာတဗ္ဗော , န ဧကစ္စေန ဝေယျာဝစ္စော ကာရာပေတဗ္ဗော; န ဧကစ္စဿ ပစ္ဆာသမဏေန ဟောတဗ္ဗံ, န ဧကစ္စော ပစ္ဆာသမဏော အာဒါတဗ္ဗော; န ဧကစ္စဿ ပိဏ္ဍပါတော နီဟရိတဗ္ဗော, န ဧကစ္စေန ပိဏ္ဍပါတော နီဟရာပေတဗ္ဗော; န ဥပဇ္ဈာယံ အနာပုစ္ဆာ ဂါမော ပဝိသိတဗ္ဗော; န သုသာနံ ဂန္တဗ္ဗံ; န ဒိသာ ပက္ကမိတဗ္ဗာ။ သစေ ဥပဇ္ဈာယော ဂိလာနော ဟောတိ, ယာဝဇီဝံ ဥပဋ္ဌာတဗ္ဗော; ဝုဋ္ဌာနမဿ အာဂမေတဗ္ဗ’’န္တိ။

ဥပဇ္ဈာယဝတ္တံ နိဋ္ဌိတံ။

၁၆. သဒ္ဓိဝိဟာရိကဝတ္တကထာ

၆၇. [စူဠဝ. ၃၇၈ အာဒယော] ‘‘ဥပဇ္ဈာယေန, ဘိက္ခဝေ, သဒ္ဓိဝိဟာရိကမှိ သမ္မာ ဝတ္တိတဗ္ဗံ။ တတြာယံ သမ္မာဝတ္တနာ –

‘‘ဥပဇ္ဈာယေန, ဘိက္ခဝေ, သဒ္ဓိဝိဟာရိကော သင်္ဂဟေတဗ္ဗော အနုဂ္ဂဟေတဗ္ဗော ဥဒ္ဒေသေန ပရိပုစ္ဆာယ ဩဝါဒေန အနုသာသနိယာ။ သစေ ဥပဇ္ဈာယဿ ပတ္တော ဟောတိ, သဒ္ဓိဝိဟာရိကဿ ပတ္တော န ဟောတိ, ဥပဇ္ဈာယေန သဒ္ဓိဝိဟာရိကဿ ပတ္တော ဒါတဗ္ဗော, ဥဿုက္ကံ ဝါ ကာတဗ္ဗံ – ကိန္တိ နု ခေါ သဒ္ဓိဝိဟာရိကဿ ပတ္တော ဥပ္ပဇ္ဇိယေထာတိ။ သစေ ဥပဇ္ဈာယဿ စီဝရံ ဟောတိ, သဒ္ဓိဝိဟာရိကဿ စီဝရံ န ဟောတိ, ဥပဇ္ဈာယေန သဒ္ဓိဝိဟာရိကဿ စီဝရံ ဒါတဗ္ဗံ, ဥဿုက္ကံ ဝါ ကာတဗ္ဗံ – ကိန္တိ နု ခေါ သဒ္ဓိဝိဟာရိကဿ စီဝရံ ဥပ္ပဇ္ဇိယေထာတိ။ သစေ ဥပဇ္ဈာယဿ ပရိက္ခာရော ဟောတိ, သဒ္ဓိဝိဟာရိကဿ ပရိက္ခာရော န ဟောတိ, ဥပဇ္ဈာယေန သဒ္ဓိဝိဟာရိကဿ ပရိက္ခာရော ဒါတဗ္ဗော, ဥဿုက္ကံ ဝါ ကာတဗ္ဗံ – ကိန္တိ နု ခေါ သဒ္ဓိဝိဟာရိကဿ ပရိက္ခာရော ဥပ္ပဇ္ဇိယေထာတိ။

‘‘သစေ သဒ္ဓိဝိဟာရိကော ဂိလာနော ဟောတိ, ကာလဿေဝ ဥဋ္ဌာယ ဒန္တကဋ္ဌံ ဒါတဗ္ဗံ, မုခေါဒကံ ဒါတဗ္ဗံ, အာသနံ ပညပေတဗ္ဗံ။ သစေ ယာဂု ဟောတိ, ဘာဇနံ ဓေါဝိတွာ ယာဂု ဥပနာမေတဗ္ဗာ။ ယာဂုံ ဣတဿ ဥဒကံ ဒတွာ ဘာဇနံ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ နီစံ ကတွာ သာဓုကံ အပ္ပဋိဃံသန္တေန ဓေါဝိတွာ ပဋိသာမေတဗ္ဗံ။ သဒ္ဓိဝိဟာရိကမှိ ဝုဋ္ဌိတေ အာသနံ ဥဒ္ဓရိတဗ္ဗံ။ သစေ သော ဒေသော ဥက္လာပေါ ဟောတိ, သော ဒေသော သမ္မဇ္ဇိတဗ္ဗော။

‘‘သစေ သဒ္ဓိဝိဟာရိကော ဂါမံ ပဝိသိတုကာမော ဟောတိ, နိဝါသနံ ဒါတဗ္ဗံ, ပဋိနိဝါသနံ ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗံ, ကာယဗန္ဓနံ ဒါတဗ္ဗံ, သဂုဏံ ကတွာ သံဃာဋိယော ဒါတဗ္ဗာ, ဓေါဝိတွာ ပတ္တော သောဒကော ဒါတဗ္ဗော။ ဧတ္တာဝတာ နိဝတ္တိဿတီတိ အာသနံ ပညပေတဗ္ဗံ, ပါဒေါဒကံ ပါဒဣဌံ ပါဒကထလိကံ ဥပနိက္ခိပိတဗ္ဗံ, ပစ္စုဂ္ဂန္တွာ ပတ္တစီဝရံ ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗံ, ပဋိနိဝါသနံ ဒါတဗ္ဗံ, နိဝါသနံ ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗံ ။ သစေ စီဝရံ သိန္နံ ဟောတိ, မုဟုတ္တံ ဥဏှေ ဩတာပေတဗ္ဗံ, န စ ဥဏှေ စီဝရံ နိဒဟိတဗ္ဗံ; စီဝရံ သံဃရိတဗ္ဗံ, စီဝရံ သံဃရန္တေန စတုရင်္ဂုလံ ကဏ္ဏံ ဥဿာရေတွာ စီဝရံ သံဃရိတဗ္ဗံ – မာ မဇ္ဈေ ဘင်္ဂေါ အဟောသီတိ။ ဩဘောဂေ ကာယဗန္ဓနံ ကာတဗ္ဗံ။

‘‘သစေ ပိဏ္ဍပါတော ဟောတိ, သဒ္ဓိဝိဟာရိကော စ ဘုဉ္ဇိတုကာမော ဟောတိ, ဥဒကံ ဒတွာ ပိဏ္ဍပါတော ဥပနာမေတဗ္ဗော။ သဒ္ဓိဝိဟာရိကော ပါနီယေန ပုစ္ဆိတဗ္ဗော။ ဘုတ္တာဝိဿ ဥဒကံ ဒတွာ ပတ္တံ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ နီစံ ကတွာ သာဓုကံ အပ္ပဋိဃံသန္တေန ဓေါဝိတွာ ဝေါဒကံ ကတွာ မုဟုတ္တံ ဥဏှေ ဩတာပေတဗ္ဗော, န စ ဥဏှေ ပတ္တော နိဒဟိတဗ္ဗော။ ပတ္တစီဝရံ နိက္ခိပိတဗ္ဗံ။ ပတ္တံ နိက္ခိပန္တေန ဧကေန ဟတ္ထေန ပတ္တံ ဂဟေတွာ ဧကေန ဟတ္ထေန ဟေဋ္ဌာမဉ္စံ ဝါ ဟေဋ္ဌာဣဌံ ဝါ ပရာမသိတွာ ပတ္တော နိက္ခိပိတဗ္ဗော။ န စ အနန္တရဟိတာယ ဘူမိယာ ပတ္တော နိက္ခိပိတဗ္ဗော။ စီဝရံ နိက္ခိပန္တေန ဧကေန ဟတ္ထေန စီဝရံ ဂဟေတွာ ဧကေန ဟတ္ထေန စီဝရဝံသံ ဝါ စီဝရရဇ္ဇုံ ဝါ ပမဇ္ဇိတွာ ပါရတော အန္တံ ဩရတော ဘောဂံ ကတွာ စီဝရံ နိက္ခိပိတဗ္ဗံ။ သဒ္ဓိဝိဟာရိကမှိ ဝုဋ္ဌိတေ အာသနံ ဥဒ္ဓရိတဗ္ဗံ, ပါဒေါဒကံ ပါဒဣဌံ ပါဒကထလိကံ ပဋိသာမေတဗ္ဗံ။ သစေ သော ဒေသော ဥက္လာပေါ ဟောတိ, သော ဒေသော သမ္မဇ္ဇိတဗ္ဗော။

‘‘သစေ သဒ္ဓိဝိဟာရိကော နဟာယိတုကာမော ဟောတိ, နဟာနံ ပဋိယာဒေတဗ္ဗံ။ သစေ သီတေန အတ္ထော ဟောတိ, သီတံ ပဋိယာဒေတဗ္ဗံ။ သစေ ဥဏှေန အတ္ထော ဟောတိ, ဥဏှံ ပဋိယာဒေတဗ္ဗံ ။

‘‘သစေ သဒ္ဓိဝိဟာရိကော ဇန္တာဃရံ ပဝိသိတုကာမော ဟောတိ, စုဏ္ဏံ သန္နေတဗ္ဗံ, မတ္တိကာ တေမေတဗ္ဗာ, ဇန္တာဃရဣဌံ အာဒါယ ဂန္တွာ ဇန္တာဃရဣဌံ ဒတွာ စီဝရံ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ ဧကမန္တံ နိက္ခိပိတဗ္ဗံ, စုဏ္ဏံ ဒါတဗ္ဗံ, မတ္တိကာ ဒါတဗ္ဗာ။ သစေ ဥဿဟတိ, ဇန္တာဃရံ ပဝိသိတဗ္ဗံ။ ဇန္တာဃရံ ပဝိသန္တေန မတ္တိကာယ မုခံ မက္ခေတွာ ပုရတော စ ပစ္ဆတော စ ပဋိစ္ဆာဒေတွာ ဇန္တာဃရံ ပဝိသိတဗ္ဗံ။ န ထေရေ ဘိက္ခူ အနုပခဇ္ဇ နိသီဒိတဗ္ဗံ။ န နဝါ ဘိက္ခူ အာသနေန ပဋိဗာဟိတဗ္ဗာ။ ဇန္တာဃရေ သဒ္ဓိဝိဟာရိကဿ ပရိကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ။ ဇန္တာဃရာ နိက္ခမန္တေန ဇန္တာဃရဣဌံ အာဒါယ ပုရတော စ ပစ္ဆတော စ ပဋိစ္ဆာဒေတွာ ဇန္တာဃရာ နိက္ခမိတဗ္ဗံ။

‘‘ဥဒကေပိ သဒ္ဓိဝိဟာရိကဿ ပရိကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ။ နဟာတေန ပဌမတရံ ဥတ္တရိတွာ အတ္တနော ဂတ္တံ ဝေါဒကံ ကတွာ နိဝါသေတွာ သဒ္ဓိဝိဟာရိကဿ ဂတ္တတော ဥဒကံ ပမဇ္ဇိတဗ္ဗံ, နိဝါသနံ ဒါတဗ္ဗံ, သံဃာဋိ ဒါတဗ္ဗာ။ ဇန္တာဃရဣဌံ အာဒါယ ပဌမတရံ အာဂန္တွာ အာသနံ ပညပေတဗ္ဗံ, ပါဒေါဒကံ ပါဒဣဌံ ပါဒကထလိကံ ဥပနိက္ခိပိတဗ္ဗံ။ သဒ္ဓိဝိဟာရိကော ပါနီယေန ပုစ္ဆိတဗ္ဗော။

‘‘ယသ္မိံ ဝိဟာရေ သဒ္ဓိဝိဟာရိကော ဝိဟရတိ, သစေ သော ဝိဟာရော ဥက္လာပေါ ဟောတိ, သစေ ဥဿဟတိ, သောဓေတဗ္ဗော။ ဝိဟာရံ သောဓေန္တေန ပဌမံ ပတ္တစီဝရံ နီဟရိတွာ ဧကမန္တံ နိက္ခိပိတဗ္ဗံ; နိသီဒနပစ္စတ္ထရဏံ နီဟရိတွာ ဧကမန္တံ နိက္ခိပိတဗ္ဗံ; ဘိသိဗိဗ္ဗောဟနံ နီဟရိတွာ ဧကမန္တံ နိက္ခိပိတဗ္ဗံ; မဉ္စော နီစံ ကတွာ သာဓုကံ အပ္ပဋိဃံသန္တေန, အသံဃဋ္ဋေန္တေန ကဝါဋပိဋ္ဌံ, နီဟရိတွာ ဧကမန္တံ နိက္ခိပိတဗ္ဗော; ဣဌံ နီစံ ကတွာ သာဓုကံ အပ္ပဋိဃံသန္တေန အသံဃဋ္ဋေန္တေန ကဝါဋပိဋ္ဌံ နီဟရိတွာ ဧကမန္တံ နိက္ခိပိတဗ္ဗံ; မဉ္စပဋိပါဒကာ နီဟရိတွာ ဧကမန္တံ နိက္ခိပိတဗ္ဗာ; ခေဠမလ္လကော နီဟရိတွာ ဧကမန္တံ နိက္ခိပိတဗ္ဗော; အပဿေနဖလကံ နီဟရိတွာ ဧကမန္တံ နိက္ခိပိတဗ္ဗံ; ဘူမတ္ထရဏံ ယထာပညတ္တံ သလ္လက္ခေတွာ နီဟရိတွာ ဧကမန္တံ နိက္ခိပိတဗ္ဗံ။ သစေ ဝိဟာရေ သန္တာနကံ ဟောတိ, ဥလ္လောကာ ပဌမံ ဩဟာရေတဗ္ဗံ, အာလောကသန္ဓိကဏ္ဏဘာဂါ ပမဇ္ဇိတဗ္ဗာ။ သစေ ဂေရုကပရိကမ္မကတာ ဘိတ္တိ ကဏ္ဏကိတာ ဟောတိ, စောဠကံ တေမေတွာ ဣဠေတွာ ပမဇ္ဇိတဗ္ဗာ။ သစေ ကာဠဝဏ္ဏကတာ ဘူမိ ကဏ္ဏကိတာ ဟောတိ, စောဠကံ တေမေတွာ ဣဠေတွာ ပမဇ္ဇိတဗ္ဗာ။ သစေ အကတာ ဟောတိ ဘူမိ, ဥဒကေန ပရိပ္ဖောသိတွာ သမ္မဇ္ဇိတဗ္ဗာ – မာ ဝိဟာရော ရဇေန ဥဟညီတိ။ သင်္ကာရံ ဝိစိနိတွာ ဧကမန္တံ ဆဍ္ဍေတဗ္ဗံ။

‘‘ဘူမတ္ထရဏံ ဩတာပေတွာ သောဓေတွာ ပပ္ဖောဋေတွာ အတိဟရိတွာ ယထာပညတ္တံ ပညပေတဗ္ဗံ။ မဉ္စပဋိပါဒကာ ဩတာပေတွာ ပမဇ္ဇိတွာ အတိဟရိတွာ ယထာဌာနေ ဌပေတဗ္ဗာ။ မဉ္စော ဩတာပေတွာ သောဓေတွာ ပပ္ဖောဋေတွာ နီစံ ကတွာ သာဓုကံ အပ္ပဋိဃံသန္တေန, အသံဃဋ္ဋေန္တေန ကဝါဋပိဋ္ဌံ, အတိဟရိတွာ ယထာပညတ္တံ ပညပေတဗ္ဗော။ ဣဌံ ဩတာပေတွာ သောဓေတွာ ပပ္ဖောဋေတွာ နီစံ ကတွာ သာဓုကံ အပ္ပဋိဃံသန္တေန, အသံဃဋ္ဋေန္တေန ကဝါဋပိဋ္ဌံ, အတိဟရိတွာ ယထာပညတ္တံ ပညပေတဗ္ဗံ။ ဘိသိဗိဗ္ဗောဟနံ ဩတာပေတွာ သောဓေတွာ ပပ္ဖောဋေတွာ အတိဟရိတွာ ယထာပညတ္တံ ပညပေတဗ္ဗံ။ နိသီဒနပစ္စတ္ထရဏံ ဩတာပေတွာ သောဓေတွာ ပပ္ဖောဋေတွာ အတိဟရိတွာ ယထာပညတ္တံ ပညပေတဗ္ဗံ။ ခေဠမလ္လကော ဩတာပေတွာ ပမဇ္ဇိတွာ အတိဟရိတွာ ယထာဌာနေ ဌပေတဗ္ဗော။ အပဿေနဖလကံ ဩတာပေတွာ ပမဇ္ဇိတွာ အတိဟရိတွာ ယထာဌာနေ ဌပေတဗ္ဗံ။ ပတ္တစီဝရံ နိက္ခိပိတဗ္ဗံ။ ပတ္တံ နိက္ခိပန္တေန ဧကေန ဟတ္ထေန ပတ္တံ ဂဟေတွာ ဧကေန ဟတ္ထေန ဟေဋ္ဌာမဉ္စံ ဝါ ဟေဋ္ဌာဣဌံ ဝါ ပရာမသိတွာ ပတ္တော နိက္ခိပိတဗ္ဗော။ န စ အနန္တရဟိတာယ ဘူမိယာ ပတ္တော နိက္ခိပိတဗ္ဗော။ စီဝရံ နိက္ခိပန္တေန ဧကေန ဟတ္ထေန စီဝရံ ဂဟေတွာ ဧကေန ဟတ္ထေန စီဝရဝံသံ ဝါ စီဝရရဇ္ဇုံ ဝါ ပမဇ္ဇိတွာ ပါရတော အန္တံ ဩရတော ဘောဂံ ကတွာ စီဝရံ နိက္ခိပိတဗ္ဗံ။

‘‘သစေ ပုရတ္ထိမာ သရဇာ ဝါတာ ဝါယန္တိ, ပုရတ္ထိမာ ဝါတပါနာ ထကေတဗ္ဗာ။ သစေ ပစ္ဆိမာ သရဇာ ဝါတာ ဝါယန္တိ, ပစ္ဆိမာ ဝါတပါနာ ထကေတဗ္ဗာ။ သစေ ဥတ္တရာ သရဇာ ဝါတာ ဝါယန္တိ, ဥတ္တရာ ဝါတပါနာ ထကေတဗ္ဗာ။ သစေ ဒက္ခိဏာ သရဇာ ဝါတာ ဝါယန္တိ, ဒက္ခိဏာ ဝါတပါနာ ထကေတဗ္ဗာ။ သစေ သီတကာလော ဟောတိ, ဒိဝါ ဝါတပါနာ ဝိဝရိတဗ္ဗာ, ရတ္တိံ ထကေတဗ္ဗာ။ သစေ ဥဏှကာလော ဟောတိ, ဒိဝါ ဝါတပါနာ ထကေတဗ္ဗာ, ရတ္တိံ ဝိဝရိတဗ္ဗာ။

‘‘သစေ ပရိဝေဏံ ဥက္လာပံ ဟောတိ, ပရိဝေဏံ သမ္မဇ္ဇိတဗ္ဗံ။ သစေ ကောဋ္ဌကော ဥက္လာပေါ ဟောတိ, ကောဋ္ဌကော သမ္မဇ္ဇိတဗ္ဗော။ သစေ ဥပဋ္ဌာနသာလာ ဥက္လာပါ ဟောတိ, ဥပဋ္ဌာနသာလာ သမ္မဇ္ဇိတဗ္ဗာ။ သစေ အဂ္ဂိသာလာ ဥက္လာပါ ဟောတိ, အဂ္ဂိသာလာ သမ္မဇ္ဇိတဗ္ဗာ။ သစေ ဝစ္စကုဋိ ဥက္လာပါ ဟောတိ, ဝစ္စကုဋိ သမ္မဇ္ဇိတဗ္ဗာ။ သစေ ပါနီယံ န ဟောတိ, ပါနီယံ ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗံ။ သစေ ပရိဘောဇနီယံ န ဟောတိ, ပရိဘောဇနီယံ ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗံ။ သစေ အာစမနကုမ္ဘိယာ ဥဒကံ န ဟောတိ, အာစမနကုမ္ဘိယာ ဥဒကံ အာသိဉ္စိတဗ္ဗံ။

‘‘သစေ သဒ္ဓိဝိဟာရိကဿ အနဘိရတိ ဥပ္ပန္နာ ဟောတိ, ဥပဇ္ဈာယေန ဝူပကာသေတဗ္ဗော, ဝူပကာသာပေတဗ္ဗော, ဓမ္မကထာ ဝါဿ ကာတဗ္ဗာ။ သစေ သဒ္ဓိဝိဟာရိကဿ ကုက္ကုစ္စံ ဥပ္ပန္နံ ဟောတိ, ဥပဇ္ဈာယေန ဝိနောဒေတဗ္ဗံ, ဝိနောဒါပေတဗ္ဗံ, ဓမ္မကထာ ဝါဿ ကာတဗ္ဗာ ။ သစေ သဒ္ဓိဝိဟာရိကဿ ဒိဋ္ဌိဂတံ ဥပ္ပန္နံ ဟောတိ, ဥပဇ္ဈာယေန ဝိဝေစေတဗ္ဗံ, ဝိဝေစာပေတဗ္ဗံ, ဓမ္မကထာ ဝါဿ ကာတဗ္ဗာ။ သစေ သဒ္ဓိဝိဟာရိကော ဂရုဓမ္မံ အဇ္ဈာပန္နော ဟောတိ ပရိဝါသာရဟော, ဥပဇ္ဈာယေန ဥဿုက္ကံ ကာတဗ္ဗံ – ကိန္တိ နု ခေါ သံဃော သဒ္ဓိဝိဟာရိကဿ ပရိဝါသံ ဒဒေယျာတိ။ သစေ သဒ္ဓိဝိဟာရိကော မူလာယ ပဋိကဿနာရဟော ဟောတိ, ဥပဇ္ဈာယေန ဥဿုက္ကံ ကာတဗ္ဗံ – ကိန္တိ နု ခေါ သံဃော သဒ္ဓိဝိဟာရိကံ မူလာယ ပဋိကဿေယျာတိ။ သစေ သဒ္ဓိဝိဟာရိကော မာနတ္တာရဟော ဟောတိ, ဥပဇ္ဈာယေန ဥဿုက္ကံ ကာတဗ္ဗံ – ကိန္တိ နု ခေါ သံဃော သဒ္ဓိဝိဟာရိကဿ မာနတ္တံ ဒဒေယျာတိ။ သစေ သဒ္ဓိဝိဟာရိကော အဗ္ဘာနာရဟော ဟောတိ, ဥပဇ္ဈာယေန ဥဿုက္ကံ ကာတဗ္ဗံ – ကိန္တိ နု ခေါ သံဃော သဒ္ဓိဝိဟာရိကံ အဗ္ဘေယျာတိ။ သစေ သံဃော သဒ္ဓိဝိဟာရိကဿ ကမ္မံ ကတ္တုကာမော ဟောတိ, တဇ္ဇနီယံ ဝါ နိယဿံ ဝါ ပဗ္ဗာဇနီယံ ဝါ ပဋိသာရဏီယံ ဝါ ဥက္ခေပနီယံ ဝါ, ဥပဇ္ဈာယေန ဥဿုက္ကံ ကာတဗ္ဗံ – ကိန္တိ နု ခေါ သံဃော သဒ္ဓိဝိဟာရိကဿ ကမ္မံ န ကရေယျ, လဟုကာယ ဝါ ပရိဏာမေယျာတိ။ ကတံ ဝါ ပနဿ ဟောတိ သံဃေန ကမ္မံ, တဇ္ဇနီယံ ဝါ နိယဿံ ဝါ ပဗ္ဗာဇနီယံ ဝါ ပဋိသာရဏီယံ ဝါ ဥက္ခေပနီယံ ဝါ, ဥပဇ္ဈာယေန ဥဿုက္ကံ ကာတဗ္ဗံ – ကိန္တိ နု ခေါ သဒ္ဓိဝိဟာရိကော သမ္မာ ဝတ္တေယျ, လောမံ ပါတေယျ, နေတ္ထာရံ ဝတ္တေယျ, သံဃော တံ ကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေယျာတိ။

‘‘သစေ သဒ္ဓိဝိဟာရိကဿ စီဝရံ ဓေါဝိတဗ္ဗံ ဟောတိ, ဥပဇ္ဈာယေန အာစိက္ခိတဗ္ဗံ ဧဝံ ဓေါဝေယျာသီတိ , ဥဿုက္ကံ ဝါ ကာတဗ္ဗံ – ကိန္တိ နု ခေါ သဒ္ဓိဝိဟာရိကဿ စီဝရံ ဓေါဝိယေထာတိ။ သစေ သဒ္ဓိဝိဟာရိကဿ စီဝရံ ကာတဗ္ဗံ ဟောတိ, ဥပဇ္ဈာယေန အာစိက္ခိတဗ္ဗံ ဧဝံ ကရေယျာသီတိ, ဥဿုက္ကံ ဝါ ကာတဗ္ဗံ – ကိန္တိ နု ခေါ သဒ္ဓိဝိဟာရိကဿ စီဝရံ ကရိယေထာတိ။ သစေ သဒ္ဓိဝိဟာရိကဿ ရဇနံ ပစိတဗ္ဗံ ဟောတိ, ဥပဇ္ဈာယေန အာစိက္ခိတဗ္ဗံ ဧဝံ ပစေယျာသီတိ, ဥဿုက္ကံ ဝါ ကာတဗ္ဗံ – ကိန္တိ နု ခေါ သဒ္ဓိဝိဟာရိကဿ ရဇနံ ပစိယေထာတိ။ သစေ သဒ္ဓိဝိဟာရိကဿ စီဝရံ ရဇိတဗ္ဗံ ဟောတိ, ဥပဇ္ဈာယေန အာစိက္ခိတဗ္ဗံ, ဧဝံ ရဇေယျာသီတိ, ဥဿုက္ကံ ဝါ ကာတဗ္ဗံ – ကိန္တိ နု ခေါ သဒ္ဓိဝိဟာရိကဿ စီဝရံ ရဇိယေထာတိ။ စီဝရံ ရဇန္တေန သာဓုကံ သမ္ပရိဝတ္တကံ သမ္ပရိဝတ္တကံ ရဇိတဗ္ဗံ။ န စ အစ္ဆိန္နေ ထေဝေ ပက္ကမိတဗ္ဗံ။ သစေ သဒ္ဓိဝိဟာရိကော ဂိလာနော ဟောတိ, ယာဝဇီဝံ ဥပဋ္ဌာတဗ္ဗော, ဝုဋ္ဌာနမဿ အာဂမေတဗ္ဗ’’န္တိ။

သဒ္ဓိဝိဟာရိကဝတ္တံ နိဋ္ဌိတံ။

၁၇. ပဏာမိတကထာ

၆၈. တေန ခေါ ပန သမယေန သဒ္ဓိဝိဟာရိကာ ဥပဇ္ဈာယေသု န သမ္မာ ဝတ္တန္တိ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ။ပေ.။ တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထံဟိ နာမ သဒ္ဓိဝိဟာရိကာ ဥပဇ္ဈာယေသု န သမ္မာ ဝတ္တိဿန္တီ’’တိ။ အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ပေ.။ သစ္စံ ကိရ, ဘိက္ခဝေ, သဒ္ဓိဝိဟာရိကာ ဥပဇ္ဈာယေသု န သမ္မာ ဝတ္တန္တီတိ? သစ္စံ ဘဂဝါတိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ။ပေ.။ ကထံဟိ နာမ, ဘိက္ခဝေ, သဒ္ဓိဝိဟာရိကာ ဥပဇ္ဈာယေသု န သမ္မာ ဝတ္တိဿန္တီတိ။ပေ.။ ဝိဂရဟိတွာ။ပေ.။ ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘န, ဘိက္ခဝေ, သဒ္ဓိဝိဟာရိကေန ဥပဇ္ဈာယမှိ န သမ္မာ ဝတ္တိတဗ္ဗံ။ ယော န သမ္မာ ဝတ္တေယျ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ ။ နေဝ သမ္မာ ဝတ္တန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, အသမ္မာဝတ္တန္တံ ပဏာမေတုံ။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ပဏာမေတဗ္ဗော – ‘‘ပဏာမေမိ တ’’န္တိ ဝါ, ‘‘မာယိဓ ပဋိက္ကမီ’’တိ ဝါ, ‘‘နီဟရ တေ ပတ္တစီဝရ’’န္တိ ဝါ, ‘‘နာဟံ တယာ ဥပဋ္ဌာတဗ္ဗော’’တိ ဝါ, ကာယေန ဝိညာပေတိ, ဝါစာယ ဝိညာပေတိ, ကာယေန ဝါစာယ ဝိညာပေတိ, ပဏာမိတော ဟောတိ သဒ္ဓိဝိဟာရိကော; န ကာယေန ဝိညာပေတိ, န ဝါစာယ ဝိညာပေတိ, န ကာယေန ဝါစာယ ဝိညာပေတိ, န ပဏာမိတော ဟောတိ သဒ္ဓိဝိဟာရိကောတိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန သဒ္ဓိဝိဟာရိကာ ပဏာမိတာ န ခမာပေန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ခမာပေတုန္တိ။ နေဝ ခမာပေန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ ။ န, ဘိက္ခဝေ, ပဏာမိတေန န ခမာပေတဗ္ဗော။ ယော န ခမာပေယျ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာတိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဥပဇ္ဈာယာ ခမာပိယမာနာ န ခမန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ခမိတုန္တိ။ နေဝ ခမန္တိ။ သဒ္ဓိဝိဟာရိကာ ပက္ကမန္တိပိ ဝိဗ္ဘမန္တိပိ တိတ္ထိယေသုပိ သင်္ကမန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ န, ဘိက္ခဝေ, ခမာပိယမာနေန န ခမိတဗ္ဗံ။ ယော န ခမေယျ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာတိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဥပဇ္ဈာယာ သမ္မာဝတ္တန္တံ ပဏာမေန္တိ, အသမ္မာဝတ္တန္တံ န ပဏာမေန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ န, ဘိက္ခဝေ, သမ္မာဝတ္တန္တော ပဏာမေတဗ္ဗော။ ယော ပဏာမေယျ , အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ ။ န စ, ဘိက္ခဝေ, အသမ္မာဝတ္တန္တော န ပဏာမေတဗ္ဗော။ ယော န ပဏာမေယျ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာတိ။

‘‘ပဉ္စဟိ, ဘိက္ခဝေ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော သဒ္ဓိဝိဟာရိကော ပဏာမေတဗ္ဗော။ ဥပဇ္ဈာယမှိ နာဓိမတ္တံ ပေမံ ဟောတိ, နာဓိမတ္တော ပသာဒေါ ဟောတိ, နာဓိမတ္တာ ဟိရီ ဟောတိ, နာဓိမတ္တော ဂါရဝေါ ဟောတိ, နာဓိမတ္တာ ဘာဝနာ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော သဒ္ဓိဝိဟာရိကော ပဏာမေတဗ္ဗော။

‘‘ပဉ္စဟိ, ဘိက္ခဝေ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော သဒ္ဓိဝိဟာရိကော န ပဏာမေတဗ္ဗော။ ဥပဇ္ဈာယမှိ အဓိမတ္တံ ပေမံ ဟောတိ, အဓိမတ္တော ပသာဒေါ ဟောတိ, အဓိမတ္တာ ဟိရီ ဟောတိ, အဓိမတ္တော ဂါရဝေါ ဟောတိ, အဓိမတ္တာ ဘာဝနာ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော သဒ္ဓိဝိဟာရိကော န ပဏာမေတဗ္ဗော။

‘‘ပဉ္စဟိ, ဘိက္ခဝေ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော သဒ္ဓိဝိဟာရိကော အလံ ပဏာမေတုံ။ ဥပဇ္ဈာယမှိ နာဓိမတ္တံ ပေမံ ဟောတိ, နာဓိမတ္တော ပသာဒေါ ဟောတိ, နာဓိမတ္တာ ဟိရီ ဟောတိ, နာဓိမတ္တာ ဂါရဝေါ ဟောတိ, နာဓိမတ္တာ ဘာဝနာ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော သဒ္ဓိဝိဟာရိကော အလံ ပဏာမေတုံ။

‘‘ပဉ္စဟိ, ဘိက္ခဝေ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော သဒ္ဓိဝိဟာရိကော နာလံ ပဏာမေတုံ။ ဥပဇ္ဈာယမှိ အဓိမတ္တံ ပေမံ ဟောတိ, အဓိမတ္တော ပသာဒေါ ဟောတိ, အဓိမတ္တာ ဟိရီ ဟောတိ, အဓိမတ္တော ဂါရဝေါ ဟောတိ, အဓိမတ္တာ ဘာဝနာ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော သဒ္ဓိဝိဟာရိကော နာလံ ပဏာမေတုံ။

‘‘ပဉ္စဟိ , ဘိက္ခဝေ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ သဒ္ဓိဝိဟာရိကံ အပ္ပဏာမေန္တော ဥပဇ္ဈာယော သာတိသာရော ဟောတိ, ပဏာမေန္တော အနတိသာရော ဟောတိ။ ဥပဇ္ဈာယမှိ နာဓိမတ္တံ ပေမံ ဟောတိ, နာဓိမတ္တော ပသာဒေါ ဟောတိ, နာဓိမတ္တာ ဟိရီ ဟောတိ, နာဓိမတ္တော ဂါရဝေါ ဟောတိ, နာဓိမတ္တာ ဘာဝနာ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ သဒ္ဓိဝိဟာရိကံ အပ္ပဏာမေန္တော ဥပဇ္ဈာယော သာတိသာရော ဟောတိ, ပဏာမေန္တော အနတိသာရော ဟောတိ။

‘‘ပဉ္စဟိ, ဘိက္ခဝေ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ သဒ္ဓိဝိဟာရိကံ ပဏာမေန္တော ဥပဇ္ဈာယော သာတိသာရော ဟောတိ, အပ္ပဏာမေန္တော အနတိသာရော ဟောတိ။ ဥပဇ္ဈာယမှိ အဓိမတ္တံ ပေမံ ဟောတိ, အဓိမတ္တော ပသာဒေါ ဟောတိ, အဓိမတ္တာ ဟိရီ ဟောတိ, အဓိမတ္တော ဂါရဝေါ ဟောတိ, အဓိမတ္တာ ဘာဝနာ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ သဒ္ဓိဝိဟာရိကံ ပဏာမေန္တော ဥပဇ္ဈာယော သာတိသာရော ဟောတိ, အပ္ပဏာမေန္တော အနတိသာရော ဟောတီ’’တိ။

၆၉. တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဗြာဟ္မဏော ဘိက္ခူ ဥပသင်္ကမိတွာ ပဗ္ဗဇ္ဇံ ယာစိ။ တံ ဘိက္ခူ န ဣစ္ဆိံသု ပဗ္ဗာဇေတုံ။ သော ဘိက္ခူသု ပဗ္ဗဇ္ဇံ အလဘမာနော ကိသော အဟောသိ လူခေါ ဒုဗ္ဗဏ္ဏော ဥပ္ပဏ္ဍုပ္ပဏ္ဍုကဇာတော ဓမနိသန္ထတဂတ္တော။ အဒ္ဒသာ ခေါ ဘဂဝါ တံ ဗြာဟ္မဏံ ကိသံ လူခံ ဒုဗ္ဗဏ္ဏံ ဥပ္ပဏ္ဍုပ္ပဏ္ဍုကဇာတံ ဓမနိသန္ထတဂတ္တံ, ဒိသွာန ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘ကိံ နု ခေါ သော, ဘိက္ခဝေ, ဗြာဟ္မဏော ကိသော လူခေါ ဒုဗ္ဗဏ္ဏော ဥပ္ပဏ္ဍုပ္ပဏ္ဍုကဇာတော ဓမနိသန္ထတဂတ္တော’’တိ? ဧသော, ဘန္တေ, ဗြာဟ္မဏော ဘိက္ခူ ဥပသင်္ကမိတွာ ပဗ္ဗဇ္ဇံ ယာစိ။ တံ ဘိက္ခူ န ဣစ္ဆိံသု ပဗ္ဗာဇေတုံ။ သော ဘိက္ခူသု ပဗ္ဗဇ္ဇံ အလဘမာနော ကိသော လူခေါ ဒုဗ္ဗဏ္ဏော ဥပ္ပဏ္ဍုပ္ပဏ္ဍုကဇာတော ဓမနိသန္ထတဂတ္တောတိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘ကော နု ခေါ, ဘိက္ခဝေ, တဿ ဗြာဟ္မဏဿ အဓိကာရံ သရသီ’’တိ? ဧဝံ ဝုတ္တေ အာယသ္မာ သာရိပုတ္တော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘အဟံ ခေါ, ဘန္တေ, တဿ ဗြာဟ္မဏဿ အဓိကာရံ သရာမီ’’တိ။ ‘‘ကိံ ပန တွံ, သာရိပုတ္တ, တဿ ဗြာဟ္မဏဿ အဓိကာရံ သရသီ’’တိ? ‘‘ဣဓ မေ, ဘန္တေ, သော ဗြာဟ္မဏော ရာဇဂဟေ ပိဏ္ဍာယ စရန္တဿ ကဋစ္ဆုဘိက္ခံ ဒါပေသိ။ ဣမံ ခေါ အဟံ, ဘန္တေ, တဿ ဗြာဟ္မဏဿ အဓိကာရံ သရာမီ’’တိ။ ‘‘သာဓု သာဓု, သာရိပုတ္တ, ကတညုနော ဟိ, သာရိပုတ္တ, သပ္ပုရိသာ ကတဝေဒိနော။ တေန ဟိ တွံ, သာရိပုတ္တ, တံ ဗြာဟ္မဏံ ပဗ္ဗာဇေဟိ ဥပသမ္ပာဒေဟီ’’တိ ။ ‘‘ကထာဟံ, ဘန္တေ , တံ ဗြာဟ္မဏံ ပဗ္ဗာဇေမိ ဥပသမ္ပာဒေမီ’’တိ? အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတသ္မိံ နိဒါနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ယာ သာ, ဘိက္ခဝေ, မယာ တီဟိ သရဏဂမနေဟိ ဥပသမ္ပဒါ အနုညာတာ, တံ အဇ္ဇတဂ္ဂေ ပဋိက္ခိပါမိ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ဉတ္တိစတုတ္ထေန ကမ္မေန ဥပသမ္ပာဒေတုံ [ဥပသမ္ပဒံ (သီ. သျာ.)]။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗော။ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သံဃော ဉာပေတဗ္ဗော –

၇၀. ‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော။ အယံ ဣတ္ထန္နာမော ဣတ္ထန္နာမဿ အာယသ္မတော ဥပသမ္ပဒါပေက္ခော။ ယဒိ သံဃဿ ပတ္တကလ္လံ, သံဃော ဣတ္ထန္နာမံ ဥပသမ္ပာဒေယျ ဣတ္ထန္နာမေန ဥပဇ္ဈာယေန။ ဧသာ ဉတ္တိ။

‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော။ အယံ ဣတ္ထန္နာမော ဣတ္ထန္နာမဿ အာယသ္မတော ဥပသမ္ပဒါပေက္ခော။ သံဃော ဣတ္ထန္နာမံ ဥပသမ္ပာဒေတိ ဣတ္ထန္နာမေန ဥပဇ္ဈာယေန။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ဣတ္ထန္နာမဿ ဥပသမ္ပဒါ ဣတ္ထန္နာမေန ဥပဇ္ဈာယေန, သော တုဏှဿ; ယဿ နက္ခမတိ, သော ဘာသေယျ။

‘‘ဒုတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ – သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော။ အယံ ဣတ္ထန္နာမော ဣတ္ထန္နာမဿ အာယသ္မတော ဥပသမ္ပဒါပေက္ခော။ သံဃော ဣတ္ထန္နာမံ ဥပသမ္ပာဒေတိ ဣတ္ထန္နာမေန ဥပဇ္ဈာယေန။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ဣတ္ထန္နာမဿ ဥပသမ္ပဒါ ဣတ္ထန္နာမေန ဥပဇ္ဈာယေန, သော တုဏှဿ; ယဿ နက္ခမတိ, သော ဘာသေယျ ။

‘‘တတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ – သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော။ အယံ ဣတ္ထန္နာမော ဣတ္ထန္နာမဿ အာယသ္မတော ဥပသမ္ပဒါပေက္ခော။ သံဃော ဣတ္ထန္နာမံ ဥပသမ္ပာဒေတိ ဣတ္ထန္နာမေန ဥပဇ္ဈာယေန။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ဣတ္ထန္နာမဿ ဥပသမ္ပဒါ ဣတ္ထန္နာမေန ဥပဇ္ဈာယေန, သော တုဏှဿ; ယဿ နက္ခမတိ, သော ဘာသေယျ။

‘‘ဥပသမ္ပန္နော သံဃေန ဣတ္ထန္နာမော ဣတ္ထန္နာမေန ဥပဇ္ဈာယေန။ ခမတိ သံဃဿ, တသ္မာ တုဏှီ, ဧဝမေတံ ဓါရယာမီ’’တိ။

၇၁. တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ဥပသမ္ပန္နသမနန္တရာ အနာစာရံ အာစရတိ။ ဘိက္ခူ ဧဝမာဟံသု – ‘‘မာဝုသော, ဧဝရူပံ အကာသိ, နေတံ ကပ္ပတီ’’တိ။ သော ဧဝမာဟ – ‘‘နေဝါဟံ အာယသ္မန္တေ ယာစိံ ဥပသမ္ပာဒေထ မန္တိ။ ကိဿ မံ တုမှေ အယာစိတာ ဥပသမ္ပာဒိတ္ထာ’’တိ? ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ ။ န, ဘိက္ခဝေ, အယာစိတေန ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗော ။ ယော ဥပသမ္ပာဒေယျ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ယာစိတေန ဥပသမ္ပာဒေတုံ။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ယာစိတဗ္ဗော။ တေန ဥပသမ္ပဒါပေက္ခေန သသံဃံ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧကံသံ ဥတ္တရာသင်္ဂံ ကရိတွာ ဘိက္ခူနံ ပါဒေ ဝန္ဒိတွာ ဥက္ကုဋိကံ နိသီဒိတွာ အဉ္ဇလိံ ပဂ္ဂဟေတွာ ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘‘သသံဃံ, ဘန္တေ, ဥပသမ္ပဒံ ယာစာမိ, ဥလ္လုမ္ပတု မံ, ဘန္တေ, သံဃော အနုကမ္ပံ ဥပါဒါယာ’’တိ။ ဒုတိယမ္ပိ ယာစိတဗ္ဗော။ တတိယမ္ပိ ယာစိတဗ္ဗော။ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သံဃော ဉာပေတဗ္ဗော –

၇၂. ‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ , သံဃော။ အယံ ဣတ္ထန္နာမော ဣတ္ထန္နာမဿ အာယသ္မတော ဥပသမ္ပဒါပေက္ခော။ ဣတ္ထန္နာမော သသံဃံ ဥပသမ္ပဒံ ယာစတိ ဣတ္ထန္နာမေန ဥပဇ္ဈာယေန။ ယဒိ သံဃဿ ပတ္တကလ္လံ, သံဃော ဣတ္ထန္နာမံ ဥပသမ္ပာဒေယျ ဣတ္ထန္နာမေန ဥပဇ္ဈာယေန။ ဧသာ ဉတ္တိ။

‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော။ အယံ ဣတ္ထန္နာမော ဣတ္ထန္နာမဿ အာယသ္မတော ဥပသမ္ပဒါပေက္ခော။ ဣတ္ထန္နာမော သသံဃံ ဥပသမ္ပဒံ ယာစတိ ဣတ္ထန္နာမေန ဥပဇ္ဈာယေန။ သံဃော ဣတ္ထန္နာမံ ဥပသမ္ပာဒေတိ ဣတ္ထန္နာမေန ဥပဇ္ဈာယေန။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ဣတ္ထန္နာမဿ ဥပသမ္ပဒါ ဣတ္ထန္နာမေန ဥပဇ္ဈာယေန, သော တုဏှဿ; ယဿ နက္ခမတိ, သော ဘာသေယျ။

‘‘ဒုတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ။ပေ.။ တတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ။ပေ.။။

‘‘ဥပသမ္ပန္နော သံဃေန ဣတ္ထန္နာမော ဣတ္ထန္နာမေန ဥပဇ္ဈာယေန။ ခမတိ သံဃဿ, တသ္မာ တုဏှီ, ဧဝမေတံ ဓါရယာမီ’’တိ။

၇၃. တေန ခေါ ပန သမယေန ရာဇဂဟေ ပဏီတာနံ ဘတ္တာနံ ဘတ္တပဋိပါဋိ အဋ္ဌိတာ [အဓိဋ္ဌိတာ (က.)] ဟောတိ။ အထ ခေါ အညတရဿ ဗြာဟ္မဏဿ ဧတဒဟောသိ – ‘‘ဣမေ ခေါ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ သုခသီလာ သုခသမာစာရာ, သုဘောဇနာနိ ဘုဉ္ဇိတွာ နိဝါတေသု သယနေသု သယန္တိ။ ယံနူနာဟံ သမဏေသု သကျပုတ္တိယေသု ပဗ္ဗဇေယျ’’န္တိ။ အထ ခေါ သော ဗြာဟ္မဏော ဘိက္ခူ ဥပသင်္ကမိတွာ ပဗ္ဗဇ္ဇံ ယာစိ။ တံ ဘိက္ခူ ပဗ္ဗာဇေသုံ ဥပသမ္ပာဒေသုံ။ တသ္မိံ ပဗ္ဗဇိတေ ဘတ္တပဋိပါဋိ ခီယိတ္ထ။ ဘိက္ခူ ဧဝမာဟံသု – ‘‘ဧဟိ ဒါနိ, အာဝုသော, ပိဏ္ဍာယ စရိဿာမာ’’တိ။ သော ဧဝမာဟ – ‘‘နာဟံ, အာဝုသော, ဧတံကာရဏာ ပဗ္ဗဇိတော ပိဏ္ဍာယ စရိဿာမီတိ။ သစေ မေ ဒဿထ ဘုဉ္ဇိဿာမိ , နော စေ မေ ဒဿထ ဝိဗ္ဘမိဿာမီ’’တိ။ ‘‘ကိံ ပန တွံ, အာဝုသော, ဥဒရဿ ကာရဏာ ပဗ္ဗဇိတော’’တိ ? ‘‘ဧဝမာဝုသော’’တိ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ။ပေ.။ တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ကထံဟိ နာမ ဘိက္ခု ဧဝံ သွာက္ခာတေ ဓမ္မဝိနယေ ဥဒရဿ ကာရဏာ ပဗ္ဗဇိဿတီတိ။ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ပေ.။ သစ္စံ ကိရ တွံ, ဘိက္ခု, ဥဒရဿ ကာရဏာ ပဗ္ဗဇိတောတိ? သစ္စံ ဘဂဝါတိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ။ပေ.။ ‘‘ကထံဟိ နာမ တွံ, မောဃပုရိသ, ဧဝံ သွာက္ခာတေ ဓမ္မဝိနယေ ဥဒရဿ ကာရဏာ ပဗ္ဗဇိဿသိ။ နေတံ, မောဃပုရိသ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ ပသန္နာနံ ဝါ ဘိယျောဘာဝါယ’’။ပေ.။ ဝိဂရဟိတွာ။ပေ.။ ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ဥပသမ္ပာဒေန္တေန စတ္တာရော နိဿယေ အာစိက္ခိတုံ – ပိဏ္ဍိယာလောပဘောဇနံ နိဿာယ ပဗ္ဗဇ္ဇာ, တတ္ထ တေ ယာဝဇီဝံ ဥဿာဟော ကရဏီယော; အတိရေကလာဘော – သံဃဘတ္တံ, ဥဒ္ဒေသဘတ္တံ, နိမန္တနံ, သလာကဘတ္တံ, ပက္ခိကံ, ဥပေါသထိကံ, ပါဋိပဒိကံ။ ပံသုကူလစီဝရံ နိဿာယ ပဗ္ဗဇ္ဇာ, တတ္ထ တေ ယာဝဇီဝံ ဥဿာဟော ကရဏီယော; အတိရေကလာဘော – ခေါမံ, ကပ္ပါသိကံ, ကောသေယျံ, ကမ္ဗလံ, သာဏံ, ဘင်္ဂံ။ ရုက္ခမူလသေနာသနံ နိဿာယ ပဗ္ဗဇ္ဇာ, တတ္ထ တေ ယာဝဇီဝံ ဥဿာဟော ကရဏီယော; အတိရေကလာဘော – ဝိဟာရော , အဍ္ဎယောဂေါ, ပါသာဒေါ, ဟမ္မိယံ, ဂုဟာ။ ပူတိမုတ္တဘေသဇ္ဇံ နိဿာယ ပဗ္ဗဇ္ဇာ, တတ္ထ တေ ယာဝဇီဝံ ဥဿာဟော ကရဏီယော; အတိရေကလာဘော – သပ္ပိ, နဝနီတံ, တေလံ, မဓု, ဖာဏိတ’’န္တိ။

ပဏာမိတကထာ နိဋ္ဌိတာ။

ဥပဇ္ဈာယဝတ္တဘာဏဝါရော နိဋ္ဌိတော ပဉ္စမော။

ပဉ္စမဘာဏဝါရော

၁၈. အာစရိယဝတ္တကထာ

၇၄. တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော မာဏဝကော ဘိက္ခူ ဥပသင်္ကမိတွာ ပဗ္ဗဇ္ဇံ ယာစိ။ တဿ ဘိက္ခူ ပဋိကစ္စေဝ နိဿယေ အာစိက္ခိံသု။ သော ဧဝမာဟ – ‘‘သစေ မေ, ဘန္တေ, ပဗ္ဗဇိတေ နိဿယေ အာစိက္ခေယျာထ, အဘိရမေယျာမဟံ [အဘိရမေယျဉ္စာဟံ (သီ.), အဘိရမေယျံ သွာဟံ (က.)]။ န ဒါနာဟံ, ဘန္တေ, ပဗ္ဗဇိဿာမိ; ဇေဂုစ္ဆာ မေ နိဿယာ ပဋိကူလာ’’တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ န, ဘိက္ခဝေ, ပဋိကစ္စေဝ နိဿယာ အာစိက္ခိတဗ္ဗာ။ ယော အာစိက္ခေယျ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ဥပသမ္ပန္နသမနန္တရာ နိဿယေ အာစိက္ခိတုန္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ ဒုဝဂ္ဂေနပိ တိဝဂ္ဂေနပိ ဂဏေန ဥပသမ္ပာဒေန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ န, ဘိက္ခဝေ, ဦနဒသဝဂ္ဂေန ဂဏေန ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗော။ ယော ဥပသမ္ပာဒေယျ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ဒသဝဂ္ဂေန ဝါ အတိရေကဒသဝဂ္ဂေန ဝါ ဂဏေန ဥပသမ္ပာဒေတုန္တိ ။

၇၅. တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ ဧကဝဿာပိ ဒုဝဿာပိ သဒ္ဓိဝိဟာရိကံ ဥပသမ္ပာဒေန္တိ။ အာယသ္မာပိ ဥပသေနော ဝင်္ဂန္တပုတ္တော ဧကဝဿော သဒ္ဓိဝိဟာရိကံ ဥပသမ္ပာဒေသိ။ သော ဝဿံဝုဋ္ဌော ဒုဝဿော ဧကဝဿံ သဒ္ဓိဝိဟာရိကံ အာဒါယ ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ, ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ အာစိဏ္ဏံ ခေါ ပနေတံ ဗုဒ္ဓါနံ ဘဂဝန္တာနံ အာဂန္တုကေဟိ ဘိက္ခူဟိ သဒ္ဓိံ ပဋိသမ္မောဒိတုံ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ အာယသ္မန္တံ ဥပသေနံ ဝင်္ဂန္တပုတ္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ကစ္စိ, ဘိက္ခု, ခမနီယံ, ကစ္စိ ယာပနီယံ, ကစ္စိ တွံ အပ္ပကိလမထေန အဒ္ဓါနံ အာဂတော’’တိ? ‘‘ခမနီယံ, ဘဂဝါ, ယာပနီယံ, ဘဂဝါ။ အပ္ပကိလမထေန မယံ, ဘန္တေ, အဒ္ဓါနံ အာဂတာ’’တိ။ ဇာနန္တာပိ တထာဂတာ ပုစ္ဆန္တိ, ဇာနန္တာပိ န ပုစ္ဆန္တိ, ကာလံ ဝိဒိတွာ ပုစ္ဆန္တိ, ကာလံ ဝိဒိတွာ န ပုစ္ဆန္တိ; အတ္ထသံဟိတံ တထာဂတာ ပုစ္ဆန္တိ; နော အနတ္ထသံဟိတံ။ အနတ္ထသံဟိတေ သေတုဃာတော တထာဂတာနံ။ ဒွီဟိ အာကာရေဟိ ဗုဒ္ဓါ ဘဂဝန္တော ဘိက္ခူ ပဋိပုစ္ဆန္တိ – ဓမ္မံ ဝါ ဒေသေဿာမ, သာဝကာနံ ဝါ သိက္ခာပဒံ ပညပေဿာမာတိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ အာယသ္မန္တံ ဥပသေနံ ဝင်္ဂန္တပုတ္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ကတိဝဿောသိ တွံ, ဘိက္ခူ’’တိ? ‘‘ဒုဝဿောဟံ, ဘဂဝါ’’တိ။ ‘‘အယံ ပန ဘိက္ခု ကတိဝဿော’’တိ? ‘‘ဧကဝဿော, ဘဂဝါ’’တိ။ ‘‘ကိံ တာယံ ဘိက္ခု ဟောတီ’’တိ? ‘‘သဒ္ဓိဝိဟာရိကော မေ, ဘဂဝါ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ – ‘‘အနနုစ္ဆဝိကံ, မောဃပုရိသ, အနနုလောမိကံ အပ္ပတိရူပံ အဿာမဏကံ အကပ္ပိယံ အကရဏီယံ။ ကထံဟိ နာမ တွံ, မောဃပုရိသ, အညေဟိ ဩဝဒိယော အနုသာသိယော အညံ ဩဝဒိတုံ အနုသာသိတုံ မညိဿသိ။ အတိလဟုံ ခေါ တွံ, မောဃပုရိသ, ဗာဟုလ္လာယ အာဝတ္တော, ယဒိဒံ ဂဏဗန္ဓိကံ။ နေတံ, မောဃပုရိသ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ ပသန္နာနံ ဝါ ဘိယျောဘာဝါယ’’။ပေ.။ ဝိဂရဟိတွာ။ပေ.။ ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘န, ဘိက္ခဝေ, ဦနဒသဝဿေန ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗော။ ယော ဥပသမ္ပာဒေယျ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ဒသဝဿေန ဝါ အတိရေကဒသဝဿေန ဝါ ဥပသမ္ပာဒေတု’’န္တိ။

၇၆. တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ – ဒသဝဿမှာ ဒသဝဿမှာတိ – ဗာလာ အဗျတ္တာ ဥပသမ္ပာဒေန္တိ။ ဒိဿန္တိ ဥပဇ္ဈာယာ ဗာလာ, သဒ္ဓိဝိဟာရိကာ ပဏ္ဍိတာ။ ဒိဿန္တိ ဥပဇ္ဈာယာ အဗျတ္တာ, သဒ္ဓိဝိဟာရိကာ ဗျတ္တာ။ ဒိဿန္တိ ဥပဇ္ဈာယာ အပ္ပဿုတာ, သဒ္ဓိဝိဟာရိကာ ဗဟုဿုတာ။ ဒိဿန္တိ ဥပဇ္ဈာယာ ဒုပ္ပညာ, သဒ္ဓိဝိဟာရိကာ ပညဝန္တော။ အညတရောပိ အညတိတ္ထိယပုဗ္ဗော ဥပဇ္ဈာယေန သဟဓမ္မိကံ ဝုစ္စမာနော ဥပဇ္ဈာယဿ ဝါဒံ အာရောပေတွာ တံယေဝ တိတ္ထာယတနံ သင်္ကမိ။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ။ပေ.။ တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ကထံဟိ နာမ ဘိက္ခူ – ဒသဝဿမှာ ဒသဝဿမှာတိ – ဗာလာ အဗျတ္တာ ဥပသမ္ပာဒေဿန္တိ။ ဒိဿန္တိ ဥပဇ္ဈာယာ ဗာလာ သဒ္ဓိဝိဟာရိကာ ပဏ္ဍိတာ, ဒိဿန္တိ ဥပဇ္ဈာယာ အဗျတ္တာ သဒ္ဓိဝိဟာရိကာ ဗျတ္တာ, ဒိဿန္တိ ဥပဇ္ဈာယာ အပ္ပဿုတာ သဒ္ဓိဝိဟာရိကာ ဗဟုဿုတာ, ဒိဿန္တိ ဥပဇ္ဈာယာ ဒုပ္ပညာ, သဒ္ဓိဝိဟာရိကာ ပညဝန္တောတိ။ အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ‘‘သစ္စံ ကိရ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခူ – ဒသဝဿမှာ ဒသဝဿမှာတိ – ဗာလာ အဗျတ္တာ ဥပသမ္ပာဒေန္တိ။ ဒိဿန္တိ ဥပဇ္ဈာယာ ဗာလာ, သဒ္ဓိဝိဟာရိကာ ပဏ္ဍိတာ, ဒိဿန္တိ ဥပဇ္ဈာယာ အဗျတ္တာ သဒ္ဓိဝိဟာရိကာ ဗျတ္တာ, ဒိဿန္တိ ဥပဇ္ဈာယာ အပ္ပဿုတာ, သဒ္ဓိဝိဟာရိကာ ဗဟုဿုတာ, ဒိဿန္တိ ဥပဇ္ဈာယာ ဒုပ္ပညာ, သဒ္ဓိဝိဟာရိကာ ပညဝန္တော’’တိ? ‘‘သစ္စံ, ဘဂဝါ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ။ပေ.။ ကထံဟိ နာမ တေ, ဘိက္ခဝေ, မောဃပုရိသာ – ဒသဝဿမှာ ဒသဝဿမှာတိ – ဗာလာ အဗျတ္တာ ဥပသမ္ပာဒေဿန္တိ။ ဒိဿန္တိ ဥပဇ္ဈာယာ ဗာလာ, သဒ္ဓိဝိဟာရိကာ ပဏ္ဍိတာ, ဒိဿန္တိ ဥပဇ္ဈာယာ အဗျတ္တာ သဒ္ဓိဝိဟာရိကာ ဗျတ္တာ, ဒိဿန္တိ ဥပဇ္ဈာယာ အပ္ပဿုတာ, သဒ္ဓိဝိဟာရိကာ ဗဟုဿုတာ, ဒိဿန္တိ ဥပဇ္ဈာယာ ဒုပ္ပညာ, သဒ္ဓိဝိဟာရိကာ ပညဝန္တော။ နေတံ, ဘိက္ခဝေ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ။ပေ.။ ဝိဂရဟိတွာ။ပေ.။ ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘န, ဘိက္ခဝေ, ဗာလေန အဗျတ္တေန ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗော။ ယော ဥပသမ္ပာဒေယျ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန ဒသဝဿေန ဝါ အတိရေကဒသဝဿေန ဝါ ဥပသမ္ပာဒေတု’’န္တိ။

၇၇. တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ ဥပဇ္ဈာယေသု ပက္ကန္တေသုပိ ဝိဗ္ဘန္တေသုပိ ကာလင်္ကတေသုပိ ပက္ခသင်္ကန္တေသုပိ အနာစရိယကာ အနောဝဒိယမာနာ အနနုသာသိယမာနာ ဒုန္နိဝတ္ထာ ဒုပ္ပါရုတာ အနာကပ္ပသမ္ပန္နာ ပိဏ္ဍာယ စရန္တိ, မနုဿာနံ ဘုဉ္ဇမာနာနံ ဥပရိဘောဇနေပိ ဥတ္တိဋ္ဌပတ္တံ ဥပနာမေန္တိ, ဥပရိခါဒနီယေပိ – ဥပရိသာယနီယေပိ – ဥပရိပါနီယေပိ ဥတ္တိဋ္ဌပတ္တံ ဥပနာမေန္တိ; သာမံ သူပမ္ပိ ဩဒနမ္ပိ ဝိညာပေတွာ ဘုဉ္ဇန္တိ; ဘတ္တဂ္ဂေပိ ဥစ္စာသဒ္ဒါ မဟာသဒ္ဒါ ဝိဟရန္တိ။ မနုဿာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထံဟိ နာမ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ ဒုန္နိဝတ္ထာ ဒုပ္ပါရုတာ အနာကပ္ပသမ္ပန္နာ ပိဏ္ဍာယ စရိဿန္တိ; မနုဿာနံ ဘုဉ္ဇမာနာနံ ဥပရိဘောဇနေပိ ဥတ္တိဋ္ဌပတ္တံ ဥပနာမေဿန္တိ, ဥပရိခါဒနီယေပိ – ဥပရိသာယနီယေပိ – ဥပရိပါနီယေပိ ဥတ္တိဋ္ဌပတ္တံ ဥပနာမေဿန္တိ; သာမံ သူပမ္ပိ ဩဒနမ္ပိ ဝိညာပေတွာ ဘုဉ္ဇိဿန္တိ; ဘတ္တဂ္ဂေပိ ဥစ္စာသဒ္ဒါ မဟာသဒ္ဒါ ဝိဟရိဿန္တိ, သေယျထာပိ ဗြာဟ္မဏာ ဗြာဟ္မဏဘောဇနေ’’တိ။ အဿောသုံ ခေါ ဘိက္ခူ တေသံ မနုဿာနံ ဥဇ္ဈာယန္တာနံ ခိယျန္တာနံ ဝိပါစေန္တာနံ ။ပေ.။ အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ သစ္စံ ကိရ, ဘိက္ခဝေ။ပေ.။ သစ္စံ, ဘဂဝါတိ။ပေ.။ ဝိဂရဟိတွာ ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ –

‘‘အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, အာစရိယံ။ အာစရိယော, ဘိက္ခဝေ, အန္တေဝါသိကမှိ ပုတ္တစိတ္တံ ဥပဋ္ဌာပေဿတိ, အန္တေဝါသိကော အာစရိယမှိ ပိတုစိတ္တံ ဥပဋ္ဌာပေဿတိ။ ဧဝံ တေ အညမညံ သဂါရဝါ သပ္ပတိဿာ သဘာဂဝုတ္တိနော ဝိဟရန္တာ ဣမသ္မိံ ဓမ္မဝိနယေ ဝုဒ္ဓိံ ဝိရုဠှိံ ဝေပုလ္လံ အာပဇ္ဇိဿန္တိ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ဒသဝဿံ နိဿာယ ဝတ္ထုံ, ဒသဝဿေန နိဿယံ ဒါတုံ။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, အာစရိယော ဂဟေတဗ္ဗော။ ဧကံသံ ဥတ္တရာသင်္ဂံ ကရိတွာ ပါဒေ ဝန္ဒိတွာ ဥက္ကုဋိကံ နိသီဒိတွာ အဉ္ဇလိံ ပဂ္ဂဟေတွာ ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘အာစရိယော မေ, ဘန္တေ, ဟောဟိ, အာယသ္မတော နိဿာယ ဝစ္ဆာမိ; အာစရိယော မေ, ဘန္တေ, ဟောဟိ, အာယသ္မတော နိဿာယ ဝစ္ဆာမိ; အာစရိယော မေ, ဘန္တေ, ဟောဟိ, အာယသ္မတော နိဿာယ ဝစ္ဆာမီ’တိ။ ‘သာဟူတိ’ ဝါ ‘လဟူတိ’ ဝါ ‘ဩပါယိက’န္တိ ဝါ ‘ပတိရူပ’န္တိ ဝါ ‘ပါသာဒိကေန သမ္ပာဒေဟီ’တိ ဝါ ကာယေန ဝိညာပေတိ, ဝါစာယ ဝိညာပေတိ, ကာယေန ဝါစာယ ဝိညာပေတိ, ဂဟိတော ဟောတိ အာစရိယော; န ကာယေန ဝိညာပေတိ, န ဝါစာယ ဝိညာပေတိ, န ကာယေန ဝါစာယ ဝိညာပေတိ, န ဂဟိတော ဟောတိ အာစရိယော။

၇၈. [စူဠဝ. ၃၈၀ အာဒယော] ‘‘အန္တေဝါသိကေန , ဘိက္ခဝေ, အာစရိယမှိ သမ္မာ ဝတ္တိတဗ္ဗံ။ တတြာယံ သမ္မာဝတ္တနာ –

‘‘ကာလဿေဝ ဥဋ္ဌာယ ဥပါဟနံ ဩမုဉ္စိတွာ ဧကံသံ ဥတ္တရာသင်္ဂံ ကရိတွာ ဒန္တကဋ္ဌံ ဒါတဗ္ဗံ, မုခေါဒကံ ဒါတဗ္ဗံ, အာသနံ ပညပေတဗ္ဗံ။ သစေ ယာဂု ဟောတိ, ဘာဇနံ ဓေါဝိတွာ ယာဂု ဥပနာမေတဗ္ဗာ ။ ယာဂုံ ဣတဿ ဥဒကံ ဒတွာ ဘာဇနံ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ နီစံ ကတွာ သာဓုကံ အပ္ပဋိဃံသန္တေန ဓေါဝိတွာ ပဋိသာမေတဗ္ဗံ။ အာစရိယမှိ ဝုဋ္ဌိတေ အာသနံ ဥဒ္ဓရိတဗ္ဗံ။ သစေ သော ဒေသော ဥက္လာပေါ ဟောတိ, သော ဒေသော သမ္မဇ္ဇိတဗ္ဗော။

‘‘သစေ အာစရိယော ဂါမံ ပဝိသိတုကာမော ဟောတိ, နိဝါသနံ ဒါတဗ္ဗံ, ပဋိနိဝါသနံ ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗံ, ကာယဗန္ဓနံ ဒါတဗ္ဗံ, သဂုဏံ ကတွာ သံဃာဋိယော ဒါတဗ္ဗာ, ဓေါဝိတွာ ပတ္တော သောဒကော ဒါတဗ္ဗော။ သစေ အာစရိယော ပစ္ဆာသမဏံ အာကင်္ခတိ, တိမဏ္ဍလံ ပဋိစ္ဆာဒေန္တေန ပရိမဏ္ဍလံ နိဝါသေတွာ ကာယဗန္ဓနံ ဗန္ဓိတွာ သဂုဏံ ကတွာ သံဃာဋိယော ပါရုပိတွာ ဂဏ္ဌိကံ ပဋိမုဉ္စိတွာ ဓေါဝိတွာ ပတ္တံ ဂဟေတွာ အာစရိယဿ ပစ္ဆာသမဏေန ဟောတဗ္ဗံ။ နာတိဒူရေ ဂန္တဗ္ဗံ, နာစ္စာသန္နေ ဂန္တဗ္ဗံ, ပတ္တပရိယာပန္နံ ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗံ။ န အာစရိယဿ ဘဏမာနဿ အန္တရန္တရာ ကထာ ဩပါတေတဗ္ဗာ။ အာစရိယော အာပတ္တိသာမန္တာ ဘဏမာနော နိဝါရေတဗ္ဗော။

‘‘နိဝတ္တန္တေန ပဌမတရံ အာဂန္တွာ အာသနံ ပညပေတဗ္ဗံ, ပါဒေါဒကံ ပါဒဣဌံ ပါဒကထလိကံ ဥပနိက္ခိပိတဗ္ဗံ, ပစ္စုဂ္ဂန္တွာ ပတ္တစီဝရံ ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗံ, ပဋိနိဝါသနံ ဒါတဗ္ဗံ, နိဝါသနံ ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗံ။ သစေ စီဝရံ သိန္နံ ဟောတိ, မုဟုတ္တံ ဥဏှေ ဩတာပေတဗ္ဗံ, န စ ဥဏှေ စီဝရံ နိဒဟိတဗ္ဗံ။ စီဝရံ သံဃရိတဗ္ဗံ။ စီဝရံ သံဃရန္တေန စတုရင်္ဂုလံ ကဏ္ဏံ ဥဿာရေတွာ စီဝရံ သံဃရိတဗ္ဗံ – မာ မဇ္ဈေ ဘင်္ဂေါ အဟောသီတိ။ ဩဘောဂေ ကာယဗန္ဓနံ ကာတဗ္ဗံ။

‘‘သစေ ပိဏ္ဍပါတော ဟောတိ , အာစရိယော စ ဘုဉ္ဇိတုကာမော ဟောတိ, ဥဒကံ ဒတွာ ပိဏ္ဍပါတော ဥပနာမေတဗ္ဗော။ အာစရိယော ပါနီယေန ပုစ္ဆိတဗ္ဗော။ ဘုတ္တာဝိဿ ဥဒကံ ဒတွာ ပတ္တံ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ နီစံ ကတွာ သာဓုကံ အပ္ပဋိဃံသန္တေန ဓေါဝိတွာ ဝေါဒကံ ကတွာ မုဟုတ္တံ ဥဏှေ ဩတာပေတဗ္ဗော, န စ ဥဏှေ ပတ္တော နိဒဟိတဗ္ဗော။ ပတ္တစီဝရံ နိက္ခိပိတဗ္ဗံ။ ပတ္တံ နိက္ခိပန္တေန ဧကေန ဟတ္ထေန ပတ္တံ ဂဟေတွာ ဧကေန ဟတ္ထေန ဟေဋ္ဌာမဉ္စံ ဝါ ဟေဋ္ဌာဣဌံ ဝါ ပရာမသိတွာ ပတ္တော နိက္ခိပိတဗ္ဗော။ န စ အနန္တရဟိတာယ ဘူမိယာ ပတ္တော နိက္ခိပိတဗ္ဗော။ စီဝရံ နိက္ခိပန္တေန ဧကေန ဟတ္ထေန စီဝရံ ဂဟေတွာ ဧကေန ဟတ္ထေန စီဝရဝံသံ ဝါ စီဝရရဇ္ဇုံ ဝါ ပမဇ္ဇိတွာ ပါရတော အန္တံ ဩရတော ဘောဂံ ကတွာ စီဝရံ နိက္ခိပိတဗ္ဗံ။ အာစရိယမှိ ဝုဋ္ဌိတေ အာသနံ ဥဒ္ဓရိတဗ္ဗံ, ပါဒေါဒကံ ပါဒဣဌံ ပါဒကထလိကံ ပဋိသာမေတဗ္ဗံ။ သစေ သော ဒေသော ဥက္လာပေါ ဟောတိ, သော ဒေသော သမ္မဇ္ဇိတဗ္ဗော။

‘‘သစေ အာစရိယော နဟာယိတုကာမော ဟောတိ, နဟာနံ ပဋိယာဒေတဗ္ဗံ။ သစေ သီတေန အတ္ထော ဟောတိ, သီတံ ပဋိယာဒေတဗ္ဗံ။ သစေ ဥဏှေန အတ္ထော ဟောတိ, ဥဏှံ ပဋိယာဒေတဗ္ဗံ။

‘‘သစေ အာစရိယော ဇန္တာဃရံ ပဝိသိတုကာမော ဟောတိ, စုဏ္ဏံ သန္နေတဗ္ဗံ, မတ္တိကာ တေမေတဗ္ဗာ, ဇန္တာဃရဣဌံ အာဒါယ အာစရိယဿ ပိဋ္ဌိတော ပိဋ္ဌိတော ဂန္တွာ ဇန္တာဃရဣဌံ ဒတွာ စီဝရံ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ ဧကမန္တံ နိက္ခိပိတဗ္ဗံ, စုဏ္ဏံ ဒါတဗ္ဗံ, မတ္တိကာ ဒါတဗ္ဗာ။ သစေ ဥဿဟတိ, ဇန္တာဃရံ ပဝိသိတဗ္ဗံ။ ဇန္တာဃရံ ပဝိသန္တေန မတ္တိကာယ မုခံ မက္ခေတွာ ပုရတော စ ပစ္ဆတော စ ပဋိစ္ဆာဒေတွာ ဇန္တာဃရံ ပဝိသိတဗ္ဗံ။ န ထေရေ ဘိက္ခူ အနုပခဇ္ဇ နိသီဒိတဗ္ဗံ။ န နဝါ ဘိက္ခူ အာသနေန ပဋိဗာဟိတဗ္ဗာ။ ဇန္တာဃရေ အာစရိယဿ ပရိကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ။ ဇန္တာဃရာ နိက္ခမန္တေန ဇန္တာဃရဣဌံ အာဒါယ ပုရတော စ ပစ္ဆတော စ ပဋိစ္ဆာဒေတွာ ဇန္တာဃရာ နိက္ခမိတဗ္ဗံ။

‘‘ဥဒကေပိ အာစရိယဿ ပရိကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ။ နဟာတေန ပဌမတရံ ဥတ္တရိတွာ အတ္တနော ဂတ္တံ ဝေါဒကံ ကတွာ နိဝါသေတွာ အာစရိယဿ ဂတ္တတော ဥဒကံ ပမဇ္ဇိတဗ္ဗံ, နိဝါသနံ ဒါတဗ္ဗံ, သံဃာဋိ ဒါတဗ္ဗာ, ဇန္တာဃရဣဌံ အာဒါယ ပဌမတရံ အာဂန္တွာ အာသနံ ပညပေတဗ္ဗံ, ပါဒေါဒကံ ပါဒဣဌံ ပါဒကထလိကံ ဥပနိက္ခိပိတဗ္ဗံ။ အာစရိယော ပါနီယေန ပုစ္ဆိတဗ္ဗော။ သစေ ဥဒ္ဒိသာပေတုကာမော ဟောတိ, ဥဒ္ဒိသာပေတဗ္ဗော။ သစေ ပရိပုစ္ဆိတုကာမော ဟောတိ, ပရိပုစ္ဆိတဗ္ဗော။

‘‘ယသ္မိံ ဝိဟာရေ အာစရိယော ဝိဟရတိ, သစေ သော ဝိဟာရော ဥက္လာပေါ ဟောတိ, သစေ ဥဿဟတိ, သောဓေတဗ္ဗော။ ဝိဟာရံ သောဓေန္တေန ပဌမံ ပတ္တစီဝရံ နီဟရိတွာ ဧကမန္တံ နိက္ခိပိတဗ္ဗံ; နိသီဒနပစ္စတ္ထရဏံ နီဟရိတွာ ဧကမန္တံ နိက္ခိပိတဗ္ဗံ; ဘိသိဗိဗ္ဗောဟနံ နီဟရိတွာ ဧကမန္တံ နိက္ခိပိတဗ္ဗံ; မဉ္စော နီစံ ကတွာ သာဓုကံ အပ္ပဋိဃံသန္တေန, အသံဃဋ္ဋေန္တေန ကဝါဋပိဋ္ဌံ, နီဟရိတွာ ဧကမန္တံ နိက္ခိပိတဗ္ဗော; ဣဌံ နီစံ ကတွာ သာဓုကံ အပ္ပဋိဃံသန္တေန, အသံဃဋ္ဋေန္တေန ကဝါဋပိဋ္ဌံ, နီဟရိတွာ ဧကမန္တံ နိက္ခိပိတဗ္ဗံ; မဉ္စပဋိပါဒကာ နီဟရိတွာ ဧကမန္တံ နိက္ခိပိတဗ္ဗာ; ခေဠမလ္လကော နီဟရိတွာ ဧကမန္တံ နိက္ခိပိတဗ္ဗော ; အပဿေနဖလကံ နီဟရိတွာ ဧကမန္တံ နိက္ခိပိတဗ္ဗံ; ဘူမတ္ထရဏံ ယထာပညတ္တံ သလ္လက္ခေတွာ နီဟရိတွာ ဧကမန္တံ နိက္ခိပိတဗ္ဗံ။ သစေ ဝိဟာရေ သန္တာနကံ ဟောတိ, ဥလ္လောကာ ပဌမံ ဩဟာရေတဗ္ဗံ, အာလောကသန္ဓိကဏ္ဏဘာဂါ ပမဇ္ဇိတဗ္ဗာ။ သစေ ဂေရုကပရိကမ္မကတာ ဘိတ္တိ ကဏ္ဏကိတာ ဟောတိ, စောဠကံ တေမေတွာ ဣဠေတွာ ပမဇ္ဇိတဗ္ဗာ။ သစေ ကာဠဝဏ္ဏကတာ ဘူမိ ကဏ္ဏကိတာ ဟောတိ, စောဠကံ တေမေတွာ ဣဠေတွာ ပမဇ္ဇိတဗ္ဗာ။ သစေ အကတာ ဟောတိ ဘူမိ, ဥဒကေန ပရိပ္ဖောသိတွာ သမ္မဇ္ဇိတဗ္ဗာ – မာ ဝိဟာရော ရဇေန ဥဟညီတိ။ သင်္ကာရံ ဝိစိနိတွာ ဧကမန္တံ ဆဍ္ဍေတဗ္ဗံ။

‘‘ဘူမတ္ထရဏံ ဩတာပေတွာ သောဓေတွာ ပပ္ဖောဋေတွာ အတိဟရိတွာ ယထာပညတ္တံ ပညပေတဗ္ဗံ။ မဉ္စပဋိပါဒကာ ဩတာပေတွာ ပမဇ္ဇိတွာ အတိဟရိတွာ ယထာဌာနေ ဌပေတဗ္ဗာ။ မဉ္စော ဩတာပေတွာ သောဓေတွာ ပပ္ဖောဋေတွာ နီစံ ကတွာ သာဓုကံ အပ္ပဋိဃံသန္တေန, အသံဃဋ္ဋေန္တေန ကဝါဋပိဋ္ဌံ, အတိဟရိတွာ ယထာပညတ္တံ ပညပေတဗ္ဗော။ ဣဌံ ဩတာပေတွာ သောဓေတွာ ပပ္ဖောဋေတွာ နီစံ ကတွာ သာဓုကံ အပ္ပဋိဃံသန္တေန, အသံဃဋ္ဋေန္တေန ကဝါဋပိဋ္ဌံ, အတိဟရိတွာ ယထာပညတ္တံ ပညပေတဗ္ဗံ။ ဘိသိဗိဗ္ဗောဟနံ ဩတာပေတွာ သောဓေတွာ ပပ္ဖောဋေတွာ အတိဟရိတွာ ယထာပညတ္တံ ပညပေတဗ္ဗံ။ နိသီဒနပစ္စတ္ထရဏံ ဩတာပေတွာ သောဓေတွာ ပပ္ဖောဋေတွာ အတိဟရိတွာ ယထာပညတ္တံ ပညပေတဗ္ဗံ။ ခေဠမလ္လကော ဩတာပေတွာ ပမဇ္ဇိတွာ အတိဟရိတွာ ယထာဌာနေ ဌပေတဗ္ဗော ။ အပဿေနဖလကံ ဩတာပေတွာ ပမဇ္ဇိတွာ အတိဟရိတွာ ယထာဌာနေ ဌပေတဗ္ဗံ။ ပတ္တစီဝရံ နိက္ခိပိတဗ္ဗံ။ ပတ္တံ နိက္ခိပန္တေန ဧကေန ဟတ္ထေန ပတ္တံ ဂဟေတွာ ဧကေန ဟတ္ထေန ဟေဋ္ဌာမဉ္စံ ဝါ ဟေဋ္ဌာဣဌံ ဝါ ပရာမသိတွာ ပတ္တော နိက္ခိပိတဗ္ဗော။ န စ အနန္တရဟိတာယ ဘူမိယာ ပတ္တော နိက္ခိပိတဗ္ဗော။ စီဝရံ နိက္ခိပန္တေန ဧကေန ဟတ္ထေန စီဝရံ ဂဟေတွာ ဧကေန ဟတ္ထေန စီဝရဝံသံ ဝါ စီဝရရဇ္ဇုံ ဝါ ပမဇ္ဇိတွာ ပါရတော အန္တံ ဩရတော ဘောဂံ ကတွာ စီဝရံ နိက္ခိပိတဗ္ဗံ။

‘‘သစေ ပုရတ္ထိမာ သရဇာ ဝါတာ ဝါယန္တိ, ပုရတ္ထိမာ ဝါတပါနာ ထကေတဗ္ဗာ။ သစေ ပစ္ဆိမာ သရဇာ ဝါတာ ဝါယန္တိ, ပစ္ဆိမာ ဝါတပါနာ ထကေတဗ္ဗာ။ သစေ ဥတ္တရာ သရဇာ ဝါတာ ဝါယန္တိ, ဥတ္တရာ ဝါတပါနာ ထကေတဗ္ဗာ ။ သစေ ဒက္ခိဏာ သရဇာ ဝါတာ ဝါယန္တိ, ဒက္ခိဏာ ဝါတပါနာ ထကေတဗ္ဗာ။ သစေ သီတကာလော ဟောတိ, ဒိဝါ ဝါတပါနာ ဝိဝရိတဗ္ဗာ, ရတ္တိံ ထကေတဗ္ဗာ။ သစေ ဥဏှကာလော ဟောတိ, ဒိဝါ ဝါတပါနာ ထကေတဗ္ဗာ, ရတ္တိံ ဝိဝရိတဗ္ဗာ။

‘‘သစေ ပရိဝေဏံ ဥက္လာပံ ဟောတိ, ပရိဝေဏံ သမ္မဇ္ဇိတဗ္ဗံ။ သစေ ကောဋ္ဌကော ဥက္လာပေါ ဟောတိ, ကောဋ္ဌကော သမ္မဇ္ဇိတဗ္ဗော။ သစေ ဥပဋ္ဌာနသာလာ ဥက္လာပါ ဟောတိ, ဥပဋ္ဌာနသာလာ သမ္မဇ္ဇိတဗ္ဗာ။ သစေ အဂ္ဂိသာလာ ဥက္လာပါ ဟောတိ, အဂ္ဂိသာလာ သမ္မဇ္ဇိတဗ္ဗာ။ သစေ ဝစ္စကုဋိ ဥက္လာပါ ဟောတိ, ဝစ္စကုဋိ သမ္မဇ္ဇိတဗ္ဗာ။ သစေ ပါနီယံ န ဟောတိ, ပါနီယံ ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗံ။ သစေ ပရိဘောဇနီယံ န ဟောတိ, ပရိဘောဇနီယံ ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗံ ။ သစေ အာစမနကုမ္ဘိယံ ဥဒကံ န ဟောတိ, အာစမနကုမ္ဘိယာ ဥဒကံ အာသိဉ္စိတဗ္ဗံ။

‘‘သစေ အာစရိယဿ အနဘိရတိ ဥပ္ပန္နာ ဟောတိ, အန္တေဝါသိကေန ဝူပကာသေတဗ္ဗော, ဝူပကာသာပေတဗ္ဗော, ဓမ္မကထာ ဝါဿ ကာတဗ္ဗာ။ သစေ အာစရိယဿ ကုက္ကုစ္စံ ဥပ္ပန္နံ ဟောတိ, အန္တေဝါသိကေန ဝိနောဒေတဗ္ဗံ, ဝိနောဒါပေတဗ္ဗံ, ဓမ္မကထာ ဝါဿ ကာတဗ္ဗာ။ သစေ အာစရိယဿ ဒိဋ္ဌိဂတံ ဥပ္ပန္နံ ဟောတိ, အန္တေဝါသိကေန ဝိဝေစေတဗ္ဗံ, ဝိဝေစာပေတဗ္ဗံ, ဓမ္မကထာ ဝါဿ ကာတဗ္ဗာ။ သစေ အာစရိယော ဂရုဓမ္မံ အဇ္ဈာပန္နော ဟောတိ ပရိဝါသာရဟော, အန္တေဝါသိကေန ဥဿုက္ကံ ကာတဗ္ဗံ – ကိန္တိ နု ခေါ သံဃော အာစရိယဿ ပရိဝါသံ ဒဒေယျာတိ။ သစေ အာစရိယော မူလာယ ပဋိကဿနာရဟော ဟောတိ, အန္တေဝါသိကေန ဥဿုက္ကံ ကာတဗ္ဗံ – ကိန္တိ နု ခေါ သံဃော အာစရိယံ မူလာယ ပဋိကဿေယျာတိ။ သစေ အာစရိယော မာနတ္တာရဟော ဟောတိ, အန္တေဝါသိကေန ဥဿုက္ကံ ကာတဗ္ဗံ – ကိန္တိ နု ခေါ သံဃော အာစရိယဿ မာနတ္တံ ဒဒေယျာတိ။ သစေ အာစရိယော အဗ္ဘာနာရဟော ဟောတိ, အန္တေဝါသိကေန ဥဿုက္ကံ ကာတဗ္ဗံ – ကိန္တိ နု ခေါ သံဃော အာစရိယံ အဗ္ဘေယျာတိ ။ သစေ သံဃော အာစရိယဿ ကမ္မံ ကတ္တုကာမော ဟောတိ, တဇ္ဇနီယံ ဝါ နိယဿံ ဝါ ပဗ္ဗာဇနီယံ ဝါ ပဋိသာရဏီယံ ဝါ ဥက္ခေပနီယံ ဝါ, အန္တေဝါသိကေန ဥဿုက္ကံ ကာတဗ္ဗံ – ကိန္တိ နု ခေါ သံဃော အာစရိယဿ ကမ္မံ န ကရေယျ, လဟုကာယ ဝါ ပရိဏာမေယျာတိ။ ကတံ ဝါ ပနဿ ဟောတိ သံဃေန ကမ္မံ, တဇ္ဇနီယံ ဝါ နိယဿံ ဝါ ပဗ္ဗာဇနီယံ ဝါ ပဋိသာရဏီယံ ဝါ ဥက္ခေပနီယံ ဝါ, အန္တေဝါသိကေန ဥဿုက္ကံ ကာတဗ္ဗံ – ကိန္တိ နု ခေါ အာစရိယော သမ္မာ ဝတ္တေယျ, လောမံ ပါတေယျ, နေတ္ထာရံ ဝတ္တေယျ, သံဃော တံ ကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေယျာတိ။

‘‘သစေ အာစရိယဿ စီဝရံ ဓေါဝိတဗ္ဗံ ဟောတိ, အန္တေဝါသိကေန ဓေါဝိတဗ္ဗံ, ဥဿုက္ကံ ဝါ ကာတဗ္ဗံ – ကိန္တိ နု ခေါ အာစရိယဿ စီဝရံ ဓေါဝိယေထာတိ။ သစေ အာစရိယဿ စီဝရံ ကာတဗ္ဗံ ဟောတိ, အန္တေဝါသိကေန ကာတဗ္ဗံ, ဥဿုက္ကံ ဝါ ကာတဗ္ဗံ – ကိန္တိ နု ခေါ အာစရိယဿ စီဝရံ ကရိယေထာတိ။ သစေ အာစရိယဿ ရဇနံ ပစိတဗ္ဗံ ဟောတိ, အန္တေဝါသိကေန ပစိတဗ္ဗံ, ဥဿုက္ကံ ဝါ ကာတဗ္ဗံ – ကိန္တိ နု ခေါ အာစရိယဿ ရဇနံ ပစိယေထာတိ။ သစေ အာစရိယဿ စီဝရံ ရဇိတဗ္ဗံ ဟောတိ, အန္တေဝါသိကေန ရဇိတဗ္ဗံ, ဥဿုက္ကံ ဝါ ကာတဗ္ဗံ – ကိန္တိ နု ခေါ အာစရိယဿ စီဝရံ ရဇိယေထာတိ။ စီဝရံ ရဇန္တေန သာဓုကံ သမ္ပရိဝတ္တကံ သမ္ပရိဝတ္တကံ ရဇိတဗ္ဗံ, န စ အစ္ဆိန္နေ ထေဝေ ပက္ကမိတဗ္ဗံ။

‘‘န အာစရိယံ အနာပုစ္ဆာ ဧကစ္စဿ ပတ္တော ဒါတဗ္ဗော, န ဧကစ္စဿ ပတ္တော ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗော; န ဧကစ္စဿ စီဝရံ ဒါတဗ္ဗံ; န ဧကစ္စဿ စီဝရံ ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗံ; န ဧကစ္စဿ ပရိက္ခာရော ဒါတဗ္ဗော; န ဧကစ္စဿ ပရိက္ခာရော ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗော; န ဧကစ္စဿ ကေသာ ဆေဒေတဗ္ဗာ; န ဧကစ္စေန ကေသာ ဆေဒါပေတဗ္ဗာ; န ဧကစ္စဿ ပရိကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ; န ဧကစ္စေန ပရိကမ္မံ ကာရာပေတဗ္ဗံ; န ဧကစ္စဿ ဝေယျာဝစ္စော ကာတဗ္ဗော; န ဧကစ္စေန ဝေယျာဝစ္စော ကာရာပေတဗ္ဗော; န ဧကစ္စဿ ပစ္ဆာသမဏေန ဟောတဗ္ဗံ; န ဧကစ္စော ပစ္ဆာသမဏော အာဒါတဗ္ဗော; န ဧကစ္စဿ ပိဏ္ဍပါတော နီဟရိတဗ္ဗော; န ဧကစ္စေန ပိဏ္ဍပါတော နီဟရာပေတဗ္ဗော။ န အာစရိယံ အနာပုစ္ဆာ ဂါမော ပဝိသိတဗ္ဗော, န သုသာနံ ဂန္တဗ္ဗံ, န ဒိသာ ပက္ကမိတဗ္ဗာ။ သစေ အာစရိယော ဂိလာနော ဟောတိ, ယာဝဇီဝံ ဥပဋ္ဌာတဗ္ဗော, ဝုဋ္ဌာနမဿ အာဂမေတဗ္ဗ’’န္တိ။

အာစရိယဝတ္တံ နိဋ္ဌိတံ။

၁၉. အန္တေဝါသိကဝတ္တကထာ

၇၉. [စူဠဝ. ၃၈၁-၃၈၂] ‘‘အာစရိယေန , ဘိက္ခဝေ, အန္တေဝါသိကမှိ သမ္မာ ဝတ္တိတဗ္ဗံ။ တတြာယံ သမ္မာဝတ္တနာ –

‘‘အာစရိယေန , ဘိက္ခဝေ, အန္တေဝါသိကော သင်္ဂဟေတဗ္ဗော အနုဂ္ဂဟေတဗ္ဗော ဥဒ္ဒေသေန ပရိပုစ္ဆာယ ဩဝါဒေန အနုသာသနိယာ။ သစေ အာစရိယဿ ပတ္တော ဟောတိ, အန္တေဝါသိကဿ ပတ္တော န ဟောတိ, အာစရိယေန အန္တေဝါသိကဿ ပတ္တော ဒါတဗ္ဗော, ဥဿုက္ကံ ဝါ ကာတဗ္ဗံ – ကိန္တိ နု ခေါ အန္တေဝါသိကဿ ပတ္တော ဥပ္ပဇ္ဇိယေထာတိ။ သစေ အာစရိယဿ စီဝရံ ဟောတိ, အန္တေဝါသိကဿ စီဝရံ န ဟောတိ, အာစရိယေန အန္တေဝါသိကဿ စီဝရံ ဒါတဗ္ဗံ, ဥဿုက္ကံ ဝါ ကာတဗ္ဗံ – ကိန္တိ နု ခေါ အန္တေဝါသိကဿ စီဝရံ ဥပ္ပဇ္ဇိယေထာတိ။ သစေ အာစရိယဿ ပရိက္ခာရော ဟောတိ, အန္တေဝါသိကဿ ပရိက္ခာရော န ဟောတိ, အာစရိယေန အန္တေဝါသိကဿ ပရိက္ခာရော ဒါတဗ္ဗော, ဥဿုက္ကံ ဝါ ကာတဗ္ဗံ – ကိန္တိ နု ခေါ အန္တေဝါသိကဿ ပရိက္ခာရော ဥပ္ပဇ္ဇိယေထာတိ။

‘‘သစေ အန္တေဝါသိကော ဂိလာနော ဟောတိ, ကာလဿေဝ ဥဋ္ဌာယ ဒန္တကဋ္ဌံ ဒါတဗ္ဗံ, မုခေါဒကံ ဒါတဗ္ဗံ, အာသနံ ပညပေတဗ္ဗံ။ သစေ ယာဂု ဟောတိ, ဘာဇနံ ဓေါဝိတွာ ယာဂု ဥပနာမေတဗ္ဗာ။ ယာဂုံ ဣတဿ ဥဒကံ ဒတွာ ဘာဇနံ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ နီစံ ကတွာ သာဓုကံ အပ္ပဋိဃံသန္တေန ဓေါဝိတွာ ပဋိသာမေတဗ္ဗံ။ အန္တေဝါသိကမှိ ဝုဋ္ဌိတေ အာသနံ ဥဒ္ဓရိတဗ္ဗံ။ သစေ သော ဒေသော ဥက္လာပေါ ဟောတိ, သော ဒေသော သမ္မဇ္ဇိတဗ္ဗော။

‘‘သစေ အန္တေဝါသိကော ဂါမံ ပဝိသိတုကာမော ဟောတိ, နိဝါသနံ ဒါတဗ္ဗံ, ပဋိနိဝါသနံ ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗံ, ကာယဗန္ဓနံ ဒါတဗ္ဗံ, သဂုဏံ ကတွာ သံဃာဋိယော ဒါတဗ္ဗာ, ဓေါဝိတွာ ပတ္တော သောဒကော ဒါတဗ္ဗော။

‘‘ဧတ္တာဝတာ နိဝတ္တိဿတီတိ အာသနံ ပညပေတဗ္ဗံ, ပါဒေါဒကံ ပါဒဣဌံ ပါဒကထလိကံ ဥပနိက္ခိပိတဗ္ဗံ, ပစ္စုဂ္ဂန္တွာ ပတ္တစီဝရံ ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗံ, ပဋိနိဝါသနံ ဒါတဗ္ဗံ, နိဝါသနံ ပဋိဂ္ဂဟေတဗ္ဗံ။ သစေ စီဝရံ သိန္နံ ဟောတိ, မုဟုတ္တံ ဥဏှေ ဩတာပေတဗ္ဗံ, န စ ဥဏှေ စီဝရံ နိဒဟိတဗ္ဗံ။ စီဝရံ သံဃရိတဗ္ဗံ။ စီဝရံ သံဃရန္တေန စတုရင်္ဂုလံ ကဏ္ဏံ ဥဿာရေတွာ စီဝရံ သံဃရိတဗ္ဗံ – မာ မဇ္ဈေ ဘင်္ဂေါ အဟောသီတိ။ ဩဘောဂေ ကာယဗန္ဓနံ ကာတဗ္ဗံ။

‘‘သစေ ပိဏ္ဍပါတော ဟောတိ, အန္တေဝါသိကော စ ဘုဉ္ဇိတုကာမော ဟောတိ, ဥဒကံ ဒတွာ ပိဏ္ဍပါတော ဥပနာမေတဗ္ဗော။ အန္တေဝါသိကော ပါနီယေန ပုစ္ဆိတဗ္ဗော။ ဘုတ္တာဝိဿ ဥဒကံ ဒတွာ ပတ္တံ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ နီစံ ကတွာ သာဓုကံ အပ္ပဋိဃံသန္တေန ဓေါဝိတွာ ဝေါဒကံ ကတွာ မုဟုတ္တံ ဥဏှေ ဩတာပေတဗ္ဗော, န စ ဥဏှေ ပတ္တော နိဒဟိတဗ္ဗော။ ပတ္တစီဝရံ နိက္ခိပိတဗ္ဗံ။ ပတ္တံ နိက္ခိပန္တေန ဧကေန ဟတ္ထေန ပတ္တံ ဂဟေတွာ ဧကေန ဟတ္ထေန ဟေဋ္ဌာမဉ္စံ ဝါ ဟေဋ္ဌာဣဌံ ဝါ ပရာမသိတွာ ပတ္တော နိက္ခိပိတဗ္ဗော။ န စ အနန္တရဟိတာယ ဘူမိယာ ပတ္တော နိက္ခိပိတဗ္ဗော။ စီဝရံ နိက္ခိပန္တေန ဧကေန ဟတ္ထေန စီဝရံ ဂဟေတွာ ဧကေန ဟတ္ထေန စီဝရဝံသံ ဝါ စီဝရရဇ္ဇုံ ဝါ ပမဇ္ဇိတွာ ပါရတော အန္တံ ဩရတော ဘောဂံ ကတွာ စီဝရံ နိက္ခိပိတဗ္ဗံ။ အန္တေဝါသိကမှိ ဝုဋ္ဌိတေ အာသနံ ဥဒ္ဓရိတဗ္ဗံ, ပါဒေါဒကံ ပါဒဣဌံ ပါဒကထလိကံ ပဋိသာမေတဗ္ဗံ။ သစေ သော ဒေသော ဥက္လာပေါ ဟောတိ, သော ဒေသော သမ္မဇ္ဇိတဗ္ဗော။

‘‘သစေ အန္တေဝါသိကော နဟာယိတုကာမော ဟောတိ, နဟာနံ ပဋိယာဒေတဗ္ဗံ။ သစေ သီတေန အတ္ထော ဟောတိ, သီတံ ပဋိယာဒေတဗ္ဗံ။ သစေ ဥဏှေန အတ္ထော ဟောတိ, ဥဏှံ ပဋိယာဒေတဗ္ဗံ။

‘‘သစေ အန္တေဝါသိကော ဇန္တာဃရံ ပဝိသိတုကာမော ဟောတိ, စုဏ္ဏံ သန္နေတဗ္ဗံ, မတ္တိကာ တေမေတဗ္ဗာ, ဇန္တာဃရဣဌံ အာဒါယ ဂန္တွာ ဇန္တာဃရဣဌံ ဒတွာ စီဝရံ ပဋိဂ္ဂဟေတွာ ဧကမန္တံ နိက္ခိပိတဗ္ဗံ, စုဏ္ဏံ ဒါတဗ္ဗံ, မတ္တိကာ ဒါတဗ္ဗာ။ သစေ ဥဿဟတိ, ဇန္တာဃရံ ပဝိသိတဗ္ဗံ။ ဇန္တာဃရံ ပဝိသန္တေန မတ္တိကာယ မုခံ မက္ခေတွာ ပုရတော စ ပစ္ဆတော စ ပဋိစ္ဆာဒေတွာ ဇန္တာဃရံ ပဝိသိတဗ္ဗံ။ န စ ထေရေ ဘိက္ခူ အနုပခဇ္ဇ နိသီဒိတဗ္ဗံ, န နဝါ ဘိက္ခူ အာသနေန ပဋိဗာဟိတဗ္ဗာ။ ဇန္တာဃရေ အန္တေဝါသိကဿ ပရိကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ။ ဇန္တာဃရာ နိက္ခမန္တေန ဇန္တာဃရဣဌံ အာဒါယ ပုရတော စ ပစ္ဆတော စ ပဋိစ္ဆာဒေတွာ ဇန္တာဃရာ နိက္ခမိတဗ္ဗံ။

‘‘ဥဒကေပိ အန္တေဝါသိကဿ ပရိကမ္မံ ကာတဗ္ဗံ။ နဟာတေန ပဌမတရံ ဥတ္တရိတွာ အတ္တနော ဂတ္တံ ဝေါဒကံ ကတွာ နိဝါသေတွာ အန္တေဝါသိကဿ ဂတ္တတော ဥဒကံ ပမဇ္ဇိတဗ္ဗံ, နိဝါသနံ ဒါတဗ္ဗံ, သံဃာဋိ ဒါတဗ္ဗာ, ဇန္တာဃရဣဌံ အာဒါယ ပဌမတရံ အာဂန္တွာ အာသနံ ပညပေတဗ္ဗံ, ပါဒေါဒကံ ပါဒဣဌံ ပါဒကထလိကံ ဥပနိက္ခိပိတဗ္ဗံ။ အန္တေဝါသိကော ပါနီယေန ပုစ္ဆိတဗ္ဗော။

‘‘ယသ္မိံ ဝိဟာရေ အန္တေဝါသိကော ဝိဟရတိ, သစေ သော ဝိဟာရော ဥက္လာပေါ ဟောတိ, သစေ ဥဿဟတိ, သောဓေတဗ္ဗော။ ဝိဟာရံ သောဓေန္တေန ပဌမံ ပတ္တစီဝရံ နီဟရိတွာ ဧကမန္တံ နိက္ခိပိတဗ္ဗံ; နိသီဒနပစ္စတ္ထရဏံ နီဟရိတွာ ဧကမန္တံ နိက္ခိပိတဗ္ဗံ; ဘိသိဗိဗ္ဗောဟနံ နီဟရိတွာ ဧကမန္တံ နိက္ခိပိတဗ္ဗံ ; မဉ္စော နီစံ ကတွာ သာဓုကံ အပ္ပဋိဃံသန္တေန, အသံဃဋ္ဋေန္တေန ကဝါဋပိဋ္ဌံ, နီဟရိတွာ ဧကမန္တံ နိက္ခိပိတဗ္ဗော; ဣဌံ နီစံ ကတွာ သာဓုကံ အပ္ပဋိဃံသန္တေန, အသံဃဋ္ဋေန္တေန ကဝါဋပိဋ္ဌံ, နီဟရိတွာ ဧကမန္တံ နိက္ခိပိတဗ္ဗံ; မဉ္စပဋိပါဒကာ နီဟရိတွာ ဧကမန္တံ နိက္ခိပိတဗ္ဗာ; ခေဠမလ္လကော နီဟရိတွာ ဧကမန္တံ နိက္ခိပိတဗ္ဗော; အပဿေနဖလကံ နီဟရိတွာ ဧကမန္တံ နိက္ခိပိတဗ္ဗံ; ဘူမတ္ထရဏံ ယထာပညတ္တံ သလ္လက္ခေတွာ နီဟရိတွာ ဧကမန္တံ နိက္ခိပိတဗ္ဗံ။ သစေ ဝိဟာရေ သန္တာနကံ ဟောတိ, ဥလ္လောကာ ပဌမံ ဩတာရေတဗ္ဗံ, အာလောကသန္ဓိကဏ္ဏဘာဂါ ပမဇ္ဇိတဗ္ဗာ။ သစေ ဂေရုကပရိကမ္မကတာ ဘိတ္တိ ကဏ္ဏကိတာ ဟောတိ, စောဠကံ တေမေတွာ ဣဠေတွာ ပမဇ္ဇိတဗ္ဗာ။ သစေ ကာဠဝဏ္ဏကတာ ဘူမိ ကဏ္ဏကိတာ ဟောတိ, စောဠကံ တေမေတွာ ဣဠေတွာ ပမဇ္ဇိတဗ္ဗာ။ သစေ အကတာ ဟောတိ ဘူမိ, ဥဒကေန ပရိပ္ဖောသိတွာ သမ္မဇ္ဇိတဗ္ဗာ – မာ ဝိဟာရော ရဇေန ဥဟညီတိ။ သင်္ကာရံ ဝိစိနိတွာ ဧကမန္တံ ဆဍ္ဍေတဗ္ဗံ။

‘‘ဘူမတ္ထရဏံ ဩတာပေတွာ သောဓေတွာ ပပ္ဖောဋေတွာ အတိဟရိတွာ ယထာပညတ္တံ ပညပေတဗ္ဗံ။ မဉ္စပဋိပါဒကာ ဩတာပေတွာ ပမဇ္ဇိတွာ အတိဟရိတွာ ယထာဌာနေ ဌပေတဗ္ဗာ။ မဉ္စော ဩတာပေတွာ သောဓေတွာ ပပ္ဖောဋေတွာ နီစံ ကတွာ သာဓုကံ အပ္ပဋိဃံသန္တေန, အသံဃဋ္ဋေန္တေန ကဝါဋပိဋ္ဌံ, အတိဟရိတွာ ယထာပညတ္တံ ပညပေတဗ္ဗော။ ဣဌံ ဩတာပေတွာ သောဓေတွာ ပပ္ဖောဋေတွာ နီစံ ကတွာ သာဓုကံ အပ္ပဋိဃံသန္တေန, အသံဃဋ္ဋေန္တေန ကဝါဋပိဋ္ဌံ, အတိဟရိတွာ ယထာပညတ္တံ ပညပေတဗ္ဗံ။ ဘိသိဗိဗ္ဗောဟနံ ဩတာပေတွာ သောဓေတွာ ပပ္ဖောဋေတွာ အတိဟရိတွာ ယထာပညတ္တံ ပညပေတဗ္ဗံ။ နိသီဒနပစ္စတ္ထရဏံ ဩတာပေတွာ သောဓေတွာ ပပ္ဖောဋေတွာ အတိဟရိတွာ ယထာပညတ္တံ ပညပေတဗ္ဗံ။ ခေဠမလ္လကော ဩတာပေတွာ ပမဇ္ဇိတွာ အတိဟရိတွာ ယထာဌာနေ ဌပေတဗ္ဗော။ အပဿေနဖလကံ ဩတာပေတွာ ပမဇ္ဇိတွာ အတိဟရိတွာ ယထာဌာနေ ဌပေတဗ္ဗံ။ ပတ္တစီဝရံ နိက္ခိပိတဗ္ဗံ။ ပတ္တံ နိက္ခိပန္တေန ဧကေန ဟတ္ထေန ပတ္တံ ဂဟေတွာ ဧကေန ဟတ္ထေန ဟေဋ္ဌာမဉ္စံ ဝါ ဟေဋ္ဌာဣဌံ ဝါ ပရာမသိတွာ ပတ္တော နိက္ခိပိတဗ္ဗော။ န စ အနန္တရဟိတာယ ဘူမိယာ ပတ္တော နိက္ခိပိတဗ္ဗော။ စီဝရံ နိက္ခိပန္တေန ဧကေန ဟတ္ထေန စီဝရံ ဂဟေတွာ ဧကေန ဟတ္ထေန စီဝရဝံသံ ဝါ စီဝရရဇ္ဇုံ ဝါ ပမဇ္ဇိတွာ ပါရတော အန္တံ ဩရတော ဘောဂံ ကတွာ စီဝရံ နိက္ခိပိတဗ္ဗံ။

‘‘သစေ ပုရတ္ထိမာ သရဇာ ဝါတာ ဝါယန္တိ, ပုရတ္ထိမာ ဝါတပါနာ ထကေတဗ္ဗာ။ သစေ ပစ္ဆိမာ သရဇာ ဝါတာ ဝါယန္တိ, ပစ္ဆိမာ ဝါတပါနာ ထကေတဗ္ဗာ။ သစေ ဥတ္တရာ သရဇာ ဝါတာ ဝါယန္တိ, ဥတ္တရာ ဝါတပါနာ ထကေတဗ္ဗာ။ သစေ ဒက္ခိဏာ သရဇာ ဝါတာ ဝါယန္တိ, ဒက္ခိဏာ ဝါတပါနာ ထကေတဗ္ဗာ။ သစေ သီတကာလော ဟောတိ, ဒိဝါ ဝါတပါနာ ဝိဝရိတဗ္ဗာ, ရတ္တိံ ထကေတဗ္ဗာ။ သစေ ဥဏှကာလော ဟောတိ, ဒိဝါ ဝါတပါနာ ထကေတဗ္ဗာ, ရတ္တိံ ဝိဝရိတဗ္ဗာ။

‘‘သစေ ပရိဝေဏံ ဥက္လာပံ ဟောတိ, ပရိဝေဏံ သမ္မဇ္ဇိတဗ္ဗံ။ သစေ ကောဋ္ဌကော ဥက္လာပေါ ဟောတိ, ကောဋ္ဌကော သမ္မဇ္ဇိတဗ္ဗော။ သစေ ဥပဋ္ဌာနသာလာ ဥက္လာပါ ဟောတိ, ဥပဋ္ဌာနသာလာ သမ္မဇ္ဇိတဗ္ဗာ။ သစေ အဂ္ဂိသာလာ ဥက္လာပါ ဟောတိ, အဂ္ဂိသာလာ သမ္မဇ္ဇိတဗ္ဗာ။ သစေ ဝစ္စကုဋိ ဥက္လာပါ ဟောတိ, ဝစ္စကုဋိ သမ္မဇ္ဇိတဗ္ဗာ။ သစေ ပါနီယံ န ဟောတိ, ပါနီယံ ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗံ။ သစေ ပရိဘောဇနီယံ န ဟောတိ, ပရိဘောဇနီယံ ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗံ။ သစေ အာစမနကုမ္ဘိယာ ဥဒကံ န ဟောတိ, အာစမနကုမ္ဘိယာ ဥဒကံ အာသိဉ္စိတဗ္ဗံ။

‘‘သစေ အန္တေဝါသိကဿ အနဘိရတိ ဥပ္ပန္နာ ဟောတိ, အာစရိယေန ဝူပကာသေတဗ္ဗော, ဝူပကာသာပေတဗ္ဗော, ဓမ္မကထာ ဝါဿ ကာတဗ္ဗာ။ သစေ အန္တေဝါသိကဿ ကုက္ကုစ္စံ ဥပ္ပန္နံ ဟောတိ, အာစရိယေန ဝိနောဒေတဗ္ဗံ, ဝိနောဒါပေတဗ္ဗံ, ဓမ္မကထာ ဝါဿ ကာတဗ္ဗာ။ သစေ အန္တေဝါသိကဿ ဒိဋ္ဌိဂတံ ဥပ္ပန္နံ ဟောတိ, အာစရိယေန ဝိဝေစေတဗ္ဗံ, ဝိဝေစာပေတဗ္ဗံ, ဓမ္မကထာ ဝါဿ ကာတဗ္ဗာ။ သစေ အန္တေဝါသိကော ဂရုဓမ္မံ အဇ္ဈာပန္နော ဟောတိ ပရိဝါသာရဟော, အာစရိယေန ဥဿုက္ကံ ကာတဗ္ဗံ – ကိန္တိ နု ခေါ သံဃော, အန္တေဝါသိကဿ ပရိဝါသံ ဒဒေယျာတိ။ သစေ အန္တေဝါသိကော မူလာယ ပဋိကဿနာရဟော ဟောတိ, အာစရိယေန ဥဿုက္ကံ ကာတဗ္ဗံ – ကိန္တိ နု ခေါ သံဃော အန္တေဝါသိကံ မူလာယ ပဋိကဿေယျာတိ။ သစေ အန္တေဝါသိကော မာနတ္တာရဟော ဟောတိ, အာစရိယေန ဥဿုက္ကံ ကာတဗ္ဗံ – ကိန္တိ နု ခေါ သံဃော အန္တေဝါသိကဿ မာနတ္တံ ဒဒေယျာတိ။ သစေ အန္တေဝါသိကော အဗ္ဘာနာရဟော ဟောတိ, အာစရိယေန ဥဿုက္ကံ ကာတဗ္ဗံ – ကိန္တိ နု ခေါ သံဃော အန္တေဝါသိကံ အဗ္ဘေယျာတိ။ သစေ သံဃော အန္တေဝါသိကဿ ကမ္မံ ကတ္တုကာမော ဟောတိ, တဇ္ဇနီယံ ဝါ နိယဿံ ဝါ ပဗ္ဗာဇနီယံ ဝါ ပဋိသာရဏီယံ ဝါ ဥက္ခေပနီယံ ဝါ, အာစရိယေန ဥဿုက္ကံ ကာတဗ္ဗံ – ကိန္တိ နု ခေါ သံဃော အန္တေဝါသိကဿ ကမ္မံ န ကရေယျ, လဟုကာယ ဝါ ပရိဏာမေယျာတိ။ ကတံ ဝါ ပနဿ ဟောတိ သံဃေန ကမ္မံ, တဇ္ဇနီယံ ဝါ နိယဿံ ဝါ ပဗ္ဗာဇနီယံ ဝါ ပဋိသာရဏီယံ ဝါ ဥက္ခေပနီယံ ဝါ, အာစရိယေန ဥဿုက္ကံ ကာတဗ္ဗံ – ကိန္တိ နု ခေါ အန္တေဝါသိကော သမ္မာ ဝတ္တေယျ, လောမံ ပါတေယျ, နေတ္ထာရံ ဝတ္တေယျ, သံဃော တံ ကမ္မံ ပဋိပ္ပဿမ္ဘေယျာတိ။

‘‘သစေ အန္တေဝါသိကဿ စီဝရံ ဓေါဝိတဗ္ဗံ ဟောတိ, အာစရိယေန အာစိက္ခိတဗ္ဗံ – ‘ဧဝံ ဓေါဝေယျာသီ’တိ, ဥဿုက္ကံ ဝါ ကာတဗ္ဗံ – ကိန္တိ နု ခေါ အန္တေဝါသိကဿ စီဝရံ ဓေါဝိယေထာတိ။ သစေ အန္တေဝါသိကဿ စီဝရံ ကာတဗ္ဗံ ဟောတိ, အာစရိယေန အာစိက္ခိတဗ္ဗံ – ‘ဧဝံ ကရေယျာသီ’တိ, ဥဿုက္ကံ ဝါ ကာတဗ္ဗံ – ကိန္တိ နု ခေါ အန္တေဝါသိကဿ စီဝရံ ကရိယေထာတိ။ သစေ အန္တေဝါသိကဿ ရဇနံ ပစိတဗ္ဗံ ဟောတိ, အာစရိယေန အာစိက္ခိတဗ္ဗံ – ‘ဧဝံ ပစေယျာသီ’တိ, ဥဿုက္ကံ ဝါ ကာတဗ္ဗံ – ကိန္တိ နု ခေါ အန္တေဝါသိကဿ ရဇနံ ပစိယေထာတိ။ သစေ အန္တေဝါသိကဿ စီဝရံ ရဇိတဗ္ဗံ ဟောတိ, အာစရိယေန အာစိက္ခိတဗ္ဗံ – ‘ဧဝံ ရဇေယျာသီ’တိ, ဥဿုက္ကံ ဝါ ကာတဗ္ဗံ – ကိန္တိ နု ခေါ အန္တေဝါသိကဿ စီဝရံ ရဇိယေထာတိ။ စီဝရံ ရဇန္တေန သာဓုကံ သမ္ပရိဝတ္တကံ သမ္ပရိဝတ္တကံ ရဇိတဗ္ဗံ, န စ အစ္ဆိန္နေ ထေဝေ ပက္ကမိတဗ္ဗံ။ သစေ အန္တေဝါသိကော ဂိလာနော ဟောတိ, ယာဝဇီဝံ ဥပဋ္ဌာတဗ္ဗော, ဝုဋ္ဌာနမဿ အာဂမေတဗ္ဗ’’န္တိ။

အန္တေဝါသိကဝတ္တံ နိဋ္ဌိတံ။

ဆဋ္ဌဘာဏဝါရော။

၂၀. ပဏာမနာ ခမာပနာ

၈၀. တေန ခေါ ပန သမယေန အန္တေဝါသိကာ အာစရိယေသု န သမ္မာ ဝတ္တန္တိ။ပေ.။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ပေ.။ န, ဘိက္ခဝေ, အန္တေဝါသိကေန အာစရိယမှိ န သမ္မာ ဝတ္တိတဗ္ဗံ။ ယော န သမ္မာ ဝတ္တေယျ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာတိ။ နေဝ သမ္မာ ဝတ္တန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ပေ.။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, အသမ္မာဝတ္တန္တံ ပဏာမေတုံ။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ပဏာမေတဗ္ဗော – ပဏာမေမိ တန္တိ ဝါ, မာယိဓ ပဋိက္ကမီတိ ဝါ, နီဟရ တေ ပတ္တစီဝရန္တိ ဝါ, နာဟံ တယာ ဥပဋ္ဌာတဗ္ဗောတိ ဝါ။ ကာယေန ဝိညာပေတိ, ဝါစာယ ဝိညာပေတိ, ကာယေန ဝါစာယ ဝိညာပေတိ, ပဏာမိတော ဟောတိ အန္တေဝါသိကော; န ကာယေန ဝိညာပေတိ, န ဝါစာယ ဝိညာပေတိ, န ကာယေန ဝါစာယ ဝိညာပေတိ, န ပဏာမိတော ဟောတိ အန္တေဝါသိကောတိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန အန္တေဝါသိကာ ပဏာမိတာ န ခမာပေန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ခမာပေတုန္တိ။ နေဝ ခမာပေန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ န, ဘိက္ခဝေ, ပဏာမိတေန န ခမာပေတဗ္ဗော။ ယော န ခမာပေယျ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာတိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန အာစရိယာ ခမာပိယမာနာ န ခမန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ခမိတုန္တိ။ နေဝ ခမန္တိ။ အန္တေဝါသိကာ ပက္ကမန္တိပိ ဝိဗ္ဘမန္တိပိ တိတ္ထိယေသုပိ သင်္ကမန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ န, ဘိက္ခဝေ, ခမာပိယမာနေန န ခမိတဗ္ဗံ။ ယော န ခမေယျ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာတိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန အာစရိယာ သမ္မာဝတ္တန္တံ ပဏာမေန္တိ, အသမ္မာဝတ္တန္တံ န ပဏာမေန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ န, ဘိက္ခဝေ, သမ္မာဝတ္တန္တော ပဏာမေတဗ္ဗော။ ယော ပဏာမေယျ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ န စ, ဘိက္ခဝေ, အသမ္မာဝတ္တန္တော န ပဏာမေတဗ္ဗော။ ယော န ပဏာမေယျ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။

၈၁. ‘‘ပဉ္စဟိ, ဘိက္ခဝေ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော အန္တေဝါသိကော ပဏာမေတဗ္ဗော။ အာစရိယမှိ နာဓိမတ္တံ ပေမံ ဟောတိ, နာဓိမတ္တော ပသာဒေါ ဟောတိ, နာဓိမတ္တာ ဟိရီ ဟောတိ, နာဓိမတ္တော ဂါရဝေါ ဟောတိ, နာဓိမတ္တာ ဘာဝနာ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော အန္တေဝါသိကော ပဏာမေတဗ္ဗော။

‘‘ပဉ္စဟိ, ဘိက္ခဝေ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော အန္တေဝါသိကော န ပဏာမေတဗ္ဗော။ အာစရိယမှိ အဓိမတ္တံ ပေမံ ဟောတိ, အဓိမတ္တော ပသာဒေါ ဟောတိ, အဓိမတ္တာ ဟိရီ ဟောတိ, အဓိမတ္တော ဂါရဝေါ ဟောတိ, အဓိမတ္တာ ဘာဝနာ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော အန္တေဝါသိကော န ပဏာမေတဗ္ဗော။

‘‘ပဉ္စဟိ , ဘိက္ခဝေ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော အန္တေဝါသိကော အလံ ပဏာမေတုံ။ အာစရိယမှိ နာဓိမတ္တံ ပေမံ ဟောတိ, နာဓိမတ္တော ပသာဒေါ ဟောတိ, နာဓိမတ္တာ ဟိရီ ဟောတိ, နာဓိမတ္တော ဂါရဝေါ ဟောတိ, နာဓိမတ္တာ ဘာဝနာ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော အန္တေဝါသိကော အလံ ပဏာမေတုံ။

‘‘ပဉ္စဟိ, ဘိက္ခဝေ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော အန္တေဝါသိကော နာလံ ပဏာမေတုံ။ အာစရိယမှိ အဓိမတ္တံ ပေမံ ဟောတိ, အဓိမတ္တော ပသာဒေါ ဟောတိ, အဓိမတ္တာ ဟိရီ ဟောတိ, အဓိမတ္တော ဂါရဝေါ ဟောတိ, အဓိမတ္တာ ဘာဝနာ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတော အန္တေဝါသိကော နာလံ ပဏာမေတုံ။

‘‘ပဉ္စဟိ, ဘိက္ခဝေ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ အန္တေဝါသိကံ အပ္ပဏာမေန္တော အာစရိယော သာတိသာရော ဟောတိ, ပဏာမေန္တော အနတိသာရော ဟောတိ။ အာစရိယမှိ နာဓိမတ္တံ ပေမံ ဟောတိ, နာဓိမတ္တော ပသာဒေါ ဟောတိ, နာဓိမတ္တာ ဟိရီ ဟောတိ, နာဓိမတ္တော ဂါရဝေါ ဟောတိ, နာဓိမတ္တာ ဘာဝနာ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ အန္တေဝါသိကံ အပ္ပဏာမေန္တော အာစရိယော သာတိသာရော ဟောတိ, ပဏာမေန္တော အနတိသာရော ဟောတိ။

‘‘ပဉ္စဟိ , ဘိက္ခဝေ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ အန္တေဝါသိကံ ပဏာမေန္တော အာစရိယော သာတိသာရော ဟောတိ, အပ္ပဏာမေန္တော အနတိသာရော ဟောတိ။ အာစရိယမှိ အဓိမတ္တံ ပေမံ ဟောတိ, အဓိမတ္တော ပသာဒေါ ဟောတိ, အဓိမတ္တာ ဟိရီ ဟောတိ, အဓိမတ္တော ဂါရဝေါ ဟောတိ, အဓိမတ္တာ ဘာဝနာ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ အန္တေဝါသိကံ ပဏာမေန္တော အာစရိယော သာတိသာရော ဟောတိ, အပ္ပဏာမေန္တော အနတိသာရော ဟောတီ’’တိ။

ပဏာမနာ ခမာပနာ နိဋ္ဌိတာ။

၂၁. ဗာလအဗျတ္တဝတ္ထု

၈၂. တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ, ဒသဝဿမှာ ဒသဝဿမှာတိ, ဗာလာ အဗျတ္တာ နိဿယံ ဒေန္တိ။ ဒိဿန္တိ အာစရိယာ ဗာလာ, အန္တေဝါသိကာ ပဏ္ဍိတာ ။ ဒိဿန္တိ အာစရိယာ အဗျတ္တာ, အန္တေဝါသိကာ ဗျတ္တာ။ ဒိဿန္တိ အာစရိယာ အပ္ပဿုတာ, အန္တေဝါသိကာ ဗဟုဿုတာ။ ဒိဿန္တိ အာစရိယာ ဒုပ္ပညာ, အန္တေဝါသိကာ ပညဝန္တော။ ယေ တေ ဘိက္ခူ အပ္ပိစ္ဆာ။ပေ.။ တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထံဟိ နာမ ဘိက္ခူ, ဒသဝဿမှာ ဒသဝဿမှာတိ, ဗာလာ အဗျတ္တာ နိဿယံ ဒဿန္တိ။ ဒိဿန္တိ အာစရိယာ ဗာလာ အန္တေဝါသိကာ ပဏ္ဍိတာ, ဒိဿန္တိ အာစရိယာ အဗျတ္တာ အန္တေဝါသိကာ ဗျတ္တာ, ဒိဿန္တိ အာစရိယာ အပ္ပဿုတာ အန္တေဝါသိကာ ဗဟုဿုတာ, ဒိဿန္တိ အာစရိယာ ဒုပ္ပညာ အန္တေဝါသိကာ ပညဝန္တော’’တိ။ အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ပေ.။ သစ္စံ ကိရ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခူ, ဒသဝဿမှာ ဒသဝဿမှာတိ, ဗာလာ အဗျတ္တာ နိဿယံ ဒေန္တိ။ပေ.။ သစ္စံ, ဘဂဝါတိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ။ပေ.။ ဝိဂရဟိတွာ။ပေ.။ ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘န, ဘိက္ခဝေ, ဗာလေန အဗျတ္တေန နိဿယော ဒါတဗ္ဗော။ ယော ဒဒေယျ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန ဒသဝဿေန ဝါ အတိရေကဒသဝဿေန ဝါ နိဿယံ ဒါတု’’န္တိ။

ဗာလအဗျတ္တဝတ္ထု နိဋ္ဌိတံ။

၂၂. နိဿယပဋိပ္ပဿဒ္ဓိကထာ

၈၃. တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ အာစရိယုပဇ္ဈာယေသု ပက္ကန္တေသုပိ ဝိဗ္ဘန္တေသုပိ ကာလင်္ကတေသုပိ ပက္ခသင်္ကန္တေသုပိ နိဿယပဋိပ္ပဿဒ္ဓိယော န ဇာနန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။

‘‘ပဉ္စိမာ, ဘိက္ခဝေ, နိဿယပဋိပ္ပဿဒ္ဓိယော ဥပဇ္ဈာယမှာ – ဥပဇ္ဈာယော ပက္ကန္တော ဝါ ဟောတိ, ဝိဗ္ဘန္တော ဝါ, ကာလင်္ကတော ဝါ, ပက္ခသင်္ကန္တော ဝါ, အာဏတ္တိယေဝ ပဉ္စမီ။ ဣမာ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စ နိဿယပဋိပ္ပဿဒ္ဓိယော ဥပဇ္ဈာယမှာ။

‘‘ဆယိမာ, ဘိက္ခဝေ, နိဿယပဋိပ္ပဿဒ္ဓိယော အာစရိယမှာ – အာစရိယော ပက္ကန္တော ဝါ ဟောတိ, ဝိဗ္ဘန္တော ဝါ, ကာလင်္ကတော ဝါ, ပက္ခသင်္ကန္တော ဝါ, အာဏတ္တိယေဝ ပဉ္စမီ, ဥပဇ္ဈာယေန ဝါ သမောဓါနဂတော ဟောတိ။ ဣမာ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဆ နိဿယပဋိပ္ပဿဒ္ဓိယော အာစရိယမှာ’’။

နိဿပဋိပ္ပဿဒ္ဓိကထာ နိဋ္ဌိတာ။

၂၃. ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗပဉ္စကံ

၈၄. ‘‘ပဉ္စဟိ , ဘိက္ခဝေ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ န ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗံ, န နိဿယော ဒါတဗ္ဗော, န သာမဏေရော ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗော။ န အသေက္ခေန [န အသေခေန (က.)] သီလက္ခန္ဓေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, န အသေက္ခေန သမာဓိက္ခန္ဓေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, န အသေက္ခေန ပညာက္ခန္ဓေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, န အသေက္ခေန ဝိမုတ္တိက္ခန္ဓေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, န အသေက္ခေန ဝိမုတ္တိဉာဏဒဿနက္ခန္ဓေန သမန္နာဂတော ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ န ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗံ, န နိဿယော ဒါတဗ္ဗော, န သာမဏေရော ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗော။

‘‘ပဉ္စဟိ, ဘိက္ခဝေ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗံ, နိဿယော ဒါတဗ္ဗော, သာမဏေရော ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗော။ အသေက္ခေန သီလက္ခန္ဓေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, အသေက္ခေန သမာဓိက္ခန္ဓေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, အသေက္ခေန ပညာက္ခန္ဓေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, အသေက္ခေန ဝိမုတ္တိက္ခန္ဓေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, အသေက္ခေန ဝိမုတ္တိဉာဏဒဿနက္ခန္ဓေန သမန္နာဂတော ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗံ, နိဿယော ဒါတဗ္ဗော, သာမဏေရော ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗော။

‘‘အပရေဟိပိ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ န ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗံ, န နိဿယော ဒါတဗ္ဗော, န သာမဏေရော ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗော။ အတ္တနာ န အသေက္ခေန သီလက္ခန္ဓေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, န ပရံ အသေက္ခေ သီလက္ခန္ဓေ သမာဒပေတာ; အတ္တနာ န အသေက္ခေန သမာဓိက္ခန္ဓေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, န ပရံ အသေက္ခေ သမာဓိက္ခန္ဓေ သမာဒပေတာ; အတ္တနာ န အသေက္ခေန ပညာက္ခန္ဓေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, န ပရံ အသေက္ခေ ပညာက္ခန္ဓေ သမာဒပေတာ; အတ္တနာ န အသေက္ခေန ဝိမုတ္တိက္ခန္ဓေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, န ပရံ အသေက္ခေ ဝိမုတ္တိက္ခန္ဓေ သမာဒပေတာ; အတ္တနာ န အသေက္ခေန ဝိမုတ္တိဉာဏဒဿနက္ခန္ဓေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, န ပရံ အသေက္ခေ ဝိမုတ္တိဉာဏဒဿနက္ခန္ဓေ သမာဒပေတာ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ န ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗံ, န နိဿယော ဒါတဗ္ဗော, န သာမဏေရော ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗော။

‘‘ပဉ္စဟိ , ဘိက္ခဝေ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗံ, နိဿယော ဒါတဗ္ဗော, သာမဏေရော ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗော။ အတ္တနာ အသေက္ခေန သီလက္ခန္ဓေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, ပရံ အသေက္ခေ သီလက္ခန္ဓေ သမာဒပေတာ; အတ္တနာ အသေက္ခေန သမာဓိက္ခန္ဓေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, ပရံ အသေက္ခေ သမာဓိက္ခန္ဓေ သမာဒပေတာ; အတ္တနာ အသေက္ခေန ပညာက္ခန္ဓေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, ပရံ အသေက္ခေ ပညာက္ခန္ဓေ သမာဒပေတာ; အတ္တနာ အသေက္ခေန ဝိမုတ္တိက္ခန္ဓေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, ပရံ အသေက္ခေ ဝိမုတ္တိက္ခန္ဓေ သမာဒပေတာ; အတ္တနာ အသေက္ခေန ဝိမုတ္တိဉာဏဒဿနက္ခန္ဓေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, ပရံ အသေက္ခေ ဝိမုတ္တိဉာဏဒဿနက္ခန္ဓေ သမာဒပေတာ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗံ, နိဿယော ဒါတဗ္ဗော, သာမဏေရော ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗော။

‘‘အပရေဟိပိ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ န ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗံ, န နိဿယော ဒါတဗ္ဗော, န သာမဏေရော ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗော။ အဿဒ္ဓေါ ဟောတိ, အဟိရိကော ဟောတိ, အနောတ္တပ္ပီ ဟောတိ, ကုသီတော ဟောတိ, မုဋ္ဌဿတိ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ န ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗံ, န နိဿယော ဒါတဗ္ဗော, န သာမဏေရော ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗော။

‘‘ပဉ္စဟိ, ဘိက္ခဝေ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗံ, နိဿယော ဒါတဗ္ဗော , သာမဏေရော ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗော။ သဒ္ဓေါ ဟောတိ, ဟိရိမာ ဟောတိ, ဩတ္တပ္ပီ ဟောတိ, အာရဒ္ဓဝီရိယော ဟောတိ, ဥပဋ္ဌိတဿတိ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗံ, နိဿယော ဒါတဗ္ဗော, သာမဏေရော ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗော။

‘‘အပရေဟိပိ , ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ န ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗံ, န နိဿယော ဒါတဗ္ဗော, န သာမဏေရော ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗော။ အဓိသီလေ သီလဝိပန္နော ဟောတိ, အဇ္ဈာစာရေ အာစာရဝိပန္နော ဟောတိ, အတိဒိဋ္ဌိယာ ဒိဋ္ဌိဝိပန္နော ဟောတိ, အပ္ပဿုတော ဟောတိ, ဒုပ္ပညော ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ န ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗံ, န နိဿယော ဒါတဗ္ဗော, န သာမဏေရော ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗော။

‘‘ပဉ္စဟိ , ဘိက္ခဝေ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗံ , နိဿယော ဒါတဗ္ဗော, သာမဏေရော ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗော။ န အဓိသီလေ သီလဝိပန္နော ဟောတိ, န အဇ္ဈာစာရေ အာစာရဝိပန္နော ဟောတိ, န အတိဒိဋ္ဌိယာ ဒိဋ္ဌိဝိပန္နော ဟောတိ, ဗဟုဿုတော ဟောတိ, ပညဝါ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗံ, နိဿယော ဒါတဗ္ဗော, သာမဏေရော ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗော။

‘‘အပရေဟိပိ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ န ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗံ, န နိဿယော ဒါတဗ္ဗော, န သာမဏေရော ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗော။ န ပဋိဗလော ဟောတိ အန္တေဝါသိံ ဝါ သဒ္ဓိဝိဟာရိံ ဝါ ဂိလာနံ ဥပဋ္ဌာတုံ ဝါ ဥပဋ္ဌာပေတုံ ဝါ, အနဘိရတံ [အနဘိရတိံ (သျာ.), ဥပ္ပန္နံ အနဘိရတိံ (က.)] ဝူပကာသေတုံ ဝါ ဝူပကာသာပေတုံ ဝါ, ဥပ္ပန္နံ ကုက္ကုစ္စံ ဓမ္မတော ဝိနောဒေတုံ [ဝိနောဒေတုံ ဝါ ဝိနောဒါပေတုံ ဝါ (သဗ္ဗတ္ထ, ဝိမတိဝိနောဒနီ ဋီကာ ဩလောကေတဗ္ဗာ)] အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, အာပတ္တိယာ ဝုဋ္ဌာနံ န ဇာနာတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ န ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗံ, န နိဿယော ဒါတဗ္ဗော, န သာမဏေရော ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗော။

‘‘ပဉ္စဟိ, ဘိက္ခဝေ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗံ, နိဿယော ဒါတဗ္ဗော, သာမဏေရော ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗော။ ပဋိဗလော ဟောတိ အန္တေဝါသိံ ဝါ သဒ္ဓိဝိဟာရိံ ဝါ ဂိလာနံ ဥပဋ္ဌာတုံ ဝါ ဥပဋ္ဌာပေတုံ ဝါ, အနဘိရတံ ဝူပကာသေတုံ ဝါ ဝူပကာသာပေတုံ ဝါ, ဥပ္ပန္နံ ကုက္ကုစ္စံ ဓမ္မတော ဝိနောဒေတုံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, အာပတ္တိယာ ဝုဋ္ဌာနံ ဇာနာတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗံ, နိဿယော ဒါတဗ္ဗော, သာမဏေရော ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗော။

‘‘အပရေဟိပိ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ န ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗံ, န နိဿယော ဒါတဗ္ဗော, န သာမဏေရော ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗော။ န ပဋိဗလော ဟောတိ အန္တေဝါသိံ ဝါ သဒ္ဓိဝိဟာရိံ ဝါ အဘိသမာစာရိကာယ သိက္ခာယ သိက္ခာပေတုံ, အာဒိဗြဟ္မစရိယကာယ သိက္ခာယ ဝိနေတုံ, အဘိဓမ္မေ ဝိနေတုံ, အဘိဝိနယေ ဝိနေတုံ, ဥပ္ပန္နံ ဒိဋ္ဌိဂတံ ဓမ္မတော ဝိဝေစေတုံ – ဣမေဟိ ခေါ , ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ န ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗံ, န နိဿယော ဒါတဗ္ဗော, န သာမဏေရော ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗော။

‘‘ပဉ္စဟိ , ဘိက္ခဝေ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗံ, နိဿယော ဒါတဗ္ဗော, သာမဏေရော ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗော။ ပဋိဗလော ဟောတိ အန္တေဝါသိံ ဝါ သဒ္ဓိဝိဟာရိံ ဝါ အဘိသမာစာရိကာယ သိက္ခာယ သိက္ခာပေတုံ, အာဒိဗြဟ္မစရိယကာယ သိက္ခာယ ဝိနေတုံ, အဘိဓမ္မေ ဝိနေတုံ, အဘိဝိနယေ ဝိနေတုံ, ဥပ္ပန္နံ ဒိဋ္ဌိဂတံ ဓမ္မတော ဝိဝေစေတုံ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗံ, နိဿယော ဒါတဗ္ဗော, သာမဏေရော ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗော။

‘‘အပရေဟိပိ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ န ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗံ, န နိဿယော ဒါတဗ္ဗော, န သာမဏေရော ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗော။ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, အနာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, လဟုကံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, ဂရုကံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, ဥဘယာနိ ခေါ ပနဿ ပါတိမောက္ခာနိ ဝိတ္ထာရေန န သွာဂတာနိ ဟောန္တိ န သုဝိဘတ္တာနိ န သုပ္ပဝတ္တီနိ န သုဝိနိစ္ဆိတာနိ သုတ္တသော အနုဗျဉ္ဇနသော – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ န ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗံ, န နိဿယော ဒါတဗ္ဗော, န သာမဏေရော ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗော။

‘‘ပဉ္စဟိ, ဘိက္ခဝေ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗံ, နိဿယော ဒါတဗ္ဗော, သာမဏေရော ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗော။ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, အနာပတ္တိံ ဇာနာတိ, လဟုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, ဂရုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, ဥဘယာနိ ခေါ ပနဿ ပါတိမောက္ခာနိ ဝိတ္ထာရေန သွာဂတာနိ ဟောန္တိ သုဝိဘတ္တာနိ သုပ္ပဝတ္တီနိ သုဝိနိစ္ဆိတာနိ သုတ္တသော အနုဗျဉ္ဇနသော – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗံ, နိဿယော ဒါတဗ္ဗော, သာမဏေရော ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗော။

‘‘အပရေဟိပိ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ န ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗံ, န နိဿယော ဒါတဗ္ဗော, န သာမဏေရော ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗော။ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, အနာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, လဟုကံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, ဂရုကံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, ဦနဒသဝဿော ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ န ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗံ, န နိဿယော ဒါတဗ္ဗော, န သာမဏေရော ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗော။

‘‘ပဉ္စဟိ , ဘိက္ခဝေ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗံ, နိဿယော ဒါတဗ္ဗော, သာမဏေရော ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗော။ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, အနာပတ္တိံ ဇာနာတိ, လဟုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, ဂရုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, ဒသဝဿော ဝါ ဟောတိ အတိရေကဒသဝဿော ဝါ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗံ, နိဿယော ဒါတဗ္ဗော, သာမဏေရော ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗော’’တိ။

ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗပဉ္စကံ နိဋ္ဌိတံ။

၂၄. ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗဆက္ကံ

၈၅. ‘‘ဆဟိ, ဘိက္ခဝေ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ န ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗံ, န နိဿယော ဒါတဗ္ဗော, န သာမဏေရော ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗော ။ န အသေက္ခေန သီလက္ခန္ဓေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, န အသေက္ခေန သမာဓိက္ခန္ဓေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, န အသေက္ခေန ပညာက္ခန္ဓေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, န အသေက္ခေန ဝိမုတ္တိက္ခန္ဓေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, န အသေက္ခေန ဝိမုတ္တိဉာဏဒဿနက္ခန္ဓေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, ဦနဒသဝဿော ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဆဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ န ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗံ, န နိဿယော ဒါတဗ္ဗော, န သာမဏေရော ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗော။

‘‘ဆဟိ, ဘိက္ခဝေ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗံ, နိဿယော ဒါတဗ္ဗော, သာမဏေရော ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗော။ အသေက္ခေန သီလက္ခန္ဓေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, အသေက္ခေန သမာဓိက္ခန္ဓေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, အသေက္ခေန ပညာက္ခန္ဓေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, အသေက္ခေန ဝိမုတ္တိက္ခန္ဓေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, အသေက္ခေန ဝိမုတ္တိဉာဏဒဿနက္ခန္ဓေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, ဒသဝဿော ဝါ ဟောတိ အတိရေကဒသဝဿော ဝါ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဆဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗံ, နိဿယော ဒါတဗ္ဗော, သာမဏေရော ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗော။

‘‘အပရေဟိပိ, ဘိက္ခဝေ, ဆဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ န ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗံ, န နိဿယော ဒါတဗ္ဗော, န သာမဏေရော ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗော။ အတ္တနာ န အသေက္ခေန သီလက္ခန္ဓေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, န ပရံ အသေက္ခေ သီလက္ခန္ဓေ သမာဒပေတာ; အတ္တနာ န အသေက္ခေန သမာဓိက္ခန္ဓေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, န ပရံ အသေက္ခေ သမာဓိက္ခန္ဓေ သမာဒပေတာ; အတ္တနာ န အသေက္ခေန ပညာက္ခန္ဓေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, န ပရံ အသေက္ခေ ပညာက္ခန္ဓေ သမာဒပေတာ; အတ္တနာ န အသေက္ခေန ဝိမုတ္တိက္ခန္ဓေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, န ပရံ အသေက္ခေ ဝိမုတ္တိက္ခန္ဓေ သမာဒပေတာ; အတ္တနာ န အသေက္ခေန ဝိမုတ္တိဉာဏဒဿနက္ခန္ဓေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, န ပရံ အသေက္ခေ ဝိမုတ္တိဉာဏဒဿနက္ခန္ဓေ သမာဒပေတာ; ဦနဒသဝဿော ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဆဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ န ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗံ, န နိဿယော ဒါတဗ္ဗော, န သာမဏေရော ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗော။

‘‘ဆဟိ, ဘိက္ခဝေ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗံ, နိဿယော ဒါတဗ္ဗော, သာမဏေရော ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗော။ အတ္တနာ အသေက္ခေန သီလက္ခန္ဓေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, ပရံ အသေက္ခေ သီလက္ခန္ဓေ သမာဒပေတာ အတ္တနာ အသေက္ခေန သမာဓိက္ခန္ဓေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, ပရံ အသေက္ခေ သမာဓိက္ခန္ဓေ သမာဒပေတာ။ အတ္တနာ အသေက္ခေန ပညာက္ခန္ဓေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, ပရံ အသေက္ခေ ပညာက္ခန္ဓေ သမာဒပေတာ။ အတ္တနာ အသေက္ခေန ဝိမုတ္တိက္ခန္ဓေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, ပရံ အသေက္ခေ ဝိမုတ္တိက္ခန္ဓေ သမာဒပေတာ။ အတ္တနာ အသေက္ခေန ဝိမုတ္တိဉာဏဒဿနက္ခန္ဓေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, ပရံ အသေက္ခေ ဝိမုတ္တိဉာဏဒဿနက္ခန္ဓေ သမာဒပေတာ; ဒသဝဿော ဝါ ဟောတိ အတိရေကဒသဝဿော ဝါ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဆဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗံ, နိဿယော ဒါတဗ္ဗော, သာမဏေရော ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗော။

‘‘အပရေဟိပိ, ဘိက္ခဝေ, ဆဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ န ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗံ, န နိဿယော ဒါတဗ္ဗော, န သာမဏေရော ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗော။ အဿဒ္ဓေါ ဟောတိ, အဟိရိကော ဟောတိ, အနောတ္တပ္ပီ ဟောတိ, ကုသီတော ဟောတိ, မုဋ္ဌဿတိ ဟောတိ, ဦနဒသဝဿော ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဆဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ န ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗံ, န နိဿယော ဒါတဗ္ဗော, န သာမဏေရော ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗော။

‘‘ဆဟိ, ဘိက္ခဝေ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗံ , နိဿယော ဒါတဗ္ဗော, သာမဏေရော ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗော။ သဒ္ဓေါ ဟောတိ, ဟိရိမာ ဟောတိ, ဩတ္တပ္ပီ ဟောတိ, အာရဒ္ဓဝီရိယော ဟောတိ, ဥပဋ္ဌိတဿတိ ဟောတိ, ဒသဝဿော ဝါ ဟောတိ အတိရေကဒသဝဿော ဝါ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဆဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗံ, နိဿယော ဒါတဗ္ဗော, သာမဏေရော ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗော။

‘‘အပရေဟိပိ, ဘိက္ခဝေ, ဆဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ န ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗံ, န နိဿယော ဒါတဗ္ဗော, န သာမဏေရော ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗော။ အဓိသီလေ သီလဝိပန္နော ဟောတိ, အဇ္ဈာစာရေ အာစာရဝိပန္နော ဟောတိ, အတိဒိဋ္ဌိယာ ဒိဋ္ဌိဝိပန္နော ဟောတိ, အပ္ပဿုတော ဟောတိ, ဒုပ္ပညော ဟောတိ, ဦနဒသဝဿော ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဆဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ န ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗံ, န နိဿယော ဒါတဗ္ဗော, န သာမဏေရော ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗော။

‘‘ဆဟိ, ဘိက္ခဝေ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗံ, နိဿယော ဒါတဗ္ဗော, သာမဏေရော ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗော။ န အဓိသီလေ သီလဝိပန္နော ဟောတိ, န အဇ္ဈာစာရေ အာစာရဝိပန္နော ဟောတိ, န အတိဒိဋ္ဌိယာ ဒိဋ္ဌိဝိပန္နော ဟောတိ, ဗဟုဿုတော ဟောတိ, ပညဝါ ဟောတိ, ဒသဝဿော ဝါ ဟောတိ အတိရေကဒသဝဿော ဝါ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဆဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗံ, နိဿယော ဒါတဗ္ဗော, သာမဏေရော ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗော။

‘‘အပရေဟိပိ, ဘိက္ခဝေ, ဆဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ န ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗံ, န နိဿယော ဒါတဗ္ဗော, န သာမဏေရော ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗော။ န ပဋိဗလော ဟောတိ အန္တေဝါသိံ ဝါ သဒ္ဓိဝိဟာရိံ ဝါ ဂိလာနံ ဥပဋ္ဌာတုံ ဝါ ဥပဋ္ဌာပေတုံ ဝါ, အနဘိရတံ ဝူပကာသေတုံ ဝါ ဝူပကာသာပေတုံ ဝါ, ဥပ္ပန္နံ ကုက္ကုစ္စံ ဓမ္မတော ဝိနောဒေတုံ, အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, အာပတ္တိယာ ဝုဋ္ဌာနံ န ဇာနာတိ, ဦနဒသဝဿော ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဆဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ န ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗံ, န နိဿယော ဒါတဗ္ဗော, န သာမဏေရော ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗော။

‘‘ဆဟိ, ဘိက္ခဝေ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗံ, နိဿယော ဒါတဗ္ဗော, သာမဏေရော ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗော။ ပဋိဗလော ဟောတိ အန္တေဝါသိံ ဝါ သဒ္ဓိဝိဟာရိံ ဝါ ဂိလာနံ ဥပဋ္ဌာတုံ ဝါ ဥပဋ္ဌာပေတုံ ဝါ, အနဘိရတံ ဝူပကာသေတုံ ဝါ ဝူပကာသာပေတုံ ဝါ, ဥပ္ပန္နံ ကုက္ကုစ္စံ ဓမ္မတော ဝိနောဒေတုံ, အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, အာပတ္တိယာ ဝုဋ္ဌာနံ ဇာနာတိ, ဒသဝဿော ဝါ ဟောတိ အတိရေကဒသဝဿော ဝါ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဆဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗံ, နိဿယော ဒါတဗ္ဗော, သာမဏေရော ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗော။

‘‘အပရေဟိပိ , ဘိက္ခဝေ, ဆဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ န ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗံ, န နိဿယော ဒါတဗ္ဗော, န သာမဏေရော ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗော။ န ပဋိဗလော ဟောတိ အန္တေဝါသိံ ဝါ သဒ္ဓိဝိဟာရိံ ဝါ အဘိသမာစာရိကာယ သိက္ခာယ သိက္ခာပေတုံ, အာဒိဗြဟ္မစရိယကာယ သိက္ခာယ ဝိနေတုံ, အဘိဓမ္မေ ဝိနေတုံ , အဘိဝိနယေ ဝိနေတုံ, ဥပ္ပန္နံ ဒိဋ္ဌိဂတံ ဓမ္မတော ဝိဝေစေတုံ, ဦနဒသဝဿော ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဆဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ န ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗံ, န နိဿယော ဒါတဗ္ဗော, န သာမဏေရော ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗော။

‘‘ဆဟိ , ဘိက္ခဝေ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗံ, နိဿယော ဒါတဗ္ဗော, သာမဏေရော ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗော။ ပဋိဗလော ဟောတိ အန္တေဝါသိံ ဝါ သဒ္ဓိဝိဟာရိံ ဝါ အဘိသမာစာရိကာယ သိက္ခာယ သိက္ခာပေတုံ အာဒိဗြဟ္မစရိယကာယ သိက္ခာယ ဝိနေတုံ, အဘိဓမ္မေ ဝိနေတုံ, အဘိဝိနယေ ဝိနေတုံ, ဥပ္ပန္နံ ဒိဋ္ဌိဂတံ ဓမ္မတော ဝိဝေစေတုံ, ဒသဝဿော ဝါ ဟောတိ အတိရေကဒသဝဿော ဝါ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဆဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗံ, နိဿယော ဒါတဗ္ဗော, သာမဏေရော ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗော။

‘‘အပရေဟိပိ, ဘိက္ခဝေ, ဆဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ န ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗံ, န နိဿယော ဒါတဗ္ဗော, န သာမဏေရော ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗော။ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, အနာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, လဟုကံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, ဂရုကံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, ဥဘယာနိ ခေါ ပနဿ ပါတိမောက္ခာနိ ဝိတ္ထာရေန န သွာဂတာနိ ဟောန္တိ န သုဝိဘတ္တာနိ န သုပ္ပဝတ္တီနိ န သုဝိနိစ္ဆိတာနိ သုတ္တသော အနုဗျဉ္ဇနသော, ဦနဒသဝဿော ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဆဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ န ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗံ, န နိဿယော ဒါတဗ္ဗော, န သာမဏေရော ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗော။

‘‘ဆဟိ, ဘိက္ခဝေ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗံ, နိဿယော ဒါတဗ္ဗော , သာမဏေရော ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗော။ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ , အနာပတ္တိံ ဇာနာတိ, လဟုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, ဂရုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, ဥဘယာနိ ခေါ ပနဿ ပါတိမောက္ခာနိ ဝိတ္ထာရေန သွာဂတာနိ ဟောန္တိ သုဝိဘတ္တာနိ သုပ္ပဝတ္တီနိ သုဝိနိစ္ဆိတာနိ သုတ္တသော အနုဗျဉ္ဇနသော, ဒသဝဿော ဝါ ဟောတိ အတိရေကဒသဝဿော ဝါ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဆဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗံ, နိဿယော ဒါတဗ္ဗော, သာမဏေရော ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗော’’တိ။

ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗဆက္ကံ နိဋ္ဌိတံ။

၂၅. အညတိတ္ထိယပုဗ္ဗကထာ

၈၆. တေန ခေါ ပန သမယေန ယော သော အညတိတ္ထိယပုဗ္ဗော [ယော သော ပသုရပရိဗ္ဗာဇကော အညတိတ္ထိယပုဗ္ဗော (က.)] ပဇ္ဈာယေန သဟဓမ္မိကံ ဝုစ္စမာနော ဥပဇ္ဈာယဿ ဝါဒံ အာရောပေတွာ တံယေဝ တိတ္ထာယတနံ သင်္ကမိ။ သော ပုန ပစ္စာဂန္တွာ ဘိက္ခူ ဥပသမ္ပဒံ ယာစိ။ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ယော သော, ဘိက္ခဝေ, အညတိတ္ထိယပုဗ္ဗော ဥပဇ္ဈာယေန သဟဓမ္မိကံ ဝုစ္စမာနော ဥပဇ္ဈာယဿ ဝါဒံ အာရောပေတွာ တံယေဝ တိတ္ထာယတနံ သင်္ကန္တော, သော အာဂတော န ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗော။ ယော သော, ဘိက္ခဝေ, အညောပိ အညတိတ္ထိယပုဗ္ဗော ဣမသ္မိံ ဓမ္မဝိနယေ အာကင်္ခတိ ပဗ္ဗဇ္ဇံ, အာကင်္ခတိ ဥပသမ္ပဒံ, တဿ စတ္တာရော မာသေ ပရိဝါသော ဒါတဗ္ဗော။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဒါတဗ္ဗော – ပဌမံ ကေသမဿုံ ဩဟာရာပေတွာ ကာသာယာနိ ဝတ္ထာနိ အစ္ဆာဒါပေတွာ ဧကံသံ ဥတ္တရာသင်္ဂံ ကာရာပေတွာ ဘိက္ခူနံ ပါဒေ ဝန္ဒာပေတွာ ဥက္ကုဋိကံ နိသီဒါပေတွာ အဉ္ဇလိံ ပဂ္ဂဏှာပေတွာ ဧဝံ ဝဒေဟီတိ ဝတ္တဗ္ဗော – ‘‘ဗုဒ္ဓံ သရဏံ ဂစ္ဆာမိ, ဓမ္မံ သရဏံ ဂစ္ဆာမိ, သသံဃံ သရဏံ ဂစ္ဆာမိ; ဒုတိယမ္ပိ ဗုဒ္ဓံ သရဏံ ဂစ္ဆာမိ, ဒုတိယမ္ပိ ဓမ္မံ သရဏံ ဂစ္ဆာမိ, ဒုတိယမ္ပိ သသံဃံ သရဏံ ဂစ္ဆာမိ; တတိယမ္ပိ ဗုဒ္ဓံ သရဏံ ဂစ္ဆာမိ, တတိယမ္ပိ ဓမ္မံ သရဏံ ဂစ္ဆာမိ, တတိယမ္ပိ သသံဃံ သရဏံ ဂစ္ဆာမီ’’တိ။

တေန, ဘိက္ခဝေ, အညတိတ္ထိယပုဗ္ဗေန သသံဃံ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧကံသံ ဥတ္တရာသင်္ဂံ ကရိတွာ ဘိက္ခူနံ ပါဒေ ဝန္ဒိတွာ ဥက္ကုဋိကံ နိသီဒိတွာ အဉ္ဇလိံ ပဂ္ဂဟေတွာ ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘‘အဟံ, ဘန္တေ, အညတိတ္ထိယပုဗ္ဗော ဣမသ္မိံ ဓမ္မဝိနယေ အာကင်္ခါမိ ဥပသမ္ပဒံ။ သောဟံ, ဘန္တေ, သသံဃံ စတ္တာရော မာသေ ပရိဝါသံ ယာစာမီ’’တိ။ ဒုတိယမ္ပိ ယာစိတဗ္ဗော။ တတိယမ္ပိ ယာစိတဗ္ဗော။ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သံဃော ဉာပေတဗ္ဗော –

‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော။ အယံ ဣတ္ထန္နာမော အညတိတ္ထိယပုဗ္ဗော ဣမသ္မိံ ဓမ္မဝိနယေ အာကင်္ခတိ ဥပသမ္ပဒံ။ သော သသံဃံ စတ္တာရော မာသေ ပရိဝါသံ ယာစတိ။ ယဒိ သံဃဿ ပတ္တကလ္လံ သံဃော ဣတ္ထန္နာမဿ အညတိတ္ထိယပုဗ္ဗဿ စတ္တာရော မာသေ ပရိဝါသံ ဒဒေယျ။ ဧသာ ဉတ္တိ။

‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော။ အယံ ဣတ္ထန္နာမော အညတိတ္ထိယပုဗ္ဗော ဣမသ္မိံ ဓမ္မဝိနယေ အာကင်္ခတိ ဥပသမ္ပဒံ။ သော သသံဃံ စတ္တာရော မာသေ ပရိဝါသံ ယာစတိ။ သံဃော ဣတ္ထန္နာမဿ အညတိတ္ထိယပုဗ္ဗဿ စတ္တာရော မာသေ ပရိဝါသံ ဒေတိ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ဣတ္ထန္နာမဿ အညတိတ္ထိယပုဗ္ဗဿ စတ္တာရော မာသေ ပရိဝါသဿ ဒါနံ, သော တုဏှဿ; ယဿ နက္ခမတိ, သော ဘာသေယျ။

‘‘ဒိန္နော သံဃေန ဣတ္ထန္နာမဿ အညတိတ္ထိယပုဗ္ဗဿ စတ္တာရော မာသေ ပရိဝါသော။ ခမတိ သံဃဿ, တသ္မာ တုဏှီ, ဧဝမေတံ ဓါရယာမီ’’တိ။

၈၇. ‘‘ဧဝံ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, အညတိတ္ထိယပုဗ္ဗော အာရာဓကော ဟောတိ, ဧဝံ အနာရာဓကော။ ကထဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, အညတိတ္ထိယပုဗ္ဗော အနာရာဓကော ဟောတိ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, အညတိတ္ထိယပုဗ္ဗော အတိကာလေန ဂါမံ ပဝိသတိ, အတိဒိဝါ ပဋိက္ကမတိ။ ဧဝမ္ပိ, ဘိက္ခဝေ, အညတိတ္ထိယပုဗ္ဗော အနာရာဓကော ဟောတိ။

‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, အညတိတ္ထိယပုဗ္ဗော ဝေသိယာဂေါစရော ဝါ ဟောတိ, ဝိဓဝါဂေါစရော ဝါ ဟောတိ, ထုလ္လကုမာရိကာဂေါစရော ဝါ ဟောတိ, ပဏ္ဍကဂေါစရော ဝါ ဟောတိ, ဘိက္ခုနိဂေါစရော ဝါ ဟောတိ။ ဧဝမ္ပိ, ဘိက္ခဝေ, အညတိတ္ထိယပုဗ္ဗော အနာရာဓကော ဟောတိ။

‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, အညတိတ္ထိယပုဗ္ဗော ယာနိ တာနိ သဗြဟ္မစာရီနံ ဥစ္စာဝစာနိ ကရဏီယာနိ, တတ္ထ န ဒက္ခော ဟောတိ, န အနလသော, န တတ္ရုပါယာယ ဝီမံသာယ သမန္နာဂတော, န အလံ ကာတုံ, န အလံ သံဝိဓါတုံ။ ဧဝမ္ပိ, ဘိက္ခဝေ, အညတိတ္ထိယပုဗ္ဗော အနာရာဓကော ဟောတိ။

‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, အညတိတ္ထိယပုဗ္ဗော န တိဗ္ဗစ္ဆန္ဒော ဟောတိ ဥဒ္ဒေသေ, ပရိပုစ္ဆာယ, အဓိသီလေ, အဓိစိတ္တေ, အဓိပညာယ။ ဧဝမ္ပိ, ဘိက္ခဝေ, အညတိတ္ထိယပုဗ္ဗော အနာရာဓကော ဟောတိ။

‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, အညတိတ္ထိယပုဗ္ဗော ယဿ တိတ္ထာယတနာ သင်္ကန္တော ဟောတိ, တဿ သတ္ထုနော တဿ ဒိဋ္ဌိယာ တဿ ခန္တိယာ တဿ ရုစိယာ တဿ အာဒါယဿ အဝဏ္ဏေ ဘညမာနေ ကုပိတော ဟောတိ အနတ္တမနော အနဘိရဒ္ဓေါ, ဗုဒ္ဓဿ ဝါ ဓမ္မဿ ဝါ သံဃဿ ဝါ အဝဏ္ဏေ ဘညမာနေ အတ္တမနော ဟောတိ ဥဒဂ္ဂေါ အဘိရဒ္ဓေါ။ ယဿ ဝါ ပန တိတ္ထာယတနာ သင်္ကန္တော ဟောတိ, တဿ သတ္ထုနော တဿ ဒိဋ္ဌိယာ တဿ ခန္တိယာ တဿ ရုစိယာ တဿ အာဒါယဿ ဝဏ္ဏေ ဘညမာနေ အတ္တမနော ဟောတိ ဥဒဂ္ဂေါ အဘိရဒ္ဓေါ, ဗုဒ္ဓဿ ဝါ ဓမ္မဿ ဝါ သံဃဿ ဝါ ဝဏ္ဏေ ဘညမာနေ ကုပိတော ဟောတိ အနတ္တမနော အနဘိရဒ္ဓေါ။ ဣဒံ, ဘိက္ခဝေ, သံဃာတနိကံ အညတိတ္ထိယပုဗ္ဗဿ အနာရာဓနီယသ္မိံ။ ဧဝမ္ပိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, အညတိတ္ထိယပုဗ္ဗော အနာရာဓကော ဟောတိ။ ဧဝံ အနာရာဓကော ခေါ, ဘိက္ခဝေ, အညတိတ္ထိယပုဗ္ဗော အာဂတော န ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗော။

‘‘ကထဉ္စ, ဘိက္ခဝေ, အညတိတ္ထိယပုဗ္ဗော အာရာဓကော ဟောတိ? ဣဓ, ဘိက္ခဝေ, အညတိတ္ထိယပုဗ္ဗော နာတိကာလေန ဂါမံ ပဝိသတိ နာတိဒိဝါ ပဋိက္ကမတိ။ ဧဝမ္ပိ, ဘိက္ခဝေ, အညတိတ္ထိယပုဗ္ဗော အာရာဓကော ဟောတိ။

‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, အညတိတ္ထိယပုဗ္ဗော န ဝေသိယာဂေါစရော ဟောတိ, န ဝိဓဝါဂေါစရော ဟောတိ, န ထုလ္လကုမာရိကာဂေါစရော ဟောတိ, န ပဏ္ဍကဂေါစရော ဟောတိ, န ဘိက္ခုနိဂေါစရော ဟောတိ။ ဧဝမ္ပိ, ဘိက္ခဝေ, အညတိတ္ထိယပုဗ္ဗော အာရာဓကော ဟောတိ။

‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, အညတိတ္ထိယပုဗ္ဗော ယာနိ တာနိ သဗြဟ္မစာရီနံ ဥစ္စာဝစာနိ ကရဏီယာနိ, တတ္ထ ဒက္ခော ဟောတိ, အနလသော, တတ္ရုပါယာယ ဝီမံသာယ သမန္နာဂတော, အလံ ကာတုံ, အလံ သံဝိဓါတုံ။ ဧဝမ္ပိ, ဘိက္ခဝေ, အညတိတ္ထိယပုဗ္ဗော အာရာဓကော ဟောတိ။

‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ , အညတိတ္ထိယပုဗ္ဗော တိဗ္ဗစ္ဆန္ဒော ဟောတိ ဥဒ္ဒေသေ, ပရိပုစ္ဆာယ, အဓိသီလေ, အဓိစိတ္တေ, အဓိပညာယ။ ဧဝမ္ပိ, ဘိက္ခဝေ, အညတိတ္ထိယပုဗ္ဗော အာရာဓကော ဟောတိ။

‘‘ပုန စပရံ, ဘိက္ခဝေ, အညတိတ္ထိယပုဗ္ဗော ယဿ တိတ္ထာယတနာ သင်္ကန္တော ဟောတိ, တဿ သတ္ထုနော တဿ ဒိဋ္ဌိယာ တဿ ခန္တိယာ တဿ ရုစိယာ တဿ အာဒါယဿ အဝဏ္ဏေ ဘညမာနေ အတ္တမနော ဟောတိ ဥဒဂ္ဂေါ အဘိရဒ္ဓေါ, ဗုဒ္ဓဿ ဝါ ဓမ္မဿ ဝါ သံဃဿ ဝါ အဝဏ္ဏေ ဘညမာနေ ကုပိတော ဟောတိ အနတ္တမနော အနဘိရဒ္ဓေါ။ ယဿ ဝါ ပန တိတ္ထာယတနာ သင်္ကန္တော ဟောတိ, တဿ သတ္ထုနော တဿ ဒိဋ္ဌိယာ တဿ ခန္တိယာ တဿ ရုစိယာ တဿ အာဒါယဿ ဝဏ္ဏေ ဘညမာနေ ကုပိတော ဟောတိ အနတ္တမနော အနဘိရဒ္ဓေါ, ဗုဒ္ဓဿ ဝါ ဓမ္မဿ ဝါ သံဃဿ ဝါ ဝဏ္ဏေ ဘညမာနေ အတ္တမနော ဟောတိ ဥဒဂ္ဂေါ အဘိရဒ္ဓေါ။ ဣဒံ, ဘိက္ခဝေ, သံဃာတနိကံ အညတိတ္ထိယပုဗ္ဗဿ အာရာဓနီယသ္မိံ။ ဧဝမ္ပိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, အညတိတ္ထိယပုဗ္ဗော အာရာဓကော ဟောတိ။ ဧဝံ အာရာဓကော ခေါ, ဘိက္ခဝေ, အညတိတ္ထိယပုဗ္ဗော အာဂတော ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗော။

‘‘သစေ, ဘိက္ခဝေ, အညတိတ္ထိယပုဗ္ဗော နဂ္ဂေါ အာဂစ္ဆတိ, ဥပဇ္ဈာယမူလကံ စီဝရံ ပရိယေသိတဗ္ဗံ။ သစေ အစ္ဆိန္နကေသော အာဂစ္ဆတိ, သံဃော အပလောကေတဗ္ဗော ဘဏ္ဍုကမ္မာယ။ ယေ တေ, ဘိက္ခဝေ, အဂ္ဂိကာ ဇဋိလကာ, တေ အာဂတာ ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗာ, န တေသံ ပရိဝါသော ဒါတဗ္ဗော။ တံ ကိဿ ဟေတု? ကမ္မဝါဒိနော ဧတေ, ဘိက္ခဝေ, ကိရိယဝါဒိနော။ သစေ, ဘိက္ခဝေ, ဇာတိယာ သာကိယော အညတိတ္ထိယပုဗ္ဗော အာဂစ္ဆတိ , သော အာဂတော ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗော, န တဿ ပရိဝါသော ဒါတဗ္ဗော။ ဣမာဟံ, ဘိက္ခဝေ, ဉာတီနံ အာဝေဏိကံ ပရိဟာရံ ဒမ္မီ’’တိ။

အညတိတ္ထိယပုဗ္ဗကထာ နိဋ္ဌိတာ။

သတ္တမဘာဏဝါရော။

၂၆. ပဉ္စာဗာဓဝတ္ထု

၈၈. တေန ခေါ ပန သမယေန မဂဓေသု ပဉ္စ အာဗာဓါ ဥဿန္နာ ဟောန္တိ – ကုဋ္ဌံ, ဂဏ္ဍော, ကိလာသော, သောသော, အပမာရော။ မနုဿာ ပဉ္စဟိ အာဗာဓေဟိ ဖုဋ္ဌာ ဇီဝကံ ကောမာရဘစ္စံ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧဝံ ဝဒန္တိ – ‘‘သာဓု နော, အာစရိယ, တိကိစ္ဆာဟီ’’တိ။ ‘‘အဟံ ခွယျော, ဗဟုကိစ္စော ဗဟုကရဏီယော; ရာဇာ စ မေ မာဂဓေါ သေနိယော ဗိမ္ဗိသာရော ဥပဋ္ဌာတဗ္ဗော ဣတ္ထာဂါရဉ္စ ဗုဒ္ဓပ္ပမုခေါ စ ဘိက္ခုသံဃော; နာဟံ သက္ကောမိ တိကိစ္ဆိတု’’န္တိ။ ‘‘သဗ္ဗံ သာပတေယျဉ္စ တေ, အာစရိယ, ဟောတု; မယဉ္စ တေ ဒါသာ; သာဓု, နော, အာစရိယ, တိကိစ္ဆာဟီ’’တိ။ ‘‘အဟံ ခွယျော, ဗဟုကိစ္စော ဗဟုကရဏီယော ရာဇာ စ မေ မာဂဓေါ သေနိယော ဗိမ္ဗိသာရော ဥပဋ္ဌာတဗ္ဗော ဣတ္ထာဂါရဉ္စ ဗုဒ္ဓပ္ပမုခေါ စ ဘိက္ခုသံဃော; နာဟံ သက္ကောမိ တိကိစ္ဆိတု’’န္တိ။ အထ ခေါ တေသံ မနုဿာနံ ဧတဒဟောသိ – ‘‘ဣမေ ခေါ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ သုခသီလာ သုခသမာစာရာ, သုဘောဇနာနိ ဘုဉ္ဇိတွာ နိဝါတေသု သယနေသု သယန္တိ။ ယံနူန မယံ သမဏေသု သကျပုတ္တိယေသု ပဗ္ဗဇေယျာမ။ တတ္ထ ဘိက္ခူ စေဝ ဥပဋ္ဌဟိဿန္တိ, ဇီဝကော စ ကောမာရဘစ္စော တိကိစ္ဆိဿတီ’’တိ ။ အထ ခေါ တေ မနုဿာ ဘိက္ခူ ဥပသင်္ကမိတွာ ပဗ္ဗဇ္ဇံ ယာစိံသု။ တေ ဘိက္ခူ ပဗ္ဗာဇေသုံ, ဥပသမ္ပာဒေသုံ။ တေ ဘိက္ခူ စေဝ ဥပဋ္ဌဟိံသု ဇီဝကော စ ကောမာရဘစ္စော တိကိစ္ဆိ။ တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ ဗဟူ ဂိလာနေ ဘိက္ခူ ဥပဋ္ဌဟန္တာ ယာစနဗဟုလာ ဝိညတ္တိဗဟုလာ ဝိဟရန္တိ – ဂိလာနဘတ္တံ ဒေထ, ဂိလာနုပဋ္ဌာကဘတ္တံ ဒေထ, ဂိလာနဘေသဇ္ဇံ ဒေထာတိ။ ဇီဝကောပိ ကောမာရဘစ္စော ဗဟူ ဂိလာနေ ဘိက္ခူ တိကိစ္ဆန္တော အညတရံ ရာဇကိစ္စံ ပရိဟာပေသိ။

၈၉. အညတရောပိ ပုရိသော ပဉ္စဟိ အာဗာဓေဟိ ဖုဋ္ဌော ဇီဝကံ ကောမာရဘစ္စံ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧတဒဝေါစ – ‘‘သာဓု မံ, အာစရိယ, တိကိစ္ဆာဟီ’’တိ။ ‘‘အဟံ ခွယျော, ဗဟုကိစ္စော, ဗဟုကရဏီယော, ရာဇာ စ မေ မာဂဓေါ သေနိယော ဗိမ္ဗိသာရော ဥပဋ္ဌာတဗ္ဗော ဣတ္ထာဂါရဉ္စ ဗုဒ္ဓပ္ပမုခေါ စ ဘိက္ခုသံဃော; နာဟံ သက္ကောမိ တိကိစ္ဆိတု’’န္တိ။ ‘‘သဗ္ဗံ သာပတေယျဉ္စ တေ, အာစရိယ, ဟောတု, အဟဉ္စ တေ ဒါသော; သာဓု မံ, အာစရိယ, တိကိစ္ဆာဟီ’’တိ။ ‘‘အဟံ ခွယျော, ဗဟုကိစ္စော ဗဟုကရဏီယော, ရာဇာ စ မေ မာဂဓေါ သေနိယော ဗိမ္ဗိသာရော ဥပဋ္ဌာတဗ္ဗော ဣတ္ထာဂါရဉ္စ ဗုဒ္ဓပ္ပမုခေါ စ ဘိက္ခုသံဃော, နာဟံ သက္ကောမိ တိကိစ္ဆိတု’’န္တိ။ အထ ခေါ တဿ ပုရိသဿ ဧတဒဟောသိ – ‘‘ဣမေ ခေါ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ သုခသီလာ သုခသမာစာရာ, သုဘောဇနာနိ ဘုဉ္ဇိတွာ နိဝါတေသု သယနေသု သယန္တိ။ ယံနူနာဟံ သမဏေသု သကျပုတ္တိယေသု ပဗ္ဗဇေယျံ။ တတ္ထ ဘိက္ခူ စေဝ ဥပဋ္ဌဟိဿန္တိ, ဇီဝကော စ ကောမာရဘစ္စော တိကိစ္ဆိဿတိ။ သောမှိ [သောဟံ (ဗဟူသု, ဝိမတိဝိနောဒနီဋီကာ ဩလောကေတဗ္ဗာ)] အရောဂေါ ဝိဗ္ဘမိဿာမီ’’တိ ။ အထ ခေါ သော ပုရိသော ဘိက္ခု ဥပသင်္ကမိတွာ ပဗ္ဗဇ္ဇံ ယာစိ။ တံ ဘိက္ခူ ပဗ္ဗာဇေသုံ, ဥပသမ္ပာဒေသုံ။ တံ ဘိက္ခူ စေဝ ဥပဋ္ဌဟိံသု, ဇီဝကော စ ကောမာရဘစ္စော တိကိစ္ဆိ။ သော အရောဂေါ ဝိဗ္ဘမိ။ အဒ္ဒသာ ခေါ ဇီဝကော ကောမာရဘစ္စော တံ ပုရိသံ ဝိဗ္ဘန္တံ, ဒိသွာန တံ ပုရိသံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘နနု တွံ, အယျော, ဘိက္ခူသု ပဗ္ဗဇိတော အဟောသီ’’တိ? ‘‘ဧဝံ, အာစရိယာ’’တိ။ ‘‘ကိဿ ပန တွံ, အယျော, ဧဝရူပမကာသီ’’တိ? အထ ခေါ သော ပုရိသော ဇီဝကဿ ကောမာရဘစ္စဿ ဧတမတ္ထံ အာရောစေသိ။ ဇီဝကော ကောမာရဘစ္စော ဥဇ္ဈာယတိ ခိယျတိ ဝိပါစေတိ – ‘‘ကထံဟိ နာမ ဘဒန္တာ [ဘဒ္ဒန္တာ (က.)] ပဉ္စဟိ အာဗာဓေဟိ ဖုဋ္ဌံ ပဗ္ဗာဇေဿန္တီ’’တိ။ အထ ခေါ ဇီဝကော ကောမာရဘစ္စော ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ, ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ ဇီဝကော ကောမာရဘစ္စော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘သာဓု, ဘန္တေ, အယျာ ပဉ္စဟိ အာဗာဓေဟိ ဖုဋ္ဌံ န ပဗ္ဗာဇေယျု’’န္တိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဇီဝကံ ကောမာရဘစ္စံ ဓမ္မိယာ ကထာယ သန္ဒဿေသိ သမာဒပေသိ သမုတ္တေဇေသိ သမ္ပဟံသေသိ။ အထ ခေါ ဇီဝကော ကောမာရဘစ္စော ဘဂဝတာ ဓမ္မိယာ ကထာယ သန္ဒဿိတော သမာဒပိတော သမုတ္တေဇိတော သမ္ပဟံသိတော ဥဋ္ဌာယာသနာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ပဒက္ခိဏံ ကတွာ ပက္ကာမိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတသ္မိံ နိဒါနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘န, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟိ အာဗာဓေဟိ ဖုဋ္ဌော ပဗ္ဗာဇေတဗ္ဗော။ ယော ပဗ္ဗာဇေယျ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။

ပဉ္စာဗာဓဝတ္ထု နိဋ္ဌိတံ။

၂၇. ရာဇဘဋဝတ္ထု

၉၀. တေန ခေါ ပန သမယေန ရညော မာဂဓဿ သေနိယဿ ဗိမ္ဗိသာရဿ ပစ္စန္တော ကုပိတော ဟောတိ။ အထ ခေါ ရာဇာ မာဂဓေါ သေနိယော ဗိမ္ဗိသာရော သေနာနာယကေ မဟာမတ္တေ အာဏာပေသိ – ‘‘ဂစ္ဆထ, ဘဏေ, ပစ္စန္တံ ဥစ္စိနထာ’’တိ။ ‘‘ဧဝံ, ဒေဝါ’’တိ ခေါ သေနာနာယကာ မဟာမတ္တာ ရညော မာဂဓဿ သေနိယဿ ဗိမ္ဗိသာရဿ ပစ္စဿောသုံ။ အထ ခေါ အဘိညာတာနံ အဘိညာတာနံ ယောဓါနံ ဧတဒဟောသိ – ‘‘မယံ ခေါ ယုဒ္ဓါဘိနန္ဒိနော ဂစ္ဆန္တာ ပါပဉ္စ ကရောမ, ဗဟုဉ္စ အပုညံ ပသဝါမ။ ကေန နု ခေါ မယံ ဥပါယေန ပါပါ စ ဝိရမေယျာမ ကလျာဏဉ္စ ကရေယျာမာ’’တိ? အထ ခေါ တေသံ ယောဓါနံ ဧတဒဟောသိ – ‘‘ဣမေ ခေါ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ ဓမ္မစာရိနော သမစာရိနော ဗြဟ္မစာရိနော သစ္စဝါဒိနော သီလဝန္တော ကလျာဏဓမ္မာ။ သစေ ခေါ မယံ သမဏေသု သကျပုတ္တိယေသု ပဗ္ဗဇေယျာမ, ဧဝံ မယံ ပါပါ စ ဝိရမေယျာမ ကလျာဏဉ္စ ကရေယျာမာ’’တိ။ အထ ခေါ တေ ယောဓါ ဘိက္ခူ ဥပသင်္ကမိတွာ ပဗ္ဗဇ္ဇံ ယာစိံသု။ တေ ဘိက္ခူ ပဗ္ဗာဇေသုံ, ဥပသမ္ပာဒေသုံ။ သေနာနာယကာ မဟာမတ္တာ ရာဇဘဋေ ပုစ္ဆိံသု – ‘‘ကိံ နု ခေါ, ဘဏေ, ဣတ္ထန္နာမော စ ဣတ္ထန္နာမော စ ယောဓါ န ဒိဿန္တီ’’တိ? ‘‘ဣတ္ထန္နာမော စ ဣတ္ထန္နာမော စ, သာမိ, ယောဓါ ဘိက္ခူသု ပဗ္ဗဇိတာ’’တိ။ သေနာနာယကာ မဟာမတ္တာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထံဟိ နာမ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ ရာဇဘဋံ ပဗ္ဗာဇေဿန္တီ’’တိ။ သေနာနာယကာ မဟာမတ္တာ ရညော မာဂဓဿ သေနိယဿ ဗိမ္ဗိသာရဿ ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အထ ခေါ ရာဇာ မာဂဓေါ သေနိယော ဗိမ္ဗိသာရော ဝေါဟာရိကေ မဟာမတ္တေ ပုစ္ဆိ – ‘‘ယော, ဘဏေ, ရာဇဘဋံ ပဗ္ဗာဇေတိ, ကိံ သော ပသဝတီ’’တိ? ‘‘ဥပဇ္ဈာယဿ, ဒေဝ, သီသံ ဆေတဗ္ဗံ, အနုဿာဝကဿ [အနုသာဝကဿ (က.)] ဇိဝှာ ဥဒ္ဓရိတဗ္ဗာ, ဂဏဿ ဥပဍ္ဎဖာသုကာ ဘဉ္ဇိတဗ္ဗာ’’တိ။ အထ ခေါ ရာဇာ မာဂဓေါ သေနိယော ဗိမ္ဗိသာရော ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ, ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ ရာဇာ မာဂဓေါ သေနိယော ဗိမ္ဗိသာရော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘သန္တိ, ဘန္တေ, ရာဇာနော အဿဒ္ဓါ အပ္ပသန္နာ။ တေ အပ္ပမတ္တကေနပိ ဘိက္ခူ ဝိဟေဌေယျုံ။ သာဓု, ဘန္တေ, အယျာ ရာဇဘဋံ န ပဗ္ဗာဇေယျု’’န္တိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ရာဇာနံ မာဂဓံ သေနိယံ ဗိမ္ဗိသာရံ ဓမ္မိယာ ကထာယ သန္ဒဿေသိ သမာဒပေသိ သမုတ္တေဇေသိ သမ္ပဟံသေသိ။ အထ ခေါ ရာဇာ မာဂဓေါ သေနိယော ဗိမ္ဗိသာရော ဘဂဝတာ ဓမ္မိယာ ကထာယ သန္ဒဿိတော သမာဒပိတော သမုတ္တေဇိတော သမ္ပဟံသိတော ဥဋ္ဌာယာသနာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ပဒက္ခိဏံ ကတွာ ပက္ကာမိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတသ္မိံ နိဒါနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘န, ဘိက္ခဝေ, ရာဇဘဋော ပဗ္ဗာဇေတဗ္ဗော။ ယော ပဗ္ဗာဇေယျ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။

ရာဇဘဋဝတ္ထု နိဋ္ဌိတံ။

၂၈. အင်္ဂုလိမာလစောရဝတ္ထု

၉၁. တေန ခေါ ပန သမယေန စောရော အင်္ဂုလိမာလော ဘိက္ခူသု ပဗ္ဗဇိတော ဟောတိ။ မနုဿာ ပဿိတွာ ဥဗ္ဗိဇ္ဇန္တိပိ, ဥတ္တသန္တိပိ, ပလာယန္တိပိ , အညေနပိ ဂစ္ဆန္တိ, အညေနပိ မုခံ ကရောန္တိ, ဒွါရမ္ပိ ထကေန္တိ။ မနုဿာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထံဟိ နာမ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ ဓဇဗန္ဓံ စောရံ ပဗ္ဗာဇေဿန္တီ’’တိ။ အဿောသုံ ခေါ ဘိက္ခူ တေသံ မနုဿာနံ ဥဇ္ဈာယန္တာနံ ခိယျန္တာနံ ဝိပါစေန္တာနံ။ အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ပေ.။ န, ဘိက္ခဝေ, ဓဇဗန္ဓော စောရော ပဗ္ဗာဇေတဗ္ဗော။ ယော ပဗ္ဗာဇေယျ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာတိ။

အင်္ဂုလိမာလစောရဝတ္ထု နိဋ္ဌိတံ။

၂၉. ကာရဘေဒကစောရဝတ္ထု

၉၂. တေန ခေါ ပန သမယေန ရညာ မာဂဓေန သေနိယေန ဗိမ္ဗိသာရေန အနုညာတံ ဟောတိ – ‘‘ယေ သမဏေသု သကျပုတ္တိယေသု ပဗ္ဗဇန္တိ, န တေ လဗ္ဘာ ကိဉ္စိ ကာတုံ; သွာက္ခာတော ဓမ္မော, စရန္တု ဗြဟ္မစရိယံ သမ္မာ ဒုက္ခဿ အန္တကိရိယာယာ’’တိ။ တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ပုရိသော စောရိကံ ကတွာ ကာရာယ ဗဒ္ဓေါ ဟောတိ။ သော ကာရံ ဘိန္ဒိတွာ ပလာယိတွာ ဘိက္ခူသု ပဗ္ဗဇိတော ဟောတိ။ မနုဿာ ပဿိတွာ ဧဝမာဟံသု – ‘‘အယံ သော ကာရဘေဒကော စောရော။ ဟန္ဒ, နံ နေမာ’’တိ။ ဧကစ္စေ ဧဝမာဟံသု – ‘‘မာယျော, ဧဝံ အဝစုတ္ထ။ အနုညာတံ ရညာ မာဂဓေန သေနိယေန ဗိမ္ဗိသာရေန – ‘‘ယေ သမဏေသု သကျပုတ္တိယေသု ပဗ္ဗဇန္တိ, န တေ လဗ္ဘာ ကိဉ္စိ ကာတုံ; သွာက္ခာတော ဓမ္မော, စရန္တု ဗြဟ္မစရိယံ သမ္မာ ဒုက္ခဿ အန္တကိရိယာယာ’’တိ။ မနုဿာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘အဘယူဝရာ ဣမေ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ, နယိမေ လဗ္ဘာ ကိဉ္စိ ကာတုံ။ ကထံဟိ နာမ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ ကာရဘေဒကံ စောရံ ပဗ္ဗာဇေဿန္တီ’’တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ န, ဘိက္ခဝေ, ကာရဘေဒကော စောရော ပဗ္ဗာဇေတဗ္ဗော။ ယော ပဗ္ဗာဇေယျ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာတိ။

ကာရဘေဒကစောရဝတ္ထု နိဋ္ဌိတံ။

၃၀. လိခိတကစောရဝတ္ထု

၉၃. တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ပုရိသော စောရိကံ ကတွာ ပလာယိတွာ ဘိက္ခူသု ပဗ္ဗဇိတော ဟောတိ။ သော စ ရညော အန္တေပုရေ လိခိတော ဟောတိ – ယတ္ထ ပဿတိ, တတ္ထ ဟန္တဗ္ဗောတိ။ မနုဿာ ပဿိတွာ ဧဝမာဟံသု – ‘‘အယံ သော လိခိတကော စောရော။ ဟန္ဒ, နံ ဟနာမာ’’တိ။ ဧကစ္စေ ဧဝမာဟံသု – ‘‘မာယျော, ဧဝံ အဝစုတ္ထ။ အနုညာတံ ရညာ မာဂဓေန သေနိယေန ဗိမ္ဗိသာရေန ‘‘ယေ သမဏေသု သကျပုတ္တိယေသု ပဗ္ဗဇန္တိ, န တေ လဗ္ဘာ ကိဉ္စိ ကာတုံ, သွာက္ခာတော ဓမ္မော, စရန္တု ဗြဟ္မစရိယံ သမ္မာ ဒုက္ခဿ အန္တကိရိယာယာ’’တိ။ မနုဿာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘အဘယူဝရာ ဣမေ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ, နယိမေ လဗ္ဘာ ကိဉ္စိ ကာတုံ။ ကထံဟိ နာမ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ လိခိတကံ စောရံ ပဗ္ဗာဇေဿန္တီ’’တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ န, ဘိက္ခဝေ, လိခိတကော စောရော ပဗ္ဗာဇေတဗ္ဗော။ ယော ပဗ္ဗာဇေယျ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာတိ။

လိခိတကစောရဝတ္ထု နိဋ္ဌိတံ။

၃၁. ကသာဟတဝတ္ထု

၉၄. တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ပုရိသော ကသာဟတော ကတဒဏ္ဍကမ္မော ဘိက္ခူသု ပဗ္ဗဇိတော ဟောတိ။ မနုဿာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထံဟိ နာမ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ ကသာဟတံ ကတဒဏ္ဍကမ္မံ ပဗ္ဗာဇေဿန္တီ’’တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ န , ဘိက္ခဝေ, ကသာဟတော ကတဒဏ္ဍကမ္မော ပဗ္ဗာဇေတဗ္ဗော။ ယော ပဗ္ဗာဇေယျ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာတိ။

ကသာဟတဝတ္ထု နိဋ္ဌိတံ။

၃၂. လက္ခဏာဟတဝတ္ထု

၉၅. တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ပုရိသော လက္ခဏာဟတော ကတဒဏ္ဍကမ္မော ဘိက္ခူသု ပဗ္ဗဇိတော ဟောတိ။ မနုဿာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထံဟိ နာမ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ လက္ခဏာဟတံ ကတဒဏ္ဍကမ္မံ ပဗ္ဗာဇေဿန္တီ’’တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ န, ဘိက္ခဝေ, လက္ခဏာဟတော ကတဒဏ္ဍကမ္မော ပဗ္ဗာဇေတဗ္ဗော။ ယော ပဗ္ဗာဇေယျ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာတိ။

လက္ခဏာဟတဝတ္ထု နိဋ္ဌိတံ။

၃၃. ဣဏာယိကဝတ္ထု

၉၆. တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ပုရိသော ဣဏာယိကော ပလာယိတွာ ဘိက္ခူသု ပဗ္ဗဇိတော ဟောတိ။ ဓနိယာ ပဿိတွာ ဧဝမာဟံသု – ‘‘အယံ သော အမှာကံ ဣဏာယိကော။ ဟန္ဒ, နံ နေမာ’’တိ။ ဧကစ္စေ ဧဝမာဟံသု – ‘‘မာယျော, ဧဝံ အဝစုတ္ထ။ အနုညာတံ ရညာ မာဂဓေန သေနိယေန ဗိမ္ဗိသာရေန – ‘‘ယေ သမဏေသု သကျပုတ္တိယေသု ပဗ္ဗဇန္တိ, န တေ လဗ္ဘာ ကိဉ္စိ ကာတုံ; သွာက္ခာတော ဓမ္မော, စရန္တု ဗြဟ္မစရိယံ သမ္မာ ဒုက္ခဿ အန္တကိရိယာယာ’’တိ။ မနုဿာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘အဘယူဝရာ ဣမေ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ။ နယိမေ လဗ္ဘာ ကိဉ္စိ ကာတုံ။ ကထံဟိ နာမ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ ဣဏာယိကံ ပဗ္ဗာဇေဿန္တီ’’တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ ။ န, ဘိက္ခဝေ, ဣဏာယိကော ပဗ္ဗာဇေတဗ္ဗော။ ယော ပဗ္ဗာဇေယျ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာတိ။

ဣဏာယိကဝတ္ထု နိဋ္ဌိတံ။

၃၄. ဒါသဝတ္ထု

၉၇. တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဒါသော ပလာယိတွာ ဘိက္ခူသု ပဗ္ဗဇိတော ဟောတိ။ အယျကာ [အယျိကာ (က.), အယိရကာ (သီ.)] ပဿိတွာ ဧဝမာဟံသု – ‘‘အယံ သော အမှာကံ ဒါသော။ ဟန္ဒ, နံ နေမာ’’တိ။ ဧကစ္စေ ဧဝမာဟံသု – ‘‘မာယျော, ဧဝံ အဝစုတ္ထ, အနုညာတံ ရညာ မာဂဓေန သေနိယေန ဗိမ္ဗိသာရေန ‘‘ယေ သမဏေသု သကျပုတ္တိယေသု ပဗ္ဗဇန္တိ, န တေ လဗ္ဘာ ကိဉ္စိ ကာတုံ, သွာက္ခာတော ဓမ္မော, စရန္တု ဗြဟ္မစရိယံ သမ္မာ ဒုက္ခဿ အန္တကိရိယာယာ’’တိ။ မနုဿာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘အဘယူဝရာ ဣမေ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ, နယိမေ လဗ္ဘာ ကိဉ္စိ ကာတုံ။ ကထံဟိ နာမ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ ဒါသံ ပဗ္ဗာဇေဿန္တီ’’တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ န, ဘိက္ခဝေ, ဒါသော ပဗ္ဗာဇေတဗ္ဗော။ ယော ပဗ္ဗာဇေယျ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာတိ။

ဒါသဝတ္ထု နိဋ္ဌိတံ။

၃၅. ကမ္မာရဘဏ္ဍုဝတ္ထု

၉၈. တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ကမ္မာရဘဏ္ဍု မာတာပိတူဟိ သဒ္ဓိံ ဘဏ္ဍိတွာ အာရာမံ ဂန္တွာ ဘိက္ခူသု ပဗ္ဗဇိတော ဟောတိ။ အထ ခေါ တဿ ကမ္မာရဘဏ္ဍုဿ မာတာပိတရော တံ ကမ္မာရဘဏ္ဍုံ ဝိစိနန္တာ အာရာမံ ဂန္တွာ ဘိက္ခူ ပုစ္ဆိံသု – ‘‘အပိ, ဘန္တေ, ဧဝရူပံ ဒါရကံ ပဿေယျာထာ’’တိ? ဘိက္ခူ အဇာနံယေဝ အာဟံသု – ‘‘န ဇာနာမာ’’တိ, အပဿံယေဝ အာဟံသု – ‘‘န ပဿာမာ’’တိ။ အထ ခေါ တဿ ကမ္မာရဘဏ္ဍုဿ မာတာပိတရော တံ ကမ္မာရဘဏ္ဍုံ ဝိစိနန္တာ ဘိက္ခူသု ပဗ္ဗဇိတံ ဒိသွာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘အလဇ္ဇိနော ဣမေ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ, ဒုဿီလာ မုသာဝါဒိနော။ ဇာနံယေဝ အာဟံသု – ‘န ဇာနာမာ’တိ, ပဿံယေဝ အာဟံသု – ‘န ပဿာမာ’တိ။ အယံ ဒါရကော ဘိက္ခူသု ပဗ္ဗဇိတော’’တိ။ အဿောသုံ ခေါ ဘိက္ခူ တဿ ကမ္မာရဘဏ္ဍုဿ မာတာပိတူနံ ဥဇ္ဈာယန္တာနံ ခိယျန္တာနံ ဝိပါစေန္တာနံ။ အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, သသံဃံ အပလောကေတုံ ဘဏ္ဍုကမ္မာယာတိ။

ကမ္မာရဘဏ္ဍုဝတ္ထု နိဋ္ဌိတံ။

၃၆. ဥပါလိဒါရကဝတ္ထု

၉၉. [ဣဒံ ဝတ္ထု ပါစိ. ၄၀၂ အာဒယော] တေန ခေါ ပန သမယေန ရာဇဂဟေ သတ္တရသဝဂ္ဂိယာ ဒါရကာ သဟာယကာ ဟောန္တိ။ ဥပါလိဒါရကော တေသံ ပါမောက္ခော ဟောတိ။ အထ ခေါ ဥပါလိဿ မာတာပိတူနံ ဧတဒဟောသိ – ‘‘ကေန နု ခေါ ဥပါယေန ဥပါလိ အမှာကံ အစ္စယေန သုခဉ္စ ဇီဝေယျ, န စ ကိလမေယျာ’’တိ? အထ ခေါ ဥပါလိဿ မာတာပိတူနံ ဧတဒဟောသိ – ‘‘သစေ ခေါ ဥပါလိ လေခံ သိက္ခေယျ, ဧဝံ ခေါ ဥပါလိ အမှာကံ အစ္စယေန သုခဉ္စ ဇီဝေယျ, န စ ကိလမေယျာ’’တိ။ အထ ခေါ ဥပါလိဿ မာတာပိတူနံ ဧတဒဟောသိ – ‘‘သစေ ခေါ ဥပါလိ လေခံ သိက္ခိဿတိ, အင်္ဂုလိယော ဒုက္ခာ ဘဝိဿန္တိ။ သစေ ခေါ ဥပါလိ ဂဏနံ သိက္ခေယျ, ဧဝံ ခေါ ဥပါလိ အမှာကံ အစ္စယေန သုခဉ္စ ဇီဝေယျ, န စ ကိလမေယျာ’’တိ။ အထ ခေါ ဥပါလိဿ မာတာပိတူနံ ဧတဒဟောသိ – ‘‘သစေ ခေါ ဥပါလိ ဂဏနံ သိက္ခိဿတိ, ဥရဿ ဒုက္ခော ဘဝိဿတိ။ သစေ ခေါ ဥပါလိ ရူပံ သိက္ခေယျ, ဧဝံ ခေါ ဥပါလိ အမှာကံ အစ္စယေန သုခဉ္စ ဇီဝေယျ, န စ ကိလမေယျာ’’တိ။ အထ ခေါ ဥပါလိဿ မာတာပိတူနံ ဧတဒဟောသိ – ‘‘သစေ ခေါ ဥပါလိ ရူပံ သိက္ခိဿတိ, အက္ခီနိ ဒုက္ခာ ဘဝိဿန္တိ။ ဣမေ ခေါ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ သုခသီလာ သုခသမာစာရာ, သုဘောဇနာနိ ဘုဉ္ဇိတွာ နိဝါတေသု သယနေသု သယန္တိ ။ သစေ ခေါ ဥပါလိ သမဏေသု သကျပုတ္တိယေသု ပဗ္ဗဇေယျ, ဧဝံ ခေါ ဥပါလိ အမှာကံ အစ္စယေန သုခဉ္စ ဇီဝေယျ, န စ ကိလမေယျာ’’တိ။

အဿောသိ ခေါ ဥပါလိဒါရကော မာတာပိတူနံ ဣမံ ကထာသလ္လာပံ။ အထ ခေါ ဥပါလိဒါရကော ယေန တေ ဒါရကာ တေနုပသင်္ကမိ, ဥပသင်္ကမိတွာ တေ ဒါရကေ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဧထ မယံ, အယျာ, သမဏေသု သကျပုတ္တိယေသု ပဗ္ဗဇိဿာမာ’’တိ။ ‘‘သစေ ခေါ တွံ, အယျ, ပဗ္ဗဇိဿသိ, ဧဝံ မယမ္ပိ ပဗ္ဗဇိဿာမာ’’တိ။ အထ ခေါ တေ ဒါရကာ ဧကမေကဿ မာတာပိတရော ဥပသင်္ကမိတွာ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘အနုဇာနာထ မံ အဂါရသ္မာ အနာဂါရိယံ ပဗ္ဗဇ္ဇာယာ’’တိ။ အထ ခေါ တေသံ ဒါရကာနံ မာတာပိတရော – ‘‘သဗ္ဗေပိမေ ဒါရကာ သမာနစ္ဆန္ဒာ ကလျာဏာဓိပ္ပါယာ’’တိ – အနုဇာနိံသု။ တေ ဘိက္ခူ ဥပသင်္ကမိတွာ ပဗ္ဗဇ္ဇံ ယာစိံသု။ တေ ဘိက္ခူ ပဗ္ဗာဇေသုံ ဥပသမ္ပာဒေသုံ ။ တေ ရတ္တိယာ ပစ္စူသသမယံ ပစ္စုဋ္ဌာယ ရောဒန္တိ – ‘‘ယာဂုံ ဒေထ, ဘတ္တံ ဒေထ, ခါဒနီယံ ဒေထာ’’တိ။ ဘိက္ခူ ဧဝမာဟံသု – ‘‘အာဂမေထ, အာဝုသော, ယာဝ ရတ္တိ ဝိဘာယတိ။ သစေ ယာဂု ဘဝိဿတိ ပိဝိဿထ, သစေ ဘတ္တံ ဘဝိဿတိ ဘုဉ္ဇိဿထ, သစေ ခါဒနီယံ ဘဝိဿတိ ခါဒိဿထ; နော စေ ဘဝိဿတိ ယာဂု ဝါ ဘတ္တံ ဝါ ခါဒနီယံ ဝါ, ပိဏ္ဍာယ စရိတွာ ဘုဉ္ဇိဿထာ’’တိ။ ဧဝမ္ပိ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘိက္ခူဟိ ဝုစ္စမာနာ ရောဒန္တိယေဝ ‘‘ယာဂုံ ဒေထ, ဘတ္တံ ဒေထ, ခါဒနီယံ ဒေထာ’’တိ; သေနာသနံ ဥဟဒန္တိပိ ဥမ္မိဟန္တိပိ။

အဿောသိ ခေါ ဘဂဝါ ရတ္တိယာ ပစ္စူသသမယံ ပစ္စုဋ္ဌာယ ဒါရကသဒ္ဒံ။ သုတွာန အာယသ္မန္တံ အာနန္ဒံ အာမန္တေသိ – ‘‘ကိံ နု ခေါ သော, အာနန္ဒ, ဒါရကသဒ္ဒေါ’’တိ? အထ ခေါ အာယသ္မာ အာနန္ဒော ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသိ။ပေ.။ ‘‘သစ္စံ ကိရ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခူ ဇာနံ ဦနဝီသတိဝဿံ ပုဂ္ဂလံ ဥပသမ္ပာဒေန္တီ’’တိ? ‘‘သစ္စံ, ဘဂဝါ’’တိ။ ဝိဂရဟိ ဗုဒ္ဓေါ ဘဂဝါ။ပေ.။ ‘‘ကထံဟိ နာမ တေ, ဘိက္ခဝေ, မောဃပုရိသာ ဇာနံ ဦနဝီသတိဝဿံ ပုဂ္ဂလံ ဥပသမ္ပာဒေဿန္တိ။ ဦနဝီသတိဝဿော, ဘိက္ခဝေ, ပုဂ္ဂလော အက္ခမော ဟောတိ သီတဿ ဥဏှဿ ဇိဃစ္ဆာယ ပိပါသာယ ဍံသမကသဝါတာတပသရီသပသမ္ဖဿာနံ ဒုရုတ္တာနံ ဒုရာဂတာနံ ဝစနပထာနံ ဥပ္ပန္နာနံ သာရီရိကာနံ ဝေဒနာနံ ဒုက္ခာနံ တိဗ္ဗာနံ ခရာနံ ကဋုကာနံ အသာတာနံ အမနာပါနံ ပါဏဟရာနံ အနဓိဝါသကဇာတိကော ဟောတိ။ ဝီသတိဝဿောဝ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပုဂ္ဂလော ခမော ဟောတိ သီတဿ ဥဏှဿ ဇိဃစ္ဆာယ ပိပါသာယ ဍံသမကသဝါတာတပသရီသပသမ္ဖဿာနံ ဒုရုတ္တာနံ ဒုရာဂတာနံ ဝစနပထာနံ, ဥပ္ပန္နာနံ သာရီရိကာနံ ဝေဒနာနံ ဒုက္ခာနံ တိဗ္ဗာနံ ခရာနံ ကဋုကာနံ အသာတာနံ အမနာပါနံ ပါဏဟရာနံ အဓိဝါသကဇာတိကော ဟောတိ။ နေတံ, ဘိက္ခဝေ, အပ္ပသန္နာနံ ဝါ ပသာဒါယ, ပသန္နာနံ ဝါ ဘိယျောဘာဝါယ။ပေ.။ ဝိဂရဟိတွာ။ပေ.။ ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘န, ဘိက္ခဝေ, ဇာနံ ဦနဝီသတိဝဿော ပုဂ္ဂလော ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗော။ ယော ဥပသမ္ပာဒေယျ, ယထာဓမ္မော ကာရေတဗ္ဗော’’တိ။

ဥပါလိဒါရကဝတ္ထု နိဋ္ဌိတံ။

၃၇. အဟိဝါတကရောဂဝတ္ထု

၁၀၀. တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရံ ကုလံ အဟိဝါတကရောဂေန ကာလင်္ကတံ ဟောတိ။ တဿ ပိတာပုတ္တကာ သေသာ ဟောန္တိ။ တေ ဘိက္ခူသု ပဗ္ဗဇိတွာ ဧကတောဝ ပိဏ္ဍာယ စရန္တိ။ အထ ခေါ သော ဒါရကော ပိတုနော ဘိက္ခာယ ဒိန္နာယ ဥပဓါဝိတွာ ဧတဒဝေါစ – ‘‘မယှမ္ပိ, တာတ, ဒေဟိ; မယှမ္ပိ , တာတ, ဒေဟီ’’တိ။ မနုဿာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘အဗြဟ္မစာရိနော ဣမေ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ။ အယမ္ပိ ဒါရကော ဘိက္ခုနိယာ ဇာတော’’တိ။ အဿောသုံ ခေါ ဘိက္ခူ တေသံ မနုဿာနံ ဥဇ္ဈာယန္တာနံ ခိယျန္တာနံ ဝိပါစေန္တာနံ။ အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ န, ဘိက္ခဝေ, ဦနပန္နရသဝဿော ဒါရကော ပဗ္ဗာဇေတဗ္ဗော။ ယော ပဗ္ဗာဇေယျ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာတိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန အာယသ္မတော အာနန္ဒဿ ဥပဋ္ဌာကကုလံ သဒ္ဓံ ပသန္နံ အဟိဝါတကရောဂေန ကာလင်္ကတံ ဟောတိ, ဒွေ စ ဒါရကာ သေသာ ဟောန္တိ။ တေ ပေါရာဏကေန အာစိဏ္ဏကပ္ပေန ဘိက္ခူ ပဿိတွာ ဥပဓါဝန္တိ။ ဘိက္ခူ အပသာဒေန္တိ။ တေ ဘိက္ခူဟိ အပသာဒိယမာနာ ရောဒန္တိ။ အထ ခေါ အာယသ္မတော အာနန္ဒဿ ဧတဒဟောသိ – ‘‘ဘဂဝတာ ပညတ္တံ ‘န ဦနပန္နရသဝဿော ဒါရကော ပဗ္ဗာဇေတဗ္ဗော’တိ။ ဣမေ စ ဒါရကာ ဦနပန္နရသဝဿာ။ ကေန နု ခေါ ဥပါယေန ဣမေ ဒါရကာ န ဝိနဿေယျု’’န္တိ? အထ ခေါ အာယသ္မာ အာနန္ဒော ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသိ။ ဥဿဟန္တိ ပန တေ, အာနန္ဒ, ဒါရကာ ကာကေ ဥဍ္ဍာပေတုန္တိ? ဥဿဟန္တိ, ဘဂဝါတိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတသ္မိံ နိဒါနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ဦနပန္နရသဝဿံ ဒါရကံ ကာကုဍ္ဍေပကံ ပဗ္ဗာဇေတု’’န္တိ။

အဟိဝါတကရောဂဝတ္ထု နိဋ္ဌိတံ။

၃၈. ကဏ္ဋကဝတ္ထု

၁၀၁. တေန ခေါ ပန သမယေန အာယသ္မတော ဥပနန္ဒဿ သကျပုတ္တဿ ဒွေ သာမဏေရာ ဟောန္တိ – ကဏ္ဋကော စ မဟကော စ။ တေ အညမညံ ဒူသေသုံ။ ဘိက္ခူ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထံဟိ နာမ သာမဏေရာ ဧဝရူပံ အနာစာရံ အာစရိဿန္တီ’’တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ န, ဘိက္ခဝေ, ဧကေန ဒွေ သာမဏေရာ ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗာ။ ယော ဥပဋ္ဌာပေယျ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာတိ။

ကဏ္ဋကဝတ္ထု နိဋ္ဌိတံ။

၃၉. အာဟုန္ဒရိကဝတ္ထု

၁၀၂. တေန ခေါ ပန သမယေန ဘဂဝါ တတ္ထေဝ ရာဇဂဟေ ဝဿံ ဝသိ, တတ္ထ ဟေမန္တံ, တတ္ထ ဂိမ္ဟံ။ မနုဿာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘အာဟုန္ဒရိကာ သမဏာနံ သကျပုတ္တိယာနံ ဒိသာ အန္ဓကာရာ, န ဣမေသံ ဒိသာ ပက္ခာယန္တီ’’တိ။ အဿောသုံ ခေါ ဘိက္ခူ တေသံ မနုဿာနံ ဥဇ္ဈာယန္တာနံ ခိယျန္တာနံ ဝိပါစေန္တာနံ။ အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ အာယသ္မန္တံ အာနန္ဒံ အာမန္တေသိ – ‘‘ဂစ္ဆာနန္ဒ, အဝါပုရဏံ [အပါပုရဏံ (က.)] အာဒါယ အနုပရိဝေဏိယံ ဘိက္ခူနံ အာရောစေဟိ – ‘‘ဣစ္ဆတာဝုသော ဘဂဝါ ဒက္ခိဏာဂိရိံ စာရိကံ ပက္ကမိတုံ။ ယဿာယသ္မတော အတ္ထော, သော အာဂစ္ဆတူ’’တိ။ ဧဝံ, ဘန္တေ, တိ ခေါ အာယသ္မာ အာနန္ဒော ဘဂဝတော ပဋိဿုဏိတွာ အဝါပုရဏံ အာဒါယ အနုပရိဝေဏိယံ ဘိက္ခူနံ အာရောစေသိ – ‘ဣစ္ဆတာဝုသော ဘဂဝါ ဒက္ခိဏာဂိရိံ စာရိကံ ပက္ကမိတုံ။ ယဿာယသ္မတော အတ္ထော, သော အာဂစ္ဆတူ’’’တိ။ ဘိက္ခူ ဧဝမာဟံသု – ‘‘ဘဂဝတာ, အာဝုသော အာနန္ဒ, ပညတ္တံ ဒသဝဿာနိ နိဿာယ ဝတ္ထုံ, ဒသဝဿေန နိဿယံ ဒါတုံ။ တတ္ထ စ နော ဂန္တဗ္ဗံ ဘဝိဿတိ, နိဿယော စ ဂဟေတဗ္ဗော ဘဝိဿတိ, ဣတ္တရော စ ဝါသော ဘဝိဿတိ, ပုန စ ပစ္စာဂန္တဗ္ဗံ ဘဝိဿတိ, ပုန စ နိဿယော ဂဟေတဗ္ဗော ဘဝိဿတိ။ သစေ အမှာကံ အာစရိယုပဇ္ဈာယာ ဂမိဿန္တိ, မယမ္ပိ ဂမိဿာမ; နော စေ အမှာကံ အာစရိယုပဇ္ဈာယာ ဂမိဿန္တိ, မယမ္ပိ န ဂမိဿာမ။ လဟုစိတ္တကတာ နော, အာဝုသော အာနန္ဒ, ပညာယိဿတီ’’တိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဩဂဏေန ဘိက္ခုသံဃေန ဒက္ခိဏာဂိရိံ စာရိကံ ပက္ကာမိ။

အာဟုန္ဒရိကဝတ္ထု နိဋ္ဌိတံ။

၄၀. နိဿယမုစ္စနကကထာ

၁၀၃. အထ ခေါ ဘဂဝါ ဒက္ခိဏာဂိရိသ္မိံ ယထာဘိရန္တံ ဝိဟရိတွာ ပုနဒေဝ ရာဇဂဟံ ပစ္စာဂစ္ဆိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ အာယသ္မန္တံ အာနန္ဒံ အာမန္တေသိ – ‘‘ကိံ နု ခေါ, အာနန္ဒ, တထာဂတော ဩဂဏေန ဘိက္ခုသံဃေန ဒက္ခိဏာဂိရိံ စာရိကံ ပက္ကန္တော’’တိ? အထ ခေါ အာယသ္မာ အာနန္ဒော ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတသ္မိံ နိဒါနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန ပဉ္စဝဿာနိ နိဿာယ ဝတ္ထုံ, အဗျတ္တေန ယာဝဇီဝံ။

‘‘ပဉ္စဟိ , ဘိက္ခဝေ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ န အနိဿိတေန ဝတ္ထဗ္ဗံ။ န အသေက္ခေန သီလက္ခန္ဓေန သမန္နာဂတော ဟောတိ န အသေက္ခေန သမာဓိက္ခန္ဓေန, န အသေက္ခေန ပညာက္ခန္ဓေန န အသေက္ခေန ဝိမုတ္တိက္ခန္ဓေန န အသေက္ခေန ဝိမုတ္တိဉာဏဒဿနက္ခန္ဓေန သမန္နာဂတော ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ န အနိဿိတေန ဝတ္ထဗ္ဗံ။

‘‘ပဉ္စဟိ , ဘိက္ခဝေ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ အနိဿိတေန ဝတ္ထဗ္ဗံ။ အသေက္ခေန သီလက္ခန္ဓေန သမန္နာဂတော ဟောတိ အသေက္ခေန သမာဓိက္ခန္ဓေန။ အသေက္ခေန ပညာက္ခန္ဓေန။ အသေက္ခေန ဝိမုတ္တိက္ခန္ဓေန။ အသေက္ခေန ဝိမုတ္တိဉာဏဒဿနက္ခန္ဓေန သမန္နာဂတော ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ အနိဿိတေန ဝတ္ထဗ္ဗံ။

‘‘အပရေဟိပိ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ န အနိဿိတေန ဝတ္ထဗ္ဗံ။ အဿဒ္ဓေါ ဟောတိ, အဟိရိကော ဟောတိ, အနောတ္တပ္ပီ ဟောတိ, ကုသီတော ဟောတိ, မုဋ္ဌဿတိ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ န အနိဿိတေန ဝတ္ထဗ္ဗံ။

‘‘ပဉ္စဟိ, ဘိက္ခဝေ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ အနိဿိတေန ဝတ္ထဗ္ဗံ။ သဒ္ဓေါ ဟောတိ , ဟိရိမာ ဟောတိ, ဩတ္တပ္ပီ ဟောတိ, အာရဒ္ဓဝီရိယော ဟောတိ, ဥပဋ္ဌိတဿတိ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ အနိဿိတေန ဝတ္ထဗ္ဗံ။

‘‘အပရေဟိပိ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ န အနိဿိတေန ဝတ္ထဗ္ဗံ။ အဓိသီလေ သီလဝိပန္နော ဟောတိ, အဇ္ဈာစာရေ အာစာရဝိပန္နော ဟောတိ, အတိဒိဋ္ဌိယာ ဒိဋ္ဌိဝိပန္နော ဟောတိ, အပ္ပဿုတော ဟောတိ, ဒုပ္ပညော ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ န အနိဿိတေန ဝတ္ထဗ္ဗံ။

‘‘ပဉ္စဟိ, ဘိက္ခဝေ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ အနိဿိတေန ဝတ္ထဗ္ဗံ။ န အဓိသီလေ သီလဝိပန္နော ဟောတိ, န အဇ္ဈာစာရေ အာစာရဝိပန္နော ဟောတိ, န အတိဒိဋ္ဌိယာ ဒိဋ္ဌိဝိပန္နော ဟောတိ, ဗဟုဿုတော ဟောတိ, ပညဝါ ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ အနိဿိတေန ဝတ္ထဗ္ဗံ။

‘‘အပရေဟိပိ , ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ န အနိဿိတေန ဝတ္ထဗ္ဗံ။ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, အနာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, လဟုကံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, ဂရုကံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, ဥဘယာနိ ခေါ ပနဿ ပါတိမောက္ခာနိ ဝိတ္ထာရေန န သွာဂတာနိ ဟောန္တိ န သုဝိဘတ္တာနိ န သုပ္ပဝတ္တီနိ န သုဝိနိစ္ဆိတာနိ သုတ္တသော အနုဗျဉ္ဇနသော – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ န အနိဿိတေန ဝတ္ထဗ္ဗံ။

‘‘ပဉ္စဟိ , ဘိက္ခဝေ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ အနိဿိတေန ဝတ္ထဗ္ဗံ။ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, အနာပတ္တိံ ဇာနာတိ, လဟုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, ဂရုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, ဥဘယာနိ ခေါ ပနဿ ပါတိမောက္ခာနိ ဝိတ္ထာရေန သွာဂတာနိ ဟောန္တိ သုဝိဘတ္တာနိ သုပ္ပဝတ္တီနိ သုဝိနိစ္ဆိတာနိ သုတ္တသော အနုဗျဉ္ဇနသော – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ အနိဿိတေန ဝတ္ထဗ္ဗံ။

‘‘အပရေဟိပိ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ န အနိဿိတေန ဝတ္ထဗ္ဗံ။ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, အနာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, လဟုကံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, ဂရုကံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, ဦနပဉ္စဝဿော ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ န အနိဿိတေန ဝတ္ထဗ္ဗံ။

‘‘ပဉ္စဟိ , ဘိက္ခဝေ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ အနိဿိတေန ဝတ္ထဗ္ဗံ။ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, အနာပတ္တိံ ဇာနာတိ, လဟုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, ဂရုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, ပဉ္စဝဿော ဝါ ဟောတိ အတိရေက ပဉ္စဝဿော ဝါ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ အနိဿိတေန ဝတ္ထဗ္ဗံ။

နိဿယမုစ္စနကကထာ နိဋ္ဌိတာ။

ပဉ္စကဒသဝါရော နိဋ္ဌိတော။

၁၀၄. ‘‘ဆဟိ, ဘိက္ခဝေ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ န အနိဿိတေန ဝတ္ထဗ္ဗံ။ န အသေက္ခေန သီလက္ခန္ဓေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, န အသေက္ခေန သမာဓိက္ခန္ဓေန, န အသေက္ခေန ပညာက္ခန္ဓေန, န အသေက္ခေန ဝိမုတ္တိက္ခန္ဓေန, န အသေက္ခေန ဝိမုတ္တိဉာဏဒဿနက္ခန္ဓေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, ဦနပဉ္စဝဿော ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဆဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ န အနိဿိတေန ဝတ္ထဗ္ဗံ။

‘‘ဆဟိ, ဘိက္ခဝေ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ အနိဿိတေန ဝတ္ထဗ္ဗံ။ အသေက္ခေန သီလက္ခန္ဓေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, အသေက္ခေန သမာဓိက္ခန္ဓေန, အသေက္ခေန ပညာက္ခန္ဓေန, အသေက္ခေန ဝိမုတ္တိက္ခန္ဓေန, အသေက္ခေန ဝိမုတ္တိဉာဏဒဿနက္ခန္ဓေန သမန္နာဂတော ဟောတိ, ပဉ္စဝဿော ဝါ ဟောတိ အတိရေကပဉ္စဝဿော ဝါ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဆဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ အနိဿိတေန ဝတ္ထဗ္ဗံ။

‘‘အပရေဟိပိ , ဘိက္ခဝေ, ဆဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ န အနိဿိတေန ဝတ္ထဗ္ဗံ။ အဿဒ္ဓေါ ဟောတိ, အဟိရိကော ဟောတိ, အနောတ္တပ္ပီ ဟောတိ, ကုသီတော ဟောတိ, မုဋ္ဌဿတိ ဟောတိ, ဦနပဉ္စဝဿော ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဆဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ န အနိဿိတေန ဝတ္ထဗ္ဗံ။

‘‘ဆဟိ, ဘိက္ခဝေ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ အနိဿိတေန ဝတ္ထဗ္ဗံ။ သဒ္ဓေါ ဟောတိ, ဟိရိမာ ဟောတိ, ဩတ္တပ္ပီ ဟောတိ, အာရဒ္ဓဝီရိယော ဟောတိ, ဥပဋ္ဌိတဿတိ ဟောတိ, ပဉ္စဝဿော ဝါ ဟောတိ အတိရေကပဉ္စဝဿော ဝါ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဆဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ အနိဿိတေန ဝတ္ထဗ္ဗံ။

‘‘အပရေဟိပိ, ဘိက္ခဝေ, ဆဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ န အနိဿိတေန ဝတ္ထဗ္ဗံ။ အဓိသီလေ သီလဝိပန္နော ဟောတိ, အဇ္ဈာစာရေ အာစာရဝိပန္နော ဟောတိ, အတိဒိဋ္ဌိယာ ဒိဋ္ဌိဝိပန္နော ဟောတိ, အပ္ပဿုတော ဟောတိ, ဒုပ္ပညော ဟောတိ, ဦနပဉ္စဝဿော ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဆဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ န အနိဿိတေန ဝတ္ထဗ္ဗံ။

‘‘ဆဟိ, ဘိက္ခဝေ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ အနိဿိတေန ဝတ္ထဗ္ဗံ။ န အဓိသီလေ သီလဝိပန္နော ဟောတိ, န အဇ္ဈာစာရေ အာစာရဝိပန္နော ဟောတိ, န အတိဒိဋ္ဌိယာ ဒိဋ္ဌိဝိပန္နော ဟောတိ, ဗဟုဿုတော ဟောတိ, ပညဝါ ဟောတိ, ပဉ္စဝဿော ဝါ ဟောတိ အတိရေကပဉ္စဝဿော ဝါ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဆဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ အနိဿိတေန ဝတ္ထဗ္ဗံ။

‘‘အပရေဟိပိ, ဘိက္ခဝေ, ဆဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ န အနိဿိတေန ဝတ္ထဗ္ဗံ။ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, အနာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, လဟုကံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, ဂရုကံ အာပတ္တိံ န ဇာနာတိ, ဥဘယာနိ ခေါ ပနဿ ပါတိမောက္ခာနိ ဝိတ္ထာရေန န သွာဂတာနိ ဟောန္တိ န သုဝိဘတ္တာနိ န သုပ္ပဝတ္တီနိ န သုဝိနိစ္ဆိတာနိ သုတ္တသော အနုဗျဉ္ဇနသော, ဦနပဉ္စဝဿော ဟောတိ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဆဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ န အနိဿိတေန ဝတ္ထဗ္ဗံ။

‘‘ဆဟိ, ဘိက္ခဝေ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ အနိဿိတေန ဝတ္ထဗ္ဗံ။ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, အနာပတ္တိံ ဇာနာတိ, လဟုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, ဂရုကံ အာပတ္တိံ ဇာနာတိ, ဥဘယာနိ ခေါ ပနဿ ပါတိမောက္ခာနိ ဝိတ္ထာရေန သွာဂတာနိ ဟောန္တိ သုဝိဘတ္တာနိ သုပ္ပဝတ္တီနိ သုဝိနိစ္ဆိတာနိ သုတ္တသော အနုဗျဉ္ဇနသော, ပဉ္စဝဿော ဝါ ဟောတိ အတိရေကပဉ္စဝဿော ဝါ – ဣမေဟိ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဆဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတေန ဘိက္ခုနာ အနိဿိတေန ဝတ္ထဗ္ဗ’’န္တိ။

အဘယူဝရဘာဏဝါရော နိဋ္ဌိတော အဋ္ဌမော။

အဋ္ဌမဘာဏဝါရော။

၄၁. ရာဟုလဝတ္ထု

၁၀၅. အထ ခေါ ဘဂဝါ ရာဇဂဟေ ယထာဘိရန္တံ ဝိဟရိတွာ ယေန ကပိလဝတ္ထု တေန စာရိကံ ပက္ကာမိ။ အနုပုဗ္ဗေန စာရိကံ စရမာနော ယေန ကပိလဝတ္ထု တဒဝသရိ။ တတြ သုဒံ ဘဂဝါ သက္ကေသု ဝိဟရတိ ကပိလဝတ္ထုသ္မိံ နိဂြောဓါရာမေ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ပုဗ္ဗဏှသမယံ နိဝါသေတွာ ပတ္တစီဝရမာဒါယ ယေန သုဒ္ဓေါဒနဿ သက္ကဿ နိဝေသနံ တေနုပသင်္ကမိ, ဥပသင်္ကမိတွာ ပညတ္တေ အာသနေ နိသီဒိ။ အထ ခေါ ရာဟုလမာတာ ဒေဝီ ရာဟုလံ ကုမာရံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဧသော တေ, ရာဟုလ, ပိတာ။ ဂစ္ဆဿု [ဂစ္ဆဿ (သျာ.)], ဒါယဇ္ဇံ ယာစာဟီ’’တိ။ အထ ခေါ ရာဟုလော ကုမာရော ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ, ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝတော ပုရတော, အဋ္ဌာသိ – ‘‘သုခါ တေ, သမဏ, ဆာယာ’’တိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဥဋ္ဌာယာသနာ ပက္ကာမိ။ အထ ခေါ ရာဟုလော ကုမာရော ဘဂဝန္တံ ပိဋ္ဌိတော ပိဋ္ဌိတော အနုဗန္ဓိ – ‘‘ဒါယဇ္ဇံ မေ, သမဏ, ဒေဟိ; ဒါယဇ္ဇံ မေ, သမဏ, ဒေဟီ’’တိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ အာယသ္မန္တံ သာရိပုတ္တံ အာမန္တေသိ – ‘‘တေန ဟိ တွံ, သာရိပုတ္တ, ရာဟုလံ ကုမာရံ ပဗ္ဗာဇေဟီ’’တိ။ ‘‘ကထာဟံ, ဘန္တေ, ရာဟုလံ ကုမာရံ ပဗ္ဗာဇေမီ’’တိ? အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတသ္မိံ နိဒါနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, တီဟိ သရဏဂမနေဟိ သာမဏေရပဗ္ဗဇ္ဇံ။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ပဗ္ဗာဇေတဗ္ဗော – ပဌမံ ကေသမဿုံ ဩဟာရာပေတွာ ကာသာယာနိ ဝတ္ထာနိ အစ္ဆာဒါပေတွာ ဧကံသံ ဥတ္တရာသင်္ဂံ ကာရာပေတွာ ဘိက္ခူနံ ပါဒေ ဝန္ဒာပေတွာ ဥက္ကုဋိကံ နိသီဒါပေတွာ အဉ္ဇလိံ ပဂ္ဂဏှာပေတွာ ဧဝံ ဝဒေဟီတိ ဝတ္တဗ္ဗော – ဗုဒ္ဓံ သရဏံ ဂစ္ဆာမိ, ဓမ္မံ သရဏံ ဂစ္ဆာမိ, သသံဃံ သရဏံ ဂစ္ဆာမိ; ဒုတိယမ္ပိ ဗုဒ္ဓံ သရဏံ ဂစ္ဆာမိ, ဒုတိယမ္ပိ ဓမ္မံ သရဏံ ဂစ္ဆာမိ, ဒုတိယမ္ပိ သသံဃံ သရဏံ ဂစ္ဆာမိ; တတိယမ္ပိ ဗုဒ္ဓံ သရဏံ ဂစ္ဆာမိ, တတိယမ္ပိ ဓမ္မံ သရဏံ ဂစ္ဆာမိ, တတိယမ္ပိ သသံဃံ သရဏံ ဂစ္ဆာမီတိ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ဣမေဟိ တီဟိ သရဏဂမနေဟိ သာမဏေရပဗ္ဗဇ္ဇ’’န္တိ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ သာရိပုတ္တော ရာဟုလံ ကုမာရံ ပဗ္ဗာဇေသိ။

အထ ခေါ သုဒ္ဓေါဒနော သက္ကော ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိ, ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ သုဒ္ဓေါဒနော သက္ကော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘ဧကာဟံ, ဘန္တေ, ဘဂဝန္တံ ဝရံ ယာစာမီ’’တိ။ ‘‘အတိက္ကန္တဝရာ ခေါ, ဂေါတမ, တထာဂတာ’’တိ။ ‘‘ယဉ္စ, ဘန္တေ, ကပ္ပတိ, ယဉ္စ အနဝဇ္ဇ’’န္တိ။ ‘‘ဝဒေဟိ, ဂေါတမာ’’တိ။ ‘‘ဘဂဝတိ မေ, ဘန္တေ, ပဗ္ဗဇိတေ အနပ္ပကံ ဒုက္ခံ အဟောသိ, တထာ နန္ဒေ, အဓိမတ္တံ ရာဟုလေ။ ပုတ္တပေမံ , ဘန္တေ, ဆဝိံ ဆိန္ဒတိ, ဆဝိံ ဆေတွာ စမ္မံ ဆိန္ဒတိ, စမ္မံ ဆေတွာ မံသံ ဆိန္ဒတိ, မံသံ ဆေတွာ နှာရုံ ဆိန္ဒတိ, နှာရုံ ဆေတွာ အဋ္ဌိံ ဆိန္ဒတိ, အဋ္ဌိံ ဆေတွာ အဋ္ဌိမိဉ္ဇံ အာဟစ္စ တိဋ္ဌတိ။ သာဓု, ဘန္တေ, အယျာ အနနုညာတံ မာတာပိတူဟိ ပုတ္တံ န ပဗ္ဗာဇေယျု’’န္တိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ သုဒ္ဓေါဒနံ သက္ကံ ဓမ္မိယာ ကထာယ သန္ဒဿေသိ သမာဒပေသိ သမုတ္တေဇေသိ သမ္ပဟံသေသိ။ အထ ခေါ သုဒ္ဓေါဒနော သက္ကော ဘဂဝတာ ဓမ္မိယာ ကထာယ သန္ဒဿိတော သမာဒပိတော သမုတ္တေဇိတော သမ္ပဟံသိတော ဥဋ္ဌာယာသနာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ပဒက္ခိဏံ ကတွာ ပက္ကာမိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတသ္မိံ နိဒါနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဓမ္မိံ ကထံ ကတွာ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘န, ဘိက္ခဝေ, အနနုညာတော မာတာပိတူဟိ ပုတ္တော ပဗ္ဗာဇေတဗ္ဗော။ ယော ပဗ္ဗာဇေယျ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ’’တိ။

အထ ခေါ ဘဂဝါ ကပိလဝတ္ထုသ္မိံ ယထာဘိရန္တံ ဝိဟရိတွာ ယေန သာဝတ္ထိ တေန စာရိကံ ပက္ကာမိ။ အနုပုဗ္ဗေန စာရိကံ စရမာနော ယေန သာဝတ္ထိ တဒဝသရိ။ တတြ သုဒံ ဘဂဝါ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ အနာထပိဏ္ဍိကဿ အာရာမေ။ တေန ခေါ ပန သမယေန အာယသ္မတော သာရိပုတ္တဿ ဥပဋ္ဌာကကုလံ အာယသ္မတော သာရိပုတ္တဿ သန္တိကေ ဒါရကံ ပါဟေသိ – ‘‘ဣမံ ဒါရကံ ထေရော ပဗ္ဗာဇေတူ’’တိ။ အထ ခေါ အာယသ္မတော သာရိပုတ္တဿ ဧတဒဟောသိ – ‘‘ဘဂဝတာ ပညတ္တံ ‘န ဧကေန ဒွေ သာမဏေရာ ဥပဋ္ဌာပေတဗ္ဗာ’တိ။ အယဉ္စ မေ ရာဟုလော သာမဏေရော။ ကထံ နု ခေါ မယာ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗ’’န္တိ? ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသိ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန ဧကေန ဒွေ သာမဏေရေ ဥပဋ္ဌာပေတုံ, ယာဝတကေ ဝါ ပန ဥဿဟတိ ဩဝဒိတုံ အနုသာသိတုံ တာဝတကေ ဥပဋ္ဌာပေတုန္တိ။

ရာဟုလဝတ္ထု နိဋ္ဌိတံ။

၄၂. သိက္ခာပဒကထာ

၁၀၆. အထ ခေါ သာမဏေရာနံ ဧတဒဟောသိ – ‘‘ကတိ နု ခေါ အမှာကံ သိက္ခာပဒါနိ, ကတ္ထ စ အမှေဟိ သိက္ခိတဗ္ဗ’’န္တိ? ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ပေ.။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, သာမဏေရာနံ ဒသ သိက္ခာပဒါနိ, တေသု စ သာမဏေရေဟိ သိက္ခိတုံ – ပါဏာတိပါတာ ဝေရမဏီ [ဝေရမဏိ, ဝေရမဏိံ (က.)], အဒိန္နာဒါနာ ဝေရမဏီ, အဗြဟ္မစရိယာ ဝေရမဏီ, မုသာဝါဒါ ဝေရမဏီ, သုရာမေရယမဇ္ဇပမာဒဋ္ဌာနာ ဝေရမဏီ, ဝိကာလဘောဇနာ ဝေရမဏီ, နစ္စဂီတဝါဒိတဝိသူကဒဿနာ ဝေရမဏီ, မာလာဂန္ဓဝိလေပနဓါရဏမဏ္ဍနဝိဘူသနဋ္ဌာနာ ဝေရမဏီ , ဥစ္စာသယနမဟာသယနာ ဝေရမဏီ, ဇာတရူပရဇတပဋိဂ္ဂဟဏာ ဝေရမဏီ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, သာမဏေရာနံ ဣမာနိ ဒသ သိက္ခာပဒါနိ, ဣမေသု စ သာမဏေရေဟိ သိက္ခိတုန္တိ။

သိက္ခာပဒကထာ နိဋ္ဌိတာ။

၄၃. ဒဏ္ဍကမ္မဝတ္ထု

၁၀၇. တေန ခေါ ပန သမယေန သာမဏေရာ ဘိက္ခူသု အဂါရဝါ အပ္ပတိဿာ အသဘာဂဝုတ္တိကာ ဝိဟရန္တိ။ ဘိက္ခူ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထံဟိ နာမ သာမဏေရာ ဘိက္ခူသု အဂါရဝါ အပ္ပတိဿာ အသဘာဂဝုတ္တိကာ ဝိဟရိဿန္တီ’’တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ပေ.။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ သာမဏေရဿ ဒဏ္ဍကမ္မံ ကာတုံ။ ဘိက္ခူနံ အလာဘာယ ပရိသက္ကတိ, ဘိက္ခူနံ အနတ္ထာယ ပရိသက္ကတိ, ဘိက္ခူနံ အဝါသာယ ပရိသက္ကတိ, ဘိက္ခူ အက္ကောသတိ ပရိဘာသတိ, ဘိက္ခူ ဘိက္ခူဟိ ဘေဒေတိ – အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ဣမေဟိ ပဉ္စဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတဿ သာမဏေရဿ ဒဏ္ဍကမ္မံ ကာတုန္တိ။

အထ ခေါ ဘိက္ခူနံ ဧတဒဟောသိ – ‘‘ကိံ နု ခေါ ဒဏ္ဍကမ္မံ ကာတဗ္ဗ’’န္တိ? ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, အာဝရဏံ ကာတုန္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ သာမဏေရာနံ သဗ္ဗံ သံဃာရာမံ အာဝရဏံ ကရောန္တိ။ သာမဏေရာ အာရာမံ ပဝိသိတုံ အလဘမာနာ ပက္ကမန္တိပိ , ဝိဗ္ဘမန္တိပိ, တိတ္ထိယေသုပိ သင်္ကမန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ န, ဘိက္ခဝေ, သဗ္ဗော သံဃာရာမော အာဝရဏံ ကာတဗ္ဗော။ ယော ကရေယျ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ယတ္ထ ဝါ ဝသတိ, ယတ္ထ ဝါ ပဋိက္ကမတိ, တတ္ထ အာဝရဏံ ကာတုန္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ သာမဏေရာနံ မုခဒွါရိကံ အာဟာရံ အာဝရဏံ ကရောန္တိ။ မနုဿာ ယာဂုပါနမ္ပိ သံဃဘတ္တမ္ပိ ကရောန္တာ သာမဏေရေ ဧဝံ ဝဒေန္တိ – ‘‘ဧထ, ဘန္တေ, ယာဂုံ ပိဝထ; ဧထ, ဘန္တေ, ဘတ္တံ ဘုဉ္ဇထာ’’တိ။ သာမဏေရာ ဧဝံ ဝဒေန္တိ – ‘‘နာဝုသော, လဗ္ဘာ။ ဘိက္ခူဟိ အာဝရဏံ ကတ’’န္တိ။ မနုဿာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထံဟိ နာမ ဘဒန္တာ သာမဏေရာနံ မုခဒွါရိကံ အာဟာရံ အာဝရဏံ ကရိဿန္တီ’’တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ န, ဘိက္ခဝေ, မုခဒွါရိကော အာဟာရော အာဝရဏံ ကာတဗ္ဗော။ ယော ကရေယျ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာတိ။

ဒဏ္ဍကမ္မဝတ္ထု နိဋ္ဌိတံ။

၄၄. အနာပုစ္ဆာဝရဏဝတ္ထု

၁၀၈. တေန ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ဥပဇ္ဈာယေ အနာပုစ္ဆာ သာမဏေရာနံ အာဝရဏံ ကရောန္တိ။ ဥပဇ္ဈာယာ ဂဝေသန္တိ – ကထံ [ကဟံ (က.)] နု ခေါ အမှာကံ သာမဏေရာ န ဒိဿန္တီတိ။ ဘိက္ခူ ဧဝမာဟံသု – ‘‘ဆဗ္ဗဂ္ဂိယေဟိ, အာဝုသော, ဘိက္ခူဟိ အာဝရဏံ ကတ’’န္တိ။ ဥပဇ္ဈာယာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထံဟိ နာမ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ အမှေ အနာပုစ္ဆာ အမှာကံ သာမဏေရာနံ အာဝရဏံ ကရိဿန္တီ’’တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ န, ဘိက္ခဝေ, ဥပဇ္ဈာယေ အနာပုစ္ဆာ အာဝရဏံ ကာတဗ္ဗံ။ ယော ကရေယျ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာတိ။

အနာပုစ္ဆာဝရဏဝတ္ထု နိဋ္ဌိတံ။

၄၅. အပလာဠနဝတ္ထု

တေန ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ ထေရာနံ ဘိက္ခူနံ သာမဏေရေ အပလာဠေန္တိ။ ထေရာ သာမံ ဒန္တကဋ္ဌမ္ပိ မုခေါဒကမ္ပိ ဂဏှန္တာ ကိလမန္တိ ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ န, ဘိက္ခဝေ, အညဿ ပရိသာ အပလာဠေတဗ္ဗာ။ ယော အပလာဠေယျ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာ တိ။

အပလာဠနဝတ္ထု နိဋ္ဌိတံ။

၄၆. ကဏ္ဋကသာမဏေရဝတ္ထု

တေန ခေါ ပန သမယေန အာယသ္မတော ဥပနန္ဒဿ သကျပုတ္တဿ ကဏ္ဋကော နာမ သာမဏေရော ကဏ္ဋကိံ နာမ ဘိက္ခုနိံ ဒူသေသိ။ ဘိက္ခူ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ကထံဟိ နာမ သာမဏေရော ဧဝရူပံ အနာစာရံ အာစရိဿတီ’’တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ဒသဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ သာမဏေရံ နာသေတုံ။ ပါဏာတိပါတီ ဟောတိ, အဒိန္နာဒါယီ ဟောတိ, အဗြဟ္မစာရီ ဟောတိ, မုသာဝါဒီ ဟောတိ, မဇ္ဇပါယီ ဟောတိ, ဗုဒ္ဓဿ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ, ဓမ္မဿ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ, သံဃဿ အဝဏ္ဏံ ဘာသတိ, မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိကော ဟောတိ, ဘိက္ခုနိဒူသကော ဟောတိ – အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ဣမေဟိ ဒသဟင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ သာမဏေရံ နာသေတုန္တိ။

၄၇. ပဏ္ဍကဝတ္ထု

၁၀၉. တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ပဏ္ဍကော ဘိက္ခူသု ပဗ္ဗဇိတော ဟောတိ။ သော ဒဟရေ ဒဟရေ ဘိက္ခူ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧဝံ ဝဒေတိ – ‘‘ဧထ, မံ အာယသ္မန္တော ဒူသေထာ’’တိ။ ဘိက္ခူ အပသာဒေန္တိ – ‘‘နဿ, ပဏ္ဍက, ဝိနဿ, ပဏ္ဍက, ကော တယာ အတ္ထော’’တိ။ သော ဘိက္ခူဟိ အပသာဒိတော မဟန္တေ မဟန္တေ မောဠိဂလ္လေ သာမဏေရေ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧဝံ ဝဒေတိ – ‘‘ဧထ, မံ အာဝုသော ဒူသေထာ’’တိ။ သာမဏေရာ အပသာဒေန္တိ – ‘‘နဿ, ပဏ္ဍက, ဝိနဿ, ပဏ္ဍက, ကော တယာ အတ္ထော’’တိ။ သော သာမဏေရေဟိ အပသာဒိတော ဟတ္ထိဘဏ္ဍေ အဿဘဏ္ဍေ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧဝံ ဝဒေတိ – ‘‘ဧထ, မံ, အာဝုသော , ဒူသေထာ’’တိ။ ဟတ္ထိဘဏ္ဍာ အဿဘဏ္ဍာ ဒူသေသုံ။ တေ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – ‘‘ပဏ္ဍကာ ဣမေ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ။ ယေပိ ဣမေသံ န ပဏ္ဍကာ, တေပိ ဣမေ ပဏ္ဍကေ ဒူသေန္တိ။ ဧဝံ ဣမေ သဗ္ဗေဝ အဗြဟ္မစာရိနော’’တိ။ အဿောသုံ ခေါ ဘိက္ခူ တေသံ ဟတ္ထိဘဏ္ဍာနံ အဿဘဏ္ဍာနံ ဥဇ္ဈာယန္တာနံ ခိယျန္တာနံ ဝိပါစေန္တာနံ။ အထ ခေါ တေ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ပဏ္ဍကော, ဘိက္ခဝေ, အနုပသမ္ပန္နော န ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗော, ဥပသမ္ပန္နော နာသေတဗ္ဗောတိ။

၄၈. ထေယျသံဝါသကဝတ္ထု

၁၁၀. တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ပုရာဏကုလပုတ္တော ခီဏကောလညော သုခုမာလော ဟောတိ။ အထ ခေါ တဿ ပုရာဏကုလပုတ္တဿ ခီဏကောလညဿ ဧတဒဟောသိ – ‘‘အဟံ ခေါ သုခုမာလော, န ပဋိဗလော အနဓိဂတံ ဝါ ဘောဂံ အဓိဂန္တုံ, အဓိဂတံ ဝါ ဘောဂံ ဖာတိံ ကာတုံ။ ကေန နု ခေါ အဟံ ဥပါယေန သုခဉ္စ ဇီဝေယျံ, န စ ကိလမေယျ’’န္တိ? အထ ခေါ တဿ ပုရာဏကုလပုတ္တဿ ခီဏကောလညဿ ဧတဒဟောသိ – ‘‘ဣမေ ခေါ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ သုခသီလာ သုခသမာစာရာ, သုဘောဇနာနိ ဘုဉ္ဇိတွာ နိဝါတေသု သယနေသု သယန္တိ။ ယံနူနာဟံ သာမံ ပတ္တစီဝရံ ပဋိယာဒေတွာ ကေသမဿုံ ဩဟာရေတွာ ကာသာယာနိ ဝတ္ထာနိ အစ္ဆာဒေတွာ အာရာမံ ဂန္တွာ ဘိက္ခူဟိ သဒ္ဓိံ သံဝသေယျ’’န္တိ။ အထ ခေါ သော ပုရာဏကုလပုတ္တော ခီဏကောလညော သာမံ ပတ္တစီဝရံ ပဋိယာဒေတွာ ကေသမဿုံ ဩဟာရေတွာ ကာသာယာနိ ဝတ္ထာနိ အစ္ဆာဒေတွာ အာရာမံ ဂန္တွာ ဘိက္ခူ အဘိဝါဒေတိ။ ဘိက္ခူ ဧဝမာဟံသု – ‘‘ကတိဝဿောသိ တွံ, အာဝုသော’’တိ? ကိံ ဧတံ, အာဝုသော, ကတိဝဿော နာမာတိ? ကော ပန တေ, အာဝုသော, ဥပဇ္ဈာယောတိ? ကိံ ဧတံ , အာဝုသော, ဥပဇ္ဈာယော နာမာတိ? ဘိက္ခူ အာယသ္မန္တံ ဥပါလိံ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘ဣင္ဃာဝုသော ဥပါလိ, ဣမံ ပဗ္ဗဇိတံ အနုယုဉ္ဇာဟီ’’တိ။ အထ ခေါ သော ပုရာဏကုလပုတ္တော ခီဏကောလညော အာယသ္မတာ ဥပါလိနာ အနုယုဉ္ဇိယမာနော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသိ။ အာယသ္မာ ဥပါလိ ဘိက္ခူနံ ဧတမတ္ထံ အာရောစေသိ။ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ထေယျသံဝါသကော, ဘိက္ခဝေ, အနုပသမ္ပန္နော န ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗော, ဥပသမ္ပန္နော နာသေတဗ္ဗောတိ။ တိတ္ထိယပက္ကန္တကော, ဘိက္ခဝေ, အနုပသမ္ပန္နော န ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗော, ဥပသမ္ပန္နော နာသေတဗ္ဗောတိ။

၄၉. တိရစ္ဆာနဂတဝတ္ထု

၁၁၁. တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော နာဂေါ နာဂယောနိယာ အဋ္ဋီယတိ ဟရာယတိ ဇိဂုစ္ဆတိ။ အထ ခေါ တဿ နာဂဿ ဧတဒဟောသိ – ‘‘ကေန နု ခေါ အဟံ ဥပါယေန နာဂယောနိယာ စ ပရိမုစ္စေယျံ ခိပ္ပဉ္စ မနုဿတ္တံ ပဋိလဘေယျ’’န္တိ။ အထ ခေါ တဿ နာဂဿ ဧတဒဟောသိ – ‘‘ဣမေ ခေါ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ ဓမ္မစာရိနော သမစာရိနော ဗြဟ္မစာရိနော သစ္စဝါဒိနော သီလဝန္တော ကလျာဏဓမ္မာ။ သစေ ခေါ အဟံ သမဏေသု သကျပုတ္တိယေသု ပဗ္ဗဇေယျံ, ဧဝါဟံ နာဂယောနိယာ စ ပရိမုစ္စေယျံ, ခိပ္ပဉ္စ မနုဿတ္တံ ပဋိလဘေယျ’’န္တိ။ အထ ခေါ သော နာဂေါ မာဏဝကဝဏ္ဏေန ဘိက္ခူ ဥပသင်္ကမိတွာ ပဗ္ဗဇ္ဇံ ယာစိ။ တံ ဘိက္ခူ ပဗ္ဗာဇေသုံ, ဥပသမ္ပာဒေသုံ။ တေန ခေါ ပန သမယေန သော နာဂေါ အညတရေန ဘိက္ခုနာ သဒ္ဓိံ ပစ္စန္တိမေ ဝိဟာရေ ပဋိဝသတိ။ အထ ခေါ သော ဘိက္ခု ရတ္တိယာ ပစ္စူသသမယံ ပစ္စုဋ္ဌာယ အဇ္ဈောကာသေ စင်္ကမတိ။ အထ ခေါ သော နာဂေါ တဿ ဘိက္ခုနော နိက္ခန္တေ ဝိဿဋ္ဌော နိဒ္ဒံ ဩက္ကမိ။ သဗ္ဗော ဝိဟာရော အဟိနာ ပုဏ္ဏော, ဝါတပါနေဟိ ဘောဂါ နိက္ခန္တာ ဟောန္တိ။ အထ ခေါ သော ဘိက္ခု ဝိဟာရံ ပဝိသိဿာမီတိ ကဝါဋံ ပဏာမေန္တော အဒ္ဒသ သဗ္ဗံ ဝိဟာရံ အဟိနာ ပုဏ္ဏံ, ဝါတပါနေဟိ ဘောဂေ နိက္ခန္တေ, ဒိသွာန ဘီတော ဝိဿရမကာသိ။ ဘိက္ခူ ဥပဓါဝိတွာ တံ ဘိက္ခုံ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘ကိဿ တွံ, အာဝုသော, ဝိဿရမကာသီ’’တိ? ‘‘အယံ, အာဝုသော, သဗ္ဗော ဝိဟာရော အဟိနာ ပုဏ္ဏော, ဝါတပါနေဟိ ဘောဂါ နိက္ခန္တာ’’တိ။ အထ ခေါ သော နာဂေါ တေန သဒ္ဒေန ပဋိဗုဇ္ဈိတွာ သကေ အာသနေ နိသီဒိ။ ဘိက္ခူ ဧဝမာဟံသု – ‘‘ကောသိ တွံ, အာဝုသော’’တိ? ‘‘အဟံ, ဘန္တေ, နာဂေါ’’တိ။ ‘‘ကိဿ ပန တွံ, အာဝုသော, ဧဝရူပံ အကာသီ’’တိ? အထ ခေါ သော နာဂေါ ဘိက္ခူနံ ဧတမတ္ထံ အာရောစေသိ။ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဧတသ္မိံ နိဒါနေ ဧတသ္မိံ ပကရဏေ ဘိက္ခုသသံဃံ သန္နိပါတာပေတွာ တံ နာဂံ ဧတဒဝေါစ – ‘‘တုမှေ ခေါတ္ထ နာဂါ အဝိရုဠှိဓမ္မာ ဣမသ္မိံ ဓမ္မဝိနယေ။ ဂစ္ဆ တွံ, နာဂ, တတ္ထေဝ စာတုဒ္ဒသေ ပန္နရသေ အဋ္ဌမိယာ စ ပက္ခဿ ဥပေါသထံ ဥပဝသ, ဧဝံ တွံ နာဂယောနိယာ စ ပရိမုစ္စိဿသိ, ခိပ္ပဉ္စ မနုဿတ္တံ ပဋိလဘိဿသီ’’တိ။ အထ ခေါ သော နာဂေါ အဝိရုဠှိဓမ္မော ကိရာဟံ ဣမသ္မိံ ဓမ္မဝိနယေတိ ဒုက္ခီ ဒုမ္မနော အဿူနိ ပဝတ္တယမာနော ဝိဿရံ ကတွာ ပက္ကာမိ။ အထ ခေါ ဘဂဝါ ဘိက္ခူ အာမန္တေသိ – ‘‘ဒွေမေ, ဘိက္ခဝေ, ပစ္စယာ နာဂဿ သဘာဝပါတုကမ္မာယ။ ယဒါ စ သဇာတိယာ မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝတိ, ယဒါ စ ဝိဿဋ္ဌော နိဒ္ဒံ ဩက္ကမတိ – ဣမေ ခေါ, ဘိက္ခဝေ, ဒွေ ပစ္စယာ နာဂဿ သဘာဝပါတုကမ္မာယ ။ တိရစ္ဆာနဂတော, ဘိက္ခဝေ, အနုပသမ္ပန္နော န ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗော, ဥပသမ္ပန္နော နာသေတဗ္ဗော’’တိ။

၅၀. မာတုဃာတကဝတ္ထု

၁၁၂. တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော မာဏဝကော မာတရံ ဇီဝိတာ ဝေါရောပေသိ။ သော တေန ပါပကေန ကမ္မေန အဋ္ဋီယတိ ဟရာယတိ ဇိဂုစ္ဆတိ ။ အထ ခေါ တဿ မာဏဝကဿ ဧတဒဟောသိ – ‘‘ကေန နု ခေါ အဟံ ဥပါယေန ဣမဿ ပါပကဿ ကမ္မဿ နိက္ခန္တိံ ကရေယျ’’န္တိ? အထ ခေါ တဿ မာဏဝကဿ ဧတဒဟောသိ – ‘‘ဣမေ ခေါ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ ဓမ္မစာရိနော သမစာရိနော ဗြဟ္မစာရိနော သစ္စဝါဒိနော သီလဝန္တော ကလျာဏဓမ္မာ။ သစေ ခေါ အဟံ သမဏေသု သကျပုတ္တိယေသု ပဗ္ဗဇေယျံ, ဧဝါဟံ ဣမဿ ပါပကဿ ကမ္မဿ နိက္ခန္တိံ ကရေယျ’’န္တိ။ အထ ခေါ သော မာဏဝကော ဘိက္ခူ ဥပသင်္ကမိတွာ ပဗ္ဗဇ္ဇံ ယာစိ။ ဘိက္ခူ အာယသ္မန္တံ ဥပါလိံ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘ပုဗ္ဗေပိ ခေါ, အာဝုသော ဥပါလိ, နာဂေါ မာဏဝကဝဏ္ဏေန ဘိက္ခူသု ပဗ္ဗဇိတော။ ဣင္ဃာဝုသော ဥပါလိ, ဣမံ မာဏဝကံ အနုယုဉ္ဇာဟီ’’တိ။ အထ ခေါ သော မာဏဝကော အာယသ္မတာ ဥပါလိနာ အနုယုဉ္ဇီယမာနော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသိ။ အာယသ္မာ ဥပါလိ ဘိက္ခူနံ ဧတမတ္ထံ အာရောစေသိ။ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ပေ.။ မာတုဃာတကော, ဘိက္ခဝေ, အနုပသမ္ပန္နော န ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗော, ဥပသမ္ပန္နော နာသေတဗ္ဗောတိ။

၅၁. ပိတုဃာတကဝတ္ထု

၁၁၃. တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော မာဏဝကော ပိတရံ ဇီဝိတာ ဝေါရောပေသိ။ သော တေန ပါပကေန ကမ္မေန အဋ္ဋီယတိ ဟရာယတိ ဇိဂုစ္ဆတိ။ အထ ခေါ တဿ မာဏဝကဿ ဧတဒဟောသိ ‘‘ကေန နု ခေါ အဟံ ဥပါယေန ဣမဿ ပါပကဿ ကမ္မဿ နိက္ခန္တိံ ကရေယျ’’န္တိ။ အထ ခေါ တဿ မာဏဝကဿ ဧတဒဟောသိ ‘‘ဣမေ ခေါ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ ဓမ္မစာရိနော သမစာရိနော ဗြဟ္မစာရိနော သစ္စဝါဒိနော သီလဝန္တော ကလျာဏဓမ္မာ, သစေ ခေါ အဟံ သမဏေသု သကျပုတ္တိယေသု ပဗ္ဗဇေယျံ, ဧဝါဟံ ဣမဿ ပါပကဿ ကမ္မဿ နိက္ခန္တိံ ကရေယျ’’န္တိ။ အထ ခေါ သော မာဏဝကော ဘိက္ခူ ဥပသင်္ကမိတွာ ပဗ္ဗဇ္ဇံ ယာစိ။ ဘိက္ခူ အာယသ္မန္တံ ဥပါလိံ ဧတဒဝေါစုံ – ‘‘ပုဗ္ဗေပိ ခေါ, အာဝုသော ဥပါလိ, နာဂေါ မာဏဝကဝဏ္ဏေန ဘိက္ခူသု ပဗ္ဗဇိတော, ဣင္ဃာဝုသော, ဥပါလိ, ဣမံ မာဏဝကံ အနုယုဉ္ဇာဟီ’’တိ။ အထ ခေါ သော မာဏဝကော အာယသ္မတာ ဥပါလိနာ အနုယုဉ္ဇီယမာနော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသိ။ အာယသ္မာ ဥပါလိ ဘိက္ခူနံ ဧတမတ္ထံ အာရောစေသိ။ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ပိတုဃာတကော, ဘိက္ခဝေ, အနုပသမ္ပန္နော န ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗော, ဥပသမ္ပန္နော နာသေတဗ္ဗောတိ။

၅၂. အရဟန္တဃာတကဝတ္ထု

၁၁၄. တေန ခေါ ပန သမယေန သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခူ သာကေတာ သာဝတ္ထိံ အဒ္ဓါနမဂ္ဂပ္ပဋိပန္နာ ဟောန္တိ။ အန္တရာမဂ္ဂေ စောရာ နိက္ခမိတွာ ဧကစ္စေ ဘိက္ခူ အစ္ဆိန္ဒိံသု, ဧကစ္စေ ဘိက္ခူ ဟနိံသု။ သာဝတ္ထိယာ ရာဇဘဋာ နိက္ခမိတွာ ဧကစ္စေ စောရေ အဂ္ဂဟေသုံ, ဧကစ္စေ စောရာ ပလာယိံသု။ ယေ တေ ပလာယိံသု တေ ဘိက္ခူသု ပဗ္ဗဇိံသု, ယေ တေ ဂဟိတာ တေ ဝဓါယ ဩနိယျန္တိ ။ အဒ္ဒသံသု ခေါ တေ ပလာယိတွာ ပဗ္ဗဇိတာ တေ စောရေ ဝဓါယ ဩနိယျမာနေ, ဒိသွာန ဧဝမာဟံသု – ‘‘သာဓု ခေါ မယံ ပလာယိမှာ, သစာ စ [သစေ စ, သစဇ္ဇ (အဋ္ဌကထာယံ ပါဌန္တရာ)] မယံ ဂယ္ဟေယျာမ [ဂဏှေယျာမ (က.)], မယမ္ပိ ဧဝမေဝ ဟညေယျာမာ’’တိ ။ ဘိက္ခူ ဧဝမာဟံသု – ‘‘ကိံ ပန တုမှေ, အာဝုသော, အကတ္ထာ’’တိ? အထ ခေါ တေ ပဗ္ဗဇိတာ ဘိက္ခူနံ ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အရဟန္တော ဧတေ, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခူ။ အရဟန္တဃာတကော, ဘိက္ခဝေ, အနုပသမ္ပန္နော န ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗော, ဥပသမ္ပန္နော နာသေတဗ္ဗောတိ။

၅၃. ဘိက္ခုနီဒူသကဝတ္ထု

၁၁၅. တေန ခေါ ပန သမယေန သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော သာကေတာ သာဝတ္ထိံ အဒ္ဓါနမဂ္ဂပ္ပဋိပန္နာ ဟောန္တိ။ အန္တရာမဂ္ဂေ စောရာ နိက္ခမိတွာ ဧကစ္စာ ဘိက္ခုနိယော အစ္ဆိန္ဒိံသု, ဧကစ္စာ ဘိက္ခုနိယော ဒူသေသုံ။ သာဝတ္ထိယာ ရာဇဘဋာ နိက္ခမိတွာ ဧကစ္စေ စောရေ အဂ္ဂဟေသုံ, ဧကစ္စေ စောရာ ပလာယိံသု။ ယေ တေ ပလာယိံသု, တေ ဘိက္ခူသု ပဗ္ဗဇိံသု။ ယေ တေ ဂဟိတာ, တေ ဝဓါယ ဩနိယျန္တိ။ အဒ္ဒသံသု ခေါ တေ ပလာယိတွာ ပဗ္ဗဇိတာ တေ စောရေ ဝဓါယ ဩနိယျမာနေ, ဒိသွာန ဧဝမာဟံသု ‘‘သာဓု ခေါ မယံ ပလာယိမှာ, သစာ စ မယံ ဂယ္ဟေယျာမ, မယမ္ပိ ဧဝမေဝ ဟညေယျာမာ’’တိ။ ဘိက္ခူ ဧဝမာဟံသု ‘‘ကိံ ပန တုမှေ, အာဝုသော, အကတ္ထာ’’တိ။ အထ ခေါ တေ ပဗ္ဗဇိတာ ဘိက္ခူနံ ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ဘိက္ခုနိဒူသကော, ဘိက္ခဝေ , အနုပသမ္ပန္နော န ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗော, ဥပသမ္ပန္နော နာသေတဗ္ဗောတိ။ သံဃဘေဒကော, ဘိက္ခဝေ, အနုပသမ္ပန္နော န ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗော, ဥပသမ္ပန္နော နာသေတဗ္ဗောတိ။ လောဟိတုပ္ပါဒကော, ဘိက္ခဝေ, အနုပသမ္ပန္နော န ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗော, ဥပသမ္ပန္နော နာသေတဗ္ဗောတိ။

၅၄. ဥဘတောဗျဉ္ဇနကဝတ္ထု

၁၁၆. တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဥဘတောဗျဉ္ဇနကော ဘိက္ခူသု ပဗ္ဗဇိတော ဟောတိ။ သော ကရောတိပိ ကာရာပေတိပိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ဥဘတောဗျဉ္ဇနကော, ဘိက္ခဝေ, အနုပသမ္ပန္နော န ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗော, ဥပသမ္ပန္နော နာသေတဗ္ဗောတိ။

၅၅. အနုပဇ္ဈာယကာဒိဝတ္ထူနိ

၁၁၇. တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ အနုပဇ္ဈာယကံ ဥပသမ္ပာဒေန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ န, ဘိက္ခဝေ, အနုပဇ္ဈာယကော ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗော။ ယော ဥပသမ္ပာဒေယျ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာတိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ သံဃေန ဥပဇ္ဈာယေန ဥပသမ္ပာဒေန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ န, ဘိက္ခဝေ, သံဃေန ဥပဇ္ဈာယေန ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗော။ ယော ဥပသမ္ပာဒေယျ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာတိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ ဂဏေန ဥပဇ္ဈာယေန ဥပသမ္ပာဒေန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ န, ဘိက္ခဝေ, ဂဏေန ဥပဇ္ဈာယေန ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗော။ ယော ဥပသမ္ပာဒေယျ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာတိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ ပဏ္ဍကုပဇ္ဈာယေန ဥပသမ္ပာဒေန္တိ။ပေ.။ ထေယျသံဝါသကုပဇ္ဈာယေန ဥပသမ္ပာဒေန္တိ။ပေ.။ တိတ္ထိယပက္ကန္တကုပဇ္ဈာယေန ဥပသမ္ပာဒေန္တိ ။ပေ.။ တိရစ္ဆာနဂတုပဇ္ဈာယေန ဥပသမ္ပာဒေန္တိ။ပေ.။ မာတုဃာတကုပဇ္ဈာယေန ဥပသမ္ပာဒေန္တိ။ပေ.။ ပိတုဃာတကုပဇ္ဈာယေန ဥပသမ္ပာဒေန္တိ။ပေ.။ အရဟန္တဃာတကုပဇ္ဈာယေန ဥပသမ္ပာဒေန္တိ။ပေ.။ ဘိက္ခုနိဒူသကုပဇ္ဈာယေန ဥပသမ္ပာဒေန္တိ။ပေ.။ သံဃဘေဒကုပဇ္ဈာယေန ဥပသမ္ပာဒေန္တိ။ပေ.။ လောဟိတုပ္ပါဒကုပဇ္ဈာယေန ဥပသမ္ပာဒေန္တိ။ပေ.။ ဥဘတောဗျဉ္ဇနကုပဇ္ဈာယေန ဥပသမ္ပာဒေန္တိ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ န, ဘိက္ခဝေ, ပဏ္ဍကုပဇ္ဈာယေန ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗော။ပေ.။ န, ဘိက္ခဝေ, ထေယျသံဝါသကုပဇ္ဈာယေန ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗော။ပေ.။ န, ဘိက္ခဝေ, တိတ္ထိယပက္ကန္တကုပဇ္ဈာယေန ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗော။ပေ.။ န, ဘိက္ခဝေ, တိရစ္ဆာနဂတုပဇ္ဈာယေန ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗော။ပေ.။ န, ဘိက္ခဝေ, မာတုဃာတကုပဇ္ဈာယေန ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗော ။ပေ.။ န, ဘိက္ခဝေ, ပိတုဃာတကုပဇ္ဈာယေန ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗော။ပေ.။ န, ဘိက္ခဝေ, အရဟန္တဃာတကုပဇ္ဈာယေန ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗော။ပေ.။ န, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခုနိဒူသကုပဇ္ဈာယေန ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗော ။ပေ.။ န, ဘိက္ခဝေ, သံဃဘေဒကုပဇ္ဈာယေန ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗော။ပေ.။ န, ဘိက္ခဝေ, လောဟိတုပ္ပါဒကုပဇ္ဈာယေန ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗော။ပေ.။ န, ဘိက္ခဝေ, ဥဘတောဗျဉ္ဇနကုပဇ္ဈာယေန ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗော။ ယော ဥပသမ္ပာဒေယျ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာတိ။

၅၆. အပတ္တကာဒိဝတ္ထု

၁၁၈. တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ အပတ္တကံ ဥပသမ္ပာဒေန္တိ။ ဟတ္ထေသု ပိဏ္ဍာယ စရန္တိ။ မနုဿာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – သေယျထာပိ တိတ္ထိယာတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ န, ဘိက္ခဝေ, အပတ္တကော ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗော။ ယော ဥပသမ္ပာဒေယျ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာတိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ အစီဝရကံ ဥပသမ္ပာဒေန္တိ ။ နဂ္ဂါ ပိဏ္ဍာယ စရန္တိ။ မနုဿာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – သေယျထာပိ တိတ္ထိယာတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ န, ဘိက္ခဝေ, အစီဝရကော ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗော။ ယော ဥပသမ္ပာဒေယျ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာတိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ အပတ္တစီဝရကံ ဥပသမ္ပာဒေန္တိ။ နဂ္ဂါ ဟတ္ထေသု ပိဏ္ဍာယ စရန္တိ။ မနုဿာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – သေယျထာပိ တိတ္ထိယာတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ န, ဘိက္ခဝေ, အပတ္တစီဝရကော ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗော။ ယော ဥပသမ္ပာဒေယျ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာတိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ ယာစိတကေန ပတ္တေန ဥပသမ္ပာဒေန္တိ။ ဥပသမ္ပန္နေ ပတ္တံ ပဋိဟရန္တိ။ ဟတ္ထေသု ပိဏ္ဍာယ စရန္တိ။ မနုဿာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – သေယျထာပိ တိတ္ထိယာတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ န, ဘိက္ခဝေ, ယာစိတကေန ပတ္တေန ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗော။ ယော ဥပသမ္ပာဒေယျ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာတိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ ယာစိတကေန စီဝရေန ဥပသမ္ပာဒေန္တိ။ ဥပသမ္ပန္နေ စီဝရံ ပဋိဟရန္တိ။ နဂ္ဂါ ပိဏ္ဍာယ စရန္တိ။ မနုဿာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – သေယျထာပိ တိတ္ထိယာတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ န, ဘိက္ခဝေ, ယာစိတကေန စီဝရေန ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗော။ ယော ဥပသမ္ပာဒေယျ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာတိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ ယာစိတကေန ပတ္တစီဝရေန ဥပသမ္ပာဒေန္တိ။ ဥပသမ္ပန္နေ ပတ္တစီဝရံ ပဋိဟရန္တိ။ နဂ္ဂါ ဟတ္ထေသု ပိဏ္ဍာယ စရန္တိ။ မနုဿာ ဥဇ္ဈာယန္တိ ခိယျန္တိ ဝိပါစေန္တိ – သေယျထာပိ တိတ္ထိယာတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ န, ဘိက္ခဝေ, ယာစိတကေန ပတ္တစီဝရေန ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗော။ ယော ဥပသမ္ပာဒေယျ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာတိ။

နဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗေကဝီသတိဝါရော နိဋ္ဌိတော။

၅၇. နပဗ္ဗာဇေတဗ္ဗဒွတ္တိံသဝါရော

၁၁၉. တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ ဟတ္ထစ္ဆိန္နံ ပဗ္ဗာဇေန္တိ။ပေ.။ ပါဒစ္ဆိန္နံ ပဗ္ဗာဇေန္တိ။ပေ.။ ဟတ္ထပါဒစ္ဆိန္နံ ပဗ္ဗာဇေန္တိ။ပေ.။ ကဏ္ဏစ္ဆိန္နံ ပဗ္ဗာဇေန္တိ။ပေ.။ နာသစ္ဆိန္နံ ပဗ္ဗာဇေန္တိ။ပေ.။ ကဏ္ဏနာသစ္ဆိန္နံ ပဗ္ဗာဇေန္တိ။ပေ.။ အင်္ဂုလိစ္ဆိန္နံ ပဗ္ဗာဇေန္တိ။ပေ.။ အဠစ္ဆိန္နံ ပဗ္ဗာဇေန္တိ။ပေ.။ ကဏ္ဍရစ္ဆိန္နံ ပဗ္ဗာဇေန္တိ။ပေ.။ ဖဏဟတ္ထကံ ပဗ္ဗာဇေန္တိ။ပေ.။ ခုဇ္ဇံ ပဗ္ဗာဇေန္တိ။ပေ.။ ဝါမနံ ပဗ္ဗာဇေန္တိ။ပေ.။ ဂလဂဏ္ဍိံ ပဗ္ဗာဇေန္တိ။ပေ.။ လက္ခဏာဟတံ ပဗ္ဗာဇေန္တိ။ပေ.။ ကသာဟတံ ပဗ္ဗာဇေန္တိ။ပေ.။ လိခိတကံ ပဗ္ဗာဇေန္တိ။ပေ.။ သီပဒိံ ပဗ္ဗာဇေန္တိ။ပေ.။ ပါပရောဂိံ ပဗ္ဗာဇေန္တိ။ပေ.။ ပရိသဒူသကံ ပဗ္ဗာဇေန္တိ။ပေ.။ ကာဏံ ပဗ္ဗာဇေန္တိ။ပေ.။ ကုဏိံ ပဗ္ဗာဇေန္တိ။ပေ.။ ခဉ္ဇံ ပဗ္ဗာဇေန္တိ။ပေ.။ ပက္ခဟတံ ပဗ္ဗာဇေန္တိ။ပေ.။ ဆိန္နိရိယာပထံ ပဗ္ဗာဇေန္တိ။ပေ.။ ဇရာဒုဗ္ဗလံ ပဗ္ဗာဇေန္တိ။ပေ.။ အန္ဓံ ပဗ္ဗာဇေန္တိ။ပေ.။ မူဂံ ပဗ္ဗာဇေန္တိ။ပေ.။ ဗဓိရံ ပဗ္ဗာဇေန္တိ။ပေ.။ အန္ဓမူဂံ ပဗ္ဗာဇေန္တိ။ပေ.။ အန္ဓဗဓိရံ ပဗ္ဗာဇေန္တိ။ပေ.။ မူဂဗဓိရံ ပဗ္ဗာဇေန္တိ။ပေ.။ အန္ဓမူဂဗဓိရံ ပဗ္ဗာဇေန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ပေ.။ န, ဘိက္ခဝေ, ဟတ္ထစ္ဆိန္နော ပဗ္ဗာဇေတဗ္ဗော။ပေ.။ န, ဘိက္ခဝေ, ပါဒစ္ဆိန္နော ပဗ္ဗာဇေတဗ္ဗော။ပေ.။ န, ဘိက္ခဝေ, ဟတ္ထပါဒစ္ဆိန္နော ပဗ္ဗာဇေတဗ္ဗော။ပေ.။ န, ဘိက္ခဝေ, ကဏ္ဏစ္ဆိန္နော ပဗ္ဗာဇေတဗ္ဗော။ပေ.။ န, ဘိက္ခဝေ, နာသစ္ဆိန္နော ပဗ္ဗာဇေတဗ္ဗော။ပေ.။ န, ဘိက္ခဝေ, ကဏ္ဏနာသစ္ဆိန္နော ပဗ္ဗာဇေတဗ္ဗော။ပေ.။ န, ဘိက္ခဝေ, အင်္ဂုလိစ္ဆိန္နော ပဗ္ဗာဇေတဗ္ဗော။ပေ.။ န, ဘိက္ခဝေ, အဠစ္ဆိန္နော ပဗ္ဗာဇေတဗ္ဗော။ပေ.။ န, ဘိက္ခဝေ, ကဏ္ဍရစ္ဆိန္နော ပဗ္ဗာဇေတဗ္ဗော။ပေ.။ န, ဘိက္ခဝေ, ဖဏဟတ္ထကော ပဗ္ဗာဇေတဗ္ဗော။ပေ.။ န, ဘိက္ခဝေ, ခုဇ္ဇော ပဗ္ဗာဇေတဗ္ဗော။ပေ.။ န, ဘိက္ခဝေ, ဝါမနော ပဗ္ဗာဇေတဗ္ဗော။ပေ.။ န, ဘိက္ခဝေ, ဂလဂဏ္ဍီ ပဗ္ဗာဇေတဗ္ဗော။ပေ.။ န, ဘိက္ခဝေ, လက္ခဏာဟတော ပဗ္ဗာဇေတဗ္ဗော။ပေ.။ န, ဘိက္ခဝေ, ကသာဟတော ပဗ္ဗာဇေတဗ္ဗော။ပေ.။ န, ဘိက္ခဝေ, လိခိတကော ပဗ္ဗာဇေတဗ္ဗော။ပေ.။ န, ဘိက္ခဝေ, သီပဒီ ပဗ္ဗာဇေတဗ္ဗော။ပေ.။ န, ဘိက္ခဝေ, ပါပရောဂီ ပဗ္ဗာဇေတဗ္ဗော။ပေ.။ န, ဘိက္ခဝေ, ပရိသဒူသကော ပဗ္ဗာဇေတဗ္ဗော။ပေ.။ န, ဘိက္ခဝေ, ကာဏော ပဗ္ဗာဇေတဗ္ဗော။ပေ.။ န , ဘိက္ခဝေ, ကုဏီ ပဗ္ဗာဇေတဗ္ဗော။ပေ.။ န, ဘိက္ခဝေ, ခဉ္ဇော ပဗ္ဗာဇေတဗ္ဗော။ပေ.။ န, ဘိက္ခဝေ, ပက္ခဟတော ပဗ္ဗာဇေတဗ္ဗော။ပေ.။ န, ဘိက္ခဝေ, ဆိန္နိရိယာပထော ပဗ္ဗာဇေတဗ္ဗော။ပေ.။ န, ဘိက္ခဝေ, ဇရာဒုဗ္ဗလော ပဗ္ဗာဇေတဗ္ဗော။ပေ.။ န, ဘိက္ခဝေ, အန္ဓော ပဗ္ဗာဇေတဗ္ဗော။ပေ.။ န, ဘိက္ခဝေ, မူဂေါ ပဗ္ဗာဇေတဗ္ဗော။ပေ.။ န, ဘိက္ခဝေ, ဗဓိရော ပဗ္ဗာဇေတဗ္ဗော။ပေ.။ န, ဘိက္ခဝေ, အန္ဓမူဂေါ ပဗ္ဗာဇေတဗ္ဗော။ပေ.။ န, ဘိက္ခဝေ, အန္ဓဗဓိရော ပဗ္ဗာဇေတဗ္ဗော။ပေ.။ န, ဘိက္ခဝေ, မူဂဗဓိရော ပဗ္ဗာဇေတဗ္ဗော။ပေ.။ န, ဘိက္ခဝေ, အန္ဓမူဂဗဓိရော ပဗ္ဗာဇေတဗ္ဗော။ ယော ပဗ္ဗာဇေယျ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာတိ။

နပဗ္ဗာဇေတဗ္ဗဒွတ္တိံသဝါရော နိဋ္ဌိတော။

ဒါယဇ္ဇဘာဏဝါရော နိဋ္ဌိတော နဝမော။

၅၈. အလဇ္ဇီနိဿယဝတ္ထူနိ

၁၂၀. တေန ခေါ ပန သမယေန ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခူ အလဇ္ဇီနံ နိဿယံ ဒေန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ န, ဘိက္ခဝေ, အလဇ္ဇီနံ နိဿယော ဒါတဗ္ဗော။ ယော ဒဒေယျ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာတိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ အလဇ္ဇီနံ နိဿာယ ဝသန္တိ။ တေပိ နစိရဿေဝ အလဇ္ဇိနော ဟောန္တိ ပါပကာဘိက္ခူ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ န, ဘိက္ခဝေ, အလဇ္ဇီနံ နိဿာယ ဝတ္ထဗ္ဗံ။ ယော ဝသေယျ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿာတိ။

အထ ခေါ ဘိက္ခူနံ ဧတဒဟောသိ – ‘‘ဘဂဝတာ ပညတ္တံ ‘န အလဇ္ဇီနံ နိဿယော ဒါတဗ္ဗော, န အလဇ္ဇီနံ နိဿာယ ဝတ္ထဗ္ဗ’န္တိ။ ကထံ နု ခေါ မယံ ဇာနေယျာမ လဇ္ဇိံ ဝါ အလဇ္ဇိံ ဝါ’’တိ? ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, စတူဟပဉ္စာဟံ အာဂမေတုံ ယာဝ ဘိက္ခုသဘာဂတံ ဇာနာမီတိ။

၅၉. ဂမိကာဒိနိဿယဝတ္ထူနိ

၁၂၁. တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု ကောသလေသု ဇနပဒေ အဒ္ဓါနမဂ္ဂပ္ပဋိပန္နော ဟောတိ။ အထ ခေါ တဿ ဘိက္ခုနော ဧတဒဟောသိ – ‘‘ဘဂဝတာ ပညတ္တံ ‘န အနိဿိတေန ဝတ္ထဗ္ဗ’န္တိ။ အဟဉ္စမှိ နိဿယကရဏီယော အဒ္ဓါနမဂ္ဂပ္ပဋိပန္နော, ကထံ နု ခေါ မယာ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗ’’န္တိ? ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, အဒ္ဓါနမဂ္ဂပ္ပဋိပန္နေန ဘိက္ခုနာ နိဿယံ အလဘမာနေန အနိဿိတေန ဝတ္ထုန္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန ဒွေ ဘိက္ခူ ကောသလေသု ဇနပဒေ အဒ္ဓါနမဂ္ဂပ္ပဋိပန္နာ ဟောန္တိ။ တေ အညတရံ အာဝါသံ ဥပဂစ္ဆိံသု။ တတ္ထ ဧကော ဘိက္ခု ဂိလာနော ဟောတိ။ အထ ခေါ တဿ ဂိလာနဿ ဘိက္ခုနော ဧတဒဟောသိ – ‘‘ဘဂဝတာ ပညတ္တံ ‘န အနိဿိတေန ဝတ္ထဗ္ဗ’န္တိ။ အဟဉ္စမှိ နိဿယကရဏီယော ဂိလာနော, ကထံ နု ခေါ မယာ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗ’’န္တိ? ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ဂိလာနေန ဘိက္ခုနာ နိဿယံ အလဘမာနေန အနိဿိတေန ဝတ္ထုန္တိ။

အထ ခေါ တဿ ဂိလာနုပဋ္ဌာကဿ ဘိက္ခုနော ဧတဒဟောသိ – ‘‘ဘဂဝတာ ပညတ္တံ ‘န အနိဿိတေန ဝတ္ထဗ္ဗ’န္တိ။ အဟဉ္စမှိ နိဿယကရဏီယော, အယဉ္စ ဘိက္ခု ဂိလာနော, ကထံ နု ခေါ မယာ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗ’’န္တိ? ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ဂိလာနုပဋ္ဌာကေန ဘိက္ခုနာ နိဿယံ အလဘမာနေန ယာစိယမာနေန အနိဿိတေန ဝတ္ထုန္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု အရညေ ဝိဟရတိ။ တဿ စ တသ္မိံ သေနာသနေ ဖာသု ဟောတိ။ အထ ခေါ တဿ ဘိက္ခုနော ဧတဒဟောသိ – ‘‘ဘဂဝတာ ပညတ္တံ ‘န အနိဿိတေန ဝတ္ထဗ္ဗ’န္တိ။ အဟဉ္စမှိ နိဿယကရဏီယော အရညေ ဝိဟရာမိ, မယှဉ္စ ဣမသ္မိံ သေနာသနေ ဖာသု ဟောတိ, ကထံ နု ခေါ မယာ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗ’’န္တိ? ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, အာရညိကေန ဘိက္ခုနာ ဖာသုဝိဟာရံ သလ္လက္ခေန္တေန နိဿယံ အလဘမာနေန အနိဿိတေန ဝတ္ထုံ – ယဒါ ပတိရူပေါ နိဿယဒါယကော အာဂစ္ဆိဿတိ, တဒါ တဿ နိဿာယ ဝသိဿာမီတိ။

၆၀. ဂေါတ္တေန အနုဿာဝနာနုဇာနနာ

၁၂၂. တေန ခေါ ပန သမယေန အာယသ္မတော မဟာကဿပဿ ဥပသမ္ပဒါပေက္ခော ဟောတိ။ အထ ခေါ အာယသ္မာ မဟာကဿပေါ အာယသ္မတော အာနန္ဒဿ သန္တိကေ ဒူတံ ပါဟေသိ – အာဂစ္ဆတု အာနန္ဒော ဣမံ အနုဿာဝေဿတူတိ [အနုဿာဝေဿတီတိ (သျာ.)]။ အာယသ္မာ အာနန္ဒော ဧဝမာဟ – ‘‘နာဟံ ဥဿဟာမိ ထေရဿ နာမံ ဂဟေတုံ, ဂရု မေ ထေရော’’တိ ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ဂေါတ္တေနပိ အနုဿာဝေတုန္တိ။

၆၁. ဒွေဥပသမ္ပဒါပေက္ခာဒိဝတ္ထု

၁၂၃. တေန ခေါ ပန သမယေန အာယသ္မတော မဟာကဿပဿ ဒွေ ဥပသမ္ပဒါပေက္ခာ ဟောန္တိ။ တေ ဝိဝဒန္တိ – အဟံ ပဌမံ ဥပသမ္ပဇ္ဇိဿာမိ, အဟံ ပဌမံ ဥပသမ္ပဇ္ဇိဿာမီတိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ဒွေ ဧကာနုဿာဝနေ ကာတုန္တိ။

တေန ခေါ ပန သမယေန သမ္ဗဟုလာနံ ထေရာနံ ဥပသမ္ပဒါပေက္ခာ ဟောန္တိ။ တေ ဝိဝဒန္တိ – အဟံ ပဌမံ ဥပသမ္ပဇ္ဇိဿာမိ, အဟံ ပဌမံ ဥပသမ္ပဇ္ဇိဿာမီတိ။ ထေရာ ဧဝမာဟံသု – ‘‘ဟန္ဒ, မယံ, အာဝုသော, သဗ္ဗေဝ ဧကာနုဿာဝနေ ကရောမာ’’တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ဒွေ တယော ဧကာနုဿာဝနေ ကာတုံ, တဉ္စ ခေါ ဧကေန ဥပဇ္ဈာယေန, န တွေဝ နာနုပဇ္ဈာယေနာတိ။

၆၂. ဂဗ္ဘဝီသူပသမ္ပဒါနုဇာနနာ

၁၂၄. တေန ခေါ ပန သမယေန အာယသ္မာ ကုမာရကဿပေါ ဂဗ္ဘဝီသော ဥပသမ္ပန္နော အဟောသိ။ အထ ခေါ အာယသ္မတော ကုမာရကဿပဿ ဧတဒဟောသိ – ‘‘ဘဂဝတာ ပညတ္တံ ‘န ဦနဝီသတိဝဿော ပုဂ္ဂလော ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗော’တိ။ အဟဉ္စမှိ ဂဗ္ဘဝီသော ဥပသမ္ပန္နော။ ဥပသမ္ပန္နော နု ခေါမှိ, နနု ခေါ ဥပသမ္ပန္နော’’တိ? ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ ယံ, ဘိက္ခဝေ, မာတုကုစ္ဆိသ္မိံ ပဌမံ စိတ္တံ ဥပ္ပန္နံ, ပဌမံ ဝိညာဏံ ပါတုဘူတံ , တဒုပါဒါယ သာဝဿ ဇာတိ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ဂဗ္ဘဝီသံ ဥပသမ္ပာဒေတုန္တိ။

၆၃. ဥပသမ္ပဒါဝိဓိ

၁၂၅. တေန ခေါ ပန သမယေန ဥပသမ္ပန္နာ ဒိဿန္တိ ကုဋ္ဌိကာပိ ဂဏ္ဍိကာပိ ကိလာသိကာပိ သောသိကာပိ အပမာရိကာပိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ဥပသမ္ပာဒေန္တေန တေရသ [တဿ (က.)] အန္တရာယိကေ ဓမ္မေ ပုစ္ဆိတုံ။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, ပုစ္ဆိတဗ္ဗော – ‘‘သန္တိ တေ ဧဝရူပါ အာဗာဓါ – ကုဋ္ဌံ, ဂဏ္ဍော, ကိလာသော, သောသော, အပမာရော? မနုဿောသိ ? ပုရိသောသိ? ဘုဇိဿောသိ? အဏဏောသိ? နသိ ရာဇဘဋော? အနုညာတောသိ မာတာပိတူဟိ? ပရိပုဏ္ဏဝီသတိဝဿောသိ? ပရိပုဏ္ဏံ တေ ပတ္တစီဝရံ? ကိံနာမောသိ? ကောနာမော တေ ဥပဇ္ဈာယော’’တိ?

တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ အနနုသိဋ္ဌေ ဥပသမ္ပဒါပေက္ခေ အန္တရာယိကေ ဓမ္မေ ပုစ္ဆန္တိ။ ဥပသမ္ပဒါပေက္ခာ ဝိတ္ထာယန္တိ, မင်္ကူ ဟောန္တိ, န သက္ကောန္တိ ဝိဿဇ္ဇေတုံ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ပဌမံ အနုသာသိတွာ ပစ္ဆာ အန္တရာယိကေ ဓမ္မေ ပုစ္ဆိတုန္တိ။

တတ္ထေဝ သံဃမဇ္ဈေ အနုသာသန္တိ။ ဥပသမ္ပဒါပေက္ခာ တထေဝ ဝိတ္ထာယန္တိ, မင်္ကူ ဟောန္တိ, န သက္ကောန္တိ ဝိဿဇ္ဇေတုံ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ဧကမန္တံ အနုသာသိတွာ သံဃမဇ္ဈေ အန္တရာယိကေ ဓမ္မေ ပုစ္ဆိတုံ။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, အနုသာသိတဗ္ဗော –

၁၂၆. ပဌမံ ဥပဇ္ဈံ ဂါဟာပေတဗ္ဗော။ ဥပဇ္ဈံ ဂါဟာပေတွာ ပတ္တစီဝရံ အာစိက္ခိတဗ္ဗံ – အယံ တေ ပတ္တော, အယံ သံဃာဋိ, အယံ ဥတ္တရာသင်္ဂေါ, အယံ အန္တရဝါသကော။ ဂစ္ဆ, အမုမှိ ဩကာသေ တိဋ္ဌာဟီတိ။

ဗာလာ အဗျတ္တာ အနုသာသန္တိ။ ဒုရနုသိဋ္ဌာ ဥပသမ္ပဒါပေက္ခာ ဝိတ္ထာယန္တိ, မင်္ကူ ဟောန္တိ, န သက္ကောန္တိ ဝိဿဇ္ဇေတုံ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ န, ဘိက္ခဝေ, ဗာလေန အဗျတ္တေန အနုသာသိတဗ္ဗော။ ယော အနုသာသေယျ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန အနုသာသိတုန္တိ။

အသမ္မတာ အနုသာသန္တိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။ န, ဘိက္ခဝေ, အသမ္မတေန အနုသာသိတဗ္ဗော။ ယော အနုသာသေယျ, အာပတ္တိ ဒုက္ကဋဿ။ အနုဇာနာမိ , ဘိက္ခဝေ, သမ္မတေန အနုသာသိတုံ။ ဧဝဉ္စ ပန, ဘိက္ခဝေ, သမ္မန္နိတဗ္ဗော [သမ္မနိတဗ္ဗော (က.)] – အတ္တနာ ဝါ [အတ္တနာဝ (သျာ.)] အတ္တာနံ သမ္မန္နိတဗ္ဗံ, ပရေန ဝါ ပရော သမ္မန္နိတဗ္ဗော။

ကထဉ္စ အတ္တနာဝ အတ္တာနံ သမ္မန္နိတဗ္ဗံ? ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သံဃော ဉာပေတဗ္ဗော – ‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော။ ဣတ္ထန္နာမော ဣတ္ထန္နာမဿ အာယသ္မတော ဥပသမ္ပဒါပေက္ခော။ ယဒိ သံဃဿ ပတ္တကလ္လံ, အဟံ ဣတ္ထန္နာမံ အနုသာသေယျ’’န္တိ။ ဧဝံ အတ္တနာဝ အတ္တာနံ သမ္မန္နိတဗ္ဗံ။

ကထဉ္စ ပန ပရေန ပရော သမ္မန္နိတဗ္ဗော? ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သံဃော ဉာပေတဗ္ဗော – ‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော။ ဣတ္ထန္နာမော ဣတ္ထန္နာမဿ အာယသ္မတော ဥပသမ္ပဒါပေက္ခော။ ယဒိ သံဃဿ ပတ္တကလ္လံ, ဣတ္ထန္နာမော ဣတ္ထန္နာမံ အနုသာသေယျာ’’တိ ။ ဧဝံ ပရေန ပရော သမ္မန္နိတဗ္ဗော။

တေန သမ္မတေန ဘိက္ခုနာ ဥပသမ္ပဒါပေက္ခော ဥပသင်္ကမိတွာ ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘‘သုဏသိ, ဣတ္ထန္နာမ, အယံ တေ သစ္စကာလော ဘူတကာလော။ ယံ ဇာတံ တံ သံဃမဇ္ဈေ ပုစ္ဆန္တေ သန္တံ အတ္ထီတိ ဝတ္တဗ္ဗံ, အသန္တံ နတ္ထီ’’တိ ဝတ္တဗ္ဗံ။ မာ ခေါ ဝိတ္ထာယိ, မာ ခေါ မင္ကု အဟောသိ။ ဧဝံ တံ ပုစ္ဆိဿန္တိ – ‘‘သန္တိ တေ ဧဝရူပါ အာဗာဓါ – ကုဋ္ဌံ, ဂဏ္ဍော, ကိလာသော, သောသော, အပမာရော? မနုဿောသိ? ပုရိသောသိ? ဘုဇိဿောသိ? အဏဏောသိ? နသိ ရာဇဘဋော? အနုညာတောသိ မာတာပိတူဟိ? ပရိပုဏ္ဏဝီသတိဝဿောသိ? ပရိပုဏ္ဏံ တေ ပတ္တစီဝရံ? ကိံနာမောသိ? ကောနာမော တေ ဥပဇ္ဈာယော’’တိ?

ဧကတော အာဂစ္ဆန္တိ။ န, ဘိက္ခဝေ, ဧကတော အာဂန္တဗ္ဗံ။ အနုသာသကေန ပဌမတရံ အာဂန္တွာ သံဃော ဉာပေတဗ္ဗော – ‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော။ ဣတ္ထန္နာမော ဣတ္ထန္နာမဿ အာယသ္မတော ဥပသမ္ပဒါပေက္ခော ။ အနုသိဋ္ဌော သော မယာ။ ယဒိ သံဃဿ ပတ္တကလ္လံ, ဣတ္ထန္နာမော အာဂစ္ဆေယျာ’’တိ။ အာဂစ္ဆာဟီတိ ဝတ္တဗ္ဗော။

ဧကံသံ ဥတ္တရာသင်္ဂံ ကာရာပေတွာ ဘိက္ခူနံ ပါဒေ ဝန္ဒာပေတွာ ဥက္ကုဋိကံ နိသီဒါပေတွာ အဉ္ဇလိံ ပဂ္ဂဏှာပေတွာ ဥပသမ္ပဒံ ယာစာပေတဗ္ဗော – ‘‘သသံဃံ, ဘန္တေ, ဥပသမ္ပဒံ ယာစာမိ။ ဥလ္လုမ္ပတု မံ, ဘန္တေ, သံဃော အနုကမ္ပံ ဥပါဒါယ။ ဒုတိယမ္ပိ, ဘန္တေ, သသံဃံ ဥပသမ္ပဒံ ယာစာမိ။ ဥလ္လုမ္ပတု မံ, ဘန္တေ, သံဃော အနုကမ္ပံ ဥပါဒါယ။ တတိယမ္ပိ, ဘန္တေ, သသံဃံ ဥပသမ္ပဒံ ယာစာမိ။ ဥလ္လုမ္ပတု မံ , ဘန္တေ, သံဃော အနုကမ္ပံ ဥပါဒါယာ’’တိ။ ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သံဃော ဉာပေတဗ္ဗော –

‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော။ အယံ ဣတ္ထန္နာမော ဣတ္ထန္နာမဿ အာယသ္မတော ဥပသမ္ပဒါပေက္ခော။ ယဒိ သံဃဿ ပတ္တကလ္လံ, အဟံ ဣတ္ထန္နာမံ အန္တရာယိကေ ဓမ္မေ ပုစ္ဆေယျ’’န္တိ? သုဏသိ, ဣတ္ထန္နာမ, အယံ တေ သစ္စကာလော ဘူတကာလော။ ယံ ဇာတံ တံ ပုစ္ဆာမိ။ သန္တံ အတ္ထီတိ ဝတ္တဗ္ဗံ, အသန္တံ နတ္ထီတိ ဝတ္တဗ္ဗံ။ သန္တိ တေ ဧဝရူပါ အာဗာဓါ – ကုဋ္ဌံ ဂဏ္ဍော ကိလေသော သောသော အပမာရော, မနုဿောသိ, ပုရိသောသိ, ဘုဇိဿောသိ, အဏဏောသိ, နသိ ရာဇဘဋော, အနုညာတောသိ မာတာပိတူဟိ, ပရိပုဏ္ဏဝီသတိဝဿောသိ, ပရိပုဏ္ဏံ တေ ပတ္တစီဝရံ, ကိံနာမောသိ, ကောနာမော တေ ဥပဇ္ဈာယောတိ? ဗျတ္တေန ဘိက္ခုနာ ပဋိဗလေန သံဃော ဉာပေတဗ္ဗော –

၁၂၇. ‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော။ အယံ ဣတ္ထန္နာမော ဣတ္ထန္နာမဿ အာယသ္မတော ဥပသမ္ပဒါပေက္ခော, ပရိသုဒ္ဓေါ အန္တရာယိကေဟိ ဓမ္မေဟိ, ပရိပုဏ္ဏဿ ပတ္တစီဝရံ။ ဣတ္ထန္နာမော သသံဃံ ဥပသမ္ပဒံ ယာစတိ ဣတ္ထန္နာမေန ဥပဇ္ဈာယေန။ ယဒိ သံဃဿ ပတ္တကလ္လံ, သံဃော ဣတ္ထန္နာမံ ဥပသမ္ပာဒေယျ ဣတ္ထန္နာမေန ဥပဇ္ဈာယေန။ ဧသာ ဉတ္တိ။

‘‘သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော။ အယံ ဣတ္ထန္နာမော ဣတ္ထန္နာမဿ အာယသ္မတော ဥပသမ္ပဒါပေက္ခော, ပရိသုဒ္ဓေါ အန္တရာယိကေဟိ ဓမ္မေဟိ, ပရိပုဏ္ဏဿ ပတ္တစီဝရံ။ ဣတ္ထန္နာမော သသံဃံ ဥပသမ္ပဒံ ယာစတိ ဣတ္ထန္နာမေန ဥပဇ္ဈာယေန။ သံဃော ဣတ္ထန္နာမံ ဥပသမ္ပာဒေတိ ဣတ္ထန္နာမေန ဥပဇ္ဈာယေန ။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ဣတ္ထန္နာမဿ ဥပသမ္ပဒါ ဣတ္ထန္နာမေန ဥပဇ္ဈာယေန, သော တုဏှဿ; ယဿ နက္ခမတိ, သော ဘာသေယျ။

‘‘ဒုတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ – သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော။ အယံ ဣတ္ထန္နာမော ဣတ္ထန္နာမဿ အာယသ္မတော ဥပသမ္ပဒါပေက္ခော, ပရိသုဒ္ဓေါ အန္တရာယိကေဟိ ဓမ္မေဟိ, ပရိပုဏ္ဏဿ ပတ္တစီဝရံ။ ဣတ္ထန္နာမော သသံဃံ ဥပသမ္ပဒံ ယာစတိ ဣတ္ထန္နာမေန ဥပဇ္ဈာယေန။ သံဃော ဣတ္ထန္နာမံ ဥပသမ္ပာဒေတိ ဣတ္ထန္နာမေန ဥပဇ္ဈာယေန။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ဣတ္ထန္နာမဿ ဥပသမ္ပဒါ ဣတ္ထန္နာမေန ဥပဇ္ဈာယေန, သော တုဏှဿ; ယဿ နက္ခမတိ, သော ဘာသေယျ။

‘‘တတိယမ္ပိ ဧတမတ္ထံ ဝဒါမိ – သုဏာတု မေ, ဘန္တေ, သံဃော။ အယံ ဣတ္ထန္နာမော ဣတ္ထန္နာမဿ အာယသ္မတော ဥပသမ္ပဒါပေက္ခော, ပရိသုဒ္ဓေါ အန္တရာယိကေဟိ ဓမ္မေဟိ, ပရိပုဏ္ဏဿ ပတ္တစီဝရံ။ ဣတ္ထန္နာမော သသံဃံ ဥပသမ္ပဒံ ယာစတိ ဣတ္ထန္နာမေန ဥပဇ္ဈာယေန။ သံဃော ဣတ္ထန္နာမံ ဥပသမ္ပာဒေတိ ဣတ္ထန္နာမေန ဥပဇ္ဈာယေန။ ယဿာယသ္မတော ခမတိ ဣတ္ထန္နာမဿ ဥပသမ္ပဒါ ဣတ္ထန္နာမေန ဥပဇ္ဈာယေန, သော တုဏှဿ; ယဿ နက္ခမတိ, သော ဘာသေယျ။

‘‘ဥပသမ္ပန္နော သံဃေန ဣတ္ထန္နာမော ဣတ္ထန္နာမေန ဥပဇ္ဈာယေန။ ခမတိ သံဃဿ, တသ္မာ တုဏှီ, ဧဝမေတံ ဓါရယာမီ’’တိ။

ဥပသမ္ပဒါကမ္မံ နိဋ္ဌိတံ။

၆၄. စတ္တာရော နိဿယာ

၁၂၈. တာဝဒေဝ ဆာယာ မေတဗ္ဗာ, ဥတုပ္ပမာဏံ အာစိက္ခိတဗ္ဗံ, ဒိဝသဘာဂေါ အာစိက္ခိတဗ္ဗော, သင္ဂီတိ အာစိက္ခိတဗ္ဗာ , စတ္တာရော နိဿယာ အာစိက္ခိတဗ္ဗာ [အာစိက္ခိတဗ္ဗာ, စတ္တာရိ အကရဏီယာနိ အာစိက္ခိတဗ္ဗာနိ။ (က.)] –

‘‘ပိဏ္ဍိယာလောပဘောဇနံ နိဿာယ ပဗ္ဗဇ္ဇာ။ တတ္ထ တေ ယာဝဇီဝံ ဥဿာဟော ကရဏီယော။ အတိရေကလာဘော – သံဃဘတ္တံ, ဥဒ္ဒေသဘတ္တံ, နိမန္တနံ, သလာကဘတ္တံ, ပက္ခိကံ, ဥပေါသထိကံ, ပါဋိပဒိကံ။

‘‘ပံသုကူလစီဝရံ နိဿာယ ပဗ္ဗဇ္ဇာ။ တတ္ထ တေ ယာဝဇီဝံ ဥဿာဟော ကရဏီယော။ အတိရေကလာဘော – ခေါမံ, ကပ္ပါသိကံ, ကောသေယျံ, ကမ္ဗလံ, သာဏံ, ဘင်္ဂံ။

‘‘ရုက္ခမူလသေနာသနံ နိဿာယ ပဗ္ဗဇ္ဇာ။ တတ္ထ တေ ယာဝဇီဝံ ဥဿာဟော ကရဏီယော။ အတိရေကလာဘော – ဝိဟာရော, အဍ္ဎယောဂေါ, ပါသာဒေါ, ဟမ္မိယံ, ဂုဟာ။

‘‘ပူတိမုတ္တဘေသဇ္ဇံ နိဿာယ ပဗ္ဗဇ္ဇာ။ တတ္ထ တေ ယာဝဇီဝံ ဥဿာဟော ကရဏီယော။ အတိရေကလာဘော – သပ္ပိ, နဝနီတံ, တေလံ, မဓု, ဖာဏိတ’’န္တိ။

စတ္တာရော နိဿယာ နိဋ္ဌိတာ။

၆၅. စတ္တာရိ အကရဏီယာနိ

၁၂၉. တေန ခေါ ပန သမယေန ဘိက္ခူ အညတရံ ဘိက္ခုံ ဥပသမ္ပာဒေတွာ ဧကကံ ဩဟာယ ပက္ကမိံသု။ သော ပစ္ဆာ ဧကကောဝ အာဂစ္ဆန္တော အန္တရာမဂ္ဂေ ပုရာဏဒုတိယိကာယ သမာဂဉ္ဆိ။ သာ ဧဝမာဟ – ‘‘ကိံဒါနိ ပဗ္ဗဇိတောသီ’’တိ? ‘‘အာမ, ပဗ္ဗဇိတောမှီ’’တိ။ ‘‘ဒုလ္လဘော ခေါ ပဗ္ဗဇိတာနံ မေထုနော ဓမ္မော; ဧဟိ, မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝါ’’တိ။ သော တဿာ မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝိတွာ စိရေန အဂမာသိ။ ဘိက္ခူ ဧဝမာဟံသု – ‘‘ကိဿ တွံ, အာဝုသော, ဧဝံ စိရံ အကာသီ’’တိ? အထ ခေါ သော ဘိက္ခု ဘိက္ခူနံ ဧတမတ္ထံ အာရောစေသိ။ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ ။ အနုဇာနာမိ, ဘိက္ခဝေ, ဥပသမ္ပာဒေတွာ ဒုတိယံ ဒါတုံ, စတ္တာရိ စ အကရဏီယာနိ အာစိက္ခိတုံ –

‘‘ဥပသမ္ပန္နေန ဘိက္ခုနာ မေထုနော ဓမ္မော န ပဋိသေဝိတဗ္ဗော, အန္တမသော တိရစ္ဆာနဂတာယပိ။ ယော ဘိက္ခု မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝတိ, အဿမဏော ဟောတိ အသကျပုတ္တိယော။ သေယျထာပိ နာမ ပုရိသော သီသစ္ဆိန္နော အဘဗ္ဗော တေန သရီရဗန္ဓနေန ဇီဝိတုံ, ဧဝမေဝ ဘိက္ခု မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝိတွာ အဿမဏော ဟောတိ အသကျပုတ္တိယော။ တံ တေ ယာဝဇီဝံ အကရဏီယံ။

‘‘ဥပသမ္ပန္နေန ဘိက္ခုနာ အဒိန္နံ ထေယျသင်္ခါတံ န အာဒါတဗ္ဗံ, အန္တမသော တိဏသလာကံ ဥပါဒါယ။ ယော ဘိက္ခု ပါဒံ ဝါ ပါဒါရဟံ ဝါ အတိရေကပါဒံ ဝါ အဒိန္နံ ထေယျသင်္ခါတံ အာဒိယတိ, အဿမဏော ဟောတိ အသကျပုတ္တိယော။ သေယျထာပိ နာမ ပဏ္ဍုပလာသော ဗန္ဓနာ ပမုတ္တော အဘဗ္ဗော ဟရိတတ္ထာယ, ဧဝမေဝ ဘိက္ခု ပါဒံ ဝါ ပါဒါရဟံ ဝါ အတိရေကပါဒံ ဝါ အဒိန္နံ ထေယျသင်္ခါတံ အာဒိယိတွာ အဿမဏော ဟောတိ အသကျပုတ္တိယော။ တံ တေ ယာဝဇီဝံ အကရဏီယံ။

‘‘ဥပသမ္ပန္နေန ဘိက္ခုနာ သဉ္စိစ္စ ပါဏော ဇီဝိတာ န ဝေါရောပေတဗ္ဗော, အန္တမသော ကုန္ထကိပိလ္လိကံ ဥပါဒါယ။ ယော ဘိက္ခု သဉ္စိစ္စ မနုဿဝိဂ္ဂဟံ ဇီဝိတာ ဝေါရောပေတိ, အန္တမသော ဂဗ္ဘပါတနံ ဥပါဒါယ, အဿမဏော ဟောတိ အသကျပုတ္တိယော။ သေယျထာပိ နာမ ပုထုသိလာ ဒွေဓါ ဘိန္နာ အပ္ပဋိသန္ဓိကာ ဟောတိ, ဧဝမေဝ ဘိက္ခု သဉ္စိစ္စ မနုဿဝိဂ္ဂဟံ ဇီဝိတာ ဝေါရောပေတွာ အဿမဏော ဟောတိ အသကျပုတ္တိယော ။ တံ တေ ယာဝဇီဝံ အကရဏီယံ။

‘‘ဥပသမ္ပန္နေန ဘိက္ခုနာ ဥတ္တရိမနုဿဓမ္မော န ဥလ္လပိတဗ္ဗော, အန္တမသော ‘သုညာဂါရေ အဘိရမာမီ’တိ။ ယော ဘိက္ခု ပါပိစ္ဆော ဣစ္ဆာပကတော အသန္တံ အဘူတံ ဥတ္တရိမနုဿဓမ္မံ ဥလ္လပတိ ဈာနံ ဝါ ဝိမောက္ခံ ဝါ သမာဓိံ ဝါ သမာပတ္တိံ ဝါ မဂ္ဂံ ဝါ ဖလံ ဝါ, အဿမဏော ဟောတိ အသကျပုတ္တိယော။ သေယျထာပိ နာမ တာလော မတ္ထကစ္ဆိန္နော အဘဗ္ဗော ပုန ဝိရုဠှိယာ, ဧဝမေဝ ဘိက္ခု ပါပိစ္ဆော ဣစ္ဆာပကတော အသန္တံ အဘူတံ ဥတ္တရိမနုဿဓမ္မံ ဥလ္လပိတွာ အဿမဏော ဟောတိ အသကျပုတ္တိယော။ တံ တေ ယာဝဇီဝံ အကရဏီယ’’န္တိ။

စတ္တာရိ အကရဏီယာနိ နိဋ္ဌိတာနိ။

၆၆. အာပတ္တိယာ အဒဿနေ ဥက္ခိတ္တကဝတ္ထူနိ

၁၃၀. တေန ခေါ ပန သမယေန အညတရော ဘိက္ခု အာပတ္တိယာ အဒဿနေ ဥက္ခိတ္တကော ဝိဗ္ဘမိ။ သော ပုန ပစ္စာဂန္တွာ ဘိက္ခူ ဥပသမ္ပဒံ ယာစိ။ ဘဂဝတော ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ။

ဣဓ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု အာပတ္တိယာ အဒဿနေ ဥက္ခိတ္တကော ဝိဗ္ဘမတိ။ သော ပုန ပစ္စာဂန္တွာ ဘိက္ခူ ဥပသမ္ပဒံ ယာစတိ။ သော ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘‘ပဿိဿသိ တံ အာပတ္တိ’’န္တိ? သစာဟံ ပဿိဿာမီတိ, ပဗ္ဗာဇေတဗ္ဗော။ သစာဟံ န ပဿိဿာမီတိ, န ပဗ္ဗာဇေတဗ္ဗော။ ပဗ္ဗာဇေတွာ ဝတ္တဗ္ဗော – ‘‘ပဿိဿသိ တံ အာပတ္တိ’’န္တိ? သစာဟံ ပဿိဿာမီတိ, ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗော။ သစာဟံ န ပဿိဿာမီတိ, န ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗော။ ဥပသမ္ပာဒေတွာ ဝတ္တဗ္ဗော – ‘‘ပဿိဿသိ တံ အာပတ္တိ’’န္တိ? သစာဟံ ပဿိဿာမီတိ , ဩသာရေတဗ္ဗော။ သစာဟံ န ပဿိဿာမီတိ, န ဩသာရေတဗ္ဗော။ ဩသာရေတွာ ဝတ္တဗ္ဗော – ‘‘ပဿသိ [ပဿာဟိ (သီ.)] တံ အာပတ္တိ’’န္တိ? သစေ ပဿတိ, ဣစ္စေတံ ကုသလံ။ နော စေ ပဿတိ, လဗ္ဘမာနာယ သာမဂ္ဂိယာ ပုန ဥက္ခိပိတဗ္ဗော။ အလဗ္ဘမာနာယ သာမဂ္ဂိယာ အနာပတ္တိ သမ္ဘောဂေ သံဝါသေ။

ဣဓ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု အာပတ္တိယာ အပ္ပဋိကမ္မေ ဥက္ခိတ္တကော ဝိဗ္ဘမတိ။ သော ပုန ပစ္စာဂန္တွာ ဘိက္ခူ ဥပသမ္ပဒံ ယာစတိ။ သော ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘‘ပဋိကရိဿသိ တံ အာပတ္တိ’’န္တိ? သစာဟံ ပဋိကရိဿာမီတိ, ပဗ္ဗာဇေတဗ္ဗော ။ သစာဟံ န ပဋိကရိဿာမီတိ, န ပဗ္ဗာဇေတဗ္ဗော။ ပဗ္ဗာဇေတွာ ဝတ္တဗ္ဗော – ‘‘ပဋိကရိဿသိ တံ အာပတ္တိ’’န္တိ? သစာဟံ ပဋိကရိဿာမီတိ, ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗော။ သစာဟံ န ပဋိကရိဿာမီတိ, န ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗော။ ဥပသမ္ပာဒေတွာ ဝတ္တဗ္ဗော – ‘‘ပဋိကရိဿသိ တံ အာပတ္တိ’’န္တိ? သစာဟံ ပဋိကရိဿာမီတိ, ဩသာရေတဗ္ဗော။ သစာဟံ န ပဋိကရိဿာမီတိ, န ဩသာရေတဗ္ဗော။ ဩသာရေတွာ ဝတ္တဗ္ဗော – ‘‘ပဋိကရောဟိ တံ အာပတ္တိ’’န္တိ။ သစေ ပဋိကရောတိ, ဣစ္စေတံ ကုသလံ။ နော စေ ပဋိကရောတိ လဗ္ဘမာနာယ သာမဂ္ဂိယာ ပုန ဥက္ခိပိတဗ္ဗော။ အလဗ္ဘမာနာယ သာမဂ္ဂိယာ အနာပတ္တိ သမ္ဘောဂေ သံဝါသေ။

ဣဓ ပန, ဘိက္ခဝေ, ဘိက္ခု ပါပိကာယ ဒိဋ္ဌိယာ အပ္ပဋိနိဿဂ္ဂေ ဥက္ခိတ္တကော ဝိဗ္ဘမတိ။ သော ပုန ပစ္စာဂန္တွာ ဘိက္ခူ ဥပသမ္ပဒံ ယာစတိ။ သော ဧဝမဿ ဝစနီယော – ‘‘ပဋိနိဿဇ္ဇိဿသိ တံ ပါပိကံ ဒိဋ္ဌိ’’န္တိ? သစာဟံ ပဋိနိဿဇ္ဇိဿာမီတိ, ပဗ္ဗာဇေတဗ္ဗော။ သစာဟံ န ပဋိနိဿဇ္ဇိဿာမီတိ, န ပဗ္ဗာဇေတဗ္ဗော။ ပဗ္ဗာဇေတွာ ဝတ္တဗ္ဗော – ‘‘ပဋိနိဿဇ္ဇိဿသိ တံ ပါပိကံ ဒိဋ္ဌိ’’န္တိ? သစာဟံ ပဋိနိဿဇ္ဇိဿာမီတိ, ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗော။ သစာဟံ န ပဋိနိဿဇ္ဇိဿာမီတိ, န ဥပသမ္ပာဒေတဗ္ဗော။ ဥပသမ္ပာဒေတွာ ဝတ္တဗ္ဗော – ‘‘ပဋိနိဿဇ္ဇိဿသိ တံ ပါပိကံ ဒိဋ္ဌိ’’န္တိ? သစာဟံ ပဋိနိဿဇ္ဇိဿာမီတိ, ဩသာရေတဗ္ဗော။ သစာဟံ န ပဋိနိဿဇ္ဇိဿာမီတိ, န ဩသာရေတဗ္ဗော။ ဩသာရေတွာ ဝတ္တဗ္ဗော – ‘‘ပဋိနိဿဇ္ဇေဟိ တံ ပါပိကံ ဒိဋ္ဌိ’’န္တိ။ သစေ ပဋိနိဿဇ္ဇတိ, ဣစ္စေတံ ကုသလံ။ နော စေ ပဋိနိဿဇ္ဇတိ, လဗ္ဘမာနာယ သာမဂ္ဂိယာ ပုန ဥက္ခိပိတဗ္ဗော။ အလဗ္ဘမာနာယ သာမဂ္ဂိယာ အနာပတ္တိ သမ္ဘောဂေ သံဝါသေတိ။

မဟာခန္ဓကော ပဌမော။

၆၇. တဿုဒ္ဒါနံ

၁၃၁.

ဝိနယမှိ မဟတ္ထေသု၊ ပေသလာနံ သုခါဝဟေ။

နိဂ္ဂဟာနဉ္စ ပါပိစ္ဆေ၊ လဇ္ဇီနံ ပဂ္ဂဟေသု စ။

သာသနာဓါရဏေ စေဝ၊ သဗ္ဗညုဇိနဂေါစရေ။

အနညဝိသယေ ခေမေ၊ သုပညတ္တေ အသံသယေ။

ခန္ဓကေ ဝိနယေ စေဝ၊ ပရိဝါရေ စ မာတိကေ။

ယထာတ္ထကာရီ ကုသလော၊ ပဋိပဇ္ဇတိ ယောနိသော။

ယော ဂဝံ န ဝိဇာနာတိ၊ န သော ရက္ခတိ ဂေါဂဏံ။

ဧဝံ သီလံ အဇာနန္တော၊ ကိံ သော ရက္ခေယျ သံဝရံ။

ပမုဋ္ဌမှိ စ သုတ္တန္တေ၊ အဘိဓမ္မေ စ တာဝဒေ။

ဝိနယေ အဝိနဋ္ဌမှိ၊ ပုန တိဋ္ဌတိ သာသနံ။

တသ္မာ သင်္ဂါဟဏာဟေတုံ [သင်္ဂါဟနာဟေတုံ (က.)]၊ ဥဒ္ဒါနံ အနုပုဗ္ဗသော။

ပဝက္ခာမိ ယထာဉာယံ၊ သုဏာထ မမ ဘာသတော။

ဝတ္ထု နိဒါနံ အာပတ္တိ၊ နယာ ပေယျာလမေဝ စ။

ဒုက္ကရံ တံ အသေသေတုံ၊ နယတော တံ ဝိဇာနထာတိ။

ဗောဓိ ရာဇာယတနဉ္စ၊ အဇပါလော သဟမ္ပတိ။

ဗြဟ္မာ အာဠာရော ဥဒကော၊ ဘိက္ခု စ ဥပကော ဣသိ။

ကောဏ္ဍညော ဝပ္ပော ဘဒ္ဒိယော၊ မဟာနာမော စ အဿဇိ။

ယသော စတ္တာရော ပညာသ၊ သဗ္ဗေ ပေသေသိ သော ဒိသာ။

ဝတ္ထု မာရေဟိ တိံသာ စ၊ ဥရုဝေလံ တယော ဇဋီ။

အဂ္ယာဂါရံ မဟာရာဇာ၊ သက္ကော ဗြဟ္မာ စ ကေဝလာ။

ပံသုကူလံ ပေါက္ခရဏီ၊ သိလာ စ ကကုဓေါ သိလာ။

ဇမ္ဗု အမ္ဗော စ အာမလော၊ ပါရိပုပ္ဖဉ္စ အာဟရိ။

ဖာလိယန္တု ဥဇ္ဇလန္တု၊ ဝိဇ္ဈာယန္တု စ ကဿပ။

နိမုဇ္ဇန္တိ မုခီ မေဃော၊ ဂယာ လဋ္ဌိ စ မာဂဓေါ။

ဥပတိဿော ကောလိတော စ၊ အဘိညာတာ စ ပဗ္ဗဇုံ။

ဒုန္နိဝတ္ထာ ပဏာမနာ၊ ကိသော လူခေါ စ ဗြာဟ္မဏော။

အနာစာရံ အာစရတိ၊ ဥဒရံ မာဏဝေါ ဂဏော။

ဝဿံ ဗာလေဟိ ပက္ကန္တော၊ ဒသ ဝဿာနိ နိဿယော။

န ဝတ္တန္တိ ပဏာမေတုံ၊ ဗာလာ ပဿဒ္ဓိ ပဉ္စ ဆ။

ယော သော အညော စ နဂ္ဂေါ စ၊ အစ္ဆိန္နဇဋိလသာကိယော။

မဂဓေသု ပဉ္စာဗာဓါ၊ ဧကော ရာဇာ [ဘဋော စောရော (သျာ.)] စ အင်္ဂုလိ။

မာဂဓေါ စ အနုညာသိ၊ ကာရာ လိခိ ကသာဟတော။

လက္ခဏာ ဣဏာ ဒါသော စ၊ ဘဏ္ဍုကော ဥပါလိ အဟိ။

သဒ္ဓံ ကုလံ ကဏ္ဋကော စ၊ အာဟုန္ဒရိကမေဝ စ။

ဝတ္ထုမှိ ဒါရကော သိက္ခာ၊ ဝိဟရန္တိ စ ကိံ နု ခေါ။

သဗ္ဗံ မုခံ ဥပဇ္ဈာယေ၊ အပလာဠန ကဏ္ဋကော။

ပဏ္ဍကော ထေယျပက္ကန္တော၊ အဟိ စ မာတရီ ပိတာ။

အရဟန္တဘိက္ခုနီဘေဒါ၊ ရုဟိရေန စ ဗျဉ္ဇနံ။

အနုပဇ္ဈာယသံဃေန၊ ဂဏပဏ္ဍကပတ္တကော။

အစီဝရံ တဒုဘယံ၊ ယာစိတေနပိ ယေ တယော။

ဟတ္ထာ ပါဒါ ဟတ္ထပါဒါ၊ ကဏ္ဏာ နာသာ တဒူဘယံ။

အင်္ဂုလိအဠကဏ္ဍရံ၊ ဖဏံ ခုဇ္ဇဉ္စ ဝါမနံ။

ဂလဂဏ္ဍီ လက္ခဏာ စေဝ၊ ကသာ လိခိတသီပဒီ။

ပါပပရိသဒူသီ စ၊ ကာဏံ ကုဏိ တထေဝ စ။

ခဉ္ဇံ ပက္ခဟတဉ္စေဝ၊ သစ္ဆိန္နဣရိယာပထံ။

ဇရာန္ဓမူဂဗဓိရံ၊ အန္ဓမူဂဉ္စ ယံ တဟိံ။

အန္ဓဗဓိရံ ယံ ဝုတ္တံ၊ မူဂဗဓိရမေဝ စ။

အန္ဓမူဂဗဓိရဉ္စ၊ အလဇ္ဇီနဉ္စ နိဿယံ။

ဝတ္ထဗ္ဗဉ္စ တထာဒ္ဓါနံ၊ ယာစမာနေန လက္ခဏာ [ပေက္ခနာ (သဗ္ဗတ္ထ)]။

အာဂစ္ဆတု ဝိဝဒန္တိ၊ ဧကုပဇ္ဈာယေန ကဿပေါ။

ဒိဿန္တိ ဥပသမ္ပန္နာ၊ အာဗာဓေဟိ စ ဣဠိတာ။

အနနုသိဋ္ဌာ ဝိတ္ထေန္တိ၊ တတ္ထေဝ အနုသာသနာ။

သံဃေပိ စ အထော ဗာလာ၊ အသမ္မတာ စ ဧကတော။

ဥလ္လုမ္ပတုပသမ္ပဒါ၊ နိဿယော ဧကကော တယောတိ။

ဣမမှိ ခန္ဓကေ ဝတ္ထူနိ ဧကသတဉ္စ ဒွါသတ္တတိ။

မဟာခန္ဓကော နိဋ္ဌိတော။